VERSLAG over het voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad over de deelname van de Unie aan het door verschillende lidstaten opgezette gezamenlijke onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma Actief en ondersteund wonen

31.1.2014 - (COM(2013)0500 – C7‑0219/2013 – 2013/0233(COD)) - ***I

Commissie industrie, onderzoek en energie
Rapporteur: Claude Turmes

Procedure : 2013/0233(COD)

Stadium plenaire behandeling

Documentencyclus :

A7-0076/2014

Ingediende teksten :

A7-0076/2014

Debatten :

Stemmingen :

PV 15/04/2014 - 8.23
Stemverklaringen

Aangenomen teksten :

P7_TA(2014)0363

ONTWERPWETGEVINGSRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT
TOELICHTING
ADVIES van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid
PROCEDURE

ONTWERPWETGEVINGSRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT

over het voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad over de deelname van de Unie aan het door verschillende lidstaten opgezette gezamenlijke onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma Actief en ondersteund wonen

(COM(2013)0500 – C7‑0219/2013 – 2013/0233(COD))

(Gewone wetgevingsprocedure: eerste lezing)

Het Europees Parlement,

– gezien het voorstel van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad (COM(2013)0500),

– gezien artikel 294, lid 2, artikel 185 en artikel 188, lid 2, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, op grond waarvan het voorstel door de Commissie bij het Parlement is ingediend (C7-0219/2013),

– gezien artikel 294, lid 3, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

– gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité van 10 december 2013[1],

– gelet op artikel 55 van zijn Reglement,

– gezien het verslag van de Commissie industrie, onderzoek en energie en het advies van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (A7-0076/2014),

1. stelt onderstaand standpunt in eerste lezing vast;

2. verzoekt om hernieuwde voorlegging indien de Commissie voornemens is ingrijpende wijzigingen in haar voorstel aan te brengen of dit door een nieuwe tekst te vervangen;

3. verzoekt zijn Voorzitter het standpunt van het Parlement te doen toekomen aan de Raad en aan de Commissie alsmede aan de nationale parlementen.

Amendement 1

Voorstel voor een besluit

Overweging 2

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(2) Horizon 2020 – het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020), zoals vastgesteld bij Verordening (EU) nr. …/2013 van het Europees Parlement en de Raad van …2013⁵ (hierna "kaderprogramma Horizon 2020" genoemd) beoogt meer onderzoek en innovatie te realiseren door bij te dragen aan de versterking van publiek-private partnerschappen, mede door de deelname van de Unie aan in overeenstemming met artikel 185 van het Verdrag door verschillende lidstaten opgezette programma´s.

(2) Horizon 2020 – het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020), ingesteld bij Verordening (EU) nr. …/2013 van het Europees Parlement en de Raad van … 2013⁵ (hierna "het kaderprogramma Horizon 2020") stelt zich ten doel een groter effect op onderzoek en innovatie te bewerkstelligen door hechtere synergieën te ontwikkelen, de coördinatie te verbeteren en onnodige overlappingen met internationale, nationale en regionale onderzoeksprogramma's te voorkomen. Publiek-publieke partnerschappen, onder meer deelname van de Unie aan in overeenstemming met artikel 185 van het Verdrag door verschillende lidstaten opgezette programma's, zouden deze doelstellingen moeten realiseren, moeten voldoen aan de in die verordening en met name in artikel 20 vastgelegde voorwaarden, en volledig moeten beantwoorden aan de algemene beginselen die gelden voor Horizon 2020.

__________________

⁵ PB …[KP Horizon 2020]

⁵ PB … [KP HORIZON 2020]

Motivering

Met deze aanvulling worden de belangrijke beginselen onderstreept die tijdens de onderhandelingen over Horizon 2020 zijn overeengekomen met betrekking tot P2P's en wat deze zouden moeten opleveren.

Amendement 2

Voorstel voor een besluit

Overweging 2 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(2 bis) Onderzoeks- en innovatieactiviteiten in het kader van het AAL-programma dienen volledig in overeenstemming zijn met de algemene beginselen van het kaderprogramma Horizon 2020, met name de beginselen inzake gendergelijkheid, open toegang en ethiek. Zij dienen tevens in overeenstemming te zijn met de ethische beginselen en andere relevante beginselen in de nationale, EU- en internationale wetgeving, inclusief het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en het Europees Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden en de protocollen daarbij. Bijzondere aandacht dient te worden besteed aan het beginsel van evenredigheid, het recht op privacy, het recht op bescherming van persoonsgegevens, het recht op lichamelijke en geestelijke integriteit van personen, het recht op non-discriminatie en de noodzaak om een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid te verzekeren.

Amendement 3

Voorstel voor een besluit

Overweging 2 ter (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(2 ter) In artikel 16 van het kaderprogramma Horizon 2020 is vastgelegd dat het kaderprogramma Horizon 2020 een doeltreffende bevordering van gendergelijkheid en de genderdimensie in onderzoek en innovatie moet waarborgen. De aandacht moet met name uitgaan naar de zorg voor genderevenwicht, afhankelijk van de plaatselijke situatie, in evaluatiepanels en in organen als adviesgroepen en deskundigengroepen. De genderdimensie moet naar behoren worden verwerkt in onderzoek en innovatie in het kader van strategieën, programma's en projecten, en in alle fasen van de onderzoekscyclus worden doorgevoerd.

Amendement 4

Voorstel voor een besluit

Overweging 4

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(4) In december 2012 heeft de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad een verslag van de tussentijdse evaluatie van het gezamenlijke AAL-programma⁸ voorgelegd. Deze evaluatie is uitgevoerd door een groep deskundigen. Hun algemene bevinding was dat het gezamenlijke AAL-programma opmerkelijke resultaten kent en aanzienlijke vooruitgang heeft geboekt in de richting van zijn doelstellingen, en dat het na de huidige financieringsperiode voortgezet zou moeten worden. De groep deskundigen wees echter ook op enkele tekortkomingen, met name op de noodzaak de gebruiker meer bij projecten te betrekken en de noodzaak voor verdere verbeteringen van de operationele prestaties als het gaat om de contracteringstermijn en de betalingstermijn.

(4) In december 2012 heeft de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad een verslag van de tussentijdse evaluatie van het gezamenlijke AAL-programma⁸ voorgelegd. Hun algemene bevinding was dat het gezamenlijke AAL-programma opmerkelijke resultaten kent en aanzienlijke vooruitgang heeft geboekt in de richting van zijn doelstellingen, en dat het na de huidige financieringsperiode voortgezet zou moeten worden. De groep deskundigen wees echter ook op enkele tekortkomingen, met name op de noodzaak de gebruiker al vanaf de vroegst mogelijke fase meer bij projecten te betrekken en de noodzaak voor verdere verbeteringen van de operationele prestaties als het gaat om de contracteringstermijn en de betalingstermijn.

__________________

⁸ COM(2010)0763 def. van 16 december 2010.

COM(2010)0763 def. van 16 december 2010.

Amendement 5

Voorstel voor een besluit

Overweging 4 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(4 bis) Uit de tussentijdse evaluatie van 2010 en het raadplegingsproces van 2012 bleek met name dat versnippering en onvoldoende coördinatie tussen de verschillende financieringsinstrumenten, subsidiabiliteitsregels en terugbetalingsstelsels nadelige gevolgen hebben voor de deelname en innovatie in de weg staan. De deelnemende landen dienen het in de algemene vergadering van het AAL-programma voor elke oproep eens te worden over uniforme financieringsregels die in overeenstemming met de voorschriften van het kaderprogramma Horizon 2020 moeten worden toegepast;

Amendement 6

Voorstel voor een besluit

Overweging 6

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(6) In haar "Europa 2020-kerninitiatief Innovatie-Unie"¹⁰ benoemt de Commissie de vergrijzing van de bevolking als een van de maatschappelijke uitdagingen waarbij innovatieve doorbraken een belangrijke rol kunnen spelen. Hierdoor krijgt het concurrentievermogen een impuls, worden Europese ondernemingen in staat gesteld het voortouw te nemen bij de ontwikkeling van nieuwe technologieën, te groeien en op nieuwe groeimarkten wereldleider te zijn, verbetert de kwaliteit en efficiëntie van overheidsdiensten en wordt zodoende bijgedragen aan het scheppen van grote aantallen nieuwe, hoogwaardige banen.

(6) In haar "Europa 2020-kerninitiatief Innovatie-Unie"¹⁰ benoemt de Commissie de vergrijzing van de bevolking als een van de maatschappelijke uitdagingen waarbij innovatieve doorbraken een belangrijke rol kunnen spelen. Hierdoor worden Europese ondernemingen in staat gesteld het voortouw te nemen bij de ontwikkeling van nieuwe technologieën, te groeien en op nieuwe groeimarkten wereldleider te zijn, verbetert de kwaliteit en efficiëntie van overheidsdiensten en wordt zodoende bijgedragen aan het scheppen van grote aantallen nieuwe, hoogwaardige banen.

__________________

¹⁰ COM(2010)0763 def. van 6 oktober 2012.

Amendement 7

Voorstel voor een besluit

Overweging 6 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(6 bis) In de Unie werken ongeveer 20 miljoen mensen in een "witte jas" in de gezondheidssector of de sociale dienstverlening, een cijfer dat in de komende jaren waarschijnlijk nog zal stijgen ten gevolge van de vergrijzing. Opleiding en een leven lang leren moeten in deze gevoelige sector een centrale prioriteit zijn. Daarom moet de behoefte aan witte banen en aan investeringen in moderne vaardigheden, zoals het gebruik van informatietechnologie, nader worden beoordeeld.

Amendement 8

Voorstel voor een besluit

Overweging 9

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(9) Overeenkomstig het Europees innovatiepartnerschap op het gebied van actief en gezond ouder worden, vastgesteld op grond van de Innovatie-Unie, spelen ICT-oplossingen naar verwachting een belangrijke rol om tegen 2020 twee extra gezonde levensjaren te realiseren en de levenskwaliteit voor burgers en de efficiëntie van de zorgstelsels in de Unie te verbeteren. In het strategische invoeringsplan zijn voor drie gebieden prioriteiten vastgesteld om de innovatie op het gebied van actief en gezond ouder worden te versnellen en uit te breiden: preventie en gezondheidsbevordering, zorg en behandeling, en zelfstandig leven en sociale inclusie.

(9) Overeenkomstig het Europees innovatiepartnerschap op het gebied van actief en gezond ouder worden, vastgesteld op grond van de Innovatie-Unie, spelen innovatieve oplossingen, met inbegrip van ICT-producten en -diensten, naar verwachting een belangrijke rol om tegen 2020 twee extra gezonde levensjaren te realiseren en de levenskwaliteit voor burgers – zonder enige discriminatie op grond van leeftijd, geslacht, etnische achtergrond, handicap, godsdienst of seksuele gerichtheid – en de efficiëntie van de zorgstelsels in de Unie te verbeteren. In het strategische invoeringsplan zijn voor drie gebieden prioriteiten vastgesteld om de innovatie op het gebied van actief en gezond ouder worden te versnellen en uit te breiden: preventie en gezondheidsbevordering, zorg en behandeling, en zelfstandig leven en sociale inclusie; leeftijd- en gendermainstreaming zijn onmisbare methoden en instrumenten voor beleidsvorming op de relevante terreinen.

Amendement 9

Voorstel voor een besluit

Overweging 9 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(9 bis) Aangezien ICT-systemen een grote hoeveelheid persoonsgegevens en profielen verwerken en in real-time communiceren, waardoor het gevaar van inbreuken op de gegevensbeveiliging erg groot is, moet in het kader van het programma de bescherming en geheimhouding van gegevens bij projecten worden geëvalueerd om een hoge mate van gegevensbescherming en –beveiliging te verzekeren.

Amendement 10

Voorstel voor een besluit

Overweging 10

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(10) Het onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma Actief en ondersteund wonen (hierna "het AAL-programma" genoemd) moet voortbouwen op de verworvenheden van het vorige programma en de tekortkomingen ervan aanpakken door de gebruiker van meet af aan nauw bij alle projecten te betrekken om te waarborgen dat de ontwikkelde oplossingen aanvaardbaar zijn en aansluiten op specifieke behoeften. Voorts moet het programma eenvoudiger, consequent en flexibel worden uitgevoerd.

Amendement 11

Voorstel voor een besluit

Overweging 10 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(10 bis) In het AAL-programma dient te worden uitgegaan van een brede definitie van innovatie, die ook organisatorische, zakelijke, technologische, maatschappelijke en milieuaspecten dient te omvatten. Deze definitie moet een multidisciplinaire aanpak garanderen en ervoor zorgen dat de sociale wetenschappen in het programma worden geïntegreerd.

Amendement 12

Voorstel voor een besluit

Overweging 10 ter (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(10 ter) Overeenkomstig het streefcijfer voor de deelname van kmo's aan indirecte activiteiten in het kader van Horizon 2020, moet worden getracht 20% van het voor indirecte activiteiten bestemde budget van het AAL-programma uit te trekken voor kmo's.

Amendement 13

Voorstel voor een besluit

Overweging 10 quater (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(10 quater) Bij de uitvoering van het AAL-programma moet ook rekening worden gehouden met de genderdimensie, die naar behoren in onderzoek en innovatie moet worden verwerkt en in alle fasen van de onderzoekscyclus moet worden doorgevoerd, zoals vastgesteld in de resolutie van het Europees Parlement van 11 december 2012 over de preventie van leeftijdsgebonden ziekten bij vrouwen^1a, evenals in de resolutie van het Europees Parlement van 7 september 2010 over de rol van de vrouw in een vergrijzende samenleving^1b.

____________

^1a Aangenomen teksten, P7_TA(2012)0482.

^1b PB C 308 E van 20.10.2011, blz. 49.

Amendement 14

Voorstel voor een besluit

Overweging 11 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(11 bis) Entiteiten uit niet-deelnemende lidstaten die betrokken willen worden bij AAL-activiteiten mogen niet worden gediscrimineerd bij de toegang tot de middelen van Horizon 2020 uit hoofde van dit programma. Zulke entiteiten zouden het recht moeten krijgen om deel te nemen aan oproepen, voor zover zij in hun eigen cofinanciering kunnen voorzien.

Amendement 15

Voorstel voor een besluit

Overweging 12

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(12) Overeenkomstig de doelstellingen van Verordening (EU) nr. …/2013 [kaderprogramma Horizon 2020], heeft elke lidstaat en elk land dat bij het kaderprogramma Horizon 2020 is betrokken, het recht om aan het AAL-programma deel te nemen.

Amendement 16

Voorstel voor een besluit

Overweging 14

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(14) De gezamenlijke uitvoering van het AAL-programma vergt een uitvoeringsstructuur. De deelnemende staten zijn een uitvoeringsstructuur voor het AAL-programma overeengekomen en hebben in 2007 de associatie AISBL voor omgevingsondersteund wonen opgericht, een internationale non-profitorganisatie naar Belgisch recht (hierna "AALA" genoemd). Aangezien de bestaande bestuursstructuur van het gezamenlijke AAL-programma volgens de tussentijdse evaluatie doeltreffend en van goede kwaliteit is, dient de AALA als uitvoeringsstructuur te worden gebruikt en als toewijzende en controlerende instantie van het AAL-programma te fungeren. De AALA dient de financiële bijdrage van de Unie te beheren en een doeltreffende uitvoering van het AAL-programma te garanderen.

Amendement 17

Voorstel voor een besluit

Overweging 17

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(17) Om de financiële belangen van de Unie te beschermen moet de Commissie het recht hebben om de financiële bijdrage van de Unie te verlagen, in te houden of te beëindigen als het AAL-programma ontoereikend, gedeeltelijk of laattijdig wordt uitgevoerd, of als de deelnemende staten niet, gedeeltelijk of laattijdig bijdragen aan de financiering van het AAL-programma. Deze rechten moeten in de tussen de Unie en de AALA te sluiten delegatieovereenkomst worden vermeld.

(17) Om de financiële belangen van de Unie te beschermen moet de Commissie het recht hebben om via proportionele maatregelen de financiële bijdrage van de Unie terug te vorderen, te verlagen, in te houden of te beëindigen als het AAL-programma ontoereikend, gedeeltelijk of laattijdig wordt uitgevoerd, of als de deelnemende staten niet, gedeeltelijk of laattijdig bijdragen aan de financiering van het AAL-programma. Deze rechten moeten in de tussen de Unie en de AALA te sluiten delegatieovereenkomst worden vermeld.

Amendement 18

Voorstel voor een besluit

Overweging 18

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(18) Verordening (EU) nr. …/2013 van het Europees Parlement en de Raad van …2013 betreffende de regels voor de deelname aan acties en verspreiding van resultaten in "Horizon 2020 – het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020)"¹⁵ is van toepassing op de door het AAL-programma gefinancierde indirecte activiteiten. Vanwege specifieke operationele behoeften van het AAL-programma is het echter noodzakelijk te voorzien in afwijkingen van die verordening overeenkomstig artikel 1, lid 3, van deze verordening.

__________________

¹⁵ PB L …., …, blz. …[regels voor deelname aan Horizon 2020].

¹⁵ PB L ..., blz. ... [regels voor deelname aan Horizon 2020].

