SPRAWOZDANIE w sprawie kryzysu spowodowanego wirusem Ebola: wnioski na przyszłość oraz sposoby wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej w krajach rozwijających się w celu zapobieżenia sytuacjom kryzysowym

1.10.2015 - (2014/2204(INI))

Komisja Rozwoju
Sprawozdawca: Charles Goerens

Procedura : 2014/2204(INI)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A8-0281/2015

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie kryzysu spowodowanego wirusem Ebola: wniosków na przyszłość oraz sposobów wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej w krajach rozwijających się w celu zapobieżenia przyszłym sytuacjom kryzysowym

(2014/2204(INI))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2177 (2014) z dnia 18 września 2014 r. w sprawie pokoju i bezpieczeństwa w Afryce,

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych nr 69/1 z dnia 19 września 2014 r. w sprawie środków ograniczających i zwalczających epidemię gorączki krwotocznej Ebola, która wybuchła niedawno w Afryce Zachodniej,

–  uwzględniając decyzję sekretarza generalnego ONZ Ban Ki-Moona ustanawiającą pierwszą w historii ONZ natychmiastową misję pomocy sanitarnej, tj. misję ds. natychmiastowej pomocy w kwestii eboli (UNMEER), po przyjęciu rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 69/1 oraz rezolucji Rady Bezpieczeństwa nr 2177 (2014) w sprawie epidemii gorączki krwotocznej Ebola,

–  uwzględniając Międzynarodowe przepisy zdrowotne (IHR) Światowej Organizacji Zdrowia z 2005 r. (WA 32.1),

–  uwzględniając zalecenia z konsultacji WHO dotyczących chorób odzwierzęcych z dnia 5 maja 2004 r.,

–  uwzględniając oświadczenie Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z dnia 8 sierpnia 2014 r., w którym uznano wybuch epidemii wirusa Ebola za stan zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym,

–  uwzględniając plan działania WHO z dnia 28 sierpnia 2014 r. w odpowiedzi na epidemię gorączki krwotocznej Ebola i jego kolejne aktualizacje,

–  uwzględniając sprawozdania dyrektora generalnego WHO przedstawione na nadzwyczajnym posiedzeniu Rady Wykonawczej ds. wirusa Ebola, które odbyło się w Genewie w dniu 25 stycznia 2015 r.,

–  uwzględniając oświadczenie WHO z dnia 9 maja 2015 r. w sprawie końca epidemii gorączki krwotocznej Ebola w Liberii,

–  uwzględniając wydane przez WHO wytyczne dla programów szczepień w regionie Afryki w kontekście gorączki krwotocznej Ebola,

–  uwzględniając deklarację na zakończenie wiosennego szczytu Grupy Banku Światowego–MFW, który odbył się w Waszyngtonie DC w dniach od 17 do 19 kwietnia 2015 r.,

–  uwzględniając międzynarodową konferencję zatytułowaną „Ebola: od sytuacji nadzwyczajnej do stabilizacji”, która odbyła się w Brukseli w dniu 3 marca 2015 r.,

–  uwzględniając misję „Wsparcie Unii Afrykańskiej w związku z epidemią eboli w Afryce Zachodniej” (ASEOWA), ustanowioną dnia 21 sierpnia 2014 r. przez Unię Afrykańską,

–  uwzględniając rozporządzenie (UE) nr 1291/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Horyzont 2020” – program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (2014–2020),

–  uwzględniając komunikat Komisji Europejskiej COM(2010) 0128 oraz dokumenty SEC(2010) 0380, 0381 i 0382 dotyczące roli UE w kontekście zdrowia na świecie,

–  uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej przyjęte w dniu 24 października 2014 r.,

–  uwzględniając konkluzje Rady w sprawie roli UE w kontekście zdrowia na świecie z 3011. posiedzenia Rady do Spraw Zagranicznych, które odbyło się dnia 10 maja 2010 r. w Brukseli,

–  uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych Unii Europejskiej z dnia 15 sierpnia 2014 r., 20 października 2014 r., 17 listopada 2014 r., 12 grudnia 2014 r. i 16 marca 2015 r. w sprawie kryzysu związanego z wirusem Ebola w Afryce Zachodniej,

–  uwzględniając sprawozdania dla Rady Europejskiej sporządzone w listopadzie 2014 r. i marcu 2015 r. przez komisarza KE Christosa Stylianidesa, koordynatora UE ds. wirusa Ebola,

–  uwzględniając opracowane przez Europejską Służbę Działań Zewnętrznych oraz Komisję kompleksowe unijne ramy reagowania w związku z wybuchem epidemii wirusa Ebola w Afryce Zachodniej,

–  uwzględniając Inicjatywę przejrzystości w branżach wydobywczych (EITI) oraz sprawozdanie Sierra Leone z 2011 r. dotyczące postępu prac w zakresie EITI, sprawozdanie Liberii z 2012 r. dotyczące postępu prac w zakresie EITI oraz sprawozdanie Gwinei z 2012 r. dotyczące postępu prac w zakresie EITI,

–  uwzględniając francuski program reagowania RIPOST – „Sieć instytucji zdrowia publicznego w Afryce Zachodniej”,

–  uwzględniając rezolucję w sprawie epidemii wirusa Ebola, przyjętą przez Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne AKP-UE w dniu 3 grudnia 2014 r. w Strasburgu (Francja),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 września 2014 r. w sprawie reakcji UE na wybuch epidemii gorączki krwotocznej Ebola[1],

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju oraz opinie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A8-0281/2015),

A.  mając na uwadze, że w systemach opieki zdrowotnej w Liberii, Sierra Leone i Gwinei istnieją poważne luki, oraz że te trzy kraje jeszcze przed wybuchem epidemii plasowały się pośród państw o najniższym wskaźniku rozwoju społecznego UNDP, gdyż około 80% ich obywateli żyje w skrajnym ubóstwie, a także wśród państw o największej na świecie umieralności młodzieży i dzieci poniżej piątego roku życia, głównie wskutek chorób możliwych do wyleczenia;

B.  mając na uwadze, że kryzys związany z wirusem Ebola jest kryzysem systemowym na szczeblu lokalnym i regionalnym, a także w zakresie krajowego i globalnego zarządzania;

C.  mając na uwadze, że skalę katastrofy można przypisać szeregowi czynników, w tym: brakowi politycznych działań zapobiegających epidemii w krajach dotkniętych chorobą, niedostosowanej odpowiedzi wspólnoty międzynarodowej, rozdzierającym skutkom zamknięcia granic i ograniczeń dotyczących obywateli, nieskuteczności mechanizmów nadzoru i ostrzegania, powolnej i źle dostosowanej reakcji po ostatecznym uruchomieniu pomocy, kompletnemu brakowi przywództwa ze strony WHO, brakowi badań i opracowanych leków, szczepionek i diagnostyki;

D.  mając na uwadze, że wciąż zbyt mało wiadomo o występowaniu, przenoszeniu i potencjale mutacji wirusa Ebola; mając na uwadze, że powszechna niewiedza oraz dominujące błędne rozumienie przyczyn i skutków gorączki krwotocznej Ebola przyspieszyły rozprzestrzenianie się tego wirusa; mając na uwadze, że badania etnograficzne są przydatne dla zrozumienia, jak funkcjonują społeczności i jak trafić do osób z różnych kultur;

E.  mając na uwadze, że gorączkę krwotoczną Ebola stwierdzono w nasieniu i w cieczy wodnistej oka rekonwalescentów; mając na uwadze wystąpienie pojedynczych ewidentnych przypadków zarażenia drogą płciową, co wskazuje na trudności z eliminacją wirusa i z ustaleniem momentu, kiedy kraje można rzeczywiście uznać za wolne od wirusa Ebola;

F.  mając na uwadze, że w wielu krajach Afryki systemy opieki zdrowotnej i edukacji uległy pogorszeniu w związku z realizacją programów dostosowania strukturalnego narzuconych przez MFW i Bank Światowy, wymagających cięć budżetowych w sektorze publicznym;

G.  mając na uwadze, że wybuch epidemii gorączki krwotocznej Ebola w Afryce Zachodniej wykazał, iż lokalne i krajowe systemy opieki zdrowotnej krajów o niskich dochodach nie mają środków lub odporności niezbędnych do zareagowania na epidemie chorób zakaźnych, takich jak gorączka krwotoczna Ebola; mając na uwadze, że wzmocnienie systemów opieki zdrowotnej na świecie stało się w związku z tym integralną częścią zarządzania zdrowiem na świecie;

H.  mając na uwadze rolę kultury i tradycyjnych zwyczajów w zarządzaniu kryzysem związanym z wirusem Ebola[2];

I.  mając na uwadze, że dzieci, nastoletnie dziewczynki i młode kobiety są jedną z najbardziej marginalizowanych i narażonych grup społecznych w czasie tego kryzysu, który stanowi poważne zagrożenie dla zaangażowania kobiet w działalność gospodarczą i zwiększył nierówność płci w dziedzinie edukacji; mając na uwadze, że osierocone dzieci mogą spotkać się z odrzuceniem i stygmatyzacją;

J.  mając na uwadze, że epidemia gorączki krwotocznej Ebola, która dotknęła Afrykę Zachodnią, jest największą i najbardziej złożoną epidemią w całej historii tej choroby; mając na uwadze, że Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) została pierwotnie powiadomiona o epidemii gorączki krwotocznej Ebola w dniu 23 marca 2014 r., jednak dopiero w dniu 8 sierpnia utworzony w oparciu o międzynarodowe przepisy zdrowotne Komitet ds. Sytuacji Nadzwyczajnych uznał ją za sytuację nadzwyczajną, stanowiącą zagrożenie dla zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym; mając na uwadze, że przed wybuchem tej epidemii nie uznawano eboli za poważne wyzwanie dla polityki zdrowotnej;

K.  mając na uwadze, że na gorączkę krwotoczną Ebola zmarło prawie 500 pracowników medycznych w Gwinei, Liberii i Sierra Leone, krajach borykających się z poważnym niedoborem personelu medycznego jeszcze przed wybuchem kryzysu związanego z wirusem Ebola; mając na uwadze, że szpitale i personel medyczny nie były wstanie zajmować się innymi chorobami ze względu na mobilizację środków do walki z epidemią gorączki krwotocznej Ebola; mając na uwadze konieczność ochrony placówek opieki zdrowotnej oraz zdrowia ich pracowników w celu umożliwienia zrównoważonego świadczenia opieki medycznej;

L.  mając na uwadze, że wielu rekonwalescentów musi zmagać się ze stygmatyzacją ze strony zarówno krewnych, jak i społeczeństwa; mając na uwadze, że sytuacja ta szczególnie dotyka dzieci, które straciły jednego lub oboje rodziców i z których wiele zostało odrzuconych przez pozostałych przy życiu krewnych z obawy przed zakażeniem;

M.  mając na uwadze potrzebę integracji epidemiologii, zdrowia publicznego i nauk społecznych w celu wyciągnięcia właściwych wniosków z epidemii gorączki krwotocznej Ebola;

N.  mając na uwadze, że w pierwszych miesiącach kryzysu związanego z wirusem Ebola pozarządowe organizacje humanitarne, a w szczególności Lekarze bez Granic oraz Czerwony Krzyż, były najbardziej skuteczne, najlepiej poinformowane i najbardziej doświadczone, i dzięki temu odegrały pierwszoplanową rolę w walce z wirusem;

O.  mając na uwadze, że zamykanie szkół i widoczna wśród osieroconych dzieci tendencja do przyjmowania roli opiekuna w gospodarstwach domowych stwarzają zagrożenie zaistnienia „straconego pokolenia” dzieci przez długi czas pozbawionych formalnej edukacji;

P.  mając na uwadze, że dzięki ich umiejętnościom praktycznym, nie mówiąc już o zdolności do działania w ramach sieci, organizacje humanitarne udowodniły, że w razie potrzeby na początkowym etapie kryzysu są lepiej przystosowane i bardziej skuteczne niż „podmioty instytucjonalne”;

Q.  mając na uwadze, że próby opanowania kryzysu związanego z wirusem Ebola uwypukliły inne zjawisko, nazwane przez organizację Lekarze bez Granic „kryzysem w kryzysie”, którego skutkiem było unikanie szpitali przez osoby cierpiące z powodu choroby innej niż wirus Ebola z obawy przed zarażeniem się tym wirusem;

R.  mając na uwadze, że UE wraz ze swoimi państwami członkowskimi jest największym darczyńcą pomocy rozwojowej na świecie i udostępniła ponad 1,39 mld EUR z myślą o ograniczeniu rozprzestrzeniania się epidemii gorączki krwotocznej Ebola w Afryce Zachodniej; mając na uwadze, że kwota ta umożliwia UE negocjowanie z krajami partnerskimi i innymi darczyńcami wsparcia rozwoju kompleksowych krajowych systemów opieki zdrowotnej, opartych na spójnej, integracyjnej i uwzględniającej potrzeby strategii;

