AANBEVELING over het ontwerp van besluit van de Raad betreffende de sluiting namens de Unie van de Overeenkomst inzake politieke dialoog en samenwerking tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Cuba, anderzijds

22.6.2017 - (12502/2016 – C8-0517/2016 – 2016/0298(NLE)) - ***

Commissie buitenlandse zaken
Rapporteur: Elena Valenciano

ONTWERPWETGEVINGSRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT

over het ontwerp van besluit van de Raad betreffende de sluiting namens de Unie van de Overeenkomst inzake politieke dialoog en samenwerking tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Cuba, anderzijds

(12502/2016 – C8-0517/2016 – 2016/0298(NLE))

(Goedkeuring)

Het Europees Parlement,

–  gezien het ontwerp van besluit van de Raad (12502/2016),

–  gezien de ontwerpovereenkomst inzake politieke dialoog en samenwerking tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Cuba, anderzijds (12504/2016),

–  gezien het verzoek om goedkeuring dat de Raad heeft ingediend krachtens de artikelen 207 en 209 en artikel 218, lid 6, tweede alinea, onder a), en artikel 218, lid 8, tweede alinea, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (C8-0517/2016),

–  gezien zijn niet-wetgevingsresolutie van ...[1] over het ontwerp van besluit,

–  gezien artikel 99, lid 1, eerste en derde alinea, en lid 2, en artikel 108, lid 7, van zijn Reglement,

–  gezien de aanbeveling van de Commissie buitenlandse zaken en de adviezen van de Commissie ontwikkelingssamenwerking en de Commissie internationale handel (A8-0232/2017),

1.  hecht zijn goedkeuring aan de sluiting van de overeenkomst;

2.  verzoekt zijn Voorzitter het standpunt van het Parlement te doen toekomen aan de Raad en aan de Commissie, alsmede aan de regeringen en parlementen van de lidstaten en Cuba.

• [1]  Aangenomen teksten van die datum, P8_TA(0000)0000.

TOELICHTING

Achtergrond

Voor de betrekkingen tussen de Europese Unie en de Republiek Cuba gold het unilaterale Gemeenschappelijk EU-Standpunt 96/697/GBVB van 2 december 1996. In artikel 4 van het Gemeenschappelijk Standpunt was voorzien in mogelijke onderhandelingen over een samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en Cuba.

De Raad nam in februari 2014 onderhandelingsrichtsnoeren aan waardoor de Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid van start konden gaan met de onderhandelingen voor een Overeenkomst inzake politieke dialoog en samenwerking (PDCA) tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Cuba, anderzijds. De onderhandelingen begonnen in april 2014 en werden beëindigd op 11 maart 2016.

Gemeenschappelijk Standpunt 96/697/GBVB werd ingetrokken door Besluit (GBVB) 2016/2233 van de Raad.

In de overeenkomst zijn algemene beginselen en doelstellingen voor de betrekkingen tussen de EU en Cuba gedefinieerd en wordt een institutionele structuur voor het beheer van de overeenkomst gecreëerd. De overeenkomst omvat in essentie drie grote hoofdstukken, over politieke dialoog, samenwerking en sectoraal beleid, en handel en handelssamenwerking.

Het hoofdstuk over politieke dialoog bepaalt dat de partijen in dialoog zullen gaan over thema's als mensenrechten, handvuurwapens en ontwapening, migratie, drugs, duurzame ontwikkeling en de strijd tegen terrorisme.

Het hoofdstuk over samenwerking en sectoraal beleid omvat onder meer onderwerpen als de mensenrechten, governance, justitie, het maatschappelijk middenveld, sociale en economische ontwikkeling, milieu en regionale samenwerking, met telkens een gedetailleerde lijst van samenwerkingsgebieden.

Het hoofdstuk over handel en handelssamenwerking behelst de algemene beginselen van internationale handel en betreft samenwerking inzake douane, het faciliteren van handel, technische normen en standaarden, duurzame handel en investeringen. Een hoofdstuk over handelspreferentie is niet in de overeenkomst opgenomen.

In de overeenkomst wordt een institutioneel kader opgezet, bestaande uit een gezamenlijke Raad en een gezamenlijk Comité; er is ook een bepaling over het nakomen van verplichtingen opgenomen.

**

Motivering van de rapporteur

Deze Overeenkomst inzake politieke dialoog en samenwerking die de EU met Cuba heeft afgesloten in december 2016, is een hoogst gesofisticeerd, noodzakelijk en passend instrument, dat een kader zal vormen voor de reeds bestaande betrekkingen tussen de EU en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Cuba, anderzijds.

Deze betrekkingen overschrijden in vorm, duur en volume ruim de grenzen van het door de EU in 1996 aangenomen Gemeenschappelijk Standpunt, evenals de barrières vanwege de extraterritoriale wetgeving waarmee de VS jarenlang gepoogd hebben de economische onafhankelijkheid van Cuba te verhinderen. Over de noodzaak om deze beperkingen op te heffen bestaat wereldwijd consensus, vooral onder de Latijns-Amerikaanse en Caribische staten waarmee de EU hechte betrekkingen onderhoudt. Recent hebben ook de VS beslist om mee te gaan in de tendens om de betrekkingen met Cuba te normaliseren.

In deze periode hebben ongeveer 20 EU-lidstaten bilaterale akkoorden met Cuba gesloten. Ondanks de beperkingen die de Unie zelf heeft vastgesteld, is de EU de grootste afnemer en de belangrijkste leverancier van Cuba.

De overeenkomst is voor beide partijen een moedig akkoord. Als internationaal juridisch instrument vormt de overeenkomst een modelakkoord van een nieuwe generatie, waarin duidelijk en in detail alle afspraken op het vlak van politieke dialoog en mensenrechten zijn vastgelegd. De waarden die de EU wereldwijd wil bevorderen, worden in deze overeenkomst beter weerspiegeld dan in de andere instrumenten die voor onze betrekkingen gelden.

De resultaten die de dialoog over de mensenrechten al sinds het begin van de onderhandelingen oplevert, wijzen op het nut van deze overeenkomst en zijn een grond voor optimisme.

In de Europese Unie moeten we deze overeenkomst zien als de uitdrukking van een preferentie van Cuba voor de Europese Unie als partner. Cuba is vanwege zijn geografische ligging en geopolitieke situatie een land van grote strategische waarde. Deze overeenkomst is een sterk signaal van politieke aanwezigheid aan de andere, concurrerende wereldspelers in het Caribisch gebied en in heel Latijns-Amerika.

Met deze overeenkomst belooft de EU Cuba te begeleiden in zijn evolutie, met respect voor zijn autonomie, soevereiniteit en onafhankelijkheid, en toont Cuba dat het de EU als referentie wil houden, met volledig wederzijds respect.

Dankzij de overeenkomst kunnen de samenwerking en de deelname van Cuba aan specifieke EU-programma's verder ontwikkeld worden.

Op het gebied van handel en van economische betrekkingen in het algemeen mikt de overeenkomst op een sterker kader om de betrekkingen met het volume dat zij reeds hebben te bestendigen.

Dit is de eerste bilaterale overeenkomst tussen de EU en Cuba. Het Parlement moet consequent zijn en de overeenkomst goedkeuren, zodat deze betrekkingen de gewenste resultaten kunnen opleveren volgens de vastgestelde regels. Het Parlement moet in zijn steun kritisch en waakzaam zijn, zoals altijd, en moet eenzelfde niveau van veeleisendheid en respect toepassen als het niveau dat wordt gehanteerd binnen onze Unie en ten opzichte van andere partners die beloven de waarden en doelstellingen van de EU te delen.

**

De rapporteur stelt voor dat de Commissie buitenlandse zaken aanraadt om deze overeenkomst goed te keuren.

ADVIES van de Commissie ontwikkelingssamenwerking (31.5.2017)

aan de Commissie buitenlandse zaken

inzake het ontwerp van besluit van de Raad betreffende de sluiting namens de Europese Unie van de Overeenkomst inzake politieke dialoog en samenwerking tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Cuba, anderzijds
(12502/2016 – C8-0517/2016 – 2016/0298(NLE))

Rapporteur voor advies: Frank Engel

BEKNOPTE MOTIVERING

De onderhandelingen over een Overeenkomst inzake politieke dialoog en samenwerking tussen de EU en Cuba werden afgerond op 11 maart 2016. Deze tekst vormt het meest gestructureerde compromis tussen de EU en Cuba tot nu toe en bestaat uit drie grote hoofdstukken: politieke dialoog, samenwerking en sectoraal beleid, en handel en handelssamenwerking.

De EU is de belangrijkste uitvoerpartner van Cuba en de grootste buitenlandse investeerder, en is goed voor een derde van de buitenlandse bezoekers. Sinds 2000 is Cuba lid van de ACS‑groep, ondanks dat het land geen partij is bij de Overeenkomst van Cotonou.

De samenwerking tussen de EU en Cuba valt onder het financieringsinstrument voor ontwikkelingssamenwerking (DCI). In het kader van het meerjarig indicatief programma voor Cuba 2014-2020 wordt 50 miljoen EUR toegewezen voor samenwerking met Cuba in drie prioritaire sectoren:

– duurzame landbouw en voedselzekerheid: 42 %

Op dit moment is de voedselvoorziening op het eiland niet toereikend om te voorzien in de behoeften van de bevolking, laat staan in die van de toenemende instroom van toeristen. Aangezien toerisme de belangrijkste ontwikkelingsfactor is, is een toename van de voedselproductie op het eiland van fundamenteel belang.

– steun voor een beter gebruik van belangrijke natuurlijke hulpbronnen voor duurzame ontwikkeling: 36 %

Deze sector heeft betrekking op investeringen in de opwekking van hernieuwbare energie en vormt een prioritaire ontwikkelingspijler in de strategische plannen van zowel de EU als Cuba.

– steun voor economische en sociale modernisering: 20 %

De geselecteerde sectoren beantwoorden aan de nationale prioriteiten zoals vastgesteld in de richtsnoeren voor economisch en sociaal beleid van Cuba, een tussentijdse strategie die in 2011 werd goedgekeurd om hervormingen in het land te bevorderen.

Hoewel Cuba een hoger middeninkomensland is, blijft het land op grond van een "uitzonderingsclausule" in het DCI tot 2020 in aanmerking komen voor bilaterale ontwikkelingssamenwerking.

De voorgestelde overeenkomst biedt nieuwe mogelijkheden om het economische en sociale moderniseringsproces in Cuba te ondersteunen, duurzame ontwikkeling, democratie en mensenrechten te bevorderen en gemeenschappelijke oplossingen voor mondiale problemen na te streven. Daarom stelt de rapporteur voor dat het Parlement instemt met de ratificatie van de Overeenkomst.

******

De Commissie ontwikkelingssamenwerking verzoekt de ten principale bevoegde Commissie buitenlandse zaken het Parlement aan te bevelen zijn goedkeuring te hechten aan het ontwerp van besluit van de Raad betreffende de sluiting namens de Europese Unie van de Overeenkomst inzake politieke dialoog en samenwerking tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Cuba, anderzijds.

PROCEDURE VAN DE MEDEADVISERENDE COMMISSIE

Titel	Besluit van de Raad inzake de sluiting, namens de Europese Unie, van een overeenkomst betreffende politieke dialoog en samenwerking tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Cuba, anderzijds
Document- en procedurenummers	12502/2016 – C8-0517/2016 – JOIN(2016)0043 – 2016/0298(NLE)
Commissie ten principale	AFET
Advies uitgebracht door        Datum bekendmaking	DEVE 15.12.2016
Rapporteur voor advies        Datum benoeming	Frank Engel 6.3.2017
Behandeling in de commissie	25.4.2017
Datum goedkeuring	30.5.2017
Uitslag eindstemming	+: –: 0:	21 0 0
Bij de eindstemming aanwezige leden	Beatriz Becerra Basterrechea, Ignazio Corrao, Doru-Claudian Frunzulică, Enrique Guerrero Salom, Maria Heubuch, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Stelios Kouloglou, Arne Lietz, Linda McAvan, Vincent Peillon, Lola Sánchez Caldentey, Elly Schlein, Eleni Theocharous, Paavo Väyrynen, Bogdan Brunon Wenta, Anna Záborská
Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervangers	Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Frank Engel, Ádám Kósa, Cécile Kashetu Kyenge, Judith Sargentini

HOOFDELIJKE EINDSTEMMINGIN DE MEDEADVISERENDE COMMISSIE

21	+
ALDE	Beatriz Becerra Basterrechea, Paavo Väyrynen
ECR	Eleni Theocharous
EFDD	Ignazio Corrao
GUE/NGL	Stelios Kouloglou, Lola Sánchez Caldentey
PPE	Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Frank Engel, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Ádám Kósa, Bogdan Brunon Wenta, Anna Záborská
S&D	Doru-Claudian Frunzulică, Enrique Guerrero Salom, Cécile Kashetu Kyenge, Arne Lietz, Linda McAvan, Vincent Peillon, Elly Schlein
Verts/ALE	Maria Heubuch, Judith Sargentini

0	-

0	0

Verklaring van de gebruikte tekens:

+  :  voor

-  :  tegen

0  :  onthouding

ADVIES van de Commissie internationale handel (31.5.2017)

aan de Commissie buitenlandse zaken

inzake het ontwerp van besluit van de Raad betreffende de sluiting namens de Unie van de Overeenkomst inzake politieke dialoog en samenwerking tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Cuba, anderzijds
(12502/2016 – C8-0517/2016 – 2016/0298(NLE))

Rapporteur voor advies: Reimer Böge

******

De Commissie internationale handel verzoekt de ten principale bevoegde Commissie buitenlandse zaken het Parlement aan te bevelen zijn goedkeuring te hechten aan het ontwerp van besluit van de Raad betreffende de sluiting namens de Unie van de Overeenkomst inzake politieke dialoog en samenwerking tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Cuba, anderzijds.

PROCEDURE VAN DE MEDEADVISERENDE COMMISSIE

Titel	Besluit van de Raad inzake de sluiting, namens de Europese Unie, van een overeenkomst betreffende politieke dialoog en samenwerking tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Cuba, anderzijds
Document- en procedurenummers	12502/2016 – C8-0517/2016 – JOIN(2016)0043 – 2016/0298(NLE)
Commissie ten principale	AFET
Advies uitgebracht door        Datum bekendmaking	INTA 15.12.2016
Rapporteur voor advies        Datum benoeming	Reimer Böge 9.11.2016
Behandeling in de commissie	23.1.2017	3.5.2017
Datum goedkeuring	30.5.2017
Uitslag eindstemming	+: –: 0:	32 0 2
Bij de eindstemming aanwezige leden	Tiziana Beghin, David Campbell Bannerman, Daniel Caspary, Santiago Fisas Ayxelà, Christofer Fjellner, Karoline Graswander-Hainz, Heidi Hautala, Yannick Jadot, Bernd Lange, David Martin, Emmanuel Maurel, Anne-Marie Mineur, Sorin Moisă, Franz Obermayr, Artis Pabriks, Franck Proust, Viviane Reding, Inmaculada Rodríguez-Piñero Fernández, Marietje Schaake, Helmut Scholz, Joachim Schuster, Joachim Starbatty, Adam Szejnfeld, Hannu Takkula
Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervangers	Reimer Böge, Dita Charanzová, Edouard Ferrand, Agnes Jongerius, Sajjad Karim, Seán Kelly, Fernando Ruas, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Ramon Tremosa i Balcells, Jarosław Wałęsa

HOOFDELIJKE EINDSTEMMING IN DE COMMISSIE VOOR ADVIES

32	+
ALDE	Dita Charanzová, Hannu Takkula, Marietje Schaake, Ramon Tremosa i Balcells
ECR	David Campbell Bannerman, Joachim Starbatty, Sajjad Karim
EFDD	Tiziana Beghin
GUE/NGL	Anne-Marie Mineur, Helmut Scholz
PPE	Adam Szejnfeld, Artis Pabriks, Christofer Fjellner, Daniel Caspary, Fernando Ruas, Franck Proust, Jarosław Wałęsa, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Reimer Böge, Santiago Fisas Ayxelà, Seán Kelly, Viviane Reding
S&D	Agnes Jongerius, Bernd Lange, David Martin, Emmanuel Maurel, Inmaculada Rodríguez-Piñero Fernández, Joachim Schuster, Karoline Graswander-Hainz, Sorin Moisă
VERTS/ALE	Heidi Hautala, Yannick Jadot

0	-

2	0
GUE/NGL	Edouard Ferrand, Franz Obermayr

Verklaring van de gebruikte tekens:

+  :  voor

-  :  tegen

0  :  onthouding

PROCEDURE VAN DE TEN PRINCIPALE BEVOEGDE COMMISSIE

Titel	Besluit van de Raad betreffende de sluiting namens de Unie van de Overeenkomst inzake politieke dialoog en samenwerking tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Cuba, anderzijds
Document- en procedurenummers	12502/2016 – C8-0517/2016 – JOIN(2016)0043 – 2016/0298(NLE)
Datum raadpleging / verzoek om goedkeuring	12.12.2016
Commissie ten principale        Datum bekendmaking	AFET 15.12.2016
Medeadviserende commissies        Datum bekendmaking	DEVE 15.12.2016	INTA 15.12.2016
Rapporteurs        Datum benoeming	Elena Valenciano 1.2.2017
Behandeling in de commissie	29.5.2017
Datum goedkeuring	20.6.2017
Uitslag eindstemming	+: –: 0:	57 9 2
Bij de eindstemming aanwezige leden	Lars Adaktusson, Michèle Alliot-Marie, Nikos Androulakis, Francisco Assis, Petras Auštrevičius, Bas Belder, Mario Borghezio, Victor Boştinaru, Elmar Brok, James Carver, Lorenzo Cesa, Arnaud Danjean, Georgios Epitideios, Knut Fleckenstein, Anna Elżbieta Fotyga, Eugen Freund, Iveta Grigule, Sandra Kalniete, Tunne Kelam, Janusz Korwin-Mikke, Andrey Kovatchev, Ilhan Kyuchyuk, Ryszard Antoni Legutko, Barbara Lochbihler, Sabine Lösing, Andrejs Mamikins, Ramona Nicole Mănescu, Alex Mayer, Tamás Meszerics, Francisco José Millán Mon, Clare Moody, Javier Nart, Demetris Papadakis, Ioan Mircea Paşcu, Tonino Picula, Kati Piri, Julia Pitera, Cristian Dan Preda, Jozo Radoš, Sofia Sakorafa, Jordi Solé, Jaromír Štětina, Dubravka Šuica, Charles Tannock, Miguel Urbán Crespo, Ivo Vajgl, Elena Valenciano, Geoffrey Van Orden, Anders Primdahl Vistisen
Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervangers	Laima Liucija Andrikienė, Reinhard Bütikofer, Luis de Grandes Pascual, Neena Gill, María Teresa Giménez Barbat, Ana Gomes, Andrzej Grzyb, Takis Hadjigeorgiou, Marek Jurek, Patricia Lalonde, Javi López, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Igor Šoltes, Renate Sommer, Ernest Urtasun, Marie-Christine Vergiat
Bij de eindstemming aanwezige plaatsvervangers (art. 200, lid 2)	Pál Csáky, Dietmar Köster, Costas Mavrides
Datum indiening	22.6.2017

HOOFDELIJKE EINDSTEMMINGIN DE TEN PRINCIPALE BEVOEGDE COMMISSIE

57	+
ALDE	Petras Auštrevičius, María Teresa Giménez Barbat, Iveta Grigule, Ilhan Kyuchyuk, Patricia Lalonde, Javier Nart, Jozo Radoš, Ivo Vajgl
ECR	Bas Belder, Anna Elżbieta Fotyga, Ryszard Antoni Legutko, Charles Tannock, Geoffrey Van Orden, Anders Primdahl Vistisen
GUE/NGL	Takis Hadjigeorgiou, Sabine Lösing, Sofia Sakorafa, Miguel Urbán Crespo, Marie-Christine Vergiat
PPE	Michèle Alliot-Marie, Laima Liucija Andrikienė, Elmar Brok, Lorenzo Cesa, Arnaud Danjean, Andrzej Grzyb, Sandra Kalniete, Francisco José Millán Mon, Julia Pitera, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Renate Sommer, Luis de Grandes Pascual, Jaromír Štětina, Dubravka Šuica
S&D	Nikos Androulakis, Francisco Assis, Victor Boştinaru, Knut Fleckenstein, Eugen Freund, Neena Gill, Ana Gomes, Dietmar Köster, Javi López, Andrejs Mamikins, Costas Mavrides, Alex Mayer, Clare Moody, Demetris Papadakis, Ioan Mircea Paşcu, Tonino Picula, Kati Piri, Elena Valenciano
Verts/ALE	Reinhard Bütikofer, Barbara Lochbihler, Tamás Meszerics, Jordi Solé, Ernest Urtasun, Igor Šoltes

9	-
ECR	Marek Jurek
EFDD	James Carver
ENF	Mario Borghezio
NI	Georgios Epitideios, Janusz Korwin-Mikke
PPE	Lars Adaktusson, Pál Csáky, Tunne Kelam, Cristian Dan Preda

2	0
PPE	Andrey Kovatchev, Ramona Nicole Mănescu

Verklaring van de gebruikte tekens:

+  :  voor

-  :  tegen

0  :  onthouding