ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την έκθεση προόδου στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

31.5.2016 - (2016/2041(INI))

Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας
Εισηγήτρια: Paloma López Bermejo
Συντάκτρια γνωμοδότησης (*):
Marijana Petir, Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων
(*)  Συνδεδεμένη επιτροπή – Άρθρο 54 του Κανονισμού

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την έκθεση προόδου στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

(2016/2041(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τους Τίτλους XX για το περιβάλλον και XXI για την ενέργεια,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τον Τίτλο IX για την απασχόληση και τον Τίτλο XVIII για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το Πρωτόκολλο (αριθ. 26) για τις υπηρεσίες γενικού συμφέροντος και το Πρωτόκολλο (αριθ. 28) για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής με τίτλο «Έκθεση προόδου στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας» (COM(2015)0293) και τα εθνικά σχέδια,

–  έχοντας υπόψη την 21η Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών (COP 21) στη Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Αλλαγή του Κλίματος (UNFCCC) και την 11η Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών η οποία λειτουργεί ως συνεδρίαση των συμβαλλομένων μερών στο Πρωτόκολλο του Κυότο (CMP 11), που πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 11 Δεκεμβρίου 2015 καθώς και τη Συμφωνία του Παρισιού,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής «Προς ένα ολοκληρωμένο σχέδιο Στρατηγικής ενεργειακής τεχνολογίας (ΣΕΤ): Επιτάχυνση του μετασχηματισμού του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος» (C(2015)6317),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής «Στρατηγική της ΕΕ για τη θέρμανση και την ψύξη» (COM(2016)0051),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Χάρτης πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών το 2050» (COM(2011)0112),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23ης-24ης Οκτωβρίου 2014,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/28/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την τροποποίηση και τη συνακόλουθη κατάργηση των οδηγιών 2001/77/ΕΚ και 2003/30/ΕΚ[1],

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1290/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με τη θέσπιση των κανόνων συμμετοχής και διάδοσης του «Ορίζων 2020 – Πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και καινοτομίας (2014-2020)» και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1906/2006[2],

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2015/1513 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Σεπτεμβρίου 2015, για την τροποποίηση της οδηγίας 98/70/ΕΚ σχετικά με την ποιότητα των καυσίμων βενζίνης και ντίζελ και για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/28/EΚ σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές[3],

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της ΕΟΚΕ σχετικά με τον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην εφαρμογή της οδηγίας της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με τίτλο «Αλλάζοντας το μέλλον της ενέργειας: η κοινωνία των πολιτών ως βασικός παράγοντας στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές»,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη ενέργεια, του Συμφώνου των Δημάρχων για το Κλίμα και την Ενέργεια,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Άαρχους, της 25ης Ιουνίου 1998, για την « πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα»,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 5ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με ένα πλαίσιο για τις πολιτικές που αφορούν το κλίμα και την ενέργεια με χρονικό ορίζοντα το έτος 2030[4],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Οκτωβρίου 2015, σχετικά με την «πορεία προς μια νέα διεθνή συμφωνία για το κλίμα στο Παρίσι»[5],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Δεκεμβρίου 2015, σχετικά με την επίτευξη του στόχου του 10% ηλεκτρικής διασύνδεσης – Καθιστώντας το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης έτοιμο για το 2020[6],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Δεκεμβρίου 2015, με τίτλο «Η πορεία προς μια Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση»[7],

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (A8-0196/2016),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ βρίσκεται συνολικά σε καλό δρόμο για την επίτευξη των στόχων του 2020 για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά απαιτούνται περαιτέρω εντατικές ενέργειες σε ορισμένα κράτη μέλη·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το κόστος της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, γεγονός που, σε συνδυασμό με την πρόοδο της τεχνολογίας όσον αφορά την παραγωγή και την αποθήκευση, καθιστά την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ολοένα και πιο ανταγωνιστική έναντι της συμβατικής παραγωγής ενέργειας, και ταυτόχρονα προσφέρει μοναδική ευκαιρία για τη δημιουργία μιας πραγματικά ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής που θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και θα μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι στο πλαίσιο της μετάβασης προς ένα βιώσιμο, μακρόπνοο ενεργειακό σύστημα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την ενεργειακή απόδοση, την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, τη βέλτιστη χρήση των ενεργειακών πόρων της Ευρώπης, την ανάπτυξη της τεχνολογίας και τις ευφυείς υποδομές· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται ένα μακροπρόθεσμο, σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο για τη δημιουργία οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης και προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ θα διατηρήσει τον ηγετικό ρόλο της στους συγκεκριμένους τομείς·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 194 ΣΛΕΕ, η ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική πρέπει να διασφαλίζει τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας και τον ενεργειακό εφοδιασμό, καθώς και να προωθεί την ενεργειακή απόδοση, την εξοικονόμηση ενέργειας, την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη διασύνδεση των ενεργειακών δικτύων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δεσμευτικοί εθνικοί και ενωσιακοί στόχοι, οι συγκεκριμένες υποχρεώσεις σχεδιασμού και υποβολής εκθέσεων και τα μέτρα διευκόλυνσης είναι οι κύριοι μοχλοί της ασφάλειας των επενδύσεων και της επέκτασης της ικανότητας παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην ΕΕ, καθώς και των υποδομών μεταφοράς και διανομής·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη συμφωνία COP21 του Παρισιού, η οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πρέπει να προσαρμοστεί προκειμένου να συμμορφωθεί με τον συμφωνηθέντα στόχο της διατήρησης της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια οικονομία που θα βασίζεται 100% στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης, μέσω της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης και της ενίσχυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φιλόδοξες πολιτικές για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε συνδυασμό με την ενεργειακή απόδοση αποτελούν σημαντική κινητήριο δύναμη για τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τις εισαγωγές και των συνολικών εξωτερικών ενεργειακών της δαπανών και ενισχύουν την ασφάλεια του εφοδιασμού έναντι εξωτερικών προμηθευτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ εισάγει πάνω από το ήμισυ της συνολικής ενέργειας που καταναλώνει, με ημερήσιο κόστος που ξεπερνά το ένα δισεκατομμύριο EUR, ποσό που αντιπροσωπεύει πάνω από το 20% του συνόλου των εισαγωγών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξάρτηση από τις εισαγωγές αργού πετρελαίου, φυσικού αερίου και λιθάνθρακα είναι ιδιαίτερα υψηλή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δαπάνη για εισαγωγή καυσίμων που αποφεύγεται ως αποτέλεσμα της αύξησης της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ανέρχεται σε τουλάχιστον 30 δισεκατομμύρια EUR ετησίως·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορεί να συμβάλει στην εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού και της ενεργειακής κυριαρχίας, στην εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας και στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και της τεχνολογικής πρωτοκαθεδρίας της ΕΕ, με ταυτόχρονη αντιμετώπιση του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα συμβάλουν στην παροχή σταθερής, οικονομικά προσιτής, βιώσιμης ενέργεια στους ευρωπαίους πολίτες, με ιδιαίτερη έμφαση στα πλέον ευάλωτα άτομα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πρέπει να δίνουν στους πολίτες τη δυνατότητα να επωφελούνται από την ιδιοπαραγωγή και τον προβλέψιμο ενεργειακό εφοδιασμό·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα πρέπει να συμβαδίζει με την ανάπτυξη μιας εύρυθμα λειτουργούσας εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενεργειακή ένωση θα πρέπει να βασίζεται στη μετάβαση προς ένα βιώσιμο, μακρόπνοο ενεργειακό σύστημα με κύριους πυλώνες την ενεργειακή απόδοση και εξοικονόμηση, την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και τις ευφυείς υποδομές·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιχειρήσεις της ΕΕ στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πολλές από τις οποίες είναι ΜΜΕ, απασχολούν 1,15 εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη και κατέχουν μερίδιο 40% του παγκόσμιου συνόλου των ευρεσιτεχνιών για τις τεχνολογίες ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, γεγονός που καθιστά την ΕΕ πρωτοπόρο σε παγκόσμια κλίμακα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την Επιτροπή, μέχρι το 2020 μπορούν να δημιουργηθούν έως και 20 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην πράσινη οικονομία, κάτι που συνιστά σημαντική ευκαιρία για τη δημιουργία θέσεων εργασίας στις αγροτικές περιοχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα έργα που ανήκουν σε ΜΜΕ, συνεταιρισμούς και ιδιώτες παίζουν σημαντικό ρόλο στην καινοτομία και την ανάπτυξη του τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δεσμεύτηκε να φέρει την Ευρώπη στην πρώτη θέση ανά τον κόσμο στον τομέα της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, πράγμα που συνιστά επιτακτική ανάγκη για τη βιομηχανική πολιτική· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κίνα έχει καταστεί παγκοσμίως πρωτοπόρος στις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ οι επενδύσεις στην Ευρώπη μειώθηκαν κατά 21%, από 54,61 δισεκατομμύρια EUR (62 δισεκατομμύρια USD) το 2014 σε 42,99 δισεκατομμύρια EUR (48,8 δισεκατομμύρια USD) το 2015, δηλαδή στα χαμηλότερα επίπεδα τα τελευταία εννέα χρόνια·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνέχιση των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας απαιτεί τόσο μια φιλόδοξη ηγετική συμμετοχή και δέσμευση του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα όσο και ένα μακροπρόθεσμο, σταθερό και αξιόπιστο πλαίσιο πολιτικής συνεπές προς τις δεσμεύσεις της ΕΕ για το κλίμα που απορρέουν από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, προσπάθειες που έχουν μεγάλες προοπτικές για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη στην Ευρώπη·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φιλόδοξοι και ρεαλιστικοί στόχοι – δημόσια συμμετοχή, παρακολούθηση και επιτήρηση, σαφείς και απλοί κανόνες πολιτικής και στήριξη σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων, περιλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων (με τη συμμετοχή εκπροσώπων των εργαζομένων και της βιομηχανίας) και άλλων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών – έχουν καθοριστική σημασία και πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω για την επιτυχή ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας είναι σημαντικός στο πλαίσιο της προώθησης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προσφέρουν ευκαιρία για μεγαλύτερη ενεργειακή δημοκρατία στις αγορές ενέργειας, με το να παρέχουν στους καταναλωτές τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά, επί ίσοις όροις με τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά ενέργειας, να παράγουν και να καταναλώνουν οι ίδιοι, να αποθηκεύουν και να πωλούν ανανεώσιμη ενέργεια που παράγουν οι ίδιοι, ατομικά ή υπό συλλογική διαχείριση, καθώς και μέσω δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, περιλαμβανομένων των αποκεντρωμένων μορφών παραγωγής ενέργειας που προωθούνται από πόλεις, περιφέρειες και τοπικές δημόσιες αρχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα πρέπει να επιτρέπουν στους πολίτες να ελέγχουν περισσότερο την ενεργειακή τους κατανάλωση και την ενεργειακή μετάβαση, και να προωθούν την άμεση συμμετοχή τους στο σύστημα ενέργειας, μεταξύ άλλων μέσω επενδύσεων·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπεράκτια αιολική ενέργεια στην περιοχή της Βόρειας Θάλασσας έχει τη δυνατότητα να παράγει πάνω από το 8% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη μέχρι το 2030·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης είναι περισσότερο εκτεθειμένα σε έναν μόνο προμηθευτή ορυκτών καυσίμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι χάρη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εξοικονομήθηκαν 30 δισεκατομμύρια ευρώ από εισαγωγές ορυκτών καυσίμων και ότι η κατανάλωση φυσικού αερίου μειώθηκε κατά 7%, πράγμα που ενισχύει με τον τρόπο αυτό την ενεργειακή ανεξαρτησία και ασφάλεια της Ευρώπης, η οποία παραμένει ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ενέργειας παγκοσμίως·

Πρόοδος στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

1.  επικροτεί τις δεσμεύσεις της Επιτροπής για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· θεωρεί, όσον αφορά την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ότι ο υφιστάμενος συνδυασμός δεσμευτικών εθνικών στόχων, εθνικών σχεδίων δράσης για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και διετούς παρακολούθησης έχει αποτελέσει βασικό μοχλό της ανάπτυξης της ικανότητας παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην ΕΕ· παροτρύνει την Επιτροπή να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με ορίζοντα το 2020 και να προτείνει φιλόδοξο νομοθετικό πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2020· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι απαιτείται ένα σταθερό μακροπρόθεσμο ρυθμιστικό πλαίσιο που να περιλαμβάνει στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, ενταγμένους στην πλέον αποτελεσματική πορεία προς τους μακροπρόθεσμους (2050) κλιματικούς στόχους της Ένωσης·

2.  Μολονότι σημειώνει με ικανοποίηση ότι η ΕΕ βρίσκεται συνολικά σε καλό δρόμο για την επίτευξη των στόχων της για το 2020, εκφράζει την ανησυχία του για τον μεγάλο αριθμό χωρών (Βέλγιο, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο) οι οποίες, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής στην έκθεση προόδου 2015 για τις ανανεώσιμες πηγές την περίοδο 2014-2020, ενδέχεται να πρέπει να ενισχύσουν τις πολιτικές και τα μέσα τους ώστε να εξασφαλίζεται η επίτευξη των στόχων τους για το 2020, ενώ η υλοποίηση των στόχων αυτών δεν είναι επίσης βέβαιη στην περίπτωση της Ουγγαρίας και της Πολωνίας· καλεί τα κράτη μέλη που υστερούν, να λάβουν πρόσθετα μέτρα για να καλύψουν το χαμένο έδαφος· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν ήδη επιτύχει ή θα επιτύχουν πολύ σύντομα τους στόχους τους για το 2020, πολύ νωρίτερα από το προβλεπόμενο, όπως η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Δανία, η Εσθονία, η Κροατία, η Ιταλία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Αυστρία, η Ρουμανία, η Φινλανδία και η Σουηδία·

3.  εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η έκθεση προόδου της Επιτροπής για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν προτείνει ειδικές ανά χώρα συστάσεις για να προσαρμόσει κάθε χώρα τις πολιτικές της και τα μέσα που διαθέτει ώστε να διασφαλίζεται ότι θα υλοποιήσει τους στόχους της με ορίζοντα το 2020· τονίζει ότι η πρόσβαση σε κεφάλαιο έχει καίρια σημασία, όμως το κόστος του κεφαλαίου στην ΕΕ των 28 παρουσιάζει σημαντικές αποκλίσεις με αποτέλεσμα να υπάρχει χάσμα μεταξύ Βορειοδυτικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης· επισημαίνει ότι η ύπαρξη πολλών διαφορετικών πολιτικών για την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέχει τον κίνδυνο περαιτέρω διεύρυνσης του χάσματος ανταγωνιστικότητας μεταξύ των χωρών της ΕΕ· επισημαίνει την ανάγκη θέσπισης χρηματοδοτικού μηχανισμού σε επίπεδο ΕΕ με στόχο τη μείωση του υψηλού λόγω κινδύνου κόστους κεφαλαίου των έργων ανανεώσιμης ενέργειας·

4.  τονίζει εν προκειμένω τη σημασία του προσδιορισμού και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τις εθνικές πολιτικές για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη σημασία της προώθησης της έγκρισή τους βάσει ενός περισσότερο εναρμονισμένου ευρωπαϊκού μοντέλου, στο πλαίσιο του οποίου ευνοείται η αυξημένη συνεργασία και ο συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή να διατηρήσει τον ρόλο της όσον αφορά την παρακολούθηση της προόδου και την ενεργό υποστήριξη της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να αξιολογούνται οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως προς την ανταγωνιστικότητα, τη βιωσιμότητα, τη σχέση κόστους-αποδοτικότητας και τη συμβολή τους στη γεωπολιτική σταθερότητα και στους στόχους για την κλιματική αλλαγή·

5.  αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα εθνικά σχέδια και οι υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων στην παρακολούθηση της προόδου των κρατών μελών και θεωρεί ότι οι εν λόγω υποχρεώσεις θα πρέπει να ενισχυθούν για την περίοδο μετά το 2020· αναγνωρίζει ότι ο καθορισμός του ενεργειακού μείγματος των κρατών μελών παραμένει εθνική αρμοδιότητα στο πλαίσιο του άρθρου 194 ΣΛΕΕ, με αποτέλεσμα κάθε κράτος μέλος να προωθεί την ανάπτυξη των δικών του ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, οπότε τα ενεργειακά μείγματα συνεχίζουν να παρουσιάζουν μεγάλη διαφοροποίηση·

6.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να προβλέπονται απλές, προσβάσιμες, οικονομικά προσιτές και αποτελεσματικές διοικητικές διαδικασίες·

7.  καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει στις μελλοντικές εκθέσεις προόδου στον τομέα της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές αξιολόγηση του αντικτύπου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο κόστος και τις τιμές, ιδίως στις τιμές για τα νοικοκυριά·

8.  υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να υποβάλει η ΕΕ νομοθετική πρόταση σχετικά με τους κανόνες της αγοράς ενέργειας, καθώς μια πιο ολοκληρωμένη αγορά έχει καίρια σημασία για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη μείωση του ενεργειακού κόστους για τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία·

9.  τονίζει τη σημασία των σταθερών και οικονομικά αποδοτικών προγραμμάτων στήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για μακροπρόθεσμες επενδύσεις, τα οποία εξακολουθούν να ανταποκρίνονται και να μπορούν να προσαρμόζονται βραχυπρόθεσμα, ταιριάζουν δε στις εθνικές ανάγκες και περιστάσεις, με αποτέλεσμα να διευκολύνουν τη σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων για ώριμες τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· επικροτεί το γεγονός ότι πολλές τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας γίνονται με ταχύ ρυθμό πιο ανταγωνιστικές από άποψη κόστους σε σύγκριση με τις συμβατικές μορφές παραγωγής· τονίζει ότι η ενεργειακή μετάβαση εξαρτάται από τη διαφάνεια, τη συνέπεια και τη συνέχεια των νομικών, χρηματοδοτικών και ρυθμιστικών πλαισίων με σκοπό να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τις αναδρομικές αλλαγές στα προγράμματα στήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι οποίες αλλοιώνουν την απόδοση των επενδύσεων που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί· καλεί τα κράτη μέλη να κοινοποιούν πάντα οιεσδήποτε προσαρμογές των προγραμμάτων στήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να οργανώνουν ευρείες διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη πολύ πριν προβούν στις προσαρμογές αυτές· καλεί την Επιτροπή να ελέγξει τη συμβατότητα των εθνικών προγραμμάτων στήριξης με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκειμένου να αποφευχθούν περιττές καθυστερήσεις στην εφαρμογή τους και να ελαχιστοποιηθούν οι στρεβλώσεις της αγοράς·

10.  τονίζει ότι οι δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· υπενθυμίζει το στόχο του Κοινοβουλίου για τη διάθεση του 85% της χρηματοδότησης για μη ορυκτά καύσιμα δυνάμει του κεφαλαίου «Ενέργεια» του προγράμματος «Ορίζων 2020»· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διευκολύνουν περαιτέρω την αποτελεσματική χρήση όλων των υφιστάμενων χρηματοδοτικών προγραμμάτων, να διασφαλίζουν την πρόσβαση σε κεφάλαιο, ιδιαίτερα για τις ΜΜΕ, και να υποστηρίζουν τις δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της αποθήκευσής τους και της ανάπτυξης των σχετικών προϊόντων, προκειμένου να καταστεί ανταγωνιστικότερος ο κλάδος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της ΕΕ, να καταστεί δυνατή η καλύτερη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να αποφευχθεί η περαιτέρω διεύρυνση του χάσματος ανταγωνιστικότητας μεταξύ των χωρών της ΕΕ·

11.  τονίζει ότι η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να συμβάλει στην παροχή ευελιξίας στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ και στην εξισορρόπηση των διακυμάνσεων που οφείλονται στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές· επαναλαμβάνει ότι στην ισχύουσα οδηγία 2009/72/ΕΚ για την ηλεκτρική ενέργεια δεν αναφέρεται η αποθήκευση και τονίζει ότι στην επικείμενη αναθεώρηση της εν λόγω οδηγίας πρέπει να ληφθούν υπόψη οι πολλαπλές υπηρεσίες που μπορεί να παράσχει η αποθήκευση ενέργειας· θεωρεί ότι η αποσαφήνιση της θέσης των εγκαταστάσεων αποθήκευσης θα έδινε στους διαχειριστές συστημάτων μεταφορών και δικτύων τη δυνατότητα να επενδύσουν σε υπηρεσίες αποθήκευσης ενέργειας·

12.  τονίζει ότι τα προγράμματα στήριξης σε όλα τα επίπεδα πρέπει να εστιάζουν στις τεχνολογίες που μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη μείωση του κόστους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και/ή στην αύξηση της απορρόφησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από την αγορά·

13.  θεωρεί ότι η μελλοντική στρατηγική για την Ε&Α πρέπει να εστιάσει στη διευκόλυνση της ανάπτυξης ευφυών δικτύων και έξυπνων πόλεων· θεωρεί επιπλέον ότι ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών, η έξυπνη φόρτιση οχημάτων και η τεχνολογία όχημα-προς-δίκτυο θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και της δυνατότητας χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

14.  θεωρεί ότι το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής μπορούν να συμβάλουν στην υλοποίηση των στόχων που έχουν καθοριστεί από την οδηγία 2009/28/ΕΚ και από το Πλαίσιο 2030 για το κλίμα και την ενέργεια, καθώς και στη χρηματοδότηση της έρευνας και της καινοτομίας που αφορούν την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και οικονομικής ανάπτυξης· υπογραμμίζει τη σημασία της θεματικής συγκέντρωσης στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, η οποία αναμένεται να συμβάλει στη διοχέτευση επενδύσεων προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδίως υπό το φως του εξέχοντος ρόλου του θεματικού στόχου «Υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς»· καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ευκαιρίες χρηματοδότησης για τον σκοπό αυτό, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα τις ευκαιρίες που υπάρχουν για την ανάπτυξη των τοπικών επιχειρήσεων και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης· υπενθυμίζει τις κοινές διατάξεις στο ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής που υποστηρίζουν την επιλεξιμότητα των σχεδίων που σχετίζονται με την ενεργειακή απόδοση και τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ιδιωτικά νοικοκυριά, δημόσια κτίρια και επιχειρήσεις και πιστεύει ότι η περιφερειακή ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας, η οποία θα μπορούσε να επιτευχθεί με αυτήν τη χρηματοδότηση, θα αποτελούσε σημαντική συμβολή της πολιτικής συνοχής στο πλαίσιο αυτό·

15.  υπογραμμίζει την ανάγκη για ενίσχυση της συνεργασίας και του συντονισμού στο εσωτερικό και μεταξύ των κρατών μελών και περιφερειών και για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση όσον αφορά τις δημόσιες επενδύσεις, και τη χρηματοδότηση τους, στην βελτίωση της τεχνολογίας, την ανάπτυξη και εφαρμογή έξυπνων δικτύων, την προσαρμογή και ικανότητα των δικτύων, την έξυπνη μέτρηση, την αποθήκευση, τη διαχείριση της ζήτησης, την ενεργειακή απόδοση και την καινοτόμο παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

16.  τονίζει ότι σε πολλά κράτη μέλη τα δίκτυα δεν έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από μεταβλητές ανανεώσιμες πηγές· τονίζει ότι ο εκσυγχρονισμός των ενεργειακών δικτύων είναι απαραίτητος για την αφομοίωση των αλλαγών στην παραγωγή και τη μεταφορά·

17.  ζητεί επειγόντως να ενισχυθεί η διαφάνεια και η συμμετοχή του κοινού, και πιο συγκεκριμένα η συμμετοχή όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών σε πρώιμο στάδιο στην ανάπτυξη εθνικών σχεδίων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για την τρέχουσα έλλειψη πληροφοριών σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τονίζει ότι απαιτούνται λεπτομερέστερες διετείς εκθέσεις από τα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τον ρόλο της όσον αφορά την παρακολούθηση και υποστήριξη της προόδου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τη διαφάνεια όσον αφορά τη χρήση της εξουσίας επιβολής που διαθέτει·

18.  τονίζει τη σημασία της συμμετοχής σε όλα τα επίπεδα της διοίκησης, καθώς και τις ενώσεις, στην εφαρμογή ενός ευρωπαϊκού μοντέλου ενεργειακής παραγωγής, κατανάλωσης και ιδιοκατανάλωσης που θα βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· καλεί την Επιτροπή να αυξήσει τη στήριξη που προσφέρει στο Σύμφωνο των Δημάρχων, στην πρωτοβουλία «Έξυπνες πόλεις και έξυπνες κοινότητες» και στις κοινότητες που χρησιμοποιούν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές σε ποσοστό 100%, πράγμα που επιτρέπει την ανταλλαγή γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών·

19.  επισημαίνει ότι η ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει καίρια σημασία για τη διασφάλιση της περαιτέρω ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

20.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το 2013 η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατέστησε δυνατή την αποτροπή της δημιουργίας περίπου 388 εκατομμυρίων τόνων ολικής χωρητικότητας διοξειδίου του άνθρακα και οδήγησε σε μείωση της ζήτησης ορυκτών καυσίμων στην ΕΕ κατά 106 μεγατόνους ισοδύναμου πετρελαίου·

Ανανεώσιμες μορφές ενέργειας για το μέλλον

21.  τονίζει ότι οι στόχοι για τις ΑΠΕ πρέπει να καθοριστούν σύμφωνα με τους κλιματικούς στόχους που συμφωνήθηκαν από 195 χώρες στο Παρίσι τον Δεκέμβριο του 2015· σημειώνει την πρόταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για στόχο της τάξης του 27% όσον αφορά την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές για το 2030· υπενθυμίζει το αίτημα του Κοινοβουλίου σχετικά με δεσμευτικούς στόχους για μερίδιο ενεργειακής κατανάλωσης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειες τουλάχιστον 30%, οι οποίοι θα πρέπει να υλοποιηθούν μέσω εθνικών στόχων, προκειμένου να διασφαλιστούν η αναγκαία επενδυτική ασφάλεια και η ασφάλεια δικαίου· θεωρεί ότι υπό το πρίσμα της πρόσφατης συμφωνίας COP21 είναι επιθυμητό να αυξηθεί σημαντικά το επίπεδο φιλοδοξίας· εμμένει ότι ο καθορισμός σαφών και φιλόδοξων στόχων στο πλαίσιο αυτό αποτελεί εργαλείο για τη βελτίωση της ασφάλειας και για τη διασφάλιση της ηγετικής θέσης της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει μια πιο φιλόδοξη δέσμη μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030 που αυξάνει τον στόχο της ΕΕ για ΑΠΕ σε τουλάχιστον 30% ο οποίος θα πρέπει να υλοποιηθεί μέσω επιμέρους εθνικών στόχων·

22.  τονίζει τη σημασία της νέας νομοθεσίας για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και τον σχεδιασμό της αγοράς όσον αφορά τη δημιουργία νέου πλαισίου κατάλληλου για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, το οποίο θα βασίζεται σε αξιόπιστα προγράμματα στήριξης και στην πλήρη συμμετοχή των τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην αγορά·

23.  διαπιστώνει ότι οι φορολογικές ελαφρύνσεις αποτελούν ισχυρό κίνητρο για τη μετάβαση από την ενέργεια των ορυκτών καυσίμων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει την οδηγία για τη φορολόγηση της ενέργειας και τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων που παρεμποδίζουν την πλήρη αξιοποίηση αυτών των κινήτρων·

24.  τονίζει ότι οι στόχοι που έχουν ήδη συμφωνηθεί για το 2020 πρέπει να ληφθούν ως η ελάχιστη βάση κατά την αναθεώρηση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ούτως ώστε τα κράτη μέλη να μην βρεθούν κάτω από τον εθνικό στόχο του 2020 μετά το 2020· υπογραμμίζει ότι ο στόχος της ΕΕ για το 2030 όσον αφορά την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές απαιτεί συλλογική επίτευξη· τονίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να αναπτύξουν εγκαίρως τα εθνικά τους σχέδια και ότι πρέπει να ενισχυθούν οι ικανότητες εποπτείας της Επιτροπής και πέραν του 2020, και να της δοθούν τα κατάλληλα εργαλεία για αποτελεσματική και έγκαιρη παρακολούθηση, καθώς και η δυνατότητα να παρεμβαίνει σε περίπτωση αντιπαραγωγικών μέτρων· θεωρεί ότι η εν λόγω παρακολούθηση θα καταστεί δυνατή μόνον εφόσον η Επιτροπή καθορίσει για τα κράτη μέλη εθνικούς δείκτες αναφοράς, με βάση τους οποίους θα μπορεί να μετράται η πρόοδός τους στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

25.  επισημαίνει τις δυνατότητες που διανοίγει για την Ευρώπη η ανάπτυξη της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να διαμορφωθούν μακροπρόθεσμες και ευνοϊκές συνθήκες για όλους τους παράγοντες της αγοράς·

26.  επισημαίνει τη σημαντική συμβολή της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στη μείωση των συνολικών εκπομπών άνθρακα· τονίζει τη σημασία της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την επίτευξη των στόχων που συμφωνήθηκαν στην COP21·

27.  τονίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να αυξήσουν την αιτιολογημένη χρήση των διατάξεων περί στατιστικών μεταβιβάσεων και την ανάπτυξη μηχανισμών συνεργασίας για να επιτύχουν τους στόχους τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών, η οποία θα ήταν ευεργετική για τη βελτιστοποίηση του συστήματος, την αποτελεσματική παροχή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και τη μεγαλύτερη εξοικονόμηση κόστους στον τομέα αυτό· ζητεί από την Επιτροπή, στο πλαίσιο αυτό, να παράσχει στα κράτη μέλη περαιτέρω κίνητρα, πληροφορίες, ανάλυση κόστους-οφέλους και καθοδήγηση·

28.  τονίζει την ανάγκη να καθοριστεί ένα ισχυρό, αξιόπιστο και διαφανές σύστημα διακυβέρνησης προκειμένου να διασφαλιστεί η υλοποίηση του στόχου χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για το 2030, με τη δέουσα τήρηση των εθνικών αρμοδιοτήτων όσον αφορά τον καθορισμό του ενεργειακού μείγματος, και δυνατότητα, παράλληλα, για πλήρη δημοκρατικό έλεγχο των ενεργειακών πολιτικών· ζητεί την εντατική αναπαραγωγή του υφιστάμενου επιτυχούς συστήματος των εθνικών στόχων, των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και των διετών εκθέσεων· πιστεύει ότι θα τα ανωτέρω θα πρέπει να ενταχθούν στην οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία πρέπει να εξασφαλίζει την αξιόπιστη, αποτελεσματική και διαφανή παρακολούθηση των δεσμεύσεων των κρατών μελών και την εφαρμογή της ισχύουσας ευρωπαϊκής νομοθεσίας, προκειμένου να τεθούν τα θεμέλια μιας εύρυθμα λειτουργούσας Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Ένωσης·

29.  επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να καταρτιστούν ενιαία δεσμευτικά πρότυπα για τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα, προκειμένου να διασφαλίζονται η συγκρισιμότητα, η διαφάνεια και η προβλεψιμότητα για τους επενδυτές· θεωρεί ότι η πορεία και ο σχεδιασμός πολιτικής για κάθε κράτος μέλος πρέπει να συνεχίσουν να αναλύονται κατά τομέα, τεχνολογία και πηγή·

30.  παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κωδικοποιήσει στη νομοθεσία την αρχή προστασίας των εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές με στόχο να αποτραπούν οι αναδρομικές αλλαγές στους μηχανισμούς στήριξης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και να εξασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα των υφιστάμενων περιουσιακών στοιχείων·

31.  ζητεί την άρση των περιττών γραφειοκρατικών φραγμών, και την πραγματοποίηση επενδύσεων που καθιστούν δυνατή την επίτευξη του στόχου για ποσοστό ηλεκτρικής διασύνδεσης 10% έως το 2020· υπογραμμίζει ότι η αυξημένη περιφερειακή συνεργασία μπορεί να συμβάλει στην εξασφάλιση της βελτιστοποίησης του κόστους ενσωμάτωσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και να μειώσει το κόστος για τους καταναλωτές· υπενθυμίζει τη σημασία της ευρείας δημόσιας διαβούλευσης και συμμετοχής από πρώιμο στάδιο για τον σχεδιασμό έργων νέας ενεργειακής υποδομής με ταυτόχρονο συνυπολογισμό των τοπικών συνθηκών· υπενθυμίζει τη σημασία της παροχής τεχνικών συμβουλών και των εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τα έργα παραγωγής και διανομής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

32.  επισημαίνει το χάσμα μεταξύ των διαθέσιμων δεξιοτήτων και των μεταβολών όσον αφορά τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας που απορρέουν από την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· υπογραμμίζει ότι οι ενεργητικές στρατηγικές εκπαίδευσης/κατάρτισης και δεξιοτήτων έχουν καίρια σημασία κατά τη μετάβαση σε μια βιώσιμη οικονομία με αποδοτική χρήση των πόρων· τονίζει τη σημασία των κοινωνικών εταίρων, καθώς και των δημόσιων αρχών για την ανάπτυξη δεξιοτήτων και προγραμμάτων κατάρτισης·

33.  επισημαίνει την ανάγκη να βρεθεί η κατάλληλη χρηματοδότηση σε επίπεδο ΕΕ, μεταξύ άλλων εφαρμόζοντας την αρχή της αιρεσιμότητας στα υφιστάμενα ταμεία –«Ορίζων 2020», Διαρθρωτικά Ταμεία και Ταμείο Συνοχής, Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων– και ελαχιστοποιώντας συνολικά τους κινδύνους των επενδύσεων με στόχο την παροχή κινήτρων για ευρεία χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

Ενέργεια για τους πολίτες και τις κοινότητες

34.  θεωρεί ότι οι τοπικές αρχές, οι κοινότητες, τα νοικοκυριά και τα άτομα θα πρέπει να αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά της ενεργειακής μετάβασης και θα πρέπει να λάβουν ενεργό στήριξη προκειμένου να καταστούν παραγωγοί και προμηθευτές ενέργειας επί ίσοις όροις με άλλους παράγοντες στην αγορά ενέργειας· στο πλαίσιο αυτό, ζητεί τη θέσπιση κοινού ολοκληρωμένου ορισμού της έννοιας του «παραγωγού-καταναλωτή» σε επίπεδο ΕΕ·

35.  θεωρεί ότι είναι καίριας σημασίας να θεσπιστεί βασικό δικαίωμα ιδιοπαραγωγής και ιδιοκατανάλωσης, καθώς και το δικαίωμα αποθήκευσης και πώλησης της πλεονάζουσας ηλεκτρικής ενέργειας σε δίκαιη τιμή·

36.  υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να αναπτύξουν, στη βάση της συμμετοχής του κοινού, ενεργειακή στρατηγική για τους πολίτες και τις κοινότητες και να περιγράφουν στα εθνικά τους σχέδια δράσης τον τρόπο με τον οποίο θα προωθήσουν τα μικρά και μεσαία έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς και τον τρόπο με τον οποίο θα τα εντάξουν στο νομοθετικό τους πλαίσιο, στις πολιτικές στήριξης και στην προσβασιμότητα στην αγορά·

37.  ζητεί την εισαγωγή νέου κεφαλαίου που θα αφορά την ενέργεια για τους πολίτες και τις κοινότητες στο πλαίσιο της αναθεωρημένης οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με στόχο την αντιμετώπιση των βασικών φραγμών της αγοράς και των διοικητικών φραγμών και τη δημιουργία ενός ευνοϊκότερου επενδυτικού περιβάλλοντος για την ιδιοπαραγωγή και ιδιοκατανάλωση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

38.  επισημαίνει ότι δεν έχουν θεσπιστεί ακόμα κατάλληλες διαδικασίες αδειοδότησης και διοικητικές διαδικασίες για όλες τις τεχνολογίες σε όλες τις χώρες· ζητεί από τα κράτη μέλη να άρουν τους διοικητικούς φραγμούς και τους φραγμούς της αγοράς στη νέα ικανότητα ιδιοπαραγωγής, να αντικαταστήσουν τις χρονοβόρες διαδικασίες έγκρισης με μια απλή απαίτηση κοινοποίησης, και να θεσπίσουν υπηρεσίες μίας στάσης για άδειες έργων, πρόσβαση στο δίκτυο και παροχή στήριξης με οικονομική και τεχνική εμπειρογνωμοσύνη, καθώς και να διασφαλίσουν την πρόσβαση των παραγωγών-καταναλωτών σε μηχανισμούς εναλλακτικής επίλυσης διαφορών· παροτρύνει την Επιτροπή να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή και την πλήρη συνέχιση εφαρμογής πέραν του 2020 των άρθρων 13 (διοικητικές διαδικασίες) και 16 (πρόσβαση και λειτουργία των δικτύων) της ισχύουσας οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

39.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορές μεταξύ πολύ μικρών, μικρών και μεγάλων παραγωγών· σημειώνει την ανάγκη να αναπτυχθούν οι κατάλληλες συνθήκες και τα εργαλεία για τους «παραγωγούς-καταναλωτές» (ενεργοί καταναλωτές ενέργειας, όπως τα νοικοκυριά, τόσο ιδιοκτήτες όσο και ενοικιαστές, τα ιδρύματα και οι μικρές επιχειρήσεις που συμμετέχουν στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, είτε μόνοι τους είτε συλλογικά μέσω συνεταιρισμών, άλλες κοινωνικές επιχειρήσεις ή φορείς συγκέντρωσης), με σκοπό αυτοί να συμβάλουν στην ενεργειακή μετάβαση και στη διευκόλυνση της ένταξής τους στην αγορά ενέργειας· συνιστά να μειωθούν στο απόλυτο ελάχιστο οι διοικητικοί φραγμοί στη νέα ικανότητα ιδιοπαραγωγής, ιδιαίτερα μέσω της άρσης των περιορισμών πρόσβασης στην αγορά· προτείνει να συντομευτούν και να απλουστευτούν οι διαδικασίες έγκρισης καθιερώνοντας μια απλή απαίτηση κοινοποίησης· προτείνει να συμπεριληφθούν στην αναθεώρηση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ειδικές διατάξεις με σκοπό την άρση των εμποδίων και την προώθηση κοινοτικών/συνεταιριστικών καθεστώτων ενέργειας μέσω «υπηρεσιών μίας στάσης» που θα διεκπεραιώνουν τις άδειες έργων και θα παρέχουν οικονομική και τεχνική εμπειρογνωμοσύνη· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν τις ήσσονος σημασίας εξαιρέσεις δυνάμει των ευρωπαϊκών κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της ενέργειας και του περιβάλλοντος, ούτως ώστε έργα μικρής και μεσαίας κλίμακας να συνεχίσουν να επωφελούνται από δυναμικά τιμολόγια τροφοδότησης και να εξαιρούνται από περίπλοκες διαδικασίες πλειστηριασμών·

40.  τονίζει τη σημασία της συμμετοχής του κοινού από πρώιμο στάδιο για την ενθάρρυνση των περιβαλλοντικά φιλικών έργων ανανεώσιμης ενέργειας, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις τοπικές συνθήκες·

41.  τονίζει την ανάγκη να επιτευχθεί ισορροπία, μέσω κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου της αγοράς, μεταξύ της ανάπτυξης κεντρικής και αποκεντρωμένης παραγωγής ενέργειας, ώστε να εξασφαλιστεί ότι δεν θα υφίστανται διακρίσεις οι καταναλωτές που δεν έχουν τη δυνατότητα να γίνουν «παραγωγοί-καταναλωτές»· τονίζει την ανάγκη παροχής τεχνικών και διοικητικών μέσων για τη συλλογική διαχείριση της ενέργειας· υπογραμμίζει ότι η ιδιοπαραγωγή και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν αποτελούν την αιτία αύξησης των τιμών ενέργειας στην Ευρώπη·

42.  υπογραμμίζει το γεγονός ότι η μεγαλύτερη έμφαση στην εφαρμογή της ενεργειακής απόδοσης σε όλους τους τομείς θα βοηθήσει την ΕΕ να τονώσει την ανταγωνιστικότητά της και θα συμβάλει στην ανάπτυξη καινοτόμων και οικονομικά αποδοτικών λύσεων εξοικονόμησης ενέργειας·

43.  τονίζει τα περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης της ενέργειας και την ανάγκη να προωθηθούν συνέργειες μεταξύ και εντός των τομέων της ηλεκτρικής ενέργειας, της θέρμανσης και ψύξης και των μεταφορών· καλεί επιπλέον την Επιτροπή να αξιολογήσει τον τρόπο με τον οποίο μπορούν οι ευέλικτες πηγές ανανεώσιμης ενέργειας να συμπληρώσουν τις μεταβλητές πηγές ενέργειας και τον τρόπο με τον οποίο πρέπει αυτό να ληφθεί υπόψη στον ενεργειακό σχεδιασμό, καθώς και στον σχεδιασμό των προγραμμάτων στήριξης·

Ηλεκτρική ενέργεια

44.  τονίζει ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα πρέπει να ενσωματωθεί στα συστήματα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας σε όλα τα επίπεδα καθώς και στα συστήματα μεταφοράς, δεδομένων των αλλαγών προς ένα πιο ελαστικό και αποκεντρωμένο μοντέλο για την ενέργεια που λαμβάνει υπόψη την αγορά·

45.  επισημαίνει ότι οι μη μεταβλητές μορφές παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως η υδροηλεκτρική ενέργεια, που μπορούν να κινητοποιούνται γρήγορα και είναι φιλικές προς το περιβάλλον, προσφέρουν τρόπο για την υποστήριξη της ενσωμάτωσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην αγορά·

46.  ζητεί να υιοθετηθεί ολοκληρωμένη προσέγγιση στην ενεργειακή πολιτική, η οποία θα περιλαμβάνει την ανάπτυξη και υπαγωγή σε ρυθμιστικό πλαίσιο του δικτύου, την αποθήκευση, τη διαχείριση από την πλευρά της ζήτησης και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, καθώς και την αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· τονίζει την ανάγκη να αποφευχθούν ο εγκλωβισμός σε τεχνολογίες που είναι ασύμβατες με τον στόχο της απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα·

47.  επισημαίνει ότι η ενσωμάτωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην αγορά απαιτεί ευέλικτες αγορές, τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και από την πλευρά της ζήτησης, και ότι αυτό θα απαιτήσει την κατασκευή, τον εκσυγχρονισμό και την προσαρμογή των δικτύων και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών αποθήκευσης·

48.  τονίζει ότι ο εξηλεκτρισμός των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, των μεταφορών και άλλων τομέων έχει καίρια σημασία προκειμένου να διασφαλιστεί η ταχεία και αποτελεσματική μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

49.  υπογραμμίζει ότι, όσο το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας είναι ανελαστικό, η κατά προτεραιότητα πρόσβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η κατά προτεραιότητα διάθεσή τους είναι αναγκαίες για την προώθηση αναβαθμίσεων του δικτύου και την ενθάρρυνση της ανάπτυξης της αποθήκευσης και της ανταπόκρισης στη ζήτηση· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις για την ενίσχυση και την αποσαφήνιση των κανόνων σχετικά με την κατά προτεραιότητα πρόσβαση και διάθεση την περίοδο μετά το 2020· τονίζει ότι η πιθανότητα σταδιακής κατάργησης της κατά προτεραιότητα πρόσβασης και διάθεσης θα πρέπει να αξιολογηθεί με την ευκαιρία της ενδιάμεσης επανεξέτασης της μελλοντικής οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που αναμένεται περί το 2024·

50.  τονίζει ότι η κατά προτεραιότητα πρόσβαση στο δίκτυο και η κατά προτεραιότητα διάθεση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως ορίζεται στην ισχύουσα οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα πρέπει να διατηρηθούν και να ενισχυθούν· ζητεί να θεσπιστεί κανονιστικό πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2020, το οποίο θα διασφαλίζει κατάλληλη αντιστάθμιση για τον περιορισμό της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

51.  επισημαίνει τη στρατηγική της Επιτροπής για την ενίσχυση των μηχανισμών ανταπόκρισης στη ζήτηση· τονίζει ότι αυτό δεν θα πρέπει να επιφέρει πρόσθετες επιβαρύνσεις για τους πολίτες ή να αυξήσει το ενεργειακό κόστος για τους καταναλωτές· τονίζει ότι οι μηχανισμοί ανταπόκρισης στη ζήτηση θα μπορούσαν να αποτελέσουν ευκαιρία μείωσης του ενεργειακού κόστους και ταυτόχρονα υπογραμμίζει ότι η συμμετοχή στην ανταπόκριση στη ζήτηση ή στη δυναμική τιμολόγηση θα πρέπει να εξακολουθήσει να γίνεται αυστηρά κατ’ επιλογή·

52.  θεωρεί ότι η ανάπτυξη λύσεων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας θα αποτελέσει απαραίτητο στοιχείο στην ανάπτυξη και την ενσωμάτωση υψηλών επιπέδων ανανεώσιμης ενέργειας, συμβάλλοντας στην εξισορρόπηση του δικτύου και παρέχοντας ένα μέσο για την αποθήκευση της πλεονάζουσας παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές· ζητεί την αναθεώρηση του υφιστάμενου κανονιστικού πλαισίου με στόχο την προώθηση της ανάπτυξης συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας και την άρση των υφιστάμενων εμποδίων·

53.  τονίζει ότι το ζήτημα των σημείων συμφόρησης στην ηλεκτρική ενέργεια εξακολουθεί να εμποδίζει την ελεύθερη ροή ανανεώσιμης ενέργειας μεταξύ των κρατών μελών και να επιβραδύνει την πρόοδο στη διαμόρφωση μιας πραγματικής εσωτερικής αγοράς ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

54.  υπογραμμίζει ότι η θέση των καταναλωτών θα πρέπει να ενισχυθεί και να τους δοθούν τα κατάλληλα κίνητρα για να συμμετέχουν στις αγορές ενέργειας· επισημαίνει ότι οι δυναμικές, με βάση την αγορά τιμές, οι οποίες ενσωματώνουν το κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος, θα πρέπει να είναι σχεδιασμένες με σκοπό να αποσπούν τις κατάλληλες απαντήσεις στη ζήτηση από τους καταναλωτές και να ενεργοποιούν την απαραίτητη παραγωγή, καθώς και να διευκολύνουν την έξυπνη και αποδοτική κατανάλωση· συνιστά στην Επιτροπή να αναλύσει περαιτέρω τον αντίκτυπο των εν λόγω τιμών σε διάφορες ομάδες καταναλωτών·

55.  τονίζει ότι ορισμένοι καταναλωτές δεν έχουν περιθώρια αλλαγής της καταναλωτικής συμπεριφοράς τους και μπορεί να πληγούν από την εφαρμογή μηχανισμών αύξησης της αποδοτικότητας μέσω των τιμών· τονίζει εν προκειμένω ότι είναι σημαντικό να θεσπιστούν στα κράτη μέλη πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση, οι οποίες θα εστιάζουν στους καταναλωτές που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση·

56.  θεωρεί ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα σαφές ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ για ιδιοκατανάλωση ανανεώσιμης ενέργειας και για τις κοινότητες/συνεταιρισμούς ανανεώσιμης ενέργειας το οποίο θα λαμβάνει υπόψη όλα τα οφέλη κατά τον σχεδιασμό μηχανισμών πληρωμής για τις πωλήσεις της πλεονασματικής παραγωγής, την πρόσβαση και τη χρήση του δικτύου· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν την ιδιοπαραγωγή ενέργειας και την εφαρμογή και διασύνδεση τοπικών δικτύων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμπληρωματικά προς τις εθνικές ενεργειακές πολιτικές τους· τονίζει ότι οι «παραγωγοί-καταναλωτές» θα πρέπει να μπορούν να έχουν πρόσβαση στα ενεργειακά δίκτυα και στην αγορά ενέργειας σε εύλογη τιμή και δεν θα πρέπει να επιβαρύνονται με πρόσθετους φόρους ή τέλη· εκφράζει την ανησυχία του για τις πρωτοβουλίες που ανέλαβαν ορισμένα κράτη μέλη να παρεμποδίζουν την άσκηση του δικαιώματος για ιδιοπαραγωγή και ιδιοκατανάλωση·

57.  καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν καλύτερα την παραγωγή θέρμανσης και ψύξης από γεωθερμία·

Θέρμανση και ψύξη

58.  επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη στρατηγική για τη θέρμανση και την ψύξη, αλλά υπογραμμίζει την έλλειψη προόδου και τους χαμηλούς στόχους που έχουν τεθεί για τις ανανεώσιμες πηγές στον τομέα της θέρμανσης και της ψύξης, ιδιαίτερα στα κτίρια· τονίζει τις σημαντικές δυνατότητες που διανοίγονται για συνεχή πρόοδο στη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον τομέα της θέρμανσης και της ψύξης· σημειώνει ότι ο τομέας της θέρμανσης και της ψύξης αντιστοιχεί στο ήμισυ της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ και, ως εκ τούτου, διαδραματίζει βασικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· αναγνωρίζει τα οφέλη της αύξησης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον τομέα της θέρμανσης και της ψύξης· τονίζει την αυξημένη ευελιξία των υποδομών και της αποθήκευσης θερμικής ενέργειας καθώς διευκολύνουν την ενσωμάτωση των ποικίλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέσω της αποθήκευσης της ενέργειας υπό μορφή θερμότητας, και παρέχουν εξαιρετική απόδοση επένδυσης και ευκαιρίες για την ενίσχυση της ποιοτικής τοπικής απασχόλησης· καλεί την Επιτροπή να καλύψει τα ρυθμιστικά κενά στη νομοθετική δέσμη για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μετά το 2020·

59.  επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής για τη θέρμανση και την ψύξη, του Φεβρουαρίου 2016· επαναλαμβάνει ότι οι προσπάθειες στον τομέα της θέρμανσης και της ψύξης παρέχουν σημαντικές δυνατότητες για αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας (δεδομένου ότι το 61% του αερίου που εισάγεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση χρησιμοποιείται σε κτίρια, κυρίως για σκοπούς θέρμανσης) π.χ. μέσω της ανάπτυξης δικτύων τηλεθέρμανσης/τηλεψύξης, τα οποία συνιστούν αποτελεσματικό μέσο για την ενσωμάτωση βιώσιμης θερμότητας στις πόλεις σε μεγάλη κλίμακα, καθώς μπορούν να παρέχουν ταυτόχρονα θερμότητα που προέρχεται από διάφορες πηγές και δεν εξαρτώνται εγγενώς από μία πηγή·

60.  επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη στρατηγική για τη θέρμανση και την ψύξη, στην οποία τονίζεται η ανάγκη για σταδιακή εξάλειψη των ορυκτών καυσίμων που εξακολουθούν να αντιστοιχούν στο 75% των καυσίμων που χρησιμοποιούνται στον τομέα αυτό, και για πλήρη αντικατάστασή τους με μέτρα για την ενεργειακή απόδοση – η μεγαλύτερη ευκαιρία για μείωση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων – και με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

61.  ζητεί τη λήψη περαιτέρω μέτρων για την αξιοποίηση του σημαντικού εναπομένοντος δυναμικού παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στους τομείς της ψύξης και της θέρμανσης προκειμένου να επιτευχθούν πλήρως οι στόχοι για το 2020· καλεί την Επιτροπή να καλύψει τα ρυθμιστικά κενά στους τομείς αυτούς με τη νομοθετική δέσμη για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μετά το 2020·

62.  επισημαίνει ότι η βιομάζα είναι επί του παρόντος η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές για σκοπούς θέρμανσης, καθώς αντιστοιχεί στο 90% της συνολικής θέρμανσης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· διαδραματίζει καίριο ρόλο στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη ιδιαίτερα στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας με βιώσιμο τρόπο·

63.  τονίζει την ανάγκη να διευκολυνθεί η στροφή σε ενεργειακά αποδοτικές συσκευές θέρμανσης που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με παράλληλη εξασφάλιση επαρκούς στήριξης και ενισχυμένης πληροφόρησης και παροχής βοήθειας για τους πολίτες που αντιμετωπίζουν ενεργειακή πενία·

64.  τονίζει την ανάγκη για έναν περιεκτικό και ουσιαστικό ορισμό της ψύξης με τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

65.  τονίζει την ανάγκη να ανακαινιστούν τα συστήματα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης και να βελτιωθεί η απόδοσή τους, καθώς τα δίκτυα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης μπορούν να χρησιμοποιούν και να αποθηκεύουν ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και να τη διανέμουν σε κτίρια και βιομηχανικούς χώρους, αυξάνοντας τα επίπεδα θέρμανσης και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

66.  τονίζει το δυναμικό των ομάδων παραγωγών-καταναλωτών, στις οποίες περιλαμβάνονται νοικοκυριά, πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, συνεταιρισμοί και τοπικές αρχές, για τη δημιουργία συλλογικών ενεργειακών συστημάτων όπως η τηλεθέρμανση, που παρέχουν οικονομικά αποδοτική θέρμανση και ψύξη με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και για τις πολλές συνέργειες μεταξύ της ενεργειακής απόδοσης και της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

67.  θεωρεί ότι πρέπει να ενισχυθούν οι συνέργειες μεταξύ της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση και της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, προκειμένου να ενισχυθεί η χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον τομέα της θέρμανσης και της ψύξης·

68.  επισημαίνει ότι τα έργα ενεργειακής απόδοσης που σχετίζονται τόσο με τη θέρμανση όσο και με την ψύξη αποτελούν σημαντικά εργαλεία για την εξασφάλιση σταθερών και προβλέψιμων προτύπων κατανάλωσης ενέργειας και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας·

Μεταφορές

69.  επισημαίνει ότι η επίτευξη του στόχου για μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της τάξης του 10% στον τομέα των μεταφορών έως το 2020 παρουσιάζει σημαντική καθυστέρηση, μεταξύ άλλων λόγω των προκλήσεων οι οποίες σχετίζονται με τη χάραξη μιας στρατηγικής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που θα βασίζεται στη χρήση βιοκαυσίμων στις μεταφορές· υπενθυμίζει ότι οι μεταφορές αποτελούν τον μόνο τομέα στην ΕΕ όπου οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου έχουν αυξηθεί από το 1990· επισημαίνει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν καίρια σημασία για την επίτευξη βιώσιμης κινητικότητας· καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ανάπτυξη βιώσιμων μέτρων στον τομέα των μεταφορών, όπως είναι η μείωση της ζήτησης, η μετάβαση προς πιο βιώσιμους τρόπους μεταφοράς, η βελτίωση της απόδοσης και ο εξηλεκτρισμός του τομέα των μεταφορών· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει πλαίσιο για την προώθηση της χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων που τροφοδοτούνται με ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και να βελτιώσει το νομοθετικό πλαίσιο έτσι ώστε να προσφέρονται προοπτικές για τα βιοκαύσιμα υψηλής απόδοσης όσον αφορά τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, λαμβάνοντας υπόψη την έμμεση αλλαγή χρήσης της γης (ILUC) στην περίοδο μετά το 2020·

70.  ζητεί να διατηρηθεί και να αυξηθεί η μερική χρήση της ΚΓΠ για τη στήριξη επενδύσεων στην παραγωγή και τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον τομέα της γεωργίας·

71.  εκτιμά ότι οι μεταφορές αντιπροσωπεύουν πάνω από το 30% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ευρώπη και ότι το 94% των μεταφορών βασίζεται σε πετρελαϊκά προϊόντα· θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι η προσπάθεια αύξησης της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον τομέα των μεταφορών πρέπει να είναι φιλόδοξη και να συνδέεται ευθέως με την απαλλαγή του εν λόγω τομέα από τις εκπομπές άνθρακα·

72.  ζητεί από την Επιτροπή να προτείνει φιλόδοξα μέτρα για την επιτάχυνση της απαλλαγής των μεταφορών από τις εκπομπές άνθρακα, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης ανανεώσιμων καυσίμων, της αύξησης του εξηλεκτρισμού και της ενίσχυσης της απόδοσης, και να εντείνει τις προσπάθειες για προώθηση της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας σε αυτούς τους τομείς·

73.  επισημαίνει τη σημασία του εξηλεκτρισμού του τομέα των μεταφορών για την απαλλαγή της οικονομίας από τις εκπομπές άνθρακα και καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει πλαίσιο για την προώθηση της χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων που τροφοδοτούνται με ηλεκτρική ενέργεια από ανθρακούχες εκπομπές, συμβάλλοντας έτσι καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων για το 2030·

74.  αναμένει τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απαλλαγή του τομέα των μεταφορών από τις εκπομπές άνθρακα, η οποία θα παρουσιαστεί τον Ιούνιο του 2016, και τονίζει στο πλαίσιο αυτό ότι πρέπει να προωθηθεί η αυξημένη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προκειμένου να διασφαλιστεί η ενεργός συμβολή των μεταφορών στην επίτευξη των στόχων για το 2020·

75.  επικροτεί την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην ανάπτυξη νέων βιοκαυσίμων και κινητήρων στο πλαίσιο των έργων της κοινής επιχείρησης Clean Sky της ΕΕ·

76.  τονίζει τη σημασία ανάπτυξης νέας γενεάς βιοκαυσίμων με χρήση βιομάζας ή αποβλήτων·

77.  επισημαίνει την ανάγκη βελτίωσης του κανονιστικού περιβάλλοντος και διαμόρφωσης μακροπρόθεσμων συνθηκών για τη στήριξη της ανάπτυξης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στους τομείς των αεροπορικών μεταφορών και της ναυτιλίας·

78.  τονίζει την ανάγκη για στροφή προς άλλους τρόπους μεταφοράς με στόχο τη διευκόλυνση της ρύθμισης και των πολιτικών βιώσιμης κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένων της διατροπικότητας, των βιώσιμων συστημάτων υλικοτεχνικής υποστήριξης, της διαχείρισης της κινητικότητας και των βιώσιμων αστικών πολιτικών που μεταστρέφουν την κατανάλωση ενέργειας σε ανανεώσιμες πηγές στον τομέα των μεταφορών και/ή ελαχιστοποιούν τη συνολική κατανάλωση ενέργειας, ενθαρρύνοντας πιο ενεργά μοντέλα μετακίνησης, αναπτύσσοντας και εφαρμόζοντας λύσεις για έξυπνες πόλεις και υποστηρίζοντας την αστική οικολογική κινητικότητα και τον κατάλληλο πολεοδομικό σχεδιασμό· καλεί τα κράτη μέλη και την ΕΕ να προωθήσουν τη μεταστροφή της μεταφοράς επιβατών και φορτίων από τις οδικές και αεροπορικές μεταφορές προς τις σιδηροδρομικές και θαλάσσιες μεταφορές· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τη δυνατότητα μεταφοράς εμπορευμάτων μέσω τεχνολογιών ηλεκτροκίνητων φορτηγών·

79.  παροτρύνει τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να αναπτύξουν, σε ένδειξη της ισχυρής τους δέσμευσης υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, δική τους ικανότητα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ώστε να καλύψουν την ενεργειακή ζήτηση των κτιρίων τους· τονίζει ότι μέχρι να αναπτυχθεί η εν λόγω ικανότητα, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να αγοράζουν πράσινη ενέργεια για την κάλυψη των αναγκών τους·

80.  τονίζει ότι η αύξηση του μεριδίου της πεζοπορίας, της ποδηλασίας και της από κοινού χρήσης αυτοκινήτων, σε συνδυασμό με τα δημόσια συστήματα μεταφορών, έχει καίρια σημασία για τη μείωση και την αποφυγή της εξάρτησης της ΕΕ από το πετρέλαιο και, ως εκ τούτου, για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου·

81.  επισημαίνει τις δυνατότητες που προσφέρουν τα συστήματα και οι υποδομές ποδηλάτων για τη βελτίωση της βιωσιμότητας των μεταφορών στις αστικές περιοχές·

82.  επισημαίνει τις δυνατότητες που διανοίγονται με την αύξηση του εξηλεκτρισμού των συστημάτων μεταφορών για τη μείωση των εκπομπών και τη συμβολή στην οικονομία χαμηλών εκπομπών·

Κριτήρια αειφορίας για τα βιοκαύσιμα και τα βιορευστά

83.  καλεί την Επιτροπή, δεδομένης της ανάγκης για μεγαλύτερη συνέργεια και συνέπεια στις ευρωπαϊκές πολιτικές, να ορίσει κριτήρια βιωσιμότητας για τη βιοενέργεια, λαμβάνοντας υπόψη διεξοδική αξιολόγηση της λειτουργίας των υφισταμένων ενωσιακών πολιτικών βιωσιμότητας και των πολιτικών για την κυκλική οικονομία· υπενθυμίζει ότι η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ θα πρέπει να επιτευχθεί μέσω της βιώσιμης χρήσης ιδίων πόρων, σύμφωνα με τον στόχο της βελτίωσης της απόδοσης των πόρων·

84.  συνιστά προσοχή όσον αφορά την αυξανόμενη τάση για χρήση δασικής βιομάζας ως βασικής ανανεώσιμης πηγής ενέργειας στην ΕΕ, η οποία μπορεί να έχει επιζήμιες συνέπειες για το κλίμα και το περιβάλλον, αν η βιομάζα δεν λαμβάνεται με βιώσιμο τρόπο και δεν υπάρχει η δέουσα λογοδοσία· επισημαίνει ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη μακροπρόθεσμα οι επιπτώσεις της βιοενέργειας στο κλίμα, καθώς η ανάκαμψη των υλοτομημένων δασών διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα·

85. επισημαίνει ότι η βιοενέργεια αναλογεί ήδη στο 60% των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στης Ευρώπη και η χρήση της αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται· τονίζει την επείγουσα ανάγκη να διευκρινιστούν οι επιπτώσεις των διάφορων χρήσεων της δασικής βιομάζας για ενέργεια σε σχέση με το φαινόμενο του θερμοκηπίου και να εντοπιστούν οι χρήσεις που μπορούν να επιτύχουν τα μεγαλύτερα οφέλη μετριασμού του φαινομένου στο πλαίσιο χρονοδιαγραμμάτων βάσει πολιτικής·

86.  τονίζει ότι η παραγωγή βιοκαυσίμων δεν πρέπει να παρεμποδίζει την παραγωγή τροφίμων ούτε να υπονομεύει την επισιτιστική ασφάλεια· πιστεύει, ωστόσο, ότι οι ισορροπημένες πολιτικές για την προώθηση μεγαλύτερων αποδόσεων παραγωγής στην Ευρώπη όσον αφορά καλλιέργειες πρώτων υλών όπως το σιτάρι, το καλαμπόκι, τα ζαχαρότευτλα και ο ηλίανθος θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν διατάξεις για την παραγωγή βιοκαυσίμων, λαμβάνοντας υπόψη την ILUC, με τρόπο που θα παρείχε στους ευρωπαίους γεωργούς μια ασφαλή ροή εσόδων, θα προσέλκυε επενδύσεις και θα δημιουργούσε θέσεις εργασίας στις αγροτικές περιοχές, θα συνέβαλε στην αντιμετώπιση της χρόνιας έλλειψης της Ευρώπης σε υψηλές σε πρωτεΐνη ζωοτροφές (χωρίς ΓΤΟ), θα μείωνε την εξάρτηση της Ευρώπης από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα· φρονεί ότι σε περιπτώσεις που υπάρχει υπερπροσφορά αυτών των γεωργικών προϊόντων στην αγορά, η παραγωγή βιοκαυσίμων και βιοαιθανόλης θα αποτελούσε μια προσωρινή αγορά που θα μπορούσε να διατηρήσει βιώσιμες τιμές αγοράς, να διασφαλίσει τα εισοδήματα των γεωργών κατά τη διάρκεια κρίσεων, και να λειτουργήσει ως μηχανισμός σταθερότητας για τις αγορές· υπογραμμίζει την ανάγκη να ενθαρρυνθεί η ενσωμάτωση των ακαλλιέργητων αρόσιμων εκτάσεων που δεν χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τροφίμων στην παραγωγή βιοενέργειας, ώστε να επιτευχθούν οι εθνικοί και οι ευρωπαϊκοί στόχοι στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας·

87.  πιστεύει ότι η ζωική κοπριά μπορεί να αποτελέσει πολύτιμη πηγή βιοαερίου μέσω της χρήσης τεχνικών επεξεργασίας κοπριάς όπως η ζύμωση, τονίζοντας συγχρόνως τη σημασία του να καταστεί μια οικονομικά βιώσιμη επιλογή για τους γεωργούς·

88.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να εξάρουν τη σημασία της βιώσιμης διαχείρισης των δασών, και ως εκ τούτου τον καίριο ρόλο της δασικής βιομάζας ως μίας από τις σημαντικότερες ανανεώσιμες πρώτες ύλες της ΕΕ για την επίτευξη των ενεργειακών της στόχων· εφιστά την προσοχή στην αυξανόμενη ζήτηση δασικής βιομάζας, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο και να προωθηθεί η βιώσιμη διαχείριση των δασών, σύμφωνα με την δασική στρατηγική της ΕΕ, εφόσον έχει κρίσιμη σημασία για την βιοποικιλότητα και την οικοσυστημική λειτουργία των δασών, συμπεριλαμβανομένης της απορρόφησης CO2 από την ατμόσφαιρα· επισημαίνει, συνεπώς, την ανάγκη για μια ισορροπημένη εκμετάλλευση των πόρων που παράγονται στην ΕΕ ή εισάγονται από τρίτες χώρες, λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη χρονική διάρκεια αναγέννησης που απαιτείται για την ξυλεία·

89.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη.

• [1]  ΕΕ L 140, 5.6.2009, σ. 16.
• [2]  ΕΕ L 347, 20.12.2013, σ. 81.
• [3]  ΕΕ L 239, 15.9.2015, σ. 1.
• [4]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0094.
• [5]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0359.
• [6]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0445.
• [7]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0444.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας απαιτεί έναν νέο προσανατολισμό που να τις καθιστά τον θεμελιώδη πυλώνα του ενεργειακού μοντέλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχουμε την πρωταρχική ευθύνη για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ιστορική δέσμευση. Και πρέπει να μειώσουμε την εξάρτηση από ενεργειακούς πόρους του υπόλοιπου κόσμου, αν θέλουμε να υποστηρίξουμε το παραγωγικό μοντέλο μας και να δημιουργήσουμε ποιοτικές θέσεις εργασίας, με αιχμή του δόρατος την ανάπτυξη τεχνολογιών στρατηγικής σημασίας για την ενεργειακή μετάβαση.

Η μετάβαση σε ένα βιώσιμο πρότυπο παραγωγής ενέργειας αποτελεί κοινωνική προτεραιότητα που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο από την αγορά. Πρέπει μάλιστα να αντιληφθούμε ότι η ρύθμιση και η δημοκρατική συμμετοχή είναι απαραίτητες για την αποφυγή σοβαρών κοινωνικών και περιβαλλοντικών εξωτερικών παραγόντων. Πρέπει να μην αφήσουμε να καθορίσουν τα ενεργειακά ολιγοπώλια το μέλλον της ενέργειας για την Ευρώπη.

Με την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (2009/28/ΕΚ), η ΕΕ εφοδιάστηκε με ένα νομικό μέσο για την επίτευξη των στόχων αυτών. Η Ευρώπη ξεκίνησε τότε μια διαδικασία αλλαγής του ενεργειακού μίγματος των κρατών μελών της. Το εν λόγω νομικό μέσο, με δεσμευτικούς στόχους και σαφή πρότυπα εποπτείας και ελέγχου, έχει επιτρέψει τη δημιουργία ευνοϊκού πλαισίου για την ανάπτυξη του τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και έχει συμβάλει στη διαμόρφωση ενός ποικιλόμορφου και διαφοροποιημένου τομέα. Τα δημόσια μέσα στήριξης έχουν επιτρέψει ένα υψηλό επίπεδο υλοποίησης σε πολλά κράτη μέλη. Είναι ωστόσο αναγκαία μια φιλόδοξη πολιτική ώθηση, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για το 2020 –και επέκεινα.

Τηρούμε κριτική στάση όσον αφορά ορισμένες πτυχές του κληροδοτηθέντος πλαισίου για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Είναι αδιαμφισβήτητος ο αρνητικός αντίκτυπος που είχε στην παραγωγή τροφίμων η προώθηση των βιοκαυσίμων στις μεταφορές αντί μιας διαδικασίας έντονου προβληματισμού σχετικά με την έλλειψη συντονισμού και σχεδιασμού σε παγκόσμιο επίπεδο και μελέτης των πολιτικών αστικής ανάπτυξης προκειμένου να καταστούν πραγματικά βιώσιμες.

Η ρύθμιση του τομέα σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα προσφέρει λύσεις στα πολυάριθμα προβλήματα που αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη του τομέα, με την προώθηση δημόσιων επενδύσεων, τον δημοκρατικό έλεγχο και ένα σταθερό πλαίσιο για τις επενδύσεις, το οποίο να διευκολύνει τη συλλογική και δημοκρατική διαχείριση της ενέργειας προκειμένου να διασφαλιστεί ένα ενεργειακό μοντέλο πλήρως ανεξάρτητο, αποδοτικό και καθαρό για το 2050.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων(*) (29.4.2016)

προς την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας

Έκθεση προόδου στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
(2016/0000(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Marijana Petir

(*)  Συνδεδεμένη επιτροπή – Άρθρο 54 του Κανονισμού

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων καλεί την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  υποστηρίζει ότι η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και η συνακόλουθη εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού του 2015 εξαρτώνται επίσης από την επίτευξη των στόχων της κλιματικής και ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι απαιτείται μια πολιτική επακολούθησης με ισχυρό, σαφές και σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο που να περιλαμβάνει δεσμευτικούς στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενταγμένους στην πλέον αποτελεσματική πορεία προς τους μακροπρόθεσμους (2050) κλιματικούς στόχους της Ένωσης· υπογραμμίζει ότι η τρέχουσα ενεργειακή στρατηγική και οι ενεργειακοί στόχοι για το 2020 δεν επαρκούν για την επίτευξη του στόχου μείωσης των ανθρακούχων εκπομπών έως το 2050 και καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να υποβάλει μια πιο φιλόδοξη δέσμη για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030, αυξάνοντας τον στόχο της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε τουλάχιστον 30% και προβλέποντας την υλοποίησή του μέσω επιμέρους εθνικών στόχων·

2.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το 2013 η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατέστησε δυνατή την αποτροπή της δημιουργίας περίπου 388 εκατομμυρίων τόνων ολικής χωρητικότητας διοξειδίου του άνθρακα και οδήγησε σε μείωση της ζήτησης ορυκτών καυσίμων στην ΕΕ κατά 106 μεγατόνους ισοδύναμου πετρελαίου·

3.  θεωρεί ότι η συμφωνία του Παρισιού (COP 21) πρέπει να συνοδεύεται από εθνικά σχέδια για τις εκπομπές με σαφείς και επαληθεύσιμες δεσμεύσεις σχετικά με τις εκπομπές και την ενέργεια, οι οποίες να διασφαλίζουν τη δέσμευση για πρόληψη της υπερθέρμανσης του πλανήτη πάνω από τους 2° C·

4.  εκφράζει ικανοποίηση για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην επίτευξη του στόχου της ΕΕ όσον αφορά την κάλυψη του 20% της ακαθάριστης τελικής ενεργειακής κατανάλωσης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειες έως το 2020, ιδίως στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας· ζητεί τη λήψη περαιτέρω μέτρων για την αξιοποίηση του σημαντικού εναπομένοντος δυναμικού παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στους τομείς της ψύξης και της θέρμανσης ώστε να επιτευχθούν πλήρως οι στόχοι για το 2020· καλεί την Επιτροπή να καλύψει τα ρυθμιστικά κενά στους τομείς αυτούς με τη νομοθετική δέσμη για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μετά το 2020·

5.  καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν καλύτερα την παραγωγή θέρμανσης και ψύξης από γεωθερμία·

6.  καλεί τα κράτη μέλη να παράγουν τηλεθέρμανση και τηλεψύξη σε κεντρικά σημεία αστικών περιοχών και να χρησιμοποιούν τη διαθέσιμη πλεονάζουσα θερμότητα για τηλεθέρμανση·

7.  εκφράζει ικανοποίηση για την πρόοδο των κρατών μελών όσον αφορά την επίτευξη των ειδικών εθνικών στόχων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και καλεί τα κράτη μέλη που σημειώνουν μικρότερη πρόοδο να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να επιτύχουν τους στόχους τους εγκαίρως· αναμένει ότι το πλαίσιο διακυβέρνησης για την Ενεργειακή Ένωση για την περίοδο μετά το 2020 θα είναι φιλόδοξο, αξιόπιστο, διαφανές, δημοκρατικό και με πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου, προκειμένου να διασφαλιστεί η επίτευξη φιλόδοξων στόχων για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030 και να εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού και σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο, ώστε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών· παροτρύνει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν και να διατηρήσουν ένα σταθερό σύστημα κινήτρων που να διευκολύνει την αξιόπιστη ροή επενδύσεων και χρηματοδότησης στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

8.  θεωρεί ότι η πρόοδος αποδεικνύει τα πλεονεκτήματα της πολιτικής της Ένωσης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που βασίζεται σε δεσμευτικούς εθνικούς στόχους, όπως έχει ζητηθεί κατ’ επανάληψη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς έτσι παρέχεται στη βιομηχανία και τους επενδυτές η μακροπρόθεσμη βεβαιότητα η οποία είναι απαραίτητη για τις επενδύσεις στη δυναμικότητα παραγωγής και σε υποδομές μεταφοράς και διανομής·

9.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στοχεύσουν στην επίτευξη υψηλότερων στόχων από εκείνους που ορίζονται ήδη στην οδηγία 2009/28/ΕΚ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δεδομένων των πιο φιλόδοξων δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν στη συμφωνία του Παρισιού και του γεγονότος ότι, συνολικά, οι εθνικά καθορισμένες συνεισφορές που υποβλήθηκαν στις 30 Οκτωβρίου 2015 θα περιλαμβάνουν αύξηση κατά 2,7  C στην υπερθέρμανση του πλανήτη έως το τέλος του αιώνα·

10.  εκφράζει ανησυχία για όλους τους τομείς στους οποίους, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, τα ποσοστά σχετικά με τους στόχους του 2020 είναι πολύ χαμηλότερα σε σχέση με τη γενική πρόοδο, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν αποφασιστική δράση όσον αφορά τους σημαντικότερους τεχνολογικούς τομείς·

11.  υποστηρίζει τα μέτρα που θέσπισαν ορισμένα κράτη μέλη για τη βελτίωση των μηχανισμών στήριξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, προκειμένου οι μηχανισμοί αυτοί να προσανατολίζονται περισσότερο στην προοδευτική ενσωμάτωσή τους στην αγορά, καθώς και να λαμβάνεται υπόψη η ωριμότητα των διαφορετικών τεχνολογιών και να διασφαλίζεται ότι οι καταναλωτές επωφελούνται από την τεχνολογική πρόοδο·

12.  καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τις ευκαιρίες που παρέχουν οι ρυθμίσεις συνεργασίας δυνάμει της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μέσω της στατιστικής μεταφοράς πλεονασμάτων προκειμένου να επιτευχθούν οι εθνικοί στόχοι για το 2020, και με ένα ενεργειακό μοντέλο με ισχυρή έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· τονίζει ότι η στενότερη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών θα συνέβαλλε στη διασφάλιση της αποτελεσματικής παροχής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στα βασικά σημεία κατανάλωσης στην ΕΕ· παροτρύνει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν περαιτέρω προγράμματα που να εξασφαλίζουν τη μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα των συγκεκριμένων πηγών ενέργειας·

13.  επισημαίνει ότι κάθε κράτος μέλος είναι ελεύθερο να αποφασίζει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που ταιριάζουν καλύτερα στα γεωγραφικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά του· υπενθυμίζει ότι η βιοενέργεια θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην εξάλειψη των ανθρακούχων εκπομπών στην ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στις τεχνολογίες με τις λιγότερο επιζήμιες συνέπειες στο περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα, στα ανθρώπινα δικαιώματα και στη δημόσια υγεία, αξιοποιώντας τις συγκεκριμένες δυνατότητες που προσφέρονται σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο για να εξασφαλίζουν επωφελές αποτέλεσμα από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομικά αποδοτική υλοποίηση των στόχων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· ζητεί τη λήψη μέτρων για να διασφαλιστεί η βελτίωση του σχεδιασμού της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μεταξύ άλλων όσον αφορά τον χωροταξικό σχεδιασμό και την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, με πλήρη τήρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των εθνικών νομοθεσιών και χωρίς να διαταραχτεί η λειτουργία των αγορών ενέργειας·

14.  τονίζει ότι οι δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· καλεί την Επιτροπή να υποστηρίζει τις δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (συμπεριλαμβανομένων των εναλλακτικών καυσίμων, της γεωθερμικής και της ωκεάνιας ενέργειας), της αποθήκευσής τους και της ανάπτυξης των σχετικών προϊόντων, προκειμένου να καταστεί ανταγωνιστικότερος ο κλάδος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της ΕΕ, εξασφαλίζοντας παράλληλα ότι θα έχουν και οι ΜΜΕ πρόσβαση στη χρηματοδότηση έρευνας και ανάπτυξης προϊόντων· πιστεύει ότι θα πρέπει να διατεθεί αυξημένη χρηματοδότηση για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας νέας γενιάς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στις οποίες δεν δίνεται σήμερα αρκετή προσοχή, στο πλαίσιο της ενδιάμεσης επανεξέτασης του προγράμματος «Ορίζοντας 2020»·

15.  θεωρεί ότι τα νέα συστήματα για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως η ιδία κατανάλωση, σε συνδυασμό με νέες τεχνολογίες, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην επίτευξη των στόχων· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη όλα τα οφέλη κατά τον σχεδιασμό μηχανισμών πληρωμών για την πώληση της πλεονασματικής παραγωγής και τη χρήση του δικτύου· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν την ιδία παραγωγή ενέργειας και την εφαρμογή και διασύνδεση τοπικών δικτύων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμπληρωματικά προς τις εθνικές ενεργειακές πολιτικές τους· ζητεί να αυξηθεί η συμμετοχή των καταναλωτών, πολιτών και επιχειρήσεων, στην τοπική χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με στόχο τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής·

16.  πιστεύει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να ενισχύσουν την επίγνωση της κατανάλωσης ενέργειας από τους καταναλωτές, συμβάλλοντας έτσι στην επίτευξη του στόχου για τη δημιουργία μιας Ενεργειακής Ένωσης με επίκεντρο τον καταναλωτή, ενώ προσφέρουν επίσης δυνατότητες για ενίσχυση της απασχόλησης, μεταξύ άλλων σε περιοχές με χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού· τονίζει την ανάγκη άρσης των οικονομικών, ρυθμιστικών και διοικητικών φραγμών, προκειμένου οι καταναλωτές να αποκτήσουν τη δυνατότητα να ελέγχουν την κατανάλωση ενέργειάς τους, να ενθαρρυνθούν να επενδύσουν στην αποκεντρωμένη ενέργεια, και να προστατευτούν από την ενεργειακή πενία·

17.  καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν όσο το δυνατόν παρόμοιες κανονιστικές ρυθμίσεις για να ενθαρρυνθεί η εγκατάσταση αποκεντρωμένων συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και, ειδικότερα, να προωθηθεί η ιδία κατανάλωση, τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο, μέσω της δημιουργίας συστημάτων καθαρού υπολοίπου·

18.  επισημαίνει την ανάγκη να γίνουν δημόσιες επενδύσεις και να διατεθούν πιστώσεις για την αναβάθμιση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και για την προσαρμογή τους ώστε να δέχονται ηλεκτρική ενέργεια προερχόμενη από την αποκεντρωμένη επιτόπια χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

19.  υπογραμμίζει ότι η χρηματοδότηση της ανάπτυξης της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έχει επιβαρύνει με δυσανάλογο κόστος τους καταναλωτές· θεωρεί ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει συνεπώς να αναπτύξουν νέα μέσα χρηματοδότησης βάσει ανταγωνιστικών ρυθμίσεων για τους διαγωνισμούς και τις δημοπρασίες, όπως επίσης να προσφέρουν μεγαλύτερη βεβαιότητα στους επενδυτές, μεριμνώντας ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο λήψης αναδρομικών μέτρων·

20.  υπογραμμίζει την ανάγκη για απεξάρτηση των τομέων της θέρμανσης, του κλιματισμού και των μεταφορών από τον άνθρακα, μέσω του εξηλεκτρισμού αυτών των τομέων·

21.  τονίζει ότι το ένα τρίτο του στόχου της ΕΕ για το 2020 όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στον τομέα των μεταφορών θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη χρήση βιοαερίου από οργανικά απόβλητα, ενώ περίπου το 2% του στόχου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσε να επιτευχθεί αν όλα τα οργανικά απόβλητα υποβάλλονταν σε αναερόβια διάσπαση· για τον λόγο αυτό, και για να προωθηθεί η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, όπου τα απόβλητα θεωρούνται νέος πόρος, είναι απαραίτητο να καταστεί υποχρεωτική η χωριστή συγκέντρωση βιολογικών απορριμμάτων σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έως το 2020·

22.  ζητεί να διατηρηθεί και να αυξηθεί η μερική χρήση της ΚΓΠ για τη στήριξη επενδύσεων στην παραγωγή και τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον τομέα της γεωργίας·

23.  εκφράζει ανησυχία για την έλλειψη προόδου στην επίτευξη του στόχου της ΕΕ για κάλυψη του 10% της ενέργειας στον τομέα των μεταφορών από ανανεώσιμες πηγές έχει επιβραδυνθεί, και εφιστά την προσοχή στη σημασία της επίτευξης του στόχου όσον αφορά τη μείωση των επιπέδων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από την εισαγόμενη ενέργεια· καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να επιτύχουν τους στόχους τους εγκαίρως· υπενθυμίζει ότι οι μεταφορές αποτελούν τον μόνο τομέα στην ΕΕ όπου οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου έχουν αυξηθεί από το 1990· επισημαίνει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν καίρια σημασία για την επίτευξη βιώσιμης κινητικότητας· θεωρεί ότι ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών αποτελεί έναν από τους πλέον αποτελεσματικούς τρόπους για μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στον τομέα των μεταφορών· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο να θέσει έναν φιλόδοξο στόχο για τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον τομέα των μεταφορών και να βελτιώσει το νομοθετικό πλαίσιο προσφέροντας προοπτικές για τα βιοκαύσιμα υψηλής απόδοσης όσον αφορά τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, λαμβάνοντας υπόψη την έμμεση αλλαγή χρήσης της γης στην περίοδο μετά το 2020 και, μέσω της παροχής κατάλληλων κινήτρων για τη χρήση τους, να συμβάλει στη δημιουργία « πράσινων » θέσεων εργασίας, αποτρέποντας τις αρνητικές συνέπειες από την έμμεση αλλαγή της χρήσης γης·

24.  καλεί την Επιτροπή, δεδομένης της ανάγκης για μεγαλύτερη συνέργεια και συνέπεια στις ευρωπαϊκές πολιτικές, να ορίσει κριτήρια βιωσιμότητας για τη βιοενέργεια, λαμβάνοντας υπόψη διεξοδική αξιολόγηση της λειτουργίας των ήδη υφισταμένων ενωσιακών πολιτικών βιωσιμότητας και των πολιτικών για την κυκλική οικονομία· υπενθυμίζει ότι η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ θα πρέπει να επιτευχθεί μέσω της βιώσιμης χρήσης ιδίων πόρων, σύμφωνα με τον στόχο της βελτίωσης της απόδοσης των πόρων·

25.  συνιστά προσοχή όσον αφορά την αυξανόμενη τάση για χρήση δασικής βιομάζας ως βασικής ανανεώσιμης πηγής ενέργειας στην ΕΕ, η οποία μπορεί να έχει επιζήμιες συνέπειες για το κλίμα και το περιβάλλον, αν η βιομάζα δεν λαμβάνεται με βιώσιμο τρόπο και δεν υπάρχει η δέουσα λογοδοσία· επισημαίνει ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη μακροπρόθεσμα οι επιπτώσεις της βιοενέργειας στο κλίμα, καθώς η ανάκαμψη των υλοτομημένων δασών διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα·

26. επισημαίνει ότι η βιοενέργεια αναλογεί ήδη στο 60% των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στης Ευρώπη και η χρήση της αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται· τονίζει την επείγουσα ανάγκη να διευκρινιστούν οι επιπτώσεις των διάφορων χρήσεων της δασικής βιομάζας για ενέργεια σε σχέση με το φαινόμενο του θερμοκηπίου και να εντοπιστούν οι χρήσεις που μπορούν να επιτύχουν τα μεγαλύτερα οφέλη μετριασμού του φαινομένου στο πλαίσιο χρονοδιαγραμμάτων βάσει πολιτικής·

27.  καλεί την Επιτροπή, κατά τη σύνταξη νέας νομοθεσίας για την εφαρμογή των κλιματικών και ενεργειακών πολιτικών της ΕΕ, να αξιολογεί τον ωφέλιμο ρόλο των ευρωπαϊκών δασών ως δεξαμενών άνθρακα· τονίζει ότι η ευρωπαϊκή δασοκομία βασίζεται στη βιώσιμη διαχείριση και στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, και ότι τα κριτήρια και οι δείκτες για τη βιώσιμη δασική διαχείριση πρέπει πάντα να εφαρμόζονται στον τομέα συνολικά, ανεξάρτητα από την τελική χρήση της ξυλείας·

28.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο καθιέρωσης εναρμονισμένων κριτηρίων βιώσιμης διαχείρισης των δασών σε επίπεδο ΕΕ, με στόχο την ανάπτυξη ενός διεθνούς πλαισίου αναφοράς που θα διέπει την προμήθεια δασικής βιομάζας ως ανανεώσιμης πηγής ενέργειας·

29.  τονίζει τη σημασία της διατήρησης της υδροηλεκτρικής ενέργειας, η οποία μπορεί να κινητοποιείται γρήγορα και είναι φιλική προς το περιβάλλον·

30.  τονίζει την έλλειψη διασυνοριακής υποδομής μεταφοράς ενέργειας, και στο πλαίσιο αυτό υπενθυμίζει ότι για την πλήρη ενσωμάτωση της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές είναι σκόπιμο να αναπτυχθούν υποδομές δικτύων και επαρκής αριθμός διασυνδέσεων με οικονομικά αποδοτικό τρόπο· ζητεί την άρση των περιττών γραφειοκρατικών φραγμών, και την πραγματοποίηση επενδύσεων που καθιστούν δυνατή την επίτευξη του στόχου για ποσοστό ηλεκτρικής διασύνδεσης 10% έως το 2020· υπογραμμίζει την ανάγκη για άρση των εμποδίων μη χρηματοδοτικού χαρακτήρα και ζητεί απλοποίηση και εναρμόνιση της αδειοδότησης, των διοικητικών διαδικασιών, της χορήγησης εγκρίσεων και της σύνδεσης για τους σταθμούς παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

31.  τονίζει ότι η ανάπτυξη του δυναμικού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα πρέπει να συμβαδίζει με την ανάπτυξη όλων των υποδομών, μεταξύ άλλων των διασυνοριακών υποδομών για την αποτροπή απρόβλεπτων κυκλικών διεργασιών, καθώς η απουσία της συγκεκριμένης υποδομής θα μπορούσε να οδηγήσει σε υπερφόρτωση του δικτύου και διακοπές ρεύματος· καλεί τα κράτη μέλη που καθυστερούν στην κατασκευή αυτής της υποδομής να την ολοκληρώσουν αυτή το ταχύτερο δυνατό·

32.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις αγορές με ισότιμους όρους ανταγωνισμού σε σχέση με τις συμβατικές πηγές ενέργειας, καθώς και την προσαρμογή των αγορών στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

33.  διαπιστώνει ότι οι φορολογικές ελαφρύνσεις αποτελούν ισχυρό κίνητρο για τη μετάβαση από την ενέργεια των ορυκτών καυσίμων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει την οδηγία για τη φορολόγηση της ενέργειας και τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων που παρεμποδίζουν την πλήρη αξιοποίηση αυτών των κινήτρων·

34.  καλεί την Επιτροπή να σέβεται την εξουσία των κρατών μελών να αποφασίζουν για το ενεργειακό τους μείγμα, ενθαρρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών προκειμένου να υιοθετούν τις βέλτιστες πρακτικές·

35.  τονίζει ότι το νέο μοντέλο για τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα πρέπει να οικοδομηθεί από τη βάση προς την κορυφή και να βασιστεί στις δυνατότητες των μεμονωμένων κρατών μελών, ενθαρρύνοντας τα κράτη μέλη να αξιοποιούν με τον καλύτερο τρόπο τους διαθέσιμους πόρους χωρίς να τους επιβάλει στόχους που είναι δύσκολο να επιτευχθούν, από την κορυφή προς τη βάση·

36.  ζητεί την εφαρμογή της βελτίωσης της νομοθεσίας για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε συνάρτηση με τα έργα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, με στόχο να ενισχυθεί ο ρόλος των πολιτών·

37.  θεωρεί ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της κλιματικής και ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ και τονίζει ότι η σταθερότητα και προβλεψιμότητα των πλαισίων πολιτικής αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· εκφράζει δυσαρέσκεια, στο πλαίσιο αυτό, για τις ξαφνικές αλλαγές στο πολιτικό πλαίσιο όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και τη συνέχιση των επιδοτήσεων των ορυκτών καυσίμων·

38.  καλεί την Επιτροπή να λαμβάνει υπόψη και να σέβεται τις αρμοδιότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών, ενθαρρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών προκειμένου να υιοθετούν βέλτιστες πρακτικές.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	26.4.2016
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	60 4 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Marco Affronte, Margrete Auken, Pilar Ayuso, Zoltán Balczó, Ivo Belet, Simona Bonafè, Biljana Borzan, Lynn Boylan, Soledad Cabezón Ruiz, Nessa Childers, Birgit Collin-Langen, Mireille D’Ornano, Seb Dance, Angélique Delahaye, Jørn Dohrmann, Ian Duncan, Stefan Eck, Bas Eickhout, Eleonora Evi, José Inácio Faria, Karl-Heinz Florenz, Francesc Gambús, Elisabetta Gardini, Gerben-Jan Gerbrandy, Jens Gieseke, Julie Girling, Matthias Groote, Françoise Grossetête, Andrzej Grzyb, György Hölvényi, Anneli Jäätteenmäki, Jean-François Jalkh, Benedek Jávor, Karin Kadenbach, Kateřina Konečná, Giovanni La Via, Peter Liese, Norbert Lins, Susanne Melior, Miroslav Mikolášik, Massimo Paolucci, Gilles Pargneaux, Piernicola Pedicini, Bolesław G. Piecha, Pavel Poc, Daciana Octavia Sârbu, Davor Škrlec, Estefanía Torres Martínez, Nils Torvalds, Tom Vandenkendelaere, Jadwiga Wiśniewska, Дамиано Дзофоли
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Clara Eugenia Aguilera García, Nicola Caputo, Merja Kyllönen, Gesine Meissner, Marijana Petir, Gabriele Preuß, Jasenko Selimovic, Kay Swinburne, Keith Taylor, Mihai Ţurcanu, Γιώργος Γραμματικάκης
Αναπληρωτές (άρθρο 200 παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Marie-Christine Boutonnet

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (21.4.2016)

προς την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας

σχετικά με την έκθεση προόδου στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
(2016/2041(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Younous Omarjee

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης καλεί την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  υπογραμμίζει ότι η COP21 κατέστησε σαφή τον κύριο ρόλο των πόλεων και των περιφερειών στην ενεργειακή μετάβαση καθώς και την συμβολή τους στον μετριασμό της αλλαγής του κλίματος· υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο της πολιτικής συνοχής στην επίτευξη των στόχων της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την Ενεργειακή Ένωση·

2.  εκτιμά ότι τα ειδικά χαρακτηριστικά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η δυνατότητα εφαρμογής τους σε μια σειρά κλίμακες και σε μεγάλο αριθμό τομέων δραστηριότητας και συστημάτων, όλων των μεγεθών, καθιστούν τις ευρωπαϊκές περιφέρειες, τις πόλεις τους και τις αστικές, περιαστικές και αγροτικές περιοχές τους τα πιο νευραλγικά σημεία της μετατροπής σε καθαρές κοινωνίες με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και άλλων ρύπων· είναι της άποψης ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει να αξιοποιηθούν πιο αποτελεσματικά· υπογραμμίζει ότι η αύξηση της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εξυπηρετεί τον στόχο να καταστούν οι πηγές αυτές πιο προσιτές και να συμβάλουν στη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας στον πράσινο τομέα·

3.  υπενθυμίζει ότι η εξάρτηση από ορισμένες μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχει, εκτός από τις κλιματικές επιπτώσεις, και αναμφισβήτητες γεωπολιτικές επιπτώσεις και επιπτώσεις στην ασφάλεια·

4.  θεωρεί ότι το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής μπορούν να συμβάλουν στην υλοποίηση των στόχων που έχουν καθοριστεί από την οδηγία 2009/28/ΕΚ και από το Πλαίσιο 2030 για το κλίμα και την ενέργεια, καθώς και στη χρηματοδότηση της έρευνας και της καινοτομίας που αφορούν την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και οικονομικής ανάπτυξης· υπογραμμίζει τη σημασία της θεματικής συγκέντρωσης στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, η οποία αναμένεται να συμβάλει στη διοχέτευση επενδύσεων προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδίως υπό το φως του εξέχοντος ρόλου του θεματικού στόχου «Υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς»· καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ευκαιρίες χρηματοδότησης για τον σκοπό αυτό, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα τις ευκαιρίες που υπάρχουν για την ανάπτυξη των τοπικών επιχειρήσεων και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης· υπενθυμίζει τις κοινές διατάξεις στο ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής που υποστηρίζουν την επιλεξιμότητα των σχεδίων που σχετίζονται με την ενεργειακή απόδοση και τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ιδιωτικά νοικοκυριά, δημόσια κτίρια και επιχειρήσεις και πιστεύει ότι η περιφερειακή ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας, η οποία θα μπορούσε να επιτευχθεί με αυτήν τη χρηματοδότηση, θα αποτελούσε σημαντική συμβολή της πολιτικής συνοχής στο πλαίσιο αυτό·

5.  επισημαίνει τη σημασία της στενής και λεπτομερούς παρακολούθησης της χρήσης της χρηματοδότησης της ΕΕ για τις προσπάθειες αύξησης του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα, προκειμένου να καταρτιστεί βάση δεδομένων που θα χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση μελλοντικών στρατηγικών, καθώς και για την παρακολούθηση της χρηματοδότησης και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς της·

6.  επισημαίνει τη στήριξη που παρέχεται μέσω του Ταμείου Συνοχής για την τηλεθέρμανση, και εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο σε αυτόν τον τομέα, ως εναλλακτική λύση στα ορυκτά καύσιμα·

7.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η στήριξη για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία ανήλθε στο 1,1% των πόρων για την πολιτική συνοχής για την περίοδο 2007-2013, αυξήθηκε μόνο στο 1,4% των ίδιων πόρων για την περίοδο 2014-2020· επισημαίνει, ως εκ τούτου, τη δυνατότητα μεγαλύτερης συμβολής των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων στην επίτευξη των στόχων της οδηγίας 2009/28/ΕΚ·

8.  σημειώνει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη τα οποία απέχουν ακόμη πολύ από την επίτευξη των στόχων που προβλέπονται στην οδηγία, η κινητοποίηση των ΕΔΕΤ για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παραμένει σχετικά περιορισμένη· ενθαρρύνει τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές, ιδιαίτερα στα εν λόγω κράτη μέλη, να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρονται από τα ταμεία ΕΔΕΤ και, στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζει τη σημασία του σχεδιασμού «από τη βάση προς την κορυφή» βιώσιμων ενεργειακών μέτρων και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών· παρατηρεί ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι διαφορετικές ανάγκες, οι πόροι και τα επίπεδα ανάπτυξης σε όλα τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες της ΕΕ·

9.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εντείνουν τη συνεργασία τους προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους, ιδίως κάνοντας χρήση των μηχανισμών συνεργασίας που έχουν συσταθεί με την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

10.  φρονεί ότι οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, καθώς και οι περιοχές με περιορισμένες ή ανύπαρκτες διασυνδέσεις υποδομών ενεργειακών συστημάτων («ενεργειακές νησίδες»), μπορούν να θέσουν ως στόχο τους την ενεργειακή αυτονομία και υπογραμμίζει ότι ο στόχος της ενεργειακής ασφάλειας θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της χρηματοδότησης τόσο των ΕΔΕΤ όσο και του ΕΤΣΕ, ώστε, λαμβανομένων υπόψη των τοπικών πόρων, να αξιοποιηθεί πλήρως το ενεργειακό δυναμικό των εν λόγω περιοχών·

11.  πιστεύει, επίσης, ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για να ενθαρρυνθεί, σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ, στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, η αυτοπαραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, ξεκινώντας από τα δημόσια κτίρια, προκειμένου να ενισχυθεί η συνολική αυτάρκεια και, με αυτόν τον τρόπο, η ενεργειακή ασφάλεια·

12.  ενθαρρύνει τις ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες να εντείνουν τα μέτρα που ήδη εφαρμόζουν ή έχουν ήδη θεσπίσει και να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες για να εξασφαλίσουν καθαρές, βιώσιμες, ασφαλείς, αποτελεσματικές και αποδοτικές από ενεργειακή άποψη μεταφορές, μέσω της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, δεδομένου ότι η πρόοδος που έχει σημειωθεί προς την κατεύθυνση της επίτευξης του στόχου του 10% για το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν είναι πλήρως ικανοποιητική· θεωρεί ότι οι επενδύσεις στα συστήματα φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων που έχουν σχεδιαστεί σε περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα για όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες με βάση τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες τους για την επίτευξη του στόχου της φιλικότερης δυνατής προς το περιβάλλον αστικής κινητικότητας· ζητεί να υπάρξει χρηματοδότηση επενδύσεων σε μέσα μαζικής μεταφοράς που κινούνται με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε όλα τα κράτη μέλη, καθώς και παροχή πρόσθετων οικονομικών κινήτρων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ούτως ώστε να ευνοηθούν η διασύνδεση των αστικών και περιαστικών περιοχών, και η προώθηση μεγαλύτερης αυτάρκειας, ανταγωνιστικότητας, οικονομικής ανάπτυξης, βελτίωσης της οδικής ασφάλειας και βελτίωσης των συνθηκών εργασίας·

13.  ζητεί από την Επιτροπή να εκτιμήσει, μέσω της διενέργειας ποσοτικών μετρήσεων που θα αφορούν την χρηματοδότηση από τα ΕΔΕΤ η οποία θα διατεθεί υπέρ του τομέα των μεταφορών (70 δισεκατομμύρια ευρώ), την πραγματική επίπτωση που θα έχουν τα εν λόγω ταμεία στην προσπάθεια μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και άλλων ρύπων και να επιτύχει μετάβαση προς άλλους τρόπους μεταφοράς στον τομέα των μεταφορών·

14.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι το αστικό θεματολόγιο της ΕΕ θα περιλαμβάνει όλους ανεξαιρέτως τους στόχους που συμφώνησαν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της οδηγίας 2009/28/ΕΚ καθώς και τους στόχους που συμφωνήθηκαν από το Συμβούλιο για το 2030 και οι οποίοι περιλαμβάνουν απαίτηση για μείωση των εκπομπών και παρέχουν στα κράτη μέλη την ευελιξία να καθορίσουν τις δικές τους οικονομικά αποδοτικές επιλογές·

15.  καλεί την Επιτροπή, για τους σκοπούς της νέας οδηγίας που θα καθορίζει τους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030 βάσει του πλαισίου πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια, να αναπτύξει εθνικούς και περιφερειακούς δείκτες αξιολόγησης σε στενή διαβούλευση με τα κράτη μέλη, με βάση τις περιφερειακές ιδιαιτερότητές τους, με στόχο την επίτευξη των στόχων της ΕΕ που προβλέπονται σε αυτό το πλαίσιο·

16.  καλεί την Επιτροπή και τον Όμιλο ΕΤΕπ να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την προώθηση του ΕΤΣΕ και των σχετικών επενδυτικών πλατφορμών του Σκέλους Υποδομής και Καινοτομίας, προκειμένου να ενεργοποιηθούν επενδύσεις σε κράτη μέλη με υψηλό δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	19.4.2016
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	29 3 4
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Pascal Arimont, Franc Bogovič, Victor Boştinaru, Mercedes Bresso, Andrea Cozzolino, Rosa D’Amato, Bill Etheridge, Michela Giuffrida, Krzysztof Hetman, Ivan Jakovčić, Constanze Krehl, Sławomir Kłosowski, Andrew Lewer, Louis-Joseph Manscour, Jens Nilsson, Mirosław Piotrowski, Stanislav Polčák, Julia Reid, Monika Smolková, Ruža Tomašić, Ramón Luis Valcárcel Siso, Monika Vana, Matthijs van Miltenburg, Lambert van Nistelrooij, Derek Vaughan, Kerstin Westphal, Κωνσταντίνος Παπαδάκης, Искра Михайлова, Андрей Новаков
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Daniel Buda, Salvatore Cicu, Viorica Dăncilă, Andor Deli, Ivana Maletić, Maurice Ponga, Davor Škrlec

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (27.4.2016)

προς την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας

σχετικά με την έκθεση προόδου στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
(2016/2041(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Franc Bogovič

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου καλεί την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, αν και εκτιμάται ότι οι εισαγωγές βιομάζας θα τριπλασιαστούν μεταξύ 2010 και 2020, η ζήτηση για στερεά βιομάζα για την παραγωγή βιοενέργειας στην ΕΕ αναμένεται ότι θα καλυφθεί με τη χρήση κυρίως εγχώριων πρώτων υλών· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ανάγκη να ξεπερασθεί η Ευρώπη των δύο ταχυτήτων στον τομέα της βιοενέργειας, και ότι, στο πλαίσιο της ανάπτυξης του τομέα της βιοενέργειας, πρέπει να τηρείται η αρχή της εγγύτητας, προκειμένου να διασφαλίζεται η οικονομική βιωσιμότητά του και η ισορροπημένη περιφερειακή ανάπτυξη μιας βιομηχανίας τον έλεγχο της οποίας διατηρούν οι τοπικοί πληθυσμοί· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιμακωτή χρήση των ανανεώσιμων πόρων είναι μια αρχή η οποία, αν επιβληθεί από το νόμο, θα μπορούσε να δημιουργήσει παρεμβολή στα δικαιώματα ιδιοκτησίας και να εμποδίσει την καινοτομία, ιδίως για τις ΜΜΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την τελευταία δεκαετία οι δασικές εκτάσεις στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 2 %, ενώ μόνο το 60 έως 70 % της ανάπτυξης των φυσικών δασών στην ΕΕ υλοτομείται κάθε χρόνο· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας γεωργικής προέλευσης επιτρέπουν τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ, η οποία καλύπτει με εισαγωγές περισσότερο από το 50 % των ενεργειακών της αναγκών, με κόστος περίπου 400 δισεκατομμυρίων ευρώ, γεγονός που την καθιστά τον μεγαλύτερο εισαγωγέα ενέργειας παγκοσμίως·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 79% της βιοαιθανόλης που καταναλώνεται στην αγορά της ΕΕ προέρχεται από πρώτες ύλες παραγόμενες εντός της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για τη διατήρηση ή την αύξηση του εν λόγω ποσοστού· λαμβάνοντας υπόψη ότι άλλες πρώτες ύλες μπορούν να χρησιμοποιηθούν όχι μόνο ως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αλλά και ως ζωοτροφές υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες συμβάλλοντας στη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τις εισαγόμενες γενετικά τροποποιημένες πρωτεΐνες·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανανεώσιμες βιοενέργειες που παράγει ο γεωργικός τομέας συμβάλλουν σε σημαντικότατο βαθμό στην επίτευξη ορισμένων καίριων στόχων της ΕΕ, όπως είναι ο μετριασμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, η μείωση της εξάρτησής της από τις εισαγωγές ενέργειας, η δημιουργία θέσεων απασχόλησης και η βελτίωση των εισοδημάτων του κλάδου· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να εκσυγχρονισθεί η γεωργική παραγωγή στην Ευρώπη, ούτως ώστε να μειωθούν οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της γεωργίας στο περιβάλλον και να συμβάλει στην αύξηση της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

1.  υπογραμμίζει την σημασία της προαγωγής και ενθάρρυνσης αποκεντρωμένων ενεργειακών συστημάτων, μεταξύ άλλων της ανάπτυξης της παραγωγής, στις αγροτικές και δασικές εκμεταλλεύσεις, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, των αγροτικών αποβλήτων, που μπορούν να έχουν σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην δημιουργία πράσινων θέσεων απασχόλησης, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, και την δημιουργία βιώσιμων πηγών εσόδων σε αγροτικές περιοχές, καθώς και στήριξη της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης των περιοχών αυτών· πιστεύει ότι αυτό θα είχε θετικό αντίκτυπο στην δημογραφία της υπαίθρου και θα μπορούσε, με σωστή διαχείριση, να διαφυλάξει το αγροτικό τοπίο, πράγμα που θα ήταν ιδιαίτερα ωφέλιμο σε περιοχές της ΕΕ όπου οι συνθήκες παραγωγής είναι ιδιαίτερα δύσκολες και τα εισοδήματα χαμηλότερα· ζητεί να γίνεται εντατική ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών με σκοπό την προώθηση βιώσιμων ενεργειακών λύσεων από ανανεώσιμες πηγές, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται τα φορολογικά κίνητρα, οι τεχνολογικές επιλογές και η αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού στις αγροτικές κοινότητες, καθώς και την παροχή βοήθειας στις τοπικές και περιφερειακές αρχές για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή σχετικών προγραμμάτων ενίσχυσης· συνιστά την αποτελεσματική αξιοποίηση του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» για την έρευνα και την καινοτομία στον τομέα της γεωργίας με σκοπό την αύξηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές· υπενθυμίζει ότι η βιοενέργεια μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην εξάλειψη των ανθρακούχων εκπομπών στην ΕΕ· καλεί, επομένως, την Επιτροπή να αναγνωρίσει ότι δεν πρέπει να επιτραπεί να τεθεί σε κίνδυνο η συμβολή της βιοενέργειας· τονίζει ότι η καινοτομία στην παραγωγή βιοενέργειας θα οδηγήσει σε πιο αποτελεσματική χρήση της βιομάζας και θα μειώσει το κόστος παραγωγής μακροπρόθεσμα· υπενθυμίζει ότι ο οικονομικός παράγοντας έχει καίρια σημασία όταν οι γεωργοί επενδύουν σε βιοενέργειες·

2.  υπογραμμίζει την ύπαρξη μιας μεγάλης ποικιλίας ανανεώσιμων πηγών και ιδιαίτερα αναγνωρίζει την αξία της χρήσης της δασικής βιομάζας για ενεργειακούς σκοπούς προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας του πλαισίου πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030 και προκειμένου να ανακύψουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες· υπογραμμίζει ότι το ενεργειακό δυναμικό των αποβλήτων δεν αξιοποιείται πλήρως· επισημαίνει ότι τα κράτη μέλη έχουν διαφορετικά σημεία εκκίνησης όσον αφορά τις δυνατότητες της χρήσης της δασικής βιομάζας για ενεργειακούς σκοπούς, και ότι αυτό πρέπει να αντανακλάται στις πολιτικές της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να εγκαταστήσει σύστημα αξιολόγησης της συμβολής των δασών ως καταβόθρες διοξειδίου του άνθρακα και με τον τρόπο αυτό να συμβάλει στην ανάπτυξη του τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν πρότυπα λογιστικής άνθρακα των δασών για την αντιμετώπιση βασικών ζητημάτων σχετικά με τη δασική πολιτική και τη διαχείριση των δασών καθώς και τις επιπτώσεις τους στα αποθέματα άνθρακα και στη δέσμευση του άνθρακα, τόσο για τα δάση όσο και τα προϊόντα ξυλείας, ώστε να διασφαλιστεί ότι λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι συνολικές επιπτώσεις σε σχέση με τον άνθρακα των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να άρουν τους φραγμούς στην ανάπτυξη ευφυών συστημάτων διανομής, και τονίζει τη σημασία της στήριξης νέων επιχειρήσεων με την εισαγωγή «ευφυών ενεργειακών δικτύων», τα οποία θα επιτρέψουν την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας γεωργικής προέλευσης, καθώς και με την ανάπτυξη ειδικών μηχανισμών για την παροχή κινήτρων στους γεωργούς και τους αγροτικούς συνεταιρισμούς να εισέλθουν στην αγορά· πιστεύει ότι η ενίσχυση της δημιουργίας πρεμνοφυών δασών βραχυχρόνιας αμειψισποράς και φυτειών δέντρων προς βιομηχανική χρήση προκειμένου να μειωθεί η ζήτηση για δέντρα από δάση θα συνέβαλε ουσιαστικά στη διατήρηση των αυτοχθόνων δασών·

