ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με μια συνεκτική πολιτική της ΕΕ για τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας

30.11.2016 - (2016/2072(INI))

Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας
Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας
Εισηγητές: Christian Ehler, Luigi Morgano
(Κοινές συνεδριάσεις επιτροπών – άρθρο 55 του Κανονισμού)

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με μια συνεκτική πολιτική της ΕΕ για τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας

(2016/2072(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Ιουνίου 2016 με τίτλο «Νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων για την Ευρώπη» (COM(2016)0381/2),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 2ας Ιουλίου 2014 με τίτλο «Προς μια ακμάζουσα οικονομία βασιζόμενη στα δεδομένα» (COM(2014)0442),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 22ας Ιανουαρίου 2014 με τίτλο «Για μια ευρωπαϊκή βιομηχανική αναγέννηση» (COM(2014)0014),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 9ης Ιανουαρίου 2013 με τίτλο «Πρόγραμμα δράσης για την επιχειρηματικότητα 2020: Επιστροφή του επιχειρηματικού πνεύματος στην Ευρώπη» (COM(2012)0795),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 18ης Δεκεμβρίου 2012 για το περιεχόμενο στην ψηφιακή ενιαία αγορά (COM(2012)0789),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 26ης Σεπτεμβρίου 2012 με τίτλο «Ώθηση στους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας για την οικονομική μεγέθυνση και την απασχόληση στην ΕΕ» (COM(2012)0537),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας της Επιτροπής της 26ης Σεπτεμβρίου 2012 με τίτλο «Ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών βιομηχανιών ειδών πολυτελείας» (SWD(2012)0286),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 30ής Ιουνίου 2010 με τίτλο «Η Ευρώπη, ο πρώτος τουριστικός προορισμός στον κόσμο – ένα νέο πλαίσιο πολιτικής για τον ευρωπαϊκό τουρισμό» (COM(2010)0352),

–  έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής της 27ης Απριλίου 2010 με τίτλο «Απελευθέρωση του δυναμικού των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας» (COM(2010)0183),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της Επιτροπής με τίτλο «Boosting the competitiveness of cultural and creative industries for growth and jobs» [Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας για την οικονομική μεγέθυνση και την απασχόληση], που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2016 (EASME/COSME/2015/003),

-  έχοντας υπόψη τη μελέτη της Επιτροπής με τίτλο «O αντίκτυπος του πολιτισμού στη δημιουργικότητα», που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2009,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής των Περιφερειών της 30ής Μαΐου 2013 σχετικά με την προώθηση των τομέων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Οι κλάδοι της δημιουργίας και του πολιτισμού – ένα ευρωπαϊκό πλεονέκτημα στον παγκόσμιο ανταγωνισμό»[1],

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/1017 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Ιουνίου 2015 για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, τον Ευρωπαϊκό Κόμβο Επενδυτικών Συμβουλών και την Ευρωπαϊκή Πύλη Επενδυτικών Έργων και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 – το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων[2],

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1295/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, για την θέσπιση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» (2014 έως 2020) και την κατάργηση των αποφάσεων αριθ. 1718/2006/ΕΚ, 1855/2006/ΕΚ και 1041/2009/ΕΚ[3],

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2013 για τη θέσπιση του προγράμματος-πλαισίου «Ορίζων 2020» για την έρευνα και την καινοτομία (2014-2020) και την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1982/2006/ΕΚ[4],

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 (εφεξής «κανονισμός περί κοινών διατάξεων»)[5],

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1301/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2013 σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και για τη θέσπιση ειδικών διατάξεων σχετικά με τον στόχο «Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση» και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1080/2006[6],

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1299/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού ειδικών διατάξεων για την υποστήριξη του στόχου της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης[7],

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1287/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, για τη θέσπιση προγράμματος για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (COSME) (2014 – 2020) και για την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1639/2006/EK[8],

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 16ης Ιουνίου 2016 για την ισότητα των φύλων,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 27ης Μαΐου 2015 όσον αφορά στις συνέργειες του πολιτιστικού και του δημιουργικού τομέα με άλλους τομείς για την προώθηση της καινοτομίας, της οικονομικής βιωσιμότητας και της κοινωνικής ενσωμάτωσης,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 10ης Δεκεμβρίου 2012 για την «Επικαιροποίηση της ανακοίνωσης για τη βιομηχανική πολιτική: Μια ισχυρότερη ευρωπαϊκή βιομηχανία για την ανάπτυξη και την οικονομική ανάκαμψη»,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 12ης Μαΐου 2009 σχετικά με τον πολιτισμό ως καταλύτη της δημιουργικότητας και της καινοτομίας,

–  έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της 8ης Ιουνίου 2016 προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο «Προς μια στρατηγική της ΕΕ για τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις» (JOIN(2016)0029),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιανουαρίου 2016 με θέμα «Πορεία προς μια νομοθετική πράξη για την ψηφιακή ενιαία αγορά»[9],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Σεπτεμβρίου 2015 με θέμα «Προς μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην πολιτιστική κληρονομιά για την Ευρώπη»[10],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Σεπτεμβρίου 2013 σχετικά με την προώθηση των ευρωπαϊκών τομέων του πολιτισμού και της δημιουργίας ως πηγών οικονομικής ανάπτυξης και θέσεων απασχόλησης[11],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Οκτωβρίου 2012 σχετικά με τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ): ανταγωνιστικότητα και επιχειρηματικές ευκαιρίες[12],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Μαΐου 2011 σχετικά με τις πολιτιστικές διαστάσεις των εξωτερικών δράσεων της ΕΕ[13],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Μαΐου 2011 σχετικά με την απελευθέρωση του δυναμικού των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας[14],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Απριλίου 2008 σχετικά με τις πολιτιστικές βιομηχανίες στην Ευρώπη[15],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Ιουνίου 2007 σχετικά με το καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης των καλλιτεχνών[16],

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης, που ενέκρινε η Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών για την Παιδεία, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό (UNESCO) στις 20 Οκτωβρίου 2005,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του ΟΟΣΑ και του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO), της 18ης Απριλίου 2016, με τίτλο «Εμπόριο προϊόντων παραποίησης/απομίμησης και πειρατείας – Χαρτογράφηση του οικονομικού αντικτύπου»[17],

–   έχοντας υπόψη τη μελέτη της UNESCO με τίτλο «Cultural times: The first global map of cultural and creative industries, Δεκέμβριος 2015·

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εργασίας των εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών της ΕΕ του Νοεμβρίου του 2015 με τίτλο «Towards more efficient financial ecosystems: innovative instruments to facilitate access to finance for the cultural and creative sectors» [Προς οικονομικά αποδοτικότερα οικοσυστήματα: καινοτόμα μέσα για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για τους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργικότητας],

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 167 και 173 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις κοινές διαβουλεύσεις της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας, σύμφωνα με το άρθρο 55 του Κανονισμού,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A8-0357/2016),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στην προαναφερθείσα ανακοίνωσή της με τίτλο «Ώθηση στους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας για την οικονομική μεγέθυνση και την απασχόληση στην ΕΕ», η Επιτροπή αναγνωρίζει τον καίριο ρόλο των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας (ΚΠΔ[18]) για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ και τα κράτη μέλη της·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει νέες πηγές έξυπνης, διατηρήσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης και να επενδύσει σε αυτές· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει, εν προκειμένω, να απελευθερώσει το σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητο δυναμικό όσον αφορά τη δημιουργία οικονομικής μεγέθυνσης και θέσεων εργασίας στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, λόγω του σημαντικού αντίκτυπου που έχουν οι κλάδοι αυτοί σε τομείς όπως τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα, η δημιουργικότητα και η καινοτομία, η ψηφιοποίηση και η δημιουργία ικανοτήτων·

Γ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΚΠΔ έχουν διττή και εγγενή αξία, δεδομένου ότι, μέσω των άμεσων δεσμών τους με καλλιτέχνες και δημιουργούς, διατηρούν και προάγουν την πολιτισμική και γλωσσική πολυμορφία και ενισχύουν την ευρωπαϊκή, εθνική και περιφερειακή ταυτότητα, διατηρώντας συγχρόνως την κοινωνική συνοχή και συμβάλλοντας ουσιαστικά, μέσα από διάφορα μοντέλα δημιουργίας αξίας, στη δημιουργικότητα, τις επενδύσεις, την καινοτομία και την απασχόληση και λειτουργώντας ως μοχλός βιώσιμης οικονομικής μεγέθυνσης στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ευρωπαϊκός πολιτισμός και οι τέχνες αφορούν 3 000 χρόνια κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς, μεταδίδουν γνώσεις και αξίες και συμβάλλουν στη διαφύλαξη υλικών και άυλων στοιχείων του ανθρωπογενούς και του φυσικού κόσμου για τις τωρινές και τις μελλοντικές γενιές·

E.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτιστική διπλωματία, που βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό αξιών και ιδιαιτεροτήτων, ενισχύει τις διμερείς και πολυμερείς σχέσεις μεταξύ ευρωπαϊκών και τρίτων χωρών, χτίζει γέφυρες μεταξύ κοινωνιών μέσω των διαπροσωπικών επαφών και της συνεργασίας σε όλους τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας και συμβάλλει στην καλύτερη αμοιβαία κατανόηση και σε κοινά έργα, λειτουργώντας παράλληλα ως μοχλός οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΚΠΔ συνεισφέρουν στην «ήπια δύναμη» της Ευρώπης με τον ρόλο τους ως πρεσβευτών ευρωπαϊκών αξιών – όπως ο πολιτισμός, η δημιουργικότητα, η ποιότητα, η αριστεία, η δεξιοτεχνία – στην παγκόσμια σκηνή·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας βρίσκονται στο επίκεντρο ενός δυαδικού και ευαίσθητου οικοσυστήματος μεταξύ μεγάλων ομάδων ανταγωνιστικών και καινοτόμων σε διεθνές επίπεδο ΜΜΕ και νεοσύστατων επιχειρήσεων, οι οποίες ανανεώνουν διαρκώς τον τομέα, διατηρούν και προάγουν την πολυμορφία, δημιουργούν θέσεις εργασίας, αλλά είναι ενίοτε ευπαθείς, ιδίως όσον αφορά την πρόσβασή τους στις αγορές και στη χρηματοδότηση·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας στην ΕΕ εξασφαλίζουν περισσότερες από 12 εκατομμύρια θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης, αριθμός που αντιστοιχεί στο 7,5% του εργατικού δυναμικού της ΕΕ, δημιουργώντας προστιθέμενη αξία περίπου 509 δισεκατομμυρίων ευρώ στο ΑΕγχΠ (5,3% της συνολικής ΑΠΑ της ΕΕ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ορισμένες περιφέρειες, οι KΠΔ αντιπροσωπεύουν σημαντικά υψηλότερο ποσοστό του ΑΕγχΠ και απασχολούν υψηλότερο ποσοστό του τοπικού εργατικού δυναμικού·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με μελέτη του Ευρωπαϊκού Γραφείου Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και του Γραφείου Εναρμόνισης στο Πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς, οι κλάδοι που συνδέονται άμεσα με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ) παράγουν πάνω από το ένα τέταρτο των θέσεων απασχόλησης και πάνω από το ένα τρίτο της οικονομικής δραστηριότητας της Ένωσης·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 39% περίπου του ΑΕγχΠ της ΕΕ παράγεται από κλάδους που έχουν άμεση σύνδεση με δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, καθώς οι κλάδοι που συνδέονται άμεσα με εμπορικά σήματα παράγουν το 34% επί του συνολικού ποσοστού, οι κλάδοι που συνδέονται με το σχέδιο το 13%, οι κλάδοι που συνδέονται με διπλώματα ευρεσιτεχνίας το 14% και οι κλάδοι που συνδέονται με δικαιώματα δημιουργού το 4,2%[19]·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΚΠΔ στην ΕΕ απασχολούν 2,5 φορές περισσότερα άτομα από τους κατασκευαστές αυτοκινήτων και 5 φορές περισσότερα από τη χημική βιομηχανία·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΚΠΔ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία ακμαίων και διακριτών περιφερειών, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και να αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα εισερχόμενων επενδύσεων·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συγγραφείς και οι ερμηνευτές αποτελούν την αφετηρία και την κατεξοχήν πηγή των ΚΠΔ·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι απίθανο η απασχόληση στον πολιτιστικό τομέα να μεταφερθεί αλλού, δεδομένου ότι συνδέεται με ειδικές πολιτιστικές, συχνά περιφερειακές και ιστορικές, ικανότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΚΠΔ συμβάλλουν σημαντικά και περισσότερο από κάθε άλλον τομέα στην απασχόληση των νέων και έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά ανθεκτικοί στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης μετά το 2008· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μεταξύ 2008 και 2014, η απασχόληση στους ΚΠΔ αυξήθηκε σε ολόκληρη την ΕΕ· αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου στην προώθηση της απασχόλησης των νέων και της ανάπτυξης δεξιοτήτων·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΚΠΔ έχουν ελκυστικά χαρακτηριστικά από άποψη τοπικής ανάπτυξης: αξιοποιούν διάφορες δεξιότητες σε ένα φάσμα διαφορετικών επιπέδων, τείνουν να είναι κοινωνικά υπεύθυνοι και χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς και παράγουν θετικές εξωτερικές επιδράσεις στις περιοχές όπου εντοπίζονται· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άνοιγμα και η αλληλεπίδρασή τους με άλλες δραστηριότητες προκαλούν συσπειρώσεις και συνεργατικούς σχηματισμούς και τείνουν να παράγουν υψηλό ποσοστό συνολικής προστιθεμένης αξίας σε τοπικό επίπεδο·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευελιξία και η κινητικότητα είναι άρρηκτα συνδεδεμένες στο πλαίσιο της επαγγελματικής καλλιτεχνικής δραστηριότητας και ότι είναι, συνεπώς, σημαντικό να αντισταθμίζεται ο απρόβλεπτος και ενίοτε επισφαλής χαρακτήρας των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων με την εξασφάλιση πραγματικής κοινωνικής προστασίας·

ΙΖ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΚΠΔ αποτελούνται κατά πλειονότητα από μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και ότι οι επιχειρήσεις του τομέα του πολιτισμού και της δημιουργικότητας με λιγότερους από 10 υπαλλήλους αντιστοιχούν σε περισσότερο από το 95%[20] του εργατικού δυναμικού·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι επικρατεί μια εσφαλμένη αντίληψη για μεγαλύτερο επενδυτικό κίνδυνο στους ΚΠΔ σε σύγκριση με άλλες μορφές εμπορικών δραστηριοτήτων, η οποία οφείλεται, μεταξύ άλλων, στο γεγονός ότι πρόκειται για κλάδους που συνδέονται άμεσα με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και ότι είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθούν τα άυλα προϊόντα ως εγγυήσεις για χρηματοδότηση·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας απασχολούνται ολοένα και σπανιότερα σε μόνιμες θέσεις απασχόλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι, όλο και πιο συχνά, είναι ελεύθεροι επαγγελματίες που απασχολούνται εναλλάξ ως ελεύθεροι επαγγελματίες ή σε μισθωτή δραστηριότητα ή εργάζονται υπό καθεστώς μερικής ή περιστασιακής απασχόλησης·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρωτοβουλίες και οι τομείς δραστηριότητας που έχουν ως βάση τον πολιτισμό διαδραματίζουν πολλαπλό ρόλο στην τοπική και στην περιφερειακή ανάπτυξη, δεδομένου ότι συμβάλλουν παραδοσιακά στην αύξηση της ελκυστικότητας των περιφερειών, διασφαλίζουν την κοινωνικοοικονομική ένταξη και την ανάπτυξη αγροτικών και απομονωμένων περιοχών, ενώ παράλληλα εξασφαλίζουν την ολοκληρωμένη και βιώσιμη αναγέννηση αστικών περιοχών·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΚΠΔ παίζουν καίριο ρόλο στην επανεκβιομηχάνιση της Ευρώπης, αποτελούν μοχλό οικονομικής μεγέθυνσης και κατέχουν στρατηγική θέση για τη δημιουργία καινοτόμων δευτερογενών αποτελεσμάτων σε άλλους τομείς της βιομηχανίας, όπως ο τουρισμός, το λιανικό εμπόριο και οι ψηφιακές τεχνολογίες·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΚΠΔ αποτελούν κινητήρια δύναμη καινοτομίας και ανάπτυξης των ΤΠΕ στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός της βιομηχανίας προσφέρει νέες δυνατότητες ανάπτυξης καινούργιων επιχειρηματικών μοντέλων και επέκτασης της αγοράς, αλλά ότι θέτει, επίσης, προκλήσεις στους παραδοσιακούς τομείς των ΚΠΔ·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βιομηχανίες της δημιουργικότητας συγκαταλέγονται μεταξύ των πλέον επιχειρηματικών κλάδων, δεδομένου ότι καλλιεργούν μεταβιβάσιμες δεξιότητες, όπως η δημιουργική σκέψη, η επίλυση προβλημάτων, η ομαδική εργασία και η επινοητικότητα·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τουρισμός που έχει ως βάση τη βιομηχανική κληρονομιά, όπως και τα βιομηχανικά μουσεία, μπορούν να προσφέρουν νέες πολιτιστικές και οικονομικές προοπτικές, πρωτίστως σε μεταβιομηχανικές περιφέρειες, και διατηρούν ζωντανή την παραδοσιακή ευρωπαϊκή τεχνογνωσία·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μεταξύ των διαφόρων πηγών ενωσιακής χρηματοδότησης, μόνο η Δημιουργική Ευρώπη και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων αναφέρουν τους ΚΠΔ ως συγκεκριμένη προτεραιότητα·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, με τη θέση σε ισχύ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, ορισμένα μέτρα στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς (κυρίως μέτρα αποκατάστασης και διατήρησης) και, σε ορισμένες περιπτώσεις, στον τομέα των πολιτιστικών δραστηριοτήτων που λαμβάνουν στήριξη από πόρους της ΕΕ και συμπληρωματικά περιφερειακά κονδύλια, θα μπορούσαν να θεωρηθούν κρατική ενίσχυση, παρά την τοπική τους συνάφεια και παρά τον μη οικονομικό χαρακτήρα και τη μη εμπορική οργάνωση των δραστηριοτήτων των οικείων πολιτιστικών ιδρυμάτων, στοιχείο που δημιουργεί σημαντικά εμπόδια για τις αρμόδιες περιφερειακές αρχές και καθυστερήσεις στην εφαρμογή των εν λόγω μέτρων·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στη σημερινή συγκλίνουσα και παγκοσμιοποιημένη αγορά, οι καινοτόμοι και προσανατολισμένοι στην έρευνα ευρωπαϊκοί ΚΠΔ είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της γλωσσικής και πολιτισμικής πολυμορφίας, του πλουραλισμού και της προσφοράς καινοτόμων και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι σήμερα η πρόσβαση στο πολιτιστικό και δημιουργικό περιεχόμενο και η κατανάλωσή του είναι μεγαλύτερες παρά ποτέ, ειδικά σε υπηρεσίες όπως οι πλατφόρμες περιεχομένου εισαγόμενου από τους χρήστες και οι υπηρεσίες συγκέντρωσης περιεχομένου, και ότι τα έξοδα διανομής και παραγωγής έχουν μειωθεί με την εξέλιξη της τεχνολογίας, ο πολιτιστικός και δημιουργικός τομέας δεν έχει δει ανάλογη αύξηση εσόδων από αυτή την αυξημένη κατανάλωση, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη διαφάνειας στην αλυσίδα αξίας και νομικής σαφήνειας, καθώς και στις δυσκολίες των παραδοσιακών τομέων να προσαρμοστούν στον ψηφιακό μετασχηματισμό·

ΚΘ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι καλείται η Επιτροπή να λάβει τα ενδεδειγμένα μέτρα για να διευκολύνει την ανάδυση ελκυστικών νόμιμων προσφορών και διασυνοριακής διαθεσιμότητας, ούτως ώστε να μειωθεί το αξιακό χάσμα και να διασφαλιστεί ότι οι συγγραφείς, οι δημιουργοί, οι ερμηνευτές και οι κάτοχοι δικαιωμάτων αμείβονται δίκαια για τα έργα τους·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΚΠΔ υφίστανται σημαντικές μεταβολές λόγω της αύξησης των ψηφιακών τεχνολογιών που οδηγούν σε αλλαγές των συνθηκών καλλιτεχνικής παραγωγής και επηρεάζουν το δίκαιο περί διανοητικής ιδιοκτησίας·

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΚΠΔ εξακολουθούν να υποτιμώνται και να παραγνωρίζονται, ιδίως όσον αφορά την ικανότητά τους να έχουν πρόσβαση σε κεφάλαιο εκκίνησης και χρηματοδότηση·

ΛΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελευταία μελέτη που εκπονήθηκε κατ’ ανάθεση της Επιτροπής[21] στον ορισμό των ΚΠΔ συνεκτιμά τις βιομηχανίες ειδών πολυτελείας που βασίζονται στη δημιουργικότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βιομηχανίες μόδας και ειδών πολυτελείας βασίζονται σε μια ισχυρή πολιτιστική και δημιουργική συνεισφορά, συμβάλλουν στη διατήρηση μιας ευρωπαϊκής τεχνογνωσίας αιώνων και αξιοποιούν μια πολιτιστική κληρονομιά και παραδόσεις που δεν μπορούν να αντιγραφούν από άλλους· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη οι αλλαγές στον τομέα της απασχόλησης και η ανάγκη για συγκεκριμένες δεξιότητες·

ΛΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εθνικές εκτιμήσεις για τους ΚΠΔ σπάνια είναι συγκρίσιμες, καθώς τα κράτη μέλη εξακολουθούν να χρησιμοποιούν διαφορετικούς ορισμούς για τους ΚΠΔ· σημειώνει ότι οι εν λόγω ορισμοί περιλαμβάνουν επίσης ευρείες κατηγορίες ΚΠΔ όπως το λογισμικό, η διαφήμιση και το μάρκετινγκ, που είναι εξαιρετικά επιτυχείς τόσο από οικονομική άποψη όσο και ως παραδείγματα ευρωπαϊκής δημιουργικότητας και επιχειρηματικότητας·

ΛΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2013 το διεθνές εμπόριο προϊόντων παραποίησης/απομίμησης και πειρατείας αντιπροσώπευε έως και 2,5% του παγκόσμιου εμπορίου και έως και 5% των εισαγωγών στην ΕΕ, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 85 δισεκατομμύρια ευρώ·

ΛΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στη βιομηχανική οικονομία οι επενδύσεις συγκεντρώνονταν πρωτίστως σε απτά αγαθά, τα οποία αποτελούσαν τους βασικούς μοχλούς ανάπτυξης, ενώ στη σημερινή δημιουργική οικονομία τα άυλα αγαθά είναι βασικοί επενδυτικοί στόχοι, πηγές αξίας και μοχλοί οικονομικής μεγέθυνσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρηματοδότηση των ΚΠΔ θα πρέπει να εξεταστεί σε αυτό το πλαίσιο·

ΛΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρότι η ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας και υποδομής αποτελεί ευρωπαϊκό τομέα πολιτικής κατά προτεραιότητα, η ηλεκτρονική διάδοση πολιτιστικών και δημιουργικών αγαθών και υπηρεσιών μέσω των πολιτιστικών ιδρυμάτων εξακολουθεί να χρήζει βελτίωσης·

ΛΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΚΠΔ συμβάλλουν στη διατήρηση και στη βελτίωση της τεράστιας πολιτιστικής, ιστορικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Ευρώπης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΤΠΔ είναι σημαντικός για την ανάπτυξη της πολιτιστικής διπλωματίας, για τον κλάδο του τουρισμού και για την προώθηση των εθνικών και τοπικών πολιτισμών, ενώ οδηγεί στην πρόοδο και στην ανάπτυξη των πόλεων και των περιφερειών·

Ορισμός και στατιστικά στοιχεία

1.  ζητεί από την Επιτροπή να αναπτύξει ένα σφαιρικό, συνεκτικό και μακροπρόθεσμο πλαίσιο βιομηχανικής πολιτικής για τον ΤΠΔ, και καλεί την ΕΕ να συμπεριλάβει την ανάπτυξη, την αποτελεσματική προώθηση και την προστασία και επαρκή χρηματοδότηση των ΚΠΔ στους στρατηγικούς της στόχους και στις γενικές της προτεραιότητες, ώστε να τονωθεί η ανταγωνιστικότητά τους και να μπορέσουν να αξιοποιήσουν το δυναμικό τους σε επίπεδο δημιουργίας θέσεων εργασίας και οικονομικής μεγέθυνσης·

2.  καλεί την Επιτροπή να σχεδιάσει τις μελλοντικές της πολιτικές με βάση τον ακόλουθο ορισμό των ΚΠΔ: «κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας είναι οι κλάδοι που βασίζονται στις πολιτιστικές αξίες, την πολιτιστική πολυμορφία, την ατομική και/ή συλλογική δημιουργικότητα, τις δεξιότητες και το ταλέντο που έχουν τη δυνατότητα να παράγουν καινοτομία, πλούτο και θέσεις εργασίας μέσω της δημιουργίας κοινωνικής και οικονομικής αξίας, ιδίως από τη διανοητική ιδιοκτησία· σε αυτούς περιλαμβάνονται οι ακόλουθοι τομείς που βασίζονται στην πολιτιστική και δημιουργική συνεισφορά: αρχιτεκτονική, αρχεία και βιβλιοθήκες, καλλιτεχνικές χειροτεχνίες, οπτικοακουστικά μέσα (συμπεριλαμβανομένων ταινιών, τηλεόρασης, λογισμικού, βιντεοπαιχνιδιών και πολυμέσων και ηχογραφημένης μουσικής), πολιτιστική κληρονομιά, σχέδιο, βιομηχανίες ειδών πολυτελείας που βασίζονται στη δημιουργικότητα και μόδα, φεστιβάλ, ζωντανή μουσική, τέχνες του θεάματος, βιβλία και εκδόσεις (εφημερίδες και περιοδικά), ραδιόφωνο και εικαστικές τέχνες, και διαφήμιση·

3.  καλεί την Επιτροπή – λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν εθνικά συστήματα ταξινόμησης για τις δραστηριότητες που ανήκουν στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας – να προσδιορίσει ειδικούς δείκτες για την παρακολούθηση και την ανάλυση του πολιτιστικού, οικονομικού και κοινωνικού αντίκτυπου των πολιτικών της και των κανονιστικών της προτάσεων που σχετίζονται με τον ΤΠΔ, και τον ρόλο του τομέα αυτού ως μοχλού καινοτομίας και οικονομικής μεγέθυνσης σε όλους τους άλλους τομείς δραστηριότητας στην ΕΕ και στις συνδεδεμένες τρίτες χώρες· υπογραμμίζει, ως εκ τούτου, την ανάγκη να προσδιορίσει η Επιτροπή εναλλακτικές πηγές δεδομένων με σκοπό τη συμπλήρωση και τη βελτίωση των επίσημων στατιστικών στοιχείων· υπογραμμίζει ότι οι ΚΠΔ συχνά χαρακτηρίζονται από περίπλοκα επιχειρηματικά μοντέλα που μπορεί να αποτελούν πρόκληση για τις παραδοσιακές μορφές χρηματοδότησης και ότι είναι σημαντικό να διασφαλίζεται ότι η θετική επίδραση των δημόσιων επενδύσεων γίνεται σαφέστερα κατανοητή και εξασφαλίζει τα επίπεδα ανάλυσης που απαιτούνται για την προσέλκυση περισσότερων ιδιωτικών επενδύσεων· καλεί την Επιτροπή, επιπλέον, να προβλέψει μια συντονιστική προσπάθεια για τη διευκόλυνση διεθνικών συνεργειών όπως τα έργα συνεργασίας, οι ευκαιρίες κινητικότητας ή οι κοινοπραξίες στον κλάδο·

4.  τονίζει ότι η ανάγκη να συγκεντρωθούν στατιστικά στοιχεία για τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας συμβάλλει επίσης στη συζήτηση για την πολιτιστική πολιτική και ενθαρρύνει την Επιτροπή και τη Eurostat στην προσπάθειά τους να αναλύουν και να μετρούν ανά τακτά χρονικά διαστήματα τον αντίκτυπο του πολιτισμού και των πολιτιστικών πολιτικών στον ΤΠΔ στο σύνολό του, να συμπεριλάβουν τον ΤΠΔ στις ετήσιες στατιστικές τους βάσει ανάλυσης της αξίας και των δευτερογενών αποτελεσμάτων που δημιουργούν οι ΚΠΔ στην ψηφιακή εποχή, και να δημοσιεύουν ανά διετία τομεακή έκθεση σχετικά με την εξέλιξη των ΚΠΔ στην Ευρώπη· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη ενίσχυσης του ρόλου της Eurostat και του Κοινού Κέντρου Ερευνών·

Γενικές συνθήκες και ενίσχυση της καινοτομίας

5.  καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ένα γενικό πλαίσιο που θα γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ Ε&Α, ευρωπαϊκής παραγωγής δημιουργικού περιεχομένου και τεχνολογικής καινοτομίας στον τομέα των μέσων ενημέρωσης και πέρα από αυτόν· σημειώνει ότι ένα τέτοιο γενικό πλαίσιο αναμένεται ότι θα ενθαρρύνει την παραγωγή δημιουργικών και ανταγωνιστικών ενωσιακών υπηρεσιών και τις εμπορικές ευκαιρίες και τις δυνατότητες απασχόλησης, και ότι θα ενισχύσει την πρόσβαση των ΜΜΕ και των νεοσύστατων επιχειρήσεων στην αγορά, καλλιεργώντας παράλληλα ένα πλουραλιστικό και ποικιλόμορφο ευρωπαϊκό τοπίο βασισμένο σε ισχυρές συνέργειες μεταξύ των ΚΠΔ και της τεχνολογικής καινοτομίας, ούτως ώστε να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή ψηφιακή ενιαία αγορά·

6.  τονίζει ότι η ψηφιακή τεχνολογία και υποδομή βασίζονται στο περιεχόμενο που παρέχουν οι δημιουργοί· σημειώνει ότι η άμεση πρόσβαση σε παγκόσμιο κοινό έχει οδηγήσει σε νέες μορφές καλλιτεχνικού και δημιουργικού περιεχομένου· καλεί, επομένως, την Επιτροπή, αφού σταθμίσει τις ανάγκες όλων των συντελεστών, να θεσπίσει ένα κατάλληλο νομικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων δημιουργού, για την αξιακή αλυσίδα στην ψηφιακή εποχή, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες του τομέα, θα καθιστά δυνατή την περαιτέρω καινοτομία, θα προάγει τις διαφανείς συμβατικές σχέσεις και θα οδηγεί στη θέσπιση του δικαιώματος σε δίκαιη αμοιβή και νομική προστασία για τους συγγραφείς, τους δημιουργούς και όλα τα μέρη που εμπλέκονται στη δημιουργική διαδικασία και τα έργα τους, διασφαλίζοντας, κατ’ αυτό τον τρόπο, μια ακμάζουσα ψηφιακή οικονομία·

7.  υπογραμμίζει την ανάγκη συνεργασίας και τη σημασία της διαρκούς ανταλλαγής γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ κρατών μελών στο πλαίσιο της αναζήτησης τρόπων υποστήριξης και τόνωσης του δημιουργικού κλάδου και της προώθησης της δημιουργικότητας και της παραγωγικότητας σε όλα τα επίπεδα·

