SPRAWOZDANIE w sprawie wdrażania europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności

30.10.2017 - (2017/2127(INI))

Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych
Sprawozdawczyni: Helga Stevens

Poprawki

• 001-001 (PDF - 332 KB)
• 001-001 (DOC - 48 KB)
• 002-004 (PDF - 355 KB)
• 002-004 (DOC - 328 KB)
• 005-005 (PDF - 534 KB)
• 005-005 (DOC - 52 KB)

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie wdrażania europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności

(2017/2127(INI))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 2, 9, 10, 19, 168 i art. 216 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz art. 2 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając art. 3, 15, 21, 23, 25 i 26 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych i jej wejście w życie w UE w dniu 21 stycznia 2011 r. zgodnie z decyzją Rady 2010/48/WE z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych[1],

–  uwzględniając kodeks postępowania pomiędzy Radą, państwami członkowskimi i Komisją zawierający wewnętrzne ustalenia dotyczące wdrażania przez Unię Europejską i reprezentowania Unii w odniesieniu do Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych,

–  uwzględniając przyjęte przez Komitet do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ uwagi podsumowujące z dnia 2 października 2015 r. dotyczące wstępnego sprawozdania Unii Europejskiej[2],

–  uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Seria Traktatów Rady Europy (ETS) nr 5 z 1950 r.) oraz protokoły do niej,

–  uwzględniając Europejską kartę społeczną (ETS nr 35 z 1961 r., zmien. w 1996 r., ETS nr 163),

–  uwzględniając zalecenie Komitetu Ministrów Rady Europy Rec(2002)5 dla państw członkowskich w sprawie ochrony kobiet przed przemocą oraz zalecenie CM/Rec(2007)17 w sprawie standardów i mechanizmów dotyczących równouprawnienia kobiet i mężczyzn,

–  uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet z dnia 18 grudnia 1979 r. oraz protokół fakultatywny do niej z dnia 6 października 1999 r.,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka, Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych oraz Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającą dyrektywę 2004/18/WE[3],

–  uwzględniając dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy[4],

–  uwzględniając wniosek Komisji z dnia 2 grudnia 2015 r. dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w odniesieniu do wymogów dostępności produktów i usług (COM(2015)0615),

–  uwzględniając wspólne oświadczenie Rady i zebranych w Radzie przedstawicieli rządów państw członkowskich, Parlamentu Europejskiego i Komisji dotyczące nowego konsensusu europejskiego w sprawie rozwoju „Nasz świat, nasza godność, nasza przyszłość” oraz zobowiązanie do uwzględniania szczególnych potrzeb osób niepełnosprawnych w ramach współpracy na rzecz rozwoju,

–  uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 2 lutego 2017 r. pt. „Sprawozdanie z postępów w realizacji europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności (2010–2020)” (SWD(2017)0029),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 15 listopada 2010 r. pt. „Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010–2020: Odnowione zobowiązanie do budowania Europy bez barier” (COM(2010)0636),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2016 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw podstawowych w Unii Europejskiej w 2015 r.[5],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 września 2016 w sprawie stosowania dyrektywy Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy („dyrektywa w sprawie równego traktowania w obszarze zatrudnienia i pracy”)[6],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2016 r. w sprawie wdrażania Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem uwag podsumowujących Komitetu do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ[7],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie listy pytań wstępnych przyjętej przez Komitet do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ w odniesieniu do wstępnego sprawozdania Unii Europejskiej[8],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2011 r. w sprawie mobilności i integracji osób niepełnosprawnych oraz europejskiej strategii na rzecz osób niepełnosprawnych 2010–2020[9],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie aktywnej integracji osób wykluczonych z rynku pracy[10],

–  uwzględniając briefing Biura Analiz Parlamentu Europejskiego pt. „The European Disability Strategy 2010–2020” [Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010–2020];

–  uwzględniając badanie Dyrekcji Generalnej Parlamentu Europejskiego ds. Polityki Wewnętrznej Unii Europejskiej pt. „Discrimination Generated by the Intersection of Gender and Disability” [Dyskryminacja powstająca na styku płci i niepełnosprawności],

–  uwzględniając agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030,

–  uwzględniając sprawozdanie roczne Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich za 2016 r.,

–  uwzględniając sprawozdania Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej z 2016 r. i 2017 r. w sprawie praw podstawowych,

–  uwzględniając sprawozdania tematyczne Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając statystyki Eurostatu za 2014 r. dotyczące niepełnosprawności w odniesieniu do dostępu do rynku pracy, dostępu do edukacji i szkoleń oraz ubóstwa i nierówności dochodowych,

–  uwzględniając konkluzje Rady pt. „Zrównoważona przyszłość Europy – odpowiedź UE na agendę 2030” opublikowane w dniu 20 czerwca 2017 r.,

–  uwzględniając dobrowolne europejskie ramy odniesienia na rzecz zapewniania jakości usług społecznych (SPC/2010/10/8),

–  uwzględniając Nową agendę miejską (A/RES/71/256),

–  uwzględniając ramy z Sendai dotyczące ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych,

–  uwzględniając konkluzje Rady dotyczące planu działania w sprawie równości płci na lata 2016–2020,

–  uwzględniając Plan działania dotyczący praw człowieka i demokracji (2015–2019),

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz opinie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisji Kultury i Edukacji, stanowisko w formie poprawek Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz opinię Komisji Petycji (A8-0339/2017),

A.  mając na uwadze, że jako pełnoprawni obywatele[11] wszystkie osoby niepełnosprawne mają równe prawa we wszystkich dziedzinach życia i przysługuje im niezbywalne prawo do godności, równego traktowania, samodzielnego życia, niezależności oraz pełnego uczestnictwa w życiu społecznym;

B.  mając na uwadze, że według szacunków w Unii Europejskiej żyje 80 mln osób niepełnosprawnych, a 46 mln z nich to kobiety;

C.  mając na uwadze, że TFUE wymaga, aby przy określaniu i realizacji polityki i działań Unia zwalczała dyskryminację ze względu na niepełnosprawność (art. 10), oraz daje jej prawo do przyjmowania prawodawstwa mającego na celu zwalczanie takiej dyskryminacji (art. 19);

D.  mając na uwadze, że art. 21 i 26 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej wyraźnie zakazują dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność i zapewniają osobom niepełnosprawnym równe prawo do udziału w życiu społeczności;

E.  mając na uwadze, że Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych jest pierwszym ratyfikowanym przez UE traktatem międzynarodowym dotyczącym praw człowieka, który został również podpisany przez wszystkie 28 państw członkowskich UE i ratyfikowany przez 27 z nich; mając na uwadze, że UE jest największym na świecie darczyńcą w zakresie pomocy rozwojowej i jednym z najbardziej wpływowych zainteresowanych podmiotów na szczeblu międzynarodowym;

F.  mając na uwadze, że UE dąży do realizowania agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i osiągania celów zrównoważonego rozwoju zarówno we własnym zakresie, jak i w dziedzinie współpracy na rzecz rozwoju z krajami partnerskimi;

G.  mając na uwadze, że w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych stwierdza się, iż pojęcie „osoby niepełnosprawne” obejmuje osoby, które mają długotrwale naruszoną sprawność fizyczną, umysłową, intelektualną lub w zakresie zmysłów, co może, w oddziaływaniu z różnymi barierami, utrudniać im pełny i skuteczny udział w życiu społecznym na zasadzie równości z innymi osobami; w szczególności zwraca uwagę na art. 9 tej konwencji;

H.  mając na uwadze, że w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej podkreśla się, że Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych jest wiążąca dla UE i dla jej państw członkowskich w zakresie wdrażania prawa UE, ponieważ stanowi jeden z instrumentów prawa wtórnego[12]; mając na uwadze, że należy egzekwować obowiązujące prawo Unii i stosować instrumenty polityki, by w jak największym zakresie wdrożyć ww. konwencję;

I.  mając na uwadze, że osoby niepełnosprawne stanowią zróżnicowaną grupę oraz że kobiety, dzieci, osoby starsze oraz osoby wymagające wsparcia w szerszym zakresie i osoby o czasowej lub niewidocznej niepełnosprawności borykają się z dodatkowymi barierami i dyskryminacją z wielu przyczyn jednocześnie;

J.  mając na uwadze, że osoby niepełnosprawne ponoszą dodatkowe koszty, ich dochody są niższe, a wskaźnik bezrobocia w tej grupie jest wyższy; mając na uwadze, że świadczenia związane z niepełnosprawnością należy postrzegać jako wsparcie udzielane przez państwo w celu pomagania ludziom w usuwaniu przeszkód, aby mogli w pełni uczestniczyć w życiu społecznym, w tym poprzez zatrudnienie;

K.  mając na uwadze, że dzieci niepełnosprawne mają prawo żyć w swoich rodzinach lub w środowisku rodzinnym zgodnie z zasadą dobra dziecka; mając na uwadze, że członkowie rodziny często muszą ograniczyć lub przerwać pracę zawodową, by opiekować się niepełnosprawnymi członkami rodziny;

L.  mając na uwadze, że zasady określone w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych dotyczą nie tylko dyskryminacji, lecz wskazują też drogę ku pełnemu korzystaniu z praw człowieka przez wszystkie osoby niepełnosprawne i ich rodziny w społeczeństwie integracyjnym;

M.  mając na uwadze, że nadal wprowadza się nowe i zmienione prawodawstwo, które w żaden sposób nie odnosi się do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych ani do dostępności; mając na uwadze, że dostępność jest warunkiem wstępnym uczestnictwa; mając na uwadze, że UE jako strona Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych ma obowiązek zapewnić ścisłe zaangażowanie oraz aktywny udział osób niepełnosprawnych i ich organizacji przedstawicielskich w przygotowywaniu i we wdrażaniu prawodawstwa oraz polityki. przy jednoczesnym poszanowaniu różnych koncepcji niepełnosprawności;

N.  mając na uwadze, że stereotypy, błędne wyobrażenia i uprzedzenia należą do podstawowych przyczyn dyskryminacji, w tym dyskryminacji z wielu przyczyn jednocześnie, stygmatyzacji i nierówności;

O.  mając na uwadze, że osobom niepełnosprawnym często brakuje wsparcia, ochrony, komunikacji i informacji dotyczących usług opieki zdrowotnej i praw, ochrony przed przemocą i opieki nad dziećmi, a ponadto mają ograniczony dostęp do takich usług i informacji lub nie mają go wcale; mając na uwadze, że należy odpowiednio szkolić pracowników służby zdrowia w zakresie szczególnych potrzeb osób niepełnosprawnych;

P.  mając na uwadze, że wśród czterech milionów osób, które każdego roku doświadczają bezdomności, jest wiele osób niepełnosprawnych, którym przeważnie nie poświęca się uwagi jako jednej z grup docelowych Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych i europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności;

Q.  mając na uwadze, że pomimo licznych konwencji międzynarodowych, przepisów i strategii unijnych i krajowych osoby niepełnosprawne wciąż nie uczestniczą w pełni w życiu społecznym ani nie korzystają z wszystkich przysługujących im praw; mając na uwadze, że udział osób niepełnosprawnych można zapewnić tylko dzięki ich włączaniu w życiu polityczne i publiczne, w którym są często niedostatecznie reprezentowane, zgodnie z art. 29 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych;

R.  mając na uwadze, że w sprawozdaniu Komisji z postępów wskazano na oczywiste opóźnienie w wypełnianiu zobowiązań wynikających z Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych zarówno na szczeblu UE, jak i państw członkowskich; mając na uwadze, że w ramach strategii nadal występują wyzwania i luki, a ponadto potrzebna jest perspektywa długoterminowa, aby dostosować politykę, przepisy i programy UE do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych;

S.  mając na uwadze, że jak podkreślono w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, model niezależnego życia zapewnia najwyższy możliwy stopień dostępności; mając na uwadze, że dostęp do innych usług, takich jak dostępny transport, działalność kulturalna i rekreacyjna, również stanowi jeden z elementów dobrej jakości życia i może przyczyniać się do integracji osób niepełnosprawnych;

T.  mając na uwadze, że niezbędne jest istnienie integracyjnego i aktywnego dostępu, ponieważ jest to jednym z głównych sposobów wspierania niezależności osób niepełnosprawnych; mając na uwadze, że dostęp do rynku pracy wynosi obecnie 58,5 % w porównaniu z 80,5 % wśród osób pełnosprawnych, przy czym niektóre grupy doświadczają dodatkowej dyskryminacji ze względu na rodzaj niepełnosprawności, a ponadto mając na uwadze, że gospodarka społeczna stwarza wiele możliwości zatrudnienia dla osób niepełnosprawnych;

U.  mając na uwadze, że dokładniejsze wytyczne na szczeblu europejskim oraz odpowiednie zasoby i szkolenia w zakresie kwestii związanych z niepełnosprawnością mogłyby zwiększyć skuteczność i niezależność organów ds. równości na szczeblu krajowym;

V.  mając na uwadze, że jednym z czterech priorytetów określonych przez Komisję w następstwie deklaracji paryskiej w sprawie promowania – poprzez edukację – postaw obywatelskich oraz wspólnych wartości, którymi są wolność, tolerancja i niedyskryminacja, jest „wspieranie kształcenia dzieci i młodzieży ze środowisk w niekorzystnej sytuacji dzięki dopilnowaniu, aby nasze systemy kształcenia i szkolenia zaspokajały ich potrzeby”;

W.  mając na uwadze, że ogólne koszty wynikające z niedopuszczania osób niepełnosprawnych na rynek pracy są wyższe niż koszty ich zatrudniania; mając na uwadze, że dzieje się tak zwłaszcza w przypadku osób wymagających wsparcia pod wieloma względami, gdy zachodzi prawdopodobieństwo, że obowiązek opieki będzie spoczywał na członkach rodziny;

X.  mając na uwadze, że liczba zatrudnionych osób niepełnosprawnych może być mniejsza, niż wskazują dane, zważywszy, że wiele z tych osób jest zaliczanych do kategorii „osób niezatrudnialnych”, pracuje w sektorze chronionym lub w środowiskach objętych szczególną ochroną i nie ma statusu pracownika, a zatem nie figuruje w oficjalnych danych i statystykach;

Y.  mając na uwadze, że należy wspierać i motywować pracodawców, aby zapewnić wzmocnienie pozycji osób niepełnosprawnych w całym procesie przechodzenia od edukacji do zatrudnienia; mając na uwadze, że w dążeniu do osiągnięcia tego celu podnoszenie świadomości pracodawców jest jednym ze sposobów walki z dyskryminacją związaną z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych;

Z.  mając na uwadze, że działania podejmowane w miejscu pracy mają kluczowe znaczenie dla promocji zdrowia psychicznego oraz zapobiegania problemom w zakresie zdrowia psychicznego i niepełnosprawności psychospołecznej;

AA.  mając na uwadze, że UE jest największym darczyńcą pomocy rozwojowej i odgrywa wiodącą rolę w programach sprzyjających włączeniu osób niepełnosprawnych;

AB.  mając na uwadze, że dyskryminacja w zakresie zatrudnienia nie jest samoistnym zagadnieniem; mając na uwadze, że dyskryminacja w zakresie edukacji, szkolenia zawodowego, dostępu do mieszkań i dostępu do transportu przekłada się na dyskryminację w zakresie zatrudnienia;

AC.  mając na uwadze, że 75 % osób o znacznym stopniu niepełnosprawności w UE jest pozbawionych możliwości pełnego udziału w rynku pracy; mając na uwadze, że zarówno niepełne zatrudnienie, jak i bezrobocie może stanowić problem w szczególności dla osób ze spektrum zaburzeń autystycznych lub osób niesłyszących i niedosłyszących, jak również osób niewidomych lub głuchoniewidomych;

AD.  mając na uwadze, że cele zrównoważonego rozwoju i filar praw socjalnych mogą być narzędziami sprzyjającymi wdrożeniu Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych;

AE.  mając na uwadze, że brak zdolności prawnej stanowi znaczącą barierę w korzystaniu z prawa do głosowania, w tym w wyborach europejskich;

AF.  mając na uwadze, że 34 % kobiet dotkniętych problemami zdrowotnymi lub niepełnosprawnością doświadcza w życiu przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony partnera;

AG.  mając na uwadze, że art. 168 ust. 7 TFUE składa na państwa członkowskie odpowiedzialność za określenie krajowej polityki zdrowotnej i świadczenie usług zdrowotnych, co wskazuje na zasadnicze znaczenie konsultacji i współpracy z państwami członkowskimi, aby zapewnić powodzenie europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności;

AH.  mając na uwadze, że art. 25 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych wzmacnia prawo tych osób do osiągnięcia najwyższych standardów opieki zdrowotnej bez jakiejkolwiek dyskryminacji;

AI.  mając na uwadze, że osoby niepełnosprawne w większym stopniu ponoszą skutki niedociągnięć w usługach opieki zdrowotnej, ponieważ są bardziej podatne na zagrażające zdrowiu zachowania i bardziej narażone na ryzyko przedwczesnej śmierci;

Kluczowe obszary działania

Dostępność

1.  podkreśla znaczenie całościowej definicji i stosowania dostępności oraz wartość dostępności jako podstawowego aspektu równości szans i rzeczywistego włączenia społecznego osób niepełnosprawnych oraz ich udziału w życiu społecznym, jak uznano w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych oraz zgodnie z komentarzem ogólnym nr 2 do tej konwencji, biorąc pod uwagę różnorodność potrzeb osób niepełnosprawnych i promując coraz większe znaczenie projektowania dla wszystkich jako jednej z zasad obowiązujących w UE;

2.  przypomina Komisji o ciążącym na niej obowiązku, by uwzględniać aspekty niepełnosprawności oraz rozwijać i wspierać dostępność we wszystkich obszarach polityki w sektorze publicznym i prywatnym, i zaleca ustanowienie jednostek specjalizujących się w dostępności, które będą funkcjonować w ramach struktury Komisji i sprawdzać wypełnianie tego obowiązku;

3.  wzywa Komisję do ustanowienia obowiązkowych wymogów dotyczących dostępności przestrzeni publicznej, a w szczególności środowiska zbudowanego;

4.  wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia i ciągłego monitorowania wszystkich przepisów dotyczących dostępności, w tym dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych, pakietu telekomunikacyjnego i dyrektywy w sprawie dostępności stron internetowych, a także odpowiednich rozporządzeń dotyczących transportu i praw pasażerów; w tym kontekście apeluje do UE o koordynowanie i monitorowanie wdrażania tych przepisów w uzupełnieniu promowania ratyfikacji Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych w wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym;

5.  wyraża nadzieję, że współprawodawcy UE przyjmą niezwłocznie europejski akt w sprawie dostępności; zaleca, by z myślą o pełnym wdrożeniu Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych tekst końcowy wzmacniał dostępność produktów i usług dla osób niepełnosprawnych oraz osób z ograniczeniami funkcjonalnymi; podkreśla, że potrzebne są kompleksowe europejskie przepisy dotyczące dostępności przestrzeni publicznej i środowiska zbudowanego, jak również dostępu do wszystkich rodzajów transportu;

6.  wyraża zaniepokojenie, że monitorowanie niektórych części prawodawstwa, takich jak dyrektywa w sprawie dostępności stron internetowych[13] lub rozporządzenie w sprawie dostępności systemu kolei[14], jest prowadzone w drodze samooceny branży i państw członkowskich, a nie przez niezależny podmiot; w związku z tym zaleca, aby Komisja usprawniła swoją ocenę zgodności, i rozważa opracowanie przepisów dotyczących monitorowania, aby zagwarantować przestrzeganie praw osób niepełnosprawnych, w tym na przykład w trakcie wdrażania rozporządzenia (WE) nr 261/2004[15];

7.  przypomina, że realizacja wszystkich obowiązków związanych z dostępnością wymaga wystarczającego finansowania na szczeblu unijnym, krajowym i lokalnym; wzywa UE do dopilnowania, by wszystkie programy finansowania były dostępne, zgodne z podejściem opartym na projektowaniu uniwersalnym i by obejmowały oddzielny budżet przeznaczony na dostępność; wzywa państwa członkowskie do pobudzania inwestycji publicznych, aby zapewnić osobom niepełnosprawnym dostępność zarówno środowiska fizycznego, jak i cyfrowego;

8.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwiększania dostępności dzięki wspieraniu rozwoju ICT oraz wszelkich inicjatyw, w tym przedsiębiorstw typu start-up prowadzących działalność w dziedzinie bezpieczeństwa osób niepełnosprawnych;

9.  popiera badanie i stosowanie najlepszych praktyk w zakresie niezależnego życia w UE;

10.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia niezbędnych działań w celu zapewnienia, by numer alarmowy 112 był w pełni dostępny dla wszystkich osób niepełnosprawnych niezależnie od rodzaju niepełnosprawności oraz by wszystkie aspekty polityki i programów w obszarze ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych uwzględniały osoby niepełnosprawne i były dla nich dostępne;

11.  wyraża zaniepokojenie, że warunki wstępne dotyczące udzielania zamówień publicznych odnoszące się do zapewnienia dostępności przed podpisaniem umowy w sprawie zamówienia publicznego nie są w wystarczającym stopniu wdrożone na szczeblu krajowym; w związku z tym zaleca utworzenie portalu – na wzór zielonych zamówień publicznych – z wszystkimi wytycznymi dotyczącymi dostępności;

12.  zdecydowanie zaleca zapewnienie pełnej dostępności procedur składania skarg związanych z prawami pasażerów i ich dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz przypisanie krajowym organom wykonawczym większej i równie zdecydowanej odpowiedzialności za egzekwowanie przepisów;

