ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1215/2012 για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις

27.1.2014 - (COM(2013)0554 – C7‑0239/2013 – 2013/0268(COD)) - ***I

Επιτροπή Νομικών Θεμάτων
Εισηγητής: Tadeusz Zwiefka

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1215/2012 για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις

(COM(2013)0554 – C7‑0239/2013 – 2013/0268(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2013)0554),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 καθώς και το άρθρο 67 παράγραφος 4, και το άρθρο 81 παράγραφος 2 στοιχεία, α), γ) και ε) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C7‑0239/2013),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 294, παράγραφος 3, της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–   έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της ...[1],

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 55 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A7-0052/2014),

1.  εγκρίνει τη θέση σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να του υποβάλει εκ νέου την πρόταση, αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή να την αντικαταστήσει με νέο κείμενο·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Τροπολογία  1 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 3

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία (1) Στις 19 Φεβρουαρίου 2013, ορισμένα κράτη μέλη υπέγραψαν συμφωνία σχετικά με Ενιαίο Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας. Η συμφωνία αυτή προβλέπει ότι η πράξη αυτή δεν τίθεται σε ισχύ πριν από την πρώτη ημέρα του τέταρτου μήνα μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος των τροποποιήσεων του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1215 όσον αφορά τη σχέση των τελευταίων με την συμφωνία. (1) Στις 19 Φεβρουαρίου 2013, ορισμένα κράτη μέλη υπέγραψαν συμφωνία σχετικά με Ενιαίο Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας. Η συμφωνία αυτή προβλέπει ότι η πράξη αυτή δεν τίθεται σε ισχύ πριν από την πρώτη ημέρα του τέταρτου μήνα μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος των τροποποιήσεων του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1215/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου1α όσον αφορά τη σχέση των τελευταίων με την συμφωνία.   ________________   1α Κανονισμός (ΕΕ) αριθ.1215/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2012 για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, (ΕΕ 351 της 20.12.2012, σ.1)

Αιτιολόγηση

Θα ήταν σκόπιμο να αναφερθεί στην πρώτη αιτιολογική σκέψη ο πλήρης τίτλος του τροποποιούμενου κανονισμού.

Τροπολογία  2 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 4 α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία   (4α) Οι τροποποιήσεις στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1215/2012 που επιφέρει ο παρών κανονισμός σχετικά με το Ενιαίο Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας στοχεύουν στον καθορισμό της διεθνούς δικαιοδοσίας του εν λόγω δικαστηρίου και δεν επηρεάζουν την εσωτερική κατανομή διαδικασιών στα τμήματα του εν λόγω δικαστηρίου ούτε τις ρυθμίσεις που ορίζονται στη συμφωνία για το ΕΔΔΕ οι οποίες αφορούν την άσκηση της δικαιοδοσίας, συμπεριλαμβανομένης της αποκλειστικής δικαιοδοσίας, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου που προβλέπει η εν λόγω συμφωνία.

Αιτιολόγηση

Με την αιτιολογική σκέψη επιζητείται να διευκρινιστεί ο σκοπός των τροπολογιών: Ο κανονισμός αυτός αφορά το γενικό ιδιωτικό διεθνές δίκαιο. Οι αλλαγές στον αναδιατυπωμένο κανονισμό Βρυξέλλες 1 δεν αφορούν την εσωτερική κατανομή των καθηκόντων ανάμεσα στα τμήματα του Δικαστηρίου.

Τροπολογία  3 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 5 α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία   (5α) Το κοινό δικαστήριο θα πρέπει, βάσει κανόνα επικουρικής δικαιοδοσίας, να μπορεί να αποφαίνεται επί διαφορών στις οποίες εμπλέκονται εναγόμενοι από τρίτα κράτη, και δη στην ειδική περίπτωση κατά την οποία ενάγων από την ΕΕ ασκεί, ενώπιον κοινού δικαστηρίου, αγωγή κατά εναγομένου από τρίτο κράτος λόγω προσβολής ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας που θεμελιώνει αξίωση αποζημίωσης τόσο εντός όσο και εκτός της Ένωσης. Η εν λόγω επικουρική δικαιοδοσία θα πρέπει να ασκείται από το κοινό δικαστήριο όταν περιουσιακά στοιχεία του εναγομένου από τρίτο κράτος βρίσκονται σε ένα ή και περισσότερα κράτη μέλη που αποτελούν συμβαλλόμενα μέρη του συμφώνου για την ίδρυση κοινού δικαστηρίου και η διαφορά παρουσιάζει επαρκή σύνδεσμο με ένα ή περισσότερα από τα εν λόγω κράτη μέλη, για παράδειγμα επειδή ο εναγόμενος έχει την κατοικία του σε αυτό ή επειδή τα αποδεικτικά στοιχεία που αφορούν τη διαφορά βρίσκονται στο κράτος αυτό. Κατά τη θεμελίωση της δικαιοδοσίας του βάσει του λόγου αυτού, το κοινό δικαστήριο οφείλει να λαμβάνει υπόψη την αξία των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων, η οποία πρέπει να μην είναι ασήμαντη και να είναι τέτοια ώστε να καθιστά δυνατή, τουλάχιστον εν μέρει, την εκτέλεση της απόφασης στα κράτη μέλη που είναι συμβαλλόμενα μέρη του συμφώνου για την ίδρυση κοινού δικαστηρίου.