8.  θεωρεί ότι η προστασία των δικαιωμάτων δημιουργού και των συναφών δικαιωμάτων αποτελεί τον πυρήνα των εσόδων των KΠΔ· ζητεί από την Επιτροπή, ενόψει της επικείμενης μεταρρύθμισης των δικαιωμάτων δημιουργού, να διαμορφώσει ισόρροπες νομικές λύσεις προσαρμοσμένες στην ψηφιακή εποχή, μεταξύ άλλων σε συνεργασία με τη βιομηχανία και με ομάδες καταναλωτών, που θα στηρίζουν και θα εξυπηρετούν εξίσου τα συμφέροντα των MMΕ, των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των μικροεπιχειρήσεων, των δημιουργών, των κατόχων δικαιωμάτων, των ελεύθερων επαγγελματιών και των καταναλωτών, ώστε να καταστεί σαφές ότι απαλλαγές από την ευθύνη μπορούν να ισχύουν μόνο για πραγματικά ουδέτερους και παθητικούς παρόχους επιγραμμικών υπηρεσιών, όπως ορίζονται στην οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο και στη νομολογία του ΔΕΕ, και όχι για υπηρεσίες που έχουν ενεργό ρόλο στη διανομή, προώθηση και οικονομική εκμετάλλευση περιεχομένου εις βάρος των δημιουργών· θεωρεί, δεδομένου του χωρίς σύνορα χαρακτήρα του ψηφιακού περιβάλλοντος, ότι είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ ρυθμιστικών αρχών, υπηρεσιών επιβολής του νόμου και δικαστικού συστήματος εντός της ΕΕ·

9.  επισημαίνει το γεγονός ότι η έρευνα σχετικά με τους κατόχους δικαιωμάτων και οι αδιαφανείς κανόνες περί δικαιωμάτων δημιουργού αντιπροσωπεύουν διοικητικό φόρτο που συνεπάγεται υψηλό κόστος και μεγάλη προσπάθεια, ιδίως για τις ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακή βάση· συνιστά, συνεπώς, τη θέσπιση μιας κοινής πανευρωπαϊκής βάσης δεδομένων η οποία θα περιλαμβάνει όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τους κατόχους δικαιωμάτων για κάθε τομέα, προκειμένου να διευκολυνθεί η εκκαθάριση δικαιωμάτων·

10.  τονίζει ότι η οδηγία 2014/26/ΕΕ έχει επιφέρει βελτιώσεις στο σύστημα εκκαθάρισης δικαιωμάτων σχετικά με τα μουσικά έργα στο επιγραμμικό περιβάλλον· καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει επίσης τη χρηστή διακυβέρνηση, την αποδοτικότητα, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των οργανισμών διαχείρισης συλλογικών δικαιωμάτων σε άλλους τομείς·

11.  επισημαίνει ότι η πειρατεία και η παραποίηση/απομίμηση εξακολουθούν να αποτελούν σοβαρή πηγή ανησυχίας τόσο για τους ΚΠΔ όσο και για τους πολίτες· τονίζει ότι αυτές οι παράνομες δραστηριότητες προκαλούν σοβαρές απώλειες στα έσοδα και στις θέσεις εργασίας και ότι μπορεί να δημιουργήσουν ανησυχίες για την ασφάλεια και την υγεία οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν· χαιρετίζει την ανάμιξη της βιομηχανίας στην εξεύρεση λύσεων για την αντιμετώπιση της πειρατείας και της παραποίησης/απομίμησης και τονίζει ότι απαιτείται ενίσχυση του αγώνα κατά των παράνομων αυτών δραστηριοτήτων·

12.   τονίζει την ανάγκη για παρακολούθηση και ενίσχυση της εφαρμογής των υφιστάμενων κανόνων επιβολής της νομοθεσίας σε όλη την ΕΕ· συνιστά να μελετηθεί η εισαγωγή αυστηρότερων κυρώσεων και η προώθηση ενός συστήματος διασφαλίσεων για την ιχνηλασιμότητα που θα λειτουργεί αποτρεπτικά για τους διακινητές προϊόντων παραποίησης/απομίμησης – ιδίως για τη διακίνηση που πραγματοποιείται σε μεγάλη κλίμακα και για εμπορική χρήση – καθώς και να αυξηθούν οι επανορθώσεις και αποζημιώσεις που χορηγούνται στους κατόχους δικαιωμάτων· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να δρομολογήσουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης κατά της πειρατείας και της παραποίησης/απομίμησης και να εντοπίσουν και να αντιμετωπίσουν τις τάσεις αποτελεσματικότερα, ενώ θα ενθαρρύνουν παράλληλα τους κατόχους δικαιωμάτων και τους παρόχους υπηρεσιών να διασφαλίζουν ότι υπάρχουν εύκολοι δίαυλοι πρόσβασης στο νομικό περιεχόμενο με στόχο την αποθάρρυνση της πειρατείας· τονίζει, τέλος, την ανάγκη να συμμετέχουν όλοι οι παράγοντες του ψηφιακού τομέα στην καταπολέμηση της επιγραμμικής παραποίησης/απομίμησης·

13.  καλεί την Επιτροπή να προτείνει αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση της επιγραμμικής πειρατείας, ιδίως για να διασφαλιστεί ότι οι επιγραμμικές υπηρεσίες που φιλοξενούν περιεχόμενο εφαρμόζουν αποτελεσματικά μέσα για την απομάκρυνση μη εγκεκριμένου περιεχομένου από τις υπηρεσίες τους και ότι, μετά την απομάκρυνσή του, αναλαμβάνουν δράση για να αποτρέψουν την επανεμφάνιση αυτού του περιεχομένου·

14.  θεωρεί ουσιώδες να ξεπεραστούν οι στεγανές αντιλήψεις στους παραδοσιακούς τομείς πολιτικής και να προωθηθεί η επίδραση των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας σε άλλους τομείς·

15.   καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, στους αντίστοιχους τομείς αρμοδιοτήτων τους, να προωθήσουν τη διατομεακή συνεργασία δημιουργώντας «εργαστήρια μάθησης», δημιουργικούς κόμβους, χώρους συνεργασίας, προγράμματα δικτύωσης και πολιτιστικούς και δημιουργικούς συνεργατικούς σχηματισμούς και δίκτυα, σε περιφερειακό, εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, προκειμένου να ενισχυθεί η αλληλεπίδραση μεταξύ πολύ μικρών, μικρών, μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων και μεταξύ μη κερδοσκοπικών οργανώσεων και εμπορικών εταιρειών στον ΤΠΔ, παραδοσιακής βιοτεχνίας, οργανισμών προστασίας της κληρονομιάς, του κλάδου του τουρισμού, ερευνητικών κέντρων, πανεπιστημίων, επενδυτών και υπευθύνων χάραξης πολιτικής· ζητεί, επιπλέον, υποστήριξη για την ανάπτυξη ενός φιλικού προς την καινοτομία και υποστηρικτικού νομικού περιβάλλοντος για τη δημιουργία και τη δοκιμή νέων επιχειρηματικών μοντέλων, προϊόντων και υπηρεσιών μέσω στρατηγικών εταιρικών σχέσεων μεταξύ παραγωγών, διανομέων και φορέων υλοποίησης, και υποστήριξη για τις δραστηριότητες των εκκολαπτηρίων επιχειρήσεων·

16.   θεωρεί ότι είναι σημαντικό η ΕΕ και τα κράτη μέλη της να συνεχίσουν να έχουν τη δυνατότητα διατήρησης και ανάπτυξης των πολιτικών τους στον πολιτιστικό και τον οπτικοακουστικό τομέα, στο πλαίσιο των υφιστάμενων νομοθεσιών, προτύπων και συμφωνιών τους, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης της UNESCO για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας των πολιτιστικών εκφράσεων· ζητεί, συνεπώς, να διατυπώνεται με σαφήνεια στις συμφωνίες μεταξύ της Ένωσης και τρίτων χωρών η εξαίρεση των πολιτιστικών και οπτικοακουστικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών που παρέχονται μέσω Διαδικτύου· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να παραμείνουν οι πολιτιστικές και οπτικοακουστικές υπηρεσίες εκτός του πεδίου της εντολής για τη διαπραγμάτευση γενικών συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών, επισημαίνοντας παράλληλα ότι τα πολιτιστικά και δημιουργικά έργα έχουν διττή και εγγενή αξία·

17.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει και να υποστηρίξει τη δημιουργία, τη βελτίωση και την εξάπλωση των υποδομών, στοιχείο καίριας σημασίας για την υποστήριξη των κλάδων της δημιουργικότητας στην Ευρώπη, και να διασφαλίσει ιδίως την εξάπλωση των ευρυζωνικών συνδέσεων υψηλής ταχύτητας στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές·

18.  αναγνωρίζει ότι πολλές πόλεις και περιφέρειες της Ευρώπης έχουν αναπτύξει σημαντικά σχέδια για τους τοπικούς τους ΚΠΔ· καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει τις βέλτιστες πρακτικές που έχουν προκύψει από αυτές τις στρατηγικές·

19.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018 ως σημαντική ευκαιρία ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αριστείας στους ΚΠΔ και να τονίσουν την ανάγκη κατάλληλου προγραμματισμού και χρηματοδότησης·

20.  καλεί την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να αξιοποιήσει τις δυνατότητες της πολιτιστικής διπλωματίας με την προώθηση και τη βελτίωση της ανταγωνιστικής ισχύος του ευρωπαϊκού ΤΠΔ·

Ψηφιοποίηση των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας

21.   τονίζει ότι οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας (ΚΠΔ), οι οποίοι στην πλειοψηφία τους αποτελούνται από MMΕ, λειτουργούν σε ένα συνεχώς εξελισσόμενο περιβάλλον και, για τον λόγο αυτό, είναι αντιμέτωποι με την πρόκληση της αναθεώρησης και της αναδιαμόρφωσης νέων επιχειρηματικών μοντέλων προκειμένου να αναπτύσσουν λύσεις με γνώμονα την αγορά και να προσελκύουν νέα ακροατήρια· επισημαίνει τις ευκαιρίες που μπορούν να προσφέρουν στην οικονομία και την κοινωνία οι νέες τεχνολογίες ΤΠΕ, όπως τα μαζικά δεδομένα, το υπολογιστικό νέφος, το Διαδίκτυο των πραγμάτων, ιδίως εάν ενοποιηθούν με άλλους τομείς, όπως οι ΚΠΔ, και ειδικά ως προς τη διανομή, την εκμετάλλευση και την παραγωγή δημιουργικών έργων· τονίζει, ωστόσο, ότι για να εκμεταλλευτούν πλήρως οι ΚΠΔ το δυναμικό ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας των νέων τεχνολογιών, η ολοκλήρωση της ψηφιακής ενιαίας αγοράς πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα· τονίζει ακόμη την ανάγκη για βελτίωση της ασφάλειας δικαίου και μείωση του διοικητικού φόρτου· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν την ψηφιοποίηση του πολιτιστικού περιεχομένου· τονίζει, εν προκειμένω, ότι το σχέδιο της Επιτροπής για την ψηφιοποίηση της βιομηχανίας και το πλαίσιο εφαρμογής της ΕΕ θα πρέπει να λαμβάνουν πλήρως υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά των ΚΠΔ·

22.  εκτιμά ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες αποτελούν μέσο για την παροχή ευρύτερης πρόσβασης σε έργα πολιτισμού και δημιουργικότητας και ότι προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες για την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων στον ΤΠΔ· τονίζει το γεγονός ότι πρέπει να δοθεί προσοχή στον τρόπο με τον οποίο η διεργασία αυτή μπορεί να λειτουργήσει με μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου και σεβασμό προς τους κατόχους δικαιωμάτων· υπογραμμίζει τη σημασία που έχουν η διαφάνεια και η διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού· θεωρεί, συνεπώς, ότι η προστασία των κατόχων δικαιωμάτων βάσει των νομοθετικών πλαισίων σχετικά με τα δικαιώματα δημιουργού και τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας είναι αναγκαία προκειμένου να διασφαλίζονται η αναγνώριση αξιών και η τόνωση της καινοτομίας, της δημιουργικότητας, των επενδύσεων και της παραγωγής περιεχομένου·

23.  τονίζει ότι η ψηφιοποίηση και η σύγκλιση των μέσων επικοινωνίας δημιουργούν νέες ευκαιρίες πρόσβασης, διανομής και προώθησης των ευρωπαϊκών έργων και υπογραμμίζει τη σημασία της διασφάλισης χρηματοδότησης για την ψηφιοποίηση, τη διαφύλαξη και την επιγραμμική διαθεσιμότητα της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς·

Συνθήκες εργασίας στον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργικότητας

24.   επισημαίνει ότι η άτυπη απασχόληση (οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης και ορισμένου χρόνου, η προσωρινή εργασία και η οικονομικά εξαρτημένη αυτοαπασχόληση) των εργαζομένων στον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, ιδίως στον τομέα των μέσων ενημέρωσης και του πολιτισμού, αποτελεί κοινό τόπο·

τονίζει την ανάγκη άρσης των εμποδίων στην κινητικότητα των καλλιτεχνών και των επαγγελματιών του κλάδου του πολιτισμού και υποστηρίζει το αίτημα της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής προς την Επιτροπή να παράσχει κατάλληλη λύση για τη βελτίωση της κινητικότητας εντός της ΕΕ για τους εργαζομένους στους ΚΠΔ και να χαλαρώσει τις διαδικασίες έκδοσης θεωρήσεων για τις ανταλλαγές με τρίτες χώρες·

25.   καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν ή να θέσουν σε εφαρμογή ένα νομικό και θεσμικό πλαίσιο για τη δημιουργική καλλιτεχνική δραστηριότητα μέσω της έγκρισης ή της εφαρμογής μιας σειράς συνεκτικών και ολοκληρωμένων μέτρων όσον αφορά τις συμβάσεις, τη συλλογική εκπροσώπηση ομάδων συμφερόντων, την κοινωνική ασφάλιση, την ασφάλιση υγείας, την άμεση και έμμεση φορολογία και τη συμμόρφωση με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, προκειμένου να βελτιωθεί η κινητικότητα των καλλιτεχνών σε όλη την ΕΕ·

26.  επισημαίνει το υψηλό ποσοστό γυναικών στον κλάδο του πολιτισμού, και ειδικότερα την κατάσταση των μητέρων που είναι αυτοαπασχολούμενες ή επιστρέφουν στην εργασία («mompreneurs»)·

27.  επισημαίνει το υφιστάμενο χάσμα στις μέσες αποδοχές (16,1% το 2014) και συντάξεις (40,2%) ανδρών και γυναικών στην ΕΕ και τονίζει ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν τα ίδια εμπόδια στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας όπως και σε άλλους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, ιδίως όσον αφορά τις μισθολογικές και συνταξιοδοτικές ανισότητες μεταξύ των φύλων, την πρόσβαση σε χρηματοδότηση, τα στερεότυπα, την κατάρτιση και τη διά βίου μάθηση·

Εκπαίδευση, δεξιότητες, κατάρτιση

28.   τονίζει ότι δημιουργική φλέβα υπάρχει σε κάθε άνθρωπο και οι δημιουργικές δεξιότητες θα πρέπει να καλλιεργούνται από μικρή ηλικία, ώστε να τίθενται τα θεμέλια για τη συνεχή ανανέωση των δημιουργικών ταλέντων· τονίζει, ωστόσο, ότι οι δεξιότητες αυτές πρέπει να ενθαρρύνονται σε όλα τα στάδια της ζωής, ιδίως μέσω προσβάσιμων προγραμμάτων διά βίου μάθησης· προτρέπει τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τη βαθύτερη γνώση των KΠΔ στα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, να αναπτύξουν τη διδασκαλία του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας και των ψηφιακών δεξιοτήτων και να βελτιώσουν τα συστήματα κατάρτισης, μαθητείας και απόκτησης προσόντων, δίνοντας τη δυνατότητα στους σπουδαστές κάθε ηλικίας να αποκτούν ολοκληρωμένη κατάρτιση στους κλάδους των δημιουργικών τεχνών·

29.   εφιστά την προσοχή στην έλλειψη διατομεακών – και ειδικότερα επιχειρηματικών – δεξιοτήτων μεταξύ των αποφοίτων των κλάδων του πολιτισμού και των τεχνών, καθώς και στην ανεπαρκή γνώση της νομοθεσίας για τα δικαιώματα δημιουργού και τα μέσα προστασίας των δικαιωμάτων αυτών· θεωρεί, ως εκ τούτου, σημαντικό να ενθαρρυνθούν τα κράτη μέλη και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να αντιμετωπίσουν αυτό το κενό με την προσαρμογή των διδακτικών προγραμμάτων τους, προκειμένου να παρέχεται συνεχής επαγγελματική κατάρτιση και να υπάρχει καλύτερη ενσωμάτωση της δημιουργικής εκπαίδευσης στην επιχειρηματική εκπαίδευση, ούτως ώστε να ενισχυθούν οι επιχειρηματικές και χρηματοοικονομικές δεξιότητες, καθώς και οι δεξιότητες εμπορικής προώθησης και διαχείρισης των δημιουργικών επιχειρηματιών·

30.   καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη στήριξη προς τους εκπαιδευτικούς ώστε να είναι σε θέση να αναπτύσσουν τις ικανότητες των νέων στο πεδίο της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας, με τον εκσυγχρονισμό των εκπαιδευτικών διαδικασιών και με την ενσωμάτωση, στα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, παιδείας στα μέσα, τις τέχνες, τη μουσική, το θέατρο και τον κινηματογράφο· παροτρύνει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν τη γνώση της πολιτιστικής κληρονομιάς, των καλλιτεχνικών πρακτικών και εκφράσεων και τις ήπιες δεξιότητες με δημιουργικό και καινοτόμο προσανατολισμό· καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν τη συνεργασία μεταξύ σχολείων, με στόχο την ανταλλαγή των πλέον αποτελεσματικών μεθόδων και πρακτικών για την τόνωση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας, βοηθώντας έτσι τους ανθρώπους να εκτιμήσουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες των δημιουργικών κλάδων·

31.   υπενθυμίζει ότι οι συμπράξεις με την εκπαίδευση μπορούν επίσης να συμβάλουν σε ένα περιβάλλον μάθησης που θα παρέχει κίνητρα και στην ένταξη μειονεκτικών και περιθωριοποιημένων κοινοτήτων και να προσφέρουν ευκαιρίες στους ανθρώπους που ζουν σε υποβαθμισμένες συνοικίες·

32.   επισημαίνει το δυναμικό των ΚΠΔ όσον αφορά την απασχόληση των νέων και την επανεκβιομηχάνιση και ειδικότερα τις αυξανόμενες ευκαιρίες στον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργικότητας που προσφέρει στους νέους το ψηφιακό περιβάλλον· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν τους ΚΠΔ στην πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων και να διαθέσουν κονδύλια για τη διευκόλυνση της σταδιοδρομίας, της επιχειρηματικότητας και της κατάρτισης σε αυτόν τον τομέα, με τη δημιουργία προγραμμάτων μαθητείας και τη διευκόλυνση της κινητικότητας και των ανταλλαγών μέσω προγραμμάτων καθοδήγησης και πρακτικής άσκησης· ζητεί να αξιοποιηθούν με αποδοτικότερο τρόπο οι πόροι που παρέχονται από την πρωτοβουλία «Εγγυήσεις για τη νεολαία»·

33.  υπενθυμίζει ότι μία από τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι η σταδιακή εξαφάνιση παραδοσιακών δεξιοτήτων και τεχνών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν τη διατήρηση της κληρονομιάς, της πολιτισμικής και γλωσσικής πολυμορφίας, των παραδοσιακών δεξιοτήτων και της ευρωπαϊκής, εθνικής, περιφερειακής και τοπικής τεχνογνωσίας, και να προστατεύσουν να προωθήσουν τις βιοτεχνίες που συνδέονται με τον TΠΔ, να ενθαρρύνουν και να διευκολύνουν τη μετάδοση της τεχνογνωσίας και να εστιάσουν περισσότερο στην επαγγελματική κατάρτιση και σε ένα εργατικό δυναμικό υψηλής ειδίκευσης, προκειμένου να προσελκύσουν ταλέντα, όπως για παράδειγμα ειδικευμένη εργασία «αριστείας» στον κατασκευαστικό τομέα και στα έργα συντήρησης και αποκατάστασης· υπογραμμίζει ότι, για τον σκοπό αυτό, πρέπει να καλλιεργηθούν ισχυροί στρατηγικοί δεσμοί μεταξύ της πολιτικής στον τομέα του πολιτισμού και των κοινωνικών και παραγωγικών πόρων·

34.   καλεί την Επιτροπή να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις ευκαιρίες σταδιοδρομίας σε χειροτεχνικά επαγγέλματα και στον χώρο των κατασκευών που συνδέονται με τον ΤΠΔ, μέσω ενημερωτικών εκστρατειών και πολιτικών που προωθούν τη μετάδοση γνώσης, ώστε να διατηρηθούν η βιοτεχνία και οι ειδικές δεξιότητες σε αυτούς τους τομείς·

35.   ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να δώσουν συνέχεια στα κίνητρα που παρέχει το Erasmus+, προκειμένου να προωθήσουν διατομεακές προσεγγίσεις μεταξύ διαφορετικών πεδίων στην τυπική, μη τυπική και άτυπη εκπαίδευση, στην κατάρτιση και στη διά βίου μάθηση· ενθαρρύνει τα ιδρύματα τριτοβάθμιας και επαγγελματικής εκπαίδευσης να συνδυάσουν προγράμματα μεταξύ τέχνης και πολιτισμού, φυσικών επιστημών, μηχανικής, τεχνολογίας, επιχειρήσεων και άλλων συναφών τομέων· ζητεί ιδίως να ληφθούν μέτρα για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των τομέων των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM) και της ΤΠΕ και των τομέων των τεχνών και του σχεδίου, προκειμένου να προωθηθεί η ανάπτυξη τεχνικών σταδιοδρομιών στους δημιουργικούς κλάδους και δημιουργικών σταδιοδρομιών στον τομέα STEM, στοιχεία ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού ΤΠΔ· τονίζει την ανάγκη να υποστηριχθούν τα κέντρα αριστείας, να προωθηθούν οι ανταλλαγές μεταξύ των επαγγελμάτων του τομέα, μεταξύ άλλων σε τρίτες χώρες, και να προσελκυστεί και να αναπτυχθεί δημιουργικό ταλέντο·

36.   ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προωθήσουν τη συνεργασία μεταξύ καλλιτεχνικών σχολών, παρόχων ΕΕΚ, πανεπιστημίων και επιχειρήσεων στον ΤΠΔ, μεταξύ άλλων μέσω της φιλοξενίας καλλιτεχνών σε επιχειρηματικά και εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, προκειμένου να διασφαλίσουν καλύτερη ισορροπία μεταξύ της προσφοράς δεξιοτήτων και των απαιτήσεων της αγοράς εργασίας και να τονώσουν το ανταγωνιστικό δυναμικό του τομέα· συνιστά την ανάπτυξη συνδυαστικών διαδρομών εργασίας-μάθησης όπως συστημάτων διπλής εκπαίδευσης·

37.  συνιστά τον σχεδιασμό και την υιοθέτηση πολιτικών με στόχο την αύξηση του επιπέδου πολιτιστικής συμμετοχής των πολιτών της ΕΕ, το οποίο σε πολλά κράτη μέλη παραμένει ανησυχητικά χαμηλό· τονίζει ότι η εφαρμογή τέτοιων πολιτικών θα απέφερε οφέλη τόσο ως προς την ενθάρρυνση περισσότερων δημιουργικών ταλέντων όσο και για τη διασφάλιση μεγαλύτερης και ισχυρότερης βάσης ζήτησης για πολιτιστικά και δημιουργικά προϊόντα της ΕΕ·

38.  ζητεί να καθιερωθεί «ευρωπαϊκό βραβείο για τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας» σχεδιασμένο με βάση το «γαλλογερμανικό βραβείο για τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας»·

39.   υπογραμμίζει το τεράστιο δυναμικό των γυναικών ως φορέων καινοτομίας και επιχειρηματιών και τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας· παροτρύνει τα κράτη μέλη να προσφέρουν κατάλληλη οικονομική στήριξη και κατάρτιση και τονίζει τη σημασία της δικτύωσης και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών·

40.  προτείνει να διερευνηθεί η δυνατότητα θέσπισης προγραμμάτων για «νεαρούς φορείς καινοτομίας» με στόχο την προώθηση των ανταλλαγών και της καινοτομίας στον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργικότητας·

41.  λαμβάνει υπό σημείωση την ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα «Νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων για την Ευρώπη: Συνεργασία για την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, της απασχολησιμότητας και της ανταγωνιστικότητας», και συμμερίζεται την άποψη ότι «σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη παγκόσμια οικονομία, οι δεξιότητες θα καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την ανταγωνιστικότητα και την ικανότητα καινοτομίας», ότι «αποτελούν παράγοντα έλξης για επενδύσεις και καταλύτη στον ενάρετο κύκλο δημιουργίας θέσεων εργασίας και ανάπτυξης» και ότι είναι «βασικό συστατικό της κοινωνικής συνοχής»· θεωρεί αναγκαίο να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις δημιουργικές δεξιότητες κατά την αναθεώρηση του πλαισίου βασικών ικανοτήτων και του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων·

42.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναλάβουν πρωτοβουλίες όπως η πρωτοβουλία της ιταλικής κυβέρνησης με την ονομασία «πολιτιστικό επίδομα», με την οποία χορηγούνται 500 ευρώ σε όλους τους νέους άνω των 18 ετών που διαμένουν νόμιμα στην Ιταλία, ποσό που μπορεί να δαπανηθεί μόνο για «δραστηριότητες που συνδέονται με τον πολιτισμό», όπως σε μουσεία, γκαλερί, αρχαιολογικούς χώρους και χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς, βιβλία και ταινίες·

Χρηματοδότηση

43.  επισημαίνει ότι οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας λαμβάνουν σημαντική στήριξη από δημόσια κονδύλια για τον πολιτισμό, πράγμα που συμβάλλει επίσης καθοριστικά στην πολιτιστική πολυμορφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, στους αντίστοιχους τομείς αρμοδιοτήτων τους, να συνεχίσουν να διαθέτουν επαρκές μέρος των προϋπολογισμών τους για τη δημόσια χρηματοδότηση του πολιτισμού·

44.  τονίζει την ανάγκη να ενισχυθούν οι κυβερνητικές πολιτικές που στηρίζουν τον ΤΠΔ και να βελτιωθούν οι προϋπολογισμοί για τον πολιτισμό· επισημαίνει ότι η δημόσια χρηματοδότηση έχει υποστεί σημαντικές δημοσιονομικές περικοπές στα κράτη μέλη, γεγονός που απειλεί σοβαρά το έργο στον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργικότητας στην Ευρώπη·

45.  επισημαίνει την επιτυχία των καθεστώτων φορολογικών ελαφρύνσεων για τον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργικότητας που υπάρχουν σε ορισμένα κράτη μέλη· ενθαρρύνει όλα τα κράτη μέλη να θεσπίσουν τέτοια καθεστώτα, ενώ παράλληλα καταδικάζει τις ειδικές φορολογικές διευθετήσεις – γνωστές ως «tax rulings» – που δίνουν τη δυνατότητα σε ορισμένες επιχειρήσεις να περιορίζουν την καταβολή φόρων στο ελάχιστο·

46.   σημειώνει ότι η συμμετοχή σε όλα τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ προγράμματα είναι ανοιχτή στους ΚΠΔ, αλλά ότι αυτή η συμμετοχή θα πρέπει να θεωρείται κατώτερη των δυνατοτήτων της· ζητεί από την Επιτροπή, ως πρώτο βήμα, να δημιουργήσει μια μονοαπευθυντική υπηρεσία – π.χ. έναν δικτυακό τόπο – όπου οι διάφορες εμπλεκόμενες ΓΔ θα συνεργαστούν στενά για να αναδείξουν τις διάφορες χρηματοδοτικές ευκαιρίες για τους ΚΠΔ, θα παρέχονται πληροφορίες μέσω πανευρωπαϊκών πολιτιστικών και δημιουργικών δικτύων και των εθνικών οργανισμών, θα συγκεντρώνονται και θα προωθούνται παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών και θα ενισχύεται η γνώση των χρηματοοικονομικών επενδυτών και ιδρυμάτων ως προς τις ιδιαιτερότητες και τις διάφορες προκλήσεις που θέτουν οι ΚΠΔ, καθώς αυτό θα βελτίωνε την ενημέρωση και την προσβασιμότητα των ΚΠΔ στη χρηματοδότηση·

47.   καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει στις πολιτικές της τη στήριξη της ΕΕ προς τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης, μέσω της έγκρισης μιας γενικής και διατομεακής ενωσιακής στρατηγικής· τονίζει, ωστόσο, ότι είναι σημαντικό να συνειδητοποιηθεί ο διαφορετικός χαρακτήρας των KΠΔ και, κατά συνέπεια, οι ειδικές τομεακές ανάγκες τους σε επίπεδο χρηματοδότησης και περιβάλλοντος καινοτομίας, καθώς και τα ειδικά προγράμματα εφαρμογής, όπως ένα κοινό πρόγραμμα πλαίσιο μεταξύ των προγραμμάτων Oρίζων 2020 και Δημιουργική Ευρώπη· αναγνωρίζει το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα που έχει η χρηματοδότηση της ΕΕ στους ΚΠΔ, ιδίως σε συγκεκριμένες περιφέρειες·

48.  αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που παίζουν οι μη κερδοσκοπικές, συνεργατικές και κοινωνικές επιχειρήσεις στους ΚΠΔ και ζητεί, συνεπώς, την αποφυγή κάθε διάκρισης στη διαρθρωτική και κοινωνική χρηματοδότηση της ΕΕ η οποία θα μπορούσε να περιορίσει την επιλεξιμότητα αυτών των δομών·

49.  σημειώνει ότι η ενδιάμεση αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) και οι εκθέσεις για την υλοποίηση των ενωσιακών προγραμμάτων θα πρέπει να θεωρούνται ως δύο αλληλοσυνδεόμενες συνιστώσες της ίδιας διαδικασίας· σημειώνει ότι, ειδικότερα για το πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη, το πρόγραμμα Ορίζων 2020 και τα διαρθρωτικά ταμεία (ΕΤΠΑ και ΕΚΤ), θα πρέπει να αξιολογηθούν συγκεκριμένα και να προωθηθούν περαιτέρω ο ρόλος και ο αντίκτυπος των ΚΠΔ στην ανάπτυξη, την απασχόληση και την εδαφική συνοχή· τονίζει ότι αυτή η διαδικασία θα πρέπει να αποτελέσει μια σταθερή και συνεκτική βάση για την αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και τη μελλοντική αρχιτεκτονική του προγράμματος της ΕΕ μετά το 2020·

50.  καλεί την Επιτροπή να συμμορφωθεί προς το άρθρο 167 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να θέσει τους ΚΠΔ, ως μέρος του ΤΠΔ, ως οριζόντια προτεραιότητα στα χρηματοδοτικά σχήματα και προγράμματα της ΕΕ, ιδίως στο πρόγραμμα Ορίζων 2020, το ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI) και στα ΕΔΕΤ·

51.  καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει πλήρως τις πιθανές συνέργειες που υφίστανται μεταξύ των πολιτικών της ΕΕ, ούτως ώστε να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τη χρηματοδότηση που διατίθεται στο πλαίσιο των προγραμμάτων της ΕΕ –όπως το Ορίζων 2020, η διευκόλυνση Συνδέοντας την Ευρώπη, το Erasmus+, το EaSI, το πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη και το COSME– και των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΤΣΕ), για να υποστηρίξει περισσότερα σχέδια στον τομέα των ΚΠΔ·

52.  επισημαίνει ότι η προβλεπόμενη στην περίοδο προγραμματισμού 2014-2020 αποτελεσματικότερη συνεργασία μεταξύ των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) και των λοιπών ευρωπαϊκών προγραμμάτων, με ειδική μνεία στα ERASMUS+ και «Δημιουργική Ευρώπη» στα σημεία 4.6 και 6.4 του Παραρτήματος Ι του κανονισμού περί κοινών διατάξεων, μπορεί να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο μέσω της παροχής καλύτερης ενημέρωσης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και μιας πολύ πιο αποφασιστικής εφαρμογής στα κράτη μέλη και στις περιφέρειές τους·

53.  καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει και/ή να ερμηνεύσει το μέρος του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής που αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τον πολιτισμό και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς υπό το φως της αιτιολογικής σκέψης 72 του κανονισμού και της ανακοίνωσης της Επιτροπής της 19ης Mαΐου 2016, κατά τρόπον ώστε ορισμένα μέτρα στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς (ιδίως η αποκατάσταση και η συντήρηση) και, σε ορισμένες περιπτώσεις, των πολιτιστικών δραστηριοτήτων που χρηματοδοτούνται από κονδύλια της ΕΕ και συμπληρωματικά περιφερειακά ταμεία, να μην εμπίπτουν στην έννοια των κρατικών ενισχύσεων·

54.   σημειώνει ότι ο μηχανισμός εγγύησης στο πλαίσιο του προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη είναι ένας από τους τρόπους να αντιμετωπιστεί η πιεστική ανάγκη πρόσβασης σε χρηματοδότηση μέσω δανείων για καινοτόμα και βιώσιμα έργα στον ΤΠΔ· υπενθυμίζει την καθυστέρηση που υπήρξε στην εκκίνηση του μηχανισμού εγγύησης· τονίζει την ανάγκη να αυξηθεί ο προϋπολογισμός του προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη και του μηχανισμού εγγύησης, για να στηριχθεί αποτελεσματικά η ευρωπαϊκή πολιτιστική και δημιουργική έκφραση, να διαφοροποιηθούν οι δικαιούχοι χρηματοδότησης, να διασφαλιστεί ισότιμη πρόσβαση και να βελτιωθεί η συμμετοχή πολιτιστικών φορέων από όλα τα κράτη μέλη στον μηχανισμό εγγύησης·

55.   σημειώνει ότι το ΕΤΣΕ θα πρέπει να βοηθά τις ΜΜΕ να ξεπερνούν τις κεφαλαιακές ανεπάρκειες και να στοχεύει κατά κανόνα σε έργα με υψηλότερο προφίλ κινδύνου από τα έργα που στηρίζονται από συνήθεις πράξεις της ΕΤΕπ[22]· σημειώνει ότι, με βάση τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου 2016, είχε χορηγηθεί χρηματοδότηση μόνο για λίγα έργα στον ΤΠΔ – που αποτελείται κυρίως από MMΕ με υψηλότερο βαθμό κινδύνου – και στον τομέα της εκπαίδευσης ή της κατάρτισης, και τονίζει ότι πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για να βελτιωθεί η συμμετοχή τους στο ΕTΣΕ·

56.  καλεί την ΕΤΕπ να αντιμετωπίσει την έλλειψη χρηματοδότησης από το ΕΤΣΕ στους ΚΠΔ, διερευνώντας την πιθανή αλληλεπίδραση με τη Δημιουργική Ευρώπη και τον μηχανισμό εγγύησης, προκειμένου να χορηγήσει δάνεια κατάλληλα για τους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργικότητας·

57.  καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και την ΕTΕπ να στηρίξουν μικτές μεθόδους χρηματοδότησης, ιδίως υπό τη μορφή συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, προκειμένου να αντιμετωπίσουν και να θεραπεύσουν τη μη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης από ίδια κεφάλαια για τους ΚΠΔ·

58.   καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν το επενδυτικό περιβάλλον και να διευρύνουν το φάσμα των χρηματοδοτικών μέσων που διατίθενται για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ του πολιτιστικού και του δημιουργικού τομέα με νέα και καινοτόμα συστήματα χρηματοδότησης, όπως είναι η μικροπίστωση, οι επιστρεπτέες συνεισφορές, η πληθοχρηματοδότηση, η χρηματοδότηση με κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου, η χρηματοδότηση με κεφάλαια εκκίνησης και τα επιχειρηματικά κεφάλαια· επισημαίνει ότι τα διάφορα μοντέλα πληθοχρηματοδότησης και συμμετοχικών επενδύσεων για τους KΠΔ μπορούν να αποτελέσουν σταθερό εργαλείο χρηματοδότησης πολιτιστικών και δημιουργικών έργων και, με τον τρόπο αυτό, ευπρόσδεκτο συμπλήρωμα στις παραδοσιακές πηγές χρηματοδοτικής στήριξης των KΠΔ στο σύνολό τους· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να παρακολουθούν και να προάγουν την ανάπτυξη της αγοράς πληθοχρηματοδότησης, να διασφαλίζουν τη συμμετοχή δημόσιων οργανισμών και να αξιοποιούν καλύτερα τις δυνατότητες της θεσμικής πληθοχρηματοδότησης, να συντονίσουν τις διάφορες ρυθμιστικές προσεγγίσεις, να διασφαλίσουν τη δέουσα σαφήνεια σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ, να αναπτύξουν βέλτιστες πρακτικές και να βελτιώσουν το ρυθμιστικό πλαίσιο αίροντας τους φραγμούς και/ή προτείνοντας ένα νέο ρυθμιστικό μέσο, εάν κριθεί αναγκαίο· επισημαίνει, ωστόσο, ότι αυτό δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη βιώσιμη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση για τους ΚΠΔ·

59.  θεωρεί αναγκαίο να βελτιωθεί ο ρόλος που διαδραματίζουν οι τράπεζες δημοσίων επενδύσεων στους KΠΔ μέσω της παροχής καλύτερης πρόσβασης των ΜΜΕ στις πιστώσεις και της στήριξης των επιχειρήσεων ώστε να επεκτείνουν την αγορά και τις εξαγωγικές τους δραστηριότητες·

60.  θεωρεί ότι για να βελτιωθεί η πρόσβαση των ΚΠΔ στη χρηματοδότηση είναι αναγκαίο να αναπτυχθεί εμπειρογνωμοσύνη ως προς τον προσδιορισμό και την εκτίμηση της αξίας άυλων περιουσιακών στοιχείων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως εξασφαλίσεις· τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η γνώση των χρηματοοικονομικών επενδυτών και ιδρυμάτων ως προς τις ιδιαιτερότητες και τις διάφορες προκλήσεις που θέτουν οι ΚΠΔ, οι οποίες θεωρείται ότι παρουσιάζουν υψηλότερο βαθμό κινδύνου· χαιρετίζει, εν προκειμένω, την ενσωμάτωση από την Επιτροπή ενός προγράμματος κατάρτισης για χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές στον Μηχανισμό Χρηματοοικονομικής Εγγύησης της Δημιουργικής Ευρώπης, καθώς αυτό μπορεί να βελτιώσει την ικανότητά τους να προσεγγίζουν και να πείθουν εξωτερικούς επενδυτές· θεωρεί σκόπιμο, ωστόσο, να επιβεβαιωθεί η επιτυχία αυτού του προγράμματος και, σε περίπτωση θετικής αξιολόγησης, να επεκταθεί σε διάφορους τομείς πολιτικών·

61.  ζητεί, για τον σκοπό αυτό, να προωθηθούν «πρωτόκολλα περιουσιακών στοιχείων διανοητικής ιδιοκτησίας» που θα διευκολύνουν την εκτίμηση των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ), και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θέσουν σε εφαρμογή τους απαραίτητους μηχανισμούς για να αυξήσουν το χρηματοδοτικό ενδιαφέρον των ΔΔΙ και την αναγνώριση της πλήρους αξίας τους ως περιουσιακών στοιχείων·

62.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

• [1]  ΕΕ C 13, 15.1.2016, σ. 83.
• [2]  ΕΕ L 169, 1.7.2015, σ. 1.
• [3]  ΕΕ L 347, 20.12.2013, σ. 221.
• [4]  ΕΕ L 347, 20.12.2013, σ. 104.
• [5]  ΕΕ L 347, 20.12.2013, σ. 320.
• [6]  ΕΕ L 347, 20.12.2013, σ. 289.
• [7]  ΕΕ L 347, 20.12.2013, σ. 259.
• [8]  ΕΕ L 347, 20.12.2013, σ. 33.
• [9]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0009.
• [10]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0293.
• [11]  ΕΕ C 93, 9.3.2016, σ. 95.
• [12] ΕΕ C 68 E, 7.3.2014, σ. 40.
• [13] ΕΕ C 377 E, 7.12.2012, σ. 135.
• [14] ΕΕ C 377 E, 7.12.2012, σ. 142.
• [15] ΕΕ C 247 E, 15.10.2009, σ. 25.
• [16] ΕΕ C 125 E, 22.5.2008, σ. 223.
• [17]  OECD/EUIPO (2016), Trade in Counterfeit and Pirated Good: Mapping the Economic Impact, Εκδόσεις OOΣA, Παρίσι.
• [18]  Στην ανακοίνωση της Επιτροπής αναφέρονται οι εξής κλάδοι: αρχιτεκτονική, αρχεία και βιβλιοθήκες, καλλιτεχνικές χειροτεχνίες, οπτικοακουστικά μέσα (συμπεριλαμβανομένων ταινιών, τηλεόρασης, βιντεοπαιχνιδιών και πολυμέσων), πολιτιστική κληρονομιά, σχέδιο (συμπεριλαμβανομένου του σχεδίου μόδας), φεστιβάλ, μουσική, εικαστικές τέχνες και τέχνες του θεάματος, εκδόσεις και ραδιόφωνο.
• [19]  Έκθεση ανάλυσης σε επίπεδο τομέα δραστηριότητας, (2013), Intellectual property rights intensive industries: contribution to economic performance and employment in the European Union [Tομείς δραστηριότητας που συνδέονται άμεσα με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας: συμβολή στην οικονομική επίδοση και την απασχόληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση], σ. 8 https://euipo.europa.eu/ohimportal/documents/11370/80606/IP+Contribution+study.
• [20]  Μελέτη της Επιτροπής EASME/COSME/2015/003.
• [21]  Η παραπομπή στη μελέτη θα συμπληρωθεί μετά τη δημοσίευσή της. Nα σημειωθεί ότι όλα τα αριθμητικά στοιχεία που αναφέρονται στην παρούσα έκθεση βασίζονται στην εν λόγω μελέτη.
• [22]  Κανονισμός (ΕΕ) 2015/1017.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Εισαγωγή

Πολιτισμός, τέχνη, δημιουργικότητα: αυτή είναι η πραγματική εικόνα και το κεφάλαιο της Ευρώπης στον κόσμο!

Στην Ευρώπη του 21ου αιώνα, με τη μετάβαση στην ψηφιακή οικονομία, οι ΚΠΔ αντικαθιστούν ολοένα και περισσότερο τις παραδοσιακές διαδικασίες κατασκευής και τις παραδοσιακές αξιακές αλυσίδες. Σήμερα, η παραγωγή ποιοτικού περιεχομένου, η ικανότητα για καινοτομία, αφήγηση, φαντασία, πρόκληση συναισθημάτων, έχουν γίνει η πολυτιμότερή μας materia prima. Οφείλουμε λοιπόν να την καλλιεργήσουμε, να τη στηρίξουμε, να την προωθήσουμε, να την υπερασπιστούμε.

Κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας είναι εκείνοι οι κλάδοι που βασίζονται στις πολιτιστικές αξίες, στην ατομική δημιουργικότητα, τις δεξιότητες και το ταλέντο, έχοντας τη δυνατότητα δημιουργίας πλούτου και θέσεων εργασίας μέσω της παραγωγής αξίας από τη διανοητική ιδιοκτησία. Σύμφωνα με τους συνεισηγητές, ο τομέας περιλαμβάνει τους ακόλουθους επιμέρους τομείς που βασίζονται στην πολιτιστική και δημιουργική συνεισφορά: αρχιτεκτονική, αρχεία και βιβλιοθήκες, καλλιτεχνικές χειροτεχνίες, οπτικοακουστικά μέσα (συμπεριλαμβανομένων ταινιών, τηλεόρασης, βιντεοπαιχνιδιών και πολυμέσων), πολιτιστική κληρονομιά, σχεδιασμός, μόδα και βιομηχανίες ειδών πολυτελείας που βασίζονται στη δημιουργικότητα, φεστιβάλ, μουσική, τέχνες του θεάματος, βιβλία και εκδόσεις, ραδιόφωνο και εικαστικές τέχνες.

Οι ευρωπαϊκοί ΚΠΔ έχουν τις ρίζες τους και τροφοδοτούνται από τη μοναδικότητα του ευρωπαϊκού πολιτισμού και των τεχνών, που περικλείονται σε 3.000 χρόνια κοινής ευρωπαϊκής κληρονομιάς. Αντίθετα με άλλους κλάδους, οι ΚΠΔ χαρακτηρίζονται από μια εγγενή διπλή αξία: παίζουν καίριο ρόλο στη διατήρηση και την προαγωγή της ευρωπαϊκής πολιτισμικής και γλωσσικής πολυμορφίας, ενισχύουν την αίσθηση της ευρωπαϊκής και περιφερειακής ταυτότητας, συμβάλλουν στη μετάδοση γνώσης και αξιών, και διασφαλίζουν την υλική και άυλη ευρωπαϊκή κληρονομιά για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές. Ταυτόχρονα, αποτελούν συγκεκριμένο εργαλείο για την κοινωνική συνοχή, μέσω της σημαντικής συνεισφοράς τους στην οικονομία της ΕΕ όσον αφορά την απασχόληση, τις επενδύσεις, την οικονομική μεγέθυνση και την καινοτομία, και συμβάλλουν σημαντικά στην ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης σε παγκόσμια κλίμακα.

Συνεπώς, καθίσταται στρατηγικά σημαντικό να υποστηριχθούν οι καινοτόμοι και προσανατολισμένοι στην έρευνα ΚΠΔ, καθώς είναι ικανοί να διατηρήσουν τη γλωσσική και πολιτισμική πολυμορφία, τον πλουραλισμό και την προσφορά καινοτόμων και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών, ειδικά στο πλαίσιο μιας συγκλίνουσας και παγκοσμιοποιημένης αγοράς.

Μετά την Πράσινη Βίβλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2010[1], έχει υπάρξει τα τελευταία χρόνια μια σειρά τομεακών μελετών, διασκέψεων και ανακοινώσεων από την Επιτροπή, και ψηφισμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που στο σύνολό τους επισημαίνουν ότι η πολιτιστική και δημιουργική παραγωγή είναι η πηγή προέλευσης της σημερινής αλυσίδας αξίας. Η παρούσα έκθεση, ωστόσο, είναι η πρώτη κοινή έκθεση των Επιτροπών CULT και ITRE –που συνδυάζει το πολιτιστικό και το οικονομικό δυναμικό του τομέα, επισημαίνοντας ποιοι θα πρέπει να είναι οι πυλώνες μιας ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής για τους ΚΠΔ.

Το μέλλον των ΚΠΔ έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο για την Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας (CULT), που έχει καταρτίσει τα τελευταία χρόνια αρκετές εκθέσεις για αυτό το θέμα[2], όσο και για την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (ITRE), που είναι υπεύθυνη για τη βιομηχανική πολιτική της Ένωσης και τα σχετικά μέτρα, καθώς και για την εφαρμογή νέων τεχνολογιών, περιλαμβανομένων μέτρων που σχετίζονται με τις ΜΜΕ. Αυτό που ενοποιεί αυτούς τους κλάδους είναι το γεγονός ότι οι συναλλαγές τους αφορούν δημιουργικά περιουσιακά στοιχεία υπό τη μορφή της διανοητικής ιδιοκτησίας. Δεδομένων των αποκλίσεων και της περιπλοκότητας του τομέα, η αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού των ΤΠΔ συνιστά πραγματική πρόκληση.

Οι συνεισηγητές πιστεύουν ότι για να υλοποιηθεί το πλήρες δυναμικό του τομέα, χρειάζεται συντονισμένη δράση, σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, αλλά επίσης και σε επίπεδο ΕΕ. Οι συνεισηγητές, βάσει μιας εμπεριστατωμένης ανάλυσης του τομέα και των προκλήσεών του, προτείνουν διάφορα μέτρα και πολιτικές, που εστιάζουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε επτά βασικούς μοχλούς πολιτικής, που αποτελούν το επίκεντρο της παρούσας έκθεσης:

συγκέντρωση αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων και δεδομένων, βάσει ενός ολοκληρωμένου ορισμού, για να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες του τομέα

παρακολούθηση της ανάπτυξης του τομέα, για να δημιουργηθούν κατάλληλες λύσεις για τους ΚΠΔ

προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας στον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, διευκολύνοντας τη συνεργασία με άλλους τομείς και πολιτικές (συνέργειες)

βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, υποστηρίζοντας νέα επιχειρηματικά μοντέλα

αξιοποίηση της ήδη υπάρχουσας εργαλειοθήκης σε ευρωπαϊκό επίπεδο και συνδυασμός όλων των υπαρχόντων μέτρων και πρωτοβουλιών με συνεκτικό τρόπο

ανάπτυξη δεξιοτήτων, περιλαμβανομένων των επιχειρηματικών δεξιοτήτων

αντιμετώπιση των μεταβαλλόμενων αναγκών δεξιοτήτων και των ελλείψεων δεξιοτήτων

Οικονομική και κοινωνική σημασία των ΚΠΔ

Σε ολόκληρο τον κόσμο, ο πολιτιστικός και δημιουργικός τομέας (εφεξής αναφερόμενος ως ΚΠΔ) θεωρείται μείζον και αυξανόμενο τμήμα της παγκόσμιας οικονομίας. Η σημασία του ως φορέα δημιουργίας θέσεων εργασίας και πλούτου αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο, ιδίως μάλιστα στην ΕΕ: σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη που ανέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι ΚΠΔ (εξαιρουμένων των βιομηχανιών ειδών πολυτελείας) αποτελούν το 11,2% όλων των ιδιωτικών επιχειρήσεων και το 7,5% όλων των απασχολούμενων στο σύνολο της οικονομίας. Συνολικά, πάνω από τρία εκατομμύρια επιχειρήσεις, που απασχολούν πάνω από 12 εκατομμύρια άτομα, μπορούν να συμπεριληφθούν στους ΚΠΔ (εξαιρουμένων των βιομηχανιών ειδών πολυτελείας). Από πλευράς προστιθεμένης αξίας, οι ΚΠΔ (εξαιρουμένων των βιομηχανιών ειδών πολυτελείας) δημιουργούν το 5,3% της συνολικής ευρωπαϊκής ΑΠΑ[3]. Οι βιομηχανίες ειδών πολυτελείας, από την άλλη πλευρά, απασχολούν κατά προσέγγιση 1,7 εκατομμύρια άτομα. Η αξία τους από πλευράς πωλήσεων προϊόντων και υπηρεσιών ισοδυναμεί με 547 δισεκατομμύρια ευρώ, ή περίπου 4% του ονομαστικού ΑΕγχΠ της ΕΕ.

Η ιδιαιτερότητα των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας είναι ότι χτίζουν μια γέφυρα μεταξύ τεχνών, πολιτισμού, επιχειρήσεων και τεχνολογίας. Επιπλέον, οι ΚΠΔ χαρακτηρίζονται από την ικανότητά τους να παρέχουν θέσεις εργασίας που δύσκολα μπορούν να μεταφερθούν υπεράκτια, διότι σχετίζονται με ειδικές πολιτιστικές και ιστορικές δεξιότητες, που συνδέονται και καθορίζονται από τον τόπο και την παράδοση. Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι συνεισφέρουν περισσότερο από κάθε άλλον τομέα στην απασχόληση των νέων και των γυναικών. Οι ΚΠΔ έχουν επίσης επιδείξει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα από άλλους τομείς μετά την κρίση του 2008, ενώ έχει διαπιστωθεί και η ικανότητά τους να επιφέρουν εμφανή θετικά αποτελέσματα σε άλλους τομείς της βιομηχανίας, όπως ο τουρισμός, το λιανικό εμπόριο και οι ψηφιακές τεχνολογίες.

Παρόλα αυτά, δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί μια πραγματική και συνεκτική βιομηχανική πολιτική σε επίπεδο ΕΕ. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια ολοκληρωμένη βιομηχανική στρατηγική σε ευρωπαϊκό επίπεδο που θα λάβει υπόψη όλα τα ειδικά χαρακτηριστικά των πολιτιστικών και δημιουργικών κλάδων, και θα μετατρέψει τις προκλήσεις, όπως η ψηφιοποίηση και η αναθεώρηση των κανόνων περί διανοητικής ιδιοκτησίας, σε νέες ευκαιρίες οικονομικής μεγέθυνσης και απασχόλησης, δημιουργώντας ένα ισορροπημένο νομικό πλαίσιο. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι δέσμευση για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη των ΚΠΔ, βάσει μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης που να μπορεί να εξασφαλίσει ένα βιώσιμο πολιτικό και ρυθμιστικό υπόβαθρο για τους υπάρχοντες και τους μελλοντικούς κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, και που να θεωρεί την ανάπτυξη, προώθηση και προστασία των ΚΠΔ ως στρατηγικό στόχο και γενική προτεραιότητα πολιτικής της ΕΕ.

Ορισμός των ΚΠΔ και στατιστικά στοιχεία για μια πραγματική ευρωπαϊκή πολιτική ανάπτυξης

Ένας παράγοντας που συμβάλλει οπωσδήποτε στην έλλειψη συνειδητοποίησης του πραγματικού οικονομικού δυναμικού αυτών των κλάδων, και στην επακόλουθη έλλειψη συγκεκριμένων πολιτικών για τη στήριξη των ΚΠΔ, είναι ότι δεν έχουμε έναν σαφή ορισμό για το τι είναι οι «κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας».

Ενώ οι περισσότεροι τομείς των πολιτιστικών κλάδων αποτελούν προφανή πυλώνα του τομέα και επομένως είναι εύκολο να ταξινομηθούν σε αυτόν (καλλιτεχνική και μνημειακή κληρονομιά, αρχεία, βιβλιοθήκες, βιβλία, εκδόσεις και Τύπος, εικαστικές τέχνες, αρχιτεκτονική, τέχνες του θεάματος, πολυμέσα και οπτικοακουστικές υπηρεσίες), για τους δημιουργικούς κλάδους αυτό είναι λιγότερο προφανές, διότι, στην πραγματικότητα, κάθε καινοτόμος δραστηριότητα θα μπορούσε να έχει έναν δημιουργικό χαρακτήρα και να βασίζεται σε δημιουργική συνεισφορά.

Οι συνεισηγητές, λαμβάνοντας υπόψη την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής[4] του 2012, που προσδιόρισε τους δημιουργικούς κλάδους ως εκείνους «που χρησιμοποιούν τον πολιτισμό ως συστατικό τους στοιχείο και έχουν πολιτιστική διάσταση, παρά το γεγονός ότι τα προϊόντα τους έχουν κατά κύριο λόγο λειτουργική χρησιμότητα. Περιλαμβάνουν την αρχιτεκτονική και το σχέδιο»[5], και υπό το πρίσμα της τελευταίας μελέτης που εκπόνησε η Επιτροπή[6] και στον ορισμό των ΚΠΔ της οποίας περιλαμβάνεται επίσης η βιομηχανία ειδών πολυτελείας μαζί με τους βασικούς ΚΠΔ, τη μόδα και τον σχεδιασμό, προτείνουν έναν νέο, διευρυμένο και πιο περιεκτικό ορισμό των ΚΠΔ. Οι εισηγητές πιστεύουν ότι ένας τυποποιημένος ορισμός θα βοηθήσει στην καλύτερη παρακολούθηση της ανάπτυξης του τομέα και στη συνέχεια θα οδηγήσει σε ειδικά σχεδιασμένες λύσεις πολιτικής για τους ΚΠΔ. Ο ορισμός που προτείνουν οι εισηγητές περιλαμβάνει τους προαναφερθέντες κλασικούς τομείς, καθώς και τις βιομηχανίες μόδας και ειδών πολυτελείας που βασίζονται στη δημιουργικότητα, με βάση την ειδική τους πολιτιστική συνεισφορά, τη δημιουργική δύναμη που χαρακτηρίζει το αρχικό στάδιο της παραγωγής και την ικανότητά τους να παράγουν αξία.

Η μόδα και η βιομηχανία ειδών πολυτελείας όχι μόνο συμβάλλουν στην προώθηση και τη διάδοση της ευρωπαϊκής αριστείας αλλά, καθώς βασίζονται σε μια ισχυρή πολιτιστική και δημιουργική συνεισφορά, συμβάλλουν επίσης σημαντικά στη διατήρηση του ευρωπαϊκού savoir-faire, ενός μοναδικού φάρου γνώσης και δεξιοτήτων πολλών αιώνων, που είναι δύσκολο να αντιγραφεί, και χαρακτηρίζει πραγματικά την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία.

Οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας ως πρεσβευτές της ευρωπαϊκότητας

Δεν είναι όμως μόνο αυτά. Ο πολιτισμός, όχι μόνο στις παραδοσιακές του μορφές, αλλά και μέσω των πολιτιστικών και δημιουργικών κλάδων, μπορεί να παίξει κρίσιμο ρόλο στην ενίσχυση των διεθνών συμπράξεων. Αυτοί οι κλάδοι συνεισφέρουν στην «ήπια δύναμη» της Ευρώπης με τον ρόλο τους ως πρεσβευτές των ευρωπαϊκών αξιών (όπως η ποιότητα, η αριστεία, η δεξιοτεχνία, η δημιουργικότητα, ο πολιτισμός) στην παγκόσμια σκηνή. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τη Eurostat, η αξία των συνολικών εξαγωγών της ΕΕ το 2014 (όλα τα προϊόντα) ανήλθε σε 1.703 δισεκατομμύρια ευρώ, που αποτελεί το 15,9% του συνολικού παγκόσμιου εμπορίου. Εξ αυτών, 27,3 δισεκατομμύρια ευρώ (1,6%) μπορούν να αποδοθούν στις εξαγωγές πολιτιστικών αγαθών και 209,1 δισεκατομμύρια ευρώ σε προϊόντα που σχετίζονται με τη μόδα (12,3%). Οι βιομηχανίες ειδών πολυτελείας αντιπροσωπεύουν το 18% των ευρωπαϊκών εξαγωγών, με αξία εξαγωγών περίπου 308 δισεκατομμύρια ευρώ.

Για αυτούς τους λόγους, η ΕΕ έχει ήδη χρηματοδοτήσει πολλά έργα στους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, όπως τα δίκτυα δημιουργικών κόμβων· το πρόγραμμα APC Cultures+ για τη στήριξη των πολιτιστικών τομέων των χωρών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού· προγράμματα για τη στήριξη της πολιτιστικής διακυβέρνησης και για την προαγωγή του διαπολιτισμικού διαλόγου. Περισσότερη στήριξη προσφέρουν επίσης τα προγράμματα Δημιουργική Ευρώπη και Ορίζοντας 2020, υποστηρίζοντας την έρευνα για την πολιτιστική διπλωματία, δραστηριότητες για την πολιτιστική κληρονομιά, ενισχύοντας ειδικότερα τους πολιτιστικούς και δημιουργικούς κλάδους και προάγοντας τον διαπολιτισμικό διάλογο.

Η συνειδητοποίηση της σημασίας αυτού του μέσου οδήγησε πρόσφατα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκδοση της ανακοίνωσής της με θέμα «Στρατηγική για τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις», που ενθαρρύνει την πολιτιστική συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των χωρών εταίρων της και προάγει τον διάλογο και την αμοιβαία κατανόηση για την εδραίωση μακρόχρονων σχέσεων με χώρες από όλον τον κόσμο.

Εκπαίδευση και κατάρτιση

Η δημιουργικότητα, η έμπνευση, η φαντασία βασίζονται στον πολιτισμό και την τέχνη σε όλες τις μορφές της, και θα πρέπει να αποτελούν επίσης αναπόσπαστο μέρος της εκπαίδευσης.

Επομένως, είναι ζωτικής σημασίας να υπενθυμισθεί στα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν την εικαστική, μουσική, θεατρική και κινηματογραφική παιδεία στα σχολικά προγράμματα, ως καίριο παράγοντα για να αναπτυχθεί η γνώση της πολιτιστικής κληρονομιάς, των καλλιτεχνικών πρακτικών και εκφράσεων και των ήπιων δεξιοτήτων με δημιουργικό –και καινοτόμο– προσανατολισμό. Η παιδεία προέρχεται κατ' αρχάς από την οικογένεια, αλλά επίσης, και πάνω από όλα, μέσα από τα σχολικά συστήματα, και διαμορφώνεται επιπλέον από την επιρροή των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Επομένως, η τυπική και άτυπη εκπαίδευση και κατάρτιση δεν είναι μόνο δύο απαραίτητες προϋποθέσεις για την καλλιέργεια της δημιουργικότητας, ζωογόνου δύναμης των ΚΠΔ, αλλά και για την ενθάρρυνση της ζήτησης για ποιοτικό περιεχόμενο και δημιουργικά προϊόντα.

Μια συνεκτική πολιτική για τους ΚΠΔ, συνεπώς, βασίζεται στην ανάπτυξη στενής συνεργασίας μεταξύ του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα και των κοινωνικών εταίρων στην εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση.

Πρέπει να προωθήσουμε διατομεακές προσεγγίσεις μεταξύ των διαφόρων τομέων στην τυπική εκπαίδευση και στη μη τυπική μάθηση. Αυτό απαιτεί μεγαλύτερες συνέργειες μεταξύ των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης, για παράδειγμα μέσω κοινών προγραμμάτων μεταξύ τεχνών και πολιτισμού, φυσικών επιστημών, μηχανικής, τεχνολογίας, και μέσω υποστήριξης των κέντρων αριστείας που αναπτύσσουν εκείνα τα εργασιακά προφίλ που κρατούν τον τομέα ζωντανό, τα οποία μπορούν να προσελκύουν σπουδαστές από διάφορα κράτη μέλη και να αναπτύσσουν διεθνή έργα. Τέλος, οι βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται σε ορισμένα κράτη μέλη δείχνουν ότι είναι σημαντικό να υποστηρίζεται η ανάπτυξη συνδυαστικών διαδρομών εργασίας-μάθησης.

Όσον αφορά τις βιομηχανίες μόδας και ειδών πολυτελείας, πρέπει να σημειωθεί ότι αυτές δεν χαρακτηρίζονται μόνο από μεγάλους βιομηχανικούς ομίλους, αλλά και από το γεγονός ότι βασίζονται στη συνεργασία με ΜΜΕ, πολύ μικρές επιχειρήσεις και την παραδοσιακή βιοτεχνία. Υπάρχουν ορισμένοι τομείς στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας που σίγουρα θα επωφελούνταν από την οικονομική στήριξη και τα ειδικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να στηριχθεί η ανάπτυξή τους.

Από την άλλη πλευρά, όπως επισημαίνεται επίσης από διάφορους ενδιαφερόμενους ευρωπαϊκούς φορείς, είναι αναγκαίο να καλυφθεί το χάσμα μεταξύ των αναγκών του κλάδου και της διαθεσιμότητας εργατικού δυναμικού υψηλής εξειδίκευσης σε επίπεδο ΕΕ[7]. Για τη βιομηχανία μόδας και ειδών πολυτελείας, αυτό σημαίνει ότι αποτελεί προτεραιότητα να εφαρμοστούν νέες πολιτικές με σκοπό τη διαφύλαξη και την προώθηση του παραδοσιακού ευρωπαϊκού savoir-faire και των καλλιτεχνικών χειροτεχνιών που σχετίζονται με τους ΚΠΔ, μέσω ενίσχυσης και συντήρησης της επαγγελματικής κατάρτισης και ενός εργατικού δυναμικού υψηλής ειδίκευσης. Αυτό έχει ως σκοπό την προσέλκυση ταλέντων και νέων δεξιοτήτων, όπως για παράδειγμα, ειδικευμένη εργασία «αριστείας» ή «ενδιάμεσα εργασιακά προφίλ» στον κλάδο των κατασκευών, για συντήρηση και αποκατάσταση.

Οι δύο εισηγητές υπογραμμίζουν στη συνέχεια πώς η συνεργασία μεταξύ του εκπαιδευτικού τομέα και του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα μπορεί να συμβάλει στην αστική αναγέννηση και στη μελλοντική ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα. Αυτό βελτιώνει την ελκυστικότητα των περιφερειών και των πόλεων, αλλά βοηθά επίσης να δημιουργηθεί ένα ενθαρρυντικό μαθησιακό περιβάλλον, ιδιαίτερα ικανό να βοηθήσει τους άνεργους νέους –ιδίως, αλλά όχι μόνο, στις περιθωριοποιημένες κοινότητες και στις υποβαθμισμένες γειτονιές– να αποκτήσουν επαγγελματικές δεξιότητες, αυξάνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο τις ευκαιρίες απασχόλησής τους σε τομείς που αναζητούν ειδικευμένο εργατικό δυναμικό.

Ο τομέας στο σύνολό του φέρει, πράγματι, σημαντική αξία για την αντιμετώπιση του ζητήματος της ανεργίας των νέων: σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, ο τομέας του πολιτισμού και της δημιουργικότητας απασχολεί περισσότερους νέους 15-29 ετών από οποιονδήποτε άλλο οικονομικό τομέα (19,1% επί του συνόλου της απασχόλησης στους ΚΠΔ έναντι του 18,6% στην υπόλοιπη οικονομία)[8]. Με δεδομένη τη διαρροή εγκεφάλων που βιώνει η Ευρώπη τις τελευταίες δεκαετίες, η περαιτέρω προώθηση και επένδυση στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας θα ευνοούσε τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη μείωση του ποσοστού ανεργίας των νέων, δεδομένου του μεγάλου αριθμού νέων ατόμων που ακολουθούν σπουδές σε αυτόν τον τομέα. Υπάρχουν, άρα, δυνατότητες στους ΚΠΔ όσον αφορά την ανεργία των νέων και την επανεκβιομηχάνιση, για να εξασφαλιστεί η μετάδοση της γνώσης και της παραδοσιακής βιοτεχνίας, και να διατηρηθεί η οικονομική, ιστορική και κοινωνική δομή στην οποία βασίζονται οι ΚΠΔ.

Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει άρα, κατά τη γνώμη των συνεισηγητών, να εστιάσουν ειδικά στους ΚΠΔ στα προγράμματα της ΕΕ για την απασχόληση και την ανάπτυξη (όπως η πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων και το νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων που παρουσιάστηκε πρόσφατα) και να διαθέσουν κονδύλια για τη διευκόλυνση της σταδιοδρομίας και της κατάρτισης σε αυτόν τον τομέα. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει, επιπλέον, να προωθήσουν ενημερωτικές εκστρατείες για τις ευκαιρίες σταδιοδρομίας σε αυτούς τους κλάδους, όπου δημιουργούνται ευρωπαϊκές θέσεις εργασίας και προάγεται η μετάδοση γνώσης, ούτως ώστε να διατηρηθεί η βιοτεχνία σε αυτούς τους στρατηγικούς τομείς.

Δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και παραποίηση/απομίμηση στον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργικότητας

Τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας είναι για τον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργικότητας ό, τι είναι τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας για τη βιομηχανία και την τεχνολογία. Η προστασία των δικαιωμάτων δημιουργού είναι ζωτικό στοιχείο για την ίδια την επιβίωση του δημιουργικού κλάδου.

Παρότι στην πραγματικότητα, σήμερα καταναλώνεται δημιουργικό περιεχόμενο όσο ποτέ άλλοτε (ας σκεφτούμε τα επίπεδα ρεκόρ που άγγιξε η μουσική) σε υπηρεσίες όπως οι πλατφόρμες περιεχομένου που εισάγεται από τους χρήστες και οι υπηρεσίες συγκέντρωσης περιεχομένου, οι τομείς της δημιουργικότητας (μεταξύ άλλων οι κάτοχοι των δικαιωμάτων, οι καλλιτέχνες και οι παραγωγοί) δεν έχουν επωφεληθεί εξίσου και κατ᾽ αναλογία από τα έσοδα που φέρνει αυτή η κατανάλωση.

Αυτό έχει προκαλέσει ένα αποκαλούμενο «αξιακό χάσμα», δεδομένου ότι οι υπηρεσίες πλατφόρμας παρακρατούν την αξία των πολιτιστικών και δημιουργικών έργων, η οποία δεν αποδίδεται στους δημιουργούς. Η μεταβίβαση της αξίας έχει δημιουργήσει μια αναποτελεσματική και άδικη αγορά και απειλεί τη μακροπρόθεσμη υγεία των τομέων πολιτισμού και δημιουργικότητας της ΕΕ και την επιτυχία της ψηφιακής ενιαίας αγοράς.

Οι συνεισηγητές καλούν, συνεπώς, την Επιτροπή, εν όψει της επικείμενης μεταρρύθμισης των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, να προσδιορίσουν νομικές λύσεις εφαρμόσιμες στις επιγραμμικές υπηρεσίες, που θα αντιμετωπίσουν αυτήν τη στρέβλωση της αγοράς και θα εξυπηρετούν εξίσου τους δημιουργούς, τους κατόχους δικαιωμάτων και τους καταναλωτές. Οι απαλλαγές από την ευθύνη μπορούν να ισχύουν μόνο για τους πραγματικά ουδέτερους και παθητικούς παρόχους επιγραμμικών υπηρεσιών, και όχι για τις υπηρεσίες που παίζουν ενεργό ρόλο στη διανομή, προώθηση και οικονομική εκμετάλλευση περιεχομένου εις βάρος των δημιουργών.

Επιπλέον, οι τομείς των ειδών πολυτελείας και της μόδας υφίστανται διαρκώς αυξανόμενη και σοβαρή παραποίηση/απομίμηση, που φθάνει σε ανησυχητικά ποσοστά όσον αφορά την απώλεια εσόδων για τις βιομηχανίες και την επακόλουθη απώλεια θέσεων εργασίας, και συνεπάγεται προβλήματα για την υγεία και την προστασία των καταναλωτών. Για να γίνει κατανοητή η σοβαρότητα του προβλήματος, τα δεδομένα για το 2013 δείχνουν ότι έως και 2,5% του διεθνούς εμπορίου αφορούσε προϊόντα παραποίησης/απομίμησης και πειρατείας, ποσοστό που αντιστοιχεί σε έως και 5% των εισαγωγών μόνο στην ΕΕ ή 85 δισεκατομμύρια ευρώ.

Παράλληλα με έναν σαφή ορισμό που θα λαμβάνει υπόψη όλους τους τομείς που σχετίζονται με τους ΚΠΔ, οι συνεισηγητές πιστεύουν ότι είναι εξίσου αναγκαίο να υπάρχουν συγκρίσιμα και αξιόπιστα στατιστικά δεδομένα. Κάθε κράτος μέλος έχει, στην πραγματικότητα, τη δική του ταξινόμηση των ΚΠΔ. Είναι συνεπώς απαραίτητο να εφαρμοστεί σε επίπεδο ΕΕ ένα επικαιροποιημένο πλαίσιο για τον τομέα και να χαρτογραφηθούν οι αλλαγές με την πάροδο του χρόνου. Ο στόχος πρέπει να είναι ο προσδιορισμός ειδικών δεικτών για τη μέτρηση των αποτελεσμάτων των πολιτικών για την προώθηση του τομέα.

ΚΠΔ: πρόσβαση σε χρηματοδότηση και σε χρηματοδοτική στήριξη από την ΕΕ

Χρειάζονται ειδικά σχεδιασμένες λύσεις συγκεκριμένα στον τομέα της χρηματοδότησης: υπάρχουν ορισμένοι τομείς στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας που θα πρέπει και θα μπορούσαν οπωσδήποτε να επωφεληθούν περισσότερο από την οικονομική στήριξη και τα ειδικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να στηριχθεί η ανάπτυξη και η καινοτόμος παραγωγή τους.

Ενώ οι περιφέρειες είναι ιδιαίτερα ικανές στην ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών και περιφερειακής και διασυνοριακής συνεργασίας στον τομέα των ΚΠΔ, και οι ΚΠΔ συγκαταλέγονται στις πλέον καινοτόμες επιχειρήσεις και συμμετέχουν σε προγράμματα έρευνας και καινοτομίας, εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη δεδομένων για το πόσα και τι είδους έργα χρηματοδοτούνται. Χρειάζεται να προσδιορίσουμε ειδικούς δείκτες για την παρακολούθηση και ανάλυση του πολιτιστικού, οικονομικού και κοινωνικού αντικτύπου των πολιτικών και των κανονιστικών προτάσεων που σχετίζονται με τους ΚΠΔ.

Αν και όλα τα προγράμματα είναι ανοιχτά για αιτήσεις από ΚΠΔ, το ποσοστό συμμετοχής μπορεί και πρέπει να αυξηθεί. Η στήριξη των ΚΠΔ θα πρέπει να καταστεί προτεραιότητα πολιτικής στο πλαίσιο των ΕΤΣΕ, του Ορίζοντας 2020 και του ΠΔΠ συνολικά. Στο πρόγραμμα έρευνας Ορίζοντας 2020 και στα διαρθρωτικά ταμεία, ειδικότερα, θα πρέπει να αξιοποιήσουμε πλήρως τις πιθανές συνέργειες που υπάρχουν μεταξύ πολιτικών της ΕΕ. Αυτό θα επέτρεπε να χρησιμοποιήσουμε αποτελεσματικά τη διαθέσιμη χρηματοδότηση στο πλαίσιο των προγραμμάτων της ΕΕ και να επιτύχουμε τους στόχους για τους οποίους προορίζονται.

Στο πλαίσιο αυτό, η ενδιάμεση αναθεώρηση του ΠΔΠ και οι εκθέσεις για την υλοποίηση των ενωσιακών προγραμμάτων θα πρέπει να θεωρούνται ως δύο αλληλοσυνδεόμενες συνιστώσες της ίδιας διαδικασίας. Τα προγράμματα χρηματοδότησης θα πρέπει να είναι καλύτερα ευθυγραμμισμένα με τις προτεραιότητες της ευρωπαϊκής πολιτικής, όπως η στήριξη της βιώσιμης οικονομικής μεγέθυνσης με γνώμονα την καινοτομία και των ποιοτικών θέσεων εργασίας. Η αξιολόγηση της τρέχουσας κατάστασης των προγραμμάτων και των αναγκών του προϋπολογισμού τους παρέχει μια σταθερή και συνεκτική βάση για την αναθεώρηση του ΠΔΠ και τη μελλοντική αρχιτεκτονική του προγράμματος της ΕΕ μετά το 2020·

Αυτή η προσέγγιση δεν περιορίζεται στα προγράμματα που διαχειρίζεται απευθείας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά επεκτείνεται δεόντως και πέρα από αυτά: Το ΕΤΣΕ σχεδιάστηκε για να βοηθά τις ΜΜΕ να ξεπερνούν τις κεφαλαιακές ανεπάρκειες και στοχεύει κατά κανόνα σε έργα με υψηλότερο προφίλ κινδύνου από τα έργα που στηρίζονται από συνήθεις πράξεις της ΕΤΕπ[9]. Η χρηματοδότηση στους πολιτιστικούς και δημιουργικούς κλάδους αναφέρεται ως προτεραιότητα στον κανονισμό για το ΕΤΣΕ. Ωστόσο, από τον Μάιο του 2016, ενώ έχει περάσει ένας χρόνος από την εκκίνηση του έργου, δεν έχει χορηγηθεί καμία χρηματοδότηση για έργα στους ΤΠΔ, ούτε στον τομέα της εκπαίδευσης ή της κατάρτισης, που αποτελούνται κυρίως από ΜΜΕ με υψηλότερο βαθμό κινδύνου. Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, μεταξύ των οποίων η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα πρέπει να διερευνούν τις πιθανές αλληλεπιδράσεις μεταξύ ΕΤΣΕ και του προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη (περιλαμβανομένου του μηχανισμού εγγύησης), προκειμένου να χορηγούν δάνεια κατάλληλα για τους ΚΠΔ.

Η σημασία των ΕΤΣΕ για τους ΚΠΔ έγκειται σαφώς στην ικανότητά τους να προσελκύουν ιδιωτικούς επενδυτές στον τομέα και να προωθούν μηχανισμούς επιχειρηματικού κεφαλαίου και χρηματοδότησης υψηλού κινδύνου. Ωστόσο, σύμφωνα με μια έρευνα που διεξήχθη το 2013 από την Επιτροπή, οι ΚΠΔ αντιμετωπίζουν φραγμούς στην πρόσβαση στη χρηματοδότηση, καθώς έχουν πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, όπως –μεταξύ άλλων– προβλήματα στην αξιολόγηση των κινδύνων και στην εκτίμηση της άυλης ιδιοκτησίας, π.χ. των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ).

Ως εκ τούτου, για να βελτιωθεί η πρόσβαση των ΚΠΔ στη χρηματοδότηση είναι αναγκαίο να υπάρχουν μηχανισμοί χρηματοδότησης υψηλού κινδύνου, αλλά και να αναπτυχθεί εμπειρογνωμοσύνη όσον αφορά την εκτίμηση της αξίας των άυλων περιουσιακών στοιχείων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως εξασφαλίσεις. Αυτή η εμπειρογνωμοσύνη είναι αναγκαία τόσο για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ όσο και για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να θέσουν σε εφαρμογή τους απαραίτητους μηχανισμούς για να αυξήσουν αυτό το χρηματοδοτικό ενδιαφέρον των ΔΔΙ και την αναγνώριση της πλήρους αξίας τους ως περιουσιακών στοιχείων.

Η επιτυχία είναι καλό πράγμα και θα πρέπει να επιβραβεύεται. Εν γένει, ωστόσο, οι ευρωπαίοι επιχειρηματίες και χρηματοδότες θα πρέπει να αφήσουν πίσω τους τον αρνητικό συνειρμό που συνδέεται με την αποτυχία και να αποδεχτούν τον κίνδυνο της αποτυχίας ως σημαντικό βήμα της διαδικασίας επιχειρηματικής μάθησης.

Συμπέρασμα

Οι συνεισηγητές πιστεύουν ότι οι ΚΠΔ έχουν καίριο ρόλο στην επανεκβιομηχάνιση της Ευρώπης, αποτελούν μοχλό της οικονομικής μεγέθυνσης και κατέχουν στρατηγική θέση ώστε να επιφέρουν καινοτόμα δευτερογενή αποτελέσματα σε άλλους τομείς της βιομηχανίας, όπως ο τουρισμός, το λιανικό εμπόριο και οι ψηφιακές τεχνολογίες. Οι συνεισηγητές πιστεύουν ότι η ΕΕ θα μπορούσε να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην προώθηση του σημαντικού θετικού αντικτύπου που έχουν οι δημιουργικοί τομείς σε όλη την Ευρώπη, και να προωθήσει επίσης πολιτικές προάσπισης του πιο μοναδικού κεφαλαίου της Ευρώπης: του πολιτισμού της.

• [1]  COM(2010)0183.
• [2]  Βλέπε για παράδειγμα το ψήφισμα της 12ης Μαΐου 2011 σχετικά με την απελευθέρωση του δυναμικού των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας και το ψήφισμα της 12ης Σεπτεμβρίου 2013 σχετικά με την προώθηση των ευρωπαϊκών τομέων του πολιτισμού και της δημιουργίας ως πηγών οικονομικής ανάπτυξης και θέσεων απασχόλησης (T7-0368/2013).
• [3]  Μελέτη με θέμα «Τόνωση της ανταγωνιστικότητας των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας για την οικονομική μεγέθυνση και την απασχόληση». Η παραπομπή στη μελέτη θα συμπληρωθεί μετά τη δημοσίευσή της.
• [4]  COM (2012) 537
• [5]  COM (2010) 183 τελικό, σελίδα 6.
• [6]  Μελέτη με θέμα «Τόνωση της ανταγωνιστικότητας των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας για την οικονομική μεγέθυνση και την απασχόληση». Η παραπομπή στη μελέτη θα συμπληρωθεί μετά τη δημοσίευσή της.
• [7]  ECCIA (2014) «The contribution of the high-end cultural and creative industries to the European economy».
• [8]  Cultural Τimes - The first global map of cultural and creative industries, Δεκέμβριος 2015.
• [9]  Κανονισμός (ΕΕ) 2015/1017.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (14.10.2016)

προς την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και την Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας

σχετικά με μια συνεκτική πολιτική της ΕΕ για τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας
(2016/2072(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Therese Comodini Cachia

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων καλεί την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, και την Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας οι οποίες είναι συν-αρμόδιες σύμφωνα με το άρθρο 55 του Κανονισμού, να συμπεριλάβουν στην πρόταση ψηφίσματός τους τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  τονίζει ότι οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας (CCIs/ΚΠΔ) λειτουργούν σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη και τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας της πληροφορίας και των επικοινωνιών σε παγκόσμια κλίμακα·

2.  επαναλαμβάνει ότι οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας βασίζονται στη δημιουργικότητα του ατόμου, στις πολιτιστικές αξίες, στις δεξιότητες και στο ταλέντο και τα προωθούν, ενώ υπάρχει η δυνατότητα να δημιουργήσουν πλούτο και θέσεις εργασίας μέσω της παραγωγής αξίας που προκύπτει από τη διανοητική ιδιοκτησία·

3.  επισημαίνει ότι, με κύκλο εργασιών 535,9 δισεκατομμύρια ευρώ και έχοντας δημιουργήσει 7,1 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, οι ΚΠΔ είναι θεμελιώδους σημασίας για τη σταθερότητα και τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας·

4.  επισημαίνει ότι οι ΚΠΔ δεν διασφαλίζουν απλώς την πολιτιστική πολυμορφία, αλλά και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης και το οικονομικό σφρίγος της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5.  τονίζει ότι οι ΚΠΔ είναι στρατηγικής σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας στην ΕΕ·

6.  τονίζει ότι, για τη διατύπωση του νομικού ορισμού των «κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας» στην Ευρώπη, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι νέες τάσεις στον πολιτισμό και τη δημιουργικότητα στη σημερινή κοινωνία καθώς και οι τρέχουσες αλλαγές και οι ευκαιρίες που η ψηφιακή τεχνολογία ενδέχεται να συνεχίσει να προσφέρει, και ότι οποιοσδήποτε ορισμός θα πρέπει να αναφέρεται σε έργα, συμπεριλαμβανομένων των αγαθών και των υπηρεσιών, που αποτελούν προϊόν καλλιτεχνικών, πολιτιστικών ή δημιουργικών διαδικασιών και είναι επιλέξιμα για προστασία ως δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, χωρίς να περιορίζεται η διαδικασία δημιουργίας ή παραγωγής τέτοιων έργων·

7.  θεωρεί, συνεπώς, ότι η προστασία των κατόχων δικαιωμάτων εντός των ορίων των νομοθετικών πλαισίων που αφορούν τα δικαιώματα πνευματικής και διανοητικής ιδιοκτησίας πρέπει να παρέχεται κατά τρόπο τέτοιο που να αναγνωρίζει τις αξίες και να τονώνει την καινοτομία, τη δημιουργικότητα, τις επενδύσεις και την παραγωγή περιεχομένου, και ταυτόχρονα να προσαρμόζεται στις συνεχείς τεχνολογικές εξελίξεις και στις μελλοντικές ψηφιακές πλατφόρμες·

8.  τονίζει ότι η ΕΕ δεν πρέπει να αντιλαμβάνεται τον πολιτισμό μόνο από την οπτική της εσωτερικής αγοράς, του ανταγωνισμού και της εμπορικής πολιτικής, αλλά και να τον καταστήσει στοιχείο της ευρωπαϊκής πολιτικής στον τομέα της συνεργασίας και της ανάπτυξης, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του πολιτισμικού φάσματος της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να συνδέσει στενότερα τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και τους ΚΠΔ, να εξετάσει τη δυνατότητα καθορισμού ενός ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου για την προώθηση της μαθητείας στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας στα κράτη μέλη της ΕΕ, και να αξιοποιήσει στο μέγιστο τις δυνατότητες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργικότητας·

9.  εκτιμά πως το ψηφιακό περιβάλλον προσφέρει νέες ευκαιρίες για τη δημιουργία και την παραγωγή έργων πολιτισμού και δημιουργικότητας, καθώς και για τη διανομή και εκμετάλλευσή τους και την προσβασιμότητά τους για ένα ευρύτερο κοινό, ανεξάρτητα από σωματικούς και γεωγραφικούς περιορισμούς και, κάποιες φορές, με χαμηλότερο κόστος και μικρότερους φραγμούς εισόδου στην αγορά· επισημαίνει, ωστόσο, ότι μέσα σε αυτό το όλο και περισσότερο συνδεδεμένο και ψηφιοποιημένο πλαίσιο, οι συγγραφείς και δημιουργοί με περιορισμένους πόρους ενδέχεται να βρεθούν σε οικονομικά μειονεκτική θέση εάν λειτουργήσουν μέσα σε ένα ευρύτερο ανταγωνιστικό περιβάλλον·

10.  εκτιμά πως η ψηφιακή τεχνολογία έχει γεννήσει ευκαιρίες για τη δημιουργία διαφόρων ειδών καλλιτεχνικής δουλειάς ή καλλιτεχνικών μεθόδων και έτσι να έχει σημαντικό μερίδιο στη δημιουργική διεργασία·

11.  υπενθυμίζει στο πλαίσιο αυτό ότι οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας αποτελούνται κυρίως από πληθώρα πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, με περιορισμένη πρόσβαση σε υποδομές, πόρους και χρηματοδότηση και με περιορισμένη διαπραγματευτική ικανότητα απέναντι στα ηλεκτρονικά ψηφιακά outlets και άλλους δεσπόζοντες μεσάζοντες της αγοράς, όπως ειδικότερα στην περίπτωση των καλλιτεχνών και των δημιουργών που προέρχονται από πολιτισμούς και γλωσσικά περιβάλλοντα που είναι έξω από το κυρίαρχο ρεύμα· τάσσεται, στο πλαίσιο αυτό, υπέρ της ανάγκης να δημιουργηθεί ένα ισορροπημένο νομικό πλαίσιο, που να λαμβάνει υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά του τομέα και να προσφέρει τις απαραίτητες νομικές λύσεις ώστε να μπορέσουν οι δημιουργοί να αποκτήσουν μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ·

12.  τονίζει ότι η συνεχής ψηφιακή καινοτομία απαιτεί από τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας να αναθεωρήσουν και να αναδιαμορφώσουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα· εκφράζει ανησυχία διότι στα πλέον πρόσφατα επιχειρηματικά μοντέλα η οικονομική αξία των περιεχομένων, που πρέπει να επαναπροσδιορισθεί, γεννάται σε διάφορα σημεία της αλυσίδας δημιουργίας αξίας, ενδέχεται όμως να μετακινηθεί προς το τέλος της αλυσίδας αυτής, καθιστώντας έτσι πιο περίπλοκο το σύστημα μέσω του οποίου η κοινότητα των δημιουργών αντλεί αξία από το περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένης μιας δίκαιης αμοιβής για συγγραφείς και δημιουργούς· τονίζει ταυτόχρονα ότι η κοινότητα των δημιουργών υφίσταται ζημίες οφειλόμενες τόσο σε παραβιάσεις της πνευματικής ιδιοκτησίας, π.χ. λόγω πειρατείας, όσο και σε δυσκολίες λόγω του διαρκώς μεταβαλλόμενου ηλεκτρονικού περιβάλλοντος και των αλλαγών στα υφιστάμενα επιχειρηματικά μοντέλα·

13.  τονίζει τη σημασία του νέου ψηφιακού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, δεδομένου ότι αυξάνει την προβολή των δημιουργών και τους δίνει τη δυνατότητα να βρίσκονται σε διαρκή επαφή με το κοινό και τους καταναλωτές· εκτιμά κατά συνέπεια πως η καθιέρωση οποιουδήποτε νομικού πλαισίου που θα προσδιορίζει τη ψηφιοποίηση των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας θα πρέπει να γίνει μετά από ευρεία διαβούλευση με όλους τους φορείς που εμπλέκονται στην αλυσίδα δημιουργίας αξίας·

14.  εκτιμά πως οι ψηφιακές πλατφόρμες αποτελούν μέσο για την παροχή ευρύτερης πρόσβασης σε έργα πολιτισμού και δημιουργικότητας και ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη ο τρόπος με τον οποίο η διεργασία αυτή μπορεί να λειτουργήσει με μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου και σεβασμό προς τους κατόχους δικαιωμάτων·

15.  ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει το ζήτημα της μεταφοράς χρημάτων σε συνδυασμό με την εν εξελίξει συζήτηση σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα·

16.  ζητεί από την Επιτροπή να αναπτύξει μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τον πολιτισμό στην ψηφιακή εποχή, η οποία να συνάδει με όλες τις πολιτικές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της φορολογικής πολιτικής·

17.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ζήτημα της κυκλοφορίας παράνομου ψηφιακού περιεχομένου με αποτελεσματικότητα ανάλογη προς τα διάφορα δικαιώματα που διακυβεύονται, ενθαρρύνοντας μεταξύ άλλων την καλύτερη συνεργασία μεταξύ των αρχών των κρατών μελών και του κλάδου και διευκολύνοντας την ανάδυση ελκυστικών, νόμιμων προσφορών, με εκτενή κατάλογο επιλογών και διαθέσιμων σε διασυνοριακή κλίμακα· καλεί, επίσης, την Επιτροπή να εξετάσει τις διάφορες επιλογές επικεντρωνόμενη στις συμβάσεις περί δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, ώστε να γίνουν δικαιότερες οι αποδοχές των συγγραφέων και δημιουργών και έτσι να ανταμείβεται η δημιουργικότητα και η καινοτομία και ταυτόχρονα να προαχθεί η διαφάνεια στην αλυσίδα δημιουργίας αξίας στο τμήμα εκείνο που αφορά τα πνευματικά δικαιώματα στο ψηφιακό περιβάλλον, να διαφυλαχθούν οι εθνικές πολιτιστικές και γλωσσικές ιδιαιτερότητες και να τονωθεί η οικονομική και ερευνητική δραστηριότητα· καλεί την Επιτροπή στο θέμα αυτό να συνεχίσει να σχεδιάζει αποτελεσματικούς μηχανισμούς κατά της παραβίασης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και για την ευαισθητοποίηση του κοινού στο πεδίο αυτό·

18.  υπενθυμίζει το αποτέλεσμα της δημόσιας διαβούλευσης που κίνησε η Επιτροπή σχετικά με ένα ρυθμιστικό περιβάλλον για τις πλατφόρμες και τους διαδικτυακούς μεσάζοντες· τονίζει ότι οι συμμετέχοντες αναγνωρίζουν τα οφέλη από τις διαδικτυακές πλατφόρμες δεδομένου ότι το δημιουργικό περιεχόμενο γίνεται περισσότερο προσβάσιμο και η επικοινωνία ευκολότερη, αλλά ταυτόχρονα επισημαίνουν την έλλειψη διαφάνειας και ασφάλειας δικαίου στη διαδικασία αυτή, σε ό,τι αφορά τη συμμόρφωση με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας·

19.  εκτιμά πως η κατάλληλη και αποτελεσματική προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενών δικαιωμάτων είναι θεμελιώδους σημασίας, προκειμένου να διασφαλιστεί η δίκαιη αμοιβή των δημιουργών·

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	13.10.2016
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	17 0 2
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Max Andersson, Joëlle Bergeron, Marie-Christine Boutonnet, Jean-Marie Cavada, Κώστας Χρυσόγονος, Therese Comodini Cachia, Mady Delvaux, Rosa Estaràs Ferragut, Enrico Gasbarra, Gilles Lebreton, António Marinho e Pinto, Julia Reda, Evelyn Regner, Pavel Svoboda, József Szájer, Tadeusz Zwiefka
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Pascal Durand, Evelyne Gebhardt, Constance Le Grip, Victor Negrescu, Virginie Rozière

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	10.11.2016
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	57 4 7
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Isabella Adinolfi, José Blanco López, Andrea Bocskor, Louise Bours, Jerzy Buzek, Angelo Ciocca, David Coburn, Silvia Costa, Edward Czesak, Jakop Dalunde, Pilar del Castillo Vera, Mircea Diaconu, Angel Dzhambazki, Christian Ehler, Fredrick Federley, Ashley Fox, Adam Gierek, María Teresa Giménez Barbat, Kaja Kallas, Barbara Kappel, Krišjānis Kariņš, Jaromír Kohlíček, Miapetra Kumpula-Natri, Janusz Lewandowski, Andrew Lewer, Svetoslav Hristov Malinov, Florent Marcellesi, Edouard Martin, Luigi Morgano, Momchil Nekov, Angelika Niebler, Carolina Punset, Herbert Reul, Paul Rübig, Algirdas Saudargas, Jean-Luc Schaffhauser, Michaela Šojdrová, Antonio Tajani, Helga Trüpel, Vladimir Urutchev, Henna Virkkunen, Bogdan Brunon Wenta, Lieve Wierinck, Hermann Winkler, Anna Záborská, Flavio Zanonato, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Carlos Zorrinho, Krystyna Łybacka, Γιώργος Γραμματικάκης, Εύα Καϊλή, Νεοκλής Συλικιώτης
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Pilar Ayuso, Pervenche Berès, Miriam Dalli, Francesc Gambús, Gunnar Hökmark, Marc Joulaud, Constanze Krehl, Barbara Kudrycka, Olle Ludvigsson, Monika Smolková, Hannu Takkula
Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Franc Bogovič, Steeve Briois, Doru-Claudian Frunzulică, Michael Theurer, Martina Werner