S.  mając na uwadze udowodniony potencjał, jakim w zakresie wprowadzania skutecznych rozwiązań logistycznych dysponuje Światowy Program Żywnościowy ONZ, który w przyszłości mógłby być przydatny również w dziedzinie systemów ostrzegania i reagowania;

T.  mając na uwadze, że bezpieczeństwo personelu medycznego jest koniecznym elementem międzynarodowej mobilizacji pracowników służby zdrowia;

U.  mając na uwadze mianowanie przez Radę Europejską w dniu 23 października 2014 r. koordynatora UE ds. wirusa Ebola w osobie komisarza Christosa Stylianidesa odpowiedzialnego za pomoc humanitarną i zarządzanie kryzysowe; mając na uwadze, że komisarz Stylianides udał się do najbardziej poszkodowanych krajów w dniu 12 listopada 2014 r. w towarzystwie komisarza ds. zdrowia Vytenisa Andriukaitisa;

V.  mając na uwadze, że ONZ, WHO i Komisja Europejska ustanowiły oceny procesów zarządzania epidemią;

W.  mając na uwadze deklarację WHO z kwietnia 2015 r., w której przyznano, że „świat i WHO nie są przygotowane na radzenie sobie z długotrwałą epidemią”;

X.  mając na uwadze, że konieczna jest poprawa ładu międzynarodowego w zakresie zarządzania kryzysami zdrowotnymi;

Y.  mając na uwadze, że dostęp do lekarstw to kluczowy aspekt prawa do zdrowia;

Z.  mając na uwadze, że 2 mld ludzi na świecie nie ma dostępu do szczepień lub do leczenia potrzebnego, by pozostać przy życiu i zachować zdrowie;

AA.  mając na uwadze, że dostęp do leków oraz badań naukowych i rozwoju w dziedzinie zdrowia powinien służyć przede wszystkim potrzebom pacjentów, zarówno w Europie, jak i w krajach rozwijających się;

AB.  mając na uwadze, że inicjatywa w zakresie leków innowacyjnych to największe na świecie partnerstwo publiczno-prywatne w dziedzinie nauk przyrodniczych, dysponujące budżetem w wysokości 3,3 mld EUR na okres 2014–2024, z czego 1,638 mld EUR pochodzi z programu „Horyzont 2020”;

AC.  mając na uwadze, że ze względu na wstrząs związany z epidemią gorączki krwotocznej Ebola podupadło zaufanie do placówek medycznych, personel medyczny obawia się ponownego podjęcia obowiązków, a społeczności zubożały i stały się podejrzliwe; mając na uwadze, że ponowne zapewnienie podstawowych świadczeń zdrowotnych jest palącą potrzebą; mając na uwadze, że równie ważne jest ustanowienie solidnych i skutecznych systemów opieki zdrowotnej, obejmujących wspólne ponoszenie ryzyka, we wszystkich krajach rozwijających się, co wymaga również odpowiedniego przeszkolenia miejscowego personelu medycznego;

AD.  mając na uwadze, że kryzys związany z wirusem Ebola doprowadził kraje nim dotknięte do głębszej recesji, a według danych Banku Światowego w samym tylko 2015 r. PKB trzech najbardziej poszkodowanych krajów spadło o 2 mld USD;

AE.  mając na uwadze, że trzy wspomniane państwa wystąpiły do MFW i Banku Światowego o zastosowanie „planu Marshalla” w wysokości 7500 mln EUR, mającego pomóc im wyjść z kryzysu gospodarczego;

AF.  mając na uwadze, że niektóre organizacje pozarządowe wezwały Bank Światowy do zgromadzenia kwoty około 1,7 mld USD, aby pomóc tym krajom poprawić w trwały sposób ich infrastrukturę zdrowotną;

AG.  mając na uwadze, że wspólnota międzynarodowa musi zachować czujność i że celem jest osiągnięcie etapu zażegnania epidemii eboli, bez żadnego nowego przypadku zakażenia w długim okresie czasu;

AH.  mając na uwadze, że dobre praktyki higieniczne są niezbędne; mając też jednak na uwadze, że w wymienionych trzech krajach brakuje wystarczająco sprawnych systemów wodno-kanalizacyjnych;

AI.  mając na uwadze, że należy się obawiać równie wysokiej śmiertelności w przypadku wystąpienia jakiejkolwiek innej epidemii;

AJ.  mając na uwadze, że wiceprzewodnicząca Komisji/ wysoka przedstawiciel Federica Mogherini, europejski komisarz ds. pomocy humanitarnej i koordynator UE ds. wirusa Ebola Christos Stylianides, europejski komisarz ds. współpracy międzynarodowej i rozwoju Neven Mimica, posłowie do Parlamentu Europejskiego, rządy i parlamentarzyści państw członkowskich wielokrotnie wzywali do wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej;

AK.  mając na uwadze, że w 11. Europejskim Funduszu Rozwoju wzmocnienie systemów opieki zdrowotnej oraz usług wodno-kanalizacyjnych należą do sektorów głównych tylko w odniesieniu do Gwinei, nie zaś w odniesieniu do Liberii i Sierra Leone;

AL.  mając na uwadze, że komunikat Komisji dotyczący roli UE w kontekście zdrowia na świecie (COM(2010)0128) przedstawia kompleksową i całościową, opartą na potrzebach globalną strategię zdrowotną, która została zaaprobowana przez państwa członkowskie;

AM.  mając na uwadze, że nie wszystkie państwa w pełni wdrożyły IHR; mając na uwadze, że IHR powinny zostać poddane przeglądowi w świetle doświadczeń zgromadzonych podczas niedawnej epidemii gorączki krwotocznej Ebola;

AN.  mając na uwadze, że niewiele wiadomo o potencjalnie niebezpiecznych chorobach odzwierzęcych; mając na uwadze, że praktyki żywieniowe i rolne, wylesianie oraz handel zwierzętami i produktami pochodzenia zwierzęcego doprowadził do powstawania nowo ewoluujących chorób odzwierzęcych, takich jak ptasia grypa, gorączka krwotoczna Ebola i HIV;

AO.  mając na uwadze, że WHO zaleca koordynację działań sektora zdrowia publicznego i weterynarii;

AP.  mając na uwadze, że delegacja Komisji Rozwoju odwiedzi Sierra Leone w listopadzie 2015 r.;

1.  krytykuje powolną reakcję międzynarodową na ten kryzys w jego pierwszych miesiącach; podkreśla jednakże mobilizację i zaangażowanie UE i jej państw członkowskich już od marca 2014 r., pomagające powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa Ebola, zauważa aktualne zwiększanie zaangażowania UE i jej państw członkowskich w obszary pomocy humanitarnej i rozwojowej, logistyki i badań w odpowiedzi na kryzys;

2.  z zadowoleniem przyjmuje opracowanie nowej szczepionki (w rekordowym czasie), która okazała się skuteczna w 100% w Gwinei wg danych z dnia 23 marca 2015 r., i nawołuje do pilnego zagwarantowania dostępu do tej szczepionki, która powinna być finansowo dostępna dla wszystkich mieszkańców Liberii i Sierra Leone;

3.  apeluje do wszystkich zainteresowanych podmiotów, w szczególności do rządów krajów rozwijających się, instytucji europejskich i organizacji międzynarodowych, o wyciągnięcie wniosków z tego kryzysu, w tym w odniesieniu do niekorzystnego wpływu, jaki na sektor opieki zdrowotnej w krajach rozwijających się wywierają warunki stawiane przez MFW i Bank Światowy w związku z instrumentami dostosowania strukturalnego, oraz o opracowanie skutecznych metod zwalczania międzynarodowych kryzysów zdrowotnych;

4.  w tym kontekście odnotowuje ogłoszenie w dniu 18 maja 2015 r. przez dyrektor WHO reformy, a w szczególności utworzenie nowego programu ratunkowego i światowej rezerwy pracowników możliwej do wysłania w trybie pilnym w teren oraz udostępnienie nowego specjalnego funduszu rezerwy awaryjnej w kwocie 100 mln USD; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do zwiększenia budżetu Światowej Organizacji Zdrowia w ciągu najbliższych dwóch lat o 10%, do wysokości 4,5 mld USD;

5.  wzywa wspólnotę międzynarodową do wspierania kampanii informacyjnych i edukacyjnych w dotkniętych chorobą krajach; podkreśla zasadnicze znaczenie kampanii profilaktycznych i informacyjnych w zarządzaniu kryzysem, w szczególności dla ograniczenia zakażeń, a także znaczenie uświadamiania, jakich ryzykownych zachowań należy unikać; podkreśla znaczenie alternatywnych środków rozpowszechniania informacji;

6.  zdecydowanie podkreśla wagę przeciwdziałania wywołanej epidemią eboli eskalacji napięć między różnymi grupami, gdyż tworzenie mitów niesie ze sobą niebezpieczeństwo obwiniania niektórych społeczności za tę epidemię;

7.  uważa, że reakcja Unii Europejskiej w perspektywie długoterminowej, wykraczająca poza pomoc udzielaną w trybie doraźnym, będzie musiała polegać przede wszystkim na pomocy rozwojowej, co obejmuje inwestycje potrzebne zwłaszcza w sektorze opieki zdrowotnej, aby wspierać odporność, przede wszystkim w odniesieniu do organizacji systemów opieki zdrowotnej i zarządzania nimi, nadzoru sanitarnego i informacji w dziedzinie zdrowia, systemów zaopatrzenia w leki, dobrego rządzenia na poziomie krajowym i budowania państwowości, a także skupienie się na podstawowym wsparciu na rzecz ożywienia gospodarczego tych trzech państw;

8.  apeluje do władz o wzięcie pod uwagę wniosków dotyczących zjawiska stygmatyzacji i o wykorzystanie ich w przypadku wystąpienia podobnego kryzysu humanitarnego;

9.  przypomina o znaczeniu zapobiegania konfliktom, gdyż konflikty i niestabilność mają bardzo negatywny wpływ na systemy opieki zdrowotnej;

10.  wzywa do powołania stałego europejskiego zespołu szybkiego reagowania, złożonego z ekspertów, grup wsparcia laboratoryjnego, epidemiologów i infrastruktury logistycznej, która mogłaby być wykorzystana w jak najkrótszym czasie i obejmowałaby m.in. mobilne laboratoria; podkreśla w szczególności wartość dodaną, jaką UE mogłaby wnieść w dziedzinie „kontroli wykrywających na granicy”, zarówno na morzu, jak i na lądzie, natomiast amerykańskie organy zdrowia publicznego celują w badaniach przesiewowych w portach lotniczych i ten rodzaj ekspertyzy UE mogłaby upowszechnić i również z niej skorzystać;

11.  wzywa również UE do wsparcia wdrożenia sieci punktów kontrolnych w krajach rozwijających się, aby umożliwić jak najszybsze wykrywanie nowych przypadków chorób zakaźnych mogących przerodzić się w pandemię i utworzyć siatkę ostrzegawczą pokrywającą terytoria tych krajów;

12.  uznaje konieczność wspierania nawiązywania współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a krajami rozwijającymi się, w szczególności z Afryki Zachodniej, w zakresie szkolenia personelu medycznego;

13.  podkreśla znaczenie wzmacniania systemów ochrony i szybkiej ewakuacji pracowników międzynarodowej służby zdrowia;

14.  ubolewa, że dostosowania i reformy wdrożone w przeszłości, a także niesprawiedliwe polityki rozwojowe przyczyniły się do powstania niewydajnych systemów opieki zdrowotnej; wzywa Komisję do wspierania tych trzech państw w ustanawianiu krajowych systemów publicznej opieki zdrowotnej zaspokajających ich podstawowe potrzeby zdrowotne oraz w rozwijaniu infrastruktury zapewniającej dostęp do publicznej opieki zdrowotnej wszystkim obywatelom; w szczególności uważa, że budowanie odporności systemu opieki zdrowotnej w perspektywie długoterminowej wymaga między innymi: (i) inwestowania zasobów w podstawowe usługi zdrowotne, (ii) zapewnienia bezpiecznej i wysokiej jakości opieki zdrowotnej poprzez zwiększenie środków na szkolenia, nadzorowanie i stosowne wynagrodzenia pracowników służby zdrowia oraz umożliwienie dostępu do bezpiecznych leków, (iii) zaangażowania lokalnych zainteresowanych stron i społeczności w działania prowadzone w ramach sytuacji kryzysowych oraz w planowanie rozwoju; apeluje do międzynarodowych darczyńców o zwiększenie oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) dla tych krajów w formie systemów krajowych, takich jak wsparcie budżetowe; apeluje do Komisji o opracowanie, we współpracy z krajami partnerskimi, WHO, Bankiem Światowym i innymi darczyńcami, spójnych i uwzględniających potrzeby planów działania na rzecz zdrowia oraz procedur monitorowania;

15.  podkreśla, że rozwiązania powinny uwzględniać zasadnicze braki pod względem reprezentacji kobiet, dostępu do opieki zdrowotnej i usług oraz utraty źródeł utrzymania; podkreśla zwłaszcza konieczność zaoferowania wysokiej jakości podstawowych usług i opieki zdrowotnej, ze szczególnym uwzględnieniem opieki macierzyńskiej i usług położniczo-ginekologicznych;

16.  z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji dotyczący roli UE w kontekście zdrowia na świecie (COM(2010)0128), jej całościową wizję kompleksowych systemów opieki zdrowotnej, jej przekrojowe podejście oraz jej dążenie do zapewnienia powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej; zachęca Komisję do dokonania przeglądu tego komunikatu w świetle nowych doświadczeń zgromadzonych podczas kryzysu związanego z wirusem Ebola, przy jednoczesnym zachowaniu kompleksowego i przekrojowego podejścia, oraz do terminowego przedstawienia i wdrożenia programu działania;

17.  podkreśla, iż zasadniczo kraje rozwijające się powinny priorytetowo traktować linie budżetowe finansujące powstanie stabilnego i odpornego publicznego systemu zabezpieczeń społecznych i publicznych systemów opieki zdrowotnej, budowę wystarczającej, dobrze wyposażonej i trwałej infrastruktury zdrowotnej (w tym laboratoriów oraz systemów wodno-kanalizacyjnych) oraz zapewnienie wysokiej jakości podstawowych świadczeń i opieki zdrowotnej; kładzie nacisk na potrzebę zapewnienia wystarczającej liczby personelu medycznego w stosunku do liczby ludności i wzywa rządy dotkniętych chorobą krajów do zagwarantowania, że personel medyczny będzie wynagradzany oraz że środki pieniężne przeznaczone na cele zdrowotne trafią do ludzi; dostrzega jednak, że systemy opieki zdrowotnej nie są w stanie samodzielnie przezwyciężyć kryzysów takich jak obecny, a żeby naprawić poważne niedociągnięcia we wszystkich usługach o podstawowym znaczeniu należy zastosować kompleksowe podejście obejmujące różne sektory, takie jak edukacja i szkolenia, urządzenia sanitarne, bezpieczeństwo żywności i woda pitna; podkreśla jednocześnie, że dla naprawy sytuacji kluczowe znaczenie ma również edukacja, obejmująca wymiary kulturowe i przekonania;

18.  przypomina, że inwestycje w sektorze służby zdrowia są istotnym czynnikiem rozwoju gospodarczego i przyczyniają się do eliminacji ubóstwa w krajach rozwijających się; z zadowoleniem przyjmuje włączenie celu 3 „Umożliwienie wszystkim życia w zdrowiu i promowanie dobrego samopoczucia wszystkich ludzi niezależnie od wieku” do propozycji przyszłych celów zrównoważonego rozwoju;

19.  podkreśla, że długoterminowe plany zawierające wyliczenie kosztów, potrzebne do budowy odpornych i kompleksowych systemów opieki zdrowotnej, muszą dodatkowo obejmować odpowiednią liczbę przeszkolonego personelu medycznego, dostęp do materiałów medycznych w wystarczającej ilości oraz solidny system informacji zdrowotnej;

20.  wzywa do wzmocnienia infrastruktur badawczych poprzez utworzenie „publicznego ośrodka badań nad chorobami zakaźnymi” w Afryce Zachodniej i nawiązywanie współpracy międzyuniwersyteckiej z udziałem UE i jej państw członkowskich;

21.  podkreśla potrzebę zmierzenia się z nierównościami społecznymi w celu zbudowania odpornego i stabilnego publicznego systemu opieki zdrowotnej; opowiada się w tym celu za wprowadzeniem finansowanej ze środków publicznych powszechnej opieki zdrowotnej, która byłaby bezpłatna w punkcie korzystania, i wzywa Komisję – wraz z krajami partnerskimi i innymi darczyńcami – do przedstawienia w jak najkrótszym czasie programu ustanowienia powszechnej opieki zdrowotnej gwarantującej wspólne ponoszenie ryzyka zdrowotnego;

22.  wzywa wszystkie kraje do zobowiązania się do wprowadzenia powszechnej opieki zdrowotnej oraz do opracowania planu określającego zasoby krajowe i potencjalne międzynarodowe źródła finansowania umożliwiające osiągnięcie tego celu; popiera cel zwiększenia wydatków na opiekę zdrowotną we wszystkich krajach do uznanego minimum wynoszącego 86 USD na osobę na podstawowe świadczenia zdrowotne;

23.  z zadowoleniem przyjmuje zorganizowaną pod egidą UE i najważniejszych partnerów międzynarodową konferencję na wysokim szczeblu, która odbyła się w dniu 3 marca 2015 r., a której celem było wyeliminowanie gorączki krwotocznej Ebola, lecz także dokonanie oceny wpływu na dotknięte nią państwa z myślą o zapewnieniu, aby pomoc rozwojowa była oparta na działaniach humanitarnych;

24.  popiera pomysł wdrożenia „planu Marshalla” w celu ożywienia gospodarki tych krajów; sugeruje zaoferowanie administracji pomocy technicznej w celu zwiększenia jej zdolności i zagwarantowania, że pieniądze trafią do ludzi, a nie zostaną utracone wskutek korupcji lub przeznaczenia ich na inne cele;

25.  z zadowoleniem przyjmuje międzynarodowe starania na rzecz zmniejszania międzynarodowych zobowiązań w zakresie zadłużenia krajów dotkniętych epidemią wirusa Ebola;

26.  jest zdania, że partnerstwa między UE a strefą objętą kryzysem okażą się skuteczne dopiero wtedy, gdy Liberia, Gwinea i Sierra Leone będą w stanie jak najszybciej przejąć odpowiedzialność za własny rozwój;

27.  uważa, że programowanie 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju powinno zostać ponownie przeanalizowane, aby inwestycje w dziedzinie zdrowia i dobrego sprawowania władzy stały się obszarami priorytetowymi we wszystkich krajach o słabej infrastrukturze publicznej; wyraża obawy w związku z faktem, że opieka zdrowotna oraz dostęp do wody i kanalizacji nie znalazły się wśród głównych sektorów w krajowych programach orientacyjnych Liberii i Sierra Leone; wzywa Komisję do ustanowienia mechanizmów ściślejszego monitorowania pomocy;

28.  uważa też, że dokonując śródokresowego przeglądu wieloletnich ram finansowych (WRF) nie można dłużej pomijać ryzyka związanego ze strukturalnym niedofinansowaniem działań humanitarnych Unii Europejskiej;

29.  gratuluje obecnym na miejscu pracownikom humanitarnym i medycznym, którzy z narażeniem własnego życia zaangażowali się w działania w celu opanowania tego poważnego kryzysu sanitarnego;

30.  składa wyrazy uznania UNMEER, organizacjom partnerskim oraz humanitarnym organizacjom pozarządowym, takim jak między innymi Lekarze bez Granic, Międzynarodowa Federacja Towarzystw Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Emergency i in. w związku z pracą, jaką wykonały na miejscu, i z ogromnym zadowoleniem przyjmuje ich ogromny wkład i pomoc w działaniach na rzecz powstrzymania epidemii; wyraża ubolewanie z powodu przypadków niewłaściwego leczenia członków personelu medycznego i innych pracowników zaangażowanych w walkę z wybuchem epidemii wirusa Ebola po ich powrocie z Afryki;

31.  uważa, że dostęp do leków nie powinien już zasadniczo zależeć od siły nabywczej pacjenta, lecz powinien zaspokajać potrzeby pacjenta, a rynek nie powinien samodzielnie decydować o tym, jakie leki należy produkować;

32.  wzywa UE i jej państwa członkowskie do przestrzegania zasady spójności polityki UE na rzecz rozwoju określonej w art. 208 TFUE przez propagowanie uczciwego i sprawiedliwego handlu międzynarodowego oraz badań medycznych i polityki innowacji wspierających i ułatwiających powszechny dostęp do leków;

33.  apeluje do Komisji o przeanalizowanie modeli alternatywnych wobec tych, które opierają się na monopolach patentowych, w odniesieniu do rozwoju leków lub szczepionek produkowanych w ramach partnerstw publiczno-prywatnych, takich jak inicjatywa w zakresie leków innowacyjnych, co może zagwarantować pacjentom dostępność leczenia, stabilność budżetów opieki zdrowotnej i efektywne reagowanie na kryzysy, takie jak kryzys związany z wirusem Ebola lub podobne zagrożenia;

34.  podkreśla znaczenie zwiększenia potencjału badawczego w dziedzinie globalnego przeciwdziałania epidemiom, opracowania „szybkich testów” i zapewnienia dostępu do szczepionek; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje fakt zmobilizowania wielu europejskich funduszy w dziedzinie badań naukowych w celu zwalczania wirusa Ebola, w szczególności za pośrednictwem inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych, programu „Horyzont 2020” czy programu Partnerstwa pomiędzy Europą a krajami rozwijającymi się w zakresie badań klinicznych (EDCTP); zaznacza, że chociaż szczepionki są mile widziane, najprawdopodobniej nie nadają się one do eliminacji wirusa Ebola, gdyż podlega on mutacjom; podkreśla w związku z tym, że należy priorytetowo traktować finansowanie ogólnego wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej, higieny, izolacji, niezawodnych i szybkich testów działających w warunkach tropikalnych oraz leku ukierunkowanego na wirusa i wywoływane przez niego objawy;

35.  wzywa wszystkie zainteresowane podmioty do propagowania edukacji obywatelskiej w dziedzinie zdrowia, ze szczególnym naciskiem na kwestię tradycyjnych zwyczajów niedających się pogodzić ze zwalczaniem rozprzestrzeniającej się epidemii;

36.  podkreśla, że UE powinna wspierać skuteczne i uczciwe finansowanie badań, przynoszące korzyści w zakresie powszechnego zdrowia oraz gwarantujące, że innowacje i interwencje generują przystępne cenowo i dostępne rozwiązania; ponownie stwierdza z całą mocą, że należy zbadać modele, które oddzielają koszty badań i rozwoju od cen leków, w tym możliwości transferu technologii do krajów rozwijających się;

37.  powtarza, że potrzebne są inwestycje w badania dotyczące chorób zaniedbanych; wzywa w tym kontekście Komisję do kontynuowania odnośnej debaty i poczynienia kroków w celu otwarcia szerokiej współpracy między sektorem publicznym i prywatnym, pod warunkiem wprowadzenia środków ochronnych, dzięki którym partnerstwa publiczno-prywatne nie będą szkodzić osobom podatnym na zagrożenia na nieuregulowanym rynku, mając na celu wzmocnienie krajowych systemów opieki zdrowotnej i ułatwienie transferu wyników do odpowiednich społeczności; w tym zakresie z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w celu zaspokojenia palącej potrzeby badań nad nowymi terapiami UE udostępniła 138 mln EUR na projekty rozwoju badań klinicznych nad nowymi szczepionkami, szybkimi testami diagnostycznymi oraz terapiami w ramach programu „Horyzont 2020” i inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych; wyraża uznanie dla europejskiego przemysłu farmaceutycznego, który również przeznaczył znaczne środki na wsparcie działań badawczych;

38.  zwraca uwagę, że gorączka krwotoczna Ebola i inne epidemie to zagrożenia ponadnarodowe, wymagające współpracy międzynarodowej; wzywa WHO do dokonania przeglądu Międzynarodowych przepisów zdrowotnych (IHR) z myślą o włączeniu do nich współzależnej odpowiedzialności i wsparcia finansowego, również w celu usunięcia podstawowych przyczyn problemów;

39.  z zadowoleniem przyjmuje, w kontekście pobieżnego wdrożenia IHR i braku nadzoru epidemiologicznego, francuski program reagowania RIPOST („Sieć instytucji zdrowia publicznego w Afryce Zachodniej”);

40.  podkreśla, że obecnie, gdy epidemia wygasa, wirus utrzymuje się w gonadach przez całe miesiące po wyzdrowieniu, a zatem w systemie opieki zdrowotnej i środków edukacyjnych należy zapewnić porady w zakresie seksuologii i planowania rodziny;

41.  podkreśla, że w następstwie epidemii, która zniszczyła sektor drobnych producentów rolnych, coraz bardziej prawdopodobne wydaje się wystąpienie kryzysu żywnościowego; wzywa państwa członkowskie, Komisję i wspólnotę międzynarodową do inwestowania w długoterminowy rozwój rolnictwa na małą skalę, aby zapewnić usunięcie zagrożenia dla gospodarstw rolnych i przyszłego bezpieczeństwa żywnościowego w Afryce Zachodniej;

42.  wzywa właściwą komisję PE do monitorowania zarządzania kryzysowego w ścisłej współpracy z koordynatorem UE ds. wirusa Ebola i po zakończeniu misji PE w Sierra Leone przed dokonaniem ostatecznej oceny sytuacji na podstawie należycie określonych kryteriów;

43.  zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich , rządom i parlamentom państw Unii Afrykańskiej, sekretarzowi generalnemu ONZ oraz Światowej Organizacji Zdrowia.

