ZALECENIE w sprawie projektu decyzji Rady dotyczącej zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Protokołu między Unią Europejską a Związkiem Komorów ustalającego uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w obowiązującej Strony umowie o partnerstwie w sektorze rybołówstwa

19.3.2014 - (16130/2013 – C7‑0011/2014 – 2013/0388(NLE)) - ***

Komisja Rybołówstwa
Sprawozdawca: Jarosław Leszek Wałęsa

PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie projektu decyzji Rady dotyczącej zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Protokołu między Unią Europejską a Związkiem Komorów ustalającego uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w obowiązującej Strony umowie o partnerstwie w sektorze rybołówstwa

(16130/2013 – C7-0011/2014 – 2013/0388(NLE))

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając projekt decyzji Rady (16130/2013),

–   uwzględniając projekt protokołu uzgodnionego pomiędzy Unią Europejską a Związkiem Komorów ustalającego uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w obowiązującej Strony umowie o partnerstwie w sprawie połowów (16127/2013),

–   uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na podstawie art. 43 oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) oraz ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C7-0011/2014),

–    uwzględniając art. 81 ust. 1 pierwszy i trzeci akapit, art. 81 ust. 2 oraz art 90 ust. 7 Regulaminu

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Rybołówstwa oraz opinię Komisji Budżetowej (A7-0177/2014),

1.  wyraża zgodę na podpisanie protokołu;

2.  wzywa Komisję do przedłożenia Parlamentowi protokołu i wniosków z posiedzeń wspólnego komitetu odpowiedzialnego za kontrolę wykonania, interpretacji oraz stosowania umowy, jak przewidziano w art. 9 umowy, oraz oceny postępów w wykonaniu wieloletniego programu sektorowego, jak przewidziano w art. 3 protokołu; wzywa Komisję do ułatwienia udziału przedstawicieli Parlamentu, w charakterze obserwatorów, w posiedzeniach wspólnego komitetu; wzywa Komisję do przedłożenia Parlamentowi i Radzie, w ciągu ostatniego roku stosowania protokołu oraz przed rozpoczęciem negocjacji w sprawie jego odnowienia, pełnego sprawozdania z jego realizacji, bez zbędnego ograniczania dostępu do tego dokumentu;

3.  wzywa Radę i Komisję, aby – działając w granicach swoich uprawnień – niezwłocznie i w pełni informowały Parlament na wszystkich etapach procedur związanych z nowym protokołem i jego odnowieniem na mocy art. 13 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej oraz art. 218 ust. 10 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

4.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Związku Komorów.

UZASADNIENIE

Kontekst

Umowa o partnerstwie w sprawie połowów między UE a Związkiem Komorów została zawarta w 2005 r. na okres 7 lat. Przedmiotowa umowa została automatycznie przedłużona na kolejne 7 lat dnia 1 stycznia 2012 r., obejmując okres do 31 grudnia 2018 r. Protokół do tej umowy wszedł w życie z dniem 31 grudnia 2010 r. na okres 3 lat. Protokół określał tonaż referencyjny na 4 850 ton i zezwalał na dostęp do wód Komorów 45 statkom rybackim do połowów okrężnicą (sejnerom) i 25 taklowcom powierzchniowym. Roczna rekompensata finansowa przewidziana w protokole wynosiła 615 250 EUR; prawie połowa tej kwoty jest przeznaczona na wsparcie dla polityki rybołówstwa Związku Komorów.

Od 2005 r. trasy statków przeznaczonych do połowu tuńczyka uległy zmianie z powodu piractwa somalijskiego. Stopniowe poszerzanie przez piratów obszaru działalności na całą północną część Oceanu Indyjskiego aż do wybrzeży Seszeli w trakcie trwania monsunu letniego (powodowanego przez wiatry północno-wschodnie) spowodowało znaczne zmiany w szlakach połowu. W obliczu takich trudności oraz wysokiego ryzyka kilka statków opuściło Ocean Indyjski. Zdolności połowowe europejskiej floty rybackiej zmniejszyły się o 25% między 2005 a 2009 r. W trakcie kilku ostatnich miesięcy wyższy stopień bezpieczeństwa na pokładzie statków służących do połowu oraz mniejsza liczba przypadków piractwa umożliwiły statkom rejs na północ, aż do wybrzeży Somalii. Jednakże warunki połowu nadal nie wróciły do stanu sprzed 2005r.

