ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την ανάπτυξη μιας βιώσιμης ευρωπαϊκής βιομηχανίας βασικών μετάλλων

23.10.2015 - (2014/2211(INI))

Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας
Εισηγητής: Edouard Martin

Διαδικασία : 2014/2211(INI)

Διαδρομή στην ολομέλεια

Διαδρομή του εγγράφου :

A8-0309/2015

Κείμενα που κατατέθηκαν :

A8-0309/2015

Συζήτηση :

PV 24/11/2015 - 13
CRE 24/11/2015 - 13

Ψηφοφορία :

PV 16/12/2015 - 11.11
CRE 16/12/2015 - 11.11
Αιτιολογήσεις ψήφου

Κείμενα που εγκρίθηκαν :

P8_TA(2015)0460

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την ανάπτυξη μιας βιώσιμης ευρωπαϊκής βιομηχανίας βασικών μετάλλων

(2014/2211(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 147, 173, 174, 192 και 345,

– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1225/2009 του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, για την άμυνα κατά των εισαγωγών που αποτελούν αντικείμενο ντάμπινγκ εκ μέρους χωρών μη μελών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας[1],

– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 597/2009 του Συμβουλίου, της 11ης Ιουνίου 2009, για την άμυνα κατά των εισαγωγών που αποτελούν αντικείμενο επιδοτήσεων εκ μέρους χωρών μη μελών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας[2],

– έχοντας υπόψη την οδηγία αριθ. 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για την ενεργειακή απόδοση[3], την τροποποίηση των οδηγιών 2009/125/ΕΚ και 2010/30/ΕΕ και την κατάργηση των οδηγιών 2004/8/ΕΚ και 2006/32/ΕΚ,

– έχοντας υπόψη την οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης)[4],

– έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/28/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την τροποποίηση και τη συνακόλουθη κατάργηση των οδηγιών 2001/77/ΕΚ και 2003/30/ΕΚ[5],

– έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας[6], ιδίως το άρθρο 1 και τις αντίστοιχες αιτιολογικές σκέψεις,

– έχοντας υπόψη την κωδικοποιημένη έκδοση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση κοινοτικού συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ[7], του Συμβουλίου, καθώς και τους διάφορους εφαρμοστικούς κανονισμούς του,

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 25ης Φεβρουαρίου 2015, σχετικά με μια στρατηγική πλαίσιο για την Ενεργειακή Ένωση (CΟΜ(2015)0080),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Οκτωβρίου 2012, με τίτλο «Μια ισχυρότερη ευρωπαϊκή βιομηχανία για την ανάπτυξη και την οικονομική ανάκαμψη» (COM(2012)0582),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 28ης Μαΐου 2015, με τίτλο «Ευρωπαϊκή στρατηγική για την ενεργειακή ασφάλεια» (COM(2014) 0330),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Ιουνίου 2013, με τίτλο «Σχέδιο δράσης για μια ανταγωνιστική και βιώσιμη χαλυβουργία στην Ευρώπη» (COM(2013)0407) και τις προσαρτημένες σε αυτήν διαπιστώσεις της «Ομάδας υψηλού επιπέδου»,

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 8ης Μαρτίου 2011, με τίτλο «Χάρτης πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών το 2050» (COM(2011)0112),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 26ης Ιανουαρίου 2011, με τίτλο «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους – Εμβληματική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020» (COM(2011)0021),

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Ιανουαρίου 2014, σχετικά με την αναβιομηχάνιση της Ευρώπης για την προαγωγή της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας[8],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Μαρτίου 2012, σχετικά με τον χάρτη πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών το 2050[9],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Δεκεμβρίου 2014 σχετικά με τον τομέα του χάλυβα στην ΕE: προστασία των εργαζομένων και των βιομηχανικών τομέων[10],

– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23ης και 24ης Οκτωβρίου 2014 σχετικά με το πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030,

– έχοντας υπόψη την έκθεση, της 10ης Ιουνίου 2013, την οποία είχε αναθέσει η Επιτροπή στο Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής με τίτλο «Assessment of cumulative cost impact for the steel industry» (Εκτίμηση του σωρευτικού κόστους για τη χαλυβουργία),

– έχοντας υπόψη την έκθεση, της 31ης Οκτωβρίου 2013, την οποία είχε αναθέσει η Επιτροπή στο Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής με τίτλο «Assessment of cumulative cost impact for the aluminium industry» (Εκτίμηση του σωρευτικού κόστους για τον κλάδο του αλουμινίου),

– έχοντας υπόψη το υπηρεσιακό έγγραφο εργασίας της Επιτροπής με τίτλο «Εκμετάλλευση του δυναμικού απασχόλησης στην πράσινη οικονομία» (SWD(2012)0092),

– έχοντας υπόψη τη συμφωνία σχετικά με τον ΠΟΕ, γνωστή και ως «ΓΣΔΕ 1994», και ιδίως το άρθρο ΧΧ,

– έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

– έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (A8-0309/2015),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι βασικά μέταλλα είναι τα ακόλουθα:

– κοινοί και ειδικοί χάλυβες, ανοξείδωτοι χάλυβες, χάλυβες υψηλής αντοχής, και υπερκράματα,

– μη σιδηρούχα μέταλλα των οποίων η τιμή αναφοράς δίνεται από την προθεσμιακή αγορά του Λονδίνου (LME), ήτοι αλουμίνιο, χαλκός, κασσίτερος, νικέλιο, μόλυβδος και ψευδάργυρος,

– μέταλλα κραμάτων όπως το κοβάλτιο, το μολυβδαίνιο, το μαγνήσιο, και το τιτάνιο,

– σπάνιες γαίες,

που όλα προκύπτουν από μια διεργασία πρωτογενούς παραγωγής η οποία συνδυάζει την εξόρυξη και τη μεταλλουργική μεταποίηση μέσω πυρομεταλλουργίας ή υδρομεταλλουργίας, ενώ η πηγή δευτερογενούς παραγωγής προκύπτει από μια διεργασία ανάκτησης και ανακύκλωσης·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ευρωπαϊκός χαλυβουργικός τομέας έχει διαδραματίσει ιστορικά σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και αποτελεί τη βάση της βιομηχανικής προστιθέμενης αξίας και των αλυσίδων αξίας στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας των βασικών μετάλλων διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο στην ανάπτυξη της συνολικής οικονομίας, τόσο από τεχνολογική άποψη όσο και για την αντιμετώπιση των προβλημάτων εφοδιασμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας του χάλυβα, με το κλείσιμο μονάδων που αντιπροσωπεύουν πάνω από 40 εκατομμύρια τόνους δυναμικότητας παραγωγής χάλυβα από το 2008 και την απώλεια περισσότερων από 60.000 άμεσων θέσεων εργασίας και περισσότερων από 100.000 έμμεσων θέσεων εργασίας, διέρχεται τη σοβαρότερη κρίση της ιστορίας του σε καιρό ειρήνης, κρίση που προκαλεί μεγαλύτερη εξάρτηση των βιομηχανικών μεταποιητικών τομέων από τις εισαγωγές από τρίτες χώρες και απώλεια βιομηχανικής τεχνογνωσίας, με άμεσο αντίκτυπο σε εκατομμύρια θέσεις εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκόσμια πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα υπολογίζεται μεταξύ 300 και 400 εκατομμυρίων τόνων, κυρίως στην Κίνα˙

