ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τις ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας

17.5.2017 - (2016/2238(INI))

Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων
Εισηγήτρια: Hilde Vautmans

Διαδικασία : 2016/2238(INI)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή του εγγράφου :  
A8-0191/2017
Κείμενα που κατατέθηκαν :
A8-0191/2017
Κείμενα που εγκρίθηκαν :

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τις ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας

(2016/2238(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο του Montreux σχετικά με τις συναφείς διεθνείς νομικές δεσμεύσεις και τις ορθές πρακτικές κρατών, οι οποίες αφορούν επιχειρήσεις ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρειών και ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας σε ένοπλες συγκρούσεις,

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα 15/26, 22/33, 28/7 και 30/6 του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ,

  έχοντας υπόψη την ομάδα εργασίας του ΟΗΕ για τη χρήση μισθοφόρων ως τρόπου παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων και παρεμπόδισης της άσκησης του δικαιώματος αυτοδιάθεσης των λαών, που συστάθηκε τον Ιούλιο 2005,

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις της ανοικτής διακυβερνητικής ομάδας εργασίας για την εξέταση της δυνατότητας θέσπισης ενός διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου για τη ρύθμιση, τη παρακολούθηση και την εποπτεία των δραστηριοτήτων των ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρειών και των ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΗΕ για τη χρήση ένοπλων υπηρεσιών ασφάλειας από ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας (UN Guidelines on the Use of Armed Security Services from Private Security Companies), που επεκτάθηκαν πρόσφατα στις μη ένοπλες υπηρεσίες ασφάλειας,

–  έχοντας υπόψη τον κώδικα συμπεριφοράς του ΟΗΕ για τους υπαλλήλους επιβολής του νόμου (UN Code of Conduct for Law Enforcement Officials),

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο πιθανής σύμβασης για τις ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες (ΙΣΕ) και τις ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας προς εξέταση και ανάληψη δράσης από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,

–  έχοντας υπόψη τον διεθνή κώδικα δεοντολογίας για τους παρόχους ιδιωτικών υπηρεσιών ασφάλειας της ένωσης του διεθνούς κώδικα δεοντολογίας, ο οποίος αποτελεί έναν μηχανισμό αυτορρύθμισης του κλάδου τα πρότυπα του οποίου είναι προαιρετικά,

–  έχοντας υπόψη τον κώδικα δεοντολογίας της ένωσης επιχειρήσεων διεθνούς σταθερότητας (International Stability Operations Association Code of Conduct), ο οποίος αποτελεί έναν μηχανισμό αυτορρύθμισης του κλάδου,

–  έχοντας υπόψη τον κώδικα συμπεριφοράς και δεοντολογίας για τον τομέα της ιδιωτικής ασφάλειας (Code of Conduct and Ethics for the Private Security Sector) της συνομοσπονδίας ευρωπαϊκών υπηρεσιών ασφάλειας και της UNI Europa,

–  έχοντας υπόψη το σύστημα διαχείρισης ISO 18788 για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις ασφάλειας, το οποίο ορίζει παραμέτρους για τη διαχείριση των ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 για τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών των κρατών μελών που είναι επιφορτισμένες με τον τομέα της ιδιωτικής ασφάλειας,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες και την κατάργηση της οδηγίας 2004/18/ΕK[1],

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/81/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τον συντονισμό των διαδικασιών σύναψης ορισμένων συμβάσεων έργων, προμηθειών και παροχής υπηρεσιών που συνάπτονται από αναθέτουσες αρχές ή αναθέτοντες φορείς στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας καθώς και την τροποποίηση των οδηγιών 2004/17/ΕΚ και 2004/18/ΕΚ[2],

–  έχοντας υπόψη την έννοια της ΕΕ για την παροχή υλικοτεχνικής υποστήριξης σε στρατιωτικές επιχειρήσεις υπό την ηγεσία της ΕΕ (EU Concept for Logistic Support for EU-led Military Operations) και την έννοια της ΕΕ για τη στήριξη των ανάδοχων σε στρατιωτικές επιχειρήσεις υπό την ηγεσία της ΕΕ (EU Concept for Contractor Support to EU-led military operations),

–  έχοντας υπόψη τις συστάσεις του έργου Priv-War για ρυθμιστική δράση σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά τις ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες και τις ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας και τις υπηρεσίες αυτών (Priv-War Recommendations for EU Regulatory Action in the Field of Private Military and Security Companies and their Services),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Οκτωβρίου 2013 σχετικά με τη διαφθορά στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα: οι επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα σε τρίτες χώρες[3] και το ψήφισμά του της 6 Φεβρουαρίου 2013 σχετικά με την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: αξιόπιστη προώθηση των συμφερόντων της κοινωνίας και οδηγός προς μια βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη[4],

–  έχοντας υπόψη τους πολλούς διαφορετικούς κινδύνους, προκλήσεις και απειλές εντός και εκτός των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

  έχοντας υπόψη τις προσωρινές οδηγίες που εξέδωσε ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΔΝΟ) τον Μάιο 2012 σχετικά με το ένοπλο προσωπικό ασφαλείας επί των πλοίων,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A8-0191/2017),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ασφάλεια και η άμυνα είναι δημόσια αγαθά τα οποία διαχειρίζονται δημόσιες αρχές με βάση τα κριτήρια της αποτελεσματικότητας, της αποδοτικότητας, της λογοδοσίας και του κράτους δικαίου, αγαθά τα οποία δεν εξαρτώνται μόνο από την παροχή επαρκών χρηματοδοτικών πόρων, αλλά και από τη γνώση· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένους τομείς οι δημόσιες αρχές ενδέχεται να μην διαθέτουν τις αναγκαίες δυνατότητες και ικανότητες·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ασφάλεια και η άμυνα θα πρέπει πρωτίστως να παρέχονται από τις δημόσιες αρχές·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημοσκοπήσεις του Ευρωβαρόμετρου δείχνουν ότι οι πολίτες της ΕΕ θέλουν η ΕΕ να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2013 απασχολήθηκαν περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο ιδιωτικοί ανάδοχοι σε περίπου 40.000 ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας (ΙΕΑ) στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αριθμοί αυτοί αυξάνονται συνεχώς· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κύκλος εργασιών των εταιρειών αυτών κατά το ίδιο έτος ανήλθε σε περίπου 35 δισεκατομμύρια ευρώ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκόσμια αξία του κλάδου ιδιωτικών υπηρεσιών ασφάλειας εκτιμήθηκε έως και 200 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2016 με περίπου 100.000 ΙΕΑ και 3,5 εκατομμύρια εργαζόμενους·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, τις τελευταίες δεκαετίες, οι ΙΕΑ, ένας όρος που για τους σκοπούς του παρόντος ψηφίσματος θα περιλαμβάνει και τις ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες, χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο από κυβερνήσεις καθώς και εθνικούς στρατιωτικούς και μη στρατιωτικούς οργανισμούς, τόσο για την παροχή υπηρεσιών σε εγχώριο επίπεδο όσο και για τη στήριξη επιχειρήσεων στο εξωτερικό·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το φάσμα υπηρεσιών που παρέχονται από τις ΙΕΑ είναι εξαιρετικά ευρύ, και ποικίλλει από υπηρεσίες υλικοτεχνικής υποστήριξης μέχρι στήριξη σε πραγματικές μάχες, παροχή στρατιωτικής τεχνολογίας και συμμετοχή στην ανασυγκρότηση έπειτα από συγκρούσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΙΕΑ παρέχουν επίσης ζωτικής σημασίας υπηρεσίες στο εσωτερικό των κρατών μελών, όπως διαχείριση φυλακών και παροχή φρουρών για περιπολίες σε εγκαταστάσεις υποδομών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΙΕΑ έχουν χρησιμοποιηθεί τόσο για μη στρατιωτικές όσο και στρατιωτικές αποστολές της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΚΠΑΑ), για τη φρούρηση αντιπροσωπειών της ΕΕ, για την κατασκευή στρατοπέδων, για την παροχή εκπαίδευσης, για αερομεταφορές και για τη στήριξη δραστηριοτήτων ανθρωπιστικής βοήθειας·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην ΕΕ, η πρακτική των κρατών μελών σχετικά με τη χρήση των ΙΕΑ, οι διαδικασίες σύναψης συμβάσεων με αυτές και η ποιότητα των ρυθμιστικών συστημάτων ποικίλλουν ευρέως, καθώς πολλά κράτη χρησιμοποιούν τις ΙΕΑ για να στηρίξουν τα στρατιωτικά τους σώματα σε πολυμερείς επιχειρήσεις·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξωτερική ανάθεση στρατιωτικών δραστηριοτήτων, που στο παρελθόν αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος των δραστηριοτήτων των ενόπλων δυνάμεων, πραγματοποιείται, μεταξύ άλλων, για την παροχή οικονομικά αποδοτικότερων υπηρεσιών, αλλά και για την κάλυψη των ελλείψεων όσον αφορά τις ικανότητες των συρρικνούμενων ενόπλων δυνάμεων στο πλαίσιο του αυξανόμενου αριθμού πολυμερών αποστολών στο εξωτερικό και των συρρικνούμενων προϋπολογισμών, που είναι το αποτέλεσμα της απροθυμίας των φορέων λήψης αποφάσεων να δεσμεύσουν τους κατάλληλους χρηματοδοτικούς πόρους· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό θα πρέπει να αποτελεί εξαίρεση· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΙΕΑ μπορούν επίσης να παράσχουν ικανότητες που λείπουν πλήρως από τις εθνικές ένοπλες δυνάμεις, συχνά σε σύντομο χρονικό διάστημα και συμπληρωματικά· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΙΕΑ έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας για την αποφυγή περιορισμών όσον αφορά τη χρήση στρατευμάτων, ιδίως για την αντιμετώπιση της πιθανής έλλειψης στήριξης του κοινού όσον αφορά τη χρήση των ενόπλων δυνάμεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση ΙΕΑ ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής πρέπει να υπόκειται σε ουσιαστικό κοινοβουλευτικό έλεγχο·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΙΕΑ έχουν κατηγορηθεί για συμμετοχή σε σειρά παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σε περιστατικά που οδήγησαν στην απώλεια ανθρώπινων ζωών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα περιστατικά αυτά διαφέρουν ανάλογα με τον χρόνο και τη χώρα και σε ορισμένες περιπτώσεις ισοδυναμούν με σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων εγκλημάτων πολέμου· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες από αυτές τις υποθέσεις έχουν παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη· λαμβάνοντας υπόψη ότι το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την έλλειψη διαφάνειας, είχε επιπτώσεις στις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας στις εν λόγω χώρες και έχει αποκαλύψει σημαντικές ελλείψεις στις δομές λογοδοσίας, μεταξύ άλλων λόγω της δημιουργίας πολλαπλών επιπέδων θυγατρικών εταιριών ή συμβάσεων υπεργολαβίας σε διαφορετικές χώρες, ειδικότερα σε τοπικό επίπεδο, η οποία οδηγεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, σε αδυναμία κατοχύρωσης της βασικής ασφάλειας του άμαχου πληθυσμού στις χώρες υποδοχής·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να έχουν ως στόχο την αποφυγή παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον, και να απέχουν από την εξωτερική ανάθεση στρατιωτικών επιχειρήσεων που συνεπάγονται τη χρήση βίας και όπλων, τη συμμετοχή σε εχθροπραξίες και γενικώς την εμπλοκή σε μάχες ή σε περιοχές μαχών, εκτός από περιπτώσεις νόμιμης αυτοάμυνας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιχειρήσεις και οι δραστηριότητες που ανατίθενται στις ΙΕΑ σε περιοχές συγκρούσεων θα πρέπει να περιορίζονται στην παροχή υλικοτεχνικής υποστήριξης και στην προστασία εγκαταστάσεων, χωρίς την ίδια την παρουσία των ΙΕΑ στις περιοχές όπου γίνονται μάχες· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί η χρήση ΙΕΑ να υποκαταστήσει το προσωπικό των εθνικών ενόπλων δυνάμεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την εφαρμογή των αμυντικών πολιτικών των ένοπλων δυνάμεων των κρατών μελών πρέπει να δοθεί μέγιστη προτεραιότητα στη διάθεση επαρκών πόρων, εργαλείων, εκπαίδευσης, γνώσεων και μέσων για την πλήρη άσκηση των καθηκόντων τους·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, για να μπορούν τα κράτη να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι ΙΕΑ, και για να εξασφαλίσουν ότι μπορούν να θεωρηθούν υπόλογες, θα πρέπει να θεσπιστεί σε διεθνές επίπεδο ένα νομικό πλαίσιο με δεσμευτικούς κανονιστικούς και ελεγκτικούς μηχανισμούς που θα ρυθμίζει τη χρήση τους και θα ασκεί επαρκή έλεγχο επί των δραστηριοτήτων τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΙΕΑ είναι μέρος ενός κλάδου που έχει εξαιρετικά διεθνικό χαρακτήρα και συνδέεται με κυβερνητικούς και διακυβερνητικούς παράγοντες, και ως εκ τούτου απαιτεί παγκόσμια προσέγγιση στο θέμα της ρύθμισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο στον τομέα αυτό είναι ένα σύνολο από αποκλίνοντες κανόνες, οι οποίοι διαφέρουν σημαντικά στα διάφορα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανομοιογενείς εθνικές νομοθεσίες και τα συστήματα αυτορρύθμισης που έχουν θεσπίσει ορισμένες ΙΕΑ δεν αποτελούν αποτρεπτικούς παράγοντες ως προς τις καταχρήσεις, δεδομένης της έλλειψης ποινών, και μπορούν να επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο λειτουργίας των ΙΕΑ σε πολυμερείς παρεμβάσεις και σε περιοχές συγκρούσεων·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει έλλειψη κοινώς συμφωνηθέντων ορισμών για τις ΙΕΑ, τις ΙΣΕ και τις υπηρεσίες αυτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως υποδεικνύει ο ορισμός που περιλαμβάνεται στο σχέδιο σύμβασης της ομάδας εργασίας των Ηνωμένων Εθνών για τους μισθοφόρους, μια ΙΕΑ μπορεί να οριστεί ως μια εταιρική οντότητα που παρέχει έναντι αμοιβής στρατιωτικές υπηρεσίες και/ή υπηρεσίες ασφάλειας με φυσικά πρόσωπα και/ή νομικές οντότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στρατιωτικές υπηρεσίες μπορούν, εν προκειμένω, να οριστούν ως εξειδικευμένες υπηρεσίες που συνδέονται με στρατιωτικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων του στρατηγικού σχεδιασμού, των πληροφοριών, της έρευνας, της χερσαίας, θαλάσσιας ή εναέριας αναγνώρισης, των πάσης φύσεως πτητικών επιχειρήσεων, επανδρωμένων ή μη επανδρωμένων, της δορυφορικής επιτήρησης και συγκέντρωσης πληροφοριών, της πάσης φύσεως μεταφοράς γνώσεων με στρατιωτικές εφαρμογές, της παροχής υλικής και τεχνικής υποστήριξης στις ένοπλες δυνάμεις και λοιπών συναφών δραστηριοτήτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπηρεσίες ασφάλειας μπορούν να οριστούν ως ένοπλη φρούρηση ή προστασία κτιρίων, εγκαταστάσεων, ιδιοκτησίας και ανθρώπων, πάσης φύσεως μεταφορά γνώσεων με εφαρμογές στον τομέα της ασφάλειας και της αστυνόμευσης, ανάπτυξη και εφαρμογή μέτρων ασφαλείας των πληροφοριών και λοιπές συναφείς δραστηριότητες·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το έγγραφο του Montreux είναι το πρώτο σημαντικό έγγραφο στο οποίο καθορίζεται ο τρόπος με τον οποίο το διεθνές δίκαιο εφαρμόζεται στις ΙΕΑ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο διεθνής κώδικας δεοντολογίας για τους παρόχους ιδιωτικών υπηρεσιών ασφάλειας (ICoC) καθορίζει πρότυπα για τον κλάδο και αποτελεί όλο και περισσότερο ένα μέσο για τη διασφάλιση σε παγκόσμιο επίπεδο κοινών βασικών προτύπων για τον κλάδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ένωση του διεθνούς κώδικα δεοντολογίας παρόχων ιδιωτικών υπηρεσιών ασφαλείας (ICoCA) έχει ως στόχο να προωθεί, να διαχειρίζεται και να εποπτεύει την εφαρμογή του διεθνούς κώδικα δεοντολογίας και να ενθαρρύνει την υπεύθυνη παροχή υπηρεσιών ασφάλειας, καθώς και την τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της εθνικής και διεθνούς νομοθεσίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ιδιότητα του μέλους της ICoCA αποκτάται με μια προαιρετική πράξη, συνοδευόμενη από μια πληρωμή, και ότι το υψηλό ποσό της συνδρομής των μελών δεν επιτρέπει να γίνουν μέλη όλες οι ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το έργο για τη ρύθμιση των ΙΕΑ βρίσκεται σε εξέλιξη σε πολλά διεθνή φόρα, συμπεριλαμβανομένων του φόρουμ του εγγράφου του Montreux, όπου η ΕΕ εξελέγη στην ομάδα «Φίλοι της Προεδρίας», της ανοικτής διακυβερνητικής ομάδας εργασίας για την εξέταση της δυνατότητας θέσπισης ενός διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου για τη ρύθμιση, παρακολούθηση και εποπτεία των δραστηριοτήτων των ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρειών και των ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας, καθώς και της ένωσης του διεθνούς κώδικα δεοντολογίας·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και 23 κράτη μέλη έχουν υπογράψει το έγγραφο του Montreux και ότι η ΕΕ είναι μέλος της ομάδας εργασίας για την ένωση του διεθνούς κώδικα δεοντολογίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ΕΕ συμβάλλει, στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στην πιθανή ανάπτυξη ενός διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην προώθηση του εθνικού και περιφερειακού ελέγχου επί της παροχής και εξαγωγής διαφόρων στρατιωτικών υπηρεσιών και υπηρεσιών ασφάλειας·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν διαθέτει δικό της κανονιστικό πλαίσιο, παρά τον μεγάλο αριθμό των ΙΕΑ ευρωπαϊκής προέλευσης και/ή των ΙΕΑ που συμμετέχουν σε αποστολές και επιχειρήσεις της ΚΠΑΑ ή σε αντιπροσωπείες της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα υφιστάμενα κανονιστικά πλαίσια βασίζονται σχεδόν αποκλειστικά στο αμερικανικό πρότυπο, όπως διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ιράκ, το οποίο εξυπηρέτησε τα συμφέροντα των στρατιωτικών επιχειρήσεων που εκτελούσαν πολεμικές αποστολές· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πρότυπα αυτά δεν αντιστοιχούν ούτε στη μορφή ούτε στις αποστολές των ευρωπαϊκών ΙΕΑ·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ζωτικής σημασίας να δοθεί προτεραιότητα στη θέσπιση σαφών κανόνων για την αλληλεπίδραση, τη συνεργασία και τη βοήθεια μεταξύ των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και των ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΙΕΑ θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικότερο ρόλο στην καταπολέμηση της πειρατείας και στη βελτίωση της θαλάσσιας ασφάλειας, σε αποστολές στις οποίες χρησιμοποιούνται σκύλοι, στην άμυνα στον κυβερνοχώρο, στην έρευνα και την ανάπτυξη μέσων ασφαλείας, στις μικτές αποστολές επιτήρησης και στην κατάρτιση σε συνεργασία με τις δημόσιες αρχές και υπό την εποπτεία αυτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση ένοπλων ΙΕΑ δημιούργησε ιδιαίτερες προκλήσεις για τον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών και κατέληξε σε πολυάριθμα επεισόδια που οδήγησαν στην απώλεια ανθρώπινων ζωών και σε διπλωματικές συγκρούσεις·

Η χρήση ΙΕΑ για τη στήριξη των στρατιωτικών δυνάμεων στο εξωτερικό

1.  Σημειώνει ότι οι ΙΕΑ διαδραματίζουν σημαντικό συμπληρωματικό ρόλο όσον αφορά την παροχή βοήθειας στους κρατικούς στρατιωτικούς και μη στρατιωτικούς οργανισμούς, μέσω της κάλυψης των ελλείψεων ικανοτήτων που δημιουργούνται από την αυξανόμενη ζήτηση για χρήση δυνάμεων στο εξωτερικό, ενώ, επίσης περιστασιακά, εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες, παρέχουν δυνατότητες ταχείας κινητοποίησης· τονίζει ότι, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, οι υπηρεσίες των ΙΕΑ καλύπτουν τις υφιστάμενες ελλείψεις σε επίπεδο ικανοτήτων, τις οποίες, ωστόσο, τα κράτη μέλη θα πρέπει κατ’ αρχάς να προσπαθούν να καλύπτουν με τις εθνικές ένοπλες δυνάμεις ή την αστυνομία· τονίζει ότι οι ΙΕΑ χρησιμοποιούνται ως μέσο για την εφαρμογή της εξωτερικής πολιτικής των εν λόγω χωρών·

2.  υπογραμμίζει την ανάγκη οι ΙΕΑ, όταν αναλαμβάνουν δράση σε χώρες υποδοχής και ιδίως στις χώρες εκείνες που διαφέρουν σημαντικά από πλευράς πολιτισμού και θρησκείας, να λαμβάνουν υπόψη τα τοπικά ήθη και έθιμα ώστε να μην διακυβεύεται η αποτελεσματικότητα των αποστολών και να μην αποξενώνεται ο τοπικός πληθυσμός·

3.  σημειώνει ότι, σε σύγκριση με τα εθνικά στρατεύματα, οι ΙΕΑ – και δη οι εγκατεστημένες στις χώρες υποδοχής – μπορούν να παρέχουν πολύτιμη τοπική γνώση και, συχνά, να εξοικονομούν κόστος, παρόλο που πρέπει να διασφαλίζεται ότι δεν υπονομεύεται η ποιότητα· τονίζει, ωστόσο, ότι η χρήση των υπηρεσιών που παρέχουν τοπικές ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας σε ευάλωτες χώρες και σε επιρρεπείς σε κρίσεις περιφέρειες μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις για τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, εάν η χρήση αυτή ενισχύει ορισμένους τοπικούς ένοπλους παράγοντες που θα μπορούσαν να καταστούν μέρος της σύγκρουσης· επισημαίνει τη σημασία μιας σαφούς νομικής διάκρισης μεταξύ των δραστηριοτήτων των ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας και ιδιωτικών φορέων που εμπλέκονται άμεσα σε στρατιωτικές δραστηριότητες·

4.  τονίζει ότι δεν θα πρέπει να γίνεται ανάθεση δραστηριοτήτων σε ΙΕΑ που θα συνεπαγόταν τη χρήση βίας και/ή την ενεργό συμμετοχή σε εχθροπραξίες, εκτός από περιπτώσεις αυτοάμυνας· τονίζει ότι, στον τομέα της ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην ενίσχυση των εθνικών ενόπλων δυνάμεων, των οποίων οι ΙΕΑ μπορούν να αποτελέσουν μόνο συμπλήρωμα χωρίς να διαθέτουν καμία εξουσία επί των στρατηγικών αποφάσεων· τονίζει ότι η συμμετοχή ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας σε στρατιωτικές επιχειρήσεις πρέπει να συνοδεύεται από αιτιολόγηση, με σαφώς καθορισμένους στόχους που μπορούν να επαληθευτούν με συγκεκριμένους δείκτες, να διαθέτει πλήρη και αναλυτικό προϋπολογισμό καθώς και μια συγκεκριμένη ημερομηνία έναρξης και λήξης, και να διέπεται από έναν αυστηρό κώδικα δεοντολογίας· επισημαίνει ότι το έργο των ενόπλων δυνάμεων και των δυνάμεων ασφαλείας στο εξωτερικό έχει θεμελιώδη σημασία για τη διατήρηση της ειρήνης και την πρόληψη των συγκρούσεων, καθώς και για την επακόλουθη κοινωνική ανασυγκρότηση και εθνική συμφιλίωση·

5.  υπογραμμίζει ότι η αρχή της οικονομικής αποδοτικότητας της χρήσης ΙΕΑ προσφέρει κυρίως βραχυπρόθεσμα οφέλη, ιδίως εάν δεν ληφθούν υπόψη διάφορες κοινωνικοοικονομικές μεταβλητές, και ως εκ τούτου δεν θα πρέπει να είναι το βασικό κριτήριο για την αντιμετώπιση ζητημάτων ασφαλείας· υπενθυμίζει ότι οι μηχανισμοί λογοδοσίας και εποπτείας είναι καίριας σημασίας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η νομιμότητα και τα δυνητικά οφέλη των ΙΕΑ μπορούν να επιτευχθούν πλήρως·

6.  υπογραμμίζει τη σημασία της κοινοβουλευτικής εποπτείας επί της κρατικής χρήσης ΙΕΑ από τα κράτη μέλη·

Χρήση ΙΕΑ από την ΕΕ

7.  επισημαίνει ότι η ΕΕ χρησιμοποιεί ΙΕΑ στο εξωτερικό για τη φρούρηση των αντιπροσωπειών και του προσωπικού της και τη στήριξη των μη στρατιωτικών και στρατιωτικών αποστολών της ΚΠΑΑ· σημειώνει ότι, ως εκ τούτου, η χρήση τους συμβάλλει άμεσα στη φήμη της ΕΕ και στον τρόπο που την αντιλαμβάνονται οι τρίτοι, γεγονός που τις καθιστά σημαντικούς παράγοντες της τοπικής παρουσίας της ΕΕ και που επηρεάζει το επίπεδο της εμπιστοσύνης στην ΕΕ· ζητεί από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να προβούν σε επισκόπηση σχετικά με το πού, πότε και για ποιον λόγο έχουν χρησιμοποιηθεί ΙΕΑ για τη στήριξη των αποστολών της ΕΕ· εκτιμά ότι δεν θα ήταν παράλογο, στο πλαίσιο των διαγωνισμών που διεξάγει σχετικά με την ασφάλεια των αντιπροσωπειών της, η Ευρωπαϊκή Ένωση να ευνοεί τη χρήση ΙΕΑ που εδρεύουν πράγματι στην Ευρώπη, τηρούν τους ενωσιακούς κανονισμούς και υπόκεινται στην ενωσιακή φορολογία·

8.  τονίζει, ωστόσο, ότι, ιδίως σε επιρρεπείς σε συγκρούσεις περιοχές, η χρήση ΙΕΑ για ορισμένα καθήκοντα μπορεί να έχει αρνητικές παρενέργειες για την ΕΕ, και ιδίως για τη νομιμότητά της, λόγω της τυχαίας εμπλοκής της σε συγκρούσεις με ένοπλους φορείς, με αρνητικές επιπτώσεις σε περίπτωση ένοπλων επεισοδίων, ή της πιθανής διακύβευσης των προσπαθειών αφοπλισμού, αποστράτευσης και επανένταξης (ΑΑΕ) και μεταρρύθμισης του τομέα της ασφάλειας (ΜΤΑ) μέσω της ακούσιας ενίσχυσης των τοπικών παραγόντων· επισημαίνει ειδικότερα τους κινδύνους που ενέχει η ανεξέλεγκτη υπεργολαβία μεταξύ άλλων για τις τοπικές ΙΕΑ·

9.  τονίζει τα διάφορα σοβαρά νομικά και πολιτικά προβλήματα που συνδέονται με τη τρέχουσα πρακτική της υπεργολαβίας στον τομέα των στρατιωτικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών ασφάλειας, ιδίως όσον αφορά τις υπηρεσίες που παρέχονται από τοπικούς αναδόχους σε τρίτες χώρες· πιστεύει ότι τα κράτη μέλη, η ΕΥΕΔ και η Επιτροπή θα πρέπει να συμφωνήσουν ότι θα ακολουθήσουν το παράδειγμα του ΝΑΤΟ, συνάπτοντας συμβάσεις μόνο με τις ΙΕΑ που εδρεύουν στα κράτη μέλη της ΕΕ·

10.  συνιστά, ως εκ τούτου, στην Επιτροπή να προτείνει τη θέσπιση κοινών κατευθυντήριων γραμμών για τις ΙΕΑ σχετικά με τη μίσθωση, τη χρήση και τη διαχείριση στρατιωτικών αναδόχων και ανάδοχων ασφαλείας, στις οποίες θα διατυπώνονται με σαφήνεια οι όροι επιλεξιμότητας των ΙΕΑ για τη σύναψη συμβάσεων με την ΕΕ, ώστε να αντικατασταθεί το σημερινό συνονθύλευμα προσεγγίσεων· προτρέπει την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να χρησιμοποιήσουν τις ίδιες κατευθυντήριες γραμμές για τη μίσθωση, χρήση και διαχείριση στρατιωτικών αναδόχων και αναδόχων ασφαλείας σε όλες τις εξωτερικές δράσεις, αποστολές και επιχειρήσεις, για τις αντιπροσωπείες της ΕΕ σε όλες τις χώρες και περιφέρειες καθώς και για όλες τις υπηρεσίες ενός αναθεωρημένου κοινού στρατιωτικού καταλόγου της Ευρωπαϊκής Ένωσης· θεωρεί ότι οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές θα πρέπει να βασίζονται στις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές σχετικά με τη δραστηριότητα και τη διαχείριση των ΙΕΑ, ιδίως στο έγγραφο του Montreux και στον ICoC, και να λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη να επιδεικνύεται ιδιαίτερη προσοχή κατά την επιλογή ΙΕΑ σε σύνθετες καταστάσεις μετά από κρίσεις· προτρέπει την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να χρησιμοποιούν μόνο πιστοποιημένους βάσει του διεθνούς κώδικα δεοντολογίας παρόχους, όπως το πράττει ήδη ο ΟΗΕ για τον οποίο ο διεθνής κώδικας δεοντολογίας είναι υποχρεωτικός· επισημαίνει την προσέγγιση που ακολουθούν οι αρχές των ΗΠΑ, οι οποίες περιλαμβάνουν λεπτομερή πρότυπα και απαιτήσεις σε κάθε μεμονωμένη σύμβαση, και καλεί την ΕΕ να ακολουθήσει αυτό το παράδειγμα· υπογραμμίζει ότι οι συμβάσεις με τις ΙΕΑ θα πρέπει να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, ρήτρες για την κατοχή αδειών και εγκρίσεων, τις καταστάσεις προσωπικού και περιουσιακών στοιχείων, την εκπαίδευση, τη νόμιμη κατοχή και χρήση όπλων, και την εσωτερική οργάνωση·

11.  ζητεί να παρευρίσκεται στις χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ εγκαταστάσεις και τις αντιπροσωπείες της ΕΕ ένας επόπτης ασφάλειας της ΕΕ από μια εταιρεία ασφάλειας της ΕΕ με αποστολή τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών ασφάλειας, τον έλεγχο και την εκπαίδευση του προσωπικού ασφάλειας που προσλαμβάνεται σε τοπικό επίπεδο, την ανάπτυξη και τη διατήρηση καλών σχέσεων με τις τοπικές δυνάμεις ασφάλειας και τη διενέργεια αξιολογήσεων κινδύνου, ο οποίος θα ενεργεί ως το πρώτο σημείο επαφής με την αντιπροσωπεία σε θέματα ασφαλείας·

12.  συνιστά στην Επιτροπή να καταρτίσει έναν ανοικτό κατάλογο των αναδόχων που συμμορφώνονται με τα πρότυπα της ΕΕ σε θέματα όπως το καθαρό ποινικό μητρώο, η χρηματοπιστωτική και οικονομική ικανότητα, η κατοχή αδειών και εγκρίσεων, και ο έλεγχος του προσωπικού· σημειώνει ότι τα πρότυπα σε ολόκληρη την ΕΕ όσον αφορά τις ΙΕΑ διαφέρουν σημαντικά και θεωρεί ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώκουν την επίτευξη όμοιων προτύπων· φρονεί ότι ο κατάλογος αυτός θα πρέπει να επικαιροποιείται τουλάχιστον κάθε 2 έτη·

13.  τονίζει ότι όταν η ΕΕ βασίζεται σε ΙΕΑ σε τρίτες χώρες με τις οποίες έχει συνάψει συμφωνία σχετικά με το νομικό καθεστώς των δυνάμεων (SOFA), οι εν λόγω συμφωνίες πρέπει σε κάθε περίπτωση να περιλαμβάνουν τις ΙΕΑ που χρησιμοποιούνται και να διευκρινίζουν σαφώς ότι οι εταιρείες θα είναι υπόλογες βάσει του δικαίου της ΕΕ·

14.  τονίζει ότι η έννοια της ΕΕ για τη στήριξη των αναδόχων (EU Concept for Contractors Support) θα πρέπει να ενισχυθεί και να καταστεί δεσμευτική για τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ· πιστεύει ότι θα πρέπει, ειδικότερα, να ορίζει αυστηρότερα πρότυπα για την ενσωμάτωσή τους τις συμβάσεις, με βάση για παράδειγμα τα πρότυπα των ΗΠΑ, και ότι θα πρέπει να απαιτεί επίσης ότι καμία τοπική ΙΕΑ δεν θα προσλαμβάνεται ή θα απασχολείται υπεργολαβικά σε περιοχές συγκρούσεων· τονίζει ότι οι διεθνείς ΙΕΑ θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να προσλαμβάνουν τοπικούς υπαλλήλους αλλά μόνο μεμονωμένα και απευθείας προκειμένου να διασφαλίζεται ο αποτελεσματικός έλεγχος και να αποτρέπεται η δημιουργία τοπικών βιομηχανιών ασφαλείας σε περιοχές συγκρούσεων·

Η ρύθμιση των ΙΕΑ

15.  συνιστά στην Επιτροπή να προβεί στην κατάρτιση Πράσινης Βίβλου με στόχο τη διασφάλιση της συμμετοχής όλων των ενδιαφερόμενων μερών από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα ασφαλείας σε μια ευρεία διαβούλευση και συζήτηση σχετικά με τις διαδικασίες για τον εντοπισμό ευκαιριών για αποτελεσματικότερη άμεση συνεργασία και τη θέσπιση ελάχιστων κανόνων δέσμευσης και βέλτιστων πρακτικών· συνιστά τη δημιουργία ειδικών ανά τομέα προτύπων ποιότητας σε επίπεδο ΕΕ· συνιστά, ως εκ τούτου, να αποσαφηνιστεί ο ορισμός των ΙΕΑ πριν από τη θέσπιση αποτελεσματικής ρύθμισης των δραστηριοτήτων τους, καθώς η έλλειψη του εν λόγω ορισμού μπορεί να δημιουργήσει νομοθετικά κενά·

16.  πιστεύει ότι, ως πρώτο βήμα, η ΕΕ θα πρέπει να προσδιορίσει επακριβώς τις σχετικές στρατιωτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες ασφάλειας· προτρέπει, εν προκειμένω, το Συμβούλιο να προσθέσει άμεσα στον κοινό στρατιωτικό κατάλογο της Ευρωπαϊκής Ένωσης τις στρατιωτικές υπηρεσίες και τις υπηρεσίες ασφάλειας που παρέχονται από τις ΙΕΑ·

17.  προτρέπει την Επιτροπή να αναπτύξει ένα αποτελεσματικό ευρωπαϊκό ρυθμιστικό μοντέλο το οποίο:

–  θα συμβάλει στην εξομάλυνση των νομοθετικών διαφορών μεταξύ κρατών μελών μέσω μιας οδηγίας·

–  θα επαναξιολογήσει, και ως εκ τούτου θα επαναπροσδιορίσει, τις σύγχρονες στρατηγικές συνεργασίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα·

–  θα χαρτογραφήσει τις εταιρείες με μοναδική ή πολλαπλή τελική χρήση·

–  θα εντάξει σε πλαίσιο την ακριβή φύση και τον ρόλο των ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρειών και των ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας·

–  θα καθορίσει υψηλού επιπέδου πρότυπα για τους παρόχους ιδιωτικών υπηρεσιών ασφαλείας εντός της ΕΕ ή που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένων κατάλληλων επιπέδων ελέγχου ασφαλείας του προσωπικού και δίκαιης αμοιβής·

–  θα διασφαλίσει την αναφορά των παρατυπιών και των παρανομιών των ΙΕΑ και θα υποχρεώνει αυτές να λογοδοτούν για παραβιάσεις, συμπεριλαμβανομένων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων τους στο εξωτερικό·

–  θα ενσωματώσει μια συγκεκριμένη ναυτιλιακή πτυχή, λαμβάνοντας υπόψη τον ηγετικό ρόλο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO)·

18.  επισημαίνει ότι τα νέα διεθνή ρυθμιστικά πλαίσια, όπως το έγγραφο του Montreux, ο ICoC και άλλες ρυθμιστικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του ΟΗΕ, συνιστούν σαφή βήματα προόδου σε σύγκριση με την έλλειψη ουσιαστικής ρύθμισης που επικρατούσε πριν από μόλις δέκα χρόνια·

19.  επιδοκιμάζει επίσης τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν από πολλά κράτη μέλη της ΕΕ, ακολουθώντας τις ορθές πρακτικές που ορίζονται στο έγγραφο του Montreux, για την αποτελεσματική εθνική ρύθμιση των ΙΕΑ·

20.  επισημαίνει, ωστόσο, ότι η αξιολόγηση των επιδόσεων των ΙΕΑ εμποδίζεται από τη μη συνεπή υποβολή εκθέσεων σχετικά με τη χρήση αυτών των εταιρειών τόσο από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ όσο και από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να παρέχουν τις εν λόγω πληροφορίες με μεγαλύτερη συνέπεια και με διαφανή τρόπο έτσι ώστε να μπορεί να αξιολογείται κατάλληλα η χρήση των ΙΕΑ από τις αντίστοιχες δημοσιονομικές αρχές και από ανεξάρτητους οικονομικούς ελεγκτές· συνιστά την ενεργό συμμετοχή των κοινοβουλίων και των ΜΚΟ στις αναγκαίες διαδικασίες αξιολόγησης που είναι καίριας σημασίας για τη ρύθμιση και την εποπτεία αυτού του κλάδου·

21.  συνιστά στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο να θεσπίσουν ένα νομικό πλαίσιο που καθιστά υποχρεωτικό τον έλεγχο της εξαγωγής στρατιωτικών υπηρεσιών και υπηρεσιών ασφάλειας από την εθνική νομοθεσία, και να υποβάλλουν στοιχεία, στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσης της ΕΕ σχετικά με τις εξαγωγές όπλων, όσον αφορά τις άδειες εξαγωγών στρατιωτικών υπηρεσιών και υπηρεσιών ασφάλειας που χορηγούνται από τα κράτη μέλη, ούτως ώστε να αυξηθούν η δημόσια διαφάνεια και η λογοδοσία·

22.  τονίζει ότι ο διεθνικός χαρακτήρας των ΙΕΑ και, ειδικότερα, οι δραστηριότητές τους σε περιοχές του κόσμου που πλήττονται από κρίσεις, μπορούν ορισμένες φορές να οδηγήσουν σε κενά δικαιοδοσίας, ιδίως στις περιοχές όπου η τοπική νομική δομή είναι αδύναμη, που θα μπορούσαν να καταστήσουν δύσκολη την απόδοση ευθύνης στις εταιρείες ή στους υπαλλήλους αυτών για τις πράξεις τους· επισημαίνει ότι η εθνική ρύθμιση των ΙΕΑ συχνά δεν έχει εξωεδαφική εφαρμογή· υπογραμμίζει το γεγονός ότι οι ΙΕΑ πρέπει πάντα να διέπονται από τη νομοθεσία και να υπόκεινται σε αποτελεσματική εποπτεία τόσο από το κράτος υποδοχής όσο και από το συμβαλλόμενο κράτος· παρατηρεί ότι συχνά υπάρχει νομικό κενό στις περιπτώσεις διαφορών ή περιστατικών που αφορούν ΙΕΑ και υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που μπορεί να προκύψουν σε περιοχές υψηλού κινδύνου· συνιστά, ως εκ τούτου, τη θέσπιση ομοιόμορφων και σαφών κανόνων για τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα που χρησιμοποιούν ΙΕΑ για την προστασία του προσωπικού της ΕΕ, ορίζοντας σαφώς τις ευθύνες προκειμένου να αποφευχθεί κενό προστασίας και ατιμωρησία και λαμβάνοντας υπόψη το νομικό πλαίσιο της χώρας υποδοχής· προτρέπει επίσης την ΕΥΕΔ, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνάπτουν συμβάσεις μόνο με τις ΙΕΑ που εδρεύουν στην ΕΕ, σε συνδυασμό με την υποχρέωση της άμεσης εκτέλεσης των υπηρεσιών χωρίς τη χρήση τοπικών υπεργολάβων σε συχνά εύθραυστες τρίτες χώρες·

23.  προτρέπει, συνεπώς, την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να χρησιμοποιήσουν τη θέση τους στο φόρουμ του εγγράφου του Montreux για να επιμείνουν στην τακτική επανεξέταση της κατάστασης της εφαρμογής των συστάσεων περί ορθών πρακτικών του εγγράφου του Montreux από τους συμμετέχοντές του· προτρέπει τα κράτη μέλη που δεν το έχουν ήδη πράξει να ενταχθούν στο έγγραφο του Montreux το συντομότερο δυνατόν· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προβούν στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών·

24.  προτρέπει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να ασκήσουν πιέσεις για τη θέσπιση ενός διεθνούς νομικά δεσμευτικού μέσου που θα υπερβαίνει το έγγραφο του Montreux, ρυθμίζοντας τις δραστηριότητες των ΙΕΑ και θεσπίζοντας ίσους όρους ανταγωνισμού για να διασφαλιστεί ότι τα κράτη υποδοχής έχουν την αρμοδιότητα να προβαίνουν στη ρύθμιση των ΙΕΑ και τα συμβαλλόμενα κράτη μπορούν να χρησιμοποιούν τις εξουσίες τους για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την πρόληψη της διαφθοράς· επισημαίνει ότι ένα τέτοιο πλαίσιο πρέπει να περιλαμβάνει αποτρεπτικές κυρώσεις για περιπτώσεις παραβιάσεων, λογοδοσία για τους αυτουργούς των παραβιάσεων και αποτελεσματική πρόσβαση των θυμάτων σε μέσα έννομης προστασίας, πέραν ενός συστήματος αδειοδότησης και παρακολούθησης που θα απαιτεί από όλες τις ΙΕΑ να υποβάλλονται σε ανεξάρτητους οικονομικούς ελέγχους και από το προσωπικό τους να συμμετέχει σε υποχρεωτική κατάρτιση σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

25.  προτρέπει, ως εκ τούτου, την ΑΕ/ΥΕ, τα κράτη μέλη, την ΕΥΕΔ και την Επιτροπή να στηρίξουν σθεναρά την κατάρτιση μιας διεθνούς σύμβασης με σκοπό τη δημιουργία ενός διεθνούς νομικού καθεστώτος για τη ρύθμιση των σχετικών υπηρεσιών που παρέχονται από τις ΙΕΑ·

26.  επικροτεί τις προσπάθειες του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ) για την παροχή κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τη χρήση ιδιωτικών ένοπλων ομάδων ασφαλείας· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να συνεργάζονται με τον ΔΝΟ με σκοπό την εφαρμογή των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών σε ολόκληρο τον κόσμο·

27.  τονίζει ότι ένας από τους πλέον αποτελεσματικούς τρόπους άσκησης επιρροής επί των ΙΕΑ είναι οι αποφάσεις που λαμβάνονται περί δημόσιων συμβάσεων· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι είναι σημαντικό η ανάθεση συμβάσεων σε ΙΕΑ να εξαρτάται από την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών, όπως η διαφάνεια, και από τη συμμετοχή τους στον ICoC, που ήδη εφαρμόζεται από ορισμένα κράτη μέλη· επισημαίνει, ωστόσο, ότι ο μηχανισμός συμμόρφωσης με τον ICoC πρέπει να ενισχυθεί, και να εξασφαλιστεί η πλήρης ανεξαρτησία του ώστε να αποτελέσει αξιόπιστο κίνητρο συμμόρφωσης· επισημαίνει ότι τα μόνα κράτη μέλη που έχουν υπογράψει τον ICoC είναι η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο και εκτιμά ότι η ΕΕ θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε να διασφαλιστεί ότι και τα υπόλοιπα κράτη μέλη θα υπογράψουν τον ICoC ως ένα πρώτο βήμα·

28.  επισημαίνει ότι οι ΙΕΑ θα πρέπει να έχουν ασφάλιση αστικής ευθύνης, επειδή αυτό θα προσδώσει μεγαλύτερη σταθερότητα και αξιοπιστία στην αγορά ασφάλειας, εξασφαλίζοντας επίσης την είσοδο μικρότερων και μεσαίου μεγέθους ΙΕΑ·

29.  τονίζει ότι κατά την ανάθεση συμβάσεων σε ΙΕΑ θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και να αξιολογείται η εμπειρία και η περίοδος εργασίας των ΙΕΑ σε εχθρικά περιβάλλοντα και όχι ο κύκλος εργασιών μιας τέτοιας σύμβασης·

30.  εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι ΙΕΑ, πέραν της παροχής υπηρεσιών ασφάλειας, ασκούν επίσης δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών που, λόγω των ενδεχόμενων συνεπειών τους, απαιτούν αποτελεσματική ρύθμιση και έλεγχο·

31.  επισημαίνει τη σημαντική επιρροή που ασκούν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της στην παγκόσμια βιομηχανία ασφαλείας δεδομένου ότι πολλοί μείζονες παράγοντες έχουν την έδρα τους στην ΕΕ· δίνει, ως εκ τούτου, ιδιαίτερη έμφαση στην επικείμενη αναθεώρηση του κοινού στρατιωτικού καταλόγου ως μία ευκαιρία για την προσθήκη ορισμένων υπηρεσιών που παρέχονται από τις ΙΕΑ, ώστε οι εταιρίες αυτές να υπαχθούν σε ρυθμίσεις εξαγωγών και να εφαρμόσουν βασικά πρότυπα όσον αφορά τις δραστηριότητές τους στο εξωτερικό·

°

°  °

32.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας και στα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών.

  • [1]  ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 65.
  • [2]  ΕΕ L 216 της 20.8.2009, σ. 76.
  • [3]  ΕΕ C 181 της 19.5.2016, σ. 2.
  • [4]  ΕΕ C 24 της 22.1.2016, σ. 33.

ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ

σχετικά με τις ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας (2016/2238(INI))

Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, Εισηγήτρια: Hilde Vautmans

Άποψη της μειοψηφίας που κατατέθηκε από την βουλευτή του ΕΚ, Javier Couso Permuy (GUE/NGL)

Η έκθεση αφορά τις ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας, καθώς και τις ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες, και τη χρησιμότητά τους για την ΕΕ και τα κράτη μέλη στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας. Στόχος της έκθεσης είναι να διευκολυνθεί η χρήση ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας.

Οι εν λόγω εταιρείες παρέχουν επί του παρόντος τόσο υπηρεσίες υλικοτεχνικής υποστήριξης για τη στήριξη σε πραγματικές μάχες όσο και συνεισφορά στην ανασυγκρότηση έπειτα από συγκρούσεις. Επίσης αξιοποιούνται για την κάλυψη τόσο μη στρατιωτικών όσο και στρατιωτικών αποστολών στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ.

Εκφράζουμε την αντίθεσή μας στην έκθεση, για τους ακόλουθους λόγους:

–  Απορρίπτουμε τη χρήση ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας στον τομέα της κρατικής ασφάλειας και άμυνας, διότι πρόκειται για ζήτημα που δεν πρέπει να επαφίεται στα συμφέροντα ιδιωτικών εταιρειών, οι οποίες χρησιμοποιούν μισθοφόρους.

–  Η άμυνα κάθε κράτους μέλους αποτελεί ζήτημα εθνικής κυριαρχίας.

–  Απορρίπτουμε τη χρήση δημόσιων πόρων για τη χρηματοδότηση των εν λόγω εταιρειών, καθώς οι πόροι αυτοί στην πράξη καταλήγουν σε ανάθεση συμβάσεων υπεργολαβίας σε μισθοφόρους, οι οποίοι συμμετέχουν σε πολεμικές συγκρούσεις, συνεισφέροντας στην παγκόσμια ανασφάλεια και αστάθεια.

–  Απορρίπτουμε κατηγορηματικά την ιδιωτικοποίηση της ασφάλειας και της άμυνας, καθώς και οποιαδήποτε μορφή ιδιωτικοποίησης του πολέμου.

–  Η χρήση ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας επιτρέπει την προώθηση στρατιωτικών αποστολών που δεν απολαύουν ευρείας στήριξης των πολιτών, χωρίς να παρεμποδίζεται η αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων, για την οποία απαιτείται κοινοβουλευτική έγκριση, και χωρίς το ζήτημα να απασχολεί παρά ελάχιστα τον δημόσιο διάλογο (οι απώλειες μισθοφόρων δεν θεωρούνται στρατιωτικές απώλειες).

Προτείνουμε:

–  να τερματιστεί η ιδιωτικοποίηση της ασφάλειας και της άμυνας·

–  να απαγορευτεί η συμμετοχή ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας στην ανασυγκρότηση έπειτα από συγκρούσεις·

–  να απασχολούνται στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας επαγγελματίες, οι ένοπλες δυνάμεις, καθώς μόνον για αυτές προβλέπεται η νόμιμη χρήση βίας·

–  να πραγματοποιηθεί η ρύθμιση του τομέα στο πλαίσιο της διεθνούς σύμβασης του ΟΗΕ κατά της στρατολόγησης, χρήσης, χρηματοδότησης και εκπαίδευσης μισθοφόρων·

–  να απαγορευθεί στην ΕΕ η ανάθεση συμβάσεων υπεργολαβίας σε ιδιωτικές εταιρείες για στρατιωτικούς σκοπούς ή για την προάσπιση της ασφάλειας των αντιπροσωπειών ή των αποστολών της ΕΕ·

–  να τερματιστεί η υφιστάμενη ατιμωρησία για καταγεγραμμένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από μισθοφόρους.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης

2.5.2017

 

 

 

Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας

+:

–:

0:

50

7

1

Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Francisco Assis, Petras Auštrevičius, Amjad Bashir, Goffredo Maria Bettini, Mario Borghezio, Victor Boştinaru, James Carver, Fabio Massimo Castaldo, Lorenzo Cesa, Javier Couso Permuy, Arnaud Danjean, Knut Fleckenstein, Eugen Freund, Iveta Grigule, Sandra Kalniete, Tunne Kelam, Janusz Korwin-Mikke, Eduard Kukan, Ilhan Kyuchyuk, Arne Lietz, Barbara Lochbihler, Sabine Lösing, Andrejs Mamikins, Ramona Nicole Mănescu, Tamás Meszerics, Francisco José Millán Mon, Javier Nart, Pier Antonio Panzeri, Alojz Peterle, Julia Pitera, Cristian Dan Preda, Jordi Solé, Jaromír Štětina, Dubravka Šuica, László Tőkés, Ivo Vajgl, Johannes Cornelis van Baalen, Anders Primdahl Vistisen, Boris Zala, Γεώργιος Επιτήδειος, Δημήτρης Παπαδάκης

Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Laima Liucija Andrikienė, Neena Gill, Andrzej Grzyb, Antonio López-Istúriz White, David Martin, Godelieve Quisthoudt-Rowohl, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Marietje Schaake, Ernest Urtasun, Paavo Väyrynen

Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Birgit Collin-Langen, Jonás Fernández, Eider Gardiazabal Rubial, Karoline Graswander-Hainz, Andrey Novakov, Virginie Rozière, Josef Weidenholzer

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

50

+

ALDE

Petras Auštrevičius, Iveta Grigule, Ilhan Kyuchyuk, Javier Nart, Marietje Schaake, Ivo Vajgl, Paavo Väyrynen, Johannes Cornelis van Baalen

EFDD

Fabio Massimo Castaldo

PPE

Laima Liucija Andrikienė, Lorenzo Cesa, Birgit Collin-Langen, Arnaud Danjean, Andrzej Grzyb, Sandra Kalniete, Tunne Kelam, Eduard Kukan, Antonio López-Istúriz White, Francisco José Millán Mon, Ramona Nicole Mănescu, Andrey Novakov, Alojz Peterle, Julia Pitera, Cristian Dan Preda, Godelieve Quisthoudt-Rowohl, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, László Tőkés, Jaromír Štětina, Dubravka Šuica

S&D

Francisco Assis, Goffredo Maria Bettini, Victor Boştinaru, Jonás Fernández, Knut Fleckenstein, Eugen Freund, Eider Gardiazabal Rubial, Neena Gill, Karoline Graswander-Hainz, Arne Lietz, Andrejs Mamikins, David Martin, Pier Antonio Panzeri, Δημήτρης Παπαδάκης, Virginie Rozière, Josef Weidenholzer, Boris Zala

VERTS/ALE

Barbara Lochbihler, Tamás Meszerics, Jordi Solé, Ernest Urtasun

7

-

ECR

Amjad Bashir, Anders Primdahl Vistisen

EFDD

James Carver

GUE/NGL

Javier Couso Permuy, Sabine Lösing

NI

Γεώργιος Επιτήδειος, Janusz Korwin-Mikke

1

0

ENF

Mario Borghezio

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+  :  υπέρ

-  :  κατά

0  :  αποχή