ΣΥΣΤΑΣΗ σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για την σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Τουβαλού σχετικά με την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης για βραχεία διαμονή

15.11.2016 - (09764/2016– C8-0268/2016 – 2016/0100(NLE)) - ***

Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
Εισηγήτρια Mariya Gabriel

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για την σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Τουβαλού σχετικά με την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης για βραχεία διαμονή

(09764/2016– C8-0268/2016 – 2016/0100(NLE))

(Έγκριση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου (09764/2016),

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Τουβαλού σχετικά με την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης για βραχεία διαμονή (09760/2016),

–  έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 77, παράγραφος 2 στοιχείο α) και το άρθρο 218, παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) v), της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C8-0268/2016),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 99 παράγραφος 1 πρώτο και τρίτο εδάφιο, και παράγραφος 2 καθώς και το άρθρο 108 παράγραφος 7 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A8-0333/2016),

1.  εγκρίνει τη σύναψη της συμφωνίας·

2.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και στο Τουβαλού.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

Το πλαίσιο των σχέσεων και οι γενικές διατάξεις της συμφωνίας

Οι σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Κράτους του Τουβαλού διέπονται από τη συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ των μελών της ομάδας των Κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, αφενός, και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφετέρου, καλούμενη «Συμφωνία του Κοτονού».

Στο πλαίσιο της τροποποίησης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 539/2001 από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 509/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, το Κράτος του Τουβαλού μεταφέρθηκε στο Παράρτημα ΙΙ, το οποίο περιλαμβάνει τον κατάλογο των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης για την διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών. Ο τροποποιημένος κανονισμός αριθ. 539/2001 ισχύει για όλα τα κράτη μέλη, πλην Ιρλανδίας και Ηνωμένου Βασιλείου.

Μετά την έγκριση του εν λόγω κανονισμού στις 20 Μαΐου 2014, στις 9 Οκτωβρίου 2014 το Συμβούλιο ενέκρινε απόφαση με την οποία εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να αρχίσει διαπραγματεύσεις για την σύναψη διμερούς συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Κράτους του Τουβαλού. Οι διαπραγματεύσεις άρχισαν στις 19 Νοεμβρίου 2014 και περατώθηκαν στις 8 Οκτωβρίου 2015. Η υπογραφή της συμφωνίας αυτής έλαβε χώρα την 1η Ιουλίου 2016 στις Βρυξέλλες. Έκτοτε, η συμφωνία ισχύει σε προσωρινή βάση, εν αναμονή της έγκρισης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στις 16 Ιουλίου 2016 το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει την έγκριση του Kοινοβουλίου.

Η υπογραφείσα συμφωνία προβλέπει δυνατότητα μετάβασης χωρίς θεώρηση για τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για τους πολίτες του Τουβαλού όταν ταξιδεύουν στο έδαφος του άλλου συμβαλλόμενου μέρους για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τις 90 ημέρες εντός οιασδήποτε περιόδου 180 ημερών. Η απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης καλύπτει όλες τις κατηγορίες προσώπων (κατόχους κοινών, διπλωματικών, υπηρεσιακών/επίσημων ή ειδικών διαβατηρίων) που ταξιδεύουν για οποιονδήποτε λόγο, εκτός από την άσκηση αμειβόμενης δραστηριότητας.

Αιτιολόγηση της εισηγήτριας

Η ως άνω συμφωνία απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για βραχεία διαμονή συμβάλλει καθοριστικά στην εμβάθυνση των σχέσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Κράτους του Τουβαλού- προσλαμβάνοντας μια ισχυρή πολιτική σημασία στο πλαίσιο της Συμφωνίας Κοτονού – και συνιστά ένα συμπληρωματικό μέσον ενίσχυσης των οικονομικών και πολιτιστικών σχέσεων και εντατικοποίησης του πολιτικού διαλόγου για διάφορα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών.

Η εισηγήτρια παρατηρεί ότι η συμφωνία απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης θα έχει θετικό αντίκτυπο διότι απλοποιεί τις διαδικασίες ταξιδίου για τους επιχειρηματίες, διευκολύνοντας τις επενδύσεις και τον τουρισμό. Επί πλέον, θα ενθαρρύνει τις απευθείας επαφές μεταξύ ευρωπαίων πολιτών και πολιτών του Τουβαλού.

Η οικονομία του Τουβαλού στηρίζεται κατά πρώτο λόγο στις υπηρεσίες (πάνω από το 60% του ΑΕΠ), συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών που σχετίζονται με το διαδίκτυο, μεταξύ των οποίων και η πώληση αδειών για τη χρήση του ονόματος χώρου .tv, που αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για το κράτος. Οι τομείς της γεωργίας και της αλιείας συμβάλλουν με ποσοστό άνω του 20% στο ΑΕΠ. Η χορήγηση αλιευτικών αδειών αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για τη χώρα. Ο τουρισμός είναι σχετικά περιορισμένος, με λιγότερους από 2000 ταξιδιώτες ετησίως, προερχόμενους στην πλειονότητά τους από άλλες χώρες του Ειρηνικού. Τα νησιά Τουβαλού συνεχίζουν να εξαρτώνται από τη διεθνή αναπτυξιακή βοήθεια και μεγάλες οικονομικές ανισότητες εξακολουθούν να υπάρχουν μεταξύ των νησιών του αρχιπελάγους. Τούτη την περίοδο, η ΕΕ διαπραγματεύεται μια συνολική συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης με 14 χώρες της περιοχής του Ειρηνικού, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και το Κράτος του Τουβαλού. Η εισηγήτρια τονίζει ότι η συμφωνία απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης είναι μια επί πλέον απόδειξη της δέσμευσής μας έναντι αυτής της περιοχής, για μια ενισχυμένη εταιρική σχέση.

Σε πολιτικό επίπεδο, το Κράτος του Τουβαλού είναι ένα σταθερό και δημοκρατικό κοινοβουλευτικό καθεστώς, μέλος της Κοινοπολιτείας. Τα δυο βασικά θέματα του πολιτικού διαλόγου μεταξύ ΕΕ και Τουβαλού είναι αφενός η προστασία του περιβάλλοντος και η κλιματική αλλαγή και αφετέρου η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας ανδρών-γυναικών. Επειδή η χώρα είναι μια από τις φτωχότερες του Ειρηνικού και μια από τις πλέον εκτεθειμένες στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η συσχέτιση κλιματικής αλλαγής και ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί αντικείμενο χωριστής κοινής εργασίας και εξέτασης. Η συμφωνία είναι επίσης μια ένδειξη υποστήριξης προς τη συγκεκριμένη χώρα και μας επιτρέπει να συνεχίσουμε έναν ισορροπημένο, τακτικό και ουσιώδη πολιτικό διάλογο πάνω σε αυτά τα ζητήματα, που συνεχίζουν να αποτελούν προτεραιότητες για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ως προς την κινητικότητα, βάσει των διαθέσιμων στοιχείων το ποσοστό αρνήσεων χορήγησης θεώρησης σε υπηκόους του Τουβαλού, όπως και των άλλων νησιωτικών κρατών του Ειρηνικού, είναι πολύ χαμηλό. Αντίθετα, η αίτηση χορήγησης θεώρησης είναι πολύπλοκη για έναν υπήκοο του Τουβαλού (πριν από την έναρξη προσωρινής ισχύος της συμφωνίας), λόγω της γεωγραφικής απόστασης των προξενείων των χωρών του Σένγκεν. Το 2014 και 2015, δεν καταγράφηκε στην επικράτεια της Ένωσης καμία σύλληψη υπηκόου του Τουβαλού σε καθεστώς παρατυπίας, καμία περίπτωση απαγόρευσης εισόδου στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης και καμία περίπτωση απόφασης επαναπατρισμού. Αφετέρου, καμία αίτηση χορήγησης ασύλου δεν κατατέθηκε από υπηκόους αυτής της χώρας. Επί πλέον, οι μεταναστευτικές ροές κατευθύνονται περισσότερο προς την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, συμπεριλαμβανομένης της μετανάστευσης που συνδέεται με την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της στα νησιωτικά κράτη σαν το Τουβαλού. Η συγκεκριμένη χώρα επομένως δεν συνιστά καμία απειλή από άποψη παράτυπης μετανάστευσης ή μεταναστευτικής ροής, ούτε και από άποψη ασφάλειας και δημόσιας τάξης.

Τέλος, η εισηγήτρια υπογραμμίζει ότι η απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης συνιστά ένα μη αμελητέο μέσο για την αμοιβαία προσέγγιση των λαών της Ευρώπης και του Ειρηνικού. Η συμφωνία απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης επιτρέπει στους πολίτες όχι μόνο να επωφεληθούν πλήρως και με χειροπιαστό τρόπο της εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ, αλλά επίσης και να συμμετάσχουν σ’ αυτή ταξιδεύοντας με μειωμένο οικονομικό και πρακτικό κόστος.

Στο πλαίσιο αυτό, η εισηγήτρια χαιρετίζει τον ρόλο που έχουν διαδραματίσει τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ, τα οποία συνέβαλαν τα μέγιστα στην σύναψη της παρούσας συμφωνίας η οποία, επιπλέον, θα διευκολύνει την συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις της ΚΣΙΕ ΑΚΕ-ΕΕ.

Εφαρμογή και παρακολούθηση της συμφωνίας

Ως προς την εφαρμογή και παρακολούθηση της συμφωνίας, η εισηγήτρια καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρακολουθεί τις πιθανές εξελίξεις στα κριτήρια που οδήγησαν αρχικά στη μεταφορά από το παράρτημα Ι στο παράρτημα ΙΙ του κανονισμού 509/2014. Τα κριτήρια αυτά αφορούν όχι μόνο την παράτυπη μετανάστευση, την δημόσια τάξη και την ασφάλεια, αλλά και τις εξωτερικές σχέσεις της Ένωσης με την ενδιαφερόμενη τρίτη χώρα, συμπεριλαμβανομένων, ειδικότερα, των θεμάτων που άπτονται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών.

Πέραν τούτου, η εισηγήτρια καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις αρχές του Τουβαλού να μεριμνήσουν για την πλήρη αμοιβαιότητα της απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης που θα επιτρέψει την ίση μεταχείριση όλων των πολιτών, ειδικότερα μεταξύ όλων των πολιτών της Ένωσης.

Η εισηγήτρια εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι στην Μικτή Επιτροπή διαχείρισης της συμφωνίας (άρθρο 6), η Ευρωπαϊκή Ένωση εκπροσωπείται μόνο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ως θεσμικό όργανο που εκλέγεται άμεσα από τους ευρωπαίους πολίτες και είναι θεματοφύλακας της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα μπορούσε να συμμετέχει στις εργασίες της μικτής επιτροπής. Η εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προτρέπει για άλλη μια φορά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επανεξετάσει τη σύνθεση των μικτών επιτροπών διαχείρισης σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές συμφωνίες.

Επίσης, η εισηγήτρια αμφισβητεί την πρακτική του να υπογράφονται οι συμφωνίες απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης και να τίθενται σε προσωρινή ισχύ προτού δώσει την έγκρισή του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η εισηγήτρια επισημαίνει ότι η πρακτική αυτή τείνει να μειώσει το περιθώριο ελιγμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και καθίσταται ακόμη πιο προβληματική από το ότι το Κοινοβούλιο δεν ενημερώνεται εγκαίρως για την πρόοδο των διμερών διαπραγματεύσεων.

**

Ειδικές διατάξεις

Η ειδική κατάσταση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας λαμβάνεται υπόψη στις αιτιολογικές σκέψεις της συναφθείσας συμφωνίας. Κατά συνέπεια, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία δεν συμμετέχουν στην συναφθείσα συμφωνία και δεν υπόκεινται στις διατάξεις της.

Η στενή σύνδεση της Νορβηγίας, της Ισλανδίας, της Ελβετίας και του Λιχτενστάιν ως προς την υλοποίηση, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν αναφέρεται επίσης στην κοινή δήλωση που επισυνάπτεται στη συμφωνία. Η δήλωση προτρέπει τις αρχές των χωρών αυτών να συνάψουν το ταχύτερο με το Κράτος του Τουβαλού διμερείς συμφωνίες για απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης για βραχεία διαμονή υπό όρους ανάλογους προς εκείνους της παρούσας συμφωνίας.

Η συμφωνία περιέχει διατάξεις που συνδέονται με την εδαφική εφαρμογή της: στην περίπτωση της Γαλλίας και των Κάτω Χωρών, οι διατάξεις της συμφωνίας είναι εφαρμοστέες μόνο στα ευρωπαϊκά εδάφη αυτών των δύο κρατών μελών.

**

Τέλος, η εισηγήτρια συνιστά στα μέλη της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων να υποστηρίξουν την έκθεση αυτή και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να την εγκρίνει.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΡΜΟΔΙΑΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Τίτλος	Σύναψη της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Τουβαλού σχετικά με την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης για βραχεία διαμονή
Έγγραφα αναφοράς	09764/2016 – C8-0268/2016 – COM(2016)0190 – 2016/0100(NLE)
Ημερομηνία διαβούλευσης / αίτησης έγκρισης	12.7.2016
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	LIBE 12.9.2016
Γνωμοδοτικές επιτροπές        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	AFET 12.9.2016
Αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει        Ημερομηνία της απόφασης	AFET 24.5.2016
Εισηγητές        Ημερομηνία ορισμού	Mariya Gabriel 23.5.2016
Εξέταση στην επιτροπή	26.5.2016	12.10.2016	8.11.2016
Ημερομηνία έγκρισης	8.11.2016
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	43 4 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Martina Anderson, Gerard Batten, Malin Björk, Michał Boni, Caterina Chinnici, Rachida Dati, Tanja Fajon, Mariya Gabriel, Kinga Gál, Ana Gomes, Nathalie Griesbeck, Jussi Halla-aho, Sophia in ‘t Veld, Barbara Kudrycka, Marju Lauristin, Juan Fernando López Aguilar, Roberta Metsola, Claude Moraes, Péter Niedermüller, Judith Sargentini, Birgit Sippel, Csaba Sógor, Helga Stevens, Traian Ungureanu, Bodil Valero, Udo Voigt, Beatrix von Storch, Josef Weidenholzer, Cecilia Wikström, Kristina Winberg, Tomáš Zdechovský
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Vilija Blinkevičiūtė, Carlos Coelho, Anna Maria Corazza Bildt, Pál Csáky, Miriam Dalli, Daniel Dalton, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Ska Keller, Jeroen Lenaers, Ulrike Lunacek, Andrejs Mamikins, Axel Voss, Μιλτιάδης Κύρκος, Κώστας Χρυσόγονος
Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Maria Noichl
Ημερομηνία κατάθεσης	15.11.2016

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

43	+
ALDE	Nathalie Griesbeck, Cecilia Wikström, Sophia in 't Veld
ECR	Daniel Dalton, Jussi Halla-aho, Helga Stevens
GUE	Martina Anderson, Malin Björk, Kostas Chrysogonos
PPE	Michał Boni, Carlos Coelho, Anna Maria Corazza Bildt, Pál Csáky, Rachida Dati, Mariya Gabriel, Kinga Gál, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Barbara Kudrycka, Jeroen Lenaers, Roberta Metsola, Csaba Sógor, Traian Ungureanu, Axel Voss, Tomáš Zdechovský
S&D	Vilija Blinkevičiūtė, Caterina Chinnici, Miriam Dalli, Tanja Fajon, Ana Gomes, Miltiadis Kyrkos, Marju Lauristin, Juan Fernando López Aguilar, Andrejs Mamikins, Claude Moraes, Péter Niedermüller, Maria Noichl, Birgit Sippel, Josef Weidenholzer
VERTS/ALE	Ska Keller, Ulrike Lunacek, Judith Sargentini, Bodil Valero

4	-
EFDD	Gerard Batten, Kristina, Winberg, Beatrix von Storch
NI	Udo Voigt,

	0

Υπόμνημα για τα χρησιμοποιούμενα σύμβολα:

+  :  υπέρ

-  :  κατά

0  :  αποχή