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιομηχανία βασικών μετάλλων αντιμετωπίζει σημαντική πτώση στη ζήτηση και ισχυρό παγκόσμιο ανταγωνισμό, κυρίως από τρίτες χώρες στις οποίες δεν ισχύουν τα ίδια υψηλά πρότυπα και οι ίδιοι αυστηροί κανονισμοί που ισχύουν στην Ευρώπη·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τιμές ενέργειας στην Ευρώπη είναι υψηλότερες από ό,τι σε πολλές άλλες οικονομίες, κυρίως λόγω της ανεπαρκούς ολοκλήρωσης της αγοράς ενέργειας, της αύξησης των φόρων, των δασμών και του κόστους δικτύων, και περιορίζουν σημαντικά την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας βασικών μετάλλων στην παγκόσμια αγορά·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία βασικών μετάλλων αντιμετωπίζει σοβαρή διαρροή επενδύσεων προς τρίτες χώρες, που οφείλεται κυρίως στις συγκριτικά υψηλές τιμές ενέργειας και στο κόστος του άνθρακα·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα διαδοχικά κλεισίματα ευρωπαϊκών μονάδων ηλεκτρόλυσης οι οποίες επεξεργάζονται μέταλλα όπως αλουμίνιο, χαλκό και μαγνήσιο, δείχνουν πως η Ευρώπη γνωρίζει έντονη αποβιομηχάνιση σε ό,τι αφορά αυτόν τον τομέα, η οποία δεν οφείλεται στη μείωση της ευρωπαϊκής ζήτησης, αλλά κυρίως στην αύξηση και τη μεγάλη διακύμανση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας σε πολλά κράτη μέλη καθώς και στο ντάμπινγκ από τρίτες χώρες·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράματα μετάλλων όπως ο χάλυβας, το αλουμίνιο, ο ψευδάργυρος, το τιτάνιο και ο χαλκός (συμπεριλαμβανομένων των γαλβανισμένων λαμαρινών), τα οποία στο παρόν σχέδιο ψηφίσματος ορίζονται ως βασικά μέταλλα, αποτελούν βασικά υλικά για την κατασκευή ηλεκτρονικών ειδών, μηχανημάτων, εξοπλισμού και αυτοκινήτων, καθώς και στον οικοδομικό κλάδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιομηχανία βασικών μετάλλων της ΕΕ θα πρέπει να θεωρείται στρατηγικό πλεονέκτημα για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα, ιδίως για άλλους βιομηχανικούς τομείς, καθώς και για την ανάπτυξη των υφιστάμενων και νέων υποδομών·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντιμετώπιση του ζητήματος της ανταγωνιστικότητας και του κινδύνου διαρροής άνθρακα θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα, και ότι πρέπει να αποφεύγονται τα μέτρα προστατευτισμού·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 2009, έχει παρατηρηθεί στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ αυξανόμενο πλεόνασμα δικαιωμάτων και διεθνών πιστωτικών μορίων συγκριτικά με τις εκπομπές, γεγονός που έχει αποδυναμώσει σημαντικά το μήνυμα σχετικά με την τιμή των ανθρακούχων εκπομπών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο μέλλον, όταν γίνουν ακριβότερες οι άδειες του ευρωπαϊκού ΣΕΔΕ, ενδέχεται να προκληθεί ανταγωνιστικό σοκ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αν δεν καταβληθεί ανάλογη προσπάθεια σε διεθνές ή εθνικό επίπεδο, συγκεκριμένα μέσω της ίδρυσης αγοράς άνθρακα παρόμοιας με αυτήν της ΕΕ, πολλοί βιομηχανικοί τομείς και εγκαταστάσεις στην ΕΕ θα χάσουν τη διεθνή ανταγωνιστικότητά τους, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε κάποιο βαθμό σε διαρροή άνθρακα· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας στη βιομηχανία βασικών μετάλλων, που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί αποτελεσματικά μέσω ιδιωτικών επενδύσεων και συστημάτων στήριξης για τον εκσυγχρονισμό των μονάδων·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία βασικών μετάλλων βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν αγώνα δρόμου με αντίπαλο το χρόνο προκειμένου να ανακτήσει την παγκόσμια ανταγωνιστικότητά της και την ικανότητα πραγματοποίησης επενδύσεων στην Ευρώπη και, συνεπώς, να ανταποκριθεί στις κοινωνικές και περιβαλλοντικές της προκλήσεις, στις οποίες οφείλει να αντεπεξέλθει παραμένοντας παγκόσμιο υπόδειγμα σε ό,τι αφορά την κοινωνική και περιβαλλοντική ευθύνη των μονάδων της· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως απόρροια της παγκόσμιας πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας και των αθέμιτων επιδοτήσεων, καθώς και του ντάμπινγκ από τρίτες χώρες, η ευρωπαϊκή αγορά βασικών μετάλλων υφίσταται περαιτέρω πιέσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η καινοτομία σε επίπεδο παραγωγής έχει θετικό αντίκτυπο στην αύξηση της απασχόλησης σε όλα τα στάδια του κύκλου οικονομικής δραστηριότητας των βιομηχανιών· λαμβάνοντας, αφετέρου, υπόψη ότι ορισμένες επιχειρήσεις εφαρμόζουν στρατηγικές που εστιάζουν στην επίτευξη βραχυπρόθεσμων οικονομικών οφελών εις βάρος της καινοτομίας, των επενδύσεων στην Ε&Α, της απασχόλησης και της αναβάθμισης των δεξιοτήτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή των εργαζομένων σε μέτρα καινοτομίας και διαμόρφωσης στρατηγικών αποτελεί την καλύτερη εγγύηση οικονομικής επιτυχίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δίκαιο εμπόριο προϊόντων χάλυβα μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν τηρούνται τα θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα και περιβαλλοντικά πρότυπα·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε μια εκβιομηχανισμένη και αποδοτική από πλευράς πόρων οικονομία είναι επιτακτική η αναβάθμιση των δευτερογενών μετάλλων (τα οποία προκύπτουν από διαδικασία ανάκτησης και ανακύκλωσης), η οποία πρέπει να αναπτυχθεί στο πλαίσιο μιας ανταγωνιστικής και βιώσιμης κυκλικής οικονομίας, αλλά δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να καλύψει πλήρως τις ανάγκες των ευρωπαϊκών οικονομιών σε βασικά μέταλλα ούτε σε ποιότητα ούτε σε ποσότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι το εμπορικό ισοζύγιο παλαιοσιδήρου (σκραπ) στην ΕΕ είναι θετικό και θα πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την παροχή κινήτρων με στόχο την ανακύκλωση παλαιοσιδήρου στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιομηχανία βασικών μετάλλων και οι σχετικοί προμηθευτές πρώτων και βοηθητικών υλών θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με ολοκληρωμένο και ενιαίο τρόπο·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την ενεργειακή μετάβαση, καθώς τα βασικά μέταλλα, όπως οι σπάνιες γαίες, αποτελούν τον πυρήνα των νέων τεχνολογιών που απαιτούνται για τη μετάβαση αυτή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ εξακολουθεί να εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές των μετάλλων που είναι απαραίτητα για τον εξοπλισμό παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, τα οποία προσφέρουν πραγματικές ευκαιρίες για τον τομέα, και συγκεκριμένα για την αντιμετώπιση των ενδεχόμενων δυσκολιών εφοδιασμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ενεργειακή απόδοση αποτελούν σημαντική κινητήρια δύναμη για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε βιομηχανικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων του χαλκού, του αλουμινίου και του χάλυβα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η θέσπιση μιας φιλόδοξης ευρωπαϊκής πολιτικής στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας θα μπορούσε να αποτελέσει κινητήρια δύναμη για τη μελλοντική ζήτηση βασικών μετάλλων στην Ευρώπη, ιδίως μέσω της παροχής της δυνατότητας παραγωγής προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας· λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη περιβαλλοντικής ευθύνης των επιχειρήσεων και το γεγονός ότι ορισμένες βιομηχανικές εγκαταστάσεις παραβιάζουν κατάφωρα την ευρωπαϊκή νομοθεσία ενώ ορισμένες εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις είναι επιβλαβείς για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα περιβαλλοντικά πρότυπα και οι αρχές της κυκλικής οικονομίας θα πρέπει να αποτελούν τη βάση των επενδύσεων στην ανάπτυξη και στην καινοτομία στον βιομηχανικό τομέα των βασικών μετάλλων στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι στον ενεργειακό χάρτη πορείας της Επιτροπής για το 2050 διαπιστώνεται ότι η απαλλαγή του τομέα της ενέργειας από τις ανθρακούχες εκπομπές και η προοπτική αύξησης του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κοστίζουν λιγότερο από τη συνέχιση των υφιστάμενων πολιτικών και ότι με την πάροδο του χρόνου οι τιμές της ενέργειας από πυρηνικά και ορυκτά καύσιμα θα συνεχίσουν να αυξάνονται, ενώ το κόστος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα μειώνεται·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η γνωμοδότηση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με συστάσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις για τη διατλαντική εταιρική σχέση εμπορίου και επενδύσεων (TTIP) (2014/2228(INI)) υπογράμμισε τη σημασία ενός κεφαλαίου σχετικά με την ενέργεια, που να καλύπτει όλα τα υφιστάμενα μέτρα τα οποία περιορίζουν ή θέτουν υπό όρους τις εξαγωγές ενέργειας, και ταυτόχρονα τόνισε το μειονέκτημα των ενεργοβόρων βιομηχανιών της ΕΕ και την ανάγκη διασφάλισης της ανταγωνιστικότητάς τους·

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο μια φιλόδοξη πολιτική καινοτομίας που θα ανοίγει το δρόμο για την ανάπτυξη υψηλής ποιότητας, ενεργειακά αποδοτικών και καινοτόμων προϊόντων (π.χ. υψηλής αντοχής και συγχρόνως εύκαμπτα προϊόντα χάλυβα), καθώς και νέων διαδικασιών παραγωγής θα επιτρέψει στην ΕΕ να αντεπεξέλθει στον εντεινόμενο παγκόσμιο ανταγωνισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 65 % των επιχειρηματικών δαπανών για Ε&Α πραγματοποιείται από τη μεταποιητική βιομηχανία και ότι κατά συνέπεια είναι ουσιώδους σημασίας η ενίσχυση της βιομηχανικής μας βάσης προκειμένου να διατηρηθούν η πραγματογνωσία και η τεχνογνωσία στην ΕΕ·

ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιομηχανία βασικών μετάλλων της ΕΕ χάνει την ανταγωνιστικότητά της εν μέρει λόγω του υψηλού ρυθμιστικού και διοικητικού φόρτου·

ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στόχος της δέσμης μέτρων για την Ενεργειακή Ένωση είναι η δημιουργία μιας ασφαλούς, βιώσιμης, ανταγωνιστικής και προσιτής οικονομικά αγοράς ενέργειας, προκειμένου να ενισχυθεί η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, με τη μείωση και εναρμόνιση των τιμών ενέργειας στην Ευρώπη και μεταξύ των κρατών μελών·

ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναγνώριση του οικονομικού καθεστώτος της αγοράς σε κρατική οικονομία ή άλλου είδους καθεστώς χωρίς οικονομία της αγοράς θα υπονόμευε τα μέσα εμπορικής άμυνας και θα επηρέαζε σημαντικά την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών βιομηχανιών βασικών μετάλλων·

ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έρευνα, η ανάπτυξη και η καινοτομία στον εν λόγω τομέα είναι καθοριστικής σημασίας για την ευρωπαϊκή βιομηχανία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παύση λειτουργίας μονάδων επιφέρει συχνά ανεπανόρθωτη απώλεια τεχνολογίας και τεχνογνωσίας, καθώς και απώλεια δεξιοτήτων του βιομηχανικού εργατικού δυναμικού·

Η σημασία των βασικών μετάλλων για την ευρωπαϊκή βιομηχανία

1. υπογραμμίζει τη σημασία της βιομηχανίας βασικών μετάλλων για μια σειρά κατάντη τομέων, μεταξύ των οποίων η αυτοκινητοβιομηχανία, η αεροναυπηγική, η παραγωγή ενέργειας, οι κατασκευές ή ακόμη και οι συσκευασίες·

2. εκτιμά ότι η Ευρώπη, η οποία εμφανίζει ήδη μεγάλο βαθμό εξάρτησης σε πρώτες ύλες, δεν πρέπει να επιτρέψει τη δημιουργία μιας νέας εξάρτησης στα βασικά μέταλλα, καθώς η εξέλιξη αυτή θα είχε πολύ αρνητικό αντίκτυπο στους προαναφερθέντες κατάντη τομείς·

