SPRAWOZDANIE w sprawie wzmacniania spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w Unii Europejskiej: 7. sprawozdanie Komisji Europejskiej
5.4.2018 - (2017/2279(INI))
Komisja Rozwoju Regionalnego
Sprawozdawca: Marc Joulaud
PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie wzmacniania spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w Unii Europejskiej: 7. sprawozdanie Komisji Europejskiej
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz art. 4, 162, art. 174–178 i art. 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006[1],
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących realizacji celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia” i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1080/2006[2],
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/2006[3],
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1300/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1084/2006[4],
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna”[5],
– uwzględniając 7. sprawozdanie Komisji z dnia 9 października 2017 r. w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej pt. „Mój region, moja Europa, nasza przyszłość: siódme sprawozdanie w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej” (COM(2017)0583),
– uwzględniając pakt amsterdamski ustanawiający agendę miejską dla UE, uzgodniony podczas nieformalnego spotkania ministrów finansów UE odpowiedzialnych za kwestie miejskie, które odbyło się w dniu 30 maja 2016 r. w Amsterdamie,
– uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 grudnia 2015 r.[6],
– uwzględniając Europejski filar praw socjalnych ustanowiony w dniu 17 listopada 2017 r. w Göteborgu przez Parlament Europejski, Radę i Komisję,
– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 25 kwietnia 2017 r. pt. „Aby polityka spójności była bardziej skuteczna, użyteczna i widoczna dla naszych obywateli”[7],
– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 15 listopada 2017 r. pt. „Synergie i uproszczenie polityki spójności po roku 2020”[8],
– uwzględniając białą księgę Komisji z dnia 1 marca 2017 r. w sprawie przyszłości Europy pt. „Refleksje i scenariusze dla UE-27 do 2025 r.” (COM(2017)2025),
– uwzględniając dokument Komisji z dnia 26 kwietnia 2017 r. otwierający debatę w sprawie społecznego wymiaru Europy (COM(2017)0206),
– uwzględniając dokument Komisji z dnia 10 maja 2017 r. otwierający debatę w sprawie wykorzystania możliwości płynących z globalizacji (COM(2017)0240),
– uwzględniając dokument Komisji z dnia 31 maja 2017 r. otwierający debatę w sprawie pogłębienia unii gospodarczej i walutowej (COM(2017)0291),
– uwzględniając dokument z dnia 28 czerwca 2017 r. otwierający debatę na temat przyszłości finansów UE,
– uwzględniając dokument roboczy Komisji z dnia 10 kwietnia 2017 r. pt. „Konkurencyjność w regionach o niskim poziomie dochodów i rozwoju: sprawozdanie w sprawie regionów słabiej rozwiniętych” (SWD (2017)0132),
– uwzględniając dokument roboczy Komisji pt. „Why regional development matters for Europe’s Economic Future” [Dlaczego rozwój regionalny ma znaczenie dla przyszłości gospodarczej Europy](WP 07/2017)[9],
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 lutego 2018 r. w sprawie nowych, nowoczesnych wieloletnich ram finansowych dla Unii Europejskiej, która skutecznie realizuje swoje priorytety po 2020 r. (COM(2018)0098),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 24 października 2017 r. pt. „Silniejsze i odnowione partnerstwo strategiczne z regionami najbardziej oddalonymi UE” (COM(2017)0623),
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Regionów z dnia 11 maja 2017 r. pt. „Przyszłość polityki spójności po 2020 r. Ku silnej i skutecznej europejskiej polityce spójności po 2020 r.”[10],
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 25 maja 2016 r. w sprawie komunikatu Komisji pt. „Inwestycje na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego – maksymalizowanie wkładu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych”[11],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 września 2015 r. pt. „Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia: wspieranie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w UE”[12],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 września 2015 r. w sprawie miejskiego wymiaru polityki UE[13],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 maja 2016 r. pt. „Nowe narzędzia rozwoju terytorialnego w polityce spójności na lata 2014–2020: zintegrowane inwestycje terytorialne (ZIT) oraz rozwój lokalny kierowany przez społeczność (CLLD)”[14],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 maja 2017 r. pt. „Właściwa kombinacja funduszy na rzecz regionów Europy: zapewnienie równowagi między instrumentami finansowymi a dotacjami w ramach polityki spójności UE”[15],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 września 2016 r. w sprawie polityki spójności i strategii dotyczących badań naukowych i innowacji na rzecz inteligentnej specjalizacji[16],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 września 2016 r. pt. „Europejska współpraca terytorialna – najlepsze praktyki i działania innowacyjne”[17],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2017 r. pt. „Inwestycje na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego – maksymalizowanie wkładu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych: ocena sprawozdania na mocy art. 16 ust. 3 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów”[18],
– uwzględniając swą rezolucję z dnia 13 czerwca 2017 r. w sprawie elementów składowych polityki spójności UE na okres po roku 2020[19],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 czerwca 2017 r. w sprawie zwiększenia zaangażowania partnerów i widoczności wyników europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych[20],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie promowania spójności i rozwoju w regionach najbardziej oddalonych UE: wykonanie art. 349 TFUE[21],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 października 2017 r. w sprawie dokumentu otwierającego debatę na temat przyszłości finansów UE[22],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 2018 r. w sprawie słabiej rozwiniętych regionów UE[23],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie następnych WRF: przygotowanie stanowiska Parlamentu dotyczącego WRF na okres po 2020 r.[24],
– uwzględniając konkluzje i zalecenia grupy wysokiego szczebla monitorującej uproszczenie dla beneficjentów europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych,
– uwzględniając art. 52 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego oraz opinie Komisji Budżetowej, Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, jak również Komisji Kultury i Edukacji (A8-0138/2018),
A. mając na uwadze, że celem polityki spójności jest wspieranie harmonijnego i równomiernego rozwoju całej Unii i jej regionów, co prowadzi do wzmocnienia jej spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w duchu solidarności oraz z myślą o propagowaniu zrównoważonego wzrostu, zatrudnienia i włączenia społecznego, a także o zmniejszaniu zacofania regionów najmniej uprzywilejowanych, zgodnie z Traktatami;
B. mając na uwadze, że w 7. sprawozdaniu w sprawie spójności wykazano, że różnice między regionami ponownie się zmniejszają, ale że sytuacja poszczególnych terytoriów jest bardzo zróżnicowana, zarówno pod względem wielkości PKB na mieszkańca, jak i zatrudnienia czy innych wskaźników, oraz że niektóre różnice utrzymują się, przenoszą lub zwiększają w obrębie regionów i państw członkowskich lub między nimi, w tym także w strefie euro;
C. mając na uwadze, że 7. sprawozdanie w sprawie spójności zawiera niepokojące dane na temat stopy bezrobocia, w tym stopy bezrobocia młodzieży, która w wielu regionach nie wróciła do poziomu sprzed kryzysu, oraz na temat konkurencyjności, ubóstwa i włączenia społecznego;
D. mając na uwadze, że prawie 120 mln Europejczyków (24 %) jest dotkniętych ubóstwem, zagrożonych ubóstwem lub w poważnym stopniu pozbawionych środków materialnych bądź żyje w gospodarstwach domowych o małej intensywności pracy; mając na uwadze, że wzrasta liczba osób pracujących żyjących w ubóstwie, a liczba młodych osób bezrobotnych jest nadal wysoka;
E. mając na uwadze, że bezrobocie i bezrobocie młodzieży w Unii stopniowo maleje od 2013 r., ale nadal utrzymuje się powyżej poziomu z 2008 r. (odpowiednio 7,3 % i 16,1 % – dane z grudnia 2017 r.)[25], przy czym między państwami członkowskimi i w obrębie samych państw członkowskich występują znaczne różnice, w szczególności w niektórych państwach członkowskich najbardziej dotkniętych kryzysem finansowym; mając na uwadze, że różnice między regionami zaczęły się zmniejszać; mając na uwadze, że wciąż występują znaczne różnice w poziomie bezrobocia między państwami członkowskimi: zgodnie z najnowszymi danymi od 2,4 % w Republice Czeskiej i 3,6 % w Niemczech do 16,3 % w Hiszpanii i 20,9 % w Grecji[26]; mając na uwadze, że ukryte bezrobocie (bezrobotni chętni do pracy, ale poszukujący zatrudnienia w sposób nieaktywny) wynosiło 18 % w 2016 r.;
F. mając na uwadze, że w 7. sprawozdaniu na temat spójności zwrócono uwagę na dużą różnorodność regionów i terytoriów, także w ramach aktualnych kategorii regionów, w zależności od szczególnych warunków (najbardziej oddalone położenie, mała gęstość zaludnienia, niskie dochody, niski poziom wzrostu itp.), co wymaga zastosowania indywidualnie dostosowanego terytorialnego podejścia;
G. mając na uwadze, że jednym z najważniejszych elementów 7. sprawozdania w sprawie spójności jest zidentyfikowanie regionów określanych jako znajdujące się „w pułapce średniego dochodu” i którym grozi pozostanie w tyle pod względem rozwoju lub stagnacja;
H. mając na uwadze, że 7. sprawozdanie w sprawie spójności wykazało istnienie enklaw ubóstwa, ryzyko rozdrobnienia terytorialnego i pogłębianie się różnic wewnątrz regionów, także w regionach względnie zamożnych;
I. mając na uwadze, że w 7. sprawozdaniu w sprawie spójności podkreśla się, że „skutki globalizacji, migracji, ubóstwa i braku innowacji, zmiany klimatu, transformacji energetyki i zanieczyszczenia nie ograniczają się do regionów słabiej rozwiniętych”;
J. mając na uwadze, że o ile polityka spójności odegrała zasadniczą rolę w ożywieniu gospodarki UE dzięki wspieraniu inteligentnego i zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu, o tyle inwestycje publiczne w UE są nadal poniżej poziomu sprzed kryzysu, gdyż zmalały z 3,4 % PKB w 2008 r. do 2,7 % PKB w 2016 r., a w niektórych krajach najbardziej dotkniętych kryzysem występują poważne luki;
K. mając na uwadze, że 7. sprawozdanie na temat spójności jasno prezentuje wyniki polityki spójności w zakresie wzrostu, zatrudnienia, transportu, energetyki, środowiska, kształcenia i szkoleń, czego dowodzi wsparcie 1,1 mln MŚP w okresie programowania 2014–2020, prowadzące bezpośrednio do stworzenia dodatkowych 420 000 nowych miejsc pracy, pomagające ponad 7,4 mln bezrobotnych znaleźć zatrudnienie, a także pomagające ponad 8,9 mln osób zdobyć nowe kwalifikacje, co czyni z polityki spójności spoiwo scalające Europę;
Wartość dodana polityki spójności
1. uważa, że polityka spójności w nowym okresie programowania powinna nadal dotyczyć w odpowiednim zakresie wszystkich regionów Europy i powinna pozostać głównym publicznym instrumentem inwestycyjnym Unii Europejskiej, opartym na długoterminowej strategii i perspektywach oraz wyposażonym w budżet na miarę obecnych i nowych wyzwań, zapewniający osiągnięcie podstawowych celów tej polityki; podkreśla, że koncentracja polityki spójności wyłącznie na regionach najsłabiej rozwiniętych utrudniałaby postępy w realizacji priorytetów politycznych w Unii Europejskiej jako całości;
2. podkreśla, że polityka spójności wnosi europejską wartość dodaną, przyczyniając się do rozwoju europejskich dóbr publicznych i priorytetów (takich jak wzrost, włączenie społeczne, innowacje i ochrona środowiska), a także do inwestycji publicznych i prywatnych, oraz że jest podstawowym narzędziem osiągnięcia traktatowego celu zmniejszania różnic z myślą o dążeniu do podwyższenia poziomu życia i ograniczaniu zacofania regionów najmniej uprzywilejowanych;
