ΕΚΘΕΣΗ που περιέχει πρόταση μη νομοθετικού ψηφίσματος σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της συνολικής και ενισχυμένης συμφωνίας εταιρικής σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Αρμενίας, αφετέρου

22.5.2018 - (12543/2017 – C8-0422/2017 – 2017/0238(NLE) – 2017/2269(INI))

Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων
Εισηγητής: László Tőkés
PR_Consent_Motion

ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της συνολικής και ενισχυμένης συμφωνίας εταιρικής σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Αρμενίας, αφετέρου

(12543/2017 – C8-0422/2017 – 2017/0238(NLE) – 2017/2269(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου (12543/2017),

–  έχοντας υπόψη τη συνολική και ενισχυμένη συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Αρμενίας, αφετέρου (12548/2017),

–  έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 37 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το άρθρο 91, το άρθρο 100 παράγραφος 2, και τα άρθρα 207 και 209, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α), το άρθρο 218 παράγραφος 7 και το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 218 παράγραφος 8 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C8-0422/2017),

–  έχοντας υπόψη τα συναφή ψηφίσματά του σχετικά με τις σχέσεις ΕΕ - Αρμενίας,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Δεκεμβρίου 2017, σχετικά με την ετήσια έκθεση για την εφαρμογή της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας[1],

–  έχοντας υπόψη τις κοινές δηλώσεις των συνόδων κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, ιδίως αυτές που συμφωνήθηκαν το 2017 στις Βρυξέλλες,

–  έχοντας υπόψη τις ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) σχετικά με την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας (ΕΠΓ), και ιδίως την έκθεση της 18ης Μαΐου 2017 για την εφαρμογή της επανεξέτασης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (JOIN(2017)0018) και το αναθεωρημένο έγγραφο εργασίας, της 9ης Ιουνίου 2017 με τίτλο «Ανατολική Εταιρική Σχέση – 20 παραδοτέα στοιχεία για το 2020: εστίαση σε βασικές προτεραιότητες και απτά αποτελέσματα» (SWD(2017)0300), καθώς και την ανακοίνωση του 2016 με τίτλο «Μια συνολική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας»,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την κατάσταση στις γειτονικές ανατολικές χώρες και, ειδικότερα, τη σύστασή του της 15ης Νοεμβρίου 2017 προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ σχετικά με την Ανατολική Εταιρική Σχέση, ενόψει της συνόδου κορυφής του Νοεμβρίου 2017[2] και το ψήφισμά του της 15ης Απριλίου 2015 σχετικά με την εκατοστή επέτειο της γενοκτονίας των Αρμενίων[3],

–  έχοντας υπόψη το νομοθετικό του ψήφισμα της ...[4] 2018 σχετικά με την πρόταση απόφασης,

–  έχοντας υπόψη τις προτεραιότητες της εταιρικής σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αρμενίας, που υπογράφηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2018,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 49 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 99 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A8-0179/2018),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το υφιστάμενο πλαίσιο σχέσεων μεταξύ της Αρμενίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας του 1996 που τέθηκε σε ισχύ το 1999 και πρόκειται να αντικατασταθεί από την προτεινόμενη συνολική και ενισχυμένη συμφωνία εταιρικής σχέσης·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέσω της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, η ΕΕ και η Αρμενία έχουν βασίσει τις σχέσεις τους στην κοινή δέσμευση στο διεθνές δίκαιο και στις θεμελιώδεις αξίες, συμπεριλαμβανομένων της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της χρηστής διακυβέρνησης, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι συνεχίζουν να υπάρχουν ανησυχίες για το κατά πόσο η Αρμενία σέβεται πλήρως ορισμένες από τις ανωτέρω βασικές αξίες, ιδίως όσον αφορά τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου που υπονομεύονται από τη διαφθορά, την εξαγορά ψήφων, το οργανωμένο έγκλημα και τον καταχρηστικό ολιγαρχικό έλεγχο·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η γεωγραφική θέση της Αρμενίας ανάμεσα στην Ευρώπη, την Κεντρική Ασία και τη Μέση Ανατολή και τις γειτονικές περιφερειακές δυνάμεις, κυρίως τη Ρωσία, το Ιράν και την Τουρκία, είναι μεν στρατηγική, αλλά θέτει και προκλήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μη αναγνώριση εκ μέρους ορισμένων χωρών παρελθοντικών τραγωδιών, κυρίως της γενοκτονίας των Αρμενίων, η παρουσία ξένων στρατευμάτων στην Αρμενία, καθώς και οι παρατεταμένες συγκρούσεις στον Νότιο Καύκασο, που επηρεάζουν επίσης το Αζερμπαϊτζάν και τη Γεωργία, απειλούν σοβαρά την ασφάλεια και την περιφερειακή σταθερότητα όλων των εταίρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ μπορεί να επιλυθεί μόνο ειρηνικά με σεβασμό των βασικών αρχών του ΟΑΣΕ του 2009, ιδίως μέσω των προσπαθειών και των προτάσεων των συμπροέδρων της ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ είναι ο κύριος εμπορικός εταίρος της Αρμενίας και ο σημαντικότερος δωρητής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αρμενία είναι επίσης μέλος της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης, γεγονός που αποδεικνύει ότι η ΕΕ δεν θέτει ως προϋπόθεση ότι οι εταίροι της θα πρέπει να επιλέγουν την εμβάθυνση των σχέσεων με την ΕΕ εις βάρος των σχέσεών τους με τρίτα μέρη, ακόμη και αν ορισμένες ευκαιρίες - όπως η σφαιρική και σε βάθος ζώνη ελεύθερων συναλλαγών με την ΕΕ - δεν μπόρεσαν να υλοποιηθούν στο πλαίσιο αυτό·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα συμφωνία ορίζει νέα νομική βάση για την αναζωογόνηση του πολιτικού διαλόγου και τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της οικονομικής συνεργασίας, καθώς και της συνεργασίας σε τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, οι υποδομές και το περιβάλλον· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διατάξεις αυτές αναμένεται να έχουν θετικό αντίκτυπο στην Αρμενία από άποψη προώθησης των δημοκρατικών προτύπων, της οικονομικής μεγέθυνσης και της βιώσιμης ανάπτυξης· ότι συνεπώς, αυτές οι προοπτικές είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τους νέους της Αρμενίας, μεταξύ άλλων μέσω βελτίωσης της εκπαίδευσης και της αύξησης των ευκαιριών απασχόλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολίτες τόσο της ΕΕ όσο και της Αρμενίας θα επωφεληθούν από την ενισχυμένη συνεργασία·

1.  χαιρετίζει θερμά την υπογραφή της συνολικής και ενισχυμένης συμφωνίας εταιρικής σχέσης, η οποία αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για τις σχέσεις ΕΕ-Αρμενίας και περιέχει τη δέσμευση για περαιτέρω εμβάθυνση των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων·

2.  επισημαίνει ότι η υπογραφή της συμφωνίας δεν είναι το τελικό σημείο από την άποψη της συνεργασίας ΕΕ-Αρμενίας· υπογραμμίζει, αντιθέτως, τη σημασία της ταχείας και αποτελεσματικής εφαρμογής πριν εξετάσει τις δυνατότητες για περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας και της ολοκλήρωσης μεταξύ των δύο μερών, με ρυθμό και κλίμακα αμοιβαίως αποδεκτή και για τις δύο πλευρές·

3.  υπενθυμίζει ότι σημαντική πρόοδος όσον αφορά τη τήρηση των βασικών αξιών, όπως το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες, καθώς και ενός πλήρως λειτουργικού δημοκρατικού συστήματος για την υπεράσπιση της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας της δικαστικής εξουσίας και την επίτευξη απτών αποτελεσμάτων στην καταπολέμηση της διαφθοράς, έχει καθοριστική σημασία για την προώθηση περαιτέρω προοπτικών για τη συνεργασία· αναμένει, στο πλαίσιο αυτό, από την ΕΕ να εξετάσει εν ευθέτω χρόνω την έναρξη διαλόγου με την Αρμενία για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων, με την προϋπόθεση ότι διασφαλίζονται οι προϋποθέσεις για την καλή διαχείριση και ασφάλεια της κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής εφαρμογής των συμφωνιών απλούστευσης της έκδοσης θεωρήσεων και επανεισδοχής μεταξύ των συμβαλλομένων μερών·

4.  εκφράζει την ικανοποίησή του προς τους πολίτες της Αρμενίας για τη μετάβαση της εξουσίας του Απριλίου και του Μαΐου 2018 που πραγματοποιήθηκε σε ήρεμο κλίμα και οδήγησε σε αλλαγή της κυβέρνησης σύμφωνα με το Σύνταγμα της Αρμενίας· επικροτεί τη συγκράτηση που επέδειξαν τα όργανα επιβολής του νόμου, αλλά εκφράζει την ανησυχία του για τις αδικαιολόγητες συλλήψεις ειρηνικών διαδηλωτών, συμπεριλαμβανομένων μελών του Κοινοβουλίου· συγχαίρει θερμά τον Nikol Pashinyan για την εκλογή του ως νέου πρωθυπουργού της Αρμενίας· προσβλέπει στην ενίσχυση της συνεργασίας με αυτόν, την κυβέρνησή του και την Εθνοσυνέλευση, μεταξύ άλλων για την παροχή υποστήριξη προς αυτούς για την εκπλήρωση των προσδοκιών της αρμενικής κοινωνίας, όπως διατυπώθηκαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, και εκφράζει την πρόθεσή του να παραστεί ως παρατηρητής στις μελλοντικές κοινοβουλευτικές εκλογές στην Αρμενία·

