SPRAWOZDANIE w sprawie wykonania strategii UE na rzecz młodzieży

3.5.2018 - (2017/2259(INI))

Komisja Kultury i Edukacji
Sprawozdawczyni: Eider Gardiazabal Rubial


Procedura : 2017/2259(INI)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A8-0162/2018
Teksty złożone :
A8-0162/2018
Teksty przyjęte :

UZASADNIENIE – STRESZCZENIE FAKTÓW I USTALENIA

Decyzje w sprawie przyszłych ram działań UE w obszarze młodzieży będą podejmowane w kluczowym czasie dla Europy, wobec trwających negocjacji w sprawie brexitu i dyskusji na temat przyszłych WRF oraz przyszłej generacji kluczowych programów takich jak Erasmus+, Kreatywna Europa, Europa dla Obywateli i Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, a także nowego Europejskiego Korpusu Solidarności.

Tymczasem środki oszczędnościowe przyjęte w kontekście kryzysu gospodarczego wywarły negatywny wpływ na obywateli Unii. Młodzi Europejczycy są pierwszymi ofiarami braku inwestycji w edukację i kulturę, bezrobocia oraz cięć w usługach społecznych. W rezultacie większość z nich patrzy na przyszłość z obawą i uważa się za ofiary interesów gospodarczych. Liczby mówią same za siebie. Obecnie prawie jedna trzecia osób młodych w wieku od 18 do 24 lat zagrożona jest ubóstwem lub wykluczeniem społecznym w Unii Europejskiej[1]. W 2016 r. stopa bezrobocia młodzieży (w grupie wiekowej 15–24 lat) w UE wynosiła 18,7 % w porównaniu z 15,6 % w 2008 r. W strefie euro stopa bezrobocia młodzieży nadal przekracza 20 %. Ponadto wskaźnik NEET[2] w UE wynosi 15,6 % w porównaniu z 14,2 % w 2008 r.[3]. Oprócz tego wiele zatrudnionych osób młodych stawia czoła ogromnym wyzwaniom, takim jak niepewne warunki pracy pod względem wynagrodzenia, stresu i długości obowiązywania umów. Młodym Europejczykom czasami bardzo trudno jest poczuć się częścią społeczeństwa. Niezależnie od tego, czy ktoś jest zatrudniony, czy też nie, brak zaufania do osób młodych prowadzi na przykład do odmowy udzielania im kredytów. W rezultacie rośnie ich frustracja i poczucie wykluczenia. Wykluczenie społeczne wywiera poważny negatywny wspływ na warunki życia, uczestnictwo obywatelskie, życie emocjonalne i zdrowie osób młodych.

Jednocześnie obserwowane jest ożywienie koniunktury, a europejska gospodarka podąża obecnie dosyć stabilną ścieżką wzrostu, przy zmniejszającym się bezrobociu. Niemniej jednak w Unii Europejskiej nadal występują duże nierówności, a zagrożenie ubóstwem wpływa w szczególności na młodych Europejczyków.

W tym kontekście młodzież stała się priorytetem dla Unii Europejskiej, w związku z czym uruchomione zostały inicjatywy mające na celu zwalczanie bezrobocia młodzieży, zwiększenie uczestnictwa młodzieży, wspieranie włączenia oraz promowanie wolontariatu. Wyniki są pozytywne, jednak cele nie zostały jeszcze osiągnięte, dlatego też konieczne jest udoskonalenie i wzmocnienie strategii UE na rzecz młodzieży.

Wyniki oceny obecnego działania UE w dziedzinie młodzieży (2010–2018)

Obecne działanie UE w dziedzinie młodzieży (2010–2018), tzw. strategia UE na rzecz młodzieży, stanowi kontynuację poprzedniej[4] strategii i ma na celu stworzenie większych, a przy tym równych szans wszystkim młodym ludziom w dziedzinie edukacji i na rynku pracy w celu stawienia czoła niektórym z wymienionych wyżej wyzwań. Celem strategii jest także promowanie aktywności obywatelskiej, włączenia społecznego i solidarności wszystkich osób młodych, w związku z czym skupia się ona na mechanizmach uczestnictwa młodzieży w kształtowaniu polityki.

Cele te pozostają jednak bardzo ogólne i ambitne. W związku z tym trudno jest ocenić, czy zostały one osiągnięte, gdyż szanse dla osób młodych i ich uczestnictwo w Europie zależą od wielu czynników związanych z sytuacją społeczno-gospodarczą w poszczególnych krajach oraz stanowią zmienny cel w kontekście zmieniających się okoliczności.

Obecna strategia UE na rzecz młodzieży obejmuje bardzo wiele sugerowanych inicjatyw w różnych dziedzinach działania (z których nie wszystkie są konkretnymi obszarami polityki), co w powiązaniu z dosyć skomplikowanym mechanizmem ustanawiania priorytetów politycznych w ramach otwartej metody koordynacji (OMK) nie zapewnia jasnego określenia celów, podczas gdy cele całościowe stanowią raczej ogólne hasła przewodnie.

Warto jest odnotować brak jasno ustanowionej analizy porównawczej w ramach polityki młodzieżowej Unii Europejskiej. W związku z tym wymiana najlepszych praktyk jest nadal ograniczona do informowania partnerów o przykładach podjętych działań, w ramach ograniczeń wynikających ze szczególnych okoliczności poszczególnych krajów.

W związku z tym podejście ustanawiające specyficzne dziedziny działania powinno być zdecydowanie uzupełnione przekrojowym, całościowym podejściem, gdyż kwestie związane z kształtowaniem polityki młodzieżowej są ściśle ze sobą powiązane (edukacja, zatrudnienie, innowacje, wolontariat), co stale potwierdzają szczegółowe dokumenty programowe i działania grup ekspertów zajmujących się strategią na rzecz młodzieży. Potwierdził to także wynik europejskiej konferencji w sprawie przyszłej strategii UE na rzecz młodzieży w maju 2017 r. sugerujący, by przyszła strategia obejmowała „ambitne cele w ograniczonej liczbie obszarów (...)”[5].

Można także stwierdzić, że zasadniczo brakuje narzędzi umożliwiających pomiar skutków polityki, gdyż instrumenty używane dotychczas zapewniają zestaw danych, które nie są łatwo porównywalne i w przypadku każdego państwa członkowskiego nie ilustrują prawdziwych skutków wybranej polityki. W rzeczy samej, badanie oceniające przeprowadzone przez Komisję Europejską na temat obecnej strategii UE na rzecz młodzieży miało na celu zmierzenie wpływu strategii UE na rzecz młodzieży na politykę młodzieżową[6]. Brak wskaźników ilościowych w celu pomiaru bezpośredniego wpływu strategii na sytuację osób młodych oraz charakter i zakres OMK miały jednak doprowadzić do osiągnięcia „rozległego wachlarza skutków”[7].

W praktyce mechanizm sprawozdawczy w formie sprawozdań na temat młodzieży składanych co trzy lata gromadzi przykłady przekazywane przez państwa członkowskie w odniesieniu do wdrażania poszczególnych sugestii wymienionych w strategii na rzecz młodzieży, na podstawie których można wyciągnąć bardzo ogólne wnioski. W związku z tym można stwierdzić, że wymagany byłby bardziej wypracowany system rejestrowania zmian w krajowych podejściach do aspektów dotyczących młodzieży.

Trudno jest wyobrazić sobie ustanawianie konkretnych celów na szczeblu europejskim i krajowym w obszarze, w którym kompetencje należą do państw członkowskich, a działania UE są ograniczone do koordynacji i wsparcia. „Główną europejską wartością dodaną [strategii] dla państw członkowskich było zapewnienie im inspiracji w kształtowaniu polityki, wiedzy, w tym eksperckiej, efektu dźwigni i legitymacji, szans i zasobów”[8].

Ponadto według Komisji Europejskiej ocena zewnętrzna pokazuje, że państwa członkowskie są zainteresowane dążeniem do współpracy na szczeblu UE w kwestiach dotyczących młodzieży. Niestety, główne przeszkody są powiązane z ograniczonymi zasobami dostępnymi na szczeblu krajowym.

Potrzebna jest lepiej skoordynowana i bardziej ukierunkowana strategia UE na rzecz młodzieży

Celem niniejszego sprawozdania z wdrażania jest przedstawienie elementów silnej, długoterminowej i dobrze koordynowanej strategii leżącej w interesie młodych Europejczyków.

Przede wszystkim strategia UE na rzecz młodzieży jest przeznaczona dla osób młodych, które powinny być pierwszymi partnerami do rozmowy. Istnieje pilna potrzeba oddania im głosu w drodze udanego zorganizowanego dialogu lub poprzez inne formaty zapewniające silnie partycypacyjne kształtowanie polityki, takie jak tworzenie forum dla rozmów między osobami młodymi i decydentami. Osoby młode powinny mieć możliwość łatwego dostępu do kształtowania polityki na szczeblu UE w celu dzielenia się opiniami oraz zapewniania istotnego wkładu w podejmowanie decyzji. Jednocześnie należy prowadzić szerokie konsultacje z partnerami społecznymi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i sektorem edukacji. Ponadto Unia Europejska powinna ściśle współpracować z organami na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym w celu opracowania w odpowiedni sposób środków, które należy wdrożyć i promować wśród obywateli Unii.

Po drugie, aby wprowadzić wszystkie osoby młode na rynek pracy i zapewnić im wysokiej jakości zatrudnienie, należy wzmocnić wysiłki w celu zagwarantowania im równych szans w zakresie trwałej integracji na rynku pracy i długoterminowego zatrudnienia. Powinny one mieć możliwość zarządzania przebiegiem kariery zawodowej zgodnie z własnymi kwalifikacjami i zainteresowaniami zawodowymi. Młodym Europejczykom należy zapewnić lepsze perspektywy dotyczące ich przyszłej kariery zawodowej i emerytury. Większość z nich uważa, że nie będzie mieć możliwości korzystania z wysokiej jakości emerytury w przyszłości z powodu stopniowego pogarszania się jakości systemów opieki społecznej. W związku z tym należy promować nowy pakt społeczny między pokoleniami w celu zabezpieczenia ich przyszłości.

Po trzecie, osoby młode mają prawo do życia w zdrowym środowisku oraz do dostępu do edukacji i kultury, co stanowi jedno z praw podstawowych. Począwszy od szkoły średniej, a skończywszy na kształceniu uniwersyteckim, wszystkie osoby młode powinny mieć możliwość uczenia się i korzystania z możliwości zapewnianych przez mobilność pomimo trudności społeczno-gospodarczych. Należy skupić się na grupach zmarginalizowanych, takich jak osoby o specjalnych potrzebach, mniejszości etniczne, migranci i uchodźcy. Ponadto wszystkie osoby młode powinny mieć łatwy dostęp do kultury, co ma zasadnicze znaczenie w czasach, gdy nietolerancja, radykalizacja i ekstremizm wzmagają się w całej Europie. Należy wspierać dialog międzykulturowy, aby promować motto Unii Europejskiej mówiące o zjednoczeniu w różnorodności. Jednocześnie osoby młode nie mogą cieszyć się życiem w środowisku, które nie jest zdrowe. Według Organizacji Narodów Zjednoczonych zanieczyszczenie powietrza wywiera wpływ na rozwój rosnących mózgów dzieci. Ponadto około 66 % ludności świata żyje na obszarach miejskich. Dlatego ważne jest opracowanie i zaproponowanie alternatywy dla osób młodych. Należy promować aktywność sportową w celu zapewnienia dobrostanu fizycznego osób młodych. Na dobrostan psychiczny także wpływa stres wywołany pracą i życiem codziennym, związany z większą presją, jakiej zawsze poddawane są osoby młode, od których oczekuje się produktywności, wysokich kwalifikacji i elastyczności. W istocie, rynek pracy jest niezwykle konkurencyjny, a od osób młodych wymaga się ukończenia staży przed znalezieniem prawdziwej pierwszej pracy. Oprócz stresu wiele osób młodych od najmłodszych lat narażonych jest na cyberprzemoc. W rezultacie strategia UE na rzecz młodzieży powinna być opracowana z wykorzystaniem międzysektorowego podejścia i powinna być częścią strategii zrównoważonego rozwoju.

