SPRAWOZDANIE w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1295/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiającego program „Kreatywna Europa” (2014–2020) i uchylającego decyzje nr 1718/2006/WE, nr 1855/2006/WE i nr 1041/2009/WE

7.2.2017 - (2015/2328(INI))

Komisja Kultury i Edukacji
Sprawozdawczyni: Silvia Costa

Poprawki

• 001-021 (PDF - 430 KB)
• 001-021 (DOC - 81 KB)

UZASADNIENIE – STRESZCZENIE FAKTÓW I USTALENIA

Rozporządzenie ustanawiające program „Kreatywna Europa”[1] weszło w życie dnia 1 stycznia 2014 r., a program jest realizowany w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2020 r.

Program „Kreatywna Europa” stanowi połączenie wcześniej odrębnych programów MEDIA i Kultura z lat 2007–2013 oraz programu MEDIA Mundus i obejmuje sektor kultury oraz sektor kreatywny i audiowizualny[2].

Celem sprawozdania z wykonania jest ocena sposobu osiągania w ramach programu celów ogólnych i szczegółowych[3] określonych w rozporządzeniu oraz ocena sposobu realizacji programu. Niniejsze sprawozdanie poprzedza sprawozdanie z przeglądu śródokresowego, które Komisja powinna przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do dnia 31 grudnia 2017 r.

Program składa się z dwóch niezależnych podprogramów „Kultura” i MEDIA oraz komponentu międzysektorowego, który obejmuje nowy instrument finansowy, a mianowicie system poręczeń. Na podprogram MEDIA składa się szereg środków wspierających[4], podprogram „Kultura” natomiast obejmuje cztery działania[5]. Podprogram „Kultura” uzupełniono zestawem specjalnych działań, takich jak przyznawanie europejskich nagród w dziedzinie kultury (literatury, architektury współczesnej, dziedzictwa kulturowego oraz muzyki – European Border Breakers Awards) oraz inicjatywami: Europejskie Stolice Kultury i znak dziedzictwa europejskiego.

Komponent międzysektorowy zapewnia wsparcie na rzecz utworzenia systemu poręczeń dla sektora kultury i sektora kreatywnego, propagowanie ponadnarodowej współpracy politycznej oraz sieć biur programu „Kreatywna Europa”.

W podprogramach „Kultura” i MEDIA oraz w komponencie międzysektorowym z wyłączeniem systemu poręczeń uczestniczą następujące państwa: Albania, Bośnia i Hercegowina, była jugosłowiańska republika Macedonii, Czarnogóra i Serbia. Gruzja, Mołdawia, Turcja[6] i Ukraina uczestniczą w pełni w podprogramie „Kultura” i w komponencie międzysektorowym z wyłączeniem systemu poręczeń, a częściowo w podprogramie MEDIA. Częściowe uczestnictwo oznacza, że państwa te są uprawione jedynie do udziału w szkoleniach, festiwalach i programach rozwoju publiczności oraz mają dostęp do rynków. Obecnie toczą się negocjacje z Izraelem.

Od dnia 1 stycznia 2015 r. programem zarządzają dwie dyrekcje generalne (DG ds. Edukacji i Kultury i DG ds. Sieci Komunikacyjnych, Treści i Technologii) oraz Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (EACEA). DG ds. Edukacji i Kultury odpowiada za podprogram „Kultura”, a DG ds. Sieci Komunikacyjnych, Treści i Technologii za podprogram MEDIA, a ponadto zarządza systemem poręczeń. W EACEA dwoma podprogramami zajmują się dwie odrębne jednostki. Utworzono specjalną grupę roboczą, której zadaniem jest ułatwienie współpracy pomiędzy dwiema dyrekcjami generalnymi.

Całkowity budżet przeznaczony na program „Kreatywna Europa” na lata 2014–2020, ujęty w dziale 3 WRF, wynosi 1,46 mld EUR. Stanowi to 0,14 % całej puli środków WRF. Co najmniej 31 % przydzielonych środków jest przeznaczonych na podprogram „Kultura”, co najmniej 56 % na podprogram MEDIA, a maksymalnie 13 % na komponent międzysektorowy.

Budżetem programu „Kreatywna Europa” zarządza DG ds. Edukacji i Kultury oraz EACEA. Dofinansowanie przekazuje się głównie w postaci dotacji udzielanych za pośrednictwem systemu zaproszeń do składania wniosków, którym zarządza EACEA. Środki na niektóre działania (takie jak badania, organizacja konkursów itd.) są przyznawane w drodze zamówień publicznych.

Umowę o delegowaniu zadań w sprawie systemu poręczeń finansowych z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym (EFI) podpisano dnia 30 czerwca 2016 r. System zapewni gwarancje dla instytucji pożyczkowych i gwarancyjnych, by te chętniej udzielały pożyczek MŚP, instytucjom kultury oraz stowarzyszeniom należącym do sektora. Zaproszenie do składania wniosków dla instytucji finansowych zostało opublikowane przez EFI dnia 18 lipca 2016 r. i pozostanie otwarte do września 2020 r. Obecnie wnioski pośredników finansowych są przyjmowane i poddawane wstępnej analizie due diligence.  Budżet systemu na lata 2014–2020 wynosi 121 mln EUR.

Biura programu „Kreatywna Europa” znajdują się we wszystkich krajach, które uczestniczą w programie, i są współfinansowane przez państwa członkowskie. W 38 krajach otworzono 39 biur – 29 z nich znajduje się w 28 państwach członkowskich UE, przy czym w Belgii mają swą siedzibę dwa niezależne biura, kolejne dwa mieszczą się w państwach EFTA/EOG, a w państwach trzecich biur tych jest osiem. Zadaniem biur jest udzielanie bezpłatnych informacji i porad na temat dostępu do możliwości finansowania w ramach programu „Kreatywna Europa” oraz tworzenie sieci ułatwiających kontakty między podmiotami działającymi w sektorze kultury.

Przygotowując niniejsze sprawozdanie, sprawozdawczyni korzystała z badań[7] zleconych przez Departament Tematyczny B oraz z wewnętrznej oceny realizacji programu przeprowadzonej przez Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego[8]. Sprawozdawczyni spotkała się z zainteresowanymi stronami, podmiotami działającymi w sektorze kultury, beneficjentami i potencjalnymi beneficjentami programu. Ponadto sprawozdawczyni wzięła udział w Europejskim Forum Kultury w Brukseli, uczestniczyła również w większości spotkań Europejskiego Forum Filmowego podczas festiwali w Berlinie, Cannes, Wenecji i Karlowych Warach oraz w spotkaniach sieci i beneficjentów, między innymi w Krakowie, San Sebastian i Rzymie. We Włoszech i Francji odbyły się krajowe spotkania z beneficjentami oraz wnioskodawcami, którym nie przyznano dofinansowania. Do sprawozdawczyni wpłynęło kilka stanowisk głównych sieci i europejskich stowarzyszeń zawodowych obejmujących wszystkie sektory. Zorganizowano również regularne spotkania z obydwiema dyrekcjami generalnymi oraz EACEA.

Uzasadnienie

Program „Kreatywna Europa”, jedyny program unijnym skierowany bezpośrednio do sektora kultury oraz sektora kreatywnego i audiowizualnego, ugruntował z biegiem czasu swoje znaczenie w tym obszarze, zachowując ciągłość z wcześniejszymi programami, a w szczególności podtrzymując tradycję wymiany i dialogu we wspólnocie artystów i instytucji kultury państw członkowskich.

Jak się okazało, w programie „Kreatywna Europa” trafnie uwzględniono nowe tendencje w poszczególnych sektorach, zapewniając połączenia między kulturą i kreatywnością oraz wpierając mobilność młodych utalentowanych artystów i rozwój publiczności w ekosystemie jednolitego rynku cyfrowego. Biura programu „Kreatywna Europa” przyczyniły się do tego sukcesu; tworzą one bardzo rozbudowaną, coraz lepiej zintegrowaną sieć, zważywszy na ograniczoną wielkość programu. „Kreatywna Europa” to stosunkowo niewielki program o szerokim zasięgu i dużych ambicjach.

Zainteresowane strony potwierdzają, że program „Kreatywna Europa” pozwolił zorganizować ich działania w wymiarze europejskim, zarówno te prowadzone w ramach współpracy, jak i międzysektorowo, i że nie ma mowy o porzuceniu programu – należy go kontynuować po roku 2020. Sprawozdawczyni sugeruje pewne zmiany, które mogą zostać wprowadzone już na etapie przeglądu śródokresowego.

Program „Kreatywna Europa” pomaga w osiągnięciu masy krytycznej poprzez konsolidację sektora kultury, sektora kreatywnego i sektora audiowizualnego. Choć różnice między sektorem audiowizualnym a stowarzyszeniami, instytucjami kultury i branżami sektora kultury i sektora kreatywnego są znaczne, udało się nawiązać interdyscyplinarny dialog, do którego dodatkowo motywują wspólne wyzwania związane ze środowiskiem cyfrowym, potrzeba rozwoju umiejętności kierowniczych i szkoleniowych, nawiązania relacji z szerszą, zróżnicowaną i aktywną publicznością, dostępu do kredytów oraz poszukiwanie odpowiedzi na wyzwania stawiane przez globalizację. Powyższe powody utwierdzają sprawozdawczynię w przekonaniu, że jeden program podzielony na podprogramy jest słusznym wyborem, choć wybór ten pociąga za sobą pewne trudności.

W podejściu ekonomicznym programu „Kreatywna Europa” – które uzasadnia jego uwzględnienie w strategii „Europa 2020” – określono cele i zestaw kryteriów oceny, które podnoszą jakość biznesplanów i zwiększają wiarygodność sieci, innowacyjność oraz wpływ na nową i szerszą publiczność, niemniej pominięto artystyczną wartość projektów kreatywnych i kulturalnych, bez której sztuka może stać się działaniem czysto marketingowym. Istnieje ryzyko, że w programie będzie nagradzać się tych, którzy dopasują się do odgórnie ustalonego formatu, zamiast dążyć do odkrywania prawdziwej jakości.

Choć według początkowych założeń „Kreatywna Europa” miała być wysoce zintegrowanym programem, to w rzeczywistości po rozdzieleniu dwóch dyrekcji generalnych w programie odzwierciedliły się różnice pomiędzy sektorem audiowizualnym, w większym stopniu ukierunkowanym biznesowo, a sektorem kultury, który ma charakter hybrydowy. Stało się tak również dlatego, że komponent międzysektorowy, który miał być przestrzenią dialogu między dyscyplinami, został wykorzystany jako narzędzie finansowania, głównie na potrzeby komunikacji i promocji. W istocie potrzeba dostępu do nowych rynków, rozwoju nowej publiczności i zapewnienia szkoleń w zakresie umiejętności cyfrowych i kierowniczych występuje w obydwu podprogramach i to komponent międzysektorowy powinien na nią odpowiedzieć.

Pod koniec 2016 r. będą znane pierwsze instytucje finansowe uczestniczące w systemie poręczeń, w ramach którego udostępnione zostanie 120 mln EUR, przy czym szacowany mnożnik wyniesie 5,7. Choć sprawozdawczyni ubolewa, że instrument przedstawiono z opóźnieniem, to jednocześnie przyjmuje z zadowoleniem decyzję o zapewnieniu otwartej listy.

W ramach programu słusznie podjęto się nowego zadania, przeznaczając w 2015 r. 1,6 mln EUR na społeczną integrację uchodźców jako wyraz dialogu międzykulturowego, tak potrzebnego w naszym społeczeństwie. Niestety nie przeznaczono dodatkowych środków na ten cel.

Niektóre decyzje o niekontynuowaniu z wcześniejszych inicjatyw, takie jak zniesienie instytucji ambasadora kultury, szczególnych zadań programu MEDIA Mundus oraz dotacji operacyjnych dla sieci, w rzeczywistości ograniczyły możliwość reagowania w ramach programu na nowe międzynarodowe uwarunkowania społeczno-ekonomiczne i zdolność do umacniania porozumień transnarodowych. Z tego względu należy przemyśleć te kwestie na nowo.

Program „Kreatywna Europa” padł ofiarą własnego sukcesu: odsetek pozytywnie rozpatrzonych wniosków jest bardzo niski i wynosi 15,83 % dla podprogramu „Kultura” i 32 % dla podprogramu MEDIA[9], jeśli z zestawienia wyłączy się automatyczne schematy wsparcia dla dystrybucji.

W pierwszych latach realizacji programu (lata 2014 i 2015 oraz pierwsza połowa 2016 r.) 13,67 % wniosków składanych w ramach podprogramu Kultura dotyczyło projektów współpracy europejskiej, 39,66 % sieci europejskich, 11,27 % platform europejskich, a 24,03 % tłumaczeń literackich. W naborze projektów integracji uchodźców zgłoszono 274 wnioski, z czego wybrano tylko 12, co przekłada się na wskaźnik sukcesu na poziomie 38 %[10].

Próg finansowania jest bardzo wysoki i wiele wniosków jest wykluczanych z powodu niewystarczających środków, za niskich zaledwie o ułamek punktu procentowego. Z tego powodu konieczne jest znaczne zwiększenie budżetu programu. Wyjaśnia to powszechną frustrację zainteresowanych stron oraz zniechęcenie do ponownego składania wniosków.

Zainteresowane strony w szczególności ubolewają nad niedoskonałością zaproszenia do składania wniosków dotyczącego projektów współpracy europejskiej (podprogram „Kultura”), zwracając uwagę na jego zbyt obszerny i ogólny charakter oraz niewystarczające finansowanie. Proponuje się zatem podział tego zaproszenia do składania wniosków na dwa oddzielne działania o specyficznych cechach.

Większość zainteresowanych stron krytykuje sposób zarządzania programem. Wyrażają duże rozczarowanie brakiem uproszczenia, przejrzystości, komunikatywności i przewidywalności, a w szczególności kryteriami oceny, systemem punktacji oraz kompetencją oceniających w danej dziedzinie oraz ich metodami pracy, w szczególności oceną zdalną.

System punktów automatycznych wykorzystywany w podprogramie MEDIA budzi kontrowersje i wydaje się mieć negatywny wpływ na równe warunki działania oraz prowadzi do zakłóceń rynku.

Nowy priorytet włączenia społecznego powinien zostać dodany do programu na stałe, ze szczególnym uwzględnieniem osób i grup w trudnej sytuacji, zagrożonych marginalizacją i radykalizacją postaw.

Kolejną kwestią, który wymaga poprawy, jest ograniczony udział państw trzecich, szczególnie z obszaru Morza Śródziemnego. Sprawozdawczyni podkreśla konieczność pilnego włączenia do programu krajów objętych europejską polityką sąsiedztwa znajdujących się na południu, w przypadku których należy podjąć znaczne wysiłki na rzecz promowania umów dwustronnych. Sprawozdawczyni zachęca do natychmiastowego rozpoczęcia negocjacji z Tunezją.

Program powinien wspierać różnorodność kulturową na poziomie międzynarodowym, zgodnie z konwencją UNESCO z 2005 r. Należy rozważyć ogłoszenie osobnych zaproszeń do składania wniosków dla sektora kultury i dla sektora kreatywnego oraz audiowizualnego.

W świetle ostatniego komunikatu w sprawie dyplomacji kulturalnej[11] pracownicy delegatur UE w państwach trzecich zajmujący się w szczególności polityką w dziedzinie kultury powinni w coraz większym stopniu promować program „Kreatywna Europa”, tak aby szerzyć europejską kulturę i kreatywność na świecie oraz wzmacniać międzykulturową wymianę sprzyjającą budowaniu pokoju i wspierać rozwój rynku.

Koniecznych jest jeszcze wiele starań, aby wzmocnić planowany efekt synergii między programem „Kreatywna Europa” a szeregiem wieloletnich programów i powiązanych funduszy, np. programem Erasmus+, inicjatywą „Horyzont 2020”, funduszami strukturalnymi (a zwłaszcza aby wzmocnić gospodarczy i innowacyjny wymiar sektora kultury oraz sektora kreatywnego na potrzeby strategii inteligentnej specjalizacji, partnerstwa „inteligentne miasta” oraz rozwoju obszarów wiejskich). Ponadto należy jeszcze wzmóc wysiłki, by zwiększyć know-how dotyczące Europejskich Stolic Kultury, znaku dziedzictwa europejskiego, europejskich nagród oraz europejskich szlaków kulturowych Rady Europy. Należy zadbać o utrzymanie dotychczasowych osiągnięć i ich zwiększenie, a jednocześnie zachować strukturę programu i wzmocnić komponent międzysektorowy. W tym kontekście zmiany przeprowadzone podczas przeglądu śródokresowego powinny prowadzić do przygotowania nowego programu na okres po roku 2020.

• [1]  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1295/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające program „Kreatywna Europa” (2014–2020) i uchylające decyzje nr 1718/2006/WE, nr 1855/2006/WE i nr 1041/2009/WE.
• [2]  Sektor kultury i sektor kreatywny obejmują między innymi architekturę, archiwa, biblioteki i muzea, rękodzieło artystyczne, sektor audiowizualny (w tym film, telewizję, gry wideo i multimedia), materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe, wzornictwo, festiwale, muzykę, literaturę, sztuki widowiskowe, działalność wydawniczą, radio i sztuki wizualne.
• [3]  Zgodnie z przepisami ogólnymi przedmiotowego rozporządzenia, cele ogólne to: ochrona, rozwój i propagowanie europejskiej różnorodności kulturowej i językowej oraz propagowanie europejskiego dziedzictwa kulturowego; wzmacnianie konkurencyjności europejskiego sektora kultury i sektora kreatywnego, w szczególności sektora audiowizualnego, w celu propagowania inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu.
  Cele szczegółowe obejmują natomiast: wspieranie zdolności funkcjonowania europejskiego sektora kultury i sektora kreatywnego w wymiarze transnarodowym i międzynarodowym, propagowanie transnarodowej mobilności podmiotów sektora kultury i sektora kreatywnego, wzmacnianie w zrównoważony sposób zdolności finansowej MŚP oraz mikro-, małych i średnich organizacji sektora kultury i sektora kreatywnego oraz wspieranie rozwoju polityki, innowacji, kreatywności, rozwoju publiczności oraz nowych modeli biznesowych i modeli zarządzania.
• [4]  Szkolenie osób zawodowo związanych z sektorem audiowizualnym, rozwój wsparcia projektów pojedynczych oraz pakietów projektów, rozwój europejskich gier wideo, emisja telewizyjna dzieł audiowizualnych, dostęp do rynków, program wsparcia Cinema Automatic, festiwale filmowe, sieci kin, dystrybucja online, rozwój publiczności.
• [5]  Projekty współpracy, europejskie sieci, europejskie platformy, projekty tłumaczeń literackich.
• [6]  Turcja powiadomiła Komisję o wycofaniu się z programu, które teraz jest przedmiotem negocjacji między UE a rządem tureckim i ma nastąpić dnia 1 stycznia 2017 r.
• [7] http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2016/573451/IPOL_STU(2016)573451_EN.pdf
  http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2016/573452/IPOL_STU(2016)573452_EN.pdf
• [8] http://www.eprs.sso.ep.parl.union.eu/lis/lisrep/13-EPRS-publications/2016/EPRS_IDAN_581413_The_Creative_Europe_programme.pdf
• [9]  Odsetek projektów wybranych w otwartych zaproszeniach do składania wniosków w ramach podprogramu MEDIA wynosi ok. 32 % (2800 wybranych projektów na ok. 8800 złożonych wniosków). Przedłużanie umów ramowych o partnerstwie oraz automatyczne schematy wsparcia dla dystrybucji wyłącza się z tego zestawienia, ponieważ podlegają one innym zasadom wyboru.
• [10]  Według danych Komisji Europejskiej, DG ds. Edukacji i Kultury.
• [11]  JOIN(2016)0029 final, „W stronę strategii UE w dziedzinie międzynarodowych stosunków kulturalnych”.

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1295/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiającego program „Kreatywna Europa” (2014–2020) i uchylającego decyzje nr 1718/2006/WE, nr 1855/2006/WE i nr 1041/2009/WE,

(2015/2328(INI))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1295/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające program „Kreatywna Europa” (2014–2020) i uchylające decyzje nr 1718/2006/WE, nr 1855/2006/WE i nr 1041/2009/WE[1],

–  uwzględniając art. 167 i 173 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–   uwzględniając Konwencję w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego przyjętą przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) w dniu 20 października 2005 r.,

–   uwzględniając wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2016 r. pt. „W stronę strategii UE w dziedzinie międzynarodowych stosunków kulturalnych” (JOIN(2016)0029),

–   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 września 2012 r. pt. „Promowanie sektora kultury i sektora kreatywnego na rzecz wzrostu gospodarczego i wzrostu zatrudnienia w UE” (COM(2012)0537),

–   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 30 czerwca 2010 r. pt. „Europa – najpopularniejszy kierunek turystyczny na świecie – nowe ramy polityczne dla europejskiego sektora turystycznego” (COM(2010)0352),

–   uwzględniając zieloną księgę Komisji z dnia 27 kwietnia 2010 r. pt. „Uwalnianie potencjału przedsiębiorstw z branży kultury i branży twórczej” (COM(2010)0183),

–   uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego i Europejskiego Portalu Projektów Inwestycyjnych oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1291/2013 i (UE) nr 1316/2013 – Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych[2],

–   uwzględniając konkluzje Rady z dnia 27 maja 2015 r. w sprawie oddziaływania sektora kultury i sektora kreatywnego, służącego stymulowaniu innowacji, stabilności gospodarczej i włączenia społecznego,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 września 2015 r. w sprawie dążenia ku zintegrowanemu podejściu do dziedzictwa kulturowego w Europie[3],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2016 r. w sprawie roli dialogu międzykulturowego, różnorodności kulturowej i edukacji w promowaniu podstawowych wartości UE[4],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie filmu europejskiego w dobie cyfrowej[5],

–  uwzględniając badanie „Europejskie Stolice Kultury: strategia sukcesu i skutki długoterminowe” przeprowadzone przez Departament Polityczny B: Polityka Strukturalna i Polityka Spójności na zamówienie Komisji Kultury i Edukacji,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 września 2013 r. w sprawie promowania europejskiego sektora kultury i sektora kreatywnego na rzecz wzrostu gospodarczego i wzrostu zatrudnienia[6],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie kulturowego wymiaru działań zewnętrznych UE[7],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie uwalniania potencjału przedsiębiorstw z branży kultury i branży twórczej[8],

–  uwzględniając unijny plan prac w dziedzinie kultury na lata 2015–2018,

–  uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą a Komisją Europejską w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r., w szczególności art. 20–24 dotyczące oceny ex post obowiązującego ustawodawstwa,

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu oraz art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy i załącznik 3 do tej decyzji,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji oraz opinię Komisji Budżetowej (A6-0030/2017),

A.  mając na uwadze, że program „Kreatywna Europa” ma na celu z jednej strony ochronę i wspieranie europejskiej różnorodności kulturowej i językowej oraz propagowanie europejskiego dziedzictwa kulturowego, a z drugiej strony wzmacnianie konkurencyjności europejskiego sektora kultury i sektora kreatywnego;

B.  mając na uwadze, że kultura jest podstawowym czynnikiem propagowania integracji europejskiej;

C.  mając na uwadze, że program „Kreatywna Europa”, a w szczególności podprogram „Kultura”, jest poważnie niedofinansowany, przez co powstają trudności w spełnianiu wysokich oczekiwań;

D.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 3 i 4 rozporządzenia propagowanie europejskiej różnorodności kulturowej i językowej oraz europejskiego dziedzictwa kulturowego, a konkretniej propagowanie ponadnarodowego obiegu dzieł kultury i pracy twórczej, należą do podstawowych celów programu;

E.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 12 rozporządzenia propagowanie ponadnarodowego obiegu i mobilności, a konkretniej wspieranie obiegu literatury europejskiej w celu zapewnienia możliwie najszerszego do niej dostępu, znajdują się wśród priorytetów podprogramu „Kultura”;

F.  mając na uwadze, że jednolita struktura programu posiada zalety prowadzące do osiągnięcia masy krytycznej i potencjalnie eksponuje obszary, które nadal są niedoceniane i borykają się z tymi samymi wyzwaniami związanymi z rozdrobnieniem, globalizacją, brakiem odpowiednich danych oraz trudnościami w dostępie do kredytów;

G.  mając na uwadze, że struktura programu obejmująca dwa podprogramy, zachowująca specyfikę i tożsamość obu, oraz dodanie komponentu międzykulturowego stanowią atut zapewniający lepsze zrozumienie współpracy i przemian zachodzących w dziedzinie kultury i łączący z państwami trzecimi;

H.  mając na uwadze, że komponent międzysektorowy tylko częściowo rozwinął swój strategiczny cel promowania ponadnarodowej i międzysektorowej współpracy kulturalnej;

I.  mając na uwadze, że program „Kreatywna Europa” umożliwia współpracę i wspólne działania z państwami, które nie biorą w nim udziału, oraz z organizacjami międzynarodowymi działającymi w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, takimi jak UNESCO, Rada Europy i Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, w oparciu o wspólnie wniesiony wkład w osiąganie celów programu;

J.  mając na uwadze, że system wskaźników efektywności przewidziany w art. 18 rozporządzenia, w tym wskaźników dotyczących ogólnych celów programu, wskaźników dołączonych odpowiednio do podprogramów MEDIA i „Kultura”, a także specjalnych wskaźników dotyczących systemu poręczeń, nie został do tej pory ustanowiony lub nie rozpoczął działalności;

K.  mając na uwadze, że obecny system oceny okazał się niedostosowany do charakteru i specyfiki programu oraz że w związku z tym należy ten system udoskonalić;

L.  mając na uwadze, że specjalne działania – takie jak przyznawanie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury, w tym stworzenie ich sieci, oraz znaku dziedzictwa europejskiego – ujawniły potencjał dla zrównoważonego lokalnego rozwoju gospodarczego i turystyki kulturalnej, w związku z czym należy je wspierać i promować w bardziej aktywny sposób;

M.  mając na uwadze, że w 2016 r. w ramach komponentu międzysektorowego opublikowano zaproszenie do składania wniosków dotyczących projektów włączania uchodźców w społeczeństwo europejskie, aby promować i wspierać kreatywność i dialog międzykulturowy;

N.  mając na uwadze, że obszar wsparcia „projekty współpracy” w podprogramie „Kultura” pochłania około 70 % budżetu tego podprogramu, cieszy się dużą popularnością wśród podmiotów sektora kultury i ma na celu opracowanie wspólnych podejść na poziomie transgranicznym, umożliwiając otwarte sformułowanie nieprzewidzianych, wysoce innowacyjnych i kreatywnych projektów, które są wyraźnie pożądane;

O.  mając na uwadze, że choć rozporządzenie przewiduje zawieranie dwustronnych porozumień z państwami trzecimi z myślą o umożliwieniu im udziału w programie lub jego częściach, jak dotąd tylko kilka państw ukończyło tę procedurę;

P.  mając na uwadze, że dzięki działaniom podjętym przez Parlament kulturę, branże sektora kultury i sektora kreatywnego oraz sektora audiowizualnego uwzględniono – choć w niedostatecznym stopniu – w wieloletnich programach Erasmus+, „Horyzont 2020” i COSME, funduszach strukturalnych oraz priorytetach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS);

Q.  mając na uwadze, że istnieje silna synergia między nieformalnym uczeniem się a sektorem kreatywnym i sektorem mediów, ponieważ wiele organizacji artystycznych, medialnych i kulturalnych oferuje możliwości kształcenia nieformalnego;

R.  mając na uwadze, że odsetek wnioskodawców, którym przyznano pomoc, wynosi 15 % w przypadku podprogramu Kultura i 44 % w przypadku podprogramu MEDIA, niemniej jest on niższy (32 %) w tym drugim podprogramie, jeśli wyłączy się z tego zestawienia automatyczne schematy;

S.  mając na uwadze, że dotychczas w ramach podprogramu złożono łącznie 13 000 wniosków i udzielono wsparcia na rzecz ponad 5500 projektów;

T.  mając na uwadze, że system punktów automatycznych wykorzystywany w podprogramie MEDIA, którego celem jest zapewnienie równych szans wszystkim państwom członkowskim, doprowadził do zakłóceń rynku i postawił w szczególnie niekorzystnej sytuacji państwa o wysokich zdolnościach produkcyjnych w dziedzinie materiałów audiowizualnych;

U.  mając na uwadze, że rodzaj dotacji przyznawanych na projekty współpracy w ramach podprogramu „Kultura” programu „Kreatywna Europa” nie odpowiada potrzebom sieci, które opierają się na strukturze i działalności operacyjnej, jak w poprzednim programie „Kultura” 2007–2013;

V.  mając na uwadze, że zainteresowane strony krytykują obsługę administracyjną (proces składania wniosków, oceny i sprawozdawczości) ze względu na utrzymujące się obciążenia administracyjne; w związku z powyższym podkreśla konieczność uproszczenia procedury składania wniosków w celu ułatwienia dostępu do programu oraz aby zachęcić do udziału potencjalnych beneficjentów;

W.  mając na uwadze, że biura programu „Kreatywna Europa” są kluczowymi pośrednikami między Komisją a Agencją Wykonawczą ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (EACEA) oraz wnioskodawcami, i mając na uwadze, że powinny być one lepiej informowane o toczącym się procesie decyzyjnym oraz że należy je w większym stopniu włączyć w przekazywanie informacji dotyczących projektów i propagowanie ich wyników;

X.  mając na uwadze, że podmioty z sektora skarżą się na znaczne obciążenia administracyjne w procesie składania wniosków, który obejmuje obszerne wytyczne oraz dużą liczbę dokumentów, niekiedy zawierających sprzeczne informacje;

Y.  mając na uwadze, że zgłoszono problemy występujące przy rejestracji przedsiębiorstw w systemie uwierzytelniania Komisji Europejskiej; mając jednak na uwadze, że elektroniczny formularz wniosku spotkał się z bardzo pozytywnym przyjęciem;

1.  wzywa państwa członkowskie do zwiększenia budżetu programu „Kreatywna Europa”, aby spełniał on oczekiwania obywateli europejskich i był zgodny z ambicjami każdego podprogramu, i do uznania tym samym, że wartości produkcji kulturalnej nie można zmierzyć wyłącznie za pomocą danych ekonomicznych, oraz do umożliwienia osiągnięcia większej skuteczności i lepszych wyników;

2.  z zadowoleniem przyjmuje szereg środków usprawniających wprowadzonych w zarządzaniu programem w 2014 r.;

3.  ubolewa, że brak zdolności finansowych nadal stanowi jedną z największych przeszkód dla potencjalnych kandydatów, obok przeszkód administracyjnych i regulacyjnych; zachęca Komisję, Agencję Wykonawczą ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (EACEA) i biura krajowe programu „Kreatywna Europa”, aby dążyły do rozwiązania problemu niewystarczającej reprezentacji mikropodmiotów z sektora kultury wśród finansowanych organizacji oraz w niektórych sektorach podprogramu „Kultura”;

4.  zwraca się do Komisji, by zwiększyła spójność programu z wszystkimi istotnymi obszarami unijnej polityki oraz z innymi źródłami finansowania;

5.  zwraca się do Komisji, by zapewniła właściwą koordynację między dyrekcjami generalnymi odpowiedzialnymi za program „Kreatywna Europa” oraz z EACEA i biurami programu, zwracając uwagę na różne fazy wdrażania programu „Kreatywna Europa”, oraz przypomina, że rola biur programu i EACEA jest niezwykle ważna, ponieważ obejmuje nie tylko bezpośrednią łączność z beneficjentami, ale cały sektor kultury i sektor kreatywny;

6.  zwraca się do Komisji, by współpracowała tak ściśle, jak to możliwe z UNESCO, Radą Europy, a także z OECD, aby wypracować silniejszą podstawę wspólnego wkładu w realizację celów programu i ocenę wpływu, zwłaszcza w wymiarze międzynarodowym, a także w zakresie poszanowania szczególnych wartości ludzkich i ekonomicznych kultury i twórczości;

7.  zaleca, by Komisja zachowała obecną strukturę programu „Kreatywna Europa”, a jednocześnie by przeanalizowała i lepiej określiła specyfikę obydwu podprogramów, tak by wzmocnić potencjał komponentu międzysektorowego oraz sprawdzić, czy wdrażanie funduszu gwarancyjnego jest skuteczne;

8.  zwraca się do Komisji o zapewnienie – w ramach obydwu podprogramów oraz w wytycznych dla oceniających – lepszej równowagi między komponentem artystycznym i kreatywnym oraz aspektem kierowniczym i innowacyjnym, w szczególności w przypadku branż sektora kultury i sektora kreatywnego;

9.  zwraca się do Komisji, by wykorzystała system wskaźników efektywności przewidziany w art. 18 podstawy prawnej programu „Kreatywna Europa”, i w ten sposób podkreślała artystyczny i twórczy składnik programu, zbyt często poświęcany ze względów czysto ekonomicznych, takich jak potencjał kierowniczy czy zwiększenie liczebności widowni;

10.  wzywa Komisję, by rozszerzyła zestaw istniejących już sześciu obszarów wiedzy specjalistycznej oceniających o dodatkowe dziedziny, aby zapewnić skuteczniejsze radzenie sobie z zagadnieniami w dziedzinach szczegółowych;

11.  wzywa Komisję i EACEA, by udoskonaliły procedurę oceny, zwiększając liczbę oceniających na pierwszym etapie, oraz przewidziały rundę bezpośrednich spotkań, podczas których podejmowane będą kolegialne decyzje dotyczące wyboru zwycięskich kandydatów spośród tych, którzy pomyślnie przeszli drugi etap; podkreśla, że należy zapewnić wysoką przejrzystość, a ciężar uzasadnienia przy odrzucaniu projektów musi zostać szczegółowo i jasno wyjaśniony, tak aby nie zagrozić akceptacji programu wskutek trudno zrozumiałych uzasadnień;

12.  zwraca się do Komisji, by zapewniła możliwości szkolenia i budowania potencjału dla podmiotów działających w dziedzinie kultury, które pragną poprawić swoje umiejętności w zakresie procedur składania wniosków oraz całościowego zarządzania projektem i realizacji projektu;

13.  zwraca się do Komisji i EACEA, by bardziej wspierały podmioty działające w dziedzinie kultury w poszukiwaniu partnerów do projektów współpracy, za pomocą takich środków jak, między innymi, specjalne odpowiadające sobie sekcje w ramach najważniejszych europejskich wydarzeń kulturalnych, poprawa istniejących narzędzi wyszukiwania i baz danych oraz stwarzanie możliwości tworzenia sieci wokół wcześniej ogłoszonych tematów;

14.  zwraca się do Komisji i EACEA, by podjęły środki w celu poprawy przejrzystości procedury kwestionowania w przypadku odrzuconych wniosków, co pozwoli zmniejszyć ogólną frustrację wśród kandydatów i zwiększyć wiarygodność programu w perspektywie długoterminowej;

15.  wzywa Komisję do dalszego uproszczenia procedur składania wniosków i procedur sprawozdawczych przez ograniczenie i uproszczenie wytycznych i innych dokumentów, mniej rygorystyczne rozliczanie czasu oraz przygotowanie wzoru ustaleń dotyczących współpracy;

16.  wzywa Komisję do wykorzystania wszystkich dostępnych narzędzi dla jeszcze lepszej promocji i upowszechniania wyników realizowanych projektów, jak również do informowania o europejskiej wartości dodanej wszystkich działań prowadzonych w ramach programu;

17.  wzywa Komisję, by unikała zmiany priorytetów lub dodawania nowych priorytetów bez wcześniejszego zapewnienia biurom programu „Kreatywna Europa” oraz zainteresowanym stronom wystarczającego czasu na przygotowanie się do następnych zaproszeń do składania wniosków;

18.  wzywa Komisję do dalszego uproszczenia kwestii finansowych, również przez rozszerzenie stosowania kwoty ryczałtowej oraz zachęcanie do powszechniejszego stosowania zwrotów zryczałtowanych, oraz stosowania kryteriów, które nie utrudniają małym projektom dostępu do finansowania, a także do zadbania o to, by ostateczna wypłata dotacji była dokonywana w najlepszym możliwym czasie, co powinno być kryterium doskonałości dla pracy EACEA, zarówno dla podprogramu „Kultura”, jak i MEDIA;

19.  zauważa, że istnieją znaczne różnice między poszczególnymi krajami w poziomie wynagrodzeń pracowników zaangażowanych w projekty współpracy, co następnie powoduje znaczne rozbieżności pod względem możliwości współfinansowania między partnerami z różnych państw członkowskich; wzywa zatem Komisję do rozważenia ewentualnej alternatywy dla oceny pracy personelu w ramach projektów współpracy w oparciu o inne wskaźniki niż wyłącznie grupa zaszeregowania;

20.  wzywa Komisję, by wspólnie z Eurostatem nadal prowadziła prace w celu określenia kryteriów szczegółowych właściwych dla specyficznego charakteru danego sektora (wartość twórcza, kulturalna i artystyczna, innowacyjność, wzrost, włączenie społeczne, budowanie wspólnoty, umiędzynarodowienie, rozwój przedsiębiorczości, zdolność wywoływania efektu mnożnikowego oraz efektu przenikania itd.) oraz by oceniła możliwe włączenie do procesu Wspólnego Centrum Badawczego; w związku z tym podkreśla znaczenie budowania wysokiej jakości zasobów wiedzy na temat sektorów, a także badań statystycznych i dostępu do porównywalnych zasobów danych w tej dziedzinie, co umożliwi skuteczne monitorowanie i analizę kulturowego, ekonomicznego i społecznego wpływu polityki na sektor kultury i sektor kreatywny;

Podprogram MEDIA

21.  przyjmuje z zadowoleniem bieżące prace Komisji i EACEA służące modyfikacji systemu punktów automatycznych by zapewnić rzeczywiście równe warunki działania z uwzględnieniem w wyważony sposób wszystkich kryteriów wymienionych w programie „Kreatywna Europa” (charakteru ponadnarodowego, rozwoju współpracy ponadnarodowej, oszczędności skali, masy krytycznej, efektu dźwigni), a także z uwzględnieniem zdolności produkcyjnych oraz istniejących krajowych programów wsparcia dla branży audiowizualnej;

22.  przyznaje, że podprogram MEDIA okazał się być silnie zakorzeniony w zróżnicowanym sektorze audiowizualnym i skutecznie wspiera politykę różnorodności kulturowej oraz politykę branżową;

23.  zachęca do dalszego rozwoju takich działań jak tworzenie napisów i dubbingu, aby wspierać rozpowszechnianie produktów audiowizualnych w UE i poza nią;

24.  zaleca zabezpieczenie i udostępnienie europejskiego dziedzictwa audiowizualnego na potrzeby badań, zaangażowania odbiorców i wzmacniania jego wartości ekonomicznej dzięki digitalizacji filmów i archiwów audiowizualnych;

25.  podkreśla, że na międzynarodowym i coraz bardziej konkurencyjnym rynku filmowym europejski sektor audiowizualny w dalszym ciągu potrzebuje środków wsparcia w celu zabezpieczenia jego różnorodności i niezależności; podkreśla, że należy wspierać bezpośrednio europejskie produkcje audiowizualne, zwłaszcza na etapie opracowywania projektów, oraz że powinno się to odbywać poprzez rozszerzenie zakresu szkoleń, tak by obejmowały one więcej działań i wzmocniły konkurencyjność sektora;

26.  zaleca wzmocnienie działań ukierunkowanych na państwa sąsiadujące uczestniczące w programie, tak aby sprzyjać promocji dzieł europejskich na tych terytoriach i wspierać wspólne projekty twórcze;

27.  przyznaje, że pomimo wsparcia dla dystrybucji online europejskie platformy internetowe nadal nie są konkurencyjne na szczeblu międzynarodowym i że treści europejskie są trudne do znalezienia lub trudno dostępne na istniejących platformach;

28.  z zadowoleniem przyjmuje wydzielenie z działań na rzecz rozwoju publiczności inicjatywy promującej znajomość dzieł sztuki filmowej z położeniem szczególnego nacisku na edukację filmową w szkołach;

29.  podkreśla, że Komisja powinna przedstawić oparty na danych projekt zaangażowania publiczności europejskiej, który miałby na celu zbadanie i wzmocnienie potencjału sektora audiowizualnego i filmowego w Europie i w ramach którego gromadzono by, analizowano i prognozowano dane dotyczące zachowań odbiorców w celu zwiększenia popytu na filmy europejskie pochodzące spoza kraju odbiorcy;

30.  podkreśla, że udzielane jest stałe wsparcie niezależnym producentom telewizyjnym seriali fabularnych chcącym konkurować na szczeblu światowym, aby w szczególności zapewniać prawdziwie europejskie oferty w odpowiedzi na obecny duży międzynarodowy popyt na seriale wysokiej jakości, mimo że to produkcje dokumentalne i skierowane do dzieci odnoszą jak dotąd największe sukcesy;

31.  zwraca się do Komisji, aby utrzymała swoje wsparcie dla sieci kin, takich jak Europa Cinemas, które promują film europejski na całym świecie, przez finansową i operacyjną pomoc dla kin pokazujących znaczną liczbę filmów europejskich, oraz podkreśla kluczową rolę, jaką kina spełniają w podnoszeniu świadomości odbiorców i podtrzymywaniu wymiaru społecznego doświadczenia, jakim jest kino;

32.  zwraca się do Komisji o zmianę systemu premiowego za równoczesne udostępnienie dzieł w kinach i na platformach VOD;

33.  zaleca wyposażenie oceniających w zbiór narzędzi uwzględniający specyfikę systemów wsparcia w każdym państwie, aby zapewnić równe warunki działania w podprogramie MEDIA;

34.  zwraca się do Komisji o podniesienie maksymalnego pułapu finansowania dla projektów dotyczących europejskich gier wideo, aby uwzględnić ogromne i rosnące koszty ich produkcji; podkreśla ponadto konieczność dokonania przeglądu kryterium kwalifikowalności dotyczącego wyłącznie narracyjnego charakteru gry wideo, aby umożliwić szersze uwzględnianie projektów dysponujących potencjałem w zakresie dystrybucji ponadnarodowej (gry sportowe, gry typu „sandbox” itp.) oraz włączanie rozgrywki („gameplay”) do kryteriów oceny projektów, aby odzwierciedlić kluczową rolę, którą ten aspekt odgrywa w powodzeniu danej produkcji;

Podprogram „Kultura”

35.  zwraca się do Komisji o znalezienie równowagi pomiędzy wymiarem gospodarczym a sztuką i kulturą jako wartością samą w sobie oraz o zwrócenie większej uwagi na artystów i twórców;

36.  zaleca, by europejskie projekty współpracy uwzględniały innowację, mobilność i obszerne projekty koprodukcji;

37.  zwraca się do Komisji, aby przedstawiła możliwe środki służące ograniczeniu dysproporcji między liczbą beneficjentów a liczbą kandydatów, obejmujące między innymi zwiększenie budżetu podprogramu „Kultura”, bardziej adekwatną reprezentację całego sektora kultury i sektora kreatywnego oraz większe wsparcie dla projektów o mniejszej skali;

38.   podkreśla znaczenie tłumaczenia dla promowania dziedzictwa różnorodności językowej i zaleca, by projekty tłumaczeń literackich objęły promocję książek i czytelnictwa oraz wspierały uczestnictwo w targach książki, w tym rozważenie stworzenia dorocznych Europejskich Targów Książki, by zwiększyć obieg książek, promować wymianę literacką w Europie i zapewnić prezentację literatury poszczególnych krajów, a także zagwarantować dostęp do umiejętności czytania i pisania dla wszystkich, w tym dla osób niepełnosprawnych;