Amendement 19

Voorstel voor een besluit

Overweging 19

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(19) Specifieke afwijkingen van Verordening (EU) nr. .../2013 [de regels voor deelname aan Horizon 2020] zijn gerechtvaardigd omdat het AAL-programma is bedoeld als een innovatief marktgericht programma waarin veel verschillende nationale financieringsstromen samenkomen (zoals financieringsprogramma´s op het gebied van onderzoeksinnovatie, gezondheid en het bedrijfsleven). Omdat deze nationale programma´s gezien hun aard uiteenlopende regels voor deelname hebben, mag niet worden verwacht dat zij volledig op Verordening (EU) nr. ... /2013 [de regels voor deelname aan Horizon 2020] zijn afgestemd. Daarnaast richt het AAL-programma zich met name op het midden- en kleinbedrijf en op gebruikersorganisaties die gewoonlijk niet aan EU-onderzoeks- en innovatieactiviteiten deelnemen. Om de deelname van deze ondernemingen en organisaties te vergemakkelijken, wordt de financiële bijdrage van de Unie verstrekt in overeenstemming met de welbekende regels van de nationale financieringsprogramma´s, en uitgevoerd via één subsidie waarin de financiering van de Unie met de bijbehorende nationale financiering wordt gecombineerd.

(19) Specifieke afwijkingen van Verordening (EU) nr. .../2013 [de regels voor deelname aan Horizon 2020] zijn gerechtvaardigd omdat het AAL-programma is bedoeld als een innovatief marktgericht programma waarin veel verschillende nationale financieringsstromen samenkomen (zoals financieringsprogramma´s op het gebied van onderzoeksinnovatie, gezondheid en het bedrijfsleven). Omdat deze nationale programma´s gezien hun aard uiteenlopende regels voor deelname hebben, mag niet worden verwacht dat zij direct volledig op Verordening (EU) nr. ... /2013 [de regels voor deelname aan Horizon 2020] zijn afgestemd. Er dient evenwel in het kader van het AAL-programma nader te worden gekeken naar de complexe situatie die het gevolg is van het feit dat verschillende landen er eigen financieringsregels en nationale subsidiabiliteitscriteria op nahouden, en naar de consequenties daarvan voor de implementatie en deelname. Daarnaast richt het AAL-programma zich met name op het midden- en kleinbedrijf en op gebruikersorganisaties die gewoonlijk niet aan EU-onderzoeks- en innovatieactiviteiten deelnemen. Om de deelname van deze ondernemingen en organisaties te vergemakkelijken, moet de financiële bijdrage van de Unie via de nationale financieringsorganen volgens de welbekende regels worden verstrekt, en uitgevoerd via één subsidie waarin de financiering van de Unie met de bijbehorende nationale financiering wordt gecombineerd.

Amendement 20

Voorstel voor een besluit

Overweging 21

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(21) De Commissie dient een tussentijdse evaluatie uit te voeren, waarin met name een oordeel wordt geveld over de kwaliteit en de doelmatigheid van het AAL-programma en de mate waarin vooruitgang wordt geboekt in de richting van de gestelde doelstellingen, evenals een slotevaluatie, en stelt een verslag op van deze evaluaties.

(21) De Commissie dient een tussentijdse externe evaluatie uit te voeren, waarin met name een oordeel wordt geveld over de kwaliteit en de doelmatigheid van het AAL-programma en de mate waarin vooruitgang wordt geboekt in de richting van de gestelde doelstellingen, en de totale bijdrage van het initiatief aan een betere coördinatie en interoperabiliteit van nationale programma’s voor onderzoeks- en innovatieactiviteiten, evenals een externe slotevaluatie, en stelt een verslag op van deze evaluaties.

Amendement 21

Voorstel voor een besluit

Overweging 22 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(22 bis) De in het kader van het AAL-programma geplande acties moeten de Europese openbare stelsels voor gezondheidszorg en ziekteverzekering helpen onderbouwen, omdat zij een essentieel instrument zijn voor de instandhouding van het maatschappelijk welzijn en het terugdringen van de welvaartskloof tussen regio's en bevolkingsgroepen, die steeds alarmerender proporties aanneemt als gevolg van de heersende economische en sociale crisis.

Amendement 22

Voorstel voor een besluit

Overweging 23

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(23) Het AAL-programma moet instaan voor de daadwerkelijke bevordering van gendergelijkheid en de in het kaderprogramma Horizon 2020 weergegeven ethische beginselen naleven.

(23) Het AAL-programma moet instaan voor de daadwerkelijke bevordering van gendergelijkheid en de in het kaderprogramma Horizon 2020 vastgestelde ethische beginselen naleven.

Amendement 23

Voorstel voor een besluit

Artikel 1– lid 2

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2. Elke andere lidstaat en elk ander land dat is betrokken bij Horizon 2020 - het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020), zoals vastgesteld bij Verordening (EU) nr. …/2013 (hierna "kaderprogramma Horizon 2020" genoemd) kan zich aansluiten bij het AAL-programma op voorwaarde dat aan het criterium in artikel 3, lid 1, onder c), van dit besluit wordt voldaan. De lidstaten en deelnemende landen die aan de voorwaarde in artikel 3, lid 1, onder c), voldoen, worden in het kader van dit besluit als deelnemende staten beschouwd.

2. Elke andere lidstaat en elk ander land dat is betrokken bij Horizon 2020 - het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020), zoals vastgesteld bij Verordening (EU) nr. …/2013 (hierna "kaderprogramma Horizon 2020" genoemd) kan zich te allen tijde aansluiten bij het AAL-programma op voorwaarde dat aan het criterium in artikel 3, lid 1, onder c), van dit besluit wordt voldaan. De lidstaten en deelnemende landen die aan de voorwaarde in artikel 3, lid 1, onder c), voldoen, worden in het kader van dit besluit als deelnemende staten beschouwd.

Amendement 24

Voorstel voor een besluit

Artikel 1 – lid 2 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2 bis. Entiteiten uit andere landen die betrokken zijn bij het kaderprogramma Horizon 2020 kunnen te allen tijde deelnemen aan de indirecte activiteiten van het AAL-programma, voor zover zij in hun eigen cofinanciering voorzien.

Amendement 25

Voorstel voor een besluit

Artikel 2– lid 1

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. De maximale financiële bijdrage van de Unie aan het AAL-programma ter dekking van de administratieve kosten en operationele kosten bedraagt 175 000 000 EUR. De bijdrage wordt voldaan door middel van kredieten die in de algemene begroting van de Unie zijn toegewezen aan de relevante onderdelen van het specifieke programma voor de uitvoering van het kaderprogramma Horizon 2020, zoals vastgesteld bij Besluit …/2013/EU in overeenstemming met artikel 58, lid 1, onder c), punt vi), en de artikelen 60 en 61 van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012.

1. De maximale financiële bijdrage van de Unie aan het AAL-programma ter dekking van de administratieve kosten en operationele kosten bedraagt 166.250.000 EUR. De bijdrage wordt voldaan door middel van kredieten die in de algemene begroting van de Unie zijn toegewezen aan de relevante onderdelen van het specifieke programma voor de uitvoering van het kaderprogramma Horizon 2020, zoals vastgesteld bij Besluit …/2013/EU in overeenstemming met artikel 58, lid 1, onder c), punt vi), en de artikelen 60 en 61 van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012.

Amendement 26

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter a bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(a bis) de deelnemende staten tonen aan dat het AAL-programma is opgesteld in overeenstemming met de in het kaderprogramma Horizon 2020 vastgestelde doelstellingen en onderzoeksprioriteiten;

Motivering

Met deze aanvulling wordt onderstreept dat er een sterke samenhang moet bestaan tussen de activiteiten van de P2P's en de onderzoeksprioriteiten die in het kaderprogramma Horizon 2020 zijn vastgelegd.

Amendement 27

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter a ter (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(a ter) de deelnemende staten tonen aan dat het AAL-programma is opgezet in overeenstemming met de algemene beginselen die gelden voor het kaderprogramma Horizon 2020, met name artikel 16 betreffende gendergelijkheid.

Motivering

Met deze aanvulling wordt onderstreept hoe belangrijk het is dat de P2P's voldoen aan de tijdens de onderhandelingen over Horizon 2020 overeengekomen algemene beginselen die van toepassing zijn op het kaderprogramma Horizon 2020, waaronder open toegang, gendergelijkheid en non-discriminatie.

Amendement 28

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter a quater (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(a quater) de deelnemende staten tonen aan dat het AAL-programma is opgezet in overeenstemming met de voorwaarden zoals vastgelegd in artikel 26 van Verordening (EU) nr. 1291/2013;

Motivering

Met deze aanvulling worden de belangrijke beginselen onderstreept die tijdens de onderhandelingen over Horizon 2020 zijn overeengekomen met betrekking tot P2P's en wat deze zouden moeten opleveren.

Amendement 29

Voorstel voor een besluit

Artikel 5 – leden 3 t/m 5

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

3. In afwijking van artikel 16, lid 1, van Verordening (EU) nr. …/2013 [Regels voor de deelname aan acties en verspreiding van resultaten in het kader van Horizon 2020], zullen de subsidieovereenkomsten met deelnemers door het aangewezen beheersagentschap van het nationale programma worden ondertekend.

