AANBEVELING over het voorstel voor een besluit van de Raad betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van de overeenkomst tussen de Europese Unie en de Republiek Vanuatu inzake de vrijstelling van de visumplicht voor kort verblijf

16.11.2015 - (07192/2015 – C8-0149/2015 – 2015/0052(NLE)) - ***

Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken
Rapporteur: Mariya Gabriel

ONTWERPWETGEVINGSRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT

over het voorstel voor een besluit van de Raad betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van de overeenkomst tussen de Europese Unie en de Republiek Vanuatu inzake de vrijstelling van de visumplicht voor kort verblijf

(07192/2015 – C8-0149/2015 – 2015/0052(NLE))

(Goedkeuring)

Het Europees Parlement,

–  gezien het voorstel voor een besluit van de Raad (07192/2015),

–  gezien de ontwerpovereenkomst tussen de Europese Unie en de Republiek Vanuatu inzake de vrijstelling van de visumplicht voor kort verblijf (07119/2015),

–  gezien het verzoek om goedkeuring dat de Raad heeft ingediend krachtens artikel 77, lid 2, onder a), en artikel 218, lid 6, tweede alinea, onder a) v), van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (C8-0149/2015),

–  gezien artikel 99, lid 1, eerste en derde alinea, en lid 2, en artikel 108, lid 7, van zijn Reglement,

–  gezien de aanbeveling van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (A8-0329/2015),

1.  hecht zijn goedkeuring aan de sluiting van de overeenkomst;

2.  verzoekt zijn Voorzitter het standpunt van het Parlement te doen toekomen aan de Raad en aan de Commissie, alsmede aan de regeringen en parlementen van de lidstaten en de Republiek Vanuatu.

BEKNOPTE MOTIVERING

Achtergrond van de betrekkingen en algemene bepalingen van de overeenkomst

De betrekkingen tussen de Europese Unie en de Republiek Vanuatu worden geregeld door de partnerschapsovereenkomst tussen de leden van de groep van landen in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan enerzijds en de Europese Unie en haar lidstaten anderzijds, genaamd de "Overeenkomst van Cotonou".

In het kader van de wijziging van Verordening (EG) nr. 539/2001 door Verordening (EG) nr. 509/2014 van het Europees Parlement en de Raad is de Republiek Vanuatu overgeheveld naar bijlage II, die de lijst bevat van derde landen wier onderdanen zijn vrijgesteld van de visumplicht bij overschrijding van de buitengrenzen van de lidstaten. De gewijzigde Verordening (EG) nr. 539/2001 geldt voor alle lidstaten, met uitzondering van Ierland en het Verenigd Koninkrijk.

Na goedkeuring van bedoelde verordening op 20 mei 2014 heeft de Raad op 9 oktober 2014 een besluit goedgekeurd dat de Commissie machtigt om onderhandelingen te openen over de sluiting van de bilaterale overeenkomst tussen de Europese Unie en de Republiek Vanuatu. De onderhandelingen zijn op 19 november 2014 geopend en op 4 december 2014 afgerond. De ondertekening van deze overeenkomst vond op 28 mei 2015 in Brussel plaats. Sedertdien wordt de overeenkomst voorlopig toegepast, in afwachting van de goedkeuring van het Europees Parlement.

De ondertekende overeenkomst voorziet in visumvrij reizen voor de burgers van de Europese Unie en voor de burgers van de Republiek Vanuatu die naar het grondgebied van de andere partij reizen voor maximaal 90 dagen binnen een tijdvak van 180 dagen. De visumvrijstelling geldt voor alle categorieën personen (houders van gewone paspoorten, diplomatieke paspoorten, dienstpaspoorten, officiële paspoorten en speciale paspoorten) en voor reizen voor alle doeleinden, behalve voor het verrichten van een bezoldigde bezigheid.

**

Motivering van de rapporteur

Deze overeenkomst inzake de vrijstelling van de visumplicht voor kort verblijf is een belangrijk positief resultaat in de verdieping van de betrekkingen tussen de Europese Unie en de Republiek Vanuatu, die van grote politieke betekenis is in het kader van de Overeenkomst van Cotonou, en een bijkomend middel om de economische en culturele betrekkingen te versterken en de politieke dialoog over diverse kwesties, inclusief de mensenrechten en fundamentele vrijheden te intensiveren.

De economie van de Republiek Vanuatu wordt gedomineerd door de landbouwsector, die 19% van het bbp voor zijn rekening neemt, en de dienstensector (met name toerisme en financiële dienstverlening), die 72% van het bbp vertegenwoordigt. De EU onderhandelt momenteel over een algemene economische partnerschapsovereenkomst met 14 landen uit de regio van de Stille Oceaan waar de Republiek Vanuatu deel van uitmaakt. De belangrijkste terreinen voor samenwerking en assistentie van de Unie met de Republiek Vanuatu op economisch gebied zijn momenteel ontwikkeling van de particuliere sector om werkgelegenheid te scheppen enerzijds, en begeleiding bij het opstellen van economisch beleid voor de landbouw en het toerisme anderzijds. Wat de handelsbetrekkingen met de landen uit de regio van de Stille Oceaan zoals Vanuatu betreft, voeren de Unie en haar lidstaten hoofdzakelijk landbouwproducten zoals palmolie en visserijproducten in en voeren zij elektrische en mechanische apparaten uit. In algemene zin zijn zowel de handel als de investeringen tussen de Europese Unie en de landen uit de regio van de Stille Oceaan gering te noemen, zowel in waarde als in relatieve termen, maar zij kunnen sterk worden opgeschroefd. De rapporteur wijst erop dat de overeenkomst over de vrijstelling van de visumplicht met name positieve effecten kan hebben voor de investeringen en de ontwikkeling van de toeristische sector.

Politiek gezien is Vanuatu een stabiele parlementaire democratie en de laatste verkiezingen in 2012 zijn door internationale waarnemers aangemerkt als vrije en eerlijke verkiezingen. De fundamentele rechten en vrijheden worden door de grondwet beschermd en worden overal in het land geëerbiedigd. In de politieke dialoog van de Unie met Vanuatu hierover ligt het accent op het voorkomen van foltering, corruptiebestrijding, politieke participatie en de ontwikkeling van het maatschappelijk middenveld. Door deze overeenkomst kan ook de dialoog en de samenwerking worden voortgezet op gebieden als de bevordering van de mensenrechten en de bestrijding van gendergerelateerd geweld.

Wat mobiliteit betreft, wordt het overgrote merendeel van de aanvragers van een Schengenvisum beschouwd als reizigers te goeder trouw zonder risico. Ze krijgen dan ook een visum voor kort verblijf: in 2014 zijn er 190 visumaanvragen voor een kort verblijf in de Schengenruimte toegewezen, en is er geen één aanvraag geweigerd. Bovendien heeft in 2014 36,6 % van de aanvragers een meervoudig visum ontvangen, een blijk van het toegenomen vertrouwen van de consulaten van de Schengenlanden. Een zeer laag weigeringspercentage en het beperkte aantal aanvragen zijn twee elementen op grond waarvan veiligheidsrisico's kunnen worden uitgesloten en de voordelen van visumvrijstelling zichtbaar worden.

De rapporteur benadrukt tenslotte dat de visumvrijstelling een niet te verwaarlozen factor is voor de toenadering tussen de Europese volkeren en de volkeren van de Stille Oceaan. Dankzij de visumvrijstellingsovereenkomst kunnen de burgers niet alleen ten volle profiteren van het EU-ACS-partnerschap, maar er ook aan deelnemen door te reizen tegen lagere economische en praktische kosten.

De rapporteur uit haar tevredenheid over de rol van de leden van de Paritaire Parlementaire Vergadering EU-ACS, die in grote mate hebben bijgedragen tot de sluiting van deze overeenkomst, die hun deelname aan vergaderingen van de Paritaire Parlementaire Vergadering EU-ACS bovendien vergemakkelijkt.

**

Tenuitvoerlegging van en toezicht op de overeenkomst

Met betrekking tot de tenuitvoerlegging van en toezicht op de overeenkomst vraagt de rapporteur aan de Commissie de eventuele ontwikkelingen van de criteria die oorspronkelijk hebben geleid tot de overheveling van bijlage I naar bijlage II van Verordening nr. 509/2014, in het oog te houden. Tot deze criteria behoren niet alleen illegale immigratie, de openbare orde en veiligheid, maar ook de externe betrekkingen van de Unie met het derde land in kwestie, met inbegrip van, in het bijzonder, mensenrechten- en fundamentelevrijhedenkwesties.

Bovendien vraagt de rapporteur aan de Commissie en de autoriteiten van Vanuatu om toe te zien op de volledige wederkerigheid van de visumvrijstelling, waardoor alle burgers, vooral alle burgers van de Unie ten opzichte van elkaar, gelijk moeten kunnen worden behandeld.

De rapporteur vestigt de aandacht op het feit dat de Europese Unie in het gemengd comité voor het beheer van de overeenkomst alleen vertegenwoordigd wordt door de Europese Commissie. Als instelling die rechtstreeks gekozen is door de Europese burgers en als hoeder van de democratie, de rechten van de mens en de grondbeginselen van de Europese Unie zou het Europees Parlement betrokken kunnen worden bij de werkzaamheden van het gemengd comité. De rapporteur van het Parlement moedigt de Europese Commissie opnieuw aan de samenstelling van de gemengde comités voor toekomstige overeenkomsten te herzien.