UZASADNIENIE

Od marca 2014 r. Sierra Leone, Liberia i Gwinea są ofiarami największej epidemii wirusa Ebola, jakiej kiedykolwiek doświadczyła ludzkość. Nieszczelność granic ułatwiła przenoszenie wirusa z jednego kraju do drugiego. Trzy wymienione państwa zajmują ostatnie miejsca w klasyfikacji UNDP opartej na wskaźniku rozwoju społecznego. Średnia długość życia nie przekracza tam 60 lat, czas nauki szkolnej rzadko wynosi więcej niż trzy lata, a około 80% obywateli tych państw żyje w skrajnym ubóstwie.

Liczby te ujawniają bardzo wysoki poziom podatności tamtejszej populacji na zagrożenia. Oczywiste jest, że w tej sytuacji trzy ww. państwa nie mogą same poradzić sobie z kryzysem. Skala i złożoność obecnej epidemii wirusa Ebola stanowią dla tych państw prawdziwe wyzwanie, gdyż braki w ich systemach opieki zdrowotnej i kształcenia są, jak można stwierdzić, strukturalne. Na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym kryzys wywołany przez wirus Ebola stanowi zatem problem systemowy.

Taki też jest charakter tego kryzysu, gdy spojrzymy na niego z perspektywy globalnego zarządzania. Zrozumienie powagi sytuacji i zareagowanie na ten kryzys zajęło społeczności międzynarodowej zbyt wiele czasu.

Działania podjęto tak naprawdę dopiero we wrześniu 2014 r. Decyzja Rady Europejskiej dotycząca powierzenia nowemu komisarzowi ds. pomocy humanitarnej Christosowi Stylianidesowi misji koordynatora UE ds. wirusa Ebola stanowi wyraźny sygnał zarówno dla państw członkowskich, jak i dla Komisji. Od tej pory improwizacja już nie wystarcza. Należy przypomnieć przy tym, że podstawa prawna tego rodzaju misji została zapisana w traktacie lizbońskim.

Mandat komisarza ds. pomocy humanitarnej jest bardzo obszerny i stanowi dla wszystkich podmiotów europejskich faktyczny sprawdzian w dziedzinie badań naukowych, innowacji, zarządzania sytuacjami nadzwyczajnymi, wysyłania personelu medycznego na miejsce zdarzenia, tworzenia systemu ewakuacji oraz podejmowania rzeczywiście długofalowych działań w zakresie współpracy na rzecz rozwoju.

Parlament Europejski jest wierny swojej tradycji i przypomina, że w tym przypadku jego rola polega na sprawowaniu kontroli nad władzą wykonawczą, pełnieniu funkcji prawodawcy i, na koniec, dostarczaniu politycznych bodźców. Zdaniem Komisji Rozwoju Parlamentu Europejskiego Unia Europejska, czyli główny podmiot pomocy rozwojowej na świecie, jest w sposób szczególny zobowiązana do propagowania prawa powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej. Od Unii Europejskiej można wymagać, by pragnęła wyprzedzić wszystkie inne podmioty. Jej głos powinien być słyszalny, szczególnie w roku bieżącym, który poświęcony jest rozwojowi i odbywa się pod hasłem „Nasz świat, nasza godność, nasza przyszłość”.

W kontekście walki z wirusem Ebola Unia Europejska musi wobec tego sprostać wyzwaniom i znaleźć odpowiedzi na poniższe kluczowe pytania:

Jaką pozycję zajmuje UE w stosunku do Światowej Organizacji Zdrowia, której rola polega na udzielaniu informacji o rozwoju epidemii na bardzo wczesnym etapie? Co więcej, to właśnie od WHO pochodzą wytyczne dla świata nauki, od którego oczekuje się mobilizacji na rzecz opracowania szczepionki i leków przeciwko wirusowi Ebola.

Czy UE potrafi zapewnić zdolności transportowe i logistyczne niezbędne do powstrzymania epidemii? Przykładowo Stany Zjednoczone były w stanie w rekordowym czasie wysłać tysiące żołnierzy i duże ilości sprzętu do strefy skażonej wirusem Ebola.

Zarządzanie sytuacją kryzysową związaną z wirusem Ebola wywołało ponadto inne zjawisko: „kryzys w kryzysie”, o czym przypomnieli Lekarze bez Granic w jednym ze swoich apeli. Wiele osób cierpiących z powodu choroby innej niż wirus Ebola przestało udawać się do szpitali z obawy przed zarażeniem się tym wirusem. Od Unii Europejskiej oczekuje się gotowości do znalezienia, w ścisłej współpracy z partnerami afrykańskimi, sposobu na zaradzenie temu zjawisku.

Czy nie należałoby też udzielić krajom afrykańskim pomocy umożliwiającej im stopniowe wypracowanie własnego potencjału badawczego?

Należy zauważyć również rolę polityki w badaniach naukowych. Głównych celów badań nie powinien wyznaczać rynek, jak słusznie przypominają zwolennicy prawa do powszechnej opieki zdrowotnej. Jakie zatem inicjatywy w tej dziedzinie powinna podjąć Unia Europejska – na swoim szczeblu oraz na forach międzynarodowych?

Sprawozdawca jest przekonany, że w pierwszych miesiącach sytuacji kryzysowej wywołanej wirusem Ebola organizacje pozarządowe zajmujące się pomocą humanitarną, zwłaszcza Lekarze bez Granic i Czerwony Krzyż, wykazały się najwyższą skutecznością, posiadały najdokładniejsze informacje i były najlepiej przygotowane do odgrywania pierwszoplanowej roli na tym etapie walki z wirusem – etapie, który, jak wiadomo, ma ogromny wpływ na dalszy ciąg zdarzeń. Dzięki niekwestionowanemu poziomowi wiedzy, umiejętności praktycznych i zdolności do ich przekazywania, nie mówiąc już o zdolności do działania w ramach sieci, organizacje humanitarne udowodniły, że w razie potrzeby na początkowym etapie kryzysu są lepiej przystosowane i bardziej skuteczne niż „podmioty instytucjonalne”. W opinii sprawozdawcy należy zastanowić się nad tym, w jaki sposób lepiej wykorzystać potencjał podmiotów pomocy humanitarnej. Nie chodzi tu oczywiście o zakwestionowanie ich pozycji i podstawowych zasad regulujących ich funkcjonowanie. Nawet jeśli kwestia ta jest bardzo delikatna, nie oznacza to, że nie można jej poruszyć.

Należy zatem już dziś zacząć myśleć o okresie, który nadejdzie po zażegnaniu epidemii, gdy nie wystąpi już ani jeden przypadek nowego zakażenia wirusem Ebola w okresie 42 dni. W tej sytuacji reakcja Unii Europejskiej będzie musiała dotyczyć dwóch obszarów: po pierwsze, pomocy rozwojowej obejmującej inwestycje, których należy dokonać w dziedzinie opieki zdrowotnej, a po drugie – pomocy niezbędnej do odbudowy gospodarczej omawianych trzech krajów. Przed wystąpieniem sytuacji kryzysowej liczono, że średni wzrost PKB tych krajów w skali roku znacznie przekroczy 5%. Jednakże wskutek szerokiego paraliżu aktywności gospodarczej wywołanego wirusem Ebola omawiane kraje znajdują się obecnie w stanie recesji. Im wcześniej te trzy gospodarki będą mogły wytworzyć odpowiednią ilość zasobów, tym lepiej dla ich krajowej autonomii i ich zdolności do finansowania niezbędnych potrzeb w zakresie opieki zdrowotnej.

Partnerstwa między Unią Europejską a strefą objętą kryzysem okażą się skuteczne dopiero wtedy, gdy Liberia, Gwinea i Sierra Leone będą w stanie jak najszybciej przejąć odpowiedzialność za własny rozwój. Programowanie Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR) na rzecz tych trzech państw będzie musiało zostać ponownie przeanalizowane pod kątem licznych wyzwań, jakie pojawiły za sprawą kryzysu wywołanego wirusem Ebola. Należy również już teraz zasygnalizować, że dokonując śródokresowego przeglądu wieloletnich ram finansowych (WRF), nie można dłużej pomijać ryzyka związanego ze strukturalnym niedofinansowaniem humanitarnych działań Unii Europejskiej.

Na zakończenie należy wyrazić nadzieję, że wszystkie podmioty okażą się na tyle dalekowzroczne, by w nadchodzącym okresie wypełnić swoje obowiązki, mimo że wirus Ebola już od dawna nie jest najważniejszym tematem głównego wieczornego wydania wiadomości.

Podsumowując, należy przypomnieć, że obecny kryzys związany z wirusem Ebola jest jednocześnie oznaką słabości strukturalnych, które utrzymują się w wielu krajach, a także przypomnieniem dla przywódców państw Unii Europejskiej, aby w dalszym ciągu przeznaczali przynajmniej 20% oficjalnej pomocy rozwojowej na podstawowe sektory socjalne, w tym priorytetowo na sektor zdrowia.

OPINIA Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (27.3.2015)

dla Komisji Rozwoju

w sprawie sytuacji kryzysowej związanej z wirusem Ebola: wnioski na przyszłość oraz sugestie odnośnie do wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej w krajach rozwijających się w celu zapobieżenia sytuacjom kryzysowym w przyszłości
(2014/2204(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Josu Juaristi Abaunz

WSKAZÓWKI

Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności zwraca się do Komisji Rozwoju, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A.  mając na uwadze, że epidemia gorączki krwotocznej Ebola, która wybuchła w Afryce Zachodniej w 2014 r., to największa i najbardziej złożona epidemia tej choroby wirusowej w historii, dotykająca wiele krajów i niosąca za sobą tysiące przypadków zachorowań i zgonów[1]; mając na uwadze, że Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) została po raz pierwszy powiadomiona o trwającej obecnie epidemii gorączki krwotocznej Ebola w dniu 23 marca 2014 r., jednak dopiero w dniu 8 sierpnia utworzony w oparciu o międzynarodowe przepisy zdrowotne Komitet ds. Sytuacji Nadzwyczajnych uznał ją za sytuację nadzwyczajną stanowiącą zagrożenie dla zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym; mając na uwadze, że przed wybuchem tej epidemii nie uznawano eboli za poważne wyzwanie dla polityki zdrowotnej;

B.  mając na uwadze, że w tygodniu, który zakończył się w dniu 15 marca 2015 r., doniesiono o kolejnych 150 nowych przypadkach zarażenia gorączką krwotoczną Ebola mając na uwadze, że doniesiono o 95 nowych, potwierdzonych przypadkach zachorowań w Gwinei w tamtym tygodniu, co jest najwyższą liczbą przypadków w tym kraju w 2015 r., zaś w Sierra Leone odnotowano 55 nowych, potwierdzonych przypadków w tym samym okresie, co stanowi najniższą liczbę przypadków w tym kraju od końca czerwca 2014 r.; mając na uwadze, że w Liberii nie odnotowano nowych, potwierdzonych przypadków zachorowań przez trzy tygodnie z rzędu;

C.  mając na uwadze, że w wyniku epidemii ucierpiało ponad 20 000 osób, głównie w Gwinei, Liberii i Sierra Leone, oraz że odnotowano pojedyncze przypadki rozprzestrzenienia się epidemii z Afryki na dwa inne kontynenty; mając na uwadze, że kraje najbardziej dotknięte trwającą obecnie epidemią gorączki krwotocznej Ebola w Afryce Zachodniej to kraje, których systemy opieki zdrowotnej charakteryzują się szczególną niewydolnością, niedofinansowaniem i brakami kadrowymi; mając na uwadze, że rozwój epidemii gorączki krwotocznej Ebola doprowadził nie tylko do kryzysu zdrowotnego, który pochłonął tysiące ofiar śmiertelnych, lecz także do nacisków społecznych i gospodarczych oraz do niestabilności politycznej w dotkniętych nią krajach i całych regionach;

D.  mając na uwadze, że epidemia ta jest nieprzewidywalna i stale się rozwija z powodu braku struktur umożliwiających izolację oraz braku wykwalifikowanego lokalnego personelu medycznego, jak również z powodu trudności, jakie członkowie zagranicznych zespołów medycznych mają ze zdobyciem zaufania dotkniętych epidemią społeczności; mając na uwadze, że wsparcie międzynarodowe jest niezbędne w odniesieniu do wszystkich aspektów epidemii, począwszy od edukacji i mobilizacji społecznej, poprzez poprawę jakości i wydolności systemów ochrony zdrowia, szkolenia personelu medycznego i medyczne leczenie podtrzymujące, a skończywszy na skoordynowanej kontroli epidemiologicznej, wywiadzie epidemiologicznym oraz nadzorze, aby skutecznie kontrolować wybuch epidemii; przypomina, że dopóki zgłaszane są przypadki zachorowań w jakimkolwiek kraju, dopóty istnieje ryzyko zachorowań w krajach, które nie są dotknięte epidemią;

E.  mając na uwadze, że w trzech krajach najbardziej dotkniętych epidemią do największych wyzwań należy zaliczyć: brak doświadczenia w postępowaniu z ebolą, dużą mobilność ludności, szeroko rozpowszechnione w społeczeństwie błędne postrzeganie choroby i dróg szerzenia się zakażenia, a także duży opór społeczności przed wczesnym leczeniem i związane z tym agresywne zachowanie wobec międzynarodowego personelu medycznego;

F.  mając na uwadze, że jakość i potencjał systemów opieki zdrowotnej mają zasadnicze znaczenie dla kontrolowania epidemii;

G.  mając na uwadze, że konsekwencje tej epidemii wykraczają poza współczynnik umieralności, jako że przyczynia się ona do zachwiania stabilności politycznej oraz funkcjonowania gospodarki w dotkniętych nią regionach, a także stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego i spójności społecznej regionów; mając na uwadze, że według Banku Światowego w samym tylko 2015 r. wpływ na PKB trzech krajów w największym stopniu dotkniętych wirusem wyniesie 2 mld dolarów, co stanowi bezpośredni skutek tej sytuacji kryzysowej;

H.  mając na uwadze, że w lutym 2015 r. WHO odnotowała po raz pierwszy w tym roku wzrost zapadalności w ujęciu tygodniowym w trzech krajach, które charakteryzuje intensywne rozprzestrzenianie się choroby: w Gwinei, Liberii i Sierra Leone, gdzie opracowanie reakcji na gorączkę krwotoczną Ebola stanowi wciąż duże wyzwanie;

I.  mając na uwadze, że społeczność międzynarodowa zlekceważyła skalę wybuchu epidemii, dlatego też pierwszą reakcję na niego cechowało niezdecydowanie, skupiono się głównie na finansowaniu lub budowaniu struktur pomocowych do walki z ebolą, pozostawiając zasadniczo władzom krajowym, lokalnej służbie zdrowia i organizacjom pozarządowym zadanie zapewnienia niezbędnego wsparcia w postaci lekarzy i personelu pielęgniarskiego;

J.  mając na uwadze, że Unia Europejska uruchomiła pomoc finansową w wysokości 1,1 mld EUR z ponad 434 funduszy Komisji; mając na uwadze, że WHO wezwała ostatnio do podjęcia trzech działań zmierzających do całkowitej eliminacji gorączki krwotocznej Ebola: dodatkowego zastrzyku finansowego w wysokości 1 mld USD (800 mln EUR), lepszej koordynacji działań w sytuacjach nadzwyczajnych i lepszego zarządzania takimi sytuacjami oraz zapewnienia dopuszczenia na rynek nowych produktów leczniczych;

K.  mając na uwadze, że Komisja wykazuje aktywną postawę od samego początku epidemii, dostosowując swą reakcję do sytuacji i prowadząc monitoring za pośrednictwem Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego, które służy koordynacji pomocy UE, którym kieruje Christos Stylianides, koordynator UE ds. eboli;

L.  mając na uwadze, że w walce z gorączką krwotoczną Ebola występują poważne trudności, takie jak początek pory deszczowej, coraz większy zasięg geograficzny, masowe przenoszenie, ciągły opór ze strony społeczeństwa i niebezpieczne pochówki;

M.  mając na uwadze, że uruchomienie unijnego mechanizmu ochrony ludności ułatwiło szybkie i skoordynowane korzystanie z zapasów awaryjnych i usług specjalistów oddelegowanych przez państwa członkowskie;

N.  mając na uwadze, że w regionie nadal nie istnieje odpowiednie zaplecze niezbędne do izolacji i diagnozowania pacjentów; mając na uwadze, że w wielu miejscach w Afryce Zachodniej koordynacja, rozmieszczenie geograficzne i elastyczność takich obiektów stanowi nadal poważne wyzwanie;

O.  mając na uwadze, że zgodnie z danymi UNICEF w wyniku epidemii osieroconych zostało tysiące dzieci; mając na uwadze, że liczne ofiary eboli cierpią z powodu dyskryminacji, utraty statusu i wykluczenia społecznego;

P.  mając na uwadze, że epidemia eboli ujawniła poważne braki w zakresie lokalnych systemów zapobiegania kryzysom zdrowotnym; mając na uwadze, że w reakcji społeczności międzynarodowej na sytuację w krajach dotkniętych epidemią eboli powinno się uwzględnić różne elementy, takie jak zdolności laboratoryjne do diagnozowania i potwierdzania zakażenia, kampanie informacyjne i większe zaangażowanie na rzecz społeczności, zrozumienie danej kultury, mobilizacja społeczna, rejestrowanie i kontrolowanie kontaktów z osobami zakażonymi, ostrzeganie i nadzór, a także dostęp do opieki zdrowotnej dla pacjentów niezarażonych wirusem Ebola i zapewnienie bezpiecznego pochówku; mając na uwadze, że należy objąć większą ochroną zarówno ośrodki zdrowia, których ciągle brak w częściach Afryki Zachodniej, a także personelu medycznego, który odgrywa kluczową rolę w sytuacjach awaryjnych; należy to uczynić w drodze awaryjnego programu szkolenia medycznego, który pozwoli rozwiązać problem dotkliwego braku lokalnego personelu medycznego w walce z ograniczeniem epidemii;

Q.  mając na uwadze, że Komisja wdrożyła, z wykorzystaniem inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych (ILI), osiem projektów zmierzających do opracowania szczepionki i diagnostyki w ramach nowego programu Ebola+, którego całkowity budżet wynosi 215 mln EUR; przypomina, że 114 mln EUR pochodzi z unijnego programu „Horyzont 2020”, a pozostałe 101 mln EUR przekażą firmy farmaceutyczne biorące udział w projektach; mając na uwadze, że nadal konieczne będą dodatkowe środki finansowe, aby pomóc krajom we wprowadzaniu szczepionek, w odbudowie zrujnowanych systemów opieki zdrowotnej, a także w przywracaniu programów szczepień w krajach dotkniętych epidemią eboli; mając na uwadze, że wyniki testów klinicznych szczepionek przeciwko eboli powinny być dostępne w pierwszym kwartale 2015 r., tymczasem wykazano, że dwie szczepionki, których wykorzystanie rozważa się i które są obecnie testowane na ludziach, okazały się być skuteczne i bezpieczne w testach prowadzonych na zwierzętach;

R.  mając na uwadze, że wybuch epidemii w drastyczny sposób osłabił lokalny personel medyczny, a także zakłócił kontynuację procesu kształcenia w Afryce Zachodniej; mając na uwadze, że personel medyczny jest w dalszym ciągu w dużym stopniu narażony na zarażenie wirusem Ebola;

S.  mając na uwadze, że działania podejmowane w ramach walki z wirusem Ebola powinny stanowić element skoordynowanego procesu, który ma na celu zapewnienie dodatkowej przejrzystości i jasności, a także większe skupienie na nieprawidłowościach i zaspokajaniu potrzeb;

T.  mając na uwadze, że kierowanie pomocy międzynarodowej wyłącznie na walkę z wirusem Ebola z pominięciem poprawy lokalnych możliwości w zakresie funkcjonowania skutecznych systemów opieki zdrowotnej może mieć szkodliwe skutki, takie jak wzrost zapadalności na inne choroby, np. biegunki będące przyczyną śmierci dzieci i malarię, w odniesieniu do których środki profilaktyczne i lecznicze zostały zaniedbane;

U.  mając na uwadze, że współczynnik umieralności w krajach dotkniętych wirusem wzrasta w związku z trudnościami, z jakimi zmagają się systemy opieki zdrowotnej, które nie są w stanie świadczyć podstawowych usług, takich jak szczepienia, opieka nad dziećmi i opieka zdrowotna nad matkami;

1.  ubolewa nad ofiarami śmiertelnymi w regionach, przez które przetoczyła się epidemia gorączki krwotocznej Ebola i przekazuje rządom poszkodowanych państw i osobom bezpośrednio i pośrednio dotkniętym wybuchem tej epidemii najszczersze wyrazy współczucia;

2.  z zadowoleniem przyjmuje misję ONZ ds. natychmiastowej pomocy w kwestii eboli (UNMEER), utworzenie grupy zadaniowej UE ds. eboli i mianowanie komisarza Christosa Stylianidesa na stanowisko koordynatora UE ds. eboli, a także ogromny wkład i pomoc licznych organizacji partnerskich, wyspecjalizowanych organów krajowych i międzynarodowych, funduszy, krajowych i międzynarodowych organizacji pozarządowych, lokalnego i międzynarodowego personelu medycznego i wolontariuszy oraz ich pracę na miejscu na rzecz walki z ebolą;

3.  dostrzega postępy poczynione na szczeblu międzynarodowym i europejskim, a także udzieloną pomoc, podkreśla jednak, że wciąż należy wykonać wiele pracy, aby pomóc krajom w ograniczeniu rozprzestrzeniania się i wyeliminowaniu epidemii gorączki krwotocznej Ebola; ponownie podkreśla znaczenie strategii europejskiej w związku z koordynacją reakcji na epidemię gorączki krwotocznej Ebola na szczeblu Unii oraz podniesieniem poziomu gotowości i ochrony w obrębie samej Unii;

4.  wymaga od państw członkowskich, Komisji i społeczności międzynarodowej koordynowania i zintensyfikowania naukowych badań medycznych oraz produkcji skutecznych leków i szczepionek przeciwko eboli oraz innym pojawiającym się chorobom zaniedbanym przez komercyjny przemysł farmaceutyczny, oraz dołożenia starań, aby badania te prowadzono zgodnie z zasadami etyki, w myśl których pacjenci wydadzą świadomą zgodę na udział w badaniach, zostanie zachowana przejrzystość danych klinicznych uzyskanych w wyniku tych badań, jak również zostanie zagwarantowany faktyczny dostęp ludności docelowej (w miarę możliwości nieodpłatnie) do tak otrzymanych szczepionek i metod leczenia (wykwalifikowany personel i odpowiednia infrastruktura do leczenia i cena nieprzewyższająca rzeczywistego kosztu produkcji); wyraża jednak ubolewanie w związku z tym, że umowy o udzielenie dotacji na projekty w ramach programu Ebola+ zostaną podpisane po zwolnieniu funduszy inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych, a nie wcześniej, a ponadto oczekuje od zaangażowanych firm farmaceutycznych przestrzegania i szanowania zasad społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, w szczególności w odniesieniu do przystępności cen innowacyjnego leczenia za pomocą szczepionek;

5.  z zadowoleniem przyjmuje osiem projektów badawczych, które UE realizuje jako część programu Ebola+ w ramach inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych i które mają na celu opracowanie szczepionek i szybkich testów diagnostycznych;

6.  zwraca uwagę na fakt, że społeczność międzynarodowa powinna wyciągnąć wnioski z samokrytyki związanej ze zbyt późną reakcją, biorąc pod uwagę cechy szczególne tej epidemii; podkreśla potrzebę dalszego wspierania instytucji takich jak WHO, które okazują się być niezbędne na szczeblu międzynarodowym w celu koordynowania i propagowania kwestii związanych ze zdrowiem publicznym;

7.  z zadowoleniem przyjmuje uruchomienie przez Komisję 24,4 mln EUR w 2014 r. i 114 mln EUR w 2015 r. ze środków programu „Horyzont 2020”, aby finansować projekty badawcze zakładające walkę z ebolą poprzez opracowywanie szczepionek, szybkich badań diagnostycznych i badań klinicznych stosowanych obecnie i nowych złożonych metod leczenia gorączki krwotocznej Ebola;

8.  z zadowoleniem odnosi się do faktu, że w styczniu 2015 r. odbyły się pierwsze badania potencjalnego leku przeciw eboli w centrum organizacji Lekarze bez Granic w Liberii, zaś testy szczepionki, które zwykle trwają przez dziesięciolecia, są teraz przyspieszane w krajach dotkniętych ebolą, a ich ramy czasowe zostały ograniczone do tygodni i miesięcy;

9.  mając na uwadze, że początkowa reakcja państw członkowskich i Komisji nie była zdecydowana i nie odpowiadała rzeczywistej skali kryzysu; w tym względzie z zadowoleniem przyjmuje i wspiera aktualne zwiększanie wkładu finansowego Komisji i państw członkowskich w obszarach pomocy humanitarnej i rozwojowej, logistyki i badań w odpowiedzi na kryzys; zwraca jednak uwagę, że należy zagwarantować wejście nowatorskich leków na rynek, a także dostęp m.in. zespołów medycznych, wykwalifikowanych pracowników medycznych, laboratoriów, epidemiologów i środków ochrony do obszarów dotkniętych epidemią wirusa Ebola;

10.  wzywa UE, by przyjęła przewodnią rolę w walce z epidemią gorączki krwotocznej Ebola; podkreśla, że choć wysiłki na rzecz ograniczenia rozprzestrzeniania się epidemii dały wymierne rezultaty, konieczne jest wyeliminowanie choroby; dlatego też z zadowoleniem przyjmuje zorganizowaną przez UE i najważniejszych partnerów międzynarodową w dniu 3 marca 2015 r. konferencję na wysokim szczeblu, która dotyczyła wyeliminowania eboli, a także dokonania oceny wpływu na dotknięte nią państwa z myślą o zapewnieniu oparcia pomocy rozwojowej na działaniach humanitarnych;

11.  wzywa Komisję do wdrożenia rygorystycznych systemów kontroli w celu dopilnowania, by cały budżet przeznaczony na rozbudowę infrastruktury medycznej i sanitarnej umożliwiającej niwelowanie ogólnych nierówności w dziedzinie zdrowia dzięki powstrzymaniu epidemii wirusa Ebola i zapobieganiu późniejszym kryzysom zdrowotnym faktycznie wykorzystano do walki z epidemią w krajach, gdzie występuje wirus, a nie do innych celów;

12.  uważa, że konieczne jest skrupulatne nadzorowanie, czy przyznany budżet rozdzielany jest w sposób przejrzysty i zrozumiały, a także rzeczywiście dociera do krajów dotkniętych epidemią;

13.  podkreśla, że obecny kryzys stanowi zagrożenie osłabiające koniunkturę oraz stabilność polityczną i społeczną nie tylko w krajach nim dotkniętych, lecz także w całym regionie Afryki Zachodniej; podkreśla, że ulepszenie systemów opieki zdrowotnej nie wystarczy, aby wyeliminować wirus Ebola; uważa, że potrzebne jest skoordynowane i długoterminowe działanie z udziałem podmiotów międzynarodowych, krajowych i regionalnych z różnych sektorów (opieka zdrowotna, edukacja i szkolenia, instalacje sanitarne, higiena, dezynfekcja, pomoc żywnościowa, bezpieczna woda pitna, dobrze funkcjonujące systemy odprowadzania ścieków, usuwanie odpadów, gospodarka), które pozwoli usunąć krytyczne braki w zakresie działania wszystkich istotnych służb; podkreśla, że zasadnicze znaczenie dla całościowego rozwiązania problemu ma edukacja uwzględniająca wymiar kulturowy i przekonania panujące w dotkniętych krajach, a także pełna reakcja na wybuch epidemii Eboli, w tym przekazywanie jasnych informacji; przypomina o zobowiązaniu do przekazania na usługi zdrowotne 20% funduszy dostępnych w ramach Instrumentu Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju;

14.  wyraża zaniepokojenie tym, że ze względu na wysoki poziom analfabetyzmu informacje dotyczące eboli i jej rozprzestrzeniania się nie docierają do każdego; podkreśla wagę alternatywnych środków rozpowszechniania informacji, na przykład przekazywania większej liczby informacji przez radio; dostrzega charakterystyczny dla obszarów dotkniętych epidemią brak zaufania do władz i podkreśla znaczenie świadczenia potrzebnej opieki medycznej także na terenach wiejskich;

15.  podkreśla, że w następstwie epidemii, która zniszczyła sektor drobnych producentów rolnych, coraz bardziej prawdopodobne wydaje się wystąpienie kryzysu żywnościowego; wzywa państwa członkowskie, Komisję i wspólnotę międzynarodową do inwestowania w długoterminowy rozwój rolnictwa na małą skalę, aby zapewnić usunięcie zagrożenia dla gospodarstw rolnych i przyszłego bezpieczeństwa żywnościowego w Afryce Zachodniej;

16.  przyznaje, że aby osiągnąć zerowy poziom zakażeń, należy zidentyfikować wszystkie osoby, które miały kontakt wysokiego ryzyka z chorym na gorączkę krwotoczną Ebola; zwraca uwagę, że identyfikowalność i monitorowanie kontaktów to dwa najważniejsze wyzwania, przed którymi stoimy, i przypomina, że środki związane z kwarantanną wymagają udzielenia specjalnego wsparcia osobom dotkniętym epidemią, obejmującego zapewnianie żywności, wody i opieki medycznej;

17.  podkreśla znaczenie unikania przez UE stosowania szablonowego podejścia przy udzielaniu pomocy kryzysowej krajom rozwijającym, a w szczególności konieczność zwrócenia uwagi na lokalne systemy opieki zdrowotnej przez zwiększenie liczby wykwalifikowanych pracowników służby zdrowia; wzywa społeczność międzynarodową i UE do poprowadzenia prac nad zbudowaniem solidnych systemów opieki zdrowotnej w oparciu o plany krajowe, które posłużą wszystkim podmiotom i partnerom międzynarodowym jako podstawa do definiowania ról i obowiązków, do współpracy z krajami dotkniętymi wirusem Ebola w zakresie opracowania awaryjnego programu szkoleń medycznych mającego na celu przezwyciężenie dotkliwego braku na szczeblu lokalnym personelu medycznego, a także zagwarantowanie podejmowania działań na rzecz immunizacji ludności;

18.  podkreśla znaczenie wyciągnięcia wniosków z kryzysu wywołanego epidemią wirusa Ebola i lepszej koordynacji oraz usprawnienia systemów opieki zdrowotnej również w państwach członkowskich;

19.  wzywa wspólnotę międzynarodową do podjęcia działań niezbędnych do walki z problemami społecznymi będącymi wynikiem epidemii, przede wszystkim w celu zapewnienia ochrony dzieciom osieroconym w wyniku epidemii oraz opieki nad nimi, a także integracji społecznej ofiar eboli;

20.  składa wyrazy uznania UNMEER, organizacjom partnerskim oraz humanitarnym organizacjom pozarządowym, takim jak między innymi Lekarze bez Granic, Międzynarodowa Federacja Towarzystw Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Emergency i in. w związku z pracą, jaką wykonały na miejscu, i z ogromnym zadowoleniem przyjmuje ich ogromny wkład i pomoc w działaniach na rzecz powstrzymania epidemii; wyraża ubolewanie z powodu przypadków niewłaściwego leczenia członków personelu medycznego i innych pracowników zaangażowanych w walkę z wybuchem epidemii wirusa Ebola po ich powrocie z Afryki;

21.  wzywa państwa członkowskie i Komisję do zaproponowania wsparcia finansowego rodzinom członków organizacji wymienionych w ust. 20 (UNMEER, organizacje partnerskie i pozarządowe organizacje humanitarne takie jak Lekarze bez Granic), którzy zmarli podczas lub na skutek walki z epidemią wirusa Ebola;

22.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia personelowi medycznemu prawa do kompleksowego leczenia w przypadku zarażenia oraz, naturalnie, do transportu medycznego do kraju pochodzenia, jeżeli kraj ten dysponuje odpowiednimi strukturami do walki z ebolą, tak jak kraje UE;

23.  wzywa państwa członkowskie, Komisję i społeczność międzynarodową do dalszego wzmacniania systemów opieki zdrowotnej w dotkniętych epidemią krajach Afryki Zachodniej; podkreśla, że gorączka krwotoczna Ebola to z całą pewnością choroba o wysokim współczynniku umieralności, ale w dotkniętym epidemią regionie występują jeszcze inne śmiertelne choroby (takie jak malaria), które również należy leczyć; podkreśla, jak ważne jest, by Unia Europejska wspierała i inwestowała w budowanie potencjału w tym zakresie, aby spełnić wymogi Międzynarodowych przepisów zdrowotnych i rozwiązać problem niewydolnych systemów opieki zdrowotnej, które nie zapewniały ludziom dostępu do podstawowej opieki zdrowotnej w wielu częściach Afryki Zachodniej, dzięki czemu lokalny personel będzie mógł otrzymać szkolenia oraz odpowiednie zasoby pozwalające zmierzyć się z przyszłymi epidemiami (gorączki krwotocznej Ebola lub jakiejkolwiek innej choroby); podkreśla, że ochrona personelu medycznego zaangażowanego w walkę z wybuchem epidemii ma kolosalne znaczenie i zwraca uwagę, jak ważne jest, by ostatniej epidemii eboli nie traktować w sposób jednostkowy, lecz jako sygnał, że walka z wirusem wymaga długoterminowych inwestycji;

24.  w celu poprawy znajomości symptomów i środków profilaktycznych wzywa do podejmowania działań edukacyjnych i informacyjnych, aby sprzyjać budowaniu zaufania i współpracy ze strony ludności w odniesieniu do środków przeciwdziałania gorączce krwotocznej Ebola, gdyż działania informacyjne i komunikacja stanowią ważny aspekt walki z epidemią wywołaną wirusem Ebola; zwraca uwagę na fakt, że sytuacja, która powstała w niektórych państwach członkowskich po wykryciu w nich potencjalnych przypadków zachorowań na gorączkę krwotoczną Ebola, pokazała, że w Europie potrzebna jest kampania informacyjna i skuteczniejsze działania komunikacyjne;

25.  podkreśla, że w krajach dotkniętych epidemią należy zatroszczyć się o sieroty, które straciły rodziny z powodu wirusa Ebola przez umieszczenie ich w domach dziecka i zapewnienie wsparcia;

26.  zdecydowanie podkreśla wagę przeciwdziałania wywołanej epidemią eboli eskalacji napięć między różnymi grupami, gdyż tworzenie mitów niesie ze sobą niebezpieczeństwo obwiniania niektórych społeczności za tę epidemię; wyraża także zaniepokojenie bardzo niepewną sytuacją dzieci, gdyż dzieci, których rodzice zmarli, są postrzegane jako nosiciele choroby, izolowane od społeczeństwa i zmuszane do samotnego życia na ulicach;

27.  uważa, że państwa członkowskie i instytucje UE powinny ocenić możliwość utworzenia bazy danych specjalistów służb medycznych wyszkolonych w zakresie sytuacji nadzwyczajnych, którzy będą udostępniani w określonym czasie, a także pomóc krajom rozwijającym się usprawnić ich publiczne systemy opieki zdrowotnej;

28.  zachęca do natychmiastowego podjęcia działań na rzecz stworzenia środowiska finansowego sprzyjającego prowadzeniu badań naukowych w zakresie zapobiegania dalszym wybuchom epidemii, a także do skoordynowania i zintensyfikowania badań naukowych oraz produkcji skutecznych leków, prowadzenia testów klinicznych oraz określania polityki nie tylko w związku z ebolą, ale również innymi śmiertelnymi chorobami, grożącymi wybuchem epidemii, które są przyczyną wysokiej liczby zgonów w Afryce, zachęca również do publikowania danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności szczepionek; podkreśla konieczność dalszego prowadzenia badań naukowych z uwagi na potrzebę stałej kontroli epidemii przy zagwarantowaniu zgodnych z etyką warunków prowadzenia badań przez uzyskanie uprzedniej, świadomej zgody pacjentów poddawanych badaniom, przejrzystość danych klinicznych uzyskanych w wyniku tych badań, jak również zapewnienie ludności docelowej faktycznego dostępu do tak otrzymanych szczepionek i leków (wykwalifikowany personel i infrastruktura odpowiednia do świadczenia usług opieki zdrowotnej oraz cena nieprzewyższająca rzeczywistego kosztu produkcji); oczekuje, że umowy o udzielenie dotacji w ramach programu Ebola+ zostaną podane do wiadomości publicznej, jeżeli chodzi o ich warunki i procedury przyznawania;

