ZALECENIE DO DRUGIEGO CZYTANIA dotyczące stanowiska Rady w pierwszym czytaniu w celu przyjęcia decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej działanie Unii na rzecz Europejskich Stolic Kultury na lata 2020–2033 i uchylającej decyzję nr 1622/2006/WE

10.4.2014 - (05793/1/2014 – C7-0132/2014 – 2012/0199(COD)) - ***II

Komisja Kultury i Edukacji
Sprawozdawca: Marco Scurria

PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

dotyczącej stanowiska Rady w pierwszym czytaniu w celu przyjęcia decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej działanie Unii na rzecz Europejskich Stolic Kultury na lata 2020–2033 i uchylającej decyzję nr 1622/2006/WE

(05793/1/2014 – C7-0132/2014 – 2012/0199(COD))

(Zwykła procedura ustawodawcza: drugie czytanie)

Parlament Europejski,

–       uwzględniając stanowisko Rady przyjęte w pierwszym czytaniu (05793/1/2014 – C7-0132/2014),

–       uwzględniając opinie Komitetu Regionów z dni 15 lutego 2012 r.[1] oraz 30 listopada 2012 r.[2],

–       uwzględniając swoje stanowisko przyjęte w pierwszym czytaniu[3] dotyczące wniosku Komisji przedstawionego Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2012) 407),

–       uwzględniając art. 294 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–       uwzględniając art.72 Regulaminu,

–       uwzględniając zalecenie do drugiego czytania przedstawione przez Komisję Kultury i Edukacji (A7-0275/2014),

1.      zatwierdza stanowisko Rady przyjęte w pierwszym czytaniu;

2.      stwierdza, że akt ustawodawczy zostaje przyjęty zgodnie ze stanowiskiem Rady;

3.      zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady aktu ustawodawczego, zgodnie z art. 297 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

4.      zobowiązuje swojego sekretarza generalnego do podpisania aktu ustawodawczego po sprawdzeniu, czy wszystkie procedury zostały prawidłowo zakończone, oraz do przygotowania jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w porozumieniu z sekretarzem generalnym Rady;

5.      zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym.

• [1]  Dz.U. C 113 z 18.4.2012, s. 17.
• [2]  Dz.U. C 17 z 19.1.2013, s. 97.
• [3]  Teksty przyjęte dnia 12.12.2013, P7_TA(2013)0590.

UZASADNIENIE

Kontekst

Od jej powstania w 1985 r. inicjatywa „Europejskie Stolice Kultury” wyrosła na jedno z najszerzej znanych działań UE. Tytuł ten otrzymało ponad 40 miast, co pozwoliło podkreślić bogactwo kultur Europy i promować wzajemne zrozumienie między jej obywatelami.

Początkowo inicjatywa ta stanowiła wyłącznie działanie międzyrządowe. Stała się działaniem na szczeblu UE w 1999 r., gdy przyjęto akt określający kolejność państw członkowskich uprawnionych do nominowania Stolic Kultury, aż do 2019 r. Zasady te zmieniono w 2006 r., aby uwzględnić rozszerzenie UE z 2004 r; jednocześnie sprecyzowano kryteria selekcji Stolic Kultury i dopracowano mechanizmy selekcji. Każda Stolica Kultury otrzymała Nagrodę im. Meliny Mercouri (nazwaną tak na cześć greckiej minister kultury – pomysłodawczyni inicjatywy); nagroda pieniężna przyznawana przez UE była niewielka (rzędu 1,5 mln EUR), okazało się jednak, że jej przyznanie i nominacja miasta na Stolicę Kultury wywołują znaczny efekt dźwigni, mobilizując o wiele większe inwestycje publiczne i prywatne.

Przepisy z 2006 r. dotyczące wyboru Europejskich Stolic Kultury wygasną w 2019 r. Zważywszy, że obecna procedura selekcji obejmuje długi okres wstępny, do końca 2013 r. należało ustalić nowe przepisy na okres po 2020 r.

Wniosek Komisji Europejskiej

W lipcu 2012 r. Komisja przedłożyła wniosek w sprawie kontynuowania inicjatywy po 2020 r.

Zachowano formę i treść obecnej inicjatywy, w tym chronologiczną tabelę kolejności, w jakiej państwa członkowskie są uprawnione do bycia gospodarzem Stolicy Kultury, selekcję opartą na prezentowanych przez konkurujące miasta całorocznych programach kulturalnych stworzonych specjalnie z myślą o tym wydarzeniu, a także możliwość, by kandydujące miasta włączały w inicjatywę cały swój region.

Główne zmiany zaproponowane przez Komisję dotyczyły: (i) wyznaczania miast (zaproponowano, by miasta wyznaczała Komisja, a nie Rada); (ii) składu komisji selekcyjnej i monitorującej (mniej członków mianowanych z ramienia Unii, brak przedstawicieli krajowych z państwa, które ma być gospodarzem Stolicy Kultury); (iii) otwarcia inicjatywy na kraje kandydujące i potencjalnie kandydujące (dotychczas Stolicami Kultury były tylko dwa miasta spoza UE – Stavanger w 2008 r. i Stambuł w 2010 r.).

Prace na etapie komisji i pierwsze czytanie w Parlamencie

Komisja CULT przyjęła sprawozdanie w sprawie tego wniosku w dniu 28 maja 2013 r. Rada wypracowała „częściowe ogólne podejście” już w listopadzie 2012 r.

Podejścia obu instytucji były w znacznej mierze zbieżne, np. co do potrzeby wzmocnienia reprezentacji krajowej w komisji selekcyjnej i monitorującej: oba organy prawodawcze zgodziły się, że państwa członkowskie pełniące rolę gospodarzy Stolic Kultury powinny mieć możliwość mianowania 2 przedstawicieli, dodatkowo w stosunku do członków mianowanych przez Parlament (3), Radę (3), Komisję (3) i Komitet Regionów(1).

W czasie litewskiej prezydencji w Radzie odbyły się dwie tury obrad trójstronnych. Udało się podczas nich osiągnąć istotny postęp co do wielu kwestii, takich jak:

-               wzmocnienie europejskiego wymiaru rocznych programów przyszłych Stolic Kultury;

-               długoterminowa trwałość inwestycji infrastrukturalnych;

-               ułatwienie dostępu do innych unijnych źródeł finansowania (zwłaszcza funduszy strukturalnych).

Jednakże pozostała jedna kwestia, co do której nie udało się osiągnąć porozumienia – formalne wyznaczanie Stolic Kultury (art. 11):

-               PE poparł propozycję Komisji, w myśl której – biorąc pod uwagę zalecenia zespołu ekspertów – Komisja powinna oficjalnie wyznaczać Stolice Kultury w drodze aktu wykonawczego (art. 290 Traktatu);

-               Rada nalegała, aby ona sama nadal wyznaczała Stolice Kultury (jak obecnie), argumentując, że pozwala na to art. 290 oraz że odzwierciedla to międzyrządowe pochodzenie tej inicjatywy i odpowiedzialność za finansowanie Stolic Kultury, a także jest niezbędne do zapewnienia zaangażowania państw członkowskich w ten proces.

Komisja CULT postanowiła zwrócić się o poparcie do zgromadzenia plenarnego przed podjęciem dalszych negocjacji w tej trudnej sprawie.

W dniu 12 grudnia 2013 r. zgromadzenie plenarne opowiedziało się przeważającą większością głosów (577 głosów za, 26 głosów przeciw, 25 głosów wstrzymujących się) za przyjęciem – jako stanowiska w pierwszym czytaniu – sprawozdania komisji CULT, zmienionego w celu ujęcia wszystkich punktów, co do których osiągnięto porozumienie w dwóch pierwszych turach obrad trójstronnych, z zachowaniem propozycji Komisji zawartej w art. 11.

Wczesne porozumienie w drugim czytaniu

Po tym, jak Parlament przeprowadził głosowanie w pierwszym czytaniu, w styczniu 2014 r. – podczas trzeciej tury obrad trójstronnych w ramach prezydencji greckiej – osiągnięto następujące porozumienie co do art. 11:

-               miasta będą wyznaczane przez państwo członkowskie pełniące rolę gospodarza Stolicy Kultury (a nie przez Radę), na podstawie rekomendacji zespołu ekspertów;

-               Komisja Europejska zapewni europejski element instytucjonalny w procesie wyznaczania, publikując nazwę miasta w Dzienniku Urzędowym;

-               w przypadku Irlandii i Chorwacji, które będą gospodarzami Stolic Kultury w 2020 r., przedłużono terminy procedury selekcji.

Ogólne porozumienie zostało potwierdzone przez COREPER I w dniu 29 stycznia 2014 r. i jednogłośnie zatwierdzone przez absolutną większością głosów członków komisji CULT na posiedzeniu nadzwyczajnym w dniu 6 lutego 2014 r. Poparcie komisji CULT dla porozumienia zostało następnie, w dniu 12 lutego, zakomunikowane greckiej prezydencji w Radzie za pomocą standardowego pisma w sprawie „wczesnego porozumienia w drugim czytaniu”. W dniu 24 marca 2014 r. Rada przyjęła swoje stanowisko w pierwszym czytaniu.

Ocena i zalecenie

Wypracowane porozumienie stanowi realistyczny i wyważony kompromis. Zapewnia usprawnienie procedury selekcji, trwałość inwestycji infrastrukturalnych i dostęp do dodatkowych źródeł finansowania UE oraz umożliwia miastom przedstawienie oferty regionalnej. Uznano w nim też istotną rolę w państwa członkowskiego będącego gospodarzem Stolicy Kultury, jednocześnie gwarantując europejski charakter inicjatywy.

Komisja CULT zaleca, aby zgromadzenie plenarne zatwierdziło obecny wynik negocjacji i poparło stanowisko Rady z pierwszego czytania, dokładnie odzwierciedlające uzgodniony tekst, bez poprawek.

* * *

PROCEDURA

Tytuł	Działanie Unii na rzecz Europejskich Stolic Kultury na lata 2020–2033
Odsyłacze	05793/1/2014 – C7-0132/2014 – 2012/0199(COD)
Data pierwszego czytania w Parlamencie Europejskim - Numer P	12.12.2013                     T7-0590/2013
Wniosek Komisji	COM(2012)0407 - C7-0198/2012
Data ogłoszenia na posiedzeniu wpłynięcia stanowiska Rady w pierwszym czytaniu	2.4.2014
Komisja przedmiotowo właściwa        Data ogłoszenia na posiedzeniu	CULT 2.4.2014
Sprawozdawca(y)        Data powołania	Marco Scurria 3.10.2012
Data przyjęcia	10.4.2014
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	15 0 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Malika Benarab-Attou, Piotr Borys, Santiago Fisas Ayxela, Petra Kammerevert, Emilio Menéndez del Valle, Martina Michels, Doris Pack, Chrysoula Paliadeli, Hannu Takkula, Marie-Christine Vergiat, Milan Zver
Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Marino Baldini, Birgit Collin-Langen, Malcolm Harbour, Vittorio Prodi
Data złożenia	10.4.2014