ZALECENIE w sprawie projektu decyzji Rady wypowiadającej Umowę o partnerstwie w sektorze rybołówstwa pomiędzy Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów

6.3.2018 - (14423/2017 – C8-0447/2017 – 2017/0241(NLE)) - ***

Komisja Rybołówstwa
Sprawozdawca: João Ferreira

PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie projektu decyzji Rady wypowiadającej Umowę o partnerstwie w sektorze rybołówstwa pomiędzy Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów

(14423/2017 – C8-0447/2017 – 2017/0241(NLE))

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (14423/2017),

–  uwzględniając Umowę o partnerstwie w sektorze rybołówstwa pomiędzy Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów[1],

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 43 i art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0447/2017),

–  uwzględniając swoją rezolucję nieustawodawczą z dnia …[2] w sprawie projektu decyzji,

–  uwzględniając art. 99 ust. 1 i 4 oraz art. 108 ust. 7 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenie Komisji Rybołówstwa oraz opinię przedstawioną przez Komisję Rozwoju (A8-0058/2018),

1.  wyraża zgodę na wypowiedzenie umowy;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Związku Komorów.

• [1]  Dz.U. L 290 z 20.10.2006, s. 7.
• [2]  Teksty przyjęte w tym dniu, P8_TA(0000)0000.

UZASADNIENIE

Związek Komorów (Komory) to trzy główne wyspy zlokalizowane w zachodniej części Oceanu Indyjskiego na wschodnim wybrzeżu Afryki. W skład archipelagu, będącego od 1975 r. niepodległym państwem, wchodzi jeszcze czwarta wyspa – Majotta, która opowiedziała się za przynależnością do Francji.

Komory mają według danych z 2013 r. około 734 000 mieszkańców. Biorąc pod uwagę kontekst historyczny, brak stabilności politycznej i trudności w dostępie do zasobów, Komory znajdują się na liście najsłabiej rozwiniętych krajów, a ich gospodarka w znacznym stopniu jest zależna od dotacji zagranicznych i wsparcia technicznego.

Sektor rybołówstwa jest drugim najważniejszym sektorem tego państwa, zaraz po rolnictwie, i jest uznawany za strategiczny priorytet. Przypada na niego 10 % zatrudnienia i 8 % PKB (dane z 2013 r.). Dane te wskazują jednak na spadek znaczenia tego sektora w kategoriach zatrudnienia i znaczenia gospodarczego w związku z jego podatnością na czynniki zewnętrzne – wszystkie operacje krajowe (8.000 rybaków) realizowane są w ramach tradycyjnego łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego z użyciem małych łodzi z włókna szklanego o długości 6-7 m i silniku o mocy nie przekraczającej 25 HP i wyposażonych w bardzo skromne środki techniczne, lub też z użyciem kajaków niemotorowych.

Zasoby nadające się do eksploatacji w wyłącznej strefie ekonomicznej Komorów – w przeważającej części duże ryby pelagiczne (tuńczyk i włócznik) – szacuje się na 33 000 ton rocznie, zaś roczne połowy lokalnych rybaków sięgają około 16 000 ton. Pozostałe ilości ryb są eksploatowane przez zagraniczne floty przemysłowe, które wyładowują je w innych miejscach. Przetwarzanie ryb również odbywa się poza terytorium Komorów, dotyczy to także ryb poławianych przez flotę lokalną.

Historia stosunków dwustronnych w dziedzinie rybołówstwa między Unią Europejską (i jej poprzednikami) a Związkiem Komorów sięga 1988 r. Niemniej od 2006 r. stosunki te są regulowane Umową o partnerstwie w sprawie połowów, a związane z nią korzyści finansowe obejmują dwa różne elementy składowe: pierwszy to dostęp do zasobów rybnych, drugi wsparcie sektorowe i rozwój zdolności lokalnych.

Umowa będąca przedmiotem niniejszego sprawozdania dotyczy łącznej rekompensaty finansowej w wysokości 1 845 750 EUR, z czego około 49 % stanowi wsparcie sektorowe. Umowa pozwoliła na przyznanie 45 zezwoleń dla sejnerów tuńczykowych i 25 zezwoleń dla taklowców powierzchniowych (dzielonych między Hiszpanię, Francję i Portugalię). Umowa przewidywała ponadto wymóg, by statki UE dokonujące połowów w ramach umowy zatrudniały minimalną liczbę członków załogi z Komorów oraz zawierała klauzulę wyłączności dotyczącą gatunków, które będą odławiane.

Realizacja umowy, niezależnie od jej warunków i towarzyszącego jej protokołu, przebiegała w warunkach różnych ograniczeń – zwłaszcza piractwo – co powodowało, że zezwolenia nie były wykorzystywane. Z drugiej strony na skutek zaangażowania Związku Komorów w działania naruszające przepisy rozporządzenia w sprawie nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (NNN), polegające w szczególności na zezwalaniu na zmianę bandery statkom biorącym udział w nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowach, UE w październiku 2015 r. powiadomiła Komory o możliwości uznania ich za państwo niewspółpracujące, do czego też doszło w maju i czerwcu 2017 r. (wraz z przyznaniem „czerwonej kartki”).

Ze względu na brak reakcji ze strony władz Komorów w trakcie procedury Komisja i Rada Europejska zaproponowały wypowiedzenie niniejszej umowy.

Choć sprawozdawca nie sprzeciwia się w żadnym razie wypowiedzeniu umowy, pragnie zwrócić uwagę na dwie kwestie: bardzo trudną sytuację społeczną Komorów i niektóre oceny organów ONZ krytykujące pozycję siły UE przy zawieraniu umów i ustalaniu cen ryb (poniżej szacowanej ceny hurtowej tuńczyka) i wskazujące na to, że umowy o partnerstwie okazały się nieskuteczne we wspieraniu rozwoju lokalnego przemysłu.

Sprawozdawca pragnie podkreślić, że w ciągu prawie trzydziestu lat, w których UE utrzymywała umowy w sprawie połowów z Komorami, przewidując w nich element współpracy i wsparcia na rzecz rozwoju sektora w tym kraju, nie udało się osiągnąć konkretnych rezultatów w rozwoju sektora rybołówstwa Komorów, w tym m.in. zdolności do monitorowania i kontroli, rozwoju naukowego lub wyszkolenia technicznego rybaków i obserwatorów.

W związku z tą oceną konieczne jest przedstawienie w kontekście niniejszej rezolucji propozycji mogących posłużyć kontynuowaniu pomocy rozwojowej i mogących ułatwić poprawę warunków prowadzenia działalności połowowej na Komorach, doskonalić działania powiązane oraz poprawić jakość życia społeczności rybackich i rybaków.

Oznacza to, że w kontekście obecnej współpracy między UE a Komorami – w szczególności w zakresie polityki rozwoju – ważne jest, aby polityka UE i jej państw członkowskich wobec tego państwa koncentrowała się na jego strategicznych priorytetach, a sektor rybołówstwa jest kluczowym elementem tych priorytetów. UE powinna zatem w dalszym ciągu promować transfery, dzięki którym Komory będą mogły między innymi:

  udoskonalić z prawnego punktu widzenia system administrowania i zarządzania rybołówstwem w zakresie struktury organizacyjnej, podnoszenia kwalifikacji zasobów ludzkich (rybacy, naukowcy, kontrolerzy i inni) i podnoszenia wartości handlowej i kulturowej tradycyjnych komorskich narzędzi połowowych i połowów ryb;

  rozwijać zdolności w zakresie monitorowania i badań naukowych, ochrony wybrzeża, nadzoru, monitorowania i kontroli jakości;

  tworzyć lub odnawiać zakłady chłodnicze, dystrybucji i przetwarzania ryb;

  budować i rozbudowywać infrastruktury wyładunku i bezpieczeństwa w portach i podejściach portowych;

  propagować modernizację floty dokonującej połowów na małą skalę w zakresie bezpieczeństwa, zdolności przebywania na morzu i połowów.

Sprawozdawca jest zdania, że porozumienia w sprawie zrównoważonego zarządzania rybołówstwem zawierane przez UE z państwami trzecimi muszą przynosić wzajemne korzyści, przy czym priorytetem tych porozumień musi być wzmacnianie suwerenności państw trzecich nad ich własnym rybołówstwem, rozwój powiązanych rodzajów działalności gospodarczej oraz ochrona zasobów morskich, społeczności i osób związanych z rybołówstwem. Taki rozwój, a nie uszczuplanie zasobów, jest najbardziej skutecznym i sprawiedliwym sposobem na zwalczanie nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów.

Sprawozdawca zwraca się ponadto o niezwłocznie powiadamianie Parlamentu Europejskiego o wszelkich zmianach, które będą zachodziły w tej kwestii.

OPINIA KOMISJI ROZWOJU (21.2.2018)

dla Komisji Rybołówstwa

w sprawie projektu decyzji Rady wypowiadającej Umowę o partnerstwie w sektorze rybołówstwa między Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów
(14423/17 – C8-0447/2017 – 2017/0241(NLE))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Norbert Neuser

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Nielegalne, nieraportowane i nieuregulowane połowy (zwane dalej „połowami NNN”) są powszechnie uznawane za istotny problem dotyczący środowiska, gospodarki i kwestii społecznych. Stanowią one duże zagrożenie dla ekosystemów morskich, stawiają uczciwych rybaków w niekorzystnej pozycji konkurencyjnej i zakłócają funkcjonowanie rynku produktów pochodzenia morskiego. Zwalczanie połowów NNN stało się kluczowym środkiem do osiągnięcia zrównoważonego zarządzania rybołówstwem na świecie.

Kraje rozwijające się są szczególnie narażone na połowy NNN. Mają ograniczone możliwości, jeśli chodzi o kontrolowanie i nadzorowanie swoich wód, przez co zwykle stają się miejscem działalności rybaków prowadzących połowy NNN, co jeszcze bardziej destabilizuje zarządzanie rybołówstwem w tych krajach. Nieudolne zarządzanie zwykle sprzyja wzrostowi wskaźnika połowów NNN. Ponadto połowy NNN pozbawiają kraje rozwijające się dochodów i żywności.

Istnieje szereg instrumentów międzynarodowych dających podstawę do zwalczania połowów NNN. Stanowią one zgodnie, że do państwa nadbrzeżnego należy zasadnicza odpowiedzialność za zapewnienie przestrzegania prawa dotyczącego działalności połowowej na wodach należących do tego państwa, nie naruszając przy tym obowiązku należytej staranności państw bandery.

Zwalczanie połowów NNN stanowi również jeden z priorytetów w programie działań UE w obszarze współpracy na rzecz rozwoju, o czym świadczy cel zrównoważonego rozwoju nr 14 dotyczący ochrony oceanów, mórz i zasobów morskich oraz wykorzystywania ich w sposób zrównoważony. W zadaniu 4 w ramach celu zrównoważonego rozwoju nr 14 apeluje się o wyeliminowanie przełowienia, połowów NNN oraz niszczycielskich praktyk połowowych.

Parlament Europejski w wielu rezolucjach konsekwentnie podkreślał również, że należy podjąć dalsze działania, aby zapobiegać połowom NNN w każdej formie. W związku z powyższym Unia Europejska przyjęła rozporządzenie (WE) nr 1005/2008 („rozporządzenie w sprawie połowów NNN”) przewidujące wieloetapową – obejmującą dialog – procedurę mającą zastosowanie wobec państw niewspółpracujących.

Sprawozdawcę przekonały wyjaśnienia Komisji w sprawie zastosowania wobec Komorów procedury dotyczącej niewspółpracujących państw trzecich zgodnie z rozporządzeniem w sprawie połowów NNN, w związku z czym popiera on wniosek o wypowiedzenie umowy w sprawie połowów zawartej z tym krajem.

Jednocześnie sprawozdawca jest zwolennikiem dalszego dialogu politycznego z władzami Komorów prowadzącego do poprawy zarządzania rybołówstwem w tym kraju. Sprawozdawca opowiada się również za zmianą ukierunkowania pomocy otrzymywanej przez ten kraj w ramach innych unijnych instrumentów finansowych, aby jego mieszkańcy nie ponosili kosztów zaistniałej sytuacji.

******

Komisja Rozwoju zwraca się do Komisji Rybołówstwa, jako komisji przedmiotowo właściwej, o zalecenie przyjęcia projektu decyzji Rady wypowiadającej Umowę o partnerstwie w sektorze rybołówstwa między Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów.

PROCEDURA W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Tytuł	Decyzja Rady wypowiadająca Umowę o partnerstwie w sektorze rybołówstwa między Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów, przyjęta rozporządzeniem Rady (WE) nr 1563/2006 z dnia 5 października 2006 r.
Odsyłacze	14423/2017 – C8-0447/2017 – COM(2017)0556 – 2017/0241(NLE)
Komisja przedmiotowo właściwa	PECH
Opinia wydana przez        Data ogłoszenia na posiedzeniu	DEVE 15.1.2018
Sprawozdawca(czyni) komisji opiniodawczej        Data powołania	Norbert Neuser 11.12.2017
Rozpatrzenie w komisji	25.1.2018
Data przyjęcia	20.2.2018
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	19 1 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Mireille D’Ornano, Nirj Deva, Doru-Claudian Frunzulică, Enrique Guerrero Salom, Maria Heubuch, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Arne Lietz, Norbert Neuser, Vincent Peillon, Cristian Dan Preda, Lola Sánchez Caldentey, Eleftherios Synadinos, Eleni Theocharous, Paavo Väyrynen, Bogdan Brunon Wenta, Anna Záborská, Željana Zovko
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Thierry Cornillet, Paul Rübig, Rainer Wieland

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

19	+
ALDE	Thierry Cornillet, Paavo Väyrynen
ECR	Nirj Deva, Eleni Theocharous
EFDD	Mireille D'Ornano
GUE/NGL	Lola Sánchez Caldentey
PPE	Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Cristian Dan Preda, Paul Rübig, Bogdan Brunon Wenta, Rainer Wieland, Anna Záborská, Željana Zovko
S&D	Doru-Claudian Frunzulică, Enrique Guerrero Salom, Arne Lietz, Norbert Neuser, Vincent Peillon
VERTS/ALE	Maria Heubuch

1	-
NI	Eleftherios Synadinos

0	0

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się

PROCEDURA W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

Tytuł	Decyzja Rady wypowiadająca Umowę o partnerstwie w sektorze rybołówstwa między Wspólnotą Europejską a Związkiem Komorów, przyjęta rozporządzeniem Rady (WE) nr 1563/2006 z dnia 5 października 2006 r.
Odsyłacze	14423/2017 – C8-0447/2017 – COM(2017)0556 – 2017/0241(NLE)
Data skonsultowania się / zwrócenia się o wyrażenie zgody	18.12.2017
Komisja przedmiotowo właściwa        Data ogłoszenia na posiedzeniu	PECH 15.1.2018
Komisje wyznaczone do wydania opinii        Data ogłoszenia na posiedzeniu	DEVE 15.1.2018	BUDG 15.1.2018
Opinia niewydana        Data decyzji	BUDG 9.10.2017
Sprawozdawcy        Data powołania	João Ferreira 13.10.2017
Rozpatrzenie w komisji	28.11.2017	24.1.2018
Data przyjęcia	27.2.2018
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	20 0 2
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Clara Eugenia Aguilera García, Alain Cadec, David Coburn, Linnéa Engström, João Ferreira, Sylvie Goddyn, Mike Hookem, Carlos Iturgaiz, Werner Kuhn, António Marinho e Pinto, Gabriel Mato, Norica Nicolai, Liadh Ní Riada, Ulrike Rodust, Annie Schreijer-Pierik, Remo Sernagiotto, Isabelle Thomas, Ruža Tomašić, Peter van Dalen, Jarosław Wałęsa
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Norbert Erdős
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Liliana Rodrigues
Data złożenia	6.3.2018

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

20	+
ALDE	António Marinho e Pinto, Norica Nicolai
ECR	Peter van Dalen, Remo Sernagiotto, Ruža Tomašić
ENF	Sylvie Goddyn
GUE/NGL	João Ferreira, Liadh Ní Riada
PPE	Alain Cadec, Norbert Erdős, Carlos Iturgaiz, Werner Kuhn, Gabriel Mato, Annie Schreijer-Pierik, Jarosław Wałęsa
S&D	Clara Eugenia Aguilera García, Liliana Rodrigues, Ulrike Rodust, Isabelle Thomas
VERTS/ALE	Linnéa Engström

0	-

2	0
EFDD	David Coburn, Mike Hookem

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się