SPRAWOZDANIE w sprawie podniesienia skuteczności współpracy na rzecz rozwoju
10.11.2016 - (2016/2139(INI))
Komisja Rozwoju
Sprawozdawca: Cristian Dan Preda
PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie podniesienia skuteczności współpracy na rzecz rozwoju
Parlament Europejski,
– uwzględniając szczyt Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie zrównoważonego rozwoju oraz dokument końcowy przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 25 września 2015 r., zatytułowany „Przekształcenie naszego świata – agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030”, a w szczególności cel nr 17 spośród określonych w tym dokumencie celów zrównoważonego rozwoju, zobowiązujący państwa będące członkami ONZ do wzmocnienia środków służących wdrożeniu agendy i ożywieniu globalnego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju[1],
– uwzględniając plan działania z Addis Abeby – dokument końcowy przyjęty podczas trzeciej międzynarodowej konferencji poświęconej finansowaniu rozwoju (Addis Abeba, Etiopia, w dniach 13–16 lipca 2015 r.) i zatwierdzony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w rezolucji nr 69/313 z dnia 27 lipca 2015 r.[2],
– uwzględniając sprawozdanie sekretarza generalnego ONZ pt. „Tendencje i postępy w ramach międzynarodowej współpracy na rzecz rozwoju”, przedstawione na Forum Współpracy Rozwojowej w dniach 24–27 lipca 2016 r. (E/2016/65)[3],
– uwzględniając deklarację paryską w sprawie skuteczności pomocy, przyjętą podczas drugiego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy w 2005 r., program działania z Akry przyjęty podczas trzeciego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy w 2008 r. w Akrze (Ghana)[4], a także wynik czwartego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy w Pusanie (Republika Korei) w grudniu 2011 r., na którym zainicjowano globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju (GPEDC)[5],
– uwzględniając deklarację z Dili z dnia 10 kwietnia 2010 r.[6], która dotyczy zaprowadzania pokoju i budowania państwowości, a także nowy ład na rzecz państw niestabilnych, zainicjowany w dniu 30 listopada 2011 r. podczas czwartego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy,
– uwzględniając komunikat z pierwszego posiedzenia wysokiego szczebla poświęconego globalnemu partnerstwu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju, które odbyło się w Meksyku w kwietniu 2014 r.[7],
– uwzględniając zaplanowane drugie posiedzenie wysokiego szczebla poświęcone globalnemu partnerstwu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju, które odbędzie się w Nairobi w dniach 28 listopada – 1 grudnia 2016 r.[8],
– uwzględniając sprawozdanie OECD/UNDP z postępów za 2014 r. pt. „W trosce o większą skuteczność współpracy na rzecz rozwoju”[9],
– uwzględniając konsensus organizacji społeczeństwa obywatelskiego z Siem Reap w sprawie międzynarodowych ram na rzecz skuteczności rozwoju z 2011 r.,
– uwzględniając art. 208 TFUE, w którym ograniczenie i eliminację ubóstwa określono jako podstawowy cel polityki UE w zakresie rozwoju i na podstawie którego wymaga się od Unii i jej państw członkowskich przestrzegania zobowiązań podjętych w kontekście ONZ i innych właściwych organizacji oraz brania pod uwagę celów współpracy na rzecz rozwoju we wdrażanych przez nie strategiach politycznych, które mogą mieć wpływ na kraje rozwijające się,
– uwzględniając Konsensus europejski w sprawie rozwoju z 2005 r.[10] oraz plany wypracowania nowego konsensusu w 2017 r.,
– uwzględniając unijny kodeks postępowania w sprawie komplementarności i podziału pracy w ramach polityki na rzecz rozwoju[11],
– uwzględniając skonsolidowany tekst ram działania na rzecz skuteczności pomocy[12], którego podstawą są konkluzje Rady z dnia 17 listopada 2009 r. poświęcone ramom działania na rzecz skuteczności pomocy, konkluzje Rady z dnia 14 czerwca 2010 r. poświęcone kwestii podziału pracy między poszczególne kraje oraz konkluzje Rady z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie przejrzystości i wzajemnej rozliczalności,
– uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 26 marca 2015 r. pt. „Rozpoczęcie stosowania unijnych ram wyników w zakresie międzynarodowej współpracy i rozwoju”[13] oraz konkluzje Rady z dnia 26 maja 2015 r. na temat ram wyników[14],
– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 17 marca 2014 r. w sprawie wspólnego stanowiska UE na pierwsze posiedzenie wysokiego szczebla poświęcone globalnemu partnerstwu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju[15],
– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 26 maja 2015 r. w sprawie nowego globalnego partnerstwa na rzecz eliminacji ubóstwa i na rzecz zrównoważonego rozwoju po roku 2015[16],
– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie intensyfikacji wspólnego programowania,[17]
– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 maja 2016 r. na temat sprawozdania rocznego za rok 2016 dla Rady Europejskiej poświęconego celom UE w zakresie pomocy rozwojowej[18],
– uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 22 czerwca 2015 r. pt. „Sprawozdanie za rok 2015 dotyczące rozliczalności w zakresie finansowania rozwoju – przegląd postępów UE i jej państw członkowskich”[19],
– uwzględniając globalną strategię UE w dziedzinie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – wspólna wizja, wspólne działania, silniejsza Europa, przedstawioną w czerwcu 2016 r. przez wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa[20],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie dalszych działań związanych z deklaracją paryską z 2005 r. w sprawie skuteczności pomocy[21],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2011 r. w sprawie przyszłości wsparcia budżetowego UE na rzecz krajów rozwijających się[22],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2011 r. w sprawie czwartego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy[23],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 grudnia 2013 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie koordynacji darczyńców w UE w zakresie pomocy rozwojowej[24],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 maja 2015 r. w sprawie finansowania rozwoju[25],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie sektora prywatnego i rozwoju[26],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie działań następczych i przeglądu programu działań do roku 2030[27],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 czerwca 2016 r. poświęconą sprawozdaniu UE za rok 2015 w sprawie spójności polityki na rzecz rozwoju[28],
– uwzględniając art. 52 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8-0322/2016),
A. mając na uwadze, że zasady ustalone na mocy deklaracji paryskiej i w ramach programu działania z Akry w dalszym ciągu w pełni obowiązują i dowiodły swojej wartości w zakresie poprawy jakości pomocy rozwojowej, jak i umacniania poparcia opinii społecznej dla niej w krajach jej udzielających;
B. mając na uwadze, że zobowiązania polityczne wysokiego szczebla podjęte w konsensusie z Monterrey (2002), deklaracja rzymska (2003), deklaracja paryska (2005), program działania z Akry (2008) i czwarte Forum w sprawie Skuteczności Pomocy w Pusanie (2011) mają ten sam cel, jakim jest poprawa jakości wdrażania i wykorzystywania oficjalnej pomocy rozwojowej oraz zarządzania nią z myślą o jej maksymalnym oddziaływaniu;
C. mając na uwadze, że zasady dotyczące skuteczności pomocy jednoznacznie przyczyniły się do postępów w realizacji milenijnych celów rozwoju w wielu krajach, ale postępy te są nierówne oraz nie wszystkie zasady zostały w pełni wdrożone we wszystkich krajach i za każdym razem;
D. mając na uwadze kluczową rolę, jaką globalne partnerstwo może odegrać we wdrażaniu programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 i osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju poprzez przesunięcie uwagi z koncepcji „skuteczności pomocy”, dotyczącej tradycyjnej oficjalnej pomocy rozwojowej, na koncepcję „skuteczności współpracy na rzecz rozwoju”;
E. mając na uwadze, że oficjalna pomoc rozwojowa może odegrać decydującą rolę w realizacji programu działań do roku 2030, zwłaszcza w krajach o niskim dochodzie oraz w związku ze zwalczaniem skrajnego ubóstwa i nierówności, jeżeli będzie lepiej ukierunkowana, a udzielając jej, będzie się przestrzegać zasad skutecznej współpracy na rzecz rozwoju, takich jak odpowiedzialność demokratyczna na szczeblu krajowym, dostosowanie, wzmocnienie zdolności na szczeblu lokalnym, przejrzystość i demokratyczna rozliczalność, koncentrowanie się na wynikach oraz integracyjność; podkreśla, że warunki pomocy powinny być zgodne z zasadami demokratycznej współodpowiedzialności;
F. mając na uwadze, że oprócz pomocy rozwojowej i współpracy na rzecz rozwoju niezbędne są inne instrumenty z dziedziny polityki rozwoju, aby skutecznie wyeliminować ubóstwo i dążyć do realizacji celów zrównoważonego rozwoju;
G. mając na uwadze, że pomoc budżetowa ma wiele zalet, takich jak odpowiedzialność państwa, dokładniejsza ocena wyników, większa spójność polityki, lepsza przewidywalność pomocy i optymalne wykorzystanie środków bezpośrednio na rzecz ludności;
H. mając na uwadze, że obok innych tradycyjnych rządowych i pozarządowych organizacji w dziedzinie rozwoju również sektor prywatny staje się prawdziwym partnerem we wdrażaniu naszych strategii rozwojowych w kontekście dążenia do zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu;
I. mając na uwadze, że sprawą zasadniczej wagi dla skuteczności pomocy jest równoległe realizowanie w krajach ją otrzymujących prowzrostowej polityki gospodarczej, która wprowadza mechanizmy gospodarki rynkowej, mobilizację prywatnego kapitału i reformę gruntów oraz otwiera stopniowo ich rynki na światową konkurencję;
J. mając na uwadze, że według badania Komisji rozdrobnienie pomocy stanowi dla Unii Europejskiej dodatkowy koszt rzędu 2–3 mld EUR rocznie;
K. mając na uwadze, że globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju to integracyjne forum skupiające rządy, organizacje dwu- i wielostronne, społeczeństwo obywatelskie, parlamenty, związki zawodowe i sektor prywatny na równi ze wszystkich krajów;
L. mając na uwadze, że globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju koncentruje się na działaniach podmiotów w dziedzinie rozwoju oraz na stosunkach między nimi, na skutecznym wdrażaniu strategii i programów rozwojowych, a także na monitorowaniu postępów w zakresie przestrzegania najważniejszych zasad ustalonych w ciągu ostatnich dziesięciu lat, aby poprawić skuteczność działań wszystkich podmiotów w dziedzinie rozwoju; mając na uwadze, że jego stanowisko w kwestii globalnych struktur rozwojowych służących nadzorowi nad realizacją programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 należy doprecyzować;
M. mając na uwadze, że kraje takie jak Chiny, Brazylia, Turcja, Rosja i Indie odgrywają coraz ważniejszą rolę jako nowi darczyńcy oraz w zakresie transferu wiedzy fachowej i technologii z dziedziny rozwoju, przede wszystkim dzięki własnym niedawnym i bieżącym doświadczeniom rozwojowym; mając na uwadze, że można zacieśnić ich współpracę z tradycyjnymi darczyńcami w zakresie promowania globalnych dóbr publicznych oraz bardziej zaakcentować ich zaangażowanie we współpracę na rzecz rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu w ramach globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju;
N. mając na uwadze, że Komisja odgrywa aktywną rolę w komitecie sterującym ds. globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju, a jeden ze współprzewodniczących jest z Holandii, a więc z państwa członkowskiego UE; mając na uwadze, że tę rolę współprzewodnictwa przejmują Niemcy;
O. mając na uwadze, że odpowiedzialność na szczeblu krajowym w ramach współpracy na rzecz rozwoju wymaga dostosowania się darczyńców do krajowych planów rozwojowych i celów zrównoważonego rozwoju uzgodnionych na arenie międzynarodowej, a także uczestnictwa na szczeblu krajowym w odniesieniu do kształtu i rozliczalności w procesie wdrażania planów i programów rozwojowych;
P. mając na uwadze, że pomoc przynosi podwójną korzyść, jeżeli nie służy jedynie finansowaniu projektów na rzecz rozwoju, ale jest wykorzystywana lokalnie, na produkowane na miejscu towary i świadczone tam usługi; mając zatem na uwadze, że usprawnienie systemów krajowych i krajowych systemów udzielania zamówień publicznych stanowi niezbędny element osiągnięcia skuteczności pomocy zgodnie z deklaracją paryską w sprawie skuteczności pomocy oraz wzmocnienia dobrych rządów i demokratycznej rozliczalności w krajach partnerskich;
Q. mając na uwadze, że programy współpracy na rzecz rozwoju dostosowane do potrzeb podmiotów udzielających pomocy oraz pomoc wiązana, w tym również w dziedzinie zamówień publicznych, mogą być wyrazem różnych interesów politycznych stojących niekiedy w sprzeczności z polityką rozwoju i mogących osłabiać zasadę odpowiedzialności na szczeblu krajowym oraz zrównoważony charakter pomocy rozwojowej i poczynione w przeszłości postępy w zakresie dostosowania, co może prowadzić do braku skuteczności i rosnącej zależności; mając na uwadze, że odpowiedzialność na szczeblu krajowym odgrywa ważną rolę, jeżeli chodzi o zagwarantowanie skutecznego rozwoju z perspektywy obywateli;
R. mając na uwadze, że obecnie w większym stopniu wykorzystuje się ramy wyników w celu oceny osiągnięć programów w zakresie współpracy na rzecz rozwoju, ale w dalszym ciągu wyzwaniem pozostaje pełna odpowiedzialność na szczeblu krajowym i wykorzystanie tych ram w krajach rozwijających się;
S. mając na uwadze, że w ramach etapu monitorowania globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju w 2016 r. nadal stwierdza się słabe postępy w korzystaniu z systemów krajowych oraz brak dalszych postępów w zakresie odejścia od pomocy wiązanej, która wciąż stanowi 80%, pozostając na najwyższym dotychczas poziomie osiągniętym w 2010 r.;
T. mając na uwadze, że parlamentarzyści z krajów partnerskich, organy lokalne i społeczeństwo obywatelskie w dalszym ciągu wyrażają niezadowolenie ze stopnia, w jakim są zaangażowane w programowanie i wdrażanie współpracy na rzecz rozwoju, a także z tego, jak się je informuje o tych aspektach;
U. mając na uwadze, że skuteczność rozwoju rozumiana jako skuteczne wykorzystanie wszystkich środków i zasobów na rzecz rozwoju, w tym również w celu ograniczenia ubóstwa, zależy zarówno od krajów udzielających pomocy, jak i krajów ją otrzymujących, a także od istnienia skutecznych i sprawnie działających instytucji i rozsądnych strategii, zaangażowania zainteresowanych podmiotów i społeczeństwa obywatelskiego na szczeblu lokalnym, praworządności, pluralistycznych rządów demokratycznych, istnienia skutecznych i przejrzystych mechanizmów monitorowania oraz zabezpieczeń przeciwko korupcji w krajach rozwijających się i przeciwko nielegalnym przepływom finansowym na szczeblu międzynarodowym; mając na uwadze, że globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju powinno odgrywać większą rolę w ułatwianiu i promowaniu postępów w odniesieniu do wymienionych wyżej czynników warunkujących rozwój;
V. mając na uwadze, że niezmiennym wyzwaniem pozostaje rozdrobnienie pomocy ze względu na wzrost liczby darczyńców i agencji niosących pomoc oraz brak koordynacji ich działań i projektów;
W. mając na uwadze ciągły rozwój współpracy południe–południe pomimo spowolnienia gospodarek wschodzących oraz spadku cen towarów;
X. mając na uwadze, że struktura rozwoju staje się coraz bardziej zróżnicowana, przy czym więcej ubogich osób mieszka w krajach o średnich dochodach niż w krajach o niskich dochodach; mając jednocześnie na uwadze, że wyzwania związane z rozwojem zmieniły swój charakter wraz z pojawieniem się nowych globalnych wyzwań, takich jak migracja, bezpieczeństwo żywnościowe, pokój i stabilizacja oraz zmiana klimatu;
1. apeluje do wszystkich podmiotów w zakresie rozwoju o kierowanie się zobowiązaniami podjętymi od Paryża do Pusanu oraz o odnowienie i zintensyfikowanie wysiłków mających na celu uczynienie współpracy na rzecz rozwoju jak najskuteczniejszą z myślą o realizacji ambitnych celów określonych w programie działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 oraz o jak najlepszym wykorzystaniu zasobów publicznych i prywatnych z korzyścią dla rozwoju;
2. wzywa do wykorzystania wszelkich narzędzi polityki rozwoju w celu wyeliminowania ubóstwa i realizacji celów zrównoważonego rozwoju; jest zdania, że skuteczność finansowania rozwoju należy oceniać na podstawie konkretnych rezultatów i w oparciu o jego wkład w politykę rozwoju jako taką;
3. podkreśla kluczową rolę oficjalnej pomocy rozwojowej w realizacji programu na rzecz skuteczności rozwoju, w eliminowaniu ubóstwa, ograniczaniu skali nierówności, w świadczeniu podstawowych usług publicznych i we wspieraniu dobrego zarządzania; podkreśla, że oficjalna pomoc rozwojowa jest elastyczniejsza, łatwiej przewidywalna i można ją łatwiej rozliczyć niż inne środki mogące wspierać rozwój;
4. przypomina, że finansowanie w wystarczającej wysokości to podstawowy warunek skutecznej współpracy na rzecz rozwoju; zwraca uwagę, że większość darczyńców udzielających oficjalnej pomocy rozwojowej nie wypełniła swojego zobowiązania do przeznaczania 0,7% DNB na pomoc rozwojową do 2015 r., co oznacza, że środki w wysokości ponad 2 bilionów USD nie trafiły do krajów rozwijających się, aby kraje te mogły realizować milenijne cele rozwoju;
5. wzywa Unię Europejską i jej państwa członkowskie do wypełnienia długofalowego zobowiązania dotyczącego przeznaczania 0,7 % DNB na pomoc, aby zwiększyć pomoc rozwojową, w tym również za pośrednictwem budżetu UE i Europejskiego Funduszu Rozwoju, a także do przyjęcia skutecznego planu gwarantującego wypełnienie tego zobowiązania poprzez realizację wyznaczonego celu w sposób przejrzysty, przewidywalny i umożliwiający rozliczalność; ostrzega przed rozmywaniem kryteriów dotyczących oficjalnej pomocy rozwojowej w celu pokrywania kosztów innych niż koszty bezpośrednio związane ze wspieraniem zrównoważonego rozwoju w krajach rozwijających się;
6. z niepokojem zauważa, że do połowy 2015 r. jedynie pięć państw członkowskich UE opublikowało plany wdrażania z Pusanu; wzywa państwa członkowskie do opublikowania planów wdrażania i informowania o wysiłkach podejmowanych przed drugim posiedzeniem wysokiego szczebla poświęconym globalnemu partnerstwu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju, które odbędzie się w Nairobi w dniach 28 listopada – 1 grudnia 2016 r.;
7. apeluje o to, aby w dokumencie końcowym z drugiego posiedzenia wysokiego szczebla jasno opisano i przydzielono zróżnicowane role i kompetencje podmiotów i instytucji do celów wdrażania programu i stosowania zasad, aby ułatwić postępy i przyszłą współpracę;
8. zwraca uwagę na wniosek z Meksyku dotyczący wprowadzenia piątej zasady skuteczności rozwoju, zgodnie z którą nikogo nie należy zostawiać w tyle; docenia znaczenie wyraźnego koncentrowania się w kontekście programu skuteczności rozwoju na ubogich, najsłabszych i marginalizowanych grupach społecznych przy jednoczesnym zwróceniu należytej uwagi na równouprawnienie płci oraz sytuacje konfliktów i niestabilności; stoi na stanowisku, że choć zasada ta odpowiada ogólnemu przesłaniu oraz nadrzędnemu zobowiązaniu wyrażonemu w programie działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, ewentualnemu jej wprowadzeniu powinny towarzyszyć poważne dyskusje i przemyślenia na temat jej praktycznego wdrożenia, zwłaszcza w odniesieniu do kwestii uwzględniania tej problematyki i powiązanych wskaźników;
9. podkreśla potrzebę ścisłego powiązania globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju z wdrożeniem programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 oraz planu działania z Addis Abeby; uważa, że globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju może być źródłem wartości dodanej, jeżeli wykonywana w jego ramach praca będzie strategicznie skoordynowana pod względem czasowym i organizacyjnym z pracami i harmonogramem Forum Współpracy Rozwojowej Rady Gospodarczo-Społecznej ONZ, Forum Finansowania Rozwoju i Forum Politycznego Wysokiego Szczebla ds. Zrównoważonego Rozwoju;
10. podkreśla, że globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju powinno odgrywać istotną rolę w odniesieniu do sprawdzonych empirycznie aspektów monitorowania i rozliczalności w kwestii zasad skuteczności dotyczących realizacji celów zrównoważonego rozwoju, a także w odniesieniu do wspierania ich pełniejszego wdrożenia przez wszystkie podmioty na szczeblu krajowym; podkreśla, że w ramach globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju należy udostępniać jasno zdefiniowane kanały współpracy dla konkretnych podmiotów w dziedzinie rozwoju, które nie są darczyńcami z OECD, takich jak nowi darczyńcy, władze lokalne i regionalne, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, prywatni filantropi, instytucje finansowe, przedsiębiorstwa z sektora prywatnego i związki zawodowe; uważa, że zasady przewodzenia globalnemu partnerstwu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju powinny odzwierciedlać różnorodność zainteresowanych stron;
11. przypomina, że 1% wzrostu w Afryce odpowiada ponad dwukrotnej wartości oficjalnej pomocy rozwojowej;
12. uważa, że w ramach globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju należy w sposób szczególny zadbać o postępy w realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 17, mianowicie w odniesieniu do monitorowania i rozliczalności, poprawy skuteczności pomocy, aspektów jakościowych i ilościowych dotyczących finansowania rozwoju, podatków i zdolności obsługi zadłużenia, mobilizowania sektora prywatnego i jego odpowiedzialności za zrównoważony rozwój, a także w odniesieniu do przejrzystości, spójności polityki, partnerstwa z udziałem wielu zainteresowanych stron oraz współpracy południe–południe i współpracy trójstronnej;
13. podkreśla istotną rolę, jaką ma do odegrania globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju w odniesieniu do wskaźnika celów zrównoważonego rozwoju 17.16.1, zwłaszcza w zakresie dążenia do skuteczniejszego i sprzyjającego włączeniu społecznemu partnerstwa obejmującego wiele zainteresowanych stron w celu wspierania i podtrzymania wdrażania programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, a to poprzez pomiar jakości wysiłków rozwojowych; z zadowoleniem przyjmuje etap monitorowania za 2016 r., zauważając jednocześnie, że wzrosła liczba partnerów w dziedzinie rozwoju zaangażowanych w to przedsięwzięcie, oraz oczekuje na publikację sprawozdania z postępów;
14. zachęca strony w ramach globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju do rozważenia możliwości utworzenia bardziej niezależnego i dysponującego odpowiednimi zasobami stałego sekretariatu na potrzeby partnerstwa w oparciu o działalność wspólnego zespołu wsparcia, a także wzywa państwa członkowskie UE i kraje partnerskie do wyznaczenia krajowych punktów kontaktowych;
15. zwraca uwagę, że Parlamentowi Europejskiemu należy zapewnić możliwość odgrywania kluczowej roli w ramach sprawowania demokratycznej kontroli nad wszystkimi strategiami politycznymi UE, w tym nad polityką rozwoju, i stanowczo zwraca się o regularne i terminowe otrzymywanie informacji na temat stanowisk zajmowanych przez Komisję w ramach komitetu sterującego ds. globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju;
16. z zadowoleniem przyjmuje poczynione postępy i zaleca Komisji podejmowanie dalszych wysiłków z myślą o tym, aby wszystkie zainteresowane podmioty miały dostęp do informacji na temat przejrzystości programowania współpracy na rzecz rozwoju, mechanizmów finansowania, projektów i przepływów pomocy, zwłaszcza w kontekście międzynarodowej inicjatywy na rzecz przejrzystości pomocy i unijnej strony internetowej poświęconej pomocy „EU Aid Explorer”; zwraca jednak uwagę, że w kwestii tej wciąż pozostaje wiele do zrobienia, a także pilnie domaga się podjęcia przez wszystkich darczyńców dalszych znaczących wysiłków z myślą o lepszej dostępności, terminowości i porównywalności informacji i danych; wzywa państwa członkowskie, które nie uczestniczą jeszcze w międzynarodowej inicjatywie na rzecz przejrzystości pomocy, do przyłączenia się do niej; apeluje do Komisji i państw członkowskich o wykorzystywanie dostępnych danych, a także o wspieranie krajów partnerskich poprzez promowanie wymiany informacji i dobrych praktyk w tej dziedzinie;
17. uważa, że monitorowanie, przeglądy i dzielenie się wiedzą na temat postępów w ramach rozwoju to elementy o kluczowym znaczeniu dla poprawy rozliczalności i wzmocnienia pozytywnych skutków współpracy, zwłaszcza na szczeblu krajowym; wobec tego wzywa Komisję do przedkładania, co najmniej co 24 miesiące, sprawozdań na temat wysiłków i planów działań UE i państw członkowskich mających na celu kompleksowe wdrożenie zasad z Pusanu; wzywa UE do dalszego wspierania krajów partnerskich w podejmowanych przez nie wysiłkach na rzecz poprawy ich zdolności administracyjnych i logistycznych, a w szczególności z myślą o usprawnieniu ich systemów statystycznych;
18. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy OECD, które mogą przyczynić się do ograniczenia nielegalnych przepływów finansowych, i wzywa społeczność międzynarodową do zacieśnienia współpracy w celu zwiększenia przejrzystości systemów podatkowych i ogólnie przepływów finansowych; zwraca w tym względzie uwagę na decydującą rolę i odpowiedzialność międzynarodowych firm oraz instytucji finansowych;
19. zwraca się do Komisji, delegatur UE i agencji państw członkowskich o informowanie parlamentów narodowych, a w miarę możliwości również władz lokalnych i regionalnych, podmiotów prywatnych oraz społeczeństwa obywatelskiego o programowaniu i zobowiązaniach finansowych w dziedzinie pomocy rozwojowej poprzez publikowanie dla poszczególnych krajów przeglądów na temat współpracy na rzecz rozwoju, które powinny zawierać w ogólnym zarysie informacje na temat strategicznych dokumentów, koordynacji darczyńców, rocznych planów działania, zaproszeń do przedstawiania projektów i udzielanych zamówień oraz innych stosowanych mechanizmów finansowania;
20. zachęca parlamenty krajów otrzymujących pomoc do przyjmowania narodowych strategii w zakresie pomocy rozwojowej w celu poprawy rozliczalności darczyńców i rządów otrzymujących pomoc, w tym władz lokalnych, oraz usprawnienia publicznego zarządzania finansami, podniesienia zdolności absorpcyjnej, wykorzenienia korupcji i wszelkich form trwonienia pomocy, zapewnienia skuteczności systemów podatkowych, a także z myślą o poprawie warunków dotyczących otrzymywania wsparcia budżetowego, a w dłuższej perspektywie – ograniczenia zależności od pomocy;
21. uważa, że należy wspierać przystąpienie wszystkich państw członkowskich do inicjatywy podatkowej z Addis Abeby, aby do 2020 r. podwoić pomoc techniczną mającą na celu wzmocnienie zdolności krajów partnerskich w dziedzinie opodatkowania;
22. apeluje do Komisji i państw członkowskich o dialog z parlamentami narodowymi krajów partnerskich w celu konstruktywnego wspierania procesu opracowywania takich strategii i uzupełniania ich o ustalenia dotyczące wzajemnej odpowiedzialności; z zadowoleniem przyjmuje starania Komisji mające na celu poprawę wewnętrznej rozliczalności w kontekście wsparcia budżetowego poprzez zwiększanie zdolności instytucjonalnych parlamentów narodowych i najwyższych organów kontroli;
23. podkreśla rolę, jaką w odniesieniu do rozwoju odgrywają obywatele, społeczności lokalne, wybrani przedstawiciele, organizacje religijne, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, środowisko akademickie, związki zawodowe i sektor prywatny, a także podkreśla, że wszystkie te podmioty powinny uczestniczyć na różnych szczeblach w promowaniu i realizacji programu na rzecz skuteczności pomocy i rozwoju; uważa, że aby ich wkład był skuteczny, muszą oni aktywnie angażować się w planowanie i wdrażanie, wzajemną rozliczalność i przejrzystość, monitorowanie i ocenę oraz że darczyńcy powinni działać bardziej przewidywalnie i szybciej, gdy pracują z tymi podmiotami w charakterze partnerów wykonawczych i partnerów świadczących podstawowe usługi, aby rzeczywiście dotrzeć do najmniej uprzywilejowanych grup społecznych;
24. podkreśla, że pomoc można utrzymać tylko wówczas, jeżeli otrzymujący ją są ponad wszelką wątpliwość zaangażowani i ponoszą odpowiedzialność; domaga się wspólnej odpowiedzialności za wyniki w zakresie rozwoju, w tym również za wdrożenie zasad stambulskich, oraz przypomina, że odpowiedzialność demokratyczna wymaga silnych instytucji będących w stanie w pełni zadbać o zaangażowanie lokalnych podmiotów w proces wdrażania, monitorowania i oceny programów rozwojowych;
25. podkreśla znaczenie umożliwienia organizacjom społeczeństwa obywatelskiego wypełniania ich roli jako niezależnych podmiotów w dziedzinie rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem sprzyjających warunków odpowiadających uzgodnionym prawom międzynarodowym i pozwalających na maksymalny wkład tych organizacji w rozwój; wyraża obawy w związku z kurczącymi się możliwościami w zakresie działalności organizacji społeczeństwa obywatelskiego w wielu krajach partnerskich; apeluje do Komisji o poprawę dostępności finansowania dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego;
26. z zadowoleniem przyjmuje postępy i zaangażowanie UE w odniesieniu do wspólnego programowania; zauważa, że wspólne programowanie powinno zmniejszyć rozdrobnienie pomocy i koszty transakcji, zwiększyć komplementarność dzięki lepszemu podziałowi pracy oraz rozszerzyć wewnętrzną i wzajemną rozliczalność, jak również poprawić przewidywalność współpracy na rzecz rozwoju, tym samym zapewniając wyraźne korzyści zarówno UE, jak i krajom partnerskim; zauważa, że wspólne programowanie było rozważane w 59 spośród 110 krajów partnerskich otrzymujących pomoc UE na rzecz rozwoju; wzywa państwa członkowskie UE i kraje partnerskie do intensywniejszego zaangażowania we wspólne programowanie w celu pełnego wykorzystania jego zalet we wszystkich możliwych krajach;
27. przypomina swój wniosek[29] dotyczący kodyfikacji oraz wzmocnienia mechanizmów i praktyk mających na celu zapewnienie lepszej komplementarności i skutecznej koordynacji w zakresie pomocy rozwojowej między państwami członkowskimi i instytucjami UE dzięki wprowadzeniu jasnych i możliwych do egzekwowania przepisów, zapewniających demokratyczną odpowiedzialność na szczeblu krajowym, harmonizację, dostosowanie do krajowych strategii i systemów, przewidywalność funduszy, przejrzystość i wzajemną rozliczalność; zwraca się do Komisji o dostarczenie informacji na temat braku działań następczych w związku z tym wnioskiem oraz o wskazanie, jakie alternatywne środki podjęła ona lub zamierza podjąć w tym zakresie;
28. przypomina, że UE i jej państwa członkowskie są zobowiązane do niewiązania pomocy oraz docenia postępy poczynione w tym zakresie; apeluje o dalsze wysiłki, aby jak najszybciej położyć kres praktyce wiązania pomocy stosowanej na szczeblu globalnym przez wszystkie podmioty udzielające pomocy rozwojowej, w tym również gospodarki wschodzące; apeluje do podmiotów udzielających pomocy o korzystanie w pierwszej kolejności z systemów udzielania zamówień publicznych w krajach partnerskich;
29. wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania nowych inicjatyw w celu zacieśnienia współpracy południe–południe i współpracy trójstronnej nad sztandarowymi projektami z udziałem nowych darczyńców i innych krajów o średnich dochodach w ramach wspólnych wysiłków zmierzających do opanowania globalnych wyzwań będących przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz bez utraty z pola widzenia celu, jakim jest wyeliminowanie ubóstwa; podkreśla potrzebę wykorzystania w pełni potencjału współpracy zdecentralizowanej z myślą o realizacji programu na rzecz skuteczności rozwoju, przy jednoczesnym przestrzeganiu wszelkich zasad gwarantujących przejrzystość, skuteczność i spójność oraz w trosce o unikanie dalszej fragmentacji międzynarodowych struktur w zakresie udzielania pomocy;
30. podkreśla, że pomoc na rzecz rozwoju może odegrać istotną rolę w walce z ubóstwem, w eliminowaniu nierówności i w promowaniu rozwoju, w szczególności w odniesieniu do krajów najsłabiej rozwiniętych, oraz w kwestii ułatwiania dostępu do usług publicznych dobrej jakości dla najbardziej potrzebujących i najsłabszych grup społecznych, a także w odniesieniu do mobilizacji innych czynników o decydującym znaczeniu systemowym, sprzyjających rozwojowi, takich jak promowanie równości płci (zgodnie z postanowieniami w ramach partnerstwa z Pusanu), edukacja i wzmocnienie systemów opieki zdrowotnej, w tym zwalczanie chorób wynikających z ubóstwa, jeśli stosuje się ją w kontekście usankcjonowanego, pluralistycznego sprawowania rządów opartych na praworządności i poszanowaniu praw człowieka;
31. podkreśla znaczenie celu zrównoważonego rozwoju nr 16 ogólnie dla skuteczności rozwoju i ostrzega, że pomoc rozwojowa nie może skutecznie pełnić swej roli w przypadku braku takich elementów jak pokój, poszanowanie praw człowieka, praworządność, bezstronny, skuteczny i niezależny system sądowy, uznane na szczeblu międzynarodowym społeczne, środowiskowe i pracownicze normy i zabezpieczenia dotyczące integralności instytucji publicznych i osób sprawujących funkcje, a także integracyjny, partycypacyjny i reprezentatywny proces podejmowania decyzji na wszystkich szczeblach oraz przejrzystość i rozliczalność;
32. przypomina, że korupcja w krajach otrzymujących pomoc, czy to bezpośrednio związana z pomocą rozwojową, czy też nie, stanowi poważne osłabienie demokratycznej legitymacji i poparcia publicznego dla pomocy na rzecz rozwoju w krajach udzielających pomocy; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje wszelkie środki mające na celu promowanie należytego zarządzania finansami oraz ostateczne wykorzenienie korupcji, lecz zauważa również, że sytuacja w wielu krajach partnerskich z definicji zakłada pewien stopień ryzyka;
33. wzywa państwa członkowskie oraz innych darczyńców do zwiększenia wysiłków i zasobów ludzkich w celu zapewnienia lepszej konceptualizacji skuteczności i dogłębnej analizy w kontekście niestabilności, sytuacji pokonfliktowej oraz w zakresie zapobiegania konfliktom, przy czym oczekiwane wyniki nie zawsze mogą być ujęte w formie danych i w ramach wyników;
34. jest przekonany, że sektor prywatny to ważny partner, jeżeli chodzi o realizację celów zrównoważonego rozwoju i zmobilizowanie dalszych zasobów z przeznaczeniem na rozwój; podkreśla, że z uwagi na coraz znaczniejszą rolę podmiotów sektora prywatnego w ramach współpracy na rzecz rozwoju muszą one dostosować się do zasad skuteczności rozwoju oraz przestrzegać zasad odpowiedzialności przedsiębiorstw podczas całego cyklu życia projektów; docenia wysiłki podejmowane przez niektóre podmioty sektora prywatnego z myślą o uwzględnieniu zobowiązań w dziedzinie praw człowieka, włączenia społecznego i zrównoważoności w ich podstawowym modelu prowadzenia działalności, a także apeluje o generalizację tego podejścia; zwraca uwagę na konieczność przestrzegania przez sektor prywatny zasad prawa międzynarodowego, norm społecznych i środowiskowych, globalnego paktu ONZ dotyczącego praw człowieka, wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka, podstawowych zasad prawa pracy MOP i konwencji ONZ przeciwko korupcji; wzywa Komisję do zadbania o to, aby przedsiębiorstwa prowadzące działalność z rajów podatkowych nie brały udziału w projektach finansowanych w ramach oficjalnej pomocy rozwojowej; jednocześnie podkreśla potrzebę dbania przez kraje partnerskie o warunki sprzyjające prowadzeniu działalności gospodarczej, co obejmuje również przejrzysty system prawny i takież ramy regulacyjne;
35. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, ESDZ, parlamentowi i rządowi Kenii jako gospodarzom drugiego posiedzenia wysokiego szczebla poświęconego globalnemu partnerstwu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju (GPEDC), współprzewodniczącym Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju GPEDC, OECD oraz Unii Międzyparlamentarnej.
- [1] http://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/70/1&Lang=E
- [2] http://www.un.org/esa/ffd/wp-content/uploads/2015/08/AAAA_Outcome.pdf
- [3] https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N16/132/05/PDF/N1613205.pdf?OpenElement
- [4] http://www.oecd.org/dac/effectiveness/34428351.pdf
- [5] http://www.oecd.org/dac/effectiveness/49650173.pdf
- [6] http://www.g7plus.org/sites/default/files/resources/Dili%20Declaration%20and%20g7%2B%20Statement%20%5BENGLISH%5D.pdf
- [7] http://effectivecooperation.org/2014/03/draft-communique-for-the-first-high-level-meeting-of-the-global-partnership/
- [8] http://effectivecooperation.org/events/2016-high-level-meeting/
- [9] http://effectivecooperation.org/wp-content/uploads/2016/05/4314021e.pdf
- [10] Dz.U. C 46 z 24.2.2006, s. 1.
- [11] Konkluzje Rady 9558/07 z dnia 15.5.2007 r.
- [12] 18239/10
- [13] SWD(2015)0080 - http://ec.europa.eu/europeaid/staff-working-document-launching-eu-international-cooperation-and-development-results-framework_en
- [14] http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9145-2015-INIT/pl/pdf
- [15] http://www.consilium.europa.eu/en/workarea/downloadasset.aspx?id=15603
- [16] http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9241-2015-INIT/pl/pdf
- [17] http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-8831-2016-INIT/pl/pdf
- [18] http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-8822-2016-INIT/pl/pdf
- [19] SWD(2015)0128 - http://ec.europa.eu/europeaid/sites/devco/files/eu-financing-for-development-accountability-report-2015-staff-working-document_en.pdf
- [20] Dokument Rady 10715/16.
- [21] Dz.U. C 279E z 19.11.2009, s. 100.
- [22] Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0317.
- [23] Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0460.
- [24] Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0558.
- [25] Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0196.
- [26] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0137.
- [27] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0224.
- [28] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0246.
- [29] Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0558.
UZASADNIENIE
UE od wielu lat angażuje się poprzez współpracę na rzecz rozwoju w poprawę skuteczności pomocy i rozwoju.
W grudniu 2016 r. przypada piąta rocznica przyjęcia partnerstwa z Pusanu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju. Jednocześnie pod koniec listopada 2016 r. zwołane zostanie w Nairobi (Kenia) drugie posiedzenie wysokiego szczebla globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju (GPEDC), które monitoruje wdrażanie zobowiązań podjętych w Pusanie.
W poprzedniej kadencji Parlament Europejski zajął stanowisko w kwestii zwiększenia skuteczności pomocy, obecnie ujęte w szerszym pojęciu skuteczności rozwoju, zapewniając swój wkład z myślą o czwartym Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy.
Po pięciu latach ważne jest, by podsumować realizację globalnych zobowiązań dotyczących skuteczności pomocy i rozwoju. Jest to również dobra okazja do przeanalizowania, w jaki sposób zwiększenie skuteczności pomocy i rozwoju mogłoby się przyczynić do realizacji celów zrównoważonego rozwoju i planu działania z Addis Abeby dotyczącego finansowania rozwoju. W kontekście nowego programu działań do roku 2030 oraz ze względu na konieczność „uzyskania więcej mniejszym nakładem środków” skuteczniejsze udzielanie pomocy i współpraca na rzecz rozwoju są nadal niezbędne, by pomóc w ograniczeniu ubóstwa, zwiększeniu odporności krajowej oraz wzmocnieniu pozycji społeczności lokalnych.
Budowanie na dorobku prawnym Wspólnoty i utrzymywanie impulsu politycznego w zakresie skuteczności rozwoju
Zobowiązania podjęte w Pusanie, oparte na dorobku deklaracji paryskiej z 2005 r. oraz planu działania z Akry z 2008 r., pomogły określić międzynarodową normę dotyczącą skuteczności pomocy mającą zastosowanie do wszystkich podmiotów w dziedzinie rozwoju. Z czasem opracowano cztery zasady skuteczności pomocy, mianowicie rozliczalność priorytetów rozwojowych w krajach rozwijających się, nacisk na wyniki poprzez działania trwale ograniczające ubóstwo i skalę nierówności w krajach rozwijających się, sprzyjające włączeniu społecznemu partnerstwo na rzecz rozwoju oparte na wzajemnym szacunku, przejrzystość i wspólna odpowiedzialność, które po dzień dzisiejszy są aktualne i dowiodły swej wartości pod względem poprawy jakości pomocy, wspierając postępy danych krajów w realizacji milenijnych celów rozwoju oraz pozyskanie poparcia społecznego w krajach będących donatorami.
Jednocześnie partnerstwo z Pusanu było przez wielu postrzegane jako wizjonerskie porozumienie, które oznaczało zmianę paradygmatu w naszym sposobie myślenia o współpracy na rzecz rozwoju i jej realizacji poprzez przejście od skuteczności pomocy do skuteczności rozwoju i od perspektywy północ/południe – darczyńca/beneficjent do modelu kładącego nacisk również na pozapomocowych aspektach finansowania i partnerstwie.
Czwarte Forum Wysokiego Szczebla zainicjowało również mechanizm instytucjonalny – GPEDC – który okazał się przydatny w pogłębianiu globalnego dialogu w sprawie skuteczności pomocy i rozwoju oraz zapewnieniu rozliczalności za zobowiązania podjęte w tej dziedzinie.
Globalne partnerstwo opiera się na porozumieniu o partnerstwie z Pusanu z grudnia 2011 r., które poparło 161 państw i terytoriów oraz 54 organizacje międzynarodowe. Jednym z jego głównych elementów jest jego integracyjność, ponieważ skupia ono szerokie spektrum zainteresowanych stron, nie tylko rządy oraz organizacje międzynarodowe i regionalne, ale także parlamenty krajowe, społeczeństwo obywatelskie i sektor prywatny, w celu promowania i wspierania skutecznej współpracy na rzecz rozwoju. GPEDC stanowi również użyteczną strukturę służącą współpracy z nowymi lub potencjalnymi darczyńcami oraz staraniom na rzecz promowania bardziej jednolitego pojmowania istoty skuteczności rozwoju.
Zdaniem sprawozdawcy drugie posiedzenie wysokiego szczebla GPEDC zakończy się sukcesem, jeśli uda się znaleźć nowatorskie podejście do zrównoważonego rozwoju i określić wyraźnie i w zróżnicowany sposób role i zakres odpowiedzialności poszczególnych podmiotów działających w dziedzinie rozwoju. W kontekście realizacji programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 coraz częściej pojawiają się wezwania do uruchomienia i skutecznego wykorzystania współpracy na rzecz rozwoju, a GPEDC nadaje się dobrze do przewodzenia takim staraniom, pod warunkiem że w zarządzie będzie jasność co do wkładu każdego podmiotu działającego w dziedzinie rozwoju. Zasadnicze znaczenie ma również fakt, że posiedzenie w Nairobi przyczynia się do utrzymania impulsu politycznego w odniesieniu do skuteczności pomocy i rozwoju w kontekście realizacji programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030.
Lepsze kształtowanie globalnych struktur rozwojowych
UE, która odegrała znaczącą rolę zarówno w tworzeniu obowiązujących norm dotyczących skuteczności pomocy i rozwoju, jak i programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, powinna nadal pełnić wiodącą rolę w tych kwestiach i wnosić wkład w rozważania na temat powiązań i synergii pomiędzy tymi aspektami, ponieważ obecnie weszliśmy już w etap realizacji.
Plan działania z Addis Abeby doprowadził do utworzenia Forum Finansowania Rozwoju Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ (ECOSOC), w uzupełnieniu odbywającego się co dwa lata Forum Współpracy Rozwojowej ECOSOC, które ma stanowić globalne forum wymiany wiedzy na temat tendencji i postępów w zakresie międzynarodowej współpracy na rzecz rozwoju, przy czym GPEDC wnosi szczególną perspektywę dzięki ukierunkowaniu na stosunki pomiędzy podmiotami w dziedzinie rozwoju oraz monitorowaniu postępów w zakresie zasad dotyczących skuteczności pomocy i rozwoju. Globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju (GPEDC) może być źródłem wartości dodanej dla innych forów zaangażowanych w realizację programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 i związanych z tym programem działań następczych, jeżeli jego prace będą przeprowadzane etapami i dostosowywane w sposób strategiczny. W ten sposób GPEDC pozostałoby istotnym podmiotem w nowej globalnej strukturze rozwojowej i mogłoby się skutecznie przyczyniać do uwzględniania zasad skutecznej współpracy na rzecz rozwoju w działaniach następczych Forum Finansowania Rozwoju, Forum Współpracy Rozwojowej oraz dyskusjach Forum Politycznego Wysokiego Szczebla ds. Zrównoważonego Rozwoju.
Jednym z obszarów, w których GPEDC mogłoby wnieść znaczący wkład, jest odpowiedzialność za skuteczność rozwoju ukierunkowana na realizację celów zrównoważonego rozwoju. Utworzone przez nie ramy monitorowania okazały się przydatne w prowadzeniu opartego na faktach dialogu na temat sposobów uczynienia współpracy na rzecz rozwoju skuteczniejszą, przy czym w przyszłości mogą one zostać wzmocnione i dostosowane. Ponadto GEPDC ma duży potencjał, by zapewniać kanały współpracy z wieloma podmiotami spoza kręgu darczyńców OECD.
Inne obszary wskazane przez sprawozdawcę, w których GPEDC mogłoby przyczynić się do poprawy sytuacji, to odegranie wiodącej roli w zapewnianiu postępu w realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 17 w odniesieniu do szeregu kwestii oraz wspieranie realizacji programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 na szczeblu krajowym.
Przyspieszenie realizacji programu na rzecz skuteczności rozwoju
Unia Europejska podjęła istotne działania zmierzające do zwiększenia przejrzystości pomocy, poprawy wspólnego programowania, zajęcia się kwestią konfliktów i niestabilności, jak również pomiaru wyników. W odniesieniu do tej ostatniej kwestii, zainicjowane w marcu 2015 r. unijne ramy wyników to krok w kierunku zwiększenia rozliczalności, przejrzystości i wyeksponowania pomocy UE.
W szczególności należy docenić postęp w zakresie wspólnego programowania, które stosowane jest obecnie w odniesieniu do ponad połowy krajów partnerskich przyjmujących pomoc UE na rzecz rozwoju. Jednak Parlament Europejski sformułował w swojej rezolucji z dnia 13 grudnia 2013 r. w sprawie koordynacji darczyńców w UE w zakresie pomocy rozwojowej szereg zaleceń dla Komisji, m.in. wniosek dotyczący kodyfikacji oraz wzmocnienia mechanizmów mających na celu zapewnienie skutecznej koordynacji w zakresie pomocy rozwojowej z jasnymi i możliwymi do egzekwowania przepisami dotyczącymi takich kwestii jak demokratyczna odpowiedzialność, dostosowanie do krajowych strategii i systemów, przewidywalność funduszy i wzajemna rozliczalność. Zdaniem sprawozdawcy należałoby dążyć do uzyskania wyjaśnień od Komisji Europejskiej w sprawie działań podejmowanych w następstwie wniosku Parlamentu, ponieważ wiele z tych działań ma istotne znaczenie, aby UE mogła dawać przykład w tej dziedzinie.
Oprócz owych aspektów sprawozdawca pragnie podkreślić, że należy zrobić jeszcze więcej, zarówno na szczeblu unijnym, jak i światowym, aby zwiększyć skuteczność pomocy i współpracy rozwojowej.
W sprawozdaniu wskazano szereg kwestii, które mogłyby przyczynić się do przyspieszenia realizacji programu na rzecz skuteczności rozwoju.
UE i jej państwa członkowskie mogą na przykład opracować nowe inicjatywy mające na celu rozwój projektów w zakresie współpracy trójstronnej, obejmujące nowych darczyńców i kraje o średnich dochodach. UE, w tym na szczeblu delegatur, a także państwa członkowskie mogłyby być bardziej proaktywne i systematyczne w odniesieniu do angażowania parlamentów krajowych, władz lokalnych, społeczeństwa obywatelskiego oraz podmiotów prywatnych w programowanie i zobowiązania finansowe w dziedzinie pomocy rozwojowej poprzez publikowanie dla poszczególnych krajów przeglądów na temat współpracy na rzecz rozwoju.
Sprawozdawca pragnie ponadto podkreślić, że prawowite, umożliwiające włączenie społeczne sprawowanie rządów, oparte na praworządności i poszanowaniu praw człowieka w krajach rozwijających się, jest nieodzownym elementem pomocy rozwojowej umożliwiającym właściwe wypełnianie jej roli w ograniczaniu ubóstwa oraz poprawie sytuacji i szans ludzi. Cel zrównoważonego rozwoju nr 16 ma zatem zasadnicze znaczenie dla skuteczności rozwoju.
Dalsze zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego i wybranych przedstawicieli w realizację programu na rzecz skuteczności rozwoju powinno pozostać priorytetem. W szczególności, zgodnie z logiką demokratycznej odpowiedzialności, należy zapewnić odpowiednie wsparcie parlamentom państw otrzymujących pomoc, aby umożliwić im przyjęcie krajowych strategii politycznych w zakresie pomocy rozwojowej, rozwój ich potencjału oraz poprawę rozliczalności na szczeblu krajowym.
*
Na Unii Europejskiej jako największym na świecie darczyńcy pomocy rozwojowej spoczywa szczególna odpowiedzialność za poprawę skuteczności i rozliczalności pomocy unijnej na całym świecie. Oprócz tego UE powinna przewodzić światowym staraniom na rzecz przyspieszenia realizacji programu na rzecz skuteczności rozwoju i dopilnować, by przejrzystość, dobre rządy i praworządność w krajach rozwijających się pozostały kwestiami priorytetowymi.
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
Data przyjęcia |
8.11.2016 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
22 3 0 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Louis Aliot, Nicolas Bay, Beatriz Becerra Basterrechea, Ignazio Corrao, Raymond Finch, Enrique Guerrero Salom, Maria Heubuch, György Hölvényi, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Arne Lietz, Linda McAvan, Norbert Neuser, Cristian Dan Preda, Elly Schlein, Eleni Theocharous, Paavo Väyrynen, Bogdan Brunon Wenta, Anna Záborská |
||||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Marina Albiol Guzmán, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Bernd Lucke, Paul Rübig, Judith Sargentini, Patrizia Toia |
||||
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego |
Maria Grapini |
||||
GŁOSOWANIE KOŃCOWE IMIENNEW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
22 |
+ |
|
ALDE |
Beatriz Becerra Basterrechea, Paavo Väyrynen |
|
ECR |
Bernd Lucke, Eleni Theocharous |
|
EFDD |
Ignazio Corrao |
|
ENF |
Louis Aliot, Nicolas Bay |
|
GUE/NGL |
Marina Albiol Guzmán |
|
PPE |
Agustín Díaz de Mera García Consuegra, György Hölvényi, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Cristian Dan Preda, Paul Rübig, Bogdan Brunon Wenta, Anna Záborská |
|
S&D |
Maria Grapini, Enrique Guerrero Salom, Arne Lietz, Linda McAvan, Norbert Neuser, Elly Schlein, Patrizia Toia |
|
3 |
- |
|
EFDD |
Raymond Finch |
|
Verts/ALE |
Maria Heubuch, Judith Sargentini |
|
0 |
0 |
|
|
|
|
Objaśnienie używanych znaków:
+ : za
- : przeciw
0 : wstrzymali się