Πεδίο εφαρμογής, γενικές αρχές, θεμελιώδεις αξίες και δέσμευση για την επίλυση της σύγκρουσης

5.  τονίζει ότι η εδαφική εφαρμογή της συμφωνίας καλύπτει αφενός, τα εδάφη στα οποία εφαρμόζονται η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και υπό τους όρους που καθορίζονται στις εν λόγω συνθήκες και αφετέρου, το έδαφος της Δημοκρατίας της Αρμενίας· καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι, δεν θα εξάγονται με παράνομο τρόπο προϊόντα στην ΕΕ μέσω της Αρμενίας·

6.  σημειώνει ότι η συμφωνία συνάδει με το πνεύμα και τις αρχές που διατυπώθηκαν στη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Νοεμβρίου 2017, η οποία απερίφραστα αναφέρει ότι καμία συνολική συμφωνία δεν θα επικυρωθεί με χώρα που δεν σέβεται τις αξίες της ΕΕ σχετικά με τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τη χρηστή διακυβέρνηση, και τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες· παροτρύνει, ωστόσο, τις αρχές της Αρμενίας να εξασφαλίσουν, με την υποστήριξη της ΕΕ, ότι δεν θα υπάρξει οπισθοδρόμηση όσον αφορά αυτές τις αξίες, επειδή το εν λόγω γεγονός θα μπορούσε να επιφέρει αναστολή της εφαρμογής της συμφωνίας, μέσω του άρθρου 379 αυτής· επαναλαμβάνει ότι προϋπόθεση για τη χορήγηση χρηματοδοτικής συνδρομής εκ μέρους της ΕΕ στην Αρμενία συνεχίζει να είναι η εφαρμογή και η ποιότητα των μεταρρυθμίσεων·

7.  ενθαρρύνει την Αρμενία να προβεί στην ταχεία υιοθέτηση και εφαρμογή αμοιβαία συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων, ιδίως σε ότι αφορά τη σταθερότητα του εκλογικού συστήματος, την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος, καθώς και τη διαφάνεια στη διοίκηση κρατικών θεσμικών οργάνων, κυρίως στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων της εταιρικής σχέσης ΕΕ - Αρμενίας, η οποία θα πρέπει να ενεργεί ως κατευθυντήριο πλαίσιο για την εφαρμογή της συμφωνίας, προκειμένου να παραχθούν απτά και θετικά αποτελέσματα για τους πολίτες της Αρμενίας·

8.  τονίζει την ύψιστη σημασία της ουσιαστικής συμμετοχής και ενσωμάτωσης των σχετικών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης υλοποίησης, μεταξύ άλλων μέσω της νέας πλατφόρμας της κοινωνίας των πολιτών που συστάθηκε από την εν λόγω συμφωνία, η οποία υπερβαίνει τις περιορισμένες υποχρεώσεις ενημέρωσης των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών και ανταλλαγής απόψεων με αυτούς, όπως προβλέπεται επί του παρόντος στο άρθρο 366 της συμφωνίας· υπενθυμίζει ότι οι εμπλεκόμενες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν το ευρύτερο δυνατό φάσμα διαφορετικών πολιτικών και κοινωνικών συμφερόντων·

9.  καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να βασίζεται στην εκπλήρωση των προαπαιτούμενων μέτρων όσον αφορά την ενωσιακή χρηματοδοτική συνδρομή συνδέοντας συστηματικά τη στήριξη της ΕΕ – μεταξύ άλλων μέσω του Ευρωπαϊκού μηχανισμού γειτονίας, της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής και άλλων μέσων – με την αποτελεσματική υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, η πρόοδος των οποίων θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διεξοδικής παρακολούθησης·

10.  επισημαίνει ότι η συμφωνία πρέπει επίσης να είναι σύμφωνη με το πνεύμα και τις αρχές που διατυπώθηκαν στη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Νοεμβρίου 2017, μεταξύ άλλων ότι η επικύρωση νέας συμφωνίας με την Αρμενία ή το Αζερμπαϊτζάν εξαρτάται από ουσιαστική δέσμευση και ουσιώδη πρόοδο προς την κατεύθυνση της επίλυσης της σύγκρουσης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ· παροτρύνει και τις δύο πλευρές να αυξήσουν, στο πλαίσιο πνεύματος καλής πίστης, τον ρυθμό και τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεών τους μετά τις εκλογές του 2018 και στις δύο χώρες, προκειμένου να γράψουν ιστορία με τον τερματισμό μιας σύρραξης, η οποία δεν είναι δυνατό να επιλυθεί στρατιωτικά, αλλά η οποία έχει στοιχίσει πολλές ζωές, κυρίως πολιτών, και η οποία δεν εμπόδισε μόνο την εδραίωση ειρήνης και σταθερότητας, αλλά και κάθε κοινωνικό-οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τη συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων και τις δυσανάλογες αμυντικές δαπάνες στην περιοχή· υποστηρίζει όλες τις πρωτοβουλίες που θα συνεισφέρουν στην ειρήνη και στην ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας, συμπεριλαμβανομένων και υψηλού επιπέδου συνομιλίες και ενός μηχανισμού παρακολούθησης της κατάπαυσης του πυρός, και καλεί την ΕΥΕΔ και την Επιτροπή να αυξήσουν την στήριξη της ΕΕ για προγράμματα που θα καταστήσουν δυνατή τη θέσπιση ενισχυμένων επαφών μεταξύ ΜΚΟ και οργανώσεων της νεολαίας της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν θα πραγματοποιήσουν έμμεσες εξαγωγές αγαθών και τεχνολογιών διπλής χρήσης προς τα μέρη της σύγκρουσης·

Πολιτική μεταρρύθμιση

11.  καλεί τόσο την Αρμενία όσο και την ΕΕ να αποδώσουν υψηλή προτεραιότητα στις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, όπως περιγράφονται στο άρθρο 4, έτσι ώστε να εξασφαλισθεί ιδίως η ομαλή μετάβαση από ένα προεδρικό σε ένα κοινοβουλευτικό σύστημα και η μη πολιτικοποίηση των κρατικών θεσμικών οργάνων· ενθαρρύνει την κυβέρνηση της Αρμενίας να εξασφαλίσει ότι οι σημαντικές μεταρρυθμίσεις – όπως αυτές που συνδέονται με τη δομή και τις δραστηριότητες της κυβέρνησης ή του ποινικού κώδικα – υπόκεινται σε μεγαλύτερη διαφάνεια και σε έναν διάλογο χωρίς αποκλεισμούς με την αντιπολίτευση και την κοινωνία των πολιτών, προς το συμφέρον της αρμενικής κοινωνίας εν γένει·

12.  τονίζει την ανάγκη να διασφαλισθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού για την αντιπολίτευση και ένα περιβάλλον στο οποίο η κοινωνία των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα μπορούν να δρουν χωρίς φόβο αντιποίνων· καλεί την Αρμενία, στο πλαίσιο αυτό, να εξασφαλίσει ταχεία και δίκαιη δίκη για όλους τους κρατουμένους, περιλαμβανομένου του Andreas Ghukasyan, απαλλαγμένη από οιεσδήποτε πολιτικές σκοπιμότητες· καλεί τις αρμενικές αρχές να εξασφαλίσουν ότι οι δημοσιογράφοι δεν θα αντιμετωπίζουν πίεση ή φόβο αντιποίνων ή βίας κατά την εργασία τους και ότι διασφαλίζεται το δικαίωμα στην ελευθερία του συνέρχεσθαι, καθώς και να αποφύγουν την υπερβολική χρήση βίας και πίεσης, όπως η αδικαιολόγητη ποινική δίωξη εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών και ηγετών των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας· απευθύνει έκκληση για αμερόληπτες έρευνες και δίκαιες δίκες σε όλες τις περιπτώσεις, μεταξύ άλλων και σχετικά με δυσανάλογες ενέργειες της αστυνομίας κατά ειρηνικών διαδηλωτών καθώς και όσον αφορά την περίπτωση «Sasna Tsrer», στην οποία η αστυνομία παρεμπόδισε σε μεγάλο βαθμό το έργο των δικηγόρων υπεράσπισης·

13.  καλεί τις αρχές της Αρμενίας, ενόψει των μελλοντικών εκλογών, να εφαρμόσουν γρήγορα και πλήρως όλες τις συστάσεις των διεθνών αποστολών παρακολούθησης των εκλογών υπό την ηγεσία του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ/ODIHR), όπως επισημαίνονται στην τελική έκθεσή τους, ιδίως σε σχέση με τους ισχυρισμούς περί εξαγοράς ψήφων, εκφοβισμού των ψηφοφόρων, άσκησης πίεσης στους δημόσιους υπαλλήλους και τους εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα και αδικαιολόγητης παρέμβασης στην εκλογική διαδικασία μέσω εκπροσώπων του κόμματος ή των υπαλλήλων επιβολής του νόμου λόγω των οποίων κατέστη αδύνατο να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη της κοινής γνώμης στα εκλογικά συστήματα της χώρας·