29.  wzywa państwa członkowskie do podjęcia dalszych wysiłków na rzecz udostępnienia niezbędnych zasobów materiałowych i osobowych Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego UE; wzywa państwa członkowskie do skoordynowania wysiłków podejmowanych w ramach Komitetu ds. Bezpieczeństwa Zdrowia z udziałem Komisji i podkreśla, jak ważna jest dalsza współpraca i wymiana informacji w sprawie puli wolontariuszy pomocy UE, której celem jest zapewnienie skutecznej europejskiej reakcji w przypadku katastrof;

30.  wzywa wspólnotę międzynarodową do zapewnienia wystarczającej ilości środków ochrony indywidualnej oraz do podjęcia działań mających na celu zagwarantowanie w przyszłości bezpiecznej ewakuacji personelu międzynarodowego z przyczyn medycznych;

31.  w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje mobilizację zasobów (Medevac) umożliwiających ewakuację zarażonych wirusem pracowników instytucji pomocy humanitarnej działających w krajach dotkniętych epidemią;

32.  wymaga od wszystkich podmiotów zaangażowanych w walkę z epidemią zdecydowanie bardziej elastycznego podejścia i przeznaczania zasobów z myślą o:

–  najpilniejszych w danym miejscu i momencie potrzeb, przy uwzględnieniu długoterminowego celu wyeliminowania gorączki krwotocznej Ebola i zapobiegania przyszłym wybuchom epidemii;

–  konieczności przygotowania fazy przejściowej prowadzącej do trwałej i sprzyjającej pokojowi sytuacji pokryzysowej;

–  podkreśla, że należy zapewnić większe wsparcie międzynarodowe oddalonym obszarom wiejskim;

33.  z niepokojem zauważa, w jaki sposób epidemia eboli ogranicza także możliwości zdobycia przez kobiety środków utrzymania, gdyż od wybuchu epidemii odnotowano znaczny spadek w drobnym rolnictwie i handlu, co naraża kobiety na jeszcze większe ryzyko zarażenia; dostrzega także rolę kobiet w przygotowaniach poprzedzających ceremonie pogrzebowe oraz podkreśla wagę zapewnienia ochrony przed chorobą bez naruszania struktur kulturowych;

34.  wzywa do podjęcia środków mających na celu przywrócenie zaufania do stanu bezpieczeństwa w krajach dotkniętych epidemią po wyeliminowaniu wirusa Ebola, aby doprowadzić do powrotu inwestorów i zainicjować ożywienie gospodarcze, co jest jednym z warunków zapobiegania epidemiom w przyszłości;

35.  zwraca się do Komisji, aby po opanowaniu epidemii przedstawiła sprawozdanie na temat wniosków, które należy wyciągnąć z wybuchu epidemii gorączki krwotocznej Ebola w Afryce Zachodniej, z podkreśleniem potencjalnych obszarów poprawy przyszłej reakcji UE na podobne kryzysy zdrowotne;

36.  wzywa wszystkie podmioty zaangażowane w kryzys, aby uwzględniły szanse, jakie oferują nowe technologie w kwestii poprawy szybkości reakcji.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia

26.3.2015

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

66

0

0

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Marco Affronte, Margrete Auken, Zoltán Balczó, Catherine Bearder, Ivo Belet, Simona Bonafè, Biljana Borzan, Nessa Childers, Alberto Cirio, Birgit Collin-Langen, Miriam Dalli, Seb Dance, Angélique Delahaye, Ian Duncan, Stefan Eck, Bas Eickhout, Eleonora Evi, José Inácio Faria, Karl-Heinz Florenz, Iratxe García Pérez, Elisabetta Gardini, Jens Gieseke, Sylvie Goddyn, Matthias Groote, Andrzej Grzyb, Jytte Guteland, György Hölvényi, Anneli Jäätteenmäki, Jean-François Jalkh, Benedek Jávor, Karin Kadenbach, Kateřina Konečná, Giovanni La Via, Peter Liese, Norbert Lins, Valentinas Mazuronis, Susanne Melior, Massimo Paolucci, Gilles Pargneaux, Piernicola Pedicini, Bolesław G. Piecha, Pavel Poc, Annie Schreijer-Pierik, Renate Sommer, Dubravka Šuica, Tibor Szanyi, Nils Torvalds, Glenis Willmott, Jadwiga Wiśniewska, Damiano Zoffoli

Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego

Soledad Cabezón Ruiz, Herbert Dorfmann, Linnéa Engström, Luke Ming Flanagan, Jan Huitema, Karol Karski, Merja Kyllönen, Anne-Marie Mineur, James Nicholson, Aldo Patriciello, Marit Paulsen, Bart Staes, Theodor Dumitru Stolojan, Tom Vandenkendelaere

Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego

Marie-Christine Boutonnet, Emilian Pavel

  • [1]  Sprawozdania z bieżącej sytuacji: http://www.who.int/csr/disease/ebola/situation-reports/archive/en/

OPINIA Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (4.3.2015)

dla Komisji Rozwoju

w sprawie sytuacji kryzysowej związanej z wirusem Ebola: wnioski na przyszłość oraz sugestie odnośnie do wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej w krajach rozwijających się w celu zapobieżenia sytuacjom kryzysowym w przyszłości
(2014/2204(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Teresa Jiménez-Becerril Barrio

WSKAZÓWKI

Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia zwraca się do Komisji Rozwoju, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A.  mając na uwadze, że w rezolucji z dnia 18 września 2014 r.[1] uznano, że kobiety znacznie częściej zapadają na gorączkę krwotoczną Ebola i stanowią średnio 55–75% wszystkich ofiar; mając na uwadze, że istnieją dowody na to, iż choroba dotyka kobiety ciężarne w znacznie większym stopniu i w ich przypadku liczba ofiar śmiertelnych wskutek zarażenia wirusem wynosi blisko 100%, a stan ten pogarsza również ich podatność na infekcję w trakcie pobytu na oddziałach położniczych oraz obawa przed infekcją w trakcie opieki medycznej tam;

B.  mając na uwadze, że w przypadku kobiet nie tylko istnieje większe prawdopodobieństwo zakażenia, szerzenie się choroby wpływa również negatywnie na ich edukację, opiekę zdrowotną, bezpieczeństwo żywnościowe oraz możliwość utrzymania się;

C.  mając na uwadze, że kobiety i dziewczęta są szczególnie podatne na zachorowanie na tę chorobę, gdyż pełnią rolę opiekunek, pracowników służby zdrowia asystujących przy porodach, są pacjentkami oddziałów położniczych lub zajmują się ciałami zmarłych przed pogrzebami; mając na uwadze, ze kobiety dotkliwie cierpią również z powodu utraty dochodów, prowadząc drobne gospodarstwa domowe lub handel transgraniczny i zmagając się ze spadkiem produkcji żywności oraz upraw; mając na uwadze, że kobiety borykają się z drastycznym wzrostem cen żywności, spadkiem bezpieczeństwa żywnościowego oraz zamykaniem granic, co sprawia, że spóźniają się ze spłatą mikrokredytów i mają trudności z wyżywieniem swych rodzin;

D.  mając na uwadze, że działacze na rzecz równouprawnienia płci oraz organizacje wspierające kobiety w państwach najbardziej dotkniętych tym problemem wezwały przywódców do zajęcia się problemem nieproporcjonalnego wpływu wirusa Ebola na populację żeńską;

E.  mając na uwadze, że kobiety dominują w nieformalnym sektorze gospodarki, który dotkliwie odczuł skutki tej choroby;

F.  mając na uwadze, że gorączka krwotoczna Ebola jest przyczyną wielu poronień, ponieważ kiedy zachoruje matka, rzadko udaje jej się donosić ciążę;

G.  mając na uwadze, że matki karmiące swoje dzieci piersią narażają je na ogromne ryzyko zarażenia chorobą oraz że w sytuacjach choroby matki należałoby ułatwić jej przejście na karmienie sztucznym mlekiem;

H.  mając na uwadze, że dostęp kobiet ciężarnych do leczenia sprawia problemy z powodu inwazyjności leczenia;

I.  mając na uwadze, że podczas walki z wirusem Ebola zdrowie matki i dziecka chroniły osoby uczestniczące w programie przeciwko polio, pomagające w zakresie reagowania kryzysowego w Nigerii; mając na uwadze, że w Nigerii wirus Ebola został opanowany częściowo dzięki odtworzeniu centrów reagowania kryzysowego, jakie stworzono na cele walki z polio;

J.  mając na uwadze, że kobiety zatrudnione w służbie zdrowia są nie tylko podatne na zachorowanie na ebolę – z uwagi na pełnioną rolę społeczną stanowią one również główny czynnik w ograniczeniu rozprzestrzeniania się tej choroby, przykładowo jako pielęgniarki, sprzątaczki lub praczki w szpitalach, a także w podnoszeniu poziomu wiedzy na temat eboli, planowaniu sposobów walki z nią oraz propagowaniu strategii zapobiegania zachorowaniom w zamieszkiwanych przez nie społecznościach;

K.  mając na uwadze, że pielęgniarki stanowią większość personelu medycznego, który został zarażony wirusem i zmarł w wyniku zarażenia; mając na uwadze, że kryzys humanitarny osłabił struktury opieki zdrowotnej, wyposażenie oraz personel, odciągając i tak już osłabione zasoby od kobiet ciężarnych; mając na uwadze, że brak dostępu kobiet, a w szczególności kobiet ciężarnych, do usług w dziedzinie zdrowia reprodukcyjnego to najpoważniejsza katastrofa sanitarna, czekająca na rozwiązanie[2];

L.  mając na uwadze, że kobiety są osobami świadczącymi usługi opieki zdrowotnej w domu oraz w społeczności w większości afrykańskich społeczeństw, oraz że to głównie siostry, córki, ciotki, matki i babki opiekowały się krewnymi zarażonymi wirusem Ebola, narażając tym samym siebie na ogromne ryzyko;

M.  mając na uwadze, że powszechna niewiedza oraz dominujące błędne rozumienie przyczyn i skutków wirusa Ebola przyspieszyły rozprzestrzenianie się go;

N.  mając na uwadze, że rodziny spożywające dziczyznę oraz myśliwi, którzy dotykają zarażonych dzikich zwierząt lub ich krwi są rzadko świadomi istnienia ryzyka związanego ze spożywaniem czy przetwarzaniem ich mięsa;

O.  mając na uwadze, że gorączka krwotoczna Ebola to nie tylko katastrofa w dziedzinie zdrowia publicznego, ale również zjawisko, które wywrze długotrwały wpływ psychologiczny, społeczny i gospodarczy przede wszystkim na kobiety i dziewczęta; mając na uwadze, że po śmierci osoby bliskiej utrzymują się pogłoski oraz obawy dotyczące gorączki krwotocznej Ebola wobec kobiet i dziewcząt, np. przy poruszaniu kwestii prawa dziedziczenia lub ich roli jako sierot, zaś zamykanie szkół oraz to, że osierocone dziewczęta często przyjmują rolę opiekunek w gospodarstwach domowych grozi powstaniem „straconego pokolenia” dzieci pozbawionych formalnej edukacji przez długie okresy oraz wiąże się z większym ryzykiem ciąż u nastolatek, zawierania małżeństw przez dzieci oraz przemocy wobec kobiet;

P.  mając na uwadze, że wiele kobiet, które przeżyły, boryka się z trudnościami związanymi z ponownym przyjęciem do rodziny i społeczności oraz może paść ofiarą odrzucenia i stygmatyzacji;

Q.  mając na uwadze, że to głównie kobiety przeprowadzają obrzędy pogrzebowe, kiedy ich krewni umierają wskutek wirusa Ebola;

R.  mając na uwadze, że kobiety, które zbytnio boją się zakażenia, przestają korzystać z opieki medycznej oraz z usług z zakresu planowania rodziny;

S.  mając na uwadze, że zakażenia wirusem Ebola w Afryce zostały powiązane z myślistwem, ubojem i przetwarzaniem mięsa zakażonych dzikich zwierząt, takich jak nietoperze czy małpy;

T.  mając na uwadze, że europejska pomoc nadzwyczajna w przypadku pandemii eboli mogła być lepsza również dlatego, że brakowało pomocy technicznej na miejscu, zaś gotowość państw członkowskich do współpracy oraz centralna koordynacja na poziomie UE były niedostateczne;

