ZALECENIE w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie ratyfikacji przez państwa członkowskie w interesie Unii Europejskiej protokołu z 2010 r. do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych, oraz przystąpienia do niego, z wyłączeniem aspektów związanych ze współpracą sądową w sprawach cywilnych

27.3.2017 - (13806/2015 – C8-0410/2015 – 2015/0135(NLE)) - ***

Komisja Prawna
Sprawozdawca: Pavel Svoboda

Procedura : 2015/0135(NLE)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A8-0076/2017
Teksty złożone :
A8-0076/2017
Debaty :
Głosowanie :
Teksty przyjęte :

PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie ratyfikacji przez państwa członkowskie w interesie Unii Europejskiej protokołu z 2010 r. do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych, oraz przystąpienia do niego, z wyłączeniem aspektów związanych ze współpracą sądową w sprawach cywilnych

(13806/2015 – C8-0410/2015 – 2015/0135(NLE))

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (13806/2015),

–  uwzględniając Międzynarodową konwencję o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych z 1996 r. (konwencja SNS z 1996 r.),

–  uwzględniając protokół z 2010 r. do konwencji SNS z 1996 r.,

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 100 ust. 2 i art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (v) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8–0410/2015),

–  uwzględniając decyzję Rady 2002/971/WE z dnia 18 listopada 2002 r. upoważniającą państwa członkowskie, w interesie Wspólnoty, do ratyfikowania lub przystąpienia do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych z 1996 r. (konwencja SNS)[1],

–  uwzględniając opinię Trybunału Sprawiedliwości z dnia 14 października 2014 r.[2],

–  uwzględniając swoją rezolucję wstępną z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie projektu decyzji Rady[3],

–  uwzględniając działania podjęte przez Komisję w następstwie rezolucji wstępnej z dnia 4 października 2016 r.,

–  uwzględniając opinię w formie pisma w sprawie właściwej podstawy prawnej dla przedmiotowego projektu decyzji Rady przyjętą przez Komisję Prawną w dniu 19 lutego 2016 r.[4] oraz załączoną do sprawozdania wstępnego Komisji Prawnej (A8-0191/2016),

–  uwzględniając art. 99 ust. 1 i 4, a także art. 108 ust. 7 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenie Komisji Prawnej (A8-0076/2017),

1.  wyraża zgodę na ratyfikację przez państwa członkowskie w interesie Unii Europejskiej protokołu z 2010 r. do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych, oraz na przystąpienie do niego, z wyłączeniem aspektów związanych ze współpracą sądową w sprawach cywilnych;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

  • [1]  Dz. U. L 337, z 13.12.2002, s. 55
  • [2]  Opinia Trybunału Sprawiedliwości z dnia 14 października 2014 r., 1/13, ECLI:EU:C:2014:2303.
  • [3]  Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0259.
  • [4]  PE576.992.

UZASADNIENIE

Międzynarodowa konwencja o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych z 1996 r. dotyczy odpowiedzialności i odszkodowania za szkody wynikające z przewozu substancji niebezpiecznych drogą morską, w tym skroplonego gazu ziemnego (LNG) i gazu płynnego (LPG). Protokół z 2010 r. do konwencji SNS z 1996 r. zawiera zmiany konieczne do rozwiązania problemów zidentyfikowanych w konwencji SNS z 1996 r. i ma być odczytywany, interpretowany i stosowany łącznie z postanowieniami konwencji jako jeden instrument, zwany „konwencją SNS z 2010 r.”. Ani konwencja SNS z 1996 r., ani protokół z 2010 r. do konwencji SNS nie weszły w życie.

Konwencja SNS z 2010 r. ustanawia odpowiedzialność na zasadzie ryzyka właściciela statku transportującego SNS za wszelkie szkody wynikające z incydentu związanego z przewozem SNS drogą morską i na pokładzie tego statku. Przewidziano ograniczone wyjątki w kwestii odpowiedzialności na zasadzie ryzyka właściciela, powiązane ze zobowiązaniem właściciela do posiadania ubezpieczenia lub innego zabezpieczenia finansowego na pokrycie kosztów wynikających z odpowiedzialności za szkody na mocy konwencji. Co ważniejsze, ustanawia się specjalny fundusz kompensacyjny, którego celem jest wypłata odszkodowania każdej osobie, która poniosła szkodę w związku z transportem SNS drogą morską, o ile taka osoba nie mogła otrzymać pełnej i odpowiedniej rekompensaty za szkodę od właściciela statku i jego ubezpieczyciela. Całkowita kwota dostępnych odszkodowań to 250 mln jednostek rozliczeniowych (około 310 mln EUR według obecnych kursów wymiany walut) gromadzona w ramach skomplikowanego systemu składek wpłacanych do funduszu SNS przez osoby otrzymujące SNS w każdym państwie będącym stroną konwencji.

Zarówno zakres konwencji SNS z 1996 r. jak i konwencji SNS z 2010 r. pokrywają się z zakresem dyrektywy 2004/35/WE w sprawie odpowiedzialności podmiotów gospodarczych prowadzących działalność zawodową[1], w tym operatorów żeglugi, w odniesieniu do: (i) szkody w środowisku wyrządzonej na terytorium, w tym na morzu terytorialnym, państwa-strony, (ii) szkody wyrządzonej przez zanieczyszczenie środowiska w wyłącznej strefie ekonomicznej lub obszarze równoważnym (do 200 mil morskich od linii podstawowych) państwa-strony, oraz (iii) „wszelkich środków podejmowanych w celu zapobieżenia takiej szkodzie lub ograniczenia jej”.

Jednak w dyrektywie nie przewidziano żadnych instrumentów gwarantujących odszkodowanie dla ofiar zanieczyszczeń SNS na morzu, powyżej limitów odpowiedzialności właściciela statku, przy czym brak jest także wymogu obowiązkowego ubezpieczenia. Ponadto dyrektywa 2004/35/WE wyraźnie odnosi się do konwencji SNS z 1996 r. z wyłączeniem z zakresu dyrektywy wszelkich szkód wynikających z incydentu, za które odpowiedzialność jest objęta zakresem stosowania tej konwencji, łącznie z jej przyszłymi zmianami, pod warunkiem że konwencja weszła w życie w danym państwie członkowskim. Ma to umożliwić, aby specjalistyczne międzynarodowe systemy obejmujące odpowiedzialność cywilną dotyczącą określonej działalności zawodowej miały pierwszeństwo wobec dyrektywy, ponieważ są one uznawane za bardziej skuteczne w przyznawaniu niezwłocznych i odpowiednich odszkodowań za szkody wyrządzone w środowisku naturalnym i są lepiej dostosowane do charakteru tego rodzaju działalności zawodowej.

W dniu 17 grudnia 2015 r. Parlament otrzymał pismo z wnioskiem o udzielenie zgody na przyjęcie projektu decyzji Rady w sprawie ratyfikacji protokołu z 2010 r. do konwencji SNS. W związku ze znacznymi różnicami między projektem decyzji Rady a pierwotnym wnioskiem Komisji, po wysłuchaniu Komisji i Rady (w dniu 28 stycznia 2016 r.) oraz po zasięgnięciu opinii Wydziału Prawnego Parlamentu (15 marca 2016 r.) Komisja Prawna postanowiła zastosować się do art. 99 Regulaminu i sporządzić wstępne sprawozdanie z zaleceniami zmian we wspomnianym projekcie decyzji Rady.

Główne różnice między projektem decyzji Rady a wnioskiem Komisji dotyczyły zakresu wyłącznych kompetencji Unii na mocy art. 3 ust. 2 TFUE, konieczności zobowiązania państw członkowskich do ratyfikowania konwencji w ustalonych ramach czasowych oraz właściwej podstawy prawnej decyzji Rady wyłączającej aspekty związane ze współpracą sądową w sprawach cywilnych, a mianowicie art. 192 TFUE zawierającego główne przepisy dotyczące odpowiedzialności za środowisko czy art. 100 ust. 2 zawierającego przepisy dotyczące transportu, w związku z art. 218 ust. 6 TFUE.

Komisja uznała, że w związku z nakładaniem się na siebie zakresów konwencji SNS z 2010 r. i dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za środowisko oraz w związku z brakiem w projekcie decyzji Rady wiążących ram czasowych i wyraźnego zobowiązania państw członkowskich do ratyfikowania konwencji lub przystąpienia do niej, mogłyby powstać niekorzystne warunki konkurencji dla państw, które już przystąpiły do konwencji SNS w porównaniu z tymi, które opóźniają ten proces.

Ponadto dopóki wszystkie 28 państw członkowskich nie ratyfikuje przedmiotowej konwencji, dopóty nie można zapewnić wzajemnego wykluczającego stosowania dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za środowisko i konwencji SNS, a w konsekwencji wystąpi ryzyko, że sektor ten będzie podlegał dwóm różnym systemom jednocześnie – systemowi UE i systemowi międzynarodowemu – co mogłoby spowodować także nierówne traktowanie ofiar zanieczyszczenia (takich jak społeczności przybrzeżne, rybacy itp.).

Ostatecznie w dniu 17 lutego Komisja Prawna rozpatrzyła z własnej inicjatywy zmianę podstawy prawnej projektu decyzji Rady, wyłączając aspekty związane ze współpracą sądową w sprawach cywilnych, oraz stwierdziła, że najwłaściwszym rozwiązaniem jest potrójna podstawa prawna:

„ponieważ celem proponowanej decyzji Rady jest upoważnienie państw członkowskich do ratyfikacji protokołu SNS z 2010 r. lub przystąpienia do niego w imieniu Unii, a co za tym idzie związania się postanowieniami konwencji SNS z 2010 r. oraz mając na uwadze, że ta ostatnia obejmuje nie tylko przypadki szkód dla środowiska (nadając skuteczność zasadzie podejmowania działania zapobiegawczego i zasadzie „zanieczyszczający płaci”), ale również przypadki szkód niedotyczących środowiska, za każdym razem spowodowane w wyniku przewożenia niektórych substancji drogą morską, art. 100 ust. 2, art. 192 ust. 1 i art. 218 ust. 6 lit. a) pkt (v) TFUE stanowią właściwą podstawę prawną dla tego wniosku.”

W związku z powyższym sprawozdawca zaproponował wstępne sprawozdanie w celu wypracowania z Radą i Komisją pozytywnego wyniku, który zapewniłby jednolitość, integralność i skuteczność prawa Unii, a także zagwarantował przestrzeganie podstawowej zasady przyznania uprawnień UE. Komisja wyraziła zadowolenie z przyjęcia przez Parlament wspomnianej rezolucji i potwierdziła, że jest gotowa do przyjęcia rozwiązania kompromisowego w sprawie podstawy prawnej wniosku oraz obszernych przemyślanych ram czasowych ratyfikacji konwencji SNS z 2010 r.

Rada zapoznała się z rezolucją Parlamentu na posiedzeniu Grupy Roboczej ds. Żeglugi w dniu 15 lipca i stwierdziła, że nie ma podstawy do ponownego podjęcia dyskusji nad tekstem projektu decyzji Rady, ponieważ jest ona przyjmowana w procedurze zgody, nie zaś w procedurze współdecyzji.

W związku z tym, że Rada kategorycznie odmawia podjęcia dialogu z Parlamentem i Komisją, oraz z uwagi na konieczność promowania systemu międzynarodowego, a nie rozwiązań regionalnych, w celu zapewnienia jednolitego stosowania w całej UE zasad dotyczących odpowiedzialności i odszkodowania za szkodę spowodowaną przez statki przewożące substancje niebezpieczne i szkodliwe drogą morską, sprawozdawca zaleca, by Parlament wyraził zgodę na ratyfikację przez państwa członkowskie, w interesie Unii Europejskiej, protokołu z 2010 r. do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych, oraz na przystąpienie do niego, z wyłączeniem aspektów związanych ze współpracą sądową w sprawach cywilnych.

  • [1]  Dz.U. L 143 z 30.4.2004, s. 56.

PROCEDURA W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

Tytuł

Ratyfikacja przez państwa członkowskie w imieniu Unii Europejskiej protokołu z 2010 r. do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych, oraz przystąpienie do niego, z wyłączeniem aspektów związanych ze współpracą sądową w sprawach cywilnych

Odsyłacze

13806/2015 – C8-0410/2015 – COM(2015)03042015/0135(NLE)

Data skonsultowania się / zwrócenia się o wyrażenie zgody

18.1.2016

 

 

 

Komisja przedmiotowo właściwa

       Data ogłoszenia na posiedzeniu

JURI

18.1.2016

 

 

 

Komisje wyznaczone do wydania opinii

       Data ogłoszenia na posiedzeniu

ENVI

18.1.2016

TRAN

18.1.2016

PECH

18.1.2016

 

Opinia niewydana

       Data decyzji

ENVI

16.7.2015

TRAN

15.9.2015

PECH

15.7.2015

 

Sprawozdawcy

       Data powołania

Pavel Svoboda

13.7.2015

 

 

 

Zastrzeżenia do podstawy prawnej

       Data wydania opinii JURI

JURI

17.2.2016

 

 

 

Rozpatrzenie w komisji

28.1.2016

15.3.2016

21.4.2016

28.2.2017

Data przyjęcia

23.3.2017

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

20

0

1

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Max Andersson, Joëlle Bergeron, Marie-Christine Boutonnet, Jean-Marie Cavada, Kostas Chrysogonos, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Mary Honeyball, Sajjad Karim, Sylvia-Yvonne Kaufmann, António Marinho e Pinto, Jiří Maštálka, Emil Radev, Julia Reda, Pavel Svoboda, Tadeusz Zwiefka

Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego

Isabella Adinolfi, Daniel Buda, Angelika Niebler, Virginie Rozière, Rainer Wieland

Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego

Eugen Freund, Maria Noichl

Data złożenia

27.3.2017

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO

20

+

PPE

S&D

ALDE

GUE/NGL

Verts/ALE

EFDD

ENF

Daniel Buda, Angelika Niebler, Emil Radev, Pavel Svoboda, Rainer Wieland, Tadeusz Zwiefka

Eugen Freund, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Mary Honeyball, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Maria Noichl, Virginie Rozière

Jean-Marie Cavada, António Marinho e Pinto

Kostas Chrysogonos

Max Andersson, Julia Reda

Isabella Adinolfi, Joëlle Bergeron

Marie-Christine Boutonnet

0

-

 

 

1

0

ECR

Sajjad Karim

Objaśnienie używanych znaków

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się