3. επισημαίνει ότι στον τομέα της χαλυβουργίας η ΕΕ εμφανίζει έλλειμμα παραγωγικής ικανότητας στα χαλυβδόφυλλα λόγω του μαζικού κλεισίματος επιχειρήσεων τα τελευταία έτη και της αναθέρμανσης της ζήτησης μετά από περίοδο στασιμότητας·

4. υπογραμμίζει ότι η ζήτηση μη σιδηρούχων μετάλλων όπως το αλουμίνιο και ο χαλκός σημειώνει διαρκή αύξηση παρά την κρίση·

Η ανάγκη άμεσης δράσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των υψηλών τιμών ενέργειας

5. τονίζει ότι ο ανασχεδιασμός του υφιστάμενου συστήματος ΣΕΔΕ αποτελεί ένα από τα πλέον πιεστικά ζητήματα για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας βασικών μετάλλων· λαμβάνει γνώση της δρομολόγησης, από την Επιτροπή, του προβληματισμού που θα οδηγήσει στη μεταρρύθμιση του συστήματος ΣΕΔΕ για την τέταρτη περίοδο 2021-2028, και ζητεί στο πλαίσιο αυτό η μεταρρύθμιση να περιλαμβάνει το ζήτημα της διαρροής άνθρακα και να προωθεί την αποτελεσματικότητα, τη βιομηχανική καινοτομία και τις βέλτιστες αποδόσεις που μπορεί να διασφαλιστούν με την εν λόγω μεταρρύθμιση, ενώ παράλληλα να εξεταστεί η παροχή στήριξης στο ΣΕΔΕ με άλλα μέσα και καινοτόμες στρατηγικές για την αποτελεσματική μείωση των εκπομπών· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ανταμείψει κατά την επανεξέταση του ΣΕΔΕ τους φορείς με τις καλύτερες επιδόσεις στους κλάδους έντασης ενέργειας στον τομέα της παραγωγής με χαμηλότερες εκπομπές·

6. επισημαίνει την καθιέρωση του αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς το 2019 και αναμένει τις προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση του ΣΕΔΕ μετά το 2020, οι οποίες θα αποτελέσουν αντικείμενο ειδικής και ξεχωριστής εξέτασης από το Κοινοβούλιο·

7. ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, από την Επιτροπή να τροποποιήσει το σύστημα παραχώρησης δικαιωμάτων εκπομπών, γενικεύοντας την εφαρμογή της αξιολόγησης που χρησιμοποιείται για τις τιμές αναφοράς που ισχύουν για τη βιομηχανία, οι οποίες βασίζονται σε αέρια θερμοκηπίου ανά εκπεμπόμενο τόνο και όχι ανά εγκατάσταση, διότι τα πιο καθαρά εργοστάσια πρέπει, εν είδει κινήτρου, να έχουν τη δυνατότητα να παράγουν περισσότερο· υπογραμμίζει στο πλαίσιο αυτό τη σημασία της ύπαρξης ενός συστήματος που θα καθιστά ελκυστική την επένδυση σε ενεργειακά αποδοτικές λύσεις·

8. ζητεί στο πλαίσιο αυτό να καταργηθεί η εφαρμογή του εγκάρσιου συντελεστή διόρθωσης για το 10% των εγκαταστάσεων με τις καλύτερες επιδόσεις που αντιμετωπίζουν διαρροή άνθρακα, έτσι ώστε να μπορούν να επωφελούνται από 100% δωρεάν δικαιώματα στους τομείς που κινδυνεύουν να χάσουν τη διεθνή ανταγωνιστικότητά τους λόγω του υψηλού κόστους του άνθρακα, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η ενάρετη συμπεριφορά των βιομηχάνων και των εργαζομένων που κατέβαλαν τις απαραίτητες προσπάθειες ώστε να φτάσουν στο ελάχιστο επίπεδο εκπομπών που αντιστοιχεί στις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές· πιστεύει ότι ένα τέτοιο μέτρο δεν πρέπει να έχει αντίκτυπο στο συνολικό ανώτατο όριο εκπομπών· επισημαίνει ότι η διαρροή άνθρακα στις περιοχές του κόσμου που ευθύνονται για τις υψηλότερες εκπομπές CO₂ επηρεάζει αρνητικά τα παγκόσμια περιβαλλοντικά ζητήματα·

9. ζητεί από τις βιομηχανίες έντασης ενέργειας να συνεχίσουν να καταβάλλουν προσπάθειες για τη βελτιστοποίηση των συστημάτων ανακύκλωσης και τη μείωση των εκπομπών CO₂, προκειμένου να εξασφαλιστεί η μελλοντική ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας και να επιτευχθούν οι καθορισμένοι δεσμευτικοί στόχοι μείωσης, της ΕΕ· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας, η αποδοτικότητα των πόρων και η μείωση των εκπομπών, καθίστανται συμπληρωματικοί στόχοι, διότι εάν η ευρωπαϊκή παραγωγή γίνει ενάρετη ως προς τις εκπομπές άνθρακα, η διατήρηση των μεριδίων της στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια αγορά αποτελεί ένα αποτελεσματικό μέσο συμβολής σε μια παγκόσμια μείωση των βιομηχανικής προέλευσης αερίων του θερμοκηπίου· προσθέτει ότι το ίδιο ισχύει και για την εισαγόμενη παραγωγή η οποία πληροί πρότυπα ενεργειακής απόδοσης και εκπομπών ισοδύναμα με την παραγωγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης· υπογραμμίζει ότι οι επιχειρήσεις τρίτων χωρών, οι οποίες αποτελούν μέρος της αλυσίδας αξίας, πρέπει και αυτές με τη σειρά τους να δραστηριοποιούνται σύμφωνα με τους στόχους της πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια, και να λαμβάνουν ιδίως υπόψη την πρόοδο που έχει συντελεστεί στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης·

Συνοριακή προσαρμογή άνθρακα: ένα προσωρινό και ευέλικτο μέτρο διεθνούς διάστασης σύμφωνα με τον ΠΟΕ

10. υπογραμμίζει επιτατικά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητεί να διαπραγματευτεί με τρίτες χώρες, από την εποχή της δημιουργίας της Διεθνούς Διαπραγματευτικής Επιτροπής που προετοίμασε τη Σύμβαση του Ρίο το 1992, μια διεθνή συμφωνία με αντικείμενο τους στόχους προστασίας από την κλιματική αλλαγή, χωρίς επιτυχία μέχρι στιγμής, παρά τον ολοένα και περισσότερο επείγοντα χαρακτήρα μιας τέτοιας συμφωνίας, όπως έχει τονιστεί με σχεδόν ομόφωνη συναίνεση από την επιστημονική κοινότητα· ζητεί να συνεχίσει η ΕΕ να κατέχει ηγετική θέση και υπογραμμίζει την επιτακτική ανάγκη να διασφαλιστεί η σύναψη δεσμευτικής παγκόσμιας συμφωνίας στη διάσκεψη του Παρισιού, με απόλυτη δέσμευση εκ μέρους όλων των συμβαλλόμενων μερών να αποτρέψουν αποτελεσματικά την επικίνδυνη κλιματική αλλαγή· υπογραμμίζει ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις πρέπει να οδηγήσουν σε νομικά δεσμευτική συμφωνία η οποία θα περιλαμβάνει στόχους που θα εφαρμόζονται στο σύνολο της οικονομίας για όλα τα συμβαλλόμενα μέρη, τηρώντας τον συμφωνηθέντα στόχο του περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε επίπεδα κάτω των 2°C· υπογραμμίζει ότι μια ολοκληρωμένη διεθνής συμφωνία θα εξισώσει τους όρους ανταγωνισμού για τη βιομηχανία και θα μειώσει τον κίνδυνο διαρροής άνθρακα από την ΕΕ·

11. υπογραμμίζει ότι η ανάληψη διεθνούς δράσης για το κλίμα αποτελεί την καλύτερη συνταγή για την πρόληψη της διαρροής άνθρακα· προσβλέπει εν προκειμένω στη διάσκεψη COP21 για το κλίμα που θα πραγματοποιηθεί στο Παρίσι· υπογραμμίζει το γεγονός ότι η σύναψη φιλόδοξης διεθνούς συμφωνίας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, που θα εξασφάλιζε ισότιμους όρους ανταγωνισμού για όλες τις χώρες που είναι διατεθειμένες να συνεργαστούν σε πολυμερές επίπεδο και θα δημιουργούσε ένα συνεκτικό παγκόσμιο περιβαλλοντικό σύστημα για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, θα ήταν ο θετικότερος τρόπος αντιμετώπισης των παγκόσμιων εκπομπών· τονίζει ότι μια τέτοια συμφωνία θα καθιστούσε δυνατό τον θεμιτό ανταγωνισμό για όλους τους παραγωγούς βασικών μετάλλων και θα καθιστούσε άσκοπες τις σκέψεις για συνοριακή προσαρμογή υπό τον όρο ότι η εφαρμογή της θα υπόκειτο σε αποτελεσματική παρακολούθηση και σε κάθε αναπροσαρμογή που θα χρειαζόταν· επισημαίνει ότι η εν λόγω διεθνής συμφωνία πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει αξιόπιστες δεσμεύσεις από τις χώρες με τις υψηλότερες εκπομπές· επισημαίνει επίσης εν προκειμένω την ανάγκη για τήρηση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων ώστε να δημιουργηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού·

12. επισημαίνει ότι ο μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα, δεδομένου ότι λαμβάνει υπόψη τόσο τις εισαγωγές όσο και τις εξαγωγές, ενσωματώνει στην ευρωπαϊκή ρύθμιση ένα μοντέλο μείωσης των εκπομπών το οποίο περιλαμβάνει επίσης έναν προσανατολισμό που εστιάζεται στην κατανάλωση που πραγματοποιείται στην επικράτεια, και ότι μια τέτοια προσέγγιση «από τα κάτω προς τα πάνω» έχει το πλεονέκτημα ότι επιδέχεται γενίκευση ως οικουμενική λύση, και επιτρέπει να αποφασίζει ανεξάρτητα κάθε κράτος τον βαθμό φιλοδοξίας που θα έχει η πολιτική του για την κλιματική αλλαγή, υπό την επιφύλαξη προσεκτικής αξιολόγησης των επιπτώσεων· καλεί την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε στις μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες να συμπεριληφθούν διατάξεις για τη σημαντική βελτίωση των εξαγωγικών ευκαιριών και της πρόσβασης στις αγορές των ευρωπαϊκών προϊόντων βασικών μετάλλων· επαναλαμβάνει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να συμπεριλάβει την απαγόρευση στρεβλωτικών πρακτικών για τις πρώτες ύλες (διπλή τιμολόγηση, εξαγωγικοί περιορισμοί) στις περιφερειακές, διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών·

13. υπογραμμίζει ότι όλα τα μέτρα που επηρεάζουν το εμπόριο πρέπει να σέβονται τις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες· επιβεβαιώνει ότι οι στόχοι στους οποίους αποβλέπει η κλιματική πολιτική για την προστασία της ζωής και της υγείας των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών, όπως είναι η διατήρηση πεπερασμένων φυσικών πόρων, εφόσον εφαρμοστούν χωρίς να εισάγουν διακρίσεις και όχι ως συγκεκαλυμμένοι περιορισμοί, αντιστοιχούν στις εξαιρέσεις που απαριθμούνται στο άρθρο ΧΧ της ΓΣΔΕ· διευκρινίζει ότι η κλιματική αλλαγή, δεδομένου του παγκόσμιου χαρακτήρα της, πρέπει να τύχει νομικής προσοχής· εκτιμά ότι μια ατμόσφαιρα με χαμηλή περιεκτικότητα σε άνθρακα (ο καθαρός αέρας) έχει ήδη θεωρηθεί φυσικός πόρος που επιδέχεται εξάντληση και συνεπώς πρέπει να θεωρείται δημόσιο αγαθό· διευκρινίζει επίσης ότι είναι αδύνατο να επιβληθούν αντίποινα ως αποτέλεσμα των μέτρων συνοριακής προσαρμογής άνθρακα χωρίς να παραβιαστούν οι κανόνες του διεθνούς εμπορίου και χωρίς τον κίνδυνο καταδίκης· επαναλαμβάνει ότι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για την προστασία των ευρωπαϊκών βιομηχανιών, αλλά για την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών βιομηχανιών σε ισότιμη βάση με τους εξωτερικούς ανταγωνιστές τους·

14. επισημαίνει ότι θα ήταν ευκταίο να εξεταστεί μια μερική αναδιάθεση των εσόδων που αντλούνται από τους πλειστηριασμούς προς πρωτοβουλίες περιβαλλοντικής προστασίας και μέτρα καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, όπως για παράδειγμα προς το Πράσινο ταμείο που προβλέπεται στις συμφωνίες του Cancún και άλλα διεθνή χρηματοδοτικά μέσα για το κλίμα·

15. παρατηρεί ότι τα συμφωνηθέντα πρότυπα σχετικά με τον υπολογισμό του περιεχομένου άνθρακα και τις εκπομπές των προϊόντων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους αυξάνουν τη διαφάνεια και μπορούν να διευκολύνουν την προώθηση της βιώσιμης παραγωγής και κατανάλωσης, μεταξύ άλλων στον κλάδο των μετάλλων·

16. υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί μια βάση δεδομένων που θα παρέχει πληροφορίες για το περιεχόμενο άνθρακα των προϊόντων της βιομηχανίας βασικών μετάλλων της Ευρώπης·

Αντιστάθμιση των έμμεσων εκπομπών

17. εκφράζει την αποδοκιμασία του για το γεγονός ότι το βασιζόμενο στις κρατικές ενισχύσεις καθεστώς αντιστάθμισης του έμμεσου κόστους οδήγησε στη γέννηση μιας νέας πηγής αθέμιτου ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά της ΕΕ μεταξύ των ενεργοβόρων παραγωγών ορισμένοι εκ των οποίων επωφελούνται από την οικονομική στήριξη των δημόσιων αρχών τους· ζητεί, η αντιστάθμιση αυτή να εναρμονίζεται και, εφόσον αυτό δικαιολογείται, να εφαρμόζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να διασφαλίζονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού με τους ανταγωνιστές παγκοσμίως και μεταξύ των Ευρωπαίων παραγωγών και να εξασφαλίζεται αποτελεσματική προστασία από τη διαρροή άνθρακα· παρατηρεί ότι τούτο ισχύει ιδίως για τα έξι μη σιδηρούχα μέταλλα, η εμπορία των οποίων γίνεται σε τιμές που καθορίζονται από την παγκόσμια προσφορά και ζήτηση και ορίζονται κυρίως από το χρηματιστήριο μετάλλων του Λονδίνου· εκτιμά, συνεπώς, ότι οι παραγωγοί βασικών μετάλλων απλώς δέχονται τις τιμές και δεν είναι σε θέση να μετακυλήσουν τυχόν αυξήσεις του κόστους στους πελάτες τους· συμπεραίνει ότι είναι επιτακτική ανάγκη να παραμείνουν σε ισχύ οι αποζημιώσεις για τις έμμεσες εκπομπές· επισημαίνει τη συμφωνία για τη θέσπιση και τη λειτουργία αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς (2014/0011/COD) όπου ορίζεται ότι «για την επίτευξη του στόχου της εξασφάλισης ίσων όρων ανταγωνισμού, η εν λόγω επανεξέταση θα πρέπει επίσης να εξετάζει εναρμονισμένα μέτρα σε επίπεδο Ένωσης για την αντιστάθμιση του έμμεσου κόστους»· παραπέμπει, στο πλαίσιο αυτό, στον κανονισμό 1/2003 του Συμβουλίου για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης[11] καθώς και στα άρθρα 107 και 108 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης· καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει τον αντίκτυπο των διαφόρων καθεστώτων στήριξης για την ενέργεια στις λιανικές τιμές της ενέργειας που επηρεάζουν έμμεσα την ανταγωνιστικότητα των βιομηχανιών έντασης ενέργειας των επιμέρους κρατών μελών·

18. θεωρεί ότι ο διαφοροποιημένος αντίκτυπος των ανθρακούχων εκπομπών στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, που αναλογεί στο ενεργειακό μίγμα του κάθε προμηθευτή, αποτελεί παράγοντα θεμιτού ανταγωνισμού, που αντιστοιχεί μεταξύ άλλων στην επιλογή κάθε κυρίαρχου κράτους· χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση· πιστεύει ότι μια εύρυθμα λειτουργούσα εσωτερική αγορά ενέργειας που θα παρέχει ασφαλή και βιώσιμη ενέργεια και θα διασφαλίζει επαρκείς διασυνδέσεις των κρατών μελών θα συμβάλει στην ελάττωση των τιμών της ενέργειας για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες και τους ευρωπαίους καταναλωτές· εκτιμά ότι το ΣΕΔΕ αποτελεί εναρμονισμένο μέτρο της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών της βιομηχανίας και ότι, ως εκ τούτου, ο αντίκτυπός του πρέπει να εξετάζεται στο πλαίσιο εναρμονισμένου συστήματος·

Υποστήριξη για επενδύσεις στην παραγωγή βασικών μετάλλων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών

19. ζητεί επιτακτικά την εκχώρηση δωρεάν δικαιωμάτων για τις πλέον αποδοτικές εγκαταστάσεις στους τομείς διαρροής άνθρακα, συναρτήσει των επενδυτικών προγραμμάτων για νέο εξοπλισμό, Ε&Α (συμπεριλαμβανομένων της δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS) και της χρήσης άνθρακα (CCU)) και για κατάρτιση προσωπικού, το ταχύτερο δυνατό και σε κάθε περίπτωση από το 2018 και κατά την τέταρτη φάση εμπορίας, που καλύπτει την περίοδο 2021-2030 έτσι ώστε να ικανοποιηθούν τα υψηλά πρότυπα προστασίας του κλίματος και του περιβάλλοντος και των δικαιωμάτων απασχόλησης, εμμένει στην απόλυτη ανάγκη επενδύσεων στην έρευνα και την ανάπτυξη προκειμένου η Ευρώπη να παραμείνει πόλος αριστείας στον τομέα της παραγωγής βασικών μετάλλων· υπενθυμίζει ότι οι βιομηχανίες που επενδύουν είναι εκείνες που είναι ανθεκτικότερες στην κρίση· ζητεί, τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ να χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση δράσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στο εσωτερικό της ΕΕ και στις αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένων επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και έργα ενεργειακής απόδοσης στους βιομηχανικούς τομείς· υποστηρίζει τα σχέδια του πλαισίου για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030, σχετικά με τη δημιουργία ενός μέσου (NER400) για τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, καινοτόμες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και καινοτομίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στους βιομηχανικούς τομείς, όπως προβλέπεται στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2014· προτείνει, τα δοκιμαστικά σχέδια και τα έργα επίδειξης που αφορούν τη δέσμευση, τη χρήση και την αποθήκευση άνθρακα να αποτελέσουν μέρος των προγραμμάτων χρηματοδότησης τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατά τα πρότυπα του NER 300 και του μελλοντικού NER 400 με επιμερισμένη ανάληψη του οικονομικού κινδύνου μεταξύ του χρηματοδότη και της επιχείρησης· υπενθυμίζει τη σημασία των δημόσιων επενδύσεων και, σε ευρωπαϊκό πλαίσιο, των κονδυλίων του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής και της ενεργειακής απόδοσης της βιομηχανίας βασικών μετάλλων, συμπεριλαμβανομένης της επίτευξης χαμηλότερων εκπομπών άνθρακα σύμφωνα με τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»· θεωρεί ότι η κατάρτιση των εργαζομένων στην εφαρμογή των τεχνολογιών και των πρακτικών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα αποτελεί στρατηγική επένδυση στον βιομηχανικό τομέα, η οποία θα πρέπει να ενσωματωθεί πλήρως στα προγράμματα χρηματοδότησης για τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που προωθεί η Επιτροπή·

