ΣΥΣΤΑΣΗ σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου που αφορά τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, του πρόσθετου πρωτοκόλλου της συμφωνίας για το εμπόριο, την ανάπτυξη και τη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας της Νότιας Αφρικής, αφετέρου, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η προσχώρηση της Δημοκρατίας της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση

28.4.2015 - (07657/2015 – C8-0103/2015 – 2014/0236(NLE)) - ***

Επιτροπή Ανάπτυξης
Εισηγητής: Davor Ivo Stier

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου που αφορά τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, του πρόσθετου πρωτοκόλλου της συμφωνίας για το εμπόριο, την ανάπτυξη και τη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας της Νότιας Αφρικής, αφετέρου, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η προσχώρηση της Δημοκρατίας της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση

(07657/2015 – C8-0103/2014 – 2014/0236(NLE))

(Έγκριση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–       έχοντας υπόψη το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου (07657/2015),

–       έχοντας υπόψη το σχέδιο πρόσθετου πρωτοκόλλου της συμφωνίας για το εμπόριο, την ανάπτυξη και τη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας της Νότιας Αφρικής, αφετέρου, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η προσχώρηση της Δημοκρατίας της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (13175/2014),

–       έχοντας υπόψη το αίτημα για έγκριση που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 217 και το άρθρο 218 παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) σημείο v) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C8-0103/2015),

–       έχοντας υπόψη το άρθρο 99 παράγραφος 1 πρώτο και τρίτο εδάφιο και παράγραφος 2, καθώς και το άρθρο 108 παράγραφος 7 του Κανονισμού του,

–       έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Ανάπτυξης (A8-0146/2015),

1.      εγκρίνει τη σύναψη του πρωτοκόλλου·

2.      αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και στη Δημοκρατία της Νότιας Αφρικής.

ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

I.         Το Πρόσθετο Πρωτόκολλο της συμφωνίας ΣΕΑΣ μεταξύ της ΕΕ και της Νότιας Αφρικής που λαμβάνει υπόψη την προσχώρηση της Κροατίας. Διαδικασία.

Η συμφωνία εμπορίου, ανάπτυξης και συνεργασίας (ΣΕΑΣ) μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας της Νότιας Αφρικής, αφετέρου, υπεγράφη στην Πραιτόρια στις 11 Οκτωβρίου 1999 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαΐου 2004. Αναθεωρήθηκε στο Kleinmond (Νότια Αφρική) στις 11 Σεπτεμβρίου 2009.

Την 1η Ιουλίου 2013 η Δημοκρατία της Κροατίας προσχώρησε στην ΕΕ και κατέστη το 28ο κράτος μέλος της. Η πρόταση απόφασης του Συμβουλίου αποσκοπεί στην έγκριση του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΣΕΑΣ μεταξύ της ΕΕ και της Νότιας Αφρικής το οποίο λαμβάνει υπόψη την προσχώρηση της Κροατίας στην ΕΕ, εξ ονόματος της Ένωσης και των κρατών μελών της. (Στις 24 Σεπτεμβρίου 2012 το Συμβούλιο εξουσιοδότησε την Επιτροπή να προβεί σε διαπραγματεύσεις με την Νότια Αφρική με σκοπό τη σύναψη του Προσθέτου Πρωτοκόλλου. Οι εν λόγω διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν επιτυχώς στις 19 Μαΐου 2014).

Το Πρόσθετο Πρωτόκολλο εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 9 Οκτωβρίου 2014 και από τη Νότια Αφρική στα τέλη του Δεκεμβρίου 2014.

Η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής βρίσκεται επί του παρόντος στο στάδιο της διαδικασίας λήψης απόφασης σχετικά με τον φορέα που θα είναι πληρεξούσιος για την υπογραφή του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου. Το Συμβούλιο αναμένει την απόφαση αυτή προτού να διοργανώσει την υπογραφή. Μόλις υπογραφεί το Πρωτόκολλο, το Συμβούλιο θα ζητήσει επισήμως την έγκριση του Κοινοβουλίου για τη σύναψη του Πρωτοκόλλου. Εν τω μεταξύ, το Κοινοβούλιο μπορεί ούτως ή άλλως να προχωρήσει στα πρώτα στάδια της διαδικασίας έγκρισης σε επίπεδο επιτροπών (όμως η ψηφοφορία, τουλάχιστον στην Ολομέλεια, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί πριν από την υπογραφή του Πρωτοκόλλου και την επακόλουθη επίσημη διαβίβαση του αιτήματος για έγκριση από το Συμβούλιο στο Κοινοβούλιο· η προσωρινή εφαρμογή του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου θα εξαρτηθεί επίσης από την υπογραφή του από τα δύο συμβαλλόμενα μέρη, εξαιρουμένων των άρθρων 3 και 4 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου, που είναι άμεσα εφαρμόσιμα από την ημερομηνία προσχώρησης της Κροατίας, ήτοι από την 1η Ιουλίου 2013, βλ. επόμενο σημείο).

II.       Το Πρόσθετο Πρωτόκολλο της συμφωνίας ΣΕΑΣ μεταξύ της ΕΕ και της Νότιας Αφρικής. Περιεχόμενο

Το Πρόσθετο Πρωτόκολλο αποβλέπει μόνο στις λίγες τεχνικές και γλωσσικές αναπροσαρμογές της ΣΕΑΣ τις οποίες καθιστά απαραίτητες η προσχώρηση της Κροατίας. Η υπογραφή του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου χρειάζεται για να μπορέσει η Δημοκρατία της Κροατίας να καταστεί συμβαλλόμενο μέρος της ΣΕΑΣ. Το Πρόσθετο Πρωτόκολλο (άρθρο 2) προσθέτει την κροατική γλώσσα στον κατάλογο των αυθεντικών γλωσσών της ΣΕΑΣ. Προσθέτει τις κροατικές φράσεις που πρέπει να χρησιμοποιούνται στο πιστοποιητικό κυκλοφορίας, στο αντίγραφο και στη δήλωση τιμολογίου στα οποία παραπέμπουν αντιστοίχως τα άρθρα 16 παρ. 4, 17 παρ. 2 και το Παράρτημα IV του Πρωτοκόλλου 1 της ΣΕΑΣ (άρθρο 3 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου, που εφαρμόζεται από 1ης Ιουλίου 2013). Προβλέπει μεταβατικές, προσωρινές διατάξεις για τα εμπορεύματα τα οποία βρίσκονταν είτε καθ’ οδόν είτε υπό προσωρινή αποθήκευση στην Κροατία ή στην Νότια Αφρική, ή ανάμεσα στις δύο χώρες (άρθρο 4 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου, που εφαρμόζεται από 1ης Ιουλίου 2013). Παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδικασία έγκρισης και την προσωρινή εφαρμογή του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου (άρθρο 6 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου) και με τη θέση σε εφαρμογή του (άρθρο 7 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου).

III.      Η άποψη του εισηγητή

Κατά την άποψη του εισηγητή, η Επιτροπή Ανάπτυξης θα πρέπει να συστήσει στο Κοινοβούλιο να εγκρίνει τη σύναψη του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου.

IV.      ΣΕΑΣ: Ιστορικό και διαδικασία

Η ΣΕΑΣ είχε μία σχετικά μακρά περίοδο προετοιμασίας με αρκετά περίπλοκη διαδικασία.

Μια πρώτη συμφωνία εμπορίου, ανάπτυξης και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (και των κρατών μελών της) και της Δημοκρατίας της Νότιας Αφρικής υπεγράφη στην Πραιτόρια στις 11 Οκτωβρίου 1999 και τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Μαΐου 2004 για απεριόριστο χρόνο.

Η συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας της Νότιας Αφρικής, αφετέρου, που τροποποιεί τη Συμφωνία Εμπορίου, Ανάπτυξης και Συνεργασίας, υπεγράφη στο Kleinmond (Νότια Αφρική) στις 11 Σεπτεμβρίου 2009.

V.       ΣΕΑΣ και Πρόσθετο Πρωτόκολλο: Αντίκτυπος της Συνθήκης της Λισαβόνας και έγκριση του Κοινοβουλίου

Όταν τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας, η Ευρωπαϊκή Ένωση διαδέχθηκε την Ευρωπαϊκή Κοινότητα ως ο φορέας που καλείται επίσημα να εγκρίνει τη συμφωνία (και τα Πρωτόκολλά της).

Από τεχνική άποψη, η συμφωνία αυτή, και οιοδήποτε Πρωτόκολλό της, πρέπει να θεωρηθεί συμφωνία σύνδεσης κατά την έννοια του άρθρου 217 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δυνάμει του άρθρου 218 παράγραφος 6 αυτής της Συνθήκης, τέτοια συμφωνία δύναται να συναφθεί (με απόφαση του Συμβουλίου) μόνο μετά από έγκριση από το Κοινοβούλιο.

Όπως απορρέει τόσο από τη Συνθήκη (ειδικότερα από το άρθρο 218) όσο και από τον Κανονισμό του Κοινοβουλίου (ειδικότερα από τα άρθρα 99 και 108), δεν επιτρέπεται να κατατεθούν τροπολογίες στην Ολομέλεια επί του κειμένου της συμφωνίας ή οιουδήποτε από τα Πρωτοκόλλου και μόνο η αρμόδια επιτροπή (εν προκειμένω η Επιτροπή Ανάπτυξης) μπορεί να συστήσει στην Ολομέλεια την έγκριση ή την απόρριψη της συμφωνίας, με την Ολομέλεια να πρέπει να αποφασίσει με μία μοναδική ψηφοφορία και με την πλειοψηφία των ψηφισάντων. Στην επιτροπή όμως οι τροπολογίες είναι επιτρέπονται αλλά μόνον εάν αποσκοπούν να αναιρέσουν τη σύσταση όπως προτείνεται από τον εισηγητή (άρθρο 99 παράγραφος 1 εδάφιο 1 τελευταία πρόταση του Κανονισμού).

VI.      ΣΕΑΣ: Περιεχόμενο της συμφωνίας

Η αρχική συμφωνία που υπεγράφη στην Πραιτόρια το 1999 αποσκοπεί στην ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας σε ορισμένους τομείς. Θέτει διάφορους επί μέρους στόχους: ενίσχυση του διμερούς διαλόγου, υποστήριξη της Νότιας Αφρικής στη διεργασία της οικονομικής και κοινωνικής μεταβολής, προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας και της οικονομικής ενσωμάτωσης της χώρας στη Μεσημβρινή Αφρική και στην παγκόσμια οικονομία, καθώς και διεύρυνση και ελευθέρωση του διμερούς εμπορίου αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίου. Η συμφωνία θεσπίζει επίσης έναν τακτικό πολιτικό διάλογο για θέματα κοινού ενδιαφέροντος τόσο σε διμερές όσο και σε περιφερειακό επίπεδο (ως μέρος του διαλόγου που διεξάγει η ΕΕ με τις χώρες της Μεσημβρινής Αφρικής και με την ομάδα των χωρών ΑΚΕ). Από τα περίπου 100 – ακριβέστερα 109 – άρθρα) της συμφωνίας ολιγότερα των είκοσι (τα άρθρα 65 έως 82) σχετίζονται ειδικά την αναπτυξιακή συνεργασία, συν τέσσερα άρθρα σχετικά με τη χρηματοδότηση της γενικής συνεργασίας.

Όσον αφορά τη συνεργασία για την ανάπτυξη, το κύριο μέρος της ενίσχυσης που χορηγείται στην Νότια Αφρική χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης μέσω του μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας (DCI). Η ΣΕΑΣ δεν προβλέπει συγκεκριμένη χρηματοδοτική ενίσχυση. Ο νέος DCI για την περίοδο 2014-2020 έχει προϋπολογισμό 241 εκατομμυρίων EUR για την Νότια Αφρική (σε σύγκριση με τον πολύ μεγαλύτερο προϋπολογισμό 980 εκατομμυρίων EUR για την περίοδο 2007-2013).

