ZALECENIE w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Umowy między Unią Europejską a Niezależnym Państwem Samoa dotyczącej zniesienia wiz krótkoterminowych

16.11.2015 - (07195/2015 – C8-0146/2015 – 2015/0056(NLE)) - ***

Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych
Sprawozdawczyni: Mariya Gabriel

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Umowy między Unią Europejską a Niezależnym Państwem Samoa dotyczącej zniesienia wiz krótkoterminowych

(07195/2015 – C8-0146/2015 – 2015/0056(NLE))

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (07195/2015),

–  uwzględniając projekt Umowy między Unią Europejską a Niezależnym Państwem Samoa dotyczącej zniesienia wiz krótkoterminowych (07127/2015),

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 77 ust. 2 lit. a) oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) pkt v) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0146/2015),

–  uwzględniając art. 99 ust. 1 akapit pierwszy i trzeci, art. 99 ust. 2 i art. 108 ust. 7 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A8-0320/2015),

1.  wyraża zgodę na zawarcie umowy;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi i parlamentowi Niezależnego Państwa Samoa.

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Ramy stosunków i ogólne postanowienia umowy

Stosunki pomiędzy Unią Europejską a Niezależnym Państwem Samoa reguluje umowa o partnerstwie pomiędzy członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku a Unią Europejską i jej państwami członkowskimi zwana umową z Kotonu.

W ramach zmiany rozporządzenia (WE) nr 539/2001 rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 509/2014 Niezależne Państwo Samoa przeniesiono do załącznika II zawierającego wykaz państw trzecich, których obywatele są zwolnieni z obowiązku posiadania wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych państw członkowskich. Zmodyfikowane rozporządzenie nr 539/2001 stosuje się do wszystkich państw członkowskich UE z wyjątkiem Irlandii i Wielkiej Brytanii.

Po przyjęciu wspomnianego rozporządzenia w dniu 20 maja 2014 r. Rada przyjęła w dniu 9 października 2014 r. decyzję uprawniającą Komisję do otwarcia negocjacji w sprawie zawarcia umowy dwustronnej pomiędzy Unią Europejską a Niezależnym Państwem Samoa. Negocjacje rozpoczęły się w dniu 19 listopada 2014 r., a zakończono je w dniu 15 grudnia 2014 r. Umowę podpisano w Brukseli w dniu 28 maja 2015 r. Od tego czasu umowa ma charakter tymczasowy do chwili jej zatwierdzenia przez Parlament Europejski.

Podpisana umowa przewiduje system podróży bezwizowych, zgodnie z którym obywatele Unii Europejskiej i Niezależnego Państwa Samoa mogą przebywać na terytorium drugiej umawiającej się strony przez okres nieprzekraczający 90 dni w każdym okresie 180‑dniowym. Zwolnienie z obowiązku wizowego obejmuje wszystkie kategorie osób (posiadaczy paszportów zwykłych, dyplomatycznych, służbowych/urzędowych lub specjalnych) podróżujących w jakimkolwiek celu, z wyjątkiem prowadzenia działalności zarobkowej.

**

Uzasadnienie sprawozdawczyni

Umowa w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych stanowi istotne osiągnięcie w procesie pogłębiania wzajemnych stosunków pomiędzy Unią Europejską a Niezależnym Państwem Samoa i ma ogromne znaczenie polityczne w ramach umowy z Kotonu, jest ona także środkiem uzupełniającym umożliwiającym zacieśnienie stosunków gospodarczych i kulturalnych oraz intensyfikację dialogu politycznego na temat wielu kwestii, w tym praw człowieka i podstawowych wolności.

Gospodarka Samoa jest jedną z najbardziej dynamicznych na wyspach Pacyfiku. Sektor rolnictwa zatrudnia dwie trzecie siły roboczej i produkuje 90% towarów eksportowych. UE negocjuje obecnie ogólną umowę o partnerstwie gospodarczym z 14 krajami regionu Pacyfiku, do których należy Samoa. Obecnie główne dziedziny współpracy gospodarczej Unii między Unią a Samoa to rozwój sektora prywatnego, gospodarka wodna i rozwój turystyki. Jeżeli chodzi o stosunki handlowe z krajami Pacyfiku, m.in. Samoa, Unia i jej państwa członkowskie importują głównie produkty rolne takie jak olej palmowy, kawę i produkty rybołówstwa, a eksportują urządzenia elektryczne i mechaniczne. Ogólnie skala handlu i inwestycji między Unią Europejską a krajami Pacyfiku jest niewielka zarówno pod względem wartości, jak i w liczbach względnych, wykazuje jednak znaczny potencjał rozwojowy. Sprawozdawczyni zauważa, że umowa o zniesieniu wiz może w szczególności wywrzeć pozytywny wpływ na inwestycje i rozwój w sektorze turystyki.

Zauważa ona też, że w żadnym z państw członkowskich Unii nie ma konsulatu Samoa, co oznacza, że obecnie obywatele tego kraju ponoszą znaczne koszty, aby złożyć wniosek i otrzymać wizę poza jego granicami. Zwolnienie z obowiązku wizowego będzie więc stanowić bezsprzeczną korzyść w przypadku podróży turystycznych lub służbowych do Unii Europejskiej.

Z politycznego punktu widzenia Niezależne Państwo Samoa to – od chwili uzyskania niepodległości w 1962 r. – stabilna demokracja parlamentarna. Prawa i wolności podstawowe są chronione konstytucją i ogólnie przestrzegane w praktyce. Dialog polityczny Unii z Niezależnym Państwem Samoa koncentruje się z jednej strony na kwestiach środowiskowych i zmianie klimatu, a z drugiej strony na prawach człowieka oraz równości mężczyzn i kobiet. Umowa ta stanowi też dodatkową okazję do pogłębienia współpracy w zakresie praw człowieka, w tym w odniesieniu do przemocy na tle płci i przemocy domowej, z myślą o zachęceniu do wysiłków oraz utrwaleniu wyników osiągniętych w ostatnich latach.

Jeżeli chodzi o mobilność, dostępne dane wskazują na wysokie zaufanie do osób ubiegających się o wizę pochodzących z Samoa, zważywszy, że odsetek odmów wydania wizy jest niski. Przepływy migracyjne kierują się obecnie głównie do Stanów Zjednoczonych, a w bardzo niewielkim stopniu do Unii Europejskiej. Kraj ten nie stanowi żadnego zagrożenia ani pod względem nieuregulowanej migracji, ani pod względem bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Sprawozdawczyni podkreśla wreszcie, jak ważne jest zwolnienie z obowiązku wizowego dla zbliżenia do siebie mieszkańców Unii Europejskiej i regionu Pacyfiku. Umowa o zniesieniu wiz pozwala obywatelom nie tylko w pełni korzystać z partnerstwa AKP–UE, ale również uczestniczyć w nim dzięki możliwości odbywania podróży, których koszty są niższe, a związane z nimi procedury administracyjne – uproszczone.

Dlatego też sprawozdawczyni składa wyrazy uznania w związku z rolą odegraną przez członków Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP–UE, którzy w dużym stopniu przyczynili się do zawarcia tej umowy. Ułatwi ona bowiem również ich uczestnictwo w posiedzeniach Zgromadzenia.

**

Wdrażanie umowy i monitorowanie jej stosowania

Co się tyczy wdrażania umowy i monitorowania jej stosowania, sprawozdawczyni zwraca się do Komisji Europejskiej o śledzenie ewentualnych zmian pod względem kryteriów, które pierwotnie doprowadziły do przeniesienia kraju z załącznika I do załącznika II do rozporządzenia nr 509/2014. Kryteria te obejmują nie tylko nielegalną imigrację, porządek publiczny i bezpieczeństwo, lecz także stosunki zewnętrzne Unii z zainteresowanymi krajami trzecimi, w tym w szczególności względy związane z przestrzeganiem praw człowieka i podstawowych wolności.

Poza tym sprawozdawczyni zwraca się do Komisji Europejskiej i władz Niezależnego Państwa Samoa o zapewnienie pełnej wzajemności w znoszeniu wiz, co powinno umożliwić równe traktowanie wszystkich obywateli, w szczególności wszystkich obywateli Unii.

Sprawozdawczyni zwraca uwagę na fakt, że we wspólnym komitecie ds. zarządzania umową (art. 6) Unię Europejską reprezentuje jedynie Komisja Europejska. W pracach wspólnego komitetu mógłby uczestniczyć Parlament Europejski, jako instytucja bezpośrednio wybierana przez obywateli europejskich oraz broniąca demokracji, praw człowieka i podstawowych zasad Unii Europejskiej. Sprawozdawczyni Parlamentu Europejskiego ponownie zachęca Komisję Europejską do dokonania przeglądu składu wspólnych komitetów ds. zarządzania przyszłymi umowami.

Sprawozdawczyni wyraża również wątpliwości co do praktyki podpisywania i tymczasowego stosowania umów o zniesieniu wiz przed wyrażeniem zgody przez Parlament Europejski. Sprawozdawczyni zauważa, że praktyka ta prowadzi do ograniczenia pola manewru Parlamentu Europejskiego i jest tym bardziej problematyczna, że Parlament nie otrzymuje terminowo informacji o postępie negocjacji dwustronnych.

**

Przepisy szczegółowe

Szczególną sytuację Wielkiej Brytanii i Irlandii uwzględniono w motywach zawartej umowy. Wielka Brytania i Irlandia nie przystępują zatem do zawartej umowy i nie podlegają jej postanowieniom.

We wspólnej deklaracji do umowy uwzględniono również fakt włączenia Norwegii, Islandii, Szwajcarii i Liechtensteinu we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwijanie dorobku prawnego Schengen. W deklaracji zachęcono władze tych krajów do jak najszybszego zawarcia umów dwustronnych o zniesieniu wiz krótkoterminowych z Niezależnym Państwem Samoa.

Umowa zawiera postanowienia dotyczące jej stosowania terytorialnego: w przypadku Francji i Holandii postanowienia umowy mają zastosowanie wyłącznie do obszarów europejskich tych dwóch państw członkowskich.

**

Na koniec sprawozdawczyni zaleca członkom parlamentarnej Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych poparcie tego sprawozdania, a Parlamentowi Europejskiemu – udzielenie zgody na zawarcie umowy.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

Data przyjęcia	10.11.2015
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	51 3 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Martina Anderson, Heinz K. Becker, Malin Björk, Caterina Chinnici, Rachida Dati, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Frank Engel, Tanja Fajon, Laura Ferrara, Monika Flašíková Beňová, Lorenzo Fontana, Mariya Gabriel, Kinga Gál, Nathalie Griesbeck, Jussi Halla-aho, Filiz Hyusmenova, Iliana Iotova, Eva Joly, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Timothy Kirkhope, Barbara Kudrycka, Marju Lauristin, Juan Fernando López Aguilar, Monica Macovei, Vicky Maeijer, Roberta Metsola, Alessandra Mussolini, József Nagy, Péter Niedermüller, Birgit Sippel, Branislav Škripek, Csaba Sógor, Helga Stevens, Traian Ungureanu, Bodil Valero, Marie-Christine Vergiat, Udo Voigt, Cecilia Wikström, Kristina Winberg, Tomáš Zdechovský
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Pál Csáky, Anna Hedh, Petr Ježek, Ska Keller, Miltiadis Kyrkos, Artis Pabriks, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Salvatore Domenico Pogliese, Christine Revault D’Allonnes Bonnefoy, Barbara Spinelli, Kazimierz Michał Ujazdowski, Axel Voss
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Francisco Assis, Eugen Freund

GŁOSOWANIE KOŃCOWEW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO

51	+
ALDE	Nathalie Griesbeck, Filiz Hyusmenova, Petr Ježek, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Cecilia Wikström
ECR	Jussi Halla-aho, Timothy Kirkhope, Monica Macovei, Helga Stevens, Kazimierz Michał Ujazdowski, Branislav Škripek
EFDD	Laura Ferrara
ENF	Lorenzo Fontana
GUE	Lucy Anderson, Malin Björk, Barbara Spinelli, Marie-Christine Vergiat
PPE	Heinz K. Becker, Pál Csáky, Rachida Dati, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Frank Engel, Mariya Gabriel, Kinga Gál, Barbara Kudrycka, Roberta Metsola, Alessandra Mussolini, József Nagy, Artis Pabriks, Salvatore Domenico Pogliese, Csaba Sógor, Traian Ungureanu, Axel Voss, Tomáš Zdechovský
S&D	Francisco Assis, Caterina Chinnici, Tanja Fajon, Monika Flašíková Beňová, Eugen Freund, Anna Hedh, Iliana Iotova, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Miltiadis Kyrkos, Marju Lauristin, Juan Fernando López Aguilar, Luděk Niedermayer, Christine Revault D'Allonnes Bonnefoy, Birgit Sippel
VERTS	Eva Joly, Ska Keller, Bodil Valero

3	-
EFDD	Kristina Winberg
ENF	Vicky Maeijer
NI	Udo Voigt

	0

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymali się