ZALECENIE w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, Protokołu zmieniającego Porozumienie z Marrakeszu ustanawiające Światową Organizację Handlu

22.7.2015 - (06040/2015 – C8-0077/2015 – 2015/0029(NLE)) - ***

Komisja Handlu Międzynarodowego
Sprawozdawca: Pablo Zalba Bidegain

PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, Protokołu zmieniającego Porozumienie z Marrakeszu ustanawiające Światową Organizację Handlu

(06040/2015 – C8-0077/2015 – 2015/0029(NLE))

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–       uwzględniając projekt decyzji Rady (06040/2015),

–       uwzględniając projekt Protokołu zmieniającego Porozumienie z Marrakeszu ustanawiające Światową Organizację Handlu (06041/2015),

–       uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę zgodnie z art. 207 ust. 4 oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (v) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8–0077/2015),

–       uwzględniając swoją rezolucję nieustawodawczą z dnia ...[1] w sprawie projektu decyzji w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, Protokołu zmieniającego Porozumienie z Marrakeszu ustanawiające Światową Organizację Handlu,

–       uwzględniając art. 99 ust. 1 akapit pierwszy i trzeci oraz art. 99 ust. 2, jak również art. 108 ust. 7 Regulaminu,

–       uwzględniając zalecenie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinię Komisji Rozwoju (A8-0237/2015),

1.      wyraża zgodę na zawarcie umowy;

2.      zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie, Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Światowej Organizacji Handlu.

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Porozumienie o ułatwieniach w handlu zawarte na 9. konferencji ministerialnej WTO w grudniu 2013 r. jest pierwszym wielostronnym porozumieniem od utworzenia WTO w 1995 r. Kwestia ta pojawiła się po raz pierwszy w programie WTO podczas konferencji ministerialnej w Singapurze w 1996 r., a później pojawiła się w deklaracji z Ad-Dauhy, w której członkowie WTO zobowiązali się do zawarcia porozumienia w tej sprawie.

Porozumienie o ułatwieniach w handlu jest innowacyjne nie tylko dlatego, że jest pierwszym wielostronnym porozumieniem dotyczącym nowych zasad, wynegocjowanym pod auspicjami WTO od momentu utworzenia tej organizacji prawie 20 lat temu. Wprowadza pionierskie podejście, ponieważ:

-       umożliwia krajom rozwijającym się i krajom najsłabiej rozwiniętym sklasyfikowanie zobowiązań i określenie harmonogramu ich wdrażania;

-       łączy wdrażanie pewnych kategorii z zapewnianiem wsparcia technicznego;

-       apeluje o wspólne działania krajów będących darczyńcami, podmiotów zapewniających pomoc rozwojową oraz krajów rozwijających się i najsłabiej rozwiniętych będących członkami WTO z myślą o wsparciu tych ostatnich we wdrażaniu niektórych postanowień Porozumienia;

-       przewiduje powołanie grupy ekspertów, która ocenia sytuację w kraju członkowskim po upłynięciu zgłoszonych terminów wdrażania, a także wykorzystywanie Komitetu ds. Ułatwień w Handlu jako forum wymiany doświadczeń i dyskusji.

Porozumienie dąży do „pozytywnej integracji” dzięki specjalnym praktykom oraz – zamiast powstrzymywać się od stosowania pewnych strategii – zawiera około 40 postanowień dotyczących przyspieszenia przepływu, zwalniania i odprawy towarów, w tym również publikacji przepisów, regulacji i procedur, wykorzystania płatności elektronicznych, ograniczonych formalności i wymogów dotyczących dokumentacji czy jednolitego stosowania procedur granicznych.

Będzie to wymagało zwiększenia przejrzystości i zacieśnienia współpracy między organami celnymi. Postanowienia o przewożonych towarach mają szczególne znaczenie dla państw śródlądowych, które pragną prowadzić wymianę handlową przez porty w państwach sąsiadujących.

Należy również zauważyć, że w Porozumieniu kładzie się mniejszy nacisk na prawo twarde, a większy na współpracę mającą na celu wypracowanie dobrych praktyk, które rządy będą mogły wspierać i stosować.

