σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2016 για το Μαυροβούνιο

(2016/2309(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 19ης-20ής Ιουνίου 2003 και το παράρτημα αυτών με τίτλο «The Thessaloniki Agenda for the Western Balkans: moving towards European integration» (Θεματολόγιο της Θεσσαλονίκης για τα Δυτικά Βαλκάνια: Πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση),

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (ΣΣΣ) μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας του Μαυροβουνίου, αφετέρου, της 29ης Μαρτίου 2010(1),

–  έχοντας υπόψη την έκβαση των συνεδριάσεων της Διάσκεψης Προσχώρησης ΕΕ-Μαυροβουνίου σε επίπεδο αναπληρωτών της 30ής Ιουνίου 2016 και σε επίπεδο υπουργών της 13ης Δεκεμβρίου 2016,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2012, όπου αποφασίστηκε η έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με το Μαυροβούνιο στις 29 Ιουνίου 2012, και τα συμπεράσματα της 13ης Δεκεμβρίου 2016, που έλαβαν τη στήριξη της συντριπτικής πλειονότητας των αντιπροσωπειών,

–  έχοντας υπόψη την έβδομη σύνοδο του Συμβουλίου Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ-Μαυροβουνίου που πραγματοποιήθηκε στις 20 Ιουνίου 2016 στις Βρυξέλλες,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 9ης Νοεμβρίου 2016, με τίτλο «Ανακοίνωση του 2016 για την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ» (COM(2016)0715), συνοδευόμενη από το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Montenegro 2016 Report» («Έκθεση του 2016 για το Μαυροβούνιο») (SWD(2016)0360),

–  έχοντας υπόψη την τελική διακήρυξη της προεδρίας της Διάσκεψης των Δυτικών Βαλκανίων που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι στις 4 Ιουλίου 2016, καθώς και τις συστάσεις των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών για τη σύνοδο κορυφής των Παρισίων του 2016,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση των υπουργών Εξωτερικών των κρατών μελών του ΝΑΤΟ της 2ας Δεκεμβρίου 2015 και την υπογραφή του πρωτοκόλλου για την προσχώρηση του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ στις 19 Μαΐου 2016,

–  έχοντας υπόψη την τελική έκθεση της αποστολής παρακολούθησης των εκλογών του ΟΑΣΕ/ODIHR σχετικά με τις κοινοβουλευτικές εκλογές της 16ης Οκτωβρίου 2016,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της 8ης συνεδρίασης της Μικτής Συμβουλευτικής Επιτροπής (ΜΣΕ) της κοινωνίας των πολιτών ΕΕ-Μαυροβουνίου, που πραγματοποιήθηκε στη Budva στις 8 Νοεμβρίου 2016,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση και τις συστάσεις της 12ης συνόδου της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Σταθεροποίησης και Σύνδεσης EE-Μαυροβουνίου (SAPC), που πραγματοποιήθηκε στην Ποντγκόριτσα στις 19-20 Μαΐου 2016,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με το Μαυροβούνιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A8-0050/2017),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωατλαντική ολοκλήρωση είναι η κορυφαία προτεραιότητα του Μαυροβουνίου στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος στις διαπραγματεύσεις προσχώρησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι θεωρείται επί του παρόντος ότι το Μαυροβούνιο έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη πρόοδο όσον αφορά τη διαδικασία προσχώρησής του· λαμβάνοντας υπόψη ότι το νομικό πλαίσιο στον τομέα του κράτους δικαίου έχει σε μεγάλο βαθμό ολοκληρωθεί και ότι έχει δημιουργηθεί το θεσμικό πλαίσιο·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να εκφράζονται ανησυχίες για το κλίμα πόλωσης που επικρατεί στη χώρα και το μποϊκοτάζ της αντιπολίτευσης στο Κοινοβούλιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο βιώσιμος διάλογος και η εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ του κυβερνώντος συνασπισμού και της αντιπολίτευσης έχουν ζωτική σημασία προκειμένου να διατηρηθεί η πρόοδος στη διαδικασία προσχώρησης·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα συνεχίζουν να αποτελούν σοβαρά προβλήματα·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ) μπορούν να συμμετέχουν σε ομάδες εργασίας, μεταξύ άλλων για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, αλλά ότι έχουν εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους για τα επίπεδα συμμετοχής τους στη χάραξη πολιτικών και για την ικανότητα πρόσβασής τους σε πληροφορίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι εξαιρετικά ανησυχητικό το γεγονός ότι οι ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών βρίσκονται προσωπικά στο στόχαστρο των μέσων ενημέρωσης μέσω εκστρατειών δυσφήμισης·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόοδος του Μαυροβουνίου στα κεφάλαια 23 και 24 για το κράτος δικαίου εξακολουθεί να είναι σημαντική για τον συνολικό ρυθμό της διαδικασίας διαπραγμάτευσης·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία έκφρασης και η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης αποτελούν θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ και ακρογωνιαίους λίθους κάθε δημοκρατίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέσα ενημέρωσης του Μαυροβουνίου είναι εξαιρετικά πολιτικοποιημένα, η λογοκρισία και η αυτολογοκρισία εξακολουθούν να υφίστανται, και οι δημοσιογράφοι δέχονται οικονομικές και πολιτικές πιέσεις·

1.  επικροτεί τη συνεχιζόμενη πρόοδο στην ολοκλήρωση του Μαυροβουνίου· επικροτεί το γεγονός ότι το Μαυροβούνιο έχει επιτύχει σταθερή πρόοδο στις διαπραγματεύσεις προσχώρησης, επισημαίνοντας ότι μέχρι στιγμής έχουν ανοίξει για διαπραγμάτευση 26 κεφάλαια και έχουν κλείσει προσωρινά 2 κεφάλαια· καλεί το Συμβούλιο να επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις με το Μαυροβούνιο· ενθαρρύνει το άνοιγμα και το κλείσιμο περαιτέρω κεφαλαίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις το 2017· επιδοκιμάζει την έγκριση από την Κυβέρνηση του Μαυροβουνίου του προγράμματος προσχώρησης του Μαυροβουνίου στην ΕΕ 2017-2018· ενθαρρύνει το Μαυροβούνιο να επιταχύνει τον ρυθμό των μεταρρυθμίσεων, να εντείνει τις προσπάθειές του για την εκπλήρωση όλων των σημείων αναφοράς και να συνεχίσει να εστιάζει στα θεμελιώδη στοιχεία της διαδικασίας προσχώρησης· υπενθυμίζει ότι η επίτευξη απτών αποτελεσμάτων με ισχυρό και σταθερό βαθμό υλοποίησης είναι καίριας σημασίας, ιδίως στους τομείς του κράτους δικαίου, της δικαιοσύνης και της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος·

2.  συγχαίρει τις αρμόδιες αρχές για τη νομότυπη διενέργεια των κοινοβουλευτικών εκλογών στις 16 Οκτωβρίου 2016, στο πλαίσιο των οποίων οι θεμελιώδεις ελευθερίες έγιναν εν γένει σεβαστές· ενθαρρύνει την περαιτέρω ευθυγράμμιση με τα διεθνή πρότυπα· επικροτεί το γεγονός ότι η προσέλευση ήταν η μεγαλύτερη από το 2002· επικροτεί το αναθεωρημένο νομικό πλαίσιο βάσει του οποίου πραγματοποιήθηκαν οι εκλογές, ωστόσο σημειώνει την επιμονή ορισμένων διοικητικών αδυναμιών, μεταξύ άλλων και εκ μέρους της Κρατικής Επιτροπής Εκλογών, καθώς και τις ανησυχίες για την ακρίβεια των εκλογικών καταλόγων και την πολιτικοποίηση·

3.  εκφράζει τη λύπη του για την ανάγκη προσωρινού κλεισίματος των διαδικτυακών πλατφορμών επικοινωνίας την ημέρα των εκλογών και για την παραβίαση του ιστότοπου του Κέντρου για τη Δημοκρατική Μετάβαση (CDT) λίγες μέρες πριν από τις εκλογές, πράγμα το οποίο παρεμπόδισε επίσης το έργο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ) όσον αφορά την παρακολούθηση των εκλογών· καλεί τις αρμόδιες αρχές να αντιμετωπίσουν τις ανεπάρκειες και να διερευνήσουν τις εικαζόμενες δικονομικές παρατυπίες, συμπεριλαμβανομένων των εικαζόμενων καταχρήσεων κρατικών κονδυλίων και εξουσίας, καθώς και τυχόν άλλες καταγγελίες για ανεπάρκειες, ταχέως και με διαφάνεια, και σύμφωνα με τις συστάσεις του ΟΑΣΕ/ODIHR· αναμένει ότι θα διατηρηθεί η ανεξαρτησία της Κρατικής Επιτροπής Εκλογών· έχει την άποψη ότι απαιτείται βελτίωση της εκλογικής διαδικασίας προκειμένου να οικοδομηθεί πλήρης εμπιστοσύνη στην εκλογική διαδικασία· σημειώνει με λύπη ότι τμήμα της αντιπολίτευσης δεν έχει αναγνωρίσει τα αποτελέσματα των εκλογών· αναγνωρίζει τις απόπειρες εξωτερικών φορέων να απαξιώσουν την εκλογική διαδικασία και τις δυσκολίες που έχουν προκληθεί από αυτό· αναμένει ότι η νέα κυβέρνηση θα διατηρήσει την πολιτική της δέσμευση για τη διαδικασία μεταρρύθμισης και καλεί όλα τα πολιτικά κόμματα να ξεκινήσουν και πάλι εποικοδομητικό διάλογο·

4.  επισημαίνει ότι σχηματίστηκε κυβέρνηση εκλογικής εμπιστοσύνης κατά την προεκλογική περίοδο· επικροτεί το γεγονός ότι επρόκειτο για μια διαδικασία που δρομολογήθηκε από το Μαυροβούνιο και επιτεύχθηκε σε διακομματική βάση·

5.  σημειώνει με ανησυχία τις εικαζόμενες απόπειρες της Ρωσίας να επηρεάσει τις εξελίξεις στο Μαυροβούνιο, καθώς μια τέτοια συμπεριφορά στην περιοχή θα μπορούσε να συνεπάγεται περαιτέρω αποσταθεροποίηση των Δυτικών Βαλκανίων· εκφράζει την ανησυχία του για τα σοβαρά περιστατικά, συμπεριλαμβανομένου εικαζόμενου πραξικοπήματος, που σημειώθηκαν στις 16 Οκτωβρίου 2016, και καλεί την Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (ΑΕ/ΥΕ), καθώς και την Επιτροπή, να παρακολουθούν στενά τις εν εξελίξει έρευνες των αρμόδιων αρχών· επιδοκιμάζει την προθυμία της Σερβίας να συνεργαστεί στις έρευνες αυτές· θεωρεί ότι είναι σημαντικό οι οικείες υπηρεσίες των κρατών μελών να ανταλλάσσουν πληροφορίες μεταξύ τους, καθώς και με την ΑΕ/ΥΕ και την Επιτροπή, σχετικά με τα εν λόγω περιστατικά·

6.  εξακολουθεί να εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για το κλίμα πόλωσης που επικρατεί στη χώρα και για το μποϊκοτάζ των κοινοβουλευτικών δραστηριοτήτων από μέλη της αντιπολίτευσης· καλεί την αντιπολίτευση να επωφεληθεί της προσφοράς του Πρωθυπουργού του Μαυροβουνίου για συμμετοχή στην κυβέρνηση με αντάλλαγμα τη λήξη του μποϊκοτάζ· επαναλαμβάνει την ανάγκη, όλες τις πολιτικές δυνάμεις να δεσμευτούν ξανά για εποικοδομητικό διάλογο και συνεργασία στο Κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου· ζητεί την περαιτέρω ενίσχυση του κοινοβουλευτικού ελέγχου της διαδικασίας προσχώρησης και της ικανότητας δημοσιονομικής εποπτείας· συγχαίρει το κοινοβούλιο που συνεχίζει να επιδεικνύει υψηλό επίπεδο διαφάνειας· εκφράζει την ανησυχία του για τη χρήση δυσανάλογης βίας κατά τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις· τονίζει επανειλημμένως την ανάγκη να δοθεί η δέουσα συνέχεια στην «υπόθεση των ηχογραφήσεων»· ζητεί να υπάρξουν βελτιώσεις στην κοινοβουλευτική εποπτεία των μέτρων εφαρμογής για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς·

7.  καλεί την κυβέρνηση να βελτιώσει την πρόσβαση στις δημόσιες πληροφορίες, ιδίως σε σχέση με τα μεγάλα έργα υποδομών, όπως η κατασκευή αυτοκινητόδρομων, την ιδιωτικοποίηση, τις δημόσιες συμβάσεις και τις δικαστικές διαδικασίες·

8.  επικροτεί τη νέα στρατηγική μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης (PAR) 2016-2020, το πρόγραμμα μεταρρύθμισης της δημοσιονομικής διαχείρισης, την έναρξη ισχύος της νέας νομοθεσίας για τους μισθούς και την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών· ζητεί τη λήψη μέτρων για τη διάθεση επαρκών δημοσιονομικών πόρων για την εφαρμογή της PAR, καθώς και σταθερή πολιτική βούληση για τον εξορθολογισμό της δημόσιας διοίκησης, μεταξύ άλλων ενόψει των προετοιμασιών για την προσχώρηση· σημειώνει την περιορισμένη πρόοδος που έχει επιτευχθεί όσον αφορά την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας· ενθαρρύνει την πλήρη αποπολιτικοποίηση της δημόσιας διοίκησης· θεωρεί απαραίτητο να τηρούνται οι αρχές της αξιοκρατίας, του επαγγελματισμού, της λογοδοσίας, της διαφάνειας και της έγκαιρης αξιολόγησης των επιπτώσεων του ρυθμιστικού πλαισίου. και να διασφαλίζονται τα δικαιώματα των πολιτών στην απαλλαγμένη από τη διαφθορά χρηστή διοίκηση και στην πληροφόρηση·

9.  σημειώνει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στη μεταρρύθμιση του δικαστικού σώματος, συμπεριλαμβανομένων των βελτιωμένων θεσμικών ικανοτήτων· διατηρεί τις ανησυχίες του σχετικά με την επιρροή που ασκείται παράτυπα στη δικαστική ανεξαρτησία, ιδίως όσον αφορά τον διορισμό δικαστών· επισημαίνει την ανάγκη ενίσχυσης της λογοδοσίας του δικαστικού σώματος μέσω της διαμόρφωσης ιστορικού επιδόσεων όσον αφορά την εφαρμογή κωδίκων δεοντολογίας και των νέων πειθαρχικών συστημάτων για δικαστές και εισαγγελείς· τονίζει την ανάγκη εξορθολογισμού του δικαστικού δικτύου, περαιτέρω βελτίωσης των ικανοτήτων παρακολούθησης των εκκρεμών υποθέσεων στα δικαστήρια και περαιτέρω μείωσης του αριθμού τέτοιων υποθέσεων· ζητεί να υπάρχει ουσιαστικότερη θεσμική και ατομική λογοδοσία όταν πρόκειται για διερεύνηση κατηγοριών διαφθοράς, νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και οργανωμένου εγκλήματος· επισημαίνει την ανάγκη πραγματικής εφαρμογής των δικαστικών αποφάσεων σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες, καθώς και την ανάγκη αντιμετώπισης της επικρατούσας πρακτικής που συνίσταται στη δήλωση των εγγράφων ως εμπιστευτικών, προκειμένου να περιοριστεί η πρόσβαση· τονίζει τη σημασία αύξησης της ευαισθητοποίησης σε σχέση με τους υπάρχοντες μηχανισμούς υποβολής καταγγελιών·

10.  αν και σημειώνει κάποια πρόοδο όσον αφορά τη συνέχεια που δίδεται σε εγκλήματα πολέμου, καλεί τις αρμόδιες αρχές να διερευνούν, να διώκουν, να δικάζουν και να τιμωρούν πραγματικά τα εγκλήματα πολέμου και να καταπολεμούν την ατιμωρησία σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, ιδίως σε ό,τι αφορά την ευθύνη των υπαλλήλων που βρίσκονται στην κορυφή της ιεραρχίας· επικροτεί την υιοθέτηση μιας στρατηγικής δίωξης με σκοπό το άνοιγμα νέων υποθέσεων και την επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι τα θύματα εγκλημάτων πολέμου έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση στη δικαιοσύνη και σε δίκαιη αποζημίωση, και ότι προστατεύονται πλήρως οι μάρτυρες κατά τις δικαστικές διαδικασίες που αφορούν εγκλήματα πολέμου·

11.  σημειώνει με ανησυχία ότι η διαφθορά εξακολουθεί να επικρατεί σε πολλούς τομείς, αλλά επικροτεί την περαιτέρω ενίσχυση του πλαισίου κατά της διαφθοράς, μεταξύ άλλων καθιστώντας την Υπηρεσία Καταπολέμησης της Διαφθοράς πλήρως λειτουργική και διορίζοντας ειδικούς εισαγγελείς κατά της διαφθοράς, καθώς και αντιμετωπίζοντας την ανάγκη για εξειδικευμένη μακροπρόθεσμη κατάρτιση· θεωρεί αναγκαία τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας αυτών στο πλαίσιο των ερευνών· τονίζει τη σημασία των πολιτικά αμερόληπτων, επαγγελματικών και διαφανών δραστηριοτήτων της Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Διαφθοράς, ιδίως σε σχέση με υποθέσεις διαφθοράς υψηλού επιπέδου και τη χρηματοδότηση πολιτικών κομμάτων· τονίζει επανειλημμένως την ανάγκη δημιουργίας ιστορικού σχετικά με τις επιτυχείς έρευνες και καταδίκες, ιδίως σε υψηλού επιπέδου υποθέσεις διαφθοράς, και τα μέτρα για την πρόληψη της διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικότερης επιβολής των νομικών κυρώσεων· καλεί τη νέα κυβέρνηση να καταστήσει την πάταξη της διαφθοράς μία από τις προτεραιότητές της, διαθέτοντας για τον σκοπό αυτό επαρκείς ανθρώπινους και δημοσιονομικούς πόρους·

12.  ζητεί την πραγματική εφαρμογή των τομεακών σχεδίων δράσης για τομείς ιδιαίτερα ευάλωτους στη διαφθορά, όπως οι δημόσιες συμβάσεις, η ιδιωτικοποίηση, η πολεοδομία, η εκπαίδευση, η υγειονομική περίθαλψη, η τοπική αυτοδιοίκηση και η αστυνομία· ζητεί την αποτελεσματική διερεύνηση πιθανών υποθέσεων καταγγελιών και την επαρκή προστασία των καταγγελλόντων· ζητεί την εισαγωγή του ποινικού αδικήματος του αθέμιτου πλουτισμού στον ποινικό κώδικα του Μαυροβουνίου· ζητεί την αποτελεσματική εφαρμογή της συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ της Eurojust και του Μαυροβουνίου, προκειμένου να βελτιωθεί η δικαστική συνεργασία για την καταπολέμηση των σοβαρών μορφών εγκληματικότητας· ζητεί να ληφθούν μέτρα για τη βελτίωση της προστασίας των καταγγελλόντων·

13.  σημειώνει την έγκριση σχεδίου δράσης για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και την υπογραφή του συμπληρωματικού πρωτοκόλλου της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας· τονίζει τη συνεχή ανάγκη να διαμορφωθεί ένα ιστορικό επιδόσεων σε υποθέσεις οργανωμένου εγκλήματος, ιδίως όσον αφορά την εμπορία ανθρώπων, τα ναρκωτικά και τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, να διασφαλιστεί βαθύτερη διυπηρεσιακή συνεργασία και να ενισχυθεί περαιτέρω η περιφερειακή και διεθνής συνεργασία στον τομέα της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος· επισημαίνει την ανάγκη για ειδικούς συμβούλους ιατροδικαστικής λογιστικής που θα βοηθούν σε τακτικές έρευνες·

14.  επικροτεί το βελτιωμένο νομικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων· τονίζει, ωστόσο, την ανάγκη για την καλύτερη ταυτοποίηση των θυμάτων και τη βελτίωση της πρόσβασής τους σε συνδρομή, αποζημίωση και προστασία·

15.  επικροτεί τη νέα στρατηγική για την καταπολέμηση του βίαιου εξτρεμισμού την περίοδο 2016-2018, η οποία συμπληρώνει την εθνική στρατηγική για την πρόληψη και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας· σημειώνει τη σύσταση μιας νέας μονάδας πληροφοριών επιφορτισμένης με τον εντοπισμό και την παρακολούθηση δυνητικών μελών βίαιων εξτρεμιστικών ομάδων· θεωρεί ότι είναι εξαιρετικά σημαντικός ο εντοπισμός ατόμων στα πρώτα στάδια της ριζοσπαστικοποίησης, έτσι ώστε να αποτρέπεται η στρατολόγησή τους από βίαιες εξτρεμιστικές ομάδες και να επανεντάσσονται με επιτυχία στην κοινωνία· θεωρεί σημαντικό, τα μέτρα που λαμβάνονται προς τον σκοπό αυτό να διασφαλίζουν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις· επισημαίνει τη σημασία αύξησης της ευαισθητοποίησης για την παρακολούθηση πιθανών τρομοκρατικών απειλών·

16.  μολονότι αναγνωρίζει τη συμμετοχή των ΟΚΠ στις προετοιμασίες για την προσχώρηση, καλεί τις αρμόδιες αρχές να βελτιώσουν περαιτέρω την πρόσβαση των εν λόγω οργανώσεων στις σχετικές με την ΕΕ πληροφορίες και να διασφαλίσουν ότι οι διαβουλεύσεις με τις ΟΚΠ πραγματοποιούνται, όπου είναι εφικτό, κατά τρόπο ουσιαστικό· καλεί τις αρμόδιες αρχές να αναπτύξουν μια πιο υποστηρικτική και συμμετοχική προσέγγιση για τη διευκόλυνση βασικών δραστηριοτήτων των ΟΚΠ και να ενθαρρύνουν την ενεργό συμμετοχή τους στην εποπτεία ολόκληρης της εκλογικής διαδικασίας· ζητεί από τις αρμόδιες αρχές να παρέχουν δημόσια χρηματοδότηση στις ΟΚΠ, τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, με τρόπο περισσότερο βιώσιμο, διαφανή και αποτελεσματικό· καλεί τις αρμόδιες αρχές να δημιουργήσουν συνθήκες πρόσφορες για εθελοντική εργασία και μεγαλύτερο βαθμό συμμετοχής των πολιτών στα κοινά· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τις εκστρατείες δυσφήμισης και τις απόπειρες εκφοβισμού ορισμένων ακτιβιστών ΟΚΠ· καλεί τις αρμόδιες αρχές να διερευνήσουν και να διευκρινίσουν την αιτία αυτών των αποπειρών και να ενισχύσουν τις προσπάθειες για την προστασία των ακτιβιστών ΟΚΠ·

17.  επισημαίνει ότι σημειώθηκε κάποια πρόοδος ως προς τη βελτίωση της κατάστασης των μειονοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης αρκετών νομοθετικών μεταρρυθμίσεων με σκοπό να διασφαλιστεί μεγαλύτερη ευθυγράμμιση με τα ενωσιακά και διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα· επιδοκιμάζει την έγκριση στρατηγικής και σχεδίου δράσης 2016-2020 για την κοινωνική ένταξη των Ρομά και των αιγυπτιακών κοινοτήτων· ζητεί να διατεθούν επαρκείς πόροι από τον προϋπολογισμό έτσι ώστε το σχέδιο δράσης να εφαρμοστεί ορθά· εκφράζει ανησυχία για τη διπλή διάκριση που υφίστανται οι γυναίκες και τα κορίτσια στην κοινότητα των Ρομά, και για την πρόσβαση της κοινότητας των Ρομά, των αιγυπτιακών μειονοτήτων και των Ασκάλι στην υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση, τη στέγαση και την απασχόληση· ενθαρρύνει τις αρμόδιες αρχές να εξακολουθήσουν να εντείνουν τις προσπάθειες για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΔΜ· αναγνωρίζει τις δυσκολίες αποδοχής της σεξουαλικής διαφορετικότητας από την κοινωνία του Μαυροβουνίου· ζητεί από τις αρμόδιες αρχές να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες για αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με την καταπολέμηση των διακρίσεων μεταξύ του ευρέος κοινού· εξακολουθεί να εκφράζει ανησυχία διότι τα περισσότερα δημόσια κτίρια, συμπεριλαμβανομένων των ιατρικών κέντρων και των πανεπιστημιακών εγκαταστάσεων, εξακολουθούν να μην είναι προσβάσιμα για τα άτομα με αναπηρία, και διότι ο αριθμός των απασχολούμενων ατόμων με αναπηρία παραμένει πολύ περιορισμένος· ζητεί περαιτέρω μέτρα για την προστασία της πολυεθνοτικής ταυτότητας της περιοχής Boka Kotorska·

18.  ζητεί την περαιτέρω ενίσχυση των θεσμικών φορέων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του Διαμεσολαβητή και του Υπουργείου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Μειονοτήτων, και είναι της άποψης ότι θα πρέπει να αυξηθούν οι γνώσεις τους σχετικά με το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο και τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη ενιαίας προσέγγισης και για τα χαμηλά επίπεδα ποινών για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

19.  διατηρεί τις ανησυχίες του για τη συνεχιζόμενη ενδοοικογενειακή και σεξουαλική βία λόγω φύλου, τη μη άσκηση διώξεων και τη δέουσα καταδίκη των δραστών σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, καθώς και για την ανεπαρκή στήριξη και προστασία των θυμάτων· ζητεί να ληφθούν μέτρα για την καθιέρωση υπηρεσιών επαρκούς προστασίας, την ενίσχυση του σχετικού διοργανικού συντονισμού, την αποτελεσματική χρήση της νέας ενοποιημένης βάσης δεδομένων υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας, και την εφαρμογή της στρατηγικής 2016-2020 για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντική η εκπαίδευση και κατάρτιση των εργαζομένων σε κρατικά ιδρύματα για τον χειρισμό των θυμάτων· καλεί τις αρμόδιες αρχές να διασφαλίσουν κατάλληλη προστασία, μακροπρόθεσμη στέγαση, οικονομική στήριξη και εκπαιδευτικά προγράμματα για τα θύματα καταναγκαστικών γάμων, καθώς και αποτελεσματική δίωξη και καταδίκη των αυτουργών· τονίζει ότι είναι σημαντικό να ενθαρρύνεται η εκπροσώπηση των γυναικών στην πολιτική ζωή, μεταξύ άλλων σε βασικές θέσεις λήψης αποφάσεων, καθώς και η πρόσβασή τους και η καλύτερη εκπροσώπησή τους στην αγορά εργασίας· ζητεί την ανάπτυξη δημόσιας πολιτικής που να συμβάλλει στην εξισορρόπηση εργασίας και οικογενειακών σχέσεων· σημειώνει τη συνεχιζόμενη εφαρμογή του σχεδίου δράσης 2013-2017 για την ισότητα των φύλων· παροτρύνει τις αρμόδιες αρχές να διαθέσουν επαρκή κονδύλια του προϋπολογισμού για την εφαρμογή του· σημειώνει ότι υπάρχουν προκλήσεις στον συντονισμό των πολιτικών σχετικά με τα παιδιά και ότι η βία κατά των παιδιών εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία·

20.  καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για την αποτροπή της βίας κατά των παιδιών, της εμπορίας ανθρώπων και των καταναγκαστικών γάμων ανηλίκων που εξακολουθούν να καταγγέλλουν ΜΚΟ·

21.  επισημαίνει ότι είναι ανάγκη να καταβληθούν συνεχείς και σοβαρές προσπάθειες για την εναρμόνιση του νομικού συστήματος του Μαυροβουνίου με τα διεθνή νομικά πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες των ατόμων με αναπηρία, με σκοπό την τήρηση των αρχών του κράτους δικαίου, της συνταγματικότητας και της νομιμότητας·

22.  διατηρεί τις ανησυχίες του για την κατάσταση της ελευθερίας της έκφρασης και των ΜΜΕ στο Μαυροβούνιο και τη μη διεξαγωγή αποτελεσματικών ερευνών από την κυβέρνηση για τις επιθέσεις κατά δημοσιογράφων· παροτρύνει εκ νέου τις αρμόδιες αρχές να επιλύσουν τις μακροχρόνιες εκκρεμείς υποθέσεις βίας, εκφοβισμού και απειλών σε βάρος δημοσιογράφων, να λάβουν μέτρα για την προστασία των επαγγελματιών στα ΜΜΕ και να δημιουργήσουν ένα ασφαλές περιβάλλον για την ελεύθερη και ερευνητική δημοσιογραφία· εκφράζει ανησυχίες για τις επιθέσεις που έχουν διαπραχθεί από αστυνομικές δυνάμεις και για τις πρόσφατες υποθέσεις άσκησης πίεσης και εκφοβισμού κατά δημοσιογράφων, συμπεριλαμβανομένων εκστρατειών δυσφήμισης, σωματικών επιθέσεων και απειλών, καθώς και για τις υποθέσεις παρέμβασης στα μέσα ενημέρωσης κατά τη διάρκεια αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, συμπεριλαμβανομένων των αυθαίρετων συλλήψεων και της κατάσχεσης εξοπλισμού· εκφράζει ανησυχίες για τη συνεχιζόμενη μη κατάλληλη διερεύνηση αυτών των επιθέσεων και τη μη επίλυση αυτών των υποθέσεων· σημειώνει ότι ο αριθμός των υποθέσεων δυσφήμησης παραμένει υψηλός· επιμένει στη διαφανή κρατική διαφήμιση στα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης, στην τροποποίηση του ποινικού κώδικα του Μαυροβουνίου και στην εισαγωγή νέων ποινικών αδικημάτων με στόχο την πρόληψη και την τιμωρία των επιθέσεων κατά δημοσιογράφων που ασκούν τα επαγγελματικά τους καθήκοντα· αναγνωρίζει τα νομικά μέτρα που έχουν ληφθεί για τη μεγαλύτερη οικονομική ανεξαρτησία και βιωσιμότητα του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού RTCG, και ζητεί να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του, συμπεριλαμβανομένης της συντακτικής ανεξαρτησίας· τονίζει την ανάγκη στήριξης και ενίσχυσης των υφιστάμενων μηχανισμών αυτορύθμισης· τονίζει ότι ο αναθεωρημένος κώδικας δεοντολογίας για τους δημοσιογράφους πρέπει να εφαρμόζεται αποτελεσματικά και ομοιόμορφα σε ολόκληρη την κοινότητα των μέσων ενημέρωσης· καλεί, εφόσον χρειάζεται, τους παρατηρητές της αντιπροσωπείας της ΕΕ και τις πρεσβείες των κρατών μελών να παρίστανται πιο τακτικά σε δίκες κατά δημοσιογράφων και επαγγελματιών του χώρου των μέσων ενημέρωσης·

23.  σημειώνει ότι η SEC (Κρατική Επιτροπή Εκλογών) περιόρισε την πρόσβαση των μέσων ενημέρωσης κατά τις εκλογές του 2016· ζητεί την εφαρμογή των συστάσεων για τα μέσα ενημέρωσης που υποβλήθηκαν με την τελική έκθεση της αποστολής παρακολούθησης των εκλογών του ΟΑΣΕ/ODIHR σχετικά με τις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2016·

24.  λαμβάνει μεν υπό σημείωση τις ευνοϊκές οικονομικές εξελίξεις αλλά ενθαρρύνει τη νέα κυβέρνηση να λάβει μέτρα για τη διασφάλιση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας ενισχύοντας τα κοινωνικά δικαιώματα και την προστασία των καταναλωτών, να δρομολογήσει περαιτέρω διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με σκοπό τη βελτίωση του επιχειρηματικού και επενδυτικού κλίματος που θα δημιουργήσει απασχόληση και ανάπτυξη και θα οικοδομήσει πιο διαφοροποιημένη οικονομία, μεταξύ άλλων με μέτρα που αποσκοπούν στη μείωση της άτυπης οικονομίας, και να επιμείνει στην ανάγκη αποτελεσματικής καταπολέμησης της φοροδιαφυγής· επικροτεί το άνοιγμα του κεφαλαίου 19 και πιστεύει ακράδαντα ότι αυτό είναι το καλύτερο κίνητρο προκειμένου η κυβέρνηση να επιταχύνει το έργο της για την κοινωνική ένταξη και τη μείωση της φτώχειας, καθώς και τη μείωση του άτυπου τομέα απασχόλησης· ζητεί τον εξορθολογισμό των δημόσιων δαπανών και την εντατικοποίηση των προσπαθειών για την ενίσχυση του κράτους δικαίου και την εκτέλεση των συμβάσεων· εφιστά την προσοχή στην ανάγκη αντιμετώπισης των υψηλών εξωτερικών ανισορροπιών και εκ νέου αξιολόγησης των επενδυτικών έργων δημόσιων υποδομών που υπονομεύουν τη δημοσιονομική βιωσιμότητα· ζητεί τη λήψη περαιτέρω μέτρων οικονομικού και μη χαρακτήρα, με στόχο να στηριχθούν οι ΜΜΕ, και την πραγματοποίηση περαιτέρω επενδύσεων σε καινοτόμα και βιώσιμα σχέδια, με στόχο να τονωθεί η οικονομία· ζητεί βελτιώσεις στον κοινωνικό διάλογο·

25.  σημειώνει ότι, ενώ έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος σε σχέση με την ανάπτυξη της υποδομής μεταφορών, μεταξύ άλλων μέσω του Παρατηρητηρίου Μεταφορών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, η έλλειψη διασυνοριακών οδών δημιουργεί εμπόδια στο εμπόριο και τον τουρισμό· επικροτεί τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί μέχρις στιγμής για την απελευθέρωση του σιδηροδρομικού τομέα στο Μαυροβούνιο· τονίζει την ανάγκη συντονισμού με γειτονικές χώρες σχετικά με τα ζητήματα συνδεσιμότητας και την ανάγκη να τους δοθεί η δυνατότητα να ενταχθούν στη διαδικασία σχεδιασμού για έργα υποδομής·

26.  τονίζει τη σημασία που έχουν η ενίσχυση του τομέα των ΜΜΕ και η παροχή στήριξης με τη βελτίωση της νομοθεσίας, της χρηματοδότησης και της υλοποίησης μίας βιομηχανικής πολιτικής, καθώς και η μείωση της παραοικονομίας και η επιτάχυνση της ηλεκτρονικής καταγραφής των εταιριών σε ολόκληρη τη χώρα·

27.  επισημαίνει ότι η παραοικονομία του Μαυροβουνίου εξακολουθεί να αντιστοιχεί σε μεγάλο μερίδιο του συνολικού ΑΕγχΠ· υπενθυμίζει ότι ο μεγάλος βαθμός άτυπης οικονομίας συνιστά σημαντικό εμπόδιο για την επιχειρηματικότητα και την οικονομική ανάπτυξη, και ενθαρρύνει το Μαυροβούνιο να προβεί σε ενέργειες για τη μείωση του μεγέθους της παραοικονομίας·

28.  σημειώνει με ανησυχία ότι ορισμένα αποτελέσματα ανάπτυξης ικανοτήτων, που χρηματοδοτούνται από ΜΠΒ, δεν αξιοποιήθηκαν πλήρως ή δεν έγιναν αντικείμενο παρακολούθησης από τις αρχές· τονίζει ότι, για την επίτευξη θετικών αποτελεσμάτων, οι αρχές πρέπει να διασφαλίσουν τη διαθεσιμότητα επαρκούς προσωπικού, να εγκρίνουν την απαραίτητη νομοθεσία ώστε να είναι δυνατή η χρήση των αποτελεσμάτων και να παράσχουν την απαραίτητη ανεξαρτησία σε νεοσυσταθέντες φορείς·

29.  επισημαίνει τη μικρή μείωση της ανεργίας· εκφράζει ικανοποίηση για τη νέα εθνική στρατηγική για την απασχόληση και την ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού για την περίοδο 2016-2020 και το συνοδευτικό σχέδιο δράσης 2016· εξακολουθεί να εκφράζει ανησυχία για τα υψηλά επίπεδα ανεργίας των νέων και τη χαμηλή κινητικότητα των εργαζομένων· ζητεί τη λήψη προληπτικών μέτρων για την αγορά εργασίας με σκοπό την αύξηση της ποιοτικής απασχόλησης και τη στήριξη των γυναικών, των ευάλωτων ατόμων, των ατόμων με αναπηρία και των νέων κατά την εκπαίδευση, τον επαγγελματικό προσανατολισμό, την κατάρτιση, την απασχόληση και τα εργασιακά δικαιώματα· επαναλαμβάνει τη σημασία της ενεργού συμμετοχής σε περιφερειακές πρωτοβουλίες νέων, όπως το Γραφείο Περιφερειακής Συνεργασίας των Νέων των Δυτικών Βαλκανίων, μεταξύ άλλων αξιοποιώντας τα υφιστάμενα προγράμματα που έχουν σχεδιαστεί για την ενίσχυση της συνδεσιμότητας στην περιοχή και την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων·

30.  σημειώνει ότι οι δημόσιες δαπάνες για την παιδεία παραμένουν πολύ κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ· τονίζει την ανάγκη εισαγωγής των απαραίτητων μέτρων, ειδικά σε σχέση με τη βρεφονηπιακή μέριμνα και την προσχολική εκπαίδευση, όπου οι εγγραφές είναι απογοητευτικά χαμηλές και σε επίπεδο πολύ χαμηλότερο από τον στόχο της ΕΕ του 95% έως το 2020· εκφράζει την άποψη ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην έλλειψη πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία σε αρκετά δημόσια πανεπιστήμια·

31.  επικροτεί τη νέα νομοθεσία για το περιβάλλον, καθώς και την εθνική στρατηγική για τη μεταφορά και την εφαρμογή του κεκτημένου της ΕΕ στον τομέα του περιβάλλοντος και της αλλαγής του κλίματος, καθώς και το σχετικό σχέδιο δράσης για την περίοδο 2016-2020· τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης των προσπαθειών εφαρμογής, ιδίως στον τομέα της ποιότητας των υδάτων, της προστασίας της φύσης και της διαχείρισης αποβλήτων, καθώς και των σχετικών διοικητικών ικανοτήτων σε όλα τα επίπεδα· εκφράζει την ανησυχία του για τη σημαντική καθυστέρηση στην προστασία του Ulcinj Salina ως περιοχής δυνητικής ένταξης στο δίκτυο Natura 2000· ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στο Salina και για τη βιώσιμη ανάπτυξη της ακτογραμμής·

32.  καλεί τις αρμόδιες αρχές να λάβουν τα αναγκαία μέτρα προστασίας και διατήρησης όσον αφορά τη Λίμνη Skadar, προκειμένου να διατηρηθούν τα οικολογικά χαρακτηριστικά της, περιλαμβανομένης της οικολογικής της ακεραιότητας· καλεί την κυβέρνηση να διασφαλίσει ότι η μετατροπή των εθνικών πάρκων σε κρατική ανώνυμη εταιρεία δεν θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην προστασία τους· εκφράζει την ανησυχία του για τις σημαντικές καθυστερήσεις στην εξασφάλιση της προστασίας των περιοχών που έχουν προσδιοριστεί ως περιοχές δυνητικής ένταξης στο δίκτυο Natura 2000· υπενθυμίζει την ανάγκη για ορθή και στρατηγική αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ και τα διεθνή πρότυπα·

33.  τονίζει την ανάγκη υλοποίησης διεθνών δεσμεύσεων στον τομέα του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής· εκφράζει έντονη ανησυχία για το σχέδιο της κυβέρνησης να αναπτύξει τη μονάδα παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα Pljevlja II, το οποίο δεν είναι συμβατό με τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού·

34.  αναγνωρίζει την ικανοποιητική πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τομέα της ενέργειας, μεταξύ άλλων στον τομέα των διασυνδέσεων με χώρες εταίρους· καλεί το Μαυροβούνιο να θεσπίσει νομοθεσία για την εφαρμογή της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια, ιδίως την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· εξακολουθεί να εκφράζει την ανησυχία του για τη μη βιώσιμη ανάπτυξη υδροηλεκτρικών σταθμών και για το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς τους σταθμούς σχεδιάζονται χωρίς σωστή εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ιδίως όσον αφορά την προστασία της βιοποικιλότητας και τις επιπτώσεις τους σε προστατευόμενες περιοχές, όπως απαιτείται από τη νομοθεσία της ΕΕ· καλεί τις αρμόδιες αρχές να εποπτεύουν στενά την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου στην ανοικτή θάλασσα και να εφαρμόζουν όλα τα προστατευτικά μέτρα σύμφωνα με την εγκριθείσα νομοθεσία, τους κανονισμούς και το κεκτημένο της ΕΕ·

35.  υπό το φως των προετοιμασιών για τη διάσκεψη κορυφής των Δυτικών Βαλκανίων στην Ιταλία το 2017, ζητεί από τις αρχές του Μαυροβουνίου να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την εφαρμογή νομικών και ρυθμιστικών μέτρων στον τομέα των μεταφορών και της ενέργειας (ήπιων μέτρων), προκειμένου να υλοποιηθεί το θεματολόγιο συνδεσιμότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

36.  επιδοκιμάζει την προορατική συμμετοχή και τον συνεχιζόμενο εποικοδομητικό ρόλο του Μαυροβουνίου στη διατήρηση των σχέσεων καλής γειτονίας και στην περιφερειακή και διεθνή συνεργασία· ενθαρρύνει την περαιτέρω συνεργασία στο θέμα αυτό· συγχαίρει θερμά το Μαυροβούνιο που συνεχίζει να ευθυγραμμίζει πλήρως την εξωτερική πολιτική του με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2016/1671 του Συμβουλίου για την ανανέωση των περιοριστικών μέτρων της ΕΕ κατά της Ρωσίας· χαιρετίζει τη συμμετοχή του Μαυροβουνίου σε αποστολές ΚΠΑΑ της ΕΕ· το ενθαρρύνει να συνεχίσει να αντιμετωπίζει, με εποικοδομητικό πνεύμα και πνεύμα καλής γειτονίας, τα εκκρεμή διμερή ζητήματα με τους γείτονές του, συμπεριλαμβανομένων των ανεπίλυτων ζητημάτων οριοθέτησης των συνόρων με τη Σερβία και την Κροατία, όσο το δυνατόν συντομότερα στο πλαίσιο της διαδικασίας προσχώρησης· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τις αρχές να συμβάλουν στην επίλυση των ζητημάτων διαδοχής που σχετίζονται με την κληρονομιά της πρώην Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας (ΣΟΔΓ)· χαιρετίζει τη συμφωνία οριοθέτησης των συνόρων με τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και την κύρωση της συμφωνίας οριοθέτησης των συνόρων με το Κοσσυφοπέδιο· υπογραμμίζει την ανάγκη συνέχισης της διαπραγμάτευσης σχετικά με τη ρύθμιση των συμφωνιών για τη συνοριακή διέλευση και τη συνοριακή κυκλοφορία· συγχαίρει τη συνεργασία με γειτονικές χώρες στο πλαίσιο της δήλωσης του Σεράγεβο· παροτρύνει το Μαυροβούνιο να συμμορφωθεί προς τις κοινές θέσεις της ΕΕ σχετικά με την ακεραιότητα του Καταστατικού της Ρώμης και σχετικά με τις κατευθυντήριες αρχές της ΕΕ για τις διμερείς συμφωνίες περί ασυλίας·

37.  σημειώνει ότι το Μαυροβούνιο, ενώ δεν βρίσκεται στην «οδό των δυτικών Βαλκανίων», εξακολουθεί να αποτελεί χώρα διέλευσης για πρόσφυγες και μετανάστες, η πλειονότητα των οποίων προέρχεται από τη Συρία· καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να διασφαλίσουν ότι η μεταχείριση των μεταναστών και των προσφύγων που υποβάλλουν αίτηση ασύλου στο Μαυροβούνιο ή διέρχονται από το έδαφός του Μαυροβουνίου είναι σύμφωνη με το διεθνές και το ενωσιακό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης για τους πρόσφυγες του 1951 και του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ· επιδοκιμάζει την έγκριση του σχεδίου δράσης του Σένγκεν και της στρατηγικής 2016-2020 για την ολοκληρωμένη διαχείριση της μετανάστευσης·

38.  καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να εργάζεται για ζητήματα σχετικά με τη μετανάστευση σε συνεργασία με όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων προκειμένου να διασφαλίσει την τήρηση των ενωσιακών και διεθνών κανόνων και προτύπων· χαιρετίζει το έργο που έχει επιτελεστεί μέχρις στιγμής στο θέμα αυτό·

39.  επικροτεί την ενεργό συμμετοχή του Μαυροβουνίου στη διάσκεψη κορυφής του Παρισιού του 2016 για τα Δυτικά Βαλκάνια, κυρίως σχετικά με το θεματολόγιο της συνδεσιμότητας· καλεί τις αρχές να εφαρμόσουν τη συμφωνία για τη συνοριακή διέλευση που υπογράφηκε πρόσφατα με την Αλβανία και να εφαρμόσουν τον κανονισμό για το διευρωπαϊκό δίκτυο όσον αφορά την αδειοδότηση και τη δυνατότητα ανοικτής πρόσβασης στη σιδηροδρομική αγορά· σημειώνει ότι, παρότι η σιδηροδρομική αγορά στο Μαυροβούνιο είναι ανοικτή στον ανταγωνισμό από το 2014, μέχρι σήμερα κανένας ιδιωτικός φορέας εκμετάλλευσης δεν έχει δείξει ενδιαφέρον να εισέλθει στην αγορά· καλεί την νέα κυβέρνηση να παράσχει μια ανοικτή σιδηροδρομική αγορά, με διαφανή τέλη πρόσβασης τροχιάς και κατανομή δυναμικότητας που ευθυγραμμίζονται πλήρως με το κεκτημένο·

40.  επικροτεί το γεγονός ότι το πρωτόκολλο προσχώρησης του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ υπεγράφη τον Μάιο του 2016, σε αναγνώριση των προσπαθειών του Μαυροβουνίου να υλοποιήσει μεταρρυθμίσεις, και τελεί επί του παρόντος υπό κύρωση από τα μέλη του ΝΑΤΟ, καθώς το ΝΑΤΟ αποτελεί σημαντικό παράγοντα σταθερότητας και ειρήνης στα Δυτικά Βαλκάνια· ενθαρρύνει τα μέλη του ΝΑΤΟ εντός της ΕΕ να δώσουν προτεραιότητα στη διαδικασία κύρωσης και να αναγνωρίσουν ότι η προσχώρηση του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ έχει μεγάλη συμβολική και στρατηγική σημασία για τη διαδικασία της ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης της χώρας· υπενθυμίζει ότι οι διαπραγματεύσεις προσχώρησης στην ΕΕ είναι ανεξάρτητες από τη διαδικασία προσχώρησης στο NATO·

41.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στην Κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου.

(1) ΕΕ L 108 της 29.4.2010, σ. 1.

Key to symbols:

+  :  υπέρ

-  :  κατά

0  :  αποχή