3.  θεωρεί ότι η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ΕΕ δεν πρέπει να δημιουργήσει περιττά εμπόδια στην ανάπτυξη άλλων πηγών ενέργειας που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση στην Ένωση, όπως η τύρφη·

4.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να υποστηριχθούν τα ευρωπαϊκά και τα εθνικά προγράμματα πλαίσιο για την έρευνα στον τομέα των βιώσιμων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για τη γεωργία και, ειδικότερα, των εξευγενισμένων βιοκαυσίμων και των βιοκαυσίμων δεύτερης γενιάς, της βιώσιμης χρήσης της βιομάζας, των βιολογικών γεωργικών υποπροϊόντων και της ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών ταχείας ανάπτυξης, καθώς και καλλιεργειών με διάρκεια ζωής άνω των δύο ετών που μπορούν να επιτύχουν υψηλότερη απόδοση βιομάζας από τις ετήσιες ενεργειακές καλλιέργειες και της χρήσης πρώτων υλών χωρίς επίπτωση στην χρήση γης· επισημαίνει επίσης τη σημασία της έρευνας για την ενσωμάτωση στο δίκτυο και αποθήκευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που έχουν παραχθεί κατά αποκεντρωμένο τρόπο και των μεθόδων για την αξιοποίηση του δυναμικού παραγωγής ενέργειας από άλλα είδη βιομάζας που δεν έχουν ακόμη χρησιμοποιηθεί ευρέως για την παραγωγή ενέργειας· τονίζει τη σημασία της ανάπτυξης ενός ευρωπαϊκού δικτύου το οποίο θα είναι σε θέση να συμβάλει στην αντιμετώπιση του κατακερματισμού των ερευνητικών δομών που επικεντρώνονται στη βιοενέργεια γεωργικής προέλευσης, δίνοντας στους ερευνητές τη δυνατότητα πρόσβασης σε υψηλού επιπέδου πειραματικές μονάδες και υπηρεσίες σε ολόκληρη την Ευρώπη· ζητεί να δοθούν περισσότερα κίνητρα προκειμένου να επιταχυνθεί η βιώσιμη παραγωγή βιοκαυσίμων, και ιδίως η ανάπτυξη μονάδων παραγωγής βιώσιμων βιοκαυσίμων, ώστε να αξιοποιηθούν με πιο εντατικό τρόπο οι διάφορες καλλιέργειες και τα γεωργικά απόβλητα, υπό τον όρο ότι λαμβάνεται δεόντως υπόψη ο συνολικός αντίκτυπος όσον αφορά το διοξείδιο του άνθρακα των πρώτων υλών της βιοενέργειας·

5.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να εξάρουν τη σημασία της βιώσιμης διαχείρισης των δασών, και ως εκ τούτου τον καίριο ρόλο της δασικής βιομάζας ως μίας από τις σημαντικότερες ανανεώσιμες πρώτες ύλες της ΕΕ για την επίτευξη των ενεργειακών της στόχων· εφιστά την προσοχή στην αυξανόμενη ζήτηση δασικής βιομάζας, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο και να προωθηθεί η βιώσιμη διαχείριση των δασών, σύμφωνα με την δασική στρατηγική της ΕΕ, εφόσον έχει κρίσιμη σημασία για την βιοποικιλότητα και την οικοσυστημική λειτουργία των δασών, συμπεριλαμβανομένης της απορρόφησης CO2 από την ατμόσφαιρα· επισημαίνει, συνεπώς, την ανάγκη για μια ισορροπημένη εκμετάλλευση των πόρων που παράγονται στην ΕΕ ή εισάγονται από τρίτες χώρες, λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη χρονική διάρκεια αναγέννησης που απαιτείται για την ξυλεία·

6.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να προαγάγουν τη σημασία της βασιζόμενης στον δασικό τομέα βιώσιμης βιοοικονομίας και της ξυλείας ως μίας από τις σημαντικότερες ανανεώσιμες πρώτες ύλες της ΕΕ· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να διοχετεύσει περισσότερα κονδύλια της ΕΕ για να ενισχύσει τη φύτευση πρεμνοφυών δασών βραχυχρόνιας αμειψισποράς και τις φυτείες δέντρων προς βιομηχανική χρήση στην ΕΕ·

7.  παροτρύνει τα κράτη μέλη να καταργήσουν τα περιττά εμπόδια και να βελτιώσουν τις υφιστάμενες διοικητικές διαδικασίες προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις για την ανάπτυξη και την κατασκευή εγκαταστάσεων που χρησιμοποιούν βιοενέργεια, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην ανάπτυξη της «πράσινης επιχειρηματικότητας» και στη δημιουργία «πράσινων θέσεων εργασίας» στις αγροτικές περιοχές·

8.  υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να προωθηθούν και να στηριχθούν οι τοπικοί συνεταιρισμοί ανανεώσιμης ενέργειας, ότι πρέπει να ενισχυθούν με τις δεξιότητες και την ικανότητα να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τις ανανεώσιμες πηγές, τόσο σε αστικές όσο και σε αγροτικές περιοχές, προκειμένου να αυξηθεί η δημόσια και ιδιωτική στήριξη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· καλεί εν προκειμένω τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα ρυθμιστικά τους πλαίσια για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και ιδίως τα προγράμματά τους στήριξης, δεν οδηγούν σε περιττές στρεβλώσεις όσον αφορά την παραγωγή ενέργειας και την ανταγωνιστικότητα στην ΕΕ· ζητεί από την Επιτροπή να εκπονήσει και να παρουσιάσει μελέτη σχετικά με τον τρόπο με τον οποίον οι τρέχουσες επιδοτήσεις επηρεάζουν το επενδυτικό τοπίο και τη μετάβαση προς τη βιώσιμη ενέργεια στις αγροτικές περιοχές της ΕΕ· ενθαρρύνει την ανάπτυξη ενεργειακών πρωτοβουλιών σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, στο πλαίσιο των οποίων θα παρασχεθούν κίνητρα σε γεωργούς και γαιοκτήμονες για τη δημιουργία συστημάτων τηλεθέρμανσης χρησιμοποιώντας απόβλητα γεωργικών εκμεταλλεύσεων και υποπροϊόντα· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο να λάβουν μέτρα που θα στοχεύουν στη διευκόλυνση της πώλησης της πλεονάζουσας παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές γεωργικής προέλευσης·

9.  υπογραμμίζει τη σημασία του τομέα των μεταφορών για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ επισημαίνει ότι οι μεταφορές είναι ο τομέας στον οποίο έχει σημειωθεί η μικρότερη πρόοδος στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με ποσοστό ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μόλις 5,4 % το 2013 σε σύγκριση με τον στόχο του 10 % που έχει θέσει η ΕΕ για το 2020· καλεί, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την έγκαιρη επίτευξη των σχετικών στόχων, και να εξετάσουν το ενδεχόμενο να ενισχύσουν τους δεσμούς μεταξύ των τομέων των μεταφορών και της ηλεκτρικής ενέργειας προωθώντας τα ηλεκτρικά και τα βυσματωτά υβριδικά οχήματα με σκοπό την επίτευξη των στόχων·

10.  καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να ενισχύσουν τη δημιουργία «τοπικών ζωνών ενεργειακών γεωργικών προϊόντων», αποτελούμενων από εδαφικές μονάδες αναφοράς οι οποίες θα συγκεντρώνουν όλες τις χρήσιμες ικανότητες για τη μείωση των σταδίων που παρεμβάλλονται μεταξύ της παραγωγής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας γεωργικής προέλευσης και της εμπορίας τους, μειώνοντας έτσι τις τιμές για τους ευρωπαίους καταναλωτές και τις δυσκολίες στη διανομή, και αυξάνοντας ταυτόχρονα την αγορά βιοενέργειας γεωργικής προέλευσης και τον αριθμό των απασχολούμενων στον εν λόγω τομέα·

11.  ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν επίσης το οικονομικό όφελος από τη χρήση αντλιών θερμότητας στους κλάδους της γεωργίας και της επεξεργασίας τροφίμων·

12.  ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν το ανεκμετάλλευτο δυναμικό της εξαγωγής ανανεώσιμης ενέργειας από τη θάλασσα, καθώς και τα οφέλη της χρήσης θαλάσσιων πόρων στην παραγωγή βιοαερίου για τον γεωργικό τομέα·

13.  τονίζει ότι η παραγωγή βιοκαυσίμων δεν πρέπει να παρεμποδίζει την παραγωγή τροφίμων ούτε να υπονομεύει την επισιτιστική ασφάλεια· πιστεύει, ωστόσο, ότι οι ισορροπημένες πολιτικές για την προώθηση μεγαλύτερων αποδόσεων παραγωγής στην Ευρώπη όσον αφορά καλλιέργειες πρώτων υλών όπως το σιτάρι, το καλαμπόκι, τα ζαχαρότευτλα και ο ηλίανθος θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν διατάξεις για την παραγωγή βιοκαυσίμων, λαμβάνοντας υπόψη την έμμεση αλλαγή της χρήσης της γης, με τρόπο που θα παρείχε στους ευρωπαίους γεωργούς μια ασφαλή ροή εσόδων, θα προσέλκυε επενδύσεις και θα δημιουργούσε θέσεις εργασίας στις αγροτικές περιοχές, θα συνέβαλε στην αντιμετώπιση της χρόνιας έλλειψης της Ευρώπης σε υψηλές σε πρωτεΐνη ζωοτροφές (χωρίς ΓΤΟ), θα μείωνε την εξάρτηση της Ευρώπης από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και θα βοηθούσε την ΕΕ να επιτύχει τους στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, ενώ ταυτόχρονα θα ελαχιστοποιούσε τις ανησυχίες σχετικά με την αλλαγή της χρήσης γης και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες· φρονεί ότι σε περιπτώσεις που υπάρχει υπερπροσφορά αυτών των γεωργικών προϊόντων στην αγορά, η παραγωγή βιοκαυσίμων και βιοαιθανόλης θα αποτελούσε μια προσωρινή αγορά που θα μπορούσε να διατηρήσει βιώσιμες τιμές αγοράς, να διασφαλίσει τα εισοδήματα των γεωργών κατά τη διάρκεια κρίσεων, και να λειτουργήσει ως μηχανισμός σταθερότητας για τις αγορές· υπογραμμίζει την ανάγκη να ενθαρρυνθεί η ενσωμάτωση των ακαλλιέργητων αρόσιμων εκτάσεων που δεν χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τροφίμων στην παραγωγή βιοενέργειας, ώστε να επιτευχθούν οι εθνικοί και οι ευρωπαϊκοί στόχοι στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας·

14.  πιστεύει ότι η ζωική κοπριά μπορεί να αποτελέσει πολύτιμη πηγή βιοαερίου μέσω της χρήσης τεχνικών επεξεργασίας κοπριάς όπως η ζύμωση, τονίζοντας συγχρόνως τη σημασία του να καταστεί μια οικονομικά βιώσιμη επιλογή για τους γεωργούς·

15.  προτείνει τη δημιουργία ενός μηχανισμού που θα διασφαλίζει τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα των τιμών αγοράς για τους μεμονωμένους γεωργούς, παραγωγούς και εταιρείες που προμηθεύουν ενέργεια παραγόμενη από βιομάζα στους διανομείς ενέργειας·

16.  επισημαίνει τη σημασία της δυνατότητας σύνδεσης με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου οι παραγωγοί ενέργειας στις αγροτικές περιοχές να μπορούν να πωλήσουν την πλεονάζουσα παραγόμενη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές σε δίκαιη τιμή και, ως εκ τούτου, να είναι δυνατό να παρέχονται κίνητρα ή να υποχρεώνονται οι εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας να αγοράζουν πρώτα τη συγκεκριμένη ηλεκτρική ενέργεια.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	26.4.2016
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	35 7 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	John Stuart Agnew, Clara Eugenia Aguilera García, Eric Andrieu, Richard Ashworth, José Bové, Paul Brannen, Daniel Buda, Nicola Caputo, Matt Carthy, Viorica Dăncilă, Michel Dantin, Paolo De Castro, Albert Deß, Herbert Dorfmann, Norbert Erdős, Edouard Ferrand, Luke Ming Flanagan, Martin Häusling, Anja Hazekamp, Jan Huitema, Peter Jahr, Jarosław Kalinowski, Zbigniew Kuźmiuk, Philippe Loiseau, Mairead McGuinness, Ulrike Müller, James Nicholson, Maria Noichl, Marijana Petir, Laurenţiu Rebega, Jens Rohde, Bronis Ropė, Jordi Sebastià, Jasenko Selimovic, Maria Lidia Senra Rodríguez, Czesław Adam Siekierski, Marc Tarabella, Janusz Wojciechowski, Marco Zullo
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Pilar Ayuso, Franc Bogovič, Jean-Paul Denanot, Jens Gieseke, Ivan Jakovčić, Norbert Lins, Anthea McIntyre, Sofia Ribeiro, Ramón Luis Valcárcel Siso

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	24.5.2016
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	34 30 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Nicolas Bay, Bendt Bendtsen, Xabier Benito Ziluaga, David Borrelli, Jerzy Buzek, Pilar del Castillo Vera, Christian Ehler, Fredrick Federley, Ashley Fox, Adam Gierek, Theresa Griffin, Roger Helmer, Hans-Olaf Henkel, Kaja Kallas, Barbara Kappel, Krišjānis Kariņš, Seán Kelly, Jeppe Kofod, Jaromír Kohlíček, Janusz Lewandowski, Paloma López Bermejo, Ernest Maragall, Edouard Martin, Csaba Molnár, Nadine Morano, Dan Nica, Morten Helveg Petersen, Miroslav Poche, Carolina Punset, Michel Reimon, Herbert Reul, Paul Rübig, Algirdas Saudargas, Jean-Luc Schaffhauser, Antonio Tajani, Dario Tamburrano, Patrizia Toia, Evžen Tošenovský, Claude Turmes, Adina-Ioana Vălean, Henna Virkkunen, Martina Werner, Lieve Wierinck, Hermann Winkler, Anna Záborská, Flavio Zanonato, Carlos Zorrinho, Εύα Καϊλή, Νεοκλής Συλικιώτης, Сергей Станишев, Владимир Уручев
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Amjad Bashir, Jens Geier, Gerben-Jan Gerbrandy, Benedek Jávor, Constanze Krehl, Olle Ludvigsson, Piernicola Pedicini, Markus Pieper, Massimiliano Salini, Anne Sander, Indrek Tarand, Anneleen Van Bossuyt
Αναπληρωτές (άρθρο 200 παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Daniel Dalton