Sprawozdanie - A7-0248/2014Sprawozdanie
A7-0248/2014
Parlament Europejski

ZALECENIE DLA RADY, KOMISJI I EUROPEJSKIEJ SŁUŻBY DZIAŁAŃ ZEWNĘTRZNYCH w sprawie roli radiofonii i telewizji w przedstawianiu UE i jej wartości

25.3.2014 - (2013/2187(INI))

Komisja Spraw Zagranicznych
Sprawozdawca: Graham Watson

Procedura : 2013/2187(INI)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A7-0248/2014
Teksty złożone :
A7-0248/2014
Debaty :
Głosowanie :
Teksty przyjęte :

PROJEKT ZALECENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO DLA RADY, KOMISJI I EUROPEJSKIEJ SŁUŻBY DZIAŁAŃ ZEWNĘTRZNYCH

w sprawie roli radiofonii i telewizji w przedstawianiu UE i jej wartości

(2013/2187(INI))

Parlament Europejski,

–   uwzględniając art. 2 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–   uwzględniając art. 167 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–   uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 10 grudnia 1948 r. oraz wszelkie inne właściwe międzynarodowe instrumenty w dziedzinie praw człowieka, w tym Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych oraz Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych,

–   uwzględniając załączony do Traktatu z Lizbony protokół nr 29 w sprawie systemu publicznego nadawania w państwach członkowskich[1],

–   uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 11,

–   uwzględniając wytyczne UE w sprawie praw człowieka,

–   uwzględniając ramy strategiczne i plan działania w dziedzinie praw człowieka i demokracji, przyjęte przez Radę w dniu 25 czerwca 2012 r.[2],

–   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 października 2007 r. zatytułowany „Partnerski proces komunikowania na temat Europy” (COM(2007) 568) oraz wniosek Komisji z dnia 3 października 2007 r. dotyczący porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie partnerskiego procesu komunikowania na temat Europy (COM(2007) 569),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie publicznych usług nadawczych w epoce cyfrowej: przyszłość podwójnego systemu nadawania[3],

–   uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/13/UE z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych)[4],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie kulturowego wymiaru działań zewnętrznych UE[5],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie strategii wolności cyfrowej w polityce zagranicznej UE[6],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 czerwca 2013 r. w sprawie wolności prasy i mediów na świecie[7],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 października 2013 r. w sprawie rocznego sprawozdania Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa[8],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka i demokracji na świecie za rok 2012 oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie[9],

–   uwzględniając Europejską kartę na rzecz wolności prasy,

–   uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie rozszerzenia: strategie polityczne, kryteria i strategiczne interesy UE[10], z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie sprawozdania dotyczącego postępów Albanii w 2013 r.[11], z dnia 6 lutego 2014 r. w sprawie sprawozdania z postępów Bośni i Hercegowiny w 2013 r.[12], z dnia 6 lutego 2014 r. w sprawie sprawozdania z postępów Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii w 2013 r.[13], z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdania o postępach Islandii w 2012 r. oraz perspektyw powyborczych[14], z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie procesu integracji Kosowa z Unią Europejską[15], z dnia 6 lutego 2014 r. w sprawie sprawozdania z postępów Czarnogóry w 2013 r.[16], z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdania dotyczącego postępów Serbii w 2013 r.[17], z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie sprawozdania dotyczącego postępów Turcji w 2013 r.[18], z dnia 23 października 2013 r. w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa: dążenie do wzmocnienia partnerstwa. Stanowisko Parlamentu Europejskiego w sprawie sprawozdań za rok 2012[19], z dnia 23 maja 2013 r. w sprawie odzyskiwania mienia przez kraje, w których zachodzą przemiany zapoczątkowane w czasie arabskiej wiosny[20], z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie stosunków UE-Chiny[21] oraz z dnia 13 grudnia 2012 r. zawierającą zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Rady, Komisji oraz Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w sprawie negocjacji dotyczących nowej umowy między UE a Rosją[22],

–   uwzględniając art. 97 Regulaminu,

–   uwzględniając zalecenie Komisji Spraw Zagranicznych (A7-0248/2014),

A. mając na uwadze, że niezależna europejska radiofonia i telewizja przedstawiają opinii publicznej – w Europie i na całym świecie – wspólną wizję, wspierają zapisane w Traktatach UE wartości, takie jak prawa człowieka i podstawowe wolności, w tym wolność słowa, oraz promują pluralizm, niezależność poglądów, różnorodność kulturową, wielość opinii oraz podstawową wartość, jaką jest dążenie do rozwiązywania konfliktów bez użycia przemocy, tolerancja i szacunek, zarówno na terytorium UE, jak i w kontekście jej stosunków zewnętrznych;

B.  mając na uwadze, że każde zagrożenie niezależności mediów, czy to w wyniku ingerencji ze strony rządu, zastraszania dziennikarzy, braku przejrzystości w strukturach własności czy też nadrzędnych interesów komercyjnych, zaburza ogólny poziom wolności i pluralizmu mediów w każdym kraju;

C. mając na uwadze, że za zagwarantowanie i ochronę wolności słowa i mediów główną odpowiedzialność ponoszą rządy, pomimo tego, że rolą UE jest nadzorowanie stosowania art. 11 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej przy wdrażaniu przez państwa członkowskie prawa UE; mając na uwadze, że w prawie UE, w szczególności w protokole nr 29 dołączonym do TUE, zapisano, iż system publicznego nadawania w państwach członkowskich jest bezpośrednio związany z potrzebami demokratycznymi, społecznymi i kulturalnymi każdego społeczeństwa oraz koniecznością zachowania pluralizmu w mediach;

D. mając na uwadze, że transmisje radiowe i telewizyjne, w coraz większym stopniu uzupełniane przez internetowe usługi medialne, stanowią sprawny i efektywny pod względem kosztów sposób dotarcia do opinii publicznej w Europie i w państwach trzecich i są głównym źródłem informacji dla większości obywateli w UE i poza nią;

E.  mając na uwadze, że nowe cyfrowe i internetowe platformy medialne przyczyniły się do zwiększenia różnorodności i pluralizmu i mają szczególne znaczenie w krajach, w których dostęp do bardziej tradycyjnych źródeł informacji jest ograniczony;

F.  mając na uwadze, że europejskie media nadawcze o zasięgu międzynarodowym mogą odegrać kluczową rolę w upowszechnianiu na całym świecie wartości demokracji, wolności mediów i praw człowieka, w wyjaśnianiu różnych krajowych poglądów, w informowaniu o unijnej polityce, w kształtowaniu prawdziwie europejskiej perspektywy oraz przekazywaniu odbiorcom wiarygodnych i wysokiej jakości informacji, w szczególności dzięki zdecydowanemu i nieugiętemu zaangażowaniu na rzecz obiektywności dziennikarskiej;

G. mając na uwadze, że transmisje do celów demokratyzacji i promowania praw człowieka w państwach trzecich nie wchodzą bezpośrednio w zakres polityki medialnej UE;

H. mając na uwadze potrzebę stworzenia w ramach stosunków zewnętrznych UE spójnej europejskiej strategii w zakresie radiofonii i telewizji w celu promowania podstawowych wartości UE i jej celów jako podmiotu międzynarodowego, a także kształtowania debat i budowania zrozumienia zagadnień polityki zagranicznej;

I.   mając na uwadze, że zapewnienie przez UE początkowego finansowania „Europejskiego Radia dla Białorusi” i stałe, oparte na projektach wsparcie dla niezależnej radiofonii i telewizji w państwach trzecich to dobre przykłady promowania wolności słowa i innych podstawowych praw i wolności w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB);

J.   mając na uwadze, że stworzenie europejskiej stacji radiowej o zasięgu ogólnoświatowym mogłoby być bardzo przydatne jako kompleksowe narzędzie w stosunkach zewnętrznych UE i w celu promowania powszechnych wartości demokratycznych i praw człowieka; mając na uwadze, że wykorzystanie technologii internetowych mogłoby ułatwić realizację takiej inicjatywy;

K. mając na uwadze, że UE wspiera międzynarodowy kanał informacyjny Euronews, który nadaje w 13 językach, jest rozumiany przez 53% ludności na świecie, dociera do 410 mln gospodarstw domowych w 155 państwach, posiada zasięg satelitarny na całym świecie, jest wiodącym kanałem pod względem potencjalnych odbiorców w Europie oraz wśród niearabskich kanałów informacyjnych w krajach arabskich i w Afryce Subsaharyjskiej i jest dostępny bezpłatnie na całym świecie na różnych urządzeniach przenośnych;

L.  mając na uwadze, że UE od 2005 r. związana jest z Euronews umową o świadczenie usług, zapewniając tej stacji podstawowe finansowanie w wysokości 5 mln EUR rocznie z przeznaczeniem na produkcję oraz nadawanie programów dotyczących spraw europejskich; mając na uwadze, że w 2007 r. i 2009 r. podpisano dwie inne umowy na nadawanie Euronews odpowiednio w języku arabskim i perskim, opiewające na kwotę 5 mln EUR rocznie przez okres pięciu lat; mając na uwadze, że w grudniu 2010 r. UE i stacja Euronews podpisały wieloletnią umowę ramową o partnerstwie; mając na uwadze, że wkład finansowy Komisji na rzecz stacji Euronews na rok 2013 r. został określony w decyzji Komisji z dnia 8 maja 2013 r. dotyczącej przyjęcia zmienionego programu prac w dziedzinie komunikacji na rok 2013, stanowiącej decyzję w sprawie finansowania (C(2013)2631); mając na uwadze, że na szacowane przychody stacji Euronews w 2014 r. składają się opłaty licencyjne udziałowców (9%), przychody z reklam (49%) oraz finansowanie przez Komisję i jej różne dyrekcje generalne (42%);

M. mając na uwadze, że niezależność redakcji od wszelkich ingerencji politycznych, a także bezstronność, różnorodność i szacunek dla widzów to kluczowe elementy corocznego zobowiązania wobec widzów składanego przez stację Euronews[23];

N. mając na uwadze, że w 2009 r. Komisja dokonała oceny podstawowej umowy z Euronews, która potwierdziła wyjątkowy i opłacalny status stacji Euronews jako ogólnoeuropejskiego kanału informacyjnego docierającego do większej liczby widzów w Europie niż konkurencyjne międzynarodowe kanały informacyjne[24];

1.  kieruje do Rady, Komisji i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych następujące zalecenia:

a)  zrozumienie znaczenia wolnych mediów europejskich, w szczególności stabilnych pod względem finansowym i niezależnych publicznych usług nadawczych, dla propagowania unijnych wartości demokratycznych i informowania opinii publicznej o strategiach i celach w zakresie WPBiZ, zwłaszcza przez pogłębianie zrozumienia kwestii, które łączą i dzielą Europę, oraz zbliżanie obywateli europejskich, jeśli chodzi o pojmowanie przez nich polityki zagranicznej;

b)  ustanowienie spójnej i solidnej strategii unijnej w zakresie radiofonii i telewizji w ramach zewnętrznych stosunków UE i promowanie w ten sposób wolności słowa i pluralizmu mediów oraz podtrzymywanie i wzmacnianie demokracji i praw człowieka w Europie i w państwach trzecich; uczynienie z tej strategii zintegrowanego narzędzia WPZiB;

c)  zdefiniowanie w ramach tej strategii konkretnego podejścia do europejskiej radiofonii i telewizji – mając na uwadze niezależność mediów i kompetencje państw członkowskich w zakresie powierzania, definiowania i organizowania misji świadczenia publicznych usług nadawczych, które:

(i)   pobudzają tworzenie w państwach trzecich otoczenia medialnego sprzyjającego rozwojowi niezależnej i profesjonalnej radiofonii i telewizji;

(ii)  zachęcają europejskie media nadawcze o zasięgu międzynarodowym do:

–    funkcjonowania w pluralistycznym i konkurencyjnym otoczeniu medialnym – dysponującym natychmiastowym dostępem do aktualnych wiadomości z pierwszej ręki, mającym możliwość czerpania korzyści płynących z najnowszych technologii oraz przodującym w rewolucji cyfrowej – oraz tworzenia wiarygodnych i zróżnicowanych treści;

–    niezależności redakcyjnej;

–    przestrzegania karty nadawcy zobowiązującej do dokładnego i obiektywnego relacjonowania wydarzeń oraz zrównoważonego i kompleksowego przedstawiania różnorodności UE i jej państw członkowskich, przestrzegania kodeksu dziennikarskiego, ze specjalnym naciskiem na politykę mającą na celu zagwarantowanie niezależności dziennikarskiej, dokładności i równowagi, i w tym zakresie stworzenia własnych niezależnych kodeksów postępowania oraz zdefiniowania linii redakcyjnych;

–    oferowania platformy wymiany opinii i prowadzenia debaty na temat ważnych pod względem społecznym lub politycznym kwestii i w ten sposób prowadzenia i kształtowania debaty z perspektywy europejskiej dzięki szerokiej sieci korespondentów, a także pobudzania zainteresowania publicznego i uczestnictwa obywateli;

–    korzystania z różnych metod nadawania wiadomości oraz programów opiniotwórczych, w tym TV, radia, internetu, transmisji internetowych, mediów społecznościowych i platform przenośnych, w celu zapewnienia jak najszerszego dotarcia do odbiorców spoza UE;

–    odpowiedniego odzwierciedlania różnorodności opinii i kontekstów w UE, w tym poglądów i rzeczywistości w nowszych państwach członkowskich;

–    aktywnego uczestnictwa w szkoleniu przyszłych wiodących dziennikarzy z Europy i spoza Europy;

–    nieobawiania się poruszania w sposób dogłębny poważnych kwestii i przedstawiania obiektywnej rzeczywistości z różnych perspektyw;

d)  uwzględnienie, że Euronews, z szeroką siecią krajowych nadawców oraz szeroką siecią dystrybucji, ma możliwość odgrywania ważnej roli w krajobrazie mediów oraz pobudzaniu debaty o Europie, w tym w państwach trzecich; uznanie jednak także, że aby odgrywać taką rolę, stacja Euronews powinna:

(i)   dysponować środkami, aby kontynuować nadawanie w różnych językach, w tym językach pozaeuropejskich;

(ii)  nadal dążyć do wzmacniania swojej niezależności redakcyjnej;

(iii)  dysponować środkami, aby promować możliwości kształcenia i szkolenia dziennikarzy w zakresie zagadnień europejskich oraz nadal oferować możliwości szkolenia dziennikarzy zewnętrznych, w szczególności poprzez swój projekt Euronews Network;

(iv) zostać wzmocniona pod względem finansowania i struktury, aby być w stanie osiągać wyniki porównywalne z wynikami ogólnoświatowych kanałów informacyjnych;

(v)  publikować na stronie internetowej przegląd swoich przychodów, aby zadbać o przejrzystość swoich działań;

e)  skierowanie zewnętrznej pomocy finansowej UE opartej na projektach do nadawców, którzy już przestrzegają najwyższych standardów dziennikarskiej niezależności, dokładności i równowagi i pracują z zachowaniem takich standardów oraz promują wartości UE, a także przeznaczenie jej na projekty, które umożliwiłyby osiągnięcie takich standardów tym nadawcom, którzy pozostają w tyle pod względem niezależności, dokładności i zrównoważenia, pamiętając o tym, że ocena wyników na podstawie wymiernych kryteriów powinna stanowić warunek wstępny dalszego finansowania;

f)   rozpoczęcie procesu refleksji na szczeblu UE z myślą o stworzeniu europejskiej stacji radiowej o zasięgu ogólnoświatowym;

g)  systematyczne poruszanie kwestii ograniczania wolności mediów na wszystkich posiedzeniach dwustronnych z odpowiednimi państwami trzecimi, aby zmaksymalizować efekty proponowanej strategii unijnej w zakresie radiofonii i telewizji w kontekście stosunków zewnętrznych UE;

h)  zwiększenie świadomości znaczenia radiofonii i telewizji dla stosunków zewnętrznych UE wśród państw członkowskich i poszukiwanie sposobów skoordynowania zaproponowanej strategii UE z działaniami i strategiami państw członkowskich w tej dziedzinie, aby zwiększyć ich spójność;

i)   działanie na rzecz stworzenia w państwach trzecich prorozwojowego otoczenia medialnego i rozwoju niezależnej i profesjonalnej radiofonii i telewizji;

j)   szybkie reagowanie, gdy sygnały satelitarne europejskich mediów nadawczych o zasięgu międzynarodowym są zakłócane w państwach trzecich, a także gdy rządy państw trzecich decydują o zawieszeniu nadawania przez media europejskie;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia Radzie, Komisji i Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych jak również, w celach informacyjnych, państwom członkowskim.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia

3.3.2014

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

37

4

1

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Sir Robert Atkins, Bastiaan Belder, Elmar Brok, Michael Gahler, Marietta Giannakou, Andrzej Grzyb, Takis Hadjigeorgiou, Anna Ibrisagic, Tunne Kelam, Andrey Kovatchev, Wolfgang Kreissl-Dörfler, Eduard Kukan, Krzysztof Lisek, Francisco José Millán Mon, María Muñiz De Urquiza, Ria Oomen-Ruijten, Ioan Mircea Paşcu, Alojz Peterle, Cristian Dan Preda, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Jacek Saryusz-Wolski, György Schöpflin, Werner Schulz, Sophocles Sophocleous, Davor Ivo Stier, Charles Tannock, Nikola Vuljanić, Sir Graham Watson, Boris Zala

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Emine Bozkurt, Andrew Duff, Tanja Fajon, Kinga Gál, Elisabeth Jeggle, Metin Kazak, Emilio Menéndez del Valle, Luis Yáñez-Barnuevo García

Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Georges Bach, Zdravka Bušić, Carmen Fraga Estévez, Antigoni Papadopoulou, Wim van de Camp
Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności