ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την υλοποίηση των μακροπεριφερειακών στρατηγικών της ΕΕ

1.12.2017 - (2017/2040(INI))

Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης
Εισηγητής: Andrea Cozzolino

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ – ΣΥΝΟΨΗ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΡΙΣΜΑΤΩΝ

Γενικό πλαίσιο

Τα τελευταία χρόνια, οι μακροπεριφερειακές στρατηγικές (ΜΠΣ) έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία ως πλατφόρμα για τη διακρατική συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών αλλά και με τρίτες χώρες. Παρέχουν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την αντιμετώπιση αμοιβαίων προκλήσεων και την εκμετάλλευση κοινών δυνατοτήτων. Για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, οι ΜΠΣ έχουν ενσωματωθεί στα προγράμματα των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ).

Επί του παρόντος, 19 κράτη μέλη και 8 χώρες εκτός ΕΕ συμμετέχουν σε τέσσερις υφιστάμενες ΜΠΣ (για τη Βαλτική, τον Δούναβη, την Αδριατική-Ιόνιο και τις Άλπεις). Ορισμένα κράτη μέλη συμμετέχουν σε περισσότερες από μία ΜΠΣ.

Οι ΜΠΣ καθορίζονται εντός των ορίων της αρχής των «τριών όχι»: όχι σε νέα ενωσιακά κεφάλαια, όχι σε νέες τυπικές ενωσιακές δομές και όχι σε νέα ενωσιακή νομοθεσία.

Η χρηματοδοτική στήριξη διατίθεται με τη μορφή προγραμμάτων διακρατικής συνεργασίας στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας (ΕΕΣ), τα οποία χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Τέσσερα τέτοια προγράμματα υποστηρίζουν την υλοποίηση των ΜΠΣ (ο συνολικός προϋπολογισμός του επιχειρησιακού προγράμματος εμφανίζεται εντός παρενθέσεων):

-  Βαλτική Θάλασσα (333 414 456 EUR)

-  Περιοχή του Δούναβη (262 989 839 EUR)

-  Αδριατική-Ιόνιο (117 918 198 EUR)

-  Χώρος των Άλπεων (139 751 456 EUR)

Επιπλέον, οι χώρες ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης (ταμεία ΕΔΕΤ και άλλα μέσα της ΕΕ, ΜΠΒ, ΕΜΓ, εθνικούς, περιφερειακούς και τοπικούς πόρους, ιδιωτικές πηγές, κλπ.) προκειμένου να συμβάλλουν στους κοινούς στόχους που ορίζουν οι ΜΠΣ.

Όπως επισημαίνει η Επιτροπή[1], οι ΜΠΣ αποτελούν κάτι περισσότερο από απλή χρηματοδότηση καθώς «φέρνουν σε επαφή τους πολίτες διαφόρων κρατών μελών και βελτιώνουν τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες διαβίωσης μέσω της διασυνοριακής συνεργασίας.»

Οι ΜΠΣ έχουν διαφορετικές δομές διακυβέρνησης και αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις. Ορισμένα προβλήματα, όπως η εξασφάλιση επαρκούς πολιτικής δέσμευσης και επαρκών διαθέσιμων πόρων, είναι, σε διαφορετικό βαθμό, κοινά.

Η Επιτροπή διαδραματίζει συντονιστικό ρόλο στην υλοποίηση των ΜΠΣ.

Το 2010, η Επιτροπή, κατόπιν αιτήματος του Συμβουλίου, συγκρότησε ομάδα υψηλού επιπέδου για τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές, η οποία έχει ως αποστολή «να συνδράμει την Επιτροπή κατά την άσκηση των εξουσιών και των αρμοδιοτήτων της όσον αφορά τη λειτουργία των μακροπεριφερειακών στρατηγικών» και ως ειδικό καθήκον «να συμβουλεύει την Επιτροπή όσον αφορά τον συντονισμό και την παρακολούθηση των μακροπεριφερειακών στρατηγικών»[2]. Τα μέλη της είναι εκπρόσωποι των κρατών μελών και των χωρών εκτός ΕΕ που συμμετέχουν στις ΜΠΣ. Στις συνεδριάσεις καλούνται επίσης να παρευρεθούν ως παρατηρητές εκπρόσωποι της Επιτροπής των Περιφερειών και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.

Μελλοντικές ενέργειες

Οι συζητήσεις σχετικά με την πολιτική συνοχής μετά το 2020 είναι σε εξέλιξη και είναι πλέον καιρός να συζητηθεί το μέλλον των ΜΠΣ στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής.

Πρέπει να δοθεί απάντηση σε αρκετά ερωτήματα όσον αφορά το μέλλον των ΜΠΣ:

-  ευθύνη και πολιτική δέσμευση - πώς μπορεί να διασφαλιστεί ότι όλες οι συμμετέχουσες χώρες επενδύουν επαρκείς πόρους στις ΜΠΣ;

-  προσανατολισμός στα αποτελέσματα - υπάρχουν δυνατότητες να καταστούν τα αποτελέσματα των ΜΠΣ πιο μετρήσιμα;

-  πεδίο εφαρμογής - υπάρχουν λόγοι για να επεκταθεί η έννοια των ΜΠΣ;

Το Συμβούλιο, ενώ αναγνωρίζει τη σημασία των ΜΠΣ και επιβεβαιώνει την αρχή «των τριών όχι», «παραμένει πρόθυμο να εξετάσει οποιαδήποτε κοινά συμφωνημένη και ώριμη πρωτοβουλία των κρατών μελών που αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις σε μια καθορισμένη γεωγραφική περιοχή με στόχο τη χάραξη νέας μακροπεριφερειακής στρατηγικής»[3].

Η επιτροπή REGI θα διοργανώσει εργαστήριο με εμπειρογνώμονες σχετικά με τις ΜΠΣ στη συνεδρίασή της στις 12 και 13 Ιουλίου 2017, προκειμένου να στηρίξει το έργο που σχετίζεται με την εν λόγω έκθεση εφαρμογής. Τα συμπεράσματα θα ενσωματωθούν στις τροπολογίες στο σχέδιο έκθεσης.

• [1]  Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Δεκεμβρίου 2015, με τίτλο «Επενδύσεις σε θέσεις εργασίας και ανάπτυξη – Μεγιστοποίηση της συμβολής των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων» (COM(2015)0639 final)
• [2]  Μητρώο ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής και άλλων παρόμοιων οντοτήτων – Ομάδα υψηλού επιπέδου για τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές http://ec.europa.eu/transparency/regexpert/index.cfm?do=groupDetail.groupDetail&groupID=2455
• [3]  Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την υλοποίηση των μακροπεριφερειακών στρατηγικών της ΕΕ http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/cooperate/macro_region_strategy/pdf/concl_implementation_macro_region_strategy_en.pdf

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την υλοποίηση των μακροπεριφερειακών στρατηγικών της ΕΕ

2017/2040(INI)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), και ιδίως τον τίτλο XVIII,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 («ΚΚΔ»)[1],

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1299/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού ειδικών διατάξεων για την υποστήριξη του στόχου της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης[2],

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1302/2013 της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1082/2006 για τον ευρωπαϊκό όμιλο εδαφικής συνεργασίας (ΕΟΕΣ) όσον αφορά την αποσαφήνιση, την απλούστευση και τη βελτίωση της διαδικασίας ίδρυσης και λειτουργίας αυτών των ομίλων[3],

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 25ης Απριλίου 2017, σχετικά με την υλοποίηση των μακροπεριφερειακών στρατηγικών της ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 16ης Δεκεμβρίου 2016, σχετικά με την υλοποίηση των μακροπεριφερειακών στρατηγικών της ΕΕ (COM(2016)0805) και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2016)0443),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Ιουνίου 2009, σχετικά με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας (COM(2009)0248),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 8ης Δεκεμβρίου 2010, με τίτλο «Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περιοχή του Δούναβη» (COM(2010)0715),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, σχετικά με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περιφέρεια Αδριατικής-Ιονίου (COM(2014)0357),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 28ης Ιουλίου 2015, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την περιοχή των Άλπεων (COM(2015)0366),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2014, σχετικά με τη διακυβέρνηση των μακροπεριφερειακών στρατηγικών (COM(2014)0284),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Δεκεμβρίου 2015, με τίτλο «Επενδύσεις σε θέσεις εργασίας και ανάπτυξη – Μεγιστοποίηση της συμβολής των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων» (COM(2015)0639),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 17ης Φεβρουαρίου 2011, σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή του Δούναβη[4],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 3ης Ιουλίου 2012, σχετικά με την εξέλιξη των μακροπεριφερειακών στρατηγικών της EE: τρέχουσες πρακτικές και προοπτικές για το μέλλον, κυρίως στη Μεσόγειο[5],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Σεπτεμβρίου 2012, σχετικά με τη στρατηγική για την περιοχή του Ατλαντικού στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής της ΕΕ[6],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 28ης Οκτωβρίου 2015, σχετικά με μια στρατηγική της ΕΕ για την περιφέρεια της Αδριατικής και του Ιονίου Πελάγους[7],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Σεπτεμβρίου 2016, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή των Άλπεων[8],

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «Νέος ρόλος των μακροπεριφερειών στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας», που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2015 από τη Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Θεματικό Τμήμα Β: Διαρθρωτική Πολιτική και Πολιτική Συνοχής,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Interact, του Φεβρουαρίου 2017, με τίτλο «Προστιθέμενη αξία των μακροπεριφερειακών στρατηγικών - πρόγραμμα και προοπτικές του έργου»,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του, και το άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο ε) και το παράρτημα 3 της απόφασης της Διάσκεψης των Προέδρων, της 12ης Δεκεμβρίου 2002, σχετικά με τη διαδικασία εξουσιοδότησης για την εκπόνηση εκθέσεων πρωτοβουλίας,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (A8-0389/2017),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μακροπεριφέρειες μπορούν να οριστούν ως γεωγραφικές περιοχές που περιλαμβάνουν περιφέρειες διαφορετικών χωρών τις οποίες συνδέουν ένα ή περισσότερα κοινά χαρακτηριστικά ή προκλήσεις^[9]6·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μακροπεριφερειακές στρατηγικές (ΜΠΣ) έχουν καθιερωθεί σε τομείς που αντιπροσωπεύουν τη φυσική εξέλιξη της ΕΕ από την άποψη της διασυνοριακής συνεργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικές, επειδή μπορούν να κινητοποιήσουν δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, την κοινωνία των πολιτών και την πανεπιστημιακή κοινότητα, καθώς και να κινητοποιήσουν πόρους για την επίτευξη κοινών στόχων πολιτικής της ΕΕ·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΜΠΣ παρέχουν μια πλατφόρμα για βαθύτερη και ευρύτερη αλληλεπίδραση μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των γειτονικών χωρών σε διατομεακό, περιφερειακό και διασυνοριακό επίπεδο, με στόχο την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων, τον κοινό σχεδιασμό, την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων εταίρων και τη βελτίωση της συνοχής των τομέων πολιτικής, στους οποίους περιλαμβάνονται η προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, ο μετριασμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και οι στρατηγικές προσαρμογής, η επεξεργασία των αποβλήτων και η υδροδότηση, ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός και τα συστήματα ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων περιοχών· επικροτεί, σε αυτό το πλαίσιο, τις προσπάθειες που καταβάλλονται προκειμένου να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των ΕΔΕΤ και του ΜΠΒ·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μακροπεριφέρειες εμπλέκονται στην υλοποίηση των σχετικών μακροπρόθεσμων, διασυνδεδεμένων, οριζόντιων πολιτικών δραστηριοτήτων, καθώς συνδέονται με την πολιτική συνοχής μέσω των στόχων των ΜΠΣ που περιλαμβάνονται στα επιχειρησιακά τους προγράμματα και διαμορφώνουν έργα μέσω έξυπνων συνεργειών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μακροπεριφέρειες συμβάλλουν έτσι πιο αποτελεσματικά στην επίτευξη των στόχων των ΜΠΣ, προσελκύοντας ιδιωτικές επενδύσεις, δείχνοντας εμπιστοσύνη και συμμετέχοντας στον διάλογο, τη διασυνοριακή συνεργασία και την αλληλεγγύη·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΜΠΣ βασίζονται στην «αρχή των τριών όχι»: όχι σε νέα χρηματοδότηση, όχι σε νέες δομές, όχι σε νέα νομοθεσία στο πλαίσιο του υφιστάμενου πολιτικού πλαισίου της ΕΕ·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προϋπάρχοντες μηχανισμοί συνεργασίας σε επίπεδο ΕΕ και μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών διευκολύνουν την υλοποίηση των ΜΠΣ, ιδίως στα αρχικά στάδια·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εκδίδει ανά διετία ενιαία έκθεση για την υλοποίηση και των τεσσάρων ΜΠΣ της ΕΕ που υπάρχουν σήμερα, καθώς και για τις περαιτέρω βελτιώσεις που απαιτούνται, και ότι η επόμενη έκθεση πρόκειται να υποβληθεί έως το τέλος του 2018· θεωρεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι απαιτείται αξιολόγηση των πτυχών που αφορούν το περιβάλλον, δεδομένου ότι αποτελεί έναν από τους πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης·

Οι μακροπεριφερειακές στρατηγικές ως πλατφόρμες συνεργασίας και συντονισμού

1.  τονίζει ότι η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης έχει αναδείξει τη σημασία των ΜΠΣ, καθώς έχει αυξήσει την αλληλεξάρτηση των χωρών και επιτάσσει λύσεις για την αντιμετώπιση των σχετικών διασυνοριακών προβλημάτων·

2.  αναγνωρίζει ότι ορισμένα στοιχεία από τα οποία εξαρτάται η ποιότητα της υλοποίησης, όπως η δέσμευση, η ευθύνη, οι πόροι και η διακυβέρνηση εξακολουθούν – σε διαφορετικό βαθμό – να θέτουν φραγμούς στην προσπάθεια επίτευξης των προκαθορισμένων στόχων·

3.  τονίζει ότι τα ΜΠΣ συνεχίζουν να παρέχουν πολύτιμη και καινοτόμο συμβολή στη διασυνοριακή, διατομεακή και πολυεπίπεδη συνεργασία στην Ευρώπη, το δυναμικό της οποίας δεν έχει ακόμη διερευνηθεί επαρκώς, με στόχο την ενίσχυση της συνδεσιμότητας, την εδραίωση των οικονομικών δεσμών και τη μεταφορά γνώσεων μεταξύ περιφερειών και χωρών· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η πρόσβαση σε κονδύλια της ΕΕ για έργα ΜΠΣ εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, γεγονός που οφείλεται στη διαδικασία σύναψης συμφωνιών για κοινές δράσεις σε πολλά επίπεδα και μεταξύ πολλών χωρών/περιφερειών·

4.  θεωρεί ότι οι ΜΠΣ και τα συναφή περιβαλλοντικά προγράμματα αποτελούν χρήσιμα μέσα προκειμένου να καταστούν ορατά στους πολίτες τα οφέλη της ευρωπαϊκής συνεργασίας, και καλεί, ως εκ τούτου, όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να δεσμευτούν πλήρως όσον αφορά τις στρατηγικές και να αναλάβουν τον ρόλο που τους αναλογεί στο πλαίσιο της υλοποίησής τους·

5.  θεωρεί ότι η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, στο πλαίσιο της οποίας οι περιφέρειες διαδραματίζουν τον ρόλο που τους αναλογεί, θα πρέπει να αποτελεί εξαρχής το θεμέλιο όλων των μακροπεριφερειακών στρατηγικών και ότι θα πρέπει να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών κοινοτήτων και των ενδιαφερόμενων φορέων που προέρχονται από τον δημόσιο, τον ιδιωτικό και τον τριτογενή τομέα στη διαδικασία· ενθαρρύνει, επομένως, τα εμπλεκόμενα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να αναπτύξουν κατάλληλες δομές διακυβέρνησης και εργασιακές συμφωνίες με στόχο τη διευκόλυνση της συνεργασίας, στις οποίες περιλαμβάνονται ο κοινός σχεδιασμός, η ενίσχυση των ευκαιριών χρηματοδότησης και η υιοθέτηση μιας προσέγγισης εκ των κάτω προς τα άνω·

6.  ενθαρρύνει τη βελτίωση του συντονισμού και των εταιρικών σχέσεων, οριζόντιων και κάθετων, μεταξύ των διαφόρων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, της πανεπιστημιακής κοινότητας και των ΜΚΟ, καθώς και των διεθνών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο αυτό , και των διαφόρων πολιτικών σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, προκειμένου να διευκολυνθούν και να βελτιωθούν η υλοποίηση των ΜΠΣ και η διασυνοριακή συνεργασία· καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει τη συμμετοχή των εν λόγω ενδιαφερόμενων μερών, μεταξύ άλλων, στα διοικητικά συμβούλια των ΜΠΣ, πάντα σε πλαίσιο σεβασμού της γενικής εφαρμογής των αρχών της ΕΕ·

7.  τονίζει τη σημασία που έχουν οι επαρκείς ανθρώπινοι πόροι και η διοικητική ικανότητα για τις αρμόδιες εθνικές και περιφερειακές αρχές, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι η πολιτική δέσμευση θα μετατρέπεται σε αποτελεσματική υλοποίηση των στρατηγικών· επισημαίνει, εν προκειμένω, την αξία του προγράμματος στήριξης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, το οποίο μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία ικανοτήτων και να στηρίξει αποτελεσματικά την ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση των έργων ΜΠΣ κατόπιν αιτήματος κράτους μέλους· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθούν ενεργά τη διάδοση και εφαρμογή των ορθών διοικητικών πρακτικών και των εμπειριών που αποκομίζονται από την επιτυχή υλοποίηση των ΜΠΣ·

8.  υπογραμμίζει το γεγονός ότι οι ΜΠΣ πρέπει να είναι αρκετά ευέλικτες ώστε να προσαρμόζονται και να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά σε απρόβλεπτες καταστάσεις και ανάγκες που μπορεί να επηρεάσουν τις συμμετέχουσες περιφέρειες, τα κράτη μέλη και την ΕΕ εν γένει· θεωρεί ότι κατά την υλοποίηση των ΜΠΣ θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι περιφερειακές και τοπικές ιδιαιτερότητες· τονίζει ότι ο συντονιστικός ρόλος της Επιτροπής είναι αναγκαίος στο πλαίσιο αυτό, μεταξύ άλλων προκειμένου να προσδιοριστούν οι λεπτομέρειες των ειδικών στόχων καθεμιάς από τις στρατηγικές·

Η στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας (EUSBSR)

9.  χαιρετίζει τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί από την έναρξη της υλοποίησης της στρατηγικής το 2009, ιδίως όσον αφορά τους μηχανισμούς συνεργασίας, όχι μόνο μεταξύ των περιφερειών και των χωρών που συμμετέχουν (δηλ. στο πλαίσιο του Συμβουλίου κατά τις οικείες υπουργικές συνόδους), αλλά και στο εσωτερικό τους, για παράδειγμα σε επίπεδο κοινοβουλίων ή κυβερνήσεων· σημειώνει ότι η στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας (EUSBSR) αποτελεί ένα σταθερό πλαίσιο συνεργασίας με περισσότερες από 100 εμβληματικές πρωτοβουλίες και νέα δίκτυα·

10.  υπογραμμίζει τις εναπομένουσες προκλήσεις, ιδίως αυτές που σχετίζονται με το περιβάλλον και τη συνδεσιμότητα· παροτρύνει τις συμμετέχουσες χώρες να εντείνουν τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της ρύπανσης (π.χ. όσον αφορά την ποιότητα του νερού και του αέρα και το φαινόμενο του ευτροφισμού) στη Βαλτική Θάλασσα, που είναι μία από τις πλέον μολυσμένες θάλασσες στον κόσμο· επισημαίνει ότι η επίτευξη μιας καλής περιβαλλοντικής κατάστασης μέχρι το 2020 αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους των δράσεων πολιτικής στη συγκεκριμένη περιοχή·

11.  θεωρεί σημαντική τη δυνατότητα σύνδεσης της περιοχής της Βαλτικής με τα δίκτυα ενέργειας, με στόχο τη μείωση και την εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας και την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και της ασφάλειας του εφοδιασμού·

Η στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή του Δούναβη (EUSDR)

12.  τονίζει τον θετικό αντίκτυπο της στρατηγικής στη συνεργασία μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών και περιφερειών μέσω της βελτίωσης της κινητικότητας και των διασυνδέσεων για όλα τα μέσα μεταφοράς, της προώθησης της καθαρής ενέργειας, της προαγωγής του πολιτιστικού τομέα και του βιώσιμου τουρισμού και, ιδίως, μέσω της προαγωγής των άμεσων διαπροσωπικών επαφών και της επίτευξης μεγαλύτερης συνοχής μεταξύ των περιφερειών και των χωρών που συμμετέχουν στη στρατηγική·

13.  θεωρεί ότι το πρόγραμμα «Euro access», η πρωτοβουλία «Keep Danube clean» και ο Διάλογος για τη χρηματοδότηση στην περιοχή του Δούναβη αποτελούν σαφή και θετικά παραδείγματα του τρόπου με τον οποίο μπορούν να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες που ανακύπτουν συχνά στο πλαίσιο της χρηματοδότησης έργων με διακρατική και διασυνοριακή σημασία· εκτιμά ότι, μέσω του διαλόγου αυτού, θα μπορούσαν να μειωθούν περαιτέρω οι διαφορές που εντοπίζονται στην ανάπτυξη ορισμένων παραδουνάβιων περιφερειών· θεωρεί, επιπλέον, ότι η επαναλειτουργία του Σημείου Στρατηγικής για τον Δούναβη θα μπορούσε να συνεισφέρει στην ομαλότερη υλοποίηση της στρατηγικής·

14.  τονίζει ότι η πρόληψη των καταστροφών που προκαλούνται από σοβαρές πλημμύρες παραμένει μία από τις μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις για τις χώρες της μακροπεριφέρειας του Δούναβη· επισημαίνει ότι θα πρέπει να εξεταστούν συμπληρωματικά κοινά μέτρα για την πρόληψη της διασυνοριακής ρύπανσης·

15.  υπενθυμίζει την ανάγκη για στρατηγικά έργα και τονίζει ότι είναι ουσιαστικής σημασίας να διατηρηθεί ένα υψηλό επίπεδο πολιτικής στήριξης και να αυξηθούν οι πόροι και η ικανότητα των αρμόδιων κρατικών αρχών προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που απομένουν· τονίζει, συνεπώς, την ανάγκη να διατηρηθεί η πολιτική ώθηση της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή του Δούναβη (EUSDR) και να διασφαλιστεί ότι το έργο της διευθύνουσας ομάδας της EUSDR θα είναι ικανοποιητικό·

16.  καλεί τις συμμετέχουσες χώρες, δεδομένης της φυσικής διασύνδεσης μεταξύ του Δούναβη και του Εύξεινου Πόντου, να ενισχύσουν τον συντονισμό μεταξύ της EUSDR και της διασυνοριακής συνεργασίας του Εύξεινου Πόντου και να συνεργαστούν στενά για την αντιμετώπιση των κοινών κοινωνικοοικονομικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων καθώς και των προκλήσεων στον τομέα των μεταφορών·

17.  τονίζει ότι μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση όσον αφορά την κινητικότητα και την πολυτροπικότητα στην περιοχή του Δούναβη θα ήταν ευεργετική και για το περιβάλλον·

Στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή της Αδριατικής και του Ιονίου (EUSAIR)

18.  υπογραμμίζει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της Στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Αδριατικής και του Ιονίου (EUSAIR) που οφείλεται στον αριθμό των δυνητικών και υποψήφιων συμμετεχουσών χωρών και θεωρεί ότι αυτή η μορφή συνεργασίας μπορεί να αποτελέσει μεγάλη ευκαιρία για όλη την περιοχή· εκτιμά ότι η EUSAIR θα μπορούσε να δώσει ώθηση στη διαδικασία διεύρυνσης και ολοκλήρωσης·

19.  επισημαίνει με ανησυχία τα μόνιμα προβλήματα που αφορούν την έλλειψη ουσιαστικής διασύνδεσης μεταξύ της διαθεσιμότητας των πόρων, της διακυβέρνησης και της ευθύνης, τα οποία παρεμποδίζουν την πλήρη επίτευξη των στόχων της EUSAIR· καλεί τις συμμετέχουσες χώρες να στηρίξουν τις αρμόδιες αρχές και να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για την εφαρμογή της στρατηγικής·

20.  τονίζει ότι τα τελευταία χρόνια η περιοχή βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μεταναστευτικής κρίσης· θεωρεί ότι η EUSAIR θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων εάν διέθετε τα αναγκαία μέσα και τους αναγκαίους πόρους· επικροτεί, στο πλαίσιο αυτό, τις προσπάθειες της Επιτροπής να βρει λύσεις για την κινητοποίηση χρηματοδοτικών πόρων για δραστηριότητες που συνδέονται με τη μετανάστευση, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με τρίτες χώρες·

21.  θεωρεί ότι ο πυλώνας του βιώσιμου τουρισμού στην περιοχή της Αδριατικής και του Ιονίου αποτελεί θετικό μέσο για τη δημιουργία βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης στην περιοχή, καθώς και για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις περιβαλλοντικές προκλήσεις και τις ΜΠΣ·

22.  καλεί τις συμμετέχουσες χώρες να δώσουν προτεραιότητα στην ανάπτυξη ικανοτήτων προς όφελος των βασικών φορέων υλοποίησης της EUSAIR, καθώς και προς όφελος των αρχών που είναι αρμόδιες για επιχειρησιακά προγράμματα που σχετίζονται με τη EUSAIR·

Η στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή των Άλπεων (EUSALP)

23.  θεωρεί ότι η EUSALP αποτελεί απόδειξη ότι η έννοια της μακροπεριφέρειας μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία και σε περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες· καλεί τους ενδιαφερόμενους φορείς να προωθήσουν περιβαλλοντικές επενδύσεις για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής· τονίζει, επιπλέον, ότι η περιοχή των Άλπεων αποτελεί σημαντικό περιφερειακό μεταφορικό κόμβο, και, ταυτόχρονα, μια από τις μεγαλύτερες μοναδικές φυσικές περιοχές και ζώνες αναψυχής που πρέπει να διατηρηθεί· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι πρέπει να επιδιωχθούν βιώσιμες και αλληλένδεττες στρατηγικές στον τομέα των μεταφορών·

24.  επικροτεί τη δομή διακυβέρνησης της στρατηγικής που τίθεται επί του παρόντος σε εφαρμογή, καθώς τα πρώτα βήματα για την υλοποίηση της στρατηγικής αποδείχθηκαν δύσκολα και ρυθμίζονταν από διαφορετικές δομές, πλαίσια και χρονοδιαγράμματα· καλεί, ως εκ τούτου, τις συμμετέχουσες χώρες να εξακολουθήσουν να προσφέρουν τη δέσμευση και τη στήριξή τους στα μέλη της ομάδας δράσης της EUSALP·

25.  τονίζει ότι η EUSALP αποτελεί καλό παράδειγμα στρατηγικής-μοντέλου για την εδαφική συνοχή, καθώς ενσωματώνει ταυτόχρονα διάφορες περιοχές με ειδικά χαρακτηριστικά, παραγωγικές περιοχές, ορεινές και αγροτικές περιοχές, αλλά και ορισμένες από τις σημαντικότερες και πιο ανεπτυγμένες πόλεις στην ΕΕ, και προσφέρει μια πλατφόρμα για μια κοινή απάντηση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν (κλιματική αλλαγή, δημογραφικές μεταβολές, βιοποικιλότητα, μετανάστευση, παγκοσμιοποίηση, βιώσιμος τουρισμός και γεωργία, ενεργειακός εφοδιασμός, μεταφορές και κινητικότητα, καθώς και ψηφιακό χάσμα)· καλεί τις συμμετέχουσες χώρες και περιφέρειες να αποδώσουν τη δέουσα προσοχή στη χρήση του προγράμματος Interreg για την περιοχή των Άλπεων και σε άλλα συναφή ταμεία για την αντιμετώπιση κοινών προτεραιοτήτων·

26.  τονίζει ότι η περιοχή των Άλπεων οριοθετείται από πολλά σύνορα και ότι η εξάλειψη αυτών των φραγμών συνιστά βασική προϋπόθεση για μια καρποφόρα συνεργασία, ιδίως για την αγορά εργασίας και τις οικονομικές δραστηριότητες που σχετίζονται με τις ΜΜΕ· επισημαίνει ότι η EUSALP μπορεί επίσης να προσφέρει την ευκαιρία να ενισχυθεί η διεθνική διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ όμορων περιφερειών, πόλεων και τοπικών κοινοτήτων και να δημιουργηθούν δεσμοί και δίκτυα μεταξύ των ανθρώπων, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις διασυνδέσεις στον τομέα των μεταφορών και την ψηφιακή κάλυψη· επισημαίνει, επιπλέον, τον εύθραυστο χαρακτήρα του περιβάλλοντος στην εν λόγω περιοχή·

Μακροπεριφερειακή Ευρώπη μετά το 2020;

