ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 19/2013, σχετικά με την εφαρμογή της διμερούς ρήτρας διασφάλισης και του μηχανισμού σταθεροποίησης για τις μπανάνες στο πλαίσιο της συμφωνίας εμπορίου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Κολομβίας και του Περού, αφετέρου, και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 20/2013, σχετικά με την εφαρμογή της διμερούς ρήτρας διασφάλισης και του μηχανισμού σταθεροποίησης για τις μπανάνες στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Κεντρικής Αμερικής, αφετέρου
29.9.2016 - (COM(2015)0220 – C8-0131/2015 – 2015/0112(COD)) - ***I
Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου
Εισηγήτρια: Marielle de Sarnez
ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 19/2013, σχετικά με την εφαρμογή της διμερούς ρήτρας διασφάλισης και του μηχανισμού σταθεροποίησης για τις μπανάνες στο πλαίσιο της συμφωνίας εμπορίου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Κολομβίας και του Περού, αφετέρου, και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 20/2013, σχετικά με την εφαρμογή της διμερούς ρήτρας διασφάλισης και του μηχανισμού σταθεροποίησης για τις μπανάνες στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Κεντρικής Αμερικής, αφετέρου
(COM(2015)0220 – C8-0131/2015 – 2015/0112(COD))
(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2015)0220),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 207 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C8-0131/2015),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου (A8-0277/2016),
1. εγκρίνει τη θέση του κατά την πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·
2. εγκρίνει τις κοινές δηλώσεις του Κοινοβουλίου και της Επιτροπής που επισυνάπτονται στο παρόν ψήφισμα·
3. ζητεί από την Επιτροπή να του υποβάλει εκ νέου την πρόταση, αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή να την αντικαταστήσει με νέο κείμενο·
4. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.
Τροπολογία 1 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική αναφορά 4 α (νέα) | ||||||||||||||||||||||
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία | |||||||||||||||||||||
|
(4α) Είναι αναγκαίο να συστηματοποιηθεί η διεξαγωγή και η χρήση μελετών αντικτύπου πριν από τη διαπραγμάτευση διεθνών εμπορικών συμφωνιών ή πριν από κάθε επέκταση συμφωνίας σε νέα κράτη, οι οποίες έχουν άμεσο αντίκτυπο στις οικονομίες και στους κλάδους παραγωγής των εξόχως απόκεντρων περιοχών. | |||||||||||||||||||||
(Βλέπε: - ανακοίνωση της Επιτροπής COM(2008) 0642 / Οι ιδιαίτερα απομακρυσμένες περιφέρειες: ένα πλεονέκτημα για την Ευρώπη - ανακοίνωση της Επιτροπής COM(2012) 287 / «Οι εξόχως απόκεντρες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης: προς μια εταιρική σχέση για μια έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη») | ||||||||||||||||||||||
Τροπολογία 2 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική αναφορά 4 β (νέα) | ||||||||||||||||||||||
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία | |||||||||||||||||||||
|
(4β) Ο Ισημερινός, που αποτελεί έναν από τους βασικούς παραγωγούς και προμηθευτές μπανάνας της Ένωσης μαζί με την Κολομβία, προσχωρεί στη συμφωνία. Ο ισχύων μηχανισμός σταθεροποίησης για τις μπανάνες πρέπει ως εκ τούτου να επεκταθεί ώστε να καλύπτει και τον Ισημερινό. Ωστόσο, η εφαρμογή του ισχύοντος μηχανισμού σταθεροποίησης για τις μπανάνες έχει αποδειχθεί αναποτελεσματική. Πράγματι, από την έως τώρα πείρα προκύπτει ότι ο μηχανισμός στερείται ευελιξίας, στοιχείο που παρεμποδίζει την αποτελεσματικότητά του. Για τρία συναπτά έτη, παρότι οι εισαγωγές από το Περού υπερέβησαν τον καθορισμένο όγκο ενεργοποίησης εισαγωγών, δεν ελήφθη κανένα μέτρο. Για τους ανωτέρω λόγους, πρέπει να πραγματοποιηθούν αλλαγές για να διασφαλιστεί η ταχύτητα και η απλούστευση της εφαρμοστέας διαδικασίας προκειμένου να βελτιωθεί η ροή πληροφοριών μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Επιτροπής και των κρατών μελών, ειδικότερα μέσω της προσθήκης ενός μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης όταν σημειώνεται υπέρβαση του 80% των όγκων ενεργοποίησης, καθώς και μέσω της δημιουργίας ενός παρατηρητηρίου τιμών. | |||||||||||||||||||||
Τροπολογία 3 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 2 α (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 19/2013 Άρθρο 1 – στοιχείο η | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Τροπολογία 4 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 4 α (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 19/2013 Άρθρο 15 – παράγραφος 2 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
(http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A32013R0019) | ||||||||||||||||||||||
Αιτιολόγηση | ||||||||||||||||||||||
Το ΕΚ και το Συμβούλιο πρέπει να λαμβάνουν πληροφορίες σε μηνιαία βάση σχετικά με τις εισαγωγές μπανάνας και να προβαίνουν σε ανάλυση του αντίκτυπου των εισαγωγών αυτών πριν από την επίτευξη του κατώτατου ορίου. Στη συμφωνία ΕΕ/Κολομβίας προβλέπεται ότι: «εφόσον επιτευχθεί ο όγκος ενεργοποίησης...η ΕΕ μπορεί να αναστείλει προσωρινά τον προτιμησιακό δασμό» (παράρτημα Ι, προσάρτημα 1, τμήμα Α). Αυτό σημαίνει ότι ο μηχανισμός θα μπορούσε να ενεργοποιείται αυτομάτως μόλις επιτυγχάνεται ο όγκος ενεργοποίησης. | ||||||||||||||||||||||
Τροπολογία 5 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – στοιχείο β (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 19/2013 Άρθρο 15 – παράγραφος 2 α (νέα) | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Τροπολογία 6 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 4 γ (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 19/2013 Άρθρο 15 – παράγραφος 3 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
(http://eur-lex.europa.eu/legal-content/FR/TXT/HTML/?uri=CELEX:32013R0019&qid=1472813829241&from=FR) | ||||||||||||||||||||||
Τροπολογία 7 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 4 δ (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 19/2013 Άρθρο 15 – παράγραφος 3 α (νέα) | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Τροπολογία 8 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 4 ε (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 19/2013 Άρθρο 15 – παράγραφος 7 α (νέα) | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Τροπολογία 9 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 2 – σημείο 1 α (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 20/2013 Άρθρο 15 – παράγραφος 2 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
(http://eur-lex.europa.eu/legal-content/FR/TXT/?uri=CELEX%3A32013R0020) | ||||||||||||||||||||||
Αιτιολόγηση | ||||||||||||||||||||||
Το ΕΚ και το Συμβούλιο πρέπει να λαμβάνουν πληροφορίες σε μηνιαία βάση σχετικά με τις εισαγωγές μπανάνας και να προβαίνουν σε ανάλυση του αντίκτυπου των εισαγωγών αυτών πριν από την επίτευξη του κατώτατου ορίου. Στη συμφωνία ΕΕ/Κεντρικής Αμερικής προβλέπεται ότι: εφόσον επιτευχθεί ο όγκος ενεργοποίησης, η ΕΕ μπορεί να αναστείλει προσωρινά τον προτιμησιακό δασμό. Αυτό σημαίνει ότι ο μηχανισμός θα μπορούσε να ενεργοποιείται αυτομάτως μόλις επιτυγχάνεται ο όγκος ενεργοποίησης. | ||||||||||||||||||||||
Τροπολογία 10 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 2 – σημείο 1 β (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 20/2013 Άρθρο 15 – παράγραφος 2 α (νέα) | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Τροπολογία 11 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 2 – σημείο 1 γ (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 20/2013 Άρθρο 15 – παράγραφος 3 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
(http://eur-lex.europa.eu/legal-content/FR/TXT/?uri=CELEX%3A32013R0020) | ||||||||||||||||||||||
Τροπολογία 12 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 2 – σημείο 1 δ (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 20/2013 Άρθρο 15 – παράγραφος 3 α (νέα) | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Τροπολογία 13 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 2 – σημείο 1 ε (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 20/2013 Άρθρο 15 – παράγραφος 7 α (νέα) | ||||||||||||||||||||||
|
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΨΗΦΙΣΜΑ
ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΗ
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή συμφωνούν επί της αναγκαιότητας στενής συνεργασίας για τον έλεγχο της εφαρμογής της συμφωνίας, καθώς και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 19/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Ιανουαρίου 2013, σχετικά με την εφαρμογή της διμερούς ρήτρας διασφάλισης και του μηχανισμού σταθεροποίησης για τις μπανάνες στο πλαίσιο της συμφωνίας εμπορίου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Κολομβίας, του Ισημερινού και του Περού, αφετέρου (1). Προς τον σκοπό αυτό, συμφωνούν για τα ακόλουθα:
– Κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Επιτροπή τού κοινοποιεί οποιεσδήποτε συγκεκριμένες ανησυχίες της αφορούν την εκπλήρωση από την Κολομβία, τον Ισημερινό ή το Περού των υποχρεώσεών τους σχετικά με το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
– Εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει σύσταση για να κινηθεί έρευνα διασφάλισης, η Επιτροπή εξετάζει προσεκτικά αν πληρούνται οι προϋποθέσεις δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 19/2013 για αυτεπάγγελτη έναρξη. Σε περίπτωση που η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, υποβάλλει έκθεση στην αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην οποία περιλαμβάνεται επεξήγηση όλων των σχετικών με την έναρξη έρευνας παραγόντων.
– Η Επιτροπή προβαίνει σε αξιολόγηση της κατάστασης των ευρωπαίων παραγωγών μπανάνας, όπως αναφέρεται στο άρθρο 15 παράγραφος 7α του παρόντος κανονισμού, πριν από την 1η Ιανουαρίου 2019. Αν διαπιστωθεί σοβαρή επιδείνωσης ή απειλή σοβαρής επιδείνωσης της κατάστασης της αγοράς ή των ευρωπαίων παραγωγών, δύναται να προβλεφθεί η λήψη κατάλληλων μέτρων, είτε παράταση του μηχανισμού κατόπιν συμφωνίας με τις χώρες που είναι συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας, είτε αντισταθμιστικά μέτρα. Η Επιτροπή εξακολουθεί να πραγματοποιεί ετήσια ανάλυση της κατάστασης της ευρωπαϊκής αγοράς και των ευρωπαίων παραγωγών μετά το 2020, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μέτρα στήριξης, εφόσον κριθεί αναγκαίο.
ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΗ
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή συμφωνούν επί της σημασίας της στενής συνεργασίας για τον έλεγχο της εφαρμογής της εμπορικής συμφωνίας και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 20/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Ιανουαρίου 2013 σχετικά με την εφαρμογή της διμερούς ρήτρας διασφάλισης και του μηχανισμού σταθεροποίησης για τις μπανάνες στο πλαίσιο της συμφωνίας εμπορίου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Κόστα Ρίκα, του Ελ Σαλβαδόρ, της Γουατεμάλας, της Ονδούρας, της Νικαράγουας και του Παναμά, αφετέρου (1). Προς τον σκοπό αυτό, συμφωνούν για τα ακόλουθα:
– Κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Επιτροπή της κοινοποιεί οποιεσδήποτε συγκεκριμένες ανησυχίες που αφορούν την εκπλήρωση από την Κόστα Ρίκα, το Σαλβαδόρ, τη Γουατεμάλα, την Ονδούρα, τη Νικαράγουα και τον Παναμά, των υποχρεώσεών τους σχετικά με το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
– Εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει σύσταση για να κινηθεί έρευνα διασφάλισης, η Επιτροπή θα εξετάσει προσεκτικά αν πληρούνται οι προϋποθέσεις δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 20/2013 για αυτεπάγγελτη έναρξη. Σε περίπτωση που η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, υποβάλλει έκθεση στην αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην οποία περιλαμβάνεται επεξήγηση όλων των σχετικών με την έναρξη έρευνας παραγόντων.
– Η Επιτροπή προβαίνει σε αξιολόγηση της κατάστασης των ευρωπαίων παραγωγών μπανάνας, όπως αναφέρεται στο άρθρο 15 παράγραφος 7α του παρόντος κανονισμού, πριν από την 1η Ιανουαρίου 2019. Αν διαπιστωθεί σοβαρή επιδείνωσης ή απειλή σοβαρής επιδείνωσης της κατάστασης της αγοράς ή των ευρωπαίων παραγωγών, δύναται να προβλεφθεί η λήψη κατάλληλων μέτρων, είτε παράταση του μηχανισμού κατόπιν συμφωνίας με τις χώρες που είναι συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας, είτε αντισταθμιστικά μέτρα. Η Επιτροπή εξακολουθεί να πραγματοποιεί ετήσια ανάλυση της κατάστασης της ευρωπαϊκής αγοράς και των ευρωπαίων παραγωγών μετά το 2020, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μέτρα στήριξης, εφόσον κριθεί αναγκαίο.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
1. Η κατάσταση της αγοράς μπανάνας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
1.1 Κατανάλωση:
Η μπανάνα είναι το φρούτο με την υψηλότερη κατανάλωση στον κόσμο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί την πρώτη της αγορά και αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο των εξαγωγών παγκοσμίως. Το 2015, καταναλώθηκαν στην Ένωση 5,8 εκατομμύρια τόνοι, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί η ζήτηση. Οι Ευρωπαίοι εισάγουν κυρίως από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Η πρώτη χώρα εξαγωγής προς την Ένωση είναι ο Ισημερινός, που το 2015 εξήγαγε 1.360.811 τόνους μπανάνας. Ακολουθούν η Κολομβία (1.314.955 τόνοι το 2015) και η Κόστα Ρίκα (947.749 τόνοι το 2015). Η ΕΕ εισάγει συνολικά 5,2 εκατομμύρια τόνους μπανάνας, εκ των οποίων 1,1 εκατομμύρια τόνοι εισάγονται ατελώς από τις χώρες ΑΚΕ. Οι εισαγωγές αυτές αντιστοιχούν στο 88,7% της κατανάλωσης μπανάνας στην Ευρώπη. Το υπόλοιπο, ήτοι το 11,4%, της ευρωπαϊκής κατανάλωσης μπανάνας καλύπτεται από ευρωπαίους παραγωγούς. Με την πάροδο του χρόνου η κατανάλωση αυτή μειώθηκε, φθάνοντας στο 12,6% πριν τρία χρόνια. Από τη μείωση αυτή επωφελήθηκαν αποκλειστικά χώρες εκτός ΑΚΕ, καθώς κατά το ίδιο χρονικό διάστημα μειώθηκαν κατά 1,2% και οι ευρωπαϊκές εισαγωγές μπανάνας από τις χώρες ΑΚΕ.
1.2 Παραγωγή:
Το 2015, οι ευρωπαίοι παραγωγοί μπανάνας διέθεσαν στην εσωτερική αγορά 669.673 τόνους, ήτοι το σύνολο της παραγωγής τους κατ’ αποκλειστικότητα. Πέντε ευρωπαϊκά κράτη παράγουν μπανάνες. Πρώτος παραγωγός είναι η Ισπανία, η οποία αντιπροσωπεύει το ήμισυ της ευρωπαϊκής παραγωγής (381.827 τόνοι το 2015)· ακολουθεί η Γαλλία (263.022 τόνοι το 2015)· και μετά η Πορτογαλία (18.645 τόνοι το 2015). Η παραγωγή των τριών αυτών χωρών πραγματοποιείται αποκλειστικά στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειές τους: στις Καναρίους Νήσους (Ισπανία), στη Γουαδελούπη και τη Μαρτινίκα (Γαλλία), στη Μαδέρα και τις Αζόρες (Πορτογαλία). Τα άλλα δύο ευρωπαϊκά κράτη που παράγουν μπανάνες είναι η Κύπρος και η Ελλάδα, αλλά τα επίπεδα παραγωγής τους είναι χαμηλά.
Ο τομέας της παραγωγής μπανάνας διαδραματίζει σημαντικότατο οικονομικό ρόλο στις νησιωτικές αυτές περιφέρειες. Απασχολεί άμεσα ή έμμεσα 37.000 άτομα, με αποτέλεσμα να συνιστά μία εκ των κύριων οικονομικών δραστηριοτήτων των περιφερειών αυτών. Εγγυάται τη βιωσιμότητα της θαλάσσιας συγκοινωνίας και επιτρέπει ως εκ τούτου τον τακτικό ανεφοδιασμό των περιφερειών αυτών από την ηπειρωτική Ευρώπη και την απόσβεση του κόστους της νησιωτικής ζωής. Εξάλλου, ο τομέας έχει υποδειγματικές επιδόσεις όσον αφορά τη βιωσιμότητά του. Τα κοινωνικά, υγειονομικά και περιβαλλοντικά πρότυπα τα οποία τηρούν οι ευρωπαίοι παραγωγοί είναι από τα αυστηρότερα στον κόσμο. Στις Γαλλικές Αντίλλες, οι αρμόδιοι για τον τομέα έχουν επενδύσει στην επαγγελματική κατάρτιση προκειμένου να στηρίξουν την εφαρμογή καλών πρακτικών όσον αφορά την αειφόρο γεωργία, την έρευνα και την ανάπτυξη.
2. Η προστασία της μπανάνας, ενός ευαίσθητου αγροτικού προϊόντος, στο πλαίσιο των εμπορικών συμφωνιών.
2.1 Εξέλιξη της ευρωπαϊκής αγοράς:
Η ευρωπαϊκή αγορά μπανάνας άνοιξε σταδιακά στον ανταγωνισμό από παραγωγούς τρίτων χωρών. Η Ένωση αποφάσισε στο πλαίσιο της κοινής οργάνωσης αγοράς των γεωργικών προϊόντων, η οποία εγκρίθηκε τον Φεβρουάριο 1993, να παραχωρήσει στους παραγωγούς μπανάνας των χωρών ΑΚΕ ατελή πρόσβαση στην αγορά της. Ωστόσο, πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής, καθώς και οι Ηνωμένες Πολιτείες, αμφισβήτησαν αυτή την εμπορική προτίμηση, η οποία κρίνεται ότι εισάγει διακρίσεις σύμφωνα με το δίκαιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Σε συνέχεια απόφασης που εξέδωσε ο ΠΟΕ, η Ένωση χρειάστηκε να προβεί, στο πλαίσιο της συμφωνίας της Γενεύης του 2009, στην ετήσια κατάργηση δασμών ύψους 114 ευρώ/τόνο μέχρι το 2017 όσον αφορά τις μπανάνες που προέρχονται από χώρες εκτός ΑΚΕ.
Παράλληλα, τον Δεκέμβριο 2012 η Ένωση υπέγραψε συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με την Κολομβία και το Περού, καθώς και συμφωνία σύνδεσης με την Κεντρική Αμερική, που προβλέπουν τη σταδιακή κατάργηση δασμών για τη μπανάνα ύψους 75 ευρώ/τόνο μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2020. Ο Ισημερινός, που αποφάσισε να προσχωρήσει στη συμφωνία με την Κολομβία και το Περού αφότου αυτή είχε επικυρωθεί από τα συμβαλλόμενα μέρη, επίσης θα επωφεληθεί από την εν λόγω κατάργηση.
Αυτές οι δασμολογικές προτιμήσεις, οι οποίες παρέχονται στις χώρες που ανταγωνίζονται την Ένωση στην αγορά της μπανάνας, οδήγησαν στην αύξηση των εισαγωγών. Οι τελευταίες αυξήθηκαν κατά 3% το 2015, 6% το 2014 και 5% το 2013.
2.2 Οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί προστασίας της μπανάνας στο πλαίσιο της συμφωνίας:
Λόγω της μείωσης των δασμών για μπανάνες από χώρες εκτός ΑΚΕ, αυξήθηκε ο διεθνής ανταγωνισμός, με αποτέλεσμα να συμπεριλάβει η Επιτροπή τη μπανάνα στον κατάλογο ευαίσθητων γεωργικών προϊόντων της Ένωσης και να θεσπίσει εμπορικούς μηχανισμούς για να την προστατέψει. Η συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφενός και της Κολομβίας και του Περού, και μετέπειτα και του Ισημερινού, αφετέρου, καθώς και η συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κεντρικής Αμερικής εμπεριέχουν δύο μηχανισμούς προστασίας οι οποίοι καθιστούν αδύνατη την αποσταθεροποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς λόγω μαζικών εισαγωγών από μία ή περισσότερες από τις χώρες αυτές, κάτι που θα έβλαπτε τους παραγωγούς της Ένωσης. Οι κανονισμοί 19/2013 και 20/2013 του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου συνιστούν νομικές πράξεις οι οποίες περιγράφουν αναλυτικά τη λειτουργία των μηχανισμών αυτών και θέτουν σε εφαρμογή τις διατάξεις των συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών και σύνδεσης. Η τροποποίηση που πρότεινε η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη την προσχώρηση του Ισημερινού στη συμφωνία με την Κολομβία και το Περού.
Ο πρώτος εκ των δύο μηχανισμών είναι μια διμερής ρήτρα διασφάλισης, η οποία θα παραμείνει σε ισχύ για τα πρώτα δέκα έτη εφαρμογής της συμφωνίας. Η ρήτρα αυτή επιτρέπει τη σταθεροποίηση της κατάργησης των δασμών ή την αύξησή τους σε περίπτωση σημαντικής αύξησης των εισαγωγών με προέλευση την Κολομβία, το Περού, τον Ισημερινό ή την Κεντρική Αμερική, κάτι που ενδεχομένως θα έπληττε σοβαρά τους παραγωγούς της Ένωσης. Η προσχώρηση του Ισημερινού σε δεύτερη φάση σημαίνει ότι η ρήτρα θα εφαρμοστεί με καθυστέρηση στη χώρα αυτή σε σύγκριση με την Κολομβία και το Περού προκειμένου να ισχύσει για την ίδια περίοδο δέκα ετών για τον καθέναν από τους τρεις εμπορικούς εταίρους.
Ο δεύτερος μηχανισμός είναι σταθεροποιητικός. Έχει την ίδια ισχύ με τη ρήτρα, με τη διαφορά ότι δεν απαιτείται για την ενεργοποίησή του η έναρξη διαδικασίας έρευνας προκειμένου να εξακριβωθεί αν επήλθε ζημία. Μπορεί να ενεργοποιηθεί αφότου ο όγκος εισαγωγών μπανάνας στην Ένωση υπερβεί ένα όριο, το οποίο θα ορίζεται εκ νέου κάθε χρόνο για τα συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας. Έτσι καθίσταται πιο εύκολη η εφαρμογή του, καθώς η Επιτροπή οφείλει να αντιδράσει σε περίπτωση που ξεπερασθεί το όριο. Αφότου εξετάσει τον αντίκτυπο της υπέρβασης του ορίου στην ευρωπαϊκή αγορά, μπορεί να ενεργοποιήσει απευθείας τον μηχανισμό. Στην πράξη, η Επιτροπή δεν τον έχει ενεργοποιήσει ποτέ, παρά το γεγονός ότι το Περού υπερέβη το όριο επί τρία έτη, από το 2013 έως το 2015, και η Γουατεμάλα το 2015. Έκρινε τότε ότι δεν είχε αποσταθεροποιηθεί η ευρωπαϊκή αγορά και δεν δικαιολογείτο η ενεργοποίηση του μηχανισμού. Όπως και η ρήτρα διασφάλισης, ο μηχανισμός συνιστά προσωρινό μέτρο και θα πρέπει να πάψει να εφαρμόζεται την 1η Ιανουαρίου 2020.
3. Διασφάλιση καλύτερης προστασίας των ευρωπαίων παραγωγών.
3.1 Αύξηση της διαφάνειας:
Η τροποποίηση του κανονισμού θα πρέπει να εξασφαλίζει την αποτελεσματική προστασία των ευρωπαίων παραγωγών. Θα πρέπει να επιτρέπει τη βελτιωμένη πρόβλεψη και πρόληψη των αυξήσεων εισαγωγών μπανάνας στην Ένωση, καθώς τη βελτιωμένη αντιμετώπισή τους.
Για τον λόγο αυτόν, η εισηγήτρια προτείνει στην Επιτροπή να κρατά εφεξής ενήμερο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την εξέλιξη των εισαγωγών μπανάνας στην αγορά της Ένωσης προκειμένου να προλαμβάνεται ο κίνδυνος υπέρβασης του ορίου. Έτσι, σε περίπτωση σημαντικής αύξησης των εισαγωγών από ορισμένη χώρα, με κίνδυνο να ξεπερασθεί το όριο ενεργοποίησης του μηχανισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να ειδοποιήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η ειδοποίηση αυτή θα πρέπει να πραγματοποιείται εγγράφως.
Εξάλλου, η βάση δεδομένων Eurostat, την οποία χρησιμοποιεί η Επιτροπή για την αξιολόγηση των εξελίξεων στην ευρωπαϊκή αγορά μπανάνας, θα πρέπει να βελτιωθεί και να εναρμονισθεί προκειμένου να είναι δυνατή η ακριβής αξιολόγηση της κατάστασης της αγοράς της Ένωσης.
Τέλος, η εισηγήτρια επιθυμεί να εξετάσει η Επιτροπή τη διαμόρφωση του μηχανισμού σταθεροποίησης μετά το 2020 με στόχο την προστασία των ευρωπαίων παραγωγών από την αύξηση εισαγωγών με προέλευση τρίτες χώρες. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο κοινής δήλωσης με το Κοινοβούλιο, με δυνατότητα να συμμετάσχει και το Συμβούλιο. Αν δεν εγκρίνουν όλα τα κράτη μέλη την παράταση αυτή, θα πρέπει τότε η Επιτροπή να εξετάσει διορθωτικά μέτρα.
3.2 Διατήρηση των υψηλών προδιαγραφών του ευρωπαϊκού τομέα της μπανάνας:
Η σημασία του τομέα μπανάνας για την οικονομική ανάπτυξη πολυάριθμων εξόχως απόκεντρων ευρωπαϊκών περιφερειών, καθώς και οι προσπάθειες εντός του τομέα για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ενίσχυση της βιωσιμότητας της παραγωγής μπανάνας, πρέπει να λειτουργούν ως κίνητρο για την προστασία του τομέα αυτού και για την εξασφάλιση ότι οι διεθνείς συμφωνίες δεν απειλούν την παραγωγή αυτή.
Τα αυστηρά κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση στους παραγωγούς μπανάνας θα πρέπει να συνιστούν πλεονέκτημα για αυτούς.
Η εμπορική πολιτική μας θα πρέπει, λοιπόν, να συμβάλλει στην προστασία των υψηλών αυτών ευρωπαϊκών προτύπων, να στοχεύει στην υιοθέτηση ισοδύναμων προτύπων σε παγκόσμιο επίπεδο και να μη συμβάλλει στην υποβάθμισή τους.
Για τον λόγο τούτο, είναι απαραίτητη η επαρκής και αποτελεσματική προστασία της μπανάνας ως ευαίσθητου ευρωπαϊκού προϊόντος.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΡΜΟΔΙΑΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
Τίτλος |
Διμερής ρήτρα διασφάλισης και μηχανισμός σταθεροποίησης για τις μπανάνες στο πλαίσιο της συμφωνίας εμπορίου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Κολομβίας και του Περού, αφετέρου |
||||
Έγγραφα αναφοράς |
COM(2015)0220 – C8-0131/2015 – 2015/0112(COD) |
||||
Ημερομηνία υποβολής στο ΕΚ |
26.5.2015 |
|
|
|
|
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια |
INTA 8.6.2015 |
|
|
|
|
Γνωμοδοτικές επιτροπές Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια |
AGRI 8.6.2015 |
|
|
|
|
Αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει Ημερομηνία της απόφασης |
AGRI 17.6.2015 |
|
|
|
|
Εισηγητές Ημερομηνία ορισμού |
Marielle de Sarnez 15.6.2015 |
|
|
|
|
Εξέταση στην επιτροπή |
30.11.2015 |
31.8.2016 |
|
|
|
Ημερομηνία έγκρισης |
26.9.2016 |
|
|
|
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: –: 0: |
32 1 2 |
|||
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Laima Liucija Andrikienė, David Campbell Bannerman, Daniel Caspary, Marielle de Sarnez, Eleonora Forenza, Karoline Graswander-Hainz, Alexander Graf Lambsdorff, Bernd Lange, David Martin, Emmanuel Maurel, Emma McClarkin, Anne-Marie Mineur, Sorin Moisă, Alessia Maria Mosca, Franz Obermayr, Inmaculada Rodríguez-Piñero Fernández, Tokia Saïfi, Marietje Schaake, Helmut Scholz, Joachim Schuster, Joachim Starbatty, Iuliu Winkler, Jan Zahradil |
||||
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Eric Andrieu, Reimer Böge, José Bové, Edouard Ferrand, Gabriel Mato, Frédérique Ries, Jarosław Wałęsa |
||||
Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Werner Kuhn, Verónica Lope Fontagné, Francisco José Millán Mon, Cláudia Monteiro de Aguiar, Milan Zver |
||||
Ημερομηνία κατάθεσης |
29.9.2016 |
||||