ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τις υστερούσες περιφέρειες της ΕΕ

27.2.2018 - (2017/2208(INI))

Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης
Εισηγήτρια: Michela Giuffrida

Διαδικασία : 2017/2208(INI)

Διαδρομή στην ολομέλεια

Διαδρομή του εγγράφου :

A8-0046/2018

Κείμενα που κατατέθηκαν :

A8-0046/2018

Συζήτηση :

PV 12/03/2018 - 20
CRE 12/03/2018 - 20

Ψηφοφορία :

PV 13/03/2018 - 7.8
Αιτιολογήσεις ψήφου

Κείμενα που εγκρίθηκαν :

P8_TA(2018)0067

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Αλιείας
ΠΛHΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τις υστερούσες περιφέρειες της ΕΕ

(2017/2208(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη τα άρθρα 174, 175 και 176 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 103/2006 του Συμβουλίου[1],

 έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1299/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού ειδικών διατάξεων για την υποστήριξη του στόχου της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης[2],

 έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Δεκεμβρίου 2015, με τίτλο «Επενδύσεις σε θέσεις εργασίας και ανάπτυξη – Μεγιστοποίηση της συμβολής των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων» (COM(2015)0639),

 έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 8ης Οκτωβρίου 2013, σχετικά με τις συνέπειες των δημοσιονομικών περιορισμών για τις περιφερειακές και τοπικές αρχές όσον αφορά τις δαπάνες των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ στα κράτη μέλη[3],

 έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 6ης Ιουλίου 2016, σχετικά με την προετοιμασία της μετεκλογικής αναθεώρησης του ΠΔΠ 2014-2020: Η τοποθέτηση του Κοινοβουλίου ενόψει της πρότασης της Επιτροπής[4],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 16ης Φεβρουαρίου 2017, σχετικά με τις επενδύσεις σε θέσεις εργασίας και ανάπτυξη – μεγιστοποίηση της συμβολής των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων: αξιολόγηση της έκθεσης με βάση το άρθρο 16 παράγραφος 3 του ΚΚΔ[5],

 έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Ιουνίου 2017, σχετικά με την ενίσχυση της συμμετοχής των εταίρων και της διαφάνειας των επιδόσεων των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων[6],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Ιουνίου 2017, σχετικά με τα δομικά στοιχεία για την πολιτική συνοχής της ΕΕ μετά το 2020[7],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 24ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με το έγγραφο προβληματισμού για το μέλλον των οικονομικών της ΕΕ[8],

– έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 10ης Απριλίου 2017, σχετικά με την ανταγωνιστικότητα των περιφερειών χαμηλής ανάπτυξης και χαμηλού εισοδήματος: η έκθεση για τις υστερούσες περιφέρειες (SWD(2017)0132),

– έχοντας υπόψη τις εκ των προτέρων αιρεσιμότητες για τις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης,

– έχοντας υπόψη την έβδομη έκθεση για την οικονομική, την κοινωνική και την εδαφική συνοχή, η οποία δημοσιεύτηκε από την Επιτροπή στις 9 Οκτωβρίου 2017,

 έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

 έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου και της Επιτροπής Αλιείας (Α8-0046/2018),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρατεταμένη οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση στην ΕΕ επηρέασε αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη σε περιφερειακό επίπεδο, παρά το γεγονός ότι η πολιτική συνοχής έχει συνεισφέρει περίπου το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της ΕΕ για την ενίσχυση της ανάπτυξης και της απασχόλησης και τη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή, εν προκειμένω, και στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, να εξετάσει την περιφερειακή και εθνική συγχρηματοδότηση στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) και τον αντίκτυπό της στα εθνικά ελλείμματα·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συνοχής, η οποία εφαρμόζεται μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) και του Ταμείου Συνοχής, αποτελεί την κύρια πολιτική της ΕΕ στον τομέα των επενδύσεων, της οικονομικής μεγέθυνσης και της ανάπτυξης, ευθυγραμμίζεται με τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και αποσκοπεί στη μείωση των οικονομικών, κοινωνικών και εδαφικών ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών και στην προώθηση της σύγκλισης και, εν τέλει, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ευρωπαίων πολιτών·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ και το Ταμείο Συνοχής έχουν ως κύριους στόχους για την περίοδο 2014 -2020 τις επενδύσεις για την ανάπτυξη και την απασχόληση, με σκοπό την ενίσχυση της αγοράς εργασίας, των περιφερειακών οικονομιών και της ευρωπαϊκής περιφερειακής συνεργασίας, τη βελτίωση της διασυνοριακής, διεθνικής και διαπεριφερειακής συνεργασίας εντός της Ένωσης και, εν τέλει, τη μείωση των αναπτυξιακών ανισοτήτων μεταξύ των επιμέρους περιφερειών της Ευρώπης·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής για τις υστερούσες περιφέρειες, 47 περιφέρειες σε 8 κράτη μέλη παρουσιάζουν υστέρηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη κατανόηση της πολυπλοκότητας των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι υστερούσες περιφέρειες, και, συνεπώς, θα πρέπει να δημοσιοποιείται σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συνοχής διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε όλες τις υστερούσες περιφέρειες και αντιπροσωπεύει πολύ υψηλό μερίδιο των δημόσιων επενδύσεων στις περισσότερες εξ αυτών·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υστερούσες περιφέρειες έχουν χαμηλότερα ποσοστά παραγωγικότητας, απασχόλησης και σχολικής φοίτησης σε σύγκριση με άλλες περιφέρειες του ίδιου κράτους μέλους·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση της Επιτροπής διακρίνει δύο είδη υστερουσών περιφερειών: «περιφέρειες χαμηλής ανάπτυξης» – λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες και περιφέρειες μετάβασης οι οποίες δεν παρουσίασαν σύγκλιση προς τον ενωσιακό μέσο όρο κατά την περίοδο 2000 έως 2013, σε κράτη μέλη που είχαν κατά κεφαλή ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ) κάτω από τον ενωσιακό μέσο όρο για το 2013, στις οποίες περιλαμβάνονται σχεδόν όλες οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες και οι περιφέρειες μετάβασης στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία· και «περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος» – όλες οι περιφέρειες με κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ κάτω του 50 % του ενωσιακού μέσου όρου για το 2013, στις οποίες περιλαμβάνονται αρκετές λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες στη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Ρουμανία·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιφέρειες χαμηλής ανάπτυξης αντιμετωπίζουν οικονομική στασιμότητα λόγω, κυρίως, της μείωσης των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, σε αντίθεση με τις περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος που διατηρούν γενικότερα το αναπτυξιακό δυναμικό τους·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υστερούσες περιφέρειες πλήττονται περισσότερο από άλλες από την έλλειψη δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, γεγονός που οφείλεται επίσης στις απαιτήσεις μείωσης του δημοσίου χρέους που επιβάλλονται από το Σύμφωνο Σταθερότητας·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υστερούσες περιφέρειες συχνά χαρακτηρίζονται από έλλειψη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, γεγονός που μειώνει τον αντίκτυπο των ήδη περιορισμένων δημόσιων επενδύσεων·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υστερούσες περιφέρειες παρουσιάζουν σοβαρά μειονεκτήματα όσον αφορά τις δημόσιες μεταφορές, τις οικονομικές και ενεργειακές υποδομές, και ότι χρειάζονται πιο αποδοτικές και αποτελεσματικές επενδύσεις·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή είναι της άποψης ότι χρειάζεται μια στενότερη σχέση μεταξύ της πολιτικής συνοχής και των ειδικών ανά χώρα συστάσεων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υστερούσες περιφέρειες, και ιδίως οι περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος, συχνά αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της φυγής των νέων και του ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, που αποτελούν απαραίτητους πόρους για την οικονομική και κοινωνική αναζωογόνηση των εν λόγω περιοχών, γεγονός που καθιστά τις εν λόγω περιφέρειες λιγότερο ελκυστικές από την άποψη της απασχόλησης και των επενδύσεων·

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ορισμός των περιφερειών χαμηλού εισοδήματος και χαμηλής ανάπτυξης θα πρέπει να αποσαφηνιστεί·

ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να ενημερώνονται οι τελικοί δικαιούχοι σχετικά με τα περιφερειακά και τοπικά προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ και τα αποτελέσματα που επιτυγχάνονται, ανεξάρτητα από τα επίπεδα χρηματοδότησης μιας συγκεκριμένης περιφέρειας·

ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρηστή διακυβέρνηση και η αποτελεσματική δημόσια διοίκηση είναι αναγκαίες στις υστερούσες περιφέρειες, καθώς αυτές συμβάλλουν σημαντικά στη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για οικονομική ανάπτυξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μείωση των πλεοναζόντων κανόνων και ελέγχων, καθώς και της διάρκειας και της πολυπλοκότητας των διαδικασιών και η καλύτερη χρήση των εργαλείων ΤΠΕ, θα συμβάλουν στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και στη χρηστή διακυβέρνηση στις υστερούσες περιφέρειες·

ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έβδομη έκθεση για την οικονομική, την κοινωνική και την εδαφική συνοχή, οι υστερούσες περιφέρειες βρίσκονται στη χαμηλότερη κατάταξη στον ευρωπαϊκού δείκτη ποιότητας της διακυβέρνησης, γεγονός που σημαίνει ότι ο αντίκτυπος των δημόσιων επενδύσεων μειώνεται·

ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν αξιόπιστα, επικαιροποιημένα και αναλυτικά αριθμητικά και στατιστικά στοιχεία για τη λήψη εμπεριστατωμένων, διαφανέστερων, πιο αμερόληπτων και δικαιότερων πολιτικών αποφάσεων·

ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να αρθούν οι φραγμοί στην ανάπτυξη και να μειωθούν τα κενά των υποδομών στις υστερούσες περιφέρειες·

Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΜΜΕ στις υστερούσες περιφέρειες χρηματοδοτούνται με πολύ υψηλότερα επιτόκια και αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες όσον αφορά τη λήψη δανείων από τον τραπεζικό τομέα για να συγχρηματοδοτήσουν έργα των ΕΔΕΤ·

ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε τέσσερις από τις πέντε υστερούσες περιφέρειες τουλάχιστον το 25 % του πληθυσμού μένει σε πόλη ή στην αντίστοιχη ζώνη μετακίνησης προς και από τον τόπο εργασίας, γνωστή ως λειτουργική αστική περιοχή (ΛΑΠ) και σε μία από τις πέντε υστερούσες περιφέρειες περισσότερο από το 50 % του πληθυσμού τους μένει σε ΛΑΠ·

ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παραδοσιακές δραστηριότητες, όπως η αλιεία ή η γεωργία μικρής κλίμακας, καθορίζουν την ταυτότητα και τον τρόπο ζωής στις περισσότερες παράκτιες και αγροτικές περιοχές στις υστερούσες περιφέρειες, και έχουν οικονομική, εδαφική, κοινωνική και πολιτιστική σημασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται αναπτυξιακές στρατηγικές προκειμένου να ενισχυθεί η ικανότητα για διατήρηση και προσέλκυση ταλαντούχων ατόμων, υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, και τόνωση νέων επενδύσεων·

1. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή παρουσίασε έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών σχετικά με την ανταγωνιστικότητα στις περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος και χαμηλής ανάπτυξης: έκθεση για τις υστερούσες περιφέρειες· επισημαίνει ότι στην έκθεση προτείνονται ορισμένες θετικές λύσεις για τη στήριξη της οικονομικής μεγέθυνσης, της βιώσιμης ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας στις περιφέρειες αυτές· τονίζει, επιπλέον, ότι η ανάλυση σχετικά με την ανταγωνιστικότητά τους συμβάλλει σημαντικά στη μελλοντική συζήτηση σχετικά με την πολιτική συνοχής·

2. χαιρετίζει την εφαρμογή των πιλοτικών πρωτοβουλιών για υστερούσες περιφέρειες σε δύο περιφέρειες της Ρουμανίας και, με τη στήριξη της Παγκόσμιας Τράπεζας, σε δύο περιφέρειες της Πολωνίας, ιδίως τον καθορισμό στρατηγικών προτεραιοτήτων και συγκεκριμένων, άμεσα εφαρμόσιμων μέτρων· αναμένει με ενδιαφέρον τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων των συγκεκριμένων πρωτοβουλιών·

3. υπογραμμίζει ότι η πολιτική συνοχής διαδραματίζει καίριο ρόλο στην εξασφάλιση και την προώθηση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ, τόσο άμεσα όσο και συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος· θεωρεί ότι η ΕΕ στο σύνολό της, προκειμένου να προωθήσει τη συνολική αρμονική ανάπτυξή της, θα πρέπει να αναλαμβάνει δράσεις που ενισχύουν την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή της και μειώνουν τις ανισότητες μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των διαφόρων περιφερειών και την υστέρηση των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών·

4. καλεί την Επιτροπή να προσδιορίσει τις υστερούσες περιφέρειες σε επίπεδο NUTS III, με βάση τις γενικές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, και να στοχοθετήσει καλύτερα τη χρηματοδότηση αυτών των περιοχών σύμφωνα με τους κύκλους προγραμματισμού των ΕΔΕΤ·

5. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν ειδικά προσαρμοσμένες στρατηγικές, προγράμματα και δράσεις για τις διαφορετικές υστερούσες περιφέρειες, λαμβάνοντας υπόψη τις τάσεις και τις υποπεριφερειακές ανισότητες, καθώς οι διαδρομές που ακολουθούν και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος και χαμηλής ανάπτυξης διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, χρησιμοποιώντας στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης, για να επιταχύνουν τη σύγκλισή τους και να εξασφαλίσουν τις βέλτιστες λύσεις για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την οικονομική μεγέθυνση και τη βιώσιμη ανάπτυξη· θεωρεί ότι οι εν λόγω στρατηγικές, προγράμματα ή δράσεις θα πρέπει να συντονίζονται με το Αστικό Θεματολόγιο, καθώς οι υστερούσες περιφέρειες δεν είναι αμιγώς αγροτικές·

6. υπογραμμίζει ότι, παράλληλα με το χαμηλή ανάπτυξη των ΜΜΕ και τις χαμηλές επενδύσεις σε αυτές, το ποσοστό ανεργίας, ιδίως των νέων, παραμένει δραματικά υψηλό και αποτελεί ένα από τα πλέον σοβαρά και πιεστικά προβλήματα στην τεράστια πλειονότητα των υστερουσών περιφερειών· υπογραμμίζει τον θεμελιώδη ρόλο της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, της επαγγελματικής κατάρτισης, της ενδοϋπηρεσιακής επιμόρφωσης και της μεταβίβασης γνώσεων για να αντιμετωπιστούν τα ανησυχητικά επίπεδα ανεργίας των νέων και το πρόβλημα του υψηλού αριθμού νέων που εγκαταλείπουν τις εν λόγω περιφέρειες· επισημαίνει πόσο σημαντική είναι η εκπαίδευση και η κατάρτιση, και η αύξηση των επενδύσεων σε σχέση με τις ανάγκες και την ανάπτυξη των ΜΜΕ και των οικογενειακών επιχειρήσεων· είναι της άποψης ότι η συμμετοχή των νέων οδηγεί σε βελτιωμένες επιδόσεις, δεδομένου ότι συχνά προσφέρουν καινοτόμες λύσεις·

7. σημειώνει ότι η παρουσία εκπαιδευμένου και καταρτισμένου εργατικού δυναμικού που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της περιφερειακής οικονομίας έχει ισχυρό αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα, στην παραγωγικότητα και στην ελκυστικότητα της αγοράς εργασίας, η οποία μπορεί έτσι να ανθίσει σε ένα περιβάλλον ανάπτυξης, ανοιχτό στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις· είναι της άποψης ότι, στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η τρέχουσα κατάσταση των υστερουσών περιφερειών, ιδίως το αρνητικό ποσοστό μετανάστευσης και ο αρνητικός αντίκτυπός του στην απασχόληση· επισημαίνει τον ρόλο που διαδραματίζουν η γεωργία και η αλιεία στις υστερούσες περιφέρειες, δεδομένου ότι οι εν λόγω τομείς, με την προώθηση των οικογενειακών επιχειρήσεων και θέσεων εργασίας, και τη διευκόλυνση της κοινωνικής ένταξης, παρέχουν τρόφιμα και εγγυώνται την επισιτιστική ασφάλεια·

8. σημειώνει ότι η διαφοροποίηση έχει καταστεί αναγκαία για τους γεωργούς και τους αλιείς, ιδίως στις υστερούσες περιφέρειες, ως μέσο για την παροχή πρόσθετων πηγών εισοδήματος και την προώθηση οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμων δραστηριοτήτων· σημειώνει, ωστόσο, ότι η εν λόγω διαφοροποίηση δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αντικαταστήσει πιο παραδοσιακές δραστηριότητες, όπως η βιώσιμη αλιεία· προτρέπει τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να στηρίξουν τα έργα γαλάζιας οικονομίας και παρόμοια έργα, ώστε να βοηθηθούν οι κάτοικοι των υστερουσών περιφερειών να αναπτύξουν περιβαλλοντικά βιώσιμες πηγές εισοδήματος·

9. ευελπιστεί ότι η υλοποίηση της στρατηγικής «ΕΕ 2020» στους τομείς της απασχόλησης, της εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και η επικείμενη μακροπρόθεσμη στρατηγική της ΕΕ και οι στόχοι της, θα εξακολουθήσουν να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις ειδικές ανάγκες των υστερουσών περιφερειών, και ειδικότερα τις ελλείψεις που συνεχίζουν να παρατηρούνται όσον αφορά τις υποδομές και την ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου, με ιδιαίτερη έμφαση στο ποσοστό πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και τις αρνητικές συνέπειες που έχει για την απασχόληση· καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο αυτό, να εξετάσει τον αντίκτυπο που θα είχε μια πιθανή αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης του ΕΚΤ για την προσεχή περίοδο χρηματοδότησης·

10. κρίνει ότι είναι απαραίτητο να επιτευχθεί η ορθή ισορροπία μεταξύ διαρθρωτικών παρεμβάσεων, κοινωνικών πολιτικών και βιομηχανικών πολιτικών κατά τον προγραμματισμό και την εφαρμογή των ΕΔΕΤ, με στόχο την τόνωση της οικονομικής μεγέθυνσης, της βιώσιμης ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας μέσω του συνδυασμού επιχορηγήσεων με χρηματοδοτικά μέσα και την προσέλκυση πρόσθετης οικονομικής στήριξης, ώστε να αντιμετωπιστούν καλύτερα οι ελλείψεις που εξακολουθούν να υφίστανται· τονίζει, εν προκειμένω, ότι τα χρηματοδοτικά μέσα χαμηλού κινδύνου μπορεί να είναι προτιμότερα από τα μέσα υψηλότερου κινδύνου, όταν οι οικονομικές προοπτικές το επιτρέπουν·

11. επισημαίνει ότι η πολιτική συνοχής μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο για τη διόρθωση των διαφορών και των ανισορροπιών ανταγωνιστικότητας, καθώς και των μακροοικονομικών ασυμμετριών μεταξύ των περιφερειών, ενθαρρύνοντας την οικοδόμηση ενός ελκυστικού και βιώσιμου περιβάλλοντος για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες· υπογραμμίζει το γεγονός ότι, στις περιφέρειες χαμηλής ανάπτυξης, τα κύρια προβλήματα που εντοπίζονται είναι η πρόσβαση σε πιστώσεις, η εκτέλεση των συμβάσεων και η προστασία των μειονοτικών επενδύσεων, ενώ στις περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος, τα σημαντικότερα θέματα είναι η αντιμετώπιση της αφερεγγυότητας, η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και η εκτέλεση των συμβάσεων·

12. επισημαίνει ότι οι υστερούσες περιφέρειες υφίστανται σημαντική μεταναστευτική πίεση· πιστεύει ότι η συμβολή των ΕΔΕΤ για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης μπορεί να είναι επιτυχής μόνον εάν εφαρμόζεται αποτελεσματικά και η αρχή της αλληλεγγύης· θεωρεί ότι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες υπό διεθνή προστασία θα πρέπει να λαμβάνουν την κατάλληλη κατάρτιση και εκπαίδευση με στόχο την ένταξή τους στην αγορά εργασίας·

13. σημειώνει ότι πολλά από τα προβλήματα των υστερουσών περιφερειών είναι παρόμοια με εκείνα που αντιμετωπίζουν οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες· χαιρετίζει, ως εκ τούτου, τη στρατηγική που προτείνεται από την Επιτροπή στην ανακοίνωσή της: «Ισχυρότερη και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της ΕΕ»[9]·

14. θεωρεί ότι, στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, θα μπορούσαν να εξεταστούν δημογραφικά κριτήρια και κριτήρια κοινωνικής ανάπτυξης, όπως ο περιφερειακός δείκτης κοινωνικής προόδου, και περιβαλλοντικοί ή άλλοι δείκτες, σε συνδυασμό με το ΑΕΠ, και να περιληφθούν στις μελλοντικές εκθέσεις της Επιτροπής για τις υστερούσες περιφέρειες προκειμένου να εξασφαλιστεί η πραγμάτωση του δυναμικού των υστερουσών περιφερειών·

15. επισημαίνει τις αρνητικές επιπτώσεις της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, ιδίως για τις περιφέρειες χαμηλής ανάπτυξης, οι οποίες έχουν μειώσει τα περιθώρια των δημοσιονομικών πολιτικών, με αποτέλεσμα περικοπές στις δημόσιες επενδύσεις· τονίζει, από την άλλη πλευρά, τη σημασία της μείωσης του χρέους με στόχο την εξάλειψη του δημοσιονομικού ελλείμματος και την προσαρμογή των δημόσιων επενδύσεων στις απαιτήσεις ανάπτυξης·

16. θεωρεί ότι η πολιτική συνοχής έχει θετικό αντίκτυπο στη δημιουργία ανάπτυξης και απασχόλησης· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να εφαρμοστεί η κοινή θέση για το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης σχετικά με την ευελιξία όσον αφορά τις κυκλικές συνθήκες, τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τις κρατικές επενδύσεις που αποσκοπούν στην υλοποίηση σημαντικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και παρόμοιων έργων, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»· αναγνωρίζει ότι είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί το πλαίσιο και το πεδίο εφαρμογής των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής· σημειώνει, ωστόσο, ότι οι εν λόγω διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες στο πλαίσιο προγραμμάτων στήριξης μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη καλύτερου αποτελέσματος για τις επενδύσεις στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής·