Γενική λογιστική και διαφάνεια

20. προτείνει, τα δικαιώματα εκπομπών CO₂ να αποτελούν αντικείμενο δημοσιοποίησης κατά τη δημοσίευση των ετήσιων λογαριασμών των επιχειρήσεων, και η Ευρωπαϊκή Ένωση να ευνοήσει την επανάληψη των εργασιών για την εκπόνηση ειδικού διεθνούς λογιστικού προτύπου·

21. υπογραμμίζει τη σημασία της διαφάνειας στη χρήση των εσόδων δικαιωμάτων εκπομπών από τα κράτη μέλη· παραπέμπει εν προκειμένω στην υποχρέωση των κρατών μελών να ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τη χρήση των εσόδων του ΣΕΔΕ· υπογραμμίζει το γεγονός ότι η αύξηση της διαφάνειας θα βοηθούσε τους πολίτες να δουν πώς χρησιμοποιούνται τα έσοδα του ΣΕΔΕ από τις εθνικές δημόσιες αρχές·

22. τονίζει ότι οι εγκαταστάσεις και οι εταιρείες πρέπει να σέβονται όλες τις νομικές απαιτήσεις σχετικά με την κοινωνική ευθύνη και την υποβολή εκθέσεων, προκειμένου να διασφαλίζεται η ισότιμη και αποτελεσματική εφαρμογή των περιβαλλοντικών κανονισμών και να διασφαλίζεται ότι οι αρμόδιες αρχές και οι ενδιαφερόμενοι φορείς, συμπεριλαμβανομένων των εκπροσώπων των εργαζομένων και των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών κοινοτήτων, έχουν πρόσβαση σε όλες τις σχετικές πληροφορίες· υπογραμμίζει το δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες για περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως προβλέπεται στη σύμβαση του Aarhus και εφαρμόζεται στην ΕΕ και στις εθνικές νομοθεσίες, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας 2003/87/ΕΚ· προτείνει, όλες οι διαβαθμισμένες εγκαταστάσεις που υπόκεινται στο ΣΕΔΕ να παρέχουν κάθε έτος πλήρεις πληροφορίες που να συνεκτιμούν την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και τον σεβασμό των ευρωπαϊκών οδηγιών στους τομείς του περιβάλλοντος, της ασφάλειας και της υγιεινής στον χώρο εργασίας, και οι πληροφορίες αυτές να είναι προσιτές στους εκπροσώπους των εργαζομένων όπως και σε εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών που προέρχονται από τους πληθυσμούς των περιοχών που γειτνιάζουν με τις εγκαταστάσεις·

Το ζήτημα των συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας

23. υπογραμμίζει τη σημασία που έχει για την ανταγωνιστικότητα του τομέα βασικών μετάλλων της Ευρώπης η δυνατότητα σύναψης μακροπρόθεσμων συμβάσεων, υπό ορισμένες συνθήκες που θα διευκρινιστούν από την Επιτροπή, οι οποίες πρέπει να είναι συμβατές απόδοση επένδυσης της οποίας η διάρκεια δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 15 έτη προκειμένου για βιομηχανίες υψηλής έντασης κεφαλαίου· υπενθυμίζει ότι είναι αναγκαίο οι βιομηχανικοί φορείς να διασφαλίζουν τις επενδύσεις τους μέσω προβλέψιμων τιμών και σαφούς νομικού πλαισίου· υπογραμμίζει ότι πρέπει να προτιμάται η μακροπρόθεσμη σταθερότητα των συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας από τις ετήσιες δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέργειας· εκφράζει ανησυχία για τους κανονισμούς της αγοράς που επιτρέπουν, σε ορισμένα κράτη μέλη, την ύπαρξη διαρθρωτικού χάσματος μεταξύ των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και του κόστους παραγωγής· καλεί την Επιτροπή να καταπολεμήσει τα απροσδόκητα κέρδη των ιδιωτικών ολιγοπωλίων στην αγορά ενέργειας·

24. εκφράζει ανησυχία για τους κανονισμούς της αγοράς που επιτρέπουν την ύπαρξη ενός διαρθρωτικού χάσματος μεταξύ των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και του κόστους παραγωγής·

Μεταφορά δεξιοτήτων

25. ζητεί να οργανωθεί η μεταφορά δεξιοτήτων μεταξύ των γενεών εργαζομένων σε όλες τις μονάδες που έχουν μη ικανοποιητικές ηλικιακές πυραμίδες, για όλες τις θέσεις παραγωγής υψηλής ειδίκευσης· ενθαρρύνει τη βελτίωση των δεξιοτήτων των νέων εργαζομένων στις επιχειρήσεις μέσω μιας διαρθρωτικής πολιτικής μαθητείας που θα διασφαλίζει την ανάπτυξη των συλλογικών δεξιοτήτων των εργαζομένων· τονίζει τη σημασία των δεξιοτήτων και των προσόντων των εργαζομένων στον τομέα των βασικών μετάλλων· ζητεί την εφαρμογή βιομηχανικών πολιτικών και πολιτικών ενεργού απασχόλησης που να διασφαλίζουν ότι οι γνώσεις αυτές αναπτύσσονται και αναγνωρίζονται ως σημαντικό πλεονέκτημα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας βασικών μετάλλων· ζητεί να λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση της βιωσιμότητας της παραγωγής σε οποιοδήποτε εργοστάσιο η διατήρηση της βιομηχανικής τεχνογνωσίας και η απασχόληση ειδικευμένου εργατικού δυναμικού·

Εφοδιασμός σε πρώτες ύλες

26. ζητεί να αναπτυχθεί ευρωπαϊκή διπλωματική δράση στον τομέα των μεταλλουργικών πρώτων υλών, βασισμένη σε στρατηγικές συμπράξεις επιμερισμού της προστιθεμένης αξίας μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών και των χωρών παραγωγής πρώτων υλών, προκειμένου να προωθηθεί η ανάπτυξη της εξειδικευμένης απασχόλησης σε όλο το μήκος της αλυσίδας αξίας· ζητεί από την Επιτροπή να θεσπίσει μέσο εις βάθος ανάλυσης της αγοράς χάλυβα, το οποίο να μπορεί να παρέχει ακριβείς πληροφορίες για το ευρωπαϊκό και το παγκόσμιο ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης χάλυβα, κάνοντας διάκριση μεταξύ των διαρθρωτικών και των κυκλικών συνιστωσών της ανάπτυξης των συγκεκριμένων αγορών· εκτιμά ότι η εποπτεία της πρωτογενούς και της δευτερογενούς αγοράς βασικών μετάλλων θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στη λήψη διορθωτικών και προορατικών μέτρων τα οποία είναι αναπόφευκτα λόγω της κυκλικής φύσης της χαλυβουργίας· εκφράζει την ικανοποίησή του για την έκθεση του ευρωπαϊκού δικτύου για τις σπάνιες γαίες (ERECON)[12]· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει τη δράση της στο πλαίσιο του ERECON, για την ανάπτυξη μιας διαφοροποιημένης και βιώσιμης αλυσίδας εφοδιασμού σπάνιων γαιών για την Ευρώπη και, ιδίως, να εφαρμόσει τις συστάσεις πολιτικής και να παράσχει υποστήριξη για λύσεις υποκατάστασης και αύξηση της ανακύκλωσης·

Ευρωπαϊκή εμπορική άμυνα για τα βασικά μέταλλα: έμφαση στην πρόληψη παρά στην καθυστερημένη θεραπεία

27. καλεί το Συμβούλιο να ολοκληρώσει την αναθεώρηση των δύο κανονισμών για τα μέσα εμπορικής άμυνας (TDI), προκειμένου να ευθυγραμμίσει, να ενισχύσει και να επισπεύσει τα μέσα αυτά, διασφαλίζοντας ότι δεν θα αποδυναμωθούν· προτείνει τη διενέργεια προκαταρκτικής έρευνας, μέγιστης διάρκειας ενός μηνός, με σκοπό μια πρώτη εξέταση των καταγγελιών για τα μέτρα κατά του ντάμπινγκ και των επιδοτήσεων, που θα μπορούσε, βάσει των πρώτων στοιχείων, να οδηγήσει στη λήψη προληπτικών διορθωτικών μέτρων που θα ακολουθούνται από τη διενέργεια διεξοδικής έρευνας· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η νομοθετική πρόταση για τον εκσυγχρονισμό των TDI έχει περιέλθει σε τέλμα στο Συμβούλιο, παρά την ισχυρή στήριξη που έχει εκφράσει το Κοινοβούλιο υπέρ της λήψης αυστηρότερων μέτρων κατά των αθέμιτων εισαγωγών από τρίτες χώρες· καλεί το Συμβούλιο να προωθήσει άμεσα τον εκσυγχρονισμό των TDI, ώστε να διασφαλιστεί επιτέλους η κατάλληλη αντιμετώπιση των αθέμιτων πρακτικών και να προστατευτεί η ευρωπαϊκή αγορά από το ντάμπινγκ, και να διασφαλιστούν έτσι ισότιμοι όροι ανταγωνισμού και η πλήρης εκμετάλλευση των ευκαιριών που παρέχει η ενεργειακή μετάβαση·

28. θέτει ως στόχο να σημειωθεί ραγδαία πρόοδος στην ανακύκλωση των σπανίων γαιών και των κρίσιμων μετάλλων που καταναλώνονται στην Ένωση·

29. υπογραμμίζει ότι οι ανοξείδωτοι χάλυβες και το αλουμίνιο, όπως και όλα τα βασικά μέταλλα, αποτελούν αντικείμενο παγκόσμιου ανταγωνισμού· εκτιμά ότι η Επιτροπή πρέπει επειγόντως να υιοθετήσει στις αναλύσεις και τις συγκρίσεις της τη διεθνή αγορά ως αγορά αναφοράς και να μην περιορίσει τις έρευνές της μόνο στην εσωτερική αγορά κατά τον ορισμό της έννοιας της σχετικής γεωγραφικής αγοράς· ζητεί να εκπονηθεί μελέτη αντικτύπου των ικανοτήτων παραγωγής, που να λαμβάνει υπόψη, μεταξύ άλλων, τη μονάδα και τις θέσεις εργασίας, πριν από τη λήψη αποφάσεων από τη ΓΔ Ανταγωνισμού της Επιτροπής και να συμπεριληφθούν τα συμπεράσματα της εν λόγω μελέτης στην τελική δημοσιοποίηση που θα γίνει στα ενδιαφερόμενα μέρη· ζητεί την αναθεώρηση της πολιτικής ανταγωνισμού και των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, προκειμένου να διευκολυνθεί η δημόσια παρέμβαση με στόχο τη διατήρηση της κοινωνικής και της περιφερειακής συνοχής, τη βελτίωση των περιβαλλοντικών προτύπων και την αντιμετώπιση των προβληματισμών σχετικά με τη δημόσια υγεία· ζητεί, οι επιπτώσεις οποιασδήποτε απόφασης της ΓΔ Ανταγωνισμού στην απασχόληση να λαμβάνονται εκ των προτέρων υπόψη και να δικαιολογούνται από αντικειμενικά κριτήρια ή, αν προκύπτει ανάγκη, να προσφέρουν την ευκαιρία αποζημίωσης των εργαζομένων που θίγονται από τα διορθωτικά μέτρα για καταχρήσεις δεσπόζουσας θέσης· ζητεί την αύξηση της συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων και, ιδίως, των οργανώσεων εργαζομένων και των συνδικαλιστικών φορέων, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να αποφεύγονται οι πρακτικές κοινωνικού ντάμπινγκ στον τομέα και να διασφαλίζεται η δημιουργία ποιοτικής απασχόλησης· ζητεί τη συμμετοχή των εργαζομένων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του κλάδου·

Ο ρόλος των βασικών μετάλλων στην κυκλική οικονομία

30. επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, τον θετικό αντίκτυπο των δευτερογενών μετάλλων, που συμβάλλουν στη σημαντική μείωση της χρήσης ενέργειας και πρώτων υλών· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να διευκολύνει την ανάπτυξη και τη λειτουργία των αγορών δευτερογενών μετάλλων· ενθαρρύνει την εφαρμογή κυκλικής οικονομίας σε κάθε μονάδα παραγωγής βασικών μετάλλων προκειμένου να συνδυαστεί η αξιοποίηση των παραπροϊόντων και των ανακυκλωμένων μετάλλων με το στόχο της αύξησης της ανταγωνιστικότητάς τους· ζητεί την υποχρεωτική εφαρμογή κυκλικής οικονομίας σε κάθε μονάδα παραγωγής βασικών μετάλλων προκειμένου να συνδυαστεί η αξιοποίηση των παραπροϊόντων και των ανακυκλωμένων μετάλλων με το στόχο της αύξησης της ανταγωνιστικότητάς τους· θέτει ως στόχο να σημειωθεί ραγδαία πρόοδος στην ανακύκλωση των σπανίων γαιών και των κρίσιμων μετάλλων που καταναλώνονται στην Ένωση· ζητεί την ανάπτυξη ισχυρών δεσμών μεταξύ του τομέα της ανακύκλωσης βασικών μετάλλων και άλλων βιομηχανιών, προκειμένου να ενισχυθούν το μέγεθος και η ανθεκτικότητα της βιομηχανικής βάσης, ιδίως σε περιοχές που πλήττονται από την αποβιομηχάνιση· τονίζει στο πλαίσιο αυτό το μεγάλο δυναμικό της υποκατάστασης προϊόντων και πρώτων υλών και της αύξησης της χρήσης παλαιοσιδήρου, μεταξύ άλλων στην παραγωγή χάλυβα και αλουμινίου· τονίζει ότι τα περισσότερα βασικά μέταλλα μπορούν να ανακυκλωθούν πολλές φορές με κατανάλωση μέρους μόνο της ενέργειας που χρησιμοποιείται για την πρωτογενή παραγωγή· εκφράζει την ανησυχία του για τη μεγάλη απώλεια ενέργειας στην Ευρώπη λόγω των νόμιμων και παράνομων εξαγωγών αλουμινίου και χαλκού σε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία, που έχουν θεσπίσει τα ίδια απαγορεύσεις στις εξαγωγές αλουμινίου· πιστεύει ότι τα υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα και οι αρχές της κυκλικής οικονομίας θα πρέπει να αποτελούν τη βάση των επενδύσεων στην ανάπτυξη και στην καινοτομία στον βιομηχανικό τομέα των βασικών μετάλλων στην Ευρώπη· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει οικονομικά κίνητρα για την ανακύκλωση των μετάλλων, συμπεριλαμβανομένων κρίσιμων πρώτων υλών που σήμερα δεν είναι οικονομικά αποδοτικές, όπως οι σπάνιες γαίες, να διερευνήσει κατά πόσον οι αγορές ανακυκλωμένων υλικών μπορούν να υποστηριχθούν μεταξύ άλλων με πράσινα πιστοποιητικά για τα ανακυκλωμένα υλικά, με απαιτήσεις οικολογικής σχεδίασης και με φορολογικά κίνητρα, και να μεριμνήσει ώστε η πολιτική συνοχής και οι προϋπολογισμοί του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τις Στρατηγικές Επενδύσεις (ΕΤΣΕ) να συμβάλλουν επίσης στην προώθηση της αποτελεσματικής χρησιμοποίησης των πόρων και την ανακύκλωση· εκτιμά ότι, για να διατηρηθεί η λειτουργία της αγοράς παλαιοσιδήρου της ΕΕ, θα πρέπει να βελτιωθεί η νομοθεσία για τα απόβλητα, παραδείγματος χάρη μέσω της αναθεώρησης της οδηγίας για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους και άλλης νομοθεσίας περί αποβλήτων· προτείνει να ληφθούν μέτρα για τον καθορισμό στόχων συλλογής, την ενίσχυση της ευθύνης των κατασκευαστών και την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της νομοθεσίας σχετικά με το τέλος του κύκλου ζωής, παραδείγματος χάρη σε σχέση με τα φορτηγά, τα λεωφορεία και τις μοτοσικλέτες· τονίζει ότι απαιτείται εργατικό δυναμικό με κατάλληλα προσόντα και δεξιότητες, για να καταστεί δυνατή η διαχείριση της μετάβασης σε βιωσιμότερες παραγωγικές διαδικασίες και προϊόντα, και ζητεί τη χάραξη ευρωπαϊκής στρατηγικής στον τομέα της κατάρτισης και της εκπαίδευσης, που θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις, τα ερευνητικά ιδρύματα και τους κοινωνικούς εταίρους στις προσπάθειές τους να διερευνήσουν από κοινού τις δεξιότητες που απαιτούνται για την επίτευξη περιβαλλοντικής βιωσιμότητας·

31. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

ΑΙΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η αιμορραγία δυναμικότητας και θέσεων εργασίας την οποία γνωρίζει η ευρωπαϊκή σιδηρουργία οφείλεται στην πτώση της ζήτησης, η οποία το 2014 ήταν κατά 40 εκατ. τόνους χαμηλότερη από τα επίπεδα του 2007. Αυτή η προσαρμογή των δυναμικοτήτων είναι τέτοιας έκτασης, που κάθε ανάκαμωη της ευρωπαϊκής ζήτησης θα έχει ως αποτέλεσμα να προκληθεί ένα τεράστιο εμπορικό έλλειμμα στην Ευρώπη, που θα προξενήσει εξάρτηση και απώλεια βιομηχανικής τεχνογνωσίας, που ασφαλώς θα έχει αντίκτυπο στους κατάντη τομείς του αυτοκινήτου, της οικοδομής και των τεχνολογιών χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα.

Αντίθετα, το κλείσιμο ευρωπαϊκών μονάδων αλουμινίου συμβαίνει ενώ αυξάνεται η ευρωπαϊκή ζήτηση αλουμινίου τα τελευταία χρόνια· ήταν αποτέλεσμα της αύξησης των εισαγωγών.

Έτσι, οι χάλυβες και το αλουμίνιο είναι δύο σημαντικά παραδείγματα των δυσχερειών που συναντούν αυτοί οι κλάδοι, οι οποίοι οφείλουν να συνεχίσουν παράλληλα τον ενεργειακό και περιβαλλοντικό εκσυγχρονισμό τους, κάτι που θα απαιτούσε μια επενδυτική πολιτική για την οποία λίγες επιχειρήσεις έχουν σήμερα τα μέσα.

Βεβαίως, η πολιτική για το κλίμα δεν είναι με κανένα τρόπο η αιτία των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν αυτοί οι κλάδοι, αλλά κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί στο μέλλον εάν συνεχιστεί η κρίση των επενδύσεων και εάν δεν εφαρμοστεί καμιά ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική για τις πρώτες ύλες και τα βασικά μέταλλα.

Αυτή η βιομηχανική πολιτική πρέπει να εξοπλιστεί με τα απαραίτητα εργαλεία και μέσα που θα της επιτρέψουν να επιτύχει αυτή τη μετάβαση προς χαμηλές περιεκτικότητες σε άνθρακα, κάτι που δεν είναι δυνατόν να το επιτύχει χωρίς το στρατηγικό έλεγχο αυτών των βιομηχανιών βασικών μετάλλων και χωρίς να αποκτήσει τα απαραίτητα εργαλεία και μέσα για να αντιμετωπίσει την αύξηση της τιμής του άνθρακα την οποία επιθυμούν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Εάν η επαναχρησιμοποίηση των βασικών μετάλλων και η ανάπτυξη μιας κυκλικής οικονομίας αποτελούν απολύτως καίριους παράγοντες για τις ευρωπαϊκές οικονομίες, η ανακύκλωση μόνη της δεν θα μπορέσει να επαρκέσει για τις μελλοντικές ανάγκες της ευρωπαϊκής ηπείρου που έχει αποδυθεί στην ενεργειακή μετάβαση: ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για την ίδια εγκατεστημένη ισχύ οι ανεμογεννήτριες και οι ηλιακές τεχνολογίες καταναλώνουν έως 90 φορές περισσότερο αλουμίνιο, 50 φορές περισσότερο σίδηρο, χαλκό και γυαλί και 15 φορές περισσότερο μπετόν απ' ό,τι οι πιο κλασικοί θερμικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας (πετρέλαιο, φυσικό αέριο ή πυρηνική ενέργεια) που είναι σήμερα εγκατεστημένοι (για να μη μιλήσουμε για τα σπάνια ή κρίσιμης σημασίας μέταλλα).