1.  dostrzega rolę, jaką odegrała społeczność międzynarodowa w zwalczaniu gorączki krwotocznej Ebola i wzywa ją, aby opracowując dalsze strategie walki z epidemią, brała pod uwagę rzeczywistość, w jakiej żyją kobiety i dziewczęta, podejmując ukierunkowane działania; podkreśla, jak ważne są proporcjonalne pod względem płci zespoły specjalistów, a także dostępność badań i danych zagregowanych pod względem płci, zwraca również nacisk na potrzebę promowania inicjatyw mających na celu zapewnienie większego wsparcia psychologicznego i zdrowotnego kobietom zarażonym wirusem w wyniku opieki nad pacjentem;

2.  wzywa wspólnotę międzynarodową do wspierania kampanii informacyjnych i edukacyjnych, które uświadomią kobietom, jakich ryzykownych zachowań należy unikać, oraz które będą szerzyć prawidłowe informacje, dzięki którym będzie można ograniczyć ryzyko zakażenia, a które jednocześnie nie będą stanowić zagrożenia dla miejscowych zwyczajów;

3.  podkreśla, że upodmiotowienie kobiet powinno obejmować zaangażowanie ich w opracowywanie projektów oraz podejmowanie decyzji na szczeblu lokalnym, ponieważ budowanie kapitału ludzkiego w chwili obecnej, szczególnie w odniesieniu do kobiet i dziewcząt, przyczyni się do odtworzenia ich społeczeństwa;

4.  uważa, że – szczególnie w regionach wiejskich – najważniejszym problemem są negatywne skutki rozpadu systemów opieki zdrowotnej pod względem zdrowia matki, mając na uwadze coraz mniejszą liczbę łóżek, brak wykwalifikowanego personelu oraz ryzyko, że (przyszłe) matki nie będą zgłaszać się do szpitali, gdy będzie to konieczne; w związku z powyższym podkreśla, że taki negatywny sposób postrzegania powoduje, że osoby chorujące pozostają w domu pod opieką kobiet; podkreśla, że w celu zapewnienia kobietom ciężarnym odpowiedniej opieki i stworzenia relacji zaufania między pacjentką a personelem medycznym należy inwestować w działania skierowane do kobiet ciężarnych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do finansowego wspierania tych wysiłków; wzywa Komisję i państwa członkowskie UE do wdrożenia zasady konstruowania budżetu z uwzględnieniem perspektywy płci we wszystkich odnośnych systemach finansowania UE, traktując priorytetowo dofinansowania na cele praw kobiet i dzieci oraz ich zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego;

5.  sugeruje, aby organizacje pracujące na rzecz walki z epidemią wywołaną wirusem Ebola korzystały z różnych sposobów komunikacji – w tym z dialogu społecznego, w miarę możliwości z radia i telewizji – aby zaangażować kobiety w działania mające na celu szerzenie wiedzy społeczeństwa o chorobie;

6.  podkreśla konieczność stworzenia innowacyjnych, mobilnych systemów zapewniających opiekę w aglomeracjach i w regionach wiejskich, wzywa także do specjalnego wspierania finansowego ze strony UE na rzecz kształcenia i zatrudniania pielęgniarek, pracowników socjalnej służby zdrowia oraz położnych;

7.  uważa za niezbędne, by w momencie rozpoczęcia zakrojonej na szeroką skalę akcji szczepień to właśnie kobiety – będące głównymi ofiarami, pełniące rolę opiekunek i często zajmujące się wychowaniem dzieci – skorzystały z niej w pierwszej kolejności;

8.  popiera propagowanie profilaktyki mającej na celu zapobieganie zakażeniu, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet;

9.  uważa, że konieczne jest również przeznaczenie adekwatnych środków na walkę z innymi rodzajami chorób stwarzających szczególne zagrożenie dla kobiet ciężarnych, np. z malarią;

10.  podkreśla zapotrzebowanie na jasne i jednoznaczne działania, zakładające kluczową rolę kobiet w ochronie rodzin i społeczności, a także w przerywaniu łańcucha zakażeń gorączką krwotoczną Ebola; podkreśla potrzebę udzielania pomocy w dochodzeniu do zdrowia, w tym środki: angażowania organizacji kobiecych w systemy przekazywania informacji na temat znaczenia opieki zdrowotnej oraz sesji dla kobiet i dziewcząt, które dotyczyłyby środków ostrożności, jakie powinno się stosować w przypadku eboli; szkolenia osób, które przeżyły zakażenie ebolą, w charakterze pielęgniarek, sprzątaczek i praczek oraz zapewnienia równej ochrony całego personelu szpitalnego; zwraca również uwagę na znaczenie przekazywania mężczyznom i kobietom szczegółowych informacji dotyczących zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, w szczególności ryzyka związanego ze stosunkami seksualnymi po wyleczeniu;

11.  zachęca rządy krajów, których dotyczy ten problem do podjęcia koniecznych działań na rzecz walki ze stygmatyzacją i izolacją kobiet oraz dziewcząt w związku ze śmiercią bliskiej osoby oraz do zapewnienia ochrony ich praw podstawowych, w szczególności prawa do dziedziczenia i prawa do edukacji;

12.  podkreśla, jak cenna i skuteczna jest praca międzynarodowych organizacji pomocy oraz zwraca uwagę na rozbudowę zdecentralizowanych systemów wspierania projektów realizowanych lokalnie, zapewniających kobietom i dziewczętom lepszy dostęp do dostępnych środków i oferujących im perspektywy pracy w regionach dzięki zdecentralizowanej strukturze kształcenia, która jednocześnie pozwoli zapobiec drenażowi mózgów na tych obszarach, jeżeli chodzi o pracowników posiadających wykształcenie medyczne;

13.  jest nadal głęboko zaniepokojony liczbą kobiet i dziewcząt będących ofiarami eboli i podkreśla, że niezajmowanie się aspektem płci w tej kwestii wywrze negatywny wpływ na perspektywy wyzdrowienia w długiej perspektywie czasowej, a także na równość kobiet i mężczyzn w krajach dotkniętych tą chorobą; zwraca uwagę na potrzebę reintegracji społecznej kobiet, którym udało się pokonać chorobę, również udzielenia im pomocy finansowej, podkreśla także znaczenie propagowania wzorcowych praktyk zdrowotnych oraz kampanii informacyjnych w krajach w największym stopniu dotkniętych wirusem; wzywa UE i jej państwa członkowskie do finansowania programów szkoleniowych mających pomóc kobietom aktywnie szerzyć wiedzę na ten temat;

14.  podkreśla konieczność dostrzeżenia wymiaru płciowego tego rodzaju kryzysu sanitarnego oraz zajęcia się tym problemem, zarówno w odniesieniu do reagowania kryzysowego, jak i do długoterminowej odbudowy.

15.  wzywa władze publiczne do wzięcia pod uwagę, że dynamika zmian genderowych może przyczynić się do ratowania życia poprzez między innymi ukierunkowane komunikaty skierowane do kobiet dotyczące znaczenia stosowania środków ochronnych w domu i poza nim;

16.  podkreśla potrzebę wiernego zobrazowania w mediach roli kobiet oraz rzeczywistości, z jaką się borykają, w celu uniknięcia sytuacji, w której zwyczaje społeczne będą celowo wykorzystywane do wzmacniania stereotypów płciowych, które przynajmniej częściowo są źródłem nieproporcjonalnie wysokiej liczby kobiet dotkniętych chorobą;

17.  wyraża zaniepokojenie tym, że ze względu na wysoki poziom analfabetyzmu informacje dotyczące eboli i jej rozprzestrzeniania się nie docierają do wszystkich; podkreśla znaczenie alternatywnych środków rozpowszechniania informacji, na przykład przekazywania większej ilości informacji przez radio; dostrzega charakterystyczny dla obszarów dotkniętych epidemią brak zaufania do władz i podkreśla znaczenie świadczenia podstawowej opieki medycznej także na terenach wiejskich;

18.  wzywa UE i państwa członkowskie, aby rozważyły pilną potrzebę przyznania środków finansowych na wzmocnienie systemów opieki zdrowotnej dla matek, długoterminowego wpływu odbudowy infrastruktury zdrowotnej oraz potrzebę zapewnienia wsparcia psychologicznego dla osób dotkniętych chorobą;

19.  wzywa Komisję i przemysł farmaceutyczny prowadzący badania naukowe, aby w prowadzonych badaniach i w udzielaniu wsparcia z programu „Horyzont 2020” skupiały się nie tylko na potrzebach bogatych regionów świata, lecz uwzględniały sprawy narodów wschodzących, a szczególnie kobiet, kobiet ciężarnych i dzieci, tak aby w ostatecznym rozrachunku móc zaoferować krajom rozwijającym się przystępne cenowo lekarstwa przeciwko chorobom stanowiącym plagę w tych krajach;

20.  wzywa społeczność międzynarodową, w tym prywatne przedsiębiorstwa, aby zajęły się kwestią obecnej luki w badaniach empirycznych oraz by dalej prowadziły badania szczególnego wpływu eboli na życie kobiet i dziewcząt, ja także by pracowały nad dogłębnym zrozumieniem wyjątkowej roli kobiet w reagowaniu tego rodzaju kryzysy sanitarne;

21.  z całą mocą podkreśla wagę przeciwdziałania wywołanej epidemią eboli eskalacji napięcia między grupami etnicznymi, istnieje bowiem ryzyko, że pojawiające się mity na temat tej epidemii przyczynią się do obarczenia winą niektórych grup etnicznych za jej wybuch; wyraża także zaniepokojenie bardzo niepewną sytuacją dzieci, gdyż dzieci, których rodzice zmarli, są postrzegane jako nosiciele choroby, izolowane od społeczeństwa i zmuszane do samotnego życia na ulicach;

22.  wzywa społeczność międzynarodową, aby zajęła się problemem ogromnych kosztów ekonomicznych i psychologicznych eboli, jakie ponoszą kobiety, oraz aby dążyła do upodmiotowienia kobiet, aby mogły one zajmować się swoimi, często rozszerzonymi, rodzinami;

23.  z niepokojem zauważa, w jaki sposób epidemia eboli ogranicza także możliwości zdobycia przez kobiety środków utrzymania, gdyż drobne rolnictwo i drobny handel notują znaczący spadek od czasu wybuchu epidemii, co naraża kobiety na jeszcze większe ryzyko zarażenia; dostrzega także rolę kobiet w przygotowaniach poprzedzających ceremonie pogrzebowe oraz podkreśla znaczenie zapewnienia im ochrony przed chorobą bez naruszania ram kulturowych.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia

26.2.2015

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

21

4

1

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Daniela Aiuto, Anna Maria Corazza Bildt, Viorica Dăncilă, Anna Hedh, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Elisabeth Köstinger, Vicky Maeijer, Angelika Mlinar, Krisztina Morvai, Maria Noichl, Marijana Petir, Liliana Rodrigues, Jordi Sebastià, Ernest Urtasun, Ángela Vallina, Beatrix von Storch, Jadwiga Wiśniewska, Anna Záborská

Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego

Inés Ayala Sender, Linnéa Engström, Eleonora Forenza, Arne Gericke, Constance Le Grip, Dubravka Šuica, Marc Tarabella

Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego

José Inácio Faria

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO

W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

Data przyjęcia

22.9.2015

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

25

1

0

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Louis Aliot, Beatriz Becerra Basterrechea, Ignazio Corrao, Nirj Deva, Doru-Claudian Frunzulică, Nathan Gill, Charles Goerens, Enrique Guerrero Salom, Heidi Hautala, Maria Heubuch, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Arne Lietz, Linda McAvan, Norbert Neuser, Maurice Ponga, Cristian Dan Preda, Lola Sánchez Caldentey, Elly Schlein, Davor Ivo Stier, Paavo Väyrynen, Bogdan Brunon Wenta, Rainer Wieland, Anna Záborská

Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego

Eleni Theocharous

Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego

Liliana Rodrigues, Estefanía Torres Martínez

GŁOSOWANIE KOŃCOWE IMIENNE W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

25

+

ALDE

Beatriz Becerra Basterrechea, Charles Goerens, Paavo Väyrynen

ECR

Nirj Deva

EFDD

Ignazio Corrao

ENF

Louis Aliot

GUE/NGL

Lola Sánchez Caldentey, Estefanía Torres Martínez

PPE

Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Maurice Ponga, Cristian Dan Preda, Davor Ivo Stier, Eleni Theocharous, Bogdan Brunon Wenta, Rainer Wieland, Anna Záborská

S&D

Doru-Claudian Frunzulică, Enrique Guerrero Salom, Arne Lietz, Linda McAvan, Norbert Neuser, Liliana Rodrigues, Elly Schlein

VERTS/ALE

Heidi Hautala, Maria Heubuch

1

-

EFDD

Nathan Gill

0

0

 

 

Objaśnienie symboli:

+  :  za przyjęciem

-  :  przeciwko

0  :  wstrzymanie się od głosu