De rapporteur plaatst tevens vraagtekens bij de praktijk waarbij overeenkomsten over de vrijstelling van de visumplicht worden ondertekend en voorlopig toegepast, voordat het Europees Parlement de overeenkomsten goedkeurt. De rapporteur wijst erop dat door deze praktijk de manoeuvreerruimte van het Parlement wordt beperkt. Zij vindt het des te problematischer dat het Parlement niet tijdig wordt geïnformeerd over de voortgang van de bilaterale onderhandelingen.

**

Bijzondere bepalingen

In de overwegingen van de gesloten overeenkomst wordt rekening gehouden met de specifieke situatie van het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Het Verenigd Koninkrijk en Ierland nemen dus niet deel aan de gesloten overeenkomst en de bepalingen ervan zijn niet op hen van toepassing.

De nauwe betrokkenheid van Noorwegen, IJsland, Zwitserland en Liechtenstein bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis komt tot uiting in een aan de overeenkomst gehechte gemeenschappelijke verklaring. De verklaring roept de autoriteiten van deze landen op zo spoedig mogelijk bilaterale overeenkomsten met de Republiek Vanuatu te sluiten over de vrijstelling van de visumplicht voor kort verblijf.

De overeenkomst bevat bepalingen betreffende de territoriale toepassing: ten aanzien van Frankrijk en Nederland gelden de bepalingen van de overeenkomst alleen voor het Europese grondgebied van deze twee lidstaten.

**

Tenslotte stelt de rapporteur voor dat de leden van de parlementaire Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken dit verslag steunen en dat het Europees Parlement hieraan zijn goedkeuring verleent.

UITSLAG VAN DE EINDSTEMMING

IN DE TEN PRINCIPALE BEVOEGDE COMMISSIE

Datum goedkeuring	10.11.2015
Uitslag eindstemming	+: –: 0:	49 4 0
Bij de eindstemming aanwezige leden	Martina Anderson, Heinz K. Becker, Malin Björk, Caterina Chinnici, Rachida Dati, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Frank Engel, Tanja Fajon, Laura Ferrara, Monika Flašíková Beňová, Lorenzo Fontana, Mariya Gabriel, Kinga Gál, Nathalie Griesbeck, Jussi Halla-aho, Filiz Hyusmenova, Iliana Iotova, Eva Joly, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Timothy Kirkhope, Barbara Kudrycka, Marju Lauristin, Monica Macovei, Vicky Maeijer, Roberta Metsola, Alessandra Mussolini, József Nagy, Péter Niedermüller, Birgit Sippel, Branislav Škripek, Csaba Sógor, Helga Stevens, Traian Ungureanu, Bodil Valero, Marie-Christine Vergiat, Udo Voigt, Cecilia Wikström, Kristina Winberg, Tomáš Zdechovský
Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervangers	Pál Csáky, Anna Hedh, Petr Ježek, Ska Keller, Miltiadis Kyrkos, Artis Pabriks, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Salvatore Domenico Pogliese, Christine Revault D’Allonnes Bonnefoy, Barbara Spinelli, Kazimierz Michał Ujazdowski, Axel Voss
Bij de eindstemming aanwezige plaatsvervangers (art. 200, lid 2)	Francisco Assis, Eugen Freund

HOOFDELIJKE EINDSTEMMING

IN DE TEN PRINCIPALE BEVOEGDE COMMISSIE

49	+
ALDE	Nathalie Griesbeck, Filiz Hyusmenova, Petr Ježek, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Cecilia Wikström
ECR	Jussi Halla-aho, Timothy Kirkhope, Monica Macovei, Helga Stevens, Kazimierz Michał Ujazdowski, Branislav Škripek
EFDD	Laura Ferrara
ENF
GUE	Martina Anderson, Malin Björk, Barbara Spinelli, Marie-Christine Vergiat
PPE	Heinz K. Becker, Pál Csáky, Rachida Dati, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Frank Engel, Mariya Gabriel, Kinga Gál, Barbara Kudrycka, Roberta Metsola, Alessandra Mussolini, József Nagy, Artis Pabriks, Salvatore Domenico Pogliese, Csaba Sógor, Traian Ungureanu, Axel Voss, Tomáš Zdechovský
S&D	Francisco Assis, Caterina Chinnici, Tanja Fajon, Monika Flašíková Beňová, Eugen Freund, Anna Hedh, Iliana Iotova, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Miltiadis Kyrkos, Marju Lauristin, Péter Niedermüller, Christine Revault D'Allonnes Bonnefoy, Birgit Sippel
VERTS/ALE	Eva Joly, Ska Keller, Bodil Valero

4	-
EFDD	Kristina Winberg
ENF	Vicky Maeijer, Lorenzo Fontana
NI	Udo Voigt

0	0

Verklaring van de gebruikte tekens:

+  :  voor

-  :  tegen

0  :  onthouding