Η ανάγκη άμεσης δράσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής

Πρέπει να χαιρετίσουμε τη θέση αιχμής που έχει πάρε η ΕΕ στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, μεταξύ άλλων σε σχέση με την αναγνώριση ενός κλιματικού χρέους απέναντι στις μη βιομηχανικές χώρες.

Η δημιουργία της αγοράς δικαιωμάτων ανθρακούχων εκπομπών το 2005 (οδηγία 2003/87/ΕΚ) αντιστοιχεί στην εφαρμογή, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μιας επιθετικής και μονομερούς στρατηγικής για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η οποία συνίστατο στο να δώσει το παράδειγμα η ΕΕ, επιβάλλοντας ανεξάρτητα από ολόκληρο τον κόσμο επιπρόσθετες επιβαρύνσεις στο σύνολο των οικονομιών της μέσω των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας και των ενεργοβόρων κλάδων.

Υπήρχε τότε η ελπίδα ότι η πολιτική αυτή θα οδηγούσε σε επενδύσεις που θα είχαν στόχο να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και θα συμμετείχαν στον εκσυγχρονισμό των ευρωπαϊκών βιομηχανιών, οι οποίες με τον τρόπο αυτό θα αποκτούσαν προβάδισμα απέναντι στους ανταγωνιστές τους. Το σενάριο αυτό δεν πραγματώθηκε, για διάφορους λόγους, ενώ αντιθέτως ο κίνδυνος της διαρροής άνθρακα αυξήθηκε, παρά τη γενναιόδωρη κατανομή δωρεάν δικαιωμάτων, τα οποία έχουν τα όριά τους ως μηχανισμός προστασίας.

Ο λόγος είναι ότι η κατάσταση έχει αλλάξει από την εποχή της υπογραφής της συμφωνίας του Κιότο το 1997 και η Ευρώπη δεν είναι πλέον κυρίαρχη στα βασικά μέταλλα, αλλά αντιθέτως χρειάζεται να δώσει αγώνα για να κρατήσει την ανεξαρτησία της απέναντι στις ταχέως εκβιομηχανιζόμενες χώρες ("ανατροπή λόγω άνθρακα").

Για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες βασικών μετάλλων επιβάλλεται η στρατηγική ανάγκη να προσαρμοστούν σε αυτή τη νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί από κλιματικής, οικονομικής και κοινωνικής πλευράς, δίνοντας το παράδειγμα με την αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητά τους στην κατανάλωση ενέργειας και πρώτων υλών και όχι με το να εξαφανιστούν από τον αυριανό βιομηχανικό κόσμο.

Η συνοριακή προσαρμογή παρουσιάζεται ως ο πιο αποδοτικό διαρθρωτικός μηχανισμός για να αντιμετωπιστεί το δίλημμα της εγκατάλειψης της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής από τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες που υπόκεινται στον κίνδυνο της διαρροής άνθρακα· εννοείται ότι η συνέχιση της διανομής δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών, που εξομοιώνονται με "επιδοτήσεις για ρύπανση" εάν είναι χωρίς ανταλλάγματα, αντιπροσωπεύει ένα διαφυγόν κέρδος το οποίο θα γίνεται ολοένα και πιο σημαντικό όσο θα αυξάνει η τιμή του CO₂ στην αγορά.

Συνοριακή προσαρμογή

Η εφαρμογή ενός μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής στο πλαίσιο της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής θα έχει ως αποτέλεσμα την εξασφάλιση ισότιμου και ανόθευτου ανταγωνισμού μεταξύ των ευρωπαίων και των μη ευρωπαίων παραγωγών, τόσο σε επίπεδο εσωτερικής αγοράς όσο και σε επίπεδο εξαγωγών, και έτσι την αποφυγή των διαρροών άνθρακα.

- οι εισαγωγές πρέπει να υπόκεινται στους ίδιους κανόνες εμπορίας των δικαιωμάτων εκπομπών στην αγορά άνθρακα με αυτούς που ισχύουν για τους ευρωπαίους παραγωγούς, βάσει του περιεχομένου άνθρακα των εισαγομένων μετάλλων·

- οι εξαγωγές πρέπει να απαλλάσσονται από την υποχρέωση αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών CO₂.

Οι εισαγωγείς βασικών μετάλλων θα είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν στο τελωνείο το CO₂ που έχει εκπεμφθεί για την παραγωγή των μετάλλων που πωλούνται στην ευρωπαϊκή αγορά και να συμμορφώνονται με τους ίδιους κανόνες που ισχύουν για τους Ευρωπαίου παραγωγούς σύμφωνα με την αρχή του ΠΟΕ περί μη διακρίσεων μεταξύ παρόμοιων προϊόντων. Επομένως, δεν πρόκειται κατά κανένα τρόπο για μέσο επιβολής αυθαίρετων διακρίσεων ούτε για συγκαλυμμένο περιορισμό του διεθνούς εμπορίου.

Η περίμετρος της συνοριακής προσαρμογής είναι πανομοιότυπη με εκείνη που ισχύει για τα υφιστάμενα δικαιώματα εκπομπών του ΣΕΔΕ.

Η συνοριακή προσαρμογή, ένα προσωρινό και ευέλικτο μέτρο

Παρομοίως, εάν μια χώρα θεσπίσει δικαιώματα εκπομπών CO₂ για τους παραγωγούς της βασικών μετάλλων συγκρίσιμα με τα ευρωπαϊκά δικαιώματα εκπομπών, η συνοριακή προσαρμογή καθίσταται ευέλικτη συναρτήσει των επιδόσεων άνθρακα των προϊόντων που ανταλλάσσονται μεταξύ των δύο χωρών. Η σύνδεση των αγορών δικαιωμάτων εκπομπών άνθρακα που θα έχουν δημιουργηθεί σε ολόκληρο τον κόσμο θα επιτρέψει να καταργηθεί κάθε συνοριακή προσαρμογή. Ισότιμοι κανόνες ίσον δίκαιος ανταγωνισμός.

Αποφυγή κάθε διαρροής άνθρακα μέσω της συνεκτίμησης ολόκληρου του κλάδου

Έτσι, ένας παραγωγός αλουμινίου που κατασκευάζει την αλουμίνα του (το ενδιάμεσο προϊόν μεταξύ του μεταλλεύματος βωξίτη και του αλουμινίου) στην Ευρώπη υπόκειται στους περιορισμούς του συστήματος ETS, κάτι που δεν ισχύει για έναν παραγωγό αλουμινίου που εισάγει την αλουμίνα του από το εξωτερικό. Το ίδιο ισχύει για όλα τα ενδιάμεσα προϊόντα μεταξύ των μεταλλευμάτων και των μετάλλων, όπως είναι ο σιδηρουργικός οπτάνθρακας, κλάδος στον οποίο η μετεγκατάσταση της παραγωγής (με τις συνεπακόλουθες εισαγωγές) αποτελεί σαφώς διαρροή άνθρακα.

Κατά συνέπεια, η μέτρηση του περιεχομένου βασικού μετάλλου σε άνθρακα πρέπει να εξετάζεται υπό την οπτική γωνία ολόκληρου του κλάδου και όχι υπό την οπτική γωνία της αυστηρά ευρωπαϊκής χωροθέτησης της τελικής παραγωγής του.

Περιεχόμενο άνθρακα για κάθε προϊόν που υπόκειται σε δικαιώματα εκπομπών

Για να μπορέσει να λειτουργήσει δίκαια η συνοριακή προσαρμογή, είναι σκόπιμο να γνωρίζουμε το περιεχόμενο άνθρακα κάθε προϊόντος.

Ωστόσο, αυτό ήδη συμβαίνει στην Ευρώπη και μπορεί να ισχύσει και παντού υπό δύο προϋποθέσεις:

– να εξασφαλιστεί η ιχνηλασιμότητα των ανταλλασσόμενων προϊόντων (κάτι που ήδη συμβαίνει στις βιομηχανίες βασικών μετάλλων, προκειμένου τα προϊόντα να έχουν εγκριθεί και πιστοποιηθεί από αναγνωρισμένα επαγγελματικά πρότυπα)·

– και να οριστεί μια μέθοδος εναρμονισμένη σε διεθνή κλίμακα για τον καθορισμό του περιεχομένου άνθρακα των ανταλλασσόμενων προϊόντων.

Κατά συνέπεια, θα ήταν αναγκαία η δημιουργία ενός διεθνούς/πολυμερούς οργανισμού ή η εκπλήρωση του καθήκοντος αυτού από έναν υφιστάμενο οργανισμό.

Αντιστάθμιση των έμμεσων εκπομπών: ανισότιμος ανταγωνισμός μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών

Οι πολυεθνικές εταιρείες αλουμινίου έχουν αναπτύξει ισχυρή βιομηχανία στα κράτη του Κόλπου, που βασίζεται στις χαμηλές τιμές ενέργειας. Στο πλεονέκτημα της φτηνής ενέργειας προστίθεται, σε αυτές τις χώρες που είναι πλούσιες σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, η απουσία επιβαρύνσεων που συνδέεται με τις εκπομπές CO₂ και τη συμμετοχή στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε τον ανισότιμο χαρακτήρα του ανταγωνισμού, που οφείλεται στην αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας εξαιτίας της μετακύλισης του κόστους των δικαιωμάτων CO2 που πληρώνουν οι παραγωγοί ηλεκτρικού ρεύματος, και κατά συνέπεια ενέκρινε την αντιστάθμιση του εν λόγω κόστους από τις αρμόδιες εθνικές αρχές (ανακοίνωση SWD (2012).

Έτσι, για παράδειγμα, η Ισπανία διαθέτει 5 εκατ. ευρώ σε διάστημα τριών ετών (2013-2015) για αντιστάθμιση, ενώ κατά το ίδιο διάστημα η Γερμανία αφιερώνει 756 εκατ. ευρώ.

Κατανομή δωρεάν δικαιωμάτων για επενδύσεις στην παραγωγή βασικών μετάλλων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών

Η συνοριακή προσαρμογή καθιστά δυνατή τη δημιουργία ενός ενάρετου κύκλου, με την ανάπτυξη μιας οικονομίας βασικών μετάλλων που συνδέει τη μείωση των εκπομπών CO2 με τις επενδύσεις χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, των οποίων η οικονομική απόδοση εξασφαλίζεται με στόχο τη μείωση των εκπομπών και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Λογιστική και οικονομική διαφάνεια

Αυτή τη στιγμή, εάν τα δωρεάν δικαιώματα CO₂ που έχουν διατεθεί στις επιχειρήσεις αποτελούν αντικείμενο δημοσιοποίησης ανά θέση παραγωγής, από τη στιγμή που διατεθούν δεν αποτελούν αντικείμενο καμίας πληροφόρησης ως προς τη χρήση τους εκ μέρους των επιχειρήσεων που τα κατέχουν.

Παρομοίως, τα έσοδα που αντλούνται από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών τα οποία θα έπρεπε τουλάχιστον εν μέρει να αφιερωθούν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής δεν αποτελούν αντικείμενο ιχνηλασιμότητας εκ μέρους των ευρωπαϊκών κρατών.

Διαφάνεια σχετικά με τους κινδύνους που συνδέονται με τη βιομηχανία βασικών μετάλλων

Πρώτη απαίτηση: Η ευρωπαϊκή βιομηχανία βασικών μετάλλων πρέπει να είναι υποδειγματική σε θέματα περιβάλλοντος μέσω της ελαχιστοποίησης των επιπτώσεών της τόσο στους εργαζομένους όσο και στους κατοίκους των γειτονικών περιοχών. Οι εθνικές και ευρωπαϊκές δημόσιες αρχές πρέπει να είναι οι θεματοφύλακες τούτου, λόγω του ότι η αγορά αδυνατεί να συμβιβάσει τη διατήρηση ανταγνωιστικής βιομηχανικής οικονομίας και το σεβασμό του περιβάλλοντος.

Η διαφάνεια αυτή πρέπει να αφορά τις πληροφορίες σχετικά με τις εκπομπές, τις ενέργειες συμμόρφωσης, τις επενδύσεις προόδου και τον αντίκτυπό τους στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων και των πληθυσμών του περίγυρου.

Το ζήτημα των συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας

Η βιομηχανία βασικών μετάλλων είναι βιομηχανία εντάσεως ενεργείας, τούτο δε από πολλές απόψεις.

– Με τη χρήση του άνθρακα ως ορυκτής πρώτης ύλης συστατικού της παραγωγής χαλύβων με άνθρακα·

– Λόγω της δομής του κόστους παραγωγής που χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας το συνολικό κόστος (με διακυμάνσεις ανά χώρα και με απουσία προβλεψιμότητας) στις περιπτώσεις της ηλεκτρόλυσης ψευδαργύρου ή αλουμινίου.

Η αδυναμία υπογραφής μακροπρόθεσμων συμβάσεων προμήθειας σε τιμή που αποτελεί αντικείμενο ελεύθερης διαπραγμάτευσης μεταξύ προμηθευτή και χρήστη της ηλεκτρικής ενέργειας θα έθετε τις ευρωπαϊκές ενεργοβόρες βιομηχανίες σε πολύ επισφαλή θέση απέναντι στο διεθνή ανταγωνισμό.

Επιπλέον, πρέπει να διερωτηθούμε σχετικά με τον δημόσιο και επιδοτούμενο χαρακτήρα ορισμένων διεθνών ανταγωνισμών που εξάγουν βασικά μέταλλα, οι οποίοι δραστηριοποιούνται μέσα σ' ένα οικονομικό σύστημα που χαρακτηρίζεται από την απουσία ελεύθερου ανταγωνισμού και δεν νοθεύεται στον τομέα του ενεργειακού εφοδιασμού.

Ευρωπαϊκή εμπορική άμυνα για τα βασικά μέταλλα: έμφαση στην πρόληψη παρά στην καθυστερημένη θεραπεία

Τη στιγμή που οι αναδυόμενες οικονομίες αναπτύσσουν τις βιομηχανίες βασικών μετάλλων τους, τα οποία αποτελούν τα μέταλλα της οικονομικής τους απογείωσης, έχουν καταστεί μείζονες ανταγωνιστές στην παγκόσμια αγορά χαλύβων όπως και στο σύνολο των βασικών μετάλλων, όπως επίσης και στις σπάνιες γαίες όπου επωφελούνται από το συγκριτικό πλεονέκτημα της πρόσβασης στις πρώτες ύλες στο οποίο ορισμένες φορές προστίθεται η δημόσια ενίσχυση και η αναζήτηση εμπορικών διεξόδων μέσω ντάμπινγκ (το οποίο ορίζεται ως πώληση σε τιμή κάτω του κόστους).

Κατά συνέπεια, επιβάλλεται η ΕΕ να εξοπλιστεί με μια ευέλικτη πολιτική εμπορικής άμυνας που να δίνει δυνατότητες αντίδρασης και να είναι προσαρμοσμένη σε αυτές τις νέες παγκόσμιες βιομηχανικές πραγματικότητας, όπου ο αριθμός λήψης αποφάσεων πρέπει να επιταχυνθεί απέναντι στον δυνητικό πολλαπλασιασμό της ροής υλικών, προϊόντων, όπως και πληροφοριών και υπηρεσιών.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	13.10.2015
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	47 11 3
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Zigmantas Balčytis, Nicolas Bay, David Borrelli, Jerzy Buzek, Philippe De Backer, Pilar del Castillo Vera, Christian Ehler, Peter Eriksson, Fredrick Federley, Ashley Fox, Theresa Griffin, Marek Józef Gróbarczyk, András Gyürk, Roger Helmer, Hans-Olaf Henkel, Kaja Kallas, Barbara Kappel, Krišjānis Kariņš, Seán Kelly, Jeppe Kofod, Miapetra Kumpula-Natri, Janusz Lewandowski, Ernest Maragall, Edouard Martin, Dan Nica, Angelika Niebler, Miroslav Poche, Miloslav Ransdorf, Michel Reimon, Herbert Reul, Paul Rübig, Algirdas Saudargas, Jean-Luc Schaffhauser, Antonio Tajani, Dario Tamburrano, Patrizia Toia, Evžen Tošenovský, Claude Turmes, Kathleen Van Brempt, Henna Virkkunen, Martina Werner, Flavio Zanonato, Carlos Zorrinho, Εύα Καϊλή, Νεοκλής Συλικιώτης, Владимир Уручев
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Michał Boni, David Coburn, Cornelia Ernst, Jens Geier, Gunnar Hökmark, Benedek Jávor, Jude Kirton-Darling, Olle Ludvigsson, Marian-Jean Marinescu, Dominique Riquet, Massimiliano Salini, Theodor Dumitru Stolojan, Pavel Telička, Cora van Nieuwenhuizen, Νότης Μαριάς

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

47	+
ALDE	Dominique Riquet
ECR	Notis Marias
EFDD	David Borrelli, Dario Tamburrano
ENF	Barbara Kappel
GUE	Cornelia Ernst, Miloslav Ransdorf, Neoklis Sylikiotis
PPE	Michał Boni, Jerzy Buzek, Christian Ehler, András Gyürk, Gunnar Hökmark, Krišjānis Kariņš, Seán Kelly, Janusz Lewandowski, Marian-Jean Marinescu, Angelika Niebler, Herbert Reul, Massimiliano Salini, Algirdas Saudargas, Theodor Dumitru Stolojan, Antonio Tajani, Vladimir Urutchev, Henna Virkkunen, Pilar del Castillo Vera
S&D	Zigmantas Balčytis, Jens Geier, Theresa Griffin, Eva Kaili, Jude Kirton-Darling, Jeppe Kofod, Miapetra Kumpula-Natri, Olle Ludvigsson, Edouard Martin, Dan Nica, Miroslav Poche, Patrizia Toia, Kathleen Van Brempt, Martina Werner, Flavio Zanonato, Carlos Zorrinho
VERTS/ALE	Peter Eriksson, Benedek Jávor, Ernest Maragall, Michel Reimon, Claude Turmes

11	-
ALDE	Philippe De Backer, Fredrick Federley, Kaja Kallas, Pavel Telička, Cora van Nieuwenhuizen
ECR	Ashley Fox, Marek Józef Gróbarczyk, Hans-Olaf Henkel, Evžen Tošenovský
EFDD	David Coburn, Roger Helmer

3	0
ENF	Nicolas Bay, Jean-Luc Schaffhauser
PPE	Paul Rübig

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+ : υπέρ

- : κατά

0 : αποχή

[1] ΕΕ L 343, 22.12.2009, σ. 51.
[2] ΕΕ L 188, 18.7.2009, σ. 93.
[3] ΕΕ L 315, 14.11.2012, σ. 1.
[4] ΕΕ L 334, 17.12.2010, σ. 17.
[5] ΕΕ L 140, 5.6.2009, σ. 16.
[6] ΕΕ L 143, 30.4.2004, σ. 56.
[7] ΕΕ L 275, 25.10.2003, σ. 32.
[8] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0032.
[9] ΕΕ C 251 E, 31.8.2013, σ. 75.
[10] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2014)0104.
[11] ΕΕ L 001, 4.1.2003, σ. 1.
[12] http://ec.europa.eu/growth/sectors/raw-materials/specific-interest/erecon/index_en.htm

Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου - Πολιτική απορρήτου