ZALECENIE w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie ratyfikacji przez państwa członkowskie w interesie Unii Europejskiej protokołu z 2010 r. do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych, oraz przystąpienia do niego, z wyłączeniem aspektów związanych ze współpracą sądową w sprawach cywilnych
27.3.2017 - (13806/2015 – C8-0410/2015 – 2015/0135(NLE)) - ***
Komisja Prawna
Sprawozdawca: Pavel Svoboda
PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie ratyfikacji przez państwa członkowskie w interesie Unii Europejskiej protokołu z 2010 r. do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych, oraz przystąpienia do niego, z wyłączeniem aspektów związanych ze współpracą sądową w sprawach cywilnych
(13806/2015 – C8-0410/2015 – 2015/0135(NLE))
(Zgoda)
Parlament Europejski,
– uwzględniając projekt decyzji Rady (13806/2015),
– uwzględniając Międzynarodową konwencję o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych z 1996 r. (konwencja SNS z 1996 r.),
– uwzględniając protokół z 2010 r. do konwencji SNS z 1996 r.,
– uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 100 ust. 2 i art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (v) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8–0410/2015),
– uwzględniając decyzję Rady 2002/971/WE z dnia 18 listopada 2002 r. upoważniającą państwa członkowskie, w interesie Wspólnoty, do ratyfikowania lub przystąpienia do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych z 1996 r. (konwencja SNS)[1],
– uwzględniając opinię Trybunału Sprawiedliwości z dnia 14 października 2014 r.[2],
– uwzględniając swoją rezolucję wstępną z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie projektu decyzji Rady[3],
– uwzględniając działania podjęte przez Komisję w następstwie rezolucji wstępnej z dnia 4 października 2016 r.,
– uwzględniając opinię w formie pisma w sprawie właściwej podstawy prawnej dla przedmiotowego projektu decyzji Rady przyjętą przez Komisję Prawną w dniu 19 lutego 2016 r.[4] oraz załączoną do sprawozdania wstępnego Komisji Prawnej (A8-0191/2016),
– uwzględniając art. 99 ust. 1 i 4, a także art. 108 ust. 7 Regulaminu,
– uwzględniając zalecenie Komisji Prawnej (A8-0076/2017),
1. wyraża zgodę na ratyfikację przez państwa członkowskie w interesie Unii Europejskiej protokołu z 2010 r. do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych, oraz na przystąpienie do niego, z wyłączeniem aspektów związanych ze współpracą sądową w sprawach cywilnych;
2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
- [1] Dz. U. L 337, z 13.12.2002, s. 55
- [2] Opinia Trybunału Sprawiedliwości z dnia 14 października 2014 r., 1/13, ECLI:EU:C:2014:2303.
- [3] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0259.
- [4] PE576.992.
UZASADNIENIE
Międzynarodowa konwencja o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych z 1996 r. dotyczy odpowiedzialności i odszkodowania za szkody wynikające z przewozu substancji niebezpiecznych drogą morską, w tym skroplonego gazu ziemnego (LNG) i gazu płynnego (LPG). Protokół z 2010 r. do konwencji SNS z 1996 r. zawiera zmiany konieczne do rozwiązania problemów zidentyfikowanych w konwencji SNS z 1996 r. i ma być odczytywany, interpretowany i stosowany łącznie z postanowieniami konwencji jako jeden instrument, zwany „konwencją SNS z 2010 r.”. Ani konwencja SNS z 1996 r., ani protokół z 2010 r. do konwencji SNS nie weszły w życie.
Konwencja SNS z 2010 r. ustanawia odpowiedzialność na zasadzie ryzyka właściciela statku transportującego SNS za wszelkie szkody wynikające z incydentu związanego z przewozem SNS drogą morską i na pokładzie tego statku. Przewidziano ograniczone wyjątki w kwestii odpowiedzialności na zasadzie ryzyka właściciela, powiązane ze zobowiązaniem właściciela do posiadania ubezpieczenia lub innego zabezpieczenia finansowego na pokrycie kosztów wynikających z odpowiedzialności za szkody na mocy konwencji. Co ważniejsze, ustanawia się specjalny fundusz kompensacyjny, którego celem jest wypłata odszkodowania każdej osobie, która poniosła szkodę w związku z transportem SNS drogą morską, o ile taka osoba nie mogła otrzymać pełnej i odpowiedniej rekompensaty za szkodę od właściciela statku i jego ubezpieczyciela. Całkowita kwota dostępnych odszkodowań to 250 mln jednostek rozliczeniowych (około 310 mln EUR według obecnych kursów wymiany walut) gromadzona w ramach skomplikowanego systemu składek wpłacanych do funduszu SNS przez osoby otrzymujące SNS w każdym państwie będącym stroną konwencji.
Zarówno zakres konwencji SNS z 1996 r. jak i konwencji SNS z 2010 r. pokrywają się z zakresem dyrektywy 2004/35/WE w sprawie odpowiedzialności podmiotów gospodarczych prowadzących działalność zawodową[1], w tym operatorów żeglugi, w odniesieniu do: (i) szkody w środowisku wyrządzonej na terytorium, w tym na morzu terytorialnym, państwa-strony, (ii) szkody wyrządzonej przez zanieczyszczenie środowiska w wyłącznej strefie ekonomicznej lub obszarze równoważnym (do 200 mil morskich od linii podstawowych) państwa-strony, oraz (iii) „wszelkich środków podejmowanych w celu zapobieżenia takiej szkodzie lub ograniczenia jej”.
Jednak w dyrektywie nie przewidziano żadnych instrumentów gwarantujących odszkodowanie dla ofiar zanieczyszczeń SNS na morzu, powyżej limitów odpowiedzialności właściciela statku, przy czym brak jest także wymogu obowiązkowego ubezpieczenia. Ponadto dyrektywa 2004/35/WE wyraźnie odnosi się do konwencji SNS z 1996 r. z wyłączeniem z zakresu dyrektywy wszelkich szkód wynikających z incydentu, za które odpowiedzialność jest objęta zakresem stosowania tej konwencji, łącznie z jej przyszłymi zmianami, pod warunkiem że konwencja weszła w życie w danym państwie członkowskim. Ma to umożliwić, aby specjalistyczne międzynarodowe systemy obejmujące odpowiedzialność cywilną dotyczącą określonej działalności zawodowej miały pierwszeństwo wobec dyrektywy, ponieważ są one uznawane za bardziej skuteczne w przyznawaniu niezwłocznych i odpowiednich odszkodowań za szkody wyrządzone w środowisku naturalnym i są lepiej dostosowane do charakteru tego rodzaju działalności zawodowej.
W dniu 17 grudnia 2015 r. Parlament otrzymał pismo z wnioskiem o udzielenie zgody na przyjęcie projektu decyzji Rady w sprawie ratyfikacji protokołu z 2010 r. do konwencji SNS. W związku ze znacznymi różnicami między projektem decyzji Rady a pierwotnym wnioskiem Komisji, po wysłuchaniu Komisji i Rady (w dniu 28 stycznia 2016 r.) oraz po zasięgnięciu opinii Wydziału Prawnego Parlamentu (15 marca 2016 r.) Komisja Prawna postanowiła zastosować się do art. 99 Regulaminu i sporządzić wstępne sprawozdanie z zaleceniami zmian we wspomnianym projekcie decyzji Rady.
Główne różnice między projektem decyzji Rady a wnioskiem Komisji dotyczyły zakresu wyłącznych kompetencji Unii na mocy art. 3 ust. 2 TFUE, konieczności zobowiązania państw członkowskich do ratyfikowania konwencji w ustalonych ramach czasowych oraz właściwej podstawy prawnej decyzji Rady wyłączającej aspekty związane ze współpracą sądową w sprawach cywilnych, a mianowicie art. 192 TFUE zawierającego główne przepisy dotyczące odpowiedzialności za środowisko czy art. 100 ust. 2 zawierającego przepisy dotyczące transportu, w związku z art. 218 ust. 6 TFUE.
Komisja uznała, że w związku z nakładaniem się na siebie zakresów konwencji SNS z 2010 r. i dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za środowisko oraz w związku z brakiem w projekcie decyzji Rady wiążących ram czasowych i wyraźnego zobowiązania państw członkowskich do ratyfikowania konwencji lub przystąpienia do niej, mogłyby powstać niekorzystne warunki konkurencji dla państw, które już przystąpiły do konwencji SNS w porównaniu z tymi, które opóźniają ten proces.
Ponadto dopóki wszystkie 28 państw członkowskich nie ratyfikuje przedmiotowej konwencji, dopóty nie można zapewnić wzajemnego wykluczającego stosowania dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za środowisko i konwencji SNS, a w konsekwencji wystąpi ryzyko, że sektor ten będzie podlegał dwóm różnym systemom jednocześnie – systemowi UE i systemowi międzynarodowemu – co mogłoby spowodować także nierówne traktowanie ofiar zanieczyszczenia (takich jak społeczności przybrzeżne, rybacy itp.).
Ostatecznie w dniu 17 lutego Komisja Prawna rozpatrzyła z własnej inicjatywy zmianę podstawy prawnej projektu decyzji Rady, wyłączając aspekty związane ze współpracą sądową w sprawach cywilnych, oraz stwierdziła, że najwłaściwszym rozwiązaniem jest potrójna podstawa prawna:
„ponieważ celem proponowanej decyzji Rady jest upoważnienie państw członkowskich do ratyfikacji protokołu SNS z 2010 r. lub przystąpienia do niego w imieniu Unii, a co za tym idzie związania się postanowieniami konwencji SNS z 2010 r. oraz mając na uwadze, że ta ostatnia obejmuje nie tylko przypadki szkód dla środowiska (nadając skuteczność zasadzie podejmowania działania zapobiegawczego i zasadzie „zanieczyszczający płaci”), ale również przypadki szkód niedotyczących środowiska, za każdym razem spowodowane w wyniku przewożenia niektórych substancji drogą morską, art. 100 ust. 2, art. 192 ust. 1 i art. 218 ust. 6 lit. a) pkt (v) TFUE stanowią właściwą podstawę prawną dla tego wniosku.”
W związku z powyższym sprawozdawca zaproponował wstępne sprawozdanie w celu wypracowania z Radą i Komisją pozytywnego wyniku, który zapewniłby jednolitość, integralność i skuteczność prawa Unii, a także zagwarantował przestrzeganie podstawowej zasady przyznania uprawnień UE. Komisja wyraziła zadowolenie z przyjęcia przez Parlament wspomnianej rezolucji i potwierdziła, że jest gotowa do przyjęcia rozwiązania kompromisowego w sprawie podstawy prawnej wniosku oraz obszernych przemyślanych ram czasowych ratyfikacji konwencji SNS z 2010 r.
Rada zapoznała się z rezolucją Parlamentu na posiedzeniu Grupy Roboczej ds. Żeglugi w dniu 15 lipca i stwierdziła, że nie ma podstawy do ponownego podjęcia dyskusji nad tekstem projektu decyzji Rady, ponieważ jest ona przyjmowana w procedurze zgody, nie zaś w procedurze współdecyzji.
W związku z tym, że Rada kategorycznie odmawia podjęcia dialogu z Parlamentem i Komisją, oraz z uwagi na konieczność promowania systemu międzynarodowego, a nie rozwiązań regionalnych, w celu zapewnienia jednolitego stosowania w całej UE zasad dotyczących odpowiedzialności i odszkodowania za szkodę spowodowaną przez statki przewożące substancje niebezpieczne i szkodliwe drogą morską, sprawozdawca zaleca, by Parlament wyraził zgodę na ratyfikację przez państwa członkowskie, w interesie Unii Europejskiej, protokołu z 2010 r. do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych, oraz na przystąpienie do niego, z wyłączeniem aspektów związanych ze współpracą sądową w sprawach cywilnych.
- [1] Dz.U. L 143 z 30.4.2004, s. 56.
PROCEDURA W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
Tytuł |
Ratyfikacja przez państwa członkowskie w imieniu Unii Europejskiej protokołu z 2010 r. do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych, oraz przystąpienie do niego, z wyłączeniem aspektów związanych ze współpracą sądową w sprawach cywilnych |
||||
Odsyłacze |
13806/2015 – C8-0410/2015 – COM(2015)0304 – 2015/0135(NLE) |
||||
Data skonsultowania się / zwrócenia się o wyrażenie zgody |
18.1.2016 |
|
|
|
|
Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu |
JURI 18.1.2016 |
|
|
|
|
Komisje wyznaczone do wydania opinii Data ogłoszenia na posiedzeniu |
ENVI 18.1.2016 |
TRAN 18.1.2016 |
PECH 18.1.2016 |
|
|
Opinia niewydana Data decyzji |
ENVI 16.7.2015 |
TRAN 15.9.2015 |
PECH 15.7.2015 |
|
|
Sprawozdawcy Data powołania |
Pavel Svoboda 13.7.2015 |
|
|
|
|
Zastrzeżenia do podstawy prawnej Data wydania opinii JURI |
JURI 17.2.2016 |
|
|
|
|
Rozpatrzenie w komisji |
28.1.2016 |
15.3.2016 |
21.4.2016 |
28.2.2017 |
|
Data przyjęcia |
23.3.2017 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
20 0 1 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Max Andersson, Joëlle Bergeron, Marie-Christine Boutonnet, Jean-Marie Cavada, Kostas Chrysogonos, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Mary Honeyball, Sajjad Karim, Sylvia-Yvonne Kaufmann, António Marinho e Pinto, Jiří Maštálka, Emil Radev, Julia Reda, Pavel Svoboda, Tadeusz Zwiefka |
||||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Isabella Adinolfi, Daniel Buda, Angelika Niebler, Virginie Rozière, Rainer Wieland |
||||
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego |
Eugen Freund, Maria Noichl |
||||
Data złożenia |
27.3.2017 |
||||
GŁOSOWANIE KOŃCOWE W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO
20 |
+ |
|
PPE S&D ALDE GUE/NGL Verts/ALE EFDD ENF |
Daniel Buda, Angelika Niebler, Emil Radev, Pavel Svoboda, Rainer Wieland, Tadeusz Zwiefka Eugen Freund, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Mary Honeyball, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Maria Noichl, Virginie Rozière Jean-Marie Cavada, António Marinho e Pinto Kostas Chrysogonos Max Andersson, Julia Reda Isabella Adinolfi, Joëlle Bergeron Marie-Christine Boutonnet |
|
0 |
- |
|
|
|
|
1 |
0 |
|
ECR |
Sajjad Karim |
|
Objaśnienie używanych znaków
+ : za
- : przeciw
0 : wstrzymało się