3. In afwijking van artikel 16, lid 1, van Verordening (EU) nr. …/2013 [Regels voor de deelname aan acties en verspreiding van resultaten in het kader van Horizon 2020], worden de subsidieovereenkomsten met deelnemers door het aangewezen beheersagentschap van het nationale programma ondertekend. De contracteringstermijn wordt bekendgemaakt en is beperkt tot 5 maanden.

4. In afwijking van de artikelen 19, leden 1, 5, 6 en 7, en artikel 22 tot en met artikel 29 van Verordening (EU) nr. …/2013 [Regels voor de deelname aan acties en verspreiding van resultaten in het kader van Horizon 2020], zijn de financieringsregels van de aangewezen nationale programma´s van toepassing op de door de aangewezen beheersagentschappen van het nationale programma beheerde subsidies.

4. In afwijking van de artikelen 19, leden 1, 5, 6 en 7, en artikel 22 tot en met artikel 29 van Verordening (EU) nr. …/2013 [Regels voor de deelname aan acties en verspreiding van resultaten in het kader van Horizon 2020], is de financieringsregel van de aangewezen nationale programma´s van toepassing op de door de aangewezen beheersagentschappen van het nationale programma beheerde subsidies die vóór 31 december 2015contractueel zijn overeengekomen.

Uiterlijk op 31 december 2015 evalueren de deelnemende staten samen met de AALA de bestaande financieringsregels en keuren zij één financieringsregeling goed die geldt voor de vanaf 2016 contractueel overeengekomen subsidies en gericht is op het verminderen van de versnippering en de complexiteit die een gevolg zijn van het gebruik van financieringsregels van verschillende nationale programma's.

5. In afwijking van de artikelen 38 tot en met 46 van Verordening (EU) nr. …/2013 [Regels voor de deelname aan acties en verspreiding van resultaten in het kader van Horizon 2020], zijn de regels van de aangewezen nationale programma´s betreffende de toepassing en de toegangsrechten tot bestaande kennis en resultaten van toepassing.

5. De artikelen 38 tot en met 46 van Verordening (EU) nr. …/2013 [Regels voor de deelname aan acties en verspreiding van resultaten in het kader van Horizon 2020], ten aanzien van de toegangsrechten tot bestaande kennis en resultaten zijn van toepassing, met inbegrip van voorschriften inzake de open toegang tot wetenschappelijke publicaties, die moet worden gewaarborgd uit hoofde van het kaderprogramma Horizon 2020.

Conform de beginselen van transparantie en non-discriminatie, als bedoeld in artikel 60, lid 1, en artikel 128, lid 1, van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012, worden door het gezamenlijk AAL-programma georganiseerde oproepen tot het indienen van voorstellen gepubliceerd op het via internet bereikbare Horizon 2020-deelnemersportaal.

Amendement 30

Voorstel voor een besluit

Artikel 12

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. De Commissie voert voor 31 december 2017 een tussentijdse evaluatie van het AAL-programma uit. De Commissie stelt een verslag op van die evaluatie, dat de conclusies van de evaluatie en opmerkingen van de Commissie bevat. De Commissie stuurt dat verslag uiterlijk 30 juni 2018 naar het Europees Parlement en de Raad.

1. De Commissie organiseert voor 30 juni 2017 organiseert een onafhankelijke tussentijdse evaluatie van het AAL-programma. De Commissie stelt een verslag op van die evaluatie, dat de conclusies van de onafhankelijke evaluatie en opmerkingen van de Commissie bevat. De Commissie stuurt dat verslag uiterlijk 31 december 2017 naar het Europees Parlement en de Raad. Het resultaat van de onafhankelijke tussentijdse evaluatie van het AAL-programma wordt in aanmerking genomen bij de tussentijdse evaluatie van het kaderprogramma Horizon 2020.

Om te reageren op onvoorziene situaties of nieuwe ontwikkelingen en behoeften kan de Commissie naar aanleiding van de in artikel 32, lid 3, van Verordening (EU) nr. 1291/2013 bedoelde tussentijdse evaluatie van Horizon 2020 het lopende programma herzien, waaronder in het kader van de jaarlijkse begrotingsprocedure de begroting van het AAL-programma.

2. Aan het eind van de deelname van de Unie aan het AAL-programma, maar uiterlijk 31 december 2022, voert de Commissie een slotevaluatie uit van het AAL-programma. De Commissie stelt een verslag op van die evaluatie met de uitkomsten van de evaluatie. De Commissie stuurt dit verslag naar het Europees Parlement en de Raad.

2. Aan het eind van de deelname van de Unie aan het AAL-programma, maar uiterlijk 31 december 2022, voert de Commissie een onafhankelijke slotevaluatie uit van het AAL-programma. De Commissie stelt een verslag van die onafhankelijke evaluatie op met de uitkomsten van de evaluatie. De Commissie stuurt dit verslag naar het Europees Parlement en de Raad.

Amendement 31

Voorstel voor een besluit

Artikel 12 – lid 2 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2 bis. De Commissie brengt aan het Europees Parlement en de Raad jaarlijks verslag uit over de vorderingen die met het AAL-programma zijn gemaakt. Dat verslag omvat nadere gegevens omtrent de implementatie van het programma, met inbegrip van het aantal voor financiering geselecteerde voorstellen, het type deelnemers, waaronder ook kmo's, en statistieken per land.

Amendement 32

Voorstel voor een besluit

Bijlage I – punt 1 – punten 1.1 t/m 1.3

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1.1. het versnellen van de opkomst van innovatieve, op ICT gebaseerde producten en diensten om thuis, in de gemeenschap en op het werk gezond ouder te worden en zo de levenskwaliteit, autonomie, deelname aan het sociale leven, vaardigheden en de inzetbaarheid van ouderen te verbeteren en de efficiëntie in de medische en sociale zorgvoorziening te vergroten;

1.1. het versnellen van de opkomst van relevante en betaalbare, innovatieve, geïntegreerde oplossingen, producten en diensten, waaronder op ICT gebaseerde, om mensen met een beperking te helpen en om thuis, in de gemeenschap en op het werk actief en gezond ouder te worden, teneinde hun levenskwaliteit, sociaal welbevinden en integratie, autonomie, deelname aan het sociale leven, vaardigheden en de inzetbaarheid van ouderen te verbeteren en de efficiëntie, relevantie en effectiviteit in de medische en sociale zorgvoorziening te vergroten;

1.1 bis. het ondersteunen van de ontwikkeling van oplossingen die bijdragen aan de onafhankelijkheid en het verlichten van een gevoel van sociaal isolement bij ouderen, waarbij de ICT-component het menselijk contact niet zou mogen vervangen, maar daaraan complementair zou moeten zijn. In het kader van het programma ondersteunde, op ICT gebaseerde oplossingen moeten per definitie ook niet-ICT-elementen omvatten;

1.2. het garanderen en verder ontwikkelen van een kritische massa van toegepaste onderzoeks-, ontwikkelings- en innovatie-activiteiten op het niveau van de Unie en op het gebied van op ICT gebaseerde producten en diensten voor het actief en gezond ouder worden;

1.2. het garanderen en verder ontwikkelen van een kritische massa van activiteiten op het gebied van toegepast onderzoek, ontwikkeling en innovatie op het niveau van de Unie dat ook – al dan niet op ICT gebaseerde – oplossingen, producten en diensten voor actief en gezond ouder worden en voor mensen met een beperking omvat;

1.3. het ontwikkelen van kosteneffectieve oplossingen, waaronder het vaststellen van relevante interoperabiliteitsnormen en het faciliteren van de lokalisering en aanpassing van gemeenschappelijke oplossingen die verenigbaar zijn met de uiteenlopende sociale voorkeuren en regelgevingsaspecten op nationaal en regionaal niveau, die de persoonlijke levenssfeer en de waardigheid van ouderen eerbiedigen en, in voorkomend geval, de toegang tot diensten in landelijke en perifere gebieden vergemakkelijken en nuttig zijn voor andere groepen, zoals mensen met een beperking.