3. potwierdza zdecydowane poparcie dla zarządzania dzielonego i zasady partnerstwa, które należy utrzymać i wzmocnić w okresie po 2020 r., a także do wielopoziomowego systemu rządzenia i zasady pomocniczości, które przyczyniają się do powstania wartości dodanej polityki spójności; podkreśla, że dodatkowa wartość tej polityki wynika przede wszystkim z możliwości uwzględniania potrzeb państw pod względem rozwoju, a także potrzeb i specyficznego charakteru poszczególnych regionów i terytoriów, oraz z możliwości zbliżenia Unii do jej obywateli;
4. podkreśla, że dobitnym wyrazem europejskiej wartości dodanej jest Europejska współpraca terytorialna we wszystkich jej wymiarach (transgranicznym, transnarodowym i międzyregionalnym, wewnętrznym i zewnętrznym), jako przyczyniająca się do osiągania ogólnych celów spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, a także solidarności; ponownie wzywa do zwiększenia udziału środków przeznaczanych na tę współpracę w budżecie polityki spójności, przy jednoczesnym usprawnieniu koordynacji między poszczególnymi programami, aby uniknąć powielania działań; przypomina o znaczeniu realizacji strategii makroregionalnych dla osiągnięcia celów polityki spójności;
5. odnotowuje, że wdrożenie polityki spójności w regionie może przynieść efekty zewnętrzne i mieć korzystne skutki bezpośrednie i pośrednie w całej UE dzięki m.in. zwiększonej wymianie handlowej, co umocni jednolity rynek; zwraca jednak uwagę na fakt, że korzyści te różnią się znacząco w poszczególnych państwach członkowskich, zależąc w szczególności od bliskości geograficznej i struktury gospodarek państw członkowskich;
6. podkreśla potrzebę opracowania metodyki szacowania „kosztu braku polityki spójności”, aby zapewnić dodatkowe wymierne dowody na europejską wartość dodaną polityki spójności, biorąc za przykład prace wykonane przez Parlament Europejski w odniesieniu do „kosztu braku działań na poziomie europejskim”;
Wymiar terytorialny
7. odnotowuje, że miasta i obszary miejskie łączą w sobie z jednej strony większy wzrost, inwestycje i możliwości innowacji, a z drugiej – różnorakie wyzwania środowiskowe, gospodarcze i społeczne, m.in. z powodu skupienia ludności i występowania enklaw ubóstwa nawet w stosunkowo zamożnych miastach; podkreśla zatem, że zagrożenie ubóstwem lub wykluczeniem społecznym pozostaje kluczowym wyzwaniem;
8. podkreśla, że wzmocnienie terytorialnego wymiaru polityki spójności wymaga zwrócenia większej uwagi na problemy obszarów podmiejskich i wiejskich, z uwzględnieniem doświadczenia organów lokalnych i poświęceniem szczególnej uwagi miastom średniej wielkości w każdym państwie członkowskim;
9. podkreśla znaczenie wspierania obszarów wiejskich w całej ich różnorodności dzięki dowartościowaniu ich potencjału, promowaniu inwestycji w projekty wspierające lokalną gospodarkę, poprawę sieci połączeń transportowych, dostępność i bardzo szybkie sieci szerokopasmowe, oraz dzięki wspieraniu tych obszarów w pokonywaniu stojących przed nimi wyzwań, takich jak pustynnienie obszarów wiejskich, włączenie społeczne, brak możliwości zatrudnienia, zachęcanie do przedsiębiorczości i przystępne mieszkania, zmniejszanie się liczby ludności, zanikanie wspólnot mieszkających w śródmieściach, obszary bez opieki zdrowotnej itp.; w tym kontekście podkreśla znaczenie drugiego filaru WPR we wspieraniu zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich;
10. apeluje, by przy określaniu priorytetów inwestycyjnych uwzględniać w większym stopniu niektóre szczególne cechy terytorialne, takie jak cechy regionów wymienionych w art. 174 ust. 3 TFUE, a więc regionów wyspiarskich, górskich, wiejskich, przygranicznych, najbardziej wysuniętych na północ, przybrzeżnych lub peryferyjnych; podkreśla, jak ważne jest opracowanie ukierunkowanych strategii, programów i działań przeznaczonych dla tych poszczególnych regionów czy nawet rozważenie możliwości zainicjowania nowych specjalnych programów działań za przykładem agendy miejskiej dla UE i paktu amsterdamskiego;
11. przypomina, że zgodnie z art. 349 TFUE szczególna strukturalna sytuacja gospodarcza i społeczna regionów najbardziej oddalonych uzasadnia stosowanie specjalnych środków, zwłaszcza w odniesieniu do warunków dostępu tych regionów do funduszy strukturalnych i inwestycyjnych; podkreśla konieczność kontynuowania wszystkich odstępstw mających na celu rekompensowanie niekorzystnych czynników strukturalnych, a także ulepszenia środków specjalnych dla tych regionów dzięki dostosowywaniu ich w razie potrzeby; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by uznały wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 15 grudnia 2015 r. za podstawę zagwarantowania właściwego stosowania art. 349 TFUE w odniesieniu do warunków dostępu do funduszy strukturalnych; w szczególności proponuje, by rozszerzyć przyznawanie specjalnych funduszy regionom najbardziej oddalonym na wymiar społeczny, utrzymać obecny poziom unijnego współfinansowania w tych regionach oraz lepiej dostosowywać koncentrację tematyczną; podkreśla że regiony najbardziej oddalone mają duży potencjał, np. jako obszary szczególnie nadające się do realizacji projektów eksperymentalnych;
12. uważa, że wdrożenie zintegrowanych strategii zrównoważonego rozwoju miast udało się i w związku z tym powinno się je umocnić i powtórzyć na innych obszarach w obrębie regionów, np. przez ustanowienie – obok celów tematycznych – zintegrowanego podejścia terytorialnego, jednak bez szkody dla koncentracji tematycznej; podkreśla znaczenie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, zwiększającego zdolność polityki spójności do angażowania lokalnych podmiotów; podkreśla, że konieczne jest przeanalizowanie możliwości wprowadzenia przygotowywania programów operacyjnych w oparciu o zintegrowane strategie terytorialne i strategie inteligentnej specjalizacji;
Regiony o średnim dochodzie: wspieranie odporności i zapobieganie pozostaniu w tyle obszarów szczególnie narażonych
13. podkreśla, że regiony o średnim dochodzie nie rozwinęły się w tym samym stopniu, co regiony o niskim (wciąż pozostające w tyle za resztą UE) i bardzo wysokim dochodzie, ponieważ utkwiły w tak zwanej „pułapce średniego dochodu” z powodu zbyt wysokich kosztów w porównaniu z tymi pierwszymi oraz zbyt słabych systemów innowacji w porównaniu z tymi drugimi; zauważa, że poza tym regiony te charakteryzują się niestabilnym sektorem wytwórczym i wrażliwością na wstrząsy związane z globalizacją i wynikające z niej zmiany społeczno-gospodarcze;
14. jest przekonany, że istotnym wyzwaniem dla przyszłej polityki spójności będzie zapewnienie odpowiedniego wsparcia dla regionów o średnim dochodzie w celu m.in. utworzenia środowiska sprzyjającego inwestycjom oraz że polityka spójności musi zarówno zmniejszać różnice i nierówności, jak i zapobiegać pozostaniu w tyle obszarów szczególnie narażonych dzięki uwzględnianiu różnych tendencji, dynamiki i okoliczności;
15. wzywa Komisję do rozwiązania problemów, z jakimi borykają się regiony o średnim dochodzie, które charakteryzują się słabym tempem wzrostu gospodarczego w stosunku do średniej w UE, aby wspierać harmonijny rozwój całej Unii; przypomina, że aby wspierać te regiony oraz zaproponować rozwiązania ich problemów, przyszła polityka spójności powinna odpowiednio obejmować, wspierać i uwzględniać je w następnym okresie programowania, w tym przez stworzenie i wdrożenie dopasowanych strategii, programów i działań; w tym kontekście przypomina o znaczeniu wskaźników uzupełniających PKB, aby przedstawić bardziej precyzyjny obraz warunków społeczno-gospodarczych tych konkretnych regionów; uważa, że należy zwrócić większą uwagę na wczesną identyfikację zagrożeń w celu zapewnienia, aby polityka spójności wspierała odporność regionów oraz zapobiegania pojawianiu się nowych różnic we wszystkich rodzajach regionów;
16. z zadowoleniem przyjmuje uruchomienie przez Komisję projektu pilotażowego mającego na celu zapewnienie wsparcia indywidualnie dostosowanego do szczególnych wyzwań regionów, w których dokonują się przemiany przemysłowe; wzywa Komisję do wyciągnięcia wniosków z tego projektu pilotażowego i oczekuje, że przewidywane rezultaty zostaną jak najszybciej osiągnięte; uważa, że strategie inteligentnej specjalizacji mogą, dzięki całościowemu podejściu, zapewnić lepsze wsparcie tym regionom w ich strategiach na rzecz rozwoju oraz, w ujęciu bardziej ogólnym, mogą promować zróżnicowane wdrażanie na szczeblu regionalnym; mogą one również być wspierane poprzez dodatkową współpracę i wymianę wiedzy i doświadczeń między regionami; z zadowoleniem przyjmuje działania, takie jak inicjatywa Vanguard, na rzecz wykorzystywania strategii inteligentnej specjalizacji w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego i modernizacji przemysłu na priorytetowych obszarach w UE;
17. podkreśla, że konwergencja społeczna i podatkowa przyczynia się do wspierania spójności, a jednocześnie poprawia funkcjonowanie jednolitego rynku; uważa, że odmienne praktyki w tej dziedzinie mogą stać w sprzeczności z celem spójności i w jeszcze większym stopniu mogą narażać obszary, które pozostają w tyle pod względem rozwoju, lub obszary szczególnie podatne na globalizację, i zwraca uwagę na ciągłą potrzebę, by regiony słabiej rozwinięte dorównały pozostałej części Unii; uważa, że polityka spójności mogłaby przyczynić się do wspierania konwergencji społecznej i podatkowej (wraz z konwergencją gospodarczą i terytorialną) za sprawą pozytywnych zachęt; podkreśla w związku z tym możliwość polegania na przykład na Europejskim filarze praw socjalnych; wzywa Komisję, by w większym stopniu uwzględniła ten aspekt w europejskim semestrze, aby wymiar społeczny polityki spójności był lepiej zintegrowany z polityką gospodarczą, a także by odpowiednio angażowała władze lokalne i regionalne w celu zwiększenia efektywności procesu oraz wzmocnienia odpowiedzialności w tym zakresie;
Obszary działania
18. popiera wysoki poziom koncentracji tematycznej w obrębie ograniczonej liczby priorytetów związanych z głównymi celami polityki europejskiej, przy jednoczesnym zapewnieniu instytucjom zarządzającym większej elastyczności w opracowywaniu ich strategii terytorialnych w oparciu o potrzeby i potencjał, po przeprowadzeniu konsultacji obejmujących wszystkie zainteresowane strony na szczeblu lokalnym i regionalnym dotyczących opracowywania umów partnerstwa; podkreśla, że zatrudnienie (w tym bezrobocie młodzieży), włączenie społeczne, walka z ubóstwem, wspieranie innowacji, digitalizacja, wsparcie dla MŚP oraz przedsiębiorstw typu start-up, przeciwdziałanie zmianie klimatu, gospodarka o obiegu zamkniętym oraz infrastruktura powinny stanowić priorytetowe obszary w ramach przyszłej polityki spójności;
19. wyraża zadowolenie z powodu przyjęcia Europejskiego filaru praw socjalnych, który stanowi znaczący krok naprzód na drodze do zbudowania socjalnej Europy; ponownie podkreśla swoje zaangażowanie w EFS jako silną zintegrowaną część europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, w Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych oraz Europejski Korpus Solidarności z myślą o ich roli polegającej na stawieniu czoła wyzwaniom w zakresie zatrudnienia, wzrostu gospodarczego, włączenia społecznego, nauki i szkolenia zawodowego;
20. podkreśla, że w ramach przyszłej polityki spójności należy położyć większy nacisk na ochronę i wsparcie ludności oraz obszarów dotkniętych w negatywny sposób globalizacją (delokalizacja fabryk, utrata zatrudnienia), a także podobnymi tendencjami wewnątrz UE; wzywa do rozważenia w odnośnych przypadkach koordynacji funduszy strukturalnych i Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji w celu uwzględnienia, między innymi, relokacji wewnątrz UE;
21. zauważa, że narażenie na skutki zmiany klimatu jest bardzo różne w zależności od regionu; uważa, że europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne powinny być wykorzystywane w jak najbardziej skuteczny sposób, by pomóc UE w wypełnieniu zobowiązań wynikających z porozumienia paryskiego (COP 21), np. w odniesieniu do odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej lub wymiany dobrych praktyk, w szczególności w sektorze mieszkaniowym, a także aby uwzględnić cele zrównoważonego rozwoju ONZ; domaga się, by umożliwić – przy uwzględnieniu zaistniałych okoliczności i zawsze w skoordynowany sposób – jak najszybsze uruchamianie instrumentów solidarności w przypadku klęsk żywiołowych;