13.  zaznacza w szczególności, że dostępność jest głównym założeniem Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych oraz niezbędnym warunkiem korzystania przez te osoby z innych zapisanych w niej praw; podkreśla, że stała liczba petycji składanych przez obywateli europejskich dotyczy braku dostępności lub istnienia barier architektonicznych; podkreśla, że prawo do dostępności określone w art. 9 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych musi być wdrażane w kompleksowy sposób, by zapewnić osobom niepełnosprawnym dostęp do środowiska fizycznego, transportu, infrastruktury i usług publicznych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do priorytetowego traktowania dostępności oraz jej skuteczniejszego uwzględniania we wszystkich obszarach polityki związanych z niepełnosprawnością;

14.  stwierdza, że strategia jednolitego rynku cyfrowego powinna być wdrażana w sposób zapewniający osobom niepełnosprawnym pełny dostęp do wszystkich jej aspektów;

Uczestnictwo

15.  z zadowoleniem przyjmuje projekt europejskiej karty osoby niepełnosprawnej; wzywa Komisję wraz z państwami członkowskimi do włączenia wszystkich krajów w przyszłą długoterminową inicjatywę z myślą o zapewnieniu identycznego zakresu jak w przypadku europejskiej karty parkingowej oraz włączenia usług dostępu umożliwiających uczestnictwo w życiu kulturalnym i turystyce;

16.  jest zaniepokojony ciągłym stosowaniem medycznego modelu niepełnosprawności, który skupia się na medycznym diagnozowaniu osób niepełnosprawnych zamiast na barierach środowiskowych, które te osoby napotykają; wzywa Komisję do zainicjowania rewizji tego podejścia, w szczególności w obszarze gromadzenia danych; wzywa państwa członkowskie, by przeanalizowały sposoby opracowania wspólnej definicji niepełnosprawności;

17.  z zadowoleniem przyjmuje postępy osiągnięte w związku z traktatem z Marrakeszu; podkreśla, że w opinii z dnia 14 lutego 2017 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał, że zawarcie traktatu z Marrakeszu wchodzi w zakres kompetencji wyłącznej UE, gdyż obowiązki wynikające z tego traktatu należą do dziedziny objętej już w dużej mierze wspólnymi zasadami UE; zaleca UE i państwom członkowskim opracowanie planu działania, by zapewnić jego pełne wdrożenie; apeluje do UE, by nie ratyfikowała opcji dotyczącej obciążenia ekonomicznego;

18.  jest zdania, że europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne muszą – w szczególności w następnym okresie programowania – być zgodne z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych i powinny nadal priorytetowo wspierać deinstytucjonalizację, a ponadto finansować usługi wsparcia umożliwiające osobom niepełnosprawnym wykonywanie prawa do niezależnego życia w społeczeństwie; uważa, że Komisja powinna uważnie śledzić wdrażanie przez państwa członkowskie warunków wstępnych w odniesieniu do przechodzenia od usług instytucjonalnych do usług na szczeblu społeczności lokalnej, które to warunki muszą być konkretne i oceniane pod kątem jakości w stały i przejrzysty sposób; uważa, że wnioski dotyczące projektów finansowanych przez UE, w tym w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych i pożyczek Europejskiego Banku Inwestycyjnego, powinny przestrzegać zasad dostępności zgodnie z podejściem opartym na projektowaniu uniwersalnym; uważa, że aby osiągnąć te cele, nie można opierać się wyłącznie na instrumentach finansowych;

19.  podkreśla konieczność zapewnienia możliwości swobodnego komunikowania się dostosowanego do typu niepełnosprawności, i podkreśla, że ma to kluczowe znaczenie dla aktywności obywatelskiej osób niepełnosprawnych;

20.  wyraża zaniepokojenie w związku z przeszkodami w dostępności, jakie napotykają w całej Europie osoby objęte opieką i żyjące w placówkach opiekuńczych, i apeluje do Komisji o dopilnowanie, by osoby pozbawione zdolności prawnej mogły korzystać z pełni praw zapisanych w traktatach i prawodawstwie Unii Europejskiej; apeluje do państw członkowskich o wspieranie uczestnictwa dzięki przyspieszeniu procesu deinstytucjonalizacji oraz odstępowaniu od zastępczego dokonywania czynności prawnych na rzecz wspierania w czynnościach prawnych;

21.  wzywa Komisję, aby w ramach jej regularnych sprawozdań dotyczących wdrażania dyrektyw Rady 93/109/WE[16] i 94/80/WE[17] uwzględniła ocenę, czy są one interpretowane w sposób zgodny z art. 29 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych;

22.  podkreśla fakt, że niepełnosprawne kobiety i dziewczęta doświadczają podwójnej dyskryminacji ze względu na nakładanie się aspektu płci i niepełnosprawności, a nawet mogą być narażone na dyskryminację z wielu przyczyn jednocześnie ze względu na nakładanie się w wielu przypadkach aspektu płci i niepełnosprawności, orientacji seksualnej, wieku, wyznania lub pochodzenia etnicznego;

23.  przypomina, że niepełnosprawne kobiety często znajdują się w bardziej niekorzystnej sytuacji niż niepełnosprawni mężczyźni oraz częściej są zagrożone ubóstwem i marginalizacją społeczną;

24.  uważa, że Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn powinien zapewnić na szczeblu europejskim i na poziomie państw członkowskich wytyczne dotyczące szczególnej sytuacji niepełnosprawnych kobiet i dziewcząt oraz aktywnie opowiadać się za zagwarantowaniem im równych praw i zwalczaniem dyskryminacji;

25.  przypomina, że zwalczanie ubóstwa i marginalizacji społecznej osób niepełnosprawnych jest ściśle powiązane z kwestią poprawy warunków życia członków rodzin, którzy często pełnią rolę opiekunów, lecz nie otrzymują za tę opiekę wynagrodzenia i nie mają statusu osób zatrudnionych; zachęca zatem państwa członkowskie do przedstawienia krajowych strategii wspierania opiekunów nieformalnych, którymi najczęściej są kobiety spokrewnione z osobami niepełnosprawnymi;

26.  podkreśla, że liczba osób starszych wzrasta oraz że według WHO niepełnosprawność występuje częściej wśród kobiet, które są na nią szczególnie narażone ze względu na dłuższe średnie trwanie życia; podkreśla, że w związku z tym liczba niepełnosprawnych kobiet będzie rosła w sposób proporcjonalny;

27.  podkreśla wartość instrumentów mikrofinansowych w tworzeniu miejsc pracy i stymulowaniu wzrostu gospodarczego; wzywa państwa członkowskie do poprawy dostępu niepełnosprawnych kobiet do takich instrumentów;

28.  podkreśla, że aby zapewnić osobom niepełnosprawnym niezależne życie, należy wspierać badania naukowe i innowacje mające na celu tworzenie produktów pomagających osobom niepełnosprawnym w codziennych czynnościach;

Równość

29.  podkreśla, że równość i niedyskryminacja są kluczowymi punktami strategii w sprawie niepełnosprawności;

30.  wzywa Komisję do uwzględnienia niepełnosprawności w dokumencie pt. „Strategiczne zaangażowanie na rzecz równouprawnienia płci w latach 2016–2019”;

31.  wyraża głębokie ubolewanie z powodu przedłużającego się impasu w Radzie Europejskiej w postępach na drodze do przyjęcia dyrektywy przeciw dyskryminacji oraz wzywa państwa członkowskie do zaangażowania w przyjęcie horyzontalnej dyrektywy antydyskryminacyjnej[18], znalezienia pragmatycznego rozwiązania, które przyczyni się do rozszerzenia ochrony przed dyskryminacją we wszystkich sferach życia osób niepełnosprawnych, łącznie z uznaniem odmowy racjonalnych usprawnień za formę dyskryminacji oraz z dyskryminacją z wielu przyczyn jednocześnie i dyskryminacją krzyżową;

32.  wyraża zaniepokojenie w związku z istniejącymi danymi dotyczącymi dyskryminacji i nadużyć wobec osób niepełnosprawnych; jest nadal zaniepokojony niedostatecznym zgłaszaniem przypadków naruszeń ze względu na brak dostępności mechanizmów składania skarg i zgłaszania oraz brak zaufania i świadomości praw; uważa, że należy gromadzić dane segregowane według kryterium płci, i zaleca w związku z tym opracowanie nowej metody gromadzenia danych, szczególnie w odniesieniu do przypadków odmowy przyjęcia na pokład oraz odmowy lub niedostępności pomocy;

33.  wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, by wszystkie krajowe organy ds. równości posiadały uprawnienia w obszarze niepełnosprawności, odpowiednie zasoby i niezależność, aby zapewniać niezbędną pomoc ofiarom dyskryminacji, oraz do zagwarantowania, by w każdym przypadku rozszerzeniu ich mandatu towarzyszyło zwiększenie zasobów kadrowych;

34.  apeluje do UE i państw członkowskich o finansowanie szkoleń i tworzenie wzorców dobrych praktyk na temat zasady niedyskryminacji, w tym dyskryminacji z wielu przyczyn jednocześnie, dyskryminacji krzyżowej i racjonalnych usprawnień, adresowanych do osób niepełnosprawnych, ich organizacji, związków zawodowych, federacji pracodawców i urzędników służby cywilnej oraz oferowanych przez takie osoby i instytucje;

35.  apeluje do UE o opracowanie programów badawczych dotyczących zasad równości przy sporządzaniu ram w dziedzinie badań i rozwoju na okres po zakończeniu programu „Horyzont 2020”;

Zatrudnienie

36.  podkreśla, że dostęp do rynku pracy jest kompleksowym zagadnieniem wymagającym wdrożenia środków wsparcia, które przyniosą korzyści zarówno jednostkom, jak i pracodawcom, zagwarantują włączenie społeczne i powinny obejmować dostępne procedury rekrutacji, dostępny transport z i do miejsca pracy, rozwój kariery, szkolenie ustawiczne, a także racjonalne usprawnienia i dostępne miejsca pracy; wzywa Komisję do aktualizacji „Kompendium dobrych praktyk. Zatrudnienie wspomagane dla osób niepełnosprawnych w UE i na obszarze EFTA–EOG”;

37.  zachęca do przyjęcia środków dyskryminacji pozytywnej, w tym minimalnego odsetka zatrudnienia osób niepełnosprawnych w sektorach publicznym i prywatnym;

38.  wyraża zaniepokojenie, że odmowa racjonalnych usprawnień nie stanowi dyskryminacji w rozumieniu dyrektywy w sprawie równego traktowania w obszarze zatrudnienia i pracy[19], co skrytykował Komitet ONZ do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych; przypomina, że pierwszy artykuł ww. dyrektywy zakazuje jakiejkolwiek formy dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność;

39.  wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, by pułapki systemu świadczeń nie stanowiły przeszkody dla uczestnictwa w rynku pracy, oraz apeluje o rozdzielenie wsparcia z tytułu niepełnosprawności i wsparcia dochodu, z uwzględnieniem dodatkowej opieki i innych potrzeb osób niepełnosprawnych, aby umożliwić im godne życie i dostęp do rynku pracy; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, by nigdy nie odstępowano od wypłaty świadczeń z tytułu niepełnosprawności z powodu zatrudnienia;

40.  wzywa Komisję do wspierania przedsiębiorstw społecznych zgodnie z zasadami określonymi w deklaracji z Bratysławy i deklaracji madryckiej dotyczącej gospodarki społecznej, jako ważnego źródła możliwości zatrudnienia dla osób niepełnosprawnych;

41.  wzywa państwa członkowskie zgodnie z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych do usunięcia wszelkich barier prawnych dla możliwości zatrudnienia, takich jak przepisy dotyczące opieki i przepisy ograniczające zdolność prawną osób niepełnosprawnych, które uniemożliwiają tym osobom podpisywanie umów o pracę, otwieranie rachunków bankowych i dostęp do pieniędzy, co sprawia, że są finansowo wykluczone, lub krajowe klauzule uznające określone kategorie osób niepełnosprawnych za „niezdolne do pracy”;

42.  podkreśla znaczenie skutecznych środków na rzecz reintegracji, rehabilitacji oraz pobudzania aktywności i utrzymania pracowników w starzejącym się społeczeństwie, które umożliwiają ludziom powrót do pracy lub pozostanie w pracy po okresie choroby lub niepełnosprawności fizycznej, umysłowej lub psychicznej;

43.  przypomina, że obciążanie osób niepełnosprawnych i ich partnerów kosztami pomocy zmniejsza nie tylko ich bieżące dochody, ale również perspektywy zatrudnienia i przyszłe dochody w starszym wieku;

44.  rozumie, że środki na rzecz zapewnienia równowagi między życiem zawodowym i prywatnym, w tym dobrowolne elastyczne i integracyjne warunki pracy, takie jak inteligentna organizacja pracy, telepraca i elastyczne godziny pracy, mogą być korzystne dla osób niepełnosprawnych oraz mieć pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne dzięki zapewnieniu bezpieczeństwa i stabilności dla wszystkich, ale wyraża zaniepokojenie, że cyfrowe środowiska pracy mogą stwarzać nowe bariery, jeżeli nie będą dostępne i jeżeli nie zostaną zapewnione racjonalne usprawnienia;

45.  apeluje do Komisji o uwzględnianie w przyszłych sprawozdaniach dobrych i złych praktyk, aby umożliwić pracodawcom skuteczne wdrażanie przepisów dotyczących niepełnosprawności;

46.  wyraża zaniepokojenie, że w niektórych państwach członkowskich osoby niepełnosprawne pracujące w zakładach pracy chronionej nie są oficjalnie uznawane za pracowników na mocy prawa, otrzymują wynagrodzenie mniejsze niż płaca minimalna i nie mają tych samych przywilejów socjalnych co inni pracownicy;

47.  jest szczególnie zaniepokojony sytuacją młodych osób niepełnosprawnych i osób pozostających bez zatrudnienia przez dłuższy czas; wzywa państwa członkowskie do podjęcia w sposób priorytetowy działań mających na celu włączenie osób niepełnosprawnych na rynku pracy, na przykład dzięki tworzeniu specjalnych centrów doradztwa zawodowego dla studentów i młodych bezrobotnych na temat ich przyszłych karier zawodowych lub w ramach programu gwarancji dla młodzieży;

48.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszego promowania różnorodności jako uzasadnienia biznesowego oraz do zachęcania do wprowadzania „kart różnorodności” wspierających wartość dodaną osób niepełnosprawnych w miejscu pracy;

49.  wzywa UE do dopilnowania, by prawa osób niepełnosprawnych i ich rodzin zostały uwzględnione w proponowanym pakiecie poświęconym równowadze między życiem zawodowym a prywatnym;

Kształcenie i szkolenie

50.  jest zaniepokojony faktem, że w różnych państwach członkowskich UE wiele niepełnosprawnych dzieci jest nadal wykluczonych z dobrej jakości edukacji włączającej, na przykład w wyniku polityki segregacji, jak również barier architektonicznych, co stanowi formę dyskryminacji niepełnosprawnych dzieci i młodych osób niepełnosprawnych;

51.  podkreśla, że kształcenie i szkolenie mają zasadnicze znaczenie dla zwiększenia zdolności do zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz że pracodawcy powinni być zaangażowani w ten proces w celu uwzględnienia potrzeb osób niepełnosprawnych, w tym biorąc też pod uwagę, lecz nie wyłącznie możliwe korzyści płynące z nowych technologii w takich obszarach jak poszukiwanie pracy, rozwój osobisty i większa niezależność;

52.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do usunięcia przeszkód prawnych, fizycznych i organizacyjnych dla wszystkich osób niepełnosprawnych w celu zapewnienia integracyjnych systemów kształcenia i uczenia się przez całe życie;

53.  wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do zapewnienia stażystom racjonalnych usprawnień oraz domaga się, by udostępniono procedury ubiegania się o praktyki zawodowe i by osobom niepełnosprawnym oferowano specjalne praktyki zawodowe, w tym oparte na zachętach staże dla pracodawców;

54.  wzywa UE i państwa członkowskie do zapewnienia, że program Erasmus+ i inne programy dla młodzieży, np. gwarancja dla młodzieży i Europejski Korpus Solidarności, będą w pełni dostępne dla osób niepełnosprawnych dzięki zindywidualizowanym racjonalnym usprawnieniom oraz że osobom niepełnosprawnym będą udostępniane informacje o ich prawach w zakresie dostępności, aby zachęcić je do uczestnictwa; zaleca w tym celu zoptymalizowanie wykorzystania istniejących narzędzi, na przykład dostępnych w ramach projektu na rzecz mobilności włączającej MappED!;

55.  wyraża ubolewanie, że Nowy europejski program na rzecz umiejętności nie obejmuje konkretnego celu dla osób niepełnosprawnych; podkreśla, że obecne niedostateczne zatrudnienie osób niepełnosprawnych i ich dyskryminowanie na rynku pracy to również przykłady marnowania cennych umiejętności; w związku z tym apeluje do Komisji o uwzględnianie potrzeb osób niepełnosprawnych we wszystkich przyszłych inicjatywach związanych z umiejętnościami;

56.  wzywa państwa członkowskie do opracowania skutecznych środków mających na celu przeciwdziałanie segregacji i odrzuceniu niepełnosprawnych uczniów w szkołach i placówkach oświatowych oraz do opracowania w tym kontekście krajowych programów transformacji w celu zapewnienia wysokiej jakości integracyjnego kształcenia i szkolenia zawodowego, zarówno formalnego, jak i pozaformalnego, w tym dla osób niepełnosprawnych wymagających wysokiego poziomu wsparcia, na podstawie zaleceń Komitetu ONZ do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych;

57.  podkreśla znaczenie szkolenia i przekwalifikowywania pracowników sektora oświaty, w szczególności w celu wspierania osób o złożonych potrzebach;

58.  zaleca lepsze wykorzystywanie Europejskiej Agencji ds. Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej, aby optymalnie spożytkować jej obecny mandat;

59.  zwraca uwagę na kluczowe znaczenie przygotowania nauczycieli i instruktorów do pracy z niepełnosprawnymi dziećmi oraz zapewnienia im odpowiedniego wsparcia; zachęca państwa członkowskie do opracowania integracyjnego kształcenia, szkolenia i ustawicznego rozwoju zawodowego nauczycieli i instruktorów, przy udziale różnych zainteresowanych stron, w szczególności organizacji reprezentujących osoby niepełnosprawne i niepełnosprawnych profesjonalistów;

60.  ze względu na dużą liczbę osób przedwcześnie kończących naukę wśród młodych osób niepełnosprawnych lub o specjalnych potrzebach edukacyjnych, wzywa do dalszego badania możliwości, które oferuje uczenie się przez całe życie i zapewnianie atrakcyjnych alternatyw; uważa, że wspieranie programów uczenia się przez całe życie dla osób niepełnosprawnych jest istotną częścią europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności;

61.  zachęca do wymiany najlepszych praktyk w dziedzinie integracyjnego kształcenia i uczenia się przez całe życie pomiędzy nauczycielami, pracownikami, organami administracji, niepełnosprawnymi studentami i uczniami;

62.  wyraża zaniepokojenie faktem, że mimo poprawy sytuacji osoby niepełnosprawne są nadal poważnie zagrożone bezrobociem oraz że mniej niż 30 % z nich ma wykształcenie wyższe lub równoważne w porównaniu do ok. 40 % w przypadku osób pełnosprawnych; w związku z tym wzywa państwa członkowskie i Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi na trudności, które napotykają młode osoby niepełnosprawne lub o specjalnych potrzebach edukacyjnych, przechodząc z etapu kształcenia średniego i wyższego lub szkolenia zawodowego do zatrudnienia;

63.  zachęca instytucje publiczne i przedsiębiorstwa w UE do stosowania polityki w zakresie różnorodności oraz krajowych kart różnorodności;

64.  zwraca uwagę, że młodzież niepełnosprawna rzadziej uczestniczy w zajęciach sportowych niż młodzież pełnosprawna oraz że szkoły odgrywają ważną rolę w promowaniu zdrowego stylu życia; podkreśla zatem znaczenie wspierania szerszego udziału młodzieży niepełnosprawnej w aktywności fizycznej; wzywa państwa członkowskie do niezwłocznego wyeliminowania wszystkich barier utrudniających udział osób niepełnosprawnych lub osób o specjalnych potrzebach w zajęciach sportowych;

65.  przypomina o konieczności zniwelowania przepaści cyfrowej i dopilnowania, by osoby niepełnosprawne w pełni korzystały z unii cyfrowej; podkreśla w tym kontekście znaczenie doskonalenia umiejętności cyfrowych osób niepełnosprawnych i ich kompetencji w tym zakresie, zwłaszcza za pomocą projektów finansowanych z programu Erasmus+, oraz wzywa państwa członkowskie do zapewnienia ochrony szczególnie narażonym obywatelom – w tym osobom niepełnosprawnym – w internecie za pomocą skutecznych działań zapobiegających mowie nienawiści, cyberprzemocy i wszelkim formom dyskryminacji w internecie oraz przez szersze kształcenie w zakresie umiejętności cyfrowych i medialnych, które stanowiłoby element kształcenia formalnego i pozaformalnego; zwraca się ponadto do państw członkowskich o bezpłatne udostępnianie dzieciom niepełnosprawnym odpowiednich narzędzi technicznych umożliwiających im pełny udział w działaniach edukacyjnych i szkoleniowych;

Ochrona socjalna

66.  wzywa Komisję do dopilnowania, by europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2030 obejmowała konkretne działania mające na celu promowanie włączających systemów zabezpieczenia społecznego w całej UE, które gwarantowałyby osobom niepełnosprawnym dostęp do świadczeń i usług przez całe życie; apeluje do państw członkowskich o określenie podstawowej ochrony socjalnej dla osób niepełnosprawnych, która gwarantowałaby im odpowiedni standard życia;

67.  apeluje do współprawodawców o rozważenie włączenia osób niepełnosprawnych jako szczególnej grupy docelowej w zakres rozporządzenia w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego[20];

