w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Protokołu ustalającego uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w Umowie o partnerstwie w sprawie połowów pomiędzy Republiką Madagaskaru a Wspólnotą Europejską

(15225/2014 – C8-0002/2015 – 2014/0319(NLE))

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–       uwzględniając projekt decyzji Rady (15225/2014),

–       uwzględniając projekt Protokołu ustalającego uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w Umowie o partnerstwie w sprawie połowów między Unią Europejską a Republiką Madagaskaru (15226/2014),

–       uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 43, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) i art. 218 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0002/14),

–       uwzględniając art. 99 ust. 1 pierwszy i trzeci akapit, art. 99 ust. 2 oraz art.108 ust 7 Regulaminu,

–       uwzględniając zalecenie Komisji Rybołówstwa oraz opinie Komisji Rozwoju i Komisji Budżetowej (A8-0196/2015),

1.      wyraża zgodę na zawarcie protokołu;

2.      zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Republiki Madagaskaru.

Kontekst

Madagaskar jest państwem położonym na wyspach na Oceanie Indyjskim u południowo-wschodnich wybrzeży Afryki. Jego terytorium obejmuje wyspę Madagaskar (czwartą co do wielkości wyspę na świecie) oraz kilka mniejszych wysp. Rozwój geologiczny Madagaskaru sprawił, że wyspa stała się niezwykle ważnym dla różnorodności biologicznej obszarem, na którym występuje 90% gatunków niespotykanych nigdzie indziej na świecie.

Gospodarka Madagaskaru opiera się głównie na rolnictwie, hodowli i rybołówstwie. Zasoby rybne eksploatowane są w celu lokalnego spożycia i stanowią podstawę umów międzynarodowych, w kontekst których wpisuje się niniejsza umowa o partnerstwie w sprawie połowów.

Umowa o partnerstwie między Unią Europejską a Republiką Madagaskaru opiera się na zasadach ustanowionych w ramach mandatu zarządzania Komisji ds. Tuńczyka na Oceanie Indyjskim i na innych uznanych zasadach międzynarodowych.

Proponowana umowa o partnerstwie w sprawie połowów obejmuje zdolności połowowe dla 94 statków: 40 sejnerów i 54 taklowców o różnej wielkości. Przewiduje się połowy rzędu 15 750 ton ryb w wodach wyłącznej strefy ekonomicznej Republiki Madagaskaru. W zamian za możliwość połowów w tej strefie połowowej Unia Europejska będzie finansowała sektor rybołówstwa Republiki Madagaskaru kwotą w wysokości 700 000 EUR rocznie oraz w ramach drugiej ogólnej rekompensaty wynoszącej ok. 866 250 EUR w pierwszych dwóch latach obowiązywania umowy oraz 787 500 EUR w dwóch ostatnich latach. Ogółem umowa przewiduje rekompensatę w wysokości 6 107 500 EUR, którą Unia Europejska przekaże Republice Madagaskaru w okresie czterech lat obowiązywania niniejszej umowy o partnerstwie.

Armatorzy objętych umową statków dokonają wpłat w ramach wkładu na rzecz programu monitorowania rybołówstwa Madagaskaru oraz wniosą opłaty proporcjonalne do poławianej ilości ryb. Rekompensata w ramach programu dla obserwatorów wynosi 20 EUR dziennie za każdego obserwatora na pokładzie.

Umowa o partnerstwie przewiduje zatrudnienie marynarzy z Republiki Madagaskaru lub z krajów AKP. Zezwala ona jednak na rozwiązanie alternatywne, w ramach którego armatorzy płacą zryczałtowaną kwotę w wysokości 20 EUR za każdego zaokrętowanego marynarza.

Propozycja ta wynika z interesu Unii Europejskiej, rządu Republiki Madagaskaru oraz armatorów i opiera się na postanowieniach podjętych na różnych posiedzeniach roboczych przez zaangażowanych partnerów oraz na wiedzy zawartej w wielu dokumentach analitycznych opracowanych na zamówienie Unii Europejskiej.

Możliwość ogólnej poprawy protokołów o współpracy w sektorze rybołówstwa

Z formalnego punktu widzenia jest to dobra umowa o partnerstwie dla sektora rybołówstwa. Wymienia się w niej bowiem gatunki docelowe, oczekiwaną wartość połowów, określa się kwoty, jakie mają zostać zainwestowane oraz spodziewane ogólne korzyści. Zarysowano również program monitorowania towarzyszący połowom, wymieniono gatunki narażone i chronione Umowa określa ogólne wytyczne, które mają zachęcać do szczegółowego monitorowania naukowego, w tym możliwość prowadzenia prac w zakresie połowów eksperymentalnych.

Chociaż planuje się monitorowanie w postaci programu dla obserwatorów, z czego należy się cieszyć, obejmuje on jednak jedynie 10% europejskiej floty. Jest to niewielki odsetek i należałoby zwiększyć wysiłki na rzecz rozszerzenia zakresu monitorowania.

