SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku o uchylenie immunitetu Mylène Troszczynski
12.6.2017 - (2017/2019(IMM))
Komisja Prawna
Sprawozdawca: Tadeusz Zwiefka
PROJEKT DECYZJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie wniosku o uchylenie immunitetu Mylène Troszczynski
Parlament Europejski,
– uwzględniając wniosek o uchylenie immunitetu Mylène Troszczynski przekazany w dniu 1 grudnia 2016 r. przez ministra sprawiedliwości Republiki Francuskiej w związku z postępowaniem prowadzonym przez prokuratura w Bobigny w sprawie zarzutu publicznego zniesławienia osoby lub grupy osób i nawoływania do nienawiści lub przemocy względem tych osób z powodu ich pochodzenia lub przynależności bądź braku przynależności do określonej grupy etnicznej, narodu, rasy lub religii, ogłoszony na posiedzeniu plenarnym w dniu 16 stycznia 2017 r.,
– po wysłuchaniu wyjaśnień Mylène Troszczynski zgodnie z art. 9 ust. 6 Regulaminu,
– uwzględniając art. 8 i 9 Protokołu nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 2 Aktu dotyczącego wyboru członków Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich z dnia 20 września 1976 r.,
– uwzględniając wyroki wydane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniach 12 maja 1964 r., 10 lipca 1986 r., 15 i 21 października 2008 r., 19 marca 2010 r., 6 września 2011 r. oraz 17 stycznia 2013 r.[1],
– uwzględniając art. 26 Konstytucji Republiki Francuskiej, zmienionej ustawą konstytucyjną nr 95-880 z dnia 4 sierpnia 1995 r.,
– uwzględniając art. 5 ust. 2, art. 6 ust. 1 i art. 9 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A8-0218/2017),
A. mając na uwadze, że prokuratur w Bobigny złożył wniosek o uchylenie immunitetu Mylène Troszczynski, posłanki do Parlamentu Europejskiego oraz członkini Rady Regionalnej Pikardii, w związku z postępowaniem prowadzonym w sprawie zdjęcia opublikowanego na jej koncie na Twitterze w dniu 23 września 2015 r., przedstawiającego kobiety ubrane w pełne burki, które wydają się stać w kolejce do kasy świadczeń rodzinnych (CAF, Caisse d’allocation familiale); zdjęcie opatrzono komentarzem „CAF w Rosny-Sous-Bois w dniu 9 grudnia 2014 r. Noszenie pełnej burki jest podobno zakazane przez prawo...”;
B. mając na uwadze, że kontrowersyjna scena jest w rzeczywistości fotomontażem zdjęcia zrobionego w Londynie i wykorzystanego już wcześniej przez innego użytkownika Twittera oraz że w toku postępowania okazało się, że przedmiotowa wiadomość została umieszczona w sieci nie przez M. Troszczynski, lecz przez jej asystenta, który przyznał się do tego czynu;
C. mając na uwadze, że prokurator stwierdził, że M. Troszczynski jako administratorka swojego konta na Twitterze może zostać pociągnięta do odpowiedzialności za wypowiedź opublikowaną w tym serwisie;
D. mając na uwadze, że kiedy M. Troszczynski zorientowała się, że zdjęcie jest sfałszowane, natychmiast usunęła je ze swojego konta na Twitterze;
E. mając na uwadze, że uchylenie immunitetu Mylène Troszczynski wiąże się z zarzutem popełnienia przestępstwa publicznego zniesławienia osoby lub grupy osób z powodu ich pochodzenia lub przynależności bądź braku przynależności do określonej grupy etnicznej, narodu, rasy lub religii, który to czyn podlega karze z art. 23, art. 29 akapit pierwszy, art. 32 akapit drugi i trzeci, art. 42, art. 43 i art. 48-6 ustawy z dnia 29 lipca 1881 r., a także wiąże się z popełnieniem przestępstwa podżegania do dyskryminacji, nienawiści lub przemocy rasowej, będących przedmiotem toczącego się postępowania, które to czyny podlegają karze z art. 24 akapit ósmy, dziesiąty, jedenasty i dwunasty, art. 23 akapit pierwszy i art. 42 ustawy z dnia 29 lipca 1881 r., a także z art. 131-26 akapit drugi i trzeci kodeksu karnego;
F. mając na uwadze, że zgodnie z art. 9 Protokołu nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej posłowie korzystają na terytorium swoich państw z immunitetów przyznawanych członkom parlamentu ich państwa;
G. mając na uwadze, że zgodnie z art. 26 konstytucji francuskiej członek parlamentu nie może być ścigany, poszukiwany, zatrzymany, aresztowany bądź sądzony z powodu wyrażonych poglądów w związku wykonywaniem swych funkcji lub z powodu głosowania oraz że żaden członek parlamentu nie może być aresztowany ani poddany pozbawieniu lub ograniczeniu wolności w sprawach dotyczących przestępstwa bez zgody parlamentu;
H. mając na uwadze, że zakres immunitetu przyznanego członkom parlamentu francuskiego w rzeczywistości odpowiada zakresowi immunitetu przyznanego posłom do Parlamentu Europejskiego na mocy art. 8 Protokołu nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej; mając na uwadze, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, iż poseł do Parlamentu Europejskiego może skorzystać z immunitetu, jeżeli wyraził opinię w czasie wykonywania obowiązków służbowych, z czego wynika wymóg występowania związku między wyrażoną opinią a obowiązkami parlamentarnymi; mając na uwadze, że związek ten powinien być bezpośredni i oczywisty;
I. mając na uwadze, że postawione zarzuty nie są związane ze sprawowaną przez Mylène Troszczynski funkcją posłanki do Parlamentu Europejskiego, lecz dotyczą działań o charakterze regionalnym, biorąc pod uwagę, że sfałszowane zdjęcie oraz komentarze odnoszą do wydarzeń, które rzekomo miały miejsce w Rosny-Sous-Bois i stanowią naruszenie prawa francuskiego;
J. mając na uwadze, że zarzucane czyny nie odnoszą się do opinii wyrażonych przez Mylène Troszczynski ani do stanowiska zajętego przez nią w głosowaniu w ramach wykonywania obowiązków służbowych posłanki do Parlamentu Europejskiego w rozumieniu art. 8 Protokołu nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej;
K. mając na uwadze, że nie zachodzi podejrzenie fumus persecutionis, a więc oczywistej próby utrudnienia pracy parlamentarnej Mylène Troszczynski, w postępowaniu wszczętym ze skargi zawierającej zarzut zniesławienia administracji publicznej, którą wniosła kasa świadczeń rodzinnych w Seine-Saint-Denis reprezentowana przez jej dyrektora generalnego;
1. postanawia uchylić immunitet Mylène Troszczynski;
2. zobowiązuje przewodniczącego do niezwłocznego przekazania niniejszej decyzji i sprawozdania właściwej komisji ministrowi sprawiedliwości Republiki Francuskiej oraz Mylène Troszczynski.
- [1] wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 12 maja 1964 r., Wagner/Fohrmann i Krier, 101/63, ECLI:EU:C:1964:28; wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 10 lipca 1986 r., Wybot/Faure i inni, 149/85, ECLI:EU:C:1986:310; wyrok Sądu z dnia 15 października 2008 r., Mote/Parlament, T-345/05, ECLI:EU:T:2008:440; wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 21 października 2008 r., Marra/De Gregorio i Clemente, C-200/07 i C-201/07, ECLI:EU:C:2008:579; wyrok Sądu z dnia 19 marca 2010 r., Gollnisch/Parlament, T-42/06, ECLI:EU:T:2010:102; wyrok Sądu z dnia 6 września 2011 r., Patriciello, C-163/10, ECLI: EU:C:2011:543; wyrok Sądu z dnia 17 stycznia 2013 r., Gollnisch/Parlament, T-346/11 i T-347/11, ECLI:EU:T:2013:23.
UZASADNIENIE
I. PODSTAWA FAKTYCZNA
Na posiedzeniu plenarnym w dniu 16 stycznia 2017 r. przewodniczący poinformował, że w dniu 1 grudnia 2016 r. otrzymał od francuskiego ministra sprawiedliwości pismo z wnioskiem o uchylenie immunitetu Mylène Troszczynski.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 Regulaminu przewodniczący przekazał wniosek Komisji Prawnej.
W dniu 23 września 2015 r. na koncie M. Troszczynski na Twitterze opublikowano zdjęcie przedstawiające kobiety ubrane w pełne burki, które wydają się stać w kolejce do kasy świadczeń rodzinnych (CAF, Caisse d’allocation familiale). Zdjęcie opatrzono komentarzem: „CAF w Rosny-Sous-Bois w dniu 9 grudnia 2014 r. Noszenie pełnej burki jest podobno zakazane przez prawo...”. Kontrowersyjna scena jest w rzeczywistości fotomontażem zdjęcia zrobionego w Londynie i wykorzystanego już wcześniej przez innego użytkownika Twittera. Kiedy M. Troszczynski zorientowała się, że zdjęcie jest sfałszowane, natychmiast usunęła je ze swojego konta na Twitterze.
W toku postępowania okazało się, że przedmiotowa wiadomość została umieszczona w sieci nie przez M. Troszczynski, lecz przez jej asystenta, który przyznał się do tego czynu. Prokurator stwierdził, że M. Troszczynski jako administratorka swojego konta na Twitterze może zostać pociągnięta do odpowiedzialności za wypowiedź opublikowaną w tym serwisie.
Prokurator w Bobigny wszczął następnie postępowanie przeciwko M. Troszczynski w sprawie publicznego zniesławienia osoby lub grupy osób i podżegania względem nich do nienawiści lub przemocy z powodu ich pochodzenia lub przynależności bądź braku przynależności do grupy etnicznej, narodu, rasy lub religii.
II. UREGULOWANIA PRAWNE
a) Prawo europejskie
Protokół nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej załączony do
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Artykuł 8
Wobec członków Parlamentu Europejskiego nie można prowadzić dochodzenia, postępowania sądowego ani też ich zatrzymywać z powodu ich opinii lub stanowiska zajętego przez nich w głosowaniu w czasie wykonywania
przez nich obowiązków służbowych.
Artykuł 9
Podczas sesji Parlamentu Europejskiego jego członkowie korzystają:
a) na terytorium swojego państwa — z immunitetów przyznawanych członkom parlamentu ich państwa;
b) na terytorium innego Państwa Członkowskiego — z immunitetu chroniącego przed zatrzymaniem oraz immunitetu jurysdykcyjnego.
Immunitet chroni także członków podczas ich podróży do i z miejsca, gdzie odbywa się posiedzenie Parlamentu Europejskiego.
Nie można powoływać się na immunitet w przypadku, gdy członek został schwytany na gorącym uczynku i nie może on stanowić przeszkody w wykonywaniu przez Parlament Europejski prawa uchylenia immunitetu w odniesieniu do któregokolwiek ze swoich członków.
Akt dotyczący wyboru członków Parlamentu Europejskiego
w powszechnych wyborach bezpośrednich z dnia 20 września 1976 r.
Artykuł 6 ust. 2
Członkowie Parlamentu Europejskiego korzystają z przywilejów i immunitetów, które mają zastosowanie do nich na mocy Protokołu z 8 kwietnia 1965 roku w sprawie przywilejów i immunitetów
Wspólnot Europejskich.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 6 września 2011 r., Patriciello, sprawa C-163/10
Artykuł 8 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej, załączonego
do traktatów UE, FUE i EWEA, należy interpretować w ten sposób, że oświadczenie złożone przez posła do Parlamentu Europejskiego poza Parlamentem Europejskim, w którego sprawie wszczęto postępowanie karne w państwie członkowskim jego pochodzenia w sprawie czynu zabronionego polegającego na pomówieniu, stanowi opinię wyrażoną w czasie wykonywania przez niego obowiązków parlamentarnych objętą zakresem immunitetu określonego w tym przepisie, tylko gdy oświadczenie to odpowiada subiektywnej ocenie, która wykazuje bezpośrednią i oczywistą więź z wykonywaniem takich obowiązków. Do
sądu odsyłającego należy określenie, czy przesłanki te są spełnione w zawisłej przed nim sprawie.
b) Prawo francuskie
Francuska konstytucja
Artykuł 26
Żaden członek parlamentu nie może być ścigany, poszukiwany, zatrzymany, aresztowany bądź sądzony z powodu wyrażonych poglądów w związku wykonywaniem swych funkcji lub z powodu głosowania.
Żaden członek parlamentu nie może być aresztowany ani poddany pozbawieniu lub ograniczeniu wolności w sprawach dotyczących zbrodni lub występku bez zgody prezydium izby, do której należy. Zgoda taka nie jest wymagana w przypadku schwytania na gorącym uczynku lub skazania prawomocnym wyrokiem.
Uwięzienie, stosowanie środków pozbawienia lub ograniczenia wolności albo ściganie członka Parlamentu ulega zawieszeniu na okres trwania sesji, jeżeli zażąda tego izba, do której należy.
Właściwa izba zbiera się z mocy prawa na nadzwyczajne posiedzenie w celu zastosowania
w określonych przypadkach postanowień poprzedniego ustępu.
Francuski kodeks karny
Artykuł 131–26
Pozbawienie praw obywatelskich, publicznych i rodzicielskich obejmuje:
(…)
2 Prawo wyborcze;
3 Prawo do udziału w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości lub pełnienia funkcji biegłego sądowego, reprezentowania strony postępowania sądowego lub świadczenia jej pomocy przed sądem;
(…)
Ustawa z dnia 29 lipca 1881 r. o wolności prasy
Artykuł 23
Współwinne czynu zabronionego są osoby, które słowem, krzykiem lub groźbą w miejscu publicznym lub podczas spotkania publicznego, w piśmie, druku, rysunku, grafice, obrazie, symbolu, ilustracji lub na innym nośniku pisemnym, w słowie lub obrazie upowszechnianym odpłatnie lub bezpłatnie, wystawionym na sprzedaż lub eksponowanym w miejscu publicznym lub miejscu spotkań publicznych, lub za pomocą transparentów lub plakatów wystawionych na widok publiczny bądź w jakikolwiek inny sposób komunikacji publicznej drogą elektroniczną, bezpośrednio przyczyniają się do sprowokowania sprawcy lub sprawców do popełniania danego czynu, o ile sprawca lub sprawcy przystąpili do jego popełnienia.
Przepis ten ma również zastosowanie, w przypadku gdy w wyniku prowokacji doszło jedynie do usiłowania popełnienia przestępstwa określonego w art. 2 kodeksu karnego.
Artykuł 29
Kto pomawia inną osobę, naruszając jej honor lub dobre imię, dopuszcza się zniesławienia. Bezpośrednia publikacja lub zwielokrotnianie takiego pomówienia podlega karze, nawet jeżeli ma ono formę przypuszczającą lub dotyczy osoby lub podmiotu niewskazanego imiennie, lecz umożliwia ustalenie tożsamości takiej osoby lub podmiotu na podstawie treści wypowiedzi, okrzyków, gróźb, na piśmie lub w druku, transparentów lub plakatów objętych dochodzeniem.
Wszelkie słowa obraźliwe, pogardliwe lub obelżywe, które nie zawierają żadnego zarzutu, stanowią zniewagę.
Artykuł 32
(…)
Zniesławienie popełnione za pomocą tych samych środków w stosunku do osoby lub grupy osób z powodu ich pochodzenia, przynależności bądź braku przynależności do określonej wspólnoty etnicznej, narodu, rasy lub religii podlega łącznie karze pozbawienia wolności przez okres jednego roku oraz grzywnie w wysokości 45 000 EUR lub jednej z tych kar.
(…)
Artykuł 42
Jako główni sprawcy czynów zabronionych popełnionych za pośrednictwem prasy karze podlegają w następującej kolejności:
1)°dyrektorzy wydawnictw lub wydawcy, bez względu na ich zawód lub stanowisko, oraz w przypadkach, o których mowa w art. 6 akapit drugi, współdyrektorzy ds. publikacji;
2° w przypadku gdy osoby wymienione w pkt 1 nie istnieją, autorzy;
3° w przypadku braku autorów, drukarnie;
4° w przypadku braku drukarni, sprzedawcy, dystrybutorzy i osoby wywieszające.
W przypadkach przewidzianych w art. 6 akapit drugi odpowiedzialność wtórna osób wymienionych w pkt 2°, 3°i 4°niniejszego artykułu ma zastosowanie tak samo, jakby nie istniał dyrektor ds. publikacji, jeżeli – wbrew przepisom niniejszej ustawy – współdyrektor ds. publikacji nie został wyznaczony.
Artykuł 43
Jeżeli dyrektorzy lub współdyrektorzy ds. publikacji lub wydawcy są pociągnięci do odpowiedzialności, autorzy są ścigani jako współdziałający.
Za współdziałające można na tej samej podstawie i w każdym przypadku uznać osoby, do których może mieć zastosowanie art. 121-7 kodeksu karnego. Artykuł 121-7 nie może mieć zastosowania do drukarni w związku z wydrukowaniem, z wyjątkiem przypadków i na warunkach określonych w art. 431-6 kodeksu karnego dotyczącym zgromadzeń, lub jeżeli współdyrektor ds. publikacji nie istnieje, w przypadku, o którym mowa w art. 6 akapit drugi.
Drukarnie mogą jednak być objęte dochodzeniem w związku ze współdziałaniem, jeżeli sąd orzeknie o wyłączeniu odpowiedzialności karnej dyrektora lub współdyrektora ds. publikacji. W takim przypadku dochodzenie jest wszczynane w terminie trzech miesięcy od popełnienia czynu zabronionego lub najpóźniej w terminie trzech miesięcy od daty sądowego stwierdzenia wyłączenia odpowiedzialności dyrektora lub współdyrektora ds. publikacji.
Artykuł 48
(…)
6) W przypadku zniesławienia osób fizycznych określonego w art. 32 oraz w przypadku zniewagi, o której mowa w art. 33 ust. 2, dochodzenie jest wszczynane na wniosek osoby pomówionej lub znieważonej. Dochodzenie może też zostać wszczęte z urzędu na wniosek prokuratora generalnego, w przypadku gdy zniesławienia lub zniewagi dopuszczono się w odniesieniu do osoby lub grupy osób z powodu ich pochodzenia, przynależności bądź braku przynależności do określonej wspólnoty etnicznej, narodu, rasy lub religii. Prokurator może też wszcząć dochodzenie z urzędu w przypadku zniesławienia lub zniewagi grupy osób z powodu płci, orientacji seksualnej lub niepełnosprawności; ta sama przesłanka zachodzi, w przypadku gdy do takiego zniesławienia lub zniewagi doszło w stosunku do indywidualnych osób, o ile wyrażą one na to zgodę;
(…)
Artykuł 24
(…)
Osoby, które w jeden ze sposobów określonych w art. 23 nawołują do dyskryminacji, nienawiści lub przemocy w stosunku do osoby lub grupy osób z powodu ich pochodzenia, przynależności bądź braku przynależności do określonej wspólnoty etnicznej, narodu, rasy lub religii, podlegają łącznie karze jednego roku pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 45 000 EUR lub tylko jednej z tych kar.
(…)
W przypadku wyroku skazującego za jeden z czynów przewidzianych w dwóch poprzednich akapitach, sąd może również orzec:
1) z wyjątkiem stwierdzenia odpowiedzialności sprawcy na podstawie art. 42 akapit pierwszy i art. 43 niniejszej ustawy lub trzech pierwszych akapitów art. 93-3 ustawy nr 82-652 z dnia 29 lipca 1982 r. dotyczącej komunikacji audiowizualnej, karę pozbawienia praw wymienionych w art. 131-26 pkt 2 i 3 kodeksu karnego na okres nie dłuższy niż pięć lat;
2° wywieszenie lub rozpowszechnienie wyroku na warunkach przewidzianych w art. 131-35 kodeksu karnego;
3° karę stażu obywatelskiego przewidzianą w art. 131-5-1 kodeksu karnego.
Artykuł 23
Współwinne czynu zabronionego są osoby, które słowem, krzykiem lub groźbą w miejscu publicznym lub podczas spotkania publicznego, w piśmie, druku, rysunku, grafice, obrazie, symbolu, ilustracji lub na innym nośniku pisemnym, w słowie lub obrazie upowszechnianym odpłatnie lub bezpłatnie, wystawionym na sprzedaż lub eksponowanym w miejscu publicznym lub miejscu spotkań publicznych, lub za pomocą transparentów lub plakatów wystawionych na widok publiczny bądź w jakikolwiek inny sposób komunikacji publicznej drogą elektroniczną, bezpośrednio przyczyniają się do sprowokowania sprawcy lub sprawców do popełniania danego czynu, o ile sprawca lub sprawcy przystąpili do jego popełnienia.
(…)
III. UWAGI/UZASADNIENIE
Zakres immunitetu przyznanego członkom parlamentu francuskiego w rzeczywistości odpowiada zakresowi immunitetu przyznanego posłom do Parlamentu Europejskiego na mocy art. 8 Protokołu nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej.
Trybunał Sprawiedliwości orzekł, iż poseł do Parlamentu Europejskiego może skorzystać z immunitetu, jeżeli wyraził opinię w czasie wykonywania obowiązków służbowych, z czego wynika wymóg występowania związku między wyrażoną opinią a obowiązkami parlamentarnymi.
W tym przypadku wydaje się, że postawione zarzuty nie są związane z działalnością Mylène Troszczynski jako posłanki do Parlamentu Europejskiego, lecz dotyczą działań o charakterze regionalnym, biorąc pod uwagę, że sfałszowane zdjęcie oraz komentarze odnoszą się do wydarzeń, które rzekomo miały miejsce w Rosny-Sous-Bois i stanowią naruszenie prawa francuskiego. Zarzuty te nie są również związane z opiniami wyrażonymi przez Mylène Troszczynski w ramach jej działalności jako posłanki do Parlamentu Europejskiego ani ze stanowiskiem zajętym przez nią w głosowaniu w czasie wykonywania obowiązków służbowych w rozumieniu art. 8 Protokołu nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej.
Ponadto nie zachodzi podejrzenie fumus persecutionis, a więc ewidentnej próby utrudnienia pracy parlamentarnej Mylène Troszczynski, w postępowaniu wszczętym ze skargi zawierającej zarzut zniesławienia administracji publicznej, wniesionej przez kasę świadczeń rodzinnych w Seine-Saint-Denis.
IV. WNIOSKI
W związku z powyższym oraz zgodnie z art. 9 Regulaminu, a także po rozważeniu argumentów za i przeciw, Komisja Prawna zaleca Parlamentowi Europejskiemu uchylenie immunitetu parlamentarnego Mylène Troszczynski.
INFORMACJE O PRZYJĘCIU SPRAWOZDANIAW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
Data przyjęcia |
12.6.2017 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
13 2 2 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Joëlle Bergeron, Jean-Marie Cavada, Laura Ferrara, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Mary Honeyball, Sajjad Karim, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Gilles Lebreton, António Marinho e Pinto, Emil Radev, Julia Reda, Evelyn Regner, Pavel Svoboda, Axel Voss |
||||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Antanas Guoga, Heidi Hautala, Virginie Rozière, Kosma Złotowski |
||||