ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τον προτεινόμενο διορισμό του Rimantas Šadžius ως μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου

24.5.2016 - (C8-0126/2016 – 2016/0805(NLE))

Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού
Εισηγητής: Bart Staes

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τον προτεινόμενο διορισμό του Rimantas Šadžius ως μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου

(C8-0126/2016 – 2016/0805(NLE))

(Διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 286 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο το Συμβούλιο ζήτησε από το Κοινοβούλιο να γνωμοδοτήσει (C8-0126/2016),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 121 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού (A8-0183/2016),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού προέβη στην αξιολόγηση των προσόντων του προτεινόμενου υποψηφίου, ιδίως από την άποψη των απαιτήσεων που ορίζονται στο άρθρο 286 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη συνεδρίασή της στις 23 Μαΐου 2016, η Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού προέβη σε ακρόαση του ορισθέντος από το Συμβούλιο υποψηφίου για το αξίωμα του μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου·

1.  εκδίδει ευνοϊκή γνώμη σχετικά με την πρόταση του Συμβουλίου να διορισθεί ο Rimantas Šadžius μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου·

2.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα απόφαση στο Συμβούλιο και, προς ενημέρωση, στο Ελεγκτικό Συνέδριο καθώς και στα λοιπά θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στα όργανα ελέγχου των κρατών μελών.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ Rimantas ŠADŽIUS

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

Ανώτατη:

2002   Αποφοίτησε από το Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου του Βίλνιους, όπου απέκτησε νομική κατάρτιση και έλαβε πτυχίο νομικής.

1983   Αποφοίτησε από το Τμήμα Χημείας του Κρατικού Πανεπιστημίου «Λομονόσοφ» της Μόσχας (cum laude), όπου απέκτησε κατάρτιση χημικού.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ:

Από τις 13 Δεκεμβρίου 2012  Υπουργός Οικονομικών της Δημοκρατίας της Λιθουανίας

2009 – Δεκέμβριος 2012  Εταιρεία παροχής υπηρεσιών στον τομέα των επιστημονικών δημοσιεύσεων

Μάιος 2007 – Δεκέμβριος 2008  Υπουργός Οικονομικών της Δημοκρατίας της Λιθουανίας

Ιούλιος 2006 – Μάιος 2007  Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών της Δημοκρατίας της Λιθουανίας

Δεκέμβριος 2004 – Ιούλιος 2006  Αναπληρωτής Υπουργός Υγείας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας

Νοέμβριος 2003 – Δεκέμβριος 2004  Αναπληρωτής Υπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης και Εργασίας

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ:

Επιστημονική έρευνα στους τομείς της κβαντικής χημείας και της φυσικής

στερεάς κατάστασης, μεταφράσεις, επιμέλεια και δημοσίευση επιστημονικών

κειμένων, παροχή λογιστικών και φορολογικών συμβουλών.

ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ:

αγγλικά, ρωσικά, πολωνικά, γερμανικά – άριστη γνώση, γαλλικά – βασική γνώση.

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΚΟΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ:  

Μέλος του Λιθουανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (LSDP, μέλος του Συμβουλίου).

Λιθουανική Ένωση Φυσικών

ΧΟΜΠΙ: Κλασική μουσική, ξένες γλώσσες.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Rimantas ŠADŽIUS ΣΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Επαγγελματική πείρα

1.  Παρακαλείσθε να αναφέρετε ποια είναι η επαγγελματική σας πείρα στα δημόσια οικονομικά, ήτοι σε τομείς όπως ο δημοσιονομικός προγραμματισμός, η εκτέλεση ή η διαχείριση προϋπολογισμού, ο έλεγχος του προϋπολογισμού ή ο λογιστικός έλεγχος.

Από το 2003, όλες οι επαγγελματικές μου δραστηριότητες είχαν στενή σχέση με τα δημόσια οικονομικά.

Ως Αναπληρωτής Υπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης και Εργασίας, οι αρμοδιότητές μου περιλάμβαναν ζητήματα του προϋπολογισμού για την κοινωνική ασφάλιση και την κοινωνική πρόνοια. Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα στο οποίο είχα σημαντική προσωπική συμβολή ήταν η δημιουργία ειδικού συστήματος κρατικών ενισχύσεων για την υποστήριξη της απασχόλησης ευάλωτων ομάδων του εργατικού δυναμικού μέσω των αποκαλούμενων «κοινωνικών επιχειρήσεων», ενός νέου είδους ιδιωτικών επιχειρήσεων ειδικά σχεδιασμένων για την απασχόληση ατόμων με αναπηρίες, μακροχρόνια ανέργων, πρώην κρατουμένων κ.λπ. Ανέλαβα επίσης ειδικά καθήκοντα κατά την προσχώρηση της Λιθουανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004: αφορούσαν την υλοποίηση έργων που χρηματοδοτούνταν από τα προενταξιακά ταμεία της ΕΕ και την προετοιμασία για την αξιοποίηση της διαρθρωτικής ενίσχυσης της ΕΕ κατά την περίοδο προγραμματισμού 2004-2006.

Στο Υπουργείο Υγείας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, ένας από τους κύριους τομείς επαγγελματικού ενδιαφέροντος και αρμοδιοτήτων μου ήταν η εξασφάλιση της χρηματοδότησης της υγειονομικής περίθαλψης μέσω του κρατικού ταμείου ασφάλισης υγείας. Στα καθήκοντά μου περιλαμβανόταν το έργο στον τομέα της νομοθεσίας περί παροχής πόρων, δηλαδή όσον αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται από φυσικά και νομικά πρόσωπα, αλλά και ο δημοσιονομικός προγραμματισμός για τη χρηματοδότηση των διαφόρων παρόχων υγειονομικής περίθαλψης, καθώς και η διαχείριση των περίπλοκων σχέσεων μεταξύ των φορέων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα στον εν λόγω κλάδο. Αυτό μου επέτρεψε επίσης να μελετήσω λεπτομερώς τα συστήματα χρηματοδότησης της υγειονομικής περίθαλψης σε άλλες χώρες.

Το Υπουργείο Υγείας ήταν η αρμόδια αρχή για την υλοποίηση χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έργων στον τομέα της υγείας. Κατά την περίοδο που υπηρέτησα στο Υπουργείο, προέδρευα της επιτροπής επιλογής έργων, στην οποία συζητούνταν σημαντικά ζητήματα σχετικά με τον προγραμματισμό πόρων, τον προσανατολισμό στην επίτευξη αποτελεσμάτων και την υπεύθυνη διαχείριση του προϋπολογισμού. Κατά τη θητεία μου στο Υπουργείο Υγείας ξεκίνησε η κατάρτιση της στρατηγικής για τη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ για την επόμενη περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, η οποία αποτελούσε ένα εντελώς νέο στάδιο για τη Λιθουανία και συνεπαγόταν νέες προκλήσεις όσον αφορά τον δημοσιονομικό σχεδιασμό, καθότι περιλάμβανε δείκτες αποτελεσμάτων και διατομεακές αξιολογήσεις της απόδοσης των επενδύσεων της ΕΕ.

Συνέχισα αυτό το έργο στο Υπουργείο Οικονομικών, στην αρχή ως Αναπληρωτής Υπουργός και έπειτα ως Υπουργός. Τρεις ήταν οι κύριοι τομείς στους οποίους απαιτούνταν σημαντικές προσπάθειες για την προετοιμασία για τη νέα περίοδο προγραμματισμού της ΕΕ: πρώτον, η κατάρτιση των στρατηγικών εγγράφων (στρατηγική και επιχειρησιακά προγράμματα) τα οποία θα παρείχαν κατευθύνσεις στους οργανισμούς για τον δημοσιονομικό προγραμματισμό των πόρων της ΕΕ, δεύτερον, η δημιουργία ενός νέου θεσμικού πλαισίου για τη διαχείριση των πόρων της ΕΕ σύμφωνα με την ενωσιακή νομοθεσία, και τρίτον, η ενσωμάτωση της διαρθρωτικής ενίσχυσης της ΕΕ στο συμβατικό πλαίσιο του εθνικού προϋπολογισμού. Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να κάνω ιδιαίτερη αναφορά στη δημιουργία του βελτιωμένου συστήματος ελέγχου για τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, με τη συμμετοχή του ανώτατου οργάνου ελέγχου της Λιθουανίας, της Εθνικής Υπηρεσίας Ελέγχων.

Η επιτυχής προετοιμασία και υλοποίηση της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013 αποτέλεσε άριστη βάση για την επόμενη περίοδο 2014-2020.

Μια άλλη πτυχή της προσωπικής μου εμπειρίας στα δημόσια οικονομικά ήταν η κατάρτιση του πλαισίου δημοσιονομικής πειθαρχίας στη Λιθουανία. Αξίζει να αναφερθούν η κατάρτιση και έγκριση του νόμου περί δημοσιονομικής πειθαρχίας το 2007 και της συνταγματικής διάταξης σχετικά με την εφαρμογή του δημοσιονομικού συμφώνου το 2014 (ήδη κατά τη δεύτερη θητεία μου ως Υπουργού Οικονομικών), και στις δύο περιπτώσεις με προσωπική μου συμμετοχή. Ο συνετός προγραμματισμός του εθνικού προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας αντίστοιχων κινήτρων για τους οργανισμούς και τους δήμους, είχε τεράστια σημασία για την προσχώρηση της Λιθουανίας στη ζώνη του ευρώ το 2015.

Ως Υπουργός, έδινα πάντα ιδιαίτερη σημασία στην εξασφάλιση της αποδοτικότητας των δημόσιων δαπανών σε συγκεκριμένους τομείς, στη δημιουργία ενός προσανατολισμένου στα αποτελέσματα συστήματος σχεδιασμού και αξιολόγησης των δημοσιονομικών προγραμμάτων, και στην ενίσχυση τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού ελέγχου των δαπανών. Υπό την καθοδήγησή μου πραγματοποιήθηκαν σημαντικές θετικές αλλαγές και στους τομείς της διαχείρισης των κρατικών περιουσιακών στοιχείων και της λειτουργίας των κρατικών επιχειρήσεων.

2.  Ποιες είναι οι σημαντικότερες επιτυχίες σας στην επαγγελματική σας σταδιοδρομία;

Ως Υπουργός Οικονομικών, συνέβαλα σε μια υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική για τη Λιθουανία. Υπό την ηγεσία μου, το Υπουργείο Οικονομικών δημιούργησε μια καινοτόμο νομική βάση (ιδίως με την έγκριση του νόμου της Δημοκρατίας της Λιθουανίας περί δημοσιονομικής πειθαρχίας και της συνταγματικής διάταξης σχετικά με την εφαρμογή του δημοσιονομικού συμφώνου), με στόχο την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και τη θέσπιση μακροπρόθεσμων κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας, προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Η κυριότερη καινοτομία στο θεσμικό πλαίσιο ήταν η ανάθεση των αρμοδιοτήτων της ανεξάρτητης αρχής παρακολούθησης της δημοσιονομικής πολιτικής (του λεγόμενου «Δημοσιονομικού Συμβουλίου») στην Εθνική Υπηρεσία Ελέγχων της Δημοκρατίας της Λιθουανίας. Η εν λόγω αρχή καταρτίζει ανεξάρτητη γνωμοδότηση σχετικά με το σενάριο οικονομικής ανάπτυξης το οποίο αναπτύσσει το Υπουργείο Οικονομικών της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, και διενεργεί έλεγχο των σχεδίων προϋπολογισμού.

Ένας άλλος σημαντικός τομέας στον οποία έδωσα ιδιαίτερη έμφαση είναι η είσπραξη των φόρων. Λαμβανομένων υπόψη των διεθνών πρακτικών, καθώς και των συστάσεων διεθνών οργανισμών, τέθηκαν σε εφαρμογή διάφορες μεταρρυθμίσεις και βελτιώσεις όσον αφορά τη φορολογική διοίκηση. Το λεγόμενο σύστημα έξυπνης φορολογικής διοίκησης ξεκίνησε στη Λιθουανία από τους αυτοματοποιημένους ελέγχους των δηλώσεων ΦΠΑ, οι οποίοι θα επιτρέψουν στο μέλλον την εκτίμηση κινδύνου, την αξιολόγηση της επιχειρηματικής συμπεριφοράς σε πραγματικό χρόνο, την εκτέλεση ελέγχων διασταύρωσης, και τον πολύ πιο αποτελεσματικό εντοπισμό των περιπτώσεων φορολογικής απάτης και φοροδιαφυγής. Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με ορισμένα άλλα διοικητικά μέτρα, οδήγησε σε σημαντική θετική διαρθρωτική αλλαγή όσον αφορά το ποσό των εισπραχθέντων φόρων ως ποσοστό του ΑΕΠ, με αποτέλεσμα το 2015 σχεδόν να ισοσκελιστούν οι δαπάνες του δημόσιου τομέα.

Συνέβαλα επίσης στη μεταρρύθμιση των λογιστικών και οικονομικών καταστάσεων στον δημόσιο τομέα της Λιθουανίας, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιονομικών οργάνων, και των δημόσιων και δημοτικών επιχειρήσεων, οργάνων και οργανισμών. Στόχος της μεταρρύθμισης ήταν να θεσπιστεί στον δημόσιο τομέα η λογιστική σε δεδουλευμένη βάση, σε συμμόρφωση με τη νομοθεσία της Δημοκρατίας της Λιθουανίας και σύμφωνα με τα διεθνή λογιστικά πρότυπα και τα διεθνή λογιστικά πρότυπα για τον δημόσιο τομέα. Η μεταρρύθμιση στοχεύει στη δημιουργία μιας πιο αξιόπιστης και διαφανούς βάσης για την κατάρτιση και την εκτέλεση του προϋπολογισμού.

Ένας από τους σημαντικότερους προσωπικούς μου στόχους ήταν να καταστεί πιο αποδοτική η διαχείριση των πόρων της ΕΕ στη Λιθουανία. Η κατευθυντήρια ιδέα «Επένδυση και όχι απλώς καλύτερη διαχείριση των δαπανών» διατυπώθηκε με σαφήνεια κατά τη διάρκεια της λιθουανικής Προεδρίας του Συμβουλίου και έχει καταστεί ιδιαίτερα δημοφιλής. Κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, η Λιθουανία ήταν μία από τις πρώτες χώρες της ΕΕ που αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση να θέσουν σε εφαρμογή χρηματοδοτικά μέσα με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για τις ΜΜΕ και τη χρηματοδότηση έργων ενεργειακής απόδοσης. Τα χρηματοδοτικά μέσα που θεσπίσαμε (τρία ταμεία χαρτοφυλακίου, ένα χρηματοδοτικό μέσο εγγυήσεων για την πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση και ένα ταμείο χαρτοφυλακίου για έργα ενεργειακής απόδοσης) έχουν ήδη αποδείξει τα πλεονεκτήματά τους – σε ορισμένα από τα εν λόγω μέσα, τα κεφάλαια έχουν επιστραφεί και επενδυθεί επανειλημμένα. Κατά την περίοδο 2014-2020 προσδοκούμε να αξιοποιήσουμε στον μέγιστο βαθμό τους πόρους της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία μας από το παρελθόν, αλλά και να διπλασιάσουμε τη χρηματοδότηση για τα χρηματοδοτικά μέσα καθώς και να διευρύνουμε το πεδίο εφαρμογής τους ώστε να συμπεριλάβουν νέους τομείς (π.χ. μεταφορές, οδικός φωτισμός, υποδομές ύδρευσης κ.ο.κ.). Η κρατική εθνική επενδυτική πλατφόρμα VIPA άρχισε να λειτουργεί το 2013 υπό την εποπτεία μου, με στόχο την αποτελεσματική διαχείριση των κεφαλαιακών πόρων των ταμείων.

Υπό την καθοδήγησή μου πραγματοποιήθηκαν σημαντικές θετικές αλλαγές και στον τομέα της διαχείρισης των κρατικών επιχειρήσεων. Το Υπουργείο Οικονομικών διαθέτει μερίδιο στη μεγαλύτερη κρατική επιχείρηση της Λιθουανίας, τον όμιλο Lietuvos Energija, ο οποίος είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ενέργειας στις χώρες της Βαλτικής. Η δομή και το μοντέλο εταιρικής διακυβέρνησης του ομίλου υλοποιήθηκαν σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Υπουργείου Οικονομικών σχετικά με τη διακυβέρνηση. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν οι πιο εξελιγμένες διεθνείς και εθνικές πρακτικές, οι συστάσεις του ΟΟΣΑ και ο κώδικας εταιρικής διακυβέρνησης του χρηματιστηρίου NASDAQ OMX Vilnius. Η εμπειρία μας επεκτείνεται τώρα στις μεταφορές και σε άλλους τομείς.

Είχα την τιμή να είμαι Πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECOFIN) από τον Ιούλιο έως τον Δεκέμβριο του 2013. Στα πιο σημαντικά αποτελέσματα της λιθουανικής Προεδρίας περιλαμβάνονται η έγκαιρη επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2014, την πολιτική συνοχής 2014-2020, τους φακέλους σχετικά με τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και τη φορολογία, καθώς και η επίτευξη ουσιαστικής προόδου όσον αφορά τη δημιουργία της Τραπεζικής Ένωσης. Η συμφωνία σχετικά με τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης ήταν ένα από τα πλέον αξιοσημείωτα επιτεύγματα για την οικοδόμηση μιας ισχυρής και υγιούς τραπεζικής ένωσης. Θα ήθελα επίσης να αναφερθώ στα επιτεύγματά μας στον τομέα του ελέγχου, όπου έχουμε καταλήξει σε συμφωνία για τη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς ελεγκτικών υπηρεσιών. Στα κύρια χαρακτηριστικά της συμφωνίας περιλαμβάνονται αυστηρότεροι κανόνες για τους ελεγκτές και τα ελεγκτικά γραφεία, οι οποίοι αποσκοπούν ιδίως στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας των ελεγκτών των οντοτήτων δημοσίου συμφέροντος (ΟΔΣ) καθώς και στην εξασφάλιση μεγαλύτερη διαφοροποίησης στην αγορά ελεγκτικών υπηρεσιών, η οποία παρουσιάζει σήμερα υψηλό βαθμό συγκέντρωσης.

Τέλος, είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος για το γεγονός ότι, κατά τη διάρκεια της θητείας μου και υπό την καθοδήγησή μου, η Λιθουανία προσχώρησε επιτυχώς στη ζώνη του ευρώ την 1η Ιανουαρίου 2015. Την ημερομηνία αυτή, η Λιθουανία κατέστη το 19ο πλήρες μέλος της ζώνης του ευρώ και χρησιμοποιεί έκτοτε το ενιαίο νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εισαγωγή του ευρώ σημαίνει για τη Λιθουανία βαθύτερη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που παρέχει στη χώρα μεγαλύτερη ασφάλεια και προστασία, τόσο από οικονομική όσο και από πολιτική άποψη.

3.  Ποια είναι η επαγγελματική σας εμπειρία από διεθνείς και πολυγλωσσικούς οργανισμούς ή ιδρύματα που εδρεύουν εκτός της χώρας καταγωγής σας;

Ως μέλος του Συμβουλίου ECOFIN, και ιδίως κατά τη διάρκεια της λιθουανικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2013 υπό την ιδιότητά μου ως Πρόεδρος του Συμβουλίου υπό αυτήν τη σύνθεση, συνεργάστηκα εντατικά με τα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, για την προάσπιση των συμφερόντων της Ευρώπης και των πολιτών της σε σημαντικούς τομείς όπως η οικονομία και τα δημοσιονομικά, ιδίως όσον αφορά την πολιτική συνοχής της ΕΕ και τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η Προεδρία ήταν για μένα μια πρόκληση και ευκαιρία ταυτόχρονα· η εμπειρία αυτή με οδήγησε στο συμπέρασμα ότι τα εξαιρετικά αποτελέσματα που αναμένουν οι πολίτες μπορούν να επιτευχθούν μόνο με τη συνεργασία μεταξύ κρατών μελών και ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων.

Από το 2012 υπήρξα επίσης διοικητής σε πολλά διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα: Παγκόσμια Τράπεζα, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ), Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και Βόρεια Τράπεζα Επενδύσεων (NIB), καθώς και αναπληρωτής διοικητής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).

Επιπλέον, συμμετέχω στις δραστηριότητες της Ευρωομάδας και, ως διοικητής, στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ).

Με τον τρόπο αυτό απέκτησα εκτενή εμπειρία σε θέματα διεθνούς και διαπολιτισμικής συνεργασίας.

4.  Σας έχει χορηγηθεί απαλλαγή για καθήκοντα διαχείρισης που εκτελούσατε στο παρελθόν, εφόσον προβλέπεται τέτοια διαδικασία;

Το είδος της διαδικασίας απαλλαγής που προβλέπεται από τη λιθουανική νομοθεσία διαφέρει κάπως από τη διαδικασία που εφαρμόζεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η έκθεση σχετικά με την εκτέλεση του ετήσιου προϋπολογισμού παρουσιάζεται από τον Υπουργό Οικονομικών εκ μέρους της κυβέρνησης, υποβάλλεται σε έλεγχο από το ανώτατο όργανο ελέγχου (ΑΟΕ), και στη συνέχεια ελέγχεται από το Seimas, το Κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Λιθουανίας. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε όλες τις εκθέσεις που υπέβαλα και υποστήριξα ως Υπουργός ενώπιον του οργάνου, υιοθετώντας παράλληλα τις αντίστοιχες συστάσεις.

5.  Ποια από τις επαγγελματικές θέσεις που κατείχατε στο παρελθόν είναι αποτέλεσμα πολιτικού διορισμού;

Διορίστηκα επισήμως, έπειτα από πολιτική απόφαση του εκάστοτε Υπουργού, στις θέσεις του Αναπληρωτή Υπουργού στα Υπουργεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Εργασίας, Υγείας, και Οικονομικών. Προτάθηκα από τον πρωθυπουργό για τη θέση του Υπουργού Οικονομικών το 2007 μετά την παραίτηση του προηγούμενου υπουργού, και διορίστηκα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ωστόσο, πιστεύω ότι κύριο κριτήριο για την επιλογή της υποψηφιότητάς μου σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ήταν τα προσόντα και οι επαγγελματικές δεξιότητές μου και όχι οι πολιτικές πεποιθήσεις μου.

Τον Δεκέμβριο του 2012 διορίστηκα για δεύτερη θητεία στη θέση του Υπουργού Οικονομικών. Η διαδικασία σχηματισμού του υπουργικού συμβουλίου μετά τις γενικές εκλογές του 2012 επηρεάστηκε σε σημαντικό βαθμό από την επικείμενη Προεδρία της ΕΕ και τον νέο στόχο της κυβέρνησης να υπάρξει κατάλληλη προετοιμασία για την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος της ΕΕ. Το γεγονός ότι είμαι γνωστός για την αμεροληψία, την αποτελεσματικότητα και τις γνώσεις μου αποτέλεσε προφανώς βασικό παράγοντα για την έγκριση της υποψηφιότητάς μου για τη θέση του υπουργού.

Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υπήρξα ποτέ βουλευτής και δεν συνδύασα ποτέ τις θέσεις μου στην κυβέρνηση με οποιαδήποτε κοινοβουλευτική δραστηριότητα.

6.  Ποιες είναι οι τρεις σημαντικότερες αποφάσεις στη λήψη των οποίων συμμετείχατε κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής σας ζωής;

Οι τρεις τομείς στους οποίους είχα καθοριστική προσωπική συμβολή και δέσμευση είναι οι εξής:

Υιοθέτηση του ευρώ στη Λιθουανία. Στο πλαίσιο των σημαντικών προσπαθειών σε πρακτικό επίπεδο για την προετοιμασία της μετάβασης στο ευρώ, ανέλαβα ηγετικό ρόλο για τη δημιουργία του συστήματος διαχείρισης της διαδικασίας και ήμουν πρόεδρος της επιχειρησιακής ομάδας υψηλού επιπέδου που ανέλαβε την καθοδήγηση της διαδικασίας. Αυτό συνεπαγόταν επίσης τη δημιουργία κατάλληλων δημοσιονομικών και νομικών προϋποθέσεων. Η εισαγωγή και εφαρμογή του πλαισίου δημοσιονομικής πειθαρχίας, αρχής γενομένης με τον νόμο περί δημοσιονομικής πειθαρχίας του 2007, αποτελούσε πάντα μία από τις ύψιστες προτεραιότητές μου. Η Λιθουανία κατόρθωσε να εξασφαλίσει μια πτωτική τάση όσον αφορά το δημοσιονομικό έλλειμμα, καθώς και τη σταθεροποίηση του δημόσιου χρέους, ενισχύοντας παράλληλα την αποτελεσματικότητα των δαπανών και τα έσοδα από τις κρατικές επιχειρήσεις.

Δημιουργία της Τραπεζικής Ένωσης. Ως Πρόεδρος του Συμβουλίου ECOFIN χρειάστηκε να διαδραματίσω κεντρικό ρόλο στην επίτευξη μιας πολυαναμενόμενης συμφωνίας σχετικά με τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης, έναν βασικό πυλώνα της Τραπεζικής Ένωσης. Η εν λόγω συμφωνία αποτέλεσε πράγματι το επιστέγασμα της λιθουανικής Προεδρίας το 2013, η οποία με συνέπεια και με όλες τις δυνάμεις της επιδίωξε με αποφασιστικότητα την εδραίωση της αξιοπιστίας της Ευρώπης. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας μου επιτεύχθηκε επίσης συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσον αφορά δύο χωριστές συνιστώσες της Τραπεζικής Ένωσης: την οδηγία περί ανάκαμψης και εξυγίανσης των τραπεζών, η οποία θεσπίζει ένα πλαίσιο για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών και των επενδυτικών εταιρειών, με ταυτόχρονη διασφάλιση των χρημάτων των φορολογουμένων, και την οδηγία για τα συστήματα εγγύησης των καταθέσεων, με την οποία επιδιώκεται να εξασφαλιστεί η επάρκεια οικονομικών πόρων των εν λόγω συστημάτων, καθώς και η ταχεία καταβολή πληρωμών στους καταθέτες χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που έχουν πτωχεύσει.

Αποτελεσματικότερη διαχείριση και έλεγχος των πόρων της ΕΕ στη Λιθουανία. Η αρχή διαχείρισης για τους πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Λιθουανία είναι το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο είναι υπεύθυνο για την αποτελεσματική και διαφανή αξιοποίηση των πόρων της ΕΕ σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης. Ως υπουργός ανέλαβα ενεργό ρόλο για τη δημιουργία ενός αποτελεσματικότερου θεσμικού πλαισίου για τη διαχείριση των πόρων της ΕΕ για την περίοδο 2007-2013 σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ΕΕ και τις βέλτιστες πρακτικές. Για παράδειγμα: προκειμένου να βελτιωθεί ο έλεγχος των δραστηριοτήτων ελέγχου και να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τις αρχές και τις βέλτιστες πρακτικές του λειτουργικού διαχωρισμού μεταξύ του ελεγκτή και του ελεγχόμενου (διαχειριστική αρχή, ενδιάμεσοι φορείς και αρχή πιστοποίησης), αποφασίσαμε να μετατοπιστεί η ευθύνη για τη διενέργεια διαδικασιών ελέγχου όσον αφορά τους πόρους της ΕΕ από την αντίστοιχη υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών στην Εθνική Υπηρεσία Ελέγχων της Δημοκρατίας της Λιθουανίας. Την περίοδο εκείνη, η εν λόγω υπηρεσία είχε ήδη μεγάλη πείρα σε θέματα λογιστικού ελέγχου όσον αφορά τους πόρους της ΕΕ και στην ετήσια αξιολόγηση της λειτουργίας του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου. Η συγκεκριμένη αλλαγή και ορισμένες άλλες βελτιώσεις στο θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση των πόρων της ΕΕ για την περίοδο 2007-2013 ενίσχυσαν σημαντικά τον έλεγχο των πόρων της ΕΕ και την κουλτούρα χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης στη Λιθουανία: σαφής ένδειξη αυτής της εξέλιξης είναι το γεγονός ότι η χώρα έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά σφάλματος μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Το σύστημα συνεχίζει να λειτουργεί και κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020.

Μια άλλη καινοτομία ήταν η άμεση ένταξη διάφορων άλλων οργανισμών στο σύστημα διαχείρισης των πόρων της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020 προκειμένου να ενισχυθούν οι ειδικοί έλεγχοι και να περιοριστεί η ακατάλληλη χρήση των πόρων της ΕΕ: συγκεκριμένα, εντάχθηκαν στο σύστημα η κρατική υπηρεσία δημοσίων συμβάσεων, η υπηρεσία ερευνών οικονομικού εγκλήματος και το συμβούλιο ανταγωνισμού. Το εν λόγω θεσμικό καθεστώς έχει αποδείξει στην πράξη την αποτελεσματικότητά του.

Ανεξαρτησία

7.  Η Συνθήκη ορίζει ότι τα μέλη του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να ασκούν τα καθήκοντά τους «με πλήρη ανεξαρτησία». Πώς θα εφαρμόζατε την υποχρέωση αυτή στην εκτέλεση των μελλοντικών σας καθηκόντων;

Η αρχή της ανεξαρτησίας είναι μια από τις θεμελιώδεις αρχές για τους ελεγκτές και τα ελεγκτικά όργανα. Τα ανώτατα όργανα ελέγχου μπορούν να εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους αντικειμενικά και αποτελεσματικά μόνο αν είναι ανεξάρτητα από την ελεγχόμενη οντότητα και προστατεύονται από εξωτερικές επιρροές. Οι ελεγκτές θα πρέπει να διατηρούν την ανεξαρτησία τους, ώστε οι εκθέσεις τους να είναι αμερόληπτες και να εκλαμβάνονται ως τέτοιες από τους χρήστες για τους οποίους προορίζονται. Όσον αφορά την τήρηση της αρχής της ανεξαρτησίας, ως μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, θα ενεργήσω σύμφωνα με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στη Συνθήκη, τις κατευθυντήριες οδηγίες δεοντολογίας για το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, τον κώδικα συμπεριφοράς για τα μέλη του Ελεγκτικού Συνεδρίου, τον εσωτερικό κανονισμό του Ελεγκτικού Συνεδρίου και τους κανόνες εφαρμογής του εσωτερικού κανονισμού.

Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων μου ως μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου θα απέχω από κάθε ενέργεια που θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλεια της ανεξαρτησίας, θα αποφεύγω κάθε κατάσταση που ενδέχεται να οδηγήσει σε σύγκρουση συμφερόντων και θα λάβω τα κατάλληλα μέτρα για την εξάλειψη των απειλών κατά της ανεξαρτησίας. Κατά την άσκηση των καθηκόντων μου θα ενεργώ με αντικειμενικότητα και εποικοδομητική διάθεση, δεν θα δέχομαι υποδείξεις από κυβερνήσεις ή άλλους οργανισμούς και θα απέχω από οποιαδήποτε άλλη επαγγελματική δραστηριότητα, ενώ θα φροντίσω ιδιαιτέρως να μην κατέχω οποιοδήποτε πολιτικό αξίωμα.

8.  Έχετε εσείς προσωπικά ή στενοί συγγενείς σας (γονείς, αδέλφια, νόμιμος σύντροφος και τέκνα) επιχειρηματικές ή χρηματοοικονομικές συμμετοχές ή άλλες δεσμεύσεις που ενδεχομένως θα συγκρούονταν με τα μελλοντικά σας καθήκοντα;

Όχι. Δεν έχω επίγνωση οποιουδήποτε στοιχείου που θα μπορούσε να συγκρουστεί με τα μελλοντικά μου καθήκοντα.

9.  Είστε διατεθειμένος να γνωστοποιήσετε στον Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να δημοσιοποιήσετε όλα τα οικονομικά συμφέροντα και τις άλλες δεσμεύσεις σας;

Ναι, είμαι διατεθειμένος να εκπληρώσω κάθε υποχρέωση γνωστοποίησης που ισχύει για ένα μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Θα γνωστοποιήσω στον Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου όλα τα οικονομικά μου συμφέροντα και τις άλλες δεσμεύσεις μου και θα τα δημοσιοποιήσω, εάν χρειαστεί. Λόγω των θέσεων που κατείχα στο παρελθόν και κατέχω σήμερα στη δημόσια διοίκηση της χώρας μου, σύμφωνα με τους σχετικούς νόμους της Δημοκρατίας της Λιθουανίας σχετικά με τη γνωστοποίηση των οικονομικών συμφερόντων και λοιπών δεσμεύσεων για συγκεκριμένους δημόσιους υπαλλήλους, από το 2003 γνωστοποιώ και δημοσιεύω τακτικά τα οικονομικά συμφέροντα και τις άλλες δεσμεύσεις που αφορούν εμένα και την οικογένειά μου.

10.  Εμπλέκεστε σε οιαδήποτε εν εξελίξει δικαστική διαδικασία; Εάν ναι, παρακαλείσθε να υποβάλετε αναλυτικά στοιχεία.

Όχι, δεν εμπλέκομαι σε καμία εν εξελίξει δικαστική διαδικασία.

11.  Έχετε ενεργό ή εκτελεστικό ρόλο στην πολιτική; Εάν ναι, σε ποιο επίπεδο; Κατείχατε κάποια πολιτική θέση κατά τη διάρκεια των τελευταίων 18 μηνών; Εάν ναι, παρακαλείσθε να υποβάλετε αναλυτικά στοιχεία.

Είμαι μέλος του Λιθουανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος από το 1990, μετά την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας της Λιθουανίας. Ως Υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση συνασπισμού της Λιθουανίας, είμαι επίσης μέλος του Συμβουλίου του εν λόγω κόμματος. Ωστόσο, ποτέ δεν είχα κάποια εκτελεστική θέση σε οποιοδήποτε επίπεδο, ούτε στο εν λόγω κόμμα ούτε σε κάποια άλλη πολιτική οργάνωση. Δεν έχω εκλεγεί ποτέ στο Κοινοβούλιο και δεν ανήκα ποτέ σε πολιτικές ομάδες του Κοινοβουλίου ούτε συμμετείχα στις δραστηριότητές τους. Σε όλες τις θέσεις στις οποίες έχω διοριστεί άσκησα τα καθήκοντά μου με βασικό κριτήριο τον επαγγελματισμό.

12.  Θα παραιτηθείτε από οποιοδήποτε αιρετό αξίωμα ή ενεργό λειτούργημα με αρμοδιότητες σε πολιτικό κόμμα, μετά τον διορισμό σας ως μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου;

Ναι, θα παραιτηθώ από οποιοδήποτε αιρετό αξίωμα και από οποιοδήποτε ενεργό λειτούργημα, σε περίπτωση που διοριστώ στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Δεν θα δεχτώ κανένα τέτοιου είδους αξίωμα ή λειτούργημα κατά τη διάρκεια της θητείας μου ως μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

13.  Πώς θα αντιμετωπίζατε ένα σημαντικό κρούσμα παρατυπίας, ή ακόμη απάτης και/ή δωροδοκίας, στο οποίο ενέχονται άτομα από το κράτος μέλος καταγωγής σας;

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ αποτελείται από χρήματα των φορολογουμένων, τα οποία πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την υλοποίηση πολιτικών οι οποίες έχουν εγκριθεί από το νομοθετικό σώμα της ΕΕ. Πεποίθησή μου είναι ότι οποιαδήποτε δημόσια επιχείρηση πλήττεται από διαφθορά, απάτη ή παρατυπία δεν μπορεί ποτέ να επιτύχει πλήρως τους στόχους της. Αν εντοπίσω περιστατικά διαφθοράς, απάτης ή άλλες σοβαρές παρατυπίες που ενδέχεται να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στους δημόσιους πόρους της ΕΕ, είτε αυτά αφορούν τα έσοδα και τις δαπάνες ή τα περιουσιακά στοιχεία των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, θα τα αντιμετωπίσω με ιδιαίτερη αυστηρότητα και θα παραπέμψω τις αντίστοιχες υποθέσεις στην OLAF ή σε κάποια άλλη αρμόδια αρχή, πάντα σε πλήρη συμφωνία με τους κανόνες και τις διαδικασίες του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Σε κάθε περίπτωση, θα ενεργήσω με αυτόν τον τρόπο ανεξάρτητα από το άτομο ή το κράτος μέλος το οποίο αφορά η υπόθεση, είτε πρόκειται για τη Λιθουανία είτε για οποιαδήποτε άλλη χώρα. Η ίση μεταχείριση και σε αυτό το πλαίσιο είναι και θα παραμείνει μία από τις ισχυρότερες επιταγές που ακολουθώ.

Εκτέλεση καθηκόντων

14.  Ποια βασικά χαρακτηριστικά θα πρέπει να έχει μια κουλτούρα χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης σε οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία; Πώς θα μπορούσε να συμβάλει το ΕΕΣ στην επίτευξή της;

Η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση αποτελεί ουσιαστικό μέρος της έννοιας της χρηστής διακυβέρνησης. Η λογοδοσία, η διαφάνεια και το κράτος δικαίου είναι εξίσου σημαντικά για τη χρηστή διακυβέρνηση στη δημόσια διοίκηση. Η κουλτούρα της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης σε έναν δημόσιο οργανισμό θα πρέπει να θέτει τα θεμέλια για την επιδίωξη ύψιστων επιδόσεων και τη συνεχή βελτίωση. Πρέπει να περιλαμβάνει τέσσερα απαραίτητα στοιχεία: ηγεσία (αξίες, σαφές όραμα, αποστολή και στόχοι), λήψη αποφάσεων και δομή (σαφείς ρόλοι και αρμοδιότητες και δομή που στηρίζει την επίτευξη στόχων), άνθρωποι (αποτελεσματική διαχείριση ανθρώπινων πόρων, συμπεριλαμβανομένων της κατάρτισης και της διαχείρισης της γνώσης), και διαδικασίες και συστήματα εργασίας (αποτελεσματικές και αποδοτικές διαδικασίες εργασίας, και σύστημα διαχείρισης κινδύνου).

Η δημοκρατική εποπτεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού θα πρέπει να αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο λογοδοσίας για την ενημέρωση των φορολογουμένων όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται τα χρήματά τους, τόσο από την άποψη της τήρησης των οικείων κανόνων και κανονισμών, αλλά κυρίως σχετικά με το κατά πόσο οι δαπάνες οδηγούν στην επίτευξη των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων.

Όλα αυτά ισχύουν και σε επίπεδο ΕΕ. Στην ΕΕ, η έννοια της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης θεμελιώνεται στο πρωτογενές δίκαιο – σύμφωνα με το άρθρο 317 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, «Η Επιτροπή εκτελεί τον προϋπολογισμό σε συνεργασία με τα κράτη μέλη [...], σύμφωνα με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης» και «Τα κράτη μέλη συνεργάζονται με την Επιτροπή προκειμένου να διασφαλίσουν ότι οι πιστώσεις χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης».

Έπειτα, ο δημοσιονομικός κανονισμός που ισχύει για τον γενικό προϋπολογισμό της ΕΕ ορίζει περαιτέρω τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης: οικονομία, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα. Εν προκειμένω, η αρχή της οικονομίας σημαίνει να διατίθενται οι απαραίτητοι πόροι για τον οργανισμό εγκαίρως, στην ενδεδειγμένη ποσότητα και ποιότητα και στην καλύτερη τιμή· η αρχή της αποδοτικότητας επιδιώκει την καλύτερη σχέση μεταξύ των μέσων που χρησιμοποιήθηκαν και των αποτελεσμάτων που έχουν επιτευχθεί· και αποτελεσματικότητα σημαίνει να επιτυγχάνονται οι καθορισμένοι στόχοι και τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.

Εκτός από τις παραπάνω κανονιστικές αρχές χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, οι εν εξελίξει αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο έφεραν στο προσκήνιο και άλλα χαρακτηριστικά χρηστής διακυβέρνησης τα οποία πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από κάθε σύγχρονη δημόσια υπηρεσία: για παράδειγμα, οι τρεις πρόσθετες αρχές (περιβάλλον, ισότητα και δεοντολογία.)

Κατά την άποψή μου, παρά το ιδιαίτερα περιορισμένο μέγεθος του εγκριθέντος προϋπολογισμού της ΕΕ, η δημιουργία μιας ισχυρής κουλτούρας χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία της ίδιας της ευρωπαϊκής ιδέας. Για να συμβεί όμως αυτό, θα πρέπει πρώτα οι δαπάνες από τον προϋπολογισμό της ΕΕ να προσφέρουν σαφή και ορατά οφέλη για την ΕΕ και τους πολίτες της τα οποία δεν θα ήταν δυνατό να επιτευχθούν μόνο με εθνικούς πόρους· κάτι τέτοιο συνάδει πλήρως με την αρχή της αρχής της επικουρικότητας. Αυτή ακριβώς είναι η έννοια της ευρωπαϊκής οικονομικής αποδοτικότητας. Δυστυχώς, πολύ συχνά οι πόροι της ΕΕ απλώς αυξάνουν τους συνολικούς διαθέσιμους πόρους στη χώρα, χωρίς να προσδίδουν κάποια ιδιαίτερη ευρωπαϊκή αξία. Ή οι πόροι της ΕΕ μπορεί να χρησιμοποιούνται για δραστηριότητες που θα είχαν πραγματοποιηθεί από τα κράτη μέλη και τους δικαιούχους ούτως ή άλλως (φαινόμενο μη αποδοτικής δαπάνης). Δεύτερον, σε πολλές περιπτώσεις εξακολουθεί να δίνεται πολύ μεγάλη έμφαση στη δίκαιη διάθεση των πόρων της ΕΕ (η προσανατολισμένη στις εισροές προσέγγιση), καθότι υπάρχει εστίαση κυρίως στη συμμόρφωση των δαπανών, ανεξαρτήτως της σημασίας των αποτελεσμάτων που επιτυγχάνονται.

Κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, η κατάσταση έχει ήδη αλλάξει δραματικά, κάτι που αποτελεί πρόκληση τόσο για τα κράτη μέλη όσο και για τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου. Στο τρέχον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020 θεσπίστηκαν, με σημαντική συμβολή της λιθουανικής Προεδρίας στη διαδικασία, συγκεκριμένα χαρακτηριστικά χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, όπως οι μακροοικονομικές προϋποθέσεις, το αποθεματικό επίδοσης, περισσότερες δυνατότητες για απλούστευση, συνέργειες μεταξύ των ταμείων και εκτενέστερη χρήση χρηματοπιστωτικών μέσων. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες. Η θέσπιση της κατάρτισης προϋπολογισμού της ΕΕ με βάση την απόδοση θα αποτελέσει προτεραιότητα για την Επιτροπή, και πιστεύω ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο μπορεί επίσης να παρεμβαίνει στη διαδικασία αυτή ως εταίρος, χωρίς βεβαίως να θέτει σε κίνδυνο την ανεξαρτησία του.

Στη Λιθουανία, οι πόροι της ΕΕ ανέρχονται σε περίπου 15% των συνολικών δαπανών της γενικής κυβέρνησης και, ως εκ τούτου, είναι αποφασιστικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων πολιτικής. Υπό την ιδιότητά μου ως Υπουργός Οικονομικών, συμμετείχα στη δημιουργία του προσανατολισμένου στα αποτελέσματα συστήματος διαχείρισης και ελέγχου των πόρων της ΕΕ. Η Λιθουανία καταλαμβάνει μία από τις πρώτες, αν όχι την πρώτη θέση μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την ικανότητα απορρόφησης των κονδυλίων της ΕΕ. Οι προτεραιότητές μου στον τομέα της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020 είναι η πρόληψη της απάτης, αλλά και η διενέργεια αναλογικών ελέγχων, η απλούστευση και η μείωση του διοικητικού φόρτου και, τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, να δοθεί κυρίως έμφαση στα αποτελέσματα ώστε να υπάρξει μακροπρόθεσμα θετικός αντίκτυπος στην οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη μείωση της φτώχειας. Τα θετικά αποτελέσματα είναι τα εξής: σύμφωνα με την αρχή ελέγχου της Εθνικής Υπηρεσίας Ελέγχων, το εναπομένον ποσοστό σφάλματος όσον αφορά την πολιτική συνοχής στη Λιθουανία (π.χ. 0,42% το 2014) είναι συστημικώς πολύ χαμηλότερο ακόμα και από το όριο σημαντικότητας της τάξης του 2%, κάτι που αποτελεί εξαιρετικό επίτευγμα σε σύγκριση με τη συνολική εικόνα σε επίπεδο ΕΕ, όταν, για παράδειγμα, το εκτιμώμενο από το Ελεγκτικό Συνέδριο ποσοστό σφάλματος για την πολιτική συνοχής το 2014 ήταν 5,7%. Επιπλέον, σύμφωνα με τις εκ των υστέρων αξιολογήσεις, οι πόροι της ΕΕ έχουν καθοριστικό θετικό αντίκτυπο στην οικονομική και κοινωνική ζωή της Λιθουανίας.

Προφανώς, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, μέσω των ελεγκτικών και λοιπών δραστηριοτήτων του, έχει να διαδραματίσει μοναδικό ρόλο για την ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμότητας και της βιωσιμότητας ολόκληρης της ΕΕ. Συμμερίζομαι πλήρως την έκκληση του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην ετήσια έκθεση του προηγούμενου έτους για μια «εντελώς νέα προσέγγιση», η οποία θα οδηγεί σε καλύτερη επένδυση των ενωσιακών (και εθνικών) πόρων, προκειμένου να συνεκτιμώνται οι παγκόσμιες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη. Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να παρέχονται συναφή και επίκαιρα αποτελέσματα ελέγχων του Συνεδρίου στους αρμόδιους λήψης αποφάσεων της ΕΕ, και στη συνέχεια όλα τα μέρη πρέπει να μεριμνούν για την καλύτερη εφαρμογή των συστάσεων του ελέγχου.

Τέλος, θεωρώ ιδιαίτερα θετική την πρόταση μεταρρύθμισης του Συνεδρίου που υποβλήθηκε στο πλαίσιο της στρατηγικής του Συνεδρίου για την περίοδο 2013-2017, και η οποία έχει ως στόχο τη μετατροπή του οργάνου σε έναν πιο σύγχρονο οργανισμό μέσω της περαιτέρω ενίσχυσης της χρηστής διακυβέρνησης εντός του ίδιου του Συνεδρίου. Ελπίζω ότι η μεταρρύθμιση αυτή θα επιτρέψει στο Συνέδριο να χρησιμοποιεί με πιο ευέλικτο τρόπο τους πόρους του και να εξορθολογίσει τις διαδικασίες του, με στόχο την κατάρτιση πιο συναφών και επίκαιρων εκθέσεων. Η αλλαγή θα πρέπει να αποτελεί μέρος μιας διαδικασίας συνεχούς εξέλιξης, κατά την οποία κάθε μέλος του Συνεδρίου θα συμμετέχει ενεργά στην προώθηση μιας κουλτούρας χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης τόσο εντός του οργανισμού όσο και σε ολόκληρη την ΕΕ. Προσωπικά, είμαι έτοιμος να συμβάλω σε αυτή τη διαδικασία.

15.  Σύμφωνα με τη Συνθήκη, το Ελεγκτικό Συνέδριο οφείλει να επικουρεί το Κοινοβούλιο στην άσκηση των εξουσιών ελέγχου του επί της εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Πώς θα μπορούσατε να βελτιώσετε περαιτέρω τη συνεργασία μεταξύ του Συνεδρίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (και ειδικότερα με την Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού) ώστε η δημόσια εποπτεία των γενικών δαπανών και η σχέση κόστους οφέλους να είναι καλύτερες;

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχει ένα σύστημα ελέγχου το οποίο θα εξασφαλίζει την πλήρη συνεργασία μεταξύ κοινοβουλευτικής εποπτείας και ελέγχου των δημόσιων οικονομικών. Πιστεύω ακράδαντα ότι η συνεργασία μεταξύ της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού (CONT) και του Συνεδρίου αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο για την άσκηση της δημόσιας εποπτείας όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται τα χρήματα των φορολογουμένων της ΕΕ. Από τη μακρά ιστορία αμοιβαίας συνεργασίας μεταξύ των δύο θεσμικών οργάνων έχουν προκύψει ορισμένες ορθές πρακτικές: τακτικές συνεδριάσεις για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του ελέγχου, διαβουλεύσεις κατά τη διαδικασία επιλογής των ζητημάτων ελέγχου υψηλής προτεραιότητας, κατάρτιση ετήσιου προγράμματος εργασίας. Ωστόσο, δεδομένου ότι το διεθνές περιβάλλον μεταβάλλεται διαρκώς, θα πρέπει να αναζητηθούν καλύτεροι τρόποι συνεργασίας και συνεργειών, οι οποίοι θα είναι επωφελείς για αμφότερα τα μέρη κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους στο πλαίσιο λογοδοσίας.

Το Κοινοβούλιο εκτελεί τη βασική λειτουργία του κοινοβουλευτικού ελέγχου επί της εκτελεστικής αρχής, της Επιτροπής, μέσω της διαδικασίας απαλλαγής, στο πλαίσιο της οποίας το Κοινοβούλιο, μετά από σύσταση του Συμβουλίου, αποφασίζει κατά πόσον η Επιτροπή άσκησε ικανοποιητικά τις αρμοδιότητές της σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού. Η ετήσια έκθεση του Συνεδρίου αποτελεί, μαζί με τις ειδικές εκθέσεις, μια βάση καθοριστικής σημασίας για την εν λόγω διαδικασία.

Οι κατάλληλες ρυθμίσεις για την κατάρτιση της ετήσιας έκθεσης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο προκειμένου αυτή να υποβάλλεται εγκαίρως στο Κοινοβούλιο και στην επιτροπή CONT και να έχει την ενδεδειγμένη ποιότητα. Αν οι ετήσιες εκθέσεις καταρτίζονται πιο νωρίς, η επιτροπή CONT θα έχει περισσότερο χρόνο να τις εξετάσει. Για τον σκοπό αυτό θα ήταν σκόπιμο να παρέχεται περισσότερη στήριξη και να υπάρχει πιο συστηματική αλληλεπίδραση με τους ορισθέντες εισηγητές του Κοινοβουλίου κατά την εκπόνηση των εκθέσεων απαλλαγής, κάτι που ισχύει και για τις ειδικές εκθέσεις.

Η αξία των εργασιών ελέγχου επίδοσης εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από τη συνάφεια των ειδικών εκθέσεων και την έγκαιρη κατάρτισή τους. Και τα δύο σκέλη της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής πρέπει να λαμβάνουν τα αποτελέσματα των ελέγχων την κατάλληλη χρονική στιγμή στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού κύκλου, προκειμένου να συμβάλλουν αποτελεσματικά στη νομοθετική διαδικασία· ειδάλλως, οι εκθέσεις του Συνεδρίου δεν παράγουν τα επιθυμητά αποτελέσματα και οι περιορισμένοι πόροι σπαταλώνται. Στο πλαίσιο αυτό, η νέα διάταξη που προβλέπει ότι οι ειδικές εκθέσεις πρέπει να εγκρίνονται εντός εύλογου χρονικού διαστήματος που δεν υπερβαίνει τους 13 μήνες, αποτελεί θετική εξέλιξη και συμβάλλει στην έγκαιρη υποβολή των αποτελεσμάτων του ελέγχου, αλλά και στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του Συνεδρίου.

Ένα σημαντικό διατομεακό προϊόν του Συνεδρίου είναι οι πανοραμικές επισκοπήσεις, οι οποίες βασίζονται στην έρευνα και τη συνολική ελεγκτική εμπειρία του Συνεδρίου. Θεωρώ τις εν λόγω επισκοπήσεις πρόσθετη πηγή αποδεικτικών στοιχείων που συμβάλλει στη νομοθετική και εποπτική διαδικασία του Κοινοβουλίου. Το Συνέδριο, με τη συμμετοχή, κατά περίπτωση, άλλων ερευνητικών υπηρεσιών, όπως η υπηρεσία ερευνών του Κοινοβουλίου, θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω τη δημιουργία ενός ισχυρού ανεξάρτητου οργάνου αξιολόγησης.

Επιπλέον, μεταξύ άλλων και με τη βοήθεια της επιτροπής CONT, θα ήταν σημαντικό και χρήσιμο να υπάρξει πιο εντατική συνεργασία με τις ειδικές επιτροπές του Κοινοβουλίου. Οι αρμόδιες επιτροπές θα μπορούσαν να λειτουργούν ως πρόσθετη πλατφόρμα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, εξετάζοντας τις εκθέσεις του Συνεδρίου και συζητώντας άλλα σημεία κοινού ενδιαφέροντος με το Συνέδριο.

Τέλος, από κοινού με την επιτροπή CONT, το Συνέδριο θα πρέπει να διατηρεί στενότερους δεσμούς με το Συμβούλιο και τα εθνικά κοινοβούλια, τα οποία είναι επίσης πολιτικές αρχές που επιβλέπουν τη χρήση των πόρων της ΕΕ. Μία από τις προτεραιότητές μου ως μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου θα είναι η ενεργή συμμετοχή σε σχέσεις εργασίας με τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και με το Συμβούλιο. Πιστεύω ότι αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στην ενίσχυση της λογοδοσίας και της ευαισθητοποίησης, καθώς και της αξιοπιστίας της ΕΕ.

16.  Ποια νομίζετε ότι είναι η προστιθέμενη αξία του ελέγχου επίδοσης και με ποιους τρόπους θα πρέπει να ενσωματώνονται τα πορίσματα στις διαδικασίες διαχείρισης;

Το Συνέδριο έχει σαφή εντολή να διενεργεί ελέγχους επίδοσης. Το άρθρο 287 παράγραφος 2 της Συνθήκης ορίζει ότι «το Ελεγκτικό Συνέδριο [...] εξακριβώνει τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση». Το διεθνές πρότυπο των ανωτάτων οργάνων ελέγχου (ISSAI) παρέχει αρκετά εκτενείς οδηγίες στα ανώτατα όργανα ελέγχου (ΑΟΕ) όσον αφορά το ζήτημα των ελέγχων επίδοσης, και το εγχειρίδιο ελέγχου επίδοσης του Συνεδρίου βασίζεται ακριβώς σε αυτό το πρότυπο.

Ο έλεγχος επίδοσης είναι η ανεξάρτητη, αντικειμενική και αξιόπιστη εξέταση του κατά πόσο επιχειρήσεις, συστήματα, λειτουργίες, προγράμματα, δραστηριότητες ή οργανισμοί λειτουργούν σύμφωνα με τις αρχές της οικονομίας, της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας, και κατά πόσο υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης.

Από τον παραπάνω ορισμό του ελέγχου επίδοσης προκύπτει ότι ο εν λόγω έλεγχος εμπλουτίζει τη δημόσια λογοδοσία και επιτρέπει στο ΑΟΕ να συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό στη βελτίωση των επιδόσεων των δημόσιων υπηρεσιών. Ο έλεγχος επίδοσης πρέπει να πληροί ορισμένα σημαντικά καθήκοντα, τόσο σε σχέση με τους πολίτες, όσο και σε σχέση με τα νομοθετικά και εκτελεστικά όργανα που υποβάλλονται σε έλεγχο.

Η δημοκρατική αρχή βασίζεται στο δικαίωμα των πολιτών να ζητούν από τους αντιπροσώπους τους να λογοδοτούν για τις αποφάσεις και τις πράξεις τους. Προκειμένου να πληρούται αυτή η αρχή, οι πολίτες της ΕΕ προσδοκούν να ενημερώνονται σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται οι δημόσιοι πόροι και λειτουργούν οι δημόσιες υπηρεσίες. Με την παροχή αντικειμενικών και αξιόπιστων πληροφοριών σχετικά με τα ζητήματα αυτά, ο έλεγχος επίδοσης συμβάλλει στη διαφάνεια και τη λογοδοσία της ΕΕ ως συνόλου.

Ο έλεγχος επίδοσης πρέπει επίσης να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενημέρωση των υπεύθυνων για τη χάραξη πολιτικής σχετικά με τις ενέργειες της εκτελεστικής αρχής, και τα αποτελέσματα των αποφάσεων. Τα δύο σκέλη της νομοθετικής αρχής της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ χρειάζονται αξιόπιστη και ανεξάρτητη ενημέρωση σχετικά με τα αποτελέσματα και τις συνέπειες των προγραμμάτων και των αποφάσεων. Ο έλεγχος επίδοσης αποτελεί μια μοναδική πηγή πληροφοριών που είναι ανεξάρτητη και αντικειμενική, χωρίς να εξαρτάται από κάποια πολιτική αρχή, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο εμμέσως στη διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων μέσω της παροχής ισχυρών αποδεικτικών στοιχείων.

Ο έλεγχος επίδοσης ενθαρρύνει την εξέλιξη και την αλλαγή στον δημόσιο τομέα, μέσω της παροχής νέων πληροφοριών και της ευαισθητοποίησης όσον αφορά διάφορες προκλήσεις. Μπορεί επίσης να συμβάλλει στην αντιμετώπιση προβλημάτων τα οποία ενίοτε υπερβαίνουν την εντολή ελέγχου, καθότι αφορούν ζητήματα καθαρά πολιτικής φύσης. Με τον τρόπο αυτό συμβάλλει στη βελτίωση και τη μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα. Κατά συνέπεια, ο έλεγχος επίδοσης μπορεί να οδηγεί σε προστιθέμενη αξία η οποία υπερβαίνει κατά πολύ την αξία της απλής λειτουργίας ελέγχου.

Η προστιθέμενη αξία των ελέγχων επίδοσης του Συνεδρίου έγκειται στην ικανότητά τους να παρέχουν μια γενικότερη εικόνα και να συγκεντρώνουν και να διαδίδουν βέλτιστες πρακτικές· με τον τρόπο αυτό συμβάλλουν στη δημόσια εποπτεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ και στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων σχετικά με τους μηχανισμούς διακυβέρνησης, τον σχεδιασμό πολιτικής και προγραμμάτων και την κατανομή του προϋπολογισμού της ΕΕ. Τα πορίσματα, τα συμπεράσματα και οι συστάσεις αποτελούν τα σημαντικότερα στοιχεία μιας έκθεση ελέγχου επίδοσης. Επίσης, τα πορίσματα και τα συμπεράσματα του ελέγχου πρέπει να οδηγούν σε συνέπειες. Ως εκ τούτου, οι συστάσεις σε μια έκθεση πρέπει να είναι εφαρμόσιμες και να προσθέτουν αξία, προκειμένου να συμβάλλουν στη βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης στις διαδικασίες των ελεγχόμενων οντοτήτων ή του δημόσιου τομέα εν γένει: εξοικονόμηση πόρων, βελτίωση των μεθόδων εργασίας, αποφυγή της σπατάλης, επίτευξη στόχων οικονομικής αποδοτικότητας και μακροπρόθεσμος θετικός αντίκτυπος. Ωστόσο, ένα ισχυρό πλαίσιο λογοδοσίας θα πρέπει να συμπληρώνεται με την παρακολούθηση της συνέχειας που δίνεται στον έλεγχο και την ορθή παρακολούθηση και εφαρμογή των συστάσεων του ελέγχου.

Η αξιολόγηση και η μέτρηση του αντίκτυπου των εκθέσεων του Συνεδρίου που αφορούν τους ελέγχους επίδοσης, αποτελούν αναγκαίο στοιχείο του κύκλου λογοδοσίας. Οι συστάσεις που διατυπώνονται στις ειδικές εκθέσεις του Συνεδρίου θα πρέπει να παρακολουθούνται, ώστε να διαπιστώνονται και να αξιολογούνται τα μέτρα που λαμβάνονται και η πρόοδος που σημειώνεται. Πιστεύω ότι το Συνέδριο πρέπει να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα των εκθέσεων ελέγχου με την περαιτέρω ενίσχυση της παρακολούθησης της εφαρμογής των συστάσεων του Συνεδρίου. Ειδικότερα, το Συνέδριο θα μπορούσε να θεσπίσει μια διαδικασία κατά την οποία ο φορέας που υποβάλλεται σε έλεγχο, η Επιτροπή, καταρτίζει λεπτομερή σχέδια εφαρμογής των συστάσεων του Συνεδρίου, και το Συνέδριο ελέγχει και παρακολουθεί (χρησιμοποιώντας τη δική του εξελιγμένη βάση δεδομένων) τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή και τα κράτη μέλη τηρούν τη δέσμευσή τους να υλοποιήσουν τα εν λόγω σχέδια.

17.  Πώς θα μπορούσε να βελτιωθεί η συνεργασία ανάμεσα στο Ελεγκτικό Συνέδριο, τους εθνικούς ελεγκτικούς οργανισμούς και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού) όσον αφορά τον έλεγχο του προϋπολογισμού της ΕΕ;

Το Συνέδριο συνεργάζεται με άλλα ανώτατα όργανα ελέγχου (ΑΟΕ) κυρίως μέσω του Διεθνούς Οργανισμού Ανώτατων Οργάνων Ελέγχου (INTOSAI) και της αντίστοιχης ευρωπαϊκής περιφερειακής ομάδας (EUROSAI).

Στο επίπεδο της ΕΕ, η Συνθήκη ορίζει το πλαίσιο για τη συνεργασία με τα εθνικά ελεγκτικά όργανα. Το άρθρο 287 παράγραφος 3 ορίζει ότι «Ο έλεγχος στα κράτη μέλη ασκείται σε συνεργασία με τα εθνικά ελεγκτικά όργανα .... Το Ελεγκτικό Συνέδριο και τα εθνικά ελεγκτικά όργανα των κρατών μελών συνεργάζονται με πνεύμα εμπιστοσύνης, διατηρώντας παράλληλα την ανεξαρτησία τους.»

Τα κράτη μέλη μοιράζονται την ευθύνη για την υλοποίηση περίπου του 80% του προϋπολογισμού της ΕΕ. Είναι επομένως φυσικό να πρέπει να συμμετέχουν και τα ΑΟΕ στον έλεγχο της χρήσης των πόρων της ΕΕ στην εκάστοτε χώρα, ώστε να σχηματίζεται μια αλυσίδα ελέγχου η οποία φτάνει μέχρι την επιτροπή CONT του Κοινοβουλίου. Υπό ιδανικές συνθήκες, και σύμφωνα με την έννοια του ενιαίου ελέγχου, ΑΟΕ θα μπορούσαν να ελέγχουν τους αντίστοιχους εθνικούς λογαριασμούς και άλλες εκθέσεις σχετικά τη χρήση των πόρων της ΕΕ στη χώρα. Το Συνέδριο θα μπορούσε, στη συνέχεια, να βασίζεται στο έργο των ΑΟΕ και να χρησιμοποιεί μέρος της δήλωσης αξιοπιστίας τους για την κατάρτιση της γνωμοδότησης σχετικά με τους ενοποιημένους λογαριασμούς της ΕΕ. Ωστόσο, στην πράξη, τα ΑΟΕ είναι ανεξάρτητα εθνικά όργανα τα οποία λογοδοτούν στα εθνικά κοινοβούλια και λειτουργούν εντός εθνικών πλαισίων τα οποία διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό από χώρα σε χώρα της ΕΕ. Επομένως, δεν υπάρχει ένα ενιαίο πρότυπο σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα ΑΟΕ ελέγχουν τη χρήση των πόρων της ΕΕ, και πιθανόν δεν είναι εφικτό να υπάρξει, εκτός αν επιτευχθούν οι απαραίτητες πολιτικές συμφωνίες και δημιουργηθεί η νομική βάση. Ορισμένα ΑΟΕ ελέγχουν σε εθελοντική βάση τις εθνικές δηλώσεις σχετικά με τη χρήση των πόρων της ΕΕ στις αντίστοιχες χώρες. Ορισμένα ενεργούν εντός του πλαισίου εσωτερικού ελέγχου της χρήσης των πόρων της ΕΕ και υποβάλλουν έκθεση στην Επιτροπή (π.χ. η Εθνική Υπηρεσία Ελέγχων της Λιθουανίας στον ρόλο της ως αρχής ελέγχου για την πολιτική συνοχής). Άλλα διενεργούν εθνικούς ελέγχους συμμόρφωσης ή επίδοσης με ιδιαίτερη έμφαση στους πόρους της ΕΕ.

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην ΕΕ και τα κράτη μέλη εν γένει, ιδίως σε συνάρτηση με τη χρηματοπιστωτική κρίση, και το υφιστάμενο επίπεδο οικονομικής, δημοσιονομικής και νομισματικής ολοκλήρωσης, καθιστούν σαφές ότι πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ του Ελεγκτικού Συνεδρίου και των ΑΟΕ των κρατών μελών, σε διμερή ή ευρύτερη βάση, ανάλογα με τα υπό εξέταση ζητήματα. Το υφιστάμενο πλαίσιο της επιτροπής επαφών, στην οποία το Συνέδριο διαδραματίζει κεντρικό ρόλο, προσφέρει πλείστους τρόπους και μορφές συνεργασίας. Θεωρώ ότι, πέρα από τις διάφορες δραστηριότητες στο πλαίσιο των ομάδων εργασίας και των ειδικών ομάδων, η επιτροπή επαφών θα μπορούσε να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο για την έναρξη της διενέργειας κοινών ελέγχων σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος: π.χ. υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», ενδοκοινοτική απάτη στον τομέα του ΦΠΑ, υποδομή του οδικού δικτύου της ΕΕ, καταπολέμηση της διαφθοράς. Η επιτροπή CONT θα μπορούσε, στο πλαίσιο αυτό, να είναι τελικός χρήστης αυτών των αποτελεσμάτων ελέγχου, με τη δυνατότητα να συζητά και να εξετάζει τα θέματα που αφορούν ολόκληρη την ΕΕ με πιο ολοκληρωμένο τρόπο. Ως θετικό παράδειγμα της συνεργασίας αυτής, θα ήθελα να επισημάνω την κοινή εργασία ελέγχου που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του κεφαλαίου 3 της ετήσιας έκθεσης για το 2014, κατά την αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο η στρατηγική «Ευρώπη 2020» τροφοδοτεί τις συμφωνίες εταιρικής σχέσης και τα προγράμματα χρηματοδότησης που συμφωνούνται μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών.

Ένας άλλος καλός λόγος για τη συνεργασία είναι η μείωση των δαπανηρών αλληλεπικαλύψεων κατά τον έλεγχο της χρήσης των πόρων της ΕΕ. Το Συνέδριο και τα ΑΟΕ της ΕΕ θα πρέπει να εξετάσουν τη δυνατότητα να αποφεύγονται δαπανηρές αλληλεπικαλύψεις κατά τον έλεγχο, διασφαλίζοντας πρωτίστως ότι οι ελεγκτές σε κάθε επίπεδο μπορούν να βασίζονται δεόντως στο έργο άλλων ελεγκτών. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, το Συνέδριο και τα ανώτατα ελεγκτικά όργανα στα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν τη συνεργασία τους.

18.  Πώς θα μπορούσε να αναπτυχθεί περαιτέρω η κατάρτιση εκθέσεων από το ΕΕΣ ώστε να παρέχονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όλες οι απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με την ακρίβεια των στοιχείων που παρέχουν τα κράτη μέλη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή;

Το Συνέδριο, στο πλαίσιο της εντολής του όπως ορίζεται στη Συνθήκη και τον δημοσιονομικό κανονισμό, παράγει τρία είδη εγγράφων: ετήσιες εκθέσεις, ειδικές εκθέσεις και γνωμοδοτήσεις, ενώ πλέον έχει προστεθεί και μια τέταρτη κατηγορία, οι πανοραμικές επισκοπήσεις. Τα εν λόγω έγγραφα του Συνεδρίου αποτελούν σημαντικό στοιχείο στην αλυσίδα λογοδοσίας της ΕΕ, καθότι παρέχουν στο Κοινοβούλιο και τα λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη πληροφορίες καθοριστικής σημασίας που συμβάλλουν στη διαδικασία εποπτείας των δημόσιων δαπανών.

Οι ετήσιες εκθέσεις περιλαμβάνουν κυρίως τα αποτελέσματα των εργασιών δημοσιονομικού ελέγχου και ελέγχου συμμόρφωσης επί του προϋπολογισμού της ΕΕ και των Ευρωπαϊκών Ταμείων Ανάπτυξης. Οι ειδικές ετήσιες εκθέσεις παρουσιάζουν το έργο δημοσιονομικού ελέγχου και ελέγχου συμμόρφωσης όσον αφορά τους αποκεντρωμένους οργανισμούς και τα λοιπά όργανα της ΕΕ.

Θεωρώ θετικό το γεγονός ότι το Συνέδριο βελτιώνει συνεχώς την ετήσια έκθεση προκειμένου να περιλαμβάνονται περισσότερες πληροφορίες που βοηθούν την επιτροπή CONT στο πλαίσιο της διαδικασίας απαλλαγής: περισσότερες αξιολογήσεις της ποιότητας των δαπανών και των επιδόσεων, κατάσταση προόδου των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου στα επιμέρους κράτη μέλη, δημοσιονομική διαχείριση στην Επιτροπή. Αυτές οι πρόσθετες πληροφορίες, οι οποίες παρέχονται μαζί με τα ποσοστά σφάλματος για τα έσοδα και τις δαπάνες του προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένων των ποσοστών σφάλματος από τους κύριους τομείς πολιτικής της ΕΕ, συμπληρώνουν τη δήλωση αξιοπιστίας που περιλαμβάνεται στην έκθεση με στοιχεία τα οποία έχουν πιο ποιοτικό και όχι μόνο ποσοτικό χαρακτήρα.

Όταν η Επιτροπή εκτελεί τον προϋπολογισμό υπό καθεστώς επιμερισμένης διαχείρισης, αναθέτει καθήκοντα εκτέλεσης στα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα, μεταξύ άλλων νομοθετικά, κανονιστικά και διοικητικά, για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, διασφαλίζοντας ότι οι ενέργειες που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό εκτελούνται με ενδεδειγμένο και αποτελεσματικό τρόπο και σύμφωνα με τους κανόνες. Τα κράτη μέλη μοιράζονται την ευθύνη για την υλοποίηση περίπου του 80% του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Το γεγονός ότι επί 21 συναπτά έτη, οι πληρωμές από τον προϋπολογισμό της ΕΕ περιέχουν ουσιώδη σφάλματα, σημαίνει ότι τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου δεν είναι επαρκώς αποτελεσματικά, δεδομένου ότι ούτε η Επιτροπή ούτε τα κράτη μέλη δεν ήταν σε θέση να τηρήσουν το αποδεκτό επίπεδο σφαλμάτων κάτω του 2%.

Προκειμένου τα κράτη μέλη να λογοδοτούν για τη δημοσιονομική διαχείριση των πόρων της ΕΕ, υποχρεούνται να υποβάλουν εκθέσεις ελέγχου, ετήσιους λογαριασμούς και δηλώσεις διαχείρισης, ετήσιες συνόψεις των λογιστικών ελέγχων και των ελέγχων που έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με τη νομιμότητα και την κανονικότητα της χρήσης των πόρων της ΕΕ που έλαβε η χώρα, και ελεγκτικές γνώμες. Ωστόσο, η ίδια η Επιτροπή παραδέχεται στη συγκεφαλαιωτική έκθεσή της ότι η αξιοπιστία των εκθέσεων ελέγχου των κρατών μελών εξακολουθεί να συνιστά πρόβλημα. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή πρέπει να βελτιώσει το σύστημα των κυρώσεων που επιβάλλονται στα κράτη μέλη για τη διαβίβαση εσφαλμένων πληροφοριών στις εκθέσεις ελέγχου, αλλά και σε άλλες εκθέσεις από τα κράτη μέλη. Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, η Επιτροπή πρέπει να προβαίνει σε ανάλυση των τομέων που παρουσιάζουν σταθερά υψηλά επίπεδα σφάλματος, και, στη συνέχεια, να εντοπίζει τις αδυναμίες στα συστήματα ελέγχου, να αναλύει το κόστος και τα οφέλη των ενδεχόμενων διορθωτικών μέτρων και να λαμβάνει ή να προτείνει ενδεδειγμένα μέτρα όσον αφορά την απλούστευση, τη βελτίωση των συστημάτων ελέγχου και τον ανασχεδιασμό των προγραμμάτων ή των συστημάτων υλοποίησης, όταν είναι διαθέσιμα τα ενδεδειγμένα στοιχεία.

Εν προκειμένω, το Συνέδριο πρέπει να εστιάζει την προσοχή του στην αξιολόγηση της αξιοπιστίας των πληροφοριών και της διαβεβαίωσης που παρέχεται από την Επιτροπή, βάσει του πλαισίου εσωτερικού ελέγχου, η αποτελεσματικότητα του οποίου βασίζεται κυρίως στην ποιότητα των συστημάτων των κρατών μελών. Το Συνέδριο πρέπει να εντείνει την αξιολόγηση των εργασιών της Επιτροπής σχετικά με την ακρίβεια των δεδομένων που παρέχονται από τα κράτη μέλη, και να παρέχει στην επιτροπή CONT πιο χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τα αίτια των σφαλμάτων και συγκεκριμένα μέτρα για την επίλυση των διαπιστωθέντων προβλημάτων (με τη μορφή συστάσεων ελέγχου και σχεδίων εφαρμογής που καταρτίζονται από την Επιτροπή και προβλέπουν δράσεις για την ενίσχυση της προληπτικής και διορθωτικής ικανότητας των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου). Επιπλέον, το Συνέδριο θα πρέπει να συνεχίσει το έργο του για την αξιολόγηση των επιδόσεων της Eurostat όσον αφορά τον τρόπο συλλογής των δεδομένων στα κράτη μέλη και τον τρόπο με τον οποίο εξασφαλίζεται η ύπαρξη αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων υψηλής ποιότητας, με στόχο τη στήριξη της λήψης τεκμηριωμένων αποφάσεων σχετικά με τις πολιτικές της ΕΕ.

Άλλες ερωτήσεις

19.  Θα αποσύρετε την υποψηφιότητά σας εάν η γνώμη του Κοινοβουλίου για τον διορισμό σας ως μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι αρνητική;

Ο επιλογή μου ως υποψήφιου μέλους του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με μια δημοκρατική και διαφανή διαδικασία η οποία περιλάμβανε: ορισμό έπειτα από (ομόφωνη) απόφαση της κυβέρνησης συνασπισμού της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, συγκατάθεση του Προέδρου της Δημοκρατίας και, τέλος, έγκριση από την πλειοψηφία της ολομέλειας του Seimas (Κοινοβουλίου) της Δημοκρατίας της Λιθουανίας. Θεωρώ ότι, μεταξύ άλλων, η διαδικασία αυτή εξασφαλίζει ιδίως την ανεξαρτησία μου από οποιαδήποτε πολιτική επιρροή από τη χώρα μου.

Πιστεύω ότι η εποικοδομητική και ειλικρινής συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ιδιαίτερα σημαντική για ένα μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ως εκ τούτου, η διατύπωση αρνητικής γνώμης από το Κοινοβούλιο σχετικά με μια υποψηφιότητα θα μπορούσε σαφώς να εμποδίσει την ομαλή συνεργασία του εν λόγω μέλους, σε περίπτωση που τελικά διοριστεί, με το Κοινοβούλιο και τις επιτροπές του.

Κυρίως, όμως, πιστεύω ότι το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, ως θεσμικό όργανο, πρέπει επίσης να έχει σαφή δημοκρατική νομιμοποίηση, στοιχείο το οποίο μπορεί να ενισχυθεί σημαντικά εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που εκλέγεται άμεσα από τους ευρωπαίους πολίτες, διατυπώσει ευνοϊκή γνώμη για τα υποψήφια μέλη του Συνεδρίου. Κατά συνέπεια, αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ή εγείρει σοβαρές αντιρρήσεις για τον διορισμό μου στο Ελεγκτικό Συνέδριο, θα ζητήσω την απόσυρση της υποψηφιότητάς μου από την κυβέρνησή μου.

Πιστεύω ότι αξίζω την εμπιστοσύνη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και θα εκτελέσω πιστά την αποστολή μου στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο. Ελπίζω, επομένως, ότι το Κοινοβούλιο θα διατυπώσει ευνοϊκή γνώμη για την υποψηφιότητά μου.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	23.5.2016
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	16 3 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Inés Ayala Sender, Zigmantas Balčytis, Ryszard Czarnecki, Martina Dlabajová, Luke Ming Flanagan, Ingeborg Gräßle, Claudia Schmidt, Bart Staes, Derek Vaughan, Tomáš Zdechovský, Неджми Али, Георги Пирински
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Brian Hayes, Benedek Jávor, Marian-Jean Marinescu, Julia Pitera, Miroslav Poche, Patricija Šulin
Αναπληρωτές (άρθρο 200 παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Daniela Aiuto, Claudiu Ciprian Tănăsescu