Ponadto należy wzmocnić, udoskonalić, promować i odpowiednio finansować programy europejskie na podstawie długoterminowej i skoordynowanej wizji w celu dostarczenia solidnych wyników. Wszystkim inicjatywom, których rezultaty mają być widoczne długoterminowo, powinien towarzyszyć ambitny budżet.

Należy przypomnieć i podkreślić, że podstawowe kompetencje w obszarze polityki młodzieżowej nadal stanowią odpowiedzialność państw członkowskich, w związku z czym bardzo ważne jest, by właściwe organy krajowe przyspieszyły tempo współpracy w ramach strategii, gdyż jednym z najbardziej krytykowanych aspektów obecnej współpracy jest wyjątkowy brak równości osiągniętych rezultatów oraz brak systematycznego raportowania i dostępności wiarygodnych danych na temat wdrażania strategii.

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie wykonania strategii UE na rzecz młodzieży

(2017/2259(INI))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 9, 165 i 166 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, a w szczególności jej art. 14, 15, 21, 24 i 32,

–  uwzględniając Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych ratyfikowaną przez UE w 2010 r.,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Erasmus+”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające decyzje nr 1719/2006/WE, 1720/2006/WE i 1298/2008/WE[1],

–  uwzględniając rezolucję Rady w sprawie planu prac Unii Europejskiej na rzecz młodzieży na lata 2016–2018[2],

–  uwzględniając zalecenie Rady z dnia 22 kwietnia 2013 r. w sprawie ustanowienia gwarancji dla młodzieży[3],

–  uwzględniając konkluzje Rady z dni 7 i 8 lutego 2013 r. dotyczące inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych[4],

–  uwzględniając rezolucję Rady z dnia 27 listopada 2009 r. w sprawie odnowionych ram europejskiej współpracy na rzecz młodzieży (2010–2018)[5],

–  uwzględniając ocenę strategii UE na rzecz młodzieży przeprowadzoną przez Komisję[6],

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 maja 2009 r. w sprawie strategicznych ram Europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia („ET 2020”)[7],

  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 września 2017 r. w sprawie przyszłości programu Erasmus+[8],

  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 2 lutego 2017 r. w sprawie wdrożenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiającego „Erasmus+”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające decyzje nr 1719/2006/WE, 1720/2006/WE i 1298/2008/WE[9],

–  uwzględniając deklarację w sprawie promowania – poprzez edukację – postaw obywatelskich oraz wspólnych wartości, którymi są wolność, tolerancja i niedyskryminacja, przyjętą podczas nieformalnego posiedzenia ministrów edukacji UE w Paryżu w dniu 17 marca 2015 r.,

–  uwzględniając wspólne sprawozdanie Rady i Komisji z 2015 r. z realizacji odnowionych ram europejskiej współpracy na rzecz młodzieży (2010–2018) przyjętych przez Radę w dniu 23 listopada 2015 r.[10],

  uwzględniając zalecenie Rady z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie walidacji uczenia się pozaformalnego i nieformalnego[11],

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 sierpnia 2015 r. pt. „Projekt wspólnego sprawozdania Rady i Komisji z 2015 r. w sprawie wdrażania strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia (ET 2020) – Nowe priorytety europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia” (COM(2015)0408),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. pt. „EUROPA 2020: Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

–  – uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 stycznia 2018 r. pt. „Plan działania w dziedzinie edukacji cyfrowej” (COM(2018)0022),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 października 2016 r. w sprawie oceny strategii UE na rzecz młodzieży na lata 2013–2015[12],

–  uwzględniając zalecenie Rady z dnia 10 marca 2014 r. w sprawie ram jakości staży,

  uwzględniając Konwencję ONZ o prawach dziecka,

–  uwzględniając rezolucję Rady Europy z dnia 25 listopada 2008 r. w sprawie polityki młodzieżowej Rady Europy (CM/Res(2008)23);

–  uwzględniając zalecenie Rady Europy z dnia 31 maja 2017 r. w sprawie polityki młodzieżowej Rady Europy (CM/Res(2017)4);

  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie zdobywania wiedzy o UE w szkole[13],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 września 2015 r. w sprawie promowania przedsiębiorczości młodzieży przez kształcenie i szkolenie[14],

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Regionów – Europejska współpraca w dziedzinie młodzieży (2010–2018)[15],

  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2016 r. w sprawie roli dialogu międzykulturowego, różnorodności kulturowej i edukacji w promowaniu podstawowych wartości UE[16],

  uwzględniając raport alternatywny na temat polityki młodzieżowej opublikowany przez Europejskie Forum Młodzieży,

–  uwzględniając rezolucję Europejskiego Forum Młodzieży w sprawie oceny strategii UE na rzecz młodzieży[17],

–  uwzględniając stanowisko Europejskiej Agencji Informacji i Doradztwa dla Młodzieży (ERYICA) pt. „Engage. Inform. Empower” [Angażować. Informować. Wzmocnić pozycję],

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu, a także art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy i załącznik 3 do tej decyzji,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji oraz opinię Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A8-0162/2018),

A.  mając na uwadze, że w całej Unii Europejskiej nadal odczuwany jest negatywny wpływ recesji na perspektywy osób młodych dotyczące rozwoju ich pełnego potencjału;

B.  mając na uwadze, że wiele państw członkowskich, w szczególności z Europy Południowej, nie osiągnęło jeszcze poziomów sprzed kryzysu, jeśli chodzi o wiele wskaźników dotyczących młodzieży, takich jak bezrobocie, opieka społeczna i ochrona socjalna;

C.  mając na uwadze, że zmniejszanie się dysproporcji jest widoczne na szczeblu regionalnym w całej UE; mając na uwadze, że w wielu regionach wskaźniki zatrudnienia nadal pozostają na poziomie niższym niż przed kryzysem;

D.  mając na uwadze, że bezrobocie młodzieży obniżyło się stopniowo w ciągu ostatnich lat, chociaż, według Eurostatu, w styczniu 2018 r. wynosiło 16,1 %, a w niektórych państwach członkowskich przekraczało nawet 34 %; mając na uwadze, że w porównaniu z wartościami z 2008 r. (15,6 %) można zaobserwować, że jest to wyższy odsetek; mając na uwadze, że liczby te uniemożliwiają przyjęcie jednego uniwersalnego rozwiązania, jeśli mamy osiągnąć pełny potencjał młodych ludzi; mając na uwadze niepokojący poziom bezrobocia młodzieży w regionach najbardziej oddalonych oraz fakt, że w niektórych regionach wskaźniki bezrobocia przekraczają 50 %, jak ma to miejsce na Majotcie;

E.  mając na uwadze, że grupy defaworyzowane takie jak mniejszości etniczne, osoby o specjalnych potrzebach, kobiety, osoby LGBTIQ, migranci i uchodźcy – które napotykają przeszkody w wejściu na rynek pracy oraz w dostępie do kultury, usług społecznych i edukacji – są najbardziej dotknięte kryzysem społeczno-gospodarczym;

F.  mając na uwadze, że kształcenie pomaga w minimalizowaniu skutków nierówności społeczno-ekonomicznych dzięki zapewnianiu umiejętności i kompetencji niezbędnych do ograniczenia międzypokoleniowego dziedziczenia niekorzystnych sytuacji życiowych;

G.  mając na uwadze, że brak działań na poziomie globalnym w zakresie młodych ludzi i ich praw uniemożliwi młodym ludziom dochodzenie swoich praw, ich wykonywanie i obronę oraz przyczyni się do nasilenia takich zjawisk, jak regres demograficzny, wczesne kończenie nauki, brak kwalifikacji zawodowych i szkoleniowych, późne wchodzenie na rynek pracy, brak niezależności finansowej, potencjalne zakłócenia systemów ubezpieczeń społecznych, powszechna niepewność zatrudnienia i wyłączenie społeczne;

H.  mając na uwadze, że problemy, z jakimi borykają się młodzi ludzie w zakresie zatrudnienia, kształcenia i szkolenia oraz zaangażowania społecznego i politycznego, nie są jednakowe, a niektóre grupy są nimi dotknięte w bardziej nieproporcjonalny sposób niż inne; mając na uwadze, że należy dołożyć większych starań, aby wesprzeć młodych ludzi najbardziej oddalonych od rynku pracy lub całkowicie od niego odciętych;

I.  mając na uwadze, że z utrzymanie położonych w pobliżu miejsca zamieszkania szkół i instytucji edukacyjnych we wszystkich regionach Europy ma podstawowe znaczenie, gdy chodzi o lepsze kształcenie młodzieży, i UE powinna w pełni wspierać regiony w sprostaniu temu wyzwaniu;

J.  mając na uwadze, że edukacja, dialog międzykulturowy, a w szczególności komunikacja strategiczna i bliższa współpraca między państwami członkowskimi, mają kluczową rolę do odegrania w zapobieganiu marginalizacji i radykalizacji osób młodych oraz w zwiększeniu ich odporności na te zjawiska;

K.  mając na uwadze, że osoby młode powinny być aktywnie angażowane w planowanie, opracowywanie, wdrażanie, monitorowanie i ocenę wszystkich strategii politycznych mających wpływ na młodych ludzi; mając na uwadze, że według 57 % organizacji młodzieżowych w UE ich wiedza fachowa nie jest brana pod uwagę przy opracowywaniu strategii politycznych dotyczących młodzieży[18];

L.  mając na uwadze, że organizacje młodzieżowe powinny gwarantować odpowiedni poziom reprezentatywności i włączenia osób młodych, aby zyskać pełną legitymację;

M.  mając na uwadze, że strategia UE na rzecz młodzieży to strategia realizowana w sposób ciągły, poddawana nieustannym udoskonaleniom, a jednak jej cele nadal są bardzo szerokie i ambitne; mając na uwadze, że stwierdzono brak odpowiednio ustanowionych parametrów referencyjnych;

N.  mając na uwadze, że strategia UE na rzecz młodzieży na lata 2010–2018 podkreśla zapotrzebowanie na zorganizowany dialog między osobami młodymi a decydentami;

O.  mając na uwadze, że najważniejszym celem strategii UE na rzecz młodzieży jest zwiększenie liczby możliwości i zapewnienie wyrównania szans wszystkich młodych Europejczyków;

P.  mając na uwadze, że należy pomagać osobom młodym w rozwiązywaniu stojących przed nimi obecnie poważnych problemów oraz w stawianiu czoła wyzwaniom, z którymi będą one musiały zmierzyć się w przyszłości, za pomocą lepiej dostosowanej, skuteczniejszej i lepiej skoordynowanej polityki młodzieżowej, lepszej i dostępnej edukacji oraz bardziej ukierunkowanego wykorzystania strategii polityki gospodarczej, polityki zatrudnienia i polityki socjalnej na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i unijnym;

Q.  mając na uwadze, że w ostatnich latach UE uruchomiła rozmaite inicjatywy, takie jak inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych i gwarancja dla młodzieży w ramach strategii UE na rzecz młodzieży, których celem jest stworzenie większych, a przy tym równych szans wszystkim młodym ludziom w dziedzinie kształcenia i na rynku pracy, oraz promowanie włączenia społecznego młodych ludzi, ich uprawnień i większego uczestnictwa w życiu społecznym;

