SPRAWOZDANIE w sprawie przedsiębiorczości społecznej i innowacji społecznych w zwalczaniu bezrobocia

30.7.2015 - (2014/2236(INI))

Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych
Sprawozdawczyni: Verónica Lope Fontagné

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie przedsiębiorczości społecznej i innowacji społecznych w zwalczaniu bezrobocia

(2014/2236(INI))

Parlament Europejski,

–       uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2012 r. zatytułowany „Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lutego 2013 r. w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw: rozliczalne, przejrzyste i odpowiedzialne zachowanie przedsiębiorstw a trwały wzrost[1],

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie gospodarki społecznej[2],

–      uwzględniając swoją rezolucję z dnia 2 lipca 2013 r. w sprawie wkładu spółdzielni w walkę z kryzysem[3],

–       uwzględniając art. 184 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–       uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 346/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej,

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 listopada 2012 r. w sprawie inicjatywy na rzecz przedsiębiorczości społecznej – budowania ekosystemu sprzyjającego przedsiębiorstwom społecznym w centrum społecznej gospodarki i społecznych innowacji[4],

–       uwzględniając swoje oświadczenie z dnia 10 marca 2011 r.[5],

–       uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 maja 2014 r. w sprawie promowania przedsiębiorczości młodzieży z myślą o włączeniu społecznym młodych ludzi[6],

–       uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1296/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych („EaSI”), który zawiera cele z zakresu mikrofinansowania i przedsiębiorczości społecznej,

–       uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 października 2011 r. do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. „Inicjatywa na rzecz przedsiębiorczości społecznej” (COM(2011)0682),

–       uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 maja 2015 r. zatytułowany „Strategia jednolitego rynku cyfrowego dla Europy” (COM(2015)0192),

–       uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 marca 2013 r. zatytułowany „Inwestycje społeczne na rzecz wzrostu i spójności, w tym wdrażanie Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014–2020” (COM(2013)0083),

–       uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–       uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A8–0247/2015),

A.     mając na uwadze, że gospodarka społeczna i solidarna zapewnia zatrudnienie 14 milionom osób, które stanowią prawie 6,5% zatrudnionych w UE; mając na uwadze, że w UE znajdują się 2 miliony przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej, co stanowi 10% przedsiębiorstw w Unii;

B.     mając na uwadze, że w wyniku kryzysu gospodarczego i finansowego podniósł się poziom ubóstwa i wykluczenia społecznego, a także stopa długoterminowego bezrobocia i bezrobocia wśród młodych oraz nasiliły się nierówności społeczne;

C.     mając na uwadze, że to osoby niepełnosprawne, osoby młode i osoby starsze, kobiety, długotrwale bezrobotni i pracownicy znajdujący się w szczególnie niekorzystnej sytuacji czyli grupy najbardziej wykluczone i znajdujące się w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy najbardziej ucierpiały w wyniku kryzysu gospodarczego i finansowego;

D.     mając na uwadze, że kryzys gospodarczy i finansowy powinien być okazją do przejścia w kierunku bardziej zrównoważonego modelu gospodarczego UE, uwzględniającego w większym stopniu spójność społeczną i terytorialną oraz zrównoważenie środowiskowe; mając na uwadze, że poprawie sytuacji gospodarczej i finansowej powinno towarzyszyć intensywne wsparcie dla zatrudnienia zrównoważonego, wysokiej jakości i sprzyjającego włączeniu społecznemu; mając na uwadze, że gospodarka społeczna i solidarna może przyczynić się do osiągnięcia tego celu, dlatego należy ją traktować jako siłę napędową tego procesu zmian, mogącą pomóc zrównoważyć zagadnienia społeczne, środowiskowe i gospodarcze;

E.     mając na uwadze, że podmioty świadczące usługi pomocy społecznej i opieki zdrowotnej, z których wiele to przedsiębiorstwa społeczne, reprezentują jeden z kluczowych obszarów wzrostu zatrudnienia w UE, gdyż w latach 2009–2013 powstało w nich 1,3 mln miejsc pracy; mając na uwadze, że ukazuje to dwojakiego rodzaju możliwości tego sektora: tworzenia miejsc pracy nawet w okresie kryzysu oraz wzmocnienia spójności społecznej i terytorialnej w Europie, w szczególności dzięki wsparciu użytkowników usług tego sektora w powrocie do pracy;

F.     mając na uwadze konferencję „Uwolnienie potencjału gospodarki społecznej dla rozwoju Unii” zorganizowaną w Rzymie w dniach 17 i 18 listopada 2014 r., w czasie której uznano, że gospodarka społeczna i solidarna pełni zasadniczą rolę w krajach europejskich i przyczynia się do osiągnięcia różnych podstawowych celów Unii Europejskiej, takich jak tworzenie i ochrona miejsc pracy, spójność społeczna, innowacyjność społeczna, rozwój obszarów wiejskich, rozwój regionalny i ochrona środowiska;

G.     mając na uwadze, że do tej pory nie zostały osiągnięte cele strategii „Europa 2020”, tj. podniesienie poziomu zatrudnienia osób w wieku od 20 do 64 roku życia z 69% do przynajmniej 75% oraz zmniejszenie o 25%, tj. o ponad 20 mln, liczby Europejczyków, którzy żyją poniżej krajowych progów ubóstwa;