Chociaż Komory posiadają politykę rybołówstwa, mają niewiele środków, aby ją stosować i móc zarządzać tradycyjnym łodziowym rybołówstwem przybrzeżnym oraz wspierać rozwój rybołówstwa. Kilku partnerów działających w obszarze rozwoju, np. z Kataru, inwestuje obecnie w tworzenie zakładów przetwórstwa rybnego na Komorach.

Na Komorach istnieje rybołówstwo tradycyjne lub na własne potrzeby. Do większości połowów wykorzystuje się haki ciągnione, szczególnie w okolicach urządzeń do sztucznej koncentracji ryb. Całkowity połów na wodach Komorów jest szacowany na 24 500 ton, z których 19 500 ton pochodzi z tradycyjnego łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego, natomiast 5 000 ton – z zagranicznych połowów paszowych. Sektor akwakultury jeszcze się nie wykształcił.

Stopień wykorzystania uprawnień do połowów (wyrażony liczbą upoważnień do połowów wydanych na mocy protokołu w porównaniu do maksymalnej liczby upoważnień przewidzianych przez protokół) wynosił średnio 78% dla sejnerów i blisko 0% dla taklowców powierzchniowych (tylko jedno upoważnienie do połowów w okresie obowiązywania protokołu) w ciągu obowiązywania poprzedniego protokołu (lata 2005-2011). Dla obecnego protokołu stopień ten wynosi odpowiednio 47% i 0%.

W 2011 r. UE wypłaciła 615 250 EUR, z których 315 250 EUR stanowiło rekompensatę finansową związaną z dostępem, a 300 000 EUR – wsparcie na rozwój rybołówstwa na Komorach i zarządzanie nim. Operatorzy statków wnieśli 81 400 EUR w ramach opłat za dostęp i 79 934 EUR za przekroczenie tonażu referencyjnego. W sumie Komory otrzymały ponad 776 000 EUR.

Ocena aktualnego protokołu[1]

Dzięki umowie o partnerstwie w sektorze rybołówstwa z Komorami powstało 16 bezpośrednich miejsc pracy (marynarze i personel kierowniczy floty). Powstały także pośrednie miejsca pracy (niższego szczebla, związane z zaopatrzeniem statków i wyższego szczebla, związane z przetwórstwem ryb na lądzie), których liczba wyniosła odpowiednio 12 i 71. Dzięki umowie o partnerstwie w sektorze rybołówstwa powstało w sumie ponad 100 miejsc pracy, ale na żadnym z nich nie pracuje Komoryjczyk.

Wartość dodana brutto wyniosła 2,5 mln EUR w 2011 r. (jedynym roku referencyjnym). Wartość dodana brutto dla Komorów wynosi około 250 000 EUR rocznie. Składa się z opłat i możliwych rekompensat w przypadku, gdy nie zatrudnia się co najmniej jednego miejscowego marynarza w trakcie sezonu na wodach Komorów. Kolejna część wartości dodanej (250 000 EUR) jest przekazywana krajom sąsiadującym z Komorami, tj. Seszelom i Mauritiusowi w związku z usługami portowymi, których statki europejskie wymagają przy wyładunku i przeładunku. Wartość dodana EU składająca się z wydatków na personel, podatków (VAT i inne) i dochodów z działalności operacyjnej (w tym podatków i zysków) to 2 mln EUR rocznie.

Znaczenie – W ogólnym ujęciu protokół jest istotny. Porozumienie w sprawie połowów zapewnia nieprzerwane połowy statków UE ukierunkowane na migrujące tuńczyki i gatunki tuńczykopodobne w wodach południowo-zachodniego Oceanu Indyjskiego.