Specjalne i zróżnicowane traktowanie

Porozumienie o ułatwieniach w handlu podejmuje kwestię różnic między zdolnością członków WTO do wdrażania postanowień poprzez umożliwienie każdemu krajowi rozwijającemu się i krajowi najsłabiej rozwiniętemu będącemu członkiem WTO samodzielne decydowanie o tym, kiedy wdroży każdy z przewidzianych środków technicznych, według stopniowego harmonogramu. Wyróżnia się trzy kategorie postanowień, a mianowicie:

-       Kategoria A: postanowienia, które członek wdroży przed wejściem w życie Porozumienia (lub, w przypadku kraju członkowskiego będącego krajem najsłabiej rozwiniętym, w ciągu jednego roku od wejścia w życie);

-       Kategoria B: postanowienia, które członek wdroży po upływie okresu przejściowego następującego po wejściu w życie Porozumienia;

-       Kategoria C: postanowienia, które członek wdroży po upływie okresu przejściowego następującego po wejściu w życie Porozumienia i które wymagają pomocy i wsparcia dla budowania zdolności.

W odniesieniu do postanowień kategorii B i C członek musi zgłosić daty wdrożenia postanowień, jak przedstawiono w następujących opracowaniach tematycznych:

Wsparcie techniczne i finansowe

Kluczowym aspektem Porozumienia o ułatwieniach w handlu jest zapewnianie wsparcia technicznego przez kraje będące darczyńcami krajom rozwijającym się i najsłabiej rozwiniętym, za pośrednictwem mechanizmu wsparcia. Bank Światowy dysponuje instrumentem dla krajów o średnich dochodach i może przekazywać do 30 mln EUR rocznie, przy czym jedna trzecia tej kwoty pochodzi z UE. UE zobowiązała się do przeznaczenia przez pięć lat ponad 400 mln EUR na wsparcie. Ponadto także Bank Światowy, UNCTAD i państwa członkowskie przeznaczają środki finansowe na ten cel.

Kluczowe znaczenie będzie miało zapewnienie odpowiedniej koordynacji poszczególnych kategorii środków finansowych. Przydział środków finansowych będzie uzależniony od potrzeb odbiorców, i to kraje rozwijające się i kraje najsłabiej rozwinięte będą określać swoje konkretne priorytety. Jeśli chodzi o wiedzę fachową, Światowa Organizacja Celna może wesprzeć kraje potrzebujące w budowaniu potencjału i zaoferować im wiedzę fachową.

Podsumowanie

Porozumienie okazuje się innowacyjne, ponieważ uznaje, że poszczególne kraje mają różne zdolności do wdrażania, i wzywa kraje rozwijające się i kraje najsłabiej rozwinięte do zdecydowania, kiedy wdrożą konkretne postanowienia Porozumienia, a także łączy wdrażanie pewnych kategorii postanowień z zapewnianiem wsparcia przez kraje rozwinięte.

Aby Porozumienia o ułatwieniach w handlu weszło w życie, musi zostać ratyfikowane przez dwie trzecie 160 członków WTO, którzy zawarli to porozumienie na 9. konferencji ministerialnej.

25.6.2015

OPINIA Komisji Rozwoju

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, Protokołu zmieniającego Porozumienie z Marrakeszu ustanawiające Światową Organizację Handlu

(06040/2015 – C8-0077/2015 – 2015/0029(NLE))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Doru-Claudian Frunzulică

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Na 9. konferencji ministerialnej Światowej Organizacji Handlu, która odbyła się w grudniu 2013 r., zakończono wreszcie trwające prawie dziesięć lat negocjacje w sprawie Porozumienia o ułatwieniach w handlu. Porozumienie to jest jak na razie głównym wynikiem dauhańskiej rundy rozwojowej rozpoczętej w 2001 r. i dla wielu krajów rozwijających się będzie stanowiło główne źródło korzyści płynących z tej rundy.

Porozumienie o ułatwieniach w handlu można uznać za historyczne z co najmniej dwóch powodów. To pierwsze nowe porozumienie od czasu utworzenia WTO w 1995 r., a poza tym stanowi ono krok ku zapewnieniu reakcji wielostronnego systemu handlowego na obawy krajów rozwijających się. W rzeczywistości realizacja nowych zobowiązań, zwłaszcza przez rozwijające się i najsłabiej rozwinięte kraje będące członkami WTO, stanowiła kwestię wyjściową, a przewidziana elastyczność wdrażania jest na szczeblu WTO bezprecedensowa.

Porozumienie, ukierunkowane zasadniczo na uproszczenie i unowocześnienie procedur i przepisów celnych, zawiera około 40 postanowień mających na celu przyspieszenie transgranicznego przepływu towarów, aby zapewnić jak najbardziej płynne i przewidywalne przepływy handlowe. Będzie to wymagało zwiększenia przejrzystości i zacieśnienia współpracy między organami celnymi. Postanowienia o przewożonych towarach mają szczególne znaczenie dla państw śródlądowych, które pragną prowadzić wymianę handlową przez porty w państwach sąsiadujących.

Porozumienie, kiedy już zostanie wdrożone, powinno przełożyć się na zwiększenie przepływów handlowych i dochodów z poboru ceł dzięki większemu wolumenowi obrotu i lepszemu wykrywaniu oszustw, a także na poprawę skuteczności administracji celnej. Środki na rzecz przejrzystości i automatyzacji pomogą w radzeniu sobie z korupcją transgraniczną. OECD oszacowała, że wdrożenie wszystkich środków przewidzianych w Porozumieniu o ułatwieniach w handlu zmniejszyłoby łączne koszty handlu o 13-15,5% w krajach rozwijających się, przy czym potencjalne korzyści zdecydowanie przewyższają w większości ograniczone koszty.

Usunięcie utrudnień administracyjnych – oprócz tego, że ułatwi i przyspieszy handel oraz obniży jego koszty – powinno również pomóc krajom rozwijającym się i ich przedsiębiorstwom, w tym MŚP, lepiej zintegrować się z regionalnymi i globalnymi łańcuchami wartości, a co za tym idzie, czerpać większe korzyści z handlu międzynarodowego.

Specjalne i zróżnicowane traktowanie

Jeśli chodzi o wdrażanie, Porozumienie zawiera daleko idące postanowienia dotyczące specjalnego i zróżnicowanego traktowania krajów rozwijających się i krajów najsłabiej rozwiniętych. Łącząc wdrażanie środków technicznych z odpowiednią zdolnością, Porozumienie wprowadza nowatorskie i wyjątkowe podejście polegające na dostosowywaniu zobowiązań, które powinno posłużyć za punkt odniesienia dla przyszłych porozumień. Zamiast jedynie przyznawać okresy przejściowe, Porozumienie o ułatwieniach w handlu umożliwia wszystkim krajom rozwijającym się i krajom najsłabiej rozwiniętym będącym członkami WTO samodzielne decydowanie o tym, kiedy wdrożą każdy z przewidzianych środków technicznych, według stopniowego harmonogramu. Dodatkowa elastyczność uwzględnia przedłużanie terminów wdrażania, gdyby jakieś kraje miały trudności z przestrzeganiem swoich harmonogramów.

Wiele krajów rozwijających się przedstawiło już swoje zgłoszenia dotyczące zobowiązań kategorii A, czyli środków, które mają zostać wdrożone z chwilą wejścia w życie Porozumienia, i otrzymano też dwa pierwsze zgłoszenia od krajów najsłabiej rozwiniętych. Wiele wskazuje również na pozytywny fakt, że główne gospodarki wschodzące nie będą występowały o okresy przejściowe czy wsparcie finansowe przy wdrażaniu.

Ogólnie rzecz biorąc i pomijając automatyzację (elektroniczne systemy celne, pojedyncze okienko), większość środków, które ułatwiają handel w największym stopniu, to raczej środki proste i niedrogie – w większości krajów nie powinny one wymagać znacznego wsparcia i powinny być możliwe do wdrożenia albo natychmiast, albo po niedługim okresie przejściowym. W tym przypadku również korzyści będą zależały od wdrożenia. W pełni skorzystają na tym te kraje, które zrozumieją, ile mogą zyskać, i wykorzystają okazję oraz finansowanie na zmodernizowanie swoich struktur.

Wsparcie techniczne i finansowe

Oprócz elastyczności przy wdrażaniu Porozumienie o ułatwieniach w handlu dąży do zapewnienia wsparcia technicznego i finansowego będącym członkami WTO krajom rozwijającym się i najsłabiej rozwiniętym, aby mogły one rozbudować zdolności wystarczające do wdrożenia reform.

UE, główny podmiot wspierający ułatwienia w handlu, zobowiązała się do pokrycia znacznej części potrzeb finansowych krajów rozwijających się, aby mogły one wdrożyć Porozumienie, oraz do utrzymania przez pięć lat wkładu na pomoc związaną z handlem (pomoc na rzecz wymiany handlowej) na poziomie co najmniej 400 mln EUR. Równolegle do programowania regionalnego i krajowego UE będzie nadal wspierać reformy dotyczące ułatwień w handlu, zwłaszcza za pośrednictwem WTO, Banku Światowego i UNCTAD.

Biorąc pod uwagę zaangażowanie licznych międzynarodowych instytucji i organizacji finansowych oraz ważne zobowiązania do wspierania wdrażania Porozumienia o ułatwieniach w handlu, koordynacja pomocy będzie miała kluczowe znaczenie dla uniknięcia niekorzystnej sytuacji, w której finansowanie stanie się zbyt rozproszone, by można było nim zarządzać, a ponadto konieczne będzie monitorowanie i składanie sprawozdań na temat przepływu pomocy.

Wnioski

Choć nowe Porozumienie prawdopodobnie znacznie skróci terminy i ograniczy koszty wymiany handlowej, a zatem otworzy nowe możliwości eksportowe przed przedsiębiorstwami w krajach rozwijających się i najsłabiej rozwiniętych, sprawozdawca przyznaje, że przyniesie ono korzyści w pierwszej kolejności tym krajom, które w ramach prowadzonej wymiany handlowej szybko wdrożą zobowiązania. Działania modernizacyjne powinny ostatecznie przynieść efekty we wszystkich krajach.

W związku z powyższym sprawozdawca zaleca udzielenie zgody na zawarcie Porozumienia.

******

Komisja Rozwoju zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o zalecenie Parlamentowi wyrażenia zgody na projekt decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, Protokołu zmieniającego Porozumienie z Marrakeszu ustanawiające Światową Organizację Handlu.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	23.6.2015
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	15 4 2
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Louis Aliot, Beatriz Becerra Basterrechea, Ignazio Corrao, Doru-Claudian Frunzulică, Nathan Gill, Charles Goerens, Heidi Hautala, Maria Heubuch, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Stelios Kouloglou, Linda McAvan, Norbert Neuser, Maurice Ponga, Lola Sánchez Caldentey, Elly Schlein, György Schöpflin, Pedro Silva Pereira, Davor Ivo Stier, Paavo Väyrynen, Bogdan Brunon Wenta
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Paul Rübig

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	14.7.2015
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	33 4 2
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Maria Arena, Tiziana Beghin, David Borrelli, David Campbell Bannerman, Daniel Caspary, Marielle de Sarnez, Santiago Fisas Ayxelà, Eleonora Forenza, Yannick Jadot, Jude Kirton-Darling, Bernd Lange, David Martin, Emma McClarkin, Sorin Moisă, Alessia Maria Mosca, Artis Pabriks, Inmaculada Rodríguez-Piñero Fernández, Marietje Schaake, Helmut Scholz, Joachim Schuster, Joachim Starbatty, Hannu Takkula, Iuliu Winkler, Jan Zahradil
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Bendt Bendtsen, Reimer Böge, Klaus Buchner, Nicola Danti, Edouard Ferrand, Gabriel Mato, Frédérique Ries, Fernando Ruas, Lola Sánchez Caldentey, Marita Ulvskog, Jarosław Wałęsa, Pablo Zalba Bidegain
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Lars Adaktusson, Laura Agea, Elisabetta Gardini

• [1]               Teksty przyjęte w tym dniu, P8_TA(2015)0000.