H.     mając na uwadze, że w deklaracji strasburskiej ze stycznia 2104 r. stwierdzono, że przedsiębiorstwa społeczne muszą odgrywać większą rolę dla przyszłości Europy;

I.      mając na uwadze, że Unia Europejska jest regionem o najwyższym liczbie ludzi w starszym wieku oraz o najniższym wskaźniku przyrostu naturalnego na świecie; mając na uwadze, że według prognoz w 2050 r. średnia wieku w UE przekroczy 50 lat; mając na uwadze, że starzenie się społeczeństwa w połączeniu ze zmianami demograficznymi są wyzwaniem dla systemów zabezpieczenia społecznego;

J.      mając na uwadze, że celem przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej jest nie tylko poprawa warunków gospodarczych i społecznych, ale również zapewnienie elastycznych i innowacyjnych warunków pracy; przedsiębiorstwa te mogą też łatwiej przystosowywać się do sytuacji gospodarczej i społecznej;

K.     mając na uwadze, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej charakteryzuje demokratyczne zarządzanie, duże zaangażowanie ich członków lub partnerów w zarządzanie przedsiębiorstwem i duża przejrzystość działalności, a ponadto odpowiadają one na rosnące wymagania obywateli, którzy oczekują od przedsiębiorstw etycznego i społecznie odpowiedzialnego postępowania oraz poszanowania środowiska naturalnego;

L.     mając na uwadze, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej obejmują szeroki wachlarz firm o różnej formie prawnej oraz że większość tych firm nie jest uznawana w przepisach o skali europejskiej lub jedynie na szczeblu krajowym w niektórych państwach członkowskich;

M.    mając na uwadze, że spółdzielnie zapewniają wysokiej jakości miejsca pracy, niezagrożone delokalizacją, dostępne dla wszystkich i odporne na kryzys; mając na uwadze, że dzięki swemu modelowi przedsiębiorczości spółdzielczej zwiększyły one obrót i odnotowały intensywniejszy wzrost w okresie kryzysu, a mniej z nich dotknęło bankructwo i konieczność redukcji zatrudnienia;

N.     mając na uwadze, że rozporządzenie (UE) nr 1296/2013 w sprawie programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych („EaSI”) określa terminy „przedsiębiorstwo społeczne” i „innowacje społeczne” w art. 2 ust. 1 i art. 2 ust. 5;

O.     mając na uwadze, że innowacje społeczne odnoszą się do rozwoju i wdrażania nowych koncepcji, przybierających formę produktów, usług lub modeli organizacji społecznej, ukierunkowanych na sprostanie nowym oczekiwaniom i wyzwaniom społecznym, terytorialnym oraz środowiskowym, takim jak starzenie się społeczeństwa, wyludnianie, godzenie życia zawodowego z prywatnym, zarządzanie różnorodnością, walka z bezrobociem młodzieży, pomoc tym najbardziej wykluczonym w powrocie na rynek pracy i walka ze zmianą klimatu;

P.     mając na uwadze, że inwestycje społeczne są inwestycjami w ludzi, które mają podnosić ich umiejętności i zdolności oraz wspierać ich w pełnym uczestniczeniu w zatrudnieniu i życiu społecznym; mając na uwadze, że inwestycje społeczne odnoszą się ogólnie do działań w obszarze kształcenia, opieki nad dziećmi, opieki zdrowotnej, szkoleń, pomocy w poszukiwaniu pracy i resocjalizacji;

Q.     mając na uwadze, że problem braku formalnego uznania przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej, które czasami nie są nawet uznawane za podmioty gospodarcze, jeszcze bardziej utrudnia im dostęp do środków finansowych, zarówno publicznych, jak i prywatnych; mając na uwadze, że fundusze strukturalne i programy europejskie powinny przyczyniać się do modernizacji struktur gospodarczych, w tym gospodarki społecznej i solidarnej, reprezentowanej przez różne rodzaje przedsiębiorstw o rozmaitej wielkości (spółdzielnie, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, fundacje, stowarzyszenia i nowe formy przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej), z których większość stanowią MŚP i mikroprzedsiębiorstwa;

R.     mając na uwadze, że edukacja i szkolenia powinny być priorytetowymi obszarami, jeżeli chodzi o promowanie kultury przedsiębiorczości wśród młodzieży;

S.     mając na uwadze, że nierówność płci w dziedzinie przedsiębiorczości społecznej jest mniejsza niż w tradycyjnych formach przedsiębiorczości; mając na uwadze, że kobiety prowadzące przedsiębiorstwa społeczne znacząco przyczyniają się do zmniejszania wyłączenia społecznego oraz do tworzenia nowych możliwości rozwoju;

T.     mając na uwadze konieczność zapewniania szkoleń i możliwości przekwalifikowania osobom długotrwale bezrobotnym w sektorze społecznym w celu zaoferowania im nowych możliwości w innowacyjnej dziedzinie, jaką jest gospodarka społeczna i solidarna;

U.     mając na uwadze, że gospodarka społeczna i solidarna, a przede wszystkim przedsiębiorstwa integracyjne oferują możliwości zatrudnienia osobom najbardziej wykluczonym z rynku pracy, dla których bezrobocie często przeradza się w długotrwałe bezrobocie; mając na uwadze, że państwa członkowskie mogłyby zastanowić się nad sposobami wsparcia przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej, które zatrudniają bezrobotnych lub osoby pobierające zasiłki, w tym za pomocą – w stosownych przypadkach – ulg podatkowych i premii społecznych;