1.3. het ontwikkelen van kosteneffectieve en energie-efficiënte oplossingen, waaronder het vaststellen van relevante interoperabiliteitsnormen en het faciliteren van de lokalisering en aanpassing van gemeenschappelijke oplossingen die verenigbaar zijn met de uiteenlopende sociale voorkeuren, sociaaleconomische factoren (zoals energiearmoede en sociale integratie), genderaspecten en regelgevingsaspecten op nationaal en regionaal niveau, die de persoonlijke levenssfeer en de waardigheid van ouderen eerbiedigen, de bescherming en beveiliging van persoonsgegevens garanderen en, in voorkomend geval, de toegang tot diensten in landelijke en perifere gebieden vergemakkelijken en nuttig zijn voor andere groepen, zoals mensen met een beperking. Om de toegankelijkheid te verbeteren, moet de verplichte toepassing van het "design for all"-concept de ontwikkeling en toepassing van producten garanderen die volledig toegankelijk zijn voor ouderen, mensen met een beperking en de bredere bevolking als geheel;

1.3 bis. waarborgen dat alle ICT-producten en –diensten die ondersteund worden, voorzien zijn van "privacy by design", om vanaf de ontwerpfase een zo hoog mogelijk niveau van vertrouwelijkheid van persoonsgegevens, gegevensbescherming en bescherming van de persoonlijke levenssfeer te waarborgen;

1.3 ter. ouderen beschermen tegen hoge energierekeningen en bijdragen aan de verwezenlijking van de doelstellingen van het energie- en klimaatbeleid door oplossingen te bevorderen die de energie-efficiëntie ten goede komen, ook vanuit het oogpunt van de eindgebruiker.

Amendement 33

Voorstel voor een besluit

Bijlage I – punt 2

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2. Het AAL-programma creëert een gunstig klimaat voor de deelname van het midden- en kleinbedrijf.

2. Het AAL-programma creëert een gunstig klimaat voor de deelname van het midden- en kleinbedrijf. Elk consortium dat subsidies ontvangt in het kader van de jaarlijkse oproepen, omvat ten minste één kmo.

Amendement 34

Voorstel voor een besluit

Bijlage I – punt 2 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2 bis. Het AAL-programma waarborgt de effectieve bevordering van gendergelijkheid.

Amendement 35

Voorstel voor een besluit

Bijlage I – punt 3

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

3. Het AAL-programma richt zich op marktgerichte toegepaste onderzoeks- en innovatieactiviteiten en vormt een aanvulling op gerelateerd langetermijnonderzoek en grootschalige innovatieactiviteiten in het kaderprogramma Horizon 2020 en andere Europese en nationale initiatieven. Het draagt eveneens bij aan de uitvoering van het Europees innovatiepartnerschap voor actief en gezond ouder worden.

3. Het AAL-programma richt zich op marktgerichte toegepaste onderzoeks- en innovatieactiviteiten en vormt een aanvulling op gerelateerd langetermijnonderzoek en innovatieactiviteiten in het kaderprogramma Horizon 2020 en voorziet waar nodig in coördinatie met andere Europese en nationale initiatieven, zoals gezamenlijke programmeringsinitiatieven en –activiteiten die op touw worden gezet binnen het Europees Instituut voor technologie en de kennis- en innovatiegemeenschappen. Het draagt eveneens bij aan de uitvoering van het Europees innovatiepartnerschap voor actief en gezond ouder worden.

Amendement 36

Voorstel voor een besluit

Bijlage II – deel I

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. Bij de uitvoering van het AAL-programma worden voornamelijk marktgerichte onderzoeks- en innovatieprojecten op het gebied van actief en gezond ouder worden ondersteund die aantonen de projectresultaten binnen een realistische termijn te kunnen exploiteren. De financiering van deze indirecte activiteiten door het AAL-programma geschiedt voornamelijk in de vorm van subsidies. De financiering kan andere vormen aannemen, zoals prijzen, precommerciële inkoop en overheidsopdrachten voor innovatieve oplossingen.

2. Daarnaast kunnen activiteiten worden ondersteund die gericht zijn op bemiddeling, de promotie van het programma, het onder de aandacht brengen van de huidige mogelijkheden, het bevorderen van de ontwikkeling van innovatieve oplossingen en het samenbrengen van organisaties en investeerders aan de vraag- en aanbodkant.

2. Daarnaast kunnen activiteiten worden ondersteund die gericht zijn op bemiddeling, de promotie van het programma, het onder de aandacht brengen van de huidige mogelijkheden, het bevorderen van de ontwikkeling van innovatieve oplossingen die organisaties en investeerders aan de vraag- en aanbodkant samenbrengen.

3. Ook activiteiten gericht op het verbeteren van voorstellen, haalbaarheidsonderzoeken en workshops kunnen worden ondersteund. Om de groep bij het AAL-programma betrokken belanghebbenden uit te breiden, kan samenwerking met de regio´s van de Unie worden overwogen.	3. Ook activiteiten gericht op het verbeteren van voorstellen, haalbaarheidsonderzoeken en workshops kunnen worden ondersteund. Om de groep bij het AAL-programma betrokken belanghebbenden uit te breiden, kan samenwerking met de regio´s van de Unie, zowel in deelnemende als in niet-deelnemende landen, worden overwogen.
	3 bis. Acties om de energie-efficiëntie van voorstellen te beoordelen en te verbeteren worden ondersteund, bijvoorbeeld acties om te helpen bij het kwantificeren van de ecologische voetafdruk van ontwikkelde ICT-producten, -netwerken en –diensten, ook vanuit het oogpunt van de eindgebruiker.
	3 ter. De acties zijn gericht op het consolideren en analyseren van verschillende methoden om de eindgebruiker te betrekken bij de ontwikkeling van empirisch onderbouwde richtsnoeren voor optimale praktijken;

Amendement 37

Voorstel voor een besluit

Bijlage II – deel I – punt 3 quater (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

3 quater. Het AAL-programma bevordert gezondheidsinnovatie en e-gezondheidszorg door het vergroten van de interoperabiliteit van patiëntenregisters en andere e-gezondheidszorgoplossingen, bijvoorbeeld door gebruikmaking van "het internet der dingen"..

Amendement 38

Voorstel voor een besluit

Bijlage II, deel II

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. Het AAL-programma wordt uitgevoerd op basis van de jaarlijkse werkplannen waarin de onderwerpen voor de oproepen tot het indienen van voorstellen zijn vastgelegd.

1. Het AAL-programma wordt uitgevoerd op basis van de jaarlijkse werkplannen waarin de uitdagingen en prioriteiten die moeten worden aangepakt en het soort instrument dat wordt gebruikt (oproepen tot het indienen van voorstellen of anderszins, zoals prijzen, precommerciële inkoop en overheidsopdrachten voor innovatieve oplossingen) zijn vastgelegd.

2. De jaarlijkse werkplannen worden goedgekeurd door de Commissie als basis voor de jaarlijkse financiële bijdrage van de Unie.

3. De uitvoering van het AAL-programma houdt raadpleging in met relevante belanghebbenden (inclusief personen die belast zijn met de besluitvorming bij overheidsinstanties, vertegenwoordigers van gebruikers, dienstverleners in de private sector en het verzekeringswezen, en het bedrijfsleven, inclusief het midden- en kleinbedrijf) met betrekking tot de prioriteiten op het gebied van toegepaste onderzoeks- en innovatie-activiteiten.

3. De uitvoering van het AAL-programma houdt raadpleging over de jaarlijkse werkprogramma’s in met relevante belanghebbenden (inclusief personen die belast zijn met de besluitvorming bij overheidsinstanties, vertegenwoordigers van gebruikers, dienstverleners in de private sector en het verzekeringswezen, en het bedrijfsleven, inclusief het midden- en kleinbedrijf) met betrekking tot de prioriteiten op het gebied van toegepaste onderzoeks- en innovatieactiviteiten.

4. Bij de uitvoering van het AAL-programma wordt rekening gehouden met demografische ontwikkelingen en demografisch onderzoek om oplossingen te bieden die de sociale en economische situatie in de hele Unie weerspiegelen.

4 bis. Bij de uitvoering van het AAL-programma wordt uitgegaan van een brede definitie van innovatie, die ook organisatorische, zakelijke, technologische, maatschappelijke en milieuaspecten omvat. Deze definitie garandeert een multidisciplinaire aanpak en zorgt ervoor dat de sociale wetenschappen in het programma worden geïntegreerd.

4 ter. Bij de tenuitvoerlegging van het AAL-programma moet rekening worden gehouden met situaties die het gevolg zijn van de digitale kloof, en daarom moet de betrokkenheid van de eindgebruikers bij het programma worden gewaarborgd.

4 quater. De uitvoering van het AAL-programma moet bijdragen tot het bereiken van de doelstellingen van het klimaat- en energiebeleid van de Unie door energie-efficiëntie te bevorderen en duidelijk te maken dat energiearmoede moet worden bestreden.

5. Er zal naar behoren rekening worden gehouden met eventuele kwesties op het gebied van gender, ethiek of privacy, overeenkomstig internationale richtsnoeren.

5. Er zal naar behoren rekening worden gehouden met kwesties op het gebied van gender, ethiek of privacy, overeenkomstig de beginselen en regels van het Horizon 2020-programma, de relevante EU- en nationale wetgeving en internationale richtsnoeren. De uitvoering van het AAL-programma dient met name in overeenstemming te zijn met de ethische beginselen en de toepasselijke nationale, EU- en internationale wetgeving, inclusief het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en het Europees Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden en de protocollen daarbij. Bijzondere aandacht wordt besteed aan het beginsel van evenredigheid, het recht op privacy, het recht op bescherming van persoonsgegevens, het recht op lichamelijke en geestelijke integriteit van de persoon, het recht op non-discriminatie en de noodzaak om een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid te verzekeren.

6. Overeenkomstig de marktgerichte aard van het AAL-programma en in overeenstemming met de regels in Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie, stelt de AALA geschikte minimumprestatiedoelstellingen vast voor de tijd voor het nemen van een besluit in verband met subsidiëring en de tijd voor het uitbetalen van subsidiëring overeenkomstig de [regels voor deelname en] [het Financieel Reglement] en wordt de naleving ervan door de deelnemende staten gedurende de uitvoering van het AAL-programma gegarandeerd.

7. Elke deelnemende staat zal de deelname faciliteren van organisaties die de actoren aan de vraagkant vertegenwoordigen.

7. Elke deelnemende staat zal de deelname verzekeren van organisaties die de actoren aan de vraagkant vertegenwoordigen en die reeds in de vroegste fase bij alle uit hoofde van het programma gefinancierde onderzoeks- en innovatieprojecten moeten worden betrokken.

8. Elke deelnemende staat zal de geselecteerde projecten van de deelnemers aan hun relevante nationale programma´s mede financieren via de aangewezen beheersagentschappen van het nationale programma. Deze agentschappen verlenen de EU-financiering van de AAL vervolgens op basis van een gemeenschappelijke projectbeschrijving die onderdeel uitmaakt van een te vormen overeenkomst tussen de aangewezen beheersagentschappen van het nationale programma en de respectieve deelnemers voor elk financieringsproject.

9. Als de termijn voor de oproep tot het indienen van projectvoorstellen is afgelopen, voert de AALA samen met de aangewezen beheersagentschappen van het nationale programma een centrale subsidiabiliteitscontrole uit. De controle geschiedt op basis van de gemeenschappelijke subsidiabiliteitscriteria van het AAL-programma die samen met de oproep tot het indienen van projectvoorstellen bekend wordt gemaakt.

10. De AALA gaat met hulp van de nationale beheersagentschappen na of aan de aanvullende nationale subsidiabiliteitscriteria in de oproepen tot het indienen van projectvoorstellen is voldaan.

11. Deze nationale subsidiabiliteitscriteria hebben alleen betrekking op de juridische en financiële status van de individuele aanvragers en niet op de inhoud van het voorstel, en betreffen de volgende aspecten:

11.1. type aanvrager, zoals juridisch statuut en doel;

11.2. aansprakelijkheid en levensvatbaarheid, zoals financiële soliditeit, de nakoming van belasting-/sociale verplichtingen.

12. Subsidiabele projectvoorstellen worden geëvalueerd en geselecteerd door de AALA met hulp van onafhankelijke deskundigen op basis van transparante en gemeenschappelijke evaluatiecriteria, zoals beschreven in de bekendgemaakte oproep tot het indienen van voorstellen. Zodra deze selectie door de algemene vergadering van de AALA is aangenomen, is zij bindend voor de deelnemende staten.

13. Wanneer een projectdeelnemer niet voldoet aan een of meer nationale subsidiabiliteitscriteria of wanneer het bijbehorende nationale budget voor de toegezegde financiering is uitgeput, kan de raad van bestuur van de AALA besluiten dat een aanvullende onafhankelijke evaluatie van het betreffende voorstel met hulp van onafhankelijke deskundigen dient te worden uitgevoerd om het voorstel ofwel zonder de deelname van de deelnemer in kwestie te evalueren, ofwel met een door de projectdeelnemers voorgestelde vervangende deelnemer.

14. De juridische en financiële aspecten met betrekking tot deelnemers aan voor financiering geselecteerde projecten worden door het aangewezen beheersagentschap van het nationale programma behandeld. De nationale administratieve regels en beginselen worden gehanteerd.

14 bis. Om de effectieve en tijdige tenuitvoerlegging van het programma te waarborgen, wordt de termijn voor de sluiting van consortiumovereenkomsten tussen voor financiering geselecteerde projectdeelnemers beperkt. Consortiumovereenkomsten tussen projectdeelnemers moeten binnen maximaal vijf maanden vanaf de datum van kennisgeving van de selectie worden ondertekend.

[1] PB C ...

TOELICHTING

Inleiding

Aangezien het aantal mensen in de leeftijdscategorie van 65 tot 80 jaar naar verwachting zal toenemen (met 40% tussen 2010 en 2030), is het erg belangrijk dat er dringend oplossingen worden gevonden voor actief en gezond ouder worden en voor de demografische veranderingen in het Europa van de 21^e eeuw. De vergrijzende economie biedt bovendien een uitgelezen kans om innovatieve diensten en producten te ontwikkelen die tegemoetkomen aan de behoeften van de samenleving, maar ook de economische ontwikkeling stimuleren en nieuwe ondernemingsmodellen doen ontstaan.

Binnen de Europese Onderzoeksruimte zijn al een aantal geslaagde initiatieven op touw gezet om de uitdaging van “actief en gezond ouder worden” het hoofd te bieden, zoals een Europees Innovatiepartnerschap en de toekomstige oprichting van een kennis- en innovatiegemeenschap binnen het Europees Instituut voor technologie. De rapporteur is van mening dat het verstrekken van financiering via een programma voor actief en ondersteund wonen gerechtvaardigd is en een goede aanvulling vormt op deze initiatieven. Hij is dan ook ingenomen met het feit dat het AAL2 wordt afgestemd op de doelstellingen van het Europees Innovatiepartnerschap.

Tijdens de tussentijdse evaluatie van december 2010 en de openbare raadpleging die werd gehouden met het oog op de effectbeoordeling bij het wetgevingsvoorstel zijn echter een aantal problemen en tekortkomingen aan het licht gekomen die slechts gedeeltelijk worden opgelost door het huidige Commissievoorstel. De rapporteur stelt daarom een aantal wijzigingen voor om rekening te houden met deze zorgen en om de doelstellingen van het programma te versterken wat de ruimere beleidsdoelstellingen, de doeltreffendheid van de uitvoering en de afstemming op het toepassingsgebied van het kaderprogramma Horizon 2020 betreft.

Betrokkenheid van eindgebruikers reeds in de vroegste fases garanderen en sociale innovatie stimuleren

Informatie- en communicatietechnologie (ICT) kan een belangrijke rol spelen in het verbeteren van de levenskwaliteit en de loopbaan van ouderen en het verbeteren van de kosteneffectiviteit van de zorgverstrekking. Zowel in de tussentijdse externe evaluatie als in de effectbeoordeling werd het gebrek aan betrokkenheid van eindgebruikers in de ontwikkelingsfase aangewezen als belangrijkste belemmering voor innovatie op het gebied van ICT en ouder worden. Met name in de gezondheidssector is het van cruciaal belang dat eindgebruikers al van in de eerste fases bij het innovatieproces worden betrokken om oplossingen te ontwikkelen die aanvaardbaar en nuttig zijn voor de uiteindelijke begunstigden.

De rapporteur kan zich dan ook vinden in de aandacht voor meer betrokkenheid van eindgebruikers bij de deelname aan het programma, en hij stelt voor om van deze betrokkenheid een formele vereiste te maken voor alle projecten, en dat van bij het begin. Het programma dient voorts uit te gaan van een brede definitie van innovatie, die ook organisatorische, zakelijke, technologische, maatschappelijke en milieuaspecten omvat. Zulke definitie verzekert een multidisciplinaire aanpak en zorgt ervoor dat de sociale wetenschappen in het programma worden geïntegreerd, zodat niet alleen de kosteneffectiviteit wordt verbeterd, maar ook voldoende rekening wordt gehouden met andere socio-economische factoren, zoals sociale integratie, welzijn en duurzaamheid.

Energie-efficiënte oplossingen ondersteunen, ook voor de eindgebruiker

Oplossingen die uitgaan van ICT kunnen de gezondheidszorg en het sociale zorgstelsel energie-efficiënter maken, bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat er minder vaak vervoer nodig is. Als de vermenigvuldiging van technologieën voor omgevingsondersteund wonen echter niet correct wordt geëvalueerd, zou dat ertoe kunnen leiden dat de kosten worden doorgeschoven naar de energierekening van de eindgebruiker. Dat zou met name voor mensen die het risico lopen op energiearmoede of die geen toegang hebben tot moderne energiediensten erg nadelige gevolgen hebben.

Bij het ontwikkelen van oplossingen moet voldoende rekening worden gehouden met deze invalshoeken. Acties om de energie-efficiëntie van voorstellen te beoordelen en te verbeteren zouden moeten worden ondersteund, bijvoorbeeld acties om te helpen bij het kwantificeren van de ecologische voetafdruk van ontwikkelde ICT-producten, -netwerken en –diensten, ook vanuit het oogpunt van de eindgebruiker.