Spójność – Ogólna spójność umowy o partnerstwie w sektorze rybołówstwa i dotyczącego jej protokołu jest zadowalająca. Protokół jest zadowalający na poziomie UE (umowa z Kotonu, stosunki z państwami AKP, polityka rozwojowa, wspólna polityka rybołówstwa, itd.) oraz na poziomie Komorów (polityka sektorowa i krajowa polityka rozwoju). Umowa o partnerstwie w sektorze rybołówstwa jest także spójna z zarządzaniem IOTC i środkami ochronnymi.

Wydajność – Ogólna wydajność jest dobra. Zgodność z protokołem jest na dobrym poziomie; stosowanie tonażu referencyjnego przez sejnery jest zadowalające. Zdolność do wykorzystania funduszy na wsparcie sektorowe jest na dobrym poziomie; całość funduszy przeznaczonych na wykonanie polityki w zakresie rybołówstwa jest zużywana corocznie. Jednakże w ich wykorzystaniu brakuje przejrzystości.

Skuteczność – Poprzez poszanowanie zasady o dobrym zarządzaniu w dziedzinie rybołówstwa i odpowiedzialnych połowów umowa o partnerstwie w zakresie rybołówstwa odgrywa rolę w wysiłkach UE, IOTC i innych organizacji regionalnych mających na celu wdrożenie zrównoważonych połowów zasobów tuńczyka i gatunków tuńczykopodobnych na Oceanie Indyjskim.

Zrównoważony charakter – Protokół jeszcze obowiązuje, dlatego analiza jego zrównoważonego charakteru przez oceniających ekspertów może być tylko częściowa. Jednak odnotowano, że protokół ma niewielki wpływ na sytuację przetwórstwa rybnego UE. Z drugiej strony ma on pośredni wpływ na sektor rybołówstwa Komorów poprzez działania rozwojowe finansowane przez protokół.

Treść nowego protokołu

Głównym celem protokołu jest udostępnienie statkom Unii Europejskiej uprawnień do połowów w obszarze połowowym Związku Komorów w granicach dostępnej nadwyżki.

Zrównoważone połowy: celem ogólnym jest leżące w interesie Stron zacieśnienie współpracy między Unią Europejską a Związkiem Komorów, służącej ustanowieniu ram partnerstwa dla rozwoju zrównoważonej polityki rybołówstwa oraz odpowiedzialnej eksploatacji zasobów rybnych w obszarze połowowym Związku Komorów.

Rekompensata finansowa: całkowita kwota rocznej rekompensaty finansowej wynosi 600 000 EUR rocznie przez cały okres referencyjny. Wynika to z tonażu referencyjnego wynoszącego 6 000 ton na kwotę 300 000 EUR związaną z dostępem. Jeżeli całkowity roczny połów dokonany przez statki Unii Europejskiej w obszarze połowowym Związku Komorów przekracza tonaż referencyjny, całkowita kwota rocznej rekompensaty finansowej zostaje powiększona o 50 EUR za każdą dodatkową tonę złowioną w przedmiotowym roku. Łączna roczna kwota wypłacana przez Unię Europejską nie może być jednak wyższa niż dwukrotność tej kwoty. Gdy ilość złowiona przez statki Unii Europejskiej przekracza ilość odpowiadającą dwukrotności łącznej kwoty rocznej, kwota należna za ilość przekraczającą ten limit zostaje wypłacona w roku następnym. Wsparcie na rozwój sektorowej polityki w zakresie rybołówstwa Związku Komorów wynosi 300 000 EUR. Wsparcie to jest zgodne z celami krajowej polityki rybołówstwa, a zwłaszcza z potrzebami Związku Komorów w zakresie zwalczania nielegalnych połowów.

Uprawnienia do połowów: 42 sejnery tuńczykowe i 20 taklowców powierzchniowych jest uprawnionych do połowu. Wspólny komitet może dokonać przeglądu uprawnień do połowu i dopasować je w drodze wzajemnego porozumienia, o ile będą one zgodne z zasadami zrównoważonych połowów. W takim przypadku rekompensata finansowa zostaje dostosowana proporcjonalnie i pro rata temporis.

W razie potrzeby wspólny komitet będzie mógł zbadać i dostosować w drodze wzajemnego porozumienia postanowienia dotyczące prowadzenia połowów i warunków stosowania niniejszego protokołu i załączników do niego.

Zmniejszenie liczby statków na wodach Komorów, a więc zmniejszenie o 25% liczby statków UE obecnych na Oceanie Indyjskim i znaczne ograniczenie połowów w tym regionie, jest spowodowana głównie zwiększoną aktywnością piratów somalijskich na tym obszarze. . Co więcej, ataki somalijskich piratów zmusiły statki europejskie do pracy naprzemiennej z innymi statkami i połowów na obszarach zagrożonych.

Ponadto flota europejska, aby mieć dostęp do wód o większych zasobach i zyskać ochronę przed potencjalnymi atakami somalijskich piratów, musi brać pod uwagę fakt, że rozmieszczenie przestrzenne połowów w zachodniej części Oceanu Indyjskiego nie jest stałe i w czasie trwania sezonu zależy od dystrybucji i migracji gatunku docelowego (tuńczyka).

Okres obowiązywania Umowy: Niniejszy protokół obowiązuje od dnia 1 stycznia 2014 r. przez okres dwóch lat. Protokół zawiera szczegółowe klauzule dotyczące zawieszenia protokołu lub odstąpienia od niego.

Opinia sprawozdawcy

W świetle powyższych faktów sprawozdawca nie ma większych zastrzeżeń do projektu i wzywa do zatwierdzenia protokołu między Unią Europejską a Związkiem Komorów w zakresie rybołówstwa, który przynosi korzyści obu stronom i rybakom w przedmiotowym regionie. Umowa przyczyni się bowiem do tworzenia miejsc pracy i do dobrobytu, co należy wspierać.

Jednakże Parlament Europejski zachowa czujność w odniesieniu do polityki sektorowej i wsparcia sektorowego, jak przewidziano w przedmiotowym protokole. Zaleca się, by krajowe instytucje zoptymalizowały swoją organizację w celu zapewnienia wsparcia sektorowego w najskuteczniejszy sposób. Konieczne są także lepsze sprawozdania dotyczące wykorzystania tych funduszy. W odniesieniu do wsparcia sektorowego należy zagwarantować zrównoważone działanie Ośrodka Monitorowania Rybołówstwa Komorów oraz krajowego rejestru statków, a także sporządzenie i wdrożenie krajowego planu działania przeciwko połowom NNN na wodach Komorów przez statki pływające pod banderą Komorów. Zaleca się także utworzenie regionalnego centrum nadzoru rybołówstwa (zarządzanego przez IOTC i IOC).

Działania w zakresie monitorowania, kontroli i nadzoru powinny być wprowadzone na morzu za pomocą elektronicznych dzienników połowowych zgodnych z obowiązującymi europejskimi ramami prawnymi. Parlament pragnie również otrzymywać informacje o spotkaniach i wydarzeniach dotyczących realizacji umowy, a także tabelę ze szczegółowymi informacjami o pomocy sektorowej, aby móc śledzić prowadzone działania.

• [1]  Sprawozdanie końcowe – Umowa ramowa MARE/2011/01 – Wsteczna ocena protokołu do umowy o partnerstwie w sektorze rybołówstwa między Unią Europejską a Związkiem Komorów (styczeń 2013 r., IOC123R02H).

OPINIA Komisji Budżetowej (4.3.2014)

dla Komisji Rybołówstwa

w sprawie projektu decyzji Rady dotyczącej zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Protokołu między Unią Europejską a Związkiem Komorów ustalającego uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w obowiązującej strony umowie o partnerstwie w sprawie połowów
(16130/2013 – C7‑0011/2014 – 2013/0388(NLE))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: François Alfonsi

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Na podstawie upoważnienia udzielonego jej przez Radę¹ Komisja Europejska odbyła negocjacje ze Związkiem Komorów w celu odnowienia protokołu do Umowy o partnerstwie w sprawie połowów między Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów. W wyniku tych negocjacji negocjatorzy parafowali nowy protokół dnia 5 lipca 2013 r. Protokół ten obejmuje okres 3 lat, licząc od daty tymczasowego stosowania ustalonej w art. 13, tj. od dnia 1 stycznia 2014 r.

Głównym celem protokołu jest zapewnienie statkom Unii Europejskiej uprawnień do połowów w obszarze połowowym Związku Komorów w granicach dostępnej nadwyżki. W negocjacjach Komisja opierała się między innymi na wynikach oceny ex post przeprowadzonej przez ekspertów zewnętrznych.

Celem ogólnym jest leżące w interesie stron zacieśnienie współpracy między Unią Europejską a Związkiem Komorów, służącej stworzeniu ram partnerstwa dla rozwoju zrównoważonej polityki rybołówstwa oraz odpowiedzialnej eksploatacji zasobów rybnych w obszarze połowowym Związku Komorów.

W nowym protokole przewidziano łączną rekompensatę finansową w wysokości 1 800 000 EUR za cały okres obowiązywania. Na roczną rekompensatę finansową w wysokości 600 000 EUR składają się: a) pojemność referencyjna wynosząca 6 000 ton za kwotę 300 000 EUR za dostęp do obszaru połowowego oraz b) wsparcie rozwoju sektorowej polityki rybołówstwa Związku Komorów w wysokości 300 000 EUR. Wsparcie to jest zgodne z celami krajowej polityki rybołówstwa, a zwłaszcza z potrzebami Związku Komorów w walce z nielegalnymi połowami.

Rodzaj środków	2014	2015	2016	OGÓŁEM
Gospodarowanie zasobami naturalnymi i ich ochrona	600 000€	600 000€	600 000€	1 800 000€
Ogółem	600 000€	600 000€	600 000€	1 800 000€

Należy pamiętać, że istnieją także umowy prywatne pomiędzy Komorami a przedsiębiorstwami UE umożliwiające połowy statkom zarejestrowanym poza UE. Chociaż istnienie tych umów nie narusza wyraźnie klauzuli wyłączności, można podać w wątpliwość kwestie uczciwej konkurencji oraz korzyści uzyskiwane z funduszy UE.

******

Komisja Budżetowa zwraca się do Komisji Rybołówstwa, właściwej dla tej sprawy, o zalecenie Parlamentowi wydania zgody.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	4.3.2014
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	36 1 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Marta Andreasen, James Elles, Göran Färm, José Manuel Fernandes, Věra Flasarová, Eider Gardiazábal Rubial, Salvador Garriga Polledo, Ivars Godmanis, Ingeborg Gräßle, Lucas Hartong, Jutta Haug, Monika Hohlmeier, Sidonia Elżbieta Jędrzejewska, Anne E. Jensen, Ivailo Kalfin, Jan Kozłowski, Alain Lamassoure, George Lyon, Claudio Morganti, Jan Mulder, Nadezhda Neynsky, Andrej Plenković, Dominique Riquet, Alda Sousa, Helga Trüpel, Angelika Werthmann
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	François Alfonsi, Frédéric Daerden, Edit Herczog, Paul Rübig, Peter Šťastný, Georgios Stavrakakis, Nils Torvalds, Catherine Trautmann
Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Inés Ayala Sender, Antonio Cancian, María Auxiliadora Correa Zamora

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	18.3.2014
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	15 0 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Antonello Antinoro, Alain Cadec, Chris Davies, Pat the Cope Gallagher, Isabella Lövin, Gabriel Mato Adrover, Maria do Céu Patrão Neves, Crescenzio Rivellini, Ulrike Rodust, Raül Romeva i Rueda, Struan Stevenson, Isabelle Thomas, Nils Torvalds, Jarosław Leszek Wałęsa
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Jean-Paul Besset, Jens Nilsson, Mario Pirillo