R.  mając na uwadze, że istnieje potrzeba włączenia w główny nurt polityki działań UE w obszarze młodzieży przez ujęcie wymiaru młodzieżowego w obecnych i przyszłych strategiach politycznych i programach finansowania, zwłaszcza we wszystkich głównych obszarach polityki, takich jak gospodarka, zatrudnienie i sprawy społeczne, spójność, zdrowie, sprawy kobiet, podejmowanie decyzji, migracja, kultura, media, edukacja;

S.  mając na uwadze, że istnieje potrzeba koordynacji wdrażania przyszłych strategii UE na rzecz młodzieży w różnych sektorach politycznych i instytucjach;

T.  mając na uwadze, że w proces decyzyjny dotyczący polityki młodzieżowej należy włączyć perspektywę płci uwzględniającą szczególne wyzwania i okoliczności, jakich doświadczają w szczególności kobiety i dziewczęta z różnych środowisk kulturowych i religijnych; mając na uwadze, że polityka młodzieżowa powinna obejmować konkretne środki uwzględniające aspekt płci, takie jak zapobieganie przemocy wobec kobiet i dziewcząt, edukacja w zakresie równouprawnienia płci oraz edukacja seksualna; mając na uwadze, że wśród kobiet wskaźnik NEET dotyczący osób, które nie kształcą się, nie pracują ani nie szkolą się, jest 1,4 razy wyższy niż średnia w przypadku mężczyzn[19] oraz że potrzebne są nieustanne działania na rzecz zwiększenia udziału w rynku pracy młodych kobiet, zwłaszcza po urlopie macierzyńskim oraz samotnych matek, a także osób, które porzuciły naukę szkolną, osób o niskich kwalifikacjach, niepełnosprawnych osób młodych i wszystkich młodych ludzi zagrożonych dyskryminacją;

U.  mając na uwadze, że wymagane są trwałe wysiłki w celu zwiększenia uczestnictwa osób młodych w społeczeństwie, zwłaszcza osób niepełnosprawnych, migrantów, uchodźców, młodzieży NEET oraz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym;

V.  mając na uwadze, że edukacja jest kluczowym czynnikiem zwalczania wykluczenia społecznego, a inwestowanie w umiejętności i kompetencje jest zatem kluczowe dla rozwiązania problemu wysokiej stopy bezrobocia, szczególnie wśród młodzieży NEET;

W.  mając na uwadze, że art. 9 TFUE stanowi, że przy określaniu i realizacji swoich polityk i działań Unia bierze pod uwagę wymogi związane ze wspieraniem wysokiego poziomu zatrudnienia, zapewnianiem odpowiedniej ochrony socjalnej, zwalczaniem wykluczenia społecznego, a także z wysokim poziomem kształcenia, szkolenia oraz ochrony zdrowia ludzkiego;

X.  mając na uwadze, że strategia UE na rzecz młodzieży stworzyła odpowiednią podstawę dla owocnej i znaczącej współpracy w obszarze młodzieży;

Y.  mając na uwadze, że nie można należycie i dokładnie ocenić osiągnięcia celów ostatniego trzyletniego cyklu strategii UE na rzecz młodzieży (2010–2018) oraz że bardzo trudno jest ocenić porównywalność odpowiednich sytuacji różnych państw członkowskich ze względu na brak wartości odniesienia i wskaźników oraz nakładające się na siebie instrumenty wdrażania;

Z.  mając na uwadze, że orientacja zawodowa i dostęp do informacji na temat możliwości zatrudnienia oraz ścieżek kształcenia mają zasadnicze znaczenie dla dalszego rozwoju edukacyjnego i wejścia na rynek pracy;

AA.  mając na uwadze, że podczas określania celów tej strategii oraz jej realizacji i oceny UE musi ściśle współpracować z władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi;

Wyzwania w obszarze młodzieży oraz doświadczenia wynikające z obecnego unijnego procesu kształtowania polityki związanej z młodzieżą

1.  zauważa z ubolewaniem, że długoterminowe środki oszczędnościowe, a w szczególności cięcia w finansowaniu edukacji, kultury i polityki młodzieżowej wywierają negatywny wpływ na osoby młode i ich warunki życia; ostrzega, że osoby młode, w szczególności z grup najbardziej defaworyzowanych, takich jak niepełnosprawne osoby młode, młode kobiety, mniejszości, osoby o specjalnych potrzebach, są w bardzo dużym stopniu narażone na pogłębiające się nierówności, ryzyko wykluczenia, brak bezpieczeństwa i dyskryminację;

2.  z zadowoleniem przyjmuje wyniki europejskiej współpracy w obszarze młodzieży, która wykazała zdolność do rozwiązywania problemów stojących przed większością Europejczyków oraz wsparcia krajowych decydentów politycznych, zapewniając im wiedzę ekspercką, zalecenia i legitymację oraz w udany sposób uruchamiając większe środki finansowe UE;

3.  postrzega otwartą metodę koordynacji jako odpowiedni, ale jednak niewystarczający środek określania strategii politycznych na rzecz młodzieży, który należy uzupełnić innymi środkami; powtórnie wzywa do ściślejszej współpracy i wymiany najlepszych praktyk na rzecz młodzieży na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i unijnym; wzywa państwa członkowskie do uzgodnienia jednoznacznych wskaźników i wartości odniesienia umożliwiających monitorowanie osiąganych postępów;

4.  potwierdza pozytywne osiągnięcia strategii UE na rzecz młodzieży przez rozwój prac międzysektorowych oraz prowadzenie zorganizowanego dialogu w celu zapewnienia uczestnictwa osób młodych; uważa, że należy podnieść ogólny poziom świadomości odpowiednich podmiotów i zainteresowanych stron w odniesieniu do celów i instrumentów strategii UE na rzecz młodzieży; zauważa w szczególności, że podejście oddolne stosowane w ramach zorganizowanego dialogu stanowi wartość dodaną i należy je utrzymać; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do uwzględnienia podczas opracowywania nowej strategii wyników VI cyklu zorganizowanego dialogu, który koncentruje się na przyszłej strategii UE na rzecz młodzieży;

5.  sugeruje angażowanie władz lokalnych i regionalnych w dziedzinie polityki młodzieżowej, zwłaszcza w tych państwach członkowskich, w których posiadają one kompetencje w tym zakresie;

6.  z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy polityczne ukierunkowane na wsparcie młodzieży w UE, w szczególności takie jak Inwestowanie w młodych Europejczyków, Europejski Korpus Solidarności i Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych; uważa jednak, że instrumenty te powinny być lepiej powiązane ze strategią UE na rzecz młodzieży i wykorzystywać podejście oddolne; wzywa w związku z tym Komisję do systematycznego łączenia wszystkich wniosków politycznych odnoszących się do osób młodych z nadrzędną strategią oraz angażowania wszystkich właściwych zainteresowanych stron, takich jak partnerzy społeczni i społeczeństwo obywatelskie, w oparciu o długoterminowe całościowe podejście i powiązane czytelnie określone cele horyzontalne;

7.  wzywa Komisję do ustanowienia międzysektorowej grupy roboczej ds. koordynacji wdrażania przyszłych strategii UE na rzecz młodzieży przy udziale instytucji UE, w tym Parlamentu, państw członkowskich oraz społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności związków zawodowych i organizacji młodzieżowych;

8.  wzywa Komisję do ustanowienia skutecznych narzędzi koordynacji różnych służb oraz do przydzielenia wiceprzewodniczącemu Komisji odpowiedzialności za włączenie w główny nurt polityki aspektu młodzieży jako grupy zagadnień;

9.  zachęca państwa członkowskie do wykorzystywania Europejskiego filaru praw socjalnych jako podstawy dla opracowywania ustawodawstwa dotyczącego osób młodych;

10.  podkreśla znaczenie promowania zdrowego trybu życia, aby zapobiegać chorobom, i uważa za konieczne przekazywanie młodzieży właściwych informacji na temat poważnych problemów zdrowia psychicznego, takich jak używanie tytoniu, alkoholu i narkotyków i uzależnienie od nich oraz zapewnianie jej wsparcia w tym zakresie;

11.  podkreśla znaczenie dokonywanej przez Komisję oceny realizacji strategii na rzecz młodzieży w państwach członkowskich z myślą o umożliwieniu skuteczniejszego nadzorowania i monitorowania działań w terenie; wzywa Komisję do ustalenia celów strategii UE na rzecz młodzieży, które mogą być ocenianie jakościowo i ilościowo, przy uwzględnieniu specyfiki każdego państwa członkowskiego lub regionu; wzywa Komisję, aby zwiększyła finansowanie programów i działań przygotowujących młodych ludzi do wejścia na rynek pracy;

Oddanie głosu osobom młodym w ramach strategii UE na rzecz młodzieży

12.  zaleca, by przyszła strategia UE na rzecz młodzieży miała charakter partycypacyjny, koncentrowała się na osobach młodych, prowadziła do poprawy ich samopoczucia, odzwierciedlając potrzeby, ambicje i różnorodność wszystkich osób młodych w Europie, a także zwiększając ich dostęp do kreatywnych narzędzi obejmujących nowe technologie;

13.  uważa, że UE powinna solidaryzować się z młodzieżą i w dalszym ciągu umacniać jej pozycję i zachęcać do udziału w życiu społecznym poprzez opracowanie konkretnych środków, takich jak wspieranie uwzględniania aspektu wolontariatu, pracy na rzecz młodzieży, opracowanie nowych narzędzi, zwłaszcza narzędzi obejmujących nowe technologie, a także propagowanie wymiany rozwiązań opartych na solidarności, zaangażowaniu w życie wspólnoty, wolnej przestrzeni i dialogu demokratycznym; uznaje zatem znaczenie stowarzyszeń młodzieżowych jako przestrzeni dla rozwoju osobistego i rozwoju poczucia aktywnego obywatelstwa; apeluje do państw członkowskich o wspieranie aktywnego zaangażowania osób młodych w organizacjach wolontariackich; podkreśla, że zwiększone uczestnictwo w życiu społecznym osób młodych może – oprócz tego, że stanowi ważne osiągnięcie samo w sobie – stanowić krok w kierunku zwiększenia partycypacji politycznej;

14.  podkreśla w związku z tym ważną rolę kształcenia nieformalnego i pozaformalnego, a także udziału w imprezach sportowych i wolontariacie, w stymulowaniu rozwoju kompetencji i umiejętności obywatelskich, społecznych i międzykulturowych wśród młodych Europejczyków;

15.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia krajowych ram prawnych i odpowiednich zasobów finansowych w odniesieniu do wolontariatu;

16.  zdecydowanie wzywa Komisję i państwa członkowskie członkowskie, aby zachęcały młodych ludzi, w szczególności osoby o mniejszych szansach oraz młodzieży spoza formalnych struktur organizacyjnych, do czynnego i krytycznego udziału w życiu publicznym, oraz aby przyjęły partycypacyjne podejście do kształtowania polityki, tak aby umożliwić młodym ludziom wpływ na decyzje rzutujące na ich życie dzięki udostępnieniu im internetowych i tradycyjnych narzędzi demokracji, przy jednoczesnym uwzględnieniu ograniczeń i zagrożeń wynikających z mediów społecznościowych, a także dzięki zaangażowaniu odnośnych zainteresowanych stron, takich jak partnerzy społeczni, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i organizacje młodzieżowe, w rozwój, wdrażanie, monitorowanie i ocenę polityki na rzecz młodzieży;

17.  wzywa państwa członkowskie, aby zachęcały młodych ludzi do pełnego udziału w procesie wyborczym;

18.  wyraża potrzebę kontynuacji zorganizowanego dialogu między młodymi ludźmi a decydentami w ramach następnych europejskich ram współpracy w dziedzinie młodzieży; uważa, że proces zorganizowanego dialogu powinien systematycznie docierać do coraz większej liczby zróżnicowanych grup młodych ludzi i zauważa, że aby to zagwarantować, należy zapewnić wystarczające wsparcie finansowe krajowym i europejskim grupom roboczym; wzywa państwa członkowskie do zachęcania krajowych, regionalnych i lokalnych decydentów do udziału w zorganizowanym dialogu z młodymi ludźmi;

19.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia przejrzystości działań podczas rozliczania i wykorzystywania środków przeznaczonych na wspieranie trwałych szans na zatrudnienie wśród młodzieży; w związku z tym podkreśla znaczenie przedstawiania na każde żądanie szczegółowych danych dotyczących sytuacji młodzieży w każdym państwie członkowskim;

20.  podkreśla brak systematycznego przekazywania informacji i wiarygodnych danych dotyczących realizacji strategii UE na rzecz młodzieży; wzywa zatem państwa członkowskie i Komisję do wspierania zacieśnienia współpracy krajowych i regionalnych urzędów statystycznych przez przedstawianie istotnych i aktualnych danych statystycznych dotyczących młodzieży, mających istotne znaczenie dla zrozumienia stopnia powodzenia realizowanej strategii; uważa, że te dane statystyczne powinny być dołączane do przedstawianych sprawozdań trzyletnich;

21.  przypomina, że występuje tendencja spadającego uczestnictwa młodzieży w krajowych i lokalnych wyborach oraz że młodzi ludzie potrzebują zaangażowania politycznego i możliwości dostrzeżenia rezultatów ich wkładu; przypomina, że możliwość doświadczania udziału politycznego we własnym środowisku i społecznościach lokalnych od najmłodszych lat jest kluczowa, aby młodzi ludzie poczuli się obywatelami Europy w większym stopniu i wnosili aktywny wkład w życie społeczne; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do zachęcania władz regionalnych i lokalnych do zapewniania, by osoby młode i organizacje młodzieżowe miały zagwarantowane pełne i skuteczne uczestnictwo oraz były zaangażowane w proces podejmowania decyzji i proces wyborczy;

22.  wzywa państwa członkowskie do włączenia krajowych rad młodzieży do komitetu ds. monitorowania i wdrażania strategii UE na rzecz młodzieży;

23.  podkreśla potencjał technologii umożliwiających kontakt z młodymi ludźmi i wzywa UE do wzmocnienia ich zdolności do uczestnictwa w społeczeństwie za pośrednictwem platform elektronicznych;

24.  z ubolewaniem zauważa, że pomimo nieustających wysiłków Komisji w zakresie informowania młodych ludzi o możliwościach wspieranych przez różne programy unijne, wielu z nich nadal uważa, że mają do nich ograniczony dostęp; apeluje do Komisji, aby usprawniła narzędzia komunikacji;

Równe szanse w celu zapewnienia trwałej integracji na rynku pracy

25.  wyraża głębokie zaniepokojenie utrzymującymi się wysokimi stopami bezrobocia młodzieży w całej UE, zwłaszcza w Europie Południowej; przypomina, że tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy i wysokiej jakości zatrudnienie powinny być gwarantowane oraz powinny nadal stanowić kluczowe zobowiązanie względem osób młodych i w związku z tym apeluje o działania mające na celu ułatwianie osobom młodym przechodzenia od edukacji do pracy przez zapewnianie wysokiej jakości staży i przygotowania zawodowego; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania reform strukturalnych rynku pracy, uczciwych warunków pracy i uczciwego wynagrodzenia, aby zagwarantować, by osoby młode nie były dyskryminowane, gdy wchodzą na rynek pracy; podkreśla znaczenie definiowania praw socjalnych dla nowych form zatrudnienia i uczciwych praktyk zawodowych oraz zapewniania dialogu społecznego;

26.  podkreśla znaczenie działania władz krajowych, regionalnych i lokalnych na rzecz przyjęcia środków dostosowanych do indywidualnych potrzeb i zapewniania zindywidualizowanego wsparcia w celu dotarcia do ogółu młodzieży NEET; przypomina o potrzebie zaangażowania lokalnych zainteresowanych stron, takich jak partnerzy społeczni, związki zawodowe, społeczeństwo obywatelskie czy organizacje młodzieżowe;

27.  uważa, że należy podjąć specjalne środki w celu rozwiązania problemu niepewnej sytuacji młodych kobiet na rynku pracy, ze szczególnym uwzględnieniem zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć oraz ich nadmiernej reprezentacji w nietypowych formach zatrudnienia pozbawionych ochrony socjalnej;

28.  podkreśla potrzebę promowania uczciwych warunków pracy i odpowiedniej ochrony socjalnej pracowników w tak zwanych nowych formach zatrudnienia, w których młodzież jest nadmiernie reprezentowana;

29.  uważa, że należy również podjąć działania na rzecz integracji migrantów na rynku pracy przy pełnym poszanowaniu zasady równego traktowania;

30.  podkreśla, że polityka integracji młodzieży powinna bronić programów socjalnych sprzyjających uczestniczeniu w polityce i w kulturze oraz promować je; uważa ponadto, że godziwa i uregulowana praca zapisana w układach zbiorowych, wraz ze stabilnymi warunkami pracy, odpowiednie pensje i wynagrodzenia oraz uniwersalne i wysokiej jakości usługi publiczne są ważne dla dobrostanu społecznego młodych ludzi; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania uczciwych warunków pracy i odpowiedniej ochrony socjalnej, w tym w odniesieniu do nowych form zatrudnienia;

31.  przypomina, że zatrudnienie i przedsiębiorczość to jeden z ośmiu priorytetów określonych w strategii UE na rzecz młodzieży na lata 2010–2018; podkreśla, że praca młodych osób i pozaformalne uczenie się, w szczególności w ramach organizacji młodzieżowych, odgrywają kluczową rolę w rozwijaniu potencjału ludzi młodych, w tym umiejętności w zakresie przedsiębiorczości, umożliwiając im zdobycie szerokiego wachlarza kompetencji, który zwiększy ich możliwości na rynku pracy;

32.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania transgranicznych możliwości zawodowych i kształcenia zawodowego, do poszerzenia zakresu i zwiększenia inwestycji w sektorze kształcenia i szkolenia zawodowego oraz do przedstawienia tego sektora jako atrakcyjnej ścieżki kariery;

33.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania władz regionalnych i lokalnych oraz do inwestowania w nowe szanse życiowe dla osób młodych w celu rozwoju ich kreatywności i pełnego potencjału, wspierania przedsiębiorczości wśród młodzieży oraz włączenia społecznego osób młodych z korzyścią dla ich społeczności;

34.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia podejścia do młodzieży i zatrudnienia opartego na prawach; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia, by osoby młode miały dostęp do wysokiej jakości staży i miejsc pracy, w których szanowane są ich prawa, w tym prawo do stabilnej pracy oferującej utrzymanie na minimalnym poziomie i ochronę socjalną oraz zapewniającej godne i niezależne życie;

35.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do kontroli podmiotów wielokrotnie promujących kolejne staże, którym nie towarzyszy integracja na rynku pracy, aby zapobiec zamianie umów o pracę na rzekome staże;

36.  przyjmuje z zadowoleniem, że środki w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych zapewniły wsparcie dla ponad 1,6 mln osób młodych[20]; podkreśla, że konieczne są dalsze wysiłki i zobowiązania finansowe; podkreśla potrzebę lepszego docierania do młodych ludzi w sytuacjach, w jakich znajduje się młodzież NEET, którzy napotykają wiele przeszkód, oraz poprawy jakości ofert w ramach gwarancji dla młodzieży przez określenie jasnych kryteriów i standardów jakości, z uwzględnieniem dostępu do ochrony socjalnej, minimalnych dochodów i praw pracowniczych; wzywa państwa członkowskie do podjęcia aktywnego działania na rzecz usprawnienia systemów monitorowania, sprawozdawczości i wykonania oraz do zapewnienia, by środki w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych służyło do uzupełnienia, a nie zastąpienia środków krajowych;

37.  podkreśla ponadto konieczność zajęcia się kwestią jakości w dziedzinie mentoringu i coachingu, jakości i adekwatności szkoleń indywidualnych, praktyk zawodowych lub miejsc pracy, jak również jakości wyników w stosunku do wyznaczonych celów; podkreśla w związku z tym konieczność zapewnienia stosowania już istniejących ram jakości, takich jak europejskie ramy jakości, w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych; jest zdania, że młodzi ludzie powinni również uczestniczyć w monitorowaniu jakości ofert;

38.   przypomina, że środki promujące integrację młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się na rynku pracy, w tym płatne praktyki dobrej jakości, staże lub przygotowanie zawodowe, muszą być wspierane finansowo przez Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych lub przyszłe unijne narzędzia, zapewniając jednocześnie, że nie będą one sposobem na zastąpienie zatrudnienia lub wykorzystanie młodych pracowników;

39.  zauważa, że promowanie postaw przedsiębiorczych wśród młodzieży jest priorytetem, a systemy formalnego i pozaformalnego kształcenia są najskuteczniejszymi instrumentami promującymi przedsiębiorczość wśród młodzieży; podkreśla, że przedsiębiorczość jest narzędziem służącym zwalczaniu bezrobocia młodzieży i wykluczenia społecznego oraz pobudzenia innowacji; dlatego uważa, że strategia UE na rzecz młodzieży powinna wspierać tworzenie odpowiedniego środowiska dla przedsiębiorczości wśród młodzieży;

40.  przypomina, że głównym celem Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych jest dotarcie do młodzieży NEET, a zatem nalega, aby państwa członkowskie wkładały więcej wysiłku w zidentyfikowanie populacji NEET i ukierunkowanie na nią działań, w szczególności w odniesieniu do osób najbardziej narażonych, takich jak osoby niepełnosprawne, biorąc pod uwagę ich szczególne potrzeby;

41.  zwraca się do państw członkowskich i do Komisji o stworzenie nowatorskich i elastycznych dotacji, których celem byłoby pielęgnowanie talentów i zdolności artystycznych i sportowych w dziedzinie edukacji oraz szkolenia zawodowego; popiera państwa członkowskie zamierzające wprowadzić systemy stypendiów dla uczniów, których zdolności w dziedzinie edukacji, sportu i sztuki są potwierdzone;

42.  podkreśla, że 38 % młodych ludzi ma trudności z dostępem do informacji; podkreśla, że ważne jest zapewnienie zbiorowego podejścia do wspierania i informowania młodych ludzi o ich prawach i możliwościach oraz zapewniania im wskazówek w tym zakresie;

43.  podkreśla ponadto, że Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych musi koncentrować się nie tylko na dobrze wykształconych przedstawicielach młodzieży NEET, ale także na tych, którzy są nisko wykwalifikowani, nieaktywni i niezarejestrowani w publicznych służbach zatrudnienia;

44.  podkreśla, że pomimo wysokiego wskaźnika bezrobocia mobilność siły roboczej w UE pozostaje ograniczona; w związku z tym zwraca uwagę na znaczenie mobilności pracowników dla konkurencyjnego rynku pracy; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby w tym celu promowały transgraniczne możliwości zawodowe i w zakresie kształcenia zawodowego;

45.  podkreśla istotną rolę osób dorosłych w wieku powyżej 55 lat w procesie szkolenia młodzieży w miejscu pracy; wraz z Komisją opowiada się za utworzeniem programów umożliwiających tym osobom stopniowe wycofywanie się z rynku pracy do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego, w szczególności przez przechodzenie na pracę w niepełnym wymiarze godzin, uwzględniającą szkolenie ludzi młodych i towarzyszenie im w stopniowym obejmowaniu stanowiska pracy;

46.  zwraca uwagę na ważną rolę przedsiębiorstw w kwestiach związanych z nabywaniem umiejętności i tworzeniem miejsc pracy dla młodych ludzi; zauważa, że kształcenie i szkolenie w obszarach związanych z promowaniem przedsiębiorczości może przyczynić się do osiągnięcia długoterminowego rozwoju, wspierania europejskiej konkurencyjności i walki z bezrobociem;

47.  apeluje do państw członkowskich, aby w ramach planów działania przedstawiały oczekiwane skutki przyjmowanych środków; podkreśla zatem znaczenie zagwarantowania przez państwa członkowskie, że podejmowane środki faktycznie wspierają trwałe zatrudnienie; podkreśla potrzebę pomiaru trwałości realizowanych strategii politycznych;

Zrównoważony rozwój: przyszłość dla osób młodych

48.  wyraża głębokie przekonanie, że dobrej jakości kształcenie i szkolenie formalne, pozaformalne i nieformalne stanowi jedno z praw podstawowych; uważa zatem, że dostęp do wszystkich szczebli wysokiej jakości edukacji należy zagwarantować wszystkim Europejczykom, niezależnie od statusu społeczno-gospodarczego, pochodzenia etnicznego, płci czy niepełnosprawności fizycznej lub umysłowej; podkreśla ważną rolę, jaką kształcenie formalne, pozaformalne i nieformalne odgrywa w zapewnianiu osobom młodym wiedzy, umiejętności i kompetencji umożliwiających im bycie zaangażowanymi obywatelami oraz uczestniczenie w europejskim projekcie; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do opracowania konkretnych strategii politycznych i zachęca w tym kontekście do traktowania edukacji artystycznej i twórczej na równi z przedmiotami ścisłymi i technologicznymi (STEM) w programach nauczania;

49.  podkreśla znaczenie modernizacji edukacji; wzywa Komisję i państwa członkowskie do pobudzania włączania do programów nauczania nowych umiejętności i kompetencji, takich jak krytyczne myślenie i duch przedsiębiorczości, a także do wspierania rozwoju nowych narzędzi edukacyjnych, które zwiększają udział w edukacji i dostęp do niej;

50.  jest głęboko zaniepokojony szczególnie naglącym problemem ubóstwa dzieci, który dotyka nawet 25 mln dzieci w UE (ponad 26,4 % wszystkich Europejczyków w wieku poniżej 18 lat) pochodzących z rodzin borykających się każdego dnia z brakiem wystarczającego dochodu i podstawowych usług; uważa, że polityki młodzieżowe mogą wnieść wkład w takie obszary jak polityka dotycząca dzieci i rodziny; wzywa Komisję do opracowania gwarancji dla dzieci jako długoterminowego instrumentu z myślą o stworzeniu równych szans wszystkim dzieciom w UE w ramach specjalnego systemu finansowania, aby zagwarantować, że każde dziecko żyjące w ubóstwie ma dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej, bezpłatnej edukacji, bezpłatnej opieki nad dziećmi, godnych warunków mieszkaniowych i odpowiedniego wyżywienia;

51.  jest głęboko zaniepokojony zjawiskiem wczesnego kończenia nauki i wzywa w związku z tym do przyjęcia odpowiednich rozwiązań w celu rozwiązania tego problemu, mając na względzie osiągnięcie celów strategii „UE 2020”;

52.  zachęca Komisję do wspierania inicjatyw, których celem jest promowanie aktywnego i krytycznego obywatelstwa, szacunku, tolerancji, wartości i międzykulturowego uczenia się i podkreśla w związku z tym kluczową rolę programów UE takich jak program Erasmus +, Kreatywna Europa i Europa dla Obywateli; wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania przestrzeni dla dialogu z osobami młodymi na różnorodne tematy, takie jak seks, płeć, polityka, solidarność i środowisko, prawo, historia i kultura;

53.  wyraża głębokie przekonanie, że umiejętność czytania i pisania, w tym umiejętność korzystania z technologii cyfrowych i mediów, umiejętność rozumowania matematycznego oraz podstawowe umiejętności, które są jednym z kluczowych elementów zapewniających osobom młodym niezależność i obiecującą przyszłość, muszą być priorytetem na szczeblu europejskim, krajowym i lokalnym; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do wzmożenia wysiłków w zakresie zapewniania wszystkim podstawowych umiejętności uczenia się i kompetencji;

54.  wzywa Komisję do zachęcania do podejmowania inicjatyw obejmujących formalne kształcenie i uczenie się nieformalne w celu wspierania innowacyjności, kreatywności i przedsiębiorczości wśród młodych ludzi oraz promowania spójności i zrozumienia między młodymi ludźmi z różnych grup;

55.  z dużym zaniepokojeniem odnotowuje w tym względzie utrzymującą się na wysokim poziomie liczbę obywateli europejskich, którzy mają słabe umiejętności czytania i pisania lub trudności z czytaniem i pisaniem, uwzględniając analfabetyzm funkcjonalny, brak umiejętności korzystania z technologii cyfrowych i mediów, co stwarza poważne obawy odnośnie do odpowiedniego uczestnictwa w życiu publicznym i rynku pracy;

56.  przypomina, że zgodnie z pierwszą zasadą europejskiego filaru praw socjalnych każda osoba ma prawo do edukacji zorientowanej na integrację i charakteryzującej się dobrą jakością, szkoleń i uczenia się przez całe życie w celu utrzymania i nabywania umiejętności, które pozwolą wszystkim w pełni uczestniczyć w życiu społeczeństwa i skutecznie radzić sobie ze zmianami na rynku pracy; w związku z tym podkreśla znaczenie priorytetowego traktowania i zagwarantowania inwestycji społecznych w kształcenie i szkolenie w nowym okresie programowania WRF na lata 2021-2027.

57.  wyraża głębokie przekonanie, że tablica wyników zawierająca wskaźniki społeczne, która została wprowadzona w ramach Europejskiego filaru praw socjalnych, powinna być wykorzystywana do monitorowania strategii UE na rzecz młodzieży; wzywa Komisję do przyjęcia szczególnego zestawu wskaźników w celu monitorowania strategii UE na rzecz młodzieży, takich jak edukacja, umiejętności i uczenie się przez całe życie, równouprawnienie płci na rynku pracy, opieka zdrowotna, dostęp cyfrowy, warunki życia i ubóstwo;

58.  podkreśla kluczową rolę rodziny i nauczycieli we wspieraniu osób młodych, które doświadczają nękania w szkole i cyberprzemocy; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podejmowania działań w celu rozwiązania problemu tego typu zachowań, które wpływają na dobrostan psychiczny osób młodych, w szczególności przez rozwój odpowiednich umiejętności cyfrowych już od najwcześniejszych etapów edukacji, zgodnie z planem działania w dziedzinie edukacji cyfrowej;

59.  uważa, że w celu zwiększenia skuteczności edukacji, działań na rzecz młodzieży i sportu należy opracować wspólne cele i narzędzia pomiaru wpływu polityki w oparciu o badania międzynarodowe;

60.  podkreśla szkodliwy wpływ stresu na dobrostan osób młodych, zarówno w szkole, w trakcie kształcenia i szkolenia oraz na rynku pracy, jak i w życiu osobistym; wzywa Komisję i państwa członkowskie do inwestowania w programy zdrowia psychicznego oraz do zachęcania właściwych podmiotów do udzielania osobom młodym pomocy w tym względzie;

61.  podkreśla znaczenie zapewnienia dobrej kondycji psychicznej i fizycznej młodych Europejczyków; wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania zajęć sportowych w ramach zajęć pozalekcyjnych oraz do podkreślania ich znaczenia w ramach kampanii dotyczących żywienia;

62.  podkreśla znaczenie promowania dialogu międzykulturowego w sporcie, w tym przez tworzenie platform angażujących młodych ludzi, uchodźców i migrantów;

63.  uważa, że ze względu na złożoność polityki młodzieżowej i jej wpływ należy zachęcać do współpracy badawczej w celu opracowania opartych na dowodach odpowiedzi oraz rozwiązań w zakresie interwencji i zapobiegania, które będą sprzyjać dobrostanowi i zwiększeniu odporności młodych ludzi;

64.  podkreśla znaczenie kultury nie tylko w zwalczaniu przemocy, rasizmu, radykalizacji i nietolerancji, ale także w rozwoju europejskiej tożsamości; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania kultury i inwestowania w nią oraz zapewniania równego dostępu;

65.  podkreśla, że organizacje młodzieżowe odgrywają kluczową rolę w uczestnictwie młodych ludzi w życiu społecznym i ich integracji w społeczeństwie; wzywa w związku z tym państwa członkowskie do wspierania organizacji młodzieżowych i uznania ich roli jako podmiotów zapewniających rozwój kompetencji i włączenie społeczne, a także do wspierania tworzenia rad młodzieży na wszystkich poziomach, we współpracy z młodzieżą;

66.  podkreśla znaczenie uznania uczenia się pozaformalnego i nieformalnego dla umocnienia pozycji osób uczących się, ponieważ są one niezbędne dla rozwoju społeczeństwa opartego na sprawiedliwości społecznej i równych szansach oraz przyczyniają się do rozwoju umiejętności obywatelskich i samorealizacji; wyraża ubolewanie, że pracodawcy i placówki oferujące kształcenie formalne nie dostrzegają w wystarczającym stopniu wartości i znaczenia umiejętności, kompetencji i wiedzy zdobytych poprzez uczenie się pozaformalne i nieformalne; zwraca uwagę, że brak wystarczającej porównywalności i spójności pomiędzy podejściami do walidacji w państwach członkowskich UE stanowi dodatkową barierę; wzywa państwa członkowskie do kontynuowania wysiłków na rzecz wdrożenia krajowego systemu uznawania i walidacji kompetencji nabytych w ramach kształcenia pozaformalnego oraz do zapewnienia wystarczających środków na ten cel, przypominając zalecenie Rady z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie walidacji uczenia się pozaformalnego i nieformalnego[21];

Większa zgodność strategii UE na rzecz młodzieży oraz większe wsparcie na jej rzecz w ramach instrumentów finansowania

67.  uważa, że strategia UE na rzecz młodzieży powinna być zgodna z WRF, a także z celami zrównoważonego rozwoju oraz wszystkimi istotnymi inicjatywami przewodnimi, programami i strategiami politycznymi, ustanawiając systematyczny dialog między odpowiednimi organami, definiując wyraźne cele i zamierzenia oraz tworząc odpowiedni mechanizm koordynacji;

68.  przypomina, że w dziedzinie młodzieży UE może prowadzić działania jedynie w celu wspierania, koordynowania i uzupełniania działań państw członkowskich zgodnie z zasadą pomocniczości, zwraca uwagę na znaczenie spójności unijnego i krajowego finansowania, w związku z czym wzywa Komisję do ułatwiania synergii z krajowymi, regionalnymi i lokalnymi inicjatywami, aby uniknąć powielania, nakładania się i powtarzania działań;

69.  wzywa państwa członkowskie i Komisję do zwiększenia inwestycji publicznych w edukację i kwestie związane z młodzieżą;

70.  wyraża głębokie przekonanie, że środki finansowe dostępne na potrzeby wsparcia różnych inicjatyw i strategii politycznych związanych z młodzieżą, takich jak program Erasmus+, Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych oraz Europa dla Obywateli, powinny być istotnie zwiększone w następnych WRF, aby zapewnić młodzieży więcej możliwości i uniknąć wykluczenia;

71.  z zadowoleniem przyjmuje Europejski Korpus Solidarności – program promujący solidarność wśród młodych Europejczyków, wolontariat i rozwój obywatelstwa solidarnego; przypomina stanowisko Parlamentu dotyczące odpowiedniego finansowania nowej inicjatywy z wykorzystaniem nowych zasobów oraz wykorzystania programu jako możliwości przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży;

72.  wyraża głębokie przekonanie, że program Europa dla Obywateli nadal powinien stymulować aktywne obywatelstwo, edukację obywatelską i dialog oraz budować tożsamość europejską; odnotowuje niski wskaźnik skuteczności programu ze względu na brak finansowania; domaga się znacznego zwiększenia przydziału środków finansowych na ten program;

73.  wzywa Komisję do utrzymania programu Erasmus dla młodych przedsiębiorców; zachęca państwa członkowskie i Komisję do położenia nacisku na promowanie tego programu z udziałem izb handlowych, przedsiębiorstw i młodzieży przy niezaniedbywaniu podstawowych sektorów działalności;

74.  ponownie wyraża wsparcie dla wzmocnienia programu „Kreatywna Europa”, który przewiduje specjalne programy wspierania mobilności dla młodych artystów i specjalistów pracujących w sektorze kultury i sektorze kreatywnym;

75.  podkreśla znaczenie programu Erasmus+: podstawowego narzędzia kształtującego aktywnych i zaangażowanych młodych obywateli; wyraża głębokie przekonanie, że Erasmus+ powinien być ukierunkowany na wszystkie osoby młode, w tym młodzież o mniejszych możliwościach, oraz że większym aspiracjom następnego okresu programowania Erasmus+ musi odpowiadać znaczne dodatkowe finansowanie w celu uwolnienia pełnego potencjału programu oraz że należy przewidzieć uproszczenie procedur przez stworzenie elektronicznych systemów dostępu do usług transgranicznych i danych studentów, takich jak projekt europejskiej e-karty usług;

76.  wzywa do lepszego dostosowania strategii UE na rzecz młodzieży do programu Erasmus + przez dostosowanie ram czasowych wdrożenia, zmianę rozporządzenia ustanawiającego program Erasmus + w celu wyraźnego wsparcia celów strategii za pomocą wspólnych „celów dla młodzieży” i określenia kluczowego działania 3 jako głównych narzędzi wdrażania strategii;

77.  podkreśla, że budżet Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych nie jest wystarczający do zapewnienia osiągnięcia celów programu; domaga się zatem istotnego zwiększenia przydziału środków dla Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych w ramach następnych WRF oraz wzywa państwa członkowskie do przeznaczenia środków w budżetach krajowych na programy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych; dalej podkreśla konieczność przesunięcia granicy wieku z 25 do 29 lat, aby lepiej odzwierciedlić fakt, że wielu niedawnych absolwentów i wiele osób wchodzących na rynek pracy ma ponad 25 lat;

78.  z zastrzeżeniem zasady pomocniczości opowiada się za ujednoliceniem definicji osoby młodej w odniesieniu do granicy wieku w całej UE; zachęca wszystkie państwa członkowskie do wniesienia wkładu na rzecz tego ujednolicenia przez wyeliminowanie ograniczeń utrudniających pomiar wyników i określenie zamierzonych celów;

79.  zachęca do promowania przyszłego unijnego programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji w celu opracowywania zintegrowanych reakcji opartych na dowodach, rozwiązań interwencyjnych i zapobiegawczych, które wspierają dobrostan i odporność ludzi młodych;

80.  zwraca uwagę na ustalenia i ryzyko sugerujące, że władze krajowe uważają działania kierowane przez Komisję (w tym programy wymiany studentów) za spełniające wymogi strategii UE na rzecz młodzieży oraz że niektóre państwa członkowskie wycofują swoje środki z tych obszarów polityki, które są wspierane z budżetu UE[22];

o

o  o

81.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

OPINIA Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (28.3.2018)

dla Komisji Kultury i Edukacji

w sprawie wdrażania strategii UE na rzecz młodzieży
(2017/2259(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: João Pimenta Lopes

WSKAZÓWKI

Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych zwraca się do Komisji Kultury i Edukacji, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A.  mając na uwadze, że bezrobocie młodzieży obniżyło się stopniowo w ciągu ostatnich lat, chociaż, według Eurostatu, w styczniu 2018 r. wynosiło 16,1 %, a w niektórych państwach członkowskich przekraczało nawet 34 %; mając na uwadze, że w porównaniu z wartościami z 2008 r. (15,6 %) można zaobserwować, że jest to wyższy odsetek; mając na uwadze, że liczby te uniemożliwiają przyjęcie jednego uniwersalnego rozwiązania, jeśli mamy osiągnąć pełny potencjał młodych ludzi; mając na uwadze niepokojący poziom bezrobocia młodzieży w regionach najbardziej oddalonych oraz fakt, że w niektórych regionach wskaźniki bezrobocia przekraczają 50 %, jak ma to miejsce na Majotcie;

B.  mając na uwadze, że zwiększył się odsetek młodych ludzi żyjących w ubóstwie i doświadczających wykluczenia społecznego; mając na uwadze, że w 2016 r. w UE ponad 6 mln młodych ludzi w wieku 15–24 lat nie pracowało, nie kształciło się ani nie szkoliło się (młodzież NEET);

C.  przyznaje, że instytucje europejskie same nie tworzą miejsc pracy w regionach i dlatego deklarowanym celem inicjatywy na rzecz młodzieży musi być zakrojone na dużą skalę wspieranie regionów i klasy średniej, aby trwale zagwarantować pracę dla młodych ludzi;

D.  mając na uwadze, że najważniejszym celem strategii UE na rzecz młodzieży jest zwiększenie liczby możliwości i zapewnienie wyrównania szans wszystkich młodych Europejczyków;

E.  mając na uwadze, że gospodarka UE ponownie odnotowuje wzrost, a dysproporcje zaczęły się zmniejszać;

F.  mając na uwadze, że zmniejszanie się dysproporcji jest widoczne na szczeblu regionalnym w całej UE; mając na uwadze, że w wielu regionach wskaźniki zatrudnienia nadal pozostają na poziomie niższym niż przed kryzysem;

G.  mając na uwadze, że w 2016 r. odsetek młodzieży NEET wynosił 15,6 %;

H.  mając na uwadze, że zwalczanie ubóstwa i wykluczenia społecznego leży przede wszystkim w kompetencjach państw członkowskich, a UE odgrywa ważną rolę wspierającą i koordynującą;

I.  mając na uwadze, że strategia UE na rzecz młodzieży to strategia realizowana w sposób ciągły, poddawana nieustannym udoskonaleniom, a jednak jej cele nadal są bardzo szerokie i ambitne; mając na uwadze, że stwierdzono brak odpowiednio ustanowionych parametrów referencyjnych;

J.  mając na uwadze, że kształcenie pomaga w minimalizowaniu skutków nierówności społeczno-ekonomicznych dzięki zapewnianiu umiejętności i kompetencji niezbędnych do ograniczenia międzypokoleniowego dziedziczenia niekorzystnych sytuacji życiowych;

K.  mając na uwadze, że brak działań na poziomie globalnym w zakresie młodych ludzi i ich praw uniemożliwi młodym ludziom dochodzenie swoich praw, ich wykonywanie i obronę oraz przyczyni się do nasilenia takich zjawisk, jak regres demograficzny, wczesne kończenie nauki, brak kwalifikacji zawodowych i szkoleniowych, późne wchodzenie na rynek pracy, brak niezależności finansowej, potencjalne zakłócenia systemów ubezpieczeń społecznych, powszechna niepewność zatrudnienia i wyłączenie społeczne;

L.  mając na uwadze, że w ostatnich latach UE uruchomiła rozmaite inicjatywy, takie jak inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych i gwarancja dla młodzieży w ramach strategii UE na rzecz młodzieży, których celem jest stworzenie większych, a przy tym równych szans wszystkim młodym ludziom w dziedzinie kształcenia i na rynku pracy, oraz promowanie włączenia społecznego młodych ludzi, ich uprawnień i większego uczestnictwa w życiu społecznym;

M.  mając na uwadze, że problemy, z jakimi borykają się młodzi ludzie w zakresie zatrudnienia, kształcenia i szkolenia oraz zaangażowania społecznego i politycznego, nie są jednakowe, a niektóre grupy są nimi dotknięte w bardziej nieproporcjonalny sposób niż inne; mając na uwadze, że należy dołożyć większych starań, aby wesprzeć młodych ludzi najbardziej oddalonych od rynku pracy lub całkowicie od niego odciętych;

N.  mając na uwadze, że z utrzymanie położonych w pobliżu miejsca zamieszkania szkół i instytucji edukacyjnych we wszystkich regionach Europy ma podstawowe znaczenie, gdy chodzi o lepsze kształcenie młodzieży, i UE powinna w pełni wspierać regiony w sprostaniu temu wyzwaniu;

O.  mając na uwadze, że wysoko wykwalifikowana siła robocza i atrakcyjne otoczenie biznesu umożliwiają korzystanie z wyższego wzrostu gospodarczego;

P.  mając na uwadze, że orientacja zawodowa i dostęp do informacji na temat możliwości zatrudnienia oraz ścieżek kształcenia mają zasadnicze znaczenie dla dalszego rozwoju edukacyjnego i wejścia na rynek pracy;

Q.  mając na uwadze pilną potrzebę udzielenia głosu młodym Europejczykom zarówno w ramach skutecznego zorganizowanego dialogu, jak i innych form komunikacji;

R.  mając na uwadze, że podczas określania celów tej strategii oraz jej realizacji i oceny UE musi ściśle współpracować z władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi;

1.  podkreśla, że polityka integracji młodzieży powinna bronić programów socjalnych sprzyjających uczestniczeniu w polityce i w kulturze oraz promować je; uważa ponadto, że godziwa i uregulowana praca zapisana w układach zbiorowych, wraz ze stabilnymi warunkami pracy, odpowiednie pensje i wynagrodzenia oraz uniwersalne i wysokiej jakości usługi publiczne są ważne dla dobrostanu społecznego młodych ludzi; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania uczciwych warunków pracy i odpowiedniej ochrony socjalnej, w tym w odniesieniu do nowych form zatrudnienia;

2.  apeluje do państw członkowskich o aktywne promowanie zasad integracji w pracy z młodzieżą, ze szczególnym naciskiem na integrację na rynku pracy młodych osób niepełnosprawnych dzięki obraniu ich udziału za cel przyczyniający się do sukcesu programów na rzecz młodzieży; przyznaje, że obecny rozwój technologiczny oferuje niepełnosprawnym osobom uczącym się nowe możliwości zdobywania wiedzy i umiejętności w sposób formalny i pozaformalny;

3.  wzywa do kontynuacji kluczowych programów, takich jak Erasmus+, program Erasmus dla młodych przedsiębiorców oraz inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych; jest zdania, że programy te powinny zostać dostosowane do różnych sytuacji młodych ludzi w Europie, aby zagwarantować wszystkim równość szans; zwraca uwagę na sytuację ludzi młodych pochodzących z regionów najbardziej oddalonych, którzy często nie mogą korzystać z takich programów ze względu na szczególny charakter tych regionów; uznaje znaczenie programu Erasmus+ dla poprawy kształcenia i zatrudnienia wśród młodych ludzi, co umożliwia im zdobycie umiejętności i kompetencji na całe życie oraz poszukiwanie dalszych, transgranicznych możliwości kariery; wzywa do zwiększenia finansowania tego programu w ramach kolejnych WRF;