14.  ενθαρρύνει την Αρμενία να εφαρμόσει τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας, όπως αυτές περιλαμβάνονται στη γνωμοδότησή της του 2017 για το σχέδιο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, σύμφωνα με την οποία ο κώδικας έχει υλοποιήσει θετικές αλλαγές που επέφερε η συνταγματική μεταρρύθμιση, αλλά περιέχει κενά και ανακολουθίες, οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν·

Το κράτος δικαίου και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών

15.  επαναλαμβάνει την ισχυρή του προσήλωση στο διεθνές δίκαιο και τις θεμελιώδεις αξίες, συμπεριλαμβανομένης της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της χρηστής διακυβέρνησης, και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, και ενθαρρύνει την Αρμενία να σημειώσει σημαντική πρόοδο στους τομείς αυτούς, ιδίως όσον αφορά την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και την καταπολέμηση της διαφθοράς, του οργανωμένου εγκλήματος, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της φοροδιαφυγής, των περιπτώσεων νεποτισμού και του καταχρηστικού ολιγαρχικού ελέγχου· ενθαρρύνει τις αρχές της Αρμενίας να δρομολογήσουν μια εις βάθος και πραγματική διαδικασία οικονομικών μεταρρυθμίσεων προκειμένου να εξαλειφθούν οι υφιστάμενες ολιγαρχικές δομές και τα σχετικά μονοπώλια· ενθαρρύνει τις αρχές της Αρμενίας να συνεχίσουν να δρουν με συνέπεια όσον αφορά τις υποχρεώσεις της χώρας, ως συμβαλλόμενο κράτος στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά των βασανιστηρίων με σκοπό την πρόληψη, δίωξη και τιμωρία των παραβιάσεων·

16.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η βία λόγω φύλου και γενετήσιου προσανατολισμού εξακολουθεί να παραμένει πηγή σοβαρής ανησυχίας στην Αρμενία· λαμβάνει υπό σημείωση την αναγνώριση της ενδοοικογενειακής βίας ως ένα σημαντικό πρόβλημα με την έκδοση, στις 8 Δεκεμβρίου 2017, του νόμου για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας στην οικογένεια, την προστασία των θυμάτων βίας στο πλαίσιο της οικογένειας και την αποκατάσταση της ειρήνης (συνοχή) στην οικογένεια από την Εθνική Συνέλευση, αλλά ζητεί την ενίσχυση της νομοθεσίας για την αποτελεσματική καταπολέμηση αυτών των μορφών βίας καθώς και από τις αρχές να βελτιώσουν την παροχή προστασίας και στήριξης προς τους επιζώντες· συγχαίρει την Αρμενία για την υπογραφή, στις 18 Ιανουαρίου 2018, της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, και προτρέπει την Αρμενία, να κυρώσει άμεσα και να εφαρμόσει πλήρως τη Σύμβαση αυτή, προκειμένου να τηρήσει αποτελεσματικά τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει όσον αφορά την εφαρμογή διεθνών προτύπων στον εν λόγω τομέα·

17.  καλεί την Αρμενία να αντιμετωπίσει τα ζητήματα της ισότητας των φύλων και της καταπολέμησης των διακρίσεων, αναλαμβάνοντας άμεσα αλλά αποτελεσματικά μέτρα που θα αποσκοπούν στην εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους, ιδίως όσον αφορά την απασχόληση, τις ίσες αμοιβές και τα δημόσια αξιώματα, στην ιδανική περίπτωση μέσω μιας συνολικής αυτόνομης νομοθεσίας για την απαγόρευση των διακρίσεων, που θα παρέχει επίσης προστασία σε άλλες ευάλωτες ομάδες, όπως οι ΛΟΑΔΜ, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και τις διάφορες δεσμεύσεις της Αρμενίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα, και να εξασφαλίσει αποτελεσματικούς και επαρκώς στελεχωμένους μηχανισμούς προστασίας· στο πλαίσιο αυτό, εκφράζει την ανησυχία του για την ασυμβατότητα της εκκρεμούσας νομοθεσίας με τα διεθνή πρότυπα για την καταπολέμηση των διακρίσεων·