Αιτιολόγηση

Η αιτιολογική σκέψη διευκρινίζει τη διάταξη σχετικά με την επικουρική δικαιοδοσία που περιέχεται στους κανόνες σχετικά με τα κοινά δικαστήρια.

Τροπολογία  4 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – σημείο -1 (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) Αριθ. 1215/2012 Αιτιολογική σκέψη 11

Ισχύον κείμενο Τροπολογία   (-1) Η αιτιολογική σκέψη τροποποιείται ως εξής: (11) Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, στα δικαστήρια των κρατών μελών περιλαμβάνονται τα δικαστήρια που είναι κοινά σε διάφορα κράτη μέλη, όπως το Δικαστήριο της BENELUX, όταν ασκεί δικαιοδοσία για ζητήματα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. Συνεπώς, οι αποφάσεις των δικαστηρίων αυτών πρέπει να αναγνωρίζονται και να εκτελούνται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. ‘(11) Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, στα δικαστήρια των κρατών μελών περιλαμβάνονται τα δικαστήρια που είναι κοινά σε διάφορα κράτη μέλη, όπως το Ενιαίο Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας, το Δικαστήριο της BENELUX, όταν ασκούν δικαιοδοσία για ζητήματα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. Συνεπώς, οι αποφάσεις των δικαστηρίων αυτών πρέπει να αναγνωρίζονται και να εκτελούνται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό.

Αιτιολόγηση

Το μελλοντικό Ενιαίο Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας πρέπει, λόγω της σημασίας του, επίσης να αναφέρεται στις αιτιολογικές σκέψεις του κανονισμού Βρυξέλλες 1.

Τροπολογία  5 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – σημείο 2 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1215/2012 Άρθρο 71 β – παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία 2. Εάν ο εναγόμενος δεν έχει την κατοικία του σε κράτος μέλος και ο παρών κανονισμός δεν παραχωρεί διεθνή δικαιοδοσία επ’ αυτού, οι διατάξεις του κεφαλαίου ΙΙ εφαρμόζονται εάν ο εναγόμενος έχει την κατοικία του σε κράτος μέλος. Το άρθρο 35 εφαρμόζεται ακόμη και αν τα δικαστήρια των μη κρατών μελών έχουν δικαιοδοσία για την ουσία της υπόθεσης. 2. Εάν ο εναγόμενος δεν έχει την κατοικία του σε κράτος μέλος και ο παρών κανονισμός δεν παραχωρεί διεθνή δικαιοδοσία επ’ αυτού, εφαρμόζεται κατά περίπτωση το κεφάλαιο ΙΙ, ανεξάρτητα από την κατοικία του εναγομένου. Επιτρέπεται η υποβολή αίτησης προσωρινών, συμπεριλαμβανομένων των ασφαλιστικών, μέτρων ενώπιον του κοινού δικαστηρίου, ακόμα και αν τα δικαστήρια τρίτου κράτους έχουν δικαιοδοσία για την ουσία της υπόθεσης.

Αιτιολόγηση

Φαίνεται απαραίτητο να αποσαφηνιστεί η έννοια της παραγράφου αυτής.