4.  przyznaje, że w ostatnich latach liczba osób wcześnie kończących naukę zmniejszyła się i zbliża się do celu ustalonego w strategii Europa 2020; pomimo tego wzywa jednak państwa członkowskie do wdrożenia polityki ukierunkowanej na młodzież z rodzin bardziej wykluczonych, takich jak osoby należące do mniejszości etnicznych, a w szczególności do społeczności romskiej, o niższym poziomie wykształcenia lub zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym, ponieważ rozszerzenie kształcenia pomaga przerwać błędne koło ubóstwa;

5.  podkreśla, że w celu obniżenia stopy bezrobocia wśród młodzieży można zwiększyć nakłady na mobilność krajową i transgraniczną; wzywa do lepszego dostosowania podaży pracy i umiejętności do popytu poprzez umożliwienie mobilności między regionami (w tym regionami transgranicznymi);

6.  zwraca uwagę na wyniki oceny okresowej strategii UE na rzecz młodzieży, w której podkreślono, że strategia była skuteczna w zakresie doprowadzenia do konkretnych zmian na szczeblu krajowym i organizacyjnym, zachęciła do współpracy międzysektorowej, wzajemnego uczenia się i zorganizowanego dialogu z młodymi ludźmi, a także nadała impuls krajowym programom na rzecz młodzieży dzięki wzmocnieniu lub przekierowaniu priorytetów polityki młodzieżowej w wielu państwach członkowskich;

7.  wyraża ubolewanie z powodu dużej liczby młodych ludzi, którzy nie kształcą się, nie pracują ani nie szkolą się (młodzież NEET), i podkreśla, że zatrudnienie, kształcenie i szkolenie młodych ludzi powinno być jednym z najważniejszych priorytetów politycznych UE;

8.  kładzie nacisk na istotną rolę wolontariatu w rozwijaniu umiejętności; podkreśla potrzebę poprawienia walidacji umiejętności zdobytych w ramach wolontariatu;

9.  wzywa Komisję do utrzymania programu Erasmus dla młodych przedsiębiorców; zachęca państwa członkowskie i Komisję do położenia nacisku na promowanie tego programu z udziałem izb handlowych, przedsiębiorstw i młodzieży przy niezaniedbywaniu podstawowych sektorów działalności;

10.  wzywa do skuteczniejszego promowania istniejących możliwości w zakresie wolontariatu i zwiększenia świadomości na ten temat;

11.  uważa, że otwarta metoda koordynacji mogłaby być kontynuowana po zakończeniu obecnego okresu współpracy w zakresie polityki młodzieżowej w celu ustanowienia wspólnego programu, wymiany najlepszych praktyk i poprawy kształtowania polityki w oparciu o wiedzę; uważa jednak, że należy uprościć i usprawnić obszary działania i inicjatywy w ramach obecnej strategii, a także ulepszyć ich mechanizmy monitorowania i raportowania wyników, aby były bardziej ukierunkowane i ambitne;

12.  z zadowoleniem przyjmuje pozytywne efekty gwarancji dla młodzieży, zwraca jednak uwagę na wciąż niepokojącą liczbę młodzieży NEET w UE; wzywa zatem Komisję do wzmocnienia i kontynuowania realizacji gwarancji dla młodzieży oraz do powielania jej wyników w tych państwach członkowskich, w których nie została jeszcze wdrożona;

13.  podziela pogląd, że polityka młodzieżowa nie może odnieść sukcesu w gospodarkach stagnacyjnych i jest skorelowana z silnymi gospodarkami, w których istnieją warunki sprzyjające pracy[1];

14.  ponownie podkreśla znaczenie przyjętego w strategii na rzecz młodzieży podejścia międzysektorowego jako środka włączenia wymiaru młodzieżowego w główny nurt polityki i tworzenia synergii w innych odpowiednich dziedzinach polityki, takich jak zatrudnienie, kształcenie i szkolenie; uważa, że można poprawić integrację strategii na rzecz młodzieży z innymi powiązanymi inicjatywami na szczeblu UE;

15.  wzywa Komisję do stworzenia platformy internetowej skierowanej do ludzi młodych, umożliwiającej im anonimowe zgłaszanie przypadków naruszeń ze strony podmiotów promujących programy, a także przedstawianie propozycji zmian i powstałych wątpliwości; podkreśla potrzebę zagwarantowania takiego samego zaangażowania podmiotów promujących i pracodawców przez udostępnienie przestrzeni umożliwiającej wyjaśnianie wątpliwości i wymianę dobrych praktyk również w ramach tej platformy;

16.  wzywa Komisję do poprawy jakości szkoleń zawodowych i zwiększania świadomości w tym zakresie w państwach członkowskich, gdyż szkolenia te stanowią zasadniczą alternatywę dla szkolnictwa wyższego;

17.  podkreśla znaczenie zorganizowanego dialogu z młodymi ludźmi i organizacjami młodzieżowymi (w tym z krajowymi radami młodzieży) jako sposobu na stworzenie struktur i procesów na potrzeby ich aktywnego uczestnictwa w planowaniu, wdrażaniu i ocenie polityki i programów na rzecz młodzieży, w opracowaniu wspólnej agendy, wymianie najlepszych praktyk i poprawie kształtowania polityki w oparciu o wiedzę; zachęca do integracji grup szczególnie wrażliwych (np. młodzieży NEET, osób pochodzących ze marginalizowanych społeczności, migrantów i uchodźców, młodych ludzi niepełnosprawnych oraz uczniów przedwcześnie kończącym naukę); podkreśla, że należy rozważyć uruchomienie numeru interwencyjnego UE w sprawie łamania praw młodzieży, aby młodzi ludzie mogli zgłaszać bezpośrednio do Komisji wszelkie możliwe negatywne doświadczenia związane z uczestnictwem w środkach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych i gwarancji dla młodzieży; podkreśla znaczenie europejskiej konferencji w sprawie przyszłej strategii UE na rzecz młodzieży, która odbyła się w 2017 r.; wzywa Komisję, aby częściej powtarzała to wydarzenie w celu wymiany dobrych praktyk w zakresie wdrażania programów na rzecz młodzieży i promowania komunikacji między stowarzyszeniami młodzieżowymi, pracodawcami oraz władzami krajowymi i lokalnymi;

18.  podkreśla znaczenie dokonywanej przez Komisję oceny realizacji strategii na rzecz młodzieży w państwach członkowskich z myślą o umożliwieniu skuteczniejszego nadzorowania i monitorowania działań w terenie; wzywa Komisję do ustalenia celów strategii UE na rzecz młodzieży, które mogą być ocenianie jakościowo i ilościowo, przy uwzględnieniu specyfiki każdego państwa członkowskiego lub regionu; wzywa Komisję, aby zwiększyła finansowanie programów i działań przygotowujących młodych ludzi do wejścia na rynek pracy;

19.  wzywa Komisję do wzmocnienia środków nadzoru i monitorowania gwarantujących, że europejskie programy skierowane do młodzieży nie będą przynosić skutków odwrotnych od zamierzonych, ani nie będą przyczyniały się do tworzenia niepewnych form zatrudnienia; wzywa ponadto Komisję do prowadzenia polityki gospodarczej oraz w dziedzinie zatrudnienia z myślą o tworzeniu większej liczby lepszych miejsc pracy dla młodzieży; uważa zatem, że prawdziwa strategia UE na rzecz młodzieży nie tylko kładzie nacisk na zatrudnienie młodzieży, ale także na wspieranie tworzenia godziwych miejsc pracy dobrej jakości ;

20.  podkreśla, że Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych jest najbardziej widocznym programem UE wspierającym integrację młodych ludzi na rynku pracy w Europie, i nalega na jej kontynuację i rozszerzenie jej zakresu – również przez doprecyzowanie celów i zapewnienie przejrzystości wyników – w następnym okresie programowania; z zadowoleniem przyjmuje zwiększenie środków na Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, lecz uznaje, że środki są wciąż niewystarczające, by zagwarantować całej młodzieży NEET odbycie praktyki lub stażu czy miejsce ustawicznego kształcenia zawodowego; w tym kontekście apeluje do państw członkowskich, by środki dostępne z EFS nie zastępowały krajowych wydatków publicznych; wzywa w związku z tym do zwiększenia środków na Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych w kolejnych WRF, przy jednoczesnym zapewnieniu szybkiego i uproszczonego wykorzystania funduszy oraz stałego i stabilnego finansowania;

21.  podkreśla, że rynek pracy doświadcza ciągłych zmian; uważa, że wejście na rynek pracy jest łatwiejsze dzięki systemowi kształcenia i szkolenia zapewniającemu jednostce wszechstronną edukację, wspierającemu studentów w poszukiwaniu ich własnych metod uczenia się, rozwijającemu nabywanie umiejętności i kompetencji przekrojowych, w tym umiejętności podstawowych i niekognitywnych, a także kompetencji ukierunkowanych na przyszłość, w celu sprzyjania integracji na rynku pracy i wszechstronności w życiu zawodowym nie dzięki wczesnemu uzyskaniu specjalizacji, lecz także dzięki umiejętności nabywania rozmaitych umiejętności; wzywa do położenia szczególnego nacisku na promowanie umiejętności językowych oraz transgranicznych możliwości zawodowych i kształcenia zawodowego oraz mobilności wśród młodych ludzi; wzywa do szerszej koordynacji między publicznymi służbami zatrudnienia, partnerami społecznymi i organizatorami kształcenia oraz do sprawniejszego uznawania i walidacji dyplomów i kompetencji, w tym uczenia się pozaformalnego; podkreśla w szczególności dualny model kształcenia, który nie jest wystarczająco znany, jednak może wnieść duży wkład w kształcenie specjalistów w zawodach deficytowych dzięki płynnemu przejściu od kształcenia do zatrudnienia;

22.  przypomina, że zatrudnienie i przedsiębiorczość to jeden z ośmiu priorytetów określonych w strategii UE na rzecz młodzieży (2010–2018); podkreśla, że praca młodych osób i pozaformalne uczenie się, w szczególności w ramach organizacji młodzieżowych, odgrywają kluczową rolę w rozwijaniu potencjału ludzi młodych, w tym umiejętności w zakresie przedsiębiorczości, umożliwiając im zdobycie szerokiego wachlarza kompetencji, który zwiększy ich możliwości na rynku pracy;

23.  podkreśla, że pomimo wysokiego wskaźnika bezrobocia mobilność siły roboczej w UE pozostaje ograniczona; w związku z tym zwraca uwagę na znaczenie mobilności pracowników dla konkurencyjnego rynku pracy; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby w tym celu promowały transgraniczne możliwości zawodowe i w zakresie kształcenia zawodowego;

24.  podkreśla istotną rolę osób dorosłych w wieku powyżej 55 lat w procesie szkolenia młodzieży w miejscu pracy; wraz z Komisją opowiada się za utworzeniem programów umożliwiających tym osobom stopniowe wycofywanie się z rynku pracy do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego, w szczególności przez przechodzenie na pracę w niepełnym wymiarze godzin, uwzględniającą szkolenie ludzi młodych i towarzyszenie im w stopniowym obejmowaniu stanowiska pracy;

25.  zwraca uwagę na ważną rolę przedsiębiorstw w kwestiach związanych z nabywaniem umiejętności i tworzeniem miejsc pracy dla młodych ludzi; zauważa, że kształcenie i szkolenie w obszarach związanych z promowaniem przedsiębiorczości może przyczynić się do osiągnięcia długoterminowego rozwoju, wspierania europejskiej konkurencyjności i walki z bezrobociem;

