ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τη βιώσιμη αστική κινητικότητα

13.11.2015 - (2014/2242(INI))

Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού
Εισηγήτρια: Karima Delli

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τη βιώσιμη αστική κινητικότητα

(2014/2242(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 17ης Δεκεμβρίου 2014 με τίτλο «Μαζί για ανταγωνιστική και αποδοτική από άποψη πόρων αστική κινητικότητα» (COM(2013) 0913),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Δεκεμβρίου 2011 «σχετικά με τον οδικό χάρτη για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών – Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών»[1],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Ιουνίου 2011 σχετικά με ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα για το αστικό περιβάλλον και το μέλλον του στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής[2],

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 30ής Σεπτεμβρίου 2009 με τίτλο «Σχέδιο δράσης για την αστική κινητικότητα» (CΟΜ(2009) 0490),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 18ης Ιουλίου 2014 με τίτλο «Αστική διάσταση των πολιτικών της ΕΕ – Βασικά χαρακτηριστικά ενός αστικού θεματολογίου της ΕΕ» (COM(2014)0490),

–  έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής της 25ης Σεπτεμβρίου 2007 με τίτλο «Διαμόρφωση νέας παιδείας αστικής κινητικότητας» (COM(2007)0551),

  έχοντας υπόψη το Ειδικό Ευρωβαρόμετρο 406 της Επιτροπής του Δεκεμβρίου 2013 με τίτλο «Attitudes of Europeans towards urban mobility» (Στάσεις των Ευρωπαίων απέναντι στην αστική κινητικότητα),

–  έχοντας υπόψη τη δρομολόγηση από την Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας για Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας,

–  έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής της 29ης Νοεμβρίου 1995 με τίτλο «Το Δίκτυο των Πολιτών: Αξιοποίηση του δυναμικού των δημόσιων επιβατικών μεταφορών στην Ευρώπη» (COM(1995)0601),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 31ης Μαρτίου 1998 με τίτλο «Μεταφορές και CO₂ – Ανάπτυξη μιας κοινοτικής προσέγγισης» (COM(1998)0204),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 4ης Μαρτίου 2015 με τίτλο «Το πρωτόκολλο του Παρισιού: ένα σχέδιο στρατηγικής για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής μετά το 2020» (COM(2015)0081),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/50/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2008, για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και καθαρότερο αέρα για την Ευρώπη[3],

  έχοντας υπόψη τους κανονισμούς (ΕΚ) αριθ. 715/2007[4] και (ΕΚ) αριθ. 595/2009[5] όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών ρύπων από οδικά οχήματα,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 27ης Οκτωβρίου 2015 σχετικά με τις μετρήσεις των εκπομπών στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας[6],

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 18ης Δεκεμβρίου 2013 με τίτλο «Πρόγραμμα «καθαρός αέρας» για την Ευρώπη» (COM(2013) 0918),

  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για την ποιότητα του αέρα και το εργαλείο οικονομικής αξιολόγησης για την υγεία,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας με τίτλο «Επιβάρυνση των ασθενειών από τον περιβαλλοντικό θόρυβο – Ποσοτικοποίηση των ετών υγιούς ζωής που χάνονται στην Ευρώπη»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση TERM του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, του Δεκεμβρίου 2013, με τίτλο «Διεξοδική εξέταση των αστικών μεταφορών»,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 3ης Ιουλίου 2013 σχετικά με την οδική ασφάλεια 2011-2020 και τα πρώτα ορόσημα προς μια στρατηγική κατά των τραυματισμών[7],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Οκτωβρίου 1988 για την προστασία των πεζών και τον ευρωπαϊκό χάρτη για τα δικαιώματα των πεζών[8],

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Βιέννης για την Οδική Κυκλοφορία,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «CARS 2020: Σχέδιο δράσης για μια ανταγωνιστική και βιώσιμη αυτοκινητοβιομηχανία στην Ευρώπη» (COM(2012) 0636),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Δεκεμβρίου 2013 με θέμα «CARS 2020: Σχέδιο δράσης για μια ανταγωνιστική και βιώσιμη αυτοκινητοβιομηχανία στην Ευρώπη»[9],

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 2ας Ιουλίου 2014 με τίτλο «Προς μια κυκλική οικονομία: πρόγραμμα μηδενικών αποβλήτων για την Ευρώπη» (COM(2014) 0398),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/17/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004, περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών[10],

  έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/94/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων[11],

  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 1/2014 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Αποτελεσματικότητα των έργων δημόσιων αστικών μεταφορών που στηρίζονται από την ΕΕ»,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη της Λειψίας για τις Βιώσιμες Ευρωπαϊκές Πόλεις,

–  έχοντας υπόψη το Σύμφωνο των Δημάρχων,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού καθώς και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (Α8-0319/2015),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, έως το 2050 το 82% των πολιτών της ΕΕ θα ζουν σε αστικές περιοχές·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ξ αναμενόμενη σημαντική αύξηση του αστικού πληθυσμού φέρνει τα αστικά κέντρα αντιμέτωπα με τις προκλήσεις που συνδέονται με την κοινωνία, την ποιότητα ζωής και τη βιώσιμη ανάπτυξη, για τις οποίες θα απαιτηθούν μέτρα ολιστικού σχεδιασμού·

Γ.    λαμβάνοντας υπόψη ότι η αστική κινητικότητα εξακολουθεί να βασίζεται κατά πολύ μεγάλο μέρος στη χρήση αυτοκινήτων συμβατικής ενέργειας και ότι, συνεπώς, οι μεταφορές στην ΕΕ εξαρτώνται σημαντικά από το πετρέλαιο και τα παράγωγά του σε ποσοστό άνω του 96% των ενεργειακών τους αναγκών, ή περίπου κατά το ένα τρίτο της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αστικές μεταφορές ευθύνονται για πάνω από το 25% όλων των εκπομπών CO2 και για το 70% περίπου όλων των εκπομπών στις αστικές περιοχές που είναι υπεύθυνες για την κλιματική αλλαγή και ότι, στην ΕΕ, ο τομέας των μεταφορών είναι ο μόνος στον οποίον οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου συνεχίζουν να αυξάνονται·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ειδικού Ευρωβαρόμετρου 406 του 2013, σχεδόν το 50% των ευρωπαίων πολιτών χρησιμοποιεί καθημερινά το ιδιωτικό αυτοκίνητο, ενώ μόνο το 16% χρησιμοποιεί τη δημόσια συγκοινωνία και μόνο το 12% το ποδήλατο·

ΣΤ.    λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, οι ευρωπαίοι πολίτες θεωρούν ότι η μείωση των τιμών των δημοσίων μεταφορών (59%), η βελτίωση των υπηρεσιών των δημοσίων μεταφορών (56%) και η βελτίωση των υποδομών για τα ποδήλατα (33%), συνιστούν αποτελεσματικά μέτρα για τη βελτίωση της αστικής κινητικότητας·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το 50% των διαδρομών στις αστικές περιοχές είναι κάτω των 5 χλμ και σε πολλές πόλεις θα μπορούσαν, συνεπώς, να πραγματοποιούνται πεζή, με ποδήλατο ή δημόσια/μαζικά μέσα μεταφοράς ή με οποιουσδήποτε άλλους διαθέσιμους τρόπους μεταφοράς, όπως ο συνεπιβατισμός·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδεδομένη χρήση πετρελαίου ντίζελ στις μεταφορές, ιδίως σε παλαιότερα οχήματα ή σε αυτά που δεν έχουν φίλτρα σωματιδίων, αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες της υψηλής συγκέντρωσης σωματιδίων στις πόλεις της ΕΕ και λαμβάνοντας, ως εκ τούτου, υπόψη ότι στα συστήματα αστικών μεταφορών πρέπει να προωθηθούν η χρήση εναλλακτικών καυσίμων καθώς και αλλαγές στους συνήθεις τρόπους χρήσης αυτών των συστημάτων, χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η αστική κινητικότητα·

Θ.    λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, το 2011, πάνω από 125 εκατομμύρια ευρωπαίοι πολίτες εκτέθηκαν σε επίπεδα ηχορρύπανσης ανώτερα του ορίου ασφαλείας των 55 dB, με την οδική κυκλοφορία να αποτελεί το κύριο αίτιο·

Ι.    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υψηλής ποιότητας μεταφορικές υπηρεσίες είναι θεμελιώδους σημασίας για τους ανθρώπους που ζουν στις αστικές περιοχές, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους ως προς την κινητικότητα σε ό,τι αφορά τον εργασιακό τους βίο και τις εκπαιδευτικές, τουριστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητές τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βιώσιμες αστικές μεταφορές μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορρύπανσης, του αριθμού ατυχημάτων, της κυκλοφοριακής συμφόρησης, της χρήσης γης και της στεγανοποίησης του εδάφους·

ΙΑ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι δυνατόν και αναγκαίο να ληφθούν στοχευμένα μέτρα για τη βιώσιμη αστική κινητικότητα, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της ΕΕ και να επιβληθεί η νομοθεσία που σχετίζεται με τις μεταφορές και το περιβάλλον·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η ΕΕ θα πρέπει να συμβάλει, προς επίρρωσιν των τοπικών δράσεων, στην ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης, μακροπρόθεσμης προσέγγισης για την αστική κινητικότητα, η οποία θα μειώσει την κυκλοφοριακή ρύπανση, τη συμφόρηση, τον θόρυβο και τα οδικά ατυχήματα, θα παράσχει τη δέουσα στήριξη στις πόλεις και θα διασφαλίσει τη βελτίωση της ενημέρωσης, του συντονισμού και της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να υπογραμμισθεί η σημασία των δημόσιων μεταφορών για τις αστικές οικονομίες, συμπεριλαμβανομένων των υποβαθμισμένων περιοχών, και να αναγνωρισθούν τα κοινωνικά τους οφέλη, όπως η συνεισφορά τους στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και η διασφάλιση πρόσβασης στην εργασία για όλους τους πολίτες·

ΙΔ.    λαμβάνοντας υπόψη ότι το καλύτερο μέτρο αποτροπής από την κατάχρηση ιδιωτικών μεταφορών και ένας από τους καλύτερους τρόπους για τη μείωση των κυκλοφοριακών συμφορήσεων είναι ένα καλό και εύχρηστο σύστημα δημοσίων μαζικών μεταφορών·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 73% των ευρωπαίων πολιτών θεωρούν ότι η οδική ασφάλεια αποτελεί σοβαρό πρόβλημα στις πόλεις και ότι πάνω από το 30% των θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών σε τροχαία δυστυχήματα λαμβάνουν χώρα στις αστικές περιοχές και συχνά έχουν ως θύματα ευάλωτους χρήστες των δρόμων και πεζούς·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 38% όλων των θανάτων συμβαίνουν στις αστικές περιοχές και το 55% στο υπεραστικό οδικό δίκτυο, ότι τα θύματα είναι συχνά ποδηλάτες και άλλοι ευάλωτοι χρήστες των δρόμων, και ότι τα ατυχήματα σχετίζονται με μεγάλη συγκέντρωση οχημάτων και υψηλή ταχύτητα·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βιώσιμες αστικές μεταφορές αποτελούν μία πτυχή μιας ευρύτερης πολιτικής χωροταξικού σχεδιασμού, και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αστικοί χώροι πρασίνου μπορούν να συμβάλουν στον εν μέρει μετριασμό του αντίκτυπου της ρύπανσης που οφείλεται στην οδική κυκλοφορία·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση εναλλακτικών καυσίμων κίνησης και μεταφορικών μέσων προϋποθέτει την ανάπτυξη της απαραίτητης υποδομής, παράλληλα με προσπάθειες για την αλλαγή της συμπεριφοράς των ανθρώπων στο θέμα της κινητικότητας·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πόλεις και άλλες μεγαλύτερες αστικές περιοχές, ως κέντρα οικονομικής δραστηριότητας και καινοτομίας, έχουν αναγνωριστεί δικαίως ως κρίσιμοι κόμβοι της νέας στρατηγικής ΔΕΔ-Μ και αποτελούν τον κύριο σύνδεσμο στην αλυσίδα μεταφορών επιβατών και εμπορευμάτων·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πολυτροπικά δίκτυα και η ολοκλήρωση των διαφορετικών τρόπων και υπηρεσιών μεταφοράς στις αστικές περιοχές και γύρω από αυτές δύνανται να ευνοήσουν τη βελτίωση της αποδοτικότητας των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση των ανθρακούχων και άλλων επιβλαβών εκπομπών·

ΚΑ.   λαμβάνοντας υπόψη τη δέσμευση που ανέλαβαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, οι οποίοι συμμετείχαν το 2012 στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Αειφόρο Ανάπτυξη (Ρίο+20), να παρέχουν στήριξη στην ανάπτυξη βιώσιμων δικτύων μεταφορών[12]·

ΚΒ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει μία μόνο λύση γενικού χαρακτήρα για όλες τις αστικές περιοχές και ότι οι πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες καταστάσεις και ανάγκες, ιδίως όσον αφορά τις γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες, τη δημογραφική δομή, τις πολιτιστικές παραδόσεις, καθώς και άλλους παράγοντες·

ΚΓ.    λαμβάνοντας υπόψη ότι η αστική κινητικότητα και η διαχείριση των αστικών μεταφορών υπάγονται στην αρμοδιότητα τοπικών και περιφερειακών αρχών, οι οποίες σχεδιάζουν και υλοποιούν αυτές τις δημόσιες πολιτικές στις περιοχές τους, σε συμφωνία με το ισχύον εθνικό πλαίσιο και με το αστικό θεματολόγιο της ΕΕ·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη την ανησυχία του για το γεγονός ότι η Επιτροπή τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης σχεδίων μεταφορών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα οποία στη συνέχεια θα πρέπει να προσαρμοσθούν στις συνθήκες των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντί για μια από πάνω προς τα κάτω προσέγγιση, και χωρίς να παραγνωρίζεται η ανάγκη για κοινούς κανόνες και πρότυπα, θα ήταν προτιμότερο να ακολουθηθεί μια από κάτω προς τα άνω προσέγγιση με παράλληλο πειραματισμό επί τόπου, ενθαρρύνοντας έτσι και την καινοτομία· λαμβάνοντας, κατά συνέπεια, υπόψη ότι στηρίζει ένθερμα τη δημιουργία πλατφορμών για ανταλλαγές εμπειριών μεταξύ τοπικών παραγόντων, με στόχο να καταστεί δυνατή η παροχή μεγαλύτερης δημοσιότητας στα επιτυχημένα μοντέλα·

1.  υπογραμμίζει ότι το έργο που έχει επιτελεστεί μέχρι σήμερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε μεγάλο αριθμό πόλεων είναι θετικό και πρέπει να συνεχιστεί και ως εκ τούτου επικροτεί την προαναφερθείσα ανακοίνωση της Επιτροπής για την αστική κινητικότητα·

Επιστροφή χώρου και υποδομών στο σύνολο των πολιτών και βελτίωση της προσβασιμότητας