V.     mając na uwadze znaczenie uzupełniającego, komplementarnego wpływu gospodarki społecznej i solidarnej oprócz innych narzędzi stymulujących zatrudnienie; mając na uwadze, że należy zwrócić większą uwagę na takie rozwiązania, które w krótkiej perspektywie wspomogą reintegrację rynkową osób niedysponujących podstawowymi umiejętnościami i konkurencyjną wiedzą, aby później mogły one wykorzystać zalety stwarzane przez bardziej innowacyjne rozwiązania gospodarki społecznej i solidarnej;

W.    mając na uwadze, że dialog społeczny jest niezbędny dla funkcjonowania społecznej gospodarki rynkowej UE i ma kluczowe znaczenie dla promowania konkurencyjności oraz sprawiedliwych warunków; mając na uwadze, że dialog społeczny i konsultacje z partnerami społecznymi w ramach kształtowania polityki UE stanowią ważną innowację społeczną;

X.     mając na uwadze, że udzielanie zamówień publicznych często przybiera formę dużych jednorazowych przetargów na usługi lub dostawy, które mogą wykluczać mniejsze podmioty;

Wprowadzenie

1.  stwierdza, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej, które niekoniecznie muszą być organizacjami niekomercyjnymi, to przedsiębiorstwa powstałe z myślą o realizacji celu społecznego – którym może być tworzenie zatrudnienia dla słabszych grup społecznych, świadczenie usług własnym członkom lub, ogółem, wywarcie pozytywnego wpływu społecznego i na środowisko naturalne – i ponownie inwestujące zyski w realizację powyższych celów; zwraca uwagę, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej charakteryzuje zaangażowanie w promowanie następujących wartości:

– pierwszeństwo człowieka i celu społecznego przed kapitałem,

– demokratyczne zarządzanie przez członków,

– połączenie interesów członków, użytkowników i interesu ogólnego,

– obrona i stosowanie zasad solidarności i odpowiedzialności,

– reinwestowanie nadwyżek w cele rozwoju długoterminowego lub w świadczenie usług w interesie członków lub interesie ogólnym,

– darmowa i otwarta przynależność,

– samodzielne zarządzanie niezależne od organów publicznych;

2.      uważa, że Komisja powinna uznać różnorodność przedsiębiorstw społecznych i zapewnić podjęcie na szczeblu UE działań mających wspierać wszystkie rodzaje przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej;

3.      zwraca się do Komisji i do państw członkowskich o systematyczne wdrażanie i udoskonalanie bez zbędnej zwłoki wszystkich środków określonych w Inicjatywie na rzecz przedsiębiorczości społecznej z 2012 r.; apeluje do Komisji o bezzwłoczne opracowanie drugiego etapu inicjatywy, obejmującego rozszerzenie zakresu jej zastosowania i pogłębienie go, w partnerstwie z państwami członkowskimi oraz samorządami lokalnymi i regionalnymi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i centralnymi podmiotami gospodarki społecznej i solidarnej;

4.      stwierdza, że gospodarka społeczna i solidarna nie może zastąpić państwa opiekuńczego i usług publicznych;

5.      stwierdza, że model przedsiębiorczości społecznej jest często atrakcyjny dla młodych ludzi i daje im możliwość reagowania w innowacyjny sposób na obecne wyzwania gospodarcze, społeczne i środowiskowe;

6.      podkreśla, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej są głęboko zakorzenione w warunkach lokalnych i regionalnych, co daje im przewagę, dzięki której lepiej orientują się w konkretnych potrzebach i mogą zapewniać wychodzące im naprzeciw produkty i usługi – oferowane w większości przez te właśnie społeczności, a tym samym zwiększać spójność społeczną i terytorialną; uważa, że wykraczająca poza granice państw i sektory współpraca przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej musi być wspierana w celu wymiany wiedzy i praktyk, aby w szczególności stymulowany był wzrost tych przedsiębiorstw;

7.      zwraca się do Komisji i państw członkowskich o zaproponowanie planów i działań w celu poprawy struktury terytorialnej, w szczególności na obszarach borykających się z trwałymi utrudnieniami przyrodniczymi lub demograficznymi, co nie tylko pomoże w tworzeniu i rozwoju przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej oraz promowaniu innowacyjności i przedsiębiorczości społecznej, ale również pozwoli na wzmocnienie spójności społecznej i terytorialnej w UE oraz ułatwi bezpieczne zmierzenie się z wyzwaniami demograficznymi, przed którymi stoi Unia;

8.      z dużym zadowoleniem przyjmuje wzrost liczby tradycyjnych przedsiębiorstw, które stosują w swej praktyce handlowej strategie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw; podkreśla jednak, że samo stosowanie strategii odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw nie wystarczy, aby zostać uznanym za przedsiębiorstwo gospodarki społecznej i solidarnej;

9.      uważa, że istotne znaczenie ma określenie przyczyn mniejszej nierówności płci w przedsiębiorczości społecznej, aby osoby odpowiedzialne za wyznaczanie kierunków polityki mogły uwzględniać te czynniki, promując społeczną i tradycyjną przedsiębiorczość;

10.    uważa, że innowacje społeczne wnoszą znaczny wkład w tworzenie podstaw rozwoju, który służy społeczeństwu, zapewniając mu większą równowagę, sprzyjając włączeniu społecznemu i generując spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną; stwierdza, że innowacje społeczne muszą być ukierunkowane na skuteczne podnoszenie jakości usług, a nie tylko na obniżanie kosztów;

11.    z zadowoleniem przyjmuje fakt, że cztery państwa członkowskie UE (Belgia, Francja, Hiszpania i Portugalia) posiadają krajowe przepisy w sprawie gospodarki społecznej i solidarnej, że Polska uruchomiła strategię na rzecz rozwoju gospodarki społecznej i solidarnej, a w Rumunii debatuje się nad przyjęciem przepisów regulujących gospodarkę społeczną i solidarną;

12.    uważa, że Komisja powinna uznać i wspierać – zarówno politycznie, jak i finansowo – rolę nienastawionych na zysk podmiotów świadczących usługi opieki społecznej;

13.    podkreśla potrzebę promowania wymiany praktyk między innowacyjnymi przedsiębiorstwami gospodarki społecznej i solidarnej, szkołami, środowiskiem akademickim i stronami zainteresowanymi inwestycjami społecznymi, biorąc również pod uwagę potrzeby społeczeństwa, aby rozwijać umiejętności z zakresu przedsiębiorczości i polepszyć warunki rozwoju i wzrostu przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej, a także tworzyć ośrodki innowacji społecznej; uważa, że ważne jest uwzględnienie opinii zainteresowanych stron, w tym partnerów społecznych i organizacji konsumenckich; zachęca państwa członkowskie do promowania modelu przedsiębiorczości spółdzielczej;

14.    podkreśla, że potrzebna jest współpraca wszystkich państw członkowskich w celu stworzenia niezbędnego otoczenia dla systemu innowacji społecznych we wszystkich państwach członkowskich, gdyż sama gospodarka społeczna i solidarna nie jest w stanie walczyć z objawami i przyczynami najbardziej palących problemów społecznych;

Strategia „Europa 2020”

15.    przyznaje, że UE daleko jeszcze do osiągnięcia celów określonych w strategii „Europa 2020”, zwłaszcza związanych z zatrudnieniem, innowacjami i zmniejszeniem ubóstwa oraz społecznego wykluczenia; zauważa, że gospodarka społeczna i solidarna przyczynia się nie tylko do stworzenia bardziej zrównoważonego, inteligentnego i sprzyjającego włączeniu społecznemu modelu gospodarczego, ale również europejskiego modelu socjalnego, a także stanowi część jednolitego rynku, przez co zasługuje na pełne uznanie i wsparcie ze strony UE i państw członkowskich, gwarantowane w konstytucjach niektórych państw członkowskich oraz w szeregu kluczowych dokumentów UE; zwraca się w związku z tym o uwzględnienie gospodarki społecznej i solidarnej w przeglądzie strategii „Europa 2020”, biorąc pod uwagę znaczny wkład, jaki może ona wnieść w realizację celów strategii;

16.    zwraca uwagę, że tendencje demograficzne są powiązane z nowymi modelami konsumpcji, a starzenie się społeczeństwa w krajach rozwiniętych zwiększa popyt na usługi socjalne, ale przyniesie również możliwości tworzenia społecznie odpowiedzialnych przedsiębiorstw;

17.    podkreśla, że gospodarka społeczna i solidarna, z uwagi na swój charakter społeczny i integracyjny, oferuje zatrudnienie grupom najczęściej wykluczonym z otwartego rynku pracy, przyczyniając się tym samym do solidarności i spójności społecznej, a także wzrostu gospodarczego;

18.    jest przekonany, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej mogą tworzyć procesy, które umożliwią efektywniejsze, bardziej odpowiedzialne i przejrzystsze zarządzanie kurczącymi się zasobami oraz mogą przyspieszyć wdrażanie środków społecznie odpowiedzialnych;

19.    wzywa państwa członkowskie do lepszego włączenia przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej w programy działań na rzecz zatrudnienia i integracji społecznej, jak również w krajowe programy reform, w celu uwolnienia i wykorzystania ich potencjału pod względem tworzenia miejsc pracy i wkładu, jaki mogą one wnieść w realizację głównych celów strategii „Europa 2020”;

20.    z zadowoleniem przyjmuje fakt zwiększenia o 30% puli wstępnego finansowania Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych; zwraca się do państw członkowskich o koordynację w krajowych planach wdrożenia gwarancji dla młodzieży działań promujących przedsiębiorczość społeczną; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania społecznej przedsiębiorczości i innowacyjności w krajowych programach operacyjnych Europejskiego Funduszu Społecznego; domaga się skutecznego i efektywnego wdrożenia gwarancji dla młodzieży;