26.  podkreśla potrzebę zwalczania wczesnego kończenia nauki przez określenie braków w systemie szkolnictwa i w społeczeństwie, wspieranie studentów w poszukiwaniu ich własnych metod uczenia się, wdrażanie odpowiednich i interesujących programów nauczania oraz stworzenie silnego, dobrze rozwiniętego systemu poradni zawodowych zapewniającego wszystkim studentom wysokiej jakości usługi doradztwa i orientacji; podkreśla, że całościowe i integracyjne podejście do kształcenia jest kluczowe, by wszyscy studenci czuli się mile widziani i zintegrowani oraz by wzięli odpowiedzialność za własne kształcenie;

27.  wzywa Komisję, aby w ramach przyszłej strategii na rzecz młodzieży oraz wieloletnich ram finansowych na okres po 2020 r. zapewniła zwiększenie środków, uprawnień i zakresu programów mających na celu promowanie edukacji, szkolenia, tworzenia miejsc pracy i integracji społecznej młodzieży, a tym młodzieży niepełnosprawnej, przy jednoczesnym zagwarantowaniu, że finansowanie to nie posłuży do tworzenia niepłatnych stanowisk stażowych czy miejsc pracy w niepewnych warunkach, ani do zastąpienia stałego zatrudnienia zatrudnieniem czasowym lub w formie stażu; podkreśla potrzebę oferowania odpowiednich treści kształcenia i szkolenia oraz godnych warunków pracy w ramach staży i praktyk przyuczających do zawodu, aby zapewnić ich kluczową rolę w przejściu od kształcenia do życia zawodowego; uważa, że – dla zapewnienia realizacji wysokiej jakości praktyk wraz z zapewnieniem określonego ukierunkowania i nadzoru – zawarcie umowy dotyczącej praktyk lub stażu określi role i obowiązki wszystkich stron oraz doprecyzuje czas trwania, cele dydaktyczne i zadania odpowiadające jasno określonym umiejętnościom, które mają być rozwijane, status zatrudnienia, odpowiednie wynagrodzenie, w tym za nadgodziny, programy ochrony socjalnej i zabezpieczenia społecznego na mocy obowiązującego prawa krajowego, obowiązujących układów zbiorowych lub obydwu rodzajów przepisów;

28.  wzywa państwa członkowskie do monitorowania skutecznego wdrażania gwarancji dla młodzieży, na przykład przez wprowadzenie dostosowanych do potrzeb i dostępnych dla każdego wieku systemów doradztwa zawodowego, które mogą pomóc osobom na wszystkich etapach ich życia dokonać wyborów dotyczących ich kształcenia, szkolenia i kariery zawodowej oraz zarządzać w trakcie całego życia zawodowego między innymi ich indywidualnym tokiem uczenia się i pracy; przypomina, że zaangażowanie organizacji młodzieżowych w ocenę gwarancji dla młodzieży, jej wdrażanie i informowanie o niej jest kluczowe dla jej powodzenia i zachęca do rejestrowania bezrobotnych;

29.  zachęca do silnego zaangażowania organizacji pozarządowych, władz lokalnych i regionalnych w pomoc młodym ludziom, a zwłaszcza grupom szczególnie wrażliwym (np. młodzieży NEET, migrantom i uchodźcom, młodym ludziom niepełnosprawnym, uczniom przedwcześnie kończącym naukę), w znalezieniu pracy zarobkowej, kształceniu lub szkoleniu, oraz we wspieranie ich uczestnictwa w podejmowaniu decyzji politycznych i w społeczeństwie obywatelskim;

30.  uważa, że ze względu na złożoność polityki młodzieżowej i jej wpływ należy zachęcać do współpracy badawczej w celu opracowania opartych na dowodach odpowiedzi oraz rozwiązań w zakresie interwencji i zapobiegania, które będą sprzyjać dobrostanowi i zwiększeniu odporności młodych ludzi;

31.  zwraca uwagę na ustalenia i ryzyko sugerujące, że władze krajowe uważają działania kierowane przez Komisję (w tym programy wymiany studentów) za spełniające wymogi strategii UE na rzecz młodzieży oraz że niektóre państwa członkowskie wycofują swoje środki z tych obszarów polityki, które są wspierane z budżetu UE;[2]

32.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do kontroli podmiotów wielokrotnie promujących kolejne staże, którym nie towarzyszy integracja na rynku pracy, aby zapobiec zamianie umów o pracę na rzekome staże;

33.  uważa, że w celu zwiększenia skuteczności edukacji, działań na rzecz młodzieży i sportu należy opracować wspólne cele i narzędzia pomiaru wpływu polityki w oparciu o badania międzynarodowe;

34.  wzywa do promowania i ułatwiania w większym stopniu transgranicznych możliwości zawodowych i kształcenia zawodowego oraz mobilności wśród młodych ludzi, a także do zapewnienia im umiejętności i kompetencji na całe życie, w tym umiejętności językowych, zwiększając jednocześnie ich możliwości i szanse udziału zarówno w rynku pracy, jak i w społeczeństwie;

35.  z zastrzeżeniem zasady pomocniczości opowiada się za ujednoliceniem definicji osoby młodej w odniesieniu do granicy wieku w całej UE; zachęca wszystkie państwa członkowskie do wniesienia wkładu na rzecz tego ujednolicenia przez wyeliminowanie ograniczeń utrudniających pomiar wyników i określenie zamierzonych celów;

36.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia przejrzystości działań podczas rozliczania i wykorzystywania środków przeznaczonych na wspieranie trwałych szans na zatrudnienie wśród młodzieży; w związku z tym podkreśla znaczenie przedstawiania na każde żądanie szczegółowych danych dotyczących sytuacji młodzieży w każdym państwie członkowskim;

37.  przypomina, że zgodnie z pierwszą zasadą europejskiego filaru praw socjalnych każda osoba ma prawo do edukacji zorientowanej na integrację i charakteryzującej się dobrą jakością, szkoleń i uczenia się przez całe życie w celu utrzymania i nabywania umiejętności, które pozwolą wszystkim w pełni uczestniczyć w życiu społeczeństwa i skutecznie radzić sobie ze zmianami na rynku pracy; w związku z tym podkreśla znaczenie priorytetowego traktowania i zagwarantowania inwestycji społecznych w kształcenie i szkolenie w nowym okresie programowania WRF na lata 2020-2026.

38.  podkreśla brak systematycznego przekazywania informacji i wiarygodnych danych dotyczących realizacji strategii na rzecz młodzieży; wzywa zatem państwa członkowskie i Komisję do wspierania zacieśnienia współpracy krajowych i regionalnych urzędów statystycznych przez przedstawianie istotnych i aktualnych danych statystycznych dotyczących młodzieży, mających istotne znaczenie dla zrozumienia stopnia powodzenia realizowanej strategii; uważa, że te dane statystyczne powinny być dołączane do przedstawianych sprawozdań trzyletnich;

39.  apeluje do państw członkowskich, aby w ramach planów działania przedstawiały oczekiwane skutki przyjmowanych środków; podkreśla zatem znaczenie zagwarantowania przez państwa członkowskie, że podejmowane środki faktycznie wspierają trwałe zatrudnienie; podkreśla potrzebę pomiaru trwałości realizowanych strategii politycznych.

INFORMACJE O PRZYJĘCIU OPINIIW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia

27.3.2018

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

40

5

2

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Guillaume Balas, Tiziana Beghin, Brando Benifei, Mara Bizzotto, Enrique Calvet Chambon, David Casa, Michael Detjen, Lampros Fountoulis, Elena Gentile, Arne Gericke, Marian Harkin, Czesław Hoc, Agnes Jongerius, Ádám Kósa, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Patrick Le Hyaric, Jeroen Lenaers, Thomas Mann, Dominique Martin, Miroslavs Mitrofanovs, Emilian Pavel, João Pimenta Lopes, Georgi Pirinski, Marek Plura, Sofia Ribeiro, Robert Rochefort, Claude Rolin, Siôn Simon, Romana Tomc, Ulrike Trebesius, Marita Ulvskog

Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego

Georges Bach, Amjad Bashir, Heinz K. Becker, Karima Delli, Tania González Peñas, Krzysztof Hetman, Ivari Padar, Anne Sander, Sven Schulze, Jasenko Selimovic, Csaba Sógor, Neoklis Sylikiotis

Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego

Jude Kirton-Darling, Ana Miranda, James Nicholson, Massimo Paolucci

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGOW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

40

+

ALDE

Enrique Calvet Chambon, Marian Harkin, Robert Rochefort, Jasenko Selimovic

EFDD

Tiziana Beghin

GUE/NGL

Tania González Peñas, Patrick Le Hyaric, João Pimenta Lopes, Neoklis Sylikiotis

NI

Lampros Fountoulis

PPE

Georges Bach, Heinz K. Becker, David Casa, Krzysztof Hetman, Ádám Kósa, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Jeroen Lenaers, Thomas Mann, Marek Plura, Sofia Ribeiro, Claude Rolin, Anne Sander, Sven Schulze, Csaba Sógor, Romana Tomc

S&D

Guillaume Balas, Brando Benifei, Michael Detjen, Elena Gentile, Agnes Jongerius, Jude Kirton-Darling, Ivari Padar, Massimo Paolucci, Emilian Pavel, Georgi Pirinski, Siôn Simon, Marita Ulvskog

VERTS/ALE

Karima Delli, Ana Miranda, Miroslavs Mitrofanovs

5

-

ECR

Amjad Bashir, Arne Gericke, Czesław Hoc, James Nicholson, Ulrike Trebesius

2

0

ENF

Mara Bizzotto, Dominique Martin

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się

  • [1]  https://www.ceps.eu/system/files/RR2018_01_BlameItOnMyYouth.pdf
  • [2]  http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2018/615645/EPRS_STU(2018)615645_EN.pdf

INFORMACJE O PRZYJĘCIU SPRAWOZDANIAW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

Data przyjęcia

25.4.2018

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

26

0

1

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Isabella Adinolfi, Dominique Bilde, Andrea Bocskor, Angel Dzhambazki, Jill Evans, María Teresa Giménez Barbat, Petra Kammerevert, Svetoslav Hristov Malinov, Stefano Maullu, Momchil Nekov, Yana Toom, Sabine Verheyen, Julie Ward, Bogdan Brunon Wenta, Theodoros Zagorakis, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Milan Zver, Krystyna Łybacka

Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego

Eider Gardiazabal Rubial, Elena Gentile, Sylvie Guillaume, Emma McClarkin, Martina Michels, Michel Reimon, Liliana Rodrigues, Remo Sernagiotto, Francis Zammit Dimech

GŁOSOWANIE KOŃCOWE IMIENNEW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

26

+

ALDE

María Teresa Giménez Barbat, Yana Toom

ECR

Angel Dzhambazki, Emma McClarkin, Remo Sernagiotto

EFDD

Isabella Adinolfi

GUE/NGL

Martina Michels

PPE

Andrea Bocskor, Svetoslav Hristov Malinov, Stefano Maullu, Sabine Verheyen, Bogdan Brunon Wenta, Theodoros Zagorakis, Francis Zammit Dimech, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Milan Zver

S&D

Eider Gardiazabal Rubial, Elena Gentile, Sylvie Guillaume, Petra Kammerevert, Krystyna Łybacka, Momchil Nekov, Liliana Rodrigues, Julie Ward

VERTS/ALE

Jill Evans, Michel Reimon

0

-

 

 

1

0

ENF

Dominique Bilde

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się

Ostatnia aktualizacja: 18 maja 2018
Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności