SPRAWOZDANIE zawierające projekt rezolucji nieustawodawczej w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Protokołu ustalającego uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w Umowie o partnerstwie w sprawie połowów pomiędzy Wspólnotą Europejską a Republiką Gwinei Bissau

20.7.2015 - (11667/2012 – C8-0278/2014 – 2012/0134(NLE) – 2015/2119(INI))

Komisja Rybołówstwa
Sprawozdawca: João Ferreira

PROJEKT REZOLUCJI NIEUSTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Protokołu ustalającego uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w Umowie o partnerstwie w sprawie połowów pomiędzy Wspólnotą Europejską a Republiką Gwinei Bissau

(11667/2012 – C8-0278/2014 – 2012/0134(NLE) – 2015/2119(INI))

Parlament Europejski,

–       uwzględniając projekt decyzji Rady (11667/2012),

–       uwzględniając projekt Protokołu ustalającego uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w Umowie o partnerstwie w sprawie połowów między Wspólnotą Europejską a Republiką Gwinei Bissau (11671/2012),

–       uwzględniając wniosek o udzielenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 43 oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) i ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0278/2014),

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2012 r. w sprawie sprawozdania UE za rok 2011 w sprawie spójności polityki na rzecz rozwoju[1],

–       uwzględniając sprawozdanie oceniające ex post Protokół w sprawie stosowania Umowy o partnerstwie w sprawie połowów między Unią Europejską a Gwineą Bissau (umowa ramowa FISH/2006/20, szczegółowa konwencja nr 27, wrzesień 2010),

–       uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia ...[2] w sprawie projektu decyzji Rady,

–       uwzględniając art. 99 ust. 1 akapit drugi Regulaminu,

–       uwzględniając sprawozdanie Komisji Rybołówstwa oraz opinię Komisji Rozwoju (A8-0236/2015),

A.     mając na uwadze, że ogólnym celem Protokołu, leżącym w interesie obu stron, jest nasilenie współpracy między UE i Gwineą Bissau w dziedzinie połowów przez stworzenie ram partnerstwa, które pozwolą prowadzić zrównoważoną politykę rybołówstwa, a jednocześnie w odpowiedzialny i zrównoważony sposób eksploatować zasoby rybne w wyłącznej strefie ekonomicznej Gwinei Bissau, a także umożliwią uzyskiwanie odpowiedniej części nadwyżki dostępnych zasobów rybnych zgodnie z interesem flot Unii;

B.     mając na uwadze, że Unia Europejska powinna dołożyć wszelkich starań, aby porozumienia w sprawie zrównoważonego zarządzania rybołówstwem zawarte z państwami trzecimi pozostawały we wspólnym interesie UE i objętych nimi państw trzecich, łącznie z ich ludnością lokalną i sektorem rybołówstwa;

C.     mając na uwadze, że pierwszą umowę w sprawie połowów zawarto między EWG i Gwineą Bissau w 1980 r. oraz mając na uwadze, że od tamtego czasu do 15 czerwca 2012 r. floty państw członkowskich EWG/UE korzystały z możliwości połowu na wodach Gwinei Bissau dzięki kolejnym obowiązującym protokołom w sprawie stosowania umowy;

D.     mając na uwadze, że możliwości połowowe przyznane flotom UE na mocy obowiązującego protokołu to: 3 700 BRT (pojemność rejestrowa brutto) dla trawlerów zamrażalni (krewetki) i 3 500 BRT dla trawlerów zamrażalni (ryby i głowonogi), 28 sejnerów-zamrażalni do połowu tuńczyka i taklowców oraz 12 kliprów tuńczykowych; mając na uwadze, że umowa między UE i Gwineą Bissau w sprawie połowów ma wielkie znaczenie, gdyż jest jedną z nielicznych umów w sprawie połowów zawartych przez UE, która umożliwia dostęp do połowów wielogatunkowych;

E.     mając na uwadze, że kwoty przekazane Gwinei Bissau na mocy tej umowy, zwłaszcza z tytułu rekompensaty za dostęp do zasobów, stanowią ważną pozycję w budżecie tego kraju; mając jednak na uwadze, że w przeszłości transfery dokonywane w ramach współpracy sektorowej były zawieszane z uwagi na pewne trudności z absorpcją pomocy w Gwinei Bissau;

F.     mając na uwadze występujące w Gwinei Bissau braki w dziedzinie rozwoju społeczno-gospodarczego ogólnie, a w sektorze rybołówstwa w szczególności, między innymi w tak istotnych dziedzinach jak szkolenie zawodowe, struktura sektora i uznanie roli kobiet w sektorze;

G.     mając na uwadze, że dotychczasowe wyniki w dziedzinie współpracy sektorowej nie są ogólnie zadowalające; mając jednak na uwadze, że odnotowano poprawę monitorowania, kontroli i nadzoru rybołówstwa, zdolności przeprowadzania kontroli sanitarnych oraz uczestnictwa Gwinei Bissau w regionalnych organizacjach ds. rybołówstwa; mając na uwadze, że nadal istnieją możliwości poprawy, jeśli chodzi o zapewnienie, aby umowa w większym stopniu przyczyniała się do promowania przejrzystości i odpowiedzialności we współpracy sektorowej oraz wspierała zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa w Gwinei Bissau, a także branż i działalności z nim powiązanych, tak aby większa część wartości dodanej powstałej w wyniku eksploatacji krajowych zasobów naturalnych pozostawała w Gwinei Bissau;

H.     mając na uwadze, że armatorzy przemysłowi przeładowują lub wyładowują połowy poza terytorium Gwinei Bissau (na przykład w Dakarze lub na Wyspach Kanaryjskich), co jest jedną z przyczyn tego, iż korzyści ekonomiczne z połowów na skalę przemysłową są niewielkie i ograniczone do tworzenia nielicznych miejsc pracy (148 osób lokalnej załogi na mocy poprzedniego protokołu); mając na uwadze, że w 2010 r. w Gwinei Bissau działał tylko jeden zakład przetwórstwa ryb;

I.      mając na uwadze, że mimo pewnych postępów w ostatnim okresie handel produktami rybołówstwa z UE jest utrudniony z powodu niemożności sprostania przez Gwineę Bissau wymogom sanitarnym UE;

J.      mając na uwadze, że połowy NNN (nielegalne, nieraportowane i nieuregulowane) na wodach Gwinei Bissau to problem utrzymujący się od wielu lat; mając na uwadze, że w 2008 i 2009 r. organy krajowe wykryły 58 jednostek pływających działających z naruszeniem przepisów, z których 11 dokonywało połowów bez licencji, a 7 łowiło w strefach zabronionych; mając na uwadze, że choć dokonano pewnych postępów, a Gwinea Bissau wyraźnie posiada pewne zdolności w zakresie kontroli działalności połowowej – w tym grupę obserwatorów i szybkie łodzie patrolowe – wciąż występują braki w systemie nadzoru i kontroli rybołówstwa na wodach terytorialnych Gwinei Bissau;

K.     mając na uwadze, że stwierdzone luki w wiedzy, zarówno jeśli chodzi o wpływ tej umowy na ekosystem morski, jak i zapewnienie, by dostęp był ograniczony do nadwyżek zasobów, których nie są w stanie złowić lokalne floty, a także luki spowodowane brakiem aktualnych danych biologicznych (zwłaszcza po zaprzestaniu połowów na wodach Gwinei Bissau przez floty UE w 2012 r.) powinny stanowić powód do niepokoju i należy im jak najszybciej zaradzić;

L.     mając na uwadze, że Parlament musi być niezwłocznie i w pełni informowany na wszystkich etapach procedur związanych z protokołem i jego odnowieniem;

1.      uważa, że umowa ta ma wielkie znaczenie zarówno dla Gwinei Bissau, jak i flot UE, które prowadzą połowy na wodach tego kraju; uważa w związku z tym rezultaty uzyskane do tej pory w dziedzinie współpracy sektorowej za niezadowalające i zwraca się do Komisji o podjęcie wszelkich niezbędnych działań – przez wdrożenie mechanizmów w celu poprawy przejrzystości, odpowiedzialności i udziału beneficjentów, zwłaszcza społeczności zajmujących się tradycyjnym łodziowym rybołówstwem przybrzeżnym na małą skalę, oraz, w miarę potrzeby, przez zmianę i rozszerzenie elementów umowy dotyczących wsparcia sektorowego, a także znalezienie lepszych, innych sposobów na zwiększenie poziomu absorpcji tego wsparcia – aby odwrócić tendencję obserwowaną w ostatnich dekadach;

2.      stwierdza, że umowa ma wspierać rzeczywiście bardziej zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa w Gwinei Bissau, a także branż i działalności z nim powiązanych, zwłaszcza łodziowe rybołówstwo przybrzeżne, mające wielki wkład w zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego i środków do życia lokalnej ludności, zwiększając wartość dodaną pozostającą w Gwinei Bissau w wyniku eksploatacji jej zasobów naturalnych; docenia pozytywne wyniki osiągnięte w ostatnich latach, ale uważa, że konieczne są zdecydowane i nieustające działania, aby osiągnąć zauważalne rezultaty; uważa, że obszary, którym należy udzielić wsparcia, zwłaszcza pomocy technicznej, mogą obejmować: budowę zdolności instytucjonalnych, szkolenie osób zatrudnionych w rybołówstwie, partnerstwa z osobami zajmującymi się tradycyjnym łodziowym rybołówstwem przybrzeżnym i większy nacisk na politykę równouprawnienia płci, tak aby docenić i dowartościować rolę kobiet (dystrybucja i handel rybami, przechowywanie, pierwszy etap przetwórstwa itd.);

3.      uważa, że należy w pełni wykorzystać przewidziane przez protokół możliwości zatrudniania lokalnych marynarzy na pokładach statków UE;

4.      uważa, że należy wzmocnić środki zapobiegające nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom w wyłącznej strefie ekonomicznej Gwinei Bissau, w tym przez usprawnione monitorowanie, kontrolę i nadzór dzięki powszechnemu wykorzystaniu satelitarnego systemu monitorowania statków, dzienników połowowych, inspektorów oraz dzięki wprowadzeniu w życie decyzji przez regionalne organizacje ds. rybołówstwa;

5.      utrzymuje, że wsparcie sektorowe udzielane w ramach umowy w sprawie połowów musi być skuteczniej dostosowane do instrumentów finansowania współpracy na rzecz rozwoju, w szczególności Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR);

6.      wzywa Komisję, aby mimo dotychczasowych wysiłków dalej pomagała władzom Gwinei Bissau w poprawie systemu nadzoru i kontroli połowów na wodach Gwinei Bissau z myślą o nasileniu środków służących zwalczaniu połowów NNN;

7.      podkreśla, że przedmiotowa umowa zawiera klauzulę o niedyskryminacji; stwierdza z zadowoleniem, że treść umów połowowych zawartych przez Gwineę Bissau z państwami trzecimi została opublikowana w trakcie negocjacji i jest dostępna do wglądu; zwraca się do Komisji o uważne śledzenie rozwoju tych umów i działalności połowowej na wodach Gwinei;

8.      uważa za pożądane zwiększenie ilości i dokładności danych na temat wszystkich połowów (docelowych i przyłowów) i – bardziej ogólnie – na temat stanu ochrony zasobów rybnych, aby móc lepiej ocenić wpływ umowy na ekosystem morski i na społeczności rybackie; jest także przekonany, że należy pomóc Gwinei Bissau w rozwoju własnych zdolności w zakresie pozyskiwania takich danych; wzywa Komisję do dopilnowania, aby organy nadzorujące stosowanie umowy, w tym wspólny komitet naukowy, działały na bardziej systematycznych i przejrzystych zasadach;

9.      wzywa Komisję do przekazania Parlamentowi protokołów i wniosków z posiedzeń wspólnego komitetu przewidzianego w art. 9 umowy, wieloletniego programu sektorowego, o którym mowa w art. 3 nowego protokołu, oraz ustaleń odnośnych ocen rocznych, jak również protokołów i wniosków z posiedzeń przewidzianych w art. 4 nowego protokołu; wzywa Komisję, aby umożliwiła przedstawicielom Parlamentu udział w posiedzeniach wspólnego komitetu w charakterze obserwatorów oraz by działała na rzecz uczestnictwa społeczności rybackich Gwinei Bissau; ponadto postuluje, aby w ostatnim roku stosowania protokołu oraz przed rozpoczęciem negocjacji w sprawie jego odnowienia Komisja przedłożyła Parlamentowi i Radzie pełne sprawozdanie z jego realizacji, bez zbędnego ograniczania dostępu do tego sprawozdania;

10.    uważa, że Komisja powinna dążyć do uwzględnienia w wieloletnim programie sektorowym przewidzianym w art. 3 protokołu celów prowadzących do faktycznego rozwoju lokalnego rybołówstwa, w szczególności tradycyjnego rybołówstwa przybrzeżnego oraz sektora przetwórstwa ryb, w tym przez zwiększenie liczby wyładunków w Gwinei Bissau, a także rozwoju innej działalności gospodarczej i partnerstw w sektorze rybołówstwa;

11.    uważa, że zważywszy na problem korupcji, wspólny komitet przewidziany w umowie o partnerstwie powinien zapewniać, aby prawidłowe działanie wszystkich mechanizmów przewidzianych w niniejszym protokole nie budziło żadnych zastrzeżeń;

12.    wzywa Komisję i Radę, aby w ramach przysługujących im kompetencji bezzwłocznie i w pełni informowały Parlament na wszystkich etapach procedur związanych z nowym protokołem i jego przedłużeniem zgodnie z art. 13 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej oraz art. 218 ust. 10 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

13.    zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie, Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Republiki Gwinei Bissau.

24.6.2015

OPINIA Komisji Rozwoju

dla Komisji Rybołówstwa

w sprawie projektu rezolucji nieustawodawczej w sprawie projektu decyzji Rady dotyczącej zawarcia Protokołu ustalającego uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w Umowie o partnerstwie w sprawie połowów między Wspólnotą Europejską a Republiką Gwinei Bissau

(2015/2119(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Nirj Deva

WSKAZÓWKI

Komisja Rozwoju zwraca się do Komisji Rybołówstwa, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

Komisja Europejska powinna należycie uwzględnić poniższe punkty w trakcie wdrażania umowy:

1.  należy ograniczyć dostęp statków UE do nadwyżki zasobów rybnych zgodnie z zasadą maksymalnego podtrzymywalnego połowu po uprzednim zaspokojeniu potrzeb żywnościowych miejscowej ludności;

2.  Komisja Europejska powinna dążyć do uwzględnienia w wieloletnim programie sektorowym przewidzianym w art. 3 Protokołu cele prowadzące do rzeczywistego rozwoju lokalnego rybołówstwa, w szczególności tradycyjnego rybołówstwa przybrzeżnego oraz sektora przetwórstwa ryb, w tym poprzez większą liczbę wyładunków w Gwinei Bissau, oraz inne działania gospodarcze i partnerstwa w sektorze rybołówstwa; należy sporządzić roczne sprawozdanie z wdrażania programu sektorowego i przekazać je Parlamentowi i Radzie w celu promowania przejrzystości i upewnienia się, że środki przeznaczone na wsparcie sektorowej polityki rybołówstwa zostaną rzeczywiście wykorzystane do tego celu;

3.  należy w pełni wykorzystać przewidziane przez Protokół możliwości zatrudniania lokalnych marynarzy na pokładach statków UE;

4.  należy sprzyjać zaobserwowanej w czasie obowiązywania poprzedniego Protokołu poprawie zdolności w dziedzinie monitorowania i kontroli rybołówstwa oraz nadzoru nad nim; w tym celu należy kontynuować wsparcie w obszarze prawodawstwa, statystyki, sprawozdawczości i gospodarowania zasobami;

5.  należy wesprzeć środki zapobiegające nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom w wyłącznej strefie ekonomicznej Gwinei Bissau, w tym poprzez usprawnione monitorowanie, kontrolę i nadzór dzięki powszechnemu wykorzystaniu satelitarnego systemu monitorowania statków, dzienników połowowych, inspektorów oraz dzięki wprowadzeniu w życie decyzji przez regionalne organizacje ds. rybołówstwa;

6.  Komisja powinna nawiązać dialog polityczny z władzami Gwinei Bissau z myślą o zagwarantowaniu przestrzegania zasad przejrzystości i równego traktowania, jeżeli chodzi o utrzymanie dostępu flot zagranicznych do wyłącznej strefy ekonomicznej Gwinei Bissau. nieprzestrzeganie tych zasad może mieć negatywny wpływ na zrównoważone i odpowiedzialne gospodarowanie zasobami morskimi w kraju oraz na bezpieczeństwo żywnościowe jego obywateli;

7.  wspólny komitet przewidziany w Umowie o partnerstwie gwarantuje – biorąc po uwagę problem korupcji – prawidłowe działanie wszystkich mechanizmów przewidzianych w niniejszym protokole nie budzi żadnych zastrzeżeń.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	23.6.2015
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	16 5 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Louis Aliot, Beatriz Becerra Basterrechea, Ignazio Corrao, Doru-Claudian Frunzulică, Nathan Gill, Charles Goerens, Heidi Hautala, Maria Heubuch, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Stelios Kouloglou, Linda McAvan, Norbert Neuser, Maurice Ponga, Lola Sánchez Caldentey, Elly Schlein, György Schöpflin, Pedro Silva Pereira, Davor Ivo Stier, Paavo Väyrynen, Bogdan Brunon Wenta
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Paul Rübig

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	15.7.2015
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	17 2 5
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Clara Eugenia Aguilera García, Renata Briano, Alain Cadec, Richard Corbett, Diane Dodds, Linnéa Engström, Raymond Finch, Ian Hudghton, Carlos Iturgaiz, Werner Kuhn, António Marinho e Pinto, Gabriel Mato, Liadh Ní Riada, Ulrike Rodust, Remo Sernagiotto, Ricardo Serrão Santos, Isabelle Thomas, Ruža Tomašić, Peter van Dalen, Jarosław Wałęsa
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Izaskun Bilbao Barandica, Marek Józef Gróbarczyk, Anja Hazekamp, Verónica Lope Fontagné, Francisco José Millán Mon, Lidia Senra Rodríguez
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Isabella Adinolfi

• [1]  Dz.U. C 72 E z 11.3.2014, s. 21.
• [2]  Teksty przyjęte, P8_TA(0000)0000.