22. zachęca do korzystania z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w celu rozwiązywania w zrównoważony sposób problemów demograficznych (starzenia się populacji, niżu demograficznego, niezdolności do przyciągania lub zatrzymania odpowiedniego kapitału ludzkiego), mających wpływ na europejskie regiony w zróżnicowany sposób; podkreśla w szczególności potrzebę zapewnienia odpowiedniego wsparcia dla takich terytoriów jak niektóre regiony najbardziej oddalone;
23. wzywa do utworzenia na mocy art. 349 TFUE specjalnego mechanizmu finansowania na okres po 2020 r. w celu integracji migrantów w regionach najbardziej oddalonych, w większym stopniu dotkniętych presją migracyjną ze względu na specyfikę tych regionów, co przyczyni się do zrównoważonego rozwoju tych obszarów;
24. jest zdania, że fundusze UE muszą być zgodne z Konwencją ONZ o prawach osób niepełnosprawnych i powinny nadal wspierać deinstytucjonalizację;
25. podkreśla potencjał dalszych inwestycji w dziedzinie kultury, edukacji, dziedzictwa kulturowego, młodzieży, sportu i zrównoważonej turystyki w zakresie tworzenia miejsc pracy, w tym przede wszystkim wysokiej jakości miejsc pracy dla młodych ludzi, zapewnienia wzrostu gospodarczego oraz poprawy spójności społecznej, przy jednoczesnym zwalczaniu ubóstwa i dyskryminacji, co ma szczególne znaczenie na przykład w odniesieniu do regionów oddalonych i najbardziej oddalonych oraz obszarów wiejskich; popiera rozwój branż sektora kultury i sektora kreatywnego, które są ściśle powiązane z innowacjami i kreatywnością;
Ramy programowania po roku 2020
26. podkreśla, że 7. sprawozdanie w sprawie spójności wykazało konieczność uwzględniania dodatkowych – obok PKB na mieszkańca, który powinien pozostać głównym wskaźnikiem – wskaźników do celów przydzielania środków i zapewniania dokładniejszego obrazu warunków społeczno-gospodarczych, odpowiednio do stwierdzonych problemów i potrzeb, w tym na szczeblu wewnątrzregionalnym; zwraca uwagę na znaczenie opierania się na wiarygodnych, aktualnych, uporządkowanych i dostępnych danych wysokiej jakości; w związku z tym zwraca się do Komisji i Eurostatu o dostarczenie możliwie najbardziej szczegółowych zdezagregowanych pod względem kryterium położenia geograficznego danych statystycznych mających znaczenie dla polityki spójności, aby w odpowiedni sposób ukazać potrzeby regionów w procesie programowania; wspiera stosowanie kryteriów socjalnych, środowiskowych i demograficznych, w szczególności stopy bezrobocia i wskaźnika bezrobocia młodzieży;
27. popiera wzmocnienie zintegrowanych podejść i zdecydowanie podkreśla, że EFS musi pozostać integralną częścią europejskiej polityki regionalnej z uwagi na swój zasadniczy wymiar spójności;
28. podkreśla, że dotacje powinny pozostać głównym instrumentem finansowania polityki spójności, ale uznaje, że instrumenty finansowe mogą stanowić skuteczną dźwignię i że wobec tego, jeśli generują one wartość dodaną, należy je promować, także w oparciu o stosowną ocenę ex ante; podkreśla jednak, że wykorzystywanie tych instrumentów nie może być celem samym w sobie oraz że ich skuteczność zależy od wielu czynników (charakteru projektu, obszaru lub ryzyka), więc wszystkie regiony – niezależnie od ich poziomu rozwoju – muszą mieć możliwość swobodnego wyboru najodpowiedniejszego sposobu finansowania; sprzeciwiałby się wszelkim wiążącym celom w zakresie stosowania instrumentów finansowych;
29. wzywa do uproszczenia warunków stosowania instrumentów finansowych i do ułatwienia koordynacji tych instrumentów z dotacjami z uwzględnieniem komplementarności, wydajności i realiów terytorialnych; podkreśla znaczenie potencjału administracyjnego i jakości sprawowania rządów, a także uzupełniającej roli, jaką odgrywają krajowe banki i instytucje prorozwojowe w ramach wdrażania instrumentów finansowych dostosowanych do lokalnych potrzeb; uważa, że konieczne jest zharmonizowanie w jak największym stopniu zasad w dziedzinie instrumentów finansowych, niezależnie od metody zarządzania; proponuje, aby w uzupełnieniu do istniejących już w ramach polityki spójności instrumentów finansowych promować także partycypacyjne instrumenty finansowe;
30. uważa, że powiązanie polityki spójności z gwarancją środowiska sprzyjającego inwestowaniu, skuteczności i prawidłowemu wykorzystaniu funduszy jest również pomocne w osiąganiu celów polityki spójności, przy czym podkreśla, że nie można uczynić z polityki spójności narzędzia w służbie priorytetów niepowiązanych z celami tej polityki; podkreśla potrzebę stosowania uzgodnionego stanowiska w sprawie paktu stabilności i wzrostu dotyczącego elastyczności pod względem warunków koniunkturalnych, reform strukturalnych i inwestycji rządowych; uważa, że – jak podkreślono w rozporządzeniu 1303/2013 – należy przeprowadzić dokładną analizę środków łączących skuteczność europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych z należytym zarządzaniem gospodarczym, angażując w tę analizę wszystkie zainteresowane strony; uważa, że Komisja powinna rozważyć dostosowanie sposobu powiązania polityki spójności z europejskim semestrem w celu wzmocnienia wymiaru terytorialnego i społecznego europejskiego semestru i uwzględnienia innych czynników przyczyniających się do osiągania celów spójności, takich jak realna konwergencja; wzywa Komisję, aby w tym kontekście i w ramach europejskiego semestru przyjrzała się regionalnemu i krajowemu współfinansowaniu w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz jego wpływowi na deficyty krajowe;
31. domaga się wzmocnienia strategii inteligentnej specjalizacji jako nowych możliwości inwestowania w potencjał długoterminowego wzrostu gospodarczego w kontekście szybkich zmian technologicznych i globalizacji; uznaje pozytywny wpływ warunków wstępnych, lecz podkreśla, że w niektórych przypadkach warunki te okazały się elementem zwiększającym złożoność i opóźniającym proces opracowania i wdrożenia programowania; przyjmuje do wiadomości uwagi Trybunału Obrachunkowego dotyczące warunków wstępnych zawarte w jego sprawozdaniu specjalnym nr 15/2017; wzywa Komisję, by rozważyła zmniejszenie, w stosownych przypadkach, liczby tych warunków i zwiększyła zgodność z zasadami proporcjonalności i pomocniczości w tej dziedzinie, wykorzystując przy tym w jak największym stopniu istniejące dokumenty strategiczne, które mogłyby spełniać przyszłe warunki wstępne; podkreśla, że warunki wstępne powinny być ściśle związane ze skutecznością inwestycji, przy jednoczesnym zapewnieniu równego traktowania wszystkich państw członkowskich;
32. zauważa, że jakość i stabilność administracji publicznej, dla której wymogami wstępnymi są solidna edukacja, szkolenia i wsparcie doradcze na szczeblu lokalnym, nadal pozostają czynnikami decydującymi o rozwoju regionalnym i efektywności europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych; podkreśla potrzebę poprawy jakości zarządzania oraz zapewnienia dostępności wystarczającej pomocy technicznej, ponieważ mają one poważny wpływ na należyte wdrażanie polityki spójności i mogą znacznie się różnić w poszczególnych państwach członkowskich, co jest szczególnie widoczne na przykład w regionach słabiej rozwiniętych; wzywa w szczególności Komisję do oceny przyszłego programu JASPERS w świetle zaleceń Europejskiego Trybunału Obrachunkowego;
33. wyraża poparcie dla rozwoju polityki spójności w większym stopniu ukierunkowanej na wyniki i treści przez przejście od myślenia w kategoriach rachunkowości do myślenia w kategoriach wydajności oraz przez pozostawienie instytucjom zarządzającym większej elastyczności w zakresie sposobu osiągania celów, przy jednoczesnym poszanowaniu zasad między innymi partnerstwa, przejrzystości i rozliczalności;
34. uważa za konieczne kontynuowanie walki z oszustwami i wzywa do stosowania zasady zerowej tolerancji dla korupcji;
Uproszczenie polityki spójności
35. wzywa Komisję, by w przyszłych wnioskach ustawodawczych uwzględniła zalecenia grupy wysokiego szczebla ds. uproszczenia;
36. podkreśla konieczność zapewnienia ram gwarantujących stabilność prawa dzięki prostym, jasnym i przewidywalnym zasadom, w szczególności w dziedzinie zarządzania i kontroli, aby zapewnić właściwą równowagę między celami w zakresie wydajności i uproszczenia; wzywa, by w przyszłym okresie programowania zmniejszyć ilość przepisów i wytycznych (z zachowaniem ostrożności, tak aby zapewnić, w ścisłej współpracy z zainteresowanymi stronami, niezbędną ciągłość zasad i procedur, z którymi zaznajomione są zainteresowane podmioty i instytucje zarządzające); apeluje o tłumaczenie istotnych dokumentów na wszystkie języki UE oraz o unikanie w możliwie jak największym stopniu wszelkiego stosowania i interpretacji przepisów z mocą wsteczną; apeluje o jednolite ramy prawne oraz wytyczne dotyczące projektów transgranicznych;
37. podkreśla jednocześnie konieczność unikania nadmiernej regulacji oraz uczynienia z programów operacyjnych pełnoprawnych dokumentów strategicznych o bardziej zwięzłym i elastycznym charakterze przez wprowadzenie uproszczonej procedury ukierunkowanej zmiany tych dokumentów w toku programowania (np. w przypadku klęsk żywiołowych), aby w odpowiedni sposób reagować na zmieniające się realia na świecie i zapotrzebowanie regionalne;
38. wzywa do utworzenia prawdziwego zbioru jednolitych zasad dla europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, w tym dalszej harmonizacji wspólnych zasad dla instrumentów, które przyczyniają się do osiągnięcia tego samego celu tematycznego; uważa za konieczne usprawnienie postępowań o udzielenie zamówienia w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz przyspieszenie procedur udzielania pomocy państwa w sytuacjach, w których wymagana jest zgodność; wyraża poparcie dla jednolitego i bardziej spójnego traktowania funduszy europejskich zarządzanych bezpośrednio i funduszy spójności w sytuacjach, w których chodzi o pomoc państwa, oraz – w ujęciu bardziej ogólnym – wyraża poparcie dla zharmonizowanych zasad dotyczących europejskich instrumentów skierowanych do tych samych beneficjentów; podkreśla znaczenie zwiększenia komplementarności między polityką spójności a przyszłym unijnym programem w dziedzinie badań naukowych, aby objąć całość cyklu – od badań podstawowych do zastosowań komercyjnych; uważa, że należy zachować koncentrację tematyczną, aby umożliwić synergię między różnymi źródłami finansowania na poziomie projektu;
39. odnotowuje utworzenie grupy zadaniowej ds. pomocniczości i proporcjonalności i oczekuje od tej grupy roboczej przedstawienia konkretnych propozycji mających na celu zwiększenie zgodności z tymi zasadami w ramach polityki spójności; popiera zapewnienie stosowania tych zasad w celu rzeczywistego wielopoziomowego sprawowania rządów, które wymaga odpowiedniego wzmocnienia pozycji władz lokalnych i regionalnych oraz innych zainteresowanych stron;
40. ubolewa, że Komisja nie przedstawiła bardziej zintegrowanej oceny polityk przekrojowych oraz że synergie między różnymi europejskimi politykami nie są przedmiotem sprawozdań; domaga się ambitnych strategii, finansowania i działań, co zwiększy synergię z innymi funduszami UE i zapewni dodatkowe wsparcie finansowe; podkreśla, że należy jeszcze bardziej zoptymalizować synergię między europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi a innymi instrumentami, w tym Europejskim Funduszem na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), a także z innymi centralnie zarządzanymi programami, takimi jak „Horyzont 2020”, który stanowi uzupełnienie polityki spójności we wspieraniu badań i innowacji;
41. apeluje, by w przyszłości wymogi w zakresie programowania, wdrażania i kontroli europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych opierały się na zasadach zróżnicowania i proporcjonalności, a także na przejrzystych i sprawiedliwych kryteriach oraz by były zgodne z kwotami przeznaczanymi na programy, profilem ryzyka, jakością realizacji pod względem administracyjnym i wielkością udziału własnego beneficjentów;
42. uważa, że relacje między Komisją i instytucjami zarządzającymi powinny przyjąć formę „paktu zaufania”; w tym kontekście przypomina o znaczeniu zapewnienia odpowiednich i funkcjonujących ram wielopoziomowego sprawowania rządów; zachęca Komisję, by doceniła wykonane już prace w zakresie dobrego zarządzania finansami publicznymi, wprowadzając zasady odznaczania instytucji zarządzających, które wykazały się zdolnością do zapewnienia zgodności z regulacjami; apeluje, by w dziedzinie kontroli w większym stopniu opierać się na zasadach krajowych i regionalnych tam, gdzie ich skuteczność została sprawdzona i potwierdzona;
43. wzywa do wzmocnienia zasady jednolitej kontroli, do przyspieszenia wdrożenia e-spójności oraz do rozpowszechnienia stosowania kosztów uproszczonych i znormalizowanych, ponieważ okazało się, że działania te są łatwiejsze w realizacji i nie powodują jakichkolwiek błędów; podkreśla potencjał digitalizacji w odniesieniu do działań związanych z kontrolą i sprawozdawczością; uważa, że należy ułatwić wymianę wiedzy fachowej poprzez utworzenie portalu wymiany wiedzy w celu wymiany dobrych praktyk;
44. wzywa Komisję, by przedstawiła pomysły, jak w ramach polityki spójności można lepiej reagować na nieprzewidziane zdarzenia; przypomina w tym kontekście o swoim postulacie stworzenia pewnego rodzaju „rezerwy”, która mogłaby zapewnić regionom dodatkową elastyczność, nie zagrażając długoterminowym celom programów operacyjnych;
Szanse i wyzwania
45. wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu przedstawionych niedawno przez Komisję scenariuszy dotyczących możliwych cięć budżetowych w odniesieniu do polityki spójności w ramach najbliższych wieloletnich ram finansowych, które to cięcia mogłyby spowodować wyłączenie wielu regionów z zakresu polityki spójności; domaga się utrzymania ambitnego budżetu odpowiedniego do wyzwań, przed którymi stają regiony, i apeluje, by nie czynić z polityki spójności zmiennej dostosowawczej; przypomina, że dla Parlamentu Europejskiego objęcie nią wszystkich regionów Unii stanowi kwestię niepodlegającą negocjacjom; zwraca uwagę, że w teorii „grup rozwoju gospodarczego” podkreśla się znaczenie zróżnicowanego wsparcia dla wszystkich europejskich regionów – w tym regionów o bardzo wysokim poziomie dochodów, które muszą utrzymać swój konkurencyjny charakter w stosunku do światowych rywali;
46. uważa, że polityka spójności może pomóc w reagowaniu na nowe wyzwania, takie jak bezpieczeństwo czy integracja uchodźców objętych ochroną międzynarodową; podkreśla jednak, że nie można traktować polityki spójności jako lekarstwa na wszystkie kryzysy, i sprzeciwia się wykorzystywaniu środków w ramach polityki spójności do pokrycia krótkoterminowych potrzeb finansowych spoza zakresu tej polityki, przypominając, że ma ona na celu rozwój społeczny i gospodarczy Unii Europejskiej w perspektywie średnio- i długoterminowej;
47. zwraca uwagę na pozytywne wyniki EFIS, w ramach którego środki muszą być jednak inwestowane w sposób jeszcze bardziej przejrzysty i zgodny z przeznaczeniem; podkreśla, że polityka spójności i EFIS są oparte na różnych koncepcjach i celach, które w pewnych przypadkach uzupełniają się wzajemnie, ale nie zastępują – niezależnie od poziomu rozwoju poszczególnych regionów, zwłaszcza ze względu na fakt, iż EFIS, w przeciwieństwie do funduszy strukturalnych, opiera się głównie na pożyczkach; przypomina o znaczeniu odpowiedniego rozróżnienia EFIS i polityki spójności, a także określenia jasnych możliwości ich łączenia;
48. przypomina swoje zaangażowanie w zakresie długoterminowego okresu programowania; uważa, że jedyną rozsądną alternatywą dla aktualnego okresu 7-letniego są wieloletnie ramy finansowe trwające 5+5 lat, z przeglądem śródokresowym; wzywa Komisję do opracowania jednoznacznego wniosku ustanawiającego metody praktycznego wdrożenia ram finansowych w formule 5 + 5;
49. apeluje o podjęcie wszelkich wysiłków w celu uniknięcia opóźnień w programowaniu nowego okresu, aby zapobiec opóźnieniom w płatnościach i anulowaniu zobowiązań, co ogranicza pozytywne rezultaty polityki spójności; podkreśla znaczenie terminowego przedkładania wszystkich dokumentów dotyczących przyszłych ram prawnych we wszystkich językach urzędowych, aby dopilnować, by wszyscy beneficjenci otrzymywali na czas rzetelne informacje;
50. wzywa do poprawy komunikacji z obywatelami europejskimi, co pozwoli poszerzyć wiedzę społeczeństwa na temat konkretnych osiągnięć polityki spójności; zachęca Komisję, by doceniała rolę instytucji zarządzających oraz podmiotów realizujących projekty, które wprowadzają innowacyjne lokalne rozwiązania informujące o wynikach wykorzystania funduszy na poszczególnych obszarach; podkreśla, że należy poprawiać informację i komunikację nie tylko na dalszych etapach (osiągnięcia europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych), ale również na wcześniejszych (możliwości finansowania), w szczególności w odniesieniu do niewielkich podmiotów realizujących projekty; apeluje do Komisji i państw członkowskich o ustanowienie mechanizmów i szerokich zinstytucjonalizowanych platform współpracy, aby zapewnić lepszą widoczność i zwiększyć wiedzę w tym zakresie;
51. uważa, że niektóre europejskie regiony są szczególnie narażone na konsekwencje wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE; podkreśla, że przyszła polityka spójności musi zminimalizować negatywne skutki brexitu dla pozostałych regionów Europy, i wzywa, by szczegółowo przeanalizować możliwość kontynuacji partnerstw w ramach współpracy terytorialnej;
°
° °
52. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.
- [1] Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320.
- [2] Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 289.
- [3] Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 470.
- [4] JO L 347, 20.12.2013, p. 281.
- [5] JO L 347, 20.12.2013, p. 259.
- [6] Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 15 grudnia 2015 r., Parlament i Komisja/Rada, sprawy C-132/14 do C-136/14, ECLI:EU:C:2015:813.
- [7] Dok. 8463/17
- [8] Dok. 14263/17
- [9] Iammarino, S., Rodriguez-Pose, A., Storper, M., „Why Regional Development Matters for Europe’s Economic Future”, dokumenty robocze, lipiec 2017 r., Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej, Komisja Europejska.
- [10] CDR 1814/2016.
- [11] Dz.U. C 303 z 19.8.2016, s. 94.
- [12] Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0308.
- [13] Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0307.
- [14] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0211.
- [15] Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0222.
- [16] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0320.
- [17] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0321.
- [18] Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0053.
- [19] Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0254.
- [20] Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0245.
- [21] Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0316.
- [22] Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0401.
- [23] Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0067.
- [24] Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0075.
- [25] http://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/8631691/3-31012018-BP-EN.pdf/bdc1dbf2-6511-4dc5-ac90-dbadee96f5fb
- [26] http://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/8701418/3-01032018-AP-EN/37be1dc2-3905-4b39-9ef6-adcea3cc347a
UZASADNIENIE
Zgodnie z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Komisja jest zobowiązana do przedstawiania co trzy lata „sprawozdania w sprawie postępów w urzeczywistnianiu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej”.
Komisja opublikowała siódme sprawozdanie w sprawie spójności w dniu 9 października 2017 r., czyli na kilka miesięcy przed przedstawieniem wniosków dotyczących przyszłych wieloletnich ram finansowych oraz wniosków dotyczących ram regulacyjnych dla europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych po roku 2020.
W tym szczególnym kontekście sprawozdawca pragnie wyciągnąć wnioski ze sprawozdania opublikowanego przez Komisję i przełożyć je na konkretne propozycje odnoszące się do przyszłej polityki spójności.
Sprawozdawca jest zdania, że skoro słusznie podkreśla się znaczenie „europejskiej wartości dodanej”, w pierwszej kolejności powinna ona przełożyć się na zdolność polityki spójności do zbliżenia Unii Europejskiej do jej obywateli dzięki realizowaniu tej polityki na jak najniższym szczeblu oraz umocnieniu zasady pomocniczości. Polityka spójności musi więc stać się widomym znakiem Europy wdrażającej konkretne środki i przydatnej w lokalnym kontekście.
Tekst Komisji zawiera stwierdzenie, że „skutki globalizacji, migracji, ubóstwa i braku innowacji, zmiany klimatu, transformacji energetyki i zanieczyszczenia nie ograniczają się do regionów słabiej rozwiniętych”. Sprawozdawca zgadza się z tą opinią i jest przekonany, że w związku z tym przyszła polityka spójności musi w dalszym ciągu obejmować wszystkie europejskie regiony dzięki budżetowi dostosowanemu do powiązanych wyzwań.
Choć zasięgiem tej polityki należy objąć wszystkie regiony, jednocześnie w sprawozdaniu Komisji wykazano, do jakiego stopnia poszczególne terytoria i ich potrzeby są zróżnicowane w obrębie Unii. Wobec tego należy wzmocnić wymiar terytorialny polityki spójności, aby zagwarantować indywidualnie dostosowane podejście umożliwiające lepsze reagowanie na wyzwania występujące na poszczególnych obszarach – niezależnie od tego, czy są to obszary miejskie, podmiejskie, wiejskie, wyspiarskie, górskie czy też przygraniczne. Ponadto z uwagi na szczególną strukturalną sytuację gospodarczą i społeczną regionów najbardziej oddalonych należy przewidzieć dla nich – jak określono w traktatach – specyficzne środki, które należy poddawać ulepszeniom i dostosowaniom za każdym razem, gdy to konieczne.
Wprawdzie 7. sprawozdanie w sprawie spójności wykazało, że różnice między regionami na nowo zmniejszają się, ale wynika z niego również, że sytuacja poszczególnych terytoriów jest bardzo zróżnicowana, ponieważ niektóre dysproporcje utrzymują się, inne przenoszą lub zwiększają w obrębie regionów i między nimi.
W związku z tym zdaniem sprawozdawcy jednym z najważniejszych elementów 7. sprawozdania w sprawie spójności jest zidentyfikowanie terytoriów określanych jako te, które znajdują się „w pułapce średniego dochodu” i którym zagraża pozostanie w tyle pod względem rozwoju. Terytoria te nie doświadczyły takiego wzrostu jak regiony o niskim i bardzo wysokim dochodzie z powodu zbyt wysokich w stosunku do tych pierwszych kosztów oraz zbyt słabych systemów innowacji w porównaniu z tymi drugimi.
Aby zaradzić tej sytuacji, polityka spójności powinna w przyszłości nie tylko zmniejszyć dysproporcje, ale również wspierać odporność i zapobiegać pozostawaniu w tyle szczególnie narażonych terytoriów, uwzględniając przy tym w większym stopniu tendencje i dynamikę zmian.
Wreszcie, sprawozdanie Komisji wykazuje istnienie enklaw ubóstwa, ryzyko rozdrobnienia terytorialnego i pogłębianie się różnic wewnątrz regionów, także w regionach względnie zamożnych. Należy zwrócić szczególną uwagę na te problemy, przykładowo przez ustanowienie – obok celów tematycznych – zintegrowanego celu terytorialnego.
Jeśli chodzi o obszary działania, sprawozdawca popiera wysoki poziom koncentracji tematycznej w obrębie ograniczonej liczby priorytetów związanych z wielkimi celami polityki europejskiej przy pozostawieniu w gestii instytucji zarządzających zadania, by opracować odnośne strategie terytorialne. Wobec tego zatrudnienie, innowacje, wsparcie dla MŚP, przeciwdziałanie zmianie klimatu i gospodarka o obiegu zamkniętym muszą stanowić priorytetowe obszary działania w ramach przyszłej polityki spójności.
Realizacja tych zadań wymaga uwzględniania dodatkowych – obok PKB na mieszkańca – wskaźników do celów przydzielania środków. Wskaźniki te należy dostosować do celów i stwierdzonych problemów, przede wszystkim w dziedzinie zatrudnienia, wobec czego sprawozdawca podkreśla znaczenie uwzględniania wskaźników społecznych, w szczególności stopy bezrobocia i wskaźnika bezrobocia osób młodych.
Wprawdzie sprawozdawca podziela zamiar wzmocnienia wymiaru społecznego Unii Europejskiej i popiera poprawę koordynacji instrumentów, które się do tego celu przyczyniają, lecz uważa, że Europejski Fundusz Społeczny powinien pozostać integralną częścią polityki spójności. W istocie Fundusz ten posiada niezaprzeczalny wymiar terytorialny. Przedkładanie widoczności Funduszu nad skuteczność działań przez oddalanie go od polityki spójności byłoby strategicznym błędem.