Tegemoet komen aan de behoeften van mensen met een handicap

In het specifieke programma van Horizon 2020, onder uitdaging p “1.4.1 Actief ouder worden, zelfstandig en begeleid wonen” worden de prioritaire activiteiten beschreven die op dit gebied zouden moeten worden verricht. Mensen met een handicap worden expliciet vermeld als doelgroep, naast ouderen, hoewel dit niet voldoende duidelijk wordt gemaakt in het huidige voorstel voor het AAL-programma. De rapporteur stelt voor om het voorstel beter af te stemmen op deze beleidsprioriteiten.

De naleving van de ethische beginselen, en met name de vereisten inzake gegevensbescherming en bescherming van de persoonlijke levenssfeer, verzekeren

De activiteiten binnen het kader van het AAL-programma worden gefinancierd via het Horizon 2020-programma en moeten als dusdanig volledig in overeenstemming zijn met de algemene beginselen en voorschriften die daarin zijn vastgesteld. Zij dienen met name in overeenstemming te zijn met de ethische beginselen en de toepasselijke nationale, EU- en internationale wetgeving, inclusief het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en de aanvullende protocollen.

Zoals bepaald in het kaderprogramma Horizon 2020 moet bijzondere aandacht worden besteed aan het beginsel van evenredigheid, het recht op privacy, het recht op bescherming van persoonsgegevens, het recht op lichamelijke en geestelijke integriteit van personen, het recht op non-discriminatie en de noodzaak om een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid te verzekeren. Deze vereisten zijn bijzonder relevant voor dit programma, waarin ICT-technologie en persoonlijke zorg worden gecombineerd.

ICT-oplossingen maken gebruik van heel wat persoonsgegevens en profielen en communiceren vaak in real-time, waardoor het risico op inbreuken op de gegevensbescherming en de privacy erg groot is. De gegevensbescherming van projecten moet daarom worden geëvalueerd in het kader van het programma om een hoge mate van gegevensbescherming en –beveiliging te verzekeren, en het programma dient een eis te bevatten dat elk gefinancierd project geïntegreerde voorzieningen bevat op het gebied van privacy by design.

De Europese Onderzoeksruimte vereenvoudigen en verder helpen opbouwen

Artikel 185-initiatieven zijn een van de instrumenten van de Europese Onderzoeksruimte (EOR) die werden ingevoerd om een geleidelijke integratie van de nationale financieringsregelingen op Europees niveau tot stand te brengen. Het AAL-programma is een mooi voorbeeld van dit proces, aangezien het met succes geleid heeft tot de opstelling van een gezamenlijk jaarprogramma met oproepen op Europees niveau, die samen worden voorbereid door de deelnemende lidstaten.

Uit de tussentijdse evaluatie en het raadplegingsproces bleek echter duidelijk dat versnippering en onvoldoende coördinatie tussen de verschillende financieringsinstrumenten, subsidiabiliteitsregels en terugbetalingsstelsels innovatie in de weg staan. De complexiteit van de financiële regels en de nationale subsidiabiliteitsregels van de verschillende landen ten aanzien van de uitvoering van het programma heeft zijn gevolgen voor de deelname. Het gebrek aan overeenstemming tussen de nationale tijdsschema’s voor de betalingen en het tijdspad van de projecten zorgt voor liquiditeitsproblemen. De ingewikkelde governancestructuur leidde tot een lange contracteringstermijn en administratieve lasten voor zowel de deelnemers als de nationale financieringsorganen.

De rapporteur betreurt dat de Commissie weinig concrete voorstellen heeft gedaan om deze problemen op te lossen en om ervoor te zorgen dat het voortdurend evoluerende integratieproces van de EOR via dit instrument wordt voortgezet.

De rapporteur stelt daarom voor om naar oplossingen te zoeken die voor meer gelijkvormige en eenvoudigere regels kunnen zorgen, door de regels voor deelname aan het AAL-programma zoveel mogelijk af te stemmen op die van Horizon 2020.

Met name de regels voor de verspreiding en het gebruik van resultaten dienen in overeenstemming te worden gebracht, zodat alle deelnemers dezelfde rechtszekerheid, rechten en verplichtingen genieten. Ook dienen er uniforme terugbetalingsregels te worden vastgesteld voor elke oproep, om zo de administratieve procedures te vereenvoudigen en te versnellen.

De precieze structuur voor de uitvoering van het programma binnen een gelijkvormiger en vereenvoudigd kader en de rol van de AAL-associatie, de Commissie en de nationale financieringsorganen moeten nader worden besproken in het Europees Parlement en met alle betrokken actoren.

ADVIES van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (18.12.2013)

aan de Commissie industrie, onderzoek en energie

inzake het voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad over de deelname van de Unie aan het door verschillende lidstaten opgezette gezamenlijke onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma Actief en ondersteund wonen
(COM(2013)0500 – C7‑0219/2013 – 2013/0233(COD))

Rapporteur voor advies: Chrysoula Paliadeli

AMENDEMENTEN

De Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid verzoekt de ten principale bevoegde Commissie industrie, onderzoek en energie onderstaande amendementen in haar verslag op te nemen:

