dwar ir-relazzjonijiet UE-Ċina

(2015/2003(INI))

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra l-fatt li r-relazzjonijiet diplomatiċi bejn l-UE u ċ-Ċina ilhom stabbiliti mis-6 ta' Mejju 1975,

–  wara li kkunsidra s-Sħubija Strateġika bejn l-UE u ċ-Ċina mnedija fl-2003,

–  wara li kkunsidra l-qafas ġuridiku prinċipali għar-relazzjonijiet maċ-Ċina, speċifikament il-Ftehim dwar il-Kummerċ u l-Kooperazzjoni Ekonomika bejn il-KE u ċ-Ċina(1), li ġie ffirmat f'Mejju 1985 u li jkopri r-relazzjonijiet ekonomiċi u kummerċjali, kif ukoll il-programm ta' kooperazzjoni bejn l-UE u ċ-Ċina,

–  wara li kkunsidra l-Aġenda Strateġika għall-Kooperazzjoni bejn l-UE u ċ-Ċina għall-2020 li ntlaħaq qbil dwarha fil-21 ta' Novembru 2013,

–  wara li kkunsidra d-djalogu politiku strutturat bejn l-UE u ċ-Ċina li ġie formalment stabbilit fl-1994 u d-Djalogu Strateġiku ta' Livell Għoli dwar kwistjonijiet strateġiċi u fil-qasam tal-politika barranija li ġie stabbilit fl-2010, b'mod partikolari l-Ħames Djalogu Strateġiku ta' Livell Għoli bejn l-UE u ċ-Ċina li sar f'Beijing fis-6 ta' Mejju 2015,

–  wara li kkunsidra n-negozjati għal Ftehim ġdid ta' Sħubija u Kooperazzjoni li ilhom għaddejjin mill-2007,

–  wara li kkunsidra n-negozjati għal Ftehim Bilaterali ta' Investiment li bdew f'Jannar 2014,

–  wara li kkunsidra s-17-il Summit bejn l-UE u ċ-Ċina, li sar fi Brussel fid-29 ta' Ġunju 2015, u d-dikjarazzjoni konġunta maħruġa fi tmiemu,

–  wara li kkunsidra r-rimarki ta' Donald Tusk, President tal-Kunsill Ewropew, nhar id-29 ta' Ġunju 2015 fil-konferenza konġunta għall-istampa mal-Prim Ministru Ċiniż Li Keqiang b'segwitu għas-17-il Summit bejn l-UE u ċ-Ċina, fejn esprima t-tħassib tal-UE dwar il-libertà ta' espressjoni u ta' assoċjazzjoni fiċ-Ċina, inkluża s-sitwazzjoni tal-persuni li jappartjenu għal minoranzi bħat-Tibetani u l-Uyghur, u ħeġġeġ liċ-Ċina terġa' tniedi djalogu sinifikanti mar-rappreżentanti tad-Dalai Lama,

–  wara li kkunsidra l-komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew tal-24 ta' Ottubru 2006 bit-titolu "UE – Ċina: Imsieħba aktar mill-qrib, tkabbir tar-responsabbiltajiet" (COM(2006)0631),

–  wara li kkunsidra l-Linji Gwida tal-Kunsill għall-Politika dwar il-Lvant tal-Asja,

–  wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill Affarijiet Ġenerali u Relazzjonijiet Esterni tal-11-12 ta' Diċembru 2006 bit-titolu "Sħubija Strateġika bejn l-UE u ċ-Ċina",

–  wara li kkunsidra d-Dokument ta' Strateġija tal-Kummissjoni għaċ-Ċina għall-perjodu 2007-2013, il-Programm Indikattiv Pluriennali għall-perjodu 2011-2013, u r-rieżami ta' nofs it-terminu tad-Dokument ta' Strateġija li sar fl-2010 u r-rieżami tal-Programm Indikattiv Pluriennali għall-perjodu 2011-2013,

–  wara li kkunsidra l-ewwel dokument ta' politika dwar l-UE li qatt fasslet iċ-Ċina u li ħareġ fit-13 ta' Ottubru 2003,

–  wara li kkunsidra l-adozzjoni tal-liġi l-ġdida dwar is-sigurtà nazzjonali mill-Kumitat Permanenti tal-Kungress Popolari Nazzjonali Ċiniż fl-1 ta' Lulju 2015, kif ukoll il-pubblikazzjoni tat-tieni abbozz ta' liġi ġdida dwar il-Ġestjoni tal-Organizzazzjonijiet Mhux Governattivi Barranin fil-5 ta' Mejju 2015,

–  wara li kkunsidra l-White Paper dwar l-istrateġija militari taċ-Ċina tas-26 ta' Mejju 2015,

–  wara li kkunsidra d-djalogu bejn l-UE u ċ-Ċina rigward id-drittijiet tal-bniedem, imniedi fl-1995, u t-32 sessjoni li ġiet organizzata f'Beijing fit-8-9 ta' Diċembru 2014,

–  wara li kkunsidra s-60 djalogu settorjali li għaddejjin bħalissa bejn iċ-Ċina u l-Unjoni dwar, fost affarijiet oħra, l-ambjent, il-politika reġjonali, l-impjiegi u l-affarijiet soċjali, u s-soċjetà ċivili,

–  wara li kkunsidra l-fatt li fi Frar 2012, ġie stabbilit id-Djalogu Interpersonali ta' Livell Għoli bejn l-UE u ċ-Ċina, li jakkomoda l-inizjattivi konġunti kollha bejn l-UE u ċ-Ċina f'dan il-qasam,

–  wara li kkunsidra l-ftehim ta' kooperazzjoni xjentifika u teknoloġika bejn il-KE u ċ-Ċina, li daħal fis-seħħ fis-sena 2000(2) u l-Ftehim ta' Sħubija Xjentifika u Teknoloġika ffirmat fl-20 ta' Mejju 2009,

–  wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni konġunta UE-Ċina dwar it-Tibdil fil-Klima maħruġa waqt is-17-il Summit bejn l-UE u ċ-Ċina f'Ġunju 2015, kif ukoll il-Kontributi Previsti Stabbiliti fuq Livell Nazzjonali li tressqu miċ-Ċina għall-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (UNFCCC) nhar it-30 ta' Ġunju 2015,

–  wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Konġunta UE-Ċina dwar is-Sigurtà tal-Enerġija maħruġa fi Brussell fit-3 ta' Mejju 2012, u d-Djalogu dwar l-Enerġija bejn il-KE u ċ-Ċina,

–  wara li kkunsidra d-diskussjonijiet madwar mejda bejn iċ-Ċina u l-UE,

–  wara li kkunsidra t-18-il Kungress Nazzjonali tal-Partit Komunista taċ-Ċina, li sar bejn it-8 u l-14 ta' Novembru 2012, kif ukoll il-bidliet fit-tmexxija tal-Kumitat Permanenti tal-Politburo kif ġew deċiżi waqt dak il-kungress,

–  wara li kkunsidra il-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi tas-16 ta' Diċembru 1966,

–  wara li kkunsidra r-riżultati tar-Raba' Laqgħa Plenarja tat-18-il Kumitat Ċentrali tal-Partit Komunista taċ-Ċina (ir-Raba' Plenarja) li saret bejn l-20 u t-23 ta' Ottubru 2014,

–  wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-president waqt is-26 Summit tal-ASEAN tas-27 ta' April 2015,

–  wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tas-6 ta' Mejju 2015 b'segwitu għal-laqgħa tagħha mal-Prim Ministru Ċiniż Li Keqiang,

–  wara li kkunsidra l-aħħar Laqgħa Interparlamentari PE-Ċina, li saret fis-26 ta' Novembru 2013,

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet riċenti tiegħu dwar iċ-Ċina, b'mod partikolari dik tat-23 ta' Mejju 2012 dwar l-UE u ċ-Ċina: kummerċ żbilanċjat?(3), dik tat-2 ta' Frar 2012 dwar il-politika barranija tal-UE rigward il-BRICs u setgħat emerġenti oħra: objettivi u strateġiji(4), dik tal-14 ta' Marzu 2013 dwar it-theddidiet nukleari u d-drittijiet tal-bniedem fir-Repubblika Demokratika Popolari tal-Korea(5), dik tas-17 ta' April 2014 dwar is-sitwazzjoni fil-Korea ta' Fuq(6), dik tal-5 ta' Frar 2014 dwar qafas għall-politika tal-klima u tal-enerġija fl-2030(7), u dik tat-3 ta' Marzu 2015 dwar ir-Rapport Annwali mill-Kunsill lill-Parlament Ewropew dwar il-Politika Estera u ta’ Sigurtà Komuni (PESK)(8),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tas-7 ta' Settembru 2006 dwar ir-relazzjonijiet bejn l-UE u ċ-Ċina(9), tal-5 ta' Frar 2009 dwar ir-relazzjonijiet kummerċjali u ekonomiċi maċ-Ċina(10), tal-14 ta' Marzu 2013 dwar ir-relazzjonijiet bejn l-UE u ċ-Ċina(11), tad-9 ta' Ottubru 2013 dwar in-negozjati UE-Ċina għal ftehim ta' investiment bilaterali(12), u tad-9 ta' Ottubru 2013 dwar relazzjonijiet kummerċjali UE-Tajwan(13),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem tas-26 ta' Novembru 2009 dwar iċ-Ċina: drittijiet tal-minoranzi u l-applikazzjoni tal-piena tal-mewt(14), tal-10 ta' Marzu 2011 dwar is-sitwazzjoni u l-wirt kulturali f'Kashgar (ir-Reġjun Awtonomu Xinjiang Uyghur, iċ-Ċina)(15), tal-5 ta' Lulju 2012 dwar l-iskandlu tal-abort sfurzat fiċ-Ċina(16), tat-12 ta' Diċembru 2013 dwar it-tneħħija tal-organi fiċ-Ċina(17), u tat-13 ta' Marzu 2014 dwar il-prijoritajiet tal-UE għall-25 sessjoni tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU(18),

–  wara li kkunsidra l-embargo fuq l-armi li introduċiet l-UE b'segwitu għar-ripressjoni ta' Tiananmen ta' Ġunju 1989, kif ġie appoġġat mill-Parlament fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-2 ta' Frar 2006 dwar ir-rapport annwali mill-Kunsill lill-Parlament Ewropew dwar l-aspetti l-ewlenin u l-għażliet bażiċi tal-Politika Komuni Barranija u ta' Sigurtà (CFSP)(19),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Lulju 2005 dwar ir-relazzjonijiet bejn l-UE, iċ-Ċina u t-Tajwan u dwar is-sigurtà fil-Lvant Imbiegħed(20),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar it-Tibet, b'mod partikolari dik tal-25 ta' Novembru 2010 dwar it-Tibet: pjanijiet biex iċ-Ċiniż isir il-lingwa uffiċjali tat-tagħlim(21), dik tas-27 ta' Ottubru 2011 dwar it-Tibet, b'mod partikolari r-reliġjużi nisa u rġiel li jaħarqu lilhom infushom(22) u dik tal-14 ta' Ġunju 2012 dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fit-Tibet(23),

–  wara li kkunsidra d-disa' ċikli ta' taħditiet li saru bejn l-2002 u l-2010 bejn rappreżentanti ta' livell għoli tal-gvern Ċiniż u d-Dalai Lama; wara li kkunsidra l-White Paper taċ-Ċina dwar it-Tibet, bit-titolu "Il-Passaġġ tat-Tibet lejn l-Iżvilupp hu Xprunat minn Marea Storika Irreżistibbli", li ġiet ippubblikata mill-Uffiċċju ta' Informazzjoni tal-Kunsill tal-Istat Ċiniż nhar il-15 ta' April 2015; wara li kkunsidra l-Memorandum tal-2008 u n-Nota tal-2009 dwar Awtonomija Ġenwina, it-tnejn li huma ppreżentati mir-Rappreżentanti tal-14-il Dalai Lama;

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin (A8-0350/2015),

A.  billi fl-2015 niċċelebraw l-40 anniversarju tar-relazzjonijiet diplomatiċi bejn l-UE u ċ-Ċina; billi s-Sħubija Strateġika bejn l-UE u ċ-Ċina hija ta' importanza kruċjali għar-relazzjonijiet bejn l-UE u r-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina u biex jinstabu tweġibiet reċiproċi għal firxa ta' preokkupazzjonijiet globali u jiġu identifikati l-interessi komuni, bħas-sigurtà globali u reġjonali, l-azzjoni kontra t-terroriżmu, il-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata, iċ-ċibersigurtà, l-arma ta' qerda massiva u n-nonproliferazzjoni nukleari, is-sigurtà tal-enerġija, ir-regolamentazzjoni finanzjarja u tas-swieq fuq livell globali, it-tibdil fil-klima u l-iżvilupp sostenibbli, kif ukoll għall-ħolqien ta' qafas biex jindirizza t-tħassib fuq livell bilaterali bejn l-UE u ċ-Ċina;

B.  billi ċ-Ċina u l-UE nedew in-negozjati għal trattat bilaterali dwar l-investiment fl-2013;

C.  billi ċ-Ċina hija sieħba kummerċjali importanti tal-UE, b'suq enormi u li qiegħed jespandi; billi n-negozjati attwali għal ftehim ta' investiment jirrappreżentaw waħda mill-aktar kwistjonijiet importanti fir-relazzjonijiet ekonomiċi u kummerċjali bilaterali bejn l-UE u ċ-Ċina;

D.  billi, taħt it-tmexxija attwali ta' Xi Jinping, Segretarju Ġenerali tal-Partit Komunista taċ-Ċina u President Ċiniż, iċ-Ċina nediet sensiela ta' inizjattivi, inkluż proġett għal "Rotta tal-Ħarir Ġdida" għall-integrazzjoni ekonomika taċ-Ċina mal-Asja Ċentrali u, finalment, mal-Ewropa u l-Afrika, l-istabbiliment tal-Bank Asjatiku tal-Investiment fl-Infrastruttura (AIIB), u ftehim ta' importanza strateġika dwar l-enerġija mar-Russja għall-forniment ta' 38 biljun metru kubiku ta' gass naturali fis-sena, il-bini ta' sistema ta' pajpijiet għaż-żejt u proġetti konġunti oħra fl-oqsma tal-esplorazzjoni għaż-żejt u l-utilizzazzjoni tiegħu fiċ-Ċina; billi, f'dawn l-aħħar ftit snin, iċ-Ċina segwiet politiki dejjem iktar attivi fil-qasam tal-investiment, kemm fl-UE u kemm fil-viċinat tal-Lvant tagħha;

E.  billi l-President Xi Jinping nieda l-inizjattiva ta' "Ħolma Ċiniża", li ġiet ippreżentata bħala kunċett u viżjoni mmirati biex jitwettqu tixtil nazzjonali u l-bini ta' soċjetà bi prosperità moderata fuq spettru wiesa' ta' dimensjonijiet ekonomiċi, soċjali, kulturali u politiċi, u biex iċ-Ċina ssir nazzjon kompletament żviluppat sal-2049;

F.  billi ċ-Ċina esperjenzat livelli għolja ħafna ta' tkabbir ekonomiku f'dawn l-aħħar 20 sena, u 600 miljun ċittadin Ċiniż tneħħew minn stat ta' faqar;

G.  billi l-kollass tas-suq azzjonarju Ċiniż fl-2015 kellu impatt negattiv fuq l-istabilità finanzjarja globali, anke fl-UE;

H.  billi l-politika taċ-Ċina dwar l-ippjanar tal-familji kkawżat proċess ta' tixjiħ rapidu fost il-popolazzjoni sa mis-snin tmenin, u issa aktar minn 200 miljun ċittadin għandhom 'il fuq minn 60 sena;

I.  billi d-degradazzjoni ambjentali fiċ-Ċina sar għandha proporzjonijiet drammatiċi u hemm bżonn ta' azzjoni governattiva dejjem aktar urġenti, qawwija u mmirata; billi l-kwistjoni tal-iżvilupp sostenibbli u t-tibdil fil-klima ġiet diskussa fis-Summit li sar dan l-aħħar bejn l-UE u ċ-Ċina, u nħarġet dikjarazzjoni konġunta dwar it-tibdil fil-klima;

J.  billi ċ-Ċina rrikonoxxiet il-ħtieġa li tiġi indirizzata t-theddida tat-tibdil fil-klima, u impenjat ruħha li tadotta protokoll jew strument ġuridiku ieħor li jippermettu li jintlaħaq qbil komprensiv dwar il-kwistjoni fil-Konferenza ta' Pariġi dwar it-Tibdil fil-Klima;

K.  billi l-kampanja popolari kontra l-korruzzjoni tal-President Xi Jinping, li tnediet fl-2012 bl-intenzjoni li tindirizza l-kwistjonijiet ta' governanza billi ġiet immirata kontra l-uffiċjali tal-Partit, tal-gvern, tal-militar u tal-kumpaniji b'sjieda statali li kienu ssuspettati b'korruzzjoni, ħalliet ħafna vittmi ta' profil għoli, u esponiet mhux biss it-tixħim imma anke l-fortuni enormi li ġemmgħu l-mexxejja Ċiniżi, u żvelat ukoll l-infiltrazzjoni tas-sistema politika minn netwerks kriminali qawwija;

L.  billi l-organizzazzjonijiet mhux governattivi barranin qed jiffjorixxu u qed jiżvolġu rwol vitali fl-iżvilupp tal-organizzazzjonijiet mhux governattivi lokali u fit-tiftiħ taċ-Ċina mir-riforma 'l hawn;

M.  billi, fl-interessi tas-sigurtà nazzjonali, iċ-Ċina ppubblikat tliet abbozz ta' liġi ġodda din is-sena li jinkludu dispożizzjonijiet dwar iċ-ċibersigurtà u l-organizzazzjonijiet mhux governattivi;

N.  billi, fl-2013 u fl-2014, Beijing, Kunming u Urumqi kienu l-objettivi ta' attakki terroristiċi kbar u vjolenti, li ħallew 72 persuna mejta u 356 midruba; billi ċ-Ċina qiegħda tħejji liġi kontra t-terroriżmu, li tissottolinja l-fatt li l-gvern qiegħed jagħti l-ogħla prijorità lill-ġlieda kontra t-terroriżmu;

O.  billi, f'Ġunju 2015, il-Kunsill Leġiżlattiv ta' Hong Kong ivvota kontra proposta kontroversjali li kienet se tippermetti li l-elettorat ta' Hong Kong, fl-elezzjonijiet għall-Kap Eżekuttiv tiegħu, ikun jista' jivvota biss għal xi ħadd minn grupp ta' kandidati vverifikati minn kumitat suġġett għal Beijing; billi kienet preċiżament din il-proposta li serviet bħala x-xrara li qanqlet il-protesti massivi fuq 79 jum tal-Moviment tal-Umbrelel favur id-demokrazija, mill-aħħar ta' Settembru sa nofs Diċembru 2014;

P.  billi t-tmexxija l-ġdida Ċiniża tikkunsidra li l-avvanz taċ-Ċina huwa fatt irriversibbli li jirriżulta f'bidla minn "diplomazija reattiva" għal "diplomazija proattiva";

Q.  billi l-White Paper il-ġdida dwar l-istrateġija militari taċ-Ċina targumenta li l-mentalità tradizzjonali li l-art hija aktar importanti mill-baħar trid tiġi abbandunata u li għandha tintrabat aktar importanza mal-ġestjoni tal-ibħra u l-protezzjoni tad-drittijiet u l-interessi marittimi; billi ċ-Ċina qed tirrifjuta li tirrikonoxxi l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Dritt tal-Baħar fir-rigward tat-tilwim marbut mal-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar u tal-Lvant;

R.  billi, f'Dikjarazzjoni tal-Kondotta tal-2002, iċ-Ċina u l-pajjiżi tal-ASEAN wiegħdu li joħolqu l-kundizzjonijiet għal "soluzzjoni paċifika u dewwiema" fil-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar; billi, minkejja dan, it-tensjoni fil-konfront tal-pajjiżi ġirien, bħat-Tajwan, il-Vjetnam, il-Filippini, il-Malasja u l-Brunei, qed tkompli tiżdied;

S.  billi ċ-Ċina hija s-sostenitur politiku prinċipali, kif ukoll l-akbar investitur, donatur tal-għajnuna, fornitur tal-ikel u tal-enerġija u sieħeb kummerċjali tal-Korea ta' Fuq; billi l-esperti Ċiniżi reċentement żvelaw li jista' jkun li l-Korea ta' Fuq diġà għandha 20 testata nukleari;

T.  billi, b'segwitu għall-kriżi fl-Ukrajna, ir-Russja u ċ-Ċina intensifikaw ir-relazzjonijiet reċiproċi tagħhom b'mod mingħajr preċedenti;

U.  billi, nhar it-8 ta' Mejju 2015, ir-Russja u ċ-Ċina ffirmaw ftehim bilaterali dwar is-'sigurtà tal-informazzjoni', li jiddefinixxi t-theddid ċibernetiku bħala t-trażmissjoni ta' informazzjoni li tista' tipperikola s-'sistemi soċjetali-politiċi u soċjoekonomiċi, kif ukoll l-ambjent spiritwali, morali u kulturali tal-istati';

V.  billi, mill-2005 'l hawn, iċ-Ċina offriet kreditu lill-pajjiżi tal-Amerika Latina li jammonta għal valur totali ta' madwar USD 100 biljun; billi, attwalment, iċ-Ċina hija s-sieħeb kummerċjali ewlieni tal-Brażil u t-tieni l-akbar għal, ngħidu aħna, l-Arġentina, il-Venezwela u Kuba;

W.  billi l-Gvern Ċiniż jirrikonoxxi l-importanza u l-universalità tad-drittijiet tal-bniedem, imma jonqsuh riżultati tanġibbli fir-rigward tat-titjib tal-bilanċ tiegħu fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem;

X.  billi ċ-Ċina uffiċjalment u nominalment aċċettat l-universalità tad-drittijiet tal-bniedem u, f'dawn l-aħħar tliet deċennji, għażlet li tieħu sehem fil-qafas tad-drittijiet tal-bniedem billi ffirmat firxa wiesgħa ta' trattati f'dan il-qasam, u b'hekk saret parti mill-qafas ġuridiku u istituzzjonali tad-drittijiet tal-bniedem fuq livell internazzjonali;

Y.  billi, fil-bidu tal-2015, il-President Xi Jinping pubblikament ħabbar l-intenzjoni tiegħu li jestendi l-istat tad-dritt madwar il-pajjiż, peress li kien konvint li, biex iċ-Ċina jkollha ekonomija u soċjetà moderni, hu essenzjali li jkollha ġustizzja effikaċi;

Z.  billi l-Partit Komunista taċ-Ċina jirrikonoxxi ħames reliġjonijiet, li fl-aħħar mill-aħħar huma kkontrollati mid-Dipartiment tax-Xogħol tal-Front Unit tal-partit stess; billi din il-lista hija esklużiva u għaldaqstant qed issir diskriminazzjoni kontra r-reliġjonijiet u l-kulti l-oħra;

AA.  billi l-UE u ċ-Ċina ilhom mill-1995 involuti fi djalogi rigward id-drittijiet tal-bniedem;

AB.  billi l-Ombudsman tal-UE, fl-abbozz ta' rakkomandazzjoni li adottat fis-26 ta' Marzu 2015, ikkritikat in-nuqqas ta' valutazzjoni tal-impatt fuq id-drittijiet tal-bniedem fir-rigward tal-mekkaniżmu għar-Riżoluzzjoni tat-Tilwim bejn l-Investituri u l-Istati fin-negozjati għal ftehim dwar il-kummerċ u l-investiment mal-Vjetnam; billi dan jistabbilixxi preċedent importanti fir-rigward tan-negozjati għall-Ftehim Bilaterali ta' Investiment bejn l-UE u ċ-Ċina;

AC.  billi t-Tibetani jesprimu l-identità kulturali tagħhom permezz tal-moviment Lhakar ("nhar ta' Erbgħa abjad") billi jilbsu biss ħwejjeġ Tibetani, jitkellmu biss bit-Tibetan u, kull nhar ta' Erbgħa, jieklu biss ikel Tibetan; billi, sal-ġurnata tal-lum, aktar minn 140 Tibetan taw in-nar lilhom infushom u mietu bi protesta kontra l-politika tal-gvern Ċiniż fir-reġjun awtonomu tat-Tibet; billi l-mewt tal-lama Tenzin Delek Rinpoche fil-ħabs dan l-aħħar ikkawżat tensjoni ġdida; billi fit-Tibet qed titmexxa politika ta' insedjament mill-poplu Han; billi fl-2015 niċċelebraw il-50 anniversarju minn meta twaqqaf ir-reġjun awtonomu tat-Tibet; billi f'dawn l-aħħar ftit snin ma sar l-ebda progress fir-rigward tar-riżoluzzjoni tal-kriżi Tibetana, peress li l-aħħar sessjoni ta' taħditiet favur il-paċi saret fl-2010;

AD.  billi l-UE żżomm mal-politika tagħha ta' "Ċina waħda" fir-relazzjonijiet bejn naħa u oħra tal-istrett ta' bejn ir-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina u t-Tajwan;

Sħubija u Kooperazzjoni Strateġika bejn l-UE u ċ-Ċina

1.  Jilqa' l-40 anniversarju tar-relazzjonijiet diplomatiċi bejn l-UE u ċ-Ċina bħala għajn ta' ispirazzjoni biex tissaħħaħ is-Sħubija Strateġika, li tant hi meħtieġa f'dinja multipolari u globalizzata, u biex jitħaffu n-negozjati li għaddejjin bħalissa biex jiġi stabbilit Ftehim ġdid ta' Sħubija u Kooperazzjoni abbażi tal-fiduċja, it-trasparenza u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem; jissottolinja l-fatt li ż-żewġ partijiet, fis-Summit riċenti bejn l-UE u ċ-Ċina tad-29 ta' Ġunju 2015, affermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom li japprofondixxu din is-sħubija; jevidenzja l-fatt li ċ-Ċina hija potenza internazzjonali kruċjali u wieħed mill-aktar sħab importanti tal-UE; jisħaq fuq il-fatt li ż-żewġ naħat impenjaw lilhom infushom biex, tul dan id-deċennju li ġej, jippromwovu is-Sħubija Strateġika Komprensiva bejn l-UE u ċ-Ċina li se tkun ta' benefiċċju reċiproku għat-tnejn li huma; jesprimi l-appoġġ tiegħu għad-Djalogu Strateġiku ta' Livell Għoli (bi)annwali, id-Djalogu Ekonomiku u Kummerċjali ta' Livell Għoli, id-Djalogu Interpersonali ta' Livell Għoli u għall-aktar minn 60 djalogu settorjali li jeżistu bejn l-UE u ċ-Ċina fir-rigward ta' firxa varja ta' kwistjonijiet; iħeġġeġ biex dawn id-djalogi settorjali jwasslu biex tinbena l-fiduċja u għal riżultati tanġibbli;

2.  Jilqa' l-eżitu tas-17-il Summit bejn l-UE u ċ-Ċina tad-29 ta' Ġunju 2015 li għolla r-relazzjonijiet bilaterali għal livell ġdid u bagħat sinjal favur kooperazzjoni politika eqreb li tmur oltre s-sempliċi relazzjonijiet kummerċjali u lejn approċċ strateġiku kkoordinat għall-indirizzar tal-isfidi u t-theddid globali komuni; jinnota li ż-żewġ naħat irrikonoxxew bis-sħiħ il-progress li nkiseb fl-implimentazzjoni tal-Aġenda Strateġika għall-Kooperazzjoni bejn l-UE u ċ-Ċina għall-2020, u li se jiġi stabbilit mekkaniżmu ta' rieżami bilaterali fil-livell tal-uffiċjali biex jissorveljaw is-segwitu; jilqa' l-fatt li ż-żewġ naħat qablu waqt is-Summit rigward sett ta' prijoritajiet biex isaħħu l-kooperazzjoni bilaterali tagħhom u jqawwu d-dimensjoni globali tas-sħubija strateġika tagħhom;

3.  Jisħaq fuq il-ħtieġa li l-Istati Membri tal-UE jkellmu lill-Gvern Ċiniż b'leħen wieħed, b'mod partikolari fid-dawl tad-dinamiżmu diplomatiku preżenti ta' Beijing u l-fatt li qed issawwar mill-ġdid l-arkitettura tal-governanza globali; jissottolinja l-konklużjoni tan-negozjati rigward l-Istatut għall-Bank Asjatiku tal-Investiment fl-Infrastruttura (AIIB) u jistenna ħerqan il-kooperazzjoni mill-qrib min-naħa tal-UE mal-AIIB fil-ġejjieni; jiddispjaċih dwar in-nuqqas ta' dibattitu profond u ta' koordinament mill-qrib fil-livell tal-UE fir-rigward tas-sħubija tal-Istati Membri fl-AIIB; jisħaq fuq l-importanza tal-politika dwar il-kummerċ u l-investiment, bħala l-aktar qasam ovvju fejn tista' tiġi eżerċitata l-akbar influwenza possibbli fir-relazzjoni strateġika maċ-Ċina; jieħu nota tal-kooperazzjoni li ġiet żviluppata dan l-aħħar bejn iċ-Ċina u l-pajjiżi tal-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant, magħrufa wkoll bħala l-grupp 16+1, li jinkludi diversi Stati Membri tal-UE, iżda jikkunsidra li dan m'għandux joħloq diviżjoni fl-UE jew idgħajjef il-pożizzjoni tagħha fil-konfront taċ-Ċina u għandu jindirizza wkoll kwistjonijiet fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem; jappella lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna u lill-Kummissjoni biex jippreżentaw rapport annwali lill-Parlament dwar l-iżvilupp tar-relazzjonijiet bejn l-UE u ċ-Ċina; jappella biex jissaħħu l-kummerċ u l-investiment li jistgħu jiġu inforzati u b'bażi fir-regoli maċ-Ċina;

4.  Jirrikonoxxi li ċ-Ċina jmissha tiżvolġi rwol aktar b'saħħtu fl-istituzzjonijiet finanzjarji multilaterali li jirrifletti aħjar id-daqs tal-ekonomija tagħha; jikkunsidra li l-AIIB li għadu kif twaqqaf hu opportunità għaċ-Ċina biex tinvolvi ruħha bħala attur responsabbli fl-ordni multilaterali; jinkoraġġixxi lill-istituzzjoni l-ġdida biex titbiegħed mill-iżbalji tal-imgħoddi li tagħti privileġġ għall-finanzjament ta' proġetti infrastrutturali grandjużi u minflok tagħti prijorità lill-assistenza teknika u l-aċċess għall-għarfien globali, filwaqt li tibbilanċja l-prijoritajiet ambjentali, soċjali u ta' żvilupp;

5.  Jikkunsidra li hi xi ħaġa ta' importanza vitali li l-kontribut Ewropew għall-parteċipazzjoni fl-AIIB ikun jinkludi: proċeduri trasparenti għall-valutazzjoni tas-self; standards ċari fir-rigward tal-governanza tajba, ir-responsabilità soċjali u l-ambjent; u attenzjoni biex jiġi żgurat li l-piż tad-dejn jibqa' kontrollabbli għall-pajjiżi li jkunu qed jissellfu;

6.  Jilqa' l-parteċipazzjoni ta' diversi Stati Membri fl-AIIB; jiddeplora madankollu n-nuqqas ta' dibattitu fil-fond, ta' koordinament mill-qrib, kif ukoll ta' rispons u approċċ ikkoordinati fil-livell tal-UE bħala reazzjoni għall-inizjattivi mnedija mill-Gvern Ċiniż għall-bini ta' istituzzjonijiet multilaterali ġodda; iħeġġeġ lill-istituzzjonijiet u l-Istati Membri tal-UE biex dan iqisuh bħala avviż ta' twissija sabiex jevitaw nuqqas ta' koordinament ta' dan it-tip fil-ġejjieni;

7.  Jilqa' l-qbil politiku biex jittejbu l-kollegamenti infrastrutturali strateġiċi bejn l-UE u ċ-Ċina; jilqa' għalhekk id-deċiżjoni biex tiġi stabbilita Pjattaforma ta' Konnettività ġdida bil-għan li jinħoloq ambjent favorevoli għal netwerks infrastrutturali transkonfinali, li jkunu sostenibbli u interoperabbli, fil-pajjiżi u r-reġjuni bejn l-UE u ċ-Ċina; ifaħħar b'mod partikolari l-fatt li l-UE lesta biex, fil-livell Ewropew, tibda dan il-proġett; iħeġġeġ liż-żewġ partijiet biex jaħtfu l-opportunitajiet li toffri interkonnessjoni mill-qrib bejn iż-żewġ sħab, inkluża l-kooperazzjoni fir-rigward tal-investiment infrastrutturali fil-pajjiżi tul ir-Rotta tal-Ħarir il-Ġdida u r-Rotta tal-Ħarir Marittima l-Ġdida;