Z uwagi na fakt, że polityka spójności ma uzasadnienie zapisane w traktatach, sprawozdawca uważa, że nie można czynić z niej narzędzia w służbie priorytetów niepowiązanych z celami tej polityki, ani nie należy wykorzystywać jej jako instrumentu karania. Uważa jednak, że uzasadnione jest powiązanie polityki spójności z zagwarantowaniem środowiska sprzyjającego inwestowaniu, skuteczności i prawidłowego wykorzystania funduszy.
Wobec tego jest zdania, że należy bez niedomówień zająć się kwestią powiązania spójności z konwergencją społeczną i podatkową, ponieważ konwergencja społeczna i podatkowa przyczynia się do osiągnięcia celu spójności, a jednocześnie poprawia funkcjonowanie jednolitego rynku. Tymczasem odmienne praktyki w przedmiotowej dziedzinie mogą stać w sprzeczności z celem spójności i w jeszcze większym stopniu narażać obszary, które pozostają w tyle pod względem rozwoju, lub obszary szczególnie narażone w obliczu globalizacji, jak dzieje się w przypadku terytoriów w pułapce średniego dochodu opisanych w sprawozdaniu Komisji.
Jeśli chodzi o sposoby finansowania, należy zachęcać do stosowania instrumentów finansowych, jeśli mają one wartość dodaną, lecz należy uprościć korzystanie z nich. Ponadto instytucje zarządzające powinny mieć możliwość swobodnego wyboru najodpowiedniejszego sposobu finansowania, wobec czego należy wyeliminować wszelkie ograniczające cele w dziedzinie stosowania instrumentów finansowych.
Na koniec sprawozdawca uważa, że głównym zadaniem w ramach reformy polityki spójności powinno być jej uproszczenie. Obecnie – gdy wielu potencjalnych beneficjentów rezygnuje z europejskiego finansowania – stawką jest wiarygodność europejskich działań. W tym celu należy zaprzestać powielania coraz mniej czytelnych zasad. Należy również utworzyć prawdziwie jednolity zbiór zasad dla poszczególnych funduszy i zagwarantować jednolite traktowanie funduszy europejskich zarządzanych bezpośrednio i funduszy polityki spójności, w szczególności w dziedzinie pomocy państwa. Na koniec należy wykazać się pragmatycznym podejściem, aby wymogi w zakresie programowania i kontroli opierały się w przyszłości na zasadzie różnicowania i proporcjonalności, przede wszystkim w zależności od jakości realizacji pod względem administracyjnym i wartości programów.
OPINIA Komisji Budżetowej (21.3.2018)
dla Komisji Rozwoju Regionalnego
w sprawie wzmacniania spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w Unii Europejskiej: 7. sprawozdanie Komisji Europejskiej
(2017/2279(INI))
Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Younous Omarjee
WSKAZÓWKI
Komisja Budżetowa zwraca się do Komisji Rozwoju Regionalnego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:
1. podkreśla zasadniczą rolę, jaką odgrywa polityka spójności w realizacji konwergencji gospodarczej, społecznej i terytorialnej w Unii oraz w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju ONZ; jednakże jest zaniepokojony utrzymywaniem się nierówności między regionami bogatymi i biednymi oraz pogłębianiem się różnic społeczno-gospodarczych występujących w dochodach i dostępie do opieki zdrowotnej występujących między poszczególnymi kategoriami społecznymi obywateli; wyraża zaniepokojenie ogólnym zubożeniem szeregu regionów, w tym regionów przejściowych, od czasu kryzysu finansowego w 2008 r.; podkreśla potencjał polityki spójności w zakresie przystosowania się europejskich gospodarek do rewolucji technologicznej, co pomoże im reagować na starzenie się społeczeństwa i otwarcie rynków europejskich i światowych; podkreśla, że w ramach polityki spójności należy zdecydowanie wspierać inwestycje w nowe technologie, modernizację, nowe umiejętności i wiedzę, innowacje, badania i rozwój, które pomogą regionom mniej rozwiniętym zdobyć wyższą pozycję w łańcuchu wartości; podkreśla, że w żadnym wypadku nie można osłabiać ani celów polityki spójności, ani jej finansowania z budżetu Unii; podkreśla, że na polityce spójności powinny nadal korzystać wszystkie regiony UE;
2. stwierdza występowanie niedoskonałości w systemie planowania finansowego i wykonania budżetu, które doprowadziły do opóźnień we wnioskach o dokonanie płatności i płatnościach, a także do nagromadzenia się niezapłaconych rachunków, co jest sprzeczne z duchem Traktatów; jest zaniepokojony znacznymi opóźnieniami w przyjmowaniu programów operacyjnych i w wyznaczaniu organów zarządzających, płatniczych i certyfikujących w ramach polityki spójności, zwiększonymi późnym sfinalizowaniem negocjacji w sprawie WRF 2014–2020 i późnym przyjęciem rozporządzeń dotyczących europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, co doprowadziło do nadzwyczaj niskiego wskaźnika absorpcji środków polityki spójności w bieżącym okresie programowania, szkodząc w pierwszej kolejności samym projektodawcom; wzywa w związku z tym do większego uproszczenia podjętego w ramach przeglądu obowiązującego od dnia 1 stycznia 2016 r. rozporządzenia finansowego[1], w szczególności przez skupienie się na kontrolach ex post, harmonizacji procedur i wprowadzeniu większej elastyczności w ramach kolejnych WRF; podkreśla, że poziom środków na płatności musi przynajmniej dorównywać zobowiązaniom podjętym w przeszłości; przyjmuje ponadto do wiadomości zalecenia grupy wysokiego szczebla niezależnych ekspertów ds. monitorowania uproszczenia dla beneficjentów europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych;
3. zwraca uwagę, że każdego roku różnica między szacowanymi i rzeczywistymi płatnościami z budżetu UE na politykę spójności jest ogromna, i wzywa Komisję do opracowania metod lepszego planowania wykonania budżetu UE w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi; podkreśla, że ustanowienie systemu e-spójności, w którym państwa członkowskie będą wprowadzać dane na temat sekwencji projektów, planów zamówień z planowanymi i faktycznymi terminami ogłaszania przetargów, zawierania umów i realizacji, jak również wszystkie dane finansowe i księgowe związane z fakturami, współfinansowaniem, kwalifikowalnością wydatków itp., istotnie przyczyniłoby się do lepszego zarządzania wdrażaniem polityki spójności w państwach członkowskich i monitorowania go oraz umożliwiło bardziej precyzyjne oszacowanie płatności z budżetu UE;
4. podkreśla, że instrumenty finansowe w polityce spójności nie powinny zastępować bezpośrednich dopłat i pomocy, ale że powinny być pomyślane jako narzędzia uzupełniające poszerzające zakres projektów lub obszar, w którym projekty generują dochód; podkreśla w tym kontekście, że w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz EFIS stosuje się odmienne podejścia, a współpraca między tymi dwoma rodzajami funduszy może być korzystna w ramach projektów o dużej skali, lecz nie powinna w żadnym przypadku osłabiać strategicznej spójności, koncentracji terytorialnej oraz długoterminowych perspektyw programów polityki spójności;
5. kładzie nacisk na fakt, że wnioski ustawodawcze dotyczące przyszłych WRF należy przedstawiać możliwie najwcześniej, aby zapobiegać opóźnieniom w programowaniu kolejnego okresu; uważa, że pułapy w polityce spójności powinny w następnym okresie programowania pozostać na tym samym poziomie dla 27 państw członkowskich UE, przy czym należy dalej zwiększać skuteczność w tym zakresie i upraszczać powiązane procedury, aby UE wreszcie dysponowała wszystkimi środkami finansowymi, jakich potrzebuje na osiągniecie celów i priorytetów zapisanych w Traktatach; podkreśla, że polityka spójności chroni obywateli UE przed niektórymi skutkami globalizacji, zapewnia wsparcie finansowe dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), wspiera projekty w zakresie badań naukowych i współpracy, zachęca do udziału w działaniach mających na celu rozwój kapitału ludzkiego oraz że w związku z tym powinna pozostać silna, skuteczna i widoczna dla obywateli;
6. podkreśla związek pomiędzy jakością rządzenia a udanymi inwestycjami publicznymi i prywatnymi, innowacjami oraz wzrostem; przyjmuje z zadowoleniem całościowe podejście przyjęte w 7. sprawozdaniu Komisji w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej i domaga się uwzględnienia w pełni tych punktów w przyszłym finansowaniu spójności;
7. uważa, że na polityce spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej powinny nadal korzystać wszystkie regiony, zwłaszcza regiony najsłabiej rozwinięte oraz regiony najbardziej oddalone, a w regionach najbardziej rozwiniętych – obszary peryferyjne, bardziej dotknięte ubóstwem i najmniej atrakcyjne z punktu widzenia rozwoju i możliwości zatrudnienia, w szczególności w drodze wsparcia dla infrastruktury, dzięki której położy się kres ich izolacji;
8. wzywa do lepszej koordynacji między polityką spójności a pozostałymi strategiami politycznymi UE, które – jak w przypadku umów handlowych – osłabiają działania prowadzone w ramach polityki regionalnej z myślą o osiągnięciu celu konwergencji w obrębie Unii;
9. podkreśla konieczność kontynuacji i wzmocnienia polityki spójności w przyszłym okresie programowania WRF; wyraża sprzeciw wobec prób ograniczania środków budżetowych lub zakłócania polityki regionalnej, która jest jedyną wielką polityką solidarnościową UE.
INFORMACJE O PRZYJĘCIU OPINIIW KOMISJI OPINIODAWCZEJ
Data przyjęcia |
21.3.2018 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
29 4 0 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Nedzhmi Ali, Jean Arthuis, Richard Ashworth, Gérard Deprez, Manuel dos Santos, André Elissen, Eider Gardiazabal Rubial, Ingeborg Gräßle, Iris Hoffmann, Monika Hohlmeier, John Howarth, Bernd Kölmel, Zbigniew Kuźmiuk, Vladimír Maňka, Liadh Ní Riada, Jan Olbrycht, Younous Omarjee, Urmas Paet, Pina Picierno, Răzvan Popa, Paul Rübig, Jordi Solé, Patricija Šulin, Eleftherios Synadinos, Indrek Tarand, Inese Vaidere, Daniele Viotti, Tiemo Wölken, Marco Zanni |
||||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Jean-Paul Denanot, Georgios Kyrtsos, Ivana Maletić, Tomáš Zdechovský |
||||
GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI OPINIODAWCZEJ
29 |
+ |
|
ALDE |
Nedzhmi Ali, Jean Arthuis, Gérard Deprez, Urmas Paet |
|
ECR |
Zbigniew Kuźmiuk |
|
GUE/NGL |
Liadh Ní Riada, Younous Omarjee |
|
PPE |
Richard Ashworth, Ingeborg Gräßle, Monika Hohlmeier, Georgios Kyrtsos, Ivana Maletić, Jan Olbrycht, Paul Rübig, Patricija Šulin, Inese Vaidere, Tomáš Zdechovský |
|
S&D |
Jean-Paul Denanot, Eider Gardiazabal Rubial, Iris Hoffmann, John Howarth, Vladimír Maňka, Pina Picierno, Răzvan Popa, Manuel dos Santos, Daniele Viotti, Tiemo Wölken |
|
VERTS/ALE |
Jordi Solé, Indrek Tarand |
|
4 |
- |
|
ECR |
Bernd Kölmel |
|
ENF |
André Elissen, Marco Zanni |
|
NI |
Eleftherios Synadinos |
|
0 |
0 |
|
|
|
|
Objaśnienie używanych znaków:
+ : za
- : przeciw
0 : wstrzymało się
- [1] Dz.U. L 286 z 30.10.2015, s. 1.
OPINIA Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (22.3.2018)
dla Komisji Rozwoju Regionalnego
w sprawie wzmacniania spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w Unii Europejskiej: sprawozdanie Komisji Europejskiej
(2017/2279(INI))
Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Marita Ulvskog
WSKAZÓWKI
Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych zwraca się do Komisji Rozwoju Regionalnego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:
A. mając na uwadze, że bezrobocie i bezrobocie młodzieży w Unii stopniowo maleje od 2013 r., ale nadal utrzymuje się powyżej poziomu z 2008 r. (odpowiednio 7,3 % i 16,1 % – dane z grudnia 2017 r.)[1], przy czym między państwami członkowskimi i w obrębie samych państw członkowskich występują znaczne różnice, w szczególności w niektórych państwach członkowskich najbardziej dotkniętych kryzysem finansowym; mając na uwadze, że dysproporcje między regionami zaczęły się zmniejszać; mając na uwadze, że wciąż występują znaczne różnice w poziomie bezrobocia między państwami członkowskimi: zgodnie z najnowszymi danymi od 2,4 % w Republice Czeskiej i 3,6 % w Niemczech do 16,3 % w Hiszpanii i 20,9 % w Grecji[2]; mając na uwadze, że ukryte bezrobocie (bezrobotni chętni do pracy, ale poszukujący zatrudnienia w sposób nieaktywny) wynosiło 18 % w 2016 r.;
B. mając na uwadze, że bezrobocie długotrwałe utrzymuje się i wynosi ponad 50 % całkowitego bezrobocia w niektórych państwach członkowskich, 45,6 % w UE jako całości i 49,7 % w strefie euro; mając na uwadze, że przy obliczaniu stopy bezrobocia uwzględnia się tylko osoby, które nie mają pracy i aktywnie poszukiwały zatrudnienia w ciągu ostatnich czterech tygodni, natomiast stopa bezrobocia długotrwałego mierzy jedynie odsetek osób aktywnych zawodowo w wieku od 15 do 74 lat, które są bezrobotne od co najmniej 12 miesięcy;
C. mając na uwadze, że wskaźnik zatrudnienia w UE rośnie od czterech lat i wynosi obecnie 72,3 %, jest więc wyższy niż w 2008 r., ale w niektórych państwach członkowskich nadal utrzymuje się poniżej poziomu sprzed kryzysu[3]; mając na uwadze, że chociaż występują znaczne różnice w średnim wskaźniku zatrudnienia między regionami lepiej i słabiej rozwiniętymi oraz w obrębie tych regionów, dysproporcje między regionami zaczęły się zmniejszać; mając na uwadze, że wskaźniki zatrudnienia wahają się od poziomu znacznie poniżej średniej unijnej w niektórych państwach członkowskich (58 % w Grecji, 64 % w Chorwacji, 63 % we Włoszech i 66 % w Hiszpanii) do ponad 75 % w Holandii, Danii, Zjednoczonym Królestwie, Niemczech, Republice Czeskiej, Estonii, na Litwie, Łotwie, w Austrii i Szwecji[4]; mając na uwadze, że w UE zatrudnienie mierzone w kategoriach przepracowanych godzin na jednego pracownika jest nadal o 3 % niższe niż przed kryzysem, a w strefie euro o 4 %[5]; mając na uwadze, że młodzi ludzie są coraz częściej zatrudniani w niestandardowych i nietypowych formach zatrudnienia[6]; mając na uwadze, że należy potępiać nadużywanie umów o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy;
D. mając na uwadze, że w wielu regionach słabiej rozwiniętych PKB na mieszkańca zbliżył się do średniej UE dzięki szybszemu wzrostowi produktywności, lecz wiązało się to z utratą zatrudnienia; mając na uwadze, że w kilku państwach członkowskich dochody brutto do dyspozycji gospodarstw domowych w przeliczeniu na mieszkańca wciąż nie wróciły do poziomu sprzed kryzysu; mając na uwadze, że wzrost nierówności dochodowych nie został cofnięty od momentu wybuchu kryzysu w kilku państwach członkowskich, a w niektórych przypadkach nawet uległ pogłębieniu[7]; mając na uwadze, że różnice pod względem bezrobocia i dochodów w UE zachęcają ludzi do przemieszczania się w celu znalezienia lepszych możliwości; mając na uwadze, że niezrównoważone i nagłe zmiany demograficzne związane z drenażem mózgów stwarzają problemy dla – w przeważającej mierze – wiejskich regionów w UE-13;
E. mając na uwadze, że zmniejszające się dysproporcje w obszarze zatrudnienia, którym towarzyszą zmniejszające się dysproporcje w PKB na mieszkańca, są widoczne na szczeblu regionalnym w całej UE;
F. mając na uwadze, że różnice w poziomie zatrudnienia ze względu na płeć w UE wciąż utrzymują się na poziomie przekraczającym 10 punktów procentowych (p.p.) (11,6 %), przy czym wskaźnik zatrudnienia w podziale na płeć wynosi 76,9 % w przypadku mężczyzn i 65,3 % w przypadku kobiet, a różnice są jeszcze większe wśród kobiet urodzonych poza terytorium UE oraz kobiet romskich;
G. mając na uwadze, że chociaż ryzyko ubóstwa lub wykluczenia społecznego w UE powróciło do poziomu sprzed kryzysu, to nadal jest zbyt wysokie, w tym w regionach lepiej rozwiniętych, i dalekie od osiągnięcia celu strategii „Europa 2020” w zakresie ubóstwa i wykluczenia społecznego; mając na uwadze, że nierówności wciąż rosną; mając na uwadze, że w 2015 r. zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym było 118,8 mln osób (wskaźnik AROPE), czyli o 1,7 mln więcej niż w 2008 r., co jest wynikiem dalekim od realizacji celu strategii „Europa 2020” w postaci zmniejszenia wskaźnika AROPE o 20 mln; mając na uwadze, że wskaźnik AROPE dla dzieci (0–17 lat) w 2016 r. wynosił 26,4 % i był wyższy od wskaźnika dla dorosłych (16–64 lat; 24,2 %) oraz przewyższał o niemal 10 p.p. wskaźnik dla osób starszych (65+ lat; 18,3 %)[8]; mając na uwadze, że liczba dzieci zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym w Europie utrzymuje się na alarmująco wysokim poziomie (24,8 milionów w 2016 r.)[9]; mając na uwadze, że wszystkie państwa członkowskie UE podpisały cele zrównoważonego rozwoju ONZ, które obejmują „wyeliminowanie ubóstwa we wszystkich jego formach na całym świecie”;
H. mając na uwadze, że głównym celem polityki spójności jest wzmocnienie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej przez ograniczenie dysproporcji regionalnych między państwami członkowskimi i w obrębie samych państw członkowskich, zwiększenie dobrostanu obywateli Unii oraz zapewnienie im równych szans niezależnie od ich miejsca zamieszkania; mając na uwadze, że polityka spójności odegrała ważną rolę w pokonywaniu wpływu kryzysu gospodarczego i społecznego w ostatnich latach dzięki zapewnianiu bardzo potrzebnych szans w dziedzinie inwestycji publicznych; mając na uwadze, że w bieżącym okresie finansowym polityka spójności ma doprowadzić do wsparcia 1,1 mln MŚP, do pomocy 7,4 mln bezrobotnym w znalezieniu pracy oraz pomocy 8,9 mln osób w zdobyciu nowych kwalifikacji, a także do zainwestowania 16 mld EUR w gospodarkę cyfrową oraz do dokonania istotnych inwestycji w infrastrukturę społeczną;
I. mając na uwadze, że rosną dysproporcje subregionalne, w tym w zamożniejszych regionach, które obejmują enklawy ubóstwa; mając na uwadze, że najbardziej zamożne regiony nadają kierunek działaniom na rzecz wzrostu;
J. mając na uwadze, że Komisja i państwa członkowskie muszą wykazać większe zaangażowanie w stosowanie art. 174 i 175 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE);
1. podkreśla, że polityka spójności jest podstawą do zwiększenia pozytywnej konwergencji społecznej i wspólnego dobrobytu w UE oraz powinna koncentrować się na głównych wyzwaniach społecznych, takich jak warunki życia, bezrobocie, niepewne zatrudnienie, ubóstwo, wykluczenie, dyskryminacja, migracja i zmiana klimatu; jest zdania, że politykę spójności, jako podstawową politykę inwestycji publicznych Unii w zakresie tych celów, należy utrzymać w przyszłych wieloletnich ramach finansowych (WRF) na co najmniej zbliżonym poziomie;
2. podkreśla potrzebę znacznego zwiększenia środków dla Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) jako głównego instrumentu UE służącego spójności społecznej i wdrażaniu europejskiego filara praw socjalnych, w tym integracji i reintegracji pracowników na rynku pracy, a także wspieraniu działań na rzecz włączenia społecznego, walki z ubóstwem i nierównościami oraz zapewnianiu równych szans, przy czym środki finansowe na walkę z ubóstwem i wykluczeniem społecznym powinny zostać utrzymane na poziomie 20 %; uważa, że scenariusz przewidujący włączenie EFS do pojedynczego funduszu inwestycji społecznych stanowiłby zagrożenie dla integralności polityki spójności, której cel, jakim jest spójność społeczna, zapisany w Traktatach, jest osiągany głównie za pomocą finansowania z EFS; podkreśla, że EFS musi zatem być nadal integralną częścią polityki spójności, aby zapewnić osiągnięcie w praktyce odnowionego celu UE, jakim jest Europa Socjalna;
3. jest zdania, że unijny wskaźnik postępu społecznego w regionach powinien być oceniany jako ewentualne uzupełnienie wskaźnika PKB z uwagi na fakt, że wzrost PKB na mieszkańca nie odpowiada równoważnemu wzrostowi zatrudnienia we wszystkich regionach i nie jest sam w sobie wystarczający do pomiaru nowych rodzajów nierówności między regionami UE, a także że wzrost gospodarczy nie ma wpływu na pewne uwarunkowania postępu i włączenia społecznego; apeluje do Komisji, aby wzięła również pod uwagę zastosowanie nowych kryteriów społecznych przy określaniu przydziału środków finansowych UE na cele tematyczne o wymiarze społecznym oraz by lepiej zintegrowała politykę spójności z obszarami obecnie wyznaczonymi do działań na szczeblu UE; uważa, że wskaźniki społeczne mogłyby być także stosowane jako narzędzie oceny ex post służące ocenianiu sukcesu finansowania UE w zakresie osiągania lepszych wyników społecznych;
4. przypomina, że inwestycje publiczne w UE nadal utrzymują się poniżej poziomu sprzed kryzysu, co sprawia, że regiony i państwa członkowskie potrzebują większego wsparcia w celu podjęcia obecnych i przyszłych wyzwań; uważa, że w świetle rosnących rozbieżności społecznych w całej UE podejście do inwestycji społecznych musi znaleźć się w centrum spójnych ram polityki przy dostosowaniu ram zarządzania UE i ich budżetu do nadrzędnego celu inwestycji społecznych; podkreśla, że te rodzaje inwestycji o długim okresie zwrotu stanowią klucz do przyszłej konkurencyjności regionów UE;
5. odnotowuje dane przekazane w 7. sprawozdaniu w sprawie spójności, które pokazują oznaki ogólnej poprawy sytuacji społecznej, ale wskazują także na utrzymujące się rozbieżności społeczne wśród państw członkowskich, pogarszające się w wyniku szkodliwego wpływu kryzysu gospodarczego oraz wieloletniej polityki oszczędnościowej; zauważa z niepokojem, że pomimo pozytywnych oznak ryzyko ubóstwa lub wykluczenia społecznego pozostaje kluczowym wyzwaniem oraz – wraz ze wzrostem nierówności w wielu państwach członkowskich – jednym z głównych wyzwań dla spójności społecznej;
6. uważa, że wiążące programowanie polityki spójności względem mierzalnych celów strategii „Europa 2020”, takich jak ograniczanie ubóstwa, było jednym z głównych osiągnięć okresu programowania 2014-2020; uważa, że wkład w spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną w UE powinien stanowić główny cel strategii europejskiej po 2020 r., opartej na przyjętych na szczeblu międzynarodowym celach zrównoważonego rozwoju;
7. potwierdza potrzebę wzmocnienia budżetu UE w oparciu o wkłady krajowe uwzględniające dochód narodowy brutto w celu promowania inwestycji publicznych, które wspierają krajowe sektory produkcyjne, oraz w celu przyczyniania się do ograniczenia wielu zależności strukturalnych, sprzyjania zatrudnieniu obejmującemu prawa i usługom publicznym wysokiej jakości oraz w celu pełnego wykorzystania ogólnego potencjału państw członkowskich;
8. stwierdza, że pewne istotniejsze zakłócenia równowagi w zakresie zatrudnienia i społeczne oraz rozbieżności społeczne w Europie, takie jak segmentacja rynków pracy, zróżnicowanie wynagrodzeń i ubóstwo dzieci, nie zostały wyeliminowane, ale uległy pogorszeniu, co pokazuje, że krajowa polityka publiczna i mechanizmy europejskie nie są wystarczające do budowania silniejszej spójności społecznej i sprawiedliwszego europejskiego rynku pracy; podkreśla, że silniejsze i bardziej wszechstronne strategie polityczne UE są konieczne, aby uzupełniać wysiłki podejmowane obecnie przez państwa członkowskie; podkreśla bezwzględną potrzebę elastyczności budżetowej w celu wspierania inwestycji społecznych w prawa socjalne oraz uwzględnianie na wszystkich etapach wszystkich zasad zapisanych w Europejskim filarze praw socjalnych;
9. podkreśla znaczenie równowagi między życiem rodzinnymi i zawodowym w rozwoju gospodarczym i spójności we wszystkich regionach;
10. ubolewa nad powolnym wdrażaniem programów na lata 2014–2020, przy czym na lipiec 2017 r. przydzielono jedynie 39 % łącznych środków finansowych[10]; uważa, że konieczne jest szybsze wdrażanie, płynniejsze przejście między okresami programowania, jaśniejsze cele, wartości odniesienia i wskaźniki rezultatu, rzeczywiste uproszczenie i rozwój zdolności;
11. odnotowuje w tym względzie sugestię przedstawioną w dokumencie Komisji otwierającym debatę na temat przyszłości finansów UE[11], że spójność można poprawić za pomocą jednolitego zbioru przepisów dotyczących polityki spójności i innych instrumentów finansowania odnoszących się do takiego samego rodzaju programów lub projektów, co pozwoliłoby osiągnąć większą komplementarność między polityką spójności a wydatkami na innowacje i infrastrukturę oraz uproszczenie dla beneficjentów; uważa, że wydajniejsze i bardziej elastyczne wdrażanie środków finansowych będzie miało kluczowe znaczenie w następnym okresie WRF;
12. uważa, że konieczne jest zaangażowanie organów regionalnych i wprowadzenie zmian do wskaźników postępu społecznego w polityce spójności przed powiązaniem finansowania społecznego z priorytetami politycznymi uzgodnionymi z państwami członkowskimi w ramach europejskiego semestru podkreśla, że sprawozdania krajowe i zalecenia dla poszczególnych krajów nie mogą stać się jedynymi dokumentami referencyjnymi dla programowania inwestycji UE na miejscu, zwłaszcza inwestycji społecznych;
13. zwraca się do Komisji o wdrożenie strategii politycznych mających na celu przeciwdziałanie spadkowi liczby ludności i jej rozproszeniu; podkreśla, że jednym z priorytetów polityki spójności powinno być poświęcenie uwagi regionom dotkniętym spadkiem liczby ludności; domaga się w związku z tym inwestycji strategicznych w tych regionach, w szczególności dostępu szerokopasmowego, w celu zwiększenia konkurencyjności, rozwoju przemysłu i struktury terytorialnej;
14. przypomina, że zasada proporcjonalności musi dominować w zarządzaniu programami spójności i w ich kontroli; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zbadania możliwości wprowadzenia internetowego systemu składania wniosków, który w większym stopniu umożliwiałby kierownikom projektów upraszczanie procedur administracyjnych;
15. podkreśla, że spośród licznych wyzwań, przed jakimi staną regiony europejskie w nadchodzących latach, włączenie społeczne, ubóstwo i nierówności, zarówno między regionami, jak i w ich obrębie, mają szczególne znaczenie dla polityki spójności; przypomina, że nierówności stanowią zagrożenie dla przyszłości projektu europejskiego, podważają jego legitymację i mogą zaszkodzić zaufaniu do UE jako siły napędowej postępu społecznego, oraz że zmniejszenie nierówności powinno stanowić jeden z głównych priorytetów UE, jak stwierdził niedawno Parlament; uważa usprawnienie procesu koordynacji polityki na szczeblu krajowym za aspekt kluczowy w celu monitorowania negatywnych tendencji, które mogłyby zwiększać nierówności i osłabiać spójność społeczną lub negatywnie wpływać na sprawiedliwość społeczną, w celu zapobiegania tym tendencjom i naprawiania ich dzięki przedsięwzięciu, w razie konieczności, środków zapobiegawczych i naprawczych; podkreśla, że potrzebne jest podejście oddolne, aby skutecznie walczyć z ubóstwem i wykluczeniem społecznym w społecznościach, gdyż problemy te wymagają dostosowanej reakcji i aktywnego zaangażowania na szczeblu rządu bezpośrednio dotkniętego danym problemem;
16. uważa, że potencjał tworzenia miejsc pracy z funduszy unijnych jest cały czas wykorzystywany w niewystarczającym stopniu, wobec czego należy go zwiększyć za sprawą skuteczniejszego i opartego na wynikach wyznaczania kierunków polityki i jej wdrażania, wspieranego przez skuteczne zaplecze techniczne, przy skupianiu się w szczególności na sektorach przyszłościowych o potencjale w zakresie tworzenia miejsc pracy wysokiej jakości w ujęciu netto, w szczególności na zielonej gospodarce i gospodarce o obiegu zamkniętym, sektorze opieki i sektorze cyfrowym; ponadto uważa, że należy ułatwić dostęp do finansowania wszystkim beneficjentom, w tym podmiotom gospodarki społecznej, MŚP, organizacjom pozarządowym, mniejszym gminom i osobom samozatrudnionym;
17. wzywa państwa członkowskie do większego inwestowania w umiejętności, które zwiększają wzrost gospodarczy dzięki zmniejszaniu niedoboru kwalifikacji oraz ograniczaniu ubóstwa dzieci i wykluczenia społecznego; wzywa państwa członkowskie do zwrócenia większej uwagi na regiony wiejskie, które nie czerpią wystarczających korzyści ze wzrostu gospodarczego;
18. wzywa państwa członkowskie – w szczególności te o niskich poziomach produktywności – do rozpoczęcia lub kontynuowania reform strukturalnych w celu poprawy konkurencji, otoczenia biznesowego i potencjału umiejętności;
19. zwraca uwagę, że przejrzyste zamówienia publiczne są kluczowe dla promowania rozwoju i uczciwej konkurencji; jest zdania, że zamówienia publiczne są najlepszym sposobem realizowania inwestycji korzystnych społecznie i środowiskowo;
20. wzywa Komisję i państwa członkowskie do kontynuowania inicjatyw mających na celu zwiększenie dostępu do dobrej jakości edukacji publicznej i szkoleń sprzyjających włączeniu społecznemu, w tym szkolnictwa wyższego, kształcenia i szkolenia zawodowego, uczenia się opartego na pracy, a także nabywania i aktualizowania umiejętności, w szczególności umiejętności cyfrowych, a także dostępu do dobrej jakości, trwałego zatrudnienia sprzyjającego włączeniu społecznemu, zwłaszcza dla młodych ludzi, pracowników o niskich umiejętnościach i starszych; odnotowuje w tym względzie znaczenie Nowego europejskiego programu na rzecz umiejętności, a w szczególności inicjatywy dotyczącej ścieżek poprawy umiejętności; zaznacza, że programy szkoleniowe finansowane z EFS powinny być dostosowane do potrzeb pracowników i osób bezrobotnych, a jednocześnie uwzględniać możliwości dostępne na rynku;
21. ponownie wyraża swoje obawy dotyczące coraz silniejszych trendów w zakresie niepełnego zatrudnienia oraz ukrytego bezrobocia, wciąż utrwalającego się bezrobocia długotrwałego oraz poziomu bezrobocia młodzieży i bezrobocia długotrwałego; przypomina o znaczeniu inwestycji w plany, których priorytetem jest ograniczenie bezrobocia długotrwałego, obejmujące szkolenie zawodowe i spersonalizowane doradztwo;
22. domaga się wzmocnienia linii budżetowych promujących skuteczne reakcje na przyjmowanie i włączenie społeczne uchodźców i migrantów;
23. podkreśla fakt, że konwergencja społeczna i budżetowa zapewnia wkład w cel spójności oraz że rozbieżne praktyki w tym obszarze mogą stwarzać dalsze problemy dla terytoriów najbardziej zagrożonych globalizacją;
24. podkreśla konieczność utrzymywania szkół i instytucji oświatowych w pobliżu miejsca zamieszkania oraz domaga się krajowych strategii politycznych w tym zakresie, w miarę możliwości wspieranych z europejskich funduszy strukturalnych;
25. jest zdania, że fundusze UE muszą być zgodne z Konwencją ONZ o prawach osób niepełnosprawnych (UN CRPD) i powinny nadal wspierać deinstytucjonalizację.
INFORMACJE O PRZYJĘCIU OPINIIW KOMISJI OPINIODAWCZEJ
Data przyjęcia |
21.3.2018 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
34 6 5 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Laura Agea, Guillaume Balas, Brando Benifei, Enrique Calvet Chambon, David Casa, Michael Detjen, Lampros Fountoulis, Czesław Hoc, Danuta Jazłowiecka, Agnes Jongerius, Ádám Kósa, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Jean Lambert, Jeroen Lenaers, Thomas Mann, Dominique Martin, Anthea McIntyre, Joëlle Mélin, Miroslavs Mitrofanovs, Elisabeth Morin-Chartier, Emilian Pavel, Georgi Pirinski, Marek Plura, Dennis Radtke, Sofia Ribeiro, Robert Rochefort, Claude Rolin, Siôn Simon, Romana Tomc, Yana Toom, Ulrike Trebesius, Renate Weber |
||||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Maria Arena, Georges Bach, Amjad Bashir, Lynn Boylan, Tania González Peñas, Sergio Gutiérrez Prieto, Paloma López Bermejo, Ivari Padar, Sven Schulze, Jasenko Selimovic, Tom Vandenkendelaere, Flavio Zanonato |
||||
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego |
Jytte Guteland |
||||
GŁOSOWANIE KOŃCOWE IMIENNEW KOMISJI OPINIODAWCZEJ
34 |
+ |
|
ALDE |
Enrique Calvet Chambon, Robert Rochefort, Jasenko Selimovic, Yana Toom, Renate Weber |
|
EFDD |
Laura Agea |
|
PPE |
Georges Bach, David Casa, Danuta Jazłowiecka, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Thomas Mann, Elisabeth Morin-Chartier, Marek Plura, Dennis Radtke, Sofia Ribeiro, Claude Rolin, Sven Schulze, Romana Tomc, Tom Vandenkendelaere |
|
S&D |
Maria Arena, Guillaume Balas, Brando Benifei, Michael Detjen, Jytte Guteland, Sergio Gutiérrez Prieto, Agnes Jongerius, Ivari Padar, Emilian Pavel, Georgi Pirinski, Siôn Simon, Flavio Zanonato |
|
VERTS/ALE |
Jean Lambert, Miroslavs Mitrofanovs |
|
NI |
Lampros Fountoulis |
|
6 |
- |
|
PPE |
Jeroen Lenaers |
|
GUE/NGL |
Lynn Boylan, Tania González Peñas, Paloma López Bermejo |
|
ENF |
Dominique Martin, Joëlle Mélin |
|
5 |
0 |
|
PPE |
Ádám Kósa |
|
ECR |
Amjad Bashir, Czesław Hoc, Anthea McIntyre, Ulrike Trebesius |
|
Objaśnienie używanych znaków:
+ : za
- : przeciw
0 : wstrzymało się
- [1] http://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/8631691/3-31012018-BP-EN.pdf/bdc1dbf2-6511-4dc5-ac90-dbadee96f5fb
- [2] http://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/8701418/3-01032018-AP-EN/37be1dc2-3905-4b39-9ef6-adcea3cc347a
- [3] http://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=pl&catId=89&newsId=9051&furtherNews=yes, wykres 14, s. 21.
- [4] Dane za: Employment and Social Developments in Europe Quarterly Review, luty 2018 r.
- [5] Projekt wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu z 2018 r., sekcja 1.1.
- [6] Projekt wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu z 2018 r., sekcja 3.2.1.
- [7] Projekt wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu z 2018 r., sekcja 3.4.1.
- [8] Projekt wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu z 2018 r., sekcja 1.2.
- [9] http://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products-eurostat-news/-/EDN-20171120-1
- [10] 7. sprawozdanie Komisji Europejskiej w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, s. 175.
- [11] https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/reflection-paper-eu-finances_en.pdf, s. 24.
OPINIA Komisji Kultury i Edukacji (20.3.2018)
dla Komisji Rozwoju Regionalnego
w sprawie wzmacniania spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w Unii Europejskiej: 7. sprawozdanie Komisji Europejskiej
(2017/2279(INI))
Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Mircea Diaconu
WSKAZÓWKI
Komisja Kultury i Edukacji zwraca się do Komisji Rozwoju Regionalnego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:
1. uważa, że kultura, edukacja, młodzież i sport odgrywają istotną rolę we wspieraniu spójności społecznej i kształtowaniu przyszłości UE – zwłaszcza w kontekście budowania wspólnoty zjednoczonych w różnorodności obywateli, których łączą więzy solidarności – i że mają ogromny potencjał, jeśli chodzi m.in. o tworzenie europejskiej wartości dodanej i generowanie dobrobytu gospodarczego we wszystkich regionach UE, w szczególności w ramach polityki spójności;
2. przypomina, jak ważne są kultura i dziedzictwo kulturowe, także pod względem dobrobytu gospodarczego miast i regionów; wzywa w związku z tym państwa członkowskie do podjęcia wszelkich środków koniecznych, by skutecznie chronić materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe, oraz do wykorzystania w tym celu wszystkich dostępnych narzędzi w ramach polityki spójności; zaleca uznanie dziedzictwa kulturowego za priorytet horyzontalny dla wszystkich filarów polityki spójności w kolejnej generacji programów oraz uwzględnienie zaleceń wydanych w trakcie Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018 i jego wyników;
3. podkreśla znaczenie równych szans dla tych, którzy są mniej uprzywilejowani pod względem fizycznym lub geograficznym, tak aby zagwarantować im równy dostęp do kultury i edukacji;
4. podkreśla, że inwestycje w kulturę, edukację, młodzież i sport w dużym stopniu zwiększają spójność społeczną w UE, zwłaszcza przez ułatwianie integracji społecznej europejskich obywateli;
5. uznaje znaczenie ochrony zarówno naturalnego, jak i kulturowego dziedzictwa oraz wykorzystywania jego potencjału jako czynnika napędzającego gospodarkę;
6. ubolewa jednak, że 7. sprawozdanie Komisji w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej nie wskazuje inwestycji, jakie poczyniono w dziedzinie kultury, ani nie zawiera żadnych ilościowych ani jakościowych uwag, w podziale na branże, dotyczących projektów związanych z kulturą, na które w ramach polityki spójności wydatkowano co najmniej 11 mld EUR w okresach programowania 2007–2013 i 2014–2020 ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego;
7. zauważa, że unijna polityka spójności i rozwoju obszarów wiejskich może przyczynić się do promowania odnowy dziedzictwa kulturowego, wspierania sektora kultury i sektora kreatywnego oraz finansowania budowania zdolności u osób zawodowo związanych z kulturą;
8. podkreśla, jak ważny jest równy dostęp do kształcenia, szkolenia i działalności kulturalnej dla zapewnienia prawdziwej konwergencji i niwelowania różnic oraz nierówności społeczno-gospodarczych między poszczególnymi europejskimi regionami;
9. wzywa Komisję, by w dalszym ciągu inwestowała w kulturę, edukację, młodzież i sport i opierała swoje działania na pozytywnych wynikach dwóch wcześniejszych edycji programów (2007–2013; 2014–2020);
10. apeluje o utworzenie w następnym okresie programowania możliwości finansowania kultury, edukacji, młodzieży i sportu za pomocą specjalnie wyznaczonych celów tematycznych dla inwestowania w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych;
11. podkreśla potencjał sektora kultury i sektora kreatywnego dla zatrudnienia młodzieży; podkreśla, że dalsze promowanie sektora kultury i sektora kreatywnego oraz inwestowanie w te sektory może w istotny sposób wpłynąć pozytywnie na inwestycje, wzrost, innowacje i zatrudnienie; wzywa w związku z tym Komisję, by wzięła pod uwagę jedyne w swoim rodzaju możliwości, jakie zapewnia cały sektor kultury i sektor kreatywny, w tym organizacje pozarządowe i małe stowarzyszenia;
12. zachęca Komisję, by w przyszłym okresie programowania uznała kulturę i edukację za cele priorytetowe i strategiczne, zarówno jako odrębne dziedziny, jak i jako element polityki rozwoju regionalnego o charakterze przekrojowym;
13. wzywa państwa członkowskie, by w ramach polityki spójności opracowywały długoterminowe strategie o zrównoważonym charakterze w dziedzinie kultury, edukacji, młodzieży i sportu, które mogą stanowić podstawę inwestycji strategicznych w okresie programowania 2021–2027;
14. nalega, aby wybrane projekty wzajemnie się uzupełniały, i wzywa Komisję do pełnego wykorzystania potencjalnych synergii między europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi, dostępnymi instrumentami finansowymi Europejskiego Banku Inwestycyjnego (Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych) a innymi unijnymi programami zaplanowanymi na okres programowania 2014–2020 – ze szczególnym uwzględnieniem programów Erasmus+ i Kreatywna Europa – dzięki lepszym działaniom informacyjnym na całym obszarze UE oraz znacznie bardziej zdecydowanym działaniom wdrażającym w państwach członkowskich i ich regionach; podkreśla, że dotacje powinny mieć na celu nie tylko rozwój infrastruktury, ale także tworzenie tzw. klastrów kulturalnych łączących kilka powiązanych dziedzin, takich jak dziedzictwo kulturowe, sektor kultury i sektor kreatywny, programy szkoleniowe, turystyka kulturalna oraz lokalne rękodzieło i rzemiosło;
15. wzywa, aby w kolejnym okresie programowania określono konkretne działania i przyznano środki na infrastrukturę materialną, taką jak inkubatory, na infrastrukturę cyfrową, (np. sieci szerokopasmowe), oraz na infrastrukturę niematerialną dla instytucji edukacyjnych, instytucji kultury i instytucji badawczych;
16. uważa, że inwestycje w zakresie kultury i edukacji w ramach polityki spójności na okres po roku 2020 powinny być bardziej wydajne i skuteczne zarówno pod względem jakości, jak i ilości realizowanych projektów;
17. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o wspieranie partnerstwa wiedzy między uniwersytetami, instytucjami edukacyjnymi, zawodowymi i badawczymi oraz instytucjami kultury, aby reagować na rosnące wymagania w zakresie nowych umiejętności i przekwalifikowania w sektorze kultury i sektorze kreatywnym;
18. zwraca się do Komisji, by w zmienionym rozporządzeniu w sprawie wspólnych przepisów uwzględniła wskaźniki jakości dotyczące inwestycji związanych z dziedzictwem kulturowe, o czym również jest mowa w rezolucji Parlamentu z dnia 8 września 2015 r. zatytułowanej „Dążenie ku zintegrowanemu podejściu do dziedzictwa kulturowego w Europie”;
19. przypomina o roli sektora kultury i sektora kreatywnego oraz ponawia apel do Komisji o nadanie sektorowi kultury i sektorowi kreatywnemu statusu priorytetu horyzontalnego; podkreśla, że regiony mają udokumentowane zdolności do tworzenia klastrów i podejmowania współpracy transgranicznej w tej dziedzinie, oraz zwraca uwagę na pozytywny wpływ inteligentnej specjalizacji branż sektora kultury i sektora kreatywnego, o którym świadczą odnotowane dotychczas dobre wyniki; zwraca się do Komisji i do państw członkowskich o podtrzymanie i wzmocnienie strategii politycznych w tej dziedzinie oraz o skuteczne wykorzystywanie funduszy dostępnych w ramach programów UE i europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych;
20. wzywa do zwiększenia możliwości przedstawiania i realizacji średniookresowych i długookresowych projektów w sektorze kultury, audiowizualnym i kreatywnym przez możliwość wykorzystania w sposób zintegrowany europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych;
21. zachęca do uwzględnienia w większym stopniu w ramach polityki spójności inwestycji w sektor kultury i edukacji, zwłaszcza na obszarach miejskich i peryferyjnych, przez narzędzia służące przekwalifikowaniu i włączeniu społecznemu;
22. wzywa Komisję do wykorzystania zdolności EFRR w zakresie wspierania rozwoju infrastruktury sportowej i promowania aktywności sportowych i aktywnego spędzania czasu na wolnym powietrzu o zrównoważonym charakterze jako narzędzia na rzecz rozwoju regionalnego i rozwoju obszarów wiejskich, a także wzywa do wykorzystania Europejskiego Funduszu Społecznego do poprawy umiejętności i szans na zatrudnienie osób pracujących w sektorze sportu;
23. zachęca państwa członkowskie, by przeznaczyły część funduszy w ramach polityki spójności na wartościowe projekty kulturalne i edukacyjne, które – mimo że uznano, iż zasługują na finansowanie – nie zostały sfinansowane w ramach programów europejskich ze względu na brak zasobów finansowych;
24. zwraca się do państw członkowskich o wspieranie zintegrowanych terytorialnych projektów skupionych na kulturze, takich jak Europejskie Szlaki Kulturowe, które promują rozwój terytorialny na wysokim poziomie, współpracę między podmiotami publicznymi i prywatnymi oraz turystykę kulturalną.
INFORMACJE O PRZYJĘCIU OPINIIW KOMISJI OPINIODAWCZEJ
Data przyjęcia |
20.3.2018 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
23 0 4 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Isabella Adinolfi, Dominique Bilde, Andrea Bocskor, Nikolaos Chountis, Silvia Costa, Mircea Diaconu, Jill Evans, María Teresa Giménez Barbat, Petra Kammerevert, Svetoslav Hristov Malinov, Curzio Maltese, Rupert Matthews, Morten Messerschmidt, Luigi Morgano, John Procter, Yana Toom, Sabine Verheyen, Bogdan Brunon Wenta, Theodoros Zagorakis, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Milan Zver, Krystyna Łybacka |
||||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Elena Gentile, Liliana Rodrigues, Algirdas Saudargas |
||||
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego |
John Howarth, Luděk Niedermayer |
||||
GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI OPINIODAWCZEJ
23 |
+ |
|
ALDE |
Mircea Diaconu, María Teresa Giménez Barbat, Yana Toom |
|
EFDD |
Isabella Adinolfi |
|
ENF |
Dominique Bilde |
|
GUE/NGL |
Nikolaos Chountis, Curzio Maltese |
|
PPE |
Andrea Bocskor, Svetoslav Hristov Malinov, Luděk Niedermayer, Algirdas Saudargas, Sabine Verheyen, Bogdan Brunon Wenta, Theodoros Zagorakis, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Milan Zver |
|
S&D |
Silvia Costa, Elena Gentile, John Howarth, Petra Kammerevert, Luigi Morgano, Liliana Rodrigues, Krystyna Łybacka |
|
0 |
- |
|
4 |
0 |
|
ECR |
Rupert Matthews, Morten Messerschmidt, John Procter |
|
Verts/ALE |
Jill Evans |
|
Objaśnienie używanych znaków:
+ : za
- : przeciw
0 : wstrzymało się
INFORMACJE O PRZYJĘCIU SPRAWOZDANIAW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
Data przyjęcia |
27.3.2018 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
35 4 1 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Pascal Arimont, Franc Bogovič, Victor Boştinaru, Mercedes Bresso, Steeve Briois, Rosa D’Amato, Raymond Finch, Michela Giuffrida, Krzysztof Hetman, Ivan Jakovčić, Marc Joulaud, Constanze Krehl, Martina Michels, Iskra Mihaylova, Andrey Novakov, Paul Nuttall, Younous Omarjee, Konstantinos Papadakis, Mirosław Piotrowski, Stanislav Polčák, Liliana Rodrigues, Fernando Ruas, Monika Smolková, Ruža Tomašić, Ramón Luis Valcárcel Siso, Ángela Vallina, Matthijs van Miltenburg, Lambert van Nistelrooij, Derek Vaughan, Kerstin Westphal, Joachim Zeller |
||||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Daniel Buda, Elena Gentile, Elsi Katainen, Ivana Maletić, Tonino Picula, Bronis Ropė, Davor Škrlec, Damiano Zoffoli |
||||
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego |
Ricardo Serrão Santos |
||||
GŁOSOWANIE KOŃCOWE IMIENNEW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
35 |
+ |
|
ALDE |
Ivan Jakovčić, Elsi Katainen, Iskra Mihaylova, Matthijs van Miltenburg |
|
ECR |
Mirosław Piotrowski, Ruža Tomašić |
|
GUE/NGL |
Martina Michels, Younous Omarjee, Ángela Vallina |
|
PPE |
Pascal Arimont, Franc Bogovič, Daniel Buda, Krzysztof Hetman, Marc Joulaud, Ivana Maletić, Lambert van Nistelrooij, Andrey Novakov, Stanislav Polčák, Fernando Ruas, Ramón Luis Valcárcel Siso, Joachim Zeller |
|
S&D |
Victor Boştinaru, Mercedes Bresso, Elena Gentile, Michela Giuffrida, Constanze Krehl, Tonino Picula, Liliana Rodrigues, Ricardo Serrão Santos, Monika Smolková, Derek Vaughan, Kerstin Westphal, Damiano Zoffoli |
|
VERTS/ALE |
Bronis Ropė, Davor Škrlec |
|
4 |
- |
|
EFDD |
Raymond Finch, Paul Nuttall |
|
ENF |
Steeve Briois |
|
NI |
Konstantinos Papadakis |
|
1 |
0 |
|
EFDD |
Rosa D'Amato |
|
Objaśnienie używanych znaków:
+ : za
- : przeciw
0 : wstrzymało się