Τροπολογία  6 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – σημείο 2 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1215/2012 Άρθρο 71 β – παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία 3. Εάν ο εναγόμενος δεν έχει την κατοικία του σε κράτος μέλος και ουδέν δικαστήριο κράτους μέλους έχει διεθνή δικαιοδοσία δυνάμει του παρόντος κανονισμού, ο εναγόμενος μπορεί να εναχθεί στο κοινό Δικαστήριο εάν: 3. Εάν ένα κοινό δικαστήριο έχει δικαιοδοσία επί εναγομένου σύμφωνα με την παράγραφο 2 σε διαφορά σχετικά με προσβολή ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας που θεμελιώνει αξίωση αποζημίωσης εντός της Ένωσης, το εν λόγω δικαστήριο δύναται επίσης να έχει δικαιοδοσία όσον αφορά αξίωση αποζημίωσης εκτός της Ένωσης που θεμελιώνεται από τέτοια προσβολή. α) περιουσιακά στοιχεία του εναγομένου βρίσκονται σε κράτος μέλος, συμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας για τη δημιουργία κοινού Δικαστηρίου, Η δικαιοδοσία αυτή μπορεί μόνο να οριστεί όταν περιουσιακά στοιχεία του εναγομένου βρίσκονται σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη τα οποία είναι συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας για τη δημιουργία κοινού Δικαστηρίου και η διαφορά παρουσιάζει επαρκή σχέση με ένα ή περισσότερα από αυτά τα κράτη μέλη. β) η αξία των περιουσιακών στοιχείων δεν είναι ασήμαντη σε σύγκριση με την αξία της απαίτησης,   γ) η διαφορά παρουσιάζει επαρκή σχέση με οποιοδήποτε κράτος μέλος, μέρος της συμφωνίας για τη δημιουργία κοινού Δικαστηρίου.

Αιτιολόγηση

Η τροπολογία αυτή αναδιατυπώνει την πρόταση για λόγο επικουρικής διαδικασίας και επιζητεί να διευκρινίσει ότι όλα τα κράτη μέλη που είναι συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας μπορούν να θεωρηθούν ως αποτελούντα ενιαίο δικαιοδοτικό χώρο για τον καθορισμό της ύπαρξης συνδετικών στοιχείων.

Τροπολογία  7 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – σημείο 2 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1215/2012 Άρθρο 71 δ – παράγραφος 1 α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία   Όταν, αντιθέτως, ζητείται η αναγνώριση και εκτέλεση απόφασης εκδοθείσας από κοινό δικαστήριο, σε κράτος μέλος, το οποίο είναι συμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας για την ίδρυση του δικαστηρίου αυτού, εφαρμόζονται αντί του παρόντος κανονισμού όλες οι διατάξεις της εν λόγω συμφωνίας σχετικά με την αναγνώριση και την εκτέλεση.

Αιτιολόγηση

Όταν μία συμφωνία για την ίδρυση κοινού δικαστηρίου περιέχει ειδικές διατάξεις για την αναγνώριση και την εκτέλεση των αποφάσεων, με τη νέα αυτή παράγραφο καθίσταται δυνατή στα κράτη μέλη, που είναι συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας, η εφαρμογή των διατάξεων αυτών αντί των γενικών διατάξεων του κανονισμού Βρυξέλλες Ι.

Τροπολογία  8 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την επομένη της ημέρας δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εφαρμόζεται από τις 10 Ιανουαρίου 2015. Εφαρμόζεται από τις 10 Ιανουαρίου 2015.

Αιτιολόγηση

Η συμφωνία για το ΕΔΔΕ θα τεθεί σε εφαρμογή την πρώτη ημέρα του τέταρτου μήνα από τη θέση σε ισχύ του παρόντος κανονισμού. Δεδομένου ότι ο κανονισμός Βρυξέλλες Ι θα τεθεί σε εφαρμογή από τις 10 Ιανουαρίου 2015, η ημερομηνία θέσης σε ισχύ του κανονισμού μπορεί να επισπευσθεί χωρίς αρνητικές συνέπειες και με το πλεονέκτημα ότι η συμφωνία για το ΕΔΔΕ θα έχει τεθεί σε εφαρμογή έως και ένα μήνα ενωρίτερα.

• [1]  Δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη στην Επίσημη Εφημερίδα.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Στις 12 Δεκεμβρίου 2012 εγκρίθηκε η αναδιατύπωση του κανονισμού Βρυξέλλες I για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Θα τεθεί σε εφαρμογή στις 10 Ιανουαρίου 2015.

Η μεταρρύθμιση αυτή θα επιφέρει ορισμένες σημαντικές αλλαγές, μεταξύ των οποίων την κατάργηση της διαδικασίας κήρυξης εκτελεστότητας (exequatur), απλοποιώντας τη διαδικασία εφαρμογής σε άλλα κράτη μέλη.

Μετά την έγκριση της αναδιατύπωσης, επετεύχθη συμφωνία σχετικά με τη δέσμη μέτρων για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, η οποία απαρτίζεται από δύο κανονισμούς και από τη διεθνή συμφωνία για το Ενιαίο Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας που θέτουν τις βάσεις για την δημιουργία ενιαίου καθεστώτος προστασίας των ευρεσιτεχνιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το άρθρο 89 παράγραφος 1 της συμφωνίας αυτής προβλέπει ότι η συμφωνία δεν μπορεί να τεθεί σε ισχύ πριν από την έναρξη ισχύος των τροποποιήσεων του κανονισμού Βρυξέλλες Ι, επειδή, για το κοινό δικαστήριο σε ορισμένα κράτη μέλη, πρόκειται να προστεθούν νέες διατάξεις στον κανονισμό Βρυξέλλες Ι, για να καλύπτουν την ειδική περίπτωση ενός τέτοιου δικαστηρίου.

Η αλλαγή αυτή αφορά επίσης το Δικαστήριο της Μπενελούξ το οποίο σήμερα είναι το μόνο δικαστήριο που είναι κοινό σε περισσότερα του ενός κράτη μέλη.

Ειδικότερα, πρέπει να αποσαφηνιστεί ότι το Ενιαίο Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και το Δικαστήριο της Μπενελούξ αντιμετωπίζονται όπως «τα δικαστήρια κράτους μέλους» για την εφαρμογή του κανονισμού «Βρυξέλλες Ι».

Πρέπει να οριστούν για το Ενιαίο Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και το Δικαστήριο της Μπενελούξ κανόνες για τη δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων. Χρειάζονται επίσης κανόνες σχετικά με την εκκρεμοδικία.

Ο εισηγητής είναι απόλυτα σύμφωνος με τις γενικές γραμμές του κανονισμού που προτείνει η Επιτροπή. Ωστόσο, προτείνει κάποιες βελτιώσεις. Ιδιαίτερα, φαίνεται σκόπιμο να οροθετηθεί σαφώς το πεδίο της αλλαγής, καθώς δεν επηρεάζει ούτε την εσωτερική κατανομή της εργασίας σε ένα κοινό δικαστήριο ούτε ειδικούς κανόνες σχετικά με την αναγνώριση και την εκτέλεση των αποφάσεων, οι οποίοι μπορεί να περιέχονται σε συμφωνία για την ίδρυση κοινού δικαστηρίου. Εντός του ειδικού νομικού πλαισίου ενός κοινού δικαστηρίου, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει επίσης να δοθεί στους κανόνες που εφαρμόζονται στους εναγομένους από τρίτο κράτους, τους οποίους γενικά δεν αφορούν οι διατάξεις του κανονισμού «Βρυξέλλες Ι».

Ο εισηγητής προτείνει να εγκριθεί η υπό εξέταση νομοθετική πράξη το ταχύτερο δυνατό, δεδομένου ότι δεν περιέχει αμφισβητούμενες διατάξεις και επειδή η θέση σε ισχύ της Συμφωνίας για το Ενιαίο Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας εξαρτάται από αυτήν.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Διεθνής δικαιοδοσία, αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις
Έγγραφα αναφοράς	COM(2013)0554 – C7-0239/2013 – 2013/0268(COD)
Ημερομηνία υποβολής στο ΕΚ	26.7.2013
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	JURI 8.10.2013
Γνωμοδοτική(ές) επιτροπή(ες)        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	EMPL 8.10.2013
Αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει        Ημερομηνία της απόφασης	EMPL 11.9.2013
Εισηγητής(ές)        Ημερομηνία ορισμού	Tadeusz Zwiefka 17.9.2013
Εξέταση στην επιτροπή	16.12.2013
Ημερομηνία έγκρισης	21.1.2014
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	22 0 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Raffaele Baldassarre, Sebastian Valentin Bodu, Françoise Castex, Christian Engström, Marielle Gallo, Giuseppe Gargani, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Sajjad Karim, Klaus-Heiner Lehne, Antonio López-Istúriz White, Antonio Masip Hidalgo, Alajos Mészáros, Bernhard Rapkay, Evelyn Regner, Francesco Enrico Speroni, Rebecca Taylor, Alexandra Thein, Cecilia Wikström, Tadeusz Zwiefka
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Eva Lichtenberger, Angelika Niebler, Axel Voss
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	María Irigoyen Pérez
Ημερομηνία κατάθεσης	27.1.2014