Zamówienia publiczne

21.    zaznacza, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej napotykają trudności w dostępie do zamówień publicznych, takie jak przeszkody związane z wielkością i możliwościami finansowymi tych przedsiębiorstw; wzywa do szybkiego i skutecznego wdrożenia nowych dyrektyw w sprawie zamówień publicznych i koncesji (dyrektywy 2014/24/UE, 2014/25/UE i 2014/23/UE), aby osiągnąć wyższy poziom uczestnictwa przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, poprawić procedury zastrzegania zamówień dla takich właśnie przedsiębiorstw, wspierać ich rolę i promować włączenie społeczne i innowacje społeczne; apeluje o ułatwienie udziału w zamówieniach publicznych za pomocą odpowiednich porad, przez uproszczenie procedur, z którymi muszą się one borykać, oraz przygotowywanie przetargów w sposób zapewniający dostęp mniejszym podmiotom; apeluje, aby w zamówieniach publicznych dawano pierwszeństwo ofertom, które przynoszą więcej korzyści gospodarczych i społecznych, a nie tylko najtańszym z nich, uwzględniając w nich kryteria społeczne lub względy środowiskowe;

22.    z zadowoleniem przyjmuje zmianę dyrektyw w sprawie zamówień publicznych i koncesji, która zawiera klauzule i kryteria społeczne służące wspieraniu integracji i innowacji społecznych oraz dotyczące zamówień zastrzeżonych w celu wspierania zatrudnienia osób znajdujących się w najbardziej niekorzystnej sytuacji na rynku pracy; wzywa państwa członkowskie do prawidłowego stosowania tych zasad zamówień publicznych we wszystkich procedurach przetargowych i procedurach wyboru oraz szerokiego stosowania zasady MEAT (oferta najkorzystniejsza ekonomicznie) zgodnie z obowiązkami wynikającymi z przepisów ochrony środowiska, prawa socjalnego i prawa pracy; zachęca państwa członkowskie, aby w procedurach zamówień publicznych uwzględniały klauzule i kryteria społeczne w celu wzmocnienia pozycji najsłabszych na rynku pracy, ograniczenia obciążeń administracyjnych, ułatwienia procedur i podjęcia bardziej skutecznej walki z korupcją;

23.    ubolewa, że w opracowanej przez Komisję strategii jednolitego rynku cyfrowego dla Europy nie wspomina się o przedsiębiorstwach gospodarki społecznej i solidarnej oraz ich potencjalnym wkładzie w osiąganie celów Unii; z żalem przyjmuje nieuwzględnienie w tej strategii potrzeby zapewnienia pełnego, równego i nieograniczonego dostępu do nowych cyfrowych technologii, rynków i systemów telekomunikacyjnych dla wszystkich, a w szczególności dla osób niepełnosprawnych; podkreśla, że oparte na technologii przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej mogą mieć zasadnicze znaczenie w sprostaniu wyzwaniom społecznym w łatwy i efektywny pod względem kosztów sposób;

Finansowanie

24.    ubolewa, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej mają więcej problemów niż tradycyjne firmy ze znalezieniem finansowania, zarówno prywatnego, jak i publicznego, i dlatego domaga się, by organy publiczne i publiczni dostawcy usług finansowych przedstawili szeroką gamę dopasowanych instrumentów finansowych, skutecznie wspierających przedsiębiorstwa gospodarki społecznej na wszystkich etapach ich rozwoju, w szczególności przy ich zakładaniu, a także stworzyli ramy skupiające potencjalnych inwestorów i wyspecjalizowane fundusze;

25.    podkreśla, że dostęp do źródeł finansowania jest utrudniony brakiem znajomości sytuacji przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej przez kadrę zarządzającą instytucji pośrednictwa finansowego; podkreśla konieczność lepszego edukowania tych kadr o tego typu przedsiębiorstwach, aby ułatwić im dostęp do finansowania; domaga się zatem wprowadzenia europejskiego znaku jakości przedsiębiorczości społecznej, który ułatwi inwestorom identyfikację funduszy z portfolio obejmującym przedsiębiorstwa społeczne, ze szczególnym uwzględnieniem Europejskiego Funduszu Przedsiębiorczości Społecznej;

26.    podkreśla konieczność zapewnienia większych bodźców do tworzenia i wspierania sieci przedsiębiorstw społecznych w celu promowania synergii organizacyjnej, wymiany i rozpowszechniania technologii, a także rozwoju usług między producentami z różnych regionów;

27.    podkreśla konieczność promowania lepiej ustrukturyzowanego dialogu między MŚP, przedsiębiorstwami gospodarki społecznej i solidarnej i instytucjami finansowymi przez wykorzystanie przeznaczonych do tego celu platform online;

28     z zadowoleniem przyjmuje zatwierdzenie rozporządzenia w sprawie europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej;

29.    z zadowoleniem przyjmuje fakt, że finansowanie z programu EaSI jest zastrzeżone na pomoc w zapewnieniu dostępu do finansowania dla przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej; podkreśla rolę części EaSI poświęconej przedsiębiorczości społecznej, EFS i wszystkich pozostałych programów UE w poprawie funkcjonowania tego typu przedsiębiorstw; podkreśla potrzebę lepszego informowania o możliwościach finansowania; wzywa państwa członkowskie do ustanowienia krajowych punktów kontaktowych lub punktów kompleksowej obsługi, aby ułatwić podmiotom gospodarki społecznej i solidarnej dostęp do systemów finansowania UE;

30.    zwraca się do Komisji o dokonanie przeglądu górnego limitu kredytów dla przedsiębiorstw gospodarki społecznej ustalonego w programie EaSI i sprawdzenie, czy odpowiada on warunkom rynkowym;