68.  wzywa państwa członkowskie do stosowania zasady wzajemnego uznawania w ocenach i orzeczeniach niepełnosprawności, które powinny być zgodne z określonym w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych modelem niepełnosprawności opartym na prawach człowieka i nie mogą go podważać, biorąc pod uwagę bariery środowiskowe i społeczne napotykane przez daną osobę oraz z uwzględnieniem wszystkich odpowiednich zainteresowanych stron w celu zapewnienia, że standardy życia osób niepełnosprawnych nie będą zagrożone na przykład przez programy dostosowań gospodarczych;

69.  apeluje do Komisji o dopilnowanie, by europejski filar praw socjalnych uwzględniał niepełnosprawność we wszystkich aspektach;

70.  zaleca, by Europejski Fundusz Społeczny (EFS), program UE na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI) oraz przyszłe unijne fundusze społeczne były przeznaczane nie tylko na środki aktywizacji w obszarze zatrudnienia, lecz również na włączenie społeczne; podkreśla znaczenie rehabilitacji jako sposobu na włączenie społeczne zapewniającego, że osoby niepełnosprawne pozostaną aktywne w społeczności;

71.  zaleca państwom członkowskim podjęcie konkretnych działań, takich jak zapewnienie pomocy finansowej i opieka wyręczająca, w celu promowania włączających systemów zabezpieczenia społecznego w całej UE, które gwarantują wszystkim osobom niepełnosprawnym odpowiedni standard życia, świadczenia i dostęp do usług przez całe życie;

72.  wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, by deinstytucjonalizacja nigdy nie prowadziła do bezdomności osób niepełnosprawnych ze względu na brak odpowiedniego lub dostępnego miejsca zamieszkania, aby zapewnić opiekę w społeczności;

Zdrowie

73.  wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia dyrektywy w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej z 2011 r.[21]; zaleca, aby Komisja uwzględniła wyraźny element dotyczący niepełnosprawności podczas transpozycji tej dyrektywy w celu zagwarantowania dostępu do przystępnej cenowo i wysokiej jakości transgranicznej opieki zdrowotnej dla osób niepełnosprawnych; w związku z tym wzywa Komisję do przeprowadzenia oceny skutków dyrektywy z myślą o jej przeglądzie i dostosowaniu do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych oraz do opracowania ogólnounijnych wytycznych w sprawie uwzględniania problematyki niepełnosprawności w pracach krajowych punktów kontaktowych obejmujących wspólne kryteria efektywności, z uwzględnieniem szczególnych zaleceń dotyczących niepełnosprawności; zachęca państwa członkowskie do zapewniania pracownikom służby zdrowia odpowiedniego kształcenia i szkoleń dotyczących szczególnych potrzeb pacjentów niepełnosprawnych;

74.  wyraża zaniepokojenie z powodu naruszeń, w tym naruszeń praw człowieka, w obszarze służb zdrowia psychicznego i opieki w zakresie zdrowia psychicznego, które to naruszenia miały w wielu przypadkach istotny wpływ na jakość świadczonych usług, a także zwraca uwagę, że usługi te muszą się koncentrować na powrocie pacjentów do zdrowia, być odpowiednio finansowane i świadczone zgodnie z modelem opartym na prawach człowieka;

75.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia modelu służby zdrowia psychicznego, w ramach którego respektuje się zdolność prawną i wymaga, by to osoba niepełnosprawna – a nie osoba podejmująca decyzję w zastępstwie – udzielała świadomej zgody na leczenie lub hospitalizację, biorąc też pod uwagę środki wspierania w czynnościach prawnych;

76.  wzywa Komisję do zapewnienia, że e-zdrowie, usługi zdrowotne i opiekuńcze będą w pełni dostępne i bezpieczne dla wszystkich osób niepełnosprawnych, w tym osób niepełnosprawnych intelektualnie i o złożonych potrzebach, a także dla członków ich rodzin;

77.  zwraca uwagę na pilną potrzebę zajęcia się ogólnym brakiem dostępu osób niepełnosprawnych do multidyscyplinarnej fachowej opieki oraz długim czasem oczekiwania pacjentów, jeśli taka opieka istnieje, ponieważ stanowi to jedną z głównych przeszkód dla równego dostępu do profilaktyki i leczenia w ramach opieki zdrowotnej, co często skutkuje pogorszeniem się stanu pacjenta niepełnosprawnego i możliwym do uniknięcia obciążeniem dla systemów opieki zdrowotnej;

78.  podkreśla, że systemy opieki zdrowotnej powinny zapewniać wykrywanie i zgłaszanie przypadków przemocy seksualnej lub nadużyć seksualnych oraz zapobiegać im;

79.  wzywa państwa członkowskie do zwiększenia liczby służb zajmujących się multidyscyplinarną oceną i ponowną oceną niepełnosprawnych osób dorosłych z myślą o opracowaniu dostosowanych planów, które będzie można realizować dzięki wykorzystaniu zasobów miejscowych (takich jak opieka domowa, dzienna lub zinstytucjonalizowana), zależnie od stwierdzonego stanu biopsychospołecznego danej osoby;

80.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do pełnego wykorzystania ram europejskich sieci referencyjnych w celu zapewnienia i rozszerzenia dostępu osób niepełnosprawnych w ogóle, a w szczególności osób z rzadkimi formami niepełnosprawności, do multidyscyplinarnej i specjalistycznej opieki zdrowotnej.

81.  zwraca uwagę, że w planie działania dotyczącym pracowników opieki zdrowotnej w UE oraz w unijnym programie na rzecz skutecznych, dostępnych i prężnych systemów służby zdrowia Komisja wykazała znikome zainteresowanie kwestią niepełnosprawności, ponieważ w obu tekstach brak jest konkretnych uregulowań w tym obszarze;

82.  podkreśla sukces drugiego wspólnego działania w zakresie demencji i jednocześnie wyraża nadzieję, że firmy farmaceutyczne biorące udział w inicjatywie w zakresie leków innowacyjnych przeznaczą dodatkowe fundusze na kolejny trzyletni okres;

83.  zwraca się do Komisji o przedstawienie strategii pomocy osobom o wysokim stopniu niepełnosprawności po śmierci członków rodzin, którzy byli odpowiedzialni za opiekę nad nimi (por. przyjęta niedawno we Włoszech ustawa „dopo di noi”);

84.  wzywa Komisję do przeprowadzenia dogłębnej analizy różnic między uwagami końcowymi ONZ a własnym sprawozdaniem Komisji z postępów, w szczególności w odniesieniu do obszaru priorytetowego w zakresie ochrony zdrowia w europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności;

85.  apeluje o konsekwentne propagowanie opieki położniczej w pobliżu miejsca zamieszkania jako usługi publicznej w państwach członkowskich, aby zmniejszyć liczbę przypadków niepełnosprawności wynikającej z powikłań przy porodzie oraz zapewnić matkom i dzieciom bezpieczny poród, zgodnie z listą kontrolną WHO dotyczącą bezpiecznego porodu;

86.  pozytywnie ocenia postępy osiągnięte w europejskim sektorze telemedycyny, która zmienia w zasadniczy sposób dostęp osób niepełnosprawnych do usług; uważa ponadto, że wprowadzenie na rynek technologii 4G, upowszechnianie się sieci 5G i internetu rzeczy poprawi dostęp osób niepełnosprawnych do opieki zdrowotnej; wzywa Komisję do dopilnowania, aby europejski sektor technologii medycznych nie był obciążany nadmiarem przepisów, a także by miał odpowiedni dostęp do finansowania;

Działania zewnętrzne

87.  domaga się, by działania zewnętrzne UE były w pełni zgodne z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych;

88.  wzywa UE do dopilnowania, by współpraca na rzecz rozwoju i operacje humanitarne były w pełni dostępne dla osób niepełnosprawnych i uwzględniały te osoby;

89.  wzywa UE do wprowadzenia wskaźnika praw osób niepełnosprawnych w sprawozdawczości w sprawie oficjalnej pomocy rozwojowej;

90.  wzywa UE do dopilnowania, by odgrywała kluczową rolę w zapewnianiu, że osoby niepełnosprawne nie będą pomijane w kontekście współpracy na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej zgodnie ze zobowiązaniami przyjętymi w ramach Europejskiego konsensusu w sprawie rozwoju, oraz do uwzględnienia walki z dyskryminacją z wielu przyczyn jednocześnie, z którą borykają się osoby wymagające szczególnego traktowania i grupy zmarginalizowane;

91.  domaga się, by Komisja odgrywała rolę lidera w realizowaniu w sposób uwzględniający osoby niepełnosprawne celów zrównoważonego rozwoju w działaniach zewnętrznych, niezależnie od nowej europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności, w drodze przyjęcia jasnego, przejrzystego i włączającego planu działania na rzecz osiągnięcia tych celów;

92.  ubolewa, że unijny wskaźnik zatrudnienia w kontekście celów zrównoważonego rozwoju nie jest segregowany według kryterium niepełnosprawności; apeluje do UE o zachęcanie do segregowania danych według kryterium rodzaju niepełnosprawności we współpracy z krajami partnerskimi;

93.  wzywa UE i partnerów do angażowania osób niepełnosprawnych i ich organizacji przedstawicielskich na wszystkich etapach opracowywania polityki i projektów, w tym na miejscu w krajach partnerskich przy aktywnym udziale organizacji osób niepełnosprawnych;

94.  ponownie zauważa, że kobiety niepełnosprawne niejednokrotnie stawiają czoła jeszcze poważniejszym wyzwaniom i niebezpieczeństwom w krajach i na obszarach objętych konfliktami; podkreśla w związku z tym potrzebę ochrony kobiet niepełnosprawnych w ramach polityki zewnętrznej UE;

Zobowiązania w ramach instytucji UE

95.  domaga się, by instytucje UE udostępniały na swoich zewnętrznych i wewnętrznych stronach internetowych funkcje, treści, dokumenty, materiały wideo i usługi sieciowe, w tym konsultacje publiczne, oraz publiczne sprawozdania na temat zgodności z wytycznymi, zaleceniami i obowiązkami dotyczącymi dostępności stron internetowych oraz ich przestrzegania;

96.  wyraża ubolewanie w związku z faktem, że nie wdrożono jeszcze projektu INSIGN umożliwiającego osobom niesłyszącym i niedosłyszącym niezależną komunikację podczas kontaktu z instytucjami unijnymi przez łączenie ich z tłumaczami języka migowego i osobami wprowadzającymi napisy w państwach członkowskich, mimo że Komisja sfinansowała opracowanie prototypu platformy usługowej, którą przetestowano z powodzeniem w Parlamencie Europejskim w 2014 r.;

97.  wzywa instytucje UE, aby – na podstawie zwykłego wniosku – udostępniały wszystkie swoje posiedzenia publiczne, w tym przez zapewnienie tłumaczenia na język migowy, przetwarzania mowy na tekst i dokumentów w alfabecie Braille’a oraz za pomocą innych wspomagających i alternatywnych metod komunikacji, a także przez zapewnienie fizycznej dostępności ich budynków; zwraca uwagę na trudności w zapewnianiu napisów do wszystkich relacji na żywo i nagrań wideo z posiedzeń; domaga się jednak, aby instytucje nadal monitorowały postęp technologiczny w tej dziedzinie w celu poprawy dostępności w przyszłości;

98.  zaleca instytucjom europejskim priorytetowe traktowanie tłumaczeń z krajowego języka migowego i na ten język, zamiast zapewniać tłumaczenia w międzynarodowym języku migowym, zgodnie z unijną polityką wielojęzyczności;

99.  wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania, że organizowane przez nie wybory do Parlamentu Europejskiego będą dostępne i będą uwzględniały osoby aktualnie przebywające w zakładach lub objęte opieką;

100.  zauważa brak dostępnych i sprzyjających włączeniu procesów wyborczych dla osób niepełnosprawnych, w szczególności osób niepełnosprawnych psychicznie lub intelektualnie, zarówno na szczeblu UE, jak i państw członkowskich; wzywa Parlament Europejski do zapewnienia, że jego materiały informacyjne dotyczące wyborów do Parlamentu Europejskiego będą w pełni dostępne;

101.  wzywa europejskie szkoły, przedszkola i świetlice do zapewniania dobrej jakości edukacji włączającej i zgodnej z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych wszystkim dzieciom pracowników UE, w tym dzieciom o złożonych potrzebach w zakresie wsparcia lub wymagającym wsparcia na wysokim poziomie;

102.  wzywa UE, by ułatwiała zapewnianie racjonalnych usprawnień i innych form wsparcia zatrudniania niepełnosprawnych akredytowanych asystentów parlamentarnych w instytucjach UE, włącznie z inteligentną organizacją pracy dla pracowników;

103.  wzywa Komisję do przeglądu wspólnych zasad, przepisów wykonawczych, zakresu, reprezentacji osób niepełnosprawnych, dostępności i praktyk w ramach wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego, aby dostosować go do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych;

104.  apeluje do wszystkich instytucji, agencji i organów UE o ustanowienie punktów kontaktowych oraz podkreśla potrzebę wprowadzenia horyzontalnego międzyinstytucjonalnego mechanizmu koordynacji w dyrekcjach generalnych i instytucjach UE; apeluje, by warunki tej współpracy zostały określone w strategii dotyczącej wdrażania Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych;

105.  apeluje do instytucji, aby przyjęły kompleksowe zasady naboru, zatrzymywania i awansu pracowników, z uwzględnieniem tymczasowych działań pozytywnych, w celu aktywnego i znacznego zwiększania liczby niepełnosprawnych urzędników, pracowników i stażystów, w tym osób z niepełnosprawnością psychospołeczną i intelektualną, zgodnie z art. 5 dyrektywy 2000/78/WE;

106.  przypomina o roli intergrupy Parlamentu Europejskiego ds. osób niepełnosprawnych we wdrażaniu europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności, zgodnie z Konwencją ONZ, jako platformy skupiającej posłów europejskich i krajowych, przedstawicieli organizacji i społeczeństwa obywatelskiego, zarówno na szczeblu krajowym, jak i lokalnym; zauważa, że intergrupa stanowi forum szczególnie sprzyjające dyskusjom i debatom, które mają na celu zapewnienie wdrożenia tej strategii;

107.  wzywa instytucje europejskie do konsultowania się w pełnym zakresie z pracownikami i posłami niepełnosprawnymi oraz do ich skutecznego angażowania w kształtowanie, wdrażanie i monitorowanie regulaminów wewnętrznych, strategii politycznych i praktyk, w tym regulaminu pracowniczego oraz przepisów dotyczących racjonalnych usprawnień i dostępności;

Luki w sprawozdaniu z postępów w porównaniu z uwagami podsumowującymi

108.  wyraża ubolewanie, że strony internetowe instytucji UE nie spełniają norm dostępności na poziomie AAA; wzywa instytucje do jak najszybszego usunięcia tego braku;

109.  ubolewa, że przepisy UE i państw członkowskich dotyczące transportu nadal nie zostały w pełni wdrożone na szczeblu krajowym; w związku z tym zaleca utworzenie w każdym państwie członkowskim krajowych organów wykonawczych;

110.  zwraca uwagę na postępy w zakresie dostępności transportu kolejowego; apeluje o wprowadzenie regulacji gwarantujących taki sam poziom dostępności w odniesieniu do pozostałych rodzajów transportu, w tym podróży lotniczych, aby zapobiec konfliktom między bezpieczeństwem a dostępnością;

111.  zauważa, że w sprawozdaniu Komisji z postępów brak jest odniesienia do horyzontalnej dyrektywy w sprawie równego traktowania;

112.  uważa za godne pożałowania, że dokonano niewielkich postępów w odniesieniu do ratyfikacji przez Unię Europejską protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych;

113.  zauważa, że jak dotąd Komisja nie dokonała przekrojowego i kompleksowego przeglądu prawodawstwa, aby zapewnić pełną harmonizację z postanowieniami Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych;

114.  z zadowoleniem przyjmuje uaktualniony wykaz instrumentów obejmujący również niedawno przyjęte instrumenty, ale ubolewa, że deklaracja kompetencji nie została poddana przeglądowi oraz że wykaz instrumentów nie obejmuje instrumentów, które nie odnoszą się bezpośrednio do osób niepełnosprawnych, ale są jednak dla nich istotne;

115.  ubolewa, że Komisja nie dokonała postępów w zakresie uwzględnienia praw niepełnosprawnych kobiet i dziewcząt we wszystkich strategiach politycznych i programach dotyczących równości płci ani uwzględnienia perspektywy płci w strategiach w sprawie niepełnosprawności;

116.  z zadowoleniem przyjmuje podpisanie przez UE Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (konwencja stambulska) i wzywa Radę do jej szybkiej ratyfikacji;

117.  ubolewa, że obecna polityka europejska dotycząca praw dziecka nie obejmuje w wystarczającym stopniu kompleksowej, opartej na prawach strategii dla niepełnosprawnych chłopców i dziewcząt ani zabezpieczeń służących ochronie ich praw oraz że strategie w sprawie niepełnosprawności w niewystarczającym stopniu odnoszą się do praw niepełnosprawnych chłopców i dziewcząt i niedostatecznie je uwzględniają; wzywa Komisję, aby zgodnie z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych i Konwencją o prawach dziecka zwracała szczególną uwagę na dzieci niepełnosprawne; podkreśla w szczególności potrzebę zapewnienia niepełnosprawnym kobietom i dziewczętom wzorców osobowych;

118.  zwraca uwagę, że UE nie zorganizowała kompleksowej kampanii służącej zwiększeniu wiedzy na temat Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych i zwalczaniu uprzedzeń wobec osób niepełnosprawnych;

Dążenie do kompleksowej i skutecznej strategii w sprawie niepełnosprawności 2030

Kwestie horyzontalne

119.  wzywa Komisję do zapewnienia, że celem przyszłej strategii w sprawie niepełnosprawności będzie pełne wdrożenie Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych we wszystkich obszarach polityki UE oraz uwzględnianie aspektów dostępności, uczestnictwa, niedyskryminacji i równości, z zastosowaniem wszystkich artykułów tej Konwencji, dzięki odpowiedniemu budżetowi, ramom czasowym wdrażania i mechanizmowi monitorowania, a ponadto strategia ta będzie miała taką samą wartość prawną jak obecna strategia; zdaje sobie sprawę, że strategia odniesie sukces tylko dzięki zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych stron, w tym społeczeństwa obywatelskiego;

120.  podkreśla, że podstawą strategii na lata 2020–2030 powinien być przekrojowy, kompleksowy przegląd wszystkich przepisów i strategii politycznych UE, aby zapewnić pełną harmonizację z postanowieniami Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, a ponadto powinna ona zawierać zmienioną deklarację kompetencji;

121.  apeluje do Komisji o zachęcanie do podejmowania działań związanych ze skuteczną reintegracją i rehabilitacją, aby ograniczać lub eliminować wpływ choroby lub niepełnosprawności fizycznej, umysłowej lub psychicznej na zdolność do zarobkowania;

122.  zaleca, by Komisja zapewniła, że wszelkie przyszłe strategie i związane z nimi procesy konsultacji będą przejrzyste, zrozumiałe i w pełni dostępne, a ponadto będą obejmowały jasne wskaźniki i punkty odniesienia;

123.  zauważa, że unijne wskaźniki dla celów zrównoważonego rozwoju nie obejmują osób niepełnosprawnych, jeśli chodzi o cel 4 (edukacja), cel 5 (równość płci) i cel 8 (wzrost gospodarczy i godna praca); wzywa, by w przyszłej strategii wykorzystano światowe wskaźniki dla celów zrównoważonego rozwoju z myślą o monitorowaniu realizacji głównych działań i strategii politycznych UE w dziedzinie zatrudnienia;

124.  podkreśla wagę dopilnowania, by przyszła strategia w sprawie niepełnosprawności była spójna z innymi inicjatywami i strategiami UE w celu wspierania zatrudnienia i włączenia społecznego osób niepełnosprawnych, w szczególności kobiet;

125.  zaleca, by strategia na okres po roku 2020 obejmowała zamówienia publiczne i standaryzację jako kwestie horyzontalne, aby zwiększyć zdolność do zatrudnienia osób niepełnosprawnych, a także wesprzeć opracowanie i wymianę dobrych praktyk między państwami członkowskimi;

126.  wzywa Komisję do dopilnowania, by projekty finansowane przez UE były zgodne z podejściem opartym na prawach człowieka wynikającym z Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, by nie finansowano żadnych projektów, które nie skutkowałyby zapewnieniem dostępności, wykluczały osoby niepełnosprawne lub nie były zgodne z normami dostępności;

127.  wzywa Komisję, by zaproponowała narzędzie oceny dostępności obejmujące stałe monitorowanie za pośrednictwem konkretnych wskaźników i celów;

128.  wzywa UE i państwa członkowskie, by w związku z ratyfikowaniem przez UE konwencji stambulskiej przyjęły szczególne środki służące zwalczaniu przemocy wobec niepełnosprawnych kobiet i dziewcząt;

129.  wzywa UE do uwzględnienia europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności w całym prawodawstwie Unii i procesie europejskiego semestru; nawołuje w tym kontekście do prawdziwego zorganizowanego dialogu między UE a organizacjami reprezentującymi osoby niepełnosprawne podczas opracowywania strategii na okres po 2020 r.;

130.  zaleca, aby w przyszłej strategii uwzględniono kluczową rolę usług wsparcia w umożliwianiu osobom niepełnosprawnym korzystania z praw człowieka;

131.  zaleca, aby przyszła strategia obejmowała kwestie związane ze szkoleniem personelu, które mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia wsparcia zgodnie z zasadami Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych;

Dodatkowe obszary działań

132.  domaga się uwzględniania we wszystkich obszarach przyszłej strategii aspektów równości, płci i niedyskryminacji, w tym na przykład w odniesieniu do niepełnosprawnych osób LGBTQI, które są narażone na dyskryminację z wielu przyczyn jednocześnie; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania kampanii i szkoleń mających na celu zwiększenie wiedzy na temat Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych i potrzeby poszanowania różnorodności, aby zwalczać dyskryminację osób niepełnosprawnych, osób z niepełnosprawnością psychospołeczną, niepełnosprawnością intelektualną lub dotkniętych autyzmem, a także zwalczać uprzedzenia wobec tych osób i ich stygmatyzację;

133.  podkreśla, że należy aktywniej walczyć ze stereotypami i uprzedzeniami względem niepełnosprawności w mediach, aby umożliwić zmianę szeroko rozpowszechnionych wykluczających norm społecznych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do inwestowania w inicjatywy na rzecz podniesienia świadomości społecznej, aby zapewnić, że osoby niepełnosprawne będą przedstawiane jako równi obywatele wbrew stereotypom dotyczącym niepełnosprawności;

134.  wskazuje na nakładanie się aspektów płci i niepełnosprawności, szczególnie w odniesieniu do świadomej zgody na stosowanie antykoncepcji, przymusowej sterylizacji i dostępu do praw reprodukcyjnych; wzywa państwa członkowskie, by rozważyły potrzebę oceny odpowiednich przepisów krajowych;

135.  wzywa UE do uwzględnienia praw dzieci niepełnosprawnych we wszystkich obszarach przyszłej strategii;

136.  uznaje, że zdolność prawna stanowi jeden z warunków wstępnych korzystania z praw człowieka, w tym prawa do głosowania, oraz że podstawą każdej nowej strategii musi być zasada niepozbawiania nikogo zdolności prawnej we wszystkich dziedzinach życia ze względu na niepełnosprawność; w związku z tym podkreśla, że UE powinna przyjąć odpowiednie środki w celu zapewnienia, że wszystkie osoby niepełnosprawne będą mogły korzystać z wszystkich praw zapisanych w traktatach i prawodawstwie Unii Europejskiej, takich jak dostęp do wymiaru sprawiedliwości, towarów i usług, w tym usług bankowych, zatrudnienia i opieki zdrowotnej, oraz prawa do głosowania w wyborach europejskich i praw konsumenta zgodnie z Konwencją, a ponadto powinna zachęcać do stosowania środków innych niż przymusowe i do wspierania w czynnościach prawnych zgodnie z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych;

137.  zdecydowanie wzywa Komisję do uwzględnienia w nowej strategii wszelkich możliwych środków służących zapewnieniu wolności i bezpieczeństwa wszystkim osobom niepełnosprawnym niezależnie od rodzaju niepełnosprawności zgodnie z Konwencją i stanowiskiem Komitetu ONZ do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych;

138.  zdecydowanie wzywa Komisję do zachowania zasady partnerstwa w przyszłych uregulowaniach dotyczących finansowania oraz do zapewnienia jej pełnego przestrzegania;

139.  apeluje do Komisji o promowanie strukturalnego angażowania osób niepełnosprawnych i ich organizacji przedstawicielskich we wszystkie procesy podejmowania decyzji zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym oraz o finansowanie budowania zdolności organizacji osób niepełnosprawnych, aby umożliwić osobom niepełnosprawnym strukturalny udział w podejmowaniu wszystkich dotyczących ich decyzji; apeluje do państw członkowskich o dalsze zapewnianie szkoleń związanych z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych, aby zagwarantować, że osoby niepełnosprawne będą świadome swoich praw, co pozwoli zapobiegać dyskryminacji;

140.  przypomina, że Komitet ONZ do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych wyraził głębokie zaniepokojenie niepewną sytuacją osób niepełnosprawnych w obecnym kryzysie migracyjnym w UE; zdecydowanie wzywa Komisję do uwzględniania aspektów niepełnosprawności w polityce dotyczącej migracji i uchodźców oraz do dopilnowania, by wszelkie środki unijne przeznaczane na zaradzenie temu kryzysowi humanitarnemu uwzględniały potrzeby osób niepełnosprawnych;

141.  zdecydowanie wzywa państwa członkowskie, by segregowały dane według rodzajów niepełnosprawności oraz ściśle współpracowały z Eurostatem w celu gromadzenia porównywalnych danych na temat niepełnosprawności w różnych dziedzinach, co obejmuje osoby przebywające w zakładach opieki, jednocześnie łącząc strategię w sprawie niepełnosprawności z procesem realizowania celów zrównoważonego rozwoju i agendą na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030;

142.  podkreśla zapotrzebowanie na mierzalne i porównywalne wskaźniki ilościowe i jakościowe, m.in. dotyczące dostępności, równości, zatrudnienia, ochrony socjalnej, zdrowia, wyników kształcenia i liczby uczniów objętych edukacją włączającą, aby ocenić wdrażanie Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych przez UE i państwa członkowskie, a ponadto zdecydowanie wzywa do gromadzenia takich danych, aby umożliwić stosowanie ww. wskaźników;

143.  wzywa UE do opracowania – we współpracy z osobami niepełnosprawnymi i ich organizacjami przedstawicielskimi – systemu wskaźników opartego na prawach człowieka, a także porównywalnego kompleksowego systemu gromadzenia danych z danymi segregowanymi według kryterium płci, wieku, przynależności do populacji wiejskiej lub miejskiej oraz rodzaju niepełnosprawności;

144.  uznaje, że osoby z niepełnosprawnością intelektualną są szczególnie narażone na dyskryminację i nadużycia, a ponadto są często umieszczane w zakładach opieki bez dostępu do kształcenia i możliwości samostanowienia;

145.  zdecydowanie wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia dodatkowych działań w celu dotarcia do grup szczególnie wrażliwych, takich jak bezdomne osoby niepełnosprawne;

146.  podkreśla potrzebę stałego monitorowania wdrażania Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych zgodnie z jej art. 33 i w porozumieniu z organizacjami osób niepełnosprawnych;

147.  wzywa Komisję do dopilnowania, by prace unijnej grupy wysokiego szczebla do spraw walki z rasizmem, ksenofobią i innymi formami nietolerancji związane z usprawnieniem rejestrowania i gromadzenia danych na temat przestępstw z nienawiści w pełni uwzględniały takie przestępstwa wobec osób niepełnosprawnych;

148.  wzywa państwa członkowskie, by przydzieliły wystarczające i stałe zasoby finansowe i kadrowe na potrzeby mechanizmów monitorowania ustanowionych na mocy art. 33 ust. 2 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, aby umożliwić niezależne wykonywanie określonych w ich ramach zadań;

149.  wzywa Komisję do przeznaczenia odpowiednich zasobów na unijne mechanizmy monitorowania, co pozwali na niezależne i odpowiednie wypełnianie określonych w ich ramach zadań;

150.  przypomina, że co roku Komisja Petycji (PETI) otrzymuje dużą liczbę petycji w sprawie trudności, z którymi borykają się osoby niepełnosprawne w całej UE w życiu codziennym, a problemy te dotyczą ośmiu podstawowych obszarów działania określonych w europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności i innych kwestii dostępności, takich jak dostęp do opieki zdrowotnej i ochrony socjalnej, edukacji i szkoleń, rynku pracy, środowiska zabudowanego i transportu, towarów i usług, informacji i komunikacji oraz uczestnictwa w życiu politycznym, publicznym i kulturalnym:

151.  wzywa wszystkie państwa członkowskie do ratyfikowania Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych i podpisania protokołu fakultatywnego;

152.  zwraca uwagę, że dzięki procedurze składania petycji Komisja Petycji odgrywa rolę ochronną (obok Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich powoływanego w celu ochrony obywateli w razie niewłaściwego administrowania), w kontekście unijnych ram dotyczących Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, co umożliwia składającym petycje wnoszenie skarg w związku z naruszeniami praw przez organy europejskie, krajowe i lokalne; podkreśla, że wpływające do komisji petycje wskazują na potrzebę przyjęcia skutecznego, horyzontalnego, niedyskryminującego i opartego na prawach człowieka podejścia do polityki wobec osób niepełnosprawnych; podkreśla rolę Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej we wzmacnianiu praw podstawowych osób niepełnosprawnych w UE oraz we wspieraniu wdrażania Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych przez UE;

153.  podkreśla, że większość petycji składanych przez obywateli europejskich dotyczy trudności związanych z procedurami składania wniosków, uznawania świadczeń i opóźnionych wypłat rent z tytułu niezdolności do pracy przez organy administracji; podkreśla, że zgodnie z art. 28 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych dotyczącym odpowiednich warunków życia i ochrony socjalnej przy wdrażaniu europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności i jej obszaru działania dotyczącego ochrony socjalnej należy uwzględniać w szczególności ww. kwestie;

°

°  °

154.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

• [1]  Dz.U. L 23 z 27.1.2010, s. 35.
• [2]  CRPD/C/EU/CO/1.
• [3]  Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65.
• [4]  Dz.U. L 303 z 2.12.2000, s. 16.
• [5]  Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0485.
• [6]  Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0360.
• [7]  Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0318.
• [8]  Dz.U. C 353 z 27.9.2016, s. 41.
• [9]  Dz.U. C 131E z 8.5.2013, s. 9.
• [10]  Dz.U. C 212E z 5.8.2010, s. 23.
• [11]  W kontekście niniejszego sprawozdania pojęcie „pełnoprawny obywatel” jest stosowane w rozumieniu Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, zgodnie z którą wszystkie osoby niepełnosprawne powinny w pełni korzystać ze wszystkich praw człowieka.
• [12]  Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 11 kwietnia 2013 r., HK Danmark, sprawy połączone C-335/11 i C-337/11, ECLI:EU:C:2013:222, pkt 29–30; wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 18 marca 2014 r., Z, C-363/12, ECLI:EU:C:2014:159, pkt 73; wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 22 maja 2014 r., Glatzel, C-356/12, ECLI:EU:C:2014:350, pkt 68.
• [13]  Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2102 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego, Dz.U. L 327 z 2.12.2016, s. 1.
• [14]  Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1300/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznych specyfikacji interoperacyjności odnoszących się do dostępności systemu kolei Unii dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się, Dz.U. L 356 z 12.12.2014, s. 110.
• [15]  Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91, Dz.U. L 46 z 17.2.2004, s. 1.
• [16]  Dyrektywa Rady 93/109/WE z dnia 6 grudnia 1993 r. ustanawiająca szczegółowe warunki wykonywania prawa głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego przez obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami, Dz.U. L 329 z 30.12.1993, s. 34.
• [17]  Dyrektywa Rady 94/80/WE z dnia 19 grudnia 1994 r. ustanawiająca szczegółowe warunki wykonywania prawa głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych przez obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami, Dz.U. L 368 z 31.12.1994, s. 38.
• [18]  Wniosek Komisji dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną, COM(2008)0426.
• [19]  Dyrektywa Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy, Dz.U. L 303 z 2.12.2000, s. 16.
• [20]  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, Dz.U. L 200 z 7.6.2004, s. 1.
• [21]  Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej, Dz.U. L 88 z 4.4.2011, s. 45.

OPINIA Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (12.10.2017)

dla Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

w sprawie sprawozdania z postępów we wdrażaniu europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności (2010–2020)
(2017/2127(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Nessa Childers

WSKAZÓWKI

Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności zwraca się do Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A.  mając na uwadze, że jednym z celów w dziedzinie zdrowia i dobrostanu określonych w agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 jest zapewnienie powszechnej opieki zdrowotnej, w tym ochrony przed ryzykiem finansowym, oraz bezpiecznych, skutecznych i niedrogich leków i szczepionek dobrej jakości dla wszystkich; mając na uwadze, że zbyt często państwa członkowskie dokonują cięć świadczeń socjalnych i usług zdrowotnych związanych z niepełnosprawnością, co narusza postanowienia Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych oraz przyczynia się do dalszego zwiększania się poziomu ubóstwa i wykluczenia społecznego;

B.  mając na uwadze, że art. 168 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) nakłada na państwa członkowskie obowiązek określenia ich polityki dotyczącej zdrowia i świadczenia usług zdrowotnych; w związku z tym uznaje, że konsultacje i współpraca z państwami członkowskimi mają podstawowe znaczenie dla zapewnienia sukcesu europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności;

C.  mając na uwadze, że według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)[1] osoby z niepełnosprawnością mają gorszy dostęp do usług zdrowotnych i niezaspokojone potrzeby w zakresie opieki zdrowotnej, ponieważ promocja zdrowia rzadko kierowana jest do osób niepełnosprawnych (na przykład niepełnosprawne kobiety są rzadziej kierowane na badania przesiewowe raka piersi niż kobiety pełnosprawne, a niepełnosprawne nastolatki są zwykle wyłączane z programów edukacji seksualnej);

D.  mając na uwadze, że art. 25 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych wzmacnia prawo osób niepełnosprawnych do osiągnięcia najwyższych standardów opieki zdrowotnej, bez dyskryminacji;

E.  mając na uwadze, że UE przoduje w ratyfikacji prawa człowieka; mając na uwadze, że w art. 21 i 26 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej potwierdzono zasadę niedyskryminacji, a w art. 35 – prawo do opieki zdrowotnej; mając na uwadze, że wszystkie państwa członkowskie powinny ratyfikować Konwencję i podpisać Protokół;

F.  mając na uwadze, że wszystkie osoby niepełnosprawne mają takie same prawa i przysługuje im prawo do niezbywalnej godności, równego traktowania oraz pełnego uczestnictwa w społeczeństwie;

G.  mając na uwadze, że częstotliwość występowania niepełnosprawności jest wyższa wśród kobiet w Europie i ma wzrosnąć w związku ze starzeniem się społeczeństwa;

H.  mając na uwadze, że osiem dziedzin strategii jest ściśle ze sobą powiązanych;

I.  mając na uwadze, że osoby niepełnosprawne w większym stopniu ponoszą skutki niedociągnięć w usługach opieki zdrowotnej, ponieważ są bardziej podatne na zagrażające zdrowiu zachowania i bardziej narażone na ryzyko przedwczesnej śmierci;

J.  mając na uwadze, że próbując uzyskać dostęp do opieki zdrowotnej, osoby niepełnosprawne napotykają wiele przeszkód, takich jak nieprzystępne koszty, ograniczony dostęp do usług, bariery fizyczne oraz brak umiejętności i wiedzy pracowników służby zdrowia;

1.  uważa, że podejście bazujące na prawach człowieka w polityce dotyczącej niepełnosprawności jest istotne dla uzyskania najwyższego osiągalnego poziomu zdrowia jako prawa podstawowego; uznaje, że w kształtowaniu polityki przeważa medyczny model niepełnosprawności, co skutkuje bagatelizowaniem wpływu barier społecznych i fizycznych na ogólny stan zdrowia i dobrostan osób niepełnosprawnych;

2.  podkreśla, że choć dostęp do jak najwyższego osiągalnego poziomu opieki zdrowotnej, bez dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność, stanowi prawo podstawowe, osoby niepełnosprawne w dalszym ciągu napotykają utrzymujące się bariery uniemożliwiające im równy dostęp do usług opieki zdrowotnej, takie jak brak dostępnych informacji na temat przysługujących im uprawnień do opieki zdrowotnej, dyskryminacja ze strony prywatnych zakładów ubezpieczeń zdrowotnych, brak dostępu do placówek opieki zdrowotnej i często niższa jakość opieki zdrowotnej, która nie jest dostosowana do potrzeb jednostki; podtrzymuje, że brak dostępu do wysokiej jakości usług zdrowotnych ma negatywny wpływ na zdolność osób niepełnosprawnych do samodzielnego życia, integracji i funkcjonowania na równych warunkach z pozostałymi obywatelami;

3.  podkreśla, że należy zapewnić niezbędne wsparcie społeczne, aby zagwarantować osobom niepełnosprawnym wykonywanie przysługujących im praw i pełną autonomię, zwłaszcza osobom z niepełnosprawnością psychospołeczną; apeluje o unikanie instytucjonalizacji takich osób i podejmowanie działań, które zapewnią, że nie będą one poddawane leczeniu bez dobrowolnej zgody;

4.  jest głęboko zaniepokojony faktem, że dostęp do praw seksualnych i reprodukcyjnych jest, ogólnie rzecz biorąc, wręcz niemożliwy dla wielu kobiet i dziewcząt niepełnosprawnych, i wzywa państwa członkowskie do pilnego przyjęcia wytycznych w celu zapewnienia, że edukacja, informacja oraz usługi opieki zdrowotnej w dziedzinie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego będą w pełni dostępne oraz że informacje będą miały stosowny do wieku format; jest zdania, że świadoma zgoda na stosowanie środków antykoncepcyjnych i procedury medyczne powinna wspierać swobodę wyboru i samostanowienie kobiet niepełnosprawnych w życiu seksualnym i reprodukcyjnym;

5.  zwraca uwagę na pilną potrzebę zajęcia się ogólnym brakiem dostępu osób niepełnosprawnych do multidyscyplinarnej fachowej opieki oraz długim czasem oczekiwania pacjentów, jeśli taka opieka istnieje, ponieważ stanowi to jedną z głównych przeszkód dla równego dostępu do profilaktyki i leczenia w ramach opieki zdrowotnej, co często skutkuje pogorszeniem się stanu pacjenta niepełnosprawnego i możliwym do uniknięcia obciążeniem dla systemów opieki zdrowotnej;

6.  przypomina prawa reprodukcyjne zapisane w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, które obejmują dostęp do pełnej opieki w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, w tym planowanie rodziny i opiekę zdrowotną nad matkami oraz dostęp do informacji i prawo do wyrażenia świadomej zgody na wszystkie procedury medyczne, wraz ze sterylizacją i aborcją, a także do traktowania płodności na równych zasadach z innymi osobami;

7.  podkreśla, że systemy opieki zdrowotnej powinny zapewniać wykrywanie i zgłaszanie przypadków przemocy seksualnej i/lub nadużyć seksualnych oraz zapobiegać im;

8.  podkreśla, że dostęp do opieki zdrowotnej nadal stanowi główny problem w dążeniu do zapewnienia optymalnej jakości opieki zdrowotnej dla osób niepełnosprawnych, w tym osób z problemami psychicznymi; uznaje, że należy dołożyć większych starań w dziedzinie promocji zdrowia i działań profilaktycznych skierowanych do osób niepełnosprawnych, takich jak kampanie na rzecz wczesnego wykrywania określonych rodzajów raka, w tym raka piersi i szyjki macicy;

9.  wzywa państwa członkowskie do zwiększenia liczby służb zajmujących się multidyscyplinarną oceną i ponowną oceną niepełnosprawnych osób dorosłych, z myślą o opracowaniu dostosowanych planów, które będą mogły być realizowane z wykorzystaniem zasobów miejscowych (takich jak opieka domowa, dzienna lub zinstytucjonalizowana) zależnie od stwierdzonego stanu biopsychospołecznego danej osoby;

10.  ponownie wyraża zaniepokojenie sytuacją szczególnie narażonych na nadużycia pacjentów, np. osób z niepełnosprawnością psychospołeczną i intelektualną, wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, aby prawo pacjenta do wyrażania świadomej zgody na leczenie nie było mu niesłusznie odmawiane; podkreśla, że w polityce UE w dziedzinie niepełnosprawności należy zapewnić w szczególności ochronę osób, które są bardziej narażone na wykluczenie z systemu opieki zdrowotnej i które często nie mogą wyrazić dobrowolnej oraz świadomej zgody na opiekę zdrowotną;

11.  wyraża zaniepokojenie często nieodpowiednią ochroną prawną przed wielowymiarowymi i przekrojowymi formami dyskryminacji; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zagwarantowania równego dostępu do opieki zdrowotnej niezależnie od niepełnosprawności pacjenta, wieku, płci, orientacji seksualnej, rasy lub pochodzenia etnicznego;

12.  apeluje do Komisji i państw członkowskich o jak najszybsze wdrożenie europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności;

13.  podkreśla, że problemy niepełnosprawności fizycznej występują również na rynku mobilności cyfrowej, i opowiada się za ułatwieniem dostępu wszystkim osobom z dowolnym rodzajem niepełnosprawności w językach, formatach i technologiach odpowiednich dla różnych rodzajów niepełnosprawności, w tym w języku migowym, alfabecie Braille’a, za pomocą alternatywnych i wspomagających metod komunikacji oraz innych dostępnych środków, trybów i formatów komunikacji wybranych przez daną osobę, co obejmuje przystępny język, napisy oraz zindywidualizowane wiadomości tekstowe, zwłaszcza w przypadku informacji dotyczących zdrowia, z wykorzystaniem więcej niż jednego kanału sensorycznego;

14.  podkreśla, że systemy ubezpieczeń zdrowotnych nie mogą dyskryminować osób niepełnosprawnych;

15.  z zadowoleniem przyjmuje pilotażowy projekt unijnej karty osoby niepełnosprawnej, apeluje do państw członkowskich o przyłączenie się do tej inicjatywy i wzywa Komisję, by w razie potrzeby przeznaczyła niezbędne środki finansowe na rozwój tego projektu w całej UE;

16.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia osobom niepełnosprawnym łatwego dostępu do numeru alarmowego 112 w całej Europie;

17.  podkreśla potrzebę przeanalizowania utrzymującego się niskiego poziomu znajomości i stosowania przez pacjentów niepełnosprawnych przepisów zawartych w dyrektywie 2011/24/UE w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej (zwanej dalej dyrektywą w sprawie transgranicznej opieki zdrowotnej); podkreśla pilną potrzebę dostosowania tej dyrektywy do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych w celu zagwarantowania dostępu do przystępnej cenowo i wysokiej jakości transgranicznej opieki zdrowotnej; wzywa państwa członkowskie do dalszego wdrażania dyrektywy, w tym przez zwrócenie szczególnej uwagi na prawa osób niepełnosprawnych;

18.  podkreśla, że niemożność korzystania przez pacjentów niepełnosprawnych z transgranicznej opieki zdrowotnej, jeżeli nie mogą sobie pozwolić na dodatkowe koszty wynikające z niepełnosprawności, pozbawia ich możliwości korzystania z tego prawa na równych zasadach; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zagwarantowania niedyskryminującego stosowania dyrektywy w sprawie transgranicznej opieki zdrowotnej;

19.  uważa, że stosowanie dyrektywy w sprawie transgranicznej opieki zdrowotnej przyniosło pozytywne skutki i w teorii ułatwiło dostęp pacjentów niepełnosprawnych do opieki zdrowotnej; ubolewa jednak nad tym, że instrument ten jest mało znany, co w praktyce spowodowało znaczące ograniczenie jego potencjału; uważa w związku z tym, że należy zwiększyć liczbę szkoleń dla lekarzy ogólnych, by byli oni w stanie udzielić przydatnych porad na temat możliwości, jakie oferuje dyrektywa; ponadto wyraża nadzieję, że krajowe punkty kontaktowe ustanowione w celu zbliżenia użytkowników i podmiotów świadczących opiekę zdrowotną zostaną wzmocnione, aby obywatele, którzy – jak wynika z badania Eurobarometru – nie są w większości świadomi istnienia tych punktów informacyjnych, mogli otrzymywać jasne i przejrzyste informacje na temat standardów jakości i bezpieczeństwa krajowego systemu opieki zdrowotnej oraz wsparcie przy podejmowaniu decyzji w dziedzinie zdrowia;

20.  apeluje o ocenę wpływu dyrektywy w sprawie transgranicznej opieki zdrowotnej na osoby niepełnosprawne;

21.  zaleca, aby Komisja i państwa członkowskie współpracowały z organizacjami pacjentów niepełnosprawnych oraz dopilnowały, by krajowe punkty kontaktowe dostarczały i rozpowszechniały informacje na temat praw w zakresie transgranicznej opieki zdrowotnej w przystępnych formatach;

22.  zwraca się do Komisji, by gromadziła dowody i kształtowała politykę w oparciu o prawa człowieka, oraz przestała kłaść nacisk na poszczególne upośledzenia i w pełni uwzględniła bariery napotykane przez osoby niepełnosprawne, w momencie gdy ich sprawność fizyczna, umysłowa, intelektualna lub sensoryczna wchodzi w interakcję ze środowiskiem zewnętrznym;

23.  wzywa państwa członkowskie do umożliwienia przyjęcia dyrektywy horyzontalnej w sprawie równego traktowania, aby rozszerzyć ochronę przed dyskryminacją ze względu na niepełnosprawność między innymi w dostępie do opieki zdrowotnej, a tym samym zwalczać dyskryminację z wielu przyczyn jednocześnie;

24.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do pełnego wykorzystania ram europejskich sieci referencyjnych w celu zapewnienia i rozszerzenia dostępu osób niepełnosprawnych w ogóle, a w szczególności osób z rzadkimi formami niepełnosprawności, do multidyscyplinarnej i specjalistycznej opieki zdrowotnej.

25.  wzywa Komisję do rozpoczęcia prac nad europejską strategią w sprawie niepełnosprawności po 2020 r. w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi, Parlamentem, innymi instytucjami i obywatelami; uważa, że zaangażowanie jest tu szczególnie istotne, ponieważ europejska strategia w sprawie niepełnosprawności nie zostanie poddana istotnej rewizji w latach 2010–2020; w szczególności zwraca uwagę Komisji na rezolucję Parlamentu z dnia 7 lipca 2016 r. w sprawie wdrażania Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych oraz na wyniki projektu „VulnerABLE” finansowanego przez Parlament Europejski;

26.  zwraca uwagę, że w planie działania dotyczącym pracowników opieki zdrowotnej w UE oraz w unijnym programie na rzecz skutecznych, dostępnych i prężnych systemów służby zdrowia Komisja wykazała znikome zainteresowanie kwestią niepełnosprawności, ponieważ w obu tekstach brak jest konkretnych uregulowań w tym obszarze;

27.  wzywa państwa członkowskie do powstrzymania się od cięć w obszarze świadczeń socjalnych z tytułu niepełnosprawności, usług środowiskowych, usług zdrowotnych, szkoleń i programów edukacyjnych na temat niepełnosprawności, gdyż osłabiłoby to oddziaływanie Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych oraz spowodowało dalszy wzrost poziomu ubóstwa i wykluczenia społecznego;

28.  zachęca do tego, aby za pośrednictwem programów ramowych w zakresie badań naukowych i innych instrumentów finansowych przyjmować projekty pilotażowe, np. w zakresie telemedycyny, w celu ułatwienia dostępu pacjentów niepełnosprawnych do niezbędnej opieki zdrowotnej, w tym do służb ratunkowych;

29.  wyraża nadzieję, że zgodnie ze strategicznymi ramami UE dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2014–2020 państwa członkowskie będą korzystać z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz innych europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych celem finansowania wszelkich działań, które mogą przyczynić się do ochrony zdrowia osób niepełnosprawnych, za pośrednictwem zintegrowanych ścieżek i zindywidualizowanych usług wsparcia, doradztwa i kierowania do usług zdrowotnych i społecznych;

30.  zachęca Komisję do podjęcia działań w następstwie wniosków o uruchomienie środków z funduszy strukturalnych, aby szkolić pracowników służby zdrowia w zakresie wrażliwości na niepełnosprawność oraz konkretnych luk w wiedzy o uwarunkowaniach związanych z niepełnosprawnością;

31.  zaleca, by europejskie fundusze strukturalne przeznaczone na opiekę zdrowotną i inne usługi były konsekwentnie wykorzystywane do promowania deinstytucjonalizacji i samodzielnego życia w społeczności, jak również angażowania i konsultacji z organizacjami pacjentów;

32.  podkreśla sukces drugiego wspólnego działania w zakresie demencji i jednocześnie wyraża nadzieję, że firmy farmaceutyczne biorące udział w inicjatywie w zakresie leków innowacyjnych wypłacą dodatkowe fundusze na kolejny trzyletni okres;

33.  podkreśla, że samodzielne życie w społeczności jest kluczowe dla upodmiotowieni i że osoby niepełnosprawne mają prawo do kontrolowania własnego życia; w związku z tym wzywa Komisję i państwa członkowskie do wprowadzenia środków, które mogą zapewnić dobrej jakości i zindywidualizowane wsparcie samodzielnego życia;

34.  zwraca się do Komisji o przedstawienie strategii pomocy osobom o wysokim stopniu niepełnosprawności po śmierci członków rodzin, którzy byli odpowiedzialni za opiekę nad nimi (por. przyjęta niedawno we Włoszech ustawa „dopo di noi”);

35.  apeluje do Komisji i państw członkowskich o uwrażliwienie obywateli na kwestię niepełnosprawności oraz wspieranie włączania niepełnosprawności do krajowych strategii politycznych i programów w dziedzinie zdrowia;

36.  przypomina Komisji o panującym obecnie w Europie kryzysie zdrowia psychicznego; odnotowuje, że według szacunków WHO co czwarta osoba będzie miała przynajmniej raz w życiu problemy ze zdrowiem psychicznym; uważa, że takie kwestie powinny być traktowane na równi ze zdrowiem fizycznym; stwierdza, że jest to szczególnie ważne w związku z zakończeniem wspólnego działania w zakresie zdrowia i dobrostanu psychicznego w 2016 r.; odnotowuje znaczenie unijnego kompasu działania w zakresie zdrowia i dobrostanu psychicznego jako inicjatywy zapewniającej ogólnoeuropejskie podejście do kwestii zdrowia psychicznego;

37.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania strategii gwarantujących właściwe informowanie osób niepełnosprawnych o ich stanie zdrowia, wspieranie pracowników służby zdrowia oraz ochronę praw i godności osób niepełnosprawnych;

38.  wzywa Komisję do przeprowadzenia dogłębnej analizy różnic między uwagami końcowymi ONZ a własnym sprawozdaniem Komisji z postępów, w szczególności w odniesieniu do obszaru priorytetowego w zakresie ochrony zdrowia w europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności;

39.  zwraca uwagę na trudność określenia wymiernych korzyści i wyników europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności; wyraża rozczarowanie, że nie zgłoszono żadnych przypadków wykorzystania Europejskiego Funduszu Społecznego do wspierania szkoleń pracowników służby zdrowia na temat niepełnosprawności; wzywa Komisję do przeglądu tego szczególnego obszaru w celu zastanowienia się, jak można dokonać dalszych postępów;

40.  apeluje o konsekwentne propagowanie opieki położniczej w pobliżu miejsca zamieszkania jako usługi publicznej w państwach członkowskich, aby zmniejszyć liczbę przypadków niepełnosprawności wynikającej z powikłań przy porodzie oraz zapewnić matkom i dzieciom bezpieczny poród, zgodnie z listą kontrolną WHO dotyczącą bezpiecznego porodu;

41.  pozytywnie ocenia postępy osiągnięte w europejskim sektorze telemedycyny, która zmienia w zasadniczy sposób dostęp osób niepełnosprawnych do usług; uważa ponadto, że wprowadzenie na rynek technologii 4G, upowszechnianie się sieci 5G i internetu rzeczy poprawi dostęp do opieki zdrowotnej dla osób niepełnosprawnych; wzywa Komisję do dopilnowania, aby europejski sektor technologii medycznych nie był obciążany nadmiarem przepisów, a także by miał odpowiedni dostęp do finansowania.

INFORMACJE O PRZYJĘCIU OPINIIW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	12.10.2017
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	60 0 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Marco Affronte, Pilar Ayuso, Zoltán Balczó, Catherine Bearder, Ivo Belet, Simona Bonafè, Biljana Borzan, Lynn Boylan, Paul Brannen, Soledad Cabezón Ruiz, Nessa Childers, Birgit Collin-Langen, Miriam Dalli, Seb Dance, Mark Demesmaeker, Stefan Eck, José Inácio Faria, Karl-Heinz Florenz, Francesc Gambús, Elisabetta Gardini, Gerben-Jan Gerbrandy, Arne Gericke, Jens Gieseke, Julie Girling, Sylvie Goddyn, Françoise Grossetête, Andrzej Grzyb, Jytte Guteland, Benedek Jávor, Karin Kadenbach, Kateřina Konečná, Urszula Krupa, Jo Leinen, Peter Liese, Norbert Lins, Rupert Matthews, Valentinas Mazuronis, Susanne Melior, Miroslav Mikolášik, Gilles Pargneaux, Piernicola Pedicini, Bolesław G. Piecha, Julia Reid, Daciana Octavia Sârbu, Annie Schreijer-Pierik, Renate Sommer, Ivica Tolić, Nils Torvalds, Adina-Ioana Vălean, Jadwiga Wiśniewska, Damiano Zoffoli
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Herbert Dorfmann, Luke Ming Flanagan, Elena Gentile, Merja Kyllönen, Ulrike Müller, Christel Schaldemose, Bart Staes, Keith Taylor
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	John Howarth, Răzvan Popa

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W KOMISJI OPINIODAWCZEJ W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO

60	+
ALDE	Catherine Bearder, Gerben-Jan Gerbrandy, Valentinas Mazuronis, Ulrike Müller, Nils Torvalds
ECR	Mark Demesmaeker, Arne Gericke, Julie Girling, Urszula Krupa, Rupert Matthews, Bolesław G. Piecha, Jadwiga Wiśniewska
EFDD	Piernicola Pedicini, Julia Reid
ENF	Sylvie Goddyn
GUE/NGL	Lynn Boylan, Stefan Eck, Luke Ming Flanagan, Kateřina Konečná, Merja Kyllönen
NI	Zoltán Balczó
PPE	Pilar Ayuso, Ivo Belet, Birgit Collin-Langen, Herbert Dorfmann, José Inácio Faria, Karl-Heinz Florenz, Francesc Gambús, Elisabetta Gardini, Jens Gieseke, Françoise Grossetête, Andrzej Grzyb, Peter Liese, Norbert Lins, Annie Schreijer-Pierik, Sven Schulze, Renate Sommer, Ivica Tolić, Adina-Ioana Vălean
S&D	Biljana Borzan, Paul Brannen, Soledad Cabezón Ruiz, Nessa Childers, Miriam Dalli, Seb Dance, Elena Gentile, Jytte Guteland, John Howarth, Karin Kadenbach, Jo Leinen, Susanne Melior, Gilles Pargneaux, Răzvan Popa, Christel Schaldemose, Daciana Octavia Sârbu, Damiano Zoffoli
VERTS/ALE	Marco Affronte, Benedek Jávor, Bart Staes, Keith Taylor

0	-

1	0
PPE	Miroslav Mikolášik

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się

• [1]  Disability and health Fact sheet [Nota faktograficzna dotycząca niepełnosprawności i zdrowia], listopad 2016 r.

OPINIA Komisji Kultury i Edukacji (13.10.2017)

dla Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

w sprawie wdrażania europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności
(2017/2127(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Julie Ward

WSKAZÓWKI

Komisja Kultury i Edukacji zwraca się do Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  uważa, że przy rozpatrywaniu kwestii niepełnosprawności we wszystkich obszarach polityki kluczowe jest zachowanie podejścia opartego na prawach człowieka;

2.  wzywa Komisję, by w większym stopniu wsparła państwa członkowskie w wysiłkach na rzecz znoszenia barier prawnych i organizacyjnych oraz zapewniania równego dostępu osobom niepełnosprawnym do sprzyjających integracji edukacji i szkoleń, w tym kształcenia i szkolenia zawodowego oraz kształcenia ustawicznego, kultury, turystyki i sportu; podkreśla znaczenie zapewnienia dostępności i przystępności zindywidualizowanych usług wsparcia skierowanych do osób niepełnosprawnych;

3.  zwraca się do państw członkowskich o zapewnienie takiej organizacji programów szkolnych i szkoleniowych, aby uwzględniać w nich dzieci i dorosłych z niepełnosprawnością fizyczną lub intelektualną, a także oferować im doradztwo, pomoc i indywidualny tok nauczania;

4.  wzywa państwa członkowskie, by zapewniły dostęp do wysokiej jakości i sprzyjającego integracji społecznej kształcenia przedszkolnego i podstawowego oraz opieki społecznej, wprowadziły w życie odpowiednie struktury i skuteczne środki przewidziane dla dzieci niepełnosprawnych lub dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych (aby zapewnić indywidualne wsparcie będące w interesie dziecka), w tym dzieci-migrantów i dzieci dotkniętych dyskryminacją z wielu przyczyn jednocześnie, aby reagować na szczególne i różnorodne potrzeby oraz ułatwić pomyślne włączenie migrantów i przedstawicieli mniejszości w powszechny system kształcenia;

5.  apeluje do państw członkowskich o zapewnienie wszystkich niezbędnych zasobów, w tym dostatecznego finansowania, aby udzielić niepełnosprawnym uczniom i studentom odpowiedniej pomocy, apeluje również o zapewnienie pracownikom szkoleń z zakresu infrastruktury edukacyjnej i do uczenia się przez całe życie;

6.  podkreśla, że przygotowanie nauczycieli i instruktorów do pracy z niepełnosprawnymi dziećmi i zapewnienie im odpowiedniego wsparcia ma kluczowe znaczenie; zachęca państwa członkowskie do opracowania integracyjnego kształcenia, szkolenia i ustawicznego rozwoju zawodowego nauczycieli i instruktorów, przy udziale różnych zainteresowanych stron, w szczególności organizacji reprezentujących osoby niepełnosprawne i niepełnosprawnych profesjonalistów;

7.  wyraża ubolewanie z powodu stopniowego ograniczania środków publicznych przeznaczonych na oświatę w związku z kryzysem gospodarczym w Europie; zwraca uwagę, że edukacja jest podstawowym prawem człowieka i wspólnym dobrem;

8.  ze względu na dużą liczbę osób przedwcześnie kończących naukę wśród młodych osób niepełnosprawnych lub o specjalnych potrzebach edukacyjnych, wzywa do dalszego badania możliwości, które oferuje uczenie się przez całe życie i zapewnianie atrakcyjnych alternatyw; jest zdania, że wspieranie programów uczenia się przez całe życie dla osób niepełnosprawnych jest istotną częścią europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności;

9.  zachęca do wymiany wzorcowych praktyk w zakresie edukacji integracyjnej i uczenia się przez całe życie pomiędzy nauczycielami, pracownikami, organami administracji, niepełnosprawnymi studentami i uczniami;

10.  zaleca zatrudnienie na uniwersytetach, w urzędach pracy, w urzędach pracy oraz innych służbach i inicjatywach z zakresu zatrudnienia specjalnych doradców, którzy udzielali by niepełnosprawnym studentom porad dotyczących możliwości podjęcia pracy zawodowej;

11.  wzywa Komisję, aby wraz z państwami członkowskimi określiła cele w zakresie udziału w edukacji i szkoleniach, ograniczenia ubóstwa i zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz osób o specjalnych potrzebach, a także by bacznie monitorowała ich sytuację i dokonywała jej oceny na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i na szczeblu UE;

12.  wyraża zaniepokojenie faktem, że mimo poprawy sytuacji, osobom niepełnosprawnym nadal w dużym stopniu grozi bezrobocie oraz że mniej niż 30 % z nich ma wykształcenie uniwersyteckie lub wykształcenie wyższe, w stosunku do ok. 40 % w przypadku osób pełnosprawnych; dlatego też apeluje do państw członkowskich i Komisji, by zwróciły szczególną uwagę na trudności, z jakimi borykają się młodzi ludzie z niepełnosprawnościami lub posiadający specjalne potrzeby edukacyjne, przechodząc z etapu szkoły średniej na uniwersytet lub ze szkoły zawodowej na rynek pracy, oraz by wykorzystały w tym celu wszystkie dostępne instrumenty i inicjatywy w dziedzinie zatrudnienia, polityki na rzecz młodzieży, kultury, sportu i edukacji, takie jak gwarancja dla młodzieży, instrument „Mobilna młodzież”, Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych i Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego; wzywa ponadto do angażowania w cały proces decyzyjny odnośnych stowarzyszeń, rodzin osób niepełnosprawnych i osób niepełnosprawnych;

13.  apeluje o zapewnienie młodym osobom niepełnosprawnym szerszej oferty łatwo dostępnych wysokiej jakości staży;

14.  przypomina w odniesieniu do zatrudnienia, że posiadanie osobistego asystenta w godzinach pracy jest w wielu przypadkach jedynym rozwiązaniem dla osób niepełnosprawnych, które umożliwia im podejmowanie pracy, bycie częścią zespołu i uniknięcie konieczności pracy w domu; wzywa państwa członkowskie, by podjęły wszelkie niezbędne działania na rzecz zapewnienia dostępu do miejsc pracy oraz ich integracyjności, a także by zachęcały do tego rodzaju działań;

15.  podkreśla, że zdobywanie wykształcenia na poziomie podstawowym, przedwczesne porzucanie nauki, brak dostosowanych programów, dyskryminacja, brak umiejętności i wsparcia dla tworzenia nowych miejsc pracy, a także dostępność miejsc pracy to wciąż najważniejsze wyzwania w dziedzinie integracji na rynku pracy;

16.  ubolewa, że wskaźnik zatrudnienia kobiet niepełnosprawnych wynosi poniżej 50 %, co wskazuje na ich podwójną dyskryminację uniemożliwiającą im pełne uczestnictwo w życiu społecznym;

17.  zachęca instytucje publiczne i przedsiębiorstwa UE do stosowania polityki na rzecz różnorodności i krajowych Kart różnorodności;

18.  uważa, że zasadnicze znaczenie ma promowanie skutecznego dostępu do mobilności, w tym w drodze wprowadzenia we wszystkich państwach członkowskich UE karty niepełnosprawności, systemu wzajemnego uznawania opracowywanego obecnie przez UE w celu zapewnienia równego dostępu do określonych szczególnych udogodnień, głównie w obszarach kultury, wypoczynku, sportu i transportu, a także do zajęć dodatkowych takich jak teatr, taniec, muzyka, sztuka, jak również poprawa jakości informacji dla osób niepełnosprawnych o możliwościach w zakresie mobilności, zapewnianie im niezbędnych wskazówek i pomocy w rozwiązywaniu problemów, jakie napotykają, m.in. dzięki odpowiedniemu przeszkoleniu pracowników w agencjach krajowych oraz instytucjach przyjmujących;

19.  przypomina, że brak harmonizacji krajowych systemów zabezpieczenia społecznego oraz brak możliwości przenoszenia uprawnień stanowią olbrzymią przeszkodę dla mobilności osób niepełnosprawnych, pomimo wysiłków na rzecz zapewnienia powszechnego dostępu do programów Erasmus + i innych inicjatyw; w związku z tym wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wzmocniły współpracę w tej dziedzinie z myślą o ułatwieniu mobilności osób niepełnosprawnych oraz zapobiegały praktykom dyskryminacyjnym w procesach selekcji do programów na rzecz mobilności, takich jak ustalenie pułapu budżetowego dla uczniów niepełnosprawnych, zwłaszcza za pośrednictwem programu Erasmus +; ogólnie zaleca, by podczas planowania finansowego programów mobilności uwzględniano potrzeby finansowe młodych osób niepełnosprawnych w celu uniknięcia dyskryminacji;

20.  z zadowoleniem przyjmuje nieustające wysiłki na rzecz uwzględnienia w programach i inicjatywach unijnych postanowień dotyczących dostępu oraz apeluje o dalsze uwzględnianie wymogów w zakresie dostępności w unijnej polityce w dziedzinie kultury, m.in. poprzez wdrożenie Traktatu z Marrakeszu, przegląd dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych oraz programy Europejska Stolica Kultury i Kreatywna Europa; przypomina jednak o konieczności przyjęcia globalnego podejścia międzysektorowego do dostępności w odniesieniu do wszystkich usług poprzez przyjęcie europejskiego aktu w sprawie dostępności;

21.  uważa, że trwająca modernizacja sektora kultury i sektora kreatywnego może przyczynić się do zagwarantowania dostępności usług; zwraca się zatem do Komisji i państw członkowskich o dołożenie starań, by odnośne organizacje zapewniły dostępność swych usług oraz o przyjęcie środków zmierzających do zapewnienia osobom niepełnosprawnym szerszego dostępu do kultury, nie tylko w charakterze jej odbiorców, lecz również jej aktywnych uczestników i podmiotów, które mogą działać w świecie kultury bez żadnej dyskryminacji;

22.  z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do podniesienia poziomu świadomości społecznej na temat zagadnień związanych z osobami niepełnosprawnymi; podkreśla ponadto, że media mogą być ważnym instrumentem podnoszenia poziomu świadomości, walki ze stygmatyzacją i dezinformacją oraz zwalczania fałszywego obrazu osób niepełnosprawnych i osób o specjalnych potrzebach; odnotowuje również, że poprzez zwiększenie świadomości i zrozumienia zagadnień związanych z niepełnosprawnością, różnorodnością osób niepełnosprawnych i ich sytuacją media mogą aktywnie przyczynić się do skutecznej i pomyślnej integracji osób niepełnosprawnych we wszystkich aspektach życia społecznego; podkreśla także znaczenie podnoszenia poziomu wiedzy obywateli na temat kwestii związanych z niepełnosprawnością ukrytą lub niewidoczną, aby chronić osoby niepełnosprawne przed nadużyciami;

23.  zwraca uwagę, że niepełnosprawna młodzież rzadziej uczestniczy w zajęciach sportowych niż młodzież pełnosprawna oraz że szkoły odgrywają ważną rolę w wyborze zdrowego stylu życia; podkreśla zatem znaczenie, jakie ma wspieranie szerszego udziału młodzieży niepełnosprawnej w aktywności fizycznej; wzywa państwa członkowskie do niezwłocznego wyeliminowania wszystkich barier utrudniających udział osób niepełnosprawnych lub osób o specjalnych potrzebach w zajęciach sportowych;

24.  z zadowoleniem przyjmuje większe wsparcie na rzecz dostępu osób niepełnosprawnych do sportu za pośrednictwem programu Erasmus + i apeluje o udzielenie odpowiedniego wsparcia dla inicjatyw mających na celu poprawę dostępności sportu na wszystkich szczeblach i rozszerzenie uczestnictwa w nim, także dla osób czasowo niepełnosprawnych;

25.  przypomina o konieczności zniwelowania przepaści cyfrowej i dopilnowania, by osoby niepełnosprawne w pełni korzystały z unii cyfrowej; podkreśla w tym kontekście znaczenie doskonalenia umiejętności cyfrowych osób niepełnosprawnych i ich kompetencji w tym zakresie, zwłaszcza za pomocą projektów finansowanych z programu Erasmus +, oraz wzywa państwa członkowskie do zapewnienia ochrony szczególnie narażonym obywatelom – w tym osobom niepełnosprawnym – w internecie, za pomocą skutecznych działań zapobiegających mowie nienawiści, cyberprzemocy i wszelkim formom dyskryminacji w internecie oraz poprzez szersze kształcenie w zakresie umiejętności cyfrowych i medialnych, które stanowiłoby element kształcenia formalnego i pozaformalnego; zwraca się ponadto do państw członkowskich o bezpłatne udostępnienie dzieciom niepełnosprawnym odpowiednich narzędzi technicznych umożliwiających im pełny udział w działaniach edukacyjnych i szkoleniowych;

26.  apeluje o intensywniejsze stosowanie narzędzi cyfrowych i cyfryzacji jako środków wspierających wejście osób niepełnosprawnych na rynek pracy w pełnym wymiarze godzin, w takich dziedzinach jak informatyka;

27.  wzywa państwa członkowskie do bezzwłocznej transpozycji dyrektywy (UE) 2016/2102 w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego[1], aby zagwarantować wszystkim obywatelom prawo do informacji i udziału w życiu demokratycznym; wzywa instytucje UE, by w związku z tym spełniły wymogi i wywiązały się z obowiązków określonych w dyrektywie w odniesieniu do dostępności stron internetowych instytucji UE i by zwielokrotniły wysiłki podejmowane w celu ułatwienia stosowania języka migowego w funkcjonowaniu instytucji UE i w ich komunikacji, aby poprawić możliwości interakcji z obywatelami niepełnosprawnymi;

28.  w kontekście europejskiego filaru praw socjalnych potwierdza konieczność zapewnienia uczestnictwa w dialogu obywatelskim nie tylko partnerów społecznych, ale także społeczeństwa obywatelskiego i przedstawicieli osób niepełnosprawnych;

29.  uważa, że kształcenie w zakresie aktywności obywatelskiej powinno obejmować perspektywę osób niepełnosprawnych, które napotykają niewspółmiernie więcej przeszkód w korzystaniu z tej aktywności, również barier fizycznych; przypomina, że wszyscy obywatele mają prawo do głosowania i wzywa państwa członkowskie do podjęcia niezbędnych kroków w celu zagwarantowania tego prawa osobom niepełnosprawnym;

30.  z niepokojem zauważa, że uchodźcy i osoby ubiegające się o azyl napotykają liczne wyzwania, takie jak brak dostępu do pomocy, brak dostępu do edukacji i niewystarczający dostęp do technologii wspomagających, które mogłyby ułatwić komunikację i integrację; wzywa zatem Komisję, by wraz z państwami członkowskimi i we współpracy z Wysokim Komisarzem Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców wspierała i chroniła prawa osób niepełnosprawnych wśród uchodźców i osób ubiegających się o azyl, a także zachęca państwa członkowskie, by zapewniły wszystkim równy dostęp do edukacji, w szczególności za pomocą specjalnych programów i środków dla niepełnosprawnych imigrantów i uchodźców, oraz by prowadziły wymianę wzorcowych praktyk w zakresie innowacyjnych i skutecznych programów na rzecz niepełnosprawnych uchodźców, zwłaszcza w obszarze kształcenia, szkolenia zawodowego i rozwoju umiejętności, które sprzyjają integracji i uwzględniają szczególne potrzeby;

31.  podkreśla kluczową rolę opiekunów, zwłaszcza członków rodziny, którzy często prawie w całości zaspokajają zapotrzebowanie na opiekę i pomoc osoby niepełnosprawnej; podkreśla, że polityka UE i krajowe strategie polityczne oraz kolejne inicjatywy ustawodawcze powinny wspierać rodzinę, biorąc pod uwagę, że to prawie zawsze matki ponoszą główny ciężar odpowiedzialności za niepełnosprawność i są zmuszone do ograniczenia lub zaprzestania działalności zawodowej, aby pomagać niepełnosprawnemu członkowi rodziny, zwłaszcza jeśli to osoba młoda lub w podeszłym wieku; wzywa państwa członkowskie do przyjęcia odpowiednich działań na rzecz wspierania rodzin i opiekunów oraz do opracowania zestawu instrumentów prawnych i usług umożliwiających rodzicom lub krewnym dzieci niepełnosprawnych korzystanie z urlopu lub zwolnienia z pracy, aby mogli oni pogodzić opiekę nad dzieckiem z pracą;

32.  podkreśla, że przeprowadzenie procesu harmonizacji przepisów unijnych z postanowieniami Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych będzie wymagało przyspieszenia tempa przyjmowania dyrektywy dotyczącej europejskiego aktu w sprawie dostępności oraz wezwania wszystkich państw członkowskich do podpisania i ratyfikacji protokołu dodatkowego do konwencji, a także wdrożenia zaleceń komitetu ONZ dotyczących art. 24, aby UE dysponowała środkami potrzebnymi do rozszerzenia dostępu do wysokiej jakości integracyjnej edukacji;

33.  przypomina o zobowiązaniach wynikających z Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, ratyfikowanej przez Unię Europejską, a także z art. 21 i 26 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, które stanowią, że samodzielność, integracja i dostęp do integracyjnego systemu kształcenia i szkoleń, życia społecznego i kulturalnego, rekreacji i sportu to prawa gwarantowane, oraz że wszelkie formy dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność są zakazane; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wzmożenia wysiłków na rzecz pełnej realizacji tych zobowiązań, przede wszystkim poprzez przyjęcie środków ustawodawczych zgodnych z tymi prawami, w przeciwnym razie nie uda się osiągnąć celów na rok 2020 określonych w europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności;

34.  uważa, że niezbędna jest lepsza synergia pomiędzy europejską strategią w sprawie niepełnosprawności oraz celami zrównoważonego rozwoju, w szczególności w zakresie edukacji i szkoleń, które należy wzmocnić;

35.  apeluje, by odpowiednio finansować i wspierać monitorowanie postępów, a także by dokonywać analiz aktualnych i przyszłych unijnych aktów prawnych pod kątem obowiązków wynikających z Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych ONZ;

36.  podkreśla, że aby lepiej ocenić wdrażanie i rezultaty europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności konieczne jest sprawniejsze gromadzenie danych i danych statystycznych, a także efektywniejsze monitorowanie; ubolewa, że wśród wskaźników UE dotyczących celów zrównoważonego rozwoju cel dotyczący edukacji nie został zdezagregowany według kryterium niepełnosprawności; podkreśla, że europejska strategia w sprawie niepełnosprawności powinna mieć na celu zapełnienie luki w zbieraniu danych dotyczących dostępu osób niepełnosprawnych do edukacji; zwraca się zatem do państw członkowskich i Komisji o zapewnienie skutecznego gromadzenia danych przy zastosowaniu jasnych wskaźników dotyczących dostępu do edukacji osób niepełnosprawnych, w szczególności osób o wysokim stopniu zależności; uważa, że przydatne jest uwzględnienie perspektywy płci w opracowywaniu programów, gromadzenie danych uwzględniających aspekt płci dotyczących osób niepełnosprawnych oraz monitorowanie strategii politycznych i działań w tej dziedzinie, a także przekrojowych danych dotyczących osób znajdujących się w trudnej sytuacji i doświadczających dyskryminacji z wielu przyczyn jednocześnie;

37.  wzywa państwa członkowskie i Komisję do wspierania sieci na szczeblu UE oraz współpracy pomiędzy krajowymi i europejskimi stowarzyszeniami osób niepełnosprawnych w celu propagowania wymiany doświadczeń i wzorcowych praktyk.

ZAŁĄCZNIK: WYKAZ PODMIOTÓW LUB OSÓB, OD KTÓRYCH SPRAWOZDAWCA OTRZYMAŁ INFORMACJE

Poniższy wykaz opracowano na zasadzie zupełnej dobrowolności, na wyłączną odpowiedzialność sprawozdawcy. Przy sporządzaniu sprawozdania, do czasu przyjęcia go w komisji, sprawozdawca otrzymał informacje od następujących podmiotów lub osób:

Podmiot lub osoba
Europejska Agencja ds. Rozwoju Edukacji Specjalnej i Włączającej
Europejskie Forum Osób Niepełnosprawnych

INFORMACJE O PRZYJĘCIU OPINII W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	10.10.2017
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	26 0 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Isabella Adinolfi, Dominique Bilde, Andrea Bocskor, Nikolaos Chountis, Silvia Costa, Mircea Diaconu, Damian Drăghici, Angel Dzhambazki, María Teresa Giménez Barbat, Svetoslav Hristov Malinov, Curzio Maltese, Rupert Matthews, Morten Messerschmidt, Luigi Morgano, Momchil Nekov, Michaela Šojdrová, Helga Trüpel, Sabine Verheyen, Julie Ward, Theodoros Zagorakis, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Krystyna Łybacka
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Michel Reimon, Remo Sernagiotto
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Miltiadis Kyrkos, Jarosław Wałęsa, Patricija Šulin

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

26	+
ALDE	Mircea Diaconu, María Teresa Giménez Barbat
ECR	Angel Dzhambazki, Rupert Matthews, Morten Messerschmidt, Remo Sernagiotto
EFDD	Isabella Adinolfi
GUE/NGL	Nikolaos Chountis, Curzio Maltese
PPE	Andrea Bocskor, Svetoslav Hristov Malinov, Sabine Verheyen, Jarosław Wałęsa, Theodoros Zagorakis, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Michaela Šojdrová, Patricija Šulin
S&D	Silvia Costa, Damian Drăghici, Miltiadis Kyrkos, Luigi Morgano, Momchil Nekov, Julie Ward, Krystyna Łybacka
Verts/ALE	Michel Reimon, Helga Trüpel

0	-

1	0
ENF	Dominique Bilde

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się

• [1]  Dz.U. L 327 z 2.12.2016, s. 1.

STANOWISKO W FORMIE POPRAWEK Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (12.9.2017)

dla Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

w sprawie wdrażania europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności

(2017/2127(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Rosa Estaràs Ferragut

POPRAWKI

Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia zwraca się do Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, jako komisji przedmiotowo właściwej, o wzięcie pod uwagę następujących poprawek:

Poprawka    1 Projekt rezolucji Umocowanie 5 a (nowe)
Projekt rezolucji	Poprawka
	-  uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Seria Traktatów Rady Europy (ETS) nr 5 z 1950 r.) oraz protokoły do niej,
Poprawka    2 Projekt rezolucji Umocowanie 5 b (nowe)
Projekt rezolucji	Poprawka
	-  uwzględniając Europejską kartę społeczną (ETS nr 35 z 1961 r., zmien. w 1996 r., ETS nr 163),
Poprawka    3 Projekt rezolucji Umocowanie 5 c (nowe)
Projekt rezolucji	Poprawka
	-  uwzględniając zalecenie Komitetu Ministrów dla państw członkowskich Rady Europy Rec(2002)5 w sprawie ochrony kobiet przed przemocą oraz zalecenie CM/Rec(2007)17 w sprawie standardów i mechanizmów dotyczących równouprawnienia kobiet i mężczyzn,
Poprawka    4 Projekt rezolucji Umocowanie 5 d (nowe)
Projekt rezolucji	Poprawka
	-  uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (konwencję CEDAW z 1979 r.) oraz protokół fakultatywny do niej (z 1999 r.),
Poprawka    5 Projekt rezolucji Umocowanie 17 a (nowe)
Projekt rezolucji	Poprawka
	-  uwzględniając badanie Dyrekcji Generalnej Parlamentu Europejskiego ds. Polityki Wewnętrznej Unii Europejskiej pt. „Discrimination Generated by the Intersection of Gender and Disability” [Dyskryminacja powstająca na styku płci i niepełnosprawności],
Poprawka    6 Projekt rezolucji Motyw A a (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	Aa.  mając na uwadze, że w UE żyje ponad 80 mln osób niepełnosprawnych, które pilnie potrzebują dostępnego środowiska wolnego od uprzedzeń; mając na uwadze, że co czwarty Europejczyk ma w rodzinie osobę niepełnosprawną; mając na uwadze, że w UE żyje około 46 mln niepełnosprawnych kobiet i dziewcząt, co stanowi 16 % ogółu populacji kobiet w UE;
Poprawka    7 Projekt rezolucji Motyw C a (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	Ca.  mając na uwadze, że nadal występuje przyjmująca różne formy dyskryminacja ze względu na płeć i niepełnosprawność, która ma skutki społeczne (np. niższa samoocena, zależność ekonomiczna, izolacja społeczna), edukacyjne (np. wysoki wskaźnik analfabetyzmu i niższy poziom wykształcenia, szczególnie wśród kobiet) oraz jest powodem wykluczenia na rynku pracy (niższy udział w rynku pracy, tendencja do podejmowania pracy nisko płatnej, tymczasowej lub niepewnej), co przekłada się z kolei na dodatkowy stres i obciążenie psychiczne u osób niepełnosprawnych, ich rodzin i opiekunów;
Poprawka    8 Projekt rezolucji Motyw C b (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	Cb.  mając na uwadze, że w art. 9 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych stwierdza się, że należy wprowadzić odpowiednie środki, aby zapewnić osobom niepełnosprawnym, w szczególności kobietom i dziewczętom, rzeczywisty dostęp do środowiska fizycznego, środków transportu, informacji i komunikacji, w tym technologii informacyjno-komunikacyjnych, a także do innych urządzeń i usług, powszechnie dostępnych lub powszechnie zapewnianych, zarówno na obszarach wiejskich, jak i miejskich;
Poprawka    9 Projekt rezolucji Motyw C c (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	Cc.  mając na uwadze, że osoby niepełnosprawne, a w szczególności niepełnosprawne kobiety, osiągają niższe dochody i często nie posiadają własnego samochodu; mając na uwadze, że kobiety żyją dłużej niż mężczyźni i że istnieje coraz większa potrzeba promowania bliskości w sąsiedztwie, przestrzeni dla pieszych i dostosowania budynków i mieszkań, aby ograniczyć oddziaływanie czynników przyczyniających się do wykluczenia kobiet z życia społeczno-gospodarczego, edukacji i rynku pracy; mając na uwadze, że właściwie zaprojektowane środowisko zbudowane we wszystkich działaniach i usługach odnoszących się do sfery publicznej umożliwiłoby kobietom, a zwłaszcza kobietom niepełnosprawnym, udział w życiu społeczno-ekonomicznym i zachęciło je do takiego udziału;
Poprawka    10 Projekt rezolucji Motyw C d (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	Cd.  mając na uwadze, że z transportu publicznego korzysta więcej kobiet niż mężczyzn oraz to, że kobiety niejednokrotnie korzystają z transportu w sposób bardziej złożony, ponieważ wiele z nich opiekuje się niesamodzielnymi członkami rodziny, w związku z czym osoby niepełnosprawne powinny mieć bezpieczny dostęp do transportu oraz do usług i produktów z nim związanych, aby zapewnić im większą niezależną mobilność;
Poprawka    11 Projekt rezolucji Motyw C e (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	Ce.  mając na uwadze, że niepełnosprawne kobiety i dziewczęta często odczuwają konsekwencje braku informacji oraz braku ochrony ich praw seksualnych i reprodukcyjnych oraz braku informacji na temat tych praw, często brakuje im też dostępu do produktów i usług, które umożliwiłyby im pełne korzystanie z tych praw, lub dostęp ten jest ograniczony;
Poprawka    12 Projekt rezolucji Motyw C f (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	Cf.  mając na uwadze, że usługi wsparcia, ochrony, komunikacji, opieki i usługi zdrowotne, np. związane z podstawową opieką zdrowotną, zwalczaniem przemocy wobec kobiet, opieką nad dziećmi, macierzyństwem oraz prawami reprodukcyjnymi i seksualnymi kobiet, powinny być w pełni dostępne we wszystkich językach, w każdej postaci i formie dla wszystkich kobiet, a zwłaszcza niepełnosprawnych kobiet i dziewcząt;
Poprawka    13 Projekt rezolucji Motyw C g (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	Cg.  mając na uwadze, że personel medyczny powinien być właściwie wyszkolony w zakresie kwestii związanych z niepełnosprawnością, aby mógł skuteczniej reagować na potrzeby osób niepełnosprawnych; mając na uwadze, że zatrudnianie osób niepełnosprawnych w jednostkach służby zdrowia pozwoli niepełnosprawnym pacjentom poczuć się swobodniej i dać im odczucie, że ich potrzeby są lepiej rozumiane i uwzględniane; mając na uwadze, że zatrudnianie osób niepełnosprawnych w służbach użyteczności publicznej takich jak służba zdrowia byłoby również motywujące dla takich osób;
Poprawka    14 Projekt rezolucji Motyw C h (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	Ch.  mając na uwadze, że udział osób niepełnosprawnych, zwłaszcza kobiet, w życiu politycznym i publicznym, w których są one niedostatecznie reprezentowane, wymaga dalszych działań zgodnie z art. 29 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych;
Poprawka    15 Projekt rezolucji Motyw C i (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	Ci.  mając na uwadze, że pomimo licznych konwencji międzynarodowych i przepisów prawa europejskiego, a także obecnej europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności osoby niepełnosprawne nadal nie korzystają jeszcze w pełni z przysługujących im praw społecznych i obywatelskich, ponieważ np. nie mają sprawiedliwych i równych możliwości uczestnictwa w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym; mając na uwadze, że niepełnosprawne kobiety i dziewczęta są nadal zmarginalizowane, jeśli chodzi o procesy podejmowania decyzji i postęp w kwestii równouprawnienia płci;
Poprawka    16 Projekt rezolucji Motyw C j (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	Cj.  mając na uwadze, że równouprawnienie płci zostało uwzględnione w sposób przekrojowy w europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności 2010–2020; mając na uwadze, że TFUE wymaga, aby Unia zwalczała dyskryminację ze względu na niepełnosprawność, określając i realizując swą politykę i działania (art. 10), TFUE daje jej również uprawnienia do przyjmowania prawodawstwa mającego na celu zwalczanie takiej dyskryminacji (art. 19); mając na uwadze, że art. 21 i 26 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej wyraźnie zakazują dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność i wymagają zapewnienia osobom niepełnosprawnym równego udziału w życiu społecznym; mając na uwadze, że równe traktowanie można zapewnić przez stosowanie pozytywnych środków i strategii politycznych dla niepełnosprawnych kobiet i matek niepełnosprawnych dzieci; mając na uwadze, że włączenie aspektu płci do europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności, która ma zostać przyjęta na okres po 2020 r., zapewni wkład w zintegrowane podejście do eliminowania dyskryminacji niepełnosprawnych kobiet i dziewcząt;
Poprawka    17 Projekt rezolucji Motyw C k (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	Ck.  mając na uwadze, że 75 % osób o znacznym stopniu niepełnosprawności nie ma szans, aby w pełni uczestniczyć w europejskim rynku pracy; mając na uwadze, że w 28 państwach UE odsetek zatrudnionych kobiet dotkniętych przewlekłymi problemami zdrowotnymi lub trudnościami w wykonywaniu codziennych czynności, które zgłosiły, że korzystały z jakiejś formy pomocy w pracy, jest wyższy niż odnośny odsetek mężczyzn; mając na uwadze, że kobiety niepełnosprawne są w większym stopniu zagrożone ubóstwem, dlatego też należy w trybie pilnym znieść bariery utrudniające im włączenie się w rynek pracy, programy edukacyjne i życie społeczne oraz uczestnictwo w nich;
Poprawka    18 Projekt rezolucji Motyw C l (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	Cl.  mając na uwadze, że 34 % kobiet dotkniętych problemami zdrowotnymi lub niepełnosprawnością doświadczyło w swoim życiu przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony partnera;
Poprawka    19 Projekt rezolucji Ustęp 9 a (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9a.  podkreśla znaczenie optymalizacji unijnych funduszy strukturalnych w celu promowania dostępności i niedyskryminacji w odniesieniu do osób niepełnosprawnych, ze zwróceniem szczególnej uwagi na kobiety, oraz podjęcia działań na potrzeby poprawy widoczności możliwości finansowania;
Poprawka    20 Projekt rezolucji Ustęp 9 b (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9b.  podkreśla fakt, że niepełnosprawne kobiety i dziewczęta doświadczają podwójnej dyskryminacji ze względu na nakładanie się aspektu płci i niepełnosprawności, a nawet mogą być narażone na dyskryminację z wielu przyczyn jednocześnie ze względu na nakładanie się aspektu płci i niepełnosprawności, orientacji seksualnej, wieku, wyznania lub pochodzenia etnicznego;
Poprawka    21 Projekt rezolucji Ustęp 9 c (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9c.  ubolewa, że w ramach obowiązującej obecnie europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności 2010–2020 nie przyjęto skutecznych aktów ustawodawczych, środków i strategii politycznych w celu walki z segregacją i odrzucaniem niepełnosprawnych kobiet na rynku pracy, w życiu politycznym, szkołach i środowiskach edukacyjnych;
Poprawka    22 Projekt rezolucji Ustęp 9 d (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9d.  ponownie podkreśla, że wszystkie osoby niepełnosprawne powinny móc w pełni korzystać z przysługujących im praw w oparciu o integrację i uczestniczenie w społeczeństwie;
Poprawka    23 Projekt rezolucji Ustęp 9 e (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9e.  z zaniepokojeniem zauważa, że niepełnosprawne kobiety i dziewczęta są w większym stopniu narażone na bycie ofiarami przemocy uwarunkowanej płcią, w szczególności przemocy domowej i wykorzystywania seksualnego; podkreśla, że dotyczy to również przymusowej sterylizacji i aborcji; zwraca uwagę, że należy podjąć odpowiednie działania w celu uniknięcia wszelkiego rodzaju nadużyć, a także w celu zapewnienia wysokiej jakości, dostępnego i dostosowanego do potrzeb wsparcia ofiarom przemocy;
Poprawka    24 Projekt rezolucji Ustęp 9 f (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9f.  podkreśla, że integracja osób niepełnosprawnych stanowi fundamentalną kwestię w dziedzinie praw człowieka, do której należy odpowiednio podejść na szczeblu europejskim;
Poprawka    25 Projekt rezolucji Ustęp 9 g (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9g.  przypomina, że niepełnosprawne kobiety często znajdują się w bardziej niekorzystnej sytuacji niż niepełnosprawni mężczyźni oraz częściej grozi im ubóstwo i marginalizacja społeczna;
Poprawka    26 Projekt rezolucji Ustęp 9 h (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9h.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wprowadzenia strategii politycznych w celu umożliwienia niepełnosprawnym kobietom i dziewczętom udziału w życiu publicznym, społecznym, gospodarczym i politycznym oraz zachęcania ich do takiego udziału; podkreśla, że organizacje reprezentujące niepełnosprawne kobiety i dziewczęta powinny aktywnie angażować je w opracowywanie i wdrażanie ustawodawstwa i strategii politycznych zapewniających niedyskryminację i równe szanse oraz szczegółowo je z nimi konsultować; nawołuje do prawdziwego zorganizowanego dialogu między UE a organizacjami reprezentującymi osoby niepełnosprawne podczas opracowywania europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności na okres po 2020 r.;
Poprawka    27 Projekt rezolucji Ustęp 9 i (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9i.  nalega, by w strategiach politycznych dotyczących niepełnosprawności uwzględniano aspekt płci;
Poprawka    28 Projekt rezolucji Ustęp 9 j (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9j.  podkreśla, że europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010–2020 powinna obejmować zintegrowaną perspektywę płci lub osobny rozdział poświęcony polityce w sprawie niepełnosprawności z uwzględnieniem aspektu płci;
Poprawka    29 Projekt rezolucji Ustęp 9 k (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9k.  zwraca uwagę na znaczenie uwzględniania aspektu niepełnosprawności w strategiach politycznych i programach dotyczących płci;
Poprawka    30 Projekt rezolucji Ustęp 9 l (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9l.  podkreśla potrzebę zapewnienia niepełnosprawnym kobietom i dziewczętom wzorców osobowych, w tym sieci mentoringu i wsparcia;
Poprawka    31 Projekt rezolucji Ustęp 9 m (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9m.  zauważa, że kobiety niepełnosprawne muszą w pełni korzystać z prawa do kształcenia, ochrony zdrowia, zatrudnienia, mobilności, życia rodzinnego, nawiązywania relacji seksualnych, zawierania związków małżeńskich, macierzyństwa oraz z ochrony gwarantującej im te prawa;
Poprawka    32 Projekt rezolucji Ustęp 9 n (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9n.  podkreśla, że należy aktywniej walczyć ze stereotypami i uprzedzeniami względem niepełnosprawności oraz że niepełnosprawne kobiety i dziewczęta muszą być bardziej dostrzegalne w mediach, aby możliwa była zmiana rozpowszechnionych obecnie wykluczających norm społecznych; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by inwestowały w inicjatywy podnoszące ogólny poziom świadomości społecznej w tym względzie;
Poprawka    33 Projekt rezolucji Ustęp 9 o (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9o.  zauważa, że należy w większym stopniu wyeksponować osoby z ukrytą lub niewidoczną niepełnosprawnością, w szczególności kobiety i dziewczęta, które mogą borykać się ze szczególnymi wyzwaniami i barierami, oraz udzielać im większego wsparcia;
Poprawka    34 Projekt rezolucji Ustęp 9 p (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9p.  zwraca ponownie uwagę na nieproporcjonalnie duży wpływ oszczędnościowej polityki gospodarczej i cięć budżetowych w sektorze publicznym na osoby niepełnosprawne, a w szczególności kobiety i dziewczęta, często zagrażający ich dobrostanowi, zdrowiu, a nawet życiu;
Poprawka    35 Projekt rezolucji Ustęp 9 q (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9q.  domaga się konkretnych środków politycznych mających na celu wyeliminowanie przemocy i nadużyć względem osób niepełnosprawnych i dotkniętych trudnościami w nauce, w szczególności kobiet i dziewcząt, w tym zastraszania w internecie, nękania i napastowania oraz przemocy w sytuacjach opieki formalnej i nieformalnej;
Poprawka    36 Projekt rezolucji Ustęp 9 r (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9r.  podkreśla rolę związków zawodowych, organizacji pracodawców, organizacji szkoleniowych i zajmujących się uczeniem się przez całe życie w eliminowaniu dyskryminacji z wielu przyczyn jednocześnie względem niepełnosprawnych kobiet i dziewcząt oraz znoszeniu przeszkód na drodze do ich integracji;
Poprawka    37 Projekt rezolucji Ustęp 9 s (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9s.  zwraca się do Komisji i państw członkowskich o uwzględnianie aspektu płci we wszystkich odnośnych obszarach polityki w sprawie niepełnosprawności;
Poprawka    38 Projekt rezolucji Ustęp 9 t (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9t.  podkreśla, że niepełnosprawne kobiety i dziewczęta muszą być informowane o przysługujących im prawach i dostępnych usługach dla obywateli (kształcenie, zdrowie, wymiar sprawiedliwości, transport, kontakty z organami władz itd.); podkreśla, że informacje te muszą być przekazywane w prosty i bezpieczny sposób, z uwzględnieniem różnych metod komunikacji, mediów i formatów wybranych przez te osoby oraz, w stosownych przypadkach, stopnia niepełnosprawności umysłowej, aby osoby te mogły podejmować decyzje w swoim imieniu;
Poprawka    39 Projekt rezolucji Ustęp 9 u (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9u.  uważa, że Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn powinien zapewnić wytyczne na szczeblu europejskim i na poziomie państw członkowskich w odniesieniu do szczególnej sytuacji niepełnosprawnych kobiet i dziewcząt oraz aktywnie opowiadać się za zagwarantowaniem im równych praw i zwalczaniem dyskryminacji;
Poprawka    40 Projekt rezolucji Ustęp 9 v (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9v.  podkreśla, że należy zapewnić niepełnosprawnym kobietom i dziewczętom możliwość prowadzenia niezależnego życia i pełnego uczestnictwa we wszystkich obszarach życia na równi z innymi, a w szczególności na równi z ich populacjami odniesienia; w związku z tym należy wprowadzić odpowiednie środki, aby zapewnić niepełnosprawnym kobietom i dziewczętom rzeczywisty dostęp do środowiska fizycznego, środków transportu, informacji i komunikacji, w tym technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych, a także do innych urządzeń, ułatwień i usług, powszechnie dostępnych lub powszechnie zapewnianych zarówno na obszarach wiejskich, jak i miejskich; podkreśla, że aby właściwie uwzględniać aspekt płci w środkach, planach, projektach, programach i sprawozdaniach dotyczących niepełnosprawności, należy wprowadzić zabezpieczenia gwarantujące, że niepełnosprawne kobiety mogą uczestniczyć w takich procesach w odnośnych podmiotach lub organach, najlepiej w roli konsultantek, doradczyń lub ekspertek, aby zapewnić uwzględnianie szczególnych potrzeb i wymogów populacji niepełnosprawnych kobiet podczas projektowania środowiska, towarów i usług;
Poprawka    41 Projekt rezolucji Ustęp 9 w (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9w.  powtarza wezwanie do Komisji, by zaprezentowała kompleksową europejską strategię zwalczania przemocy wobec kobiet, która obejmowałaby instrument ustawodawczy służący zapobieganiu przemocy uwarunkowanej płcią i zwalczaniu jej, ze zwróceniem szczególnej uwagi na niepełnosprawne kobiety i dziewczęta;
Poprawka    42 Projekt rezolucji Ustęp 9 x (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9x.  zachęca państwa członkowskie do przyjęcia środków mających na celu zapewnienie, że niepełnosprawne kobiety i dziewczęta będą mogą korzystać z przysługujących im praw w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, w tym edukacji seksualnej w stosownych przypadkach dostosowanej do zdolności intelektualnych kobiety lub dziewczynki niepełnosprawnej, w oparciu o swobodną i świadomą zgodę zainteresowanych osób oraz z uwzględnieniem ich integralności cielesnej, swobody wyboru i samostanowienia;
Poprawka    43 Projekt rezolucji Ustęp 9 y (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9y.  przypomina, że zwalczanie ubóstwa i marginalizacji społecznej osób niepełnosprawnych jest ściśle powiązane z kwestią lepszych warunków życia członków rodzin, którzy często pełnią rolę opiekunów, nie otrzymując za tę opiekę wynagrodzenia i nie posiadając statusu osób zatrudnionych; zachęca zatem państwa członkowskie do przedstawienia krajowych strategii wsparcia opiekunów nieformalnych, którzy w większości przypadków są krewnymi płci żeńskiej osób niepełnosprawnych;
Poprawka    44 Projekt rezolucji Ustęp 9 z (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9z.  podkreśla wartość instrumentów mikrofinansowych w tworzeniu miejsc pracy i stymulowaniu wzrostu gospodarczego; wzywa państwa członkowskie do poprawy dostępu niepełnosprawnych kobiet do takich instrumentów;
Poprawka    45 Projekt rezolucji Ustęp 9 aa (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9aa.  podkreśla znaczenie niezależnego życia osób niepełnosprawnych; wzywa Komisję do przedstawienia kompleksowej europejskiej strategii deinstytucjonalizacji, uwzględniającej również szczególne kwestie dotyczące niepełnosprawnych kobiet;
Poprawka    46 Projekt rezolucji Ustęp 9 ab (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9ab.  podkreśla, że aby zapewnić osobom niepełnosprawnym niezależne życie należy wspierać badania naukowe służące opracowywaniu produktów mających pomóc osobom niepełnosprawnym w codziennych czynnościach oraz innowacje w tym względzie;
Poprawka    47 Projekt rezolucji Ustęp 9 ac (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9ac.  podkreśla, że liczba osób starszych wzrasta, a według WHO niepełnosprawność częściej dotyka kobiet, które są na nią szczególnie narażone ze względu na większą średnią długość życia; podkreśla, że w związku z tym będzie miał miejsce proporcjonalny wzrost liczby kobiet niepełnosprawnych;
Poprawka    48 Projekt rezolucji Ustęp 9 ad (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9ad.  przypomina o pilnej potrzebie zajęcia się kwestią przemocy wobec niepełnosprawnych kobiet i dziewcząt w środowisku publicznym, prywatnym i instytucjonalnym; z zadowoleniem przyjmuje decyzję Rady o przystąpieniu UE do Konwencji Rady Europy w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (konwencja stambulska), co będzie ważnym krokiem na drodze zwalczania przemocy wobec niepełnosprawnych kobiet i dziewcząt; ubolewa, że Rada ograniczyła zakres przystąpienia UE do dwóch obszarów, a mianowicie współpracy w sprawach sądowych i kwestii dotyczących uchodźców, osób ubiegających się o azyl oraz zasady non-refoulement;
Poprawka    49 Projekt rezolucji Ustęp 9 ae (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9ae.  podkreśla, że niepełnosprawne kobiety i dziewczęta, w tym należące do grup zmarginalizowanych i grup wysokiego ryzyka, takich jak uchodźczynie i migrantki, kobiety ubiegające się o azyl, kobiety romskie i LGBTI, są narażone na dyskryminację z wielu przyczyn jednocześnie, a zatem należy wzmocnić ich pozycję, aby mogły uczestniczyć w życiu politycznym i procesach decyzyjnych, oraz zapewnić, że ich interesy będą wyrażane, a ich prawa wspierane i chronione, dzięki czemu powstanie prawdziwa, oddolna perspektywa równouprawnienia płci; wzywa państwa członkowskie, by zapewniły odpowiednio dostosowane usługi, ułatwienia i obiekty umożliwiające tym osobom aktywne zaangażowanie i uczestnictwo, a także by inwestowały w technologie wspierające i adaptacyjne oraz we włączenie cyfrowe;
Poprawka    50 Projekt rezolucji Ustęp 9 af (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	9af.  podkreśla, że z punktu widzenia osiągnięcia samodzielnego i niezależnego życia przez osoby niepełnosprawne, zwłaszcza kobiety, pomoc świadczona w sposób indywidualny i osobisty to odpowiedni środek wspierający te osoby i ich rodziny, umożliwiający im dostęp do miejsc pracy, instytucji oświatowych i placówek szkoleniowych, a także środek wsparcia w czasie ciąży i macierzyństwa;
Poprawka    51 Projekt rezolucji Ustęp 10 a (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	10a.  wzywa Komisję do uwzględnienia niepełnosprawności w dokumencie zatytułowanym „Strategiczne zaangażowanie na rzecz równouprawnienia płci w latach 2016–2019”;
Poprawka    52 Projekt rezolucji Ustęp 11 a (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	11a.  wyraża ubolewanie, że Rada nadal nie przyjęła wniosku dotyczącego dyrektywy w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób bez względu na wyznanie lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną z 2008 r.; ponawia apel do Rady o jak najszybsze przyjęcie tego wniosku;
Poprawka    53 Projekt rezolucji Ustęp 12 a (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	12a.  nalega, aby gromadzić dane segregowane według kryterium płci w celu zidentyfikowania form dyskryminacji krzyżowej z wielu przyczyn jednocześnie względem niepełnosprawnych kobiet i dziewcząt we wszystkich obszarach objętych konwencją stambulską i w stosownych przypadkach;
Poprawka    54 Projekt rezolucji Ustęp 18 a (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	18a.  podkreśla znaczenie włączania niepełnosprawnych kobiet do standardowych systemów kształcenia i systemów zawodowych;
Poprawka    55 Projekt rezolucji Ustęp 26 a (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	26a.  uważa, że niepełnosprawne kobiety i dziewczęta muszą mieć pełny dostęp do opieki medycznej zaspokajającej ich szczególne potrzeby, w tym do konsultacji ginekologicznych, badań lekarskich, usług planowania rodziny oraz odpowiednio dostosowanego wsparcia podczas ciąży; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia odpowiedniego dostępu do tych usług za pośrednictwem krajowych systemów publicznej opieki zdrowotnej;
Poprawka    56 Projekt rezolucji Ustęp 26 b (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	26b.  zwraca uwagę na niedociągnięcia (np. brak dostępności urządzeń do badań przesiewowych w kierunku raka dla kobiet na wózkach inwalidzkich, brak materiałów informacyjnych dostosowanych dla osób niepełnosprawnych) w świadczeniu usług ochrony zdrowia dla osób niepełnosprawnych; zachęca państwa członkowskie do zapewniania pracownikom służby zdrowia odpowiedniego kształcenia i szkoleń dotyczących szczególnych potrzeb pacjentów niepełnosprawnych;
Poprawka    57 Projekt rezolucji Ustęp 26 c (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	26c.  podkreśla potrzebę zapewnienia we wszystkich państwach członkowskich UE dostępnych usług zdrowotnych i opieki, a także wsparcia potrzebnego osobom niepełnosprawnym, aby ułatwić im integrację społeczną; podkreśla także, że równe szanse można osiągnąć jedynie wówczas, gdy prawo do włączenia i uczestnictwa zostanie zapewnione na wszystkich poziomach i we wszystkich aspektach życia;
Poprawka    58 Projekt rezolucji Ustęp 34 a (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	34a.  ponownie zauważa, że kobiety niepełnosprawne niejednokrotnie stawiają czoła jeszcze poważniejszym wyzwaniom i niebezpieczeństwom w krajach i na obszarach objętych konfliktami; podkreśla w związku z tym, że należy uwzględnić potrzebę ochrony kobiet niepełnosprawnych polityce zewnętrznej UE;
Poprawka    59 Projekt rezolucji Ustęp 35 a (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	35a.  apeluje do instytucji UE, aby zapewniły dostępność publikowanych przez nie treści internetowych i ich aplikacji oraz wszystkich podstawowych dokumentów i materiałów audiowizualnych, a także zagwarantowały jednocześnie fizyczną dostępność swoich siedzib;
Poprawka    60 Projekt rezolucji Ustęp 35 b (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	35b.  podkreśla potrzebę wspomagania rzeczywistego udziału osób niepełnosprawnych w wydarzeniach publicznych lub spotkaniach organizowanych przez instytucje UE lub w ich pomieszczeniach, a także wolności wypowiedzi takich osób podczas wspomnianych wydarzeń w drodze zapewnienia napisów dla niesłyszących i tłumaczeń na język migowy oraz wydawania dokumentów w alfabecie Braille’a i w formatach ułatwiających czytanie;
Poprawka    61 Projekt rezolucji Ustęp 44 a (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	44a.  wzywa Komisję do przedstawienia wniosku dotyczącego europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności 2020–2030 w pełni włączającego przepisy Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych do przyszłego prawodawstwa i polityki UE oraz zgodnego z Konwencją ONZ o prawach dziecka i z dokumentem pt. „Strategiczne zaangażowanie na rzecz równouprawnienia płci w latach 2016–2019” w celu zapewnienia, że niepełnosprawne kobiety i dziewczęta będą mogły w pełni korzystać ze swoich praw, podobnie jak wszystkie inne osoby;
Poprawka    62 Projekt rezolucji Ustęp 44 b (nowy)
Projekt rezolucji	Poprawka
	44b.  wzywa Komisję do przedstawienia skonsolidowanego wniosku w ramach europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności na okres po 2020 r. oraz do przyjęcia skutecznych środków zapobiegania przemocy wobec niepełnosprawnych kobiet i dzieci, które byłyby ukierunkowane na rodziny, społeczności, specjalistów i instytucje; podkreśla ważną rolę, jaką odgrywają placówki oświatowe, takie jak szkoły, w promowaniu integracji społecznej oraz wskazuje na potrzebę wprowadzenia polityki edukacyjnej uwzględniającej aspekt płci we wszystkich państwach członkowskich UE;

INFORMACJE O PRZYJĘCIU OPINII W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	4.9.2017

OPINIA Komisji Petycji (11.9.2017)

dla Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

w sprawie wdrażania europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności
(2017/2127(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Cecilia Wikström

WSKAZÓWKI

Komisja Petycji zwraca się do Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  przypomina, że Komisja Petycji (PETI) każdego roku otrzymuje dużą liczbę petycji w sprawie trudności, z którymi borykają się osoby niepełnosprawne w całej UE w codziennym życiu, a problemy te dotyczą ośmiu podstawowych obszarów działania określonych w europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności i innych kwestii dostępności, takich jak dostęp do opieki zdrowotnej i ochrony socjalnej, edukacji i szkoleń, rynku pracy, środowiska zabudowanego i transportu, towarów i usług, informacji i komunikacji oraz uczestnictwa w życiu politycznym, publicznym i kulturalnym: zwraca uwagę na wyzwania określone w sprawozdaniu z postępu prac w realizacji europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności (2010 – 2020) dotyczącej dostępu do transportu i środowiska zbudowanego oraz wzywa do szybkiego przyjęcia i wdrożenia wymogów UE w zakresie dostępności; podkreśla, że dyskryminacja stanowi jedną z głównych przeszkód dla skutecznego wprowadzania w życie europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności;

2.  odnotowuje, że UE przoduje w ratyfikacji traktatów w sprawie praw człowieka oraz że w art. 21 i 26 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej jest mowa o zasadzie niedyskryminacji; wzywa wszystkie państwa członkowskie do ratyfikowania Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych i do podpisania Protokołu do tej Konwencji;

3.  podkreśla centralne znaczenie Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych jako narzędzia ochrony praw człowieka, w szczególności osób niepełnosprawnych, które stanowią grupę szczególnie narażoną;

4.  wzywa Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi na dzieci niepełnosprawne, czego wymagają Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych oraz Konwencja ONZ o prawach dziecka;

5.  zwraca uwagę, że dzięki procedurze składania petycji Komisja Petycji odgrywa rolę ochronną (obok Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich powoływanego do ochrony obywateli w razie niewłaściwego administrowania), co wynika z unijnych ram dotyczących Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, umożliwiając składającemu petycję wniesienie skargi w związku z naruszeniem jego praw przez organy europejskie, krajowe i lokalne; podkreśla, że petycje otrzymane przez komisję wskazują na potrzebę przyjęcia skutecznego, horyzontalnego, niedyskryminacyjnego i opartego na prawach człowieka podejścia do polityki wobec osób niepełnosprawnych; podkreśla rolę Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej we wzmacnianiu praw podstawowych osób niepełnosprawnych w UE oraz we wspieraniu wdrażania Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych przez UE;

6.  przypomina, że często petycje, na które zwrócono największą uwagę, miały poparcie organizacji społeczeństwa obywatelskiego reprezentujących osoby niepełnosprawne, w związku z czym należy wspierać i propagować rolę ochronną oraz skuteczność petycji wskazujących na łamanie praw osób niepełnosprawnych; docenia rolę tych organizacji w propagowaniu włączenia społecznego i poprawianiu jakości życia osób niepełnosprawnych oraz uważa, że zadanie to powinno być mocniej wspierane przez instytucje publiczne;

7.  uznaje rolę Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych jako instrumentu gwarantującego prawa człowieka w ich wymiarze społecznym opartym na dążeniu do zapewnienia osobom niepełnosprawnym korzystania z pełni praw człowieka i praw podstawowych, które tak często są naruszane i wymagają większej ochrony;

8.  zgodnie z zaleceniami z pierwszej oceny wdrażania Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych przeprowadzonej przez ONZ wzywa Komisję, by stworzyła niezależny instrument monitorowania i przeglądu Konwencji oraz mechanizm koordynacji międzyinstytucjonalnej oraz wspierała utworzenie w każdym państwie członkowskim lokalnych punktów informacyjnych i agencji, które powinny mieć charakter stały;

9.  zaznacza w szczególności, że głównym założeniem Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych oraz warunkiem niezbędnym do tego, by osoby te mogły egzekwować inne prawa zapisane w Konwencji, jest dostępność; podkreśla, że stała liczba petycji składanych przez obywateli Unii dotyczy braku dostępności lub obecności barier architektonicznych; kładzie nacisk na to, że prawo do dostępności określone w art. 9 Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych musi być wdrażane w sposób kompleksowy, tak by zapewnić osobom niepełnosprawnym dostęp do środowiska fizycznego, transportu, infrastruktury i usług publicznych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do nadania dostępności wysokiego priorytetu oraz skuteczniejszego uwzględniania jej we wszystkich obszarach polityki związanych z niepełnosprawnością;

10.  przypomina, że Komitet do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych przy ONZ w końcowych uwagach zaznaczył, że przyjęte przez UE i jej państwa członkowskie środki oszczędnościowe pogorszyły jakość życia osób niepełnosprawnych, co doprowadziło do zwiększenia ich ubóstwa i wykluczenia społecznego oraz do cięć w usługach społecznych, środowiskowych i wsparciu dla rodzin;

11.  odnotowuje, że na podstawie art. 4 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych należy dążyć do reformy prawodawstwa europejskiego i państw członkowskich dotyczącego niepełnosprawności, tak aby zapewnić pełną harmonizację przepisów we wszystkich obszarach, oraz wzywa do aktywnego zaangażowania w ten proces przedstawicieli organizacji osób niepełnosprawnych;

12.  apeluje do Komisji, by w szkołach europejskich zapewniła wysokiej jakości edukację włączającą, która rozpocznie się od wczesnego wieku i będzie bazować na podejściu prewencyjnym i całościowej wizji niepełnosprawności – zgodnie z wymogami Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych dotyczącymi multidyscyplinarnej oceny indywidualnych potrzeb – oraz by zagwarantowała niewykluczanie dzieci niepełnosprawnych i odpowiednie racjonalne usprawnienia;

13.  wzywa zarówno UE, jak i jej państwa członkowskie do przyjęcia koniecznych przepisów, tak aby zachować pełną i systematyczną zgodność z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych, gwarantując między innymi odpowiedni poziom świadczeń z tytułu niepełnosprawności, usługi środowiskowe, usługi opieki zdrowotnej oraz wysokiej jakości kształcenie i programy szkoleniowe;

14.  podkreśla, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w opinii z dnia 14 lutego 2017 r. wskazał, że zawarcie Traktatu z Marrakeszu w sprawie ułatwienia dostępu do opublikowanych utworów drukowanych osobom niewidomym i słabowidzącym oraz osobom z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem wchodzi w zakres kompetencji wyłącznej UE, gdyż obowiązki wynikające z tego traktu należą do dziedziny objętej już w dużej mierze wspólnymi zasadami Unii;

15.  odnotowuje, że zgodnie z zaleceniami ONZ należy zapewnić udział organizacji osób niepełnosprawnych we wszystkich etapach procesu decyzyjnego; przypomina, że należy prowadzić zorganizowany dialog z osobami niepełnosprawnymi;

16.  wzywa Komisję do opracowania sprawozdania na temat wpływu, jaki na osoby niepełnosprawne wywierają główne strategie polityczne i fundusze inwestycyjne UE, a także do zapewniania udziału organizacji osób niepełnosprawnych w ich projektowaniu, zwłaszcza w przypadku funduszy strukturalnych;

17.  przypomina, że Komisja Petycji od 2011 r. podejmuje starania na rzecz przyjęcia wiążącego traktatu w sprawie dostępu osób niewidomych i słabowidzących do utworów publikowanych; z zadowoleniem przyjmuje międzyinstytucjonalne porozumienie w kwestii wdrożenia Traktatu z Marrakeszu do prawa autorskiego UE i ponawia wezwanie do szybkiej ratyfikacji traktatu przez UE i jej państwa członkowskie;

18.  zauważa, że do Komisji Petycji regularnie trafiają zapytania o prawo osób niepełnosprawnych do samodzielnego życia, zagwarantowane w art. 19 Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, a także że zachęca do tworzenia bardziej włączających społeczności i systemów instytucjonalizacji, tak aby w obydwu przypadkach osoby niepełnosprawne otrzymywały odpowiednie wsparcie i pomoc w całej UE, co przyczyni się do promowania celu, jakim jest większa niezależność zgodna z możliwościami każdej osoby; przypomina, że we wrześniu 2016 Komisja Petycji przeprowadziła misję informacyjną na Słowacji, by zbadać, jak europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne wykorzystuje się do ułatwiania przejścia od instytucjonalnej do środowiskowej opieki nad osobami niepełnosprawnymi;

19.  stwierdza, że osobom niepełnosprawnym należy zagwarantować dostęp do informacji o przysługujących im prawach oraz pełne uczestnictwo we wszystkich strategiach politycznych i działaniach, które mogą na nie wpływać, łącznie z mechanizmem składania skarg, oraz że priorytet należy nadać udziałowi dzieci niepełnosprawnych oraz organizacji osób niepełnosprawnych;

20.  zauważa, że w Europie 30 % osób niepełnosprawnych jest zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym oraz że istnieje luka netto między wskaźnikami zatrudnienia osób niepełnosprawnych (48,7 %) i innych osób (72,5 %); w świetle powyższego podkreśla znaczenie globalnej strategii w dziedzinie pracy i zatrudnienia;

21.  podkreśla, że dzieci niepełnosprawne napotykają szczególne problemy oraz że należy podjąć wysiłki w celu wyeliminowania wszystkich rodzajów przeszkód i barier, aby umożliwić im osiągnięcie pełnej niezależności i korzystanie z równych szans; uważa zatem za kluczowe zaangażowanie dzieci w kształtowanie polityki, która ma na nie wpływ; w tym celu zachęca do przyjęcia instrumentów umożliwiających dzieciom niepełnosprawnym wyrażanie opinii i zapewniających ich zaangażowanie;

22.  podkreśla, że osobom niepełnosprawnym należy zapewnić odpowiednie wsparcie socjalne oraz że w centrum tego typu działań zawsze powinien znajdować się dostęp do wymiaru sprawiedliwości, odpowiedniej opieki i ochrony zdrowia;

23.  przypomina, że osobom niepełnosprawnym pozbawionym zdolności prawnej należy zagwarantować wykonywanie praw zawartych w Traktatach i prawie Unii, takich jak prawo dostępu do wymiaru sprawiedliwości, towarów i usług, w tym do usług bankowych i zatrudnienia, opieki zdrowotnej i prawo do głosowania; zauważa, że należy promować gromadzenie danych, wymianę dobrych praktyk i konsultacje z przedstawicielami organizacji osób niepełnosprawnych, zgodnie z art. 12 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych; podkreśla, że konieczny jest przegląd zawężającej wykładni przepisów państw członkowskich regulujących zabezpieczenia dotyczące prawa do głosowania, jeżeli uniemożliwiają one korzystanie z tego prawa osobom z niepełnosprawnością psychospołeczną, zgodnie z art. 29 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych;

24.  podkreśla, że niski poziom kształcenia może być źródłem wykluczenia społecznego i że tylko 27,8 % osób niepełnosprawnych ukończyło studia wyższe; przypomina, że prawo do nauki, wysoki poziom kształcenia oraz dostęp do szkół i uniwersytetów nie powinny być przedmiotem dyskryminacji oraz należy je odpowiednio gwarantować i promować;

25.  zaznacza, że instytucje Unii Europejskiej powinny zapewnić osobom niepełnosprawnym dostęp do dokumentów i usług informatycznych;

26.  podkreśla, że organy administracji publicznej państw członkowskich, a w szczególności władze lokalne, które są najbliższe obywatelom i ich codziennym potrzebom, powinny zapewnić osobom niepełnosprawnym maksymalną dostępność swoich usług, dokumentów i praktyk; podkreśla, że takie środki powinny także obejmować usługi świadczone przez internet i strony internetowe;

27.  podkreśla kluczowe znaczenie prawa wszystkich osób niepełnosprawnych do samodzielnego życia i wzywa Komisję do skuteczniejszego i usprawnionego wykorzystania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w państwach członkowskich, tak aby można było rozwinąć wysokiej jakości usługi społeczne dla osób niepełnosprawnych, wdrożyć proces dezinstytucjonalizacji, podnieść świadomość na temat niepełnosprawności oraz promować równe szanse na szczeblu regionalnym, krajowym i UE; zaznacza, że należy podjąć działania mające na celu promowanie dostępu do funduszy strukturalnych służbom wsparcia osób niepełnosprawnych, zwłaszcza tym, które pomagają dzieciom i rodzinom oraz zapobiegają instytucjonalizacji;

28.  zauważa, że osobom niepełnosprawnym należy zapewnić swobodę przemieszczania się przysługującą obywatelom Unii, dlatego państwa członkowskie muszą zagwarantować wzajemne uznawanie sytuacji i praw socjalnych tych osób zgodnie z art. 18 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych; podkreśla, że osoby niepełnosprawne powinny być w stanie podróżować poza granice swoich państw oraz czerpać korzyści z dostępu do kultury, transportu i sportu; zauważa, że należy zbadać inne korzyści oraz promować ich wzajemne uznawanie;

29.  przypomina o roli intergrupy Parlamentu Europejskiego ds. osób niepełnosprawnych we wdrażaniu europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności, zgodnie z Konwencją ONZ, jako platformy skupiającej posłów europejskich i krajowych, przedstawicieli organizacji i społeczeństwa obywatelskiego, zarówno na szczeblu krajowym, jak i lokalnym; zauważa, że intergrupa stanowi forum szczególnie sprzyjające dyskusjom i debatom, które mają na celu zapewnienie wdrażania tej strategii;

30.  podkreśla, że osobom niepełnosprawnym należy zagwarantować bezpłatny dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz że ich sytuacja ekonomiczna nie powinna stanowić żadnej przeszkody dla takiego dostępu;

31.  domaga się usprawnienia partycypacyjnych kanałów politycznych dla organizacji osób niepełnosprawnych, tak aby zapewnić ich pełne uczestnictwo w podejmowaniu decyzji;

32.  podkreśla kluczowe znaczenie maksymalnej mobilności i dostępności jako wytycznych, które należy przyjąć i do których należy się stosować w ramach wdrażania europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności;

33.  stwierdza, że strategia jednolitego rynku cyfrowego powinna być wdrażana w sposób zapewniający osobom niepełnosprawnym pełny dostęp do wszystkich jej aspektów;

34.  zauważa, że przekrojowy charakter mobilności i dostępności czyni je elementami nieodzownymi do pełnego korzystania z wielu swobód i praw, takich jak możliwość podróżowania i przeprowadzek do innych państw członkowskich, prawo do kultury i prawo do sportu;

35.  apeluje do instytucji Unii Europejskiej o zagwarantowanie osobom z niepełnosprawnością sensoryczną dostępu do wszystkich stron internetowych i dokumentów tych instytucji;

36.  podkreśla, że zdolność prawna ma kluczowe znaczenie dla zachowania niezależności osobistej, dlatego jej ograniczanie i reprezentację osób niepełnosprawnych przez prawnych opiekunów muszą regulować jasne kryteria zharmonizowane na szczeblu UE, przy czym należy dokonywać okresowych przeglądów, aby sprawdzać, czy opiekun nadal jest niezbędny i czy funkcję te sprawuje właściwa osoba;

37.  uważa, że wiele osób niepełnosprawnych nie jest w pełni świadomych swoich praw oraz sposobów ich egzekwowania; wzywa Komisję, by jako pierwszy krok wszczęła szeroko zakrojoną kampanię informacyjną na temat praw osób niepełnosprawnych, aby zwiększać wiedzę i świadomość w tym zakresie;

38.  podkreśla, że większość petycji składanych przez obywateli Unii dotyczy trudności związanych z procedurami składania wniosków, uznawania świadczeń i opóźnionych płatności rent z tytułu niezdolności do pracy przez organy administracji; podkreśla, że, zgodnie z art. 28 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych w sprawie odpowiednich warunków życia i ochrony socjalnej, wdrożenie europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności i jej obszaru ochrony socjalnej powinno uwzględniać w szczególności te kwestie;

39.  podkreśla, że należy zapewnić niezbędne wsparcie społeczne, aby zagwarantować osobom niepełnosprawnym, zwłaszcza z niepełnosprawnością psychospołeczną, egzekwowanie przysługujących im praw i pełną autonomię; zauważa w związku z tym, że należy unikać instytucjonalizacji takich osób i podejmować działania, które zapobiegną poddawaniu ich leczeniu bez ich zgody;

40.  zaznacza, że osobom niepełnosprawnym należy zagwarantować dostęp do ochrony zdrowia i opieki bez żadnej dyskryminacji, ze zwróceniem należytej uwagi na trudności, jakie mogą wystąpić podczas leczenia takich pacjentów; podkreśla, że należy zagwarantować im zwłaszcza równy dostęp do opieki w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz że pod żadnym pozorem nie można poddawać ich przymusowej sterylizacji lub aborcji; zauważa, że system opieki zdrowotnej powinien także gwarantować wykrywanie i zgłaszanie przypadków przemocy seksualnej i nadużyć seksualnych oraz im zapobiegać;

41.  wzywa Komisję do opracowania strategii politycznych i programów ukierunkowanych szczególnie na dzieci niepełnosprawne; podkreśla, że strategie te nie powinny skupiać się wyłącznie na usuwaniu barier architektonicznych i przeszkód dla mobilności, lecz także skupiać się na zwalczaniu wykluczenia społecznego oraz na promowaniu i gwarantowaniu równych szans;

42.  zauważa, że osobom niepełnosprawnym należy zagwarantować możliwość wyrażenia świadomej zgody na wszelkie zabiegi medyczne, które jej wymagają, oraz zastosować wszelkie środki niezbędne do zapewnienia tym osobom dostępu do odpowiednich informacji i ich zrozumienia; podkreśla, że zgoda ta powinna mieć charakter indywidualny, zostać wyrażona uprzednio i świadomie, z zastosowaniem wszelkich niezbędnych mechanizmów zapewniających właściwe przestrzeganie tych zasad; zauważa, że podobne środki należy stosować także wobec osób z niepełnosprawnością psychospołeczną;

43.  wzywa Komisję do wzmocnienia zobowiązań względem rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych we wszystkich programach i strategiach politycznych; podkreśla potrzebę wprowadzenia europejskich ram prawnych, które pozwolą ustalić status osób niepełnosprawnych, zapewniając im ochronę ich praw i dostęp do normalnego życia;

44.  zauważa, że systemy ubezpieczeń zdrowotnych nie mogą dyskryminować osób niepełnosprawnych;

45.  zauważa, że należy ocenić wpływ na osoby niepełnosprawne dyrektywy w sprawie transgranicznej opieki zdrowotnej;

46.  podkreśla, że nierówność jest szczególnie widoczna w zatrudnieniu, gdyż w UE zatrudnionych jest 48 % osób niepełnosprawnych i jedynie 27,8 % ukończyło studia wyższe, co oznacza, że osoby niepełnosprawne są bardziej zagrożone ubóstwem; wzywa Komisję do przeprowadzenia przekrojowej oceny wpływu wszystkich swoich strategii politycznych, zwłaszcza europejskiej polityki zatrudnienia, na zatrudnienie osób niepełnosprawnych;

47.  zauważa, że należy dokonać przeglądu rozporządzenia w sprawie transportu lotniczego i morskiego, aby wyeliminować możliwość jakiejkolwiek dyskryminacji fizycznej czy ekonomicznej pasażerów niepełnosprawnych, a także usunąć przed nimi wszelkie bariery;

48.  podkreśla, że należy wziąć pod uwagę zalecenie ONZ dotyczące konieczności uwzględniania perspektywy płci we wszystkich strategiach politycznych dotyczących niepełnosprawności, a zwłaszcza tych, które mają na celu zwalczanie przemocy uwarunkowanej płcią; domaga się ukierunkowanych działań promowania wzmocnienia pozycji kobiet niepełnosprawnych oraz opracowania dla nich specjalnej strategii dotyczącej płci.

INFORMACJE O PRZYJĘCIU OPINII W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	7.9.2017
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	26 0 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Margrete Auken, Beatriz Becerra Basterrechea, Pál Csáky, Eleonora Evi, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Peter Jahr, Rikke Karlsson, Jude Kirton-Darling, Svetoslav Hristov Malinov, Notis Marias, Roberta Metsola, Marlene Mizzi, Gabriele Preuß, Virginie Rozière, Sofia Sakorafa, Jarosław Wałęsa, Cecilia Wikström, Tatjana Ždanoka
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Michela Giuffrida, Anne-Marie Mineur, Demetris Papadakis, Julia Pitera, Rainer Wieland
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Frank Engel, Monika Hohlmeier, Maria Lidia Senra Rodríguez

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

26	+
ALDE GUE/NGL   ECR   EFDD   PPE     S&D     VERTS/ALE	Beatriz Becerra Basterrechea; Cecilia Wikström Anne-Marie Mineur, Maria Lidia Senra Rodríguez, Sofia Sakorafa,   Rikke Karlsson, Notis Marias,   Eleonora Evi   Pál Csáky, Peter Jahr, Svetoslav Hristov Malinov, Roberta Metsola, Jarosław Wałęsa, Monika Hohlmeier, Frank Engel, Julia Pitera, Rainer Wieland   Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Jude Kirton-Darling, Marlene Mizzi, Gabriele Preuß, Virginie Rozière, Michela Giuffrida, Demetris Papadakis,   Margrete Auken, Tatjana Ždanoka

0	-
-	-

0	0
-	-

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się

INFORMACJE O PRZYJĘCIU SPRAWOZDANIAW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

Data przyjęcia	19.10.2017
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	39 0 2
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Guillaume Balas, Vilija Blinkevičiūtė, Enrique Calvet Chambon, David Casa, Ole Christensen, Lampros Fountoulis, Arne Gericke, Marian Harkin, Czesław Hoc, Agnes Jongerius, Jan Keller, Ádám Kósa, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Jean Lambert, Jérôme Lavrilleux, Patrick Le Hyaric, Javi López, Thomas Mann, Dominique Martin, Anthea McIntyre, Elisabeth Morin-Chartier, Georgi Pirinski, Marek Plura, Dennis Radtke, Sofia Ribeiro, Robert Rochefort, Jutta Steinruck, Yana Toom, Marita Ulvskog, Tatjana Ždanoka
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Georges Bach, Mircea Diaconu, Jasenko Selimovic, Helga Stevens, Tom Vandenkendelaere, Flavio Zanonato
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	José Blanco López, Gilles Lebreton, Jens Nilsson, Wim van de Camp, Igor Šoltes

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

39	+
ALDE	Enrique Calvet Chambon, Mircea Diaconu, Marian Harkin, Robert Rochefort, Jasenko Selimovic, Yana Toom
ECR	Arne Gericke, Czesław Hoc, Anthea McIntyre, Helga Stevens
GUE/NGL	Patrick Le Hyaric
NI	Lampros Fountoulis
PPE	Georges Bach, David Casa, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Ádám Kósa, Jérôme Lavrilleux, Thomas Mann, Elisabeth Morin-Chartier, Marek Plura, Dennis Radtke, Sofia Ribeiro, Tom Vandenkendelaere, Wim van de Camp
S&D	Guillaume Balas, José Blanco López, Vilija Blinkevičiūtė, Ole Christensen, Agnes Jongerius, Jan Keller, Javi López, Jens Nilsson, Georgi Pirinski, Jutta Steinruck, Marita Ulvskog, Flavio Zanonato
VERTS/ALE	Jean Lambert, Igor Šoltes, Tatjana Ždanoka

0	-

2	0
ENF	Gilles Lebreton, Dominique Martin

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się