2.   τονίζει ότι ο χωροταξικός σχεδιασμός αποτελεί το σημαντικότερο στάδιο της δημιουργίας μακροχρόνιων, ομαλών και ασφαλών δικτύων μεταφοράς με πραγματικό αντίκτυπο στους όγκους και την κατανομή της κυκλοφορίας· τονίζει ότι η ασφάλεια πρέπει πάντοτε να θεωρείται βασικό στοιχείο ενός βιώσιμου πολεοδομικού σχεδιασμού·

3.   είναι πεπεισμένο ότι η παροχή πληροφοριών στους πολίτες, τους λιανοπωλητές, τους φορείς εκμετάλλευσης των εμπορευματικών μεταφορών και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη της ΕΕ που εμπλέκονται στην αστική κινητικότητα, και η διαβούλευση με αυτούς, είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να αποκτήσουν μεγαλύτερη διαφάνεια ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη και η λήψη των αποφάσεων· τονίζει ότι οι εν λόγω πληροφορίες θα πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμες για το κοινό· επισημαίνει ότι είναι ευκταίο να τονωθεί η συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων παραγόντων και μεταξύ των πόλεων σε επίπεδο ΕΕ, με στόχο να υπάρξουν κοινές λύσεις βιώσιμης κινητικότητας·

4.   είναι πεπεισμένο ότι τα μακροπρόθεσμα σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας (ΣΒΑΚ), υποστηριζόμενα από τεχνολογίες ΤΠΕ, είναι σημαντικά εργαλεία για την παροχή κατάλληλων και ασφαλών λύσεων κινητικότητας για όλους τους πολίτες· καλεί τις αρμόδιες αρχές να λαμβάνουν υπόψη στα ΣΒΑΚ τις ιδιαίτερες ανάγκες όσον αφορά τις επικοινωνίες για τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα (ΑΜΚ)· τονίζει ότι οι υποδομές χωρίς φραγμούς είναι ζωτικής σημασίας για την κινητικότητα των ΑΜΚ· τονίζει ότι τα ΣΒΑΚ πρέπει να περιλαμβάνουν ειδικές στρατηγικές για την οδική ασφάλεια και να παρέχουν ασφαλείς υποδομές με επαρκή χώρο για τους πιο ευάλωτους χρήστες του οδικού δικτύου·

5.  τονίζει τη σημασία των ΣΒΑΚ για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ σχετικά με τη μείωση των εκπομπών CO2, του θορύβου, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των ατυχημάτων· θεωρεί ότι η ανάπτυξη των ΣΒΑΚ θα πρέπει να αποτελεί σημαντικό στοιχείο προς εξέταση κατά τη χρηματοδότηση έργων της ΕΕ στον τομέα των αστικών μεταφορών και ότι η χρηματοδότηση και η παροχή πληροφοριών από την ΕΕ θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνητρα για την ανάπτυξη και την εφαρμογή τέτοιων σχεδίων· καλεί την Επιτροπή να παράσχει στις αρμόδιες αρχές την αναγκαία συμβουλευτική και τεχνική υποστήριξη για την ανάπτυξη ΣΒΑΚ, λαμβάνοντας πλήρως υπόψη την αρχή της επικουρικότητας·

6.  ενθαρρύνει τις αρχές των κρατών μελών να καταρτίσουν σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας που να δίδουν προτεραιότητα στους τρόπους μεταφοράς χαμηλών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρικής κινητικότητας και των οχημάτων που καταναλώνουν εναλλακτικά καύσιμα, και τα οποία να περιλαμβάνουν ευφυή συστήματα μεταφορών· υποστηρίζει τη δημιουργία ζωνών κυκλοφορίας και διατροπικών πλατφορμών, όπου η προτεραιότητα θα δίδεται στις δημόσιες μεταφορές·

7.   ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τις ευρωπαϊκές πόλεις να χαράξουν μια πολιτική για τη στάθμευση (παροχή χώρων στάθμευσης, χρήση ευφυών συστημάτων στάθμευσης και κατάλληλη τιμολόγηση) που να μπορεί να αποτελέσει τμήμα μιας ολοκληρωμένης αστικής πολιτικής και συγχρόνως να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες για την ανάπτυξη λειτουργικών διατροπικών κόμβων, παρέχοντας ποικίλες υπηρεσίες μεταφορών και επιτρέποντας τον ομαλό συνδυασμό λύσεων μεταφοράς, όπως οι μαζικές μεταφορές, οι κοινές μεταφορές, η ποδηλασία και οι υπηρεσίες ενοικίασης· ζητεί την καλύτερη συνδεσιμότητα των προαστιακών χώρων στάθμευσης με σιδηροδρομικές υπηρεσίες και υπηρεσίες δημόσιων μεταφορών, για παράδειγμα μέσω των «σταθμών ανταπόκρισης» (park and ride)· υπενθυμίζει την ανάγκη να εξαλειφθούν οι ελλείψεις στις προβλέψεις για τους πολίτες με αναπηρίες·

8.  υπογραμμίζει ότι, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να μειωθεί ο αρνητικός αντίκτυπος στο περιβάλλον από την εξάρτηση από το πετρέλαιο στο σύστημα μεταφορών της ΕΕ (που λειτουργεί ως επί το πλείστον με πετρέλαιο και τα υποπροϊόντα του), τα ΕΔΕΤ πρέπει να χρησιμοποιούνται συστηματικά για την ανάπτυξη και την εφαρμογή συνεκτικών, ολοκληρωμένων ΣΒΑΚ, τα οποία συμπληρωματικά και αμοιβαία θα ενισχύουν τα μέτρα αστικής κινητικότητας στο ευρύτερο πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού, χωρίς να δημιουργούν πρόσθετες μεταφορικές ανάγκες για υπερβολική χρήση αυτοκινήτων, δίνοντας έμφαση σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα μεταφορών που θα βασίζεται στη συνεργασία μεταξύ των επιμέρους μεταφορικών μέσων·

9.    πιστεύει ακράδαντα ότι η πλατφόρμα της Επιτροπής για σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας θα πρέπει να παρέχει ισχυρή στήριξη σε πόλεις και περιφέρειες για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των ΣΒΑΚ· τονίζει ότι είναι σημαντικό να θεωρούνται όλες οι πόλεις, ανεξαρτήτως του μεγέθους τους, επιλέξιμες για επένδυση στην αστική κινητικότητα και υπογραμμίζει τη σημασία του καίριου ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν οι πόλεις και οι περιφέρειες της Ευρώπης για την τόνωση και την προαγωγή της βιώσιμης αστικής κινητικότητας· ζητεί να συμμετέχουν εκπρόσωποι τοπικών και περιφερειακών αρχών διαφόρων μεγεθών και εκπρόσωποι διαφόρων ενδιαφερομένων φορέων (π.χ. ενώσεων ποδηλατών) στην Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα και στην Ομάδα Εμπειρογνωμόνων των Κρατών Μελών για την Αστική Κινητικότητα και τις Μεταφορές·

10.  τονίζει ότι τα ΣΒΑΚ πρέπει να συνάδουν με την τρέχουσα ατζέντα και τους στόχους της ΕΕ, ιδίως με εκείνους που αφορούν τη μετάβαση από τις οδούς στους σιδηρόδρομους και ορίζονται στη Λευκή Βίβλο του 2011·

11.    καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να αξιολογήσουν και να ελέγξουν τα Σχέδια Αστικής Κινητικότητας σύμφωνα με τους στόχους και τις επιδιώξεις της στρατηγικής μεταφορών για το 2050·

Βελτίωση του περιβάλλοντος, της ποιότητας ζωής και της υγείας

12.    επισημαίνει ειδικότερα τις πολυάριθμες αρνητικές συνέπειες του σημερινού μοντέλου μεταφορών στα θεμελιώδη στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος, όπως είναι ο ατμοσφαιρικός αέρας, τα ύδατα και το έδαφος, καθώς και στα διάφορα οικοσυστήματα·

13.  είναι πεπεισμένο ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει τοπική, περιφερειακή, εθνική και διασυνοριακή διάσταση και απαιτεί την ανάληψη δράσης σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης· ζητεί, ως εκ τούτου, την ενίσχυση της προσέγγισης της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, στην οποία όλοι οι φορείς αναλαμβάνουν την ευθύνη για τα μέτρα που μπορούν και πρέπει να λαμβάνονται σε κάθε επίπεδο·

14.  καλεί τις πόλεις να αξιολογήσουν προσεκτικά τις ανάγκες των πολιτών και των επιχειρήσεων και τις ιδιαιτερότητες των τρόπων μεταφοράς, προκειμένου να διασφαλιστεί βιώσιμη κινητικότητα στις πόλεις, και να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής στις πόλεις, μεταξύ άλλων ενθαρρύνοντας μια στροφή προς βιώσιμους τρόπους μεταφοράς, περιλαμβανομένων της πεζοπορίας και της ποδηλασίας, και προωθώντας μια ολοκληρωμένη πολιτική διατροπικών και/ή συντροπικών μεταφορών·

15.  καλεί τις τοπικές αρχές, κατά την κατάρτιση των σχεδίων βιώσιμης κινητικότητας, να λαμβάνουν υπόψη την ευημερία των πολιτών τους· καλεί, ειδικότερα, τις αρμόδιες αρχές να λάβουν μέτρα προκειμένου να μειωθεί στις πόλεις ο θόρυβος που προκαλείται από την κυκλοφορία·

16.  ενθαρρύνει τις αρμόδιες αρχές να λάβουν προληπτικά μέτρα, σύμφωνα με τις αρχές της προφύλαξης και της αναλογικότητας, για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στις πόλεις και τη διασφάλιση συγκεντρώσεων ρύπων που δεν υπερβαίνουν τα επίπεδα που ορίζουν οι κατευθυντήριες γραμμές της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας· προς τον σκοπό αυτό, υποστηρίζει τη θέσπιση ζωνών χαμηλών εκπομπών σε τοπικό επίπεδο τονίζει ότι αποτελεί καθήκον των αρμόδιων αρχών να προσφέρουν ασφαλείς και υγιεινές λύσεις κινητικότητας στους πολίτες τους· είναι της γνώμης ότι οι λύσεις αυτές θα μπορούσαν να βασίζονται σε οικονομικά προσιτά, ευφυή, αξιόπιστα, προσβάσιμα συστήματα δημόσιων μεταφορών· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη, καθώς και τις τοπικές αρχές, όποτε υπάρχει κίνδυνος υπέρβασης των προαναφερθεισών κατευθυντηρίων γραμμών της ΠΟΥ, να εξετάζουν τη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της πρόσβασης στις δημόσιες μεταφορές, π.χ. εφαρμόζοντας εναλλασσόμενη κυκλοφορία·

17.  επισημαίνει ότι είναι αναγκαία μια ολιστική προσέγγιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις ευρωπαϊκές πόλεις· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να προωθήσει αποτελεσματικά μέτρα που να επιτρέπουν στα κράτη μέλη να συμμορφωθούν με την οδηγία για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα (2008/50/ΕΚ), θέτοντας ιδίως αποτελεσματικά και φιλόδοξα ανώτατα όρια εκπομπών για το 2025 και το 2030 βάσει της οδηγίας για τα εθνικά ανώτατα όρια εκπομπών (ΕΑΟΕ), και διασφαλίζοντας τον καλύτερο συντονισμό των μέτρων στο πλαίσιο της οδηγίας ΕΑΟΕ και της οδηγίας για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, θέτοντας φιλόδοξα πρότυπα επιδόσεων για τις εκπομπές αυτοκινήτων για το 2025 και το 2030 στο πλαίσιο μιας έγκαιρης επανεξέτασης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 443/2009 σχετικά με τα πρότυπα επιδόσεων για τις εκπομπές από τα καινούρια επιβατικά αυτοκίνητα στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης προσέγγισης της Κοινότητας για τη μείωση των εκπομπών CO2 από ελαφρά οχήματα, και θέτοντας ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή των δοκιμών των εκπομπών ιδιωτικών οχημάτων σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης·

18.  ζητεί από την Επιτροπή να προβεί σε αξιολογήσεις, στα πλαίσια των διαφόρων σχεδίων των κρατών μελών, σχετικά με την τοποθέτηση των σταθμών μέτρησης και ελέγχου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα κύρια αστικά κέντρα που εμφανίζουν προβλήματα ποιότητας του αέρα, λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές φορές, και λόγω της κακής τους τοποθέτησης, ενδέχεται να παρέχουν ανακριβή στοιχεία, με τον κίνδυνο που ενέχει κάτι τέτοιο για τη δημόσια υγεία·

19.  σημειώνει τις αλλαγές συμπεριφοράς στον τομέα της ιδιοκτησίας και της χρήσης οχημάτων (συνεπιβατισμός)· ενθαρρύνει την Επιτροπή να αναπτύξει και να υποστηρίξει τα συστήματα μεταφορών που περιλαμβάνουν συλλογικές και δημόσιες μορφές κινητικότητας·

20.  θεωρεί ότι η Επιτροπή θα πρέπει να εκτιμήσει τον τρόπο με τον οποίο ενδέχεται να επηρεαστεί η κοινωνία από νέους τρόπους κινητικότητας που βασίζονται στο μοντέλο της συνεργατικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένου του συνεπιβατισμού· φρονεί ότι, σε εθνικό επίπεδο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώξουν την επίτευξη της έννοιας της «συνεργατικής πόλης» όσον αφορά την κινητικότητα και τις μεταφορές, καθώς αυτό θα ωφελούσε τους πολίτες ιδίως σε μικρού και μεσαίου μεγέθους πόλεις, όπου το δημόσιο δίκτυο μεταφορών είναι μικρότερο, και ενδέχεται να επιτρέψει την ανάπτυξη λύσεων κινητικότητας μεταξύ ομοτίμων·

21.  τονίζει ότι οι υψηλού επιπέδου ανάπτυξης, αποτελεσματικές, οικονομικά προσιτές, ασφαλείς και προσβάσιμες δημόσιες μεταφορές αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης· είναι πεπεισμένο ότι οι αξιόπιστες υπηρεσίες δημόσιων μεταφορών μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη μείωση της συμφόρησης, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και του θορύβου στις πόλεις· καλεί, συνεπώς, τα κράτη μέλη να προωθήσουν τις δημόσιες μεταφορές με στόχο την αύξηση της χρήσης τους έως το 2030· ενθαρρύνει επίσης τις εθνικές και τοπικές αρχές να προωθήσουν τη διαθεσιμότητα ψηφιακών υπηρεσιών για τις δημόσιες μεταφορές και τους σταθμούς, να υποστηρίξουν την ανάπτυξη καινοτόμων μορφών κινητικότητας και να εφαρμόσουν ευφυείς λύσεις μεταφορών και άλλες σύγχρονες τεχνολογίες· τονίζει ότι οι υπηρεσίες συνεπιβατισμού αξιοποιούν καλύτερα τους υφιστάμενους πόρους και συμβάλλουν στη μείωση του αριθμού των αυτοκινήτων στις πόλεις· αναγνωρίζει τη σημασία των ευρωπαϊκών προγραμμάτων δορυφορικής ραδιοπλοήγησης Galileo και EGNOS και των κινητών δικτύων υψηλής ταχύτητας· υποστηρίζει τη διαμόρφωση ενός κανονιστικού πλαισίου που να επιτρέπει τη χρήση νέων μορφών κινητικότητας και νέων μοντέλων κοινοχρησίας που αξιοποιούν καλύτερα τους υπάρχοντες πόρους·

22.  τονίζει τη σημασία της ενημέρωσης του κοινού για τις προσφορές αστικών δημόσιων μεταφορών, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις γλωσσικές ανάγκες των τουριστών και τα πλεονεκτήματα της πολιτικής για έναν βιώσιμο τουρισμό· ενθαρρύνει τις τοπικές αρχές να παρέχουν σε πραγματικό χρόνο πληροφορίες στο διαδίκτυο και σε αριθμητικώς επαρκή σταντ στις πόλεις· καλεί τις αρχές και τους φορείς εκμετάλλευσης στον τομέα των μεταφορών να βελτιώσουν τη διαθεσιμότητα δωρεάν ψηφιακών υπηρεσιών που αφορούν δημόσιες υπηρεσίες και σταθμούς·

23.  τονίζει τα κοινωνικά οφέλη των δημόσιων μεταφορών μέσω σιδηρόδρομου από την άποψη της προσβασιμότητας των αστικών περιοχών, της αστικής ανάπλασης, της κοινωνικής ένταξης και της βελτίωσης της εικόνας των πόλεων·

24.  αναγνωρίζει την ποιότητα και την ποικιλομορφία των θέσεων εργασίας που παρέχονται από τους φορείς δημόσιων μεταφορών, και τα σχετικά οφέλη για την οικονομία· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί και να αξιολογεί τη συμβολή των δημόσιων μεταφορών στη δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας και στις στρατηγικές πράσινης ανάπτυξης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο·

25.  καλεί τα κράτη μέλη, σεβόμενα αρμοδιότητες σε τοπικό επίπεδο, να εφαρμόσουν αποτελεσματικά μέτρα όσον αφορά την ασφάλεια στις δημόσιες μεταφορές·

26.  υπενθυμίζει ότι η μη μηχανοκίνητη ατομική κινητικότητα, όπως το περπάτημα και η ποδηλασία, προσφέρει τις καλύτερες δυνατότητες για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών CO2·

27.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναθεωρήσουν τις στρατηγικές τους προκειμένου να βελτιώσουν τη μη μηχανοκίνητη μεταφορά, με στόχο να ικανοποιηθούν τα συγκλίνοντα συμφέροντα της βελτίωσης της κινητικότητας και του αστικού περιβάλλοντος· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προωθήσουν, όπου ενδείκνυται, τη χρήση ποδηλάτων, μεταξύ άλλων θέτοντας φιλόδοξους στόχους για τα ποσοστά ποδηλασίας ως το 2030, και να βελτιώσουν τις συνθήκες για το περπάτημα και την ποδηλασία·

28.  ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προβούν σε δράσεις ευαισθητοποίησης για την ποδηλασία και τους εναλλακτικούς τρόπους μεταφοράς, να συμβάλουν στη μετάβαση προς βιώσιμους τρόπους μεταφοράς και να συνεχίσουν να στηρίζουν την εκστρατεία για την ευρωπαϊκή εβδομάδα κινητικότητας· καλεί τις πόλεις να οργανώσουν συστήματα από κοινού χρήσης ποδηλάτων σε συνδυασμό με τις δημόσιες μεταφορές· χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο για την προώθηση και οργάνωση εκδηλώσεων τύπου «Ευρωπαϊκή Κυριακή χωρίς Αυτοκίνητο» και «Ευρωπαϊκή Ημέρα Ποδηλάτου», με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στις πόλεις·

29.  ενθαρρύνει τις ιδιωτικές εταιρείες, τις διοικήσεις και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να βελτιώσουν περαιτέρω τις υπηρεσίες διαχείρισης κινητικότητας για τα μέλη, το προσωπικό και τους επισκέπτες τους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν πολιτικές που να ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις να μειώνουν τις μετακινήσεις προς και από τον τόπο εργασίας, μεταξύ άλλων επιτρέποντας και προωθώντας την τηλε-εργασία και ενθαρρύνοντας τη χρήση των τεχνολογιών ΤΠΕ και της τηλεδιάσκεψης· φρονεί ότι τα μέτρα κινητικότητας, όπως αυτά που τελούν υπό τον συντονισμό της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας για τη Διαχείριση της Κινητικότητας (EPOMM), έχουν μεγάλες δυνατότητες επίλυσης της αστικής συμφόρησης και παροχής προσβασιμότητας για όλους·

30.   ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να ορίσουν απαιτήσεις περιβαλλοντικών επιδόσεων στις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, ιδίως όσον αφορά την αγορά οχημάτων για δημόσιες μεταφορές ή οχημάτων που χρησιμοποιούνται από τις δημόσιες αρχές·

Εξοικονόμηση ενέργειας και προστασία του κλίματος

31.  θεωρεί ότι η ενεργειακή απόδοση και η χρήση πηγών ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποτελούν κλειδί για την επίτευξη βιώσιμης αστικής κινητικότητας, παράλληλα με τη βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών, και ότι πρέπει να τηρείται η τεχνολογική ουδετερότητα κατά τη λήψη μέτρων για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ ως προς τις εκπομπές CO2 και την εξοικονόμηση ενέργειας·

32.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τους στόχους της Λευκής Βίβλου για τις Μεταφορές όσον αφορά τη μείωση κατά το ήμισυ των αυτοκινήτων που χρησιμοποιούν συμβατικά καύσιμα στις αστικές μεταφορές έως το 2030 και τη σταδιακή εξάλειψή τους στις πόλεις έως το 2050· καλεί τις πόλεις να προωθήσουν και να στηρίξουν τις στροφές προς εναλλακτικά μέσα μεταφοράς και λιγότερο ρυπογόνα αυτοκίνητα, λαμβάνοντας υπόψη το πραγματικό τους ισοζύγιο του άνθρακα, με στόχο να επιτευχθούν οι στόχοι της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου κατά 60% έως το 2050· επικροτεί τα κίνητρα προς τους επιβάτες ώστε να συνδυάζουν διαφορετικά μέσα μεταφοράς·

33.  εφιστά την προσοχή στη σημασία της χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων και οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων (βιοκαύσιμα δεύτερης και τρίτης γενιάς, υδρογόνο που βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές, συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG) και υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG)) για τη μείωση των εκπομπών στις πόλεις· υπενθυμίζει τις διατάξεις της οδηγίας 2014/94/ΕΕ για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη, σε στενή συνεργασία με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές και τη σχετική βιομηχανία, να αναπτύξουν ταχέως τέτοιες υποδομές, ιδίως σε όλη την έκταση του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (TEN-T)· καλεί τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα να προωθήσουν την εγκατάσταση υποδομών επαναφόρτισης σε συλλογικούς χώρους στάθμευσης·

34.   ζητεί από την Επιτροπή και τις εθνικές και τοπικές αρχές να προωθήσουν, όπου είναι εφικτό, την εσωτερική ναυσιπλοΐα ως ολοκληρωμένη λύση κινητικότητας για την ήπια κινητικότητα στις πόλεις·

35.   υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο μιας προσέγγισης «από κάτω προς τα πάνω»· ως εκ τούτου, υποστηρίζει ένθερμα, για παράδειγμα, το Σύμφωνο των Δημάρχων, το οποίο φέρει πάνω από 6.000 υπογραφές, σχετικά με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, και επικροτεί την έκκληση του Επιτρόπου Canete της 13ης Οκτωβρίου 2015 στις Βρυξέλλες για τη δρομολόγηση ενός πιο φιλόδοξου Συμφώνου· υποστηρίζει την Επιτροπή στον θετικό ρόλο που διαδραματίζει ως ενεργός καταλύτης σε τέτοιου είδους πρωτοβουλίες·

36.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θέσουν ως προτεραιότητα της ημερήσιας διάταξης της COP 21 στο Παρίσι τον Δεκέμβριο του 2015 τη λήψη φιλόδοξων μέτρων σχετικά με τη «Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη»· ενθαρρύνει την Επιτροπή να στηρίξει ενεργά τις πρωτοβουλίες του Θεματολογίου Δράσεων για μια ολοκληρωμένη βιώσιμη αστική κινητικότητα·

Τοποθέτηση της καινοτομίας στον πυρήνα της ερευνητικής πολιτικής με στόχο τις ευφυείς προσεγγίσεις για την κινητικότητα

37.  υπενθυμίζει ότι τα Ευφυή Συστήματα Μεταφορών (ΕΣΜ) καθιστούν την κινητικότητα ασφαλέστερη, πιο αποτελεσματική, περιβαλλοντικά φιλική και ρέουσα και, συνεπώς, καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειες για τα ΕΣΜ, περιλαμβανομένης της καινοτομίας και της εφαρμογής στους τομείς της παροχής ταξιδιωτικών πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο, των άκρως αυτοματοποιημένων οχημάτων, της ευφυούς υποδομής και των ευφυών συστημάτων σηματοδότησης της κυκλοφορίας· υπενθυμίζει τη σημασία των ΕΣΜ για την παροχή δεδομένων ακριβείας σε πραγματικό χρόνο για την κυκλοφορία και τις μετακινήσεις, και καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να φέρει την αστική κινητικότητα στο επίκεντρο του Ψηφιακού Θεματολογίου· ενθαρρύνει τους εμπλεκομένους να συνεργάζονται στενά για την ανάπτυξη διαλειτουργικών και ολοκληρωμένων υπηρεσιών κινητικότητας, όπως οι πολυτροπικές δημόσιες μεταφορές, η από κοινού κινητικότητα και οι διατροπικές ολοκληρωμένες υποδομές έκδοσης εισιτηρίων· ζητεί από την Επιτροπή να θέσει σε προτεραιότητα την ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών και νέων τεχνολογιών που θα δώσουν στους χρήστες των οδών τη δυνατότητα να διαδραματίσουν πιο προορατικό ρόλο ως συντελεστές ανάπτυξης και παραγωγής δεδομένων στο σύστημα μεταφορών, προκειμένου να συμβάλουν σε πλατφόρμες για τις υπηρεσίες κινητικότητας, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ και την προστασία των δεδομένων·

38.  ενθαρρύνει όλα τα μέρη να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες των δεδομένων και της ψηφιοποίησης και να χρησιμοποιήσουν την απορρύθμιση για την προώθηση νέων επιχειρηματικών μοντέλων·

39.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν προγράμματα έρευνας για τις νέες τεχνολογίες, νέα επιχειρηματικά μοντέλα και νέες ολοκληρωμένες πρακτικές βιώσιμης αστικής κινητικότητας και αστικές υλικοτεχνικές υποδομές· στηρίζει τις προτεραιότητες του προγράμματος Ορίζοντας 2020 όσον αφορά τις κοινωνικές προκλήσεις για ευφυείς, πράσινες και ολοκληρωμένες μεταφορές και αστική κινητικότητα, καθώς και την ανάπτυξη των πρωτοβουλιών τύπου «Η κινητικότητα ως υπηρεσία» ανά την Ευρώπη· θεωρεί ότι το πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 πρέπει να δώσει ώθηση στην έρευνα και την καινοτομία στους τομείς της ποιότητας ζωής, των βιώσιμων θέσεων εργασίας, της δημογραφικής εξέλιξης, των ενεργών αλλαγών στην κινητικότητα και της δράσης για το περιβάλλον και το κλίμα· θεωρεί ότι η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει υπόψη τις προτεραιότητες αυτές, να διασφαλίσει επαρκείς πόρους της ΕΕ για μελλοντικές δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης στα συστήματα των αστικών σιδηροδρόμων και να βελτιώσει τις επιδόσεις των λύσεων βιώσιμων μεταφορών·

Καθιστώντας την αστική κινητικότητα πιο βιώσιμη, ασφαλή και σίγουρη

40.  επισημαίνει ότι οι εμπεριστατωμένες προϋποθέσεις ασφάλειας, καθώς και η προηγμένη διαχείριση της κυκλοφορίας και της ταχύτητας, οδηγούν σε δραστική μείωση των θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών σε τροχαία δυστυχήματα στις πόλεις· επισημαίνει ότι μια δύναμη ασφαλείας με καθήκον τη διαχείριση και τον έλεγχο της κυκλοφορίας και τη διενέργεια συνεπών ελέγχων για παραβάσεις της κυκλοφοριακής ασφάλειας, ιδίως όσον αφορά την ταχύτητα, την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, ναρκωτικών και φαρμάκων και τη χρήση κινητών τηλεφώνων και άλλων συσκευών επικοινωνίας και πληροφοριών, συμβάλλει στη μείωση των τροχαίων στις πόλεις·

41.  καλεί τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να επανεξετάσουν τη διαχείριση της ταχύτητας έως το 2020, λαμβάνοντας υπόψη τις τοπικές συνθήκες, προκειμένου να κατοχυρώσουν την ασφάλεια, μεταξύ άλλων σε κατοικημένες περιοχές και γύρω από σχολεία, εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις κοινωνικής πρόνοιας, και να εξετάσουν το ενδεχόμενο ανάπτυξης και σχεδιασμού ασφαλέστερης οδικής υποδομής· καλεί τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να χρησιμοποιούν όλες τις σύγχρονες λύσεις, συμπεριλαμβανομένης της προηγμένης ευφυούς διαχείρισης της κυκλοφορίας, προκειμένου να παράσχουν ασφάλεια σε όλους τους χρήστες των δρόμων, περιλαμβανομένων των πεζών· ενθαρρύνει τις ευρωπαϊκές πόλεις να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά τη διαχείριση της ασφάλειας·

Καινοτομίες στον τομέα της βιώσιμης μεταφοράς εμπορευμάτων

42.  θεωρεί ότι η ανάπτυξη καινοτόμων, βιώσιμων, περιβαλλοντικά φιλικών στρατηγικών αστικής εφοδιαστικής, συμπεριλαμβανομένων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, είναι υψίστης σημασίας για την επίλυση της συμφόρησης και των περιβαλλοντικών προβλημάτων στις πόλεις· θεωρεί ότι η εφοδιαστική θα πρέπει να βασίζεται σε βιώσιμους τρόπους μεταφοράς· ζητεί καλύτερη βελτιστοποίηση της αλυσίδας εφοδιασμού στις αστικές περιοχές, με βάση νέους, οικονομικά αποδοτικούς τύπους λειτουργίας, τεχνολογίας και επιχειρηματικού μοντέλου· επισημαίνει τη σημασία των ΣΒΑΚ που ενσωματώνουν στρατηγικές εφοδιαστικής με συντροπικότητα, και υπογραμμίζει ότι, όπου χρειάζεται, ο σιδηρόδρομος, η καθαρή εσωτερική ναυσιπλοΐα και οι θαλάσσιοι λιμένες θα πρέπει να ενσωματώνονται σε στρατηγικές εφοδιαστικής και σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας· καλεί τις αρμόδιες αρχές να μειώσουν, όπου είναι δυνατόν, την κυκλοφορία βαρέων οχημάτων στα κέντρα των πόλεων·

43.  επισημαίνει ότι οι περιοχές υψηλής πυκνότητας και άλλες περιοχές όπως τα εμπορικά κέντρα και τα κέντρα λιανικών πωλήσεων αντιμετωπίζουν αυξημένη οδική κυκλοφορία και προβλήματα συμφόρησης, και επισημαίνει τη σημασία αποτελεσματικών και ολοκληρωμένων πολιτικών πολεοδομικού σχεδιασμού για τη διασύνδεση των περιοχών αυτών με αποτελεσματικές δημόσιες συγκοινωνίες και ευφυής υπηρεσίες διανομής κατ’ οίκον·

44.  καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει πολιτικές που θα ενθαρρύνουν τον κλάδο εμπορευματικών μεταφορών να βελτιώσει οικολογικά τον στόλο του και θα ενθαρρύνουν τις τοπικές αρχές να παρέχουν στήριξη και/ή κίνητρα στις επιχειρήσεις ώστε να καταστήσουν πιο βιώσιμες τις αστικές εμπορευματικές μεταφορές· υπενθυμίζει ότι ο σιδηρόδρομος και άλλοι πιο βιώσιμοι τρόποι μεταφοράς, από κοινού με σωστά σχεδιασμένα σημεία μετεπιβίβασης και με την εφοδιαστική, μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο φέρνοντας εμπορεύματα στην αστική περιφέρεια·

Ελαχιστοποίηση του εξωτερικού κόστους και πραγματοποίηση επενδύσεων καλύτερης ποιότητας

45.  τονίζει ότι οι εκτιμήσεις κόστους-οφέλους των επενδύσεων πρέπει να στοχεύουν στη μεγιστοποίηση των εξωτερικών κοινωνικών οφελών και στην ελαχιστοποίηση του εξωτερικού κόστους που προκύπτει, για παράδειγμα, από την κλιματική αλλαγή, από τα ατυχήματα, από θέματα υγείας, από τον θόρυβο, την ατμοσφαιρική ρύπανση και τη χρήση του χώρου·

46.  τονίζει ότι η αστική κινητικότητα πρέπει να συμβάλλει και να είναι πλήρως ενσωματωμένη στους στόχους της ΕΕ για την αποδοτικότητα των πόρων, ιδίως όσον αφορά εκείνους που σχετίζονται με την κυκλική οικονομία·

47.   υπενθυμίζει ότι η τιμολόγηση της χρήσης των αστικών οδών και της στάθμευσης με γνώμονα την αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων, την αρχή της διαλειτουργικότητας και την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» μπορεί να αποτελέσει μέρος μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για την αστική κινητικότητα·

48.  υπενθυμίζει, σε συνάρτηση με τη χρέωση της χρήσης των οδών, την αρχή της «αξιοποίησης των εσόδων», και ζητεί, όπου ενδείκνυται, ένα ποσοστό των εσόδων από τη χρήση της οδικής υποδομής (χρέωση της χρήσης των οδών και/ή ευρωπαϊκό σήμα τελών κυκλοφορίας) να προορίζεται για τη βελτίωση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας·

49.  θεωρεί ότι η αστική κινητικότητα θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται στα μέτρα που θα ληφθούν στο πλαίσιο της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» / Διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), κατά περίπτωση και σύμφωνα με τη νομοθεσία ΔΕΔ-Μ, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης των αστικών κόμβων και της ενσωμάτωσης σχεδίων κινητικότητας για παραμεθόριες πόλεις, καθώς κάτι τέτοιο τονώνει την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και στηρίζει τη βελτίωση της προσβασιμότητας· θεωρεί ότι η αποτελεσματική διασύνδεση μεταξύ των διαφόρων τρόπων μεταφοράς και μεταξύ συγκοινωνιακών δικτύων, περιλαμβανομένων των περιαστικών και διαπεριφερειακών δικτύων, θα βελτίωνε την κινητικότητα των πολιτών· στηρίζει την ανάπτυξη ολοκληρωμένων συστημάτων έκδοσης εισιτηρίων, κάτι που δυνητικά θα μπορούσε να βελτιώσει την προσβασιμότητα στις δημόσιες μεταφορές·

50.  καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να αξιοποιήσουν τη νέα δυνατότητα χρηματοδότησης αστικών έργων σε αστικούς κόμβους στο πλαίσιο της διευκόλυνσης Συνδέοντας την Ευρώπη· υπενθυμίζει τη δυνατότητα της διευκόλυνσης Συνδέοντας την Ευρώπη να χρηματοδοτεί έργα συνέργειας με επιπλέον ποσοστό συγχρηματοδότησης των έργων μεταφορών με έργα ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, γεγονός που προσφέρει τεράστιες δυνατότητες για την εκτέλεση αστικών έργων· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει την κατάλληλη χρηματοδότηση της ΕΕ για έργα βιώσιμης κινητικότητας κατά την επανεξέταση των προϋπολογισμών του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής· ζητεί από τις αρμόδιες αρχές να διασφαλίσουν ότι υπάρχει ισχυρή σχέση μεταξύ της πολιτικής για ευφυή και βιώσιμη αστική κινητικότητα και των έργων αστικής κινητικότητας, τα οποία χρηματοδοτούνται από κονδύλια της ΕΕ, και να ορίσουν σαφείς στόχους και δείκτες αξιοποίησης προκειμένου να αποφευχθεί η πλημμελής αξιοποίηση των έργων και η υπονόμευση των οικονομικών και κοινωνικών οφελών τους· αναγνωρίζει την ανάγκη για νέες μορφές βιώσιμης χρηματοδότησης των δημόσιων συγκοινωνιών, οι οποίες να επιτρέπουν την οικολογική βιωσιμότητα, την ψηφιοποίηση και την προσβασιμότητα, να τονώνουν την οικονομία των αστικών περιοχών και να δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας·

51.  επισημαίνει το προσφάτως εγκριθέν Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) και την ιδιαίτερη προσοχή και έμφαση που δίνει το μέσο αυτό στις οριζόντιες προτεραιότητες και στα ευφυή και βιώσιμα αστικά έργα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίζουν σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας, να διασφαλίζουν τις αναγκαίες συνέργειες με τις διάφορες πηγές χρηματοδότησης και προγράμματα, και να αναπτύξουν τους δεσμούς μεταξύ της αστικής κινητικότητας, του νέου Ψηφιακού Θεματολογίου και της Ενεργειακής Ένωσης·

52.    τονίζει τη σημασία της δημιουργίας ικανοτήτων στο πλαίσιο των τοπικών αρχών και σε περιαστικές περιοχές, για την κατάρτιση και εφαρμογή ολοκληρωμένων αναπτυξιακών στρατηγικών που θα διευκολύνουν τη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων περιοχών και, κατά συνέπεια, θα ενισχύσουν την αλληλεξάρτηση και τη συμπληρωματικότητα·

53.    θεωρεί ότι οι επενδύσεις σε βιώσιμες δημόσιες μεταφορές δεν αποτελούν μόνο απάντηση σε προβλήματα αστικής κινητικότητας, αλλά περιλαμβάνουν και «στοιχεία αστικής ανανέωσης» που επηρεάζουν το γενικό οικονομικό σύστημα της πόλης και διευκολύνουν τη δημιουργία ενός πράσινου αστικού περιβάλλοντος, καθώς και την πρόσβαση σε κέντρα μεικτών δραστηριοτήτων (εμπόριο, κατοικίες, αναψυχή, πολιτισμός, εκπαίδευση)· υπογραμμίζει ότι ο σωστός συντονισμός της κινητικότητας και του πολεοδομικού σχεδιασμού είναι κρίσιμης σημασίας για τη μεγιστοποίηση του αντίκτυπου των επενδύσεων·

54.    ζητεί οι πρωτοβουλίες προώθησης της απασχόλησης των νέων και άλλα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία να χρησιμοποιούνται για την προώθηση της απασχόλησης σε τομείς που τονώνουν την ανάπτυξη της βιώσιμης αστικής κινητικότητας· τονίζει ότι η εφαρμογή έργων αστικής κινητικότητας εξασφαλίζει θετικό αντίκτυπο τόσο για όλες τις περιφέρειες των κρατών μελών, όσο και για τους πληθυσμούς τους, προωθώντας την κάλυψη υφιστάμενων και καινοτόμων θέσεων εργασίας σε συναφείς τομείς, μεταξύ άλλων για επαγγέλματα όπου υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού·

55.  παροτρύνει την Επιτροπή να εκπονήσει εύκολα προσβάσιμες επισκοπήσεις των συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ προγραμμάτων αστικής κινητικότητας· ζητεί, περαιτέρω, να παρέχεται φιλική προς τον χρήστη ενημέρωση για τις συγχρηματοδοτούμενες από την ΕΕ ευκαιρίες για έργα αστικών μεταφορών· ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει, κατά τη διαχείριση έργων αστικής κινητικότητας χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ, ότι: α) θα τεθούν σε εφαρμογή διαχειριστικά εργαλεία για τον έλεγχο της ποιότητας της υπηρεσίας και του επιπέδου ικανοποίησης των χρηστών, αφ' ης στιγμής τα έργα καθίστανται επιχειρησιακά, β) θα συμπεριληφθούν τα έργα αστικής κινητικότητας σε μια ορθή πολιτική κινητικότητας, και γ) θα εξεταστούν τα ανωτέρω ζητήματα και από τις αρχές των κρατών μελών· ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει ποιοτική και ποσοτική ανάλυση της στήριξης της πολιτικής για τη συνοχή όσον αφορά τη βιώσιμη αστική κινητικότητα όταν θα αναλάβει να διεξαγάγει την ενδιάμεση επανεξέτασή της για την εφαρμογή των ΕΔΕΤ·

Ενσωμάτωση δικτύων των συστημάτων αποδοτικής κινητικότητας και προώθηση της συνεργασίας

56.    ζητεί από τα κράτη μέλη να προωθήσουν την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση για να προάγουν τη συνεργασία ανάμεσα στις περιφερειακές, εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων του σχεδιασμού, της εφαρμογής και της παρακολούθησης των αστικών πολιτικών που έχουν σαφή αντίκτυπο στις αστικές περιοχές·

57.  παραπέμπει στην πρωτοβουλία της Επιτροπής «Δίκτυο των Πολιτών» ως καλή βάση για την προώθηση και στήριξη αλυσίδων διατροπικής βιώσιμης κινητικότητας που βασίζονται στο περπάτημα, την ποδηλασία, τις δημόσιες-μαζικές μεταφορές παράλληλα με τον συνεπιβατισμό και τα ταξί·

58.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει ανταλλαγές καλών πρακτικών και καθοδήγηση, με στόχο να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της αστικής κινητικότητας και να διευκολυνθεί η μεταφορά δεξιοτήτων και τεχνολογιών στον τομέα της βιώσιμης κινητικότητας, ιδίως προς όφελος των δημόσιων και ιδιωτικών εμπλεκομένων μερών, που αναπτύσσουν λύσεις βιώσιμης κινητικότητας, και του συνεργατικού, αλληλοβοηθητικού και μη κερδοσκοπικού τομέα· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ένα Δίκτυο Βιώσιμης Κινητικότητας με παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών στο πεδίο του χωροταξικού σχεδιασμού και της χρήσης του χώρου· καλεί περαιτέρω τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τις πόλεις να συμμετάσχουν στην Ευρωπαϊκή Σύμπραξη Καινοτομίας για τις Έξυπνες Πόλεις και Κοινότητες· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ξεκινήσουν εκστρατείες δημόσιας ενημέρωσης για την προώθηση μιας κινητικότητας που είναι αποτελεσματική, βιώσιμη και λιγότερο εξαρτημένη από τη χρήση ιδιωτικών αυτοκινήτων που χρησιμοποιούν συμβατικά καύσιμα·

59.  υποστηρίζει το έργο του Παρατηρητηρίου Αστικής Κινητικότητας (Eltis) και πιστεύει ότι πρέπει να ενισχυθούν οι επικοινωνιακές ενέργειες σχετικά με αυτήν την πρωτοβουλία, συμπεριλαμβανομένης της διαδικτυακής της πύλης·

60.    εκφράζει την ικανοποίησή του για τις προσπάθειες της Επιτροπής να συντονίσει και ενοποιήσει τις πρωτοβουλίες της ΕΕ στο πεδίο της αστικής κινητικότητας, όπως το CIVITAS 2020 για την έρευνα και την καινοτομία, το Παρατηρητήριο Αστικής Κινητικότητας για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και πείρας, και η Πλατφόρμα για Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας· καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της προκειμένου να μειωθεί ο κατακερματισμός και η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των σχετικών πρωτοβουλιών και προγραμμάτων της ΕΕ και να λαμβάνει υπόψη την επιτυχία προγραμμάτων όπως τα URBAN και URBACT· καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει τις αρχές στα κράτη μέλη να δημιουργήσουν δίκτυα αριστείας στον τομέα της αστικής κινητικότητας, να συνεχίσει τις προσπάθειες που της πρωτοβουλίας CIVITAS 2020 και να ενθαρρύνει περισσότερους πολίτες της ΕΕ να συμμετάσχουν σε αυτό το έργο·

61.   είναι πεπεισμένο ότι πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για τη δικτύωση και τον συντονισμό των πιλοτικών έργων της ΕΕ, π.χ. μέσω των Civitas, Polis και Eltis, και για την ενσωμάτωση των πόλεων, καθώς και της πρακτικής εμπειρίας και της τεχνογνωσίας τους, κατά την εξέταση της εφαρμογής των μελλοντικών πολιτικών για την κινητικότητα· για τον σκοπό αυτό, παροτρύνει την Επιτροπή να εκπονήσει εύκολα προσβάσιμες επισκοπήσεις συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ προγραμμάτων αστικής κινητικότητας· ζητεί επιπλέον να καταστεί σαφής –με τρόπο φιλικό προς τον χρήστη– ο τρόπος λήψης συγχρηματοδότησης από την ΕΕ για έργα αστικής κινητικότητας· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να χρηματοδοτηθούν όχι μόνο οι υποδομές αλλά και οι υπηρεσίες ΤΠ, οι διαδικασίες παρακολούθησης και τα διαπεριφερειακά έργα, καθώς και να αναπτυχθούν στρατηγικές εταιρικές σχέσεις μεταξύ της βιομηχανίας και των ευρωπαϊκών πόλεων με σκοπό την ανάπτυξη των αστικών συστημάτων του μέλλοντος·

62.    υποστηρίζει μια ισχυρή σχέση μεταξύ σχεδίων κινητικότητας και πρωτοβουλιών αστικής βιωσιμότητας και άλλων πρωτοβουλιών, όπως είναι οι Ευφυείς Πόλεις και το Σύμφωνο των Δημάρχων, που είναι προσανατολισμένα προς μια πιο βιώσιμη και αυτάρκη πόλη· θεωρεί ότι η εθελοντική δέσμευση που θεσπίζεται στο Σύμφωνο των Δημάρχων μπορεί να χρησιμεύσει ως εφαλτήριο για την εξυπηρέτηση όλων των ενδιαφερομένων μερών όσον αφορά τη δημιουργία σχεδίων κινητικότητας και βιωσιμότητας που μπορούν να διαφημίζονται με τρόπο αποδοτικό από άποψη κόστους· εκφράζει ικανοποίηση για την πρωτοβουλία με τίτλο «CiTIEs: Οι πόλεις του αύριο: Επενδύοντας στην Ευρώπη», και καλεί την Επιτροπή να κάνει χρήση των υφιστάμενων πλατφορμών για την ανάπτυξη επικοινωνιακών εργαλείων που θα συγκεντρώνουν τα ενδιαφερόμενα μέρη στον τομέα της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης·

63.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

• [1]  ΕΕ C 168 E της 14.6.2013, σ. 72.
• [2]  ΕΕ C 390 E της 18.12.2012, σ. 10.
• [3]  ΕΕ L 152 της 11.6.2008, σ. 1.
• [4]  ΕΕ L 171 της 29.6.2007, σ. 1.
• [5]  ΕΕ L 188 της 19.7.2009, σ. 1.
• [6]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0375.
• [7]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0314.
• [8]  ΕΕ C 290 της 14.11.1988, σ. 51.
• [9]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0547.
• [10]  ΕΕ L 134 της 30.4.2004, σ. 1.
• [11]  ΕΕ L 307 της 28.9.2014, σ. 1.
• [12]  Ψήφισμα 66/288 των Ηνωμένων Εθνών «Το μέλλον που θέλουμε», παράγραφος 135.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η κινητικότητα δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά χρειάζεται να αποτελεί δικαίωμα όλων των πολιτών. Σύντομα, το 80% των Ευρωπαίων θα ζουν σε πόλεις· η κινητικότητα πρέπει, ως εκ τούτου, να προωθεί την πρόσβαση όλων, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, στο σχολείο, στην εργασία, στον πολιτισμό, στην ψυχαγωγία και στην υγεία. Ωστόσο, η αστική κινητικότητα βιώνεται συχνά ως αντιξοότητα που έχει τις ρίζες της στην υπερβολικά μαζική χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου το οποίο κινείται με συμβατικά καύσιμα. Πράγματι, η μετάβαση σε πιο βιώσιμους τρόπους μεταφοράς πραγματοποιείται με πολύ αργούς ρυθμούς: το αυτοκίνητο παραμένει το κύριο μέσο της κινητικότητάς μας αντιστοιχώντας στο 43% των χιλιομέτρων που διανύονται παγκοσμίως και στα τρία τέταρτα των μετακινήσεων στην Ευρώπη. Η εξάρτηση από το αυτοκίνητο με το λογικό επακόλουθό της, την κυκλοφοριακή συμφόρηση, το κόστος της οποίας εκτιμάται σε 80 δισεκατομμύρια ευρώ για το σύνολο των ευρωπαϊκών πόλεων, καθιστά τους πολίτες δέσμιους μιας κινητικότητας την οποία υφίστανται χωρίς να την επιλέγουν. Η εξάρτηση αυτή αγγίζει τα όρια του παραλόγου από τη στιγμή που το 50% των μετακινήσεων στην αστική ζώνη δεν υπερβαίνουν τα 5 χλμ. Φιλοδοξία της παρούσας έκθεσης είναι, ως εκ τούτου, να αναπροσανατολίσει την αστική κινητικότητα προς βιώσιμους τρόπους μεταφοράς με στόχο να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις του αιώνα μας: η προστασία του κλίματος, της υγείας και του περιβάλλοντος, η ευημερία και η ασφάλεια όλων.

Υφίσταται επιτακτική ανάγκη στον τομέα του κλίματος! Σε μια εποχή που η καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη συνιστά παγκόσμια πρόκληση, η οργάνωση των μετακινήσεών μας με επίκεντρο το αυτοκίνητο εμποδίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση να ανταποκριθεί σε αυτή. Αν και ορισμένοι κλάδοι, όπως η γεωργία και η βιομηχανία, μείωσαν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ο τομέας των μεταφορών παρουσιάζει αύξηση 30% από το 1990. Μόνο οι αστικές μεταφορές αντιστοιχούν στο ένα τέταρτο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, που οφείλονται κυρίως στην οδική κυκλοφορία. Η αντιστροφή της τάσης αυτής είναι καίριας σημασίας, εφόσον η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμεί να επιτευχθούν οι στόχοι που όρισε ως προς τις εκπομπές με ορίζοντα το 2030.

Υφίσταται επιτακτική ανάγκη στον τομέα της υγείας! Εντός του ευρωπαϊκού στόλου οχημάτων, το σημαντικό ποσοστό χρήσης πετρελαίου ντίζελ αποτελεί απειλή για την ποιότητα ζωής, την υγεία και το περιβάλλον. Η ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα στα αστικά κέντρα θέτει έτσι σε άμεσο κίνδυνο την υγεία εκείνων που ζουν και κυκλοφορούν σε αυτά καθημερινά, αλλά και του συνόλου του πληθυσμού: ενώ οι μεγάλες πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζουν στον ρυθμό των αιχμών ρύπανσης, κάθε χρόνο περίπου 400.000 πρόωροι θάνατοι οφείλονται στα σωματίδια που εκπέμπουν, κυρίως, οι κινητήρες ντίζελ, οι οποίοι αντιστοιχούν σε ποσοστό που υπερβαίνει το 55% του ευρωπαϊκού στόλου. Πρέπει επίσης να υπογραμμιστεί ότι η σημαντική κατανάλωση ορυκτών καυσίμων στον τομέα των μεταφορών επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό τον λογαριασμό ενέργειας και αυξάνει την ενεργειακή εξάρτηση των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο: σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η ρύπανση θα είναι το 2050 η κύρια αιτία θανάτων παγκοσμίως.

Υφίσταται επιτακτική ανάγκη για τη ζωή των χρηστών του οδικού δικτύου! Μένοντας επικεντρωμένο στο αυτοκίνητο, το υφιστάμενο μοντέλο αστικής κινητικότητας θέτει ομοίως σε κίνδυνο την ύπαρξή τους: 38% των θανατηφόρων τροχαίων δυστυχημάτων λαμβάνουν χώρα στο αστικό περιβάλλον. Δεν αρκεί μόνο να συνεχιστούν οι προσπάθειες στον τομέα της οδικής ασφάλειας: η διαφοροποίηση των τρόπων μεταφοράς στην πόλη αποτελεί απαραίτητη λύση προκειμένου να μειωθούν σημαντικά οι ανησυχητικές αυτές στατιστικές.

Τέλος, υφίσταται επιτακτική κοινωνική ανάγκη! Στο πλαίσιο της κρίσης που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι υπερβολικά μεγάλος ο αριθμός των πολιτών που αφιερώνουν σημαντικό μέρος του χρόνου και του εισοδήματός τους στις μεταφορές, ενώ, επιπλέον, ορισμένοι δεν έχουν πρόσβαση σε αυτές. Για τους πρώτους, τούτο οφείλεται συνήθως στην πολύ μεγάλη απόσταση μεταξύ των οικιστικών περιοχών και εκείνων όπου βρίσκονται η εργασία, τα καταστήματα, οι ιατρικές και οι σχολικές υποδομές. Για τους δεύτερους, τούτο αποτελεί συνέπεια των απρόσιτων τιμών για ένα τμήμα του πληθυσμού, είτε πρόκειται για ηλικιωμένους είτε για άτομα με αναπηρία είτε για ευάλωτα άτομα.

Δεδομένης της συμφόρησης στους αστικούς και περιαστικούς χώρους, μια διαφορετική κινητικότητα είναι όχι μόνο δυνατή αλλά και αναγκαία. Στόχος είναι να επανεξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο μετακινούμαστε εντός των πόλεων για τη μεταφορά ατόμων αλλά και εμπορευμάτων. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, είναι επιτακτική ανάγκη να εξετάζονται στο εξής όλοι οι τρόποι μετακίνησης υπό το πρίσμα της βιώσιμης ανάπτυξης. Τούτο απαιτεί συνεχή αναζήτηση της ισορροπίας μεταξύ των κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών επιπτώσεων των μεταφορών, καθώς και την ισόρροπη ικανοποίηση των αναγκών των σημερινών γενεών σε σχέση με τις μελλοντικές. Στο πλαίσιο αυτό, ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών όρισε τη βιώσιμη κινητικότητα, το 1992 κατά τη διάσκεψη του Ρίο, ως «πολιτική μεταφορών η οποία επιδιώκει να συνδυάσει την προσβασιμότητα, την οικονομική πρόοδο και τους οικολογικούς στόχους υπό το πρίσμα της βιωσιμότητας».

Για να επιτευχθεί η πολιτική αυτή, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ορίσει φιλόδοξους στόχους προκειμένου τα κράτη μέλη, οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές να κατορθώσουν μαζί να εφαρμόσουν αυτό το νέο μοντέλο βιώσιμης αστικής κινητικότητας.

Ενόψει της φιλοξενίας της συνόδου για το κλίμα (COP21), η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κράτη μέλη και οι τοπικές αρχές πρέπει να θέσουν την ενεργειακή αποδοτικότητα στο επίκεντρο των πολιτικών για την αστική κινητικότητα. Για τον σκοπό αυτό, η εισηγήτρια προτείνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δρομολογήσει το συντομότερο δυνατόν την κατάρτιση νομοθετικής δέσμης μέτρων περί «μεταφορών-κλίματος» με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών και ιδίως των πόλεων, προκειμένου να οριστούν για τις μεταφορές δεσμευτικοί στόχοι μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Από τώρα, προτρέπει την Επιτροπή να παρέμβει στα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές προκειμένου να ενθαρρυνθεί στα αστικά κέντρα η εξάλειψη του πετρελαίου ντίζελ το 2020, η σταδιακή μείωση των βενζινοκίνητων οχημάτων από το 2030, και η πλήρης κατάργησή τους έως το 2050. Οι τρεις αυτές αναγκαίες προϋποθέσεις πρέπει να ανοίγουν τον δρόμο για μαζική χρήση μη ορυκτών καυσίμων στην υπηρεσία της αστικής κινητικότητας, κάτι που αποτελεί βασική προϋπόθεση προκειμένου να μπορέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να τηρήσει τις δεσμεύσεις της εν προκειμένω, καθώς και τις δεσμεύσεις της για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα, στο πλαίσιο των σχεδίων ηλεκτρικής κινητικότητας, στους καθαρούς τρόπους μεταφορών: τραμ, τελεφερίκ (μεταφορές με εναέρια σχοινιά), ποδήλατα και συνεπιβατισμός. Είναι επιτακτική ανάγκη τα κράτη μέλη να εργαστούν ενεργά ώστε να αλλάξει ο τρόπος εκτέλεσης των μεταφορών με τη μετάβαση από τις οδικές μεταφορές στις ποτάμιες και τις σιδηροδρομικές, και να δώσουν ιδιαίτερη σημασία στη διατροπικότητα, συνδυάζοντας περπάτημα, ποδηλασία και δημόσιες μεταφορές. Προς την κατεύθυνση αυτή, η εισηγήτρια προτείνει τον διπλασιασμό της χρήσης του ποδηλάτου στις αστικές περιοχές έως το 2025, καθώς και τον διπλασιασμό της δικτύωσης και της χρήσης δημόσιων μέσων μεταφοράς έως το 2030. Προτείνει επίσης την καθιέρωση μιας ευρωπαϊκής ημέρας ποδηλάτου προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί το ευρύ κοινό και μιας ημέρας χωρίς αυτοκίνητο, μία Κυριακή ανά εξάμηνο, προκειμένου να επεκταθεί η ήδη επιτυχής εμπειρία σε πολυάριθμες ευρωπαϊκές πόλεις, όπου η ουδετερότητα των μεταφορών ως προς τον άνθρακα έχει αποδείξει την αξία της.

Υπάρχουν κράτη μέλη και τοπικές αρχές που δεν διαθέτουν ακόμα σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας. Η εισηγήτρια ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διορθώσει την έλλειψη αυτή θέτοντας ως προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση της αστικής κινητικότητας την εφαρμογή από τις τοπικές αρχές σχεδίων βιώσιμης αστικής κινητικότητας (ΣΒΑΚ). Ζητεί από τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την κατάρτιση και την εφαρμογή σχεδίων βιώσιμης αστικής κινητικότητας στις αστικές τους περιοχές, τα οποία θα εντάσσονται σε ευρύτερη στρατηγική βιώσιμης αστικής ή τοπικής ανάπτυξης. Μέσω αυτών θα ενθαρρύνει τις αρχές να θέσουν τους πολίτες στο επίκεντρο των πολιτικών κινητικότητας και να ζητείται η γνώμη τους πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον σχεδιασμό τους. Τα σχέδια αυτά αποτελούν ομοίως μοχλούς δράσης για την επίτευξη των στόχων της Ένωσης όσον αφορά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, την ηχορύπανση, την ατμοσφαιρική ρύπανση και τη μείωση των ατυχημάτων.

Είναι αναγκαία μια ενδελεχής εξέταση της ταχύτητας των μετακινήσεων προκειμένου να καταστεί πιο βιώσιμη η κινητικότητα στις πόλεις. Η εισηγήτρια καλεί συνεπώς τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να θεσπίσουν νέο όριο ταχύτητας 30 χλμ/ώρα έως το 2020: αποτελεί το πιο αποτελεσματικό μέσο προκειμένου να μειωθούν οι θάνατοι και οι τραυματισμοί στις οδούς, και να καταστεί το αυτοκίνητο πιο συμβατό με τους ήπιους τρόπους μετακίνησης, όπως η ποδηλασία και το περπάτημα.

Στο πεδίο της βιώσιμης αστικής κινητικότητας συμπεριλαμβάνεται επίσης η μεταφορά των αγαθών και των εμπορευμάτων, η οποία αποτελεί σήμερα παράγοντα συμφόρησης και περιβαλλοντικών προβλημάτων στο κέντρο των πόλεων. Η εισηγήτρια ζητεί την υποβολή ενός ευρωπαϊκού σχεδίου αναδρομολόγησης των εμπορευματικών μεταφορών προκειμένου να επανεξεταστούν με βιώσιμο τρόπο τα τελευταία χιλιόμετρα παράδοσης. Για τον σκοπό αυτό, η γενίκευση της πράσινης αστικής εφοδιαστικής αποτελεί θεμελιώδες διακύβευμα, σε συνδυασμό ιδίως με την αυξανόμενη χρήση ποδηλάτων μεταφοράς φορτίου, σκαφών εσωτερικής ναυσιπλοΐας, ηλεκτρικών ημιφορτηγών, τραμ και λεωφορείων.

Η βιώσιμη αστική κινητικότητα απαιτεί ποιοτικές επενδύσεις στην υπηρεσία του γενικού συμφέροντος. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να συνδράμει στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την αποδοτικότητα των πόρων, ιδίως εκείνων που συνδέονται με την κυκλική οικονομία, η οποία δημιουργεί θέσεις εργασίας. Πολυάριθμες ευρωπαϊκές χώρες υφίστανται ωστόσο επί του παρόντος τις συνέπειες από τις πεπαλαιωμένες και δαπανηρές υποδομές. Ως λύση, η εισηγήτρια προτείνει το 50% των εσόδων από το ευρωπαϊκό σήμα τελών κυκλοφορίας να χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της αστικής κινητικότητας και το 75% των αστικών διοδίων να χρησιμοποιείται για τη συντήρηση και ανάπτυξη υποδομών αστικών μεταφορών. Καλεί επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δεσμεύσει το 20% των ευρωπαϊκών κονδυλίων, όπως αυτών από το ΕΤΠΑ, τη ΔΣΕ και το Ταμείο Συνοχής, για έργα βιώσιμης αστικής κινητικότητας. Τέλος, αναμένει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παράσχει στήριξη, μέσω των ερευνητικών προγραμμάτων-πλαισίων της και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), σε έργα έρευνας και καινοτομίας που σχετίζονται με τις αστικές μεταφορές.

Η αστική κινητικότητα του παρόντος και του μέλλοντος πρέπει να μπορεί να στηριχθεί σε μεγάλο βαθμό στην οικολογική κινητικότητα και στα δίκτυα συνεργασίας. Καθώς αναπτύσσονται νέες πρακτικές στις αστικές μετακινήσεις, όπως ο συνεπιβατισμός, είναι ζωτικής σημασίας να συμπεριληφθούν στην αλυσίδα διατροπικής κινητικότητας μαζί με την ποδηλασία, το περπάτημα και τις δημόσιες μεταφορές, ο προσεχής διπλασιασμός της χρήσης των οποίων θα μπορούσε να δημιουργήσει πράσινες θέσεις εργασίας.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (18.6.2015)

προς την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού

σχετικά με τη βιώσιμη αστική κινητικότητα
(2014/2242(ΙΝΙ))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Eleonora Evi

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων καλεί την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αστική κινητικότητα εξακολουθεί να βασίζεται κατά πολύ μεγάλο μέρος στη χρήση αυτοκινήτων συμβατικής ενέργειας και ότι, συνεπώς, οι μεταφορές στην ΕΕ εξαρτώνται σημαντικά από το πετρέλαιο και τα παράγωγά του σε ποσοστό άνω του 96% των ενεργειακών τους αναγκών, ή περίπου κατά το ένα τρίτο της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα είναι η αιτία για το 23% περίπου των συνολικών εκπομπών CO₂ στις αστικές περιοχές, και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στόχος είναι να μειωθούν οι εκπομπές αυτές κατά 80% έως το 2050·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά βιώσιμη αστικοποίηση θα μπορούσε να αποτελέσει έναν από τους βασικούς μοχλούς για μια ευφυή, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομική ανάπτυξη·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το 73% του ευρωπαϊκού πληθυσμού ζει σε πόλεις, ποσοστό που αναμένεται να αγγίξει το 82% έως το 2050·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, το 2011, πάνω από 125 εκατομμύρια ευρωπαίοι πολίτες εκτέθηκαν σε επίπεδα ηχορρύπανσης ανώτερα του ορίου ασφαλείας των 55 dB, με την οδική κυκλοφορία να αποτελεί το κύριο αίτιο·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα ποσοστό του ευρωπαϊκού πληθυσμού που κυμαίνεται ανάμεσα στο 15% και το 40% εκτίθεται σε συγκεντρώσεις λεπτών σωματιδίων (PM2,5 και PM10), τροποσφαιρικού όζοντος και διοξειδίου του αζώτου που υπερβαίνουν τα πρότυπα ποιότητας της ΕΕ, και λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 90% όταν λαμβάνονται υπόψη οι κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ)·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, το 2011 η ατμοσφαιρική ρύπανση από λεπτά σωματίδια (PM 2,5) και τροποσφαιρικό όζον προκάλεσε περίπου 430.000 και 16.000 πρόωρους θανάτους αντιστοίχως, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός των θανάτων αυτών να είναι 10πλάσιος σε σχέση με τον αριθμό των θανάτων από τροχαία κατά το ίδιο έτος·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τουλάχιστον άλλοι 9.000 πρόωροι θάνατοι κατ' έτος μπορούν να αποδοθούν σε καρδιακές παθήσεις που έχουν προκληθεί από τον κυκλοφοριακό θόρυβο·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μόνον το 2010, η ζημία που προκάλεσε στην υγεία η ατμοσφαιρική ρύπανση στην ΕΕ κυμάνθηκε ανάμεσα στα 330 και τα 940 δισεκατομμύρια ευρώ, ήτοι μεταξύ 3 και 9% του ΑΕΠ της ΕΕ·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή των κατευθυντηρίων γραμμών του ΠΟΥ για ανθρώπινη έκθεση στα PM 2,5 θα αύξανε κατά 22 περίπου μήνες τον προσδόκιμο μέσο όρο ζωής των πολιτών και θα οδηγούσε στην εξοικονόμηση 31 δισεκατομμυρίων περίπου ευρώ ετησίως·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το καλύτερο μέτρο αποτροπής από την κατάχρηση ιδιωτικών μεταφορών και ένας από τους καλύτερους τρόπους για τη μείωση των κυκλοφοριακών συμφορήσεων είναι ένα καλό και εύχρηστο σύστημα δημοσίων μεταφορών·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση εναλλακτικών καυσίμων κίνησης και μεταφορικών μέσων απαιτεί την ανάπτυξη της απαραίτητης υποδομής, παράλληλα με προσπάθειες για την αλλαγή της συμπεριφοράς των ανθρώπων στο θέμα της κινητικότητας·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βιώσιμες αστικές μεταφορές αποτελούν μία πτυχή μιας ευρύτερης πολιτικής χωροταξικού σχεδιασμού, και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αστικοί χώροι πρασίνου μπορούν να συμβάλουν στον εν μέρει μετριασμό του αντίκτυπου της ρύπανσης που οφείλεται στην οδική κυκλοφορία·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατασκευή νέας οδικής υποδομής έχει σημαντικό αντίκτυπο στο τοπίο και το περιβάλλον και ενδέχεται να ενθαρρύνει περαιτέρω τη χρήση ιδιωτικών αυτοκινήτων λόγω της αυξημένης χωρητικότητας των δρόμων·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υψηλής ποιότητας μεταφορικές υπηρεσίες είναι θεμελιώδους σημασίας για τους ανθρώπους που ζουν στις αστικές περιοχές, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους ως προς την κινητικότητα σε ό,τι αφορά τον εργασιακό τους βίο και τις εκπαιδευτικές, τουριστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητές τους λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βιώσιμες αστικές μεταφορές μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορρύπανσης, του αριθμού ατυχημάτων, της οδικής συμφόρησης, της χρήσης γης και της στεγανοποίησης του εδάφους·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Ειδικό Ευροβαρόμετρο 406 που δημοσιεύτηκε το 2013, σχεδόν το 50% των πολιτών της ΕΕ χρησιμοποιεί καθημερινά το ιδιωτικό αυτοκίνητο, ενώ μόνο το 16% χρησιμοποιεί τη δημόσια συγκοινωνία και μόνο το 12% το ποδήλατο·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, οι πολίτες της ΕΕ θεωρούν ότι η μείωση των τιμών των δημοσίων μεταφορών (59%), η βελτίωση των υπηρεσιών των δημοσίων μεταφορών (56%) και η βελτίωση των υποδομών για τα ποδήλατα (33%), είναι αποτελεσματικά μέτρα για τη βελτίωση της αστικής κινητικότητας·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, για γεωγραφικούς και ιστορικούς λόγους, οι ευρωπαϊκές πόλεις μπορεί να έχουν σημαντικά διαφοροποιημένες ανάγκες σε ό,τι αφορά την υποδομή·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αστική κινητικότητα και η διαχείριση των αστικών μεταφορών υπάγονται στην αρμοδιότητας τοπικών και περιφερειακών αρχών, οι οποίες σχεδιάζουν και υλοποιούν αυτές τις δημόσιες πολιτικές στις περιοχές τους, σε συμφωνία με το ισχύον εθνικό πλαίσιο και με το αστικό θεματολόγιο της ΕΕ·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι η Επιτροπή τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης σχεδίων μεταφορών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα οποία στη συνέχεια θα πρέπει να προσαρμοσθούν στις συνθήκες των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντί για μια από πάνω προς τα κάτω προσέγγιση, και χωρίς να παραγνωρίζεται η ανάγκη για κοινούς κανόνες και πρότυπα, θα ήταν προτιμότερο να ακολουθηθεί μια από κάτω προς τα άνω προσέγγιση με παράλληλο πειραματισμό επί τόπου, ενθαρρύνοντας έτσι και την καινοτομία· λαμβάνοντας, κατά συνέπεια, υπόψη ότι στηρίζει ένθερμα τη δημιουργία πλατφορμών για ανταλλαγές εμπειριών μεταξύ τοπικών παραγόντων, με στόχο να καταστεί δυνατή η παροχή μεγαλύτερης δημοσιότητας στα επιτυχημένα μοντέλα·

1.  καλεί τα κράτη μέλη να μειώσουν τις ανάγκες μεταφοράς ενθαρρύνοντας, μεταξύ άλλων, την τηλε-εργασία, τις τεχνολογίες ΤΠΕ και την τηλεδιάσκεψη, και βελτιώνοντας την επιχειρηματική κινητικότητα· ενθαρρύνει, επιπλέον, την Επιτροπή να εξακολουθήσει να αναπτύσσει την ισχύουσα νομοθεσία στο πλαίσιο της οδηγίας 2010/40/ΕΕ για τα Ευφυή Συστήματα Μεταφορών (ΕΣΜ), κάτι που θα μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση της αποτελεσματικότητας των μεταφορών, στη μείωση των εκπομπών CO₂, στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και στη μείωση της ηχορρύπανσης, και καλεί τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη ευφυών τεχνολογιών, περιλαμβανομένων των ΤΠΕ και των συστημάτων παροχής πληροφοριών στον τομέα της κινητικότητας, και να τονώσουν τον σχεδιασμό και τη διαχείριση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας (μεταξύ άλλον και στον τομέα της υλικοτεχνικής υποδομής), τα σχέδια μετακινήσεων και τα πολυτροπικά και διατροπικά πρότυπα, έχοντας κατά νου ότι οι δημόσιες μεταφορές καθίστανται πολύ πιο ελκυστικές όταν είναι εύκολο να καλυφθεί ο «τοπικός βρόχος»· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ενεργό συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένου του κοινού, στις προαναφερθείσες δραστηριότητες σχεδιασμού·

2.  χαιρετίζει τη στήριξη της Επιτροπής στην ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για τη χάραξη και εφαρμογή σχεδίων βιώσιμης αστικής κινητικότητας, που θα επιτρέπουν την ένταξη της προτεινόμενης δράσης σε μία αστική και εδαφική στρατηγική και θα αποβλέπουν στην ενθάρρυνση ενός ισορροπημένου περιβάλλοντος και μιας καλύτερης ενσωμάτωσης των διαφόρων τρόπων αστικής κινητικότητας· στηρίζει την Επιτροπή στην εκπόνηση μιας ευρωπαϊκής πλατφόρμας για τα σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας, με στόχο τον καλύτερο συντονισμό της στήριξης της ΕΕ και της συνεργασίας με τους οργανισμούς τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης κατά την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των σχεδίων βιώσιμης αστικής κινητικότητας·

3.  καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν τις δημόσιες μεταφορές με στόχο τον διπλασιασμό της χρήσης τους έως το 2030, μεταξύ άλλων εφαρμόζοντας λύσεις ΤΠΕ όπως η εξ αποστάσεως αγορά ηλεκτρονικών εισιτηρίων, και να στηρίξουν τη μετακίνηση με οχήματα που χρησιμοποιούνται από κοινού από περισσότερους επιβάτες, τη συλλογική χρήση οχημάτων, τις υπηρεσίες μεταφοράς κατόπιν αιτήματος και την προώθηση των συστημάτων ηλεκτρικής πρόωσης στις τοπικές δημόσιες μεταφορές· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν, ενδεχομένως, τα τελεφερίκ και τα συστήματα μεταφοράς με συρματόσχοινα στις ορεινές και λοφώδεις πόλεις, προκειμένου να μετριασθεί η αστική κυκλοφορία·

4.  καλεί τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν ζώνες στις οποίες θα έχουν πρόσβαση μόνο τα δημόσια μέσα μεταφοράς, τα ποδήλατα, οι πεζοί, τα οχήματα μηδενικών εκπομπών και τα οχήματα που χρησιμοποιούν από κοινού περισσότεροι επιβάτες·

5.  καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν διαδεδομένες υποδομές και σημεία φόρτισης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων μέσω καινοτόμων συστημάτων όπως αυτά που χρησιμοποιούν τη δημόσια υποδομή φωτισμού, και να προωθήσουν την εγκατάσταση υποδομών επαναφόρτισης σε ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης, επί παραδείγματι σε εμπορικά κέντρα, και υπενθυμίζει τις διατάξεις που προβλέπονται στην οδηγία 2014/94/ΕΕ σχετικά με την ανάπτυξη υποδομών για εναλλακτικά καύσιμα, π.χ. σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο·

6.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν τις συνθήκες που χρειάζονται για τη θέση σε εφαρμογή συστημάτων σχεδιασμού, κράτησης θέσεων και πληρωμών για διασυνοριακά ταξίδια που περιλαμβάνουν διάφορες μορφές μεταφοράς, λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάγκη χρησιμοποίησης μιας ποικιλίας πλατφορμών ενημέρωσης και συστημάτων πληρωμών θέτει ένα μείζον εμπόδιο στην αποδοχή και στη ζήτηση για διατροπικά συστήματα μεταφορών·

7.  καλεί τα κράτη μέλη να προστατεύσουν τους πλέον ευάλωτους χρήστες των δρόμων, βελτιώνοντας την ασφάλεια των πεζών, εξαλείφοντας τα αρχιτεκτονικά εμπόδια, και δημιουργώντας ασφαλείς διαδρομές μόνο για πεζούς και στηρίζοντας τις διαδρομές με ειδικά ποδήλατα-λεωφορεία (pedibus) και τις ασφαλείς διαδρομές μεταξύ σπιτιού και σχολείου· καλεί, επιπλέον, τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την κινητικότητα με ποδήλατα, παρέχοντας ειδικούς και ασφαλείς ποδηλατοδρόμους και χώρους στάθμευσης ποδηλάτων και προωθώντας και εφαρμόζοντας υπηρεσίες από κοινού χρήσης των ποδηλάτων· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, προκειμένου να τονώσουν περαιτέρω την κινητικότητα με ποδήλατα, να προτείνουν τροποποιήσεις στη Σύμβαση της Βιέννης για την οδική κυκλοφορία, με στόχο να εκσυγχρονισθούν οι κανόνες κυκλοφορίας στις αστικές περιοχές, προκειμένου να διασφαλισθεί ότι οι ποδηλάτες έχουν πάντοτε την καλύτερη δυνατή προστασία·

8.  καλεί επίσης την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετική πρόταση για την ανάπτυξη της ενιαίας αγοράς καινοτόμων λύσεων αστικής κινητικότητας·

9.  καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τους οργανισμούς τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης να λαμβάνουν πλήρως υπόψη κριτήρια βιωσιμότητας κατά την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων στους τομείς των μεταφορών και της υλικοτεχνικής υποδομής·

10.  ζητεί από τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν μέρος των εσόδων τους από ειδικούς φόρους ή διόδια επί των ιδιωτικών οχημάτων προκειμένου να μειώσουν τα εισιτήρια στις αστικές δημόσιες μεταφορές, με στόχο να καταστούν δωρεάν για τους κατοίκους και να επανεξετασθούν τα συστήματα ναύλων των δημοσίων μεταφορών και να δοθεί προτίμηση στα συστήματα ενιαίου συντελεστή·

11.  καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο να εξαλείψουν τις άμεσες και έμμεσες επιδοτήσεις για τα οχήματα που χρησιμοποιούν παραδοσιακά ορυκτά καύσιμα· καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν φορολογικά κίνητρα για τα ηλεκτρικά οχήματα, όπως ο μειωμένος ΦΠΑ ή η εξαίρεση από τα διόδια, και να στηρίξουν την παροχή οικονομικών κινήτρων στις επιχειρήσεις που χορηγούν επιχειρηματικά προνόμια προς στήριξη της βιώσιμης κινητικότητας των υπαλλήλων τους, στα ταξιδιωτικά γραφεία που προσφέρουν στους πελάτες τους βιώσιμες λύσεις αστικής μεταφοράς, και στις ΜΜΕ που παράγουν αγαθά ή υπηρεσίες που αποβλέπουν στη βιώσιμη αστική κινητικότητα·

12.  καλεί τα κράτη μέλη, κατά τη δρομολόγηση συστημάτων καταστροφής αυτοκινήτων, να εξετάζουν τη στήριξη, κατά φθίνουσα σειρά, της χρήσης συστημάτων συλλογικής δημόσιας μεταφοράς, των υδρογονοκίνητων οχημάτων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με αναμορφωτή μεθανίου, των οχημάτων φυσικού αερίου, των υβριδικών οχημάτων και των οχημάτων υγραερίου·

13.  ζητεί από την Επιτροπή να προβεί σε αξιολογήσεις, στα πλαίσια των διαφόρων σχεδίων των κρατών μελών, σχετικά με την τοποθέτηση των σταθμών μέτρησης και ελέγχου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα κύρια αστικά κέντρα που εμφανίζουν προβλήματα ποιότητας του αέρα, λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές φορές, και λόγω της κακής τους τοποθέτησης, ενδέχεται να παρέχουν ανακριβή στοιχεία, με τον κίνδυνο που ενέχει κάτι τέτοιο για την υγεία του πληθυσμού·

14.  θεωρεί ότι το σχέδιο Juncker θα μπορούσε να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη χρηματοδότηση βιώσιμων σχεδίων μεταφορών και αστικής υποδομής και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν τη χρηματοδοτική τους στήριξη στα σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας, προκειμένου να διασφαλισθούν οι αναγκαίες συνέργειες με τις διάφορες πηγές χρηματοδότησης και προγράμματα, και να αναπτυχθούν δεσμοί μεταξύ της αστικής κινητικότητας, του νέου ψηφιακού θεματολογίου και της Ενεργειακής Ένωσης· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την αποτελεσματική εφαρμογή των δημόσιων μεταφορών, ιδίως των μέσω των συστημάτων των ηλεκτροκίνητων μεταφορών, και να συνδέσουν τις αστικές και περιαστικές περιοχές και να απαντήσουν κατά τρόπο βιώσιμο και αποτελεσματικό στις ανάγκες της καθημερινής μετακίνησης πριν από την πραγματοποίηση επενδύσεων στην κατασκευή νέων δρόμων και αυτοκινητοδρόμων·

15.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν ανταλλαγές καλών πρακτικών, με στόχο να διευκολυνθεί η μεταφορά δεξιοτήτων και τεχνολογιών στον τομέα της βιώσιμης κινητικότητας, ιδίως με στόχο τη συμβολή στην ανάπτυξη των περιφερειών· καλεί επίσης την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν προγράμματα έρευνας για τις νέες τεχνολογίες, τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα και τις νέες ολοκληρωμένες πρακτικές βιώσιμης αστικής κινητικότητας και τις αστικές υλικοτεχνικές υποδομές, και να ξεκινήσει εκστρατείες δημόσιας ενημέρωσης για την προώθηση μιας κινητικότητας που είναι αποτελεσματική, βιώσιμη και λιγότερο εξαρτημένη από τη χρήση ιδιωτικών αυτοκινήτων που χρησιμοποιούν συμβατικά καύσιμα.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	17.6.2015
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	53 8 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Marco Affronte, Pilar Ayuso, Zoltán Balczó, Lynn Boylan, Nessa Childers, Alberto Cirio, Birgit Collin-Langen, Mireille D’Ornano, Miriam Dalli, Seb Dance, Angélique Delahaye, Stefan Eck, Bas Eickhout, Eleonora Evi, José Inácio Faria, Karl-Heinz Florenz, Iratxe García Pérez, Elisabetta Gardini, Gerben-Jan Gerbrandy, Jens Gieseke, Julie Girling, Sylvie Goddyn, Matthias Groote, Françoise Grossetête, Andrzej Grzyb, Anneli Jäätteenmäki, Jean-François Jalkh, Benedek Jávor, Karin Kadenbach, Kateřina Konečná, Giovanni La Via, Peter Liese, Norbert Lins, Susanne Melior, Miroslav Mikolášik, Massimo Paolucci, Gilles Pargneaux, Piernicola Pedicini, Pavel Poc, Marcus Pretzell, Frédérique Ries, Annie Schreijer-Pierik, Davor Škrlec, Renate Sommer, Dubravka Šuica, Tibor Szanyi, Jadwiga Wiśniewska, Дамиано Дзофоли
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Renata Briano, Nicola Caputo, James Nicholson, Marijana Petir, Sirpa Pietikäinen, Gabriele Preuß, Bart Staes, Tom Vandenkendelaere, Νίκος Ανδρουλάκης
Αναπληρωτές (άρθρο 200 παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Damian Drăghici, Fredrick Federley, Anthea McIntyre, Jens Nilsson

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (22.6.2015)

προς την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού

σχετικά με τη βιώσιμη αστική κινητικότητα
(2014/2242(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Ramón Luis Valcárcel

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης καλεί την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  σημειώνει ότι πάνω από το 70% του πληθυσμού της ΕΕ ζει σε πόλεις, όπου παράγεται περίπου το 85% του ΑΕγχΠ της ΕΕ, και ότι η βιώσιμη αστική κινητικότητα αποτελεί έναν όλο και πιο σημαντικό παράγοντα στην πολιτική συνοχής, δεδομένου ότι αποτελεί καίριο στοιχείο για την προώθηση της απασχόλησης και της ευφυούς, βιώσιμης και χωρία αποκλεισμούς ανάπτυξης· θεωρεί ότι τα κονδύλια από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία (ΕΔΕΤ), και ιδίως από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), θα πρέπει να συμβάλλουν, μέσω των επιχειρησιακών προγραμμάτων, στη χρηματοδότηση των σχεδίων βιώσιμης αστικής κινητικότητας (ΣΒΑΚ) για πόλεις και περιφέρειες και, γενικότερα, στην ΕΕ, με την υποστήριξη καθαρών, προσβάσιμων και καινοτόμων μορφών αστικών μεταφορών που προάγουν τον συνδυασμό μεταφορικών μέσων και την κινητικότητα σε ευρύτερο εδαφικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένης της διασυνοριακής κινητικότητας· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι ο τομέας των μεταφορών, τόσο στη στατική όσο και στην κινούμενη πτυχή του, έχει σοβαρό αντίκτυπο για το αστικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των πολιτών, και πιστεύει ότι ένα αποτελεσματικό σύστημα μεταφορών μπορεί να ενισχυθεί με τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, όπου θα υπάρχει κατανομή του κόστους και δυνατότητες ανάπτυξης ενός καινοτόμου και αποτελεσματικού συστήματος δημοσίων συμβάσεων με σκοπό την επίτευξη σημαντικών εξοικονομήσεων και τη διάδοση της εμπειρογνωμοσύνης και της γνώσης μεταξύ των αρχών· σημειώνει τη σημασία που έχει να τηρείται η αρχή της εταιρικής σχέσης κατά τον προγραμματισμό και την εφαρμογή των επιχειρησιακών προγραμμάτων, ώστε να εξασφαλίζεται η πλήρης συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, επαγγελματικών οργανώσεων, ερευνητικών κέντρων και επιχειρήσεων·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να προβεί σε απολογισμό της προόδου και να παράσχει ποιοτική και ποσοτική ανάλυση της στήριξης της πολιτικής για τη συνοχή όσον αφορά τη βιώσιμη αστική κινητικότητα όταν θα αναλάβει να διεξαγάγει την ενδιάμεση επανεξέτασή της για την εφαρμογή των ΕΔΕΤ·

3.  καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να αξιολογήσουν και να ελέγξουν τα σχέδια αστικής κινητικότητας σύμφωνα με τους στόχους της στρατηγικής μεταφορών για το 2050·

4.  υπογραμμίζει ότι, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να μειωθεί ο αρνητικός αντίκτυπος στο περιβάλλον από την εξάρτηση από το πετρέλαιο στο σύστημα μεταφορών της ΕΕ (ως επί το πλείστον στο πετρέλαιο και τα υποπροϊόντα του), τα ΕΔΕΤ πρέπει να χρησιμοποιούνται συστηματικά για την ανάπτυξη και την εφαρμογή συνεκτικών και ολοκληρωμένων ΣΒΑΚ για συμπληρωματικά και αλληλοενισχυόμενα μέτρα αστικής κινητικότητας στο ευρύτερο πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού, χωρίς να δημιουργούνται πρόσθετες ανάγκες για υπερβολική χρήση αυτοκινήτων και δίνοντας έμφαση σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα μεταφορών που θα βασίζεται στη συνεργασία μεταξύ των επιμέρους μεταφορικών μέσων·

5.  σημειώνει ότι στους θεματικούς στόχους της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2014-2020 περιλαμβάνονται και η προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και ενός βελτιωμένου δικτύου υποδομών, η ενθάρρυνση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, καθώς και η πρόληψη και η διαχείριση των κινδύνων·

6.  επισημαίνει ειδικότερα τις πολυάριθμες αρνητικές συνέπειες του σημερινού μοντέλου μεταφορών στα θεμελιώδη στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος, όπως είναι ο ατμοσφαιρικός αέρας, τα ύδατα και το έδαφος, καθώς και στα διάφορα οικοσυστήματα·

7.  θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί η ανάπτυξη και η προώθηση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας και της αστικής αειφορίας σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις και τις λειτουργικές αστικές περιοχές και τις περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένης μίας ανάλυσης αναγκών και στόχων για τις υποδομές διευκόλυνσης της κινητικότητας που θα αφορά όλους τους τρόπους και τα μέσα μεταφορών με συμπληρωματικό τρόπο και στο πλαίσιο της περιφερειακής και συνολικής χωροταξικής ανάπτυξης, προωθώντας καθαρές, βιώσιμες, αποτελεσματικές και ενεργειακά αποδοτικές μεταφορές προς όφελος της διασύνδεσης των αστικών και περιαστικών περιοχών και προάγοντας μεγαλύτερη αυτάρκεια, ανταγωνιστικότητα, οικονομική ανάπτυξη, βελτιωμένη οδική ασφάλεια και καλύτερες συνθήκες εργασίας· τονίζει επίσης ότι η πολιτική αστικών συγκοινωνιών, συμπεριλαμβανομένης της καθιέρωσης εναλλακτικών μεταφορικών λύσεων για τη μείωση της ζήτησης για μετακινήσεις με ιδιωτικά μέσα, εμπίπτουν και στην αρμοδιότητα των πόλεων και των τοπικών αρχών·

8.  υπογραμμίζει τις δυνατότητες που παρέχει η βιώσιμη αστική κινητικότητα για την ενίσχυση της ελκυστικότητας των ευρωπαϊκών πόλεων και περιφερειών τόσο για τους επενδυτές όσο και για τους κατοίκους, μέσω της βελτίωσης της προσβασιμότητας, της οδικής ασφάλειας και της μείωσης της κυκλοφορίας και της ρύπανσης· πιστεύει ότι θα μπορούσε να έχει θετικό ρόλο για την εξασφάλιση καλύτερης ισορροπίας μεταξύ της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ζωής χάρη στη μείωση του χρόνου μετακίνησης· ζητεί, επομένως, από τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να ενθαρρύνουν καινοτόμες λύσεις όσον αφορά τη βιώσιμη αστική κινητικότητα·

9.  ζητεί από τα κράτη μέλη να προωθήσουν την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση για να προάγουν τη συνεργασία ανάμεσα στις περιφερειακές, εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων του σχεδιασμού, της εφαρμογής και της παρακολούθησης των αστικών πολιτικών που έχουν σαφή αντίκτυπο στις αστικές περιοχές·

10.  θεωρεί ότι οι επενδύσεις σε βιώσιμες δημόσιες μεταφορές δεν αποτελούν μόνο απάντηση σε προβλήματα αστικής κινητικότητας, αλλά περιλαμβάνουν και «στοιχεία αστικής ανανέωσης» που επηρεάζουν το γενικό οικονομικό σύστημα της πόλης και διευκολύνουν τη δημιουργία ενός πράσινου αστικού περιβάλλοντος, καθώς και την πρόσβαση σε κέντρα μεικτών δραστηριοτήτων (εμπόριο, κατοικίες, αναψυχή, πολιτισμός, εκπαίδευση)· υπογραμμίζει ότι ο καλός συντονισμός της κινητικότητας και του πολεοδομικού σχεδιασμού είναι κρίσιμης σημασίας για τη μεγιστοποίηση του αντίκτυπου των επενδύσεων·

11.  επισημαίνει ότι το ποδήλατο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον σύγχρονο σχεδιασμό για βιώσιμη αστική κινητικότητα, και αποτελεί μέρος της λύσης για την πρόληψη της κυκλοφοριακής συμφόρησης· τονίζει ότι η δημιουργία χωριστών διαδρόμων για ποδηλάτες/πεζούς θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας κατασκευής ή αποκατάστασης οδών·

12.  αναγνωρίζει την ποιότητα και την ποικιλομορφία των θέσεων εργασίας που παρέχονται από τους φορείς δημόσιων μεταφορών, και τα σχετικά οφέλη για την οικονομία· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί και να αξιολογεί τη συμβολή των δημόσιων μεταφορών στη δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας και στις στρατηγικές πράσινης ανάπτυξης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο·

13.  ζητεί οι πρωτοβουλίες προώθησης της απασχόλησης των νέων και άλλα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία να χρησιμοποιούνται για την προώθηση της απασχόλησης σε τομείς που τονώνουν την ανάπτυξη της βιώσιμης αστικής κινητικότητας· τονίζει ότι η εφαρμογή έργων αστικής κινητικότητας εξασφαλίζει θετικό αντίκτυπο τόσο για όλες τις περιφέρειες των κρατών μελών, όσο και για τους πληθυσμούς τους, προωθώντας την κάλυψη υφιστάμενων και καινοτόμων θέσεων εργασίας σε συναφείς τομείς, μεταξύ άλλων για επαγγέλματα όπου υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού·

14.  πιστεύει ακράδαντα ότι η πλατφόρμα της Επιτροπής για σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας θα πρέπει να παρέχει ισχυρή στήριξη σε πόλεις και περιφέρειες για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των σχεδίων βιώσιμης αστικής κινητικότητας· τονίζει ότι είναι σημαντικό να θεωρούνται όλες οι πόλεις, ανεξαρτήτως του μεγέθους τους, επιλέξιμες για επένδυση στην αστική κινητικότητα και υπογραμμίζει τη σημασία του καίριου ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν οι πόλεις και οι περιφέρειες της Ευρώπης για την τόνωση και την προαγωγή της βιώσιμης αστικής κινητικότητας· ζητεί να συμμετέχουν εκπρόσωποι τοπικών και περιφερειακών αρχών διαφόρων μεγεθών, καθώς και εκπρόσωποι διαφόρων ενδιαφερομένων φορέων (π.χ. ενώσεων ποδηλατών) στην ευρωπαϊκή πλατφόρμα και στην ομάδα εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών για την αστική κινητικότητα και τις μεταφορές·

15.  θεωρεί ότι θα ήταν σκόπιμο να ενισχυθεί η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σε θέματα αστικής κινητικότητας, προκειμένου να επιταχυνθεί η διάδοση των πλέον καινοτόμων λύσεων και η επίτευξη των στόχων της ΕΕ στον εν λόγω τομέα·

16.  καλεί τις αρχές να προωθήσουν την ανάπτυξη συστημάτων χρέωσης τερματικής εξυπηρέτησης για τα ηλεκτρικά και υβριδικά οχήματα κατάλληλα για όλες τις οδούς και να προωθηθεί η χρήση εναλλακτικών μέσων μεταφοράς, μια ολοκληρωμένη λύση κινητικότητας, τη δημιουργία ζωνών πρόσβασης μόνο για ορισμένα μεταφορικά μέσα και οχήματα, καθώς και τη βιώσιμη χρήση καθαρών και ηλεκτρικών οχημάτων, ποδηλάτων, λεωφορείων, τραμ, τρόλεϊ, της βιοαιθανόλης και καθαρών καυσίμων, προκειμένου να καταπολεμηθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη, με στόχο τη μακροπρόθεσμη βελτίωση της ποιότητας ζωής που συνεπάγεται η ανάπτυξη ευφυών συστημάτων συνδυασμένων μεταφορών, εξασφαλίζοντας την προσφορά κινητών υπηρεσιών πληροφόρησης και εδαφικής συνέχειας μεταξύ αστικών κέντρων και των περιαστικών περιοχών τους·

17.  καλεί τις αρχές να προωθήσουν τρόπους για τη μείωση της ζήτησης μεταφορών αυξάνοντας τη χρήση της τηλεργασίας και εργαλείων ΤΠΕ και να ενημερωθούν για τα στοιχεία της έρευνας του Ευρωβαρόμετρου που δείχνουν ότι οι πολίτες της ΕΕ ανησυχούν για τον αρνητικό αντίκτυπο της αύξησης της κυκλοφορίας στις πόλεις και θεωρούν την κυκλοφοριακή συμφόρηση (76%), την ποιότητα του αέρα (81%) και τα ατυχήματα (73%) ως τα σοβαρότερα προβλήματα· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί τις νέες μορφές κινητικότητας στον τομέα των μεταφορών (π.χ. αυτοκίνητο χωρίς οδηγό), προκειμένου να πραγματοποιήσουν, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, μια ανάλυση όλων των διαθέσιμων μέτρων που βοηθούν στην ελαχιστοποίηση των τραυματισμών και θανάτων, ιδίως πεζών και ποδηλατών, και να προωθήσει τη χρήση του ποδηλάτου στις πόλεις, καθώς και επενδύσεις σε ποδηλατόδρομους και μέτρα για την ευαισθητοποίηση των χρηστών του οδικού δικτύου σχετικά με την ασφάλεια των ποδηλατών· επισημαίνει ότι το ποδήλατο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον σύγχρονο σχεδιασμό για βιώσιμη αστική κινητικότητα, και αποτελεί μέρος της λύσης για την πρόληψη της κυκλοφοριακής συμφόρησης· τονίζει ότι η δημιουργία χωριστών διαδρόμων για ποδηλάτες/πεζούς θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας κατασκευής ή αποκατάστασης οδών· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η ενίσχυση της χρήσης του ποδηλάτου στις πόλεις οδηγεί σε βελτίωση της ροής της κυκλοφορίας και της δημόσιας υγείας και στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα· τονίζει ότι η αύξηση της χρήσης του ποδηλάτου στις πόλεις θα μπορούσε να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»· καλεί τα κράτη μέλη να συνεχίσουν την κατασκευή περιφερειακών οδών, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο αριθμός των οχημάτων που κυκλοφορούν άσκοπα στις πόλεις, και ζητεί από την Επιτροπή να εξεύρει τρόπους για την οικονομική υποστήριξη των σχεδίων αυτών· τονίζει ότι απαιτούνται προσπάθειες για τη μείωση του αριθμού των αυτοκινήτων στην πόλη· καλεί τις τοπικές αρχές να προωθήσουν πολιτικές για την ενθάρρυνση των πράσινων μεταφορών, μέσω παροχής διευκολύνσεων, μείωσης των φόρων και θέσπισης πράσινων πιστοποιητικών·

18.  υπογραμμίζει τη σημασία της διασυνοριακής σύνδεσης πόλεων στο πλαίσιο της διαδικασίας πολεοδομικού σχεδιασμού, δεδομένου ότι οδηγεί σε τόνωση της περιφερειακής ανάπτυξης· τονίζει ότι οι πόλεις που τις χωρίζουν σύνορα αλλά αποτελούν ενιαίες λειτουργικές περιοχές θα πρέπει να λαμβάνουν στήριξη για τη σύνδεση των δικτύων τραμ ή λεωφορείων τους·

19.  καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει πρότυπα για να διασφαλιστεί η γενική εναρμόνιση και η συνοχή στη ρύθμιση της στάθμευσης και της πρόσβασης των οχημάτων στις αστικές περιοχές, στην κατηγοριοποίηση των οχημάτων, στις διάφορες κατηγορίες εκπομπών, στην οδική σήμανση, στα φιλικά προς τους αναπήρους συστήματα συγκοινωνιών και στα τεχνικά πρότυπα για τα ευφυή συστήματα μεταφορών, και να δώσει ώθηση στη δημιουργία ζωνών για πεζούς και την προστασία των ιστορικών περιοχών και, γενικότερα, να βελτιωθεί το περιβάλλον και η κινητικότητα του κοινού· επισημαίνει ότι στο επίκεντρο των σχεδίων βιώσιμης αστικής κινητικότητας βρίσκεται η ποιότητα ζωής, ως συνέπεια του οποίου δίδεται έμφαση στην απελευθέρωση των πόλεων από την κυκλοφοριακή συμφόρηση και ο σχεδιασμός χώρων στάθμευσης για τη διασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας των πεζών και η ελκυστικότητα των κέντρων των πόλεων· ζητεί από την Επιτροπή να στηρίξει συντονισμένες και ολοκληρωμένες στρατηγικές λύσεις για τις δημόσιες μεταφορές, για την ανακούφιση των συγκοινωνιακών δικτύων, αστικούς αυτοκινητοδρόμους και οδούς πρόσβασης προς τους χώρους εργασίας, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των ανθρώπων και να ενθαρρυνθεί η καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, με παράλληλη αύξηση της παραγωγικότητας· καλεί επίσης τις αρχές να αυξήσουν τη χρήση ευφυών τεχνολογιών που μπορούν να συμβάλουν στην επίλυση των προβλημάτων που σχετίζονται με την αστική κινητικότητα, όπως οι δορυφορικοί αισθητήρες σε οχήματα και η έξυπνη έκδοση εισιτηρίων·

20.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις προσπάθειες της Επιτροπής να συντονίσει και ενοποιήσει τις πρωτοβουλίες της ΕΕ στο πεδίο της αστικής κινητικότητας, όπως το CIVITAS 2020 για την έρευνα και την καινοτομία, το παρατηρητήριο αστικής κινητικότητας για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και πείρας, και η πλατφόρμα για σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας· καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της προκειμένου να μειωθεί ο κατακερματισμός και η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των σχετικών πρωτοβουλιών και προγραμμάτων της ΕΕ και να λαμβάνει υπόψη την επιτυχία προγραμμάτων όπως τα URBAN και URBACT· καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει τις αρχές στα κράτη μέλη να δημιουργήσουν δίκτυα αριστείας στον τομέα της αστικής κινητικότητας, να συνεχίσει τις προσπάθειες που της πρωτοβουλίας CIVITAS 2020 και να ενθαρρύνει περισσότερους πολίτες της ΕΕ να συμμετάσχουν σε αυτό το έργο·

21.  καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει συστάσεις, κατευθυντήριες γραμμές και δείκτες για την αστική κινητικότητα, για την ενθάρρυνση του διαλόγου και την ανταλλαγή ορθών κοινωνικών πρακτικών κινητικότητας μεταξύ των διαφόρων εμπλεκομένων και να συντονίσει τις στρατηγικές αστικής πολιτικής που θα ακολουθούνται·

22.  υποστηρίζει μια ισχυρή σχέση μεταξύ σχεδίων κινητικότητας και πρωτοβουλιών αστικής βιωσιμότητας και άλλων πρωτοβουλιών, όπως είναι οι ευφυείς πόλεις και το Σύμφωνο των Δημάρχων, που είναι προσανατολισμένα προς μια πιο βιώσιμη και αυτάρκη πόλη· θεωρεί ότι η εθελοντική δέσμευση που θεσπίζεται στο Σύμφωνο των Δημάρχων μπορεί να χρησιμεύσει ως εφαλτήριο για την εξυπηρέτηση όλων των ενδιαφερομένων μερών όσον αφορά τη δημιουργία σχεδίων κινητικότητας και βιωσιμότητας που μπορούν να διαφημίζονται με τρόπο αποδοτικό από άποψη κόστους· εκφράζει ικανοποίηση για την πρωτοβουλία με τίτλο «πόλεις: Οι πόλεις του αύριο: Επενδύοντας στην Ευρώπη», και καλεί την Επιτροπή να κάνει χρήση των υφιστάμενων πλατφορμών για την ανάπτυξη επικοινωνιακών εργαλείων που θα συγκεντρώνουν τα ενδιαφερόμενα μέρη στον τομέα της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης·

23.  θεωρεί ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη χρηματοδότηση βιώσιμων έργων αστικών μεταφορών· πιστεύει, συνεπώς, ότι είναι απαραίτητο να υπάρξει ισχυρός στρατηγικός σχεδιασμός και συνοχή μεταξύ έργων αστικής κινητικότητας που θα υποστηριχθούν από το ΕΤΣΕ και των στόχων και προτεραιοτήτων που σχετίζονται με την αστική κινητικότητα και έχουν ήδη αναπτυχθεί από τις εθνικές, περιφερειακές, τοπικές ή ευρωπαϊκές αρχές· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να συμπεριλάβει τις δημόσιες αρχές ως πιθανούς δικαιούχους χρηματοδότησης μέσω των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων (ΕΔΕΤ)·

24.  τονίζει τη σημασία της δημιουργίας ικανοτήτων στο πλαίσιο των τοπικών αρχών και σε περιαστικές περιοχές, για την κατάρτιση και εφαρμογή ολοκληρωμένων αναπτυξιακών στρατηγικών που θα διευκολύνουν τη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων περιοχών και, κατά συνέπεια, για να ενισχυθεί η αλληλεξάρτηση και συμπληρωματικότητα·

25.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν συμπληρωματικότητα και συνέργειες μεταξύ του ΕΤΣΕ, των ΕΔΕΤ και των επιδοτούμενων από την ΕΕ προγραμμάτων και πρωτοβουλιών, καθώς και εθνικών δημόσιων επενδύσεων και ιδιωτικών χρηματοδοτικών μέσων, ώστε να αποκομίζεται η μέγιστη προστιθέμενη αξία των επενδύσεων που πραγματοποιούνται·

26.  καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν ή να επανεξετάσουν τις δικές τους στρατηγικές για την ανάπτυξη των δημόσιων μεταφορών και της μη μηχανοκίνητης μεταφοράς, ώστε να διασφαλιστεί υψηλής ποιότητας κινητικότητα στις πόλεις, προστασία του περιβάλλοντος και ποιότητα της ζωής.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	17.6.2015
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	29 3 1
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Pascal Arimont, José Blanco López, Franc Bogovič, Steeve Briois, Rosa D’Amato, Bill Etheridge, Michela Giuffrida, Ivan Jakovčić, Constanze Krehl, Martina Michels, Stanislav Polčák, Julia Reid, Terry Reintke, Monika Smolková, Olaf Stuger, Ramón Luis Valcárcel Siso, Ángela Vallina, Monika Vana, Matthijs van Miltenburg, Lambert van Nistelrooij, Kerstin Westphal, Μαρία Σπυράκη, Искра Михайлова, Андрей Новаков
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Petras Auštrevičius, Daniel Buda, Salvatore Cicu, Ivana Maletić, Jan Olbrycht
Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Edward Czesak, Jens Nilsson, Георги Пирински, Daniele Viotti

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	10.11.2015
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	37 5 5
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Daniela Aiuto, Marie-Christine Arnautu, Georges Bach, Izaskun Bilbao Barandica, Deirdre Clune, Michael Cramer, Andor Deli, Karima Delli, Isabella De Monte, Ismail Ertug, Jacqueline Foster, Bruno Gollnisch, Tania González Peñas, Dieter-Lebrecht Koch, Merja Kyllönen, Bogusław Liberadzki, Peter Lundgren, Marian-Jean Marinescu, Cláudia Monteiro de Aguiar, Renaud Muselier, Jens Nilsson, Markus Pieper, Salvatore Domenico Pogliese, Tomasz Piotr Poręba, Gabriele Preuß, Christine Revault D’Allonnes Bonnefoy, Dominique Riquet, Massimiliano Salini, Claudia Schmidt, Jill Seymour, Claudia Tapardel, Keith Taylor, Pavel Telička, István Ujhelyi, Wim van de Camp, Janusz Zemke, Kosma Złotowski, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska, Ελισσάβετ Βοζεμπεργκ-Βρυωνιδη
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Rosa Estaràs Ferragut, Massimo Paolucci, Evžen Tošenovský, Matthijs van Miltenburg
Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Clara Eugenia Aguilera García, Paul Brannen, Jiří Maštálka, Flavio Zanonato