31.    podkreśla konieczność wspierania przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej wystarczającą ilością środków finansowych w skali lokalnej, regionalnej, krajowej i w skali UE przez stworzenie synergii między różnymi typami przedsiębiorstw; domaga się zobowiązania ze strony państw członkowskich i Komisji do udostępnienia środków finansowych potrzebnych do rozwiązania tego problemu; uważa zatem za konieczne ułatwienie dostępu do źródeł finansowania gospodarce społecznej i solidarnej za pomocą różnych form finansowania, jak fundusze europejskie, fundusze venture capital, mikrokredyty i finansowanie społecznościowe (crowdfunding);

32.    wzywa państwa członkowskie, by przez organy władzy lokalnej wzmacniały usługi publiczne (np. służbę zdrowia i edukację), wykorzystując je jako siłę napędzającą poprawę jakości usług w celu zwiększenia możliwości zatrudnienia oraz podniesienia poziomu świadczonych usług, dążąc do zmniejszenia ubóstwa i wykluczenia społecznego;

33.    podkreśla, że zasady dotyczące pomocy państwa nie powinny stanowić przeszkody w publicznym finansowaniu przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej oraz usług społecznych; w tym kontekście zwraca się do Komisji o elastyczność w stosowaniu zasad dotyczących pomocy państwa, jeśli chodzi o tego typu przedsiębiorstwa i usługi, oraz o pomoc w dopilnowaniu, aby władze lokalne i regionalne rozumiały i właściwie wykorzystywały pomoc państwa przeznaczoną na ten cel;

34.    wyraża ubolewanie, że rozporządzenie w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych zawiera wzmianki o gospodarce społecznej i solidarnej wyłącznie w motywach; zwraca się do Komisji z prośbą o dalsze wspieranie podejścia polegającego na inwestycjach społecznych zgodnie z pakietem dotyczącym inwestycji społecznych oraz o uwzględnienie projektów związanych z gospodarką społeczną i solidarną podczas oceny projektów w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych;

35.    wyraża ubolewanie, że przedsiębiorstwa integracyjne powstałe w wyniku partnerstwa między przedsiębiorstwami gospodarki społecznej i solidarnej są coraz częściej wykluczane z dostępu do środków dla MŚP; zwraca się do Komisji o zaproponowanie nowego odstępstwa od prawnej definicji MŚP, podobnego jak w przypadku istniejących odstępstw dla publicznych korporacji inwestycyjnych, spółek kapitałowych podwyższonego ryzyka, uniwersytetów lub ośrodków badań naukowych o celu niezarobkowym, aby umożliwić klasyfikowanie przedsiębiorstwa integracyjnego jako niezależnego przedsiębiorstwa, nawet w przypadku, gdy inne przedsiębiorstwo posiada, samodzielnie lub wspólnie z innymi przedsiębiorstwami, 25% lub więcej kapitału lub głosów w zarządzie;

Szkolenia

36.    wzywa państwa członkowskie do wspierania kultury przedsiębiorczości i modelu przedsiębiorczości spółdzielczej oraz do włączenia przedsiębiorczości społecznej, a także zasad gospodarki społecznej i solidarnej, do programów nauczania i szkolenia; zwraca się do nich również o zachęcanie do tworzenia na uniwersytetach inkubatorów przedsiębiorczości społecznej i solidarnej;

37.    wskazuje, że gospodarka społeczna i solidarna może przyczynić się do znacznego zmniejszenia liczby bezrobotnych wśród ludzi młodych w UE; zwraca się do państw członkowskich, aby promowały większy udział przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej w programach nauczania i szkolenia w państwach członkowskich, w szczególności za pośrednictwem systemów szkolenia dwutorowego;

38.    wzywa państwa członkowskie do odpowiedniego dostosowania urzędów pracy, aby były one w stanie udzielać skutecznych wskazówek osobom, które zamierzają prowadzić własną działalność w sektorze przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej;

39.    podkreśla, że niektóre przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej są konkurencyjne i zajmują pozycję lidera w swojej branży, podczas gdy inne wymagają specjalistycznej wiedzy, aby uruchomić i rozwijać swe przedsiębiorstwa, a także nimi zarządzać; zwraca się do państw członkowskich o opracowanie programów szkoleń skierowanych konkretnie do przedsiębiorstw z sektora społecznego i do nich przystosowanych, a w szczególności do grup o niższej stopie zatrudnienia, takich jak kobiety, pracownicy młodzi lub znajdujący się w szczególnie niekorzystnej sytuacji, aby rozwijać podstawowe umiejętności i wiedzę z dziedziny zarządzania przedsiębiorstwem;

40.    zwraca się do państw członkowskich o promowanie uczenia się przez całe życie i poradnictwa zawodowego dla starszych pracowników, trwale bezrobotnych i osób niepełnosprawnych za pośrednictwem przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej, a tym samym o wsparcie ich w powrocie na rynek pracy;

41.    podkreśla, że prawidłowe zrozumienie praw człowieka jest istotnym aspektem w osiągnięciu celów społecznych przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej; w związku z tym wzywa państwa członkowskie, by rozwijały programy kształcenia specjalistów w dziedzinie spraw społecznych w odniesieniu do należytego realizowania zasad praw człowieka w Europie;

42.    zwraca się do Komisji i państw członkowskich o pełne wykorzystanie potencjału programów takich jak Erasmus+ i promowanie w ten sposób wymiany studentów, nauczycieli i innych innowacyjnych przedsiębiorców;

43.    wskazuje, że sektory o szerokim marginesie rozwoju i tworzenia miejsc pracy, jak sektor usług zdrowotnych (biały) lub sektor ekologiczny (zielony), są sektorami, w których gospodarka społeczna i solidarna ma silną pozycję; w związku z tym zwraca się do państw członkowskich o promowanie edukacji i szkolenia w tych sektorach;

Wsparcie i promowanie

44.    głęboko ubolewa nad niewielkim uznaniem, jakim cieszy się gospodarka społeczna i solidarna na szczeblu europejskim; uważa, że poprawa systemu gromadzenia danych w rozbiciu na płeć i wymiany informacji i dobrych praktyk na szczeblu europejskim oraz szersza popularyzacja w mediach gospodarki społecznej i solidarnej i jej sukcesów zachęciłyby obywateli do większego udziału w gospodarce społecznej i solidarnej, zapewniając temu sektorowi większe uznanie, widoczność i znajomość jego problematyki;

45.    opowiada się za stworzeniem wielojęzycznej platformy cyfrowej służącej wymianie informacji i przeznaczonej dla przedsiębiorstw społecznych, inkubatorów i klastrów przedsiębiorstw oraz inwestorów społecznych, a także za ułatwieniem wymiany informacji i dostępu do wsparcia w ramach programów UE; uważa, że budowa takiej platformy powinna być poprzedzona konsultacjami z zainteresowanymi grupami;

46. zwraca się do Komisji o sporządzenie analizy porównawczej krajowych systemów certyfikacji i oznakowania przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej, która ułatwi wymianę dobrych praktyk, w ścisłej współpracy z przedsiębiorstwami gospodarki społecznej i solidarnej;

47.    zwraca się do Komisji i państw członkowskich o sprzyjanie tworzeniu inkubatorów przedsiębiorczości dla przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej oraz o realizację i skuteczne reklamowanie już konkretnie uzgodnionej platformy internetowej do wymiany danych przez inwestorów i przedsiębiorców społecznych (platforma innowacji społecznej w Europie);

48.    wzywa państwa członkowskie do usprawnienia wymiany najlepszych praktyk w odniesieniu do możliwych sposobów wspierania przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej oraz do inwestycji społecznych, w tym – w stosownych przypadkach – ulg lub bodźców podatkowych dla tego rodzaju przedsiębiorstw, które zajmują się grupami społecznymi w niekorzystnej sytuacji, np. osobami niepełnosprawnymi;

49.    zwraca się do Komisji o uważne śledzenie konkretnych środków wdrażanych przez państwa członkowskie w celu zagwarantowania każdemu, kto wybierze drogę przedsiębiorczości społecznej i solidarnej, takich samych praw w dziedzinie ochrony socjalnej, ochrony zdrowia i bezpieczeństwa miejsc pracy;

50.    zwraca się do Komisji o czuwanie nad tym, aby żaden środek wdrożony przez państwa członkowskie nie stanowił przeszkody dla swobodnego przepływu pracowników oraz aby każda osoba, która wybierze drogę przedsiębiorczości społecznej i solidarnej, mogła rozwijać swoją działalność w wybranym miejscu na terytorium Unii;

51.    popiera koncepcję zakładającą, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej mogłyby tworzyć odrębną kategorię, z własnym statusem prawnym, określoną z uwagi na cele wykraczające poza zwykłe zwiększanie zysków dla udziałowców; wzywa Komisję, by – zgodnie ze strategią rzymską przyjętą przez europejskich przedstawicieli gospodarki społecznej i solidarnej – zaproponowała jednolite europejskie ramy prawne dla tego rodzaju przedsiębiorstw przez wprowadzenie europejskich statutów spółdzielni, stowarzyszeń, fundacji i towarzystw ubezpieczeń wzajemnych;

52.    wzywa Komisję do wspierania dialogu społecznego w gospodarce społecznej i solidarnej, aby ułatwiać wprowadzanie innowacji społecznych, poprawę warunków pracy oraz aby w pełni wykorzystywać potencjał tego sektora do tworzenia miejsc pracy;

53. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

• [1]  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0049.
• [2]  Dz.U. C 76 E z 25.3.2010, s. 16.
• [3]  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0301.
• [4]  Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0429.
• [5]  Dz.U. C 199 E z 7.7.2012, s. 187.
• [6]  http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52014XG0614(04)&from=PL

UZASADNIENIE

UE wyznaczyła sobie kierunki działania na najbliższe lata w strategii „Europa 2020”, określając bardzo ambitne cele, których nie może zignorować.

Mimo to kryzys gospodarczy i finansowy, który dotknął UE w ostatnich latach i który na szczęście dobiega końca, sprawił, że oddalamy się od tych celów i że ponownie zastanawiamy się nad modelem ekonomicznym i społecznym, który zagwarantuje w przyszłości wzrost gospodarczy o trwałym charakterze, uwzględniający również zasady spójności gospodarczej i terytorialnej, na których opiera się UE.

UE musi sprostać poważnym wyzwaniom w krótkiej perspektywie, takim jak równowaga gospodarcza i finansowa, dobrostan społeczny, a zwłaszcza tworzenie miejsc pracy, poświęcając w szczególności wiele uwagi najsłabszym grupom, do których należą między innymi młodzież, kobiety i osoby starsze, długotrwale bezrobotni, osoby niepełnosprawne, imigranci lub społeczność romska. Z tym że aby osiągnąć te cele UE musi mieć na uwadze przyszłe wyzwania, do których należy starzenie się społeczeństwa lub pustynnienie obszarów wiejskich.

Aby zrealizować te cele gospodarka społeczna musi odegrać kluczową rolę. Przedsiębiorstwa gospodarki społecznej okazały się bardziej odporne na wstrząsy gospodarcze i były w stanie zaoferować innowacyjne rozwiązania sprzyjające spójności i włączeniu społecznemu lub tworzeniu miejsc pracy. Ponadto przedsiębiorstwa gospodarki społecznej mają silny związek z lokalną i regionalną społecznością i oferują rozwiązania adekwatne do konkretnych potrzeb.

Przedsiębiorczość społeczna i innowacje społeczne są fundamentalne w dalszym rozwoju gospodarki społecznej. Dlatego konieczne jest poświęcenie specjalnej uwagi edukacji i szkoleniom. UE musi uczyć młodzież przedsiębiorczości i innowacyjności od najwcześniejszego wieku.

Z drugiej strony nie można mylić gospodarki społecznej ze społeczną odpowiedzialnością przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwo gospodarki społecznej to takie, którego nadrzędnym celem jest wywieranie wpływu społecznego, a nie osiąganie zysków dla właścicieli lub partnerów; natomiast społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw to dobrowolna polityka tradycyjnych przedsiębiorstw polegająca na uwzględnianiu celów społecznych i z zakresu ochrony środowiska w praktyce biznesowej.

Innowacje społeczne i przedsiębiorczość społeczna są zatem kluczowe w rozwoju gospodarki społecznej, tak więc aby wspierać ten rozwój należy działać w następujących obszarach:

– kształcenie i szkolenie

– poprawa dostępu do źródeł finansowania

– poprawa widoczności na szczeblu europejskim i krajowym oraz wymiana informacji i najlepszych praktyk

– promowanie rozwoju gospodarki społecznej w UE i państwach członkowskich

– poprawa sytuacji prawnej.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	15.7.2015
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	44 6 4
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Laura Agea, Guillaume Balas, Tiziana Beghin, Brando Benifei, Mara Bizzotto, Vilija Blinkevičiūtė, Enrique Calvet Chambon, David Casa, Ole Christensen, Martina Dlabajová, Lampros Fountoulis, Elena Gentile, Arne Gericke, Danuta Jazłowiecka, Agnes Jongerius, Rina Ronja Kari, Jan Keller, Ádám Kósa, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Zdzisław Krasnodębski, Jérôme Lavrilleux, Patrick Le Hyaric, Jeroen Lenaers, Verónica Lope Fontagné, Thomas Mann, Dominique Martin, Anthea McIntyre, Elisabeth Morin-Chartier, Emilian Pavel, Georgi Pirinski, Marek Plura, Terry Reintke, Sofia Ribeiro, Maria João Rodrigues, Claude Rolin, Anne Sander, Sven Schulze, Siôn Simon, Jutta Steinruck, Romana Tomc, Yana Toom, Ulrike Trebesius, Ulla Tørnæs, Marita Ulvskog, Renate Weber, Tatjana Ždanoka, Jana Žitňanská, Inês Cristina Zuber
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Tim Aker, Lynn Boylan, Tania González Peñas, Sergio Gutiérrez Prieto, Ivo Vajgl, Monika Vana

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

44	+
ALDE	Enrique Calvet Chambon, Martina Dlabajová, Yana Toom, Ulla Tørnæs, Ivo Vajgl, Renate Weber
ECR	Arne Gericke, Zdzisław Krasnodębski, Anthea McIntyre, Ulrike Trebesius, Jana Žitňanská,
PPE	David Casa, Danuta Jazłowiecka, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Ádám Kósa, Jérôme Lavrilleux, Jeroen Lenaers, Verónica Lope Fontagné, Thomas Mann, Elisabeth Morin-Chartier, Marek Plura, Sofia Ribeiro, Claude Rolin, Anne Sander, Sven Schulze, Romana Tomc
NI	Lampros Fountoulis
S&D	Guillaume Balas, Brando Benifei, Vilija Blinkevičiūtė, Ole Christensen, Elena Gentile, Sergio Gutiérrez Prieto, Agnes Jongerius, Jan Keller, Emilian Pavel, Georgi Pirinski, Maria João Rodrigues, Siôn Simon, Jutta Steinruck, Marita Ulvskog
Verts/ALE	Terry Reintke, Monika Vana, Tatjana Ždanoka

6	-
EFDD	Tim Aker
GUE/NGL	Lynn Boylan, Tania González Peñas, Rina Ronja Kari, Patrick Le Hyaric, Inês Cristina Zuber

4	0
EFDD	Laura Agea, Tiziana Beghin
ENF	Mara Bizzotto, Dominique Martin

Objaśnienie używanych znaków:

+ : za przyjęciem

-  : przeciwko

0  : wstrzymanie się od głosu