17. ζητεί να ενισχυθούν τα μέτρα για την αύξηση της σύγκλισης όλων των περιφερειών, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για να εξασφαλιστεί η ανθεκτικότητά τους έναντι αιφνίδιων κλυδωνισμών·

18. σημειώνει ότι η πρόσβαση σε πιστώσεις είναι δυσκολότερη στις υστερούσες περιφέρειες, ιδίως στις περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος, εξαιτίας των υψηλότερων επιτοκίων και, ως ένα βαθμό, της απροθυμίας του πιστωτικού συστήματος να αναλαμβάνει κινδύνους· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ευκολότερη πρόσβαση σε πιστώσεις για να ενισχυθούν οι ΜΜΕ, να προωθηθούν νέα επιχειρηματικά μοντέλα, και να προωθηθεί η ανάπτυξη στις υστερούσες περιφέρειες·

19. τονίζει ότι τα ταμεία της ΕΕ είναι σημαντικά για την τόνωση της οικονομικής ανθεκτικότητας και της συνοχής των περιφερειών αυτών, καθώς και της ανταγωνιστικότητας, των επενδύσεων και των ευκαιριών συνεργασίας· αναγνωρίζει, ως εκ τούτου, τη συμβολή των τοπικών ομάδων δράσης για την ανάπτυξη τοπικών στρατηγικών· συνιστά στην Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα να προταθεί η διάθεση μεγαλύτερου μέρους της στήριξης στην τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων, ώστε να βελτιωθούν με τον τρόπο αυτό τόσο η αντιμετώπιση των προκλήσεων όσο και η οικοδόμηση ικανοτήτων· υπενθυμίζει ότι οι υστερούσες περιφέρειες συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση σε χρηματοδότηση, καθώς και γραφειοκρατικές και διοικητικές καθυστερήσεις που παρεμποδίζουν τη λειτουργία των ταμείων της ΕΕ·

20. είναι της άποψης ότι θα μπορούσαν να αναζητηθούν θετικά κίνητρα για τις περιφέρειες εντός του υφιστάμενου πλαισίου των μακροοικονομικών προϋποθέσεων που επιβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο·

21. λαμβάνει υπόψη τη σημασία της χρηστής οικονομικής διακυβέρνησης για μια αποτελεσματική συνολική απόδοση των ΕΔΕΤ, με απώτερο στόχο τη διόρθωση των ελλείψεων και την αποφυγή καθυστερήσεων· υποστηρίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι είναι αναγκαίο να αναλυθεί και εν συνεχεία να επανεξεταστεί το ίδιο το σκεπτικό της σύνδεσης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και της πολιτικής συνοχής·

22. θεωρεί ότι η αλληλεγγύη, η αύξηση της θεσμικής ικανότητας, η τήρηση της αρχής της χρηστής διακυβέρνησης, η καλύτερη συνδεσιμότητα και η ψηφιοποίηση στις εν λόγω περιφέρειες έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξή τους και στην αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη χρήση των υφιστάμενων πόρων· εφιστά την προσοχή, για τον λόγο αυτό, στο ζήτημα στήριξης και βελτίωσης της ποιότητας της διοίκησης και των θεσμικών οργάνων στις θιγόμενες περιφέρειες· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαδώσουν παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών σχετικά με την αύξηση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης, δεδομένου ότι η αποτελεσματική διακυβέρνηση θα πρέπει να είναι η βασική σύσταση για τις υστερούσες περιφέρειες·

23. υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, πόσο σημαντική είναι η αρχή της εταιρικής σχέσης και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, η οποία πρέπει να ενισχυθεί με την επιφύλαξη της αρχής της επικουρικότητας· θεωρεί ότι η συμμετοχή όλων των επιπέδων διακυβέρνησης και των συμφεροντούχων στον σχεδιασμό και την εφαρμογή στρατηγικών και ειδικών προγραμμάτων και δράσεων που απευθύνονται σε αυτές τις περιφέρειες είναι θεμελιώδους σημασίας για τη δημιουργία πραγματικής ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας για τους πολίτες·

24. επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντική η καινοτομία, η ψηφιοποίηση και η βελτίωση των τοπικών υπηρεσιών (υγειονομικών, κοινωνικών, ταχυδρομικών) και των υποδομών για να δημιουργηθεί ένα θετικό περιβάλλον και μια καλή βάση για την τόνωση της ανάπτυξης και την ενίσχυση της συνοχής στις υστερούσες περιφέρειες· θεωρεί ότι η παροχή διαδικτυακών συνδέσεων υψηλής ταχύτητας αποτελεί προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα των αγροτικών και ορεινών περιοχών· επισημαίνει το δυναμικό των πολυτομεακών έργων, που προωθούν την οικονομική, κοινωνική και εδαφική ανάπτυξη, αξιοποιώντας τις συνέργειες μεταξύ ευρωπαϊκών ταμείων·

25. συνιστά οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου να καταρτίζονται σε πολυετή βάση, να υπόκεινται σε έλεγχο και αναθεώρηση σε μεσοπρόθεσμη βάση και να νοούνται ως θετικά κίνητρα για τη δρομολόγηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, και όχι ως μέσα που θα μπορούσαν να αποκλείσουν την πρόσβαση σε επενδύσεις στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, προκειμένου να συμβάλουν στους κοινούς στόχους της Ένωσης·

26. πιστεύει ότι θα πρέπει να αναλυθούν προσεκτικά τα μέτρα που συνδέουν την αποτελεσματικότητα των ΕΔΕΤ με τη χρηστή οικονομική διακυβέρνηση όπως περιγράφονται στον κανονισμό (ΕΕ) 1303/2013, μεταξύ άλλων με τη συμμετοχή όλων των συμφεροντούχων· επιπλέον, πιστεύει ότι θα πρέπει να επανεξεταστεί το σκεπτικό των ΕΔΕΤ, ενόψει της επόμενης περιόδου προγραμματισμού, και λαμβάνοντας υπόψη την εφαρμογή τους κατά την περίοδο 2014-2020· είναι της άποψης ότι η Επιτροπή θα πρέπει να μελετήσει το ενδεχόμενο προσαρμογών στον τρόπο σύνδεσης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου με την πολιτική συνοχής· προτείνει, εν προκειμένω ένα σύστημα θετικών κινήτρων μέσω της δημιουργίας περιθωρίων στο πλαίσιο του νέου ΠΔΠ, τα οποία θα μπορούσαν να λειτουργούν ως κονδύλι που θα χρησιμοποιείται όταν τα κράτη μέλη συμμορφώνονται προς τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις και προς άλλες απαιτήσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου·

27. θεωρεί ότι είναι ιδιαίτερα αναγκαίο να υποστηριχθούν παραγωγικές και εγχώριες επιχειρηματικές δραστηριότητες στις υστερούσες περιφέρειες, μεταξύ άλλων ο βιώσιμος τουρισμός, η κυκλική οικονομία, η τοπική ενεργειακή μετάβαση, η γεωργία, τα μεταποιημένα προϊόντα, και η καινοτομία που εστιάζει στις ΜΜΕ· θεωρεί ότι οι συνέργειες που προκύπτουν από τον αποτελεσματικό συνδυασμό της χρηματοδότησης από περιφερειακούς και εθνικούς φορείς και μέσα της ΕΕ, με τη χρήση ολοκληρωμένων εδαφικών επενδύσεων, αναμένεται να συμβάλουν στη δημιουργία οικονομικών ευκαιριών, ιδίως για τους νέους·

28. υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να αξιοποιούνται όλες οι ευκαιρίες που παρέχει η ΕΕ για βιώσιμη ανάπτυξη και μεγέθυνση στις εν λόγω περιφέρειες· θεωρεί ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις υστερούσες περιφέρειες κατά την εκπόνηση επιχειρησιακών προγραμμάτων και προγραμμάτων διασυνοριακής συνεργασίας· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι είναι σημαντικό να προωθηθεί επίσης η χρήση κονδυλίων άμεσης διαχείρισης και του ΕΤΣΕ, παράλληλα και σε συντονισμό με τις ευκαιρίες που παρέχει η πολιτική συνοχής·

29. τονίζει ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν αξιόπιστα, επίκαιρα και αναλυτικά στατιστικά στοιχεία· ζητεί, ως εκ τούτου, η Επιτροπή και η Eurostat να παρέχουν όσο το δυνατόν πιο λεπτομερή και γεωγραφικά κατανεμημένα στατιστικά στοιχεία, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον σχεδιασμό κατάλληλων πολιτικών συνοχής, μεταξύ άλλων και στις υστερούσες περιφέρειες· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, τις πληροφορίες που παρέχονται στην έκθεση της Επιτροπής·

30. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο αναθεώρησης της υφιστάμενης σχέσης μεταξύ της πολιτικής συνοχής και της μακροοικονομικής διακυβέρνησης, υπενθυμίζοντας ότι η νομιμότητα της πολιτικής απορρέει άμεσα από τις Συνθήκες, και αποτελεί μία από τις πιο ορατές ευρωπαϊκές πολιτικές και τη σημαντικότερη έκφραση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και προστιθέμενης αξίας σε όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες· θεωρεί ότι η σχέση μεταξύ της πολιτικής συνοχής και των διαδικασιών οικονομικής διακυβέρνησης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου πρέπει να είναι ισορροπημένη, αμοιβαία και επικεντρωμένη σε ένα σύστημα θετικών κινήτρων· υποστηρίζει την ευρύτερη αναγνώριση της εδαφικής διάστασης, η οποία θα μπορούσε να είναι χρήσιμη για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο· θεωρεί, συνεπώς, ότι είναι αναγκαίο, η οικονομική διακυβέρνηση και οι στόχοι της πολιτικής συνοχής, από την άποψη της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής όπως ορίζεται στις Συνθήκες, καθώς και από την άποψη της βιώσιμης ανάπτυξης, της απασχόλησης και της προστασίας του περιβάλλοντος, να συνεξετάζονται στη βάση μιας ισορροπημένης προσέγγισης·

31. υπενθυμίζει ότι είναι αναγκαίο όλοι οι πολιτικοί παράγοντες να αναγνωρίσουν τον ρόλο που διαδραματίζει η πολιτική συνοχής ως το κύριο μέσο της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής για την προώθηση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, που θα λαμβάνουν υπόψη τα συγκεκριμένα οικονομικά, κοινωνικά και εδαφικά χαρακτηριστικά των περιφερειών·

32. καλεί τα κράτη μέλη, όπως προτείνεται στην έκθεση της Επιτροπής, να εγκρίνουν εθνικές και περιφερειακές στρατηγικές και προγράμματα ανάπτυξης που στοχεύουν στη στήριξη των υστερουσών περιφερειών και στη βελτίωση των διοικητικών τους ικανοτήτων, της διακυβέρνησης και άλλων βασικών παραγόντων ανάπτυξης· καλεί την Επιτροπή, εν προκειμένω, να παράσχει τεχνική, επαγγελματική και πρακτική βοήθεια στα κράτη μέλη, στις περιφέρειες και στους δήμους προκειμένου να αξιοποιήσουν τις βέλτιστες πρακτικές και να υποστηρίξουν την ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών·

33. ζητεί η πολιτική συνοχής να συνεχίσει να αποτελεί προτεραιότητα για την Ένωση και να υποστηρίζεται, συνεπώς, από φιλόδοξη χρηματοδότηση, ακόμη και υπό το φως των πιέσεων στον προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς και να αυξηθούν οι συνέργειες με άλλα ταμεία της ΕΕ, και να προσελκυστεί συμπληρωματική χρηματοδοτική στήριξη μέσω χρηματοδοτικών μέσων στο πλαίσιο του πολυετούς προγραμματισμού μετά το 2020· τονίζει ότι δεν θα πρέπει να υπονομεύονται αξίες όπως η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, την οποία ενσαρκώνει η πολιτική συνοχής·

34. υπενθυμίζει την ευθύνη του Κοινοβουλίου για τον σχεδιασμό και την έγκριση του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου για τη μελλοντική πολιτική συνοχής· υπογραμμίζει την ανάγκη να διατηρηθεί ο βασικός ρόλος και στόχος της πολιτικής συνοχής, σύμφωνα με το άρθρο 174 ΣΛΕΕ, όχι μόνο για την επίτευξη σύγκλισης, αλλά και για να αποφευχθεί η υστέρηση περιοχών· επισημαίνει ότι είναι αναγκαίο να εξορθολογιστούν οι κανόνες και να εξασφαλιστεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της απλούστευσης της πολιτικής και της ύπαρξης κατάλληλων ελέγχων, με παράλληλη μείωση της υπέρμετρης διοικητικής επιβάρυνσης· είναι της άποψης ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο επέκτασης των διατάξεων του άρθρου 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1301/2013 για το ΕΤΠΑ, χρηματοδοτώντας τις συνδέσεις των πόλεων με τις γειτονικές περιοχές τους στις υστερούσες περιφέρειες·

35. καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει καλύτερα την ανάπτυξη συστημάτων καινοτομίας, όπως είναι οι στρατηγικές καινοτομίας για την έξυπνη εξειδίκευση, και να ενισχύσει την αλληλεπίδραση μεταξύ επιχειρήσεων, πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων στις υστερούσες περιφέρειες· τονίζει, επιπλέον, ότι οι καλά διασυνδεδεμένες περιοχές είναι ουσιώδεις για το έργο των ερευνητικών συμπράξεων, συμπεριλαμβανομένων των πρωτοβουλιών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής σύμπραξης καινοτομίας, προκειμένου οι καινοτόμες πρακτικές να μπορούν να ενισχύσουν περαιτέρω τη βιώσιμη ανάπτυξη της γεωργίας και των συναφών επιχειρήσεων στις υστερούσες περιφέρειες·

36. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στις κυβερνήσεις και τα εθνικά και περιφερειακά κοινοβούλια των κρατών μελών.

[1] ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 320.
[2] ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 259.
[3] ΕΕ C 181 της 19.5.2016, σ. 29.
[4] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0309.
[5] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0053.
[6] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0245.
[7] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0254.
[8] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0401.
[9] Ανακοίνωση της Επιτροπής της 24ης Οκτωβρίου 2017 (COM(2017)0623).

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η Corina Crețu, Επίτροπος αρμόδια για την περιφερειακή πολιτική, δρομολόγησε τον Ιούνιο του 2015 μια πρωτοβουλία για να εξεταστούν οι παράγοντες που περιορίζουν την ανάπτυξη και τις επενδύσεις στις περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος και χαμηλής ανάπτυξης (στις λεγόμενες υστερούσες περιφέρειες).

Η παρούσα έκθεση έχει ως στόχο να εντοπίσει πιθανές λύσεις με σκοπό την υποστήριξη της ανάπτυξης και την αύξηση των εσόδων σε αυτές τις περιφέρειες.

Επικεντρώνεται σε 47 περιφέρειες σε οκτώ κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων:

• περιφέρειες χαμηλής ανάπτυξης: οι περιφέρειες με ΑΕΠ κοντά στον μέσο όρο της ΕΕ, αλλά χωρίς ανάπτυξη, που είναι η περίπτωση της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Ελλάδας και της Πορτογαλίας και

• περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος: περιφέρειες με ΑΕΠ που εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλό, αλλά με ιδιαίτερα ενθαρρυντική ανοδική καμπύλη. Στις περιφέρειες που ξεκίνησαν από πολύ σοβαρότερη κατάσταση υστέρησης σε σχέση με άλλες περιοχές, η πολιτική συνοχής λειτουργεί με άριστα αποτελέσματα (πρόκειται για περιφέρειες στη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Ρουμανία).

Ιστορικό

Το μακροοικονομικό πλαίσιο έχει σημαντικό αντίκτυπο στην περιφερειακή ανάπτυξη. Οι μακροοικονομικές ανισορροπίες που προκλήθηκαν από την κρίση κινδυνεύουν να υπονομεύσουν δύο δεκαετίες προσπαθειών που καταβάλλονται μέσω της πολιτικής συνοχής, ιδίως σε περιφέρειες χαμηλής ανάπτυξης, όπου τα ανησυχητικά επίπεδα δημόσιου και ιδιωτικού χρέους εμποδίζουν την ανάπτυξη.

Οι υστερούσες περιφέρειες έχουν χαμηλότερα επίπεδα παραγωγικότητας, σχολικής φοίτησης και απασχόλησης. Η δυσκαμψία της αγοράς εργασίας και ένα επιχειρηματικό περιβάλλον με χαμηλό δυναμισμό έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις οικονομίες τους.

Τα ανεπαρκώς ανεπτυγμένα περιφερειακά συστήματα καινοτομίας, η έλλειψη δεξιοτήτων και η κακή ποιότητα των θεσμών απειλούν το δυναμικό ανάπτυξης των εν λόγω περιφερειών.

Στις περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος υπάρχει σταθερή τάση μείωσης του πληθυσμού, ιδίως λόγω της μετανάστευσης, κυρίως νέων και ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, προς περιοχές με ελκυστικότερες αγορές εργασίας.

Οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις μειώθηκαν κυρίως στις περιοχές χαμηλής ανάπτυξης.

Η Επιτροπή εντοπίζει πιθανές λύσεις, μεταξύ άλλων τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ επιχειρήσεων, καθώς και μεταξύ επιχειρήσεων και ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τις επενδύσεις στις υποδομές και στην εκπαίδευση, τη βελτίωση των συνδέσεων μεταξύ των πόλεων και των γύρω περιοχών, τις μεγαλύτερες επενδύσεις στους δημόσιους θεσμούς για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας της δημόσιας διοίκησης και την ενίσχυση του δεσμού μεταξύ του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και της πολιτικής συνοχής, με τον εντοπισμό των τομέων επενδύσεων.

Η έκθεση

Η εισηγήτρια θεωρεί ότι η έκθεση της Επιτροπής δίνει τροφή για σκέψη και βαθύτερο προβληματισμό, εστιάζοντας στην αναποτελεσματικότητα των δύσκαμπτων αγορών εργασίας όπου οι συλλογικές διαπραγματεύσεις είναι ο κανόνας.

Το πραγματικό πρόβλημα είναι, κατά την άποψη της εισηγήτριας, ο προσδιορισμός της σχέσης μεταξύ της πολιτικής συνοχής και της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής.

Στο πλαίσιο αυτό, η έκθεση αναπτύσσεται σε τρεις κύριους τομείς:

Δημόσιο χρέος και οικονομική ανάπτυξη

Η Επιτροπή δηλώνει ότι το δημόσιο χρέος συνιστά εμπόδιο στην ανάπτυξη και, κατά συνέπεια, στην ομαλή λειτουργία της πολιτικής συνοχής και στην έκθεσή της, συνδέει άμεσα την πολιτική συνοχής με το δημόσιο χρέος, και υποστηρίζει ότι το δημόσιο χρέος, εκ των πραγμάτων, υπονομεύει την ικανότητα των διαρθρωτικών ταμείων να δημιουργήσουν ανάπτυξη και μεγέθυνση.

Σύμφωνα με την εισηγήτρια, οι υποχρεώσεις μείωσης του δημόσιου χρέους που επιβάλλονται από το Σύμφωνο Σταθερότητας, μειώνουν τη δυνατότητα για δημόσιες επενδύσεις, και οι υστερούσες περιφέρειες, οι οποίες εξαρτώνται περισσότερο από αυτούς τους πόρους, πλήττονται περισσότερο από τις άλλες περιφέρειες. Η εισηγήτρια επισημαίνει ότι οι δημοσιονομικοί περιορισμοί, σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι το δημόσιο χρέος, επιβραδύνουν τις επενδύσεις της πολιτικής συνοχής. Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό η συγχρηματοδότηση να αποδεσμευτεί από τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που επιβάλλονται από το Σύμφωνο Σταθερότητας, προκειμένου να μπορέσει η πολιτική συνοχής να δημιουργήσει ανάπτυξη και θέσεις εργασίας.

Σχέση μεταξύ πολιτικής συνοχής και μακροοικονομικής αιρεσιμότητας

Σύμφωνα με την εισηγήτρια, ο μηχανισμός της μακροοικονομικής αιρεσιμότητας πρέπει να μεταρρυθμιστεί προκειμένου να αποφευχθεί η διακινδύνευση των επενδύσεων ακριβώς στις περιφέρειες αυτές που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες διαρθρωτικές δυσκολίες. Η πολιτική συνοχής όπως και οι άλλες πολιτικές της ΕΕ θα πρέπει να επικεντρώνονται, πρωτίστως, στον σεβασμό των θεμελιωδών αξιών και της συνύπαρξης, και, δευτερευόντως, στην τήρηση μακροοικονομικών παραμέτρων και τυχόν αιρεσιμοτήτων.

Η εισηγήτρια δηλώνει ότι η μακροοικονομική αιρεσιμότητα θα πρέπει να εξακολουθήσει να λαμβάνεται υπόψη ως παράμετρος για την ενεργοποίηση των μέτρων συνοχής αλλά από μια θετική και εποικοδομητική οπτική για την ενθάρρυνση και την τόνωση των μεταρρυθμίσεων.