8.  Jevidenzja t-tkabbir vigoruż tal-ekonomija Ċiniża f'dawn l-aħħar għoxrin sena, u jissottolinja l-fatt li l-Istati Membri tal-UE għandhom jisfruttaw aħjar l-opportunitajiet li joffri dan l-iżvilupp ekonomiku; jinnota l-interess Ċiniż fl-investimenti infrastrutturali strateġiċi fl-Ewropa, u jissottolinja l-ħtieġa għal kooperazzjoni maċ-Ċina u l-pajjiżi l-oħra fir-reġjun f'dan ir-rigward fuq proġetti bħall-Inizjattiva taċ-Ċina "Medda Waħda, Rotta Waħda" u l-Pjan ta' Investiment Juncker tal-UE, inklużi l-kollegamenti ferrovjarji, il-portijiet marittimi u l-ajruporti; iħeġġeġ lill-VP/RGħ u lill-Kummissjoni jirriflettu fuq l-impatt tal-politika taċ-Ċina dwar l-investiment globali, kif ukoll l-attivitajiet ta' investiment tagħha fl-UE u l-Viċinat tal-Lvant tagħha; jenfasizza, bi qbil mal-pożizzjonijiet li adotta preċedentement il-Parlament u b'rispett sħiħ tal-kompetenzi tal-Kumitat INTA, l-importanza tal-Ftehim Bilaterali ta' Investiment bejn l-UE u ċ-Ċina li attwalment qiegħed jiġi nnegozjat; jappella biex, fit-Trattat Bilaterali dwar l-Investiment jiġi inkluż kapitolu kompletament iddedikat għall-iżvilupp sostenibbli li jkun jiddisponi għal impenji vinkolanti fir-rigward tar-rispett għall-istandards fundamentali tax-xogħol tal-ILO u l-Ftehimiet Ambjentali Multilaterali kruċjali; jissottolinja t-tendenza dejjem tiżdied li l-kumpaniji Ewropej jilmentaw li huma vittmi ta' regolamentazzjoni kapriċċuża u diskriminazzjoni; jisħaq fuq l-importanza li n-negozjati li għaddejjin bħalissa dwar il-ftehim ta' investiment jirnexxu sabiex ikompli jiġi ffaċilitat l-investiment u jiġu implimentati l-protezzjoni tal-investimenti, l-aċċess għas-suq, inkluż l-akkwist pubbliku, u t-trattament ġust tal-kumpaniji kemm fl-Ewropa u kemm fiċ-Ċina; jappella favur miżuri ulterjuri u segwitu attiv sabiex jiġu ggarantiti relazzjonijiet kummerċjali aktar ibbilanċjati b'segwitu għall-eliminazzjoni tal-ostakli għall-kummerċ u l-investiment fir-rigward tal-kumpaniji Ewropej; jappella liċ-Ċina u lill-UE biex ikomplu jsaħħu l-kooperazzjoni sabiex itejbu l-aċċess għall-impriżi żgħar u ta' daqs medju fiż-żewġ blokok kummerċjali; jissottolinja l-impenn li ħadu l-UE u ċ-Ċina favur ekonomija globali miftuħa u ambjent għall-kummerċ u l-investiment li jkun ġust, trasparenti u bbażat fuq regoli, b'mod li jiggarantixxu kundizzjonijiet ekwivalenti ta' kompetizzjoni u jopponu l-protezzjoniżmu;

9.  Jieħu nota, f'dan ir-rigward, tat-tnedija tal-inizjattiva "Medda Waħda, Rotta Waħda", immirata lejn il-kostruzzjoni ta' kollegamenti importanti għall-enerġija u l-komunikazzjoni madwar l-Asja Ċentrali, tal-Punent u tan-Nofsinhar li jwasslu sal-Ewropa; jemmen li, minħabba r-rilevanza ġeostrateġika ta' din l-inizjattiva, għandha titwettaq fuq livell multilaterali; jemmen li hi xi ħaġa tal-ogħla importanza li s-sinerġiji u l-proġetti jiġu żviluppati bi trasparenza sħiħa u bl-involviment tal-partijiet interessati kollha;

10.  Jappella għal koordinament imsaħħaħ bejn l-UE u ċ-Ċina fl-oqsma ta' sinifikat strateġiku bħall-G20, is-sigurtà u d-difiża, l-azzjoni kontra t-terroriżmu, il-migrazzjoni illegali, il-kriminalità transnazzjonali, in-nonproliferazzjoni nukleari, is-sigurtà globali u reġjonali, iċ-ċibersigurtà, l-armi ta' qerda massiva, is-sigurtà tal-enerġija, il-governanza u r-regolamentazzjoni finanzjarji u tas-suq fuq livell globali, it-tibdil fil-klima, kif ukoll għall-urbanizzazzjoni, il-programmi ta' żvilupp u għajnuna, u l-iżvilupp sostenibbli; jenfasizza l-importanza tal-kooperazzjoni fl-oqsma tal-iżvilupp reġjonali u tad-djalogu u l-iskambji fir-rigward tal-istrateġija Ewropa 2020 u t-tlettax-il Pjan fuq Ħames Snin taċ-Ċina fil-ġejjieni;

11.  Jappella lis-SEAE biex jiżgura li d-drittijiet tal-bniedem jingħataw prijorità fuq l-aġenda fir-relazzjonijiet u d-djalogi maċ-Ċina;

12.  Jappella biex l-impenji li ttieħdu waqt iż-żjara tal-President Xi Jinping fi Brussell f'Marzu 2014 favur l-approfondiment tal-iskambji bejn l-UE u ċ-Ċina rigward kwistjonijiet fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem jiġu korrisposti b'titjib tanġibbli fis-sitwazzjoni fuq il-post;

13.  Iħeġġeġ lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jinvolvu ulterjorment liċ-Ċina permezz ta' djalogu kostruttiv immirat biex jinkoraġġixxi t-tranżizzjoni taċ-Ċina lejn l-istat tad-dritt u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem u biex jappoġġa l-integrazzjoni tagħha fl-ekonomija dinjija;

14.  Jilqa' l-approfondiment tas-Sħubija dwar l-Urbanizzazzjoni bejn l-UE u ċ-Ċina; jappella għal kooperazzjoni ulterjuri fil-pjanifikazzjoni u d-disinn urbanistiċi, is-servizzi pubbliċi, il-bini ekoloġiku u t-trasport intelliġenti; jinkoraġġixxi t-tnedija ta' programmi konġunti ġodda li jkunu jinvolvu lil bliet u kumpaniji Ewropej u Ċiniżi;

15.  Jilqa' d-Dikjarazzjoni Konġunta tat-tielet laqgħa tad-Djalogu Interpersonali ta' Livell Għoli bejn l-UE u ċ-Ċina li sar nhar il-15 ta' Settembru 2015; jissottolinja l-importanza tal-iskambji interpersonali u li jiġu ffaċilitati l-iskambji għaċ-ċittadini tal-UE u dawk Ċiniżi; jappoġġa l-iżvilupp tad-Djalogu Interpersonali ta' Livell Għoli biex tingħata attenzjoni għall-proġetti konġunti u l-aħjar prattiki kondiviżi u biex jiġu promossi l-iskambji interpersonali; jisħaq fuq il-fatt li għandha ssir promozzjoni speċjali tal-iskambju ta' esperti u studenti bejn iż-żewġ naħat;

16.  Jinsab imħasseb dwar il-prattiki ta' dumping u n-nuqqas ta' trasparenza fir-rigward tal-politiki u s-sussidji tal-gvern Ċiniż permezz ta' krediti ta' taxxa, għotjiet għall-art, kreditu rħis, materja prima ssusidjata u miżuri oħrajn;

17.  Jinsab preokkupat dwar l-ostakli li jesperjenzaw l-impriżi Ewropej fis-suq Ċiniż, bħal trasferiment sfurzat tat-teknoloġija, infurzar dgħajjef tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali u trattament diskriminatorju; jissottolinja l-importanza ta' riforma tas-suq fiċ-Ċina u tal-implimentazzjoni tal-prinċipji ta' ekonomija tas-suq u l-eliminazzjoni tad-diskriminazzjoni u r-restrizzjonijiet inġustifikati;

18.  Jirrikonoxxi l-opportunitajiet li jirriżultaw mill-investiment Ċiniż fl-Ewropa fil-qafas tal-Fond Ewropew għall-Investimenti Strateġiċi (FEIS); jissottolinja l-fatt li, waqt li l-Fond hu miftuħ għall-investiment minn għadd ta' atturi, madankollu għandu jibqa' taħt il-governanza tal-UE;

19.  Jirrikonoxxi l-isfida biex l-ekonomija taċ-Ċina taqbad rotta verament sostenibbli fil-qafas tan-"Normalità l-Ġdida"; jemmen li parteċipazzjoni aktar prominenti min-naħa taċ-Ċina fl-organizzazzjonijiet ekonomiċi internazzjonali bħall-FMI tista' tikkontribwixxi b'mod pożittiv biex l-ekonomija taċ-Ċina u dik globali jsiru aktar sostenibbli u bbilanċjati, kif ukoll għar-riforma ta' dawn l-organizzazzjonijiet; iħeġġeġ lill-awtoritajiet Ċiniżi jipprovdu statistika affidabbli u jtejbu t-trasparenza rigward l-istat tal-ekonomija;

20.  Jinnota bi tħassib li, f'dawn l-aħħar xhur, il-valur tal-indiċijiet tal-ishma Ċiniżi waqa' b'terz u kien hemm mijiet ta' sospensjonijiet tan-negozjar minħabba li l-prezzijiet tal-ishma waqgħu eċċessivament; jesprimi t-tħassib tiegħu fir-rigward tal-kriżi finanzjarja attwali li qed tolqot liċ-Ċina u speċjalment lis-swieq azzjonarji tagħha, u jirrikonoxxi li dan joħloq theddida għall-ekonomija globali minħabba r-rwol prominenti tal-pajjiż fil-kummerċ globali u fis-sistema finanzjarja globali; iħeġġeġ lill-awtoritajiet Ċiniżi jaffrontaw l-isfida tat-tranżizzjoni mill-mudell ekonomiku attwali lejn ekonomija sostenibbli; jinnota li t-tnaqqis drastiku li seħħ dan l-aħħar fis-swieq azzjonarji fiċ-Ċina ġab lill-kultura ta' kontroll tal-gvern wiċċ imb wiċċ mal-volatilità inerenti tas-swieq finanzjarji;

21.  Jilqa' l-fatt li, f'dawn l-aħħar deċennji, għadd konsiderevoli ta' ċittadini Ċiniżi tneħħew minn stat ta' faqar estrem grazzi għal tkabbir ekonomiku sostanzjali u tiftiħ gradwali tal-ekonomija Ċiniża; ileħħen, madankollu, it-tħassib tiegħu li dan it-titjib ekonomiku spiss qiegħed jikkawża problemi ambjentali u inugwaljanzi kbar;

22.  Jilqa' l-fatt li, fid-Dikjarazzjoni Konġunta dwar it-Tibdil fil-Klima li adottaw dan l-aħħar l-UE u ċ-Ċina waqt is-Summit tad-29 ta' Ġunju 2015, iż-żewġ naħat esprimew l-impenn tagħom li jaħdmu flimkien biex jilħqu qbil ambizzjuż u legalment vinkolanti waqt il-Konferenza ta' Pariġi dwar il-Klima fl-2015; iħeġġeġ lill-partijiet kollha fil-konferenza biex jibnu fuq l-impetu li nħoloq mid-dikjarazzjonijiet tal-UE u ċ-Ċina u tal-Istati Uniti u ċ-Ċina dwar it-tibdil fil-klima; jisħaq fuq il-ħtieġa li jkun hemm kooperazzjoni fil-qasam tal-enerġija b'mod li jiġu affrontati b'mod konġunt id-diversi sfidi relatati mas-sigurtà tal-enerġija u l-arkitettura tal-enerġija fuq livell globali;

Is-sitwazzjoni interna

23.  Jinnota li, taħt it-tmexxija tal-President Xi Jinping, il-gvern Ċiniż qed ikun dejjem iżjed assertiv, kemm internament u kemm esternament; jindika li l-attivisti fil-qasam tad-drittijiet ċivili, l-avukati, il-ġurnalisti, il-bloggers u rappreżentanti oħra tas-soċjetà ċivili tal-pajjiż qed isibu li l-libertà tagħhom qed tiġi mrażżna b'mod li ilu snin ma jidher; josserva li l-bilanċ taċ-Ċina fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem għadu kwistjoni ta' tħassib serju;

24.  Jesprimi t-tħassib profond tiegħu dwar l-adozzjoni imminenti tal-abbozz ta' Liġi dwar il-Ġestjoni tal-Organizzazzjonijiet Mhux Governattivi Barranin, peress li tkun tfisser li l-ispazju għas-soċjetà ċivili Ċiniża se jkompli jiċkien u tkun trażżan serjament il-libertà ta' assoċjazzjoni u ta' espressjoni fil-pajjiż, anke billi l-organizzazzjonijiet mhux governattivi barranin li ma jkunux irreġistrati mal-Ministeru Ċiniż għas-Sigurtà Pubbliku u d-dipartimenti tas-sigurtà pubblika provinċjali jiġu pprojbiti milli jiffinanzjaw lil kwalunkwe individwu jew organizzazzjoni Ċiniżi, u billi l-gruppi Ċiniżi jiġu pprojbiti milli jwettqu 'attivitajiet' f'isem jew bl-awtorizzazzjoni tal-organizazzjonijiet mhux governattivi barranin li ma jkunux irreġistrati, inklużi dawk ibbażati f'Hong Kong u l-Macao; jappella lill-awtoritajiet Ċiniżi biex jirrevedu sostanzjalment din il-liġi sabiex iġibuha konformi mal-istandards internazzjonali fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem;

25.  Jesprimi t-tħassib tiegħu rigward l-abbozz ta' liġi ġdida dwar iċ-ċibersigurtà, li kieku jirfed u jistituzzjonalizza l-prattiki ta' ċensura u monitoraġġ fiċ-ċiberspazju u jista' jġiegħel lill-kumpaniji Ewropej jinkludu backdoors mandatorji fl-infrastruttura informatika tagħhom; jinnota l-biżat tal-avukati riformattivi u d-difensuri tad-drittijiet ċivili Ċiniżi li din il-liġi se tkompli trażżan il-libertà ta' espressjoni u li l-awtoċensura se tikber; jisħaq fuq l-impatt serjament negattiv kemm tal-liġi dwar iċ-ċibersigurtà u kemm ta' dik dwar l-organizzazzjonijiet mhux governattivi fuq l-attivitajiet tal-impriżi u l-istituzzjonijiet Ewropej fiċ-Ċina, u għalhekk jappella lill-Kunsill Ewropew, lis-SEAE u lill-Kummissjoni biex ikomplu jilmentaw b'qawwa mal-awtoritajiet Ċiniżi kontra dawn il-miżuri estremament kontroversjali; jinsab imħasseb mid-definizzjoni wiesgħa ta' 'sigurtà nazzjonali' u ta' 'theddid ewlieni' min-naħa taċ-Ċina fil-liġi l-ġdida tagħha dwar is-sigurtà nazzjonali, li tinkludi bħala theddida lill-'influwenzi kulturali dannużi'; jikkonkludi li din il-liġi tifformula l-interessi taċ-Ċina fil-qasam tas-sigurtà nazzjonali b'mod tant wiesa' u vag sabiex l-awtoritajiet Ċiniżi jingħataw poteri virtwalment bla restrizzjonijiet biex jieħdu azzjoni kontra l-għemil, il-persuni jew il-pubblikazzjonijiet li ma japprovawx;

26.  Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-fatt li, għalkemm il-kampanja kontra l-korruzzjoni mnedija mill-mexxejja Ċiniżi hi sforz ta' min ifaħħru biex titrawwem il-fiduċja taċ-ċittadini fil-gvern, hi kkaratterizzata minn nuqqas ta' trasparenza u fil-biċċa l-kbira tal-każijiet ma ssegwix l-istat tad-dritt; josserva li, f'xi każijiet, il-kampanja qed tintuża abbużivament għall-ġlied intern u biex tippromwovi r-rwol u l-qawwa tal-Partit Komunista taċ-Ċina; jiddispjaċih madankollu li din il-kampanja tmexxiet b'modi li jkomplu jdgħajfu l-istat tad-dritt, u l-uffiċjali akkużati qed allegatament jinżammu f'sistema ta' detenzjoni illegali, imċaħħda mill-protezzjonijiet legali bażiċi u ta' spiss jiġu mġiegħla jammettu l-ħtija tagħhom;

27.  Jesprimi s-simpatija tiegħu mal-qraba u l-ħbieb tal-aktar minn 173 vittma li ħallew warajhom l-isplużjonijiet devastanti li seħħew fil-belt portwali ta' Tianjin nhar it-12 ta' Awwissu 2015 u li, minħabba fihom, ġew spostjati eluf ta' residenti; jinnota l-għadd dejjem jiżdied ta' protesti ambjentali tal-massa paċifiċi f'partijiet differenti tal-pajjiż; jindika l-ħżin illegali ta' eluf ta' tunnellati ta' kimika altament tossika f'distanza illegali ta' anqas minn 600 m miż-żoni residenzjali; iqis li l-politika ta' informazzjoni uffiċjali, li pproċediet bil-mod u b'segretezza fir-rigward tad-diżastru ta' Tianjin, kienet altament kontroproduttiva, b'mod partikolari meta kkombinata maċ-ċensura tar-rapporti fuq il-media soċjali dwar din it-traġedja importanti; jissottolinja l-importanza li jiġu implimentati l-istandards kollha fil-qasam tas-sikurezza industrijali bi qbil mal-leġiżlazzjoni Ċiniża u dik internazzjonali, u jappella lill-gvern Ċiniż biex jgħolli l-istandards fil-qasam tas-sikurezza u dak ambjentali tal-produzzjonijiet perikolużi, biex, l-ewwel u qabel kollox, isiru konformi mal-liġijiet taċ-Ċina nnifisha;

28.  Jinnota li, minħabba l-isplużjonijiet tat-12 ta' Awwissu fi Tianjin u tal-31 ta' Awwissu f'Dongying, hu urġenti għaċ-Ċina li tindirizza b'serjetà l-kwistjoni tas-sikurezza industrijali, b'mod partikolari fir-rigward tal-korruzzjoni u l-impunità;

29.  Jissottolinja l-urġenza ta' miżuri ulterjuri għall-protezzjoni ambjentali, waqt li jitqies, pereżempju, li fl-2014 tmienja biss minn 74 belt prinċipali laħqu l-istandard nazzjonali ta' konċentrazzjonijiet ta' tniġġis tal-arja ta' PM 2,5, u minħabba l-fatt li fiċ-Ċina 190 miljun persuna jimirdu annwalment minħabba ilma kkontaminat; iwissi li l-kriżi doppja tal-ilma (tniġġis massiv flimkien ma' żieda fl-użu tal-ilma) tista' tikkawża instabilità politika u soċjali kbira; ifakkar li anke l-pajjiżi ġirien qed iħossu l-effett tad-degradazzjoni ambjentali taċ-Ċina; jevidenzja l-effetti tad-degradazzjoni ambjentali u jittama l-Pjan fuq Ħames Snin li jmiss se jqiegħed lill-ambjent bħala prijorità; jisħaq ukoll fuq il-fatt li nuqqas ta' protezzjoni ambjentali mhux biss ma jirnexxilux jipprevjeni l-ħsara ekoloġika, iżda hu wkoll sors ta' prattiki ta' kompetizzjoni inġusti; jilqa' l-ftehim bejn l-UE u ċ-Ċina biex tissaħħaħ il-kooperazzjoni biex jiġu indirizzati l-isfidi kruċjali fil-qasam ambjentali bħat-tniġġis tal-arja, tal-ilma u tal-ħamrija; jilqa' l-fatt li, taħt il-liġi l-ġdida dwar il-protezzjoni ambjentali, l-uffiċjali (cadres) lokali huma responsabbli, anke b'mod retroattiv, għall-ħsara ambjentali kkawżata waqt il-mandat tagħhom, u li l-impenn favur il-protezzjoni ambjentali se jingħata aktar valur fil-proċess ta' promozzjoni ta' dawk l-uffiċjali lokali; iħeġġeġ kemm lill-awtoritajiet nazzjonali, kif ukoll lil dawk lokali biex jinvolvu kostruttivament u attivament lill-organizzazzjonijiet ambjentali u l-movimenti fil-livell tal-poplu fir-rigward tal-monitoraġġ, l-implimentazzjoni u l-infurzar tal-politiki u l-inizjattivi ambjentali taċ-Ċina; jindika li s-Summit bejn l-UE u ċ-Ċina li sar f'Ġunju 2015 stabilixxa wkoll miżuri rigward il-politika ambjentali u t-tibdil fil-klima skont liema ċ-Ċina għandha tikkonforma mal-limiti fuq l-emissjonijiet tas-CO2 fil-prospettiva tas-Summit ta' Pariġi f'Diċembru 2015 u bi qbil mal-objettivi tal-Aġenda Strateġika għall-2020, adottata f'Beijing fl-2013;

30.  Jilqa' ż-żieda fil-kooperazzjoni u fl-iskambju ta' esperjenzi bejn l-UE u ċ-Ċina fil-qasam tad-drittijiet u l-protezzjoni tal-konsumatur, kif ukoll it-tisħiħ tal-miżuri ta' reazzjoni tal-gvern Ċiniż f'dan ir-rigward, hekk kif inhu rifless fir-regoli aktar stretti dwar ir-responsabilitajiet tal-bejjiegħa bl-imnut skont il-kodiċi ta' kondotta professjonali fi kwistjonijiet li jinkludu l-obbligi ta' ritorn u tiswija, il-potenzjal ta' frodi, riklami qarrieqa jew frodulenti, arranġamenti ta' ħlas minn qabel, u l-protezzjoni tad-data personali tal-konsumatur, b'mod partikolari fil-prospettiva tas-settur tal-bejgħ ibbażat fuq l-internet taċ-Ċina li qed jespandi rapidament;

31.  Josserva li, f'dawn l-aħħar snin, il-politika kontra t-terroriżmu taċ-Ċina evolviet b'mod rapidu minn approċċ reattiv ta' 'difiża kontra t-terroriżmu' għal wieħed proattiv ta' 'gwerra kontra t-terroriżmu', flimkien ma' 'ġestjoni tal-kriżijiet' permanenti li tinvolvi azzjoni sa livell mingħajr preċedenti fir-reġjuni affettwati u fis-soċjetà; jinsab imħasseb dwar l-abbozz ta' liġi dwar l-azzjoni kontra t-terroriżmu, li tista' twassal għal ksur ulterjuri tal-libertajiet ta' espressjoni, għaqda, assoċjazzjoni u reliġjon, speċjalment fit-Tibet u Xinjiang li huma r-reġjuni b'popolazzjonijiet minoritarji;

32.  Juri s-solidarjetà tiegħu mal-poplu taċ-Ċina fl-isforzi tiegħu fil-ġlieda kontra t-terroriżmu u l-estremiżmu; jesprimi t-tħassib tiegħu, madankollu, dwar il-fatt li d-definizzjoni ta' 'terrorista' inkluża fl-abbozz ta' liġi taċ-Ċina dwar l-azzjoni kontra t-terroriżmu tista', jekk ma tiġix sostanzjalment riveduta, tagħti lok għall-penalizzazzjoni ta' kważi kwalunkwe espressjoni paċifika tal-kultura, ir-reliġjon jew l-identità Tibetani li jistgħu jvarjaw minn dawk tal-istat;

33.  Jappella liċ-Ċina biex iżżid il-libertà fuq l-internet u tirrispetta ċ-ċibersigurtà tal-pajjiżi kollha;

34.  Jinsab imħasseb dwar il-fatt li Xinjiang hija maqbuda f'ċirku vizzjuż peress li, minn banda, jeżistu gruppi separatisti u estremisti vjolenti fost il-Musulmani Uyghur li jitkellmu bil-lingwa Turkika, li, madankollu, ma jirrappreżentawx il-maġġoranza vasta, u, mill-banda l-oħra, Beijing, biex iżżomm l-istabilità, qiegħda tirreaġixxi għat-taqlib soċjali b'dejjem iżjed ripressjoni, filwaqt li żżid il-preżenża tal-apparat ta' siġurtà tagħha fir-reġjun, u taljena lil ħafna persuni Uyghur minn Beijing u trawwem sentimenti kontra ċ-Ċiniżi Ħan fost il-popolazzjoni Uyghur; jiddeplora l-marġinalizzazzjoni tal-kultura Uyghur f'Xinjiang, inkluża l-projbizzjoni għall-uffiċjali Uyghur tas-servizz pubbliku milli jattendu moskej u f'xi nħawi milli josservaw ir-Ramadan; jappella lill-awtoritajiet Ċiniż biex jagħmlu kull sforz possibbli biex jiżviluppaw djalogu ġenwin mal-komunità Uyghur, u biex iħarsu l-identità kulturali tal-popolazzjoni Uyghur; jinnota bi tħassib ir-restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar, speċifikament fit-Tibet u f'Xinjiang, li jistgħu jiġu imposti fuq ċittadini tal-UE, b'mod partikolari fil-każ tad-diplomatiċi u l-ġurnalisti; jinnota li l-ebda restrizzjoni ta' dan it-tip mhi applikabbli fuq iċ-ċittadini Ċiniżi (inklużi d-diplomatiċi u l-ġurnalisti) madwar l-Istati Membri tal-UE; iħeġġeġ b'qawwa għalhekk li jittieħdu passi biex il-prinċipju ta' reċiproċità jiġi infurzat;

35.  Jesprimi s-simpatija u s-solidarjetà tiegħu mal-poplu ta' Hong Kong b'appoġġ għar-riformi demokratiċi; jevidenzja l-fatt li l-awtonomija ta' Hong Kong hi ggarantita mil-Liġi Bażika; isostni li l-introduzzjoni ta' sistema ta' votazzjoni universali vera u proprja fir-Reġjun Amministrattiv Speċjali hi kompletament kompatibbli mal-prinċipju ta' 'Pajjiż wieħed, żewġ sistemi'; jiddeplora l-fatt li r-riforma tal-leġiżlazzjoni elettorali għall-ħatra tal-Kap Eżekuttiv f'Hong Kong ma setgħetx titlesta; jesprimi t-tama tiegħu li, fil-futur qarib, ikun jista' jibda proċess ta' riforma ġdid bl-għan li l-poplu ta' Hong Kong jingħata d-dritt għal votazzjoni universali diretta fl-2017, b'għażla ġenwina minn fost varjetà ta' kandidati; jilqa' r-Rapport Konġunt tal-24 ta' April 2015 tas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna u l-Kummissjoni Ewropea lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill: "Ir-Reġjun Amministrattiv Speċjali ta' Hong Kong: Ir-rapport annwali tal-2014", u jappoġġa l-impenn tal-UE favur it-tisħiħ tad-demokrazija, inklużi l-istat tad-dritt, l-indipendenza tas-sistema ġudizzjarja, il-libertajiet u d-drittijiet fundamentali, it-trasparenza u l-libertà ta' informazzjoni u espressjoni f'Hong Kong;

36.  Jappoġġa b'qawwa l-prinċipju 'Pajjiż wieħed, żewġ sistemi' bħala bażi għal relazzjonijiet tajba bejn ir-Reġjuni Amministrattivi Speċjali ta' Hong Kong u Macao u ċ-Ċina kontinentali;

37.  Jesprimi t-tħassib tiegħu rigward it-taqlib politiku u ċivili li kien hemm dan l-aħħar f'Hong Kong, u jappella liċ-Ċina biex tissodisfa l-obbligi tagħha lejn il-poplu ta' Hong Kong li tħares id-drittijiet u l-libertajiet tagħhom, taħt it-termini tad-Dikjarazzjoni Konġunta Sino-Brittannika li ġiet iffirmata fl-1984;

Is-sitwazzjoni esterna

38.  Jinnota li, minn mindu tnediet, il-'Ħolma Ċiniża' ta' tixtil nazzjonali tipprevedi rwol aktar b'saħħtu u aktar proattiv għaċ-Ċina fid-dinja; jinkoraġġixxi lill-VP/RGħ tesplora l-possibilitajiet biex jiġi żviluppat approċċ komuni rigward iċ-Ċina flimkien mal-Istati Uniti, kull fejn dan ikun jikkontribwixxi għall-promozzjoni tal-interessi tal-UE; jisħaq fuq il-fatt li l-qawmien taċ-Ċina bħala potenza globali tirrikjedi rikunsiderazzjoni tal-prijoritajiet strateġiċi tal-Ewropa fir-relazzjonijiet tagħha maċ-Ċina, bħala kwistjoni urġenti; jissottolinja l-ħtieġa li potenza globali bħalma hi ċ-Ċina tikkontribwixxi, f'kuntest globalizzat u interdipendenti u b'mod aktar attiv u kostruttiv, għall-affrontar tal-isfidi globali u l-kunflitti reġjonali u għall-ksib ta' ordni dinji multilaterali li jirrispetta d-dritt internazzjonali, il-valuri universali u l-paċi; jikkunsidra li ċ-Ċina għandha tieħu dejjem iżjed postha fost il-pajjiżi mexxejja tad-dinja, u taġixxi skont ir-regoli stabbiliti għal kulħadd;

39.  Jinnota l-prijorità mogħtija mill-presidenza tal-President Xi Jinping lir-relazzjoni mal-Istati Uniti, minħabba l-proposta tiegħu għal 'tip ġdid ta' relazzjoni bejn potenzi kbar' bejn iċ-Ċina, l-Istati Uniti u l-atturi reġjonali l-oħra; jiffavorixxi approċċ aktar kostruttiv għal ordni dinji ġdid li ċ-Ċina għandha tgħin biex tibni u tintegra, ordni li jkun ibbażat fuq il-valuri universali tad-drittijiet tal-bniedem, id-demokrazija u s-sigurtà umana; jappella lill-UE biex tieħu rwol aktar attiv fl-Asja, u biex tikkoopera maċ-Ċina, l-Istati Uniti u l-atturi reġjonali l-oħra għal aktar stabilità fir-reġjun;

40.  Jenfasizza li l-White Paper riċenti dwar l-istrateġija militari taċ-Ċina tistqarr l-intenzjonijiet ta' Beijing li tespandi ulterjorment il-forza navali Ċiniża u testendi l-firxa tal-operazzjonijiet tagħha, billi taqleb minn 'difiża tal-ilmijiet lil hinn mill-kosta' għal 'protezzjoni fl-ibħra internazzjonali'; jiddeplora l-istabbiliment unilaterali ta' zona ta' identifikazzjoni tad-difiża tal-ajru u l-pretensjoni konsegwenti fuq il-kontroll tan-navigazzjoni fl-ajru fit-territorji tal-Ġappun u tal-Korea t'Isfel; jappella għal attitudni bbilanċjata, biex jiġu evitati l-preokkupazzjonijiet min-naħa tal-ġirien taċ-Ċina u aktar tensjoni fl-Oċean Paċifiku dak Indjan u biex jiġu ggarantiti l-interess kruċjali tal-Ewropa fil-libertà ta' navigazzjoni marittima;

41.  Jikkunsidra li hu ta' dispjaċir li, kuntrarju għad-Dikjarazzjoni tal-Kondotta tal-2002, bosta partijiet qed jirreklamaw l-art fil-Gżejjer Spratly, u jinsab partikolarment imħasseb dwar l-iskala massiva tal-isforzi preżenti taċ-Ċina, li jinkludu l-bini ta' faċilitajiet militari, portijiet u mill-inqas airstrip waħda; iwissi speċifikament kontra l-periklu li qed ifeġġ ta' żieda fil-preżenża ta' bastimenti navali u pattulji tal-ajru rivali fiż-żona u fil-konfrontazzjoni ta' bejniethom u tal-possibilità li tiġi stabbilita zona ta' identifikazzjoni tad-difiża tal-ajru fuq il-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar;

42.  Jibqa' allarmat minħabba t-tensjoni li qed tiżdied bejn il-partijiet fil-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar, u jappella, għaldaqstant, lill-partijiet kollha involuti biex jevitaw azzjonijiet provokanti unilaterali fil-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar u jisħaq fuq l-importanza ta' riżoluzzjoni paċifika tat-tilwim, abbażi tad-dritt internazzjonali u bl-għajnuna ta' medjazzjoni internazzjonali imparzjali bħall-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Dritt tal-Baħar (UNCLOS); jikkunsidra li hu ta' dispjaċir ir-rifjut taċ-Ċina li tirrikonoxxi l-ġuriżdizzjoni kemm tal-UNCLOS, kif ukoll tat-Tribunal tal-Arbitraġġ; jikkunsidra li possibilità biex isir progress fir-rigward ta' riżoluzzjoni paċifika eventwali tat-tensjoni fiż-żoni tal-Ibħra taċ-Ċina tan-Nofsinhar u tal-Lvant hi n-negozjar u l-implimentazzjoni konġunta tal-kodiċijiet ta' kondotta għall-isfruttament paċifiku taż-żoni marittimi kkonċernati, inkluż l-istabbiliment ta' rotot kummerċjali sikuri u ta' kwoti għas-sajd jew l-allokazzjoni taż-żoni għall-esplorazzjoni għal riżorsi; japprova l-appell urġenti mis-26 Summit tal-ASEAN għall-adozzjoni rapida ta' Kodiċi ta' Kondotta fil-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar; jilqa' l-ftehim li ntlaħaq dan l-aħħar bejn iċ-Ċina u l-ASEAN biex iħaffu l-konsultazzjonijiet dwar Kodiċi ta' Kondotta għat-tilwim fil-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar; jieħu nota tal-'Inizjattiva ta' Paċi fil-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar' ta' Tajwan, immirata biex jintlaħaq kunsens dwar kodiċi ta' kondotta u l-istabbiliment ta' mekkaniżmu li jippermetti li n-naħat kollha jikkooperaw fl-isfruttament konġunt tar-riżorsi naturali u tal-baħar fir-reġjun; jappoġġa l-azzjonijiet kollha li jippermettu li l-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar isir "Baħar ta' Paċi u Kooperazzjoni";

43.  Jappella lill-VP/RGħ biex tidentifika r-riskji għall-paċi u s-sigurtà fir-reġjun u anke globalment, fil-każ li jinqala' kunflitt armat fl-Ibhra taċ-Ċina tan-Nofsinhar u tal-Lvant, bi qbil mal-prijoritajiet stabbiliti fl-Istrateġija Ewropea dwar is-Sigurtà Marittima, x'riskji jkun jinvolvi għal-libertà u s-sikurezza tan-navigazzjoni fir-reġjun, u x'riskji jeżistu hemm għall-interessi Ewropej speċifiċi; jikkunsidra li, peress li atturi oħra (partikolarment l-Awstralja) huma diġà konsiderevolment attivi fuq livell politiku fil-Paċifiku, l-UE għandha tiddependi fuq il-kooperazzjoni bilaterali u multilaterali sabiex tikkontribwixxi b'mod effikaċi għas-sigurtà fir-reġjun;

44.  Iħeġġeġ lill-Gvern Ċiniż biex juża l-lievi ta' influwenza kollha tiegħu biex jiżgura l-istabilità fil-penisola Koreana u jħajjar lill-Korea ta' Fuq tirritorna għal taħditiet kredibbli dwar id-denuklearizzazzjoni u biex tieħu passi konkreti lejn id-denuklearizzazzjoni; ifakkar li ċ-Ċina għadha l-aktar alleat importanti tal-Korea ta' Fuq, u għalhekk iħeġġeġ lill-gvern Ċiniż biex, flimkien mal-komunità internazzjonali, jiżvolġi rwol kostruttiv fl-affrontar b'urġenza tas-sitwazzjoni mwiegħra fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem fil-Korea ta' Fuq, anke billi tiġi indirizzata l-problema tal-eluf ta' rifuġjati mill-Korea ta' Fuq li jaqsmu l-fruntiera lejn iċ-Ċina biex jaħarbu l-kundizzjonijiet terribbli minn fejn telqu; iħeġġeġ lill-gvern Ċiniż biex, bi qbil mal-obbligi tiegħu bħala stat firmatarju għall-Konvenzjoni tan-NU dwar ir-Rifuġjati, la jiċħad id-dritt lil dawn ir-rifuġjati li jitolbu asil u lanqas ma jġegħilhom jirritornaw lejn il-Korea ta' Fuq, imma jħares id-drittijiet tal-bniedem fundamentali tagħhom; jappella lill-UE biex teżerċita pressjoni diplomatika fuq il-gvern Ċiniż għal dan il-għan, bi qbil mal-objettivi globali ta' nonproliferazzjoni tagħha;

45.  Iħeġġeġ lill-gvern Ċiniż jeżerċita influwenza fuq il-Pakistan sabiex jikkonvinċi lil dak il-pajjiż biex joqgħod lura milli jalimenta l-instabilità fir-reġjun;

46.  Jilqa' l-kooperazzjoni bejn l-UE u ċ-Ċina fir-rigward tas-sigurtà u d-difiża, inklużi l-operazzjonijiet kontra l-piraterija fil-Golf ta' Aden, u jappella għal aktar sforzi magħqudin biex jiġu affrontati l-kwistjonijiet globali fl-oqsma tas-sigurtà u tad-difiża bħat-terroriżmu;

47.  Jiġbed l-attenzjoni ta' Beijing għar-rwol indispensabbli tal-Istati Uniti u tal-UE fir-rigward tal-objettivi ta' modernizzazzjoni taċ-Ċina; ifakkar, barra minn hekk, lil Beijing rigward l-obbligi u r-responsabilitajiet internazzjonali tagħha f'termini tal-kontribuzzjoni tagħha għall-paċi u s-sigurtà globali, bħala membru permanenti tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU; jiddispjaċih, f'dan ir-rigward, dwar il-fatt li ċ-Ċina, bi sħab mar-Russja, kontinwament imblukkat l-azzjoni tan-NU dwar is-Sirja, fejn gwerra qattiela qed titmexxa minn Bashar al Assad kontra l-poplu Sirjan, issa għal aktar minn erba' snin;

48.  Jissottolinja l-importanza ta' fiduċja reċiproka u kooperazzjoni bejn iċ-Ċina u l-UE u l-atturi internazzjonali kruċjali l-oħra fl-indirizzar tal-kwistjonijiet fil-qasam tas-sigurtà globali; jittama li ċ-Ċina se toffri l-appoġġ tagħha għall-inizjattivi mmexxija mill-UE u mill-Istati Uniti bil-għan li jintemm il-ksur tad-dritt internazzjonali li qed jikkawża l-kunflitt fl-Ukraina tal-Lvant u li jiġu rrestawrati l-integrità territorjali u s-sovranità tal-Ukraina b'segwitu għall-agressjoni min-naħa tar-Russja;

Is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem

49.  Jinnota li teżisti kontradizzjoni qawwija bejn l-aspirazzjoni uffiċjali Ċiniża għall-universalità tad-drittijiet tal-bniedem u s-sitwazzjoni f'dan il-qasam li sejra għall-agħar; jinnota li, kien fl-2013, li l-aħħar li bdiet sejra għall-agħar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u tal-libertajiet fiċ-Ċina u li dan il-fatt intensifika r-ripressjoni li diġà kienet teżisti fuq il-popolazzjon , b'mod li trażżan saħansitra aktar l-ispazju għall-espressjoni u għal sostenn paċifiku favur is-soċjetà ċivili; jinsab profondament preokkupat rigward l-arrest, il-proċess u l-kundanna ta' diversi attivisti fil-qasam tad-drittijiet ċivili, difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u kritiċi tal-gvern, kif ukoll dwar il-fatt li aktar minn 100 avukat u attivist fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem ġew detenuti jew interrogati mill-pulizija Ċiniża; jappella lill-awtoritajiet Ċiniżi biex jeħilsu lil min hu miżmum f'kustodja u jiżguraw li jkun jista' jeżerċita l-professjoni tiegħu mingħajr xkiel;

50.  Jemmen li relazzjonijiet b'saħħithom u kontinwi bejn l-UE u ċ-Ċina jridu jipprovdu pjattaforma effikaċi għal djalogu matur, sinifikanti u miftuħ dwar id-drittijiet tal-bniedem abbażi tar-rispett reċiproku; jemmen ukoll li l-40 anniversarju tar-relazzjonijiet bejn l-UE u ċ-Ċina fl-2015 jipprovdi opportunità reali biex isir progress f'dan il-qasam;

51.  Iħeġġeġ lill-UE tkompli tinsisti għal titjib fis-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fiċ-Ċina kull meta jiġi organizzat djalogu fi kwalunkwe livell, u tinkludi klawsoli rigward id-drittijiet tal-bniedem fi kwalunkwe trattat bilaterali li jintlaħaq qbil dwaru maċ-Ċina;

52.  Jilqa' t-33 Djalogu bejn l-UE u ċ-Ċina rigward id-drittijiet tal-bniedem li sar fit-8 u d-9 ta' Diċembru 2014; jinnota li d-djalogu, flimkien ma' pressjoni minn sħab internazzjonali oħra, ikkontribwixxa għal xi azzjonijiet konkreti; jisħaq fuq il-fatt li l-UE għamlitha ċara f'diversi okkażjonijiet li xtaqet li d-djalogu jikseb titjib aktar tanġibbli fis-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fuq il-post;

53.  Ifakkar li l-universalità tad-drittijiet tal-bniedem dejjem kienet fil-qalba tad-djalogi bejn l-UE u ċ-Ċina rigward id-drittijiet tal-bniedem; jinnota bi tħassib li, fil-viżjoni uffiċjali Ċiniża, l-universalità tiġi kkuntestata minħabba raġunijiet ta' differenzi kulturali, u dan kien għajn importanti ta' differenzi kunċettwali li wasslu għal nuqqas ta' fehim u fiduċja fir-relazzjonijiet bejn l-UE u ċ-Ċina u li rażżnu l-progress fid-djalogi bejn l-UE u ċ-Ċina rigward id-drittijiet tal-bniedem; jappella, għalhekk, lill-mexxejja Ċiniżi biex jikkunsidraw mill-ġdid id-direzzjoni li minnha jaslu għall-kwistjoni u jirrispettaw l-universalità tad-drittijiet tal-bniedem b'mod konsistenti mad-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem; iħeġġeġ ukoll lill-istituzzjonijiet tal-UE biex jaħdmu flimkien mal-awtoritajiet Ċiniżi fid-djalogi tagħhom sabiex jippromwovu r-rispett għall-universalità;

54.  Jibqa' mħasseb ħafna dwar il-fatt li ċ-Ċina attwalment hi l-akbar bojja fid-dinja u tkompli timponi l-piena tal-mewt bil-moħbi fuq eluf ta' persuni fis-sena, mingħar ma tqis l-istandards minimi internazzjonali dwar l-użu tal-piena tal-mewt; jenfasizza għal darba oħra li l-abolizzjoni tal-piena tal-mewt tikkontribwixxi għat-tisħiħ tad-dinjità tal-bniedem u l-iżvilupp progressiv tad-drittijiet tal-bniedem;

55.  Jibqa' mħasseb dwar ir-restrizzjonijiet stretti li għadhom jeżistu fuq il-libertà ta' espressjoni, assoċjazzjoni, għaqda u reliġjon, kif ukoll fuq l-attivitajiet tal-organizzazzjonijiet fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem;

56.  Jiddeplora t-trattament spiss diskriminatorju tal-minoranzi reliġjużi u etniċi fiċ-Ċina;

57.  Jikkritika l-fatt li, waqt li fiċ-Ċina l-libertà ta' reliġjon mhix dritt nominalment iggarantit mill-kostituzzjoni, fil-prattika l-gvern jirrestrinġi l-prattiki reliġjużi għall-organizzazzjonijiet approvati u rikonoxxuti uffiċjalment; jappoġġa r-reżistenza tal-knejjes Ċiniżi kontra l-istrateġija mġedda tal-gvern ta' "Ċiniżizzazzjoni" tal-Kristjanità; jikkundanna, b'mod partikolari, il-kampanja kontra l-Kristjanità fil-provinċja ta' Zhejiang, li matulha nqerdu bosta knejjes u tneħħew aktar minn 400 salib fl-2014; jikkondividi t-tħassib tal-knejjes dwar provinċji oħra fejn hemm preżenza Nisranija qawwija; jikkundanna, barra minn hekk, il-kampanji kontra l-Buddiżmu mwettqa permezz tal-approċċ ta' 'edukazzjoni partijottika', inklużi miżuri għall-ġestjoni statali tal-monasteri Buddisti Tibetani; jikkundanna l-programmi ta' 'edukazzjoni legali' għall-patrijiet u s-sorjiet Buddisti; ma jistax jifhem jew jaċċetta l-projbizzjoni fuq xbihat tad-Dalai Lama fiċ-Ċina; jinsab imħasseb dwar il-fatt li qed isir abbuż mil-leġiżlazzjoni kriminali taċ-Ċina għall-persekuzzjoni tat-Tibetani u l-Buddisti, li l-attivitajiet reliġjużi tagħhom jitqiesu bħala ekwivalenti għas-'separatiżmu', u jara li t-tħassib tiegħu qed jiġi kkonfermat peress li l-patrijiet u s-sorjiet issa jirrappreżentaw madwar 44 % tal-priġunieri politiċi fit-Tibet; jiddeplora l-fatt li l-ambjent għall-prattika tal-Buddiżmu fit-Tibet mar għall-agħar b'mod sinifikanti b'segwitu għall-protesti Tibetani ta' Marzu 2008, bil-gvern Ċiniż li adotta approċċ aktar pervażiv għall-'edukazzjoni patrijottika', inklużi miżuri għall-mikroġestjoni tal-affarijiet monastiċi tal-Buddisti Tibetani, pereżempju permezz ta' kumitati ta' ġestjoni mhux eletti li ġew installati f'kull monasteru, programmi ta' 'edukazzjoni legali' għall-patrijiet u s-sorjiet biex jiġi żgurat li ma jipparteċipawx f'attivitajiet biex jaqsmu l-patrija u jiddisturbaw l-ordni soċjali, u projbizzjoni fuq ix-xbihat tad-Dalai Lama;

58.  Jinnota li l-President Xi Jinping ippreżenta ċerti impenji biex isir progress komprensiv biex il-pajjiż jiġi ggvernat skont id-dritt, flimkien mal-ġlieda kontra l-korruzzjoni; jinsab, madankollu, profondament imħasseb dwar il-ġbir riċenti ta' aktar minn 200 avukat, b'mod partikolari l-avukati li jiffokaw fuq każijiet fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem, b'ħafna minnhom akkużati b''taqlib tal-ordni pubbliku' u li ppruvaw idgħajfu l-Partit, meta l-awtoritajiet iddikjaraw li miżuri tant drastiċi huma filfatt difiża tas-sistema ġuridika taċ-Ċina; jisħaq fuq il-fatt li dawn il-miżuri jikkontradixxu l-istqarrija tal-awtoritajiet li jridu jippromwovu l-istat tad-dritt u jdgħajfu kwalunkwe sforz li jsir favur ir-riforma politika;

59.  Ifakkar li, fil-viżjoni uffiċjali Ċiniża, id-drittijiet soċjoekonomiċi għadhom qed jingħataw prijorità fuq id-drittijiet ċivili u politiċi individwali, waqt li fil-fehim Ewropew dawn id-drittijiet huma kkunsidrati bħala fundamentali u ugwalment importanti u l-iżvilupp ekonomiku u d-drittijiet tal-bniedem jimxu id f'id, b'riflessjoni tad-differenzi fil-perċezzjonijiet Ewropej u Ċiniżi rigward id-drittijiet tal-bniedem li huma viżibbli fil-pożizzjonijiet uffiċjali; jisħaq ulterjorment fuq il-fatt li l-protezzjoni komprensiva tad-drittijiet tal-bniedem hi essenzjali biex ikompli jkun hemm tkabbir ekonomiku fiċ-Ċina, u għalhekk iħeġġeġ lill-awtoritajiet Ċiniżi jiżguraw ir-rispett kemm tad-drittijiet soċjoekonomiċi u kemm ta' dawk ċivili u politiċi;

60.  Jikkritika l-ambjent medjatiku altament restrittiv u d-dominji diġitali taħt kontroll strett taċ-Ċina, fejn il-kontenut barrani fuq l-internet, inkluż dak Ewropew, hu mblukkat u l-kontenut domestiku li jitqies ta' theddida politika jitħassar u jiġi ċċensurat rutinament; jipprotesta b'mod qawwi kontra l-għadd għoli ta' ċittadini Ċiniżi li qed jingħalqu fil-ħabs għal reati li jinvolvu l-libertà ta' espressjoni, speċjalment fuq l-internet;

61.  Jinsab profondament imħasseb dwar il-fatt li l-gvern Ċiniż qed ikompli bil-politiki bla kompromessi tiegħu kontra l-poplu Tibetan, speċjalment billi ċaħad l-approċċ ta' 'Triq tan-Nofs' tad-Dalai Lama, li la jfittex l-indipendenza u lanqas is-separazzjoni iżda awtonomija ġenwina fi ħdan il-qafas tal-Kostituzzjoni tar-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina; jappella biex il-gvern Ċiniż jerġa' jidħol fi djalogu mar-rappreżentanti Tibetani; jipprotesta kontra l-marġinalizzazzjoni tal-kultura Tibetana min-naħa tal-Partit Komunista taċ-Ċina, u jħeġġeġ lill-awtoritajiet Ċiniżi jirrispettaw il-libertajiet ta' espressjoni, assoċjazzjoni u reliġjon tal-poplu Tibetan; jiddeplora d-deterjorament tas-sitwazzjoni umanitarja fit-Tibet, li wassal għal żieda fil-każijiet ta' persuni li jissagrifikaw ħajjithom għall-kawża; jinnota bi tħassib il-miżuri kriminali li ġew mgħoddija dan l-aħħar fir-rigward tal-persuni li jissagrifikaw ħajjithom għall-kawża, immirati biex jiġi kkastigat min ikun allegatament assoċjat magħhom; jiddeplora r-risistemazzjoni furzata ta' aktar minn 2 miljun nomadu u ragħaj Tibetan mill-2006 'l hawn fl-hekk imsejjaħ "Villaġġ Soċjalista Ġdid", peress li huma maqtugħin mill-kura medika, l-edukazzjoni u l-prosperità; jinsab ugwalment imħasseb dwar it-trasferiment kostanti ta' popolazzjonijiet Han lejn it-Tibet; jesprimi t-tħassib tiegħu rigward il-każi ta' tortura, għajbien u detenzjoni arbitrarja, u ċ-ċaħda ta' aċċess għall-kura medika għall-priġunieri, inkluż il-patri Tenzin Delek Rinpoche u 10 priġunieri Tibetani prominenti oħra; jeżiġi investigazzjoni dettaljata tal-każijiet kollha ta' mewt fil-ħabs; jinsab profondament imħasseb dwar id-degradazzjoni tal-ambjent tat-Tibet; jissottolinja l-fatt li l-altipjan Tibetan qiegħed jisħon malajr, u dan jista' jikkawża t-tidwib tal-glaċieri tat-Tibet, li ħafna minnhom jalimentaw l-akbar xmajjar fl-Asja;

62.  Iħeġġeġ lill-kumpaniji Ewropej li jinvestu fiċ-Ċina biex jirrispettaw l-istandards internazzjonali tax-xogħol u biex jieħdu impenji li jmorru oltre d-drittijiet Ċiniżi fil-qasam tax-xogħol, jekk dawn ma jkunux jissodisfaw l-istandards miftiehma fil-livell internazzjonali;

Ir-relazzjonijiet bejn naħa u oħra tal-Istrett

63.  Jikkunsidra li kemm iċ-Ċina u kemm it-Tajwan huma sħab ekonomiċi importanti tal-UE fl-Asja u l-Paċifiku; jilqa' kwalunkwe titjib sinifikanti tar-relazzjonijiet bejn naħa u oħra tal-istrett; jargumenta favur in-negozjar ta' ftehim bilaterali ta' investiment bejn l-UE u t-Tajwan, peress li t-Tajwan, fuq livell reġjonali, hu l-aħjar mezz ta' aċċess u imbuttatura għaċ-Ċina għall-impriżi tal-UE, u peress li diversi stati - inkluż ir-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina - ikkonkludew ftehimiet (de facto) ta' dan it-tip mat-Tajwan;

64.  Ifaħħar il-fatt li l-gvern Ċiniż aċċetta l-parteċipazzjoni tat-Tajwan f'xi organizzazzjonijiet tan-NU (WHO, ICAO); jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-fatt li l-gvern Ċiniż afferma mill-ġdid il-Liġi tal-2005 kontra s-Seċċessjoni li tippermetti l-użu ta' mezzi militari fil-każ li t-Tawjwan jiddikjara l-indipendenza tiegħu; jiddeplora l-fatt li għad fadal 1 500 missila fuq distanza twila mmirati lejn it-Tajwan min-Nofsinhar taċ-Ċina; hu tal-fehma li demilitarizzazzjoni gradwali tar-reġjun kieku tkompli tiffaċilita t-tqarrib bejn il-partijiet; jenfasizza li t-tilwim kollu bejn naħa u oħra tal-istrett għandu jiġi riżolt b'mezzi paċifiċi abbażi tad-dritt internazzjonali; jisħaq fuq il-fatt li l-laqgħa tat-23 ta' Mejju 2015 fil-Gżira Kinmen bejn uffiċjali ta' livell għoli miż-żewġ naħat tal-Istrett ta' Tajwan kienet pass inkoraġġanti; jinnota li din il-laqgħa kienet it-tielet laqgħa formali bejn il-kapijiet għall-affarijiet bejn iż-żewġ naħat tal-Istrett miċ-Ċina u mit-Tajwan; jappoġġa l-inizjattivi li jiżviluppaw ir-relazzjonijiet bejn naħa u oħra tal-Istrett b'mod paċifiku;

65.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lis-SEAE, lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri u l-pajjiżi fil-proċess ta' adeżjoni u l-pajjiżi kandidati, lill-Gvern tar-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina, lill-Kungress Popolari Nazzjonali Ċiniż, lill-Gvern Tajwaniż u lill-Yuan Leġiżlattiv Tajwaniż.

RIŻULTAT TAL-VOTAZZJONI FINALI

FIL-KUMITAT RESPONSABBLI

(1) ĠU L 250, 19.9.1985, p. 2. (2) ĠU L 6, 11.1.2000, p. 40. (3) ĠU C 264 E, 13.9.2013, p. 33. (4) ĠU C 239 E, 20.8.2013, p. 1. (5) Testi adottati, P7_TA(2013)0096. (6) Testi adottati, P7_TA(2014)0462. (7) Testi adottati, P7_TA(2014)0094. (8) Testi adottati, P8_TA(2015)0075. (9) ĠU C 305 E, 14.12.2006, p. 219. (10) ĠU C 67 E, 18.3.2010, p. 132. (11) Testi adottati, P7_TA(2013)0097. (12) Testi adottati, P7_TA(2013)0411. (13) Testi adottati, P7_TA(2013)0412. (14) ĠU C 285 E, 21.10.2010, p. 80. (15) ĠU C 199 E, 7.7.2012, p. 185. (16) Testi adottati, P7_TA(2012)0301. (17) Testi adottati, P7_TA(2013)0603. (18) Testi adottati, P7_TA(2014)0252. (19) ĠU C 288 E, 25.11.2006, p. 59. (20) ĠU C 157 E, 6.7.2006, p. 471. (21) ĠU C 99 E, 3.4.2012, p. 118. (22) ĠU C 131 E, 8.5.2013, p. 121. (23) Testi adottati, P7_TA(2012)0257.