18.  προτρέπει τις αρχές της Αρμενίας να έχουν ως βασική προτεραιότητα τον τερματισμό των πρακτικών επιλογής του φύλου μέσω επιλεκτικών εκτρώσεων, οι επιπτώσεις των οποίων στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, παραμένουν να είναι από τις πιο διαδεδομένες στον κόσμο μετά την Κίνα· ενθαρρύνει τη δέσμευση της Αρμενίας για τη βελτίωση της ζωής των παιδιών – κυρίως αυτών με ειδικές ανάγκες και των ορφανών παιδιών – μέσω της συνεπούς εφαρμογής των προτεραιοτήτων που καθορίζονται στην εθνική στρατηγική για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού και στο σχετικό σχέδιο δράσης για την εφαρμογή της Σύμβασης των ΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού (UNCRC), καθώς και μέσω της εξασφάλισης εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς για όλα τα παιδιά έως το 2025 και της εξάλειψης της παιδικής εργασίας·

19.  ενθαρρύνει περαιτέρω προσπάθειες για την ενίσχυση της συνεργασίας σχετικά με την πρόληψη και την καταπολέμηση εγκληματικών δραστηριοτήτων, όπως η τρομοκρατία, το οργανωμένο έγκλημα, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο και το διασυνοριακό έγκλημα, και καλεί την Αρμενία να ευθυγραμμιστεί περισσότερο με την εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ·

20.  καλεί την Αρμενία να επικυρώσει το Καταστατικό της Ρώμης σχετικά με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), που υπέγραψε το 1999·

Εμπόριο και οικονομική συνεργασία

21.  χαιρετίζει την εμβάθυνση των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και της Αρμενίας και το γεγονός ότι η συνολική και ενισχυμένη συμφωνία εταιρικής σχέσης (CEPA) σε ορισμένες περιπτώσεις βαίνει πέραν των δεσμεύσεων του ΠΟΕ όσον αφορά τη διαφάνεια και την πρόσβαση στην αγορά για τα προϊόντα και φορείς της ΕΕ, σε τομείς όπως οι συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών, τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και οι δημόσιες συμβάσεις·

22.  καλεί την Αρμενία να αναπτύξει εμπορικές σχέσεις εμπιστοσύνης με την ΕΕ, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που ανέλαβε κατά την προσχώρησή της στον ΠΟΕ· υπενθυμίζει ότι οι όροι και οι προϋποθέσεις της ένταξής της στον ΠΟΕ, καθώς και οι υποχρεώσεις στο πλαίσιο των συμφωνιών του ΠΟΕ και των διατάξεων αυτών των συμφωνιών, εφαρμόζονται μόνο στα εδάφη της Δημοκρατίας της Αρμενίας, όπως αναγνωρίζονται από τα Ηνωμένα Έθνη·

23.  εκφράζει την ελπίδα ότι η συμφωνία θα παράσχει γρήγορα νέες και ελκυστικές οικονομικές ευκαιρίες για τους Αρμένιους πολίτες που κατοικούν ή επιστρέφουν στην Αρμενία, ιδίως για τους νέους στην χώρα·

24.  εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη για το γεγονός ότι η συμφωνία δεν μπορεί να συμπεριλάβει την εξάλειψη των δασμολογικών φραγμών ως αποτέλεσμα της συμμετοχής της Αρμενίας στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση· χαιρετίζει, παρόλα αυτά, το υψηλό ποσοστό χρησιμοποίησης του Συστήματος Γενικευμένων Προτιμήσεων της ΕΕ (ΣΓΠ +) από την Αρμενία, σημειώνει όμως με κάποια ανησυχία ότι αυτές οι εξαγωγές ΣΓΠ + συγκεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό σε λίγες μόνο κατηγορίες προϊόντων· σημειώνει ότι η συμφωνία σέβεται την πολυσχιδή εξωτερική πολιτική της Αρμενίας, αλλά καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η βοήθεια της ΕΕ δεν κατευθύνεται εντός της Αρμενίας προς τομείς που επηρεάζονται από τις κυρώσεις της Ρωσίας κατά της ΕΕ, και καλεί την Επιτροπή να εποπτεύει αυστηρά τη συμμόρφωση των κρατών μελών προς τον κανονισμό 833/2014 του Συμβουλίου, προκειμένου να αποφευχθεί η Ρωσία να προμηθεύεται αγαθά και τεχνολογίες διπλής χρήσης μέσω της Αρμενίας·

25.  εκφράζει ικανοποίηση για τη συμφωνία που επετεύχθη σχετικά με την προστασία των εμπορικών σημάτων, συμπεριλαμβανομένων των μεταβατικών διατάξεων του άρθρου 237 για το κονιάκ και τη σαμπάνια, προστατεύοντας με τον τρόπο αυτό τα συμφέροντα της ΕΕ και επιτρέποντας επίσης στην Αρμενία να αναπτύξει το εμπόριό της σε όλους τους μεγάλους κλάδους της οικονομίας της·

Ενέργεια και άλλοι τομείς συνεργασίας

26.  χαιρετίζει την έμφαση που δίνεται, ιδίως στο άρθρο 42, στην πυρηνική ασφάλεια με βάση τα πρότυπα και τις πρακτικές του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης· εκφράζει τη λύπη του για την απόφαση των αρμενικών αρχών σχετικά με την παράταση της ζωής του πυρηνικού σταθμού στο Medzamor, και επαναλαμβάνει τη σοβαρή ανησυχία του για τη συνεχιζόμενη απόκλιση μεταξύ των προτύπων ασφάλειας αυτού του πυρηνικού εργοστασίου και των μεγάλων κινδύνων που απορρέουν από την τοποθεσία του σε σεισμογενή περιοχή· συγχαίρει τους διαπραγματευτές για τη συμπερίληψη του άρθρου 42 της συνολικής και ενισχυμένης συμφωνίας εταιρικής σχέσης(CEPA) όσον αφορά την ειδική συνεργασία σχετικά με το «κλείσιμο και τον ασφαλή παροπλισμό του σταθμού παραγωγής πυρηνικής ενέργειας του Medzamor καθώς και την έγκαιρη έγκριση ενός οδικού χάρτη ή ενός σχεδίου δράσης για τον σκοπό αυτό, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για την αντικατάστασή του με νέο δυναμικό ώστε να διασφαλίζεται η ενεργειακή ασφάλεια της Δημοκρατίας της Αρμενίας και οι προϋποθέσεις για βιώσιμη ανάπτυξη»·

27.  εκφράζει, περαιτέρω, την ικανοποίησή του για τις ειδικές διατάξεις για συνεργασία σε θέματα περιβάλλοντος στην Αρμενία, λαμβάνοντας υπόψη την επείγουσα ανάγκη για πρόοδο στον τομέα αυτό καθώς και τις ευκαιρίες για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές ενέργειας, που ενδέχεται να προκύψουν από την ανάπτυξη καθαρών εναλλακτικών πηγών ενέργειας· καλεί, ειδικότερα, την Επιτροπή να βοηθήσει και να υποστηρίξει την κυβέρνηση της Αρμενίας, τόσο από τεχνικής όσο και από οικονομικής απόψεως στο φιλόδοξο σχέδιό της για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

28.  καλεί τις αρμενικές αρχές να βελτιώσουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, καθώς και στις δημόσιες συμβάσεις και τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης, και, επιπλέον, να ενισχύσουν την εποπτεία του τραπεζικού τομέα·

29.  τονίζει τη σημασία των διατάξεων σχετικά με το διάλογο και τη συνεργασία για την πολιτική απασχόλησης, τα εργασιακά δικαιώματα, όπως η υγεία και η ασφάλεια στην εργασία, την ισότητα των φύλων και την καταπολέμηση των διακρίσεων, μεταξύ άλλων για τις ευάλωτες και περιθωριοποιημένες ομάδες, προκειμένου να υπάρξουν καλύτερες θέσεις απασχόλησης με βελτιωμένες συνθήκες εργασίας, ιδίως για νέους Αρμένιους, και να συμβάλλουν στην καταπολέμηση της υψηλής ανεργίας και της ακραίας φτώχειας·

Θεσμικές διατάξεις

30.  εκφράζει ικανοποίηση για τη σύσταση Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εταιρικής Σχέσης σύμφωνα με το άρθρο 365 της συμφωνίας και δεσμεύεται για την ταχεία θέσπιση, από κοινού με το Κοινοβούλιο της Αρμενίας, του κανονισμού της με σκοπό την έγκαιρη έναρξη των δραστηριοτήτων της·

31.  επαναλαμβάνει το αίτημά του προς την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να διαβιβάζουν, κάθε έξι μήνες, στο Κοινοβούλιο εμπεριστατωμένη γραπτή έκθεση όσον αφορά την εφαρμογή των διεθνών συμφωνιών βάσει της σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Νοεμβρίου 2017 προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ σχετικά με την Ανατολική Εταιρική Σχέση, ενόψει της συνόδου κορυφής του Νοεμβρίου 2017, στην οποία επιβεβαιώθηκε εκ νέου η αποφασιστικότητα του Κοινοβουλίου να αυξήσει την παρακολούθηση της εφαρμογής διεθνών συμφωνιών με τους ανατολικούς εταίρους και να αυξήσει τον έλεγχο της στήριξης της ΕΕ για το θέμα αυτό·

32.  καλεί την ΕΕ και τις αρχές της Αρμενίας να εντείνουν τις προσπάθειές τους στον τομέα της επικοινωνίας σχετικά με τους σκοπούς και τους στόχους της παρούσας νέας συμφωνίας προκειμένου να βελτιωθεί περαιτέρω η ευαισθητοποίηση του κοινού, τόσο στην Αρμενία όσο και στην ΕΕ, όσον αφορά τις αναμενόμενες ευκαιρίες και τα οφέλη που θα προκύψουν από την ολοκλήρωσή της· καλεί, επιπλέον, τα δύο μέρη να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση τυχόν εκστρατειών παραπληροφόρησης σχετικά με τις σχέσεις ΕΕ-Αρμενίας·

°

°  °

33.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Αρμενίας.

• [1]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0493.
• [2]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0440.
• [3]  ΕΕ C 328 της 6.9.2016, σ. 2.
• [4]  Κείμενα που εγκρίθηκαν την ημερομηνία αυτή, P8_TA(0000)0000.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	16.5.2018
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	63 2 1
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Lars Adaktusson, Michèle Alliot-Marie, Francisco Assis, Petras Auštrevičius, Goffredo Maria Bettini, Mario Borghezio, Elmar Brok, Klaus Buchner, Fabio Massimo Castaldo, Lorenzo Cesa, Aymeric Chauprade, Javier Couso Permuy, Andi Cristea, Arnaud Danjean, Eugen Freund, Sandra Kalniete, Tunne Kelam, Wajid Khan, Eduard Kukan, Ilhan Kyuchyuk, Arne Lietz, Barbara Lochbihler, Sabine Lösing, Tamás Meszerics, Francisco José Millán Mon, Clare Moody, Javier Nart, Pier Antonio Panzeri, Ioan Mircea Paşcu, Alojz Peterle, Tonino Picula, Kati Piri, Julia Pitera, Cristian Dan Preda, Jozo Radoš, Michel Reimon, Jean-Luc Schaffhauser, Alyn Smith, Dobromir Sośnierz, Jaromír Štětina, Dubravka Šuica, Charles Tannock, László Tőkés, Ivo Vajgl, Geoffrey Van Orden, Boris Zala, Νίκος Ανδρουλάκης, Μανώλης Κεφαλογιάννης, Δημήτρης Παπαδάκης, Σοφία Σακοράφα
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	David Coburn, Doru-Claudian Frunzulică, Marek Jurek, Norica Nicolai, Urmas Paet, Miroslav Poche, Soraya Post, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Helmut Scholz, Bodil Valero, Marie-Christine Vergiat, Janusz Zemke, Željana Zovko
Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Renate Weber, Francis Zammit Dimech, Joachim Zeller

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

63	+
ALDE	Petras Auštrevičius, Ilhan Kyuchyuk, Javier Nart, Norica Nicolai, Urmas Paet, Jozo Radoš, Ivo Vajgl, Renate Weber
ECR	Marek Jurek, Charles Tannock, Geoffrey Van Orden
EFDD	Fabio Massimo Castaldo, Aymeric Chauprade
ENF	Mario Borghezio
GUE/NGL	Javier Couso Permuy, Sabine Lösing, Σοφία Σακοράφα, Helmut Scholz, Marie-Christine Vergiat
PPE	Lars Adaktusson, Michèle Alliot-Marie, Elmar Brok, Lorenzo Cesa, Arnaud Danjean, Sandra Kalniete, Μανώλης Κεφαλογιάννης, Tunne Kelam, Eduard Kukan, Francisco José Millán Mon, Alojz Peterle, Julia Pitera, Cristian Dan Preda, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Jaromír Štětina, Dubravka Šuica, László Tőkés, Francis Zammit Dimech, Joachim Zeller, Željana Zovko
S&D	Νίκος Ανδρουλάκης, Francisco Assis, Goffredo Maria Bettini, Andi Cristea, Eugen Freund, Doru-Claudian Frunzulică, Wajid Khan, Arne Lietz, Clare Moody, Pier Antonio Panzeri, Δημήτρης Παπαδάκης, Ioan Mircea Paşcu, Tonino Picula, Kati Piri, Miroslav Poche, Soraya Post, Boris Zala, Janusz Zemke
VERTS/ALE	Klaus Buchner, Barbara Lochbihler, Tamás Meszerics, Michel Reimon, Alyn Smith, Bodil Valero

2	-
EFDD	David Coburn
ENF	Jean-Luc Schaffhauser

1	0
NI	Dobromir Sośnierz

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+  :  υπέρ

-  :  κατά

0  :  αποχή