SPRAWOZDANIE w sprawie dostępu do finansowania dla MŚP i zwiększenia różnorodności finansowania MŚP w ramach unii rynków kapitałowych
29.6.2016 - (2016/2032(INI))
Komisja Gospodarcza i Monetarna
Sprawozdawca: Othmar Karas
PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie dostępu do finansowania dla MŚP i zwiększenia różnorodności finansowania MŚP w ramach unii rynków kapitałowych
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie poprawy dostępu MŚP do finansowania[1],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 listopada 2014 r. w sprawie zmiany wytycznych Komisji dotyczących oceny skutków oraz w sprawie roli testu MŚP[2],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie rocznego sprawozdania Europejskiego Banku Inwestycyjnego za rok 2014[3],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 lutego 2016 r. w sprawie raportu rocznego Europejskiego Banku Centralnego za rok 2014[4],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie tworzenia unii rynków kapitałowych[5],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach[6],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2016 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego polityki konkurencji UE[7],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2016 r. w sprawie bilansu obecnej sytuacji i przyszłych wyzwań związanych z regulacją usług finansowych w UE: wpływ unijnych ram dotyczących regulacji finansowych i unii rynków kapitałowych oraz dalsze działania na rzecz ich usprawnienia[8],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 września 2015 r. w sprawie przedsiębiorstw rodzinnych w Europie[9],
– uwzględniając debatę z dnia 13 kwietnia 2016 r. bazującą na pytaniach wymagających odpowiedzi ustnej zadanych przez grupy PPE, S&D, ECR, ALDE i GUE/NGL na temat przeglądu współczynnika wsparcia MŚP[10],
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 grudnia 2011 r. zatytułowany „Plan działania na rzecz ułatwienia dostępu do finansowania dla MŚP ” (COM(2011)0870),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 30 września 2015 r. zatytułowany „Plan działania na rzecz tworzenia unii rynków kapitałowych” (COM(2015)0468),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 października 2015 r. zatytułowany „Usprawnianie jednolitego rynku: więcej możliwości dla obywateli i przedsiębiorstw” (COM(2015)0550),
– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Wytyczne Unii w sprawie pomocy państwa na rzecz promowania inwestycji w zakresie finansowania ryzyka” (
– uwzględniając dyrektywę 2011/7/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych[11],
– uwzględniając dokument EBC z grudnia 2015 r. zatytułowany „Survey on the Access to Finance of Enterprises in the euro area – April to September 2015” („Analiza dostępu do finansowania dla przedsiębiorstw w strefie euro w okresie kwiecień-wrzesień 2015 r.”),
– uwzględniając drugi dokument konsultacyjny Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego dotyczący przeglądu metody standardowej dotyczącej ryzyka kredytowego z grudnia 2015 r.,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 18 czerwca 2015 r. w sprawie oceny rozporządzenia (WE) nr 1606/2002 z dnia 19 lipca 2002 r. w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości (COM(2015)0301),
– uwzględniając dokument roboczy służb Komisji zatytułowany „Crowdfunding in the EU Capital Markets Union” („Finansowanie społecznościowe w unii rynków kapitałowych UE”) (SWD(2016)0154),
– uwzględniając zalecenie Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw[12],
– uwzględniając biuletyn miesięczny Europejskiego Banku Centralnego z lipca 2014 r.[13],
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 stycznia 2016 r. zatytułowany „Pakiet środków przeciwdziałających unikaniu opodatkowania: kolejne kroki na drodze do zapewnienia skutecznego opodatkowania i zwiększenia przejrzystości podatkowej w UEˮ (COM(2016)0023),
– uwzględniając wniosek Komisji z dnia 30 listopada 2015 r. dotyczący rozporządzenia w sprawie prospektu emisyjnego publikowanego w związku z publiczną ofertą lub dopuszczeniem do obrotu papierów wartościowych,
– uwzględniając raport Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego w sprawie MŚP i współczynnika wsparcia MŚP[14],
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 22 lipca 2015 r. pt. „Wspólne działania na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia: rola krajowych banków prorozwojowych we wspieraniu planu inwestycyjnego dla Europy” (COM(2015)0361),
– uwzględniając sprawozdanie Komisji na rok 2016 przedłożone w ramach mechanizmu ostrzegania z dnia 26 listopada 2015 r. (COM(2015)0691),
– uwzględniając art. 52 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz opinie Komisji Budżetowej, Komisji Rozwoju Regionalnego i Komisji Kultury i Edukacji (A8–0222/2016),
A. mając na uwadze, że mikroprzedsiębiorstwa, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz spółki o średniej kapitalizacji odgrywają istotną rolę dla gospodarki europejskiej, jeżeli chodzi o zatrudnienie i wzrost gospodarczy – w 2014 r. MŚP odpowiadały za 67 % całkowitego zatrudnienia, 71,4 % wzrostu zatrudnienia i 58 % wartości dodanej sektora przedsiębiorstw niefinansowych w UE[15];
B. mając na uwadze, że w prawodawstwie Unii nie określono żadnej wyraźnej definicji MŚP, poza określonymi kategoriami „małe przedsiębiorstwa” i „średnie przedsiębiorstwa” w dyrektywie o rachunkowości;
C. mając na uwadze, że europejskie MŚP są bardzo zróżnicowane i obejmują dużą liczbę mikroprzedsiębiorstw, które często działają w tradycyjnych sektorach, a także rosnącą liczbę nowych przedsiębiorstw rozpoczynających działalność i szybko rozrastających się przedsiębiorstw innowacyjnych; mając na uwadze, że te modele biznesowe napotykają różne problemy i stąd mają różne potrzeby finansowe;
D. mając na uwadze, że większość europejskich MŚP działa głównie w skali krajowej; mając na uwadze, że stosunkowo niewiele MŚP prowadzi działalność transgraniczną na terenie UE, a te, które prowadzą eksport poza Unię stanowią niewielką mniejszość;
E. mając na uwadze, że 77 % niespłaconej kwoty finansowania MŚP w Europie jest zapewnione przez banki[16];
F. mając na uwadze, że finansowanie MŚP powinno się odbywać na jak najszerszej podstawie, aby zapewnić tym przedsiębiorstwom optymalny dostęp do finansowania na każdym etapie ich rozwoju; mając na uwadze, że obejmuje to odpowiednie otoczenie regulacyjne dla wszystkich kanałów finansowania, takich jak kredyty bankowe, finansowanie na rynkach kapitałowych, skrypty dłużne, leasing, finansowanie społecznościowe, venture capital, pożyczki społecznościowe etc.;
G. mając na uwadze, że inwestorzy instytucjonalni, na przykład zakłady ubezpieczeń, wnoszą istotny wkład w finansowanie MŚP dzięki przenoszeniu i transformacji ryzyka;
H. mając na uwadze, że w swoim raporcie w sprawie MŚP i współczynnika wsparcia MŚP z marca 2016 r. EUNB stwierdził, iż nie ma dowodów na to, że współczynnik wsparcia MŚP zapewnił dodatkowy bodziec dla kredytowania MŚP w porównaniu z dużymi korporacjami; mając na uwadze, że EUNB przyznał zarazem, iż za wcześnie może być jednak na wyciąganie ostatecznych wniosków, biorąc pod uwagę ograniczenia związane z przeprowadzoną oceną, zwłaszcza jeżeli chodzi o dostępność danych, stosunkowo niedawne wprowadzenie współczynnika wsparcia MŚP, fakt, że nakładanie się działań mogło utrudnić określenie skutków tego współczynnika oraz wykorzystanie dużych korporacji jako grupy kontrolnej; mając na uwadze, że EUNB stwierdził, iż generalnie banki o większej kapitalizacji pożyczają więcej MŚP, a mniejsze i młodsze firmy są bardziej podatne na zapaść kredytową niż firmy większe i starsze; mając na uwadze, że EUNB podkreślił również, iż współczynnik wsparcia MŚP został wprowadzony przez ustawodawcę jako środek zapobiegawczy, aby nie zagrozić kredytowaniu MŚP;
I. mając na uwadze, że kryzys zaszkodził w większym stopniu finansowaniu mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw niż finansowaniu dużych przedsiębiorstw, mimo pewnej poprawy w ostatnim czasie, oraz że MŚP w strefie euro doświadczały i nadal w pewnym zakresie doświadczają skutków podwyższenia przez banki wymogów dotyczących zabezpieczenia[17];
J. mając na uwadze, że od czasu pierwszej tury badań ankietowych dotyczących dostępu przedsiębiorstw do finansowania „znalezienie klientów” pozostaje głównym problemem dla MŚP w strefie euro, natomiast „dostęp do finansowania” jest klasyfikowany znacznie niżej na liście problemów; mając na uwadze, że ostatnie badanie, opublikowane w grudniu 2015 r., pokazało, że istnieją znaczne różnice między państwami strefy euro, jeżeli chodzi o dostępność finansowania zewnętrznego dla MŚP; mając na uwadze, że dostęp do finansowania jest wciąż większym problemem dla MŚP niż dla dużych przedsiębiorstw;
K. mając na uwadze, że krajowe i regionalne banki prorozwojowe odgrywają ważną rolę jako katalizatory długoterminowego finansowania; mając na uwadze, że zintensyfikowały one swoją działalność, dążąc do zrównoważenia koniecznego procesu delewarowania w sektorze bankowości komercyjnej; mając na uwadze, że odgrywają one również istotną rolę we wdrażaniu innych unijnych instrumentów finansowych, które nie wchodzą w zakres Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych;
L. mając na uwadze, że poprawa dostępu MŚP do finansowania nie powinna prowadzić do obniżenia standardów i regulacji finansowych;
M. mając na uwadze, że w Szwajcarii bank WIR stanowi uzupełniający system walutowy, który służy MŚP głównie w sektorze hotelarsko-restauracyjnym, budownictwie, przemyśle wytwórczym, handlu detalicznym i usługach specjalistycznych; mając na uwadze WIR oferuje mechanizm rozliczania, w którym przedsiębiorstwa mogą kupować od siebie bez użycia franków szwajcarskich; mając jednak na uwadze, że WIR jest często stosowany w połączeniu z frankiem szwajcarskim w transakcjach dwuwalutowych; mając na uwadze, że handel w WIR stanowi 1-2 % PKB Szwajcarii; mając na uwadze, że WIR okazał się antycykliczny w odniesieniu do PKB, a tym bardziej w odniesieniu do liczby bezrobotnych;
N. mając na uwadze, że według danych z kwietnia 2015 r. dyrektywa w sprawie opóźnień w płatnościach z 2011 r. została prawidłowo wdrożona do prawa krajowego przez jedynie 21 z 28 państw członkowskich, mimo iż termin transpozycji upłynął ponad dwa lata wcześniej;
O. mając na uwadze, że Komisja ostrzega w sprawozdaniu w ramach mechanizmu ostrzegania na 2016 r., że z jednej strony „coraz ważniejszym źródłem wzrostu staje się popyt wewnętrzny, w szczególności wyraźniejsze ożywienie inwestycji”, a z drugiej strony, „pomimo niedawnego wzrostu spożycia popyt wewnętrzny pozostaje stłumiony, co wynika częściowo ze znacznej presji na zmniejszanie zadłużenia w kilku państwach członkowskich”;
P. mając na uwadze, że dyrektywa Rady 2004/113/WE zabrania dyskryminacji ze względu na płeć w dostępie do dóbr i usług, w tym usług finansowych; mając na uwadze, że dostęp do finansowania został uznany za jedną z głównych barier napotykanych przez kobiety-przedsiębiorców; mając na uwadze, że kobiety-przedsiębiorcy zazwyczaj rozpoczynają działalność dysponując mniejszym kapitałem, mniej pożyczają i korzystają raczej ze wsparcia finansowego rodziny niż z kredytów lub inwestycji kapitałowych;
Zróżnicowane potrzeby finansowe zróżnicowanego sektora MŚP
1. zwraca uwagę na zróżnicowanie MŚP, w tym mikroprzedsiębiorstw, oraz spółek o średniej kapitalizacji w państwach członkowskich pod względem modelu biznesowego, wielkości, położenia geograficznego, otoczenia społeczno-gospodarczego, stopnia rozwoju, struktury finansowej, formy prawnej i różnego poziomu kształcenia w dziedzinie przedsiębiorczości;
2. zwraca uwagę na stojące przed MŚP wyzwania wynikające z różnic między państwami członkowskimi i regionami pod względem potrzeb i warunków finansowania MŚP, zwłaszcza jeżeli chodzi o ilość dostępnego finansowania oraz jego koszt, które są uzależnione od czynników specyficznych dla danego MŚP oraz dla kraju i regionów, w których mają siedzibę, w tym takich elementów jak zmienność gospodarcza, wolne tempo wzrostu i większa niestabilność finansowa; zwraca również uwagę na inne wyzwania dla MŚP, takie jak dostęp do klientów; podkreśla, że rynki kapitałowe są sfragmentaryzowane i regulowane w różny sposób w całej UE i że osiągnięty pewien stopień integracji został utracony w wyniku kryzysu;
3. podkreśla, że zapotrzebowanie na zróżnicowane i bardziej skuteczne możliwości publicznego i prywatnego finansowania MŚP nie ustaje po fazie rozruchu tych przedsiębiorstw, lecz trwa przez cały cykl ich istnienia, a także zwraca uwagę, że aby zagwarantować finansowanie przedsiębiorstwom, niezbędne jest strategiczne podejście długoterminowe; podkreśla, że dostęp do finansowania jest również istotny w przypadku przenoszenia własności przedsiębiorstw; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wsparcia MŚP w tym procesie, w tym w pierwszych latach działalności; zwraca uwagę na potrzebę przyjęcia zróżnicowanego i dostosowanego podejścia w zakresie regulacji i w zakresie inicjatyw, które będą wspierane; podkreśla, że nie ma uniwersalnego modelu finansowania, i wzywa Komisję do wsparcia rozwoju szerokiego zakresu odpowiednio dostosowanych programów, instrumentów i inicjatyw, aby wspierać przedsiębiorstwa w fazie rozruchu, wzrostu i przeniesienia własności, z uwzględnieniem ich wielkości, obrotu i potrzeb w zakresie finansowania; zwraca uwagę, że przedsiębiorstwa prowadzone przez kobiety działają częściej w sektorze usług i częściej bazują na zasobach niematerialnych niż przedsiębiorstwa prowadzone przez mężczyzn; zwraca uwagę, że niewielki odsetek kobiet prowadzących MŚP częściowo jest skutkiem utrudnionego dostępu do finansowania; wyraża ubolewanie, że europejski instrument mikrofinansowy Progress, którego celem jest promowanie równych szans dla kobiet i mężczyzn, wykazał stosunek mężczyzn do kobiet 60:40 w przypadku mikrokredytów w 2016 r.; wzywa zatem Komisję do dopilnowania, aby jej programy mające na celu ułatwienie dostępu do źródeł finansowania dla MŚP nie były niekorzystne dla kobiet-przedsiębiorców;
4. wzywa Komisję do dokonania oceny dyskryminacji, jakich doświadczają MŚP prowadzone przez inne słabsze grupy społeczne;
5. uważa, że zdywersyfikowany, dobrze uregulowany i stabilny sektor usług finansowych oferujący szeroki wachlarz opłacalnych zindywidualizowanych metod finansowania najlepiej spełnia rzeczywiste potrzeby MŚP i gospodarki realnej w zakresie finansowania, umożliwiając długoterminowy zrównoważony rozwój; podkreśla w tym kontekście znaczenie tradycyjnych modeli bankowości, w tym małych banków regionalnych, spółdzielczych kas oszczędnościowych i instytucji publicznych; zauważa w związku z tym potrzebę zapewnienia jednakowego skoncentrowania się na poprawie dostępu do finansowania dla mikroprzedsiębiorstw i przedsiębiorców indywidualnych;
6. zachęca MŚP, aby traktowały całą UE jako ich rynek rodzimy oraz aby wykorzystywały możliwości jednolitego rynku do zaspokojenia swoich potrzeb w zakresie finansowania; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy Komisji wspierające MŚP i przedsiębiorstwa typu start-up na unowocześnionym jednolitym rynku i wzywa Komisję do dalszego opracowywania wniosków dostosowanych do potrzeb MŚP; uważa, że inicjatywa Startup Europe powinna pomagać małym innowacyjnym przedsiębiorstwom, wspierając je do czasu, gdy staną się one w pełni funkcjonalne; podkreśla w tym kontekście znaczenie konwergencji przepisów i procedur w całej Unii oraz wdrożenia programu Small Business Act; wzywa Komisję do podjęcia działań następczych w związku z programem Small Business Act, co mogłoby jeszcze bardziej pomóc przedsiębiorstwom w przezwyciężeniu barier, zarówno fizycznych, jak i regulacyjnych; uznaje w tym kontekście, że innowacje są kluczowym czynnikiem warunkującym zrównoważony wzrost i zatrudnienie w UE oraz że należy zwrócić szczególną uwagę na innowacyjne MŚP; podkreśla potencjalną rolę polityki spójności UE i funduszu regionalnego UE jako źródła finansowania MŚP; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zagwarantowania koordynacji, spójności i synergii między europejskimi instrumentami i programami wspierającymi MŚP, takimi jak europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne; wzywa Komisję i państwa członkowskie do propagowania całościowego podejścia do rozpowszechniania informacji na temat wszystkich unijnych możliwości finansowania; wzywa państwa członkowskie i Komisję do poczynienia znacznych postępów w kierunku dalszego uproszczenia, aby finansowanie było bardziej atrakcyjne dla MŚP;
7. przypomina, że bardziej zharmonizowane otoczenie prawne i biznesowe sprzyjające terminowym płatnościom w transakcjach handlowych ma kluczowe znaczenie dla dostępu do finansowania; w tym kontekście zwraca uwagę na problemy finansowe, z jakimi zmagają się MŚP, oraz na sytuację niepewności doświadczaną przez dostawców wynikającą z opóźnień w płatnościach ze strony dużych firm oraz organów i instytucji publicznych; wzywa Komisję, aby podczas przeglądu dyrektywy dotyczącej opóźnień w płatnościach rozważyła wprowadzenie konkretnych środków mających na celu ułatwienie płatności dla MŚP; wzywa Komisję do upublicznienia jej sprawozdania w sprawie wdrożenia dyrektywy w sprawie opóźnień w płatnościach oczekiwanego na 16 marca 2016 r., a w razie potrzeby do sformułowania nowych wniosków, które zminimalizują ryzyko zakłóceń w płatnościach transgranicznych i ogólnie w przepływach pieniężnych;
8. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji na rzecz wznowienia prac mających na celu stworzenie prawdziwego europejskiego rynku detalicznych usług finansowych w postaci publikacji Zielonej księgi w sprawie detalicznych usług finansowych (2015); wzywa Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi na cechy szczególne MŚP oraz do zadbania o to, by działalność transgraniczna w dziedzinie detalicznych usług finansowych doprowadziła do poprawy dostępu MŚP do finansowania;
9. zwraca uwagę, że przedsiębiorstwom typu start-up i mikroprzedsiębiorstwom jest szczególnie trudno uzyskać odpowiednie finansowanie oraz zidentyfikować i spełnić regulacyjne wymogi finansowe, szczególnie na etapie rozwoju; zwraca uwagę na brak harmonizacji w krajowych przepisach dotyczących zakładania MŚP; zachęca państwa członkowskie do dalszych działań mających na celu ograniczenie przeszkód administracyjnych i utworzenie punktów kompleksowej obsługi informujących o wszystkich wymogach regulacyjnych wobec przedsiębiorców; w tym kontekście wzywa państwa członkowskie, EBI i krajowe banki prorozwojowe do przedstawiania informacji na temat możliwości finansowania i systemów gwarancji kredytowych;
10. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji mającą na celu identyfikację nieuzasadnionych barier i przeszkód dla finansowania gospodarki realnej, zwłaszcza MŚP, w tym mikroprzedsiębiorstw, przez sektor finansowy; podkreśla fakt, że osiągnięcie dobrze funkcjonującego europejskiego rynku kapitałowego stanowi jedno z najważniejszych zadań dla sektora finansowego; podkreśla znaczenie uproszczenia lub zmiany przepisów, które spowodowały niezamierzone konsekwencje dla MŚP lub utrudniły ich rozwój; podkreśla, że nie powinno to prowadzić do niepotrzebnego obniżania finansowych standardów regulacyjnych, zaś powinno umożliwić uproszczenie prawodawstwa; podkreśla również, że nowe propozycje Komisji nie mogą wprowadzać bardziej złożonych uregulowań, które mogą negatywnie wpłynąć na inwestycje; uważa, że europejskie podejście do regulacji finansowych i unii rynków kapitałowych powinno należycie uwzględniać zmiany zachodzące w skali międzynarodowej, aby unikać niepotrzebnych rozbieżności i powielania przepisów oraz utrzymać wizerunek Europy jako atrakcyjnego miejsca dla międzynarodowych inwestorów; podkreśla, że europejska gospodarka musi być atrakcyjna dla dużej liczby bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ), w tym BIZ realizowanych od podstaw, które stymulują nie tylko rynki kapitałowe, ale także sektor private equity, jak również venture capital oraz inwestycje w przemysł europejski; uważa również, że Komisja i państwa członkowskie powinny przyjąć strategiczny plan wsparcia finansowania MŚP w celu ich umiędzynarodowienia;
11. ponownie podkreśla, że zmienione przepisy dotyczące zamówień publicznych i umów koncesyjnych nie powinny utrudniać MŚP i mikroprzedsiębiorstwom dostępu do rynku zamówień;
12. wzywa Komisję i Radę do poświęcenia większej uwagi obawom MŚP dotyczącym strony popytowej oraz do odzwierciedlenia ich w bardziej właściwy sposób w zaleceniu dotyczącym polityki gospodarczej strefy euro, w zaleceniach dla poszczególnych krajów i w ocenie ex post przestrzegania przez państwa członkowskie tychże zaleceń;
Pożyczki bankowe dla MŚP
13. zwraca uwagę, że pożyczki bankowe są tradycyjnie najważniejszym zewnętrznym źródłem finansowania MŚP w Unii Europejskiej, jako że kredyty bankowe stanowią ponad trzy czwarte finansowania MŚP w Unii (w porównaniu z mniej niż jedną drugą w USA), co sprawia, że MŚP są szczególnie narażone na trudności w przypadku zmniejszenia akcji kredytowej przez banki; zwraca uwagę, że kryzys finansowy przyczynił się do fragmentacji warunków udzielania kredytów przez banki oraz finansowania bankowego; ubolewa nad faktem, że wciąż istnieją różnice – choć coraz mniejsze – w warunkach kredytowych dla MŚP zlokalizowanych w różnych krajach strefy euro, które odzwierciedlają również różnice w percepcji ryzyka i warunkach gospodarczych; zwraca uwagę na wkład unii bankowej w przeciwdziałanie tej fragmentacji; zwraca się do państw członkowskich, aby w pełni wdrożyły dyrektywę Rady 2004/113/WE i aby współpracowały z sektorem finansowym w zakresie ich obowiązku zapewnienia pełnego i sprawiedliwego dostępu MŚP do kredytów bankowych; podkreśla istotną i ugruntowaną rolę banków, które posiadają wiedzę na temat uwarunkowań regionalnych i lokalnych, w zapewnianiu finansowania MŚP ze względu na ich długotrwałe relacje z tymi firmami; podkreśla, że tam, gdzie istnieją dobrze rozwinięte lokalne banki, okazują się one skuteczne w udzielaniu kredytów MŚP oraz unikaniu strat; podkreśla w związku z tym znaczenie rozwijania lokalnych banków;
14. podkreśla, że cyfryzacja postępuje, a zatem pojawiają się nowe źródła finansowania, jednak lokalna obecność tradycyjnych instytucji kredytowych, zwłaszcza na wyspach i archipelagach, a także obszarach wiejskich, odległych i peryferyjnych, wciąż ma istotne znaczenie dla dostępu MŚP do finansowania;
15. zachęca banki, aby traktowały całą UE jako ich rynek wewnętrzny i korzystały z potencjału jednolitego rynku, aby oferować finansowanie MŚP, także tym, które mają siedzibę w innym państwie członkowskim niż dany bank;
16. zachęca Komisję do zbadania możliwości wprowadzenia programów „Funding for Lending”, które udostępniałyby bankom środki finansowe EBC wyłącznie w celu udzielania kredytów MŚP; wzywa Komisję do dokonania oceny możliwości opracowania nowych inicjatyw mających na celu przyciągnięcie inwestycji;
17. wskazuje na istotną rolę krajowych i regionalnych instytucji i banków prorozwojowych w finansowaniu sektora MŚP; przypomina ich główną rolę w segmencie EFIS ukierunkowanym na MŚP oraz ich rolę w angażowaniu państw członkowskich w projekty EFIS; uważa, że EFIS stanowi ważne źródło finansowania MŚP; uważa, że EBI/EFI powinny podwoić starania, aby zapewnić MŚP wiedzę fachową potrzebną w uzyskaniu dostępu do finansowania i instrumentów ułatwiających kontakty z inwestorami, takimi jak między innymi europejski fundusz aniołów biznesu; wzywa Komisję do dokonania oceny roli krajowych/regionalnych banków prorozwojowych jako katalizatora długoterminowego finansowania dla MŚP, a w szczególności do zidentyfikowania i upowszechniania najlepszych praktyk i zachęcania państw członkowskich, w których takie podmioty obecnie nie istnieją, do tworzenia krajowych/regionalnych banków prorozwojowych na tej podstawie; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz do zapewnienia ściślejszej współpracy i spójności między wszystkimi strategiami inwestycyjnymi UE ukierunkowanymi na MŚP, w tym EFIS, funduszami regionalnymi UE oraz Europejskim Funduszem Inwestycyjnym (EFI);
18. ponownie podkreśla, że ważną kwestią jest również zwiększenie zdolności banków do udzielania pożyczek MŚP oraz zwiększenie ich możliwości w tym zakresie; zaznacza, że finansowanie jedynie za pośrednictwem rynków kapitałowych nie zapewni wystarczających środków i odpowiednich rozwiązań z zakresu finansowania, w tym dostępu MŚP do kapitału; zauważa, że dywersyfikacja źródeł kredytów doprowadziłaby do większej stabilności sektora finansowego;
19. podkreśla, że zdrowy, stabilny i prężny sektor bankowy oraz unia rynków kapitałowych stanowią warunek wstępny zwiększenia dostępu MŚP do finansowania; zwraca uwagę, że rozporządzenie w sprawie wymogów kapitałowych (CRR) i dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych (CRD IV), a zwłaszcza wyższy poziom i jakość kapitału, stanowią bezpośrednią reakcję na kryzys oraz podstawę przywrócenia stabilności sektora finansowego; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja uważa kredytowanie MŚP za jeden z priorytetowych obszarów w przeglądzie CRR; zwraca uwagę, że Komisja analizuje możliwości skorzystania przez wszystkie państwa członkowskie z lokalnych unii kredytowych, których działalność nie byłaby objęta zakresem unijnych przepisów dotyczących wymogów kapitałowych wobec banków; podkreśla, że konieczna jest rozwaga przy regulowaniu unii kredytowych, aby zagwarantować zarówno stabilność finansową, jak i możliwość oferowania przez unie kredytowe kredytów o konkurencyjnym oprocentowaniu;
20. zwraca uwagę na wielorakie wymogi kapitałowe dotyczące banków oraz ich możliwe negatywne skutki dla kredytowania MŚP, przypominając zarazem, że wymogi te wprowadzono w reakcji na kryzys finansowy; podkreśla konieczność uniknięcia wymogów podwójnej sprawozdawczości i wielokrotnych kanałów raportowania, a mówiąc ogólniej – zbędnych obciążeń administracyjnych dla instytucji kredytowych, zwłaszcza mniejszych banków; wzywa Komisję, by dokonała oceny wpływu wymogów regulacyjnych wobec banków na kredytowanie MŚP, przy wsparciu EUNB i Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego;
21. zwraca uwagę, że kredytowanie MŚP nie było przyczyną kryzysu finansowego; przypomina, że współprawodawcy podjęli decyzję o wprowadzeniu do przepisów CRR/CRD IV współczynnika wsparcia MŚP, którego celem było pozostawienie wymogów kapitałowych dotyczących kredytowania MŚP na poziomie Bazylei II, a nie Bazylei III; podkreśla znaczenie współczynnika wsparcia MŚP dla utrzymania i zwiększenia akcji kredytowej banków wobec MŚP; odnotowuje raport EUNB z marca 2016 r. w sprawie współczynnika wsparcia MŚP; obawia się, że jego likwidacja może mieć negatywne skutki; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja zamierza utrzymać ten współczynnik wsparcia, poddać go dalszej analizie i zbadać, czy należy podwyższyć próg, aby jeszcze bardziej zwiększyć dostęp MŚP do kredytów bankowych; wzywa Komisję do zbadania, czy współczynnik ten można ponownie skalibrować, między innymi pod kątem wielkości i progu, a także do zbadania ewentualnych powiązań z innymi wymogami regulacyjnymi, jak również z elementami zewnętrznymi, takimi jak położenie geograficzne i sytuacja społeczno-gospodarcza, aby zwiększyć jego efekty; wzywa Komisję do zbadania możliwości wprowadzenia tego współczynnika na stałe; wzywa Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego do opowiedzenia się za współczynnikiem wsparcia MŚP oraz do rozważenia możliwości obniżenia opłat kapitałowych dla ekspozycji na MŚP;
22. podkreśla, że ostrożna ocena ryzyka i ocena informacji jakościowych jest jednym z największych atutów banków, szczególnie w przypadku złożonego procesu, jakim jest kredytowanie MŚP; jest zdania, że wiedza o MŚP i świadomość ich specyfiki w sektorze bankowym powinna ulec dalszej poprawie; podkreśla poufny charakter informacji kredytowych otrzymywanych przez banki w ramach procesu oceny zdolności kredytowej MŚP;
23. z zadowoleniem przyjmuje różne realizowane obecnie inicjatywy mające na celu zwiększenie dostępności ustandaryzowanych i przejrzystych informacji kredytowych dotyczących MŚP, które mogą zwiększyć zaufanie inwestorów; podkreśla jednak konieczność zastosowania zasady proporcjonalności przy wnioskowaniu o takie informacje kredytowe;
24. podkreśla, że proporcjonalność to naczelna zasada obowiązująca instytucje europejskie, europejskie urzędy nadzoru i Jednolity Mechanizm Nadzorczy podczas opracowywania i wdrażania regulacji, norm, wytycznych i praktyk nadzorczych; wzywa Komisję, aby w porozumieniu ze współprawodawcami przedstawiła europejskim organom nadzorczym oraz EBC/Jednolitemu Mechanizmowi Nadzorczemu dalsze wytyczne dotyczące tego, w jaki sposób należy stosować zasadę proporcjonalności, a także aby zachęcała do utrzymania tej zasady bez obniżania obecnych standardów regulacyjnych, za to z umożliwieniem uproszczenia prawodawstwa;
25. podkreśla korzyści płynące z gwarancji udzielanych przez strony trzecie w umowach kredytowych na rzecz przedsiębiorców; domaga się większego uwzględniania tych gwarancji przy ocenie ratingów kredytowych, a także norm ostrożnościowych i praktyk nadzorczych;
26. przypomina, że instytucje kredytowe muszą na żądanie przedstawić MŚP uzasadnienie swoich decyzji ratingowych; wzywa Komisję, aby dokonała oceny stosowania tego przepisu, wzmocniła przepisy określone w art. 431 ust. 4 CRR, a także zachęcała do przekazywania MŚP informacji zwrotnych; zwraca uwagę na trwające dyskusje Komisji z odpowiednimi zainteresowanymi stronami mające na celu poprawę jakości i spójności takich informacji zwrotnych; zwraca uwagę, że informacje te mogą być punktem wyjścia do znalezienia źródeł informacji i porad na temat finansowania pozabankowego;
27. stwierdza, że ratingi kredytowe są ważnym i często decydującym elementem decyzji inwestycyjnej; zwraca uwagę, że w niektórych państwach członkowskich istnieją wewnętrzne systemy oceny kredytowej, które są zarządzane przez krajowe banki centralne, służą do oceny kwalifikowania zabezpieczeń i umożliwiają MŚP uzyskanie oceny ich zdolności kredytowej; wzywa Komisję, EBC i krajowe banki centralne do dalszego zbadania, czy i jak te systemy mogą zostać wykorzystane, aby pomóc MŚP w uzyskaniu dostępu do rynków kapitałowych;
28. wzywa Komisję i EUNB do przedstawienia dalszych wytycznych dotyczących wdrożenia obowiązujących przepisów w zakresie udzielania zwłoki; wzywa Komisję do przeprowadzenia oceny skutków obecnych przepisów w zakresie udzielania zwłoki dla kredytów zagrożonych i przypomina, że kredyty zagrożone w bilansach banków utrudniają udzielanie nowych kredytów, szczególnie dla MŚP; podkreśla, że wprowadzenie limitu de minimis dla drobnych naruszeń pomogłoby zapobiec zbędnemu i nieuzasadnionemu obniżeniu zdolności kredytowej MŚP; zwraca uwagę na trwające obecnie konsultacje Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego na temat definicji ekspozycji zagrożonych i udzielania zwłoki;
29. stwierdza, że ograniczenia nakładane na zakup obligacji skarbowych przez banki lub zwiększenie wagi tych obligacji mogłyby spowodować wzrost kosztów kredytów i luki konkurencyjnej w UE, chyba że działania te będą prowadzone przy przestrzeganiu określonych warunków;
30. odnotowuje środki przyjęte przez EBC w dniu 10 marca 2016 r., zwłaszcza nową serię czterech ukierunkowanych dłuższych operacji refinansujących (TLTRO II), które zachęcą banki do udzielania kredytów realnej gospodarce; podkreśla, że sama polityka monetarna nie wystarczy, by ożywić wzrost i inwestycje, oraz że musi jej towarzyszyć odpowiednia polityka budżetowa i reformy strukturalne;
31. podkreśla znaczenie instytucji publicznych jako alternatywy dla bankowości prywatnej jako źródła finansowania dla MŚP;
32. wzywa Komisję do rozważenia zastosowania zasady proporcjonalności do przedterminowej spłaty pożyczek w całej UE, jak np. górnego limitu opłat w przypadku MŚP i większej przejrzystości w umowach dla MŚP;
Pozabankowe źródła finansowania MŚP
33. wzywa państwa członkowskie do wspierania kultury podejmowania ryzyka i rynków kapitałowych; ponownie podkreśla, że edukacja finansowa MŚP jest kluczem nie tylko do zwiększenia akcji kredytowej ze strony banków, ale także do zwiększenia wykorzystania i akceptacji rozwiązań wykorzystujących rynki kapitałowe, jak również do zmotywowania kobiet i młodzieży do podejmowania i rozwijania działalności gospodarczej, umożliwiając lepszą ocenę kosztów, korzyści i powiązanych rodzajów ryzyka; podkreśla znaczenie jasnych wymogów dotyczących informacji finansowych; apeluje do państw członkowskich, aby do programów nauczania szkół średnich i wyższych wprowadziły podstawowe zasady edukacji finansowej i etyki biznesu celem zachęcenia młodych ludzi do zaangażowania w działalność MŚP; wzywa państwa członkowskie i Komisję do poszerzenia znajomości zagadnień finansowych wśród MŚP oraz do zwiększenia ich dostępu do wiedzy i umiejętności finansowych, a także do zapewnienia wymiany najlepszych praktyk; podkreśla jednak, że same MŚP także ponoszą odpowiedzialność w tym zakresie;
34. podkreśla korzyści płynące ze wspierania MŚP przez uwolnienie kapitału przedsiębiorstwa z przeznaczeniem na dodatkowe inwestycje w trwały wzrost;
35. zauważa, że unia rynków kapitałowych stanowi szansę zarówno na wypełnienie luki w obecnych ramach, jak i na ujednolicenie przepisów transgranicznych; podkreśla, że gdy kredyty bankowe nie spełniają potrzeb finansowych i biznesowych MŚP, powstaje próżnia w kapitale; zwraca uwagę, że obecnemu rozwojowi unii rynków kapitałowych i unii bankowej muszą towarzyszyć prowadzone regularnie działania mające na celu konwergencję procesów i procedur UE oraz ocenę istniejących finansowych ram regulacyjnych, w szczególności pod kątem ich skutków dla MŚP oraz ogólnej stabilności makrofinansowej i makroekonomicznej; podkreśla, że takiej oceny należy dokonać z uwzględnieniem zaleceń dotyczących praktyczności wprowadzonych środków; wzywa Komisję do zapewnienia odpowiednich, należycie dostosowanych ram regulacyjnych dla podmiotów dostarczających finansowanie dla MŚP, które nie będą dla nich obciążeniem i zyskają zaufanie inwestorów; uważa, że w kompleksowej i dobrze skonstruowanej unii rynków kapitałowych wszyscy uczestnicy rynku o tej samej istotnej charakterystyce powinni podlegać tym samym zasadom, mieć równy dostęp do szeregu instrumentów finansowych lub usług i być traktowani jednakowo, gdy działają na rynku; z zadowoleniem przyjmuje plan działania Komisji na rzecz unii rynków kapitałowych, mający na celu zapewnienie łatwiejszego dostępu MŚP do bardziej zróżnicowanych możliwości finansowania; podkreśla, że bankowe i kapitałowe modele finansowania powinny się uzupełniać;
36. przypomina, że dostęp do rynków kapitałowych, takich jak rynek długu i rynek akcji, wiąże się ze znacznym kosztem dla MŚP; podkreśla, że potrzebne są współmierne uregulowania, nakładające na MŚP mniej złożone i mniej uciążliwe wymogi w zakresie ujawniania informacji i notowania na rynkach kapitałowych, aby uniknąć powielania działań oraz aby obniżyć koszty dostępu tych przedsiębiorstw do rynków kapitałowych, a jednocześnie nie stwarzać zagrożenia dla ochrony inwestorów lub stabilności finansowej o znaczeniu systemowym; odnotowuje wprowadzenie minimalnego systemu obowiązków informacyjnych dla MŚP w obecnie dyskutowanym wniosku Komisji dotyczącym nowego rozporządzenia w sprawie prospektu emisyjnego; zwraca uwagę, że regulacje nie powinny tworzyć zbyt dużych przeszkód przy przechodzeniu np. z jednej kategorii wielkości do innej bądź między firmami notowanymi i nienotowanymi na giełdzie; jest zatem zdania, że należy preferować podejście stopniowe, w którym na kolejnych etapach wzrastają wymogi regulacyjne; w związku z tym odnosi się do przewidzianych w MiFID II rynków rozwoju MŚP i domaga się szybkiego wdrożenia tego instrumentu;
37. podkreśla znaczenie przejrzystości, standaryzacji i publicznej dostępności informacji o finansowaniu MŚP dla banków, inwestorów, organów nadzoru i innych zainteresowanych stron, aby zrozumieć profil ryzyka i podejmować świadome decyzje, a także obniżyć koszty finansowania; uważa, że celowi temu mogłoby służyć utworzenie europejskiej bazy danych gromadzącej informacje o strategiach biznesowych i potrzebach finansowych MŚP, w której MŚP mogłyby dobrowolnie umieszczać swoje dane i aktualizować je; wzywa Komisję, aby rozważyła wprowadzenie jednolitego numeru identyfikacyjnego dla MŚP; zwraca również uwagę na potencjał struktur łączących podmioty bankowe i niebankowe, aby zapewnić wsparcie MŚP; z zadowoleniem przyjmuje strategię informacyjną Komisji wobec MŚP, zwłaszcza identyfikację najbardziej istotnych możliwości wsparcia i doradztwa dla MŚP, które poszukują alternatywnego finansowania w każdym państwie członkowskim oraz propagują przykłady najlepszych praktyk na szczeblu UE, jak również analizę możliwości wsparcia paneuropejskich systemów informacji dopasowujących MŚP i dostawców alternatywnego finansowania;
38. przypomina, że standardy rachunkowości są o tyle kluczowe, o ile skutecznie organizują sposób przekazywania informacji organom nadzoru i inwestorom i ponieważ obciążenia administracyjne nakładane na przedsiębiorstwa są różne w zależności od mających zastosowanie standardów rachunkowości; przyjmuje do wiadomości toczące się dyskusje na temat korzyści z określenia specjalnych wspólnych standardów rachunkowości dla MŚP i oczekuje na dalsze refleksje w tej kwestii;
39. podkreśla, że nowa innowacyjna technologia finansowa (FinTech) może przyczynić się do lepszego dopasowania MŚP do potencjalnych inwestorów; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wspierały rozwój inicjatyw z zakresu FinTech oraz aby przeanalizowały potencjalne zagrożenia oraz zapotrzebowanie na odpowiednie zharmonizowane unijne ramy prawne bez tłamszenia innowacji;
40. podkreśla potrzebę wsparcia innowacji za pomocą platform kredytowych; zachęca banki, by uznały wykorzystywanie takich innowacyjnych technologii za szansę; podkreśla, że alternatywne źródła finansowania stanowią rozwiązania, z których mogą korzystać w szczególności start-upy, kobiety-przedsiębiorcy i innowacyjne MŚP; wzywa Komisję do zbadania, czy harmonizacja unijnych ram prawnych dotyczących alternatywnych źródeł finansowania jest potrzebna i czy może zwiększyć dostępność tego typu finansowania dla MŚP w całej UE; przypomina, że aby system ten był skuteczny, zarówno MŚP, jak i pożyczkodawca muszą być w pełni świadomi potencjalnych zagrożeń/szans związanych z tym mechanizmem finansowania; stwierdza, że obowiązujące przepisy i zasady dotyczące finansowania społecznościowego w poszczególnych państwach członkowskich znacznie się między sobą różnią i nie wydają się wspierać działalności transgranicznej; z zadowoleniem przyjmuje przeprowadzoną przez Komisję ocenę obowiązujących przepisów regulujących finansowanie społecznościowe; popiera przyjęte podejście polegające na ciągłym monitorowaniu rynku oraz zmian regulacyjnych, a także zachęcaniu do ścisłego dostosowania podejść regulacyjnych, wymianie najlepszych praktyk i ułatwianiu inwestycji transgranicznych; przypomina zarazem, że finansowanie społecznościowe i pożyczki społecznościowe nie powinny być nadmiernie uregulowane, gdyż zahamowałoby to ich rozwój; wzywa Komisję do promowania nowych platform dla inwestycji na niepublicznym rynku kapitałowym, takich jak finansowanie typu mezzanine i anioły biznesu; wzywa Komisję do zachęcania do bezpiecznych pożyczek indywidualnych na rzecz przedsiębiorstw w ramach pożyczek społecznościowych lub obligacji detalicznych; podkreśla konieczność zadbania o to, by te nowe formy finansowania były w pełni zgodne z odpowiednią ordynacją podatkową i przepisami finansowymi, tak aby nie stały się instrumentem służącym unikaniu opodatkowania lub nieprzejrzystości finansowej; podkreśla konieczność dokonania przeglądu obowiązujących przepisów pod tym kątem;
41. odnotowuje propozycje Komisji dotyczące ram prostej, przejrzystej i standardowej sekurytyzacji oraz kalibracji wymogów ostrożnościowych dla banków; stwierdza, że sekurytyzacja MŚP wiąże się zarówno z ryzykiem, jak i korzyściami; zwraca uwagę na możliwe skutki tych propozycji dla inwestowania w MŚP i kredytowania MŚP przez banki; podkreśla potrzebę przejrzystości w odniesieniu do ryzyka bazowego oraz potrzebę wsparcia stabilności systemu finansowego;
42. zwraca uwagę, że różnorodność krajowych przepisów dotyczących niewypłacalności i związana z tym niepewność prawa stanowią jedną z przeszkód dla transgranicznego inwestowania w MŚP i start-upy; uważa, że uproszczone i ujednolicone przepisy w tej dziedzinie byłyby wsparciem dla przedsiębiorstw typu start-up, mikroprzedsiębiorstw oraz MŚP, a także poprawiłyby otoczenie biznesowe w UE; z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym decyzję Komisji, aby rozwiązać ten problem za pomocą wniosku ustawodawczego, jak stwierdzono w Planie działania na rzecz tworzenia unii rynków kapitałowych, oraz z niecierpliwością oczekuje na ten nowy wniosek; uważa, że Komisja powinna rozważyć różne opcje wdrożenia unijnych ram prawnych dotyczących niewypłacalności i przedstawić zalecenia dla państw członkowskich, tak by mogły one przyjąć lub wdrożyć prawodawstwo przewidujące skuteczne i przejrzyste zasady postępowania w przypadku niewypłacalności, terminowy proces restrukturyzacji, jak również usunięcie obciążeń administracyjnych i regulacyjnych nałożonych na MŚP, zgodnie z zaleceniami dla poszczególnych krajów;
43. zwraca uwagę na potencjał funduszy venture capital i finansowania z wykorzystaniem kapitału podwyższonego ryzyka, w szczególności w zakresie finansowania nienotowanych przedsiębiorstw typu start-up i innowacyjnych MŚP; zwraca uwagę, że rynki te są słabo rozwinięte w UE; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji mającą na celu zmianę przepisów dotyczących EuVECA i EuSEF; podkreśla ponadto, że Komisja powinna się pilnie zająć fragmentacją rynku wzdłuż granic krajowych w całym europejskim sektorze funduszy inwestycyjnych;
44. podkreśla wpływ struktury systemów opodatkowania osób prawnych i opodatkowania dochodów, a także ewentualnych ulg podatkowych, na wewnętrzne możliwości finansowania MŚP; zwraca uwagę na fakt, że w wielu państwach członkowskich opodatkowanie MŚP i niektórych przedsiębiorstw wielonarodowych znacznie się różni, co negatywnie wpływa na konkurencyjność MŚP i poważnie obniża skuteczność finansowania MŚP z różnych źródeł; podkreśla, że z powodu nieuczciwych praktyk podatkowych niektórych międzynarodowych firm MŚP płacą nawet 30 % więcej podatków niż płaciłyby w przypadku uczciwych praktyk podatkowych, co w konsekwencji wpływa na ich wewnętrzne możliwości finansowania; z zadowoleniem przyjmuje w tym kontekście przedstawiony przez Komisję pakiet środków przeciwdziałających unikaniu opodatkowania, mający na celu stworzenie prostszych, skuteczniejszych i bardziej sprawiedliwych systemów opodatkowania w UE; podkreśla, że państwa członkowskie powinny dążyć do sprawiedliwego, skutecznego i przejrzystego systemu podatkowego, który przyciąga finansowanie i inwestycje, aby stworzyć lepsze warunki dla powstawania i rozwoju MŚP; podkreśla konieczność wprowadzenia finansowych wyjątków dla MŚP, zwłaszcza w fazie początkowej ich rozwoju, aby zapewnić im wystarczające fundusze na kolejne etapy rozwoju; podkreśla, że potrzebna jest polityka podatkowa, która zmniejszy ogólne obciążenie podatkowe i obniży opodatkowanie pracy i przedsiębiorstw; podkreśla znaczenie zajęcia się problemem polegającym na tym, że system podatkowy sprzyja finansowaniu dłużnemu względem finansowania kapitałem własnym;
45. podkreśla, że bezpośrednia pomoc państwa, która nie zakłóca korzyści, jakie przynosi konkurencja, jest czasem potrzebna, aby zapewnić niezbędne fundusze start-upom, mikroprzedsiębiorstwom i MŚP, zwłaszcza kiedy warunki społeczno-gospodarcze nie pozwalają na dostęp do innych źródeł finansowania; podkreśla znaczenie przejrzystości w programach publicznych i pomocy państwa wspierającej inwestowanie w MŚP, a także rolę nowych instytucji zajmujących się finansowaniem i inwestycjami;
46. wzywa państwa członkowskie do analizy doświadczeń ze szwajcarską walutą WIR, którą wprowadzono do obiegu w 1934 r. i która opiera się na wzajemnym rozliczaniu należności w ramach stowarzyszenia MŚP, a także do bazowania na tych doświadczeniach, mając na względzie, że WIR odnosi sukcesy jako stabilizator makroekonomiczny w momentach, gdy dostęp do kredytów jest utrudniony lub następuje kryzys płynności;
47. wzywa Komisję do przedłożenia Parlamentowi Europejskiemu rocznego sprawozdania wyjaśniającego stan zaawansowania inicjatyw wdrożeniowych oraz ich wpływ na poprawę dostępu do finansowania dla MŚP w Europie; wzywa Komisję, aby w razie potrzeby przedstawiła w nim własną ocenę strategicznego kierunku i zalecanych zmian;
48. wzywa Komisję do przeprowadzenia kontroli istniejących instrumentów, takich jak fundusze strukturalne i inne istotne programy, aby ocenić adekwatność ich wsparcia finansowego dla MŚP pod kątem zakładanych celów i, w razie potrzeby, pod kątem ich wpływu na łagodzenie skutków kryzysu w MŚP;
49. dostrzega rosnące znaczenie mikroprzedsiębiorstw oraz MŚP w sektorze kultury i sektorze kreatywnym dla inwestycji, wzrostu, innowacji i zatrudnienia, a także ich kluczową rolę w utrzymywaniu i propagowaniu różnorodności kulturowej i językowej;
50. podkreśla, że po opublikowaniu przez Komisję w październiku 2013 r. wyników badania pt. „Survey on access to finance for cultural and creative sectors” [Badanie dotyczące dostępu do finansowania w sektorze kultury i sektorze kreatywnym] okazało się, że przedsiębiorstwa z branży kultury i branży kreatywnej mają ogromne trudności z uzyskiwaniem kredytów, a szacowane niedobory środków finansowych wynoszą od 8 do 13,3 mld EUR;
51. podkreśla, że według danych Eurostatu w 2014 r. 2,9 % siły roboczej UE, tj. ok. 6,3 mln osób, było zatrudnionych w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, co jest porównywalne z odsetkiem zatrudnienia w sektorze bankowym i ubezpieczeniowym; podkreśla ponadto, że udział sektora kultury i sektora kreatywnego w gospodarce europejskiej wynosi prawie 4,5 %, a blisko 1,4 mln małych i średnich przedsiębiorstw tworzy i rozpowszechnia kulturalne i kreatywne treści w całej Europie, a także że zatrudnienie w tych sektorach stale rośnie od 2008 r. oraz że należą one do najszybciej rozwijających się branż gospodarki europejskiej i odpowiadają za około 4,2 % całkowitego PKB UE;
52. uznaje, że kultura i innowacje są kluczowymi czynnikami, które pomagają regionom przyciągać inwestycje; podkreśla, że offshoring zatrudnienia w sektorze kultury i sektorze kreatywnym jest mało prawdopodobny, ponieważ wiążą się one z konkretnymi kompetencjami kulturowymi i historycznymi, które również przyczyniają się do ochrony różnorodności tradycyjnej sztuki i rzemiosła; zwraca uwagę na znaczenie wspierania MŚP, które prowadzą działalność w językach mniejszości lub językach rzadziej używanych oraz chronią i propagują różnorodność kulturową i językową Europy, a ponadto podkreśla znaczenie wspierania inicjowanych przez młodych ludzi przedsięwzięć typu start-up związanych z ochroną kultury i dziedzictwem;
53. podkreśla, że dalsze wspieranie branży kultury i branży kreatywnej oraz inwestowanie w nie przyczyni się do tworzenia nowych miejsc pracy i zwalczania bezrobocia młodzieży, biorąc pod uwagę, jak wielu młodych ludzi studiuje na kierunkach związanych z tą dziedziną; zauważa, że – jak stwierdzono w jednym z ostatnich badań – w sektorze kultury i sektorze kreatywnym zatrudnionych było więcej osób w wieku od 15 do 29 lat niż w jakimkolwiek innym sektorze gospodarki (19,1 % całkowitego zatrudnienia w tych sektorach w porównaniu z 18,6 % w pozostałej gospodarce)[18]; zachęca państwa członkowskie do wspierania rozwoju kompetencji kulturowych i kreatywnych oraz do ustanowienia sieci rozwoju umiejętności biznesowych między systemami kształcenia i szkolenia, przedsiębiorstwami sektora kreatywnego oraz instytucjami kultury i sztuki w celu pobudzania podejścia międzydyscyplinarnego; zachęca UE i państwa członkowskie, aby upowszechniały rozwiązania sprzyjające rozwojowi talentów i umiejętności w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, na przykład za pośrednictwem innowacyjnych i elastycznych dotacji w celu wspierania kreatywności i innowacyjności oraz rozwoju talentów;
54. zauważa, że zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez Komisję w 2013 r. przeszkody w dostępie do finansowania w sektorze kultury i sektorze kreatywnym są bardzo specyficzne oraz że przedsiębiorstwa z tych branż mają większe trudności w przyciąganiu kapitału i inwestycji ze względu na ograniczone bazy danych, brak łatwo dostępnych informacji na temat źródeł finansowania, brak umiejętności biznesowych, uzależnienie od publicznych systemów finansowania oraz brak dostatecznych informacji, co wynika z problemów z oceną ryzyka i wyceną takich wartości niematerialnych i prawnych jak prawa własności intelektualnej;
55. w związku z tym podkreśla, że aby poprawić dostęp do finansowania w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, konieczne są sektorowe rozwiązania dotyczące dostępu do finansowania, a mianowicie rozwój wiedzy specjalistycznej w zakresie oceny konkretnych ryzyk związanych z brakiem zabezpieczeń trwałych, uzależnieniem od wartości niematerialnych i niepewnością co do popytu na rynku w okresie przemian cyfrowych; zauważa, że ta wiedza specjalistyczna jest potrzebna zarówno mikroprzedsiębiorstwom oraz MŚP, jak i instytucjom finansowym; podkreśla, że prawa własności intelektualnej mogą stanowić akceptowalne zabezpieczenie; podkreśla znaczenie zharmonizowanych ram prawnych obejmujących przepisy w obszarze opodatkowania i własności intelektualnej w UE, które mogłyby ułatwić przyciąganie inwestycji i finansowania MŚP z sektora kultury i sektora kreatywnego;
56. z zadowoleniem przyjmuje system poręczeń programu Kreatywna Europa, który mimo poważnego opóźnienia jest jednym z kluczowych środków stanowiących odpowiedź na pilną potrzebę zapewnienia dostępu do finansowania kredytowego innowacyjnym i zrównoważonym projektom w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, obejmującym mikroprzedsiębiorstwa, MŚP, mniejsze stowarzyszenia nienastawione na zysk i organizacje pozarządowe, oraz jednym z kluczowych sposobów zagwarantowania niezbędnego uczciwego wynagradzania twórców; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę na rzecz programu zintegrowanych szkoleń oferowanych bankierom i pośrednikom finansowym w ramach systemu poręczeń; zaleca zdecydowanie wprowadzenie w życie w 2016 r. niezbędnych środków przewidzianych w pierwotnym wniosku Komisji; przypomina, że zgodnie z przeprowadzoną przez Komisję oceną ex ante luka finansowa może przekroczyć 1 mld EUR rocznie oraz że jest to kwota utraconych inwestycji, ponieważ przedsiębiorstwa posiadające solidne strategie biznesowe i dobre profile ryzyka albo nie otrzymują pożyczek, albo rezygnują ze starania się o nie z powodu braku wystarczających aktywów stanowiących zabezpieczenie;
57. z zadowoleniem przyjmuje opublikowane przez grupę ekspertów z państw członkowskich nowe sprawozdanie na temat dostępu do finansowania w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, które zostało sporządzone w oparciu o otwartą metodę koordynacji i w którym podkreślono, że Komisja ma wprowadzić w życie zawarte w nim zalecenia, aby stworzyć bardziej efektywne i innowacyjne instrumenty, a także by ułatwić dostęp do finansowania;
58. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.
- [1] Dz.U. C 24 z 22.1.2016, s. 2.
- [2] Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0069.
- [3] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0200.
- [4] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0063.
- [5] Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0268.
- [6] Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0408.
- [7] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0004.
- [8] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0006.
- [9] Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0290.
- [10] http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+CRE+20160413+ITEM-024+DOC+XML+V0//PL.
- [11] Dz.U. L 48 z 23.2.2011, s. 1.
- [12] Dz.U. L 124/36 z 20.5.2003.
- [13] https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/art2_mb201407_pp79-97en.pdf.
- [14] EBA/OP/2016/04 z 23.3.2016 r.
- [15] Sprawozdanie roczne Komisji w sprawie europejskich MŚP, 2014/2015.
- [16] Opublikowany przez EBC dokument zatytułowany „Survey on the Access to Finance of Enterprises in the euro area – April to September 2015” („Analiza dostępu do finansowania dla przedsiębiorstw w strefie euro w okresie kwiecień-wrzesień 2015 r.”)
- [17] Opublikowany przez EBC dokument zatytułowany „Survey on the Access to Finance of Enterprises in the euro area – April to September 2015” („Analiza dostępu do finansowania dla przedsiębiorstw w strefie euro w okresie kwiecień-wrzesień 2015 r.”)
- [18] Cultural times – the first global map of cultural and creative industries [Czasy kultury – pierwsza ogólna mapa branży kultury i branży kreatywnej], grudzień 2015 r.
UZASADNIENIE
Zróżnicowane potrzeby finansowe zróżnicowanego sektora MŚP
Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) oraz spółki o średniej kapitalizacji stanowią znaczącą część gospodarki UE. Dlatego dostęp MŚP do finansowania jest tematem obecnym od dawna w programie działań politycznych.
W czasie kryzysu MŚP miały bardziej ograniczony dostęp do finansowania niż większe przedsiębiorstwa. Przyczyniły się do tego takie czynniki jak silne uzależnienie MŚP od kredytowania bankowego oraz delewarowanie banków spowodowane kryzysem. Jednym z priorytetów inicjatywy dotyczącej unii rynków kapitałowych jest zatem dywersyfikacja możliwości finansowania MŚP.
W UE mamy do czynienia z ogromnym zróżnicowaniem MŚP. W państwach członkowskich istnieje wiele rodzajów MŚP, które różnią się od siebie pod względem modelu biznesowego, wielkości, stopnia rozwoju, struktury finansowej i formy prawnej; Ponadto duży wpływ na potrzeby w zakresie finansowania oraz dostępność różnych form finansowania mają czynniki związane z konkretnym krajem (na przykład sytuacja gospodarcza), czynniki strukturalne (na przykład ramy prawne) oraz kwestie kulturowe. Wszystkie te czynniki związane z MŚP i poszczególnymi krajami mają wpływ na produktywność, rentowność i profil ryzyka MŚP. Ta heterogeniczność oznacza również dużą złożoność finansowania MŚP. Mając na uwadze wielorakość tych czynników, trudno jest ocenić wpływ poszczególnych z nich. Należy o tym pamiętać przy opracowywaniu stosownych instrumentów politycznych mających na celu dywersyfikację opłacalnych możliwości finansowania MŚP.
Sprawozdawca uważa, że należy wspierać dostęp MŚP do finansowania w trakcie całego ich cyklu życia. Przenoszenie własności przedsiębiorstwa stanowi ważny krok dla firmy. Należy podjąć odpowiednie działania wspierające MŚP w przygotowaniach do przeniesienia własności przedsiębiorstwa. Działania te mogłyby obejmować również zachęty podatkowe.
Pożyczki bankowe dla MŚP
Pożyczki bankowe wciąż stanowią najważniejsze źródło finansowania MŚP. Kredytowanie MŚP często opiera się na długotrwałej relacji. Banki posiadające wiedzę o uwarunkowaniach regionalnych i lokalnych mogą najlepiej dostosować się do konkretnych potrzeb poszczególnych MŚP. Banki mają kompetencje w zakresie oceny ryzyka kredytowego MŚP i mogą opierać swoją ocenę na historii kredytowej danego przedsiębiorstwa. Dlatego sprawozdawca podkreśla, że najskuteczniejszym sposobem zapewnienia i poprawienia dostępu MŚP do finansowania jest wsparcie kredytowania bankowego. Sprawozdawca popiera w związku z tym działania mające na celu zwiększenie zdolności systemu bankowego do zapewnienia finansowania, którego potrzebują MŚP.
W reakcji na kryzys finansowy znacząco wzmocniono i zaostrzono przepisy ostrożnościowe i nadzorcze dotyczące banków celem zapewnienia stabilności finansowej. Osią tych nowych wspólnych przepisów dotyczących banków jest rozporządzenie w sprawie wymogów kapitałowych (CRR) oraz dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych (CRD IV).
Aby złagodzić potencjalne negatywne konsekwencje dla MŚP, wprowadzono tzw. współczynnik wsparcia MŚP. Art. 501 CRR stanowi, że wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka kredytowego związanego z ekspozycjami wobec MŚP mnoży się przez współczynnik 0,7619. Współczynnik ten stanowi istotny element umożliwiający i wspierający udzielanie MŚP kredytów bankowych. Prowadzony obecnie przez Komisję przy pomocy EUNB przegląd CRR/CRD dotyczy również tego przepisu. W ramach tego przeglądu należy ocenić również wymóg dotyczący wielkości i progu w odniesieniu do tego współczynnika. Wnioski z przeglądu powinny stanowić podstawę ewentualnych działań politycznych. Sprawozdawca podkreśla znaczenie tego współczynnika wsparcia i uważa, że należy koniecznie zbadać, czy nie można by go utrzymać na stałe.
Sprawozdawca z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w inicjatywie Komisji dotyczącej unii rynków kapitałowych podkreślono znaczenie finansowania bankowego dla MŚP. Jest on zdania, że finansowanie bankowe także w przyszłości będzie formą finansowania preferowaną przez ogromną większość MŚP. Niemniej jednak należy zdywersyfikować możliwości finansowania MŚP, aby zapewnić im szeroki wybór.
Uzupełniające pozabankowe źródła finansowania MŚP
Sprawozdawca popiera propozycje zawarte w planie działania na rzecz unii rynków kapitałowych, aby zapewnić MŚP szeroki wachlarz możliwości finansowania. Wciąż jednak istnieje wiele przeszkód utrudniających MŚP korzystanie z finansowania rynkowego oraz z innych bardziej innowacyjnych sposobów finansowania. Sprawozdawca popiera w związku z tym inicjatywę Komisji, aby zbadać i ocenić bariery i przeszkody utrudniające MŚP wykorzystywanie rynków kapitałowych. Na podstawie szczegółowej analizy Komisja musi w sposób odpowiedni i terminowy zająć się tymi barierami.
Publiczna dostępność informacji finansowych dotyczących MŚP ma kluczowe znaczenie dla ich skutecznego dostępu do rynków kapitałowych. Inwestorzy, w tym zarówno banki, jak i inwestorzy instytucjonalni oraz detaliczni, muszą mieć możliwość dokonania oceny rentowności i ryzykowności swoich inwestycji. Sprawozdawca podkreśla, że należy zadbać o współmierność wymogów sprawozdawczych i informacyjnych wobec MŚP, uwzględniając zarówno potrzeby MŚP w zakresie finansowania, jak i potrzeby inwestorów w zakresie informacji.
Sekurytyzacja może stanowić możliwość zwiększenia zdolności udzielania przez banki pożyczek dla MŚP. W ostatnich latach pojawiły się różne inicjatywy mające na celu ożywienie na nowo rynku sekurytyzacji. Popierana jest inicjatywa ustawodawcza na rzecz prostej, przejrzystej i standardowej sekurytyzacji europejskiej.
Wejście na giełdę wiąże się ze znacznymi kosztami, które często stanowią barierę nie do przekroczenia dla MŚP. Oprócz ułatwienia MŚP wejścia na giełdę można zastosować rozwiązania alternatywne, takie jak publiczna emisja.
Odpowiednim rozwiązaniem dla nienotowanych MŚP może być finansowanie społecznościowe typu crowdfunding lub peer-to-peer. Rozdrobnienie rynku na rynki krajowe może hamować rozwój tych rynków. Dlatego sprawozdawca uważa, że warto zbadać, jakie korzyści przyniosłyby zharmonizowane ramy unijne. Ewentualne kroki w tym kierunku powinny jednak opierać się na szczegółowej analizie istniejących przepisów unijnych i krajowych.
Nowe i innowacyjne technologie mogą również zapewnić nowe możliwości finansowania MŚP. Należy dokładnie zbadać, jakiego rodzaju uregulowania finansowe mogą być potrzebne, aby zapewnić odpowiedni poziom ochrony inwestorów oraz stabilność finansową.
Istotne znaczenie ma poszerzenie wiedzy MŚP na temat uzupełniających źródeł finansowania rynkowego. Sprawozdawca uważa, że przede wszystkim MŚP powinny zrozumieć koszty, korzyści oraz ryzyko związane z tymi często złożonymi formami finansowania zewnętrznego. Poszerzenie znajomości zagadnień finansowych wśród MŚP jest zatem warunkiem wstępnym stworzenia kultury rynków kapitałowych, w której przedsiębiorcy chętnie będą brać pod uwagę możliwość wykorzystania rozwiązań opartych o rynek kapitałowy.
System podatkowy ma silny wpływ na wewnętrzną zdolność finansowania MŚP. Sprawozdawca podkreśla, że prosty i sprawiedliwy system podatkowy, zapewniający równe warunki działania dla wszystkich przedsiębiorstw, stanowi najlepszy sposób zagwarantowania rozwoju MŚP. Sprawozdawca podkreśla również, że ważne jest nie tylko opodatkowanie osób prawnych, ale także opodatkowanie dochodów.
OPINIA MNIEJSZOŚCI
zgodnie z art. 56 ust. 3 Regulaminu
Paloma López Bermejo, Fabio De Masi, Rina Ronja Kari, Miguel Viegas, Marisa Matias, Matt Carthy, Dimitrios Papadimoulis
Europejskie MŚP odpowiadają na ponad połowę europejskiego PKB, zatrudniając około 75 milionów pracowników i zapewniając podstawowy związek między sektorem prywatnym i produkcją lokalną.
Ze względu na swoją wielkość MŚP są niewspółmiernie bardziej podatne na skutki niestabilnej sytuacji gospodarczej i stagnacji gospodarczej. Są one również w wysokim stopniu podatne na zagrożenia ze strony prywatnych oligopoli, które dominują w sektorach produkcji i kredytów.
Takie inicjatywy jak unia rynków kapitałowych nasilą problemy, z jakimi zmagają się MŚP, w tym jeżeli chodzi o dostęp do finansowania. Stanie się tak, gdyż zwiększą one finansjalizację gospodarki, zmniejszając stabilność makroekonomiczną i wzrost. Stanie się tak jednak również dlatego, że inicjatywy te przenoszą ryzyko makroekonomiczne z dużych podmiotów finansowych na MŚP, które stają się zależne od coraz bardziej złożonych i niezrozumiałych instrumentów finansowych.
Uważamy, że problemy MŚP są zakorzenione w tych samych neoliberalnych strategiach politycznych, które doskwierają pracownikom w całej UE. Odniosłyby one zatem korzyści z ożywienia popytu w wyniku wyższych wydatków publicznych oraz lepszych zarobków i warunków pracy. Jednak poprawa dostępu do finansowania dla MŚP wymagać będzie również ograniczenia uprawnień sektora finansowego poprzez wzmocnienie publicznych instytucji bankowych oraz regulacji, gwarantując tym samym publiczną kontrolę nad sektorem finansowym oraz jasne powiązanie między działalnością kredytową a rzeczywistą produkcją.
OPINIA Komisji Budżetowej (23.5.2016)
dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej
w sprawie dostępu do finansowania dla MŚP i zwiększenia różnorodności finansowania MŚP w unii rynków kapitałowych
(2016/2032(INI))
Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Zbigniew Kuźmiuk
WSKAZÓWKI
Komisja Budżetowa zwraca się do Komisji Gospodarczej i Monetarnej, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:
1. podkreśla, że zarówno Komisja, jak i Europejski Bank Centralny przyznają, że dostęp do finansowania to drugi najpoważniejszy problem, z jakim borykają się MŚP, oraz że z tego względu kluczowe znaczenie ma fakt, aby budżet UE bardziej ułatwiał dostęp MŚP, niezależnie od ich statusu prawnego, do rynków i finansowania oraz promował dostatecznie zróżnicowany wachlarz instrumentów kapitałowych w Unii, które są potrzebne na wszystkich etapach wzrostu przedsiębiorstwa; podkreśla, że MŚP, jako podstawa europejskiej gospodarki, przyczyniają się w znacznym stopniu do tworzenia miejsc pracy i wzrostu w UE;
2. uważa, że na rynku finansowym nadal występują znaczne niedoskonałości w odniesieniu do udzielania kredytów, w szczególności w zakresie finansowania nowszych i mniejszych przedsiębiorstw; uważa również, że różnice w poziomach stóp procentowych nadal są zbyt wysokie między poszczególnymi państwami członkowskimi, co utrudnia MŚP dostęp do kredytów, w szczególności w państwach najbardziej dotkniętych kryzysem; opowiada się za naprawieniem tej sytuacji;
3. zwraca uwagę, że kredyty bankowe wciąż są jednym z najważniejszych źródeł finansowania europejskich MŚP, i z tego względu apeluje o stabilny i prężny sektor bankowy w celu zwiększenia dostępu MŚP do finansowania; w związku z tym opowiada się za współczynnikiem wsparcia MŚP, który powinien zostać wprowadzony na stałe, aby zagwarantować zgodność uregulowań z zasadą proporcjonalności i uznać szczególną rolę małych banków lokalnych w finansowaniu MŚP;
4. zwraca uwagę, że młodzi przedsiębiorcy, a zwłaszcza kobiety, napotykają dodatkowe bariery w dostępie do finansowania, i podkreśla, że należy podjąć większe wysiłki w celu odblokowania ich potencjału w obszarze tworzenia miejsc pracy i stymulowania wzrostu gospodarczego; uważa, że Komisja powinna uwzględnić te aspekty w sprawozdaniach dla Parlamentu jako miarę sukcesu lub porażki;
5. zwraca uwagę, że MŚP w państwach członkowskich, które nie mają publicznych banków inwestycyjnych, mogą być w bardziej niekorzystnym położeniu niż ich odpowiedniki w krajach z publicznymi bankami inwestycyjnymi, jako że ocena interesu publicznego nie stanowi priorytetu dla prywatnych instytucji bankowych;
6. z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie programu COSME i jego wyniki, gdyż jest pierwszym programem UE przeznaczonym konkretnie dla MŚP; jest głęboko przekonany, że środki, którymi obecnie dysponuje COSME, a także środki z innych dobrze działających unijnych programów finansowania, takich jak instrument dla MŚP lub InnovFin w ramach programu „Horyzont 2020”, powinny zostać zwiększone przynajmniej do końca obowiązywania obecnych WRF, do czego Parlament stale dążył; podkreśla znaczenie działań towarzyszących, doradztwa i szkoleń z zakresu przedsiębiorczości kierowanych do wszystkich grup społecznych objętych programem COSME, zwłaszcza do osób młodych, kobiet i przedsiębiorców w starszym wieku, gdyż działania te służą wspieraniu równouprawnienia płci;
7. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że 75 mld EUR z ogółu inwestycji uruchomionych dzięki EFIS w ciągu trzech lat trafi za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego do MŚP i spółek o średniej kapitalizacji w celu zaspokojenia najbardziej uzasadnionych potrzeb finansowych MŚP; będzie bacznie obserwował jaki wpływ wywrze pochodzące z niego finansowanie oraz jaki będzie jego podział geograficzny; odnotowuje sukces odniesiony przez segment przeznaczony dla MŚP i apeluje, by w stosownym przypadku w pełni wykorzystać klauzulę elastyczności zawartą w rozporządzeniu, aby powiększyć pulę finansową na ten cel; apeluje do Komisji, by opracowując kolejne wdrażane produkty rozwiązała kwestię nierównego geograficznego podziału między 28 państwami członkowskimi UE;
8. z zadowoleniem przyjmuje dalsze otwarcie EFIS na MŚP i zaprojektowanie nowych ukierunkowanych programów jako środek łagodzący służący ułatwieniu dostępu MŚP do finansowania; przypomina o roli funduszy strukturalnych dla MŚP, w tym w przyciąganiu kolejnych prywatnych inwestycji; podkreśla, że należy utrzymać finansowanie w formie dotacji tam, gdzie odgrywa ono zasadniczą i niezbędną rolę w promowaniu innowacji, rozwoju i badań, które mają duże znaczenie dla tworzenia miejsc pracy i przyszłego sukcesu gospodarczego Europy; przypomina o roli funduszy strukturalnych w przyciąganiu kolejnych prywatnych inwestycji, z których korzyści odnoszą MŚP w słabiej rozwiniętych, biedniejszych i bardziej oddalonych regionach, zwłaszcza w państwach członkowskich południowej i południowo–wschodniej Europy, które ze względu na wyższe oprocentowanie pożyczek wymagają większej uwagi;
9. popiera większe wykorzystywanie przez Komisję instrumentów finansowych, które są konieczne do przyciągnięcia dodatkowych inwestycji z sektora prywatnego i publicznego oraz dotarcia do kluczowych grup docelowych, takich jak mikroprzedsiębiorstwa i MŚP; apeluje do Komisji o uproszczenie dostępu do instrumentów finansowych dla mikroprzedsiębiorstw i MŚP oraz o zapewnienie im coachingu i doradztwa biznesowego oraz finansowego;
10. uważa, że przepisy regulujące dostęp MŚP do tych instrumentów powinny zostać jeszcze bardziej uproszczone i uelastycznione; wzywa państwa członkowskie i Komisję do nie szczędzenia wysiłków w tym zakresie; wzywa także państwa członkowskie, władze regionalne i lokalne organizacje przedsiębiorców do korzystania z dostępnych unijnych narzędzi finansowania, aby poszerzyć znajomość zagadnień finansowych wśród MŚP;
11. uważa, że należy udoskonalić kanały informowania i ścieżki kształcenia skierowane do drobnych przedsiębiorców i pracodawców w odniesieniu do poszczególnych dostępnych możliwości uzyskania unijnego finansowania, tak aby mogli oni zapoznać się ze wszystkimi instrumentami finansowymi udostępnianymi im w ramach budżetu europejskiego, takimi jak programy LIFE+, „Kreatywna Europa”, fundusze na rzecz przedsiębiorczości społecznej kierowane do przedsiębiorstw utworzonych w celach społecznych czy też instrumenty udostępniane przez Europejski Bank Inwestycyjny, jako że narzędzia te mogą zaoferować bardziej specyficzne finansowanie, dostosowane do określonych potrzeb, w zależności od branży, w jakiej MŚP prowadzą działalność; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje utworzenie portalu dotyczącego finansowania dostępnego dla MŚP, www.access2finance.eu;
12. z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie Europejskiego Centrum Doradztwa jako środka wspierania inwestycji, lecz jest zdania, że można by włożyć więcej wysiłku w opracowanie wskazówek i wsparcia MŚP w dostępie do odpowiednich funduszy unijnych;
13. uważa, że w UE oraz w państwach członkowskich w dalszym ciągu należy tworzyć i rozwijać europejskie sieci aniołów biznesu, jak również należy doskonalić poszczególne formy zwiększania potencjału finansowania społecznościowego na terenie UE, aby przetrwanie tego rodzaju przedsiębiorstw nie było zależne wyłącznie od finansowania udzielanego przez banki.
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI OPINIODAWCZEJ
Data przyjęcia |
23.5.2016 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
21 4 0 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Jean Arthuis, Lefteris Christoforou, Jean-Paul Denanot, José Manuel Fernandes, Bernd Kölmel, Zbigniew Kuźmiuk, Vladimír Maňka, Ernest Maragall, Sophie Montel, Liadh Ní Riada, Jan Olbrycht, Younous Omarjee, Urmas Paet, Paul Rübig, Patricija Šulin, Eleftherios Synadinos, Paul Tang, Daniele Viotti, Auke Zijlstra |
||||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Georgios Kyrtsos, Andrej Plenković, Ivan Štefanec, Nils Torvalds |
||||
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego |
Laura Agea, Rainer Wieland |
||||
OPINIA Komisji Rozwoju Regionalnego (26.5.2016)
dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej
w sprawie dostępu do finansowania dla MŚP i zwiększenia różnorodności finansowania MŚP w unii rynków kapitałowych
(2016/2032(INI))
Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Marc Joulaud
WSKAZÓWKI
Komisja Rozwoju Regionalnego zwraca się do Komisji Gospodarczej i Monetarnej, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:
1. podkreśla kluczowe znaczenie MŚP (w tym mikroprzedsiębiorstw) będących podstawą naszej gospodarki dla rozwoju i zatrudnienia w europejskich regionach, gdyż zapewniają one dwie trzecie miejsc pracy w sektorze prywatnym i ponad połowę wartości dodanej tworzonej przez przedsiębiorstwa w UE; podkreśla, że dostęp do finansowania jest jednym z najważniejszych elementów umożliwiających tworzenie, przetrwanie, wydajność, konkurencyjność i wzrost MŚP, a także ich dostęp do globalnego rynku; stwierdza, że w okresie obecnego kryzysu i w atmosferze ograniczeń budżetowych, silna zależność od banków i zmniejszenie zaufania inwestorów – obok innych czynników – blokowały transfer środków finansowych do gospodarki realnej, a szczególnie na inwestycje długoterminowe; podkreśla, że w tym kontekście polityka spójności stanowi jedno z głównych źródeł wsparcia MŚP i jest ważna dla stymulowania ich aktywności gospodarczej, rozwoju nowych i wspierania aktywnych przedsiębiorstw, podnoszenia umiejętności w zakresie przedsiębiorczości i poprawy otoczenia biznesowego;
2. przypomina o ważnej roli, którą odgrywają MŚP w tworzeniu wysokiej jakości miejsc pracy, oraz o zdolności MŚP do stymulowania perspektywicznych sektorów gospodarki, w tym gospodarki o obiegu zamkniętym, w oparciu o zielone zamówienia publiczne stanowiące odpowiednie narzędzie do osiągania tych celów; uważa, że nowe możliwości w zakresie innowacji powinny być uznawane i promowane jako zrównoważone możliwości zatrudnienia;
3. przychylnie odnosi się do inicjatyw umożliwiających zróżnicowanie źródeł finansowania i ułatwienie kosztów pozyskania kapitału ponoszonych przez MŚP, ponieważ znaczna część ważnych z gospodarczego punktu widzenia MŚP nie może uzyskać finansowania z banków ani innych źródeł ze względu na cechy strukturalne rynku; uważa, że różnice stóp procentowych między państwami członkowskimi są wciąż dosyć wysokie, co utrudnia MŚP dostęp do kredytów; podkreśla, że konieczne jest zachęcenie MŚP do korzystania z europejskiego finansowania oraz poprawa finansowania realnej gospodarki z rynków kapitałowych dzięki stworzeniu alternatywy dla pożyczek bankowych; uważa w związku z tym, że inicjatywy związane z unią rynków kapitałowych powinny być przygotowane w taki sposób, aby obniżyć koszty transakcji w pozyskiwaniu kapitału dla MŚP oraz że wnioski ustawodawcze związane z unią rynków kapitałowych nie powinny prowadzić do nakładania nadmiernych obciążeń regulacyjnych na MŚP ani do ograniczenia korzyści, jakie może uzyskać ten sektor w wyniku utworzenia jednolitego rynku kapitałowego;
4. uważa, że zarówno UE, jak i jej państwa członkowskie muszą nadal rozwijać europejskie sieci aniołów biznesu, i zwiększać potencjał finansowania społecznościowego, aby przetrwanie MŚP nie zależało wyłącznie od finansowania przez banki; wzywa Komisję, by wspierała tworzenie, również na szczeblu regionalnym, nowych podmiotów finansowych oferujących rozwiązania finansowe dla przedsiębiorstw, w tym przedsiębiorstw typu start-up; podkreśla, że wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia w sprawie prospektu emisyjnego publikowanego w związku z ofertą lub dopuszczeniem do obrotu papierów wartościowych (COM(2015)0583) w przypadku MŚP może – jako alternatywa względem kredytu bankowego – przyczyniać się do łatwiejszego i tańszego pozyskiwania kapitału poprzez rynek kapitałowy; podkreśla znaczenie FinTech jako innowacyjnej technologii finansowej, która mogłaby zwiększyć dostęp do finansowania dla MŚP, umożliwiając zarówno inwestorom, jak i MŚP lepsze rozpoznanie sytuacji i identyfikowanie lepiej ukierunkowanych i bardziej korzystnych partnerstw;
5. przypomina jednak, że pożyczki bankowe to tradycyjnie najważniejsze zewnętrzne źródło finansowania MŚP oraz że regionalne i lokalne banki (w tym banki spółdzielcze) i instytucje kredytowe znajdują się w czołówce instytucji finansujących MŚP, ponieważ dysponują większą wiedzą o lokalnej i regionalnej gospodarce oraz unikalnymi metodami oceny ryzyka kredytowego w przypadku lokalnych przedsiębiorstw; podkreśla, że mające za podstawę banki i kapitał modele finansowania powinny się nawzajem uzupełniać, unikając nakładania licznych wymogów regulacyjnych i barier na instytucje kredytowe takie jak małe banki; podkreśla znaczenie współczynnika wsparcia MŚP dla utrzymania i zwiększenia pożyczek bankowych dla MŚP i wzywa Komisję do zbadania możliwości ustanowienia tego współczynnika elementem stałym;
6. przypomina, że współistnienie podmiotów publicznych i prywatnych wiąże się z wyzwaniami, gdyż ich wyjściowe interesy i oczekiwania są w niektórych państwach członkowskich rozbieżne, a po obu stronach brak jest niezbędnej wiedzy, i w związku z tym zwraca uwagę, że instytucje zarządzające nie znają rynku finansowego i jego mechanizmów, a prywatne zainteresowane strony nie są dobrze poinformowane o regulacjach, pomocy państwa lub zamówieniach publicznych;
7. przypomina, że Rada Europejska ma posiedzeniu w dniach 20–21 marca 2014 r. potwierdziła, iż podniesienie konkurencyjności europejskiego przemysłu jest absolutnym priorytetem dla polityki wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, kładąc nacisk na konieczność włączania tych kwestii we wszystkie strategie polityczne Unii Europejskiej; wzywa Komisję, państwa członkowskie i regiony do zapewnienia przyjaznego działalności gospodarczej otoczenia, do usunięcia zbędnych barier administracyjnych, prawnych (np. niespójnych wytycznych) i regulacyjnych, do budowania wydajnej administracji publicznej i nowoczesnej infrastruktury, do ułatwienia włączania MŚP w klastry produkcyjne oraz do oferowania skutecznego wsparcia doradczego; podkreśla konieczność zagwarantowania koordynacji, spójności i synergii między wszystkimi unijnymi strategiami inwestycyjnymi, instrumentami i programami wspierającymi MŚP, takimi jak europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, „Horyzont 2020”, COSME, Erasmus+, LIFE, Kreatywna Europa, fundusze na rzecz przedsiębiorczości społecznej dla przedsiębiorstw o celach społecznych lub liczne instrumenty Europejskiego Banku Inwestycyjnego skierowane do MŚP; z zadowoleniem przyjmuje plan inwestycyjny dla Europy (plan Junckera) i zwraca uwagę MŚP na możliwości oferowane przez Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS, w tym stanowiące część jego segmentu przeznaczonego dla MŚP), choć nie powinien on zastąpić polityki spójności jako głównego instrumentu wspierającego MŚP w UE i powinien w związku z tym nadal uzupełniać europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne;
8. podkreśla, że MŚP szczególnie cierpią z powodu złożoności przepisów i biurokracji w dostępie do europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, w tym ze względu na nieproporcjonalne do ich rozmiarów koszty administracyjne, a także przeszkody utrudniające terminowe rozpatrzenie wniosków o dofinansowanie i rzeczywistych wypłat; domaga się głębokiego uproszczenia przepisów, z należytym uwzględnieniem konieczności zwalczania nadużyć finansowych i zapobiegania błędom; w związku z tym przychylnie odnosi się do działań grupy wysokiego szczebla mających na celu uproszczenie polityki spójności; stwierdza, że istnieje potrzeba, aby lokalne lub regionalne agencje rozwoju ułatwiały MŚP dostęp do instrumentów odnawialnych; wzywa Komisję do wyjaśnienia jak współegzystują przepisy regulujące europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne i przepisy o pomocy państwa, zwłaszcza kiedy warunki społeczno-gospodarcze nie pozwalają na dostęp do innych źródeł finansowania; przypomina, że MŚP stoją często na gorszej pozycji w porównaniu z dużymi firmami jeśli chodzi o dostęp do pomocy państwa;
9. wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania całościowego podejścia do upowszechniania informacji i porad na temat wszystkich oferowanych przez UE możliwości finansowania (w tym unii bankowej, unii rynków kapitałowych i oczywiście europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, a także warunków kwalifikacji i przydzielania środków finansowych) na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym dla inwestorów, organów nadzoru i innych zainteresowanych stron; podkreśla, że Europejska Sieć Przedsiębiorczości jest ważnym źródłem informacji dla MŚP oraz przedsiębiorstw typu start-up na temat sposobów pozyskiwania środków z funduszy unijnych; z zadowoleniem przyjmuje strategię informacyjną Komisji dotyczącą MŚP;
10. podkreśla znaczenie zbierania danych na temat reakcji rynku na poszczególne zmiany (np. nowe koszty zarządzania i opłaty) dla wsparcia przyszłego procesu decyzyjnego;
11. podkreśla, że poza wielkością, także inne czynniki stanowią o charakterze każdego MŚP i wpływają na ich potrzeby finansowe i warunki dostępu do finansowania, w tym zwłaszcza terytorium (przykładowo obszary metropolitalne, miejskie, wiejskie, regiony odległe, słabo zaludnione, przygraniczne, górzyste, wyspiarskie, peryferyjne lub najbardziej oddalone), forma prawna, otoczenie społeczno-gospodarcze i struktura finansowa, branża, w której działają i etap rozwoju, na jakim się znajdują jako przedsiębiorstwa, a zwłaszcza ich obecność na rynkach zagranicznych; wzywa Komisję, państwa członkowskie i władze regionalne i lokalne do uwzględnienia tych czynników podczas proponowania opłacalnych rozwiązań finansowych, które wykorzystują zwłaszcza możliwość łączenia dotacji z instrumentami finansowania i są dopasowane do potrzeb różnych rodzajów MŚP (np. mikroprzedsiębiorstw, innowacyjnych przedsiębiorstw typu start-up, przedsiębiorstw scale-up, przedsiębiorstw rodzinnych, rzemieślniczych lub przemysłowych), bez względu na skalę obciążenia podatkowego niektórych z tych typów MŚP i niechęć inwestorów i banków do pożyczania im;
12. uważa, że na rynku finansowym nadal występują znaczne zakłócenia w odniesieniu do udzielania kredytów, w szczególności w zakresie finansowania nowych i małych przedsiębiorstw; przypomina o konieczności zwiększenia wysiłków w celu zniesienia różnic w sytuacji kobiet i mężczyzn, jak określono w programie Small Business Act, i wspierania obecności kobiet w przedsiębiorstwach, przedsiębiorstwach typu start-up i we wszelkich innych działaniach w zakresie przedsiębiorczości, w szczególności gdy angażowane są europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne; uważa wspieranie projektów biznesowych skierowanych do kobiet i młodzieży z terenów wiejskich za kluczowe, gdyż pomaga tworzyć miejsca pracy, podwyższa dochody i zapobiega wyludnianiu się obszarów wiejskich;
13. zwraca się do Komisji o przedstawienie sprawozdania lub badania na temat stopnia wykorzystania środków finansowych w różnych częściach Europy, z uwzględnieniem analizy terytorialnej dla poszczególnych państw, jak również analizy różnic pomiędzy dostępnością a stopniem wykorzystania środków finansowych w regionach słabiej rozwiniętych, regionach w okresie przejściowym i regionach lepiej rozwiniętych;
14. zachęca, ze względu na wysoką stopę bezrobocia wśród ludzi młodych, do pobudzenia ducha przedsiębiorczości u młodszych pokoleń, przypominając o potrzebie uwzględnienia skoncentrowanych na przedsiębiorczości zajęć w programach nauczania i programach studiów, jak określono w programie Small Business Act; wzywa państwa członkowskie do wspierania kultury podejmowania ryzyka i rynków kapitałowych; ponownie podkreśla, że edukacja finansowa MŚP i znajomość zagadnień finansowych przez MŚP jest kluczem do większego wykorzystania i większej akceptacji rozwiązań wykorzystujących rynki kapitałowe, ponieważ umożliwia lepszą ocenę kosztów, korzyści i powiązanego ryzyka.
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI OPINIODAWCZEJ
Data przyjęcia |
24.5.2016 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
34 7 0 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Franc Bogovič, Victor Boştinaru, Mercedes Bresso, Steeve Briois, Rosa D’Amato, Iratxe García Pérez, Michela Giuffrida, Krzysztof Hetman, Ivan Jakovčić, Constanze Krehl, Sławomir Kłosowski, Andrew Lewer, Louis-Joseph Manscour, Martina Michels, Iskra Mihaylova, Jens Nilsson, Andrey Novakov, Younous Omarjee, Stanislav Polčák, Julia Reid, Liliana Rodrigues, Fernando Ruas, Monika Smolková, Ruža Tomašić, Monika Vana, Matthijs van Miltenburg, Lambert van Nistelrooij, Derek Vaughan, Joachim Zeller |
||||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Salvatore Cicu, Ivana Maletić, Miroslav Mikolášik, Sophie Montel, Dimitrios Papadimoulis, Tonino Picula, Maurice Ponga, Branislav Škripek, Davor Škrlec, Hannu Takkula, Damiano Zoffoli, Milan Zver |
||||
OPINIA Komisji Kultury i Edukacji (3.6.2016)
dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej
w sprawie dostępu do finansowania dla MŚP i zwiększenia różnorodności finansowania MŚP w unii rynków kapitałowych
(2016/2032(INI))
Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Luigi Morgano
WSKAZÓWKI
Komisja Kultury i Edukacji zwraca się do Komisji Gospodarczej i Monetarnej, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:
1. uznaje rosnące znaczenie mikroprzedsiębiorstw oraz MŚP z sektora kultury i sektora kreatywnego dla inwestycji, wzrostu, innowacji i zatrudnienia, a także ich kluczową rolę w utrzymywaniu i propagowaniu różnorodności kulturowej i językowej;
2. podkreśla, że po opublikowaniu przez Komisję w październiku 2013 r. wyników badania pt. „Survey on access to finance for cultural and creative sectors” [Badanie dotyczące dostępu sektora kultury i sektora kreatywnego do finansowania] okazało się, że przedsiębiorstwa z branży kultury i branży kreatywnej mają ogromne trudności z uzyskiwaniem kredytów, a szacowane niedobory środków finansowych wynoszą od 8 do 13,3 mld EUR;
3. podkreśla, że według danych Eurostatu w 2014 r. 2,9 % siły roboczej UE, tj. ok. 6,3 mln osób, było zatrudnionych w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, co jest porównywalne z odsetkiem zatrudnienia w sektorze bankowym i ubezpieczeniowym; podkreśla ponadto, że udział sektora kultury i sektora kreatywnego w gospodarce europejskiej wynosi prawie 4,5 %, a blisko 1,4 mln małych i średnich przedsiębiorstw tworzy i rozpowszechnia kulturalne i kreatywne treści w całej Europie, a także że zatrudnienie w tych sektorach stale rośnie od 2008 r. oraz że należą one do najszybciej rozwijających się branż gospodarki europejskiej i odpowiadają za około 4,2 % całkowitego PKB UE;
4. uznaje, że kultura i innowacje są kluczowymi czynnikami, które pomagają regionom przyciągać inwestycje; podkreśla, że offshoring zatrudnienia w sektorze kultury i sektorze kreatywnym jest mało prawdopodobny, ponieważ wiążą się one z konkretnymi kompetencjami kulturowymi i historycznymi, które również przyczyniają się do ochrony różnorodności tradycyjnej sztuki i rzemiosła; zwraca uwagę na znaczenie wspierania MŚP, które prowadzą działalność w językach mniejszości lub językach rzadziej używanych oraz chronią i propagują różnorodność kulturową i językową Europy, a ponadto podkreśla znaczenie wspierania inicjowanych przez młodych ludzi przedsięwzięć typu start-up związanych z ochroną kultury i dziedzictwem;
5. podkreśla, że dalsze wspieranie branży kultury i branży kreatywnej oraz inwestowanie w nie przyczyni się do tworzenia nowych miejsc pracy i zwalczania bezrobocia młodzieży, biorąc pod uwagę, jak wielu młodych ludzi studiuje na kierunkach związanych z tą dziedziną; zauważa, że według niedawnego badania w sektorze kultury i sektorze kreatywnym zatrudnionych było więcej osób w wieku od 15 do 29 lat niż w jakimkolwiek innym sektorze gospodarki (19,1 % całkowitego zatrudnienia w sektorze kultury i sektorze kreatywnym w porównaniu z 18,6 % w pozostałej gospodarce)[1]; zachęca państwa członkowskie do wspierania rozwoju kompetencji kulturowych i kreatywnych oraz do ustanowienia sieci rozwoju umiejętności biznesowych między systemami kształcenia i szkolenia, przedsiębiorstwami sektora kreatywnego oraz instytucjami kultury i sztuki w celu pobudzania podejścia międzydyscyplinarnego; zachęca UE i państwa członkowskie, aby upowszechniały rozwiązania sprzyjające rozwojowi talentów i umiejętności w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, na przykład za pośrednictwem innowacyjnych i elastycznych dotacji w celu wspierania kreatywności i innowacyjności oraz rozwoju talentów;
6. zauważa, że zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez Komisję w 2013 r. przeszkody w dostępie do finansowania w sektorze kultury i sektorze kreatywnym są bardzo specyficzne oraz że przedsiębiorstwa z tych branż mają większe trudności w przyciąganiu kapitału i inwestycji ze względu na ograniczone bazy danych, brak łatwo dostępnych informacji na temat źródeł finansowania, brak umiejętności biznesowych, uzależnienie od publicznych systemów finansowania oraz brak dostatecznych informacji, co wynika z problemów z oceną ryzyka i wyceną takich wartości niematerialnych i prawnych jak prawa własności intelektualnej;
7. w związku z tym podkreśla, że aby poprawić dostęp do finansowania w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, konieczne są sektorowe rozwiązania dotyczące dostępu do finansowania, a mianowicie rozwój wiedzy specjalistycznej w zakresie oceny konkretnych ryzyk związanych z brakiem zabezpieczeń trwałych, uzależnieniem od wartości niematerialnych i niepewnością co do popytu na rynku w okresie przemian cyfrowych; zauważa, że ta wiedza specjalistyczna jest potrzebna zarówno mikroprzedsiębiorstwom oraz MŚP, jak i instytucjom finansowym; podkreśla, że prawa własności intelektualnej mogą stanowić akceptowalne zabezpieczenie; podkreśla znaczenie zharmonizowanych ram prawnych obejmujących przepisy w obszarze opodatkowania i własności intelektualnej w UE, które mogłyby ułatwić przyciąganie inwestycji i finansowania MŚP z sektora kultury i sektora kreatywnego;
8. podkreśla potrzebę wspierania lepszej współpracy między UE i państwami członkowskimi oraz ułatwienia wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi, a ponadto proponuje przeprowadzenie dodatkowych analiz danych, aby zwiększyć wiedzę na temat i zrozumienie możliwości inwestycyjnych i biznesowych oferowanych przez przedsiębiorstwa w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, takich jak środki wspierające cyfryzację;
9. z zadowoleniem przyjmuje system poręczeń programu Kreatywna Europa, który mimo poważnego opóźnienia jest jednym z kluczowych środków stanowiących odpowiedź na pilną potrzebę zapewnienia dostępu do finansowania kredytowego innowacyjnym i zrównoważonym projektom w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, obejmującym mikroprzedsiębiorstwa, MŚP, mniejsze stowarzyszenia nienastawione na zysk i organizacje pozarządowe, oraz jednym z kluczowych sposobów zagwarantowania niezbędnego uczciwego wynagradzania twórców; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę na rzecz programu zintegrowanych szkoleń oferowanych bankierom i pośrednikom finansowym w ramach systemu poręczeń; zaleca zdecydowanie wprowadzenie w życie w 2016 r. niezbędnych środków przewidzianych w pierwotnym wniosku Komisji; przypomina, że zgodnie z przeprowadzoną przez Komisję oceną ex ante luka finansowa może przekroczyć 1 mld EUR rocznie oraz że jest to kwota utraconych inwestycji, ponieważ przedsiębiorstwa posiadające solidne strategie biznesowe i dobre profile ryzyka albo nie otrzymują pożyczek, albo rezygnują ze starania się o nie z powodu braku wystarczających aktywów stanowiących zabezpieczenie;
10. z zadowoleniem przyjmuje opublikowane przez grupę ekspertów z państw członkowskich nowe sprawozdanie na temat dostępu sektora kultury i sektora kreatywnego do finansowania, które zostało sporządzone w oparciu o otwartą metodę koordynacji i w którym podkreślono, że Komisja ma wprowadzić w życie zawarte w nim zalecenia, aby stworzyć bardziej efektywne i innowacyjne instrumenty, a także by ułatwić dostęp do finansowania;
11. proponuje skompensowanie luki finansowej w sektorze kultury i sektorze kreatywnym przez zwiększenie zainteresowania sektora prywatnego, do czego UE będą potrzebne ramy regulacyjne przewidujące możliwość transgranicznych inwestycji kapitałowych w UE;
12. uważa za niezwykle istotne, by w kontekście cięć finansowania publicznego sektora kultury i sektora kreatywnego UE, jej państwa członkowskie oraz samorządy i organy regionalne i zdecentralizowane stworzyły warunki niezbędne do bezpośredniego dostępu do rynków kapitałowych oraz rozszerzyły zakres instrumentów finansowych dostępnych dla mikroprzedsiębiorstw i MŚP w sektorze kultury i sektorze kreatywnym za pośrednictwem nowych i innowacyjnych systemów finansowania, takich jak mikrokredyty, wkłady zwrotne, finansowanie społecznościowe, aniołowie biznesu, pożyczki społecznościowe, ulgi podatkowe, finansowanie z wykorzystaniem kapitału podwyższonego ryzyka i kapitału venture oraz rozwój systemów gwarancji publicznych, we wspólnym interesie konsumentów, twórców, dystrybutorów i wydawców; zauważa, że ważne jest zbadanie możliwości wynikających z innowacyjnych zamówień publicznych w ramach programu „Horyzont 2020”, zwłaszcza za pośrednictwem zachęt do tworzenia PPP (partnerstw publiczno-prywatnych); podkreśla, że informacje na temat istniejących źródeł finansowania powinny być powszechnie i łatwo dostępne;
13. zauważa, że wraz z budową zdolności w zakresie wiedzy specjalistycznej i ochrony ryzyka kredytowego pośrednicy finansowi będą proponować plany promocyjne w odniesieniu do Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, aby pomóc w finansowaniu zrównoważonych i innowacyjnych projektów mikro- oraz małych i średnich przedsiębiorstw, w tym – na specjalnych warunkach – publicznych instytucji kulturalnych;
14. z zadowoleniem przyjmuje realizowany przez Komisję projekt dotyczący finansowania społecznościowego sektora kultury i sektora kreatywnego oraz zauważa, że zgodnie z dobrymi praktykami w zakresie finansowania tych sektorów w państwach członkowskich polityka i ramy regulacyjne powinny koncentrować się na finansowaniu społecznościowym opartym na wynagradzaniu i dotacjach, z którego najczęściej korzystają MŚP w sektorze kreatywnym;
15. wskazuje, że przewidzianą na okres programowania 2014–2020 lepszą współpracę między europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi a innymi programami europejskimi, którą w odniesieniu do programów Erasmus+ i Kreatywna Europa określono w pkt 4.6 i 6.4 załącznika 1 do tzw. rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów[2], można wyraźnie zoptymalizować dzięki, z jednej strony, lepszemu informowaniu o niej w całej UE, a z drugiej strony, dzięki zdecydowanie energiczniejszej realizacji w państwach członkowskich i ich regionach;
16. podkreśla rolę programów wymiany, w szczególności mobilności w kształceniu i szkoleniu zawodowym, które umożliwiają współpracę różnych linii biznesowych, łączą kreatywność z umiejętnościami biznesowymi i umożliwiają uczestnikom lepsze zrozumienie rzeczywistych potrzeb przedsiębiorstw; apeluje w związku z tym o rozszerzenie opcji finansowych, z jakich mogą korzystać MŚP w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, aby zapewnić możliwości mobilności o wysokiej jakości.
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI OPINIODAWCZEJ
Data przyjęcia |
30.5.2016 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
17 0 2 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Isabella Adinolfi, Andrea Bocskor, Nikolaos Chountis, Mircea Diaconu, Giorgos Grammatikakis, Petra Kammerevert, Svetoslav Hristov Malinov, Curzio Maltese, Sabine Verheyen, Julie Ward, Bogdan Brunon Wenta, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Michaela Šojdrová |
||||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Rosa D’Amato, Sylvie Goddyn, Ilhan Kyuchyuk, Ernest Maragall, Emma McClarkin, Hannu Takkula |
||||
- [1] Cultural times – the first global map of cultural and creative industries [Czasy kultury – pierwsza ogólna mapa branży kultury i branży kreatywnej], grudzień 2015 r.
- [2] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320); Załącznik I: Wspólne ramy strategiczne, ibid. s. 412.
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
Data przyjęcia |
21.6.2016 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
46 8 2 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Gerolf Annemans, Hugues Bayet, Pervenche Berès, Udo Bullmann, Esther de Lange, Fabio De Masi, Markus Ferber, Jonás Fernández, Neena Gill, Roberto Gualtieri, Brian Hayes, Gunnar Hökmark, Danuta Maria Hübner, Cătălin Sorin Ivan, Petr Ježek, Barbara Kappel, Othmar Karas, Georgios Kyrtsos, Alain Lamassoure, Philippe Lamberts, Olle Ludvigsson, Notis Marias, Fulvio Martusciello, Marisa Matias, Costas Mavrides, Bernard Monot, Luděk Niedermayer, Stanisław Ożóg, Dimitrios Papadimoulis, Pirkko Ruohonen-Lerner, Alfred Sant, Peter Simon, Theodor Dumitru Stolojan, Kay Swinburne, Paul Tang, Michael Theurer, Marco Valli, Cora van Nieuwenhuizen, Beatrix von Storch, Jakob von Weizsäcker, Pablo Zalba Bidegain, Marco Zanni, Sotirios Zarianopoulos |
||||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Andrea Cozzolino, José Manuel Fernandes, Ashley Fox, Ildikó Gáll-Pelcz, Sophia in ‘t Veld, Ramón Jáuregui Atondo, Syed Kamall, Krišjānis Kariņš, Paloma López Bermejo, Siegfried Mureşan, Michel Reimon, Antonio Tajani, Lieve Wierinck |
||||