Πολιτική συνοχής και Ευρωπαϊκό Εξάμηνο

Η Επιτροπή, παρατηρεί η εισηγήτρια, επιθυμεί μια στενότερη σχέση μεταξύ της πολιτικής συνοχής και των ειδικών ανά χώρα συστάσεων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, αλλά δεν αναφέρει με ποιον τρόπο. Οι συστάσεις δεν θα πρέπει να αποτελούν περιορισμό αλλά να λειτουργούν ως κίνητρο και υποστήριξη, μεταξύ άλλων και για τις περιφέρειες. Δεδομένου ότι, ιδίως στις περιφέρειες χαμηλής ανάπτυξης, υπάρχει ανάγκη για δρομολόγηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, οι συστάσεις θα πρέπει να είναι πολυετείς.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (25.1.2018)

προς την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης

σχετικά με τις υστερούσες περιφέρειες της ΕΕ
(2017/2208(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Viorica Dăncilă

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου καλεί την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ανάγκη να διασφαλιστεί η συνέχεια εκείνης της κατηγορίας επενδύσεων που υλοποιεί σήμερα ο δεύτερος πυλώνας της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ), ο οποίος αποτελεί καίριας σημασίας χρηματοδοτικό μέσο για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης, την ώθηση της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας και της απασχόλησης στην ύπαιθρο των υστερουσών και ορεινών περιφερειών και για την εξασφάλιση μιας βιώσιμης γεωργικής ανάπτυξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο δεύτερος πυλώνας παρέχει επίσης τα οικονομικά κίνητρα που απαιτούνται για τις επενδύσεις στην ύπαιθρο, προκειμένου να καλυφθούν συγκεκριμένες εδαφικές ανάγκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτά τα οικονομικά κίνητρα με τη σειρά τους συμβάλλουν στην προσπάθεια υλοποίησης των οριζόντιων στόχων της περιβαλλοντικής προστασίας και του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πρώτος πυλώνας παρέχει κίνητρα και υποστήριξη σε εκείνες τις γεωργικές και αγροοικολογικές πρακτικές που και βοηθούν το περιβάλλον και παρακινούν τους ανθρώπους, όπως είναι λόγου χάρη οι νέοι αγρότες, να ασχοληθούν με τη γεωργία·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η γεωργία παρέχει ένα σημαντικά υψηλότερο ποσοστό απασχόλησης σε περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος και χαμηλού ρυθμού ανάπτυξης σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ των 28· λαμβάνοντας υπόψη ότι το εν λόγω ποσοστό απασχόλησης είναι 5 φορές υψηλότερο σε περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος και 2,6 φορές υψηλότερο σε περιφέρειες χαμηλού ρυθμού ανάπτυξης·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση σχετικά με τις υστερούσες περιφέρειες αφορά κυρίως την περίοδο 2000-2013, με μία επικαιροποίηση στοιχείων μέχρι το 2014 ή 2015, και δεν λαμβάνει υπόψη τον γεωργικό τομέα·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η χαμηλή πολιτική ιεράρχηση και επένδυση, οι ανεπαρκείς υλικές και ψηφιακές υποδομές, η χαμηλή συνδεσιμότητα, η έλλειψη ηλεκτρονικών υπηρεσιών, μια συχνά ανεπαρκής θεσμική ικανότητα ή απουσία τοπικών δημόσιων υπηρεσιών, μια έλλειψη δεξιοτήτων και τα αυξανόμενα επίπεδα χρέους των κοινοτήτων της υπαίθρου και των γεωργικών κοινοτήτων αποτελούν όλα μαζί μείζονα εμπόδια στην επιτυχή ανάπτυξη στην ύπαιθρο επιχειρήσεων και κοινοτήτων που θα αποβούν βιώσιμες και αυτάρκεις, γεγονός που ωθεί πολλούς νέους να εγκαταλείψουν την ύπαιθρο και να μεταναστεύσουν μακρυά, επιδεινώνοντας έτσι την έλλειψη ειδικευμένων εργατών και υπονομεύοντας τις μελλοντικές προοπτικές της περιφέρειας·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένες από τις περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος της ΕΕ το πρόβλημα της αρπαγής και της συγκέντρωσης γαιών σε ορισμένες αποτελεί μείζον εμπόδιο στην προσπάθεια να βοηθηθεί η ανάπτυξη αυτών·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα από τα σημαντικότερα και πλέον περίπλοκα ζητήματα στην ΕΕ είναι εκείνο της βελτίωσης της κατάστασης που επικρατεί στις αγροτικές περιοχές, ζήτημα που θα μπορούσε να επιλυθεί με την εφαρμογή μιας έξυπνης προσέγγισης·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ζητήματα φύλου εξετάζονται συνήθως σε τομείς «ήπιας» πολιτικής παρά σε τομείς «σκληρής» πολιτικής, όπως οι περιφερειακές πολιτικές, που λαμβάνουν μεγαλύτερη χρηματοδότηση·

1. θεωρεί ότι η γεωργία, ο αγροδιατροφικός τομέας και η αγροτική επιχειρηματικότητα αποτελούν μέρος της λύσης για την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης και την αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών, την προώθηση των οικογενειακών επιχειρήσεων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, με τρόπους που να διευκολύνουν την ευρεία και χωρίς διακρίσεις κοινωνική ένταξη, και αποτελούν εξαιρετικά μέσα για την καταπολέμηση της φτώχειας και των ανισοτήτων και για την αύξηση των επιπέδων εισοδήματος στις υστερούσες περιφέρειες, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλουν στη βιώσιμη διατήρηση της υπαίθρου, στην προώθηση υπηρεσιών οικοσυστήματος, και στην καταπολέμηση της πληθυσμιακής ερήμωσης της υπαίθρου και της μείωση της διαθεσιμότητας δημόσιων υπηρεσιών· επισημαίνει τον στρατηγικό ρόλο που διαδραματίζει η γεωργία για τις υστερούσες περιφέρειες με τη διάθεση τροφίμων και την εξασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας αυτών των περιοχών·

2. θεωρεί ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο φαινόμενο της πληθυσμιακής ερήμωσης της υπαίθρου, το οποίο συμπεριλαμβάνει την αναχώρηση των νέων, οι οποίοι αποτελούν απαραίτητο πόρο για την οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη των εν λόγω περιοχών·

3. επισημαίνει ότι αγροτικές περιοχές δεν είναι μόνο οι περιοχές όπου δουλεύουν γεωργοί και παράγονται τρόφιμα αλλά και περιοχές όπου ζουν εκατομμύρια Ευρωπαίοι σε κοινότητες των οποίων οι δυνατότητες μειώνονται διαρκώς·

4. καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να επενδύσουν στην εκπαίδευση προκειμένου να προσελκύσουν και να διατηρήσουν ανθρώπινους πόρους υψηλής ποιότητας στις υστερούσες περιοχές της υπαίθρου·

5. επισημαίνει τη μεγάλη σημασία των κονδυλίων για την αγροτική ανάπτυξη στην προσπάθεια να τονωθεί η οικονομική ανθεκτικότητα και η εδαφική συνοχή των περιφερειών αυτών, καθώς και η ανταγωνιστικότητα, μέσω ειδικά διαμορφωμένων προγραμμάτων που εφαρμόζουν την από κάτω προς τα πάνω προσέγγιση, επενδύσεων, ευκαιριών συνεργασίας και ανάπτυξης υποδομών· αναγνωρίζει, ως εκ τούτου, τη συμβολή των τοπικών ομάδων δράσης για την ανάπτυξη τοπικών στρατηγικών, που υποστηρίζουν τη δικτύωση των ενδιαφερόμενων παραγόντων και την αξιολόγηση και έγκριση των μεμονωμένων έργων LEADER, και ζητεί, ως εκ τούτου, ένα μεγαλύτερο μερίδιο της στήριξης να δίνεται στην τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠΤΚ), κάτι που θα βοηθήσει τόσο στην αντιμετώπιση των προκλήσεων όσο και στην οικοδόμηση ικανοτήτων· υπογραμμίζει τη σημασία της μεταφοράς γνώσεων και της παροχής στις υστερούσες περιοχές ευκολότερης πρόσβασης σε γεωργικές καινοτομίες· επισημαίνει ότι η συμμετοχή νέων σε γεωργικές δραστηριότητες οδηγεί σε βελτίωση των επιδόσεων όταν αυτοί συνεισφέρουν καινοτόμες λύσεις και εφαρμόζουν τεχνολογία τελευταίας γενιάς στη γεωργία·

6. τονίζει ότι είναι σημαντικό να διατηρηθούν επαρκή ενωσιακά κεφάλαια για τη γεωργική ανάπτυξη μετά το 2020 προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες αυτών των περιφερειών, λαμβάνοντας υπόψη πρωτίστως το δυναμικό ανάπτυξης της γεωργίας, παράλληλα με την ανάγκη συνέχισης χρηματοδότησης όλων των περιφερειών της ΕΕ, δεδομένου ότι οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης, της κλιματικής αλλαγής και της βιομηχανικής μετάβασης δεν περιορίζονται στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, όπως δηλώνεται στην έβδομη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη συνοχή, αλλά επηρεάζουν σημαντικά, λόγου χάρη, τις αραιοκατοικημένες περιοχές· αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα καθεστώτα ενίσχυσης του πρώτου πυλώνα ιδίως για τις υστερούσες περιοχές και καλεί συνεπώς να διατηρηθούν αυτά όσο το δυνατόν πιο κοντά στα επίπεδα της σημερινής ΚΓΠ·

7. επισημαίνει ότι η χρηματοδότηση της αγροτικής ανάπτυξης και της ΚΓΠ δεν μπορεί να υπονομευθεί παρά τις πιέσεις που ασκούνται στον προϋπολογισμό της ΕΕ· τονίζει ότι το Brexit θα έχει επιπτώσεις για όλα τα κράτη μέλη και ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τις περιφέρειες της υπαίθρου· ζητεί τον προσδιορισμό και τη στήριξη των περιφερειών αυτών·

8. υπογραμμίζει την ανάγκη να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία στη διαχείριση των κονδυλίων αγροτικής ανάπτυξης και επισημαίνει τη σημασία της αποσύνδεσης των πιστώσεων για τη γεωργία από τους δημοσιονομικούς περιορισμούς·

9. επισημαίνει ότι απαιτούνται ολοκληρωμένες και επίκαιρες αναπτυξιακές στρατηγικές όχι μόνο για την αντιμετώπιση ορισμένων βασικών προβλημάτων των γεωργικών υστερουσών περιοχών αλλά και για την ενίσχυση της ικανότητας αυτών να υιοθετούν νέα τεχνολογία, να διατηρούν και να προσελκύουν ταλέντο, και να αποσπούν και να παρέχουν κίνητρα για νέες επενδύσεις·

10. πιστεύει ότι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των υστερουσών περιφερειών είναι η αύξηση της παραγωγικότητας και της απασχόλησης στον γεωργικό τομέα·

11. επισημαίνει τη σημασία των πιθανών συνεργειακών επιπτώσεων του μεγάλου αλλά φθίνοντος μεριδίου που έχει η γεωργία όσον αφορά τις συνολικές θέσεις απασχόλησης στις υστερούσες περιφέρειες με την προοπτική μιας στέρεης βάσης για την παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων ποιότητας, όπως τα προϊόντα με γεωγραφική ένδειξη, τα ορεινά προϊόντα ή τοπικά ιδιότυπα προϊόντα και με την προώθηση μέτρων επισιτιστικής ασφάλειας και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας· σημειώνει εξίσου τις δυνατότητες ανάπτυξης τουριστικών δραστηριοτήτων, ιδίως αγροτουριστικών· επισημαίνει την έκκληση που απηύθυνε το Κοινοβούλιο το 2015 σχετικά με την επέκταση της προστασίας της γεωγραφικής ένδειξης της ΕΕ σε μη γεωργικά προϊόντα· φρονεί ότι μια τέτοια επέκταση μπορεί να λειτουργήσει τονωτικά για όλες τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ διότι θα προσδώσει αξία σε παραδοσιακά προϊόντα και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας στην ύπαιθρο· παροτρύνει την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετική πρόταση σχετική με την επέκταση της προστασίας της γεωγραφικής ένδειξης της ΕΕ σε μη γεωργικά προϊόντα·

12. επισημαίνει πόσο σημαντικό είναι να υποστηριχθούν τοπικές πρωτοβουλίες που αποβλέπουν στη μεταποίηση, εμπορία, διανομή και κατανάλωση τοπικών προϊόντων, καθώς και στο τοπικό εμπόριο.

13. επαναλαμβάνει τη σημασία της καινοτομίας, της κατάλληλα κλιμακωμένης ψηφιοποίησης και της βελτίωσης των τοπικών υπηρεσιών (υγειονομικών, κοινωνικών, ταχυδρομικών) και των υποδομών προκειμένου να δημιουργηθούν με τον τρόπο αυτό ένα θετικό περιβάλλον και καλές βάσεις για την τόνωση της ανάπτυξης και την ενίσχυση της συνοχής στις υστερούσες περιοχές· επισημαίνει ότι οι καλές υποδομές και δη η παροχή διαδικτυακών συνδέσεων υψηλής ταχύτητας αποτελούν προαπαιτούμενο για τη βιωσιμότητα της υπαίθρου και μπορούν να συμβάλουν θετικά στο πρόβλημα της εγκατάλειψης της υπαίθρου και να βοηθήσουν στην προσέλκυση του εργατικού δυναμικού υψηλής ποιότητας που απαιτείται για την ανάπτυξη των εν λόγω περιοχών· υπενθυμίζει ότι η εκπαίδευση και η κατάρτιση αποτελούν ουσιώδη συστατικά του αναπτυξιακού μίγματος, που μπορούν να ενισχυθούν περαιτέρω από τη δυνατότητα επιγραμμικής διασύνδεσης· εκφράζει την ικανοποίησή του για το έγγραφο προβληματισμού της Επιτροπής σχετικά με το μέλλον της γεωργίας, στο οποίο προβλέπονται μια μεγαλύτερη συγκέντρωση επενδύσεων στο πεδίο της κυκλικής οικονομίας και της βιοοικονομίας, κάτι που προσφέρει σημαντικές δυνατότητες απασχόλησης, καθώς και η ανάπτυξη της πρωτοβουλίας «Έξυπνα χωριά» που περνά μέσα από την υποστήριξη των τοπικών κοινοτήτων με σκοπό την ψηφιοποίηση και την ανάπτυξη υποδομών παροχής υπηρεσιών·

14. επισύρει τη προσοχή στο μοντέλο της κοινωνικής γεωργίας και στη δυνατότητά του να λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος μεταξύ των ανθρώπων της υπαίθρου και να φέρει κοντύτερα τη γεωργία στους πολίτες· φρονεί ότι το μοντέλο αυτό αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο που προσφέρει ένα φάσμα ευεργετικών υπηρεσιών στήριξης στη τοπική κοινωνία καθώς συνδέει τους γεωργούς με την ευρύτερη κοινότητα·

15. παρατηρεί ότι η ολοκληρωμένη υλοποίηση καινοτόμων έργων, όπως είναι η πρωτοβουλία «Έξυπνα χωριά», εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επέκταση της συνδεσιμότητας παράλληλα με την εκπαίδευση· προτρέπει στη λήψη περαιτέρω μέτρων για να ανακοπεί η εγκατάλειψη της υπαίθρου, να τονωθούν οι οικογενειακές εκμεταλλεύσεις και να προωθηθούν μια καλύτερη διαχείριση του περιβάλλοντος, η κοινωνική ενσωμάτωση, η μείωση της φτώχειας και η δημιουργία θέσεων απασχόλησης μέσω μιας ευφυούς προσέγγισης·

16. σημειώνει ότι η προώθηση της αλλαγής νοοτροπίας όσον αφορά τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων, μιας αλλαγής που θα επιτρέψει στις γυναίκες να επωφεληθούν επίσης από την περιφερειακή διεύρυνση, μπορεί επίσης, επιπλέον της εγγενούς της αξίας, να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα του εμπορικού και του βιομηχανικού κλάδου στις υστερούσες περιφέρειες·

17. εκφράζει την ικανοποίησή του για την προτεραιότητα που αποδίδει η Επιτροπή στην ανανέωση των γενεών στο πλαίσιο της επόμενης μεταρρύθμισης της ΚΓΠ· φρονεί ότι αυτή η έμφαση μπορεί να συμβάλει στη βιωσιμότητα των αγροτικών περιφερειών της ΕΕ·

18. παρατηρεί ότι η διαφοροποίηση έχει καταστεί αναγκαιότητα για πολλούς αγρότες, ιδίως στις υστερούσες περιφέρειες, διότι παρέχει πρόσθετες πηγές εσόδων·

19. επισημαίνει ότι μια καλά διασυνδεδεμένη επικράτεια που δίνει προτεραιότητα και στήριξη στις περιφέρειες της υπαίθρου συμβάλλει ουσιαστικά στο έργο που παράγουν οι ερευνητικές συμπράξεις, συμπεριλαμβανομένων των πρωτοβουλιών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής σύμπραξης καινοτομίας, έτσι ώστε οι καινοτόμες πρακτικές να μπορούν να ενισχύουν περαιτέρω την βιώσιμη ανάπτυξη της γεωργίας και των συναφών επιχειρήσεων στην ύπαιθρο των υστερουσών περιφερειών. θεωρεί, από αυτήν την άποψη, ότι η ανάγκη να ενθαρρυνθούν οι συνεργασίες μεταξύ περιφερειών της ΕΕ σε επίπεδο NUTS 2 είναι εξαιρετικά βάσιμη·

20. επισημαίνει τη χρησιμότητα της εδαφικής προσέγγισης η οποία εξασφαλίζει επαρκείς υποδομές και κοινωνικό κεφάλαιο για κάθε περιφέρεια· επισημαίνει την ανάγκη να παρέχονται στην ύπαιθρο υπηρεσίες όπως η επαγγελματική παροχή συμβουλών, η παροχή χρηματοπιστωτικών συμβουλών και η καθοδήγηση σε θέματα διαχείρισης γεωργικών εκμεταλλεύσεων, ώστε να αμβλύνονται οι πιέσεις που συνοδεύουν την αγροτική δραστηριότητα· επαναλαμβάνει ότι για να διατηρηθούν οι περιφέρειες αυτές, είναι ζωτικό να παρέχονται δημόσιες υπηρεσίες, όπως η εκπαίδευση και η υγεία, η δημόσια κοινωνική μέριμνα, οι δημόσιες μεταφορές και τα δημόσια ταχυδρομεία· καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο συνδρομής των κοινοτήτων στις υστερούσες περιφέρειες με τα αντίστοιχα εργαλεία που δημιουργούν κλειστά κυκλώματα παραγωγής και συμβάλλουν στο να παραμένουν οι διαδικασίες προστιθέμενης αξίας στις περιφέρειες, δημιουργώντας έτσι ακμάζουσες αγροτικές οικονομίες και αναστρέφοντας την εγκατάλειψη της υπαίθρου·

21. ζητεί από την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε η συγχρηματοδότηση στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων να παραμείνει εκτός των περιορισμών που θέτει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης·

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	23.1.2018
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	37 1 2
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	John Stuart Agnew, Clara Eugenia Aguilera García, Eric Andrieu, Richard Ashworth, José Bové, Daniel Buda, Nicola Caputo, Paolo De Castro, Jean-Paul Denanot, Albert Deß, Jørn Dohrmann, Herbert Dorfmann, Norbert Erdős, Luke Ming Flanagan, Martin Häusling, Esther Herranz García, Peter Jahr, Ivan Jakovčić, Jarosław Kalinowski, Zbigniew Kuźmiuk, Philippe Loiseau, Mairead McGuinness, Ulrike Müller, James Nicholson, Maria Noichl, Marijana Petir, Laurenţiu Rebega, Bronis Ropė, Ricardo Serrão Santos, Czesław Adam Siekierski, Tibor Szanyi, Marc Tarabella, Marco Zullo
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Franc Bogovič, Stefan Eck, Jens Gieseke, Maria Heubuch, Karin Kadenbach, Momchil Nekov, Sofia Ribeiro, Annie Schreijer-Pierik, Hannu Takkula, Tom Vandenkendelaere, Thomas Waitz
Αναπληρωτές (άρθρο 200 παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Stanisław Ożóg

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

37	+
PPE	Franc Bogovič, Daniel Buda, Albert Deß, Herbert Dorfmann, Norbert Erdős, Jens Gieseke, Esther Herranz García, Mairead McGuinness, Marijana Petir, Sofia Ribeiro, Annie Schreijer-Pierik, Czesław Adam Siekierski, Tom Vandenkendelaere
S&D	Clara Eugenia Aguilera García, Eric Andrieu, Nicola Caputo, Paolo De Castro, Jean-Paul Denanot, Karin Kadenbach, Maria Noichl, Ricardo Serrão Santos, Tibor Szanyi, Marc Tarabella
ECR	Richard Ashworth, Jørn Dohrmann, Zbigniew Kuźmiuk, James Nicholson, Stanisław Ożóg
ALDE	Ivan Jakovčić, Ulrike Müller, Hannu Takkula
GUE/NGL	Stefan Eck, Luke Ming Flanagan
Verts/ALE	José Bové, Martin Häusling, Bronis Ropė
EFDD	Marco Zullo

1	-
EFDD	John Stuart Agnew

2	0
ENF	Philippe Loiseau, Laurenţiu Rebega

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+ : υπέρ

- : κατά

0 : αποχή

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Αλιείας (31.1.2018)

προς την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης

σχετικά με τις υστερούσες περιφέρειες της ΕΕ
(2017/2208(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Nicola Caputo

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Αλιείας καλεί την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

 έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Απριλίου 2016, σχετικά με την καινοτομία και τη διαφοροποίηση της παράκτιας αλιείας μικρής κλίμακας στις περιοχές που εξαρτώνται από την αλιεία[1],

 έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 4ης Ιουλίου 2017, σχετικά με τον ρόλο του αλιευτικού τουρισμού στη διαφοροποίηση των αλιευτικών δραστηριοτήτων[2],

 έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 6ης Ιουλίου 2017, σχετικά με την προώθηση της συνοχής και της ανάπτυξης στις εξόχως απόκεντρες περιοχές της Ένωσης: εφαρμογή του άρθρου 349 της ΣΛΕΕ[3],

 έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1380/2013 σχετικά με την Κοινή Αλιευτική Πολιτική[4],

 έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1379/2013 για την κοινή οργάνωση των αγορών των προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας[5],

 έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 508/2014 για το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ)[6],

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλιεία, και ιδίως η παραδοσιακή αλιεία μικρής κλίμακας, συνιστά παραδοσιακή δραστηριότητα που με τον ξεχωριστό χαρακτήρα της αντιπροσωπεύει την ιδιαίτερη ταυτότητα και τον τρόπο ζωής στις περισσότερες παράκτιες περιοχές των «περιφερειών με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης» (όπως περιοχές του ιταλικού Νότου και της Ελλάδας, της Κροατίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας) και των «περιφερειών χαμηλού εισοδήματος» (όπως περιοχές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας), στις οποίες αναφέρεται η σχετική έκθεση της Επιτροπής·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαβίωση του 12 % του παγκόσμιου πληθυσμού εξαρτάται από την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια και ότι επομένως το εμπόριο ιχθυηρών μπορεί να έχει σημαντικότατη κοινωνικοοικονομική επίδραση, δεδομένου ότι το 40 % περίπου της παραγωγής διατίθεται στις διεθνείς αγορές, με ετήσιες εξαγωγές αξίας άνω των 115 δισ. ευρώ·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μικρής κλίμακας αλιεία, η παραδοσιακή αλιεία, η παράκτια αλιεία και η αλιεία οστρακόδερμων, έχουν μεγάλη οικονομική, εδαφική, κοινωνική και πολιτιστική σημασία σε πολλές από τις παράκτιες περιοχές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των νησιών και των εξόχως απόκεντρων περιοχών, και ότι ως εκ τούτου πρέπει ο τομέας αυτός να προστατεύεται και να υποστηρίζεται απέναντι στη βιομηχανική και μεγάλης κλίμακας αλιεία και στη βιομηχανική υδατοκαλλιέργεια·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραδοσιακή αλιεία χρησιμοποιεί αλιευτικά εργαλεία και τεχνικές που επηρεάζουν λιγότερο τα αποθέματα απειλούμενων ειδών·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραδοσιακή αλιεία επηρεάζει σημαντικά τις μελλοντικές προοπτικές των λιγότερο αναπτυγμένων παράκτιων και νησιωτικών κοινοτήτων της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να καλλιεργηθεί το ενδιαφέρον των νέων για την ένταξή τους στον τομέα και να τους προσφέρεται μια καλή κατάρτιση, μεταξύ άλλων στην παραδοσιακή και παράκτια αλιεία, ως συμβολή στην ανάπτυξη των περιοχών που είναι εξαρτημένες από την αλιεία και στη διατήρηση του πληθυσμού τους·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, για να επιτευχθεί η μέγιστη βιώσιμη απόδοση (ΜΒΑ), απαιτείται μια περιφερειακή διάσταση βασισμένη σε επιστημονικά κριτήρια και κοινωνικοοικονομικό σκεπτικό·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά ιχθυηρών στον κόσμο και ότι, για αυτόν ακριβώς τον λόγο, είναι ακόμη μεγαλύτερη η ανάγκη να είναι η αλιεία επικερδής και ταυτόχρονα ισορροπημένη και βιώσιμη·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλιεία συνεχίζει να παρακμάζει, γεγονός που συμβάλλει περαιτέρω στη σοβαρή οικονομική κάμψη πολλών παράκτιων και νησιωτικών περιοχών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στις υστερούσες περιφέρειες, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο πληθυσμός, διότι οι κάτοικοι μετακινούνται σε άλλες περιοχές που προσφέρουν καλύτερες προοπτικές απασχόλησης και εκπαίδευσης·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα που αφορούν αυτές τις περιφέρειες και που εγκρίνονται στο πλαίσιο της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής πρέπει να είναι βιώσιμα από κοινωνική και οικονομική άποψη, ώστε η παραδοσιακή αλιευτική δραστηριότητα να συνεχίσει να είναι εφικτή· και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα είδη που αποτελούν αντικείμενο της παράκτιας αλιείας έχουν μεγάλη κοινωνικοοικονομική αξία, παρότι αντιπροσωπεύουν μικρό μόνο τμήμα της εμπορικής αλιείας·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1380/2013 ορίζει ότι «κατά την κατανομή αλιευτικών δυνατοτήτων που διαθέτουν [...], τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν διαφανή και αντικειμενικά κριτήρια» και ότι «τα χρησιμοποιούμενα κριτήρια δύνανται να αφορούν, μεταξύ άλλων, [...] τη συμβολή στην τοπική οικονομία»· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕ οφείλει να αφιερώσει ιδιαίτερη προσοχή στους στόλους των λιγότερο αναπτυγμένων περιφερειών·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες παίζουν βασικό ρόλο στην παραδοσιακή αλιεία, και ειδικότερα στις εργασίες που έχουν σχέση με την αλυσίδα μεταποίησης και με την αλιεία οστρακόδερμων·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενωσιακή πολιτική συνοχής έχει ως σκοπό τη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ περιφερειών και μεταξύ κρατών μελών, μέσα από την προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής σύγκλισης, και λαμβάνοντας υπόψη τον ρόλο που παίζουν στην ανάπτυξη των παράκτιων περιοχών ο αλιευτικός τομέας και οι άμεσα ή έμμεσα συνδεδεμένοι με αυτόν τομείς·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μεγάλος αριθμός θέσεων εργασίας, άμεσων όσο και έμμεσων, που δημιουργούνται στους τομείς της αλιείας, της αλιείας οστρακόδερμων και της υδατοκαλλιέργειας και στους βοηθητικούς κλάδους, καθώς και στους τομείς της εμπορίας και μεταποίησης των αλιευτικών προϊόντων, τους καθιστά ιδιαίτερα σημαντικούς από κοινωνικοοικονομική άποψη·

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες περιοχές παράκτιας αλιείας στις υστερούσες περιφέρειες βρίσκονται κοντά σε οικονομικά ανεπτυγμένες περιοχές και τουριστικούς προορισμούς, αλλά παρ’ όλα αυτά δεν κατορθώνουν να επιτύχουν επαρκή οικονομική ανάπτυξη·

ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πίεση για χρήση των θαλάσσιων πόρων αυξάνεται σε αυτές τις περιοχές και ότι ο αλιευτικός τομέας συχνά περιθωριοποιείται προς όφελος του τουρισμού, παρ’ όλο που οι δύο τομείς είναι συμβατοί και συμπληρωματικοί μεταξύ τους·

ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 349 ΣΛΕΕ αναγνωρίζει την ιδιαίτερη οικονομική και κοινωνική κατάσταση των εξόχως απόκεντρων περιοχών (ΕΑΠ), η οποία επιδεινώνεται λόγω διαρθρωτικών παραγόντων (μεγάλη απόσταση, νησιωτικός χαρακτήρας, μικρή έκταση, δύσκολη μορφολογία και κλίμα, οικονομική εξάρτηση από μικρό αριθμό προϊόντων, κ.λπ.), ο μόνιμος χαρακτήρας και ο συνδυασμός των οποίων ζημιώνουν σοβαρά την ανάπτυξη των περιοχών αυτών·

ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες, και ειδικότερα στις ΕΑΠ, η επιβίωση ενός μεγάλου ποσοστού του τοπικού πληθυσμού εξαρτάται από την παράκτια και τοπική αλιευτική δραστηριότητα μικρής κλίμακας, την οποία όμως οι νέοι αποφεύγουν ως ελάχιστα ελκυστική, χαμηλής ειδίκευσης και συχνά κακοπληρωμένη·

ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας τρόπος για να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα των αλιευτικών προϊόντων των ΕΑΠ είναι να υπάρχουν εγγυήσεις πως οι τιμές των αλιευμάτων που προέρχονται από αυτές και φτάνουν στις κυριότερες αγορές προορισμού δεν θα επιβαρύνονται με έξοδα μεταφοράς·

ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ερασιτεχνική αλιεία και ο τουρισμός που σχετίζεται με αυτή τη δραστηριότητα έχουν μεγάλη οικονομική επίδραση και μπορούν να αποφέρουν οικονομική διαφοροποίηση σε αυτές τις περιφέρειες·

Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική της ΕΕ για τη γαλάζια οικονομία ενθαρρύνει και στηρίζει τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη στις παράκτιες περιοχές·

ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο θαλάσσιος και παράκτιος τουρισμός δίνει εργασία σε 3,2 εκατομμύρια άτομα και δημιουργεί ακαθάριστη προστιθέμενη αξία συνολικού ύψους 183 δισεκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ·

1. τονίζει τη σημασία που έχουν η αλιεία, και ιδίως η αλιεία μικρής κλίμακας, και ο βιώσιμος παράλιος και θαλάσσιος τουρισμός για την ανάπτυξη μιας κοινωνικά και περιβαλλοντικά ολοκληρωμένης θαλάσσιας οικονομίας· τονίζει πόσο σημαντικό είναι να διαφοροποιηθεί η τουριστική προσφορά μέσα από την προώθηση οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμων δραστηριοτήτων που θα διευκολύνουν και θα προάγουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους την πρόσβαση στη θαλάσσια κληρονομιά, στον υποβρύχιο τουρισμό, στον γαστρονομικό τουρισμό ή στα θαλάσσια αθλήματα, ώστε να αντισταθμίζεται η εποχικότητα· θεωρεί απαραίτητη τη μεγαλύτερη χρηματοδοτική στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που αναπτύσσουν καινοτόμες λύσεις για τον παράκτιο και τον θαλάσσιο τουρισμό, μέσω χρηματοδοτικών μέσων όπως το πρόγραμμα «Ορίζων 2020»·

2. σημειώνει ότι η διαφοροποίηση έχει καταστεί αναγκαία για πολλούς αλιείς μικρής κλίμακας σχεδόν παντού, αλλά ιδίως για εκείνους που κατοικούν στις υστερούσες περιφέρειες, διότι τα έσοδά τους από αλιευτικές δραστηριότητες είναι συχνά ανεπαρκή και αναγκάζονται να στραφούν προς πρόσθετες πηγές εισοδήματος, μεταξύ άλλων νέες μορφές τουρισμού συνδεδεμένου με τον τομέα, όπως π.χ. ο αλιευτικός τουρισμός· προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τη χρήση διαφόρων ταμείων της ΕΕ παράλληλα με το ΕΤΘΑ, ώστε να αναπτυχθούν ο αλιευτικός τουρισμός και η μεταποίηση ιχθύων στις περιοχές αυτές και έτσι να διαφοροποιηθούν οι πηγές εισοδημάτων τους· τονίζει πάντως ότι η διαφοροποίηση αυτή δεν πρέπει με κανένα τρόπο να υπονομεύει την αλιευτική δραστηριότητα αυτή καθαυτή, και ότι το έργο των αλιέων μικρής κλίμακας πρέπει να αναγνωριστεί και να υποστηρίζεται οικονομικά, ακόμη και κατά τις περιόδους βιολογικής ανάπαυλας·

3. καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να επενδύσουν στην κατάρτιση και στην τεχνολογική ανάπτυξη ολόκληρου του αλιευτικού κλάδου, προκειμένου να προσελκύσουν ανθρώπινους πόρους υψηλής ποιότητας στον τομέα της αλιείας στις υστερούσες περιφέρειες και να εξασφαλίσουν την εκεί παραμονή τους· επισημαίνει πως οι επενδύσεις σε ανθρώπινους πόρους και η προώθηση της κατάρτισης στον τομέα της αλιείας αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την επίτευξη βιώσιμης και ανταγωνιστικής οικονομικής μεγέθυνσης· τονίζει τον ρόλο που μπορεί να παίξει το ΕΚΤ για τη βελτίωση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, μεταξύ άλλων στην παραδοσιακή και στην παράκτια αλιεία· τονίζει τη σημασία της δημιουργίας και λειτουργίας ομάδων τοπικής δράσης για την αλιεία (FLAGs), που προσφέρουν στήριξη στον αλιευτικό τομέα·

4. καλεί τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να προσφέρουν βιώσιμες καινοτόμες υποδομές, συμπεριλαμβανομένης π.χ. της ταχείας σύνδεσης στο Διαδίκτυο και καλής ποιότητας ΤΠ, προκειμένου να βοηθήσουν τους αλιείς στις υστερούσες περιφέρειες να διαφοροποιηθούν από τις παραδοσιακές αλιευτικές δραστηριότητες, βελτιώνοντας τις δραστηριότητές τους και καθιστώντας τη δραστηριότητά τους καλύτερα συμβατή με τους άλλους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, και ιδιαίτερα με τους συμπληρωματικούς προς αυτές τομείς· επισημαίνει τις δυνατότητες των πολυτομεακών έργων, που προωθούν την οικονομική, κοινωνική και εδαφική ανάπτυξη των λιγότερο αναπτυγμένων παράκτιων περιφερειών, αξιοποιώντας τις συνέργειες μεταξύ ευρωπαϊκών ταμείων, και ειδικότερα μεταξύ του ETΠA, του ΕΤΘΑ και του ΕΚΤ· τονίζει τη σημασία της γαλάζιας οικονομίας, η οποία μπορεί να συμβάλει στην οικονομική μεγέθυνση των παράκτιων και νησιωτικών περιφερειών που υστερούν·

5. τονίζει την ανάγκη στήριξης του έργου και της δημιουργίας οργανώσεων παραγωγών και διεπαγγελματικών οργανώσεων προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα του τομέα και η θέση του στην αγορά·

6. τονίζει τη σημασία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), το οποίο για πρώτη φορά συνδυάζει τη χρηματοδότηση της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής και τη χρηματοδότηση της αλιείας, καθώς και τη σημασία της ΕΤΕπ, για τη στήριξη της βιώσιμης και φιλικής προς το περιβάλλον ανάπτυξης της αλιείας, της υδατοκαλλιέργειας και της μεταποίησης ιχθύων, την υποστήριξη της διαφοροποίησης των εσόδων στις αλιευτικές κοινότητες που εξαρτώνται από αυτούς τους τομείς, ιδίως σε ό,τι αφορά την παράκτια και μικρής κλίμακας αλιεία, την προώθηση της επαγγελματικής κατάρτισης των γυναικών και των νέων και την προσέλκυση νέων επιχειρηματιών στον κλάδο· καλεί τα κράτη μέλη να επισπεύσουν την αξιοποίηση του ΕΤΘΑ, ιδίως των κονδυλίων που προορίζονται για την επαγγελματική κατάρτιση και την ανάπτυξη συναφών δεξιοτήτων των τοπικών πληθυσμών και για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων συμπληρωματικών προς εκείνες της παραδοσιακής αλιείας· εκτιμά πως έχει καθοριστική σημασία να διατηρηθεί η στήριξη για τη μεταφορά αλιευμάτων από τις ΕΑΠ προς τις διεθνείς αγορές, και κατά προτίμηση να αυξηθεί, ώστε να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητά τους απέναντι σε προϊόντα από άλλες περιοχές· τονίζει πόσο σημαντικό είναι να διαθέτει το ΕΤΘΑ επαρκή χρηματοδότηση και μετά το 2020, ώστε να συνεχίσει να στηρίζει την ανάπτυξη των παράκτιων ζωνών στις περιφέρειες που εξαρτώνται από την αλιεία·

7. τονίζει ότι οι αλιείς, και ιδίως οι αλιείς μικρής κλίμακας, σε πολλές από τις υστερούσες περιφέρειες αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση σε χρηματοδότηση, λόγω του βάρους του χρέους και των πιέσεων στα δημόσια οικονομικά που αντιμετωπίζουν οι περιοχές αυτές, καθώς και λόγω γραφειοκρατικών και διοικητικών καθυστερήσεων που δυσχεραίνουν τη λειτουργία του ΕΤΘΑ· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να συνεργαστεί με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές για την ανάπτυξη κατάλληλων χρηματοδοτικών μέσων που θα είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες των αλιέων και των επιχειρήσεών τους· προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν μια απλουστευμένη και ταχύτερη διαδικασία για τη λειτουργία του ΕΤΘΑ στις υστερούσες περιφέρειες· ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα θέσπισης ειδικού μηχανισμού στήριξης της αλιείας στις ΕΑΠ, κατά το πρότυπο των μέτρων που εφαρμόστηκαν στη γεωργία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές στο πλαίσιο του προγράμματος POSEI, ο οποίος θα συμβάλει στην καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των δυνατοτήτων της αλιείας σε αυτές τις περιφέρειες·

8. ζητεί την πλήρη εφαρμογή του άρθρου 349 ΣΛΕΕ στις πολιτικές, στους κανονισμούς, στα ταμεία και στα προγράμματα της ΕΕ που αφορούν την αλιευτική πολιτική, και ειδικά στο πλαίσιο του ΕΤΘΑ, ώστε να καλυφθούν οι ιδιαίτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ΕΑΠ·

9. προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τη χρήση διαφόρων ενωσιακών ταμείων πέραν του ΕΤΘΑ, ώστε να αναπτυχθούν ο αλιευτικός τουρισμός και η μεταποίηση ιχθύων στις εν λόγω περιοχές και έτσι να διαφοροποιηθούν οι πηγές εισοδημάτων τους·

10. καλεί την Επιτροπή, προκειμένου να καταστήσει δυνατή την επιβίωση του αλιευτικού τομέα στις απόκεντρες περιφέρειες και σύμφωνα με τις αρχές της διαφοροποιημένης μεταχείρισης των μικρών νησιών και των περιφερειών που αναφέρονται στον στόχο βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) αριθ. 14, να λάβει μέτρα στήριξης βάσει του άρθρου 349 ΣΛΕΕ, για να επιτρέψει τη χρηματοδότηση (σε ενωσιακό ή σε εθνικό επίπεδο) των μικρών και παραδοσιακών αλιευτικών σκαφών στις ΕΑΠ, που εκφορτώνουν το σύνολο των αλιευμάτων τους σε λιμένες στις περιφέρειες αυτές και συμβάλλουν στην τοπική βιώσιμη ανάπτυξη, ώστε να αυξηθεί η ασφάλεια των ανθρώπων, να βελτιωθεί η συμμόρφωση προς τα ευρωπαϊκά υγειονομικά πρότυπα, να καταπολεμηθεί η παράνομη, αδήλωτη και ανεξέλεγκτη αλιεία και να επιτευχθεί μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος·

11. στηρίζει τα κράτη μέλη στη θέσπιση ενός προτιμησιακού φορολογικού καθεστώτος για τις εν λόγω περιοχές, προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις και να καταπολεμηθεί η φτώχεια·

12. υπογραμμίζει τη σημασία της ανάπτυξης και προώθησης της βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας από περιβαλλοντική άποψη και υπό το πρίσμα της υγείας των ιχθυαποθεμάτων και των καταναλωτών· τονίζει, επιπλέον, όχι μόνο τις δυνατότητές της ως οικονομικής δραστηριότητας που παρέχει καλά αμειβόμενες και σταθερές θέσεις εργασίας (ήδη παρέχει 80.000 θέσεις εργασίας στην ΕΕ), αλλά και τη σημασία της για τη μείωση τόσο της υπεραλίευσης των ευρωπαϊκών ιχθυαποθεμάτων όσο και της εξάρτησης της ΕΕ από τις εισαγωγές ψαριών και θαλασσινών από τρίτες χώρες. προτρέπει τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να στηρίξουν τα έργα γαλάζιας οικονομίας, ώστε να βοηθήσουν τους κατοίκους στις υστερούσες περιφέρειες να αναπτύξουν περιβαλλοντικά βιώσιμες πηγές εισοδήματος· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταβάλλουν μεγαλύτερες προσπάθειες για τη μείωση του διοικητικού φόρτου που αντιμετωπίζει ο τομέας της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	24.1.2018
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	22 2 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Clara Eugenia Aguilera García, Renata Briano, Alain Cadec, Richard Corbett, Linnéa Engström, João Ferreira, Sylvie Goddyn, Mike Hookem, Ian Hudghton, Carlos Iturgaiz, Werner Kuhn, António Marinho e Pinto, Norica Nicolai, Ulrike Rodust, Remo Sernagiotto, Ricardo Serrão Santos, Isabelle Thomas, Ruža Tomašić, Peter van Dalen, Jarosław Wałęsa
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Izaskun Bilbao Barandica, Ole Christensen, Norbert Erdős, Seán Kelly, Verónica Lope Fontagné
Αναπληρωτές (άρθρο 200 παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Tim Aker, João Pimenta Lopes

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

22	+
ALDE	António Marinho e Pinto, Norica Nicolai
ECR	Peter van Dalen, Remo Sernagiotto, Ruža Tomašić
ENF	Sylvie Goddyn
GUE/NGL	João Ferreira, João Pimenta Lopes
PPE	Alain Cadec, Norbert Erdős, Carlos Iturgaiz, Seán Kelly, Werner Kuhn, Verónica Lope Fontagné, Jarosław Wałęsa
S&D	Clara Eugenia Aguilera García, Richard Corbett, Ulrike Rodust, Ricardo Serrão Santos, Isabelle Thomas
VERTS/ALE	Linnéa Engström, Ian Hudghton

2	-
EFDD	Tim Aker, Mike Hookem

0	0

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+ : υπέρ

- : κατά

0 : αποχή

[1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0109.
[2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0280.
[3] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0316.
[4] ΕΕ L 354 της 28.12.2013, σ. 22.
[5] ΕΕ L 354 της 28.12.2013, σ. 1.
[6] ΕΕ L 149 της 20.5.2014, σ. 1.

ΠΛHΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	20.2.2018
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	31 3 3
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Mercedes Bresso, Steeve Briois, Andrea Cozzolino, Raymond Finch, John Flack, Iratxe García Pérez, Michela Giuffrida, Krzysztof Hetman, Ivan Jakovčić, Constanze Krehl, Sławomir Kłosowski, Louis-Joseph Manscour, Martina Michels, Iskra Mihaylova, Andrey Novakov, Paul Nuttall, Mirosław Piotrowski, Stanislav Polčák, Liliana Rodrigues, Fernando Ruas, Monika Smolková, Ruža Tomašić, Ramón Luis Valcárcel Siso, Ángela Vallina, Lambert van Nistelrooij, Kerstin Westphal, Joachim Zeller
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Daniel Buda, Andor Deli, Ivana Maletić, Urmas Paet, Georgi Pirinski, Bronis Ropė, Milan Zver
Αναπληρωτές (άρθρο 200 παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Eleonora Evi, Anna Hedh, Bogdan Brunon Wenta

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

31	+
ALDE	Ivan Jakovčić, Iskra Mihaylova, Urmas Paet
ECR	John Flack, Sławomir Kłosowski, Mirosław Piotrowski, Ruža Tomašić
PPE	Daniel Buda, Andor Deli, Krzysztof Hetman, Ivana Maletić, Lambert van Nistelrooij, Andrey Novakov, Stanislav Polčák, Fernando Ruas, Ramón Luis Valcárcel Siso, Bogdan Brunon Wenta, Joachim Zeller, Milan Zver
S&D	Mercedes Bresso, Andrea Cozzolino, Iratxe García Pérez, Michela Giuffrida, Anna Hedh, Constanze Krehl, Louis-Joseph Manscour, Georgi Pirinski, Liliana Rodrigues, Monika Smolková, Kerstin Westphal
VERTS/ALE	Bronis Ropė

3	-
EFDD	Raymond Finch, Paul Nuttall
ENF	Steeve Briois

3	0
EFDD	Eleonora Evi
GUE/NGL	Martina Michels, Ángela Vallina

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+ : υπέρ

- : κατά

0 : αποχή

Τελευταία ενημέρωση: 9 Μαρτίου 2018

Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου - Πολιτική απορρήτου