Amendement 1 Voorstel voor een besluit Overweging 2 bis (nieuw)
Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	(2 bis) In hoofdstuk II, deel 1, van het kaderprogramma Horizon 2020 is vastgelegd dat Horizon 2020 een doeltreffende bevordering van gendergelijkheid en de genderdimensie in onderzoek en innovatie moet waarborgen. De aandacht moet met name uitgaan naar de zorg voor genderevenwicht, afhankelijk van de plaatselijke situatie, in evaluatiepanels en in organen zoals adviesgroepen en deskundigengroepen. De genderdimensie moet naar behoren worden verwerkt in onderzoek en innovatie in het kader van strategieën, programma's en projecten, en in alle fasen van de onderzoekscyclus worden doorgevoerd.
Amendement 2 Voorstel voor een besluit Overweging 5
Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
(5) In haar mededeling "De demografische toekomst van Europa: probleem of uitdaging?"⁹ benadrukte de Commissie dat vergrijzing een van de belangrijkste uitdagingen is voor alle lidstaten, en dat intensiever gebruik van nieuwe technologieën de kosten beter kan beheersen, de actieve deelname van ouderen aan de samenleving kan bevorderen en het welzijn en het concurrentievermogen van de economie van de Unie kan verbeteren.	(5) In haar mededeling "De demografische toekomst van Europa: probleem of uitdaging?"⁹ benadrukte de Commissie dat vergrijzing een van de belangrijkste uitdagingen is voor alle lidstaten, en dat intensiever gebruik van nieuwe technologieën de kosten beter kan beheersen, de actieve deelname van ouderen aan de samenleving kan bevorderen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van hun ervaring als bedrijfsadviseur, en het welzijn en het concurrentievermogen van de economie van de Unie kan verbeteren.
__________________	__________________
⁹ COM(2006) 571 final of 12 oktober 2006.	⁹ COM(2006) 571 final van 12 oktober 2006.
Amendement 3 Voorstel voor een besluit Overweging 9
Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
(9) Overeenkomstig het Europees innovatiepartnerschap op het gebied van actief en gezond ouder worden, vastgesteld op grond van de Innovatie-Unie, spelen ICT-oplossingen naar verwachting een belangrijke rol om tegen 2020 twee extra gezonde levensjaren te realiseren en de levenskwaliteit voor burgers en de efficiëntie van de zorgstelsels in de Unie te verbeteren. In het strategische invoeringsplan zijn voor drie gebieden prioriteiten vastgesteld om de innovatie op het gebied van actief en gezond ouder worden te versnellen en uit te breiden: preventie en gezondheidsbevordering, zorg en behandeling, en zelfstandig leven en sociale inclusie.	(9) Overeenkomstig het Europees innovatiepartnerschap op het gebied van actief en gezond ouder worden, vastgesteld op grond van de Innovatie-Unie, spelen ICT-oplossingen naar verwachting een belangrijke rol om tegen 2020 twee extra gezonde levensjaren te realiseren en de levenskwaliteit voor burgers – zonder enige discriminatie op grond van leeftijd, geslacht, afkomst, religie of seksuele gerichtheid – en de efficiëntie van de zorgstelsels in de Unie te verbeteren. In het strategische invoeringsplan zijn voor drie gebieden prioriteiten vastgesteld om de innovatie op het gebied van actief en gezond ouder worden te versnellen en uit te breiden: preventie en gezondheidsbevordering, zorg en behandeling, en zelfstandig leven en sociale inclusie; leeftijd- en gendermainstreaming zijn onmisbare methoden en instrumenten voor beleidsvorming op de relevante terreinen.
Amendement 4 Voorstel voor een besluit Overweging 10 bis (nieuw)
Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	(10 bis) Bij de uitvoering van het AAL-programma moet ook rekening worden gehouden met de genderdimensie, die naar behoren in onderzoek en innovatie moet worden verwerkt en in alle fasen van de onderzoekscyclus moet worden doorgevoerd, zoals vastgesteld in de resolutie van het Europees Parlement van 11 december 2012 over de preventie van leeftijdsgebonden ziekten bij vrouwen^12a, evenals in de resolutie van het Europees Parlement van 7 september 2010 over de rol van de vrouw in een vergrijzende samenleving^12b.
	____________
	^12a Aangenomen teksten, P7_TA(2012)0482.
	^12b PB C 308 E van 20.10.2011, blz. 49.
Amendement 5 Voorstel voor een besluit Overweging 14
Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
(14) De gezamenlijke uitvoering van het AAL-programma vergt een uitvoeringsstructuur. De deelnemende staten zijn een uitvoeringsstructuur voor het AAL-programma overeengekomen en hebben in 2007 de associatie AISBL voor omgevingsondersteund wonen opgericht, een internationale non-profitorganisatie naar Belgisch recht (hierna "AALA" genoemd). Aangezien de bestaande bestuursstructuur van het gezamenlijke AAL-programma volgens de tussentijdse evaluatie doeltreffend en van goede kwaliteit is, dient de AALA als uitvoeringsstructuur te worden gebruikt en als toewijzende en controlerende instantie van het AAL-programma te fungeren. De AALA dient de financiële bijdrage van de Unie te beheren en een doeltreffende uitvoering van het AAL-programma te garanderen.	(14) De gezamenlijke uitvoering van het AAL-programma vergt een uitvoeringsstructuur. De deelnemende staten zijn een uitvoeringsstructuur voor het AAL-programma overeengekomen en hebben in 2007 de associatie AISBL voor omgevingsondersteund wonen opgericht, een internationale non-profitorganisatie naar Belgisch recht (hierna "AALA" genoemd). Aangezien de bestaande bestuursstructuur van het gezamenlijke AAL-programma volgens de tussentijdse evaluatie doeltreffend en van goede kwaliteit is, dient de AALA als uitvoeringsstructuur te worden gebruikt en als toewijzende en controlerende instantie van het AAL-programma te fungeren. De AALA dient de financiële bijdrage van de Unie te beheren en een doeltreffende uitvoering van het AAL-programma te garanderen. Bij het ontwerp en de uitvoering van het AAL-programma moet rekening worden gehouden met verschillen tussen mannen en vrouwen op economische en sociale terreinen. Ook moet worden gestreefd naar een betere participatie van vrouwen in onderzoeks- en beleidsprocedures.
Amendement 6 Voorstel voor een besluit Overweging 17
Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
(17) Om de financiële belangen van de Unie te beschermen moet de Commissie het recht hebben om de financiële bijdrage van de Unie te verlagen, in te houden of te beëindigen als het AAL-programma ontoereikend, gedeeltelijk of laattijdig wordt uitgevoerd, of als de deelnemende staten niet, gedeeltelijk of laattijdig bijdragen aan de financiering van het AAL-programma. Deze rechten moeten in de tussen de Unie en de AALA te sluiten delegatieovereenkomst worden vermeld.	(17) Om de financiële belangen van de Unie te beschermen moet de Commissie het recht hebben om via proportionele maatregelen de financiële bijdrage van de Unie terug te vorderen, te verlagen, in te houden of te beëindigen als het AAL-programma ontoereikend, gedeeltelijk of laattijdig wordt uitgevoerd, of als de deelnemende staten niet, gedeeltelijk of laattijdig bijdragen aan de financiering van het AAL-programma. Deze rechten moeten in de tussen de Unie en de AALA te sluiten delegatieovereenkomst worden vermeld.
Amendement 7 Voorstel voor een besluit Artikel 3 – lid 1 bis (nieuw)
Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	1 bis. Het bewijs van de deelnemende staten dat het AAL-programma is opgezet in overeenstemming met de in het kaderprogramma Horizon 2020 vastgelegde beginselen, met name artikel 15 betreffende gendergelijkheid.
Amendement 8 Voorstel voor een besluit Artikel 10 – lid 3
Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
3. De contracten, subsidieovereenkomsten en subsidiebesluiten die voortvloeien uit de uitvoering van dit besluit, bevatten bepalingen die de Commissie, de AALA, de Rekenkamer en OLAF uitdrukkelijk de bevoegdheid verlenen om audits en onderzoeken te verrichten overeenkomstig hun respectieve bevoegdheden.	3. De contracten, subsidieovereenkomsten en subsidiebesluiten die voortvloeien uit de uitvoering van dit besluit, bevatten bepalingen die de lidstaten, de Commissie, de AALA, de Rekenkamer en OLAF uitdrukkelijk de bevoegdheid verlenen om audits en onderzoeken te verrichten overeenkomstig hun respectieve bevoegdheden.
Amendement 9 Voorstel voor een besluit Artikel 12 – lid 1
Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
1. De Commissie voert voor 31 december 2017 een tussentijdse evaluatie van het AAL-programma uit. De Commissie stelt een verslag op van die evaluatie, dat de conclusies van de evaluatie en opmerkingen van de Commissie bevat. De Commissie stuurt dat verslag uiterlijk 30 juni 2018 naar het Europees Parlement en de Raad.	1. De Commissie voert voor 31 december 2017 een tussentijdse evaluatie van het AAL-programma uit, op basis van passende en realistische ijkpunten, met inbegrip van een gendergelijkheidsdimensie, om vast te stellen of het AAL-programma succesvol is geweest. De Commissie stelt een verslag op van die evaluatie, dat de conclusies van de evaluatie en opmerkingen van de Commissie bevat. De Commissie stuurt dat verslag uiterlijk 30 juni 2018 naar het Europees Parlement en de Raad.

PROCEDURE

Titel	Deelname van de Unie aan het door verschillende lidstaten opgezette gezamenlijke onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma Actief en ondersteund wonen
Document- en procedurenummers	COM(2013)0500 – C7-0219/2013 – 2013/0233(COD)
Commissie ten principale Datum bekendmaking	ITRE 10.9.2013
Advies uitgebracht door Datum bekendmaking	FEMM 10.9.2013
Rapporteur voor advies Datum benoeming	Chrysoula Paliadeli 5.9.2013
Behandeling in de commissie	26.11.2013
Datum goedkeuring	16.12.2013
Uitslag eindstemming	+: –: 0:	15 0 1
Bij de eindstemming aanwezige leden	Edit Bauer, Iratxe García Pérez, Mikael Gustafsson, Lívia Járóka, Constance Le Grip, Astrid Lulling, Elisabeth Morin-Chartier, Norica Nicolai, Britta Thomsen, Anna Záborská
Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervanger(s)	Izaskun Bilbao Barandica, Doris Pack, Rui Tavares, Angelika Werthmann
Bij de eindstemming aanwezige plaatsvervanger(s) (art. 187, lid 2)	Biljana Borzan, Hans-Peter Mayer

PROCEDURE

Titel	Deelname van de Unie aan het door verschillende lidstaten opgezette gezamenlijke onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma Actief en ondersteund wonen
Document- en procedurenummers	COM(2013)0500 – C7-0219/2013 – 2013/0233(COD)
Datum indiening bij EP	10.7.2013
Commissie ten principale Datum bekendmaking	ITRE 10.9.2013
Medeadviserende commissie(s) Datum bekendmaking	BUDG 10.9.2013	EMPL 10.9.2013	FEMM 10.9.2013
Geen advies Datum besluit	BUDG 5.9.2013	EMPL 9.10.2013
Rapporteur(s) Datum benoeming	Claude Turmes 15.10.2013
Behandeling in de commissie	9.1.2014
Datum goedkeuring	23.1.2014
Uitslag eindstemming	+: –: 0:	38 0 0
Bij de eindstemming aanwezige leden	Amelia Andersdotter, Bendt Bendtsen, Jan Březina, Maria Da Graça Carvalho, Giles Chichester, Jürgen Creutzmann, Pilar del Castillo Vera, Christian Ehler, Norbert Glante, Edit Herczog, Kent Johansson, Romana Jordan, Krišjānis Kariņš, Angelika Niebler, Jaroslav Paška, Aldo Patriciello, Vittorio Prodi, Miloslav Ransdorf, Herbert Reul, Teresa Riera Madurell, Michèle Rivasi, Jens Rohde, Paul Rübig, Salvador Sedó i Alabart, Francisco Sosa Wagner, Konrad Szymański, Patrizia Toia, Evžen Tošenovský, Alejo Vidal-Quadras, Zbigniew Zaleski
Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervanger(s)	Maria Badia i Cutchet, Věra Flasarová, Elisabetta Gardini, Jolanta Emilia Hibner, Ivailo Kalfin, Vladko Todorov Panayotov, Lambert van Nistelrooij
Bij de eindstemming aanwezige plaatsvervanger(s) (art. 187, lid 2)	Jean-Paul Besset
Datum indiening	31.1.2014

Juridische mededeling - Privacybeleid