SPRAWOZDANIE zawierające zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjacji porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)

25.1.2016 - (2015/2233(INI))

Komisja Handlu Międzynarodowego
Sprawozdawczyni: Viviane Reding

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

zawierającej zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjacji porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)

(2015/2233(INI))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Układ ogólny w sprawie handlu usługami (GATS)[1], który wszedł w życie w styczniu 1995 r. w wyniku negocjacji Rundy Urugwajskiej w ramach WTO,

–  uwzględniając sprawozdanie z dnia 21 kwietnia 2011 r. dotyczące specjalnej sesji negocjacyjnej w sprawie handlu usługami[2], przedstawione w komitecie ds. negocjacji handlowych WTO przez przewodniczącego Rady ds. Handlu Usługami WTO, ambasadora Fernanda de Mateo,

–  uwzględniając oświadczenie grupy „prawdziwych przyjaciół umowy o handlu usługami” (RGF) z dnia 5 lipca 2012 r.[3],

–  uwzględniając dyrektywy UE w sprawie negocjacji porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA), przyjęte przez Radę w dniu 8 marca 2013 r., odtajnione i podane do publicznej wiadomości przez Radę w dniu 10 marca 2015 r.[4],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lipca 2013 r. w sprawie rozpoczęcia negocjacji nad wielostronną umową o usługach[5],

–  uwzględniając wytyczne polityczne na następną kadencję Komisji, przedstawione przez przewodniczącego Jeana-Claude’a Junckera w dniu 15 lipca 2014 r. i zatytułowane: „Nowy początek dla Europy: Mój program na rzecz zatrudnienia, wzrostu, sprawiedliwości oraz zmian demokratycznych”,

--  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 października 2015 r. zatytułowany „Handel z korzyścią dla wszystkich: W kierunku bardziej odpowiedzialnej polityki handlowej i inwestycyjnej” (COM(2015)0497),

–  uwzględniając wersję ostateczną sprawozdania wstępnego z dnia 17 lipca 2014 r. sporządzonego przez ECORYS dla Komisji i zatytułowanego „Ocena wpływu handlu na zrównoważony rozwój mająca na celu wsparcie negocjacji w sprawie wielostronnego porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)”[6],

–  uwzględniając dokumenty negocjacyjne zgłoszone przez wszystkie strony porozumienia TiSA, w szczególności odtajnione i podane do publicznej wiadomości przez Komisję w dniu 22 lipca 2014 roku, w tym pierwotną ofertę UE[7],

–  uwzględniając oświadczenie pani komisarz Malmström z dnia 5 lutego 2015 r. w sprawie mobilności pacjentów w porozumieniu TiSA[8],

–  uwzględniając wspólne oświadczenie UE i USA z dnia 20 marca 2015 r. w sprawie usług publicznych[9] w kontekście negocjacji porozumień TiSA i TTIP,

–  uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji,

–  uwzględniając art. 39 Traktatu o Unii Europejskiej, art. 8 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej dotyczący ochrony danych osobowych oraz art. 12 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka,

–  uwzględniając art. 2 i 3 Traktatu o Unii Europejskiej oraz art. 8 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, które promują równość kobiet i mężczyzn jako jedną z podstawowych wartości UE,

–  uwzględniając art. 14 i 106 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz załączony do niego Protokół nr 26 w sprawie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 marca 2013 r. w sprawie Układu ogólnego o handlu usługami (GATS) w ramach Światowej Organizacji Handlu, w tym różnorodności kulturowej[10],

–  uwzględniając art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej,

--  uwzględniając art. 207 i 218 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając zasadę spójności polityki na rzecz rozwoju określoną w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię Komitetu Regionów na temat lokalnego i regionalnego wymiaru porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)” (CDR 2700/2015),

–  uwzględniając art. 108 ust. 4 oraz art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinie Komisji Rozwoju, Komisji Gospodarczej i Monetarnej, Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Komisji Transportu i Turystyki, Komisji Rozwoju Regionalnego, Komisji Wolności Obywatelskich, a także Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A8-0009/2016),

A.  mając na uwadze, że negocjacje w sprawie porozumienia TiSA powinny pozwolić zapewnić skuteczne regulacje na szczeblu międzynarodowym, a nie obniżyć uregulowania na szczeblach krajowych;

B.  mając na uwadze, że choć TiSA – w swojej obecnej formie i biorąc pod uwagę negocjujących obecnie partnerów – jest porozumieniem wielostronnym, należy dążyć do tego, by zawarta umowa osiągnęła masę krytyczną, dzięki której stanie się wielostronnym porozumieniem w ramach WTO;

C.  mając na uwadze, że każde porozumienie handlowe musi zapewniać europejskim konsumentom większe prawa i niższe ceny, więcej miejsc pracy oraz lepszą ochronę pracowników; mając na uwadze, że musi ono także przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju, promować społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw na całym świecie, a europejskim przedsiębiorstwom zapewniać jednakowe warunki działania; mając na uwadze, że polityka handlowa powinna przyczyniać się do realizacji programu godnej pracy MOP oraz programu ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i być spójna z tymi programami;

D.  mając na uwadze, że każde porozumienie handlowe powinno otwierać zagraniczne rynki, a jednocześnie stanowić siatkę bezpieczeństwa dla obywateli w warunkach krajowych; mając na uwadze, że porozumienie TiSA powinno zapewnić lepszy dostęp do zagranicznych rynków, promować sprawdzone rozwiązania oraz kształtować globalizację w taki sposób, by zagwarantować uwzględnienie wartości, zasad i interesów UE oraz pomóc unijnym przedsiębiorstwom w odnoszeniu sukcesów w erze globalnych łańcuchów wartości; mając na uwadze, że prawa konsumentów oraz standardy społeczne i środowiskowe nie stanowią barier handlowych, lecz niepodlegające negocjacji części składowe strategii „Europa 2020” na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu; mając na uwadze, że unijna polityka handlowa musi wspierać cele gospodarczej, społecznej i terytorialnej spójności sformułowane w art. 174 TFUE; mając na uwadze, że świadczenie usług w UE przebiega w oparciu o zasady powszechnego dostępu, wysokiej jakości, bezpieczeństwa, przystępności cenowej i równego traktowania, które muszą być niezmiennie zagwarantowane we wszystkich miastach i regionach; mając na uwadze, że UE powinna promować równość płci na szczeblu międzynarodowym;

E.  mając na uwadze, że w kontekście procesów globalizacji, serwicyzacji oraz cyfryzacji zarówno naszych gospodarek, jak i handlu międzynarodowego konieczne jest podjęcie pilnych działań politycznych w celu wzmocnienia międzynarodowych zasad; mając na uwadze, że w żywotnym interesie UE leży wzmocnienie zasad globalnego handlu, by uregulować globalne łańcuchy dostaw; mając na uwadze, że wielostronny system handlu pozostaje najskuteczniejszym mechanizmem ramowym pozwalającym osiągnąć otwarty i uczciwy handel na całym świecie;

F.  mając na uwadze, że porozumienie TiSA stanowi dla UE sposobność do umocnienia swojej pozycji jako największego na świecie eksportera usług, o udziale w światowym eksporcie usług wynoszącym 25% i dodatnim bilansie handlowym w wysokości 170 mld EUR w 2013 r.; mając na uwadze, że wartość eksportu usług z UE podwoiła się na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat i osiągnęła w 2014 r. wartość 728 mld EUR; mając na uwadze, że w usługach zatrudnione jest 70 % unijnej siły roboczej, a na ten sektor przypada 40 % wartości towarów eksportowanych z Europy; mając na uwadze, że 90 % nowych miejsc pracy, które powstaną w UE w latach 2013–2025, zostanie utworzonych w sektorze usług; mając na uwadze, że to porozumienie jest potencjalnie w stanie pobudzić tworzenie miejsc pracy w UE;

G.  mając na uwadze, że handel usługami stanowi siłę napędową wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy w UE, którą mogłoby umocnić ambitne porozumienie TiSA;

H.  mając na uwadze, że wiele ważnych rynków – co istotne również w krajach stanowiących gospodarki wschodzące – jest nadal zamkniętych dla europejskich przedsiębiorstw; mając na uwadze, że zbędne bariery w handlu usługami, które – przekładając na równoważne stawki celne – wynoszą 15% w Kanadzie, 16% w Japonii, 25% w Korei Południowej, 44% w Turcji i 68% w przypadku Chin, nadal uniemożliwiają firmom europejskim czerpanie pełnych korzyści ze swojej konkurencyjności; mając też na uwadze, że Unia Europejska, w której ograniczenia dotyczące usług w przeliczeniu na równoważne stawki celne wynoszą jedynie 6%, jest znacznie bardziej otwarta niż większość jej partnerów; mając na uwadze, że UE powinna wykorzystać swoją pozycję jako największego importera i eksportera usług, by zagwarantować równe warunki działania poprzez mechanizm wzajemnego dostępu do rynku oraz stworzenie warunków uczciwej konkurencji;

I.  mając na uwadze, że bariery pozataryfowe, średnio przekraczające 50% kosztu usług transgranicznych, mają nieproporcjonalny wpływ na małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), które stanowią jedną trzecią unijnych eksporterów usług i którym często brakuje zasobów ludzkich i finansowych koniecznych do pokonania tych przeszkód; mając na uwadze, że zniesienie niepotrzebnych barier może ułatwić umiędzynarodowienie MŚP, o ile bariery te można usunąć, nie zagrażając realizacji celów polityki publicznej leżących u podstaw tych barier; mając na uwadze, że należy utrzymać środki konieczne do osiągnięcia uzasadnionych celów polityki publicznej;

J.  mając na uwadze, że globalizacja łańcuchów wartości zwiększa odsetek składników importowanych w produkcji krajowej i eksporcie; mając na uwadze, że handel towarami i handel usługami są ze sobą wzajemnie powiązane i potrzebne są globalne zasady regulujące te łańcuchy dostaw; mając na uwadze, że w kontekście globalnych łańcuchów wartości wiążące podstawowe normy międzynarodowe stały się jeszcze bardziej konieczne, aby uniknąć dalszego równania w dół oraz dumpingu socjalnego i środowiskowego;

K.  mając na uwadze, że zaufanie obywateli do polityki handlowej UE należy wzmocnić poprzez zapewnienie nie tylko korzystnych rezultatów pod względem tworzenia miejsc pracy i dobrobytu dla obywateli i przedsiębiorstw, ale również poprzez zagwarantowanie najwyższego poziomu przejrzystości, zaangażowania i odpowiedzialności, prowadząc stały dialog z partnerami społecznymi, społeczeństwem obywatelskim, władzami lokalnymi i regionalnymi i wszelkimi innymi stosownymi zainteresowanymi podmiotami, a także poprzez określenie jasnych wytycznych w negocjacjach;

L.  mając na uwadze, że większość zobowiązań w programie UE odnosi się do krajowego ustawodawstwa państw członkowskich; mając na uwadze, że realizacja zobowiązań szczególnie odbija się na instytucjach lokalnych i regionalnych;

M.  mając na uwadze, że ochrona danych nie stanowi obciążenia ekonomicznego, lecz jest źródłem wzrostu gospodarczego; mając na uwadze, że przywrócenie zaufania do świata cyfrowego ma kluczowe znaczenie; mając na uwadze, że przepływy danych są niezbędne dla handlu usługami, ale nigdy nie powinny podważać dorobku prawnego UE dotyczącego ochrony danych ani prawa do prywatności;

N.  mając na uwadze, że Parlament w swej rezolucji z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rozpoczęcia negocjacji nad wielostronną umową o usługach[11] nalegał, by „Komisja zrealizowała zamiar przygotowania oceny wpływu na zrównoważony rozwójˮ;

O.  mając na uwadze, że TiSA spowoduje przemieszczanie się osób fizycznych między krajami, które są stronami porozumienia i że w związku z tym konieczne jest równe traktowanie wszystkich obywateli europejskich pod względem dostępu do terytoriów odnośnych stron porozumienia;

P.  mając na uwadze, że Parlament Europejski ma ostatnie słowo, zgodnie z procedurą zgody, w sprawie umów handlowych, a posłowie podejmą decyzję o zatwierdzeniu lub odrzuceniu porozumienia TiSA dopiero po zakończeniu negocjacji; mając na uwadze, że ratyfikacja w niektórych państwach członkowskich może wymagać ratyfikowania przez parlamenty regionalne lub izby parlamentarne reprezentujące szczebel regionalny;

Q.  mając na uwadze, że Parlament zastrzega sobie prawo do wyrażenia opinii po zapoznaniu się z jakimikolwiek przyszłymi wnioskami i projektami dotyczącymi TiSA;

1.  W kontekście trwających negocjacji porozumienia w sprawie handlu usługami zwraca się do Komisji z następującymi zaleceniami:

  a)  w odniesieniu do kontekstu i zakresu:

(i)  należy uznać porozumienie TiSA za krok w kierunku nowych ambicji na szczeblu WTO mających na celu wznowienie negocjacji w sprawie reformy układu GATS;

(ii)  należy ponownie wyrazić poparcie dla ambitnych, całościowych i wyważonych negocjacji, które powinny uwolnić niewykorzystany potencjał bardziej zintegrowanego globalnego rynku usług, jednocześnie zapobiegając socjalnemu, środowiskowemu i gospodarczemu dumpingowi oraz w pełni gwarantując zgodność z dorobkiem prawnym UE; należy kształtować i uregulować proces globalizacji i wzmocnić międzynarodowe normy, gwarantując jednocześnie na gruncie prawa prawo do tworzenia uregulowań i realizowania uzasadnionych celów polityki społecznej takich jak zdrowie publiczne, bezpieczeństwo i ochrona środowiska; należy zapewnić usługodawcom europejskim, w tym MŚP, zwiększony dostęp do kluczowych sektorów rynku, przyjmując szczególne zasady dla sektorów wrażliwych, w tym dla wszelkich usług użyteczności publicznej; należy zadbać o to, by te negocjacje przyczyniły się w rzetelny i istotny sposób do tworzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu, oraz określić ambitne standardy handlu usługami na miarę XXI wieku; należy zapewnić poszanowanie modeli politycznych, społecznych i kulturowych UE i państw członkowskich, jak również podstawowych zasad zapisanych w traktatach UE oraz zasad uwzględnionych w Karcie praw podstawowych UE, takich jak równość płci; należy propagować i chronić prawa człowieka, demokrację i praworządność na całym świecie;

(iii)  należy dążyć do wielostronności i sprzeciwić się wszelkim postanowieniom lub załącznikom, które mogłyby uniemożliwiać takie podejście i które byłyby sprzeczne z GATS i uniemożliwiałyby przyszłą integrację z systemem WTO; należy przyjąć nowe strony pod warunkiem uznania przez nie już uzgodnionych zasad oraz poziomu ambicji; należy zachęcać do szerszego uczestnictwa w rozmowach negocjacyjnych; należy zauważyć, że największe bariery i najwyższy potencjał wzrostu w odniesieniu do handlu usługami występuje w krajach BRICS i MINT; należy uznać znaczenie tych państw dla UE jako rynków eksportowych z rosnącą klasą średnią, jako źródła materiałów pośrednich oraz jako głównych ośrodków globalnych łańcuchów wartości; należy umożliwić uczestnictwo zaangażowanym wschodzącym i dynamicznym gospodarkom oraz potwierdzić poparcie dla złożonego przez Chiny wniosku o przystąpienie do negocjacji; należy zapewnić zaangażowanie wszystkich uczestników TiSA w nadanie wielostronnego charakteru wynikom negocjacji; należy zadbać o to, by szczególną uwagę poświęcono krajom rozwijającym się, i włączyć do porozumienia TiSA przepisy zawarte w artykule IV GATS;

(iv)  należy uwzględnić fakt, że według Konferencji Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD) sektor usług odpowiada za około 51 % PKB krajów rozwijających się, a eksport usług z krajów afrykańskich rośnie; należy uznać, że handel, w tym handel usługami, mógłby w określonych warunkach pobudzić wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu, zrównoważony rozwój, przyczynić się do ograniczenia ubóstwa i nierówności oraz tworzenia godnych miejsc pracy, i mógłby sprzyjać innowacyjności poprzez ułatwianie wymiany know-how, technologii oraz inwestycje w badania i rozwój, w tym za pośrednictwem inwestycji zagranicznych; należy podkreślić w związku z tym, że zapewnienie krajom rozwijającym się sprawiedliwego dostępu do światowych rynków usług mogłoby wzmocnić ich integrację gospodarczą i ich dostosowanie do globalizacji;

(v)  należy uznać, że jeśli negocjacje będą prowadzone na zasadach preferencyjnych, korzyści wynikające z porozumienia zostaną ograniczone do stron porozumienia TiSA aż do momentu osiągnięcia jego wielostronności; należy odrzucić stosowanie klauzuli najwyższego uprzywilejowania (KNU) wobec podmiotów nie będących stronami porozumienia TiSA do czasu osiągnięcia jego wielostronności; należy odrzucić, podobnie jak w przypadku GATS, włączenie umów o wolnym handlu do KNU;

(vi)  należy podczas dauhańskiej rundy rozwojowej ożywić dyskusje dotyczące usług;

(vii)  należy zapewnić synergię i spójność między dwustronnymi, plurilateralnymi i wielostronnymi porozumieniami, które są obecnie negocjowane, jak również ze zmianami jednolitego rynku, szczególnie w odniesieniu do jednolitego rynku cyfrowego; należy zapewnić spójność między wewnętrznymi i zewnętrznymi strategiami politycznymi UE oraz promować zintegrowane podejście do spraw zagranicznych; należy zapewnić poszanowanie zasady spójności polityki na rzecz rozwoju oraz zachęcać do realizacji przyjętych we wrześniu 2015 r. celów zrównoważonego rozwoju;

(viii)  należy zaproponować szczególne zabezpieczenia dla turystów, m.in. w celu wprowadzenia bardziej przejrzystych opłat za międzynarodowy roaming i opłat pobieranych za międzynarodowe rozmowy głosowe i wiadomości tekstowe, w celu ograniczenia nadmiernych opłat pobieranych od konsumentów korzystających z kart kredytowych poza Europą, a także w celu zachowania prawa UE i państw członkowskich do wydawania ostrzeżeń dla podróżujących dotyczących bezpieczeństwa w miejscach stanowiących cel podróży;

(ix)  należy opublikować bez dalszych opóźnień ocenę wpływu na zrównoważony rozwój i zaktualizować ją odpowiednio po zakończeniu negocjacji, uwzględniając w szczególności wpływ TiSA na obywateli, władze lokalne i regionalne, kraje rozwijające się, które nie uczestniczą w negocjacjach, a także na sytuację społeczną i sytuację pod względem zatrudnienia w UE; należy przeprowadzić w odpowiednim terminie szczegółową ocenę wpływu GATS na europejską gospodarkę, obejmującą okres od momentu wejścia w życie tego układu; należy włączyć partnerów społecznych i społeczeństwo obywatelskie w finalizację oceny wpływu na zrównoważony rozwój; należy zażądać od Biura Analiz Parlamentu Europejskiego opublikowania kompleksowego, informacyjnego opracowania na temat zakresu i potencjalnego wpływu negocjacji w sprawie porozumienia TiSA również z perspektywy płci oraz potrzeby zajęcia się takimi zjawiskami jak szklany sufit i zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć; należy przeprowadzać kontrolę praw podstawowych w celu umożliwienia Parlamentowi podjęcia świadomej decyzji w sprawie udzielenia zgody na TiSA;

(x)  należy dopilnować, by mechanizmy rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem nie mogły być „importowane” z innych dwustronnych umów inwestycyjnych na mocy klauzul najwyższego uprzywilejowania;

  b)  w odniesieniu do dostępu do rynku:

(i)  należy wyłączyć usługi publiczne i usługi audiowizualne z zakresu stosowania porozumienia, a także przyjąć ostrożne podejście do usług kulturalnych, bez uszczerbku dla zobowiązań UE podjętych w ramach GATS; należy dążyć do podjęcia ambitnych zobowiązań przez wszystkie strony, we wszystkich sektorach i na wszystkich szczeblach władzy, a w szczególności do dalszego otwarcia rynków zagranicznych w odniesieniu do zamówień publicznych, usług telekomunikacyjnych, transportowych, finansowych i specjalistycznych;

(ii)  należy zapewnić wzajemność na wszystkich szczeblach; należy wspierać korzystanie z przepisów związanych ze zobowiązaniami poziomymi jako środka do ustanowienia wspólnego poziomu ambicji, nie naruszając praw i obowiązków wynikających z art. XVI i XVII GATS, i zauważyć, że takie minimalne wymogi określą jasne parametry dla państw zainteresowanych uczestnictwem; zgodnie z art. IV GATS, przyjmując poziom ambicji porozumienia, należy zapewnić elastyczność krajom rozwijającym się i najsłabiej rozwiniętym; należy zadbać o to, by celem porozumienia było stworzenie równych warunków działania w sektorze usług oraz otwarcie nowych rynków dla unijnych usługodawców;

(iii)  należy wyłączyć ze zobowiązań UE świadczenie nowych usług niesklasyfikowanych w odpowiednim systemie klasyfikacji, zachowując jednocześnie możliwość uwzględnienia ich na późniejszym etapie;

(iv)  należy odrzucić stosowanie klauzuli zawieszających i zapadkowych do zobowiązań dotyczących dostępu do rynku oraz odrzucić ich stosowanie do sektorów wrażliwych takich jak usługi publiczne i kulturalne, zamówienia publiczne, tryb 4, transport i usługi finansowe; należy dopuścić odpowiednio dużą elastyczność, aby przywrócić kontrolę publiczną nad usługami świadczonymi w ogólnymi interesie gospodarczym; należy utrzymać prawo UE i państw członkowskich do modyfikowania swojego wykazu zobowiązań zgodnie z GATS;

(v)  należy podjąć ograniczone zobowiązania w trybie 1, zwłaszcza w obszarach usług cyfrowych, usług finansowych i transportu drogowego, aby uniknąć arbitrażu regulacyjnego i dumpingu socjalnego; należy jednak podjąć ambitne zobowiązania oraz uznać żywotne interesy w obszarze usług telekomunikacji satelitarnej, usług morskich i reasekuracji; należy przyjąć, że te zobowiązania mogą przynieść pozytywne skutki tylko w odpowiednio uregulowanym otoczeniu; należy upewnić się, że zagraniczni usługodawcy w pełni respektują i wdrażają prawo UE, świadcząc z zagranicy usługi konsumentom unijnym, a także zamieścić przepisy gwarantujące łatwy dostęp do środków dochodzenia roszczeń przez konsumentów; należy jednocześnie określić wyzwania, z którymi mierzą się konsumenci, którzy zawierają transakcje z usługodawcami zlokalizowanymi w państwach trzecich, oraz udzielić konsumentom wskazówek na temat przysługującego im w takich przypadkach prawa dochodzenia roszczeń, a także zaproponować, w razie potrzeby, konkretne środki;

(vi)  należy przyjąć ambitne podejście w trybie 3, starając się znieść bariery dla obecności handlowej oraz przy zakładaniu przedsiębiorstw w państwach trzecich, takie jak limity udziału kapitału zagranicznego czy wymóg prowadzenia działalności w formie spółki joint venture, co ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia dynamiki rozwoju usług świadczonych w trybie 1 i 4, przy zachowaniu obecnego poziomu ogólnounijnych zastrzeżeń;

(vii)  należy pamiętać, że żywotnym interesem UE jest zewnętrzna mobilność wysoko wykwalifikowanych specjalistów; należy powstrzymać się od podejmowania nowych zobowiązań wykraczających poza zakres GATS w odniesieniu do mobilności wewnętrznej do czasu znacznego udoskonalenia oferty przez pozostałe strony; należy uznać, że klauzula dotycząca pracy utrzymuje obowiązek prawny przestrzegania przez zagranicznych usługodawców prawa socjalnego i prawa pracy UE i państw członkowskich, jak również układów zbiorowych; należy przyjąć ambitne zobowiązania trybu 4 dla przypadków, które tworzą podstawy dla zobowiązań trybu 3; należy zachować zdolność prowadzenia badań potrzeb gospodarczych i badań rynku pracy w odniesieniu do usługodawców świadczących usługi na podstawie umowy oraz osób wykonujących wolny zawód;

(viii)  należy uszanować suwerenne prawo państw członkowskich do wyboru sektorów, które chce otworzyć dla konkurencji zagranicznej i zakresu, w jakim chce je otworzyć, dzięki ograniczeniom i zwolnieniom; należy powstrzymać się od wywierania nacisku na państwa członkowskie, by nie korzystały w pełni z tego prawa;

(ix)  należy wyłączyć z zakresu stosowania porozumienia, zgodnie z art. 14 i 106 TFUE oraz protokołem 26 do TFUE, obecne i przyszłe usługi świadczone w interesie ogólnym oraz usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym (w tym m.in. zaopatrzenie w wodę, opiekę zdrowotną, usługi społeczne, systemy zabezpieczenia społecznego i edukację, gospodarkę odpadami i transport publiczny); należy upewnić się, że organy UE, władze krajowe i lokalne zachowują pełne prawo do wprowadzania, przyjmowania, utrzymywania lub uchylania dowolnych środków dotyczących uruchamiania, organizacji, finansowania i świadczenia usług społecznych; wyłączenie to należy stosować niezależnie od sposobu świadczenia i finansowania tych usług; należy zadbać o to, by systemy zabezpieczenia społecznego zostały całkowicie wyłączone z zakresu stosowania porozumienia; należy odrzucić propozycję dotyczącą załącznika w sprawie mobilności pacjentów, której sprzeciwia się większość uczestników TiSA; należy uznać duże przywiązanie obywateli europejskich do wysokiej jakości usług publicznych, które są wektorami spójności społecznej i terytorialnej;

(x)  należy sprzeciwić się ograniczeniom subsydiowania skrośnego przedsiębiorstw podlegających temu samemu organowi lokalnemu, jeżeli wykraczają one poza ograniczenia wynikające z prawa unijnego i krajowego;

(xi)  należy starać się wprowadzić, nie naruszając postanowień GATS, jednoznaczną klauzulę wzorcowego standardu, którą będzie można zawrzeć we wszystkich porozumieniach handlowych i która będzie zapewniała stosowanie klauzuli użyteczności publicznej do wszystkich sposobów dostawy oraz wszelkich usług uznawanych przez władze europejskie, krajowe lub lokalne za usługi publiczne we wszystkich sektorach i niezależnie od monopolowego charakteru danej usługi;

(xii)  należy zadbać – za pomocą horyzontalnej i prawnie wiążącej klauzuli mającej zastosowanie do całego porozumienia – o to, by zgodnie z art. 167 ust. 4 TFUE i z konwencją UNESCO w sprawie ochrony i propagowania różnorodności form ekspresji kulturowej z 2005 r., strony zachowały prawo do przyjęcia lub utrzymania dowolnego środka odnoszącego się do ochrony lub promocji różnorodności kulturowej i językowej, niezależnie od stosowanej technologii czy platformy dystrybucji, zarówno w internecie, jak i poza nim;

  c)  w odniesieniu do zasad dotyczących gospodarki cyfrowej:

(i)  należy zapewnić transgraniczny przepływ danych zgodnie z powszechnym prawem do prywatności;

(ii)  należy ostrożnie podejść do negocjacji rozdziałów dotyczących ochrony danych i prywatności;

(iii)  należy uznać, że ochrona danych oraz prawo do prywatności nie stanowią bariery handlowej, ale są podstawowym prawem zapisanym w art. 39 TUE oraz w art. 7 i 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, jak również w art. 12 Powszechnej deklaracji praw człowieka; należy uznać, że warunkiem koniecznym rozwoju gospodarki opartej na danych jest wysoki poziom zaufania; należy zagwarantować pełne poszanowanie tego podstawowego prawa, z należytym uwzględnieniem ostatnich zmian w obszarze gospodarki cyfrowej oraz w pełni przestrzegając wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie bezpiecznego transferu danych osobowych (tzw. safe harbour); należy włączyć kompleksowy, jednoznaczny, samodzielny i prawnie wiążący horyzontalny przepis oparty na art. XIV GATS, który w pełni wyłącza istniejące i przyszłe ramy prawne UE dla ochrony danych osobowych z zakresu tego porozumienia, bez nakładania warunku, iż musi on być spójny z innymi częściami TiSA; przepisy te należy stosować do wszystkich pozostałych załączników do TiSA; należy niezwłocznie i formalnie poprzeć te propozycje w załączniku do TiSA dotyczącym handlu elektronicznego; należy poprzeć propozycje mające na celu zapewnienie stosowania w sposób niedyskryminacyjny krajowych ram prawnych regulujących ochronę informacji osobowych użytkowników; należy stosować przepisy w zakresie ochrony danych przewidziane w dotyczącym handlu elektronicznego załączniku do wszystkich innych załączników do TiSA, w tym do załącznika dotyczącego usług finansowych;

(iv)  należy upewnić się, że globalny przepływ danych osobowych obywateli Europy jest w pełni zgodny z obowiązującymi w Europie przepisami ochrony i bezpieczeństwa danych; należy upewnić się, że obywatele zachowują kontrolę nad własnymi danymi; z tego powodu należy odrzucić wszelkie gotowe przepisy dotyczące danych, które nie są w żaden sposób powiązane z obowiązkową zgodnością ze standardami ochrony danych;

(v)  należy niezwłocznie i formalnie sprzeciwić się propozycjom strony amerykańskiej dotyczącym przepływu informacji;

(vi)  należy uznać, że jasno określone i wspólnie uzgodnione ramy prawne gwarantują szybką wymianę informacji w sytuacji, gdy jest to konieczne, by zająć się zagrożeniami dla bezpieczeństwa; należy zadbać o to, by art. XIVa GATS został powtórzony w tekście głównym porozumienia TiSA; należy upewnić się, że klauzule bezpieczeństwa narodowego są oparte na właściwych kryteriach konieczności; z tego powodu należy jednak stanowczo odrzucić jakiekolwiek rozszerzenie zakresu wyłączenia dotyczącego bezpieczeństwa narodowego zapisane w art. XIVa GATS, a także wszelkie mechanizmy umożliwiające obejście zabezpieczeń (tzw. backdoor) w technologiach; należy niezwłocznie i formalnie sprzeciwić się takim propozycjom w TiSA;

(vii)  należy uznać, że cyfrowa innowacja jest czynnikiem warunkującym wzrost gospodarczy i wzrost wydajności całej gospodarki; należy uznać, że przepływy danych są istotną siłą napędową gospodarki usługowej i kluczowym elementem światowego łańcucha dostaw tradycyjnych przedsiębiorstw produkcyjnych, a także mają zasadnicze znaczenie dla rozwoju jednolitego rynku cyfrowego; z tego powodu należy dążyć do wprowadzenia pełnego zakazu wymagania wymuszonej lokalizacji danych oraz należy dopilnować, by w porozumieniu TiSA przewidziano przepisy odpowiadające na przyszłe potrzeby i zapobiegające rozdrobnieniu świata cyfrowego; należy uznać, że wymóg przymusowej lokalizacji, nakładający na usługodawców obowiązek korzystania z lokalnej infrastruktury lub tworzenia lokalnego zakładu jako warunek świadczenia usług, zniechęca strony do realizacji bezpośrednich inwestycji zagranicznych, których beneficjentami byłyby inne strony porozumienia; należy zatem dążyć do ukrócenia tego rodzaju praktyk w możliwie jak najszerszym zakresie w Europie i poza nią, dopuszczając jednocześnie konieczne wyłączenia motywowane uzasadnionymi względami interesu publicznego, takimi jak ochrona konsumentów i ochrona praw podstawowych;

(viii)  należy upewnić się, że postanowienia końcowego porozumienia są spójne z istniejącym i przyszłym ustawodawstwem na poziomie UE, w tym rozporządzeniem UE w sprawie europejskiego jednolitego rynku łączności elektronicznej, ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych, dyrektywą o prywatności elektronicznej (dyrektywą o prywatności i łączności elektronicznej) oraz szesnastoma środkami ujętymi w komunikacie o jednolitym rynku cyfrowym; należy chronić neutralność sieci i otwartość internetu; należy zadbać o to, aby dane osobowe mogły być przekazywane poza Unię tylko wtedy, gdy przestrzegane są przepisy dotyczące przekazywania danych do krajów trzecich zawarte w prawodawstwie UE w zakresie ochrony danych; należy przede wszystkim zagwarantować, że UE zachowa możliwość zawieszenia transferu danych osobowych z UE do państw trzecich, jeżeli przepisy dotyczące strony trzeciej nie spełniają norm adekwatności UE i jeżeli przedsiębiorstwa nie korzystają z alternatywnych metod, takich jak wiążące reguły korporacyjne lub standardowe klauzule umowne, a odstępstwa wymienione w art. 26 ust. 1 dyrektywy 95/46/WE nie mają zastosowania; należy zapobiegać praktykom blokowania geograficznego oraz podtrzymać zasadę otwartego zarządzania internetem; należy współpracować ze stronami na odpowiednim forum w celu przyjęcia odpowiednio wysokich standardów ochrony danych;

(ix)  należy wspierać opartą na zasadach konkurencję w sektorze telekomunikacji, z korzyścią dla usługodawców i konsumentów; należy usunąć utrzymujące się asymetrie uregulowań prawnych w sektorze telekomunikacji poprzez uniemożliwienie stronom wprowadzania limitów udziału kapitału zagranicznego, ustanawianie sprzyjających konkurencji zasad dostępu hurtowego dla istniejących sieci operatorów, zapewnienie jasnych, niedyskryminacyjnych zasad udzielania licencji, zagwarantowanie unijnym dostawcom usług telekomunikacyjnych faktycznego dostępu do infrastruktury w odcinkach końcowych na rynkach eksportowych, gwarantowanie niezależności organów regulacyjnych oraz wspieranie szerokiej definicji usług telekomunikacyjnych, obejmującej wszystkie typy sieci; należy zapewnić równe szanse wszystkim podmiotom oraz uniemożliwić przedsiębiorstwom spoza UE z rynków oligopolistycznych wykorzystywanie rozdrobnienia rynku UE do swoich celów; należy zagwarantować przestrzeganie przez strony TiSA zasady otwartego i niedyskryminacyjnego dostępu usługodawców i konsumentów do internetu; należy zagwarantować, by podmioty UE w krajach uczestniczących w porozumieniu TiSA miały sprawiedliwy i jednakowy dostęp do rynku usług telekomunikacyjnych, wolny od barier pozataryfowych i barier wewnętrznych, co obejmuje wymogi regulacyjne, brak symetrii norm, wymogi lub ograniczenia technologiczne;

(x)  należy zdecydowanie wspierać przepisy dotyczące międzynarodowego roamingu oraz objąć nimi również międzynarodowe rozmowy i wiadomości tekstowe; w perspektywie krótkookresowej należy zwiększyć ilość publicznie dostępnych informacji dotyczących stawek detalicznych oraz wspierać w perspektywie długookresowej górne pułapy, mając na celu obniżenie cen; należy zadbać o to, by porozumienie TiSA nie stwarzało żadnych przeszkód dla zawierania umów dwustronnych w tej dziedzinie; należy dążyć do ochrony konsumenta w sieci, zwłaszcza przed niepożądanymi wiadomościami elektronicznymi o charakterze komercyjnym;

(xi)  należy zapewnić skuteczną współpracę w zakresie opodatkowania gospodarki cyfrowej w oparciu o prace platformy Komisji Europejskiej na rzecz dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych oraz zagwarantować zwłaszcza powiązania między opodatkowaniem a rzeczywistą działalnością gospodarczą przedsiębiorstw w tym sektorze;  

d)  w odniesieniu do zasad dotyczących mobilności:

(i)  należy upewnić się, że nie istnieją żadne przeszkody dla UE i jej państw członkowskich utrudniające utrzymanie, usprawnienie i stosowanie przepisów społecznych i dotyczących pracy, układów zbiorowych oraz prawodawstwa regulującego kwestie wjazdu do UE lub państwa członkowskiego, bądź też pobytu czasowego osób fizycznych na ich terytorium, w tym środków niezbędnych, aby zapewnić uporządkowany przepływ osób fizycznych przez jej granice, takich jak m.in. procedury wjazdu lub warunki wjazdu; należy zagwarantować, zgodnie z dyrektywą 96/71/WE w sprawie delegowania pracowników, stosowanie minimalnych warunków pracy i zatrudnienia państwa przyjmującego wobec wszystkich usługodawców uzyskujących dostęp do UE, obecnie i w przyszłości; należy zapewnić wszystkim pracownikom przybywającym do Europy, niezależnie od ich miejsca zamieszkania, korzystanie z takich samych praw pracowniczych, jak obywatele kraju przyjmującego, oraz zapewnić obowiązywanie zasady równej płacy za jednakową pracę; należy zapewnić przestrzeganie przez strony TiSA ośmiu podstawowych konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP); należy zwrócić się do wszystkich strony o ratyfikowanie i wdrożenie głównych norm MOP oraz propagowanie innych ważnych konwencji MOP oraz rezolucji ONZ; należy zapewnić przestrzeganie na terytorium UE praw pracy i układów zbiorowych UE i państw członkowskich; należy usprawnić unijny mechanizm monitorowania i egzekwowania przepisów w celu zapobiegania ich naruszaniu; należy wezwać państwa członkowskie do zwiększenia środków dostępnych dla inspektoratów pracy; należy pilnie zgromadzić i udostępnić szczegółowe informacje dotyczące liczby i rodzaju usługodawców prowadzących obecnie działalność w UE w trybie 4, w tym informacje na temat czasu ich pobytu; w przyszłości należy zapewnić bardziej skuteczny transgraniczny dostęp do danych w UE; należy ująć klauzulę ochronną, uniemożliwiającą przedsiębiorstwom obchodzenie lub naruszanie prawa do podejmowania działań zbiorowych poprzez korzystanie z pracowników z państw trzecich podczas negocjacji w sprawie układów zbiorowych oraz sporów pracowniczych, a także umożliwić stronom TiSA stosowanie wszelkich niezbędnych środków ochrony w przypadku wywierania presji na poziom płac krajowych, zagrożenia praw osób pracujących w gospodarstwie domowym lub naruszania innych uzgodnionych norm, zgodnie z ograniczeniami określonymi w art. X Układu GATS; należy zachęcać wszystkie umawiające się strony do przestrzegania wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych;

(ii)  należy przypomnieć, że zobowiązania trybu 4 mogą mieć zastosowanie wyłącznie do przepływu wysoce wykwalifikowanych specjalistów, tj. osób z dyplomem uniwersyteckim, równoważnym wykształceniem wyższym lub zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych wyższego szczebla, dla ściśle określonego celu, na ograniczony czas i na konkretnych warunkach ustanowionych prawodawstwem krajowym państwa, w którym świadczona jest usługa, oraz na mocy kontraktu, który jest zgodna z tym prawodawstwem krajowym; wzywa w tym kontekście do wzięcia pod uwagę i wdrażania art. 16 dyrektywy usługowej (2006/123/WE); należy odrzucić wszystkie istotne zmiany zasad dotyczących trybu 4 określonych w GATS i rozważyć zmianę dyrektywy 2014/66/UE w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa;

(iii)  należy uznać załącznik dotyczący trybu 4 za żywotny interes Europy, mający na celu wspieranie nowej działalności gospodarczej, biorąc pod uwagę, że specjaliści z UE są dobrze wykształceni i mobilni, a przedsiębiorstwa z UE coraz bardziej potrzebują konkretnych umiejętności specjalistów zagranicznych w Europie i swojego personelu poza Europą; należy zagwarantować, że mobilność ta jest korzystna nie tylko dla przedsiębiorstw europejskich, ale także dla europejskich pracowników;

(iv)  należy przeciwstawiać się wszelkim przepisom dotyczącym wiz i innych procedur wjazdu, z wyjątkiem tych, które mają na celu zwiększenie przejrzystości i uproszczenie procedur administracyjnych; należy zadbać o to, by TiSA nie miało zastosowania do środków odnoszących się do osób fizycznych starających się o dostęp do rynku pracy jednej ze stron tego porozumienia, ani do środków dotyczących obywatelstwa, stałego pobytu lub stałego zatrudnienia; należy określić odpowiednie środki zabezpieczające służące zapewnieniu powrotu tymczasowych usługodawców do kraju pochodzenia;

(v)  należy dążyć do wprowadzenia poziomego zakazu znoszącego wymóg ustanowienia obecności handlowej lub bycia rezydentem jako warunku świadczenia usług specjalistycznych; należy ograniczyć zakres załącznika o usługach specjalistycznych do listy zobowiązań każdej ze stron;

(vi)  należy dążyć do stworzenia ram wzajemnego uznawania szkoleń, poziomów akademickich i kwalifikacji zawodowych, zwłaszcza w sektorach architektury, księgowości i prawa, jednocześnie zapewniając kompetencje dostawcy i tym samym jakość świadczonych usług zgodnie z unijną dyrektywą w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych, unikając jednocześnie automatycznego i ilościowego uznawania dyplomów ukończenia studiów wyższych;

(vii)   należy domagać się jasnej definicji pracowników objętych załącznikiem dotyczącym trybu 4;

  e)  w odniesieniu do zasad dotyczących usług finansowych:

(i)  należy doprowadzić do porozumienia zawierającego ambitny, aczkolwiek wyważony załącznik obejmujący świadczenie wszystkich rodzajów usług finansowych, a w szczególności bankowych i ubezpieczeniowych, wykraczający poza załącznik GATS dotyczący usług finansowych i prowadzący do długoterminowego zrównoważonego wzrostu gospodarczego zgodnie z celami strategii „Europa 2020”; należy dążyć do umocnienia stabilności systemu finansowego i poszczególnych instytucji finansowych, gwarantując pełną spójność z otoczeniem regulacyjnym powstałym po kryzysie oraz uczciwą konkurencję pomiędzy podmiotami świadczącymi usługi finansowe; należy doprowadzić do porozumienia, które wniesie wartość dodaną i ochronę europejskich konsumentów w postaci większej konwergencji regulacji sektora finansowego oraz szerszego wyboru usług finansowych; należy dążyć do zapewnienia odpowiedniej ochrony konsumentów, w tym ochrony danych i prawa do prywatności, a także dostarczania zrozumiałych i prawidłowych informacji, które są niezbędne w celu zmniejszenia asymetrii informacji;

(ii)  należy zobowiązać strony porozumienia TiSA do wdrożenia i stosowania międzynarodowych norm regulacji i nadzoru sektora finansowego, takich jak normy zatwierdzone przez grupę G20, Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, Radę Stabilności Finansowej, Międzynarodową Organizację Komisji Papierów Wartościowych i Międzynarodowe Stowarzyszenie Organów Nadzoru Ubezpieczeń; należy podjąć działania w celu zapewnienia, że kluczowe elementy porozumienia WTO w sprawie usług finansowych zostają przejęte w TiSA, przy jednoczesnej poprawie tekstu tego porozumienia w celu dostosowania go do szczegółowych obecnych wytycznych politycznych UE w tych dziedzinach; należy zadbać o to, by TISA pomogło złagodzić efekty podwójnego opodatkowania i w żaden sposób nie ułatwiło ani nie otworzyło pola dla oszustw podatkowych, uchylania się od opodatkowania, agresywnego planowania podatkowego czy prania pieniędzy; należy dążyć do dogłębnych zobowiązań, zwłaszcza w kwestii dostępu do rynku, ze strony państw, które obecnie nie mają podpisanych dwustronnych umów handlowych z UE (Australia, Nowa Zelandia, Hongkong i Tajwan), mają bardzo ograniczone zobowiązania na szczeblu WTO (Chile i Turcja), albo bardzo ograniczone dwustronne zobowiązania dotyczące usług finansowych (Meksyk);

(iii)  należy ująć w TISA ostrożnościowe wydzielenie, w oparciu o to zawarte w kompleksowej umowie gospodarczo-handlowej pomiędzy UE a Kanadą (CETA), dzięki czemu zachowa się suwerenne prawo stron do odstąpienia od swoich zobowiązań handlowych i podjęcia wszelkich środków uznanych za konieczne do regulowania swoich sektorów finansów i bankowości ze względów ostrożności i nadzorczych w celu zapewnienia integralności i stabilności systemu finansowego strony porozumienia;

(iv)  należy upewnić się, że w obszarze usług finansowych nie zostaną podjęte żadne nowe zobowiązania, które mogłyby zagrażać unijnym rozporządzeniom finansowym, zmuszając UE do przekształcenia swych wzmocnionych ram regulacyjnych dla sektora finansowego lub uniemożliwiając UE korzystanie z prawa do rozwiązania problemu podejmowania nadmiernego ryzyka przez instytucje finansowe; należy upewnić się, że żadne postanowienie tego porozumienia nie ograniczy zdolności organów regulacyjnych UE do zatwierdzenia lub zakazania wszelkich istniejących lub nowych produktów finansowych zgodnie z ramami regulacyjnymi UE;

(v)  podkreślając potrzebę zwiększenia globalnego dostępu do usług finansowych zważywszy na ich znaczenie dla wzrostu i gospodarki, należy, poza ograniczonymi i należycie uzasadnionymi przypadkami, takimi jak usługi reasekuracji świadczone w kontekście relacji między przedsiębiorstwami, wyłączyć transgraniczne usługi finansowe ze zobowiązań UE, co obejmuje też zarządzanie portfelem, do czasu ujednolicenia rozporządzenia finansowego na najwyższym szczeblu; należy w szczególności uznać, że jasne i solidne zasady i procedury zezwalania przedsiębiorstwom z siedzibą w państwach trzecich na świadczenie takich usług w UE oraz, w stosownych przypadkach, wyraźne uznanie przez UE, że w krajach pochodzenia tych przedsiębiorstw panują egzekwowalne ramy regulacyjne i nadzorcze równoważne z unijnymi, są niezbędne, aby uniknąć przypadków działania w Unii podmiotów niekontrolowanych oraz zapewnić osiągnięcie równych szans przedsiębiorstwom europejskim i zagranicznym, niezależnie od jurysdykcji ich siedziby; należy podjąć w tym celu natychmiastowe działania, równolegle do TiSA, aby zmniejszyć różnice między różnymi sposobami obecnego uznawania przez kraje równoważności systemów regulacyjnych i nadzorczych innych jurysdykcji, co obecnie powoduje fragmentację światowych rynków usług finansowych, poprzez osiągnięcie wspólnego stanowiska, że decyzja dotycząca równoważności powinna być wynikiem przejrzystej oceny tego, czy przepisy w każdej jurysdykcji osiągają takie same cele, oraz że choć taka decyzja powinna być następstwem wczesnych i częstych dialogów dwustronnych, to może ona być jednostronna, gdy wzajemne uznanie jest niemożliwe;

(vi)  należy zwrócić się o dogłębną niezależną ocenę wpływu ex ante w celu dokonania oceny gospodarczych i społecznych skutków dalszej liberalizacji finansowej w ramach porozumienia TiSA;

(vii)  należy uznać, że działania związane z ponowną regulacją w wyniku kryzysu finansowego jeszcze się nie zakończyły, co dotyczy również wymogów w odniesieniu do pewnych form prawnych, podziałów (np. podział banku), zmian w ramach prowadzonej działalności lub ograniczenia wielkości;

  f)  w odniesieniu do zasad dotyczących logistyki:

(i)  należy dążyć do ambitnego, ale też zrównoważonego rozwiązania w sektorze transportu, kluczowego dla zrównoważonego rozwoju globalnych łańcuchów wartości; należy zwiększyć szybkość, wiarygodność, bezpieczeństwo i interoperacyjność usług transportowych z korzyścią dla przedsiębiorców, indywidualnych użytkowników i pracowników; należy zapewnić spójność z polityką klimatyczną UE; należy pamiętać o znaczeniu usług transportu i dostaw dla europejskiej gospodarki i zatrudnienia, mając na uwadze, że europejscy armatorzy kontrolują 40 % światowej floty handlowej, że sektor lotnictwa zapewnia ponad 5 mln miejsc pracy, a europejski sektor kolejowy odpowiada za ponad połowę światowej produkcji sprzętu kolejowego i światowych usług w tym obszarze, oraz o zachowaniu znaczenia transportu drogowego dla logistyki w UE; należy dlatego docenić potencjał usług transportowych w obniżaniu poziomu bezrobocia w Europie; należy dopilnować, aby w negocjacjach brano pod uwagę szybko zmieniający się charakter sektora transportu oraz rosnące w codziennym życiu Europejczyków znaczenie rodzajów transportu charakterystycznych dla gospodarki społecznościowej; należy wprowadzić wymóg, by przedsiębiorstwa zagraniczne w pełni przestrzegały istniejących norm prawnych UE w zakresie świadczenia usług transportowych lub dostawczych na terytorium UE;

(ii)  należy dążyć do ułatwienia dostępu do rynków zagranicznych i ograniczenia antykonkurencyjnych praktyk regulacyjnych, zwłaszcza tych, które są szkodliwe dla środowiska i zmniejszają wydajność usług transportowych, oraz nałożonych przez kraje spoza UE restrykcji dotyczących zagranicznych praw własności, a jednocześnie poprzez środki prawne przyznać władzom publicznym prawo do regulowania transportu i zapewniania transportu publicznego; należy rozwiązać kwestię ograniczeń w sektorze morskim i unikać sytuacji, w których statki przewoźników wracają z krajów przyjmujących puste, odnosząc się do niej w szczególności w załącznikach o transporcie morskim i lotniczym;

(iii)  należy przedłożyć przepisy mające na celu wzmocnienie praw pasażerów, w szczególności w załączniku o transporcie lotniczym, a także w odniesieniu do wszystkich rodzajów transportu, tak by porozumienie to przyniosło korzyści również konsumentom;

(iv)  należy zachować prawa państw członkowskich dotyczące istniejących lub przyszłych uregulowań krajowych oraz dwustronnych i wielostronnych umów o transporcie drogowym, obejmujących wymogi w zakresie zezwoleń na tranzyt; należy wykluczyć z zakresu załącznika o transporcie drogowym wszelkie przepisy ułatwiające wjazd i pobyt zawodowych kierowców; należy odrzucić wszelkie żądania dotyczące podejmowania w sektorze transportu drogowego jakichkolwiek zobowiązań dotyczących trybu 4;

(v)  należy zapewnić spójność z normami międzynarodowymi, takimi jak normy zatwierdzone przez Międzynarodową Organizację Morską i Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, traktować je jako normy minimalne oraz sprzeciwiać się jakiemukolwiek obniżeniu powyższych międzynarodowych poziomów odniesienia; jako cel długoterminowy należy przyjąć wiążące zasady handlu międzynarodowego w sektorze transportu morskiego i lotniczego; należy zapewnić stosowanie konwencji MOP dotyczących sektorów logistyki i transportu, takich jak Konwencja o pracy na morzu; należy podkreślić, że prawodawstwo UE i państw członkowskich oferuje pracownikom korzyści, takie jak bezpieczeństwo i ochrona konsumentów oraz środowiska; należy podkreślić, że wszystkie podmioty świadczące usługi w UE, niezależnie od tego, czy są to podmioty zagraniczne, czy też krajowe, muszą przestrzegać wspomnianych przepisów; należy uznać, że jakość usług jest z natury rzeczy powiązana z jakością zatrudnienia i obowiązującymi ramami prawnymi;

(vi)  należy uzyskać właściwą równowagę pomiędzy liberalizacją konkurencyjnego sektora pocztowego, który ma kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju usług i gospodarki cyfrowej, a ochroną powszechnych usług pocztowych, które odgrywają istotną rolę w promowaniu spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej; należy z tego powodu zapobiegać antykonkurencyjnemu subsydiowaniu skrośnemu i zwiększyć dostęp do rynków krajów spoza UE przy jednoczesnym wypełnianiu określonych przez każdą ze stron obowiązków w zakresie usługi publicznej;

(vii)  należy pamiętać, że transport morski odgrywa kluczową rolę w gospodarce światowej, zarówno jako sektor, jak i jako pośrednik w handlu międzynarodowym; należy dążyć do przyjęcia jasnego tekstu zawierającego zdecydowane zobowiązania w sprawie zapewnienia dostępu do portów, a także dostępu do rynku oraz traktowania międzynarodowych morskich usług transportowych na równi z usługami krajowymi;

  g)  w odniesieniu do zasad dotyczących przepisów krajowych i przejrzystości:

(i)  należy prawnie zagwarantować prawo władz europejskich, krajowych i lokalnych do tworzenia uregulowań w interesie publicznym w sposób nie bardziej restrykcyjny niż GATS ani niepodlegający kryteriom konieczności; należy dopilnować, by postanowienia załączników nie były bardziej restrykcyjne niż te zasady zapisane w art. VI GATS lub w prawie UE;

(ii)  należy uznać, że strony negocjujące dysponują ramami państwa prawa i niezależnym wymiarem sprawiedliwości przewidującym możliwości odwołania gwarantujące prawa inwestorów i obywateli;

(iii)  należy promować dobre rządy i przejrzystość oraz zachęcać do dobrych praktyk w procesach administracyjnych, regulacyjnych i legislacyjnych poprzez popieranie podejmowania środków umacniających niezależność decydentów, zwiększających przejrzystość decyzji i demokratyczną odpowiedzialność za nie oraz ograniczających biurokrację; należy podkreślić, że ochrona konsumentów, zdrowia i środowiska oraz bezpieczeństwo i prawa pracownicze muszą być w centrum starań regulacyjnych; należy zadbać o to, by jakakolwiek zmiana poziomu ochrony regulacyjnej w UE była możliwa jedynie w formie zaostrzania wymogów, a nie ich osłabiania;

(iv)  należy uznać, że zgodnie z postanowieniami GATS załącznik dotyczący przepisów krajowych powinien zapobiegać wprowadzaniu przez strony ukrytych barier w handlu i nakładaniu zbędnych obciążeń na przedsiębiorstwa zagraniczne, w szczególności, gdy ubiegają się o różnego rodzaju pozwolenia; należy zapewnić dalszą realizację celów interesu publicznego przez regulacje krajowe;

(v)  należy upewnić się, że uzgodnione zasady stosuje się wyłącznie do środków związanych z handlem, takich jak kwalifikacje oraz wymogi i procedury dotyczące udzielania licencji, i wyłącznie do sektorów, w których strona podjęła zobowiązania;

(vi)  należy złożyć wniosek i opublikować opinię prawną przed głosowaniem Parlamentu nad ostatecznym porozumieniem celem zapewnienia gruntownej oceny dwóch załączników o regulacjach krajowych i przejrzystości w świetle prawa UE, a także ocenić, czy obowiązki prawne określone w tych załącznikach są wypełniane w UE;

(vii)  należy jasno zdefiniować prawotwórcze zasady przejrzystości i obiektywności, aby zapewnić, że pojęcia te nie zmienią się w gotowe przepisy;

(viii)  należy przygotować informacje na temat przepisów związanych z handlem i ich administracji, w tym przepisów mających zastosowanie na szczeblu niższym niż federalny, które będą dostępne publicznie w internecie; należy położyć nacisk na zasady rządzące przyznawaniem licencji i zezwoleń; należy szczególnie dążyć do stworzenia jednostopniowego internetowego systemu informacji dla MŚP, a także włączyć MŚP w proces tworzenia tego systemu;

(ix)  należy upewnić się, że opłaty administracyjne pobierane od przedsiębiorstw zagranicznych są uczciwe i niedyskryminujące, że dostateczne środki umożliwiające złożenie skargi do sądów krajowych są dostępne również dla zagranicznych i krajowych usługodawców oraz że orzeczenia wydawane są w rozsądnym terminie;

(x)  należy utrzymać unijną praktykę przeprowadzania konsultacji społecznych przed przedstawieniem wniosków ustawodawczych; należy dopilnować, aby wyniki tych konsultacji były szczegółowo uwzględniane podczas negocjacji;

(xi)  należy sprzeciwić się wszelkim propozycjom obowiązkowego przedstawiania wniosków ustawodawczych stronom trzecim przed ich publikacją; należy pamiętać, że zainteresowane strony mają różny dostęp do zasobów i wiedzy fachowej, należy też zapewnić, aby wprowadzenie w porozumieniu TiSA dobrowolnych konsultacji z zainteresowanymi stronami nie doprowadziło do faworyzowania lepiej finansowanych organizacji;

  h)  w odniesieniu do zasad zawartych w innych dyscyplinach regulacyjnych:

(i)  należy uznać, że porozumienie TiSA jest szansą na zapewnienie konkurencji przestrzegającej przepisów, a nie stanowiącej dla nich uzasadnienie;

(ii)  należy zapewnić przestrzeganie w praktyce wspólnie uzgodnionych zobowiązań, umożliwić skuteczne środki odwetowe oraz wprowadzić środki zniechęcające do naruszania zobowiązań; należy zatem włączyć do porozumienia mechanizm rozstrzygania sporów między państwami, który byłby stosowany do czasu nadania porozumieniu charakteru wielostronnego i dostępności mechanizmów rozstrzygania sporów WTO; należy zmienić rozporządzenie (UE) nr 654/2014 dotyczące wykonywania praw Unii w zakresie stosowania i egzekwowania zasad handlu międzynarodowego w celu zapewnienia UE możliwości podjęcia działań odwetowych w sektorze usług;

(iii)  należy bronić ujęcia załącznika regulacyjnego w sprawie zamówień publicznych celem zmaksymalizowania udziału przedsiębiorstw europejskich w przetargach zagranicznych przy jednoczesnym zachowaniu unijnych kryteriów, w tym kryteriów społecznych i środowiskowych, oraz procedur w europejskich przetargach, szczególnie dotyczących dostępu MŚP do zamówień publicznych, kryteriów kwalifikacji opartych na najlepszym stosunku jakości do ceny i progów, poniżej których zobowiązania nie mają zastosowania; należy zlikwidować brak przejrzystości oraz bariery utrudniające wchodzenie na rynek w kwestii zaproszeń do składania ofert w przetargach pozaeuropejskich i napiętnować brak wzajemności w tej dziedzinie na wszystkich szczeblach administracji rządowej, jaki pokazuje preferencyjne traktowanie przedsiębiorstw krajowych w szeregu państw, dopuszczając możliwość wyboru zobowiązań dotyczących dostępu do rynku i traktowania narodowego dla zachowania wielostronności; należy poprzeć ratyfikację i wdrożenie przez strony, które dotychczas tego nie uczyniły, Porozumienia WTO w sprawie zamówień rządowych i jego rewizję z 2011 r.; należy zwrócić się do Unii Europejskiej, aby, wzorując się na „American Business Act” wprowadziła „European Business Act” wspierający rozwój gospodarczy MŚP i przemysłu europejskiego;

(iv)  należy zapewnić ochronę małych i średnich usługodawców z UE przed nieuczciwymi praktykami handlowymi ze strony usługodawców spoza UE;

(v)  należy obniżyć niepotrzebne bariery w handlu usługami związanymi z energią i środowiskiem, zwłaszcza usługami odnoszącymi się do rozwijania i promowania energii odnawialnej i technologii ekologicznych, zachowując możliwość wyrażenia zastrzeżeń dotyczących dostępu do rynku i traktowania narodowego we wszystkich rodzajach dostaw w tym obszarze, ze względu na zwiększającą się liczbę usług, takich jak montaż, zarządzanie i naprawy, które są sprzedawane w tych dwóch dziedzinach razem z produktami; należy jednoznacznie uznać władzę każdej ze stron nad źródłami energii zgodnie z postanowieniami Traktatu i prawnie zagwarantować – poprzez udoskonalenie przepisów równoważnych z GATS – prawo UE do tworzenia uregulowań, w szczególności aby osiągnąć europejskie cele w odniesieniu do zrównoważonego rozwoju, polityki klimatycznej, bezpieczeństwa i przystępności cenowej;

(vi)  należy dopilnować, aby przyszłe zobowiązania przetargowe nie miały pierwszeństwa przed prawem lokalnym lub krajowym żadnej ze stron;

  i)  w odniesieniu do działań społecznych i politycznych:

(i)  należy zapewnić najwyższy poziom przejrzystości, dialogu i rozliczalności;

(ii)  należy w pełni i bezzwłocznie informować Parlament Europejski na wszystkich etapach negocjacji; należy upewnić się, że wszyscy posłowie do Parlamentu Europejskiego otrzymali wszystkie dokumenty negocjacyjne związane z porozumieniem TiSA, a także wewnętrzne dokumenty Komisji Europejskiej, takie jak szczegółowe podsumowania rund negocjacyjnych i gruntowne oceny ofert stron TiSA, pod warunkiem, że zagwarantowana jest należyta poufność; zgodnie z polityką WTO, orzecznictwem ETS dotyczącym dokumentów niejawnych oraz ograniczeniami zapisanymi w dorobku prawnym UE, w szczególności w rozporządzeniu (WE) nr 1049/2001 w sprawie dostępu do dokumentów publicznych, należy upublicznić dokumenty negocjacyjne, z wyjątkiem tych, które są utajnione w trybie wyraźnego uzasadnienia w każdym indywidualnym przypadku;

(iii)  należy z zadowoleniem przyjąć dążenie do przejrzystości wobec społeczeństwa, które zyskało znaczenie od wyborów europejskich w 2014 r., w tym publikację oferty dostępu do rynku UE i mandatu udzielonego przez Radę; należy kontynuować te działania poprzez zapewnienie not faktograficznych wyjaśniających jasno i zrozumiale każdą część porozumienia, i publikację merytorycznych sprawozdań zwrotnych na stronie internetowej „Europa“; należy zachęcić naszych partnerów negocjacyjnych do podjęcia dalszych kroków na rzecz przejrzystości, aby warunki negocjowania TiSA nie były mniej przejrzyste od warunków zapewnianych pod auspicjami WTO;

(iv)  należy zapewnić profesjonalną i ciągłą współpracę instytucji UE z wszystkimi zainteresowanymi stronami w trakcie procesu negocjacji; należy wezwać do zintensyfikowania tej współpracy wraz z postępem negocjacji, aby oczekiwania europejskiego społeczeństwa obywatelskiego, partnerów społecznych i innych zainteresowanych stron były należycie uwzględniane, m.in. w ramach dialogu ze społeczeństwem obywatelskim; należy podkreślić, że państwa członkowskie, które określają wytyczne negocjacyjne, mają do odegrania zasadniczą rolę pod tym względem;

(v)  należy zachęcić państwa członkowskie do zaangażowania parlamentów narodowych i władz lokalnych i regionalnych oraz zasięgania ich opinii, a także odpowiedniego informowania ich o trwających negocjacjach;

(vi)  należy zapraszać przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych, reprezentowanych na szczeblu UE przez Komitet Regionów, do rozmów organizowanych przez Komisję na początku i na zakończenie każdej rundy negocjacji;

2.  wzywa Komisję do pełnego uwzględnienia niniejszej rezolucji i udzielenie odpowiedzi w terminie sześciu miesięcy od jej przyjęcia;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji zawierającej zalecenia Parlamentu Europejskiego Komisji oraz, do wiadomości, Radzie, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz administracji i parlamentom wszystkich stron porozumienia TiSA.

UZASADNIENIE

Parlament Europejski odgrywa decydującą rolę w polityce handlowej UE. Na podstawie art. 218 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, posłowie do PE nie tylko mają decydujący głos w sprawie umów handlowych, muszą również być natychmiast i w pełni informowani na wszystkich etapach procedury negocjacji i zawierania porozumień handlowych, aby sprawować dalszy nadzór nad negocjacjami handlowymi.

W celu kształtowania ich przebiegu PE ma prawo wyrażać swoje stanowisko w trakcie całego procesu. W związku z tym, za pośrednictwem sprawozdania powstałego na mocy art. 108 ust. 4 Regulaminu, sprawozdawczyni pragnie ocenić pierwsze dwa i pół roku i trzynaście rund negocjacji dotyczących porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA) i przygotować jasne i zwięzłe zalecenia dla Komisji Europejskiej.

Według sprawozdawczyni, negocjacje porozumienia TiSA muszą zapewniać większą wzajemność w dostępie do rynku, tworzyć równe warunki działania na poziomie ogólnoświatowym, zapewniać wymierne korzyści dla konsumentów i przyznawać dostęp do rozmów zainteresowanym stronom, tak aby ułatwiać przyszłą wielostronność. Jednakże, usługi publiczne i kulturalne, podstawowe prawa do prywatności danych i sprawiedliwych warunków pracy oraz prawo do tworzenia uregulowań prawnych nie podlegają negocjacjom i powinny być jednoznacznie wyłączone z zakresu porozumienia.

Porozumienie TiSA nie może być uznawane za lek ani klątwę przed jego finalizacją. Zamiast tego Parlament Europejski musi konstruktywnie i pragmatycznie dbać o pozytywny obraz negocjacji w sprawie porozumienia TiSA, upowszechnianie wiedzy o tym porozumieniu i nadanie mu priorytetowego charakteru, aby upewnić się, że doprowadzi się do zawarcia dobrego porozumienia, w interesie europejskich przedsiębiorstw i konsumentów. TiSA – zrównoważone porozumienie lub brak porozumienia.

7.12.2015

OPINIA Komisji Rozwoju

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej dotyczących negocjacji w sprawie porozumienia o handlu usługami (TiSA)

(2015/2233(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Lola Sánchez Caldentey

WSKAZÓWKI

Komisja Rozwoju zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  podkreśla, że polityka UE w dziedzinie handlu i inwestycji jest powiązana z polityką UE w dziedzinie rozwoju oraz ma wpływ na kraje rozwijające się; wzywa Komisję do przestrzegania zasady spójności polityki na rzecz rozwoju i do włączenia zasad pomocy na rzecz wymiany handlowej do wszystkich negocjacji handlowych; podkreśla potrzebę skoncentrowania się na skutecznym wdrażaniu i monitorowaniu niedawno przyjętych celów zrównoważonego rozwoju; zwraca się do Komisji, by we wszystkich umowach handlowych zagwarantowała najwyższe globalne standardy w dziedzinie praw człowieka, standardy MOP, ochronę socjalną, dialog społeczny, równość płci, publiczne i uniwersalne ubezpieczenie zdrowotne, powszechny dostęp do leków oraz bezpieczeństwo żywnościowe;

2.  dostrzega niedawne kroki podjęte przez UE w celu zwiększenia przejrzystości jej umów handlowych; wzywa Komisję do dalszej poprawy przejrzystości i demokratycznej rozliczalności w procesie negocjacji w sprawie porozumienia o handlu usługami (TiSA); uznaje stałą współpracę instytucji UE z szerokim spektrum zainteresowanych stron na wszystkich etapach tego procesu; zachęca Komisję do kontynuowania i w miarę możliwości wzmacniania tego proaktywnego podejścia do przejrzystości w polityce handlowej UE; podkreśla potrzebę uwzględnienia kwestii poruszanych przez związki zawodowe i organizacje społeczeństwa obywatelskiego, w tym również z krajów rozwijających się; wzywa Komisję do poprawy dostępności wszystkich publicznych skonsolidowanych dokumentów negocjacyjnych, ponieważ stanowią one jedyną demokratyczną formę informowania zainteresowanego społeczeństwa obywatelskiego i zainteresowanych obywateli oraz włączenia ich w proces negocjacji; zachęca Komisję do zlecenia niezależnej analizy wpływu TiSA na kraje rozwijające się w odniesieniu do realizacji celów zrównoważonego rozwoju w krajach trzecich oraz do dokładnego rozważenia wyników tej analizy;

3.  wskazuje, że zgodnie z UNCTAD sektor usług stanowi blisko 51 % PKB w krajach rozwijających się; zauważa również, że rośnie eksport usług z krajów Afryki; uznaje, że handel, w tym handel usługami, może w określonych warunkach pobudzić wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu, zrównoważony rozwój, ograniczenie ubóstwa i nierówności oraz tworzenie godnych miejsc pracy, i może sprzyjać innowacyjności poprzez ułatwianie wymiany know-how, technologii oraz inwestowania w badania i rozwój, w tym za pośrednictwem inwestycji zagranicznych; podkreśla w związku z tym, że zapewnienie krajom rozwijającym się sprawiedliwego dostępu do światowych rynków usług może wzmocnić ich integrację gospodarczą i ich dostosowanie do globalizacji;

4.  zauważa, że w negocjacjach w sprawie porozumienia TiSA uczestniczy niewiele krajów rozwijających się; ponownie podkreśla potrzebę umocnienia wielostronnego podejścia do globalnego handlu, co należy osiągnąć w drodze zintensyfikowanej współpracy między UE a demokratycznymi organami międzynarodowymi, jak ONZ i WTO, w których kraje rozwijające się są należycie reprezentowane; zauważa, że porozumienie TiSA powinno opierać się na Układzie ogólnym WTO w sprawie handlu usługami (GATS), którego stronami są wszyscy członkowie WTO; przypomina jednak, że odrzuca wszelkie przepisy, które nie byłyby zgodne z układem GATS i które mogłyby stanąć na przeszkodzie przyszłemu włączeniu do systemu WTO; zwraca się do Komisji, by wzięła pod uwagę wpływ TiSA na kraje, które nie są stroną negocjacji, zwłaszcza kraje rozwijające się, i by włączyła do porozumienia TiSA przepisy zawarte w artykule IV układu GATS;

5.  wzywa Komisję do podjęcia wysiłków na rzecz uniknięcia zakłóceń równowagi w międzynarodowych stosunkach handlowych; przypomina, że cel zrównoważonego rozwoju 17.15 uznaje potrzebę poszanowania przestrzeni politycznej oraz przywództwa każdego kraju w zakresie ustanawiania i wdrażania polityki na rzecz eliminacji ubóstwa oraz na rzecz zrównoważonego rozwoju; domaga się zagwarantowania w trakcie negocjacji dotyczących TiSA prawa władz krajowych i lokalnych do wprowadzania regulacji; podkreśla, że w celu ograniczenia wszelkich potencjalnie negatywnych skutków dla krajów rozwijających się, których priorytetem jest rozwijanie sektora usług, w tym usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, a także ich ram regulacyjnych, UE powinna zintensyfikować swe działania mające na celu włączenie krajów rozwijających się do globalnych łańcuchów wartości w usługach, a także rozważyć bardziej elastyczne podejście do krajów rozwijających się przy uzgadnianiu poziomu ambicji porozumienia;

6.  wzywa stanowczo Komisję do wyłączenia usług publicznych oraz usług kulturalnych i audiowizualnych z negocjacji w sprawie TiSA – i do zapewnienia w szczególności krajom rozwijającym się możliwości ochrony ich walorów kulturowych – ponieważ stanowią one podstawowe narzędzia zrównoważonego rozwoju gwarantujące poszanowanie ludzkiej godności; przypomina, że porozumienie TiSA, jak każde inne porozumienie międzynarodowe, musi spełniać uzgodnione na szczeblu międzynarodowym standardy w zakresie pracy, środowiska i praw człowieka; zwraca się do Komisji, by wspierała i monitorowała starania na rzecz budowania zdolności krajów rozwijających się w zakresie świadczenia zrównoważonych usług publicznych;

7.  przypomina, że kryzys systemu finansowego z 2008 r. ukazał potrzebę określenia solidnych regulacji ostrożnościowych dotyczących liberalizacji usług finansowych w celu utrzymania prawidłowego funkcjonowania oraz stabilności rynków finansowych; wzywa zatem Komisję do dopilnowania, by postanowienia TiSA dotyczące usług finansowych gwarantowały najwyższe standardy przejrzystości i rozliczalności, zapewniały zdolność obsługi zadłużenia, gwarantowały zasadę wspólnej odpowiedzialności kredytodawcy i kredytobiorcy oraz nie spotęgowały zmienności lub niestabilności gospodarczej;

8.  apeluje do Komisji o uwzględnianie problematyki równości płci i kwestii wzmacniania pozycji kobiet w polityce handlowej oraz, w świetle istniejących obaw, o ścisłe monitorowanie wpływu unijnych umów handlowych na równość płci; podkreśla w związku z tym, że aspekt płci w handlu usługami w Afryce, gdzie odsetek kobiet zatrudnionych w sektorze usług przekracza odsetek kobiet zatrudnionych w sektorze produkcji, może stanowić szansę na rozwój przedsiębiorczości kobiet oraz godne zatrudnienie;

9.   przypomina, że TiSA nie może podważać prawa UE i poszanowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, które są wiążące dla instytucji i organów UE i które obowiązują rządy krajowe, gdy te wdrażają prawo UE; przypomina, że podstawą UE jest zdecydowane zaangażowanie na rzecz promowania i ochrony praw człowieka, demokracji i praworządności na całym świecie; w związku z tym nalega, by prawa człowieka znalazły się w samym centrum relacji UE z innymi krajami i regionami;

10.  zwraca się do Komisji, by zastanowiła się nad niedawnym wycofaniem się Urugwaju z negocjacji w sprawie TiSA i by wyciągnęła z tego konieczne wnioski, zwracając większą uwagę na potrzeby krajów rozwijających się przystępujących do TiSA.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	1.12.2015
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	21 0 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Beatriz Becerra Basterrechea, Doru-Claudian Frunzulică, Maria Heubuch, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Stelios Kouloglou, Arne Lietz, Linda McAvan, Norbert Neuser, Maurice Ponga, Cristian Dan Preda, Lola Sánchez Caldentey, Elly Schlein, György Schöpflin, Pedro Silva Pereira, Davor Ivo Stier, Bogdan Brunon Wenta, Rainer Wieland
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Jordi Sebastià
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Pál Csáky, José Inácio Faria, Inmaculada Rodríguez-Piñero Fernández

2.12.2015

OPINIA Komisji Gospodarczej i Monetarnej

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjacji porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)

(2015/2233(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Alessia Maria Mosca

WSKAZÓWKI

Komisja Gospodarcza i Monetarna zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  występuje do Komisji z następującymi zaleceniami:

  a.  priorytetowe potraktowanie przez UE usług finansowych podczas negocjacji w sprawie TiSA, mając na uwadze, że wewnętrzny rynek na te usługi jest już w UE stosunkowo otwarty; osiągnięcie porozumienia obejmującego ambitne, lecz wyważone uregulowania i przepisy w zakresie świadczenia wszystkich rodzajów usług finansowych, w szczególności bankowych i ubezpieczeniowych, bez względu na sposób świadczenia usług i zwracając szczególną uwagę na nowe uregulowania dotyczące nowych usług; osiągnięcie porozumienia przynoszącego korzyści konsumentom europejskim, w postaci większej konwergencji regulacji finansowych, szerszego wyboru usług finansowych i lepszej ochrony konsumentów (zrozumiałe i poprawne informacje mają podstawowe znaczenie dla osiągnięcia lepszej równowagi w obliczu asymetrii informacji), i sprzyjającego długoterminowemu wzrostowi gospodarczemu, zgodnie z celami strategii Europa 2020;

  b.  zaproponowanie, aby w ramach TiSA, w obszarze usług finansowych, były wdrażane i stosowane normy międzynarodowe, aby nie podejmowano żadnych nowych zobowiązań, które mogłyby zagrozić regulacji usług finansowych w UE – poprzez zmuszenie UE do odejścia od wzmocnionych ram regulacyjnych dla sektora finansowego lub uniemożliwienie UE stosowania prawa w celu sprostania nadmiernemu podejmowaniu ryzyka przez instytucje finansowe – oraz aby organy regulacyjne UE zachowały możliwość dopuszczania na rynek lub odmowy dopuszczania istniejących lub nowych produktów finansowych ze względów ostrożnościowych, po dokładnej ocenie zagrożeń i korzyści, jakie wprowadzenie takich produktów lub usług spowodowałoby w Unii; przedstawienie wykazu zobowiązań w zakresie dostępu do rynku w oparciu o wykaz pozytywny;

  c.  zważywszy na znaczenie usług finansowych dla wzrostu i gospodarki, zezwolenie w ramach TiSA – w odpowiednich podsektorach i z wyjątkiem ograniczonych i należycie uzasadnionych zastrzeżeń – na transgraniczne świadczenie usług finansowych w UE (dla ograniczonej ilości podsektorów, takich jak reasekuracja) przez podmioty z siedzibą w państwach trzecich, w oparciu o jasne zasady i procedury zatwierdzania tychże podmiotów do świadczenia takich usług w UE i, w stosownych przypadkach, po uznaniu przez UE, że kraj pochodzenia danego podmiotu posiada egzekwowalne ramy regulacyjne i nadzorcze równoważne z zasadami UE, tak aby zagwarantować, że podmioty niepodlegające nadzorowi nie mogą prowadzić działalności w Unii, oraz aby osiągnąć równe reguły gry dla wszystkich podmiotów, niezależnie od jurysdykcji ich siedziby;

  d.  zapewnienie, że strony TiSA strony mają prawo do niestosowania klauzuli zapadkowej w odniesieniu do wrażliwych sektorów, w szczególności w odniesieniu do transgranicznych zobowiązań w zakresie usług finansowych, a tym samym do obrony stanowiska, zgodnie z którym otwarcie rynku nie uniemożliwi wprowadzania nowych środków i dokonywania zmian istniejących przepisów krajowych ze względów ostrożnościowych i ochrony konsumentów lub ewentualnego eksterytorialnego stosowania tych przepisów;

  e.  uwzględnienie specyficznych przeszkód napotykanych przez MŚP w dziedzinie handlu i inwestycji; wspieranie mobilności i rozwoju większych przedsiębiorstw, lecz przede wszystkim MŚP i przedsiębiorców pracujących na własny rachunek poprzez wzmocnienie przepisów dotyczących sposobu IV świadczenia usług finansowych, który umożliwia czasowe przekraczanie granic wysoko wykwalifikowanym specjalistom w określonym celu, na ograniczony okres i na warunkach określonych umową i ustawodawstwem krajowym;

  f.  wywieranie większego nacisku na innych partnerów negocjacyjnych w celu dalszego proponowania krajom BRICS, zwłaszcza Indiom i Brazylii, by przyłączyły się do negocjacji i przyjęły wniosek złożony przez Chiny, pod warunkiem, że Chiny będą gotowe dostosować się do ambicji poszczególnych stron, w szczególności jeśli chodzi o poziom zaproponowanych zobowiązań w zakresie dostępu do rynku i traktowania narodowego, oraz w celu uniknięcia ponownej dyskusji nad strukturą porozumienia i kluczowymi przepisami rozdziałów regulacyjnych, w sprawie których osiągnięto już porozumienie;

  g.  zachęcenie nowych stron do udziału w negocjacjach nad TiSA, nawet jeżeli rozmowy już obejmują takie kraje jak UE, USA i Japonia, które są odpowiedzialne za dużą część światowego handlu usługami finansowymi; dążenie – w celu osiągnięcia bardzo istotnych wyników dla UE – do daleko idących zobowiązań (zwłaszcza dotyczących dostępu do rynku) ze strony krajów, które obecnie nie mają dwustronnych umów handlowych z UE, takich jak Australia, Nowa Zelandia, Hongkong i Tajwan, które mają bardzo ograniczone zobowiązania na szczeblu wielostronnym, jak np. Chile i Turcja, albo bardzo ograniczone dwustronne zobowiązania w dziedzinie usług finansowych, jak Meksyk;

  h.  zapewnienie, aby TiSA w żaden sposób nie utrudniało programu negocjacyjnego WTO, lecz raczej wspierało cenną dyskusję dotyczącą określenia najlepszych sposobów przezwyciężania niepotrzebnych przeszkód handlowych dla usług finansowych oraz rozwijania najlepszych praktyk regulacyjnych dotyczących usług finansowych propagujących cele gospodarcze oraz w zakresie zrównoważonego rozwoju, a także przygotowało grunt pod ich ewentualne przyjęcie na szczeblu wielostronnym, w oparciu o już istniejące przepisy na szczeblu wielostronnym;

  i.  wezwanie stron negocjacji do ustanowienia dyscypliny regulacyjnej w dziedzinie usług finansowych wykraczających poza załącznik WTO do GATS w sprawie usług finansowych, który obejmuje już wszystkie strony TiSA jako członków WTO, jak również do podjęcia większych zobowiązań wykraczających poza postanowienia sui generis „Ustaleń w sprawie zobowiązań dotyczących usług finansowych”, które nie są obowiązkowe dla członków WTO, a zatem obejmują tylko bardzo ograniczoną liczbę stron TiSA; dążenie do włączenia do rozdziału TiSA dotyczącego usług finansowych ostrożnościowej klauzuli wyłączenia w oparciu o wersję uzgodnioną w umowie gospodarczo-handlowej UE-Kanada, która wzmacnia wyłączenie określone w art. 2 lit. a) załącznika do GATS w sprawie usług finansowych, które zachowuje suwerenne prawo stron do podejmowania środków ze względów ostrożnościowych, w stopniu, w jakim środki te nie mają na celu unikania innych zobowiązań, tak aby zachować zdolność rządów do podejmowania działań niezbędnych do zachowania stabilności i integralności systemu finansowego; podjęcie działania, aby kluczowe elementy ustaleń, takie jak szczegółowe przepisy dotyczące przekazywania danych i niedyskryminacyjnego dostępu do systemów rozliczeń, zostały umieszczone w TiSA oraz poprawa treści ustaleń w celu dostosowania ich do rzeczywistego obecnego kierunku polityki UE w tych dziedzinach;

  j.  ustanowienie w przepisach rozdziału dotyczącego usług finansowych rygorystycznych przepisów horyzontalnych dotyczących przejrzystości regulacyjnej, co powinno zwiększyć zdolności wszystkich zainteresowanych podmiotów do dokonania analizy ustaw, przepisów i decyzji publicznych oraz do przygotowania się do nich, a także zwiększyć zaufanie podmiotów świadczących usługi finansowe do prowadzenia działalności za granicą lub świadczenia usług na rzecz klientów z państw trzecich, bez podważania odpowiednich i ugruntowanych procesów demokratycznych, a także przedstawienie rozwiązań gwarantujących poszanowanie traktowania narodowego transgranicznych dostawców usług finansowych; podjęcie w tym celu natychmiastowych działań, aby zmniejszyć różnice między różnymi sposobami obecnego uznawania przez kraje równoważności systemów regulacyjnych i nadzorczych innych jurysdykcji, co obecnie powoduje fragmentację światowych rynków usług finansowych, poprzez osiągnięcie wspólnego stanowiska, że decyzja dotycząca równoważności powinna być wynikiem przejrzystej oceny tego, czy przepisy w każdej jurysdykcji osiągają takie same cele, oraz że choć taka decyzja powinna być następstwem wczesnych i częstych dialogów dwustronnych, to może ona być jednostronna, gdy wzajemne uznanie jest niemożliwe;

  k.  dopilnowanie, by zgodnie z zasadą proporcjonalności w działaniach UE, jak określono w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), Komisja nie akceptowała w ramach TiSA wymogów w zakresie przepisów krajowych, które wykraczałyby poza to, co jest konieczne do osiągnięcia wyżej wymienionych celów;

  l.  zapewnienie, aby TiSA przyczyniało się do ograniczenia podwójnego opodatkowania i w żaden sposób nie ułatwiało oszustw podatkowych, uchylania się od opodatkowania, agresywnego planowania podatkowego lub prania pieniędzy w obszarze usług finansowych, ani nie tworzyło luk prawnych, które mogą być wykorzystywane do tego rodzaju działań; zapewnienie, że TiSA zachęca swoje umawiające się strony, w szczególności cztery kraje znajdujące się również na unijnej czarnej liście rajów podatkowych, do przyjęcia i dotrzymania wspólnego standardu do wymiany informacji (CRS) OECD dotyczącego automatycznej wymiany informacji (AWI) do celów podatkowych, zaleceń OECD przeciwko erozji podstawy opodatkowania i przenoszenia zysków (BEPS) oraz globalnych norm Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF) w zakresie zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu zgodnie z zaleceniem Komisji z dnia 6 grudnia 2012 r. dotyczącym środków mających na celu zachęcenie państw trzecich do stosowania minimalnych norm dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania[12];

  m.  przyjęcie rozsądnego podejścia w odniesieniu do transgranicznych przepływów danych finansowych, poprzez zakazanie środków bezprawnie uniemożliwiających przetwarzanie lub przekazywanie informacji finansowych z lub na terytorium danego kraju przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony danych osobowych (uznawanej za jedno z praw podstawowych zgodnie z art. 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej), prywatności oraz poufności poszczególnych zapisów i rachunków, przyczyniając się w ten sposób do poprawy ustaleń GATS w sprawie usług finansowych; zapewnienie w związku z tym, że każde porozumienie w sprawie TiSA będzie w pełni zgodne ze zmienionym rozporządzeniem UE w sprawie ochrony danych;

  n.  dopilnowanie – w odniesieniu do nabywania usług finansowych przez podmioty publiczne – aby ostatnio przyjęte unijne przepisy dotyczące zamówień publicznych były w ramach prowadzonych negocjacji objęte ochroną i wsparciem, zwłaszcza w odniesieniu do dostępu MŚP do rynku zamówień publicznych, kryteriów kwalifikowalności opierających się na najkorzystniejszym stosunku jakości do ceny zamiast najniższej ceny, rynków zarezerwowanych dla przedsiębiorstw realizujących cele gospodarki społecznej i możliwości wspierania przez organy zamawiające współpracy między społecznościami oraz utrzymywania progów dotyczących zwolnienia przetargów z przepisów unijnych i międzynarodowych;

  o.  zapewnienie jak najwyższego poziomu przejrzystości, dialogu i rozliczalności podczas całego procesu negocjacji, zgodnie z obowiązkiem Komisji wynikającym z TFUE; upewnienie się, że członkowie Komisji Handlu Międzynarodowego Parlamentu Europejskiego otrzymują wszystkie dokumenty negocjacyjne związane z TiSA i że członkowie odpowiednich komisji Parlamentu Europejskiego mają dostęp do skonsolidowanych tekstów negocjacyjnych i informacji odnoszących się do ich zakresu kompetencji; zintensyfikowanie wysiłków na rzecz zapewnienia przejrzystości wobec społeczeństwa, które przybrały na sile od wyborów europejskich w 2014 r., w ramach których publikowane były dotychczas oferty dostępu do rynku UE i mandat udzielony przez Radę;

  p.  jak najszybsze opublikowanie niezależnej oceny wpływu na zrównoważony rozwój oraz uaktualnienie jej po zakończeniu negocjacji;

  q.  zgodnie z art. 14 i 105 TFUE, jak również protokołem 26 do TFUE, wykluczenie ze zobowiązań UE obecnych i przyszłych usług świadczonych w ogólnym interesie oraz usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym (w tym m.in. wodę, zdrowie, usługi socjalne, systemy zabezpieczenia społecznego i edukację); upewnienie się, że władze europejskie, krajowe i lokalne zachowują pełne prawo do wprowadzania, przyjmowania, utrzymywania lub uchylania dowolnych środków dotyczących uruchamiania, organizacji, finansowania i świadczenia usług społecznych; stosowanie tego wyłączenia niezależnie od sposobu świadczenia i finansowania tych usług.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	1.12.2015
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	38 14 6
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Gerolf Annemans, Burkhard Balz, Hugues Bayet, Pervenche Berès, Esther de Lange, Fabio De Masi, Anneliese Dodds, Markus Ferber, Jonás Fernández, Sven Giegold, Sylvie Goulard, Roberto Gualtieri, Brian Hayes, Gunnar Hökmark, Danuta Maria Hübner, Petr Ježek, Othmar Karas, Georgios Kyrtsos, Werner Langen, Sander Loones, Bernd Lucke, Olle Ludvigsson, Ivana Maletić, Costas Mavrides, Bernard Monot, Luděk Niedermayer, Stanisław Ożóg, Dimitrios Papadimoulis, Sirpa Pietikäinen, Dariusz Rosati, Pirkko Ruohonen-Lerner, Alfred Sant, Molly Scott Cato, Peter Simon, Renato Soru, Theodor Dumitru Stolojan, Marco Valli, Tom Vandenkendelaere, Cora van Nieuwenhuizen, Jakob von Weizsäcker, Marco Zanni, Sotirios Zarianopoulos
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Matt Carthy, Philippe De Backer, Ashley Fox, Doru-Claudian Frunzulică, Ildikó Gáll-Pelcz, Marian Harkin, Barbara Kappel, Verónica Lope Fontagné, Paloma López Bermejo, Thomas Mann, Alessia Maria Mosca, Michel Reimon, Maria João Rodrigues
Zastępcy (art. 200 7ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Agnes Jongerius, Anneleen Van Bossuyt, Igor Šoltes

3.12.2015

OPINIA Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

dotycząca zaleceń dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjowania porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)

(2015/2233(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Thomas Händel

WSKAZÓWKI

Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  podkreśla znaczenie pełnej i skutecznej ratyfikacji, wdrożenia i egzekwowania ośmiu podstawowych konwencji MOP w dziedzinie pracy przez sygnatariuszy TiSA; wzywa sygnatariuszy TiSA do przestrzegania i propagowania innych ważnych konwencji MOP, umów i rezolucji ONZ, które obejmują m.in. Konwencję dotyczącą postanowień o pracy w umowach zawieranych przez władze publiczne (nr 94), program godnej pracy oraz Międzynarodową konwencję o ochronie praw wszystkich pracowników migrujących i członków ich rodzin;

2.  domaga się przepisów umożliwiających egzekwowanie uzgodnionych norm MOP i innych standardów; uważa, że każde przyszłe porozumienie w sprawie handlu usługami musi zawierać klauzulę dotyczącą mechanizmów kontroli i egzekwowania, aby zniechęcić firmy do naruszania praw pracowniczych i socjalnych, w tym układów zbiorowych, oraz zapobiec takim naruszeniom; apeluje, aby w przypadku pojawienia się sporów dotyczących przepisów prawa pracy spory takie podlegały mechanizmom rozstrzygania sporów, z możliwością nałożenia sankcji i przy należytym uwzględnieniu organów nadzorczych MOP;

3.  apeluje o podjęcie działań w celu zadbania o to, by porozumienie TiSA przyczyniło się w sposób sprawiedliwy i znaczący do tworzenia miejsc pracy oraz ustanowiło ambitne standardy handlu usługami, obejmujące główne problemy XXI wieku, zwłaszcza utrzymujący się kryzys zatrudnienia w niektórych państwach członkowskich, rosnące nierówności, bezrobocie młodzieży i inne wyzwania społeczne, a ponadto domaga się wspierania wyższych poziomów ochrony norm pracy i norm środowiskowych, zwalczania wszelkich form dumpingu socjalnego oraz zapewnienia przestrzegania zakazu dyskryminacji;

4.  zwraca uwagę na znaczącą rolę sektora usług w gospodarce UE, który odpowiada za 70% działalności gospodarczej oraz za 90% nowych miejsc pracy; jednocześnie zauważa, że 90% światowego wzrostu generowane jest poza UE, i w związku z tym podkreśla, iż kluczowe znaczenie ma zapewnienie możliwości dostępu do nowych rynków dla sygnatariuszy traktatu oraz zagwarantowanie sprawiedliwego, niedyskryminacyjnego i równego traktowania usługodawców; przypomina, jak istotną rolę odgrywa sektor usług w tworzeniu miejsc pracy dla wysoko wykwalifikowanych pracowników w UE; podkreśla, że należy dopilnować, by wykorzystano potencjał porozumienia w zakresie wsparcia tworzenia miejsc pracy w UE; uważa, że musi ono również gwarantować wzmocnienie i poprawę obowiązujących standardów z myślą o ich wprowadzeniu w szerszym zakresie na poziomie wielostronnym;

5.  podkreśla, jak duży potencjał w zakresie zrównoważonego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu i tworzenia nowych miejsc pracy dla wysoko wykwalifikowanych pracowników miałoby podpisanie wyważonego porozumienia; oczekuje szczególnego uwzględnienia konkretnych przeszkód, z którymi zmagają się MŚP, gdyż przedsiębiorstwa te tworzą najwięcej miejsc pracy;

6.  podkreśla, że należy wspierać potencjalne szanse, jakie stwarza TiSA w zakresie internacjonalizacji europejskich przedsiębiorstw, za pośrednictwem dobrej polityki umożliwiającej pracownikom przystosowanie się do nowych warunków; podkreśla, że UE udostępniła mechanizmy finansowania, które mogą wesprzeć te procesy, w szczególności w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego;

7.  domaga się niezwłocznego informowania Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, gdyby postanowienia ostatecznego porozumienia TiSA zagrażały normom w ww. obszarach lub stały w sprzeczności z tymi normami, aby umożliwić dyskusję i podjęcie stosownych decyzji;

8.  podkreśla, że rosnącej mobilności powinny towarzyszyć wysokie normy socjalne i normy pracy, aby zapewnić pracownikom ochronę przed wyzyskiem; jest szczególnie zaniepokojony skutkami złożonych transgranicznych łańcuchów podwykonawczych, które powodują, że bardzo trudno jest zagwarantować i monitorować zgodność z przepisami; podkreśla, że inspekcje pracy i związki zawodowe mają do odegrania kluczową rolę w zapobieganiu nadużyciom i ich monitorowaniu; domaga się efektywniejszego transgranicznego dostępu do danych w UE;

9.  w związku z tym wzywa Komisję, by rozważyła zaproponowanie unijnych przepisów gwarantujących odpowiedzialność, szczególnie w długich łańcuchach podwykonawczych, i uważa, że taka odpowiedzialność musi również obowiązywać firmy z krajów trzecich i musi być możliwa do wyegzekwowania;

10.  podkreśla fakt, że inspekcje pracy w szczególności napotykają wyzwania w trakcie monitorowania firm zatrudniających migrantów oraz pracowników delegowanych z UE i państw trzecich; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do zwiększenia liczby pracowników i zasobów, którymi dysponuje inspekcja pracy, oraz do zrealizowania celu, jakim jest powoływanie jednego inspektora na 10 000 pracowników, zgodnie z zaleceniami MOP;

11.  zachęca Komisję, aby dążyła do osiągnięcia celu społecznego, który wyznaczyła sobie w negocjacjach w sprawie TiSA w postaci klauzuli dotyczącej warunków pracy; przypomina, że w celu zapewnienia jakości usług niezbędne jest poszanowanie przepisów prawa socjalnego i prawa pracy na szczeblach europejskim i krajowym, jak również układów zbiorowych i norm socjalnych; przypomina, że nie należy wykluczyć negatywny wpływ na politykę społeczną i politykę zatrudnienia oraz warunki pracy w państwach członkowskich a, w stosownych przypadkach, w UE;

12.  w związku z tym wzywa do wyłączenia norm pracy z koncepcji pozataryfowych i technicznych barier handlowych oraz do włączenia partnerów społecznych w proces współpracy regulacyjnej na zasadzie zrównoważonej reprezentacji w celu dopilnowania, by ta współpraca regulacyjna nie ograniczała prawa rządów i Parlamentu Europejskiego do stanowienia przepisów w interesie publicznym i by nie prowadziła do paraliżu regulacyjnego lub osłabienia norm pracy, w tym norm BHP;

13.  uważa, że wszystkim pracownikom, niezależnie od ich kraju pochodzenia, muszą przysługiwać w danym miejscu pracy takie same prawa i warunki zatrudnienia jak obywatelom państwa, w którym pracują; uważa ponadto, że każde przyszłe porozumienie w sprawie handlu usługami musi zawierać klauzulę uniemożliwiającą firmom obchodzenie lub podważanie prawa do przeprowadzania akcji protestacyjnych przez wykorzystywanie pracowników z krajów trzecich w trakcie negocjacji dotyczących układów zbiorowych i sporów zbiorowych;

14.  domaga się podjęcia kroków zgodnie z art. 14 i 106 TFUE, jak również z protokołem 26 do TUE w celu wyłączenia z zakresu porozumienia obecnych i przyszłych usług świadczonych w interesie ogólnym oraz usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym (obejmujących m.in. wodę, zdrowie, usługi socjalne, systemy zabezpieczenia społecznego i edukację) w celu zagwarantowania, że władze europejskie, krajowe i lokalne zachowają pełne prawo do wprowadzania, przyjmowania, utrzymywania lub uchylania dowolnych środków dotyczących uruchamiania, organizacji, finansowania i świadczenia usług publicznych, do stosowania tego wyłączenia niezależnie od sposobu świadczenia i finansowania tych usług oraz do dopilnowania, by systemy zabezpieczenia społecznego zostały wyłączone z negocjacji;

15.  ponadto domaga się, by ani klauzule zapadkowe, ani klauzule zawieszające nie miały zastosowania do zobowiązań dotyczących dostępu do rynku czy traktowania narodowego;

16.  zwraca się do Komisji o zagwarantowanie możliwości stosowania kryteriów ekologicznych i socjalnych, w tym kryteriów dotyczących równości płci, przy udzielaniu zamówień publicznych; podkreśla, że umowy handlowe nie powinny w żadnym wypadku wpływać na postanowienia dyrektywy o zamówieniach publicznych, które gwarantują egzekwowanie prawa pracy i umożliwiają instytucjom zamawiającym korzystanie ze specjalnych przepisów dotyczących usług socjalnych, usług opieki zdrowotnej i innych usług świadczonych bezpośrednio danej osobie; przypomina Komisji o bardzo delikatnym charakterze kwestii związanych z uregulowaniem koncesji na usługi oraz o potrzebie zachowania przestrzeni politycznej, aby zareagować na nieudane modele partnerstwa publiczno-prywatnego;

17.  uważa, że negocjacjom w sprawie dalszej liberalizacji unijnych usług transgranicznych powinny towarzyszyć zgodnie z praktykami krajowymi środki ochrony socjalnej, takie jak systemy dochodu minimalnego, oraz ogólnounijna współpraca na rzecz zagwarantowania warunków pracy zgodnych z odpowiednimi przepisami pracowniczymi i socjalnymi oraz układami zbiorowymi obowiązującymi w kraju, w którym świadczona jest dana usługa, a tym samym wykonywana jest praca; uważa, że powinno to pozostać bez uszczerbku dla korzystniejszych przepisów ustawodawstwa lub umów obowiązujących w kraju wysyłającym;

18.  uważa, że nie można osłabiać zdolności rządów do przyjmowania odpowiedzialnych pod względem społecznym i ekologicznym strategii dotyczących zamówień publicznych, odpowiadających na potrzeby społeczne i środowiskowe, i w związku z tym apeluje, aby każde porozumienie przestrzegało konwencji MOP nr 94 dotyczącej postanowień o pracy w umowach zawieranych przez władze publiczne;

19.  zachęca instytucje europejskie do dalszego przeprowadzania niezależnych i gruntownych ocen skutków społecznych, koncentrujących się na ewentualnym wpływie TiSA na sytuację społeczną i sytuację w zakresie zatrudnienia w UE i w innych krajach będących stronami tego porozumienia i uwzględniających dostępność, przystępność cenową, jakość i niedyskryminacyjny równy dostęp do usług świadczonych w interesie ogólnym oraz usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym; wzywa do publikowania stale aktualizowanych prognoz statystycznych dotyczących utraty i tworzenia miejsc pracy w związku z ewentualnym porozumieniem, aby Komisja mogła w porę podjąć interwencję w celu wsparcia odpowiednich regionów lub państw członkowskich; wzywa ponadto do ustanowienia systemu monitorowania, aby zapobiegać wszelkim przypadkom naruszeń;

20.  uważa, że UE powinna podejmować bardzo ograniczone zobowiązania dotyczące jakichkolwiek przyszłych przepisów w ramach obecnego sposobu 1 określonego w GATS, aby nie osłabić wysokich norm i warunków pracy w UE przez świadczenie usług z krajów trzecich, szczególnie w sektorze ICT;

21.  uważa, że należy ograniczyć bariery regulacyjne w celu zagwarantowania, że mobilność wysoko wykwalifikowanych pracowników będzie korzystna nie tylko dla europejskich przedsiębiorstw, lecz również dla europejskich pracowników; ponownie podkreśla, jak ważne jest dopilnowanie, by porozumienie TiSA w żadnym wypadku nie uniemożliwiało stosowania norm zatrudnienia i norm społecznych, w tym norm dotyczących delegowania pracowników;

22.  przypomina, że postanowienia TiSA dotyczące sektora transportu nie mogą szkodzić europejskim pracownikom tego sektora; zachęca Komisję do określenia precyzyjnych ograniczeń w zakresie kabotażu, aby zapobiec dumpingowi socjalnemu;

23.  domaga się jasnej definicji pracowników objętych załącznikiem dotyczącym sposobu 4;

24.  uważa, że porozumienie musi w pełni respektować prawo danego sygnatariusza do zmiany lub wycofania jednego z elementów ze swojej listy, jak przewiduje art. XXI GATS; oczekuje, że porozumienie, a szczególnie załącznik dotyczący sposobu 4, będzie zawierać postanowienia mające na celu uniemożliwienie stosunków pracy opartych na wyzysku pracowników z zagranicy oraz klauzulę bezpieczeństwa umożliwiającą stronom TiSA stosowanie wszelkich niezbędnych zabezpieczeń w przypadku presji na płace krajowe, zagrożenia praw pracowników krajowych lub naruszenia innych uzgodnionych norm;

25.  wzywa do podjęcia dalszych działań w celu otwarcia rynku zamówień publicznych na wszystkie kraje negocjujące TiSA; podkreśla, że aby otrzymać zamówienia, firmy muszą spełniać podstawowe normy pracy i normy socjalne MOP; uważa, że zamówień nie należy udzielać jedynie w oparciu o cenę, ale że środki takie nie mogą funkcjonować jako forma barier handlowych;

26.  podkreśla starania podejmowane przez Komisję na rzecz zapewnienia jak największej przejrzystości negocjacji; domaga się jednak – zgodnie z zaleceniami Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie TTIP – kontynuacji i intensyfikacji obecnych działań na rzecz zwiększenia przejrzystości negocjacji przez publikację dokumentów związanych z TiSA; apeluje o podjęcie środków na rzecz zacieśnienia współpracy – prowadzonej w sposób ciągły i przejrzysty – z parlamentami narodowymi i wszystkimi zainteresowanymi ministerstwami na szczeblu państw członkowskich podkreśla znaczenie zainteresowanych podmiotów, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i partnerów społecznych oraz ich wiedzy fachowej oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby zaangażowały ich i ściśle z nimi współpracowały w całym procesie negocjacji w sprawie TiSA, zwłaszcza w odniesieniu do ewentualnych skutków, jakie ewentualne porozumienie dotyczące handlu usługami może mieć dla rynku pracy; zachęca wszystkie zainteresowane strony do aktywnego udziału i do przedstawiania inicjatyw, obaw, kwestii problematycznych i dostarczania informacji istotnych dla negocjacji oraz wzywa Komisję do uwzględnienia w większym stopniu wkładu partnerów społecznych i społeczeństwa obywatelskiego;

27.  uważa, że należy utrzymać możliwość stosowania przez kraje testów potrzeb ekonomicznych;

28.  wyraża ubolewanie, że przez przyjęciem mandatu Rada nie zasięgnęła opinii Parlamentu; uważa, że zaprzepaszczono tym samym szansę na uczynienie negocjacji jak najbardziej demokratycznymi oraz na zaangażowanie od samego początku podmiotów, na które TiSA będzie miało największy wpływ;

29.  ubolewa nad obecnym brakiem statystyk i danych dotyczących przemieszczania się osób fizycznych (sposób 4) na mocy już istniejącego Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS); zwraca uwagę na zamiar włączenia do TiSA podobnego rozdziału; zwraca uwagę na znaczenie monitorowania tej kategorii usługodawców, aby unikać nadużywania przepisów i wykorzystywania obywateli krajów trzecich; wzywa Komisję, aby w trybie pilnym zgromadziła i przedstawiła informacje na temat liczby i rodzaju usługodawców przybywających do UE zgodnie ze sposobem 4 GATS, w tym na temat czasu trwania ich pobytu; podkreśla, że wszelkie przyszłe przepisy dotyczące sposobu 4 muszą dotyczyć wyłącznie wysoko wykwalifikowanych specjalistów, tj. osób z wykształceniem wyższym zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych wyższego szczebla, których okres pobytu w UE musi mieć konkretny cel, być dokładnie określony czasowo i podlegać szczegółowym warunkom;

30.  ponadto wzywa do przyjęcia dyrektywy UE w sprawie harmonizacji i monitorowania przepływu indywidualnych usługodawców z krajów trzecich, którzy przybywają do UE na mocy tych przepisów, aby określić warunki wjazdu i pobytu indywidualnych usługodawców;

31.  podkreśla, że państwa członkowskie muszą zachować pełną suwerenność przy podejmowaniu decyzji o tym, czy zobowiązać się do przestrzegania jakichkolwiek przyszłych przepisów dotyczących sposobu 4; ponadto podkreśla, że wszystkie sektory ujęte w tych przepisach muszą zostać określone wspólnie z partnerami społecznymi i przy pełnej współpracy z nimi;

32.  podkreśla, że przed podjęciem jakichkolwiek nowych zobowiązań dotyczących światowego handlu usługami Komisja musi dostarczyć obszerną ocenę wpływu wszystkich określonych w GATS obecnych sposobów świadczenia usług na gospodarkę i rynek pracy od czasu wejścia tego układu w życie; ponadto wzywa Komisję, aby jak najszybciej przedłożyła ocenę skutków TiSA w odniesieniu do warunków pracy, możliwego wpływu na zjawisko nieuczciwej konkurencji oraz ewentualnego pogorszenia sytuacji w niektórych sektorach ze względu na większą konkurencję ze strony krajów trzecich.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	3.12.2015
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	38 11 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Laura Agea, Guillaume Balas, Tiziana Beghin, Brando Benifei, Mara Bizzotto, Vilija Blinkevičiūtė, Enrique Calvet Chambon, David Casa, Ole Christensen, Elena Gentile, Arne Gericke, Marian Harkin, Danuta Jazłowiecka, Agnes Jongerius, Jan Keller, Ádám Kósa, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Zdzisław Krasnodębski, Jean Lambert, Jérôme Lavrilleux, Jeroen Lenaers, Javi López, Thomas Mann, Dominique Martin, Anthea McIntyre, Joëlle Mélin, Elisabeth Morin-Chartier, Emilian Pavel, Georgi Pirinski, Marek Plura, Sofia Ribeiro, Anne Sander, Sven Schulze, Siôn Simon, Jutta Steinruck, Ulrike Trebesius, Marita Ulvskog, Tatjana Ždanoka, Jana Žitňanská
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Lynn Boylan, Mircea Diaconu, Tania González Peñas, Paloma López Bermejo, Csaba Sógor, Monika Vana, Flavio Zanonato
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Diane James, Martina Michels, Estefanía Torres Martínez

21.10.2015

OPINIA Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjacji porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)

(2015/2233(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: David Borrelli

WSKAZÓWKI

Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

w związku z trwającymi negocjacjami porozumienia TiSA kieruje do Komisji następujące zalecenia:

w zakresie podejścia ogólnego

1.  zapewnić: najwyższy poziom przejrzystości i odpowiedzialności, dostęp do dokumentów negocjacyjnych i konsultacje ze społeczeństwem obywatelskim, przedsiębiorstwami i partnerami społecznymi; stosowanie takich samych zasad wobec usługodawców z UE i spoza UE; wzajemność w stosunkach między stronami, na wszystkich szczeblach, odzwierciedlając ich jednakowe ambicje; terminowe i dokładne oceny skutków; dołożenie wszelkich starań, które nadadzą TiSA prawdziwie wielostronny charakter, dzięki wynegocjowaniu klauzuli przystąpienia do porozumienia i przyjmowaniu z otwartymi rękami tych, którzy podzielają podobny poziom ambicji jak strony;

2.  zagwarantować: państwom członkowskim nieograniczoną zdolność regulowania, świadczenia i finansowania już istniejących i przyszłych usług użyteczności publicznej i usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym na wszystkich szczeblach; poświęcenie szczególnej uwagi usługom telekomunikacyjnym i energetycznym, które są kluczowe z punktu widzenia obywateli i przedsiębiorstw oraz przyczyniają się do zwiększenia spójności, tworzenia przyjaznego klimatu dla handlu elektronicznego i przedsiębiorczości oraz wysokiej jakości zatrudnienia; przestrzeganie przepisów UE dotyczących ochrony danych i prywatności;

w zakresie rynku usług telekomunikacyjnych

3.  zapewnić: że TiSA przyniesie wyraźne korzyści konsumentom i przedsiębiorstwom UE, zwłaszcza MŚP i przedsiębiorcom; że przedsiębiorstwa spoza UE z rynków oligopolistycznych nie będą wykorzystywać rozdrobnienia rynku UE do swoich celów; równe szanse wszystkim podmiotom;

4.  zagwarantować: że podmioty UE w krajach sygnatariuszach TiSA będą miały sprawiedliwy i jednakowy dostęp do rynku, wolny od barier pozataryfowych i barier wewnętrznych, w tym wymogów regulacyjnych i licencyjnych, braku symetrii norm, wymogów lub ograniczeń technologicznych oraz przepisów dotyczących wspólnego korzystania z infrastruktury (zwłaszcza na odcinkach końcowych), które faworyzują operatorów zasiedziałych; że sygnatariusze TiSA będą przestrzegać zasady otwartego i niedyskryminacyjnego dostępu usługodawców do internetu;

5.  unikać zaciągania wszelkich nowych zobowiązań, które mogłyby podważyć przepisy UE; utrzymać uprawnienia organów regulacyjnych UE; podtrzymać zasadę otwartego zarządzania internetem; zagwarantować, że wszyscy sygnatariusze TiSA będą mieli niezależny organ regulacyjny w dziedzinie telekomunikacji.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	1.12.2015

3.12.2015

OPINIA Komisji Transportu i Turystyki

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjowania porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)

(2015/2233(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Wim van de Camp

WSKAZÓWKI

Komisja Transportu i Turystyki zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  w kontekście trwających negocjacji nad porozumieniem w sprawie handlu usługami zwraca się do Komisji z następującymi zaleceniami:

(i)  należy pamiętać o znaczeniu usług transportu, turystyki i dostaw dla europejskiej gospodarki i zatrudnienia, mając na uwadze, że europejscy armatorzy kontrolują 40 % światowej floty handlowej, że sektor lotnictwa zapewnia ponad 5 mln miejsc pracy, a także że europejski sektor kolejowy odpowiada za ponad połowę światowej produkcji sprzętu kolejowego i światowych usług w tym obszarze, a transport drogowy pozostaje istotny dla logistyki w UE; należy docenić potencjał usług transportowych w obniżaniu poziomu bezrobocia w Europie; należy dostrzec wpływ liberalizacji handlu w dziedzinie usług na branżę turystyczną;

(ii)  należy dopilnować, aby w negocjacjach brano pod uwagę szybko zmieniający się charakter sektora transportu oraz rosnące w codziennym życiu Europejczyków znaczenie środków transportu charakterystycznych dla gospodarki społecznościowej;

(iii)  należy podkreślić, że przepisy UE i państw członkowskich przewidują korzyści dla pracowników, w tym zagwarantowanie ich bezpieczeństwa; należy podkreślić, że wszystkie podmioty świadczące usługi w UE, niezależnie od tego, czy są to podmioty zagraniczne, czy też krajowe, muszą przestrzegać wspomnianych przepisów; należy uznać, że jakość usług jest z natury rzeczy powiązana z jakością zatrudnienia i obowiązującymi ramami prawnymi; należy wziąć pod uwagę aspekty zapewnienia równowagi społecznej i środowiskowej przewidziane w porozumieniu; należy uniknąć zakłóceń rynku spowodowanych nieuczciwą praktyką w zakresie zatrudnienia, a jednocześnie zapewnić poszanowanie istniejących praw socjalnych;

(iv)  należy uwzględnić znaczenie usług świadczonych w interesie ogólnym w sektorze transportu i zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych, jak również wkład tego sektora na rzecz spójności społecznej i terytorialnej;

(v)  należy wzmocnić przepisy dotyczące praw pasażerów we wszystkich rodzajach transportu, aby porozumienie to przyniosło korzyści również i konsumentom;

(vi)  w perspektywie długofalowej należy dążyć do osiągnięcia wyższej jakości usług transportowych i norm bezpieczeństwa, a jednocześnie do ograniczenia czasu transportu, zachęcając tym samym do zwiększania wydajności i innowacyjności w tym obszarze;

(vii)  należy zadbać o to, by w negocjacjach w pełni i w duchu wzajemności uwzględniono sektor transportu i sektor turystyki; należy przewidzieć działania polityczne w odpowiedzi na przemiany w sektorach transportu, usług pocztowych i kurierskich; należy przestrzegać zasady niedyskryminacji; należy wykluczyć publiczne usługi transportowe z zakresu porozumienia;

(viii)  należy pamiętać o negatywnych doświadczeniach wynikających z liberalizacji, takich jak negatywny wpływ na jakość usług, warunki pracy oraz bezpieczeństwo i ochronę transportu;

(ix)  należy dążyć do podjęcia negocjacji nad rozporządzeniem, które będzie regulowało takie kwestie jak przejrzystość, terminy, sprawiedliwość proceduralna, zbędne obciążenia, niedyskryminacja i rekompensata, a jednocześnie nadal będzie zawierało wymóg, by zagraniczne przedsiębiorstwa pragnące oferować usługi transportu lub dostaw w UE przestrzegały obowiązujących unijnych standardów regulacyjnych; należy zwrócić się do krajów trzecich o podanie do publicznej wiadomości, poprzez specjalne dokumenty informacyjne, obowiązujących w nich przepisów w tym zakresie, celem ułatwienia dialogu i zwiększenia jego efektywności;

(x)  należy wyłączyć z zakresu stosowania TiSA wszystkie usługi związane z transportem publicznym oraz usługami pocztowymi o charakterze publicznym;

(xi)  należy zająć się nałożonymi przez niektóre państwa ograniczeniami w sektorze lotnictwa w zakresie zagranicznej własności i kontroli linii lotniczych, a także ograniczeniami uprawnień dotyczących kabotażu; należy dążyć – jako do celu długoterminowego – do przyjęcia wiążących zasad handlu międzynarodowego w sektorze lotnictwa, uznając jednocześnie odpowiedzialność Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego za uregulowania dotyczące ekonomii i bezpieczeństwa; jeżeli ważni partnerzy handlowi odnoszą się niechętnie do dokonywania znacznych postępów, należy poszukiwać innych możliwości, aby zadbać o to, by przewoźnicy europejscy prowadzili działalność w warunkach sprawiedliwej konkurencji;

(xii)  należy pamiętać, że transport morski odgrywa kluczową rolę w gospodarce światowej, zarówno jako sektor, jak i jako pośrednik w handlu międzynarodowym; należy dążyć do przyjęcia jasnego tekstu zawierającego zdecydowane zobowiązania w sprawie zapewnienia dostępu do portów, a także dostępu do rynku oraz traktowania międzynarodowych morskich usług transportowych na równi z usługami krajowymi;

(xiii)  należy wykorzystać tę szansę, aby włączyć obowiązujące prawodawstwo i praktyki w transporcie morskim do prawnie wiążącego międzynarodowego tekstu, który w przyszłości uniemożliwi stronom wprowadzenie protekcjonistycznych przepisów, takich jak normy ustanowione przez Międzynarodową Organizację Morską i Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego;

(xiv)  należy zająć się obecnymi ograniczeniami w zakresie morskich usług transportu i usunąć je oraz należy dążyć do wzajemności, gdyż przedsiębiorstwa z UE mają bardzo często utrudniony dostęp do niektórych segmentów rynku za granicą, które w UE są otwarte dla przedsiębiorstw zagranicznych, na przykład w żegludze bliskiego zasięgu i sektorze kabotażu;

(xv)  należy zachować prawa państw członkowskich dotyczące istniejących lub przyszłych uregulowań krajowych oraz dwustronnych i wielostronnych umów o transporcie drogowym, w tym wymogi w zakresie zezwoleń na tranzyt;

(xvi)  należy przeciwstawić się wszelkim zobowiązaniom w zakresie dostępu do rynku w sektorze transportu drogowego, w szczególności w odniesieniu do sposobu 4, gdyż mogłyby one prowadzić do przepływu pracowników przez granice bez żadnej ochrony zatrudnienia oraz do osłabienia nadrzędnego prawa pracy w kraju przyjmującym;

(xvii)  należy dopilnować, aby większy dostęp usług dostawczych do rynków krajów trzecich nie zagroził istniejącym zobowiązaniom w zakresie usługi powszechnej w sektorze usług pocztowych; należy uznać zasadniczą rolę powszechnych usług pocztowych w propagowaniu spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej; należy wzmocnić te usługi powszechne;

2.  ubolewa nad dotychczasowym wyraźnym brakiem przejrzystości oraz faktem, że Parlament nie miał możliwości wyrażenia swojego stanowiska, zanim Rada przyjęła mandat negocjacyjny;

3.  domaga się, by wszyscy posłowie do Parlamentu Europejskiego otrzymali wszelkie dokumenty dotyczące negocjacji w sprawie TiSA i by wszystkie teksty negocjacyjne zostały upublicznione.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	3.12.2015
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	27 14 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Daniela Aiuto, Lucy Anderson, Marie-Christine Arnautu, Georges Bach, Izaskun Bilbao Barandica, Deirdre Clune, Michael Cramer, Luis de Grandes Pascual, Isabella De Monte, Jacqueline Foster, Bruno Gollnisch, Stelios Kouloglou, Merja Kyllönen, Miltiadis Kyrkos, Peter Lundgren, Georg Mayer, Cláudia Monteiro de Aguiar, Markus Pieper, Tomasz Piotr Poręba, Gabriele Preuß, Christine Revault D’Allonnes Bonnefoy, Dominique Riquet, Claudia Schmidt, Keith Taylor, Pavel Telička, Peter van Dalen, Wim van de Camp, Janusz Zemke, Roberts Zīle, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Fabio De Masi, Bas Eickhout, Markus Ferber, Maria Grapini, Karoline Graswander-Hainz, Werner Kuhn, Massimo Paolucci, Franck Proust, Olga Sehnalová, Patricija Šulin, Ruža Tomašić, Matthijs van Miltenburg

16.11.2015

OPINIA Komisji Rozwoju Regionalnego

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjowania porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)

(2015/2233(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Monika Vana

WSKAZÓWKI

Komisja Rozwoju Regionalnego zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  potwierdza konieczność aktualizacji przestarzałego porządku GATS oraz ułatwiania handlu nowymi usługami; uznaje wartość usług publicznych w UE i na świecie oraz zwraca uwagę, że zdaniem Komisji motorem wzrostu zatrudnienia w UE w latach 2013–2025 będą miejsca pracy tworzone w sektorze usługowym, zważywszy że 90% nowych miejsc pracy w UE powstaje w sektorze usługowym, zwłaszcza w sektorze usług wymagających wysokich kwalifikacji takich jak usługi specjalistyczne, usługi biznesowe i informatyczne; odnotowuje również fakt, że usługi stanowią około 70% gospodarki UE; apeluje do Komisji i państw członkowskich o podtrzymanie celów spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej wyznaczonych w art. 174 TFUE w kontekście bieżących negocjacji nad porozumieniem w sprawie handlu usługami (TiSA);

2.  przypomina, że świadczenie usług w UE przebiega w oparciu o zasady powszechnego dostępu, wysokiej jakości, bezpieczeństwa, przystępności cenowej i równego dostępu, które muszą być niezmiennie zagwarantowane we wszystkich miastach i regionach; uważa, że zasady te nie powinny zostać ograniczone na mocy TiSA; przypomina o znaczeniu utrzymania odpowiedzialności państw członkowskich za usługi publiczne o specjalnym charakterze, takie jak usługi w sektorze wodnym, aby uniknąć ewentualnych negatywnych skutków dla spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej;

3.  przypomina, że polityka spójności UE jest jej głównym narzędziem inwestycji nie tylko w dążeniu do osiągnięcia celów strategii „Europa 2020”, ale również w zaspokajaniu pilnych potrzeb społeczno-gospodarczych; podkreśla, że podstawowe zasady i cele muszą zostać utrzymane, a nawet wzmocnione w ramach TiSA;

4.  uważa, że liberalizacja handlu usługami może przyczynić się do regionalnego wzrostu gospodarczego dzięki zwiększeniu możliwości inwestowania na szczeblu regionalnym i lokalnym; przypomina, że ta liberalizacja powinna przebiegać z poszanowaniem unijnych wzorców politycznych, społecznych i kulturalnych oraz podstawowych zasad zapisanych w traktatach UE;

5.  zwraca się do Komisji i do rządów państw członkowskich, które udzieliły Komisji mandatu negocjacyjnego, o monitorowania i ocenę wpływu zawarcia TiSA na spójność oraz zarządzanie na szczeblu lokalnym i regionalnym w UE, w szczególności w ramach procesu negocjacji; apeluje do Komisji, by gromadziła i udostępniała kompleksowe i porównywalne dane oraz uwzględniała oceny oddziaływania terytorialnego; zwraca się do Komisji, by uwzględniła w kontekście negocjacji w sprawie TiSA kompetencje władz lokalnych i regionalnych;

6.  podkreśla, że TiSA nie powinno podważać kompetencji władz lokalnych i regionalnych, które są odpowiedzialne za dużą część inwestycji publicznych w ramach polityki spójności UE i są także aktywnie zaangażowane w świadczenie kluczowych usług publicznych na całym terytorium, nie należy też ograniczać zdolności władz lokalnych i regionalnych do wspierania rozwoju lokalnego i regionalnego oraz do ochrony ogólnych interesów ich obywateli; przypomina, że TiSA nie może mieć wpływu na kompetencje państw członkowskich i władz lokalnych i regionalnych oraz że powinny one mieć prawo do regulowania świadczenia usług i wprowadzania nowych aktów prawnych na swoim terytorium w dążeniu do osiągnięcia celów polityki publicznej; wyraża nadzieję, że podczas negocjacji rozważania te zostaną uwzględnione w celu zapewnienia pełnego wdrożenia polityki spójności, tak by władze lokalne i regionalne mogły swobodnie reprezentować interesy swoich obywateli;

7.  przypomina o znaczeniu usług publicznych oraz konieczności poszanowania kompetencji władz lokalnych i regionalnych, zgodnie z traktatami oraz protokołem nr 26 do traktatów, a także w myśl przepisów w sprawie uregulowań krajowych i udzielania zamówień publicznych; podkreśla, że należy również uszanować ich prerogatywy w zakresie tworzenia w przyszłości nowych usług publicznych; z zadowoleniem przyjmuje zatem fakt, że Komisja wielokrotnie publicznie oznajmiła, iż wyłączy usługi publiczne z zakresu negocjacji TiSA, apeluje zatem do Komisji o zapewnienie wyłączenia obecnych i przyszłych usług świadczonych w interesie ogólnym, w tym usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym z zakresu stosowania TiSA w celu zagwarantowania, by władze krajowe oraz, w stosownych przypadkach, władze regionalne i lokalne zachowały pełne prawo do wprowadzania, przyjmowania, utrzymywania lub uchylenia wszelkich środków regulujących zlecanie, organizację, finansowanie i świadczenie usług publicznych, jak przewidziano w traktatach; uważa ponadto, że należy uregulować kwestię przemieszczania się usługodawców zawodowych;

8.  jest zdania, że negocjacje TiSA są coraz ważniejsze dla gospodarki UE; podkreśla, że negocjacje w sprawie TiSA stanowią dobrą sposobność, by wzmocnić ogólnoświatowy handel oparty na zasadach otwartości i przejrzystości, przy zapewnieniu poszanowania standardów UE, zwłaszcza w dziedzinie ochrony danych, oraz przy zagwarantowaniu większej wzajemności w dostępie do rynku;

9.  przypomina, że modele społeczne przyjęte przez państwa członkowskie mają zastosowanie nie tylko do zobowiązania do świadczenia, ciągłości i jakości usług publicznych, ale również do demokratycznego nadzoru tych aspektów przez obywateli; zwraca się zatem do Komisji o dalsze prowadzenie konsultacji publicznych celu włączenia do nich władz lokalnych i regionalnych oraz zasięgania ich opinii, podobnie jak opinii partnerów gospodarczych i społecznych oraz organizacji społeczeństwa obywatelskiego, a także o włączanie tych opinii od wytycznych dotyczących negocjacji nad TiSA, mając na względzie ich kluczową rolę w regulacji i świadczeniu usług publicznych, zapewnianiu wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy; z zadowoleniem przyjmuje zatem ustanowienie przez Komisję spotkań w ramach dialogu ze społeczeństwem obywatelskim oraz ciągłe starania, by zapewnić możliwie jak największą przejrzystość stanowiska UE w negocjacjach w sprawie TiSA poprzez systematycznie informowanie o postępach w procesie negocjacji.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	12.11.2015
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	35 3 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Pascal Arimont, Victor Boştinaru, Andrea Cozzolino, Rosa D’Amato, Michela Giuffrida, Anna Hedh, Krzysztof Hetman, Ivan Jakovčić, Andrew Lewer, Louis-Joseph Manscour, Martina Michels, Iskra Mihaylova, Younous Omarjee, Mirosław Piotrowski, Stanislav Polčák, Julia Reid, Terry Reintke, Fernando Ruas, Monika Smolková, Maria Spyraki, Ruža Tomašić, Monika Vana, Matthijs van Miltenburg, Lambert van Nistelrooij, Derek Vaughan, Kerstin Westphal, Joachim Zeller
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Andor Deli, Josu Juaristi Abaunz, Ivana Maletić, Jan Olbrycht, Demetris Papadakis, Tonino Picula, Claudia Schmidt, Hannu Takkula, Damiano Zoffoli, Milan Zver
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Stanisław Ożóg, Claudiu Ciprian Tănăsescu

24.11.2015

OPINIA Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjowania porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)

(2015/2233(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Jan Philipp Albrecht

WSKAZÓWKI

Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

–  mając na uwadze wytyczne Rady w sprawie negocjowania porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)[13],

A.  mając na uwadze, że Unia związana jest Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej ( zwanej dalej „Kartą”), w tym jej art. 8 dotyczącym prawa do ochrony danych osobowych, a także art. 16 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) dotyczącym tego samego prawa podstawowego, zaś akty te, jako główny filar prawa pierwotnego UE, muszą być respektowane we wszystkich umowach międzynarodowych;

B.  mając na uwadze, że Unia jest zobowiązana na mocy art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) między innymi do przestrzegania wartości demokracji i praworządności;

C.  mając na uwadze, że na mocy art. 20 i 21 Karty Unia jest zobowiązana do przestrzegania zasady równości wobec prawa i niedyskryminacji;

D.  mając na uwadze, że art. 1 i art. 10 ust. 3 TUE stanowią, że decyzje należy podejmować w sposób jak najbardziej otwarty i zbliżony do obywatela; mając na uwadze, że przejrzystość i otwarty dialog między partnerami, w tym z obywatelami, ma kluczowe znaczenie podczas negocjacji i na etapie wykonania umowy; mając na uwadze, że Parlament popiera postulat Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący przejrzystego podejścia;

E.  mając na uwadze, że w toczących się negocjacjach dotyczących międzynarodowych umów handlowych, w tym porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA), poruszane są także kwestie międzynarodowego przepływu danych, z całkowitym wyłączeniem przetwarzania danych, prywatności i ochrony danych, które będą podlegały równoległym negocjacjom;

F.  mając na uwadze, że zaproponowany przez USA projekt dokumentu TiSA dotyczący handlu elektronicznego całkowicie podważałby przepisy i środki zabezpieczające UE w zakresie przekazywania danych osobowych krajom trzecim; mając na uwadze, że Parlament zastrzega sobie prawo do wyrażenia opinii po zapoznaniu się z jakimikolwiek przyszłymi wnioskami i projektami dotyczącymi umowy w sprawie TiSA;

1.  zwraca się do Komisji z następującymi zaleceniami:

  a)  należy zadbać o to, by umowa gwarantowała pełne przestrzeganie standardów UE w zakresie praw podstawowych poprzez włączenie do niej klauzuli, prawnie wiążącej i ze skutkiem zawieszającym, dotyczącej praw człowieka, stanowiącej standardowy element umów handlowych zawieranych przez UE z krajami trzecimi;

  b)  należy włączyć – jako główny priorytet – kompleksowy i jednoznaczny samodzielny przepis, na podstawie art. XIV Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS), w całości wyłączający obecne i przyszłe ramy prawne UE dotyczące ochrony danych osobowych z zakresu stosowania umowy, bez nakładania warunku, iż musi on być spójny z innymi częściami TiSA, a także należy zadbać o to, aby umowa nie wykluczała stosowania przy świadczeniu usług wyjątków uzasadnionych na mocy odpowiednich przepisów Światowej Organizacji Handlu (art. XIV i XIVa GATS);

  c)  należy zadbać o to, aby dane osobowe mogły być przekazywane poza Unię tylko wtedy, gdy przestrzegane są przepisy dotyczące przekazywania danych do krajów trzecich zawarte w prawodawstwie UE w zakresie ochrony danych; należy prowadzić negocjacje w sprawie przepisów odnoszących się do przepływu danych osobowych tylko wtedy, gdy zagwarantowane zostanie i przestrzegane będzie pełne stosowanie przepisów UE dotyczących ochrony danych;

  d)  należy wyrazić sprzeciw wobec postanowień dotyczących ochrony danych ujętych w zaproponowanym przez USA projekcie rozdziału TiSA dotyczącego handlu elektronicznego;

  e)  należy pamiętać, że przepisy UE dotyczące przekazywania danych osobowych mogą zakazywać przetwarzania takich danych w krajach trzecich, jeżeli kraje te nie spełniają unijnych norm adekwatności; należy domagać się, aby wszelkie wymogi dotyczące lokalizacji urządzeń służących do przetwarzania danych oraz placówek, w których dane są przetwarzane, były zgodne z przepisami UE dotyczącymi przekazywania danych; należy współpracować z krajami trzecimi w stosownych przypadkach, z myślą o przyjęciu odpowiednich wysokich standardów ochrony danych na całym świecie;

  f)  należy w pełni uwzględniać potrzebę przejrzystości i odpowiedzialności w negocjacjach na każdym etapie procesu oraz wywiązać się z ciążącego na Komisji obowiązku, zgodnie z art. 218 ust. 10 TFUE, którego fundamentalny charakter[14] potwierdził Trybunał Sprawiedliwości w niedawnym orzeczeniu i który dotyczy pełnego informowania Parlamentu w trybie natychmiastowym na wszystkich etapach negocjacji; należy zapewnić publiczny dostęp do odpowiednich dokumentów negocjacyjnych wszystkich stron, z wyjątkiem tych, które należy utajnić po wyraźnym uzasadnieniu w indywidualnych przypadkach, z publicznym uzasadnieniem zakresu, w jakim dostęp do niejawnych części danego dokumentu mógłby konkretnie i faktycznie naruszać interesy chronione odstępstwami, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji[15]; należy zadbać o to, aby umowa w żadnym razie nie wpływała niekorzystnie na przepisy UE lub państw członkowskich w sprawie publicznego dostępu do dokumentów urzędowych;

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	23.11.2015
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	43 13 3
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Martina Anderson, Malin Björk, Michał Boni, Caterina Chinnici, Cornelia Ernst, Tanja Fajon, Laura Ferrara, Monika Flašíková Beňová, Lorenzo Fontana, Ana Gomes, Jussi Halla-aho, Monika Hohlmeier, Brice Hortefeux, Filiz Hyusmenova, Sophia in ‘t Veld, Iliana Iotova, Eva Joly, Timothy Kirkhope, Barbara Kudrycka, Marju Lauristin, Juan Fernando López Aguilar, Monica Macovei, Vicky Maeijer, Barbara Matera, Roberta Metsola, Louis Michel, József Nagy, Péter Niedermüller, Judith Sargentini, Birgit Sippel, Csaba Sógor, Helga Stevens, Traian Ungureanu, Marie-Christine Vergiat, Harald Vilimsky, Udo Voigt, Josef Weidenholzer, Cecilia Wikström, Kristina Winberg, Tomáš Zdechovský
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Laura Agea, Pál Csáky, Miriam Dalli, Daniel Dalton, Petra Kammerevert, Ska Keller, Jeroen Lenaers, Andrejs Mamikins, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Salvatore Domenico Pogliese, Josep-Maria Terricabras, Axel Voss
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Clara Eugenia Aguilera García, Rosa Estaràs Ferragut, Eleonora Evi, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Michela Giuffrida, Daniel Hannan, Jude Kirton-Darling, Edouard Martin, Julia Pitera, Jarosław Wałęsa

18.11.2015

OPINIA Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjowania porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)

(2015/2233(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Monika Vana

WSKAZÓWKI

Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A.  mając na uwadze, że pomimo iż umowy handlowe wpływają w różny sposób na kobiety i na mężczyzn z uwagi na zróżnicowanie sytuacji kobiet i mężczyzn w pewnych sektorach, w konsultacjach społecznych w sprawie TiSA nie wykazano zapotrzebowania na obszerniejsze uwzględnienie kwestii równouprawnienia płci i nie ma dostatecznego porozumienia co do metod włączania tych kwestii do handlu, a wymiar płci jest obecnie brany pod uwagę jedynie w ograniczonym zakresie w strategiach i umowach handlowych; mając na uwadze, że nie przeprowadzono jeszcze kompletnych badań skutków postępującej liberalizacji handlu na aspekty płci;

B.  mając na uwadze, że miarą skutecznej polityki handlowej powinno być to, że przynosi ona pozytywne skutki w równej mierze kobietom i mężczyznom, dlatego zawczasu należy zbadać, przeanalizować i określić jej różnorodne i wielowarstwowe oddziaływanie na kobiety i mężczyzn; zwraca uwagę, że również tutaj podstawą powinna być zasada ostrożności;

C.  mając na uwadze, że struktura płci ma wpływ na wszystkie formy działalności gospodarczej i wszystkie procesy gospodarcze oraz znajduje wyraz w kwestiach związanych z pracą, zatrudnieniem i wynagrodzeniem; mając na uwadze, że kobiety nadal są ofiarami dyskryminacji strukturalnej i na przykład w dalszym ciągu na całym świecie obserwuje się zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć; mając na uwadze, że zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć wykorzystuje się też jako przewagę konkurencyjną, czemu powinna przeciwdziałać umowa handlowa;

D.  mając na uwadze, że Parlament nie miał możliwości wyrażenia swojego stanowiska przed przyjęciem przez Radę mandatu negocjacyjnego dotyczącego porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA) i w drodze głosowania przyjął projekt rezolucji z dnia 4 lipca 2013 r., w którym wyraził swoje stanowisko wobec mandatu negocjacyjnego dotyczącego TiSA;

E.  mając na uwadze, że na całym świecie kobiety odczuwają szczególnie skutki zmiany klimatu i w konsekwencji niektóre z nich są nawet zmuszone do porzucenia miejsca zamieszkania; zwraca uwagę, że polityka handlowa powinna dążyć do zapobiegania takiej sytuacji, w związku z czym należy ją projektować z myślą o zagwarantowaniu równowagi środowiskowej;

F.  mając na uwadze, że kobiety ponadprzeciętnie często zatrudnione są w służbie publicznej lub w sektorze usług i jako użytkownicy w większej mierze niż mężczyźni polegają na usługach publicznych wysokiej jakości, po przystępnej cenie, w pobliżu miejsca zamieszkania i dostosowanych do potrzeb, przy czym w szczególności dotyczy to usług socjalnych takich jak opieka nad dziećmi i osobami starszymi; mając na uwadze, że w przypadkach ograniczeń i cięć usług publicznych oraz wzrostu ich cen usługi w zakresie opieki są świadczone bezpłatnie głównie przez kobiety, które w związku z powyższym nie mogą wykonywać pracy podlegającej ubezpieczeniu społecznemu lub mogą ją wykonywać jedynie na część etatu;

G.  mając na uwadze, że ograniczenia lub cięcia w usługach i świadczeniach publicznych powodują zwykle przeniesienie kosztów pracy i zagrożeń w tym zakresie na pracowników wykonujących nieodpłatną pracę w zakresie opieki i gospodarstwa domowe, reprezentowane głównie przez kobiety, co w konsekwencji niekorzystnie wpływa na równość kobiet i mężczyzn;

H.  mając na uwadze, że pomimo iż TiSA mogłoby stanowić szansę na zrównoważony wzrost gospodarczy, należy również promować wymianę najlepszych praktyk i promować przestrzeganie wysokich standardów w dziedzinie praw człowieka przez wszystkie zainteresowane strony; mając na uwadze, że TiSA powinno samo w sobie sprzyjać równości płci i nie powinno pod żadnym względem podważać postępów osiągniętych przez UE i jej państwa członkowskie w tej dziedzinie;

I.  mając na uwadze, że TiSA ma służyć stworzeniu nowego modelu handlu światowego, w którym na 51 państw uczestniczących przypada 70% światowego handlu usługami, a wszelkie nowe porozumienia dotyczące handlu światowego powinny prowadzić do poprawy sytuacji w zakresie równości kobiet i mężczyzn;

1.  zaznacza, że poszanowanie Karty praw podstawowych Unii Europejskiej jest wiążącym wymogiem prawnym, który Komisja powinna egzekwować między innymi za pośrednictwem dokonywania ocen wpływu na zrównoważony rozwój; w związku z powyższym apeluje do Komisji o uwzględnienie wskaźników związanych z płcią oraz prowadzenie oceny wpływu w aspekcie płci z podziałem danych ze względu na wiek i czynniki socjoekonomiczne oraz biorąc pod uwagę różne role kobiet w celu upewnienia się, że działania UE są bez zarzutu pod względem poszanowania i obrony praw kobiet;

2.  podkreśla, że UE jest zobowiązana do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony praw człowieka, praw pracowniczych i praw konsumenta w celu promowania równości płci oraz standardów społecznych i środowiskowych; uważa, że te wartości powinny nadawać kierunek międzynarodowej i krajowej wymianie handlowej, w tym porozumieniom takim jak TiSA, które powinny być wykorzystywane również jako środek aktywnego wspierania tych celów;

3.  uważa, że Komisja musi monitorować to porozumienie i dokonać po trzech latach od wejścia w życie TiSA oceny wpływu, jaki porozumienie to będzie miało na równość kobiet i mężczyzn oraz na poszanowanie podstawowych praw człowieka;

4.  uważa, że w każdym razie wszystkie państwa członkowskie muszą zobowiązać się do zagwarantowania poszanowania równości między kobietami i mężczyznami oraz poszanowania praw podstawowych, także w przypadku liberalizacji i otwarcia rynków krajowych i lokalnych;

5.  podkreśla potrzebę zapewnienia jak największej przejrzystości odpowiednich dokumentów we właściwych przypadkach i jeżeli pozostaje to w zgodzie z jakością toczącego się procesu negocjacyjnego;

6.  ubolewa, że kobiety są słabo reprezentowane w sektorze handlu w Europie oraz w stosunkach z krajami trzecimi, a także iż niewielką uwagę poświęca się równym szansom kobiet i mężczyzn w dostępie do usług;

7.  wyraża ubolewanie, że Rada udzieliła mandatu, nie czekając, aż Parlament przedstawi swoje stanowisko, i uważa, że zaprzepaszczono szansę na uczynienie negocjacji w pełni demokratycznymi oraz na zaangażowanie od samego początku tych, których TiSA dotyczy w największym stopniu, na przykład kobiet;

8.  wzywa Komisję do utrzymania, a nawet zwiększenia spójności między odmiennymi, ale powiązanymi ze sobą obszarami polityki, takimi jak handel, rozwój, zatrudnienie, migracja oraz równość kobiet i mężczyzn, a także do wzięcia pod uwagę ich wpływu na prawa kobiet i dziewcząt, wzmocnienie ich pozycji w społeczeństwie oraz prawa do zdrowia, edukacji, pożywienia, pracy i wody; apeluje do Komisji o włącznie tych rozważań do oceny wpływu, tak by uniknąć wszelkich negatywnych skutków TiSA lub interakcji między różnymi umowami handlowymi;

9.  zdecydowanie zaleca, by UE wykorzystała swoją wolę polityczną w celu zadbania o to, aby władze europejskie, krajowe i lokalne zachowały pełne prawo do wprowadzania, przyjmowania, utrzymywania lub uchylania wszelkich środków w zakresie zamawiania, organizacji, finansowania i świadczenia usług publicznych, jak również w celu wykluczenia w szczególności wszelkich usług socjalnych, zarówno tych finansowanych ze środków publicznych, jak i ze środków prywatnych, z zakresu TiSA oraz włączenia do porozumienia standardowej klauzuli (gold standard clause) gwarantującej zachowanie jakości tych usług; podkreśla w tym względzie znacznie edukacji i opieki zdrowotnej oraz zapewnienie kobietom i dziewczętom stałego dostępu do tych usług;

10.  wyraża obawy, że TiSA może mieć wpływ na równouprawnienie płci; przypomina w związku z powyższym znaczenie zapewnienia równowagi płci w zespołach negocjacyjnych, a w razie konieczności środków dotyczących aspektów płci w państwach członkowskich w ramach wdrażania TiSA;

11.  apeluje o włączenie do TiSA klauzuli praw człowieka, która obejmuje kwestie równości płci, tak by zapewnić ochronę praw dziewcząt i kobiet oraz ich udział w handlu i usługach, a także o włączenie do porozumienia odpowiednich wskaźników, w celu zapewnienia przestrzegania zasady równości płci podczas wdrażania TiSA;

12.  zwraca się do Komisji i państw członkowskich o gromadzenie danych statystycznych z podziałem na płeć, by lepiej oceniać wpływ strategii i umów handlowych na problematykę płci oraz wprowadzić tzw. środki dyskryminacji pozytywnej;

13.  zwraca się do Komisji o zagwarantowanie możliwości stosowania kryteriów ekologicznych i socjalnych, w tym kryteriów dotyczących równości płci, przy udzielaniu zamówień publicznych;

14.  zwraca się do Komisji o dopilnowanie, aby w postanowieniach TiSA dotyczących usług ICT wzięto pod uwagę rosnący udział kobiet w tym sektorze;

15.  domaga się – zgodnie z zaleceniami Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie TTIP – kontynuacji i intensyfikacji obecnych działań na rzecz zwiększenia przejrzystości negocjacji poprzez natychmiastową publikację wszystkich dokumentów związanych z TiSA, w tym propozycji negocjacyjnych, zwłaszcza skonsolidowanych tekstów negocjacyjnych; apeluje o wzmocnienie współpracy – prowadzonej w sposób ciągły i przejrzysty – z parlamentami narodowymi i wszystkimi zainteresowanymi ministerstwami na szczeblu państw członkowskich; domaga się, by wszystkie zainteresowane podmioty, w tym organizacje społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności organizacje kobiet, i europejscy partnerzy społeczni mogli wziąć udział w procesie negocjacyjnym;

16.  uważa, że kluczowe jest włączenie do porozumienia klauzuli umożliwiającej państwom na odejście od liberalizacji usług, zwłaszcza jeśli okaże się, że liberalizacja ma niekorzystne skutki dla kobiet; w związku z powyższym wzywa również do sporządzenia wykazu pozytywnego oraz usunięcia z porozumienia klauzul zapadkowej i zawieszającej.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	12.11.2015
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	20 9 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Daniela Aiuto, Maria Arena, Catherine Bearder, Beatriz Becerra Basterrechea, Malin Björk, Anna Maria Corazza Bildt, Iratxe García Pérez, Anna Hedh, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Angelika Mlinar, Maria Noichl, Margot Parker, Terry Reintke, Liliana Rodrigues, Elissavet Vozemberg-Vrionidi, Jadwiga Wiśniewska, Anna Záborská
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Inés Ayala Sender, Stefan Eck, Eleonora Forenza, Mariya Gabriel, Constance Le Grip, Elly Schlein, Branislav Škripek, Dubravka Šuica, Monika Vana
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Seb Dance, Davor Ivo Stier, Claudiu Ciprian Tănăsescu

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

Data przyjęcia	18.1.2016
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	33 6 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	William (The Earl of) Dartmouth, Maria Arena, Tiziana Beghin, David Borrelli, Daniel Caspary, Salvatore Cicu, Marielle de Sarnez, Santiago Fisas Ayxelà, Christofer Fjellner, Karoline Graswander-Hainz, Yannick Jadot, Ska Keller, Jude Kirton-Darling, Bernd Lange, Marine Le Pen, David Martin, Emma McClarkin, Anne-Marie Mineur, Sorin Moisă, Alessia Maria Mosca, Franz Obermayr, Artis Pabriks, Franck Proust, Viviane Reding, Inmaculada Rodríguez-Piñero Fernández, Tokia Saïfi, Marietje Schaake, Helmut Scholz, Joachim Schuster, Hannu Takkula, Iuliu Winkler
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Bendt Bendtsen, Klaus Buchner, Edouard Ferrand, Seán Kelly, Sander Loones, Bolesław G. Piecha, Lola Sánchez Caldentey, Ramon Tremosa i Balcells, Marita Ulvskog, Jarosław Wałęsa
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Daniel Dalton, Andrew Lewer

• [1]  https://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/26-gats_01_e.htm
• [2]  TN/S/36
• [3]  http://eeas.europa.eu/delegations/wto/press_corner/all_news/news/2012/20120705_advancing_negotiations_services.htm
• [4]  http://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2015/03/150310-trade-services-agreement-negotiating-mandate-made-public/
• [5]  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0325.
• [6]  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2014/july/tradoc_152702.pdf
• [7]  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2014/july/tradoc_152702.pdf
• [8]  http://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=1254
• [9]  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/march/tradoc_153264.pdf
• [10]  Dz.U. C 61 E z 10.3.2004, s. 289.
• [11]  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0325.
• [12]  Dz.U. L 338 z 12.12.2012, s. 37.
• [13]  Dokument Rady 6891/13 ADD 1.
• [14]  Sprawa C-658/11 Parlament przeciwko Radzie, wyrok z dnia 24 czerwca 2014 r.
• [15]  Dz.U. L 145 z 31.5.2001, s. 43.