W celu wprowadzenia usprawnień, w załączniku 2 powinny zostać określone metody i technologie na rzecz ochrony narażonych gatunków, ze szczególnym uwzględnieniem żółwi morskich, waleni i ptaków morskich. Charakter nadany działalności rybaków europejskich łowiących w morzach Europy, a w szczególności rozporządzenie w sprawie wspólnej polityki rybackiej oraz dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej powinny znaleźć odzwierciedlenie w umowach dotyczących połowów zawieranych z państwami trzecimi.

W tym samym załączniku zapisano odniesienie do połowów rekina, których należy zaprzestać w przypadku przekroczenia kwoty 250 ton. Zapis ten powinien zostać rozwinięty.

W chwili obecnej do połowów w wodach tropikalnych wykorzystywane są w sposób niekontrolowany setki narzędzi służących gromadzeniu ryb przez statek. Chociaż nie mają one wpływu na łączną ilość odławianych ryb i pozwalają na szybsze odławianie kwot udostępnionych w sposób zrównoważony, narzędzia takie umożliwiają zróżnicowany połów różnych grup wiekowych wśród populacji tuńczyka i mają wciąż jeszcze nie do końca zbadany wpływ na szlaki migracyjne zasobów rybnych.

Różne działania operacyjne i w zakresie zarządzania adaptacyjnego zapisane w niniejszej umowie opierają się na decyzjach wspólnego komitetu, zgodnie z przepisami załącznika 2. Jednak protokół nie odnosi się do składu wspólnego komitetu, do jego mandatu, częstotliwości odbywanych posiedzeń ani do regulujących jego działalność przepisów.

Jedna z głównych uwag krytycznych dotyczących umów o partnerstwie w sprawie połowów Unii Europejskiej dotyczy nadzoru i oceny korzyści płynących ze szczegółowych inwestycji na rzecz tego sektora. Aby rozwiać wątpliwości, umowy o partnerstwie w sektorze rybołówstwa powinny zawierać wyraźny i określany ilościowo zapis dotyczący celów i wskaźników, które należy ocenić na zakończenie okresu obowiązywania umowy. Cele takie jak rozszerzenie autonomii krajów partnerskich w sektorze rybołówstwa (na przykład zwiększenie liczby lokalnych rybaków), wkład w zwalczanie nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (połowów NNN) oraz wdrożenie programów badawczych (np. VMS czy AIS) są kwestiami, które należy ściślej określać w umowach partnerstwie.

Wnioski

Chociaż istnieją sposoby na usprawnienie, które powinny zostać wprowadzone w przyszłych umowach o partnerstwie w sprawie połowów, sprawozdawca uważa, że należy przyjąć przedstawiony wniosek. W ramach monitorowania niniejszego protokołu przez Parlament, proponuje się Komisji:

1.      aby przekazywała Parlamentowi istotne informacje o wspólnych zebraniach naukowych przewidzianych w art. 7 umowy o partnerstwie oraz o zmianach warunków połowów przewidzianych w art. 8 umowy o partnerstwie, o innych posiedzeniach wspólnego komitetu, w tym odpowiednie protokoły i wnioski, a także sprawozdanie roczne z praktycznego wykonania programu wieloletniego wsparcia sektorowego przewidzianego w art. 6 umowy oraz inne dokumenty uznane za istotne;

2.      by przedstawiciele Komisji Rybołówstwa Parlamentu Europejskiego – jeżeli okaże się to istotne – mogli brać udział w charakterze obserwatorów w posiedzeniach wspólnego komitetu monitorującego niniejszą umowę;

3.      by w trakcie ostatniego roku obowiązywania protokołu, lecz przed rozpoczęciem negocjacji mających na celu przedłużenie okresu jego obowiązywania przedstawiła Parlamentowi i Radzie sprawozdanie z oceny ex post jego wykonania, w tym analizę poziomu wykorzystania uprawnień do połowów oraz ocenę stosunku kosztów do korzyści wynikających z protokołu, a także sprawozdanie dotyczące ewentualnych ograniczeń działalności połowowej;

4.      by weryfikowała rzetelność protokołu, w tym podział zysków generowanych przez armatorów europejskich.

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Obecna umowa i protokół do niej muszą być zgodne z nowym rozporządzeniem dotyczącym wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb), które kładzie nacisk na zrównoważony charakter rybołówstwa i właściwe zarządzanie; uznaje się też w niej znaczenie spójności politycznej między WPRyb a celami UE w zakresie współpracy i rozwoju.

Zawarte w ramach tej umowy partnerstwo musi promować odpowiedzialną gospodarkę zasobami rybnymi Madagaskaru. Jest to okazja do napędzenia wzrostu gospodarczego, poprawy sytuacji w obszarze praw człowieka i warunków pracy, zwłaszcza kobiet, a także zlikwidowania nielegalnej pracy dzieci w tej dziedzinie.

UE powinna zachęcać swoje statki do angażowania lokalnych rybaków oraz do wyładowywania połowów na Madagaskarze w celu ich przetworzenia. Statki te muszą spełniać wymagania z zakresu rocznej sprawozdawczości zgodnie z zasadami właściwego zarządzania i przejrzystości. Mieszana komisja UE–Madagaskar powinna zbadać skutki tego partnerstwa.

Sprawozdawca wyraża zadowolenie z przydzielenia kwoty 700 000 EUR na wspieranie sektorowej polityki zasobów rybnych i rybołówstwa. Należy ją wykorzystać do wspierania realizacji projektów badawczych, związanych z kontrolą i nadzorem mających na celu zwalczanie nielegalnych połowów, zrównoważonym zarządzaniem stadami ryb oraz promowaniem tradycyjnego łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego, niezbędnego do bezpieczeństwa żywnościowego. Madagaskar będzie musiał nasilić działania dowodzące przejrzystości w zarządzaniu rekompensatą finansową.

Sprawozdawca widzi w tej umowie okazję, którą UE powinna wykorzystać do zachęcenia Madagaskaru do podejmowania wysiłków zmierzających do doprowadzenia do zgodności z umową z Kotonu, a zwłaszcza z jej art. 9 dotyczącym praw człowieka, zasad demokratycznych, praworządności i właściwego zarządzania sprawami publicznymi.

******

Komisja Rozwoju zwraca się do Komisji Rybołówstwa, jako do komisji przedmiotowo właściwej, o zalecenie zatwierdzenia projektu decyzji Rady dotyczącej podpisania w imieniu Unii Europejskiej Protokołu ustanawiającego uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w Umowie partnerskiej w sprawie połowów pomiędzy Republiką Madagaskaru a Wspólnotą Europejską.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Na podstawie uprawnień przekazanych jej przez Radę Komisja Europejska przeprowadziła negocjacje z Madagaskarem w celu odnowienia protokołu do umowy o partnerstwie w sprawie połowów między Wspólnotą Europejską a tym krajem.

W wyniku tych negocjacji nowy protokół został parafowany przez negocjatorów dnia 19 czerwca 2014 r. Nowy protokół obejmuje okres 4 lat, licząc od daty rozpoczęcia tymczasowego stosowania, tj. od dnia podpisania nowego protokołu, a najwcześniej od dnia 1 stycznia 2015 r.

Głównym celem protokołu do umowy jest przyznanie uprawnień do połowów statkom Unii Europejskiej w obszarze połowowym Republiki Madagaskaru w poszanowaniu środków zarządzania przyjętych przez odpowiednią regionalną organizację ds. zarządzania rybołówstwem, mianowicie Komisję ds. Tuńczyka na Oceanie Indyjskim (IOTC) i – kiedy jest to zasadne – w granicach dostępnej nadwyżki.

Celem ogólnym jest leżące w interesie obu stron wzmocnienie współpracy między Unią Europejską a Republiką Madagaskaru, służącej ustanowieniu ram partnerstwa dla rozwoju zrównoważonej polityki rybołówstwa oraz odpowiedzialnej eksploatacji zasobów rybnych w obszarze połowowym Republiki Madagaskaru.

WPŁYW NA BUDŻET: Całkowite środki finansowe przyznane w związku z protokołem opiewają na kwotę 6,602 mln EUR na lata 2015–2018 i obejmują administracyjne koszty zarządzania i zasobów ludzkich.

Roczna rekompensata finansowa:

1 566 250 EUR rocznie w pierwszych dwóch latach

1 487 500 EUR rocznie w dwóch kolejnych latach

Podstawę stanowi:

• pojemność referencyjna w wysokości 15 750 ton związana z dostępem, odpowiadająca kwocie rocznej w wysokości 866 250 EUR za każdy rok w dwóch pierwszych latach obowiązywania protokołu i kwocie 787 500 EUR za każdy rok w dwóch następnych latach;

• wsparcie na rozwój sektorowej polityki rybołówstwa Madagaskaru odpowiadające kwocie 700 000 EUR rocznie. Wsparcie to jest zgodne z celami krajowej polityki rybołówstwa, a zwłaszcza z potrzebami Republiki Madagaskaru w zakresie zwalczania nielegalnych połowów.

Jeżeli roczna wielkość połowów gatunków ryb określonych w protokole przekroczy pojemność referencyjną w wysokości 15 750 ton, wysokość rocznej rekompensaty finansowej wzrasta o 55 EUR za każdą dodatkową tonę połowu podczas dwóch pierwszych lat obowiązywania protokołu oraz o 50 EUR podczas dwóch ostatnich lat obowiązywania protokołu.

Roczna kwota wypłacana przez Unię Europejską z tytułu dostępu do obszaru połowowego Madagaskaru nie może być jednak wyższa niż dwukrotność kwoty referencyjnej tonażu za dany rok. Jeżeli wielkość połowów dokonywanych przez statki UE na obszarze połowowym Madagaskaru przekroczy ilość odpowiadającą dwukrotności całkowitej wielkości rocznej, kwotę należną za ilość wykraczającą poza limit płaci się w roku następnym.

******

Komisja Budżetowa zwraca się do Komisji Rybołówstwa jako komisji przedmiotowo właściwej, by zaleciła Parlamentowi wyrażenie zgody na projekt decyzji Rady dotyczącej zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, Protokołu ustalającego uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w Umowie o partnerstwie w sprawie połowów między Republiką Madagaskaru a Wspólnotą Europejską.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI