σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου που αφορά τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του πρωτοκόλλου για τον καθορισμό των αλιευτικών δυνατοτήτων και της χρηματικής αντιπαροχής που προβλέπονται στη συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της Δημοκρατίας της Μαδαγασκάρης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας

(15225/2014 – C8–0002/2015 – 2014/0319(NLE))

(Έγκριση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–       έχοντας υπόψη το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου (15225/2014),

–       έχοντας υπόψη το σχέδιο πρωτοκόλλου περί καθορισμού των αλιευτικών δυνατοτήτων και της χρηματικής αντιπαροχής που προβλέπονται στη συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της Δημοκρατίας της Μαδαγασκάρης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (15226/2014),

–       έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 43, και το άρθρο 218 παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο, στοιχείο α) και το άρθρο 218 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C8-0002/2015),

–       έχοντας υπόψη το άρθρο 99 παράγραφος 1 πρώτο και τρίτο εδάφιο, το άρθρο 99 παράγραφος 2 και το άρθρο 108 παράγραφος 7 του Κανονισμού του,

–       έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Αλιείας και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A8-0196/2015),

1.      εγκρίνει τη σύναψη του πρωτοκόλλου·

2.      αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και της Δημοκρατίας της Μαδαγασκάρης.

Ιστορικό

Η Μαδαγασκάρη είναι μια νησιωτική χώρα στον Ινδικό ωκεανό, στα ανοιχτά της νοτιοανατολικής ακτής της Αφρικής. Το κράτος της Μαδαγασκάρης περιλαμβάνει το νησί της Μαδαγασκάρης (το τέταρτο νησί στον κόσμο κατά σειρά μεγέθους) και διάφορα μικρότερα νησιά. Λόγω της γεωλογικής της ιστορίας, η Μαδαγασκάρη είναι εξαιρετικά σημαντική για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, ενώ το 90% των χερσαίων ειδών της είναι ενδημικά.

Η οικονομία της Μαδαγασκάρης βασίζεται κατά κύριο λόγο στη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία. Οι αλιευτικοί πόροι χρησιμοποιούνται για τοπική κατανάλωση και αποτελούν τη βάση διεθνών συμφωνιών στο πλαίσιο των οποίων εντάσσεται η παρούσα συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης.

Η συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Δημοκρατίας της Μαδαγασκάρης εδράζεται στους κανόνες που έχουν τεθεί με βάση την εντολή διαχείρισης της Επιτροπής Διαχείρισης της Αλιείας Τόνου του Ινδικού Ωκεανού και σε άλλους, διεθνώς αποδεκτούς, κανόνες.

Η προτεινόμενη συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης περιλαμβάνει αλιευτικές δυνατότητες για 94 αλιευτικά σκάφη, 40 γρι-γρι και 54 παραγαδιάρικα διαφόρων διαστάσεων. Προβλέπεται η αλίευση 15.750 τόνων αλιευμάτων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Δημοκρατίας της Μαδαγασκάρης. Ως αντιπαροχή για τη χρήση της αλιευτικής αυτής ζώνης, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόκειται να χρηματοδοτήσει τον αλιευτικό τομέα της Δημοκρατίας της Μαδαγασκάρης με 700.000 ευρώ περίπου ετησίως ενώ ως γενική αντιπαροχή προβλέπονται επιπλέον 866.250 για τα δύο πρώτα έτη ισχύος της συμφωνίας και 787.500 για τα δύο τελευταία. Συνολικά, η συμφωνία προβλέπει την καταβολή αντιπαροχής 6.107.500 ευρώ από την Ευρωπαϊκή 'Ένωση στη Δημοκρατία της Μαδαγασκάρης για τα πρώτα τέσσερα έτη ισχύος της παρουσίας συμφωνίας σύμπραξης.

Οι ιδιοκτήτες των εμπλεκόμενων αλιευτικών σκαφών θα πραγματοποιήσουν πληρωμές προκειμένου να συμβάλουν στο πρόγραμμα παρακολούθησης της αλιείας της Μαδαγασκάρης και θα καταβάλλουν τέλη ανάλογα με τις αλιευόμενες ποσότητες. Η συμβολή στο πλαίσιο του προγράμματος παρατηρητών ανέρχεται σε 20 ευρώ ημερησίως ανά ημέρα παρακολούθησης επί του πλοίου.

Η συμφωνία σύμπραξης προβλέπει την πρόσληψη ναυτικών από τη Δημοκρατία της Μαδαγασκάρης ή τις χώρες ΑΚΕ. Ωστόσο, εναλλακτικά η συμφωνία επιτρέπει να καταβάλλουν οι εφοπλιστές κατ' αποκοπή ποσό 20 ευρώ για κάθε ναύτη που βρίσκεται στο πλοίο.

Η πρόταση αυτή εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης, της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Μαδαγασκάρης και των πλοιοκτητών και προέκυψε μετά από αρκετές συνεδριάσεις εργασίας μεταξύ των συμμετεχόντων εταίρων και με βάση στοιχεία καταγεγραμμένα σε διάφορες αναλύσεις που ζήτησε η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Δυνατότητες γενικής βελτίωσης των πρωτοκόλλων αλιευτικής συνεργασίας

Από τυπική άποψη, πρόκειται για μια καλή συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης. Η συμφωνία ορίζει τα στοχευόμενα είδη, τις αναμενόμενες ποσότητες αλιευμάτων, τα ποσά που θα επενδυθούν και την αναμενόμενη γενική απόδοση. Αναφέρεται το πρόγραμμα παρακολούθησης που θα πρέπει να συνοδεύει τη δραστηριότητα, καθώς επίσης τα ευάλωτα και προστατευόμενα είδη και οι γενικές γραμμές στις οποίες θα βασιστεί η λεπτομερής επιστημονική παρακολούθηση, περιλαμβανομένης της δυνατότητας υλοποίησης έργων πειραματικής αλιείας.

Μολονότι έχει προβλεφθεί η συμφωνία να συνοδεύεται από πρόγραμμα παρατηρητών, γεγονός που συνιστά θετική εξέλιξη, το πρόγραμμα αυτό αφορά μόλις το 10% του ευρωπαϊκού στόλου. Πρόκειται για ένα πολύ μικρό ποσοστό και καλό θα ήταν να καταβληθούν προσπάθειες για την αύξηση του ποσοστού κάλυψης.

Ως ευκαιρίες για βελτίωση, εκτιμάται ότι στο προσάρτημα 2 πρέπει να ορίζονται μέθοδοι και τεχνολογίες για την προστασία των ευάλωτων ειδών, με ιδιαίτερη έμφαση στις θαλάσσιες χελώνες, τα κητώδη και τα θαλάσσια πτηνά.

Στις αλιευτικές συμφωνίες με τρίτες χώρες θα πρέπει να αποτυπώνεται το πνεύμα που διέπει τις δραστηριότητες των ευρωπαίων αλιέων που ταξιδεύουν στις θάλασσες της Ευρώπης, με ιδιαίτερη έμφαση στον κανονισμό σχετικά με την κοινή αλιευτική πολιτική και στην οδηγία πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική.

Στο ίδιο προσάρτημα γίνεται αναφορά στην ύπαρξη αλιείας καρχαριών, που πρέπει να διακόπτεται όταν υπερβαίνει την ποσόστωση των 250 τόνων. Η αναφορά αυτή στην αλιεία καρχαριών πρέπει να αποσαφηνιστεί.

Επί του παρόντος, στην τροπική αλιεία γίνεται ανεξέλεγκτη χρήση εκατοντάδων εργαλείων συγκέντρωσης ιχθύων ανά σκάφος. Μολονότι δεν επηρεάζουν τα συνολικά αλιεύματα και καθιστούν δυνατή την ταχύτερη αλίευση των ποσοστώσεων αλιευμάτων με βιώσιμο τρόπο, τα εργαλεία αυτά επιτρέπουν τη διαφοροποιημένη αλίευση ηλικιακών στρωμάτων αποθεμάτων τόνου και επηρεάζουν τις διαδρομές που ακολουθούν οι αλιευτικοί πόροι κατά τη μετανάστευσή τους κατά τρόπο ο οποίος μέχρι στιγμής δεν είναι απόλυτα κατανοητός.

Διάφορες επιχειρησιακές δράσεις και δράσεις ευέλικτης διαχείρισης της παρούσας συμφωνίας βασίζονται σε αποφάσεις της μικτής επιτροπής, σύμφωνα με το παράρτημα 2. Ωστόσο, στο πρωτόκολλο δεν αναφέρεται η σύνθεση της μικτής επιτροπής, η εντολή της και η συχνότητα των συνεδριάσεών της ή εναλλακτικά, η νομοθεσία εφαρμογής.

Μια σημαντική επικριτική παρατήρηση σε σχέση με τις συμφωνίες αλιευτικής σύμπραξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφορά την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των πλεονεκτημάτων των ειδικών επενδύσεων για τον τομέα αυτό. Για να αντισταθμιστεί αυτό το αποτέλεσμα, οι συμφωνίες αλιευτικής σύμπραξης πρέπει να περιλαμβάνουν σαφείς και μετρήσιμους στόχους και δείκτες, οι οποίοι θα πρέπει να αξιολογηθούν μετά τη λήξη των συμφωνιών. Στόχοι όπως η αύξηση της αυτονομίας των χωρών εταίρων στον τομέα της αλιείας (π.χ. αύξηση του αριθμού των τοπικών αλιέων), η συμβολή στην καταπολέμηση της παράνομης, λαθραίας και άναρχης αλιείας και η εφαρμογή προγραμμάτων παρακολούθησης (π.χ. VMS ή AIS) είναι θέματα τα οποίο θα πρέπει να ενσωματωθούν με καταλληλότερο τρόπο στις συμφωνίες σύμπραξης.

Συμπεράσματα

Παρότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης των οποίων θα πρέπει να γίνει μελλοντικά χρήση στις συμπράξεις στον τομέα της αλιείας, ο εισηγητής πιστεύει ότι η παρούσα πρόταση πρέπει να εγκριθεί. Όσον αφορά την παρακολούθηση του παρόντος πρωτοκόλλου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προτείνεται στην Επιτροπή:

1.  να διαβιβάζει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πληροφορίες σχετικά με τις κοινές επιστημονικές συνεδριάσεις που προβλέπονται στο άρθρο 7 της συμφωνίας σύμπραξης, καθώς και σχετικά με αλλαγές στους όρους αλιείας που προβλέπονται στο άρθρο 8 της συμφωνίας σύμπραξης, άλλες συνεδριάσεις της Μικτής Επιτροπής και ιδίως τα πρακτικά και τα συμπεράσματα των συνεδριάσεων αυτών, μαζί με την ετήσια έκθεση σχετικά με την υλοποίηση του πολυετούς τομεακού προγράμματος στήριξης που προβλέπεται στο άρθρο 6 της συμφωνίας, και άλλα έγγραφα που θεωρούνται σημαντικά·

2.  να μπορούν να συμμετέχουν ως παρατηρητές εκπρόσωποι της Επιτροπής Αλιείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εφόσον κριθεί σκόπιμο, στις συνεδριάσεις της μικτής επιτροπής που είναι επιφορτισμένη με την παρακολούθηση της εφαρμογής της συμφωνίας·

3.  να υποβάλει στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, κατά το τελευταίο έτος ισχύος του πρωτοκόλλου και πριν από την έναρξη διαπραγματεύσεων για την ανανέωσή του, έκθεση εκ των υστέρων αξιολόγησης της εφαρμογής του, η οποία θα περιλαμβάνει ανάλυση όσον αφορά το επίπεδο αξιοποίησης των αλιευτικών δυνατοτήτων και αξιολόγηση της σχέσης κόστους/αποτελεσματικότητας του πρωτοκόλλου, καθώς και έκθεση σχετικά με ενδεχόμενους περιορισμούς στις αλιευτικές δραστηριότητες·

4. να ελέγξει κατά πόσον το πρωτόκολλο είναι δίκαιο, περιλαμβανομένου του επιμερισμού των οφελών που προκύπτουν για τους ευρωπαίους πλοιοκτήτες.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η παρούσα συμφωνία και το πρωτόκολλό της οφείλουν να ευθυγραμμιστούν με τον νέο κανονισμό για την κοινή αλιευτική πολιτική (ΚΑλΠ) που δίνει έμφαση στην βιωσιμότητα της αλιείας και στη χρηστή διακυβέρνηση· αναγνωρίζει τη σημασία της ύπαρξης συνοχής σε πολιτικό επίπεδο μεταξύ της ΚΑλΠ και των στόχων της ΕΕ στο πεδίο της συνεργασίας για την ανάπτυξη.

Η σύμπραξη στο πλαίσιο της παρούσας συμφωνίας οφείλει να προαγάγει την υπεύθυνη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων της Μαδαγασκάρης. Πρόκειται για μια ευκαιρία τόνωσης της οικονομικής ανάπτυξης και βελτίωσης της κατάστασης ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις συνθήκες εργασίας, με έμφαση στις γυναίκες και στην εξάλειψη της παράνομης απασχόλησης παιδιών στον τομέα.

Η ΕΕ οφείλει να ενθαρρύνει τα σκάφη της να προσλαμβάνουν ντόπιους αλιείς και να αποβιβάζουν τα αλιεύματά τους στη Μαδαγασκάρη για την μεταποίησή τους. Τα σκάφη αυτά οφείλουν να τηρούν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την ετήσια δήλωση, σύμφωνα με τους κανόνες της χρηστής διακυβέρνησης και της διαφάνειας. Μια Επιτροπή Ίσης Εκπροσώπησης ΕΕ-Μαδαγασκάρης για την αλιεία θα εξετάσει τον αντίκτυπο της σύμπραξης αυτής.

Ο συντάκτης της παρούσης εκφράζει την ικανοποίησή του για την δέσμευση ετησίου ποσού ύψους 700.000 EUR με στόχο την στήριξη της τομεακής πολιτικής των αλιευτικών πόρων και του κλάδου της αλιείας. Το ποσό προορίζεται για την ενίσχυση της υλοποίησης των προγραμμάτων επιστημονικής έρευνας, για τον έλεγχο και την επιτήρηση στο πλαίσιο της καταπολέμησης της παράνομης αλιείας, για τη βιώσιμη διαχείριση του αποθέματος ιχθύων και για την προαγωγή της αλιείας μικρής κλίμακας που είναι άκρως απαραίτητη για την επισιτιστική ασφάλεια. Η Μαδαγασκάρη οφείλει να πολλαπλασιάσει τις προσπάθειες τεκμηρίωσης της διαφάνειας της διαχείρισης της χρηματικής αντιπαροχής.

Ο συντάκτης της παρούσης θεωρεί ότι η συμφωνία αποτελεί ευκαιρία για την ΕΕ να παροτρύνει τη χώρα στις προσπάθειές της να συμμορφωθεί με την συμφωνία του Κοτονού και δη με το άρθρο 9 αυτής που άπτεται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των αρχών της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της χρηστής διαχείρισης των δημοσίων υποθέσεων.

******

Η Επιτροπή Ανάπτυξης καλεί την Επιτροπή Αλιείας, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να προτείνει την έγκριση της πρότασης απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του πρωτοκόλλου για τον καθορισμό των αλιευτικών δυνατοτήτων και της χρηματικής αντιπαροχής που προβλέπονται στη συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της Δημοκρατίας της Μαδαγασκάρης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

Δυνάμει της εξουσιοδότησης που της χορήγησε το Συμβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τη Δημοκρατία της Μαδαγασκάρης για την ανανέωση του πρωτοκόλλου της συμφωνίας αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της εν λόγω χώρας.

Μετά τη λήξη των διαπραγματεύσεων, ένα νέο σχέδιο πρωτοκόλλου μονογραφήθηκε από τους διαπραγματευτές στις 19 Ιουνίου 2014. Το νέο πρωτόκολλο καλύπτει περίοδο τεσσάρων ετών από την ημερομηνία προσωρινής εφαρμογής – δηλαδή από την ημερομηνία της υπογραφής του και το νωρίτερο την 1η Ιανουαρίου 2015.

Πρωταρχικός στόχος του πρωτοκόλλου της συμφωνίας είναι η παροχή αλιευτικών δυνατοτήτων για τα σκάφη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην αλιευτική ζώνη της Δημοκρατίας της Μαδαγασκάρης, σύμφωνα με τα μέτρα διαχείρισης που έχουν θεσπιστεί από την αρμόδια Περιφερειακή Οργάνωση Διαχείρισης της Αλιείας, την Επιτροπή διαχείρισης της αλιείας τόνου του Ινδικού Ωκεανού (IOTC) και, κατά περίπτωση, εντός των ορίων του διαθέσιμου πλεονάσματος.

Γενικός στόχος είναι να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Μαδαγασκάρης, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο σύμπραξης για την ανάπτυξη βιώσιμης αλιευτικής πολιτικής και για την υπεύθυνη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στην αλιευτική ζώνη της Μαδαγασκάρης, προς το συμφέρον και των δύο μερών.

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ: το συνολικό χρηματοδοτικό κονδύλιο που διατίθεται στο παρόν πρωτόκολλο ανέρχεται σε 6 602 000 000 EUR από το 2015 έως το 2018, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών διοικητικής διαχείρισης και ανθρωπίνων πόρων.

Η ετήσια χρηματική αντιπαροχή:

1 566 250 EUR για καθένα από τα δύο πρώτα έτη

1 487 500 EUR για καθένα από τα δύο επόμενα έτη

με βάση:

•βάρος αναφοράς 15 750 τόνων που συνδέεται με την πρόσβαση, για ετήσιο ποσό 866 250 EUR για καθένα από τα δύο πρώτα έτη του πρωτοκόλλου και 787 500 EUR για καθένα από τα δύο επόμενα έτη·

•στήριξη για την ανάπτυξη της τομεακής αλιευτικής πολιτικής της Μαδαγασκάρης, ύψους 700 000 EUR κατ' έτος. Η εν λόγω στήριξη ανταποκρίνεται στους στόχους της εθνικής πολιτικής στον τομέα της αλιείας, και ιδίως στις ανάγκες της Δημοκρατίας της Μαδαγασκάρης όσον αφορά την καταπολέμηση της παράνομης αλιείας.

Στην περίπτωση που το ετήσιο ποσοστό αλιευμάτων των ειδών που αναφέρονται στο πρωτόκολλο υπερβαίνει το βάρος αναφοράς των 15 750 τόνων, το ποσό της ετήσιας χρηματικής αντιπαροχής αυξάνεται κατά 55 EUR κατά τα δύο πρώτα έτη του πρωτοκόλλου και κατά 50 EUR τα δύο τελευταία έτη για κάθε πρόσθετο τόνο που αλιεύεται.

Ωστόσο, το ετήσιο ποσό που καταβάλλεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την πρόσβαση στην αλιευτική ζώνη της Μαδαγασκάρης δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από το διπλάσιο του ποσού του βάρους αναφοράς για το αντίστοιχο έτος. Εάν οι ποσότητες που αλιεύονται από αλιευτικά σκάφη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην αλιευτική ζώνη της Μαδαγασκάρης υπερβαίνουν ποσότητα που αντιστοιχεί στο διπλάσιο του συνολικού αυτού ετήσιου ποσού, το ποσό που οφείλεται για την ποσότητα που υπερβαίνει το όριο αυτό καταβάλλεται τον επόμενο χρόνο.

******

Η Επιτροπή Προϋπολογισμών καλεί την Επιτροπή Αλιείας, ως αρμόδια επί της ουσίας, να συστήσει στο Κοινοβούλιο να εγκρίνει το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου που αφορά τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του πρωτοκόλλου για τον καθορισμό των αλιευτικών δυνατοτήτων και της χρηματικής αντιπαροχής που προβλέπονται στη συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της Δημοκρατίας της Μαδαγασκάρης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