Στη συνεδρίαση της Επιτροπής Ανάπτυξης της 1ης Απριλίου 2014 με θέμα τον Στρατηγικό Διάλογο για τον νέο μηχανισμό αναπτυξιακής συνεργασίας (που τέθηκε σε ισχύ στις 15 Μαρτίου 2014) ο πρώην αρμόδιος για την ανάπτυξη επίτροπος Piebalgs ανέφερε ότι, παρά την απότομη μείωση, το κονδύλιο που χρηματοδοτείται από τον DCI για τη Νότια Αφρική 'θα αποτελέσει, εντούτοις, χρήσιμο μέσο για να βοηθηθεί ο πληθυσμός της Νότιας Αφρικής να υπερνικήσει τις εναπομένουσες προκλήσεις: περίπου τέσσερις στους δέκα κατοίκους της Νότιας Αφρικής ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας· η χώρα πλήττεται από ανισότητα, με συντελεστή Gini 0,7· και η ανεργία ανέρχεται περίπου σε 25 τοις εκατό'. Το εθνικό ενδεικτικό πρόγραμμα για την τρέχουσα περίοδο περιλαμβάνει τρεις τομείς προτεραιότητας: πρώτον, τη δημιουργία θέσεων εργασίας· δεύτερον, την παιδεία, την κατάρτιση και την καινοτομία· και τρίτον, την οικοδόμηση ενός ικανού, προσανατολισμένου προς την ανάπτυξη κράτους).

Παράλληλα προς την οικονομική συνεργασία – στην οποία αφιερώνεται ολόκληρος τίτλος της συμφωνίας, ο τίτλος IV – άλλες διατάξεις της συμφωνίας καλύπτουν έναν αριθμό πολύ σημαντικών τομέων συνεργασίας που συνδέονται με την ανάπτυξη, όπως είναι η κοινωνική συνεργασία, βάσει ενός οργανωμένου διαλόγου με κύρια θέματα την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, τα δικαιώματα των εργαζομένων, τα δικαιώματα των παιδιών, την ισότητα γυναικών και ανδρών, την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, η συνεργασία στον τομέα του περιβάλλοντος, ειδικότερα σχετικά με την αλλαγή του κλίματος, η πολιτιστική συνεργασία, η συνεργασία σχετικά με την καταπολέμηση των ναρκωτικών και τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η συνεργασία στον τομέα της υγείας και ειδικότερα η καταπολέμησης του AIDS.

Δεδομένου ότι πρόκειται περί συμφωνίας συνεργασίας, η παρούσα συμφωνία θεσπίζει επίσης μια κοινή θεσμική δομή μέσω της σύστασης Συμβουλίου Συνεργασίας, όπως έχει προαναφερθεί.

Η αναθεωρημένη συμφωνία η οποία υπεγράφη στο Kleinmond το 2009 επιφέρει στην αρχική συμφωνία ορισμένες ενδιαφέρουσες αλλαγές, συγκεκριμένα όσον αφορά την ανάπτυξη τις εξής: οι δημοκρατικές αρχές, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, η συνεργασία σε θέματα που σχετίζονται με τον αφοπλισμό και τη μη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής καθίστανται ουσιαστικά στοιχεία της συμφωνίας· έχουν προστεθεί η αρχή της αποτελεσματικότητας της βοήθειας (ως στόχος της αναπτυξιακής συνεργασίας) και η προτεραιότητα στις επιχειρήσεις οι οποίες, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της φτώχειας, συμβάλλουν ειδικότερα στην επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας (ΑΣΧ)· έχει επίσης εγγραφεί ειδικό άρθρο για τους ΑΣΧ, προς εκ νέου δήλωση της δέσμευσης των συμβαλλομένων μερών για την επίτευξή τους έως το 2015· δίδεται έμφαση στην ανάγκη να ορισθούν τομείς προτεραιότητας της αναπτυξιακής συνεργασίας που θα συμφωνήσουν τα μέρη από κοινού σε έγγραφα πολυετούς προγραμματισμού, περιλαμβανομένων κοινών εγγράφων που γίνονται δεκτά από τα κράτη μέλη της ΕΕ, σύμφωνα με τους μηχανισμούς συνεργασίας της ΕΕ· οι μη κρατικοί παράγοντες αναγνωρίζονται ως εταίροι συνεργασίας επιλέξιμοι για χρηματοδοτική και τεχνική βοήθεια (αντί των «μη κυβερνητικών αναπτυξιακών εταίρων και παραγόντων»).

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι έχουν εγγραφεί επτά νέα άρθρα για επτά νέους, σχετικά καλά σηματοδοτημένους, τομείς συνεργασίας με τη Νότια Αφρική: την καταπολέμηση των όπλων μαζικής καταστροφής και των μέσων παράδοσής τους, μέσω της υπογραφής και της τήρησης των διεθνών σχετικών μηχανισμών, στοιχείο που καθίσταται επίσης θέμα τακτικού πολιτικού διαλόγου· την καταπολέμηση της τρομοκρατίας· την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος· την καταπολέμηση της κατασκευής, του εμπορίου και της συσσώρευσης «φορητών όπλων και ελαφρού οπλισμού»· την πρόληψη των δραστηριοτήτων μισθοφόρων· την αδιάλειπτη υποστήριξη προς το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και το έργο του, για να τεθεί τέρμα στην ατιμωρησία και να επιβληθεί η διεθνής δικαιοσύνη· η συνεργασία σχετικά με τη μετανάστευση θα είναι επίσης το θέμα τακτικού πολιτικού διαλόγου – το νέο, ειδικό άρθρο επί του θέματος είναι πολύ λεπτομερές – καθόσον είναι εν προκειμένω η σύνδεση μεταξύ συνεργασίας και ανάπτυξης (που καλύπτει τις στρατηγικές προς μείωση της φτώχειας, βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας και δημιουργία απασχόλησης, τη συμμετοχή των μεταναστών στην ανάπτυξη της χώρας προέλευσής τους, τη συνεργασία για την ενίσχυση των ικανοτήτων, κυρίως στους τομείς της υγείας και της παιδείας, προς αντιστάθμιση του αρνητικού αντικτύπου από τη διαρροή νοτιοαφρικανικών εγκεφάλων στη βιώσιμη ανάπτυξη της Νότιας Αφρικής και την εξεύρεση νομίμων, ταχέων και αποτελεσματικών ως προς το κόστος τρόπων μεταφοράς στη χώρα των εμβασμάτων που αποστέλλουν οι εκπατρισθέντες).

Από την άποψη της ανάπτυξης, η επέκταση της συνεργασίας στους εν λόγω πολυάριθμους νέους τομείς ήταν στοιχείο υπέρ της αναθεωρημένης συμφωνίας του Kleinmond· επιπλέον η επέκταση κατ' αυτόν τον τρόπο της συνεργασίας – που προβλεπόταν ως απλή δυνατότητα στην αρχική συμφωνία του 1999 – ήταν επιθυμία αμφοτέρων των συμβαλλομένων μερών (δεδομένου ότι είχαν επιτύχει συμφωνία σχετικά με το κοινό σχέδιο δράσης που υλοποιεί τη στρατηγική εταιρική σχέση Νοτίου Αφρικής και Ευρωπαϊκής Ένωσης). Ο εισηγητής χαιρετίζει επί τη ευκαιρία αυτή τις νέες διατάξεις για την ανάπτυξη που είχαν εγγραφεί στη ΣΕΣΑ στο Kleinmond το 2009, ειδικότερα όσον αφορά την καταπολέμηση της φτώχειας, την αποτελεσματικότητα της βοήθειας, τους ΑΣΧ και τη σύνδεση μεταξύ μετανάστευσης και ανάπτυξης.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	20.4.2015
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	18 1 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Beatriz Becerra Basterrechea, Ignazio Corrao, Nirj Deva, Doru-Claudian Frunzulică, Enrique Guerrero Salom, Hans Jansen, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Arne Lietz, Linda McAvan, Norbert Neuser, Maurice Ponga, György Schöpflin, Pedro Silva Pereira, Davor Ivo Stier, Bogdan Brunon Wenta, Anna Záborská, Στέλιος Κούλογλου
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Joachim Zeller, Ελένη Θεοχάρους