39.  z zadowoleniem przyjmuje utworzenie „ośrodków” (projekty europejskich platform) w celu wspierania debiutujących artystów i twórców oraz umożliwienia im wymiany i współpracy;

40.  nalega, by stabilne i wysoce reprezentatywne europejskie sieci kulturalne odgrywały podstawową rolę w eksponowaniu kultury i działalności artystycznej w Europie oraz w stosunkach z państwami trzecimi, ponieważ często to one jako pierwsze podejmują współpracę w nowych dziedzinach, sektorach lub z nowymi krajami; uważa, że ich rola jako koordynatorów działań oraz promotorów kultury i kreatywności dla całej domeny artystycznej powinna otrzymywać wsparcie w postaci dotacji operacyjnych; uważa, że w związku z powyższym należy wcześniej ustanowić jasne i przejrzyste kryteria wyboru;

41.  zwraca się do Komisji i do EACEA o stworzenie okazji do zaprezentowania zewnętrznym odbiorcom podprogramu „Kultura” oraz o przeprowadzenie zorganizowanego spotkania z podmiotami działającymi w sektorze;

42.  zaleca przywrócenie Europejskiej Nagrody Teatralnej i przydzielenie odpowiedniego finansowania na ten cel;

43.  podkreśla powodzenie i znaczenie programu Europejskich Stolic Kultury opartego na dynamice miast i regionów uczestniczących w procesie, które to miasta i regiony ze znaku dziedzictwa europejskiego i wciąż bardzo skromnego wkładu finansowego UE czynią prawdziwy atut dla pozyskania dalszego finansowania i prowadzenia dalszych działań na okres znaczenie przekraczający dany rok;

44.  z zadowoleniem przyjmuje zbliżające się i planowane na 2020 r. rozszerzenie programu Europejska Stolica Kultury na państwa kandydujące i państwa EFTA i zaleca, by dalej dzielić się tym doświadczeniem w UE i poza nią;

45.  zaleca, by zwiększyć widoczność znaku dziedzictwa europejskiego, i podkreśla znaczenie obiektów materialnych i niematerialnych w tworzeniu tożsamości europejskiej, szerzeniu wspólnego poczucia przynależności do Europy, budowaniu UE i uczeniu się o różnorodnym dziedzictwie dla zapewnienia lepszej przyszłości;

46.  zaleca podjęcie kroków w celu zapewnienia koordynacji i odpowiedniego wsparcia inicjatyw wpisujących się w obchodzony w 2018 r. Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego w ramach programu „Kreatywna Europa”, poczynając od działań przygotowawczych w 2017 r., które powinny być jednak finansowane ze specjalnej linii budżetowej, a nie ze środków przeznaczonych na podprogram „Kultura”, jak proponowała Komisja;

47.  zwraca się do Komisji o rozważenie sposobów ułatwienia dostępu uchodźców znających dziedzinę sztuki do programu „Kreatywna Europa”;

Komponent międzysektorowy

48.  nalega, by Komisja rozwijała i w pełni wykorzystywała potencjał komponentu do osiągnięcia jego celów, zgodnie z rozporządzeniem, w szczególności w zakresie promocji transnarodowej i współpracy międzysektorowej;

49.  zaleca wprowadzenie w ramach komponentu trzech nowych środków wspierających: a) programu współpracy ponadnarodowej „Kreatywna Europa Mundus”, b) włączenia społecznego oraz c) innowacyjnych projektów międzysektorowych i łączących różne dziedziny;

50.  zwraca się do Komisji o zapewnienie geograficznej i sektorowej równowagi systemu poręczeń i równego dostępu dla małych organizacji i inicjatyw lokalnych oraz projektów ze wszystkich państw członkowskich, w celu dokonania oceny wpływu tego systemu w szczególności na małe przedsiębiorstwa działające w dziedzinie kultury, pośredników kulturowych i podmiotów działających w sieciach oraz i zbadania możliwości zwiększenia synergii z Europejskim Funduszem na rzecz Inwestycji Strategicznych oraz innymi programami, w szczególności COSME, tak by dopilnować, by system poręczeń był wykorzystywany jak najskuteczniej w celu wsparcia sektora kultury i sektora kreatywnego;

51.  oczekuje na pierwsze wyniki instrumentu gwarancji finansowych, który zaczął funkcjonować w 2016 r.; oczekuje, że ułatwiając MŚP i mikroprzedsiębiorstwom dostęp do pożyczek, ten nowy instrument rynkowy pomoże zwiększyć skalę projektów w sektorze kreatywnym i kulturalnym, wytwarzającym 4,4 % PKB Unii Europejskiej i zatrudniającym 3,8 % jej siły roboczej, tak aby w pełni wykorzystać potencjał tego obiecującego źródła wzrostu i miejsc pracy oraz stymulatora konkurencyjności, różnorodności kulturowej i współpracy transgranicznej; głęboko ubolewa jednak, że instrument ten będzie funkcjonował jedynie w państwach, gdzie podobne rozwiązanie już funkcjonuje;

52.  z zadowoleniem przyjmuje działania Komisji i EACEA w zakresie szkolenia i wyrównywania umiejętności we wszystkich biurach programu „Kreatywna Europa” oraz zaleca kontynuowanie podjętych wysiłków;

53.   wzywa Komisję i EACEA do poprawy komunikacji i wymiany informacji z biurami programu „Kreatywna Europa” na temat toczącego się procesu decyzyjnego, w tym na temat instrumentów finansowych oraz nowych inicjatyw międzysektorowych; zaleca Komisji – z myślą o usprawnieniu wdrażania programu – aby w większym stopniu uwzględniała specjalistyczną wiedzę biur programu „Kreatywna Europa” przed rozpoczęciem procedury wyboru i po jej zakończeniu, a także w celu udostępnienia w internecie narzędzi i dokumentacji stworzonych przez te biura jako wzorców dobrych praktyk; podkreśla konieczność lepszej współpracy między biurami programu „Kreatywna Europa”, aby stały się one bardziej skutecznymi narzędziami doradztwa dla wnioskodawców krajowych; wskazuje, że poufna wymiana sprawozdań oceniających, nawet tych negatywnych, może zwiększyć ich potencjał, a także wzywa Komisję do zwiększenia przejrzystości ocen i procedur selekcji;

Zalecenia dotyczące przyszłych edycji programu

54.  zaleca kontynuację i udoskonalenie programu „Kreatywna Europa” w latach 2021–2028 jako programu obejmującego cały sektor kultury i sektor kreatywny, ze szczególnym uwzględnieniem projektów wysokiej jakości, przy zachowaniu tych samych wartości i priorytetów, struktury dwóch podprogramów oraz komponentu międzysektorowego obejmującego szkolenia, rozwój publiczności, dostęp do rynków, włączenie społeczne, współpracę, projekty międzysektorowe i łączące różne dziedziny oraz wzajemne uczenie się, jak również komunikację, badania, wsparcie dostosowane do sektora kultury i sektora kreatywnego, system poręczeń oraz wsparcie biur programu „Kreatywna Europa”;

55.  w związku z faktem, że w ostatnich latach do UE przybywa wielu migrantów i uchodźców, z zadowoleniem przyjmuje coraz bardziej międzykulturowy charakter programu i wyraża nadzieję, że począwszy od 2017 r. przyniesie on większą liczbę projektów wspierających różnorodność kulturową i dialog międzykulturowy, a także wielojęzyczność; jako że w nadchodzących latach integracja prawdopodobnie nadal stanowić będzie wyzwanie w wielu państwach członkowskich, podkreśla, że aspekt ten powinien być wspierany jako stały element programu;

56.  zaleca, aby podstawa prawna następnego programu w ramach celów programu i podprogramów oraz w ramach kryteriów wyboru i oceny zawierała wyraźne odniesienie do promowania jakości kulturowej i artystycznej, a także do wartości samej kultury;

57.  wzywa Komisję do sprawdzenia przy przeglądzie podprogramu MEDIA, czy na skutek przypisania mniejszych projektów takim aspektom programu jak produkcja, festiwale, kina i dystrybucja można zwiększyć skuteczność wsparcia;

58.  wzywa Komisję, by wykazała się aktywnym podejściem co do przyjęcia do programu nowych państw, w szczególności krajów objętych europejską polityką sąsiedztwa znajdujących się na południu i wschodzie;

59.  stwierdza, że europejskie koprodukcje kinematograficzne mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia naszym dziełom niezbędnej konkurencyjności i dla sprostania wyzwaniom stawianym przez rynek, oraz zaleca ich rozwój za pomocą proporcjonalnych zasad i środków, także we współpracy z najważniejszymi europejskimi instytucjami w tym sektorze, np. z Eurimages;

60.  wzywa Komisję do zweryfikowania, czy w obliczu dużej liczby dziedzin branży twórczej miałoby sens stworzenie Europejskiego Obserwatorium Kultury i Kreatywności porównywalnego do Europejskiego Obserwatorium Audiowizualnego, działającego w oparciu o standardy podobne do standardów Europejskiego Obserwatorium Audiowizualnego, a w przypadku pozytywnej weryfikacji do opracowania kryteriów odpowiadających szczególnemu charakterowi tych sektorów;

61.  zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz Agencji Wykonawczej ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego.

• [1]  Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 221.
• [2]  Dz.U. L 169 z 1.7.2015, s. 1.
• [3]  Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0293.
• [4]  Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0005.
• [5]  Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0108.
• [6]  Dz.U. C 93 z 9.3.2016, s. 95.
• [7]  Dz.U. C 377 E z 7.12.2012, s. 133.
• [8]  Dz.U. C 377 E z 7.12.2012, s. 142.

OPINIA Komisji Budżetowej (8.12.2016)

dla Komisji Kultury i Edukacji

w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1295/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiającego program „Kreatywna Europa” (2014–2020) i uchylającego decyzje nr 1718/2006/WE, nr 1855/2006/WE i nr 1041/2009/WE
(2015/2328(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Clare Moody

WSKAZÓWKI

Komisja Budżetowa zwraca się do Komisji Kultury i Edukacji, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

–  uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej a Komisją Europejską w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r., w szczególności art. 20–24 dotyczące ewaluacji ex post obowiązującego ustawodawstwa;

1.  z zadowoleniem przyjmuje szereg środków usprawniających wprowadzonych w zarządzaniu programem w 2014 r.;

2.  ubolewa, że brak zdolności finansowych nadal stanowi jedną z największych przeszkód dla potencjalnych kandydatów, obok przeszkód administracyjnych i regulacyjnych; zachęca Komisję, Agencję Wykonawczą ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (EACEA) i biura krajowe programu „Kreatywna Europa”, aby spróbowały rozwiązać problem niewystarczającej reprezentacji mikropodmiotów z sektora kultury wśród finansowanych organizacji oraz w niektórych sektorach podprogramu „Kultura”;

3.  oczekuje na pierwsze wyniki instrumentu gwarancji finansowych, który zaczął funkcjonować w 2016 r.; oczekuje, że ułatwiając MŚP i mikroprzedsiębiorstwom dostęp do pożyczek, ten nowy instrument rynkowy pomoże zwiększyć skalę projektów w sektorze kreatywnym i kulturalnym, wytwarzającym 4,4 % PKB Unii Europejskiej i zatrudniającym 3,8 % jej siły roboczej, tak aby w pełni wykorzystać potencjał tego obiecującego źródła wzrostu i miejsc pracy oraz stymulatora konkurencyjności, różnorodności kulturowej i współpracy transgranicznej; głęboko ubolewa jednak, że instrument ten będzie funkcjonował jedynie w państwach, gdzie podobne rozwiązanie już funkcjonuje;

4.  zauważa, że w latach 2014 i 2015 wskaźniki wykonania stale utrzymywały się na poziomie 100 % lub były mu bliskie, co oznacza, że program jest nadal potrzebny; w związku z tymi doskonałymi wynikami wyraźnie dostrzega zasadność utrzymania finansowania na stałym poziomie lub nawet jego zwiększenia w kolejnych latach, przy uwzględnieniu odroczonego profilu budżetu instrumentu;

5.  w związku z faktem, że w ostatnich latach do UE przybywa wielu migrantów i uchodźców, z zadowoleniem przyjmuje coraz bardziej międzykulturowy charakter programu i wyraża nadzieję, że począwszy od 2017 r. przyniesie on większą liczbę projektów wspierających integrację kulturową i zrozumienie, a także wielojęzyczność; jako że w najbliższych latach integracja prawdopodobnie nadal stanowić będzie wyzwanie w wielu państwach UE, podkreśla, że aspekt ten powinien być wspierany jako stały element programu.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	8.12.2016
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	25 3 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Nedzhmi Ali, Richard Ashworth, Xabier Benito Ziluaga, Jean-Paul Denanot, Gérard Deprez, Bill Etheridge, José Manuel Fernandes, Eider Gardiazabal Rubial, Jens Geier, Ingeborg Gräßle, Zbigniew Kuźmiuk, Ivana Maletić, Vladimír Maňka, Clare Moody, Andrey Novakov, Paul Rübig, Petri Sarvamaa, Patricija Šulin, Eleftherios Synadinos, Indrek Tarand, Monika Vana, Marco Zanni
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Bill Etheridge, Nils Torvalds, Derek Vaughan
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	José Blanco López, Edouard Ferrand, Valentinas Mazuronis, Claudia Schmidt

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

Data przyjęcia	24.1.2017
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	24 0 4
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Dominique Bilde, Andrea Bocskor, Nikolaos Chountis, Silvia Costa, Mircea Diaconu, Jill Evans, María Teresa Giménez Barbat, Giorgos Grammatikakis, Petra Kammerevert, Andrew Lewer, Svetoslav Hristov Malinov, Curzio Maltese, Luigi Morgano, Momchil Nekov, John Procter, Michaela Šojdrová, Yana Toom, Helga Trüpel, Sabine Verheyen, Julie Ward, Bogdan Brunon Wenta, Theodoros Zagorakis, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Milan Zver, Krystyna Łybacka
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Sylvie Guillaume, Marc Joulaud, Emma McClarkin

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO

24	+
ALDE:	Mircea Diaconu, María Teresa Giménez Barbat, Yana Toom
GUE/NGL:	Nikolaos Chountis, Curzio Maltese
PPE:	Andrea Bocskor, Marc Joulaud, Svetoslav Hristov Malinov, Michaela Šojdrová, Sabine Verheyen, Bogdan Brunon Wenta, Theodoros Zagorakis, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Milan Zver
S&D:	Silvia Costa, Giorgos Grammatikakis, Sylvie Guillaume, Petra Kammerevert, Krystyna Łybacka, Luigi Morgano, Momchil Nekov, Julie Ward
Verts/ALE:	Jill Evans, Helga Trüpel

0	-

4	0
ECR:	Andrew Lewer, Emma McClarkin, John Procter
ENF:	Dominique Bilde

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymali się od głosu