27.  επισημαίνει ότι οι ΜΠΣ θα αποδώσουν καρπούς εφόσον βασιστούν σε μια μακροπρόθεσμη πολιτική προοπτική και οργανωθούν κατά τρόπο ώστε να εκπροσωπούνται εξαρχής αποτελεσματικά όλες οι δημόσιες αρχές, ιδίως οι περιφερειακές και τοπικές, αλλά και οι φορείς του ιδιωτικού τομέα και η κοινωνία των πολιτών, γεγονός που προϋποθέτει ουσιαστική ανταλλαγή πληροφοριών, βέλτιστων πρακτικών, τεχνογνωσίας και εμπειριών μεταξύ των μακροπεριφερειών και των αντίστοιχων περιφερειακών και τοπικών αρχών· θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση των ΜΠΣ, που θα πρέπει να είναι διαφανής, με αποτελεσματικότερους μηχανισμούς συντονισμού και ενημέρωσης του κοινού, προκειμένου οι ΜΠΣ να γίνουν γνωστές και αποδεκτές στις τοπικές και τις περιφερειακές κοινότητες·

28.  πιστεύει ότι η υλοποίηση της στρατηγικής μπορεί να είναι επιτυχής μόνο εφόσον βασίζεται σε δομές μακροπρόθεσμου και αποτελεσματικού συντονισμού και συνεργασίας με την απαραίτητη διοικητική ικανότητα, καθώς και στην από κοινού ανάληψη μακροπρόθεσμης δέσμευσης από τα οικεία θεσμικά επίπεδα και εφόσον υποστηρίζεται από επαρκείς πόρους· τονίζει, συνεπώς, την ανάγκη να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των επενδύσεων μέσω της εναρμόνισης, των συνεργειών και της συμπληρωματικότητας της περιφερειακής και εθνικής χρηματοδότησης με τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ, τα οποία, επιπλέον της ενίσχυσης των προγραμμάτων ΕΕΣ, προωθούν διασυνοριακά έργα στο πλαίσιο των ΕΔΕΤ και του ΕΤΣΕ, καθώς και με άμεση χρηματοδότηση·

29.  πιστεύει ότι η απλούστευση των ταμείων και των διαδικασιών για τη χρήση τους στο πλαίσιο των ΜΠΣ θα ενισχύσει την αποτελεσματικότητά τους·

30.  προτείνει οι συμμετέχουσες χώρες να αναλαμβάνουν από την αρχή σαφείς δεσμεύσεις όσον αφορά τη χρηματοδότηση και τους ανθρώπινους πόρους για την υλοποίηση των ΜΠΣ· ζητεί από την Επιτροπή να συμβάλει στον καλύτερο συντονισμό στο πλαίσιο των ΜΠΣ, στην προώθηση ορθών πρακτικών και στην ανάπτυξη κινήτρων για την ενθάρρυνση της ενεργού συμμετοχής και του συντονισμού όλων των ενδιαφερόμενων μερών, με σκοπό, μεταξύ άλλων, να ενισχυθεί ο σύνδεσμος μεταξύ των πολιτικών της ΕΕ και της υλοποίησης των ΜΠΣ· ενθαρρύνει, επιπλέον, την αξιοποίηση οικολογικών δημόσιων συμβάσεων στο πλαίσιο των ΜΠΣ, ώστε να δοθεί ώθηση στην οικολογική καινοτομία, τη βιοικονομία, την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων και τη χρήση δευτερογενών πρώτων υλών, για παράδειγμα στην κυκλική οικονομία, με σκοπό να επιτευχθούν υψηλότερα επίπεδα προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας και να δημιουργηθούν στενοί δεσμοί μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών·

31.  τονίζει ότι απαιτείται μεγαλύτερη εστίαση στα αποτελέσματα και ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένες προκλήσεις, μεταξύ άλλων στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, ώστε να αναπτύσσονται σχέδια με πραγματικό αντίκτυπο στον συγκεκριμένο χώρο και να δικαιολογείται η επένδυση των πόρων, η οποία, με τη σειρά της, θα πρέπει να είναι ανάλογη των στόχων που έχουν τεθεί και να αντιστοιχεί στις πραγματικές ανάγκες των οικείων περιοχών·

32.  ζητεί τυχόν ζητήματα που σχετίζονται με τις ΜΠΣ, για παράδειγμα όσον αφορά την ευθύνη και τα αναγκαία πολιτικά κίνητρα, να αντιμετωπίζονται σύμφωνα με έναν τρόπο δράσης ο οποίος θα έχει συμφωνηθεί εκ των προτέρων από όλες τις οικείες περιφέρειες·

33.  εκτιμά ότι η προβολή των δραστηριοτήτων των μακροπεριφερειών στις περιφέρειες-στόχους και η ευαισθητοποίηση του κοινού στο θέμα αυτό, καθώς και τα αποτελέσματα που επιτυγχάνονται, πρέπει να ενισχυθούν με τη διεξαγωγή ενημερωτικών εκστρατειών και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, μεταξύ άλλων μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες και κοινωνικά δίκτυα, έτσι ώστε το ευρύ κοινό να αποκτήσει εύκολη πρόσβαση σε αυτά·

34.  επισημαίνει ότι η επόμενη αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) αποτελεί ευκαιρία για την ταυτόχρονη αναθεώρηση των στόχων των ΜΠΣ, προκειμένου να ενισχυθεί η σύνδεσή τους με τις προτεραιότητες της ΕΕ και να παγιωθούν οι σχετικές χρηματοδοτικές δεσμεύσεις·

35.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει, στο πλαίσιο της επόμενης αναθεώρησης των κανόνων για την πολιτική συνοχής, προτάσεις για την προώθηση της καλύτερης υλοποίησης των ΜΠΣ·

36.  καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο της επόμενης έκθεσης σχετικά με την υλοποίηση των ΜΠΣ που πρόκειται να υποβληθεί το 2018, να πραγματοποιήσει μια πιο εμπεριστατωμένη ανάλυση, ιδίως σχετικά με:

α.  την αποτελεσματικότητα των διακρατικών προγραμμάτων ΕΕΣ για την παροχή χρηματοδότησης και για τη στρατηγική ώθηση των ΜΠΣ·

β.  τους δείκτες που θα μπορούσαν να ενταχθούν σε κάθε ΜΠΣ προκειμένου να καταστεί δυνατή η καλύτερη εστίαση στα αποτελέσματα και να βελτιωθεί η παρακολούθηση και η αξιολόγηση·

γ.  τα μέτρα για την ενίσχυση του συνδέσμου με τις προτεραιότητες της ΕΕ·

δ.  την απλούστευση της υλοποίησης και της ενσωμάτωσης των μηχανισμών χρηματοδότησης·

ε.  την ποιότητα της συμμετοχής των φορέων περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης στην υλοποίηση των ΜΠΣ·

37.  τονίζει ότι το αίτημα για ανάπτυξη νέων στρατηγικών, όπως οι στρατηγικές για τις περιοχές των Καρπαθίων, του Ατλαντικού, της Μεσογείου και της Ιβηρικής χερσονήσου, δεν πρέπει να αποσπούν την προσοχή από τον πρωταρχικό στόχο, που είναι η βελτίωση και η εμβάθυνση της υλοποίησης των υφιστάμενων ΜΠΣ·

38.  στηρίζει την «αρχή των τριών όχι» για τις ΜΠΣ (όχι σε νέα ενωσιακή νομοθεσία, όχι σε νέα ενωσιακή χρηματοδότηση και όχι σε νέες ενωσιακές δομές)· προτείνει, ωστόσο, η Επιτροπή να αξιολογήσει στην επόμενη έκθεση για την υλοποίηση των ΜΠΣ τον αντίκτυπο αυτών των «όχι» στα προγράμματα που υπάγονται στα ΕΔΕΤ·

39.  τονίζει ότι απαιτείται μια κατά περίπτωση εδαφική προσέγγιση των δραστηριοτήτων συνεργασίας, δεδομένου ότι οι ΜΠΣ προσανατολίζονται στην αντιμετώπιση εδαφικών προκλήσεων που μπορούν να επιλυθούν πιο αποτελεσματικά από κοινού· τονίζει πόση σημασία έχει η επίτευξη συνεργειών και σύγκλισης μεταξύ των διαφόρων συνιστωσών της εδαφικής συνεργασίας στα προγράμματα ΕΕΣ και στις μακροπεριφέρειες, έτσι ώστε να ενισχυθεί ο αντίκτυπος των διακρατικών προγραμμάτων, να συγκεντρωθούν πόροι, να απλουστευθεί η χρηματοδότηση των ΜΠΣ και να ενισχυθεί το αποτέλεσμα της υλοποίησής τους και η αποδοτικότητα των πόρων που επενδύονται·

40.  επαναλαμβάνει την προσήλωση της ΕΕ στην υλοποίηση των ΣΒΑ· τονίζει ότι έχει σημασία η ευθυγράμμιση των στόχων των ΜΠΣ με τις εμβληματικές πρωτοβουλίες της ΕΕ, όπως η Ενεργειακή Ένωση, η συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή και η γαλάζια ανάπτυξη σε θαλάσσιες μακροπεριφέρειες· εφιστά την προσοχή στη διαχείριση των περιβαλλοντικών κινδύνων, όπως η διατήρηση της φύσης, της βιοποικιλότητας και των αλιευτικών αποθεμάτων και η καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης από απορρίμματα, καθώς και στην ανάπτυξη βιώσιμου και οικολογικού τουρισμού· ενθαρρύνει τη συνεργασία στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· ενθαρρύνει, στο πλαίσιο αυτό, τη χρήση των στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης (S3), την ενίσχυση των ΜΜΕ και τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας·

41.  τονίζει ότι το Κοινοβούλιο στήριξε εξαρχής τις μακροπεριφέρειες μέσω δοκιμαστικών σχεδίων και προπαρασκευαστικών ενεργειών· επισημαίνει, επιπλέον, την εμπειρία που αποκτήθηκε στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας, η οποία καταδεικνύει ότι η μακροπεριφερειακή συνεργασία θα πρέπει να εξακολουθήσει να στηρίζεται σε μια μακροπρόθεσμη θεώρηση·

42.  ζητεί από την Επιτροπή να καλεί το Κοινοβούλιο να συμμετέχει ως παρατηρητής στις εργασίες της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές·

o

o    o

43.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στις κυβερνήσεις και τα εθνικά και περιφερειακά κοινοβούλια των κρατών μελών και των τρίτων χωρών που συμμετέχουν στις ΜΠΣ.

• [1]  ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 320.
• [2]  ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 259.
• [3]  ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 303.
• [4]  ΕΕ C 188 E της 28.6.2012, σ. 30.
• [5]  ΕΕ C 349 E της 29.11.2013, σ. 1.
• [6]  EE C 353 E της 3.12.2013, σ. 122.
• [7]  ΕΕ C 355 της 20.10.2017, σ. 23.
• [8]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0336.
• [9] ⁶ Schmitt κ.ά. (2009), «EU macro-regions and macro-regional strategies – A scoping study» (Μακροπεριφέρειες και μακροπεριφερειακές στρατηγικές της ΕΕ – Μελέτη διερεύνησης), ηλεκτρονικό έγγραφο εργασίας Nordregio, 2009:4.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (28.9.2017)

προς την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης

σχετικά με την υλοποίηση των μακροπεριφερειακών στρατηγικών της ΕΕ
(2017/2040(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Biljana Borzan

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων καλεί την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  αναγνωρίζει τη σημασία των μακροπεριφερειακών στρατηγικών της ΕΕ, ήτοι της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας (EUSBSR), του 2009, της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή του Δούναβη (EUSDR), του 2011, της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Αδριατικής Θάλασσας και του Ιονίου Πελάγους (EUSAIR), του 2014, και της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή των Άλπεων (EUSALP), του 2015· σημειώνει ότι οι μακροπεριφερειακές στρατηγικές ενσωματώνονται συστηματικά στον σχεδιασμό πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ, αλλά πιο σποραδικά σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο· χαιρετίζει την έκθεση της Επιτροπής αλλά θεωρεί ότι χρειαζόταν περαιτέρω αξιολόγηση όσον αφορά την υλοποίηση των υφιστάμενων μακροπεριφερειακών στρατηγικών, και ιδιαίτερα των πτυχών που σχετίζονται με το περιβάλλον, δεδομένου ότι συνιστά έναν από τους πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης· προτρέπει την Επιτροπή να εστιαστεί ιδιαίτερα, στις επόμενες εκθέσεις της, στα αποτελέσματα έργων που υλοποιούνται στο πλαίσιο των μακροπεριφερειακών στρατηγικών·

2.  αναγνωρίζει τη σημασία των μακροπεριφερειακών στρατηγικών της Ένωσης ως προς την εξασφάλιση ενός ενιαίου ολοκληρωμένου πλαισίου και την καλλιέργεια συντονισμένης δράσης για την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν διάφοροι παράγοντες σε μια καθορισμένη γεωγραφική περιοχή που περιλαμβάνει κράτη μέλη και τρίτες χώρες, τα οποία επωφελούνται με τον τρόπο αυτό από μια ενισχυμένη συνεργασία που συμβάλλει στην επίτευξη οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής· καλεί την Επιτροπή και τις συμμετέχουσες χώρες και τις περιφέρειές τους να αναπτύξουν συνέργειες μεταξύ τους, και να ενσωματώσουν περαιτέρω τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές στις τομεακές πολιτικές της ΕΕ, ιδίως στους τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής·

3.  υπογραμμίζει τα δυνητικά οφέλη της συλλογικής δράσης στο πλαίσιο των μακροπεριφερειακών στρατηγικών σε σχέση με περιβαλλοντικά ζητήματα, που περιλαμβάνουν τα ζητήματα διασυνοριακού χαρακτήρα αλλά δεν περιορίζονται σε αυτά, όπως είναι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και ρύπων, η βιοποικιλότητα και η προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και οι στρατηγικές προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή με βάση το οικοσύστημα· θεωρεί ότι η διαχείριση των στρατηγικών θα μπορούσε να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη, την κλιματική αλλαγή, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη γαλάζια οικονομία· θεωρεί ότι ο συντονισμός των πολιτικών μεταξύ των περιφερειών είναι μια αποτελεσματική προσέγγιση για την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων στις περιβαλλοντικές προκλήσεις· ζητεί να ενσωματώνεται η περιβαλλοντική διάσταση κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ποικίλων διατομεακών πολιτικών για τις σημερινές και μελλοντικές μακροπεριφέρειες·

4.  ενθαρρύνει την επέκταση των προστατευόμενων περιοχών προκειμένου να προστατευθεί το περιβάλλον και να ανασχεθεί η απώλεια της βιοποικιλότητας, ιδίως μέσω της ενίσχυσης των δικτύων Natura 2000 και Emerald, και του προγράμματος LIFE·

5.  θεωρεί ότι οι μακροπεριφερειακές στρατηγικές και τα συναφή περιβαλλοντικά προγράμματα αποτελούν χρήσιμο μέσο προκειμένου να καταστούν ορατά στους πολίτες τα οφέλη της ευρωπαϊκής συνεργασίας, και καλεί, ως εκ τούτου, όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να δεσμευτούν πλήρως στις στρατηγικές και να αναλάβουν τον ρόλο που τους αναλογεί όσον αφορά την υλοποίησή τους·

6.  απευθύνει έκκληση για την έγκαιρη υιοθέτηση θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού και στρατηγικών ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών από τα κράτη μέλη, καθώς και από τις παράκτιες υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες·

7.  επισημαίνει ότι στις αγροτικές περιοχές η φύση αποτελεί την οικονομική βάση για πολλούς κατοίκους, και ότι τα περιβαλλοντικά προγράμματα μπορούν να στεφθούν από επιτυχία μόνο αν υποστηρίζονται από τους κατοίκους των περιοχών· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι για την επίτευξη των στόχων περιβαλλοντικής προστασίας, τα έργα αυτά πρέπει να λαμβάνουν πλήρως υπόψη τα μακροπρόθεσμα οικονομικά συμφέροντα των ντόπιων κατοίκων·

8.  παροτρύνει όλους τους ενδιαφερόμενους να συνεχίσουν να προωθούν πολιτικές για την κλιματική αλλαγή οι οποίες θα περιλαμβάνουν πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης που συνάδουν με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και της προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας, καθώς και βραχύτερους κύκλους στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, και να δίνουν έμφαση στην ορθολογική χρήση και στην επαναχρησιμοποίηση τοπικών υλών και φυσικών πόρων, εξασφαλίζοντας μη τοξικούς κύκλους υλικών, συμπεριλαμβανομένων των λυμάτων και των γεωργικών αποβλήτων, καθώς και στη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών σε τοπικό επίπεδο· ενθαρρύνει την εφαρμογή πολιτικής πράσινων δημόσιων συμβάσεων στο πλαίσιο όλων των μακροπεριφερειακών στρατηγικών, με σκοπό την ενίσχυση της οικολογικής καινοτομίας και της ανάπτυξης νέων επιχειρηματικών μοντέλων·

9.  ζητεί να ενισχυθεί το θαλάσσιο δίκτυο NATURA 2000, και να θεσπιστεί ένα συνεκτικό και αντιπροσωπευτικό δίκτυο προστατευόμενων θαλάσσιων ζωνών στο πλαίσιο της οδηγίας πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική έως το 2020·

10.  τονίζει τη σημασία του διαλόγου με τα ενδιαφερόμενα μέρη και της ευρύτερης δημοσιοποίησης των μακροπεριφερειακών στρατηγικών, προκειμένου να καταστούν γνωστές και να γίνουν αποδεκτές από τις τοπικές κοινότητες· θεωρεί ότι τούτο αποτελεί βασικό στοιχείο για την επιτυχία των μακροπεριφερειακών στρατηγικών·

11.  ζητεί να υπάρχει συγκεκριμένος συγχρονισμός και καλύτερος συντονισμός κατά τη χρήση των υφιστάμενων χρηματοδοτικών μέσων, σε όλα τα επίπεδα, προς υλοποίηση μακροπεριφερειακών στόχων, και να αξιοποιηθεί το δυναμικό των μακροπεριφερειακών στρατηγικών· συνιστά να αξιοποιηθεί η πείρα που έχει κτηθεί από τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των σχετικών χρηματοδοτικών μέσων· λαμβάνει υπό σημείωση ότι η ενωσιακή χρηματοδότηση συνδέεται συνήθως με συγκεκριμένα έργα, ενώ οι περιβαλλοντικές προκλήσεις απαιτούν μακροπρόθεσμη προσέγγιση· τονίζει ότι είναι αναγκαίο η Επιτροπή, τα κράτη μέλη και οι αρμόδιες αρχές να συνεκτιμούν αυτή τη μακροπρόθεσμη προοπτική στη χρηματοδότηση έργων και στον σχεδιασμό των μελλοντικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων και να συντονίζουν αποτελεσματικότερα τους πόρους που διατίθενται για τη χρηματοδότηση συγκεκριμένων περιβαλλοντικών στόχων των μακροπεριφερειών και να εναρμονίζουν τη χρήση τους με τις πολιτικές προτεραιότητες·

12.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθούν εργαλεία παρακολούθησης και αξιολόγησης για διάφορους δείκτες προκειμένου να μετράται καλύτερα η επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων, χωρίς να δημιουργείται περιττός διοικητικός φόρτος για τους εταίρους και τους ενδιαφερόμενους φορείς των έργων·

13.  καλεί τα ενδιαφερόμενα μέρη των μακροπεριφερειών να χρησιμοποιήσουν τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) και άλλα χρηματοδοτικά μέσα της Ένωσης για την προώθηση επενδύσεων στον τομέα του περιβάλλοντος που αποσκοπούν μεταξύ άλλων στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής·

14.  καλεί τα ενδιαφερόμενα μέρη στις μακροπεριφέρειες, εκτός από τα κονδύλια που αφορούν τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές και τα μέσα για τη χρηματοδότηση συγκεκριμένων περιβαλλοντικών στόχων, να εξετάζουν και τη δυνατότητα χρήσης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ)·

15.  επισημαίνει ότι η θάλασσα της περιφέρειας της Αδριατικής Θάλασσας και του Ιονίου Πελάγους απειλείται από ποικίλες πηγές ρύπανσης, μεταξύ άλλων τα μη επεξεργασμένα λύματα, τα θαλάσσια απορρίμματα, τα ανεπεξέργαστα υγρά απόβλητα και τον ευτροφισμό που οφείλεται στις γεωργικές απορροές και τις ιχθυοκαλλιέργειες· ζητεί συνεπώς από τις συμμετέχουσες χώρες να εντείνουν περαιτέρω τις προσπάθειές τους όσον αφορά την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων περιβαλλοντικών προκλήσεων· τονίζει τη σημασία της θέσπισης για τον σκοπό αυτό ενός κατάλληλου συστήματος διαχείρισης των λυμάτων, επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων και προστασίας των υδάτινων πόρων·

16.  επισημαίνει ότι λόγω του ημίκλειστου χαρακτήρα της η Αδριατική Θάλασσα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στη ρύπανση, έχει δε ασυνήθη υδρογραφικά χαρακτηριστικά, όπως είναι το γεγονός ότι το βάθος και η ακτογραμμή της ποικίλλουν κατά πολύ ανάμεσα στο βορρά και τον νότο της περιοχής· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι και οι τέσσερις πυλώνες της περιφέρειας της Αδριατικής και του Ιονίου έχουν σκοπό να συμβάλουν στους στόχους βιωσιμότητας·

17.  θεωρεί ότι η ολοκλήρωση των οδικών και μεταφορικών υποδομών και η λήψη μέτρων για την αξιοποίηση του τεράστιου ανεκμετάλλευτου δυναμικού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποτελούν ουσιαστικές προϋποθέσεις για την επίτευξη των στόχων περιβαλλοντικής βιωσιμότητας της μακροπεριφέρειας·

18.  επισημαίνει την ανάγκη να εξασφαλιστεί η περιβαλλοντική βιωσιμότητα στη μακροπεριφέρεια της Αδριατικής και του Ιονίου μέσω συγκεκριμένων μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων έργων που αποσκοπούν στην έναρξη δραστηριοτήτων μελέτης και πρόληψης των καθιζήσεων·

19.  υπενθυμίζει την προηγούμενη θέση του την οποία εξέθεσε στο ψήφισμά του της 3ης Ιουλίου 2012 σχετικά με την εξέλιξη των μακροπεριφερειακών στρατηγικών της ΕΕ: τρέχουσες πρακτικές και προοπτικές για το μέλλον, κυρίως στην Μεσόγειο· σημειώνει ότι ο μεσογειακός χώρος αποτελεί ένα συνεκτικό σύνολο, συγκροτώντας μια ενιαία πολιτισμική και περιβαλλοντική ζώνη με πολυάριθμα κοινά χαρακτηριστικά και κοινές προτεραιότητες λόγω του «μεσογειακού κλίματος»: ίδια γεωργικά προϊόντα, αφθονία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδίως ηλιακής ενέργειας, σημασία του τουρισμού, ίδιοι κίνδυνοι φυσικών καταστροφών (πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμοί, λειψυδρία), καθώς και ίδιοι ανθρωπογενείς κίνδυνοι, ιδίως όσον αφορά τη θαλάσσια ρύπανση· επιβεβαιώνει για ακόμη μία φορά την υποστήριξή του προς την εφαρμογή μιας μακροπεριφερειακής στρατηγικής για τη λεκάνη της Μεσογείου ώστε να παραχθεί σχέδιο δράσης για τη διαχείριση των κοινών προκλήσεων και προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι χώρες και οι περιφέρειες της Μεσογείου και να διαρθρωθεί αυτός ο θεμελιώδης για την ανάπτυξη και ολοκλήρωση της Ευρώπης χώρος, και ζητεί από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να ενεργήσουν ταχέως σχετικά με το θέμα αυτό·

20.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τρίτες χώρες που συμμετέχουν σε έργα στη μακροπεριφέρεια συμμορφώνονται με το σχετικό κεκτημένο της Ένωσης, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιώσιμη εκμετάλλευση των πόρων της Ένωσης, και ιδίως με την οδηγία πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική, την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα, την οδηγία για τα αστικά λύματα, την οδηγία για τη νιτρορύπανση, την οδηγία για τα απόβλητα, τις οδηγίες για τα πτηνά και τους οικοτόπους, καθώς και τη στρατηγική για τις πράσινες υποδομές· συνιστά οι συμφωνίες και συμβάσεις να χρησιμοποιούνται για να συμμετέχουν τρίτες χώρες στα περιβαλλοντικά έργα της ΕΕ·

21.  θεωρεί ότι ο πυλώνας του βιώσιμου τουρισμού στην περιφέρεια της Αδριατικής και του Ιονίου αποτελεί θετικό μέσο για τη δημιουργία βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης στην περιοχή, καθώς και για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις περιβαλλοντικές προκλήσεις και τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές·

22.  επισημαίνει ότι η πλούσια βιοποικιλότητα των θαλάσσιων και παράκτιων περιοχών της περιφέρειας Αδριατικής-Ιονίου αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης για δραστηριότητες τουρισμού, αναψυχής και αλιείας, και συμβάλλει στην πολιτιστική κληρονομιά της μακροπεριφέρειας· θεωρεί, ως εκ τούτου, ατυχές το γεγονός ότι δεν υπάρχουν χάρτες ενδιαιτημάτων· καλεί τις συμμετέχουσες χώρες να αναλάβουν δραστηριότητες χαρτογράφησης στο πλαίσιο της EUSAIR·

23.  τονίζει ότι απαιτείται οικοσυστημική προσέγγιση όσον αφορά τον συντονισμό των δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών (ICM) και του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού (MSP), προκειμένου να διασφαλιστεί η βιώσιμη χρήση των πόρων, δεδομένου ότι και τα δύο πλαίσια παρέχουν σημαντικά κίνητρα για τη διασυνοριακή συνεργασία και τη συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερόμενων φορέων στις διάφορες παράκτιες και θαλάσσιες δραστηριότητες, και έχουν τη δυνατότητα να συνδυάσουν οικοσυστημικές υπηρεσίες και ευκαιρίες γαλάζιας ανάπτυξης με βιώσιμο τρόπο·

24.  ζητεί να δημιουργηθεί ένα σύστημα συντονισμένης παρακολούθησης και μια βάση δεδομένων για τα θαλάσσια απορρίμματα και τη θαλάσσια ρύπανση, μεταξύ άλλων για τον εντοπισμό των πηγών και των τύπων απορριμμάτων και ρύπανσης, καθώς και μια βάση δεδομένων συστήματος γεωγραφικών πληροφοριών (GIS) σχετικά με την τοποθεσία και τις πηγές των θαλάσσιων απορριμμάτων·

25.  ζητεί να καταρτιστεί και να τεθεί σε εφαρμογή κοινό σχέδιο έκτακτης ανάγκης για πετρελαιοκηλίδες και άλλες περιπτώσεις ρύπανσης μεγάλης κλίμακας, με βάση το έργο που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του υποπεριφερειακού σχεδίου έκτακτης ανάγκης, το οποίο αναπτύχθηκε από τη μικτή επιτροπή για την προστασία της Αδριατικής Θάλασσας και των παράκτιων περιοχών, καθώς τα πρωτόκολλα της σύμβασης της Βαρκελώνης·

26.  καλεί τις συμμετέχουσες χώρες να δώσουν προτεραιότητα στην ανάπτυξη ικανοτήτων, προς όφελος των βασικών φορέων υλοποίησης της EUSAIR, καθώς και των αρχών των προγραμμάτων που είναι αρμόδιες για επιχειρησιακά προγράμματα που σχετίζονται με τη EUSAIR·

27.  τονίζει ότι η πρόληψη των καταστροφών που προκαλούνται από μεγάλες πλημμύρες παραμένει μία από τις μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις για τις χώρες της μακροπεριφέρειας του Δούναβη· επισημαίνει ότι θα πρέπει να εξεταστούν συμπληρωματικά κοινά μέτρα για την πρόληψη της διασυνοριακής ρύπανσης·

28.  σημειώνει με ικανοποίηση την υλοποίηση έργων όπως το DANUBEPARKS 2.0, το STURGEON 2020, το SEERISK, το CC-WARE και ο συνεργατικός σχηματισμός Danube Air Nexus, τα οποία συμβάλλουν στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της EUSDR·

29.  επικροτεί το έργο «EuroAccess» της περιφέρειας του Δούναβη ως μέσο προκειμένου να καταστεί πιο προσβάσιμη η διαθέσιμη χρηματοδότηση, και ενθαρρύνει και άλλες μακροπεριφερειακές περιοχές να το λάβουν υπόψη ως βέλτιστη πρακτική·

30.  καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει την ανάπτυξη μιας μακροπεριφέρειας της Ιβηρικής Χερσονήσου, με στόχο να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της υλοποίησης μιας κατάλληλα σχεδιασμένης δασικής πολιτικής σε συμμόρφωση με τις κλιματικές απαιτήσεις, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν η εγκατάλειψη της υπαίθρου, η απερήμωση και η διάβρωση του εδάφους μέσω της ορθής οικολογικής διαχείρισης και διαφοροποίησης των δασών, της φύτευσης ενδημικών φυλλοβόλων δέντρων που είναι πιο ανθεκτικά στη φωτιά, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην αντιστροφή των τεράστιων ζημιών που υφίστανται κάθε χρόνο τα δάση από τις πυρκαγιές στην Πορτογαλία και την Ισπανία·

31.  επικροτεί τη θέσπιση του διακρατικού προγράμματος για την περιοχή του Δούναβη στο πλαίσιο του Interreg ως μέσου για την παροχή στήριξης στη διακυβέρνηση, και επισημαίνει την άμεση συμβολή του στην εφαρμογή της στρατηγικής ως ένα από τα πλέον ορατά αποτελέσματα της EUSDR·

32.  τονίζει ότι μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση όσον αφορά την κινητικότητα και την πολυτροπικότητα στην περιοχή του Δούναβη θα ήταν επίσης ευεργετική για το περιβάλλον·

33.  τονίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να δρομολογήσει τάχιστα μελέτες για την ανάπτυξη μιας ιβηρικής μακροπεριφέρειας, δεδομένων των σημαντικών διασυνοριακών προκλήσεων που προκύπτουν σε σχέση με την κλιματική αλλαγή, την προστασία του περιβάλλοντος, την πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων, την αποδοτική χρήση των πόρων, την προστασία της φύσης, τη βιοποικιλότητα, τους κοινούς υδάτινους πόρους και τη διερεύνηση του δυναμικού της γαλάζιας οικονομίας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

34.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δημιουργία του Σημείου Στρατηγικής για τον Δούναβη ως νέου φορέα για τη διευκόλυνση της εφαρμογής της EUSDR, και ενθαρρύνει τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών και δυνητικά ενδιαφερόμενων φορέων·

35.  σημειώνει με ανησυχία ότι, σε σύγκριση με τα πρώτα έτη της δραστηριότητάς της, η EUSDR φαίνεται πλέον να έχει χαμηλότερη προτεραιότητα στον εθνικό πολιτικό διάλογο στις συμμετέχουσες χώρες· τονίζει την ανάγκη να διατηρηθεί η πολιτική ώθηση, δεδομένου ότι η δέσμευση εκ μέρους των χωρών επηρεάζει άμεσα τη διαθεσιμότητα ανθρώπινων πόρων στις εθνικές και περιφερειακές διοικήσεις, κάτι το οποίο έχει ζωτική σημασία για την ομαλή λειτουργία της στρατηγικής, καθώς και για την εδραίωση της προόδου που έχει σημειωθεί και των αποτελεσμάτων που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα·

36.  καλεί τις συμμετέχουσες χώρες να εξασφαλίσουν την επαρκή συμμετοχή εθνικών αντιπροσώπων στις συνεδριάσεις της διευθύνουσας ομάδας για την EUSDR στους τομείς προτεραιότητας, και να εξετάσουν το ενδεχόμενο μείωσης του αριθμού και του πεδίου εφαρμογής των υφιστάμενων τομέων προτεραιότητας, αν δεν διατεθούν επαρκείς πόροι εντός σαφώς καθορισμένων χρονικών πλαισίων·

37.  υπογραμμίζει το ζήτημα του μεγάλου αριθμού βυθισμένων πλοίων στον Δούναβη, τα οποία αποτελούν κίνδυνο για τη ναυσιπλοΐα και το περιβάλλον, ιδίως όταν είναι χαμηλή η στάθμη των υδάτων· επισημαίνει ότι τα ναυάγια περιέχουν σημαντικές ποσότητες καυσίμων και άλλων ουσιών που ρυπαίνουν διαρκώς τα ύδατα, ενώ η οξείδωση του μετάλλου στα πλοία συνιστά σταθερή πηγή ρύπανσης με σοβαρές συνέπειες· ζητεί να κινητοποιηθούν χρηματοδοτικοί πόροι της ΕΕ για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος και να ενισχυθεί η συνεργασία στο πλαίσιο της EUSDR·

38.  καλεί τα ενδιαφερόμενα μέρη της μακροπεριφέρειας των Άλπεων να χρησιμοποιήσουν τα ΕΔΕΤ και άλλα χρηματοδοτικά μέσα της Ένωσης για την προώθηση επενδύσεων στον τομέα του περιβάλλοντος που αποσκοπούν μεταξύ άλλων στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτήν· επικροτεί ιδίως την ολοκληρωμένη προσέγγιση της περιφέρειας με στόχο την εναρμόνιση της προστασίας του περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων με την επιδίωξη οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας·

39.  υπογραμμίζει ότι η περιβαλλοντική πολιτική έχει οριζόντιο χαρακτήρα και ότι οι προτιμώμενες επιλογές στους διάφορους τομείς της στρατηγικής για τις Άλπεις πρέπει να συνδυάζουν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα με την οικονομική ανάπτυξη· τονίζει ότι η περιφέρεια των Άλπεων είναι σημαντικός περιφερειακός μεταφορικός κόμβος, και, ταυτόχρονα, μια από τις μεγαλύτερες φυσικές περιοχές και ζώνες αναψυχής, καθώς και μια από τις πιο ελκυστικές τουριστικές περιοχές στην Ευρώπη· επισημαίνει, ωστόσο, ότι λόγω των ιδιαίτερων γεωγραφικών και φυσικών συνθηκών της, η πρόσβαση σε τμήματα αυτής της περιοχής αποτελεί πρόκληση· θεωρεί ότι, προκειμένου να διατηρηθούν οι Άλπεις ως μοναδική φυσική περιοχή, έχει ζωτική σημασία να εκπονηθούν βιώσιμες και αλληλένδετες στρατηγικές μεταφορών και να ληφθούν υπόψη οι πολιτικές μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και διατήρησης της βιοποικιλότητας, όπως η συνδεσιμότητα των ενδιαιτημέτων, για να καταστεί δυνατή η μετανάστευση ειδών·

40.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να προκαλέσει υδρογεωλογική αστάθεια και να απειλήσει τη βιοποικιλότητα στην περιοχή των Άλπεων· υπογραμμίζει ότι η αύξηση των θερμοκρασιών συνιστά σοβαρή απειλή για την επιβίωση πληθυσμών από είδη που ζουν σε μεγάλα υψόμετρα, και ότι η τήξη των παγετώνων αποτελεί περαιτέρω εστία ανησυχίας, διότι έχει σημαντικό αντίκτυπο στα αποθέματα υπογείων υδάτων·

41.  τονίζει ότι ο τουριστικός και ο γεωργικός τομέας της περιοχής των Άλπεων αποτελούν βασικά ενδιαφερόμενα μέρη για την περιφερειακή βιώσιμη ανάπτυξη και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σε όλα τα στάδια υλοποίησης των περιβαλλοντικών έργων·

42.  σημειώνει ότι τα πρώτα βήματα για την υλοποίηση της στρατηγικής EUSALP κατέδειξαν τη δυσκολία της ενσωμάτωσής της στα υφιστάμενα προγράμματα, δεδομένου ότι αυτά διέπονται από δομές, πλαίσια και χρονοδιαγράμματα που συχνά είναι ασύμβατα με τις ανάγκες μιας μακροπεριφερειακής στρατηγικής·

43.  καλεί τις συμμετέχουσες χώρες να ενισχύσουν τη δέσμευση, τη συνέχεια, τη σταθερότητα, την ενδυνάμωση και την υποστήριξη όσον αφορά τα μέλη των ομάδων δράσης της EUSALP που θα τις εκπροσωπούν, και να εξασφαλίσουν την ύπαρξη επαρκούς εκπροσώπησης στο πλαίσιο όλων των ομάδων δράσης·

44.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την υλοποίηση περιβαλλοντικά επωφελών έργων στην περιοχή της Βαλτικής, όπως το έργο «BLASTIC» που αποσκοπεί στη μείωση των θαλάσσιων απορριμμάτων, η πλατφόρμα διαλόγου για το κλίμα που έχει ως στόχο την ενίσχυση μιας ολοκληρωμένης απάντησης στις κλιματικές προκλήσεις, και το έργο «PRESTO» για τη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων· θεωρεί ωστόσο ότι χρειάζονται περαιτέρω προσπάθειες για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων που παρουσιάζονται στην μακροπεριφέρεια της Βαλτικής, και ιδίως σε ό,τι αφορά τον ευτροφισμό, την καλύτερη προστασία της θάλασσας, την ποιότητα του αέρα και τη ρύπανση.

45.  επισημαίνει ότι η περιβαλλοντική κατάσταση της Βαλτικής Θάλασσας εξακολουθεί να αποτελεί το βασικό πεδίο εστίασης της EUSBSR από την έναρξη εφαρμογής της το 2009·

46.  υπενθυμίζει ότι η Βαλτική Θάλασσα είναι μία από τις πιο μολυσμένες θάλασσες στον κόσμο· τονίζει τη σημασία της συνεργασίας με στόχο τη βελτίωση της κατάστασης της Βαλτικής Θάλασσας· ζητεί να συνεχιστούν τα προγράμματα γειτονίας σε όλη τη λεκάνη απορροής της Βαλτικής Θάλασσας και να συμπεριληφθεί σε αυτά χρηματοδότηση μέσω της οποίας θα είναι δυνατή η βελτίωση της κατάστασης του περιβάλλοντος σε ολόκληρη τη λεκάνη απορροής·

47.  επισημαίνει ότι η επίτευξη μιας καλής περιβαλλοντικής κατάστασης μέχρι το 2020 αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους των δράσεων πολιτικής στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας·

48.  θεωρεί λυπηρό, σε σχέση με τις θαλάσσιες μακροπεριφέρειες, το γεγονός ότι τα πλοία μπορούν να απορρίπτουν ανεπεξέργαστα λύματα στη θάλασσα αν βρίσκονται σε απόσταση μεγαλύτερη των 12 ναυτικών μιλίων (περίπου 22 χιλιόμετρα) από την ακτή, ενώ τα επεξεργασμένα λύματα μπορούν να απορρίπτονται στο νερό μέχρι και σε απόσταση τριών ναυτικών μιλίων (περίπου 5,5 χιλιόμετρα) από την ακτή· ζητεί την παροχή χρηματοδότησης με στόχο την αύξηση της ικανότητας υποδοχής για λύματα σε λιμένες, ούτως ώστε όλα τα επιβατηγά πλοία να μπορούν να επεξεργάζονται τα λύματά τους, όπως απαιτείται από το αναθεωρημένο παράρτημα IV της σύμβασης MARPOL·

49.  καλεί όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς να οργανώνουν πιο συχνές και τακτικές πολιτικές συζητήσεις σχετικά με την EUSBSR σε εθνικό επίπεδο, στο Κοινοβούλιο ή την κυβέρνηση, καθώς και στο πλαίσιο του Συμβουλίου κατά τις σχετικές υπουργικές συνόδους·

50.  εκφράζει την ικανοποίησή του, σε σχέση με τη μακροπεριφέρεια της Βαλτικής, για την έγκριση της οδηγίας για το θείο από την ΕΕ, καθώς και για την απόφαση που έλαβε, στις 27 Οκτωβρίου 2016, η Επιτροπή για την Προστασία του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MEPC), του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ), με την οποία η η Βαλτική Θάλασσα και η Βόρεια Θάλασσα χαρακτηρίζονται περιοχή ελέγχου εκπομπών NOx (NECA)· υπενθυμίζει ότι τα μη καθαρά καύσιμα που χρησιμοποιούνται από τα πλοία εξακολουθούν να οδηγούν στην εκπομπή μεγάλων ποσοτήτων αζώτου και θείου στον αέρα, από όπου καταλήγουν στη θάλασσα·

51.  σημειώνει ότι η EUSBSR διαθέτει σταθερό πλαίσιο συνεργασίας με περισσότερες από 100 εμβληματικές πρωτοβουλίες και νέα δίκτυα· παροτρύνει, ωστόσο, τα ενδιαφερόμενα μέρη να διατηρήσουν τη δυναμική της και να βελτιώσουν τον συντονισμό και το περιεχόμενο των πολιτικών αξιοποιώντας τα αποτελέσματα των έργων·

52.  θεωρεί ότι είναι σημαντικό να επανεξεταστεί η άδεια που έχει δοθεί στους χρήστες πλυντρίδων αποθείωσης ανοικτού βρόχου να απορρίπτουν ξανά στη θάλασσα το νερό που έχει χρησιμοποιηθεί για την αποθείωση· παρατηρεί ότι τα λύματα από πλυντρίδες αποθείωσης κλειστού βρόχου πρέπει να υποβάλλονται σε επεξεργασία, ενώ τα λύματα από πλυντρίδες ανοικτού βρόχου απορρίπτονται απευθείας ξανά στη θάλασσα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα ψευδοοικολογικό μοντέλο λειτουργίας, στο πλαίσιο του οποίου το θείο αφαιρείται από τον αέρα αλλά καταλήγει στη θάλασσα·

53.  υπενθυμίζει τη σημασία της ασφάλειας στη θάλασσα, ιδίως στη Βαλτική· τονίζει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ των χωρών της περιοχής της Βαλτικής, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που απορρέουν από τον αυξανόμενο όγκο των θαλάσσιων μεταφορών, και ιδίως από τη μεταφορά πετρελαίου και επικίνδυνων ουσιών·

54.  υπενθυμίζει ότι η γαλάζια ανάπτυξη στις θαλάσσιες μακροπεριφέρειες βασίζεται στη βιώσιμη χρήση του δυναμικού των θαλασσών, γεγονός που συνεπάγεται ότι σε όλες τις δραστηριότητες πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η περιβαλλοντική διάσταση· υπενθυμίζει ότι, στο πλαίσιο της γαλάζιας βιοοικονομίας, είναι δυνατό να βρεθούν νέα προϊόντα και υπηρεσίες, και να αναπτυχθεί και να καλλιεργηθεί η τεχνογνωσία βάσει αυτών, με στόχο την προώθηση της απασχόλησης· τονίζει ότι η βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων και η ικανοποιητική κατάσταση του υδάτινου και του θαλάσσιου περιβάλλοντος παρέχουν μια ισχυρή βάση για τη γαλάζια βιοοικονομία·

55.  τονίζει ότι παρατηρείται σημαντική μετάβαση προς τη βιοοικονομία και την κυκλική οικονομία στην οικονομική σκέψη, τους τρόπους δράσης και τις μεθόδους, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων στην περιοχή της Βαλτικής· υπενθυμίζει τις δυνατότητες για αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στην περιοχή της Βαλτικής·

56.  θεωρεί σημαντική τη δυνατότητα σύνδεσης της περιοχής της Βαλτικής με τα δίκτυα ενέργειας, με στόχο τη μείωση και την εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας και την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και της ασφάλειας του εφοδιασμού·

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	28.9.2017
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	59 1 2
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Marco Affronte, Margrete Auken, Pilar Ayuso, Zoltán Balczó, Ivo Belet, Simona Bonafè, Biljana Borzan, Paul Brannen, Birgit Collin-Langen, Mireille D’Ornano, Seb Dance, Angélique Delahaye, Bas Eickhout, Arne Gericke, Jens Gieseke, Julie Girling, Françoise Grossetête, Andrzej Grzyb, Jytte Guteland, Anneli Jäätteenmäki, Jean-François Jalkh, Benedek Jávor, Josu Juaristi Abaunz, Karin Kadenbach, Kateřina Konečná, Urszula Krupa, Jo Leinen, Peter Liese, Norbert Lins, Rupert Matthews, Valentinas Mazuronis, Gilles Pargneaux, Piernicola Pedicini, Bolesław G. Piecha, Pavel Poc, Frédérique Ries, Michèle Rivasi, Annie Schreijer-Pierik, Davor Škrlec, Renate Sommer, Claudiu Ciprian Tănăsescu, Ivica Tolić, Nils Torvalds, Adina-Ioana Vălean, Jadwiga Wiśniewska, Damiano Zoffoli
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Guillaume Balas, Jørn Dohrmann, Eleonora Evi, Christofer Fjellner, Elena Gentile, Anja Hazekamp, Merja Kyllönen, Ulrike Müller, Stanislav Polčák, Gabriele Preuß, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska
Αναπληρωτές (άρθρο 200 παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Matt Carthy, Olle Ludvigsson, Bernard Monot, Jens Nilsson, Marita Ulvskog

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

59	+
ALDE	Anneli Jäätteenmäki, Valentinas Mazuronis, Ulrike Müller, Frédérique Ries, Nils Torvalds
ECR	Jørn Dohrmann, Arne Gericke, Julie Girling, Urszula Krupa, Rupert Matthews, Bolesław G. Piecha, Jadwiga Wiśniewska
EFDD	Eleonora Evi, Piernicola Pedicini
GUE/NGL	Matt Carthy, Anja Hazekamp, Josu Juaristi Abaunz, Kateřina Konečná, Merja Kyllönen
NI	Zoltán Balczó
PPE	Pilar Ayuso, Ivo Belet, Birgit Collin-Langen, Angélique Delahaye, Christofer Fjellner, Jens Gieseke, Françoise Grossetête, Andrzej Grzyb, Peter Liese, Norbert Lins, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska, Stanislav Polčák, Annie Schreijer-Pierik, Renate Sommer, Ivica Tolić, Adina-Ioana Vălean
S&D	Guillaume Balas, Simona Bonafè, Biljana Borzan, Paul Brannen, Seb Dance, Elena Gentile, Jytte Guteland, Karin Kadenbach, Jo Leinen, Olle Ludvigsson, Jens Nilsson, Gilles Pargneaux, Pavel Poc, Gabriele Preuß, Claudiu Ciprian Tănăsescu, Marita Ulvskog, Damiano Zoffoli
VERTS/ALE	Marco Affronte, Margrete Auken, Bas Eickhout, Benedek Jávor, Michèle Rivasi, Davor Škrlec

1	-
ENF	Mireille D’Ornano

2	0
ENF	Jean-François Jalkh, Bernard Monot

Υπόμνημα για τα χρησιμοποιούμενα σύμβολα:

+  :  υπέρ

-  :  κατά

0  :  αποχή

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	23.11.2017
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	34 1 1
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Pascal Arimont, Franc Bogovič, Mercedes Bresso, Rosa D’Amato, John Flack, Iratxe García Pérez, Michela Giuffrida, Krzysztof Hetman, Ivan Jakovčić, Marc Joulaud, Constanze Krehl, Sławomir Kłosowski, Martina Michels, Iskra Mihaylova, Andrey Novakov, Younous Omarjee, Stanislav Polčák, Monika Smolková, Ruža Tomašić, Monika Vana, Matthijs van Miltenburg, Lambert van Nistelrooij, Κωνσταντίνος Παπαδάκης, Μαρία Σπυράκη
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Daniel Buda, Viorica Dăncilă, Raffaele Fitto, Elena Gentile, John Howarth, Ivana Maletić, Bronis Ropė, Damiano Zoffoli, Milan Zver, Δημήτρης Παπαδάκης, Δημήτριος Παπαδημούλης
Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Olle Ludvigsson

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

34	+
ALDE	Ivan Jakovčić, Iskra Mihaylova, Matthijs van Miltenburg
ECR	Raffaele Fitto, Sławomir Kłosowski, Ruža Tomašić
EFDD	Rosa D'Amato
GUE/NGL	Martina Michels, Younous Omarjee, Dimitrios Papadimoulis
PPE	Pascal Arimont, Franc Bogovič, Daniel Buda, Krzysztof Hetman, Marc Joulaud, Ivana Maletić, Andrey Novakov, Stanislav Polčák, Maria Spyraki, Milan Zver, Lambert van Nistelrooij
S&D	Mercedes Bresso, Viorica Dăncilă, Iratxe García Pérez, Elena Gentile, Michela Giuffrida, John Howarth, Constanze Krehl, Olle Ludvigsson, Demetris Papadakis, Monika Smolková, Damiano Zoffoli,
VERTS/ALE	Bronis Ropė, Monika Vana

1	-
NI	Konstantinos Papadakis

1	0
ECR	John Flack

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+  :  υπέρ

-  :  κατά

0  :  αποχή