VERSLAG over controle op de toepassing van het EU-recht in 2016

4.6.2018 - (2017/2273(INI))

Commissie juridische zaken
Rapporteur: Kostas Chrysogonos

Errata/Addenda

• ERR01 (PDF - 55 KB)
• ERR01 (DOC - 46 KB)

Amendementen

• 001-003 (PDF - 19 KB)
• 001-003 (DOC - 53 KB)

ONTWERPRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT

over controle op de toepassing van het EU-recht in 2016

(2017/2273(INI))

Het Europees Parlement,

–  gezien het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU), en met name de artikelen 1, 2 en 3,

–   gezien het 33e jaarlijkse verslag van de Commissie over de controle op de toepassing van het EU-recht (2015) (COM(2016)0463),

–  gezien het 34e jaarlijkse verslag van de Commissie over de controle op de toepassing van het EU-recht (2016) (COM(2017)0370),

–  gezien het verslag van de Commissie getiteld "Evaluatieverslag EU-Pilot" (COM(2010)0070),

–  gezien het verslag van de Commissie getiteld "Tweede evaluatieverslag over EU-Pilot" (COM(2011)0930),

–  gezien zijn resolutie van 6 oktober 2016 inzake de controle op de toepassing van het Unierecht: jaarverslag 2014[1],

–  gezien de mededeling van de Commissie van 21 december 2016 getiteld "EU‑wetgeving: betere resultaten door betere toepassing" (C(2016)8600),

–  gezien de mededeling van de Commissie van 20 maart 2002 betreffende betrekkingen met de klager inzake inbreuken op het Gemeenschapsrecht (COM(2002)0141),

–  gezien de mededeling van de Commissie van 2 april 2012 over de modernisering van het beheer van betrekkingen met de klager inzake de toepassing van het recht van de Unie (COM(2012)0154),

–  gezien de mededeling van de Commissie van 11 maart 2014 over een nieuw EU-kader voor het versterken van de rechtsstaat (COM(2014)0158),

–  gezien de mededeling van de Commissie van 19 mei 2015 getiteld "Betere regelgeving voor betere resultaten – Een EU-agenda" (COM(2015)0215),

–  gezien het Kaderakkoord over de betrekkingen tussen het Europees Parlement en de Europese Commissie[2],

–  gezien Beschikking 2001/470/EG van de Raad van 28 mei 2001 betreffende de oprichting van een Europees justitieel netwerk in burgerlijke en handelszaken[3],

–  gezien het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 tussen het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie over beter wetgeven[4],

–  gezien zijn resolutie van 10 september 2015 over het 30e en 31e jaarverslag over de controle op de toepassing van het EU-recht (2012-2013)[5],

–  gezien zijn resolutie van 25 oktober 2016 met aanbevelingen aan de Commissie betreffende de instelling van een EU-mechanisme voor democratie, de rechtsstaat en grondrechten[6],

–  gezien zijn resolutie van 9 juni 2016 over een open, doeltreffend en onafhankelijk Europees ambtenarenapparaat[7] en zijn resolutie van 15 januari 2013 met aanbevelingen aan de Commissie betreffende het bestuursprocesrecht van de Europese Unie[8],

–  gezien de mededelingen van de Commissie van 27 mei 2016 over voordeel halen uit het milieubeleid van de EU door een regelmatige evaluatie van de tenuitvoerlegging van het milieubeleid (COM(2016)0316) en 3 februari 2017 getiteld "EU-evaluatie van de tenuitvoerlegging van het milieubeleid: Gemeenschappelijke uitdagingen en hoe inspanningen te bundelen om betere resultaten te realiseren" (COM(2017)0063),

–  gezien de Europese pijler van sociale rechten,

–  gezien artikel 52 en artikel 132, lid 2, van zijn Reglement,

–  gezien het verslag van de Commissie juridische zaken en de adviezen van de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid, de Commissie constitutionele zaken, de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid en de Commissie verzoekschriften (A8‑0197/2018),

A.  overwegende dat artikel 17 VEU de Commissie de essentiële rol van "hoedster van de Verdragen" toebedeelt;

B.  overwegende dat in artikel 2 VEU is bepaald dat de Unie is gestoeld op de waarden van eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren; overwegende dat de correcte tenuitvoerlegging van EU‑wetgeving daarom van essentieel belang is voor de verwezenlijking van de in de Verdragen en afgeleide wetgeving vastgelegde beleidsdoelstellingen van de EU; overwegende dat artikel 8 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) de Unie opdraagt bij elk optreden ongelijkheden op te heffen en de gelijkheid van mannen en vrouwen te bevorderen;

C.  overwegende dat overeenkomstig artikel 2 VEU en artikel 21 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (hierna: het EU-Handvest) gelijkheid van mannen en vrouwen een van de fundamentele waarden van de EU is, en dat de Unie er bij elk optreden naar streeft alle vormen van discriminatie te bestrijden, ongelijkheden op te heffen en gelijke kansen en behandeling te bevorderen;

D.  overwegende dat in artikel 3 VWEU is bepaald dat de Unie onder meer tot doel heeft de vrede, haar waarden en het welzijn van haar volkeren te bevorderen en te werken aan de duurzame ontwikkeling van Europa op basis van evenwichtige economische groei en prijsstabiliteit, een sociale markteconomie met een hoog concurrentievermogen die gericht is op volledige werkgelegenheid en maatschappelijke vooruitgang, en een hoog niveau van bescherming en verbetering van de kwaliteit van het milieu, en dat de Unie sociale uitsluiting en discriminatie bestrijdt en sociale rechtvaardigheid en bescherming, gelijkheid tussen mannen en vrouwen, solidariteit tussen generaties en de bescherming van de rechten van het kind bevordert;

E.  overwegende dat de lidstaten op grond van de vaste rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJ-EU) aan de Commissie duidelijke en nauwkeurige informatie moeten verstrekken over de wijze waarop zij de EU-richtlijnen in nationale wetgeving omzetten; overwegende dat, overeenkomstig de gezamenlijke politieke verklaring van 28 september 2011 van de Commissie en de lidstaten en de gezamenlijke politieke verklaring van 27 oktober 2011 van het Europees Parlement, de Raad en de Commissie, de lidstaten bij de aanmelding van nationale omzettingsmaatregelen bij de Commissie wellicht ook documenten moeten verstrekken waarin wordt uitgelegd hoe ze de richtlijnen hebben omgezet in nationaal recht;

F.  overwegende dat volgens artikel 4, lid 3, VEU en artikel 288, lid 3, en artikel 291, lid 1, VWEU de lidstaten de primaire bevoegdheid hebben om het EU-recht correct om te zetten, toe te passen en te implementeren binnen de vastgestelde termijnen, en om in de nodige rechtsmiddelen te voorzien teneinde daadwerkelijke rechtsbescherming op de onder het EU-recht vallende gebieden te verzekeren;

G.  overwegende dat de correcte toepassing van het EU-recht de voordelen van het beleid van de Unie voor alle Europese burgers en een gelijk speelveld voor ondernemingen garandeert;

H.  overwegende dat de Commissie na de vaststelling in december 2019 van haar mededeling getiteld "EU-wetgeving: betere resultaten door betere toepassing" heeft besloten zich te concentreren op gevallen waarin lidstaten nalaten omzettingsmaatregelen mee te delen, deze maatregelen een onjuiste omzetting van richtlijnen vormen of lidstaten geen gevolg geven aan een arrest van het HvJ-EU (overeenkomstig artikel 260, lid 2, VWEU), de financiële belangen van de EU ernstig schaden of de exclusieve bevoegdheden van de EU schenden;

I.  overwegende dat overeenkomstig artikel 6, lid 1, VEU het EU-Handvest dezelfde juridische waarde heeft als de Verdragen, en gericht is tot de instellingen, organen, instanties en agentschappen van de Unie, alsmede tot de lidstaten wanneer zij het Unierecht ten uitvoer leggen (artikel 51, lid 1, EU-Handvest);

J.  overwegende dat de EU Pilot-procedures bedoeld zijn voor nauwere en meer coherente samenwerking tussen de Commissie en de lidstaten waardoor inbreuken op het EU‑recht zich in een vroeg stadium via een bilaterale dialoog tot een oplossing laten brengen, zodat een formele inbreukprocedure zo mogelijk achterwege blijft;

K.  overwegende dat het noodzakelijk is om – in reactie op het huidige democratische tekort en onder verwijzing naar zijn resolutie van 25 oktober 2016 met aanbevelingen aan de Commissie betreffende de instelling van een EU-mechanisme voor democratie, de rechtsstaat en grondrechten – een nieuw mechanisme in te stellen dat voorziet in één enkel samenhangend kader en voortbouwt op bestaande instrumenten en mechanismen, dat op uniforme wijze op alle EU-instellingen en lidstaten moet worden toegepast;

L.  overwegende dat, overeenkomstig het nieuwe beleid van de Commissie om de naleving van het EU-recht te waarborgen, EU Pilot echter niet tot doel heeft de inbreukprocedure, die op zichzelf een middel is om een probleemoplossende dialoog met een lidstaat aan te gaan, te verlengen;

M.  overwegende dat de Commissie, met het oog op een meer strategische en doeltreffende aanpak van de handhaving in verband met inbreuken, heeft besloten, zoals aangegeven in haar mededeling "Betere resultaten door betere toepassing", inbreukprocedures in te leiden zonder een beroep te doen op het EU Pilot-mechanisme, tenzij dit in een bepaald geval nuttig wordt geacht;

N.  overwegende dat de Commissie in 2016 3 783 nieuwe klachten over mogelijke inbreuken op het EU-recht heeft ontvangen, en dat Italië (753), Spanje (424) en Frankrijk (325) de lidstaten waren waartegen de meeste klachten werden ingediend;

O.  overwegende dat, overeenkomstig artikel 258, leden 1 en 2, VWEU, de Commissie een met redenen omkleed advies moet uitbrengen indien zij van oordeel is dat een lidstaat een krachtens de Verdragen op hem rustende verplichting niet is nagekomen en dat zij de zaak aanhangig kan maken bij het HvJ-EU, indien de betrokken lidstaat dit advies niet binnen de door de Commissie vastgestelde termijn opvolgt;

P.  overwegende dat de Commissie in 2016 847 nieuwe inbreukprocedures heeft ingeleid wegens te late omzetting van richtlijnen;

Q.  overwegende dat in 2016 95 inbreukprocedures nog liepen, naar aanleiding waarvan het HvJ-EU uitspraak heeft gedaan over niet-naleving door de betrokken lidstaten;

R.  overwegende dat het Parlement, in zijn resolutie van 25 oktober 2016 over de instelling van een EU-mechanisme voor democratie, de rechtsstaat en grondrechten, de Commissie heeft verzocht uiterlijk in september 2017 op grond van artikel 295 VWEU een voorstel in te dienen voor de sluiting van een EU-Pact voor democratie, de rechtsstaat en grondrechten (EU-Pact voor DRG) in de vorm van een interinstitutioneel akkoord met regelingen ter vergemakkelijking van de samenwerking tussen de Unie-instellingen en de lidstaten in het kader van artikel 7 VEU;

S.  overwegende dat het Kaderakkoord over de betrekkingen tussen het Europees Parlement en de Europese Commissie voorziet in de informatie-uitwisseling over alle inbreukprocedures vanaf de ingebrekestelling, maar dat de informele EU Pilot-procedure die voorafgaat aan de inleiding van de formele inbreukprocedure buiten dat kader valt;

T.  overwegende dat artikel 41 van het EU-Handvest het recht op behoorlijk bestuur omschrijft als het recht van eenieder dat zijn zaken onpartijdig, billijk en binnen een redelijke termijn door de instellingen worden behandeld, en dat artikel 298 VWEU bepaalt dat de instellingen, organen en instanties van de Unie bij de vervulling van hun taken steunen op een open, doeltreffend en onafhankelijk ambtenarenapparaat;

U.  overwegende dat de Commissie in haar mededeling van 3 februari 2017 over de evaluatie van de tenuitvoerlegging van het milieubeleid (EIR) stelt dat zij een gestructureerde en brede dialoog met de lidstaten heeft opgezet over de tenuitvoerlegging van de EU-milieuwetgeving en, onverminderd haar handhavingsbevoegdheden op grond van de EU-Verdragen, aanbiedt de inspanningen van de lidstaten te bevorderen door middel van een nieuw specifiek kader;

V.  overwegende dat artikel 157 VWEU het toestaat en artikel 19 VWEU het mogelijk maakt wetgeving goed te keuren ter bestrijding van alle vormen van discriminatie, onder meer op grond van geslacht;

W.  overwegende dat de EU en haar lidstaten in verklaring nr. 19, die gehecht is aan de Slotakte van de intergouvernementele conferentie tot aanneming van het Verdrag van Lissabon, hebben beloofd "om alle vormen van huiselijk geweld te bestrijden […], om deze criminele handelingen te voorkomen en te bestraffen en de slachtoffers te ondersteunen en te beschermen";

X.  overwegende dat er uit hoofde van de artikelen 79 en 83 VWEU EU-wetgeving tegen mensenhandel, in het bijzonder vrouwen- en kinderhandel, is aangenomen; overwegende dat met het programma "Rechten, gelijkheid en burgerschap" onder andere maatregelen worden gefinancierd die bijdragen tot de uitbanning van geweld tegen vrouwen;

Y.  overwegende dat een aantal EU-richtlijnen, met name die welke gericht zijn op gendergelijkheid, niet afdoende ten uitvoer worden gelegd in een aantal lidstaten, waardoor mensen van verschillende geslachten niet beschermd zijn tegen discriminatie op het gebied van toegang tot werk, goederen en diensten;

Z.  overwegende dat discriminatie op grond van geslacht raakvlakken heeft met andere vormen van discriminatie, waaronder discriminatie op grond van ras en etnische afkomst, godsdienst, handicap, gezondheid, genderidentiteit, seksuele geaardheid, leeftijd en/of sociaaleconomische omstandigheden;

AA.  overwegende dat 33 % van de vrouwen in de EU slachtoffer is geweest van lichamelijk of seksueel geweld en dat 55 % te maken heeft gehad met seksuele intimidatie, 32 % daarvan op het werk; overwegende dat vrouwen met name gevaar lopen het slachtoffer te worden van seksueel geweld, lichamelijk geweld en onlinegeweld, cyberpesten en belaging; overwegende dat meer dan de helft van alle vrouwelijke slachtoffers van moord gedood is door een partner of familielid; overwegende dat geweld tegen vrouwen een van de meest wijdverbreide mensenrechtenschendingen ter wereld is, ongeacht de leeftijd, nationaliteit, godsdienst, opleiding of financiële en maatschappelijke positie van het slachtoffer, en een van de belangrijkste obstakels vormt voor de gelijkheid van vrouwen en mannen; overwegende dat het verschijnsel femicide in de lidstaten niet afneemt;

AB.  overwegende dat uit LGBT-onderzoek van de EU is gebleken dat lesbiennes, biseksuelen en transgenders een zeer groot risico lopen te worden gediscrimineerd op grond van hun seksuele geaardheid of genderidentiteit; overwegende dat 23 % van de lesbiennes en 35 % van de transgenders in de afgelopen vijf jaar thuis of elders (op straat, in het openbaar vervoer, op de werkplek enz.) minstens eenmaal lichamelijk/seksueel zijn aangevallen of bedreigd met geweld;

AC.  overwegende dat er wat betreft de toepassing en handhaving van EU-wetgeving inzake gendergelijkheid specifieke problemen vast te stellen zijn met betrekking tot de omzetting en de tenuitvoerlegging van de richtlijnen op dit gebied, zoals aanzienlijke lacunes in de wetgeving en inconsistente toepassing van de wetgeving door nationale rechtbanken;

AD.  overwegende dat instellingen en mechanismen voor gendergelijkheid vaak vrijwel onzichtbaar zijn binnen nationale overheidsstructuren, waar zij verdeeld zijn over verschillende beleidsgebieden en niet goed functioneren door complexe mandaten en een gebrek aan bekwaam personeel, scholing, gegevens en middelen, en onvoldoende worden gesteund door politieke leiders;

AE.  overwegende dat uit de in 2017 door het Europees Netwerk van juridische deskundigen op het gebied van gendergelijkheid en non-discriminatie gepubliceerde vergelijkende analyse van de antidiscriminatiewetgeving in Europa blijkt dat de meeste landen nog steeds kampen met ernstige problemen op het gebied van perceptie en bewustzijn, aangezien individuele personen vaak niet op de hoogte zijn van hun recht op bescherming tegen discriminatie of van het bestaan van beschermingsmechanismen; overwegende dat uit deze analyse blijkt dat zich met betrekking tot de handhaving van de EU-antidiscriminatierichtlijnen ook problemen voordoen, zoals het gebrek aan (of de ontoereikende) bevoegdheid van organisaties en verenigingen om namens of ten behoeve van slachtoffers van discriminatie een procedure in te stellen en de restrictieve toepassing van de verschuiving van de bewijslast, alsook een aantal belemmeringen voor effectieve toegang tot de rechter, en dat deze een obstakel vormen dat effectief verhindert dat burgers de rechten die zij ontlenen aan de bepalingen van de antidiscriminatiewetgeving ten volle kunnen gebruiken en beschermen;

AF.  overwegende dat de gendergelijkheidsindex 2017 van het Europees Instituut voor gendergelijkheid (EIGE) slechts marginale verbeteringen laat zien, waaruit duidelijk blijkt dat de EU nog een lange weg te gaan heeft voor wat de verwezenlijking van gendergelijkheid betreft, met een algemene score van 66,2 op 100 oftewel slechts vier punten hoger dan tien jaar geleden;

AG.  overwegende dat de cijfers inzake gendergelijkheid op het gebied van besluitvorming de afgelopen tien jaar met bijna tien punten zijn gestegen tot 48,5 punten, maar dat dit nog altijd het gebied met de laagste score is; overwegende dat deze ongunstige cijfers in de eerste plaats een afspiegeling zijn van de onevenwichtige vertegenwoordiging van vrouwen en mannen in de politiek en daarmee een democratisch tekort in het EU‑bestuur blootleggen;

AH.  overwegende dat in het verslag van Eurofound over het verschil in arbeidsparticipatie tussen mannen en vrouwen wordt vermeld dat dit verschil de EU naar schatting 370 miljard EUR per jaar kost, wat neerkomt op 2,8 % van het bbp in de EU;

AI.  overwegende dat uit de Eurofound-enquête naar de arbeidsomstandigheden blijkt dat de samengestelde indicator betreffende betaalde en onbetaalde werktijd laat zien dat vrouwen, betaald en onbetaald werk opgeteld, meer uren werken;

AJ.  overwegende dat er in de raden van bestuur van de EU-agentschappen, ondanks de toezegging van de EU om in het kader van de besluitvorming te streven naar gendergelijkheid, nog lang geen sprake is van genderevenwicht en nog altijd sprake is van gendersegregatie;

AK.  overwegende dat de vervrouwelijking van de armoede in de EU een feit is en dat de correcte en volledige toepassing en handhaving van de gelijkheids- en gendergelijkheidswetgeving van de EU hand in hand moeten gaan met maatregelen die gericht zijn op de aanpak van de zeer hoge werkloosheidscijfers, de armoede en de sociale uitsluiting onder vrouwen, verschijnselen die in nauw verband staan met besparingen in openbare diensten op gebieden zoals gezondheidszorg, onderwijs, sociale diensten en socialezekerheidsuitkeringen; overwegende dat indien er geen gelijkheidsmaatregelen worden genomen en de gender- en gelijkheidswetgeving op gebrekkige wijze wordt toegepast, de risico's voor vrouwen groter worden en het gevaar van armoede en sociale marginalisering verhoogt doordat vrouwen van de arbeidsmarkt worden uitgesloten;

AL.  overwegende dat de correcte tenuitvoerlegging van de bestaande wetgeving essentieel is voor het boeken van vooruitgang op het gebied van gelijkheid van mannen en vrouwen; overwegende dat de herschikte Richtlijn 2006/54/EG wel een duidelijk verbod legt op directe en indirecte discriminatie, maar dat de loonkloof tussen mannen en vrouwen in 2015 nog steeds 16,3 % bedroeg, ondanks het feit dat vrouwen gemiddeld een hoog opleidingsniveau bereiken;

AM.  overwegende dat het beginsel van gendergelijkheid een essentieel onderdeel moet vormen van de controle op de toepassing van bestaande EU-wetgeving;

AN.  overwegende dat het verzamelen van gegevens, indien mogelijk uitgesplitst naar geslacht, van wezenlijk belang is om te kunnen beoordelen hoeveel vooruitgang er tot nu toe is geboekt met de toepassing van het EU-recht;

1.  is ingenomen met het besluit van de Commissie[9] om snel te reageren op inbreuken, en steunt haar inspanningen om uitvoeringsproblemen langs informele weg op te lossen; dringt er bij de Commissie op aan het probleemoplossingsmechanisme EU Pilot te verbeteren;

2.  spreekt zijn bezorgdheid uit over de stijging van het aantal inbreukprocedures in 2016, het hoogst geregistreerde aantal dergelijke zaken in de afgelopen vijf jaar;

3.  is ingenomen met het jaarverslag 2016 van de Commissie over de controle op de toepassing van het EU-recht en stelt vast dat, volgens dit verslag, de vier gebieden waarop in 2016 het grootste aantal inbreukprocedures met betrekking tot omzetting tegen lidstaten zijn ingeleid milieu, justitie en consumentenzaken, belastingen en de interne markt waren;

4.  herinnert eraan dat het in de artikelen 20 en 227 VWEU en artikel 44 van het EU‑Handvest verankerde recht om bij het Parlement een verzoekschrift in te dienen een hoeksteen van het Europees burgerschap vormt en dat burgers dit recht volgens recent onderzoek als het op een na belangrijkste beschouwen; onderstreept dat verzoekschriften belangrijk zijn, omdat ze burgers de mogelijkheid geven zich betrokken te voelen bij de activiteiten van de Unie en hun bezorgdheid te uiten over gevallen van onjuiste toepassing of schending van het EU-recht of eventuele mazen in de wetgeving en deze tekortkomingen tegelijkertijd aan te kaarten in de verwachting dat de aan de orde gestelde problemen tijdig en doeltreffend worden opgelost; deelt de opvatting van de Commissie dat de inspanningen voor de doeltreffende handhaving van het bestaande EU-recht moeten worden erkend als even belangrijk als de inspanningen voor de ontwikkeling van nieuwe wetgeving; verzoekt de Commissie in dit verband om de behandeling van de verzoekschriften te verbeteren door tijdig en uitgebreid te antwoorden;

5.  vestigt de aandacht op de studie die beleidsafdeling C in opdracht van de Commissie verzoekschriften heeft verricht, getiteld "Monitoring the implementation of EU law: tools and challenges", en is ingenomen met de concrete maatregelen die het Parlement worden aanbevolen; wijst in dit verband op de onlangs gepubliceerde studie "Effective Access to Justice" die beleidsafdeling C heeft verricht naar aanleiding van de aantijgingen die herhaaldelijk werden geuit bij de behandeling van verzoekschriften; steunt het voorstel van de Commissie om de justitiële opleiding op het gebied van het EU-recht in de lidstaten te bevorderen om te zorgen voor samenhangende arresten en zodoende voor een gelijke handhaving van rechten in de Unie;

6.  is verheugd dat het verslag van de Commissie voor 2016 meer en transparantere statistische gegevens bevat ten opzichte van eerdere verslagen; betreurt het echter dat hierin geen gedetailleerde informatie wordt verstrekt over het aantal verzoekschriften dat tot EU Pilot- of inbreukprocedures heeft geleid en vraagt de Commissie hierover specifieke informatie te verstrekken; stelt met spijt vast dat noch het Parlement noch de indieners bij deze procedures betrokken is; herhaalt zijn verzoek aan de Commissie om het Parlement op de hoogte te stellen van alle lopende EU Pilot- en inbreukprocedures teneinde de transparantie te bevorderen, de termijn voor geschillenbeslechting door de Commissie verzoekschriften in te korten, het vertrouwen in het EU-project te vergroten en tot slot de legitimiteit van de EU Pilot-procedure te verhogen, met name wanneer sprake is van inbreukprocedures; verzoekt de Commissie om haar besluiten en de verschillende stappen van het college van commissarissen systematisch bekend te maken en de agenda en de belangrijkste uitkomsten van de pakketvergaderingen te publiceren; neemt kennis van de uitspraak van het HvJ-EU van mei 2017 in de zaken C‑39/05 P, C-52/05 P en C-562/14 P, waarin wordt gesteld dat interne documenten met betrekking tot een EU Pilot-procedure niet openbaar mogen worden gemaakt indien een dergelijke openbaarmaking de aard van de inbreukprocedure zou kunnen beïnvloeden, de voortgang ervan zou kunnen belemmeren of de doelstellingen ervan zou kunnen ondermijnen; verzoekt de Commissie derhalve om de met de lidstaten uitgewisselde documenten openbaar te maken wanneer van deze risico's geen sprake meer is, namelijk zodra de EU Pilot-procedures zijn beëindigd; steunt in dit verband de aanbevelingen van de Europese Ombudsman over de tijdigheid en transparantie van de EU Pilot-procedures voorafgaand aan inbreukprocedures; benadrukt hoe belangrijk het is om alle betrokken actoren op de hoogte te houden en meer transparantie te betrachten in het kader van de EU Pilot-procedure; betreurt de gebrekkige inzet waarmee de Commissie antwoord geeft op de bezorgdheid die leden van het Parlement in het kader van EU Pilot-procedures hebben geuit en verzoekt de Commissie om de Commissie verzoekschriften te informeren over betekenisvolle nieuwe stappen in EU Pilot-procedures wat betreft het onderzoek naar en de dialoog met de lidstaten over openstaande verzoekschriften; herhaalt zijn verzoek aan de Commissie om in haar jaarverslag de uitvoeringsgraad van zowel verordeningen als richtlijnen van de EU aan de orde te stellen;

7.  is van oordeel dat uit het grote aantal inbreukprocedures blijkt dat de tijdige en correcte toepassing van EU-wetgeving in de lidstaten een grote uitdaging en prioriteit blijft, rekening houdend met de door de Commissie gekozen nieuwe, meer strategische en doeltreffende aanpak van de handhaving voor 2016; is van mening dat bepaalde inbreuken het gevolg zouden kunnen zijn van een gebrek aan middelen die worden toegewezen aan overheidsinstanties in een aantal lidstaten;

8.  is ingenomen met het besluit van de Commissie om snel te reageren op inbreuken, en steunt haar inspanningen om uitvoeringsproblemen langs informele weg op te lossen; dringt er bij de Commissie op aan het probleemoplossingsmechanisme EU Pilot te verbeteren;

9.  benadrukt het feit dat het aantal nieuwe klachten het hoogste aantal sinds 2011 is, met een stijging van 67,5 % in het afgelopen jaar, met een recordaantal van 3 783 nieuwe klachten en een afname van het aantal afgeronde zaken, en dat bovendien eind 2016 nog 1 657 inbreukprocedures lopende waren, terwijl er in 2016 986 inbreukprocedures werden ingeleid, waarvan 847 betrekking hadden op te late omzetting; stelt met bezorgdheid vast dat 95 inbreukprocedures waarvoor het Hof al een uitspraak heeft gedaan nog lopende zijn omdat de Commissie van mening was dat de betrokken lidstaten arresten op grond van artikel 258 VWEU nog niet waren nagekomen, en dat over het algemeen de gebieden "werkgelegenheid" en "justitie en consumentenzaken" het meest worden getroffen, gevolgd door de interne markt, industrie, ondernemerschap en midden- en kleinbedrijf, belastingen en douane, en milieu;

10.  is er verheugd over dat het aantal nieuwe EU Pilot-dossiers in 2016 is gedaald (790 in vergelijking met 881 in 2014) en dat dit aantal het laagste niveau sinds 2011 heeft bereikt, hoewel de Commissie geen EU Pilot-procedures op gang brengt in geval van te late omzetting van richtlijnen; wijst er echter op dat het percentage opgeloste zaken licht is gedaald ten opzichte van 2015 (van 75 % tot 72 %); verzoekt de Commissie opheldering te verschaffen over de prioriteitstelling met betrekking tot haar handhavingsbeleid, waarin zij aangeeft zich te zullen richten op problemen waarbij haar handhavingsmaatregelen echt een verschil kunnen maken en in haar beleid de prioriteit zal verlenen aan zaken die systemische tekortkomingen in het rechtsstelsel van een lidstaat aan het licht brengen;

11.  merkt op dat de toezegging van de Commissie om strategischer te zijn bij de handhaving van het EU-recht onlangs heeft geleid tot de afsluiting van inbreukprocedures om politieke redenen; verzoekt de Commissie om die reden om de overwegingen die aan dergelijke besluiten ten grondslag liggen, in toekomstige monitoringverslagen toe te lichten;

12.  benadrukt dat de meeste EU Pilot-dossiers die geleid hebben tot formele inbreukprocedures voornamelijk betrekking hadden op beleidsterreinen op het gebied van milieu, de interne markt, industrie, ondernemerschap en midden- en kleinbedrijf, energie, belastingen en douane; wijst er tevens op dat Hongarije, Duitsland, Spanje en Polen de meeste EU Pilot-dossiers hadden die werden vervolgd door middel van inbreukprocedures;

13.  erkent dat de primaire verantwoordelijkheid voor de correcte tenuitvoerlegging en toepassing van het EU-recht bij de lidstaten ligt, maar wijst erop dat dit de EU-instellingen niet ontslaat van de verplichting om het primaire EU-recht in acht te nemen wanneer zij afgeleid EU-recht uitvaardigen, vooral op het gebied van de rechtsstaat en de grondrechten in verband met het EU-Handvest;

14.  wijst erop dat het cruciaal is om het EU-recht correct ten uitvoer te leggen en toe te passen, teneinde de naleving van het in de Verdragen verankerde beginsel van gelijkheid van mannen en vrouwen binnen het EU-beleid te verwezenlijken, alsook het wederzijds vertrouwen tussen openbare instellingen op nationaal en op EU-niveau, en tussen openbare instellingen en de burger, te bevorderen en te versterken, en brengt tevens in herinnering dat vertrouwen en rechtszekerheid de grondslag vormen van een goede samenwerking en een doeltreffende toepassing van het EU-recht;

15.  maakt zich zorgen over het feit dat er in diverse lidstaten nog altijd sprake is van aanzienlijke tekortkomingen bij de tenuitvoerlegging en handhaving van EU‑milieuwetgeving, met name op het gebied van afvalbeheer, infrastructuur voor afvalwaterzuivering en naleving van de grenswaarden met betrekking tot de luchtkwaliteit;

16.  onderstreept de belangrijke rol die sociale partners, maatschappelijke organisaties, Europese burgers en andere belanghebbenden spelen bij het monitoren en melden van tekortkomingen bij de omzetting en toepassing van het EU-recht door lidstaten; is dan ook ingenomen met het feit dat de burgers meer oog hebben voor de tenuitvoerlegging van de EU-wetgeving, met inbegrip van de cruciale rol van klokkenluiders in de particuliere en publieke sector; onderstreept dat de burgers van de EU rechtens als eersten op duidelijke, daadwerkelijk toegankelijke, transparante en tijdige wijze op de hoogte moeten worden gebracht van de vraag of en welke nationale wetten zijn aangenomen ter omzetting van EU-wetgeving en welke nationale autoriteiten verantwoordelijk zijn voor de correcte uitvoering ervan;

17.  wijst op het belang dat de Commissie hecht aan de tijdige en correcte omzetting van het EU-recht in nationale wetgeving, en het bestaan van een duidelijk intern regelgevingskader dat de lidstaten ertoe verplicht prioriteit te verlenen aan deze doelstelling, teneinde inbreuken op het EU-recht te voorkomen, waarbij ervoor wordt gezorgd dat individuele personen en ondernemingen kunnen profiteren van de effectieve en doeltreffende tenuitvoerlegging ervan;

18.  wijst er echter op dat onrealistische termijnen voor de tenuitvoerlegging van wetgeving het voor de lidstaten onmogelijk kan maken ze na te leven, hetgeen neerkomt op stilzwijgende aanvaarding van te late uitvoering; dringt er bij de EU-instellingen op aan het eens te worden over een realistischer tijdschema voor de tenuitvoerlegging van verordeningen en richtlijnen, en daarbij voldoende rekening te houden met de tijd die nodig is voor controle en raadpleging; is van mening dat de Commissie verslagen, samenvattingen en wetswijzigingen moet indienen op de door de medewetgevers overeengekomen data en in overeenstemming met de toepasselijke wettelijke bepalingen;

19.  wijst erop dat er in 2016 70 richtlijnen moesten worden omgezet, een stijging ten opzichte van de 56 richtlijnen in 2015; uit zijn bezorgdheid over de scherpe toename van het aantal nieuwe inbreukprocedures wegens te late omzetting van 543 tot 847; betreurt het dat er eind 2016 nog 868 inbreukprocedures wegens te late omzetting lopende waren, een stijging van 67,5 % ten opzichte van de 518 zaken die eind 2015 nog lopende waren;

20.  spreekt zijn bezorgdheid uit over het feit dat, zoals in 2015, niet alle lidstaten hun toezeggingen zijn nagekomen om toelichtende stukken in te dienen in combinatie met de maatregelen die zij hadden genomen om richtlijnen om te zetten in nationale wetgeving; is van mening dat de Commissie, gezien de wisselende kwaliteit van veel van de ingediende toelichtende stukken, de lidstaten meer bijstand moet verlenen bij de voorbereiding ervan en de opstelling van concordantietabellen;

21.  benadrukt het feit dat het per slot van rekening de burgers en ondernemingen zijn die lijden onder de niet-tijdige en/of incorrecte tenuitvoerlegging van de bestaande EU‑wetgeving op het gebied van gelijke kansen voor en gelijke behandeling van mannen en vrouwen in het onderwijs en in arbeid en beroep, gelijk loon voor gelijk werk, en gelijke behandeling van mannen en vrouwen bij de toegang tot en het aanbod van goederen en diensten, alsook van de bestaande bepalingen ter bevordering van het evenwicht tussen werk en privéleven en ter uitbanning van alle vormen van geweld tegen vrouwen en meisjes, aangezien hun de voordelen die zij uit hoofde van het EU‑recht genieten, worden ontnomen;

22.  benadrukt het feit dat de EU is opgericht als een Unie die gegrondvest is op het beginsel van de rechtsstaat en de eerbiediging van de mensenrechten (artikel 2 VEU); wijst erop dat de lidstaten, bij de tenuitvoerlegging van de EU-wetgeving, de in de Verdragen en het EU-Handvest verankerde grondrechten volledig moeten eerbiedigen; herhaalt dat zorgvuldig toezicht op de handelingen en nalatigheden van de lidstaten en EU-instellingen van het grootste belang is;

23.  spreekt nogmaals zijn bezorgdheid uit over het aantal verzoekschriften aan het Parlement en bij de Commissie ingediende klachten over kwesties die al door de Commissie opgelost zouden zijn;

24.  benadrukt hoe belangrijk het is om de integriteit van de rechtsorde van de EU, die primaire, secundaire en zachte wetgeving omvat, te waarborgen; roept om deze reden op tot de tijdige aanneming van de wetgevings- en niet-wetgevingsinitiatieven die nodig zijn om de Europese pijler van sociale rechten tot stand te brengen voor de burgers; dringt er bij de Commissie op aan zo transparant en coherent mogelijk te werk te gaan bij haar inspanningen om een nieuw kader te creëren voor de correcte tenuitvoerlegging van EU-wetgeving, zoals de evaluatie van de uitvoering van het milieubeleid (EIR); verzoekt de Commissie te overwegen een dergelijk kader in het leven te roepen, dat specifiek gericht is op billijke en evenwichtige ontwikkeling, werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie met betrekking tot de Europese pijler van sociale rechten;

25.  herinnert aan zijn verzoek aan de Commissie om, in aansluiting op zijn resolutie van 25 oktober 2016, een voorstel in te dienen voor de sluiting van een EU-Pact voor democratie, de rechtsstaat en grondrechten (EU-Pact voor DRG), en dus haar thematische jaarverslagen op dit gebied effectief te bundelen met de resultaten van bestaande monitoringmechanismen en periodieke beoordelingsinstrumenten, en deze tijdig te presenteren; herinnert eraan dat de Commissie, als hoedster van de Verdragen en met volledige inachtneming van de beginselen van goed en efficiënt bestuur, zoals neergelegd in artikel 298 VWEU en de artikelen 41 en 47 van het EU-Handvest, de plicht heeft om toe te zien op en te evalueren in hoeverre het recht van de Unie correct wordt toegepast en of de lidstaten en alle instellingen en organen van de Unie de in de Verdragen verankerde beginselen en doelstellingen in acht nemen, en om zich te houden aan haar toezegging om de lidstaten actief te helpen bij de omzetting en uitvoering van bepaalde richtlijnen en verordeningen; beveelt daarom aan met deze taak rekening te houden in bovengenoemde DRG-beleidscyclus vanaf 2018 en haar thematische jaarverslagen op dit gebied – met de resultaten van bestaande monitoringmechanismen en periodieke beoordelingsinstrumenten – tijdig te presenteren;

26.  herinnert eraan dat het Parlement er herhaaldelijk bij de Commissie op heeft aangedrongen de tenuitvoerlegging van milieuwetgeving en ‑beleid proactiever te monitoren, sturen en ondersteunen;

27.  verwelkomt de toezegging van de Commissie om de lidstaten actief te helpen bij de omzetting en uitvoering van Europese wetgeving door uitvoeringsplannen voor bepaalde richtlijnen en verordeningen voor te bereiden;

28.  is van mening dat het Parlement, gezien zijn medeverantwoordelijkheid voor de tenuitvoerlegging en de handhaving van het EU-recht overeenkomstig het Interinstitutioneel Akkoord en zijn opdracht om politieke controle uit te oefenen op de Commissie als bedoeld in artikel 14 VEU, automatisch moet worden geïnformeerd over elke ingeleide EU Pilot- en inbreukprocedure, en adequate toegang moet krijgen tot documenten met betrekking tot deze twee procedures, vooral wanneer die voortvloeien uit verzoekschriften, met inachtneming van de nodige vertrouwelijkheidsbepalingen voor een succesvolle afhandeling van de zaken;

29.  stelt voor vertegenwoordigers van de lidstaten vaker uit te nodigen om aanwezig te zijn bij de behandeling van verzoekschriften in de Commissie verzoekschriften;

30.  wijst op het ontoereikende niveau van tenuitvoerlegging van het EU-recht in de lidstaten, zoals blijkt uit het hoge aantal bij de Commissie ingediende klachten en de aanzienlijke stroom aan verzoekschriften die aan het Parlement worden gericht; is ingenomen met het voornemen dat de Commissie in haar mededeling van december 2016 heeft uitgesproken om meer gebruik te gaan maken van preventieve instrumenten, zoals pakketvergaderingen, uitvoeringsrichtsnoeren, deskundigengroepen en specialistische netwerken waaronder het Solvit-netwerk, en om de capaciteitsopbouw in de lidstaten om het EU-recht te handhaven te ondersteunen; verzoekt de Commissie om zich bij de tenuitvoerlegging van dit vernieuwde handhavingsbeleid in een volwaardig partnerschap met de lidstaten en de Europese instellingen te beroepen op de bepalingen van artikel 197 VWEU; verzoekt de Commissie de behandeling van verzoekschriften te verbeteren door tijdig en uitgebreid te antwoorden;

31.  merkt op dat de Commissie, hoewel 95 inbreukprocedures nog lopende zijn en het HvJ‑EU uitspraak heeft gedaan over niet-naleving door de lidstaten, slechts drie van deze zaken overeenkomstig artikel 260 VWEU aanhangig heeft gemaakt bij het Hof; acht het van het grootste belang dat de uitspraken van het Hof volledig en tijdig ten uitvoer worden gelegd, zo nodig door de bepalingen van artikel 279 VWEU volledig te benutten om ondermijning van het EU-recht en van de autoriteit van het HvJ-EU te voorkomen; verzoekt de Commissie om deze situatie aan te pakken en het Parlement regelmatig verslag uit te brengen over de vooruitgang die in dit opzicht is geboekt;

32.  onderstreept het feit dat alle EU-instellingen gebonden zijn aan de EU-Verdragen en het EU-Handvest[10];

33.  beveelt aan dat in elk interparlementair debat over democratie, de rechtsstaat en grondrechten het maatschappelijk middenveld en burgerparticipatie aan bod komen, bijvoorbeeld door middel van verzoekschriften aan het Parlement en het Europees burgerinitiatief;

34.  benadrukt dat de tussen de EU-instellingen en de lidstaten gesloten memoranda van overeenstemming krachtens artikel 288 VWEU niet als EU-handelingen worden beschouwd;

35.  benadrukt het cruciale belang van efficiëntie, transparantie en verantwoordingsplicht bij het opstellen en toepassen van het EU-recht door de EU-instellingen; onderstreept met name het beginsel van democratische verantwoordingsplicht – en de rol die het Parlement speelt bij het waarborgen daarvan – en het recht van EU-burgers op toegang tot de rechter en goed bestuur, zoals neergelegd in de artikelen 41 en 47 van het EU‑Handvest; wijst erop dat deze rechten en beginselen vereisen dat de burgers op adequate en eenvoudige wijze toegang krijgen tot de ontwerp-wetgeving die voor hen van belang is; herinnert eraan dat dezelfde rechten en beginselen ook voor de lidstaten van cruciaal belang moeten zijn als zij wetgeving voorstellen ter uitvoering van EU‑recht; dringt er daarom op aan dat het Parlement basiscontrole krijgt over belangrijke beslissingen die gevolgen hebben voor de EU, de lidstaten en haar burgers, zoals besluiten over nationale begrotingen en hervormingen;

36.  vreest dat de begrotingsmaatregelen (waaronder verlaging van de pensioen-, gezondheidszorg- en overheidsuitgaven) en hervormingen waarin de programma's voor structurele aanpassing voorzagen niet het gewenste effect hebben gehad;

37.  verzoekt de Commissie waar mogelijk en nodig de financiële middelen van de EU te verhogen, zoals het Europees Sociaal Fonds dat bestemd is voor "vergroting van de institutionele capaciteit van overheidsinstanties en belanghebbenden en een doelmatig openbaar bestuur", teneinde maatschappelijk welzijn en economische ontwikkeling te bevorderen, en de doeltreffendheid van bevorderlijke wetgeving te verbeteren; verzoekt de Commissie ten volle gebruik te maken van artikel 197 VWEU om de lidstaten beter in staat te stellen het EU-recht uit te voeren en te handhaven;

38.  verzoekt de Commissie instrumenten te ontwikkelen om de lidstaten te helpen omzettingsproblemen te herkennen, deze in een vroeg stadium van de inbreukprocedure aan te pakken en gezamenlijke oplossingen te vinden;

39.  herinnert eraan dat de wetgeving die aanleiding geeft tot de meest flagrante inbreukprocedures het resultaat van richtlijnen is; herinnert eraan dat verordeningen rechtstreeks en verplicht van toepassing zijn in alle lidstaten; verzoekt de Commissie dan ook zoveel mogelijk gebruik te maken van verordeningen wanneer zij overweegt met wetgevingsvoorstellen te komen; is van mening dat een dergelijke aanpak het risico van overregulering kan beperken;

40.  brengt in herinnering dat prejudiciële beslissingen ertoe bijdragen te verduidelijken op welke wijze het recht van de Europese Unie moet worden toegepast; is van oordeel dat een beroep op deze procedure een uniforme interpretatie en uitvoering van de EU‑wetgeving mogelijk maakt; moedigt nationale rechterlijke instanties daarom aan in geval van twijfel prejudiciële vragen te stellen aan het HvJ-EU en zo inbreukprocedures te voorkomen;

41.  verzoekt de Commissie bijzondere aandacht te besteden aan haar controle op de uitvoering van Richtlijn (EU) 2016/1164 van de Raad van 12 juli 2016 tot vaststelling van regels ter bestrijding van belastingontwijkingspraktijken welke rechtstreeks van invloed zijn op de werking van de interne markt[11], en waar nodig inbreukprocedures op gang te brengen en daarbij bijzonder alert te zijn op onjuiste of gebrekkige toepassing;

42.  is ingenomen met de voortdurende inspanningen van de Commissie om de EU-milieuregelgeving te handhaven teneinde een gelijk speelveld voor alle lidstaten en marktdeelnemers te waarborgen, en tekortkomingen bij de tenuitvoerlegging en handhaving van de EU-milieuwetgeving aan te pakken, onder meer door zo nodig gebruik te maken van inbreukprocedures; benadrukt evenwel de bekende beperkingen in de doeltreffendheid van de EU-milieuregelgeving en met name de milieuaansprakelijkheidsrichtlijn; verzoekt de Commissie nota te nemen van de resolutie van het Parlement over de tenuitvoerlegging van de milieuaansprakelijkheidsrichtlijn; wijst erop dat, in bepaalde lidstaten, het recht van de burgers op een gezond milieu wordt ondermijnd door tekortkomingen bij de tenuitvoerlegging en handhaving van EU-milieuwetgeving, met name wat betreft de voorkoming van schade aan lucht en water, afvalbeheer en afvalwaterzuiveringsinstallaties; benadrukt dat de Europese economie jaarlijks 50 miljard EUR aan kosten in verband met, bovenal, de gezondheidszorg en rechtstreekse kosten voor het milieu zou kunnen besparen als de milieuwetgeving van de EU volledig ten uitvoer zou worden gelegd;

43.  benadrukt dat het EU-acquis ook door de EU gesloten internationale overeenkomsten omvat; stelt met bezorgdheid vast dat de EU-milieuvoorschriften mogelijk niet in overeenstemming zijn met het Verdrag van Aarhus betreffende toegang tot informatie, inspraak bij besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden ("het Verdrag van Aarhus")[12] doordat zij milieuorganisaties en leden van het publiek onvoldoende toegang tot de rechter bieden; verzoekt de Commissie daarom aandacht te besteden aan de bevindingen en aanbevelingen van het Comité van toezicht op de naleving van het Verdrag van Aarhus[13] en het standpunt van de Raad van 13 juli 2017[14], en op zoek te gaan naar manieren en middelen om aan het Verdrag van Aarhus te voldoen op een wijze die verenigbaar is met de grondbeginselen van de rechtsorde van de Unie en met haar stelsel van rechterlijke toetsing;

44.  verzoekt de Commissie vooral te letten op de uitvoering van de op asiel- en migratiegebied vastgestelde maatregelen teneinde ervoor te zorgen dat zij stroken met de in het EU-Handvest verankerde beginselen, samen te werken met de lidstaten om mogelijke problemen bij die uitvoering het hoofd te bieden en in voorkomend geval de nodige inbreukprocedures op gang te brengen; stelt met bezorgdheid vast dat bepaalde lidstaten verzuimen hun plichten met betrekking tot asiel en migratie na te komen, met name waar het de herplaatsing van asielzoekers betreft; onderstreept dat het gebrek aan solidariteit tussen sommige lidstaten op het gebied van asiel en migratie moet worden aangepakt, zodat alle lidstaten hun verplichtingen nakomen; verzoekt de lidstaten maatregelen te nemen tegen de toename van mensenhandel met het oog op arbeidsuitbuiting of seksuele uitbuiting;

45.  verzoekt de Commissie doeltreffend te reageren op de veranderende situatie op het gebied van migratie en veiligheid en op efficiënte wijze uitvoering te geven aan de Europese migratieagenda en de aanverwante implementatiepakketten; verzoekt de lidstaten de terugkeerrichtlijn (2008/115/EG)[15] correct ten uitvoer te leggen en regelmatig verslag uit te brengen over de uitvoering van de Europese migratieagenda;

46.  verzoekt de Commissie te onderzoeken of nulurencontracten verenigbaar zijn met de EU-arbeidswetgeving, waaronder de richtlijn deeltijdarbeid, aangezien in 2016 vele verzoekschriften over onzeker werk werden ingediend;

47.  is ingenomen met het feit dat in het verslag de rol van het Parlement wordt erkend om de Commissie door middel van parlementaire vragen en verzoekschriften te wijzen op tekortkomingen bij de toepassing van het EU-recht in de lidstaten; wijst erop dat nauwer toezicht door nationale parlementen op hun respectieve regeringen, wanneer die betrokken zijn bij het wetgevingsproces, zal leiden tot een doeltreffender toepassing van het EU-recht, zoals neergelegd in de Verdragen;

48.  spreekt zijn bezorgdheid uit over het feit dat, gezien de inconsequente vertalingen van veel richtlijnen in de officiële talen van de EU, verschillende taalversies waarschijnlijk leiden tot uiteenlopende interpretaties van de respectieve teksten en tot verschillen in de omzetting ervan in de lidstaten; betreurt het feit dat dergelijke verschillen in de omzetting en juridische interpretatie van richtlijnen niet systematisch aan het licht komen, maar alleen wanneer zij worden verduidelijkt door arresten van het Hof van Justitie van de Europese Unie;

49.  herinnert eraan dat voor de nationale parlementen een essentiële rol is weggelegd, zowel bij de prelegislatieve toetsing van ontwerpen van EU-rechtshandelingen als bij de postlegislatieve toetsing van de correcte tenuitvoerlegging van het EU-recht door de lidstaten; roept de nationale parlementen op deze rol proactief uit te voeren;

50.  is van mening dat, in overeenstemming met de inspanningen van de Commissie voor betere en doeltreffender EU-wetgeving, de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid altijd in aanmerking moeten worden genomen;

51.  herhaalt zijn oproep om binnen de betrokken directoraten-generaal (DG IPOL, DG EXPO en DG EPRS) een autonoom systeem op te zetten voor de evaluatie achteraf van het effect van de belangrijkste EU-wetgeving die door het Parlement volgens de medebeslissingsprocedure en volgens de gewone wetgevingsprocedure is aangenomen;

52.  verzoekt de Commissie bijzondere aandacht te besteden aan haar controle op de uitvoering van EU-wetgeving tot vaststelling van regels ter bestrijding van corruptiepraktijken welke rechtstreeks van invloed zijn op de werking van de interne markt, en de nodige maatregelen te nemen om dergelijke praktijken aan te pakken;

53.  herinnert de lidstaten en de EU-instellingen eraan dat het waarborgen van tijdige en doeltreffende toepassing van EU-wetgeving in de lidstaten een prioriteit van de EU blijft; wijst erop dat het belangrijk is dat de beginselen van bevoegdheidstoedeling, subsidiariteit en evenredigheid, overeenkomstig artikel 5 VEU, alsmede het beginsel van gelijkheid voor de wet worden nageleefd, met het oog op een betere toetsing van de toepassing van het EU-recht; herinnert eraan hoe belangrijk het is dat er meer bekendheid wordt gegeven aan de bepalingen van de bestaande richtlijnen waarin de diverse aspecten van het beginsel van gelijkheid van vrouwen en mannen aan de orde komen, en dat zij in de praktijk worden gebracht;

54.  spoort de EU-instellingen aan altijd hun verplichting na te komen om het primaire EU‑recht in acht te nemen wanneer zij bepalingen van afgeleid EU-recht en zachte wetgeving vaststellen, beleid ontwikkelen en overeenkomsten of verdragen met instellingen buiten de EU ondertekenen, lidstaten met alle mogelijke middelen bij te staan in hun inspanningen om de EU-wetgeving op alle gebieden om te zetten en de waarden en beginselen van de Unie te eerbiedigen, met name in het licht van de recente ontwikkelingen in de lidstaten;

55.  is het eens met het standpunt van de Commissie dat individuele klagers een essentiële rol spelen bij het aan de orde stellen van grotere problemen met de handhaving en toepassing van het EU-recht die de belangen van burgers en ondernemingen schaden;

56.  benadrukt dat het ontbreken van een samenhangende en uitgebreide reeks gecodificeerde regels inzake goed bestuur in de hele Unie het voor burgers en bedrijven moeilijk maakt om hun rechten uit hoofde van het Unierecht gemakkelijk en volledig te begrijpen; onderstreept derhalve dat het codificeren van regels inzake goed bestuur in de vorm van een verordening waarin de verschillende aspecten van de administratieve procedure worden vastgelegd, waaronder kennisgevingen, bindende termijnen, het recht om te worden gehoord en het recht van eenieder op toegang tot zijn dossier, onontbeerlijk is om de rechten van de burgers en de transparantie te versterken; is van mening dat deze verordening de interpretatie van de bestaande regels toegankelijker, duidelijker en samenhangender zou maken, hetgeen zowel burgers en ondernemingen als de administratie en haar ambtenaren ten goede zou komen;

57.  herinnert eraan dat het Parlement in zijn resoluties van 15 januari 2013 en 9 juni 2016 heeft aangedrongen op de vaststelling van een verordening betreffende een open, doeltreffend en onafhankelijk Europees ambtenarenapparaat op grond van artikel 298 VWEU, en wijst erop dat de Commissie naar aanleiding van dit verzoek geen voorstel ter zake heeft ingediend; verzoekt de Commissie daarom nogmaals een wetgevingsvoorstel inzake een Europese wet bestuursprocesrecht in te dienen en daarbij rekening te houden met de door het Parlement tot dusver genomen maatregelen op dit terrein;

58.  benadrukt dat het feit dat milieuoverwegingen op andere beleidsgebieden onvoldoende een rol spelen een van de belangrijkste redenen is waarom de tenuitvoerlegging van milieuwetgeving en ‑beleid tekortschiet;

59.  benadrukt dat er een hoog niveau van milieubescherming moet worden gehandhaafd, evenals een hoog niveau van gezondheidsbescherming en voedselveiligheid;

60.  wijst erop dat een doeltreffende handhaving van EU-voorschriften op het gebied van gezondheid, voedselveiligheid en milieu belangrijk is voor de Europese burgers, aangezien dit invloed heeft op hun dagelijks leven en het algemeen belang dient;

61.  dringt er bij de Commissie op aan om milieugerelateerde inbreukzaken met een grensoverschrijdende dimensie nauwlettend te volgen, met name als het gaat om zaken die betrekking hebben op de wetgeving inzake de luchtkwaliteit, en erop toe te zien dat het EU-recht in toekomstige lidstaten op correcte wijze wordt omgezet en toegepast; vraagt de Commissie voorts klagers tijdig en op passende en transparante wijze te informeren over de argumenten die door de betrokken staten als reactie op een klacht worden aangevoerd;

62.  stelt vast dat het aantal milieugerelateerde inbreukprocedures in 2016 een daling laat zien ten opzichte van 2015, maar is bezorgd over het feit dat er sprake was van een stijging in het aantal procedures op het gebied van gezondheid en voedselveiligheid, en verzoekt de Commissie aan dit onderwerp bijzondere aandacht te besteden;

63.  benadrukt het feit dat gelijkheid van mannen en vrouwen een kernbeginsel van de EU is, dat moet worden geïntegreerd in alle beleidsgebieden;

64.  onderstreept de fundamentele rol die de rechtsstaat vervult voor het verschaffen van legitimiteit aan iedere vorm van democratisch bestuur; benadrukt dat dit een hoeksteen vormt van het rechtsstelsel van de Unie en als zodanig aansluit bij het concept van een Unie die op de rechtsstaat berust;

65.  herinnert eraan dat het gelijkheidsbeginsel – in termen van gelijke beloning voor gelijk werk – in de Europese Verdragen is verankerd sinds 1957 (zie artikel 157 VWEU), en benadrukt het feit dat artikel 153 VWEU de EU in staat stelt te handelen op het bredere werkterrein van gelijke kansen en gelijke behandeling in werkgelegenheid en beroep;

66.  merkt met waardering op dat de door het HvJ-EU gehanteerde ruime interpretatie van het begrip gelijk loon voor gelijk werk, zoals geformuleerd in zijn arresten en uitgebreide jurisprudentie over dit artikel, zeker heeft gezorgd voor meer mogelijkheden om zowel directe als indirecte loondiscriminatie op basis van geslacht te bestrijden en de genderloonkloof te verkleinen, maar benadrukt dat er nog meer inspanningen moeten worden geleverd om de aanhoudende loonkloof tussen mannen en vrouwen in de EU volledig te dichten;

67.  betreurt het ten zeerste dat de invoering van juridische beginselen tegen een verschil in beloning tussen mannen en vrouwen op zich ontoereikend is gebleken om de aanhoudende genderloonkloof te dichten; herinnert eraan dat de lidstaten op grond van de herschikte Richtlijn 2006/54/EG verplicht zijn ervoor te zorgen dat alle met het beginsel van gelijke beloning strijdige bepalingen die voorkomen in collectieve arbeidsovereenkomsten, loonschalen of -akkoorden of individuele arbeidsovereenkomsten nietig (kunnen) worden verklaard of kunnen worden gewijzigd;

68.  benadrukt dat zowel de lidstaten als de Commissie verdere aandacht moeten besteden aan alternatieve instrumenten, naast de bestaande instrumenten voor de tenuitvoerlegging van het EU-recht, die een ruimere tenuitvoerlegging van het EU-recht mogelijk maken, met name de bepalingen inzake gelijkheid op het gebied van loon; wijst dan ook op het belang van de totstandbrenging van collectieve overeenkomsten voor de verwezenlijking van gelijk loon, ouderschapsverlof en andere verwante arbeidsrechten door middel van collectieve onderhandelingen;

69.  herinnert aan zijn resolutie van 15 januari 2013, waarin wordt aangedrongen op de vaststelling van een EU-verordening houdende een Europese wet bestuursprocesrecht uit hoofde van artikel 298 VWEU; betreurt het dat de Commissie niet is ingegaan op het verzoek van het Parlement om een voorstel voor een wetgevingshandeling inzake bestuursprocesrecht in te dienen;

70.  erkent dat het belangrijk is om gegevens te verzamelen, indien mogelijk uitgesplitst naar geslacht, om te evalueren hoe de bevordering van de vrouwenrechten vordert;

71.  betreurt de tekortschietende aanpak van de Commissie op het gebied van dierenwelzijn, waarbij zij de ernstige inconsistenties negeert die aan de orde zijn gesteld door een groot aantal burgers die gebruik hebben gemaakt van hun recht op het indienen van verzoekschriften; herhaalt zijn verzoek om een nieuwe strategie op EU-niveau te lanceren om alle bestaande tekortkomingen weg te werken en de volledige en doeltreffende bescherming van het dierenwelzijn te garanderen door middel van een helder en uitputtend wetgevingskader dat volledig voldoet aan de vereisten van artikel 13 VWEU;

72.  verzoekt de Commissie om grondig onderzoek te doen naar de verzoekschriften met betrekking tot kwaliteitsverschillen tussen levensmiddelen van hetzelfde merk in verschillende lidstaten; dringt er bij de Commissie op aan een eind te maken aan oneerlijke praktijken en ervoor te zorgen dat alle consumenten gelijk worden behandeld;

73.  wijst erop dat discriminatie op grond van de officiële ta(a)l(en) van een lidstaat op scholen en bij de overheid het vrije verkeer als bedoeld in artikel 26, lid 2, VWEU belemmert; verzoekt de Commissie onderzoek te doen naar deze inbreuk op de interne markt;

74.  verzoekt de Commissie effectief toezicht uit te oefenen op de naleving van de verantwoordelijkheid van de nationale rechterlijke instanties om het HvJ-EU om een prejudiciële beslissing te verzoeken, overeenkomstig artikel 267 VWEU; verzoekt de Commissie dan ook te overwegen om een register in te voeren met alle uitspraken van nationale rechtbanken over de uitlegging van het EU-recht in gevallen waarin het HvJ‑EU niet om een prejudiciële beslissing is verzocht;

75.  betreurt het dat er geen adequate en doeltreffende EU-wetgeving is aangenomen en uitgevoerd inzake arbeidsvoorwaarden en werkuren, met inbegrip van werk op feest- en zondagen en werk zonder pauzes of rustperiodes; wijst erop dat het gebrek aan dergelijk eenvormig recht het moeilijk maakt om werk en privéleven behoorlijk te combineren, en dat dit met name gevolgen heeft voor vrouwen en hun positie op de arbeidsmarkt;

76.  verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

• [1]  Aangenomen teksten, P8_TA(2016)0385.
• [2]  PB L 304 van 20.11.2010, blz. 47.
• [3]  PB L 174 van 27.6.2001, blz. 25.
• [4]  PB L 123 van 12.5.2016, blz. 1.
• [5]  PB C 316 van 22.9.2017, blz. 246.
• [6]  Aangenomen teksten, P8_TA(2016)0409.
• [7]  Aangenomen teksten, P8_TA(2016)0279.
• [8]  PB C 440 van 30.12.2015, blz. 17.
• [9]  PB C 18 van 19.1.2017, blz. 10.
• [10]  Arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU) van 20 september 2016 in gevoegde zaken C‑8/15 P tot en met C-10/15 P Ledra Advertising Ltd (C-8/15 P), Andreas Eleftheriou (C-9/15 P), Eleni Eleftheriou (C-9/15 P), Lilia Papachristofi (C-9/15 P), Christos Theophilou (C-10/15 P), Eleni Theophilou (C‑10/15 P) vs. Europese Commissie en Europese Centrale Bank.
• [11]  PB L 193 van 19.7.2016, blz. 1.
• [12]  PB L 124 van 17.5.2005, blz. 4.
• [13]  ACCC/C/2008/32 (EU), deel II, vastgesteld op 17 maart 2017.
• [14]  11150/17; Interinstitutioneel dossier: 2017/0151 (NLE).
• [15]  PB L 348 van 24.12.2008, blz. 98.

ADVIES van de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (28.3.2018)

aan de Commissie juridische zaken

inzake de controle op de toepassing van het EU-recht 2016
(2017/2273(INI))

Rapporteur voor advies: Marijana Petir

SUGGESTIES

De Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid verzoekt de bevoegde Commissie juridische zaken onderstaande suggesties in haar ontwerpresolutie op te nemen:

1.  stelt dat een doeltreffende toepassing van het EU-recht op alle gebieden en ook door de EU-instellingen zelf essentieel is om de voordelen van het EU-beleid voor bedrijven en burgers te realiseren, en dat een uniforme toepassing van het EU-recht in alle lidstaten van groot belang is voor het welslagen van de EU; wijst erop dat niet-doeltreffende toepassing van het EU-recht in sommige gevallen leidt tot oneerlijke concurrentie tussen de lidstaten;

2.  merkt op dat de Commissie overeenkomstig artikel 17, lid 1, van het Verdrag betreffende de Europese Unie toeziet op de omzetting en tenuitvoerlegging en verantwoordelijk is voor de doeltreffende handhaving van wetgeving, en dat de verantwoordelijkheid voor de correcte omzetting, toepassing en uitvoering van EU‑wetgeving in de eerste plaats bij de lidstaten ligt;

3.  herinnert eraan dat de Europese economie jaarlijks 50 miljard EUR aan kosten in verband met de gezondheidszorg en rechtstreekse kosten voor het milieu zou kunnen besparen als de milieuwetgeving van de EU volledig ten uitvoer zou worden gelegd;

4.  benadrukt dat eenvoudigheid, duidelijkheid en betrouwbaarheid van het Europees rechtskader van groot belang zijn voor een doeltreffende en uniforme toepassing van het EU-recht;

5.  benadrukt dat het feit dat milieuoverwegingen op andere beleidsgebieden onvoldoende een rol spelen een van de belangrijkste redenen is waarom de tenuitvoerlegging van milieuwetgeving en -beleid tekortschiet;

6.  herinnert eraan dat het Parlement er herhaaldelijk bij de Commissie op heeft aangedrongen de tenuitvoerlegging van milieuwetgeving en -beleid proactiever te monitoren, sturen en ondersteunen;

7.  wijst erop dat de Commissie bevoegd en gehouden is toe te zien op de toepassing van het EU-recht, en inbreukprocedures in te leiden tegen iedere lidstaat die een verplichting ingevolge de Verdragen niet nakomt;

8.  maakt zich zorgen over het feit dat er in diverse lidstaten nog altijd sprake is van flinke tekortkomingen bij de tenuitvoerlegging en handhaving van EU-milieuwetgeving, met name wat betreft afvalbeheer, infrastructuur voor afvalwaterzuivering en naleving van de grenswaarden met betrekking tot de luchtkwaliteit;

9.  is van oordeel dat de Commissie er eerst voor moet zorgen dat de bestaande EU-wetgeving in de hele EU op doeltreffende wijze wordt toegepast, alvorens zij nieuwe wetgeving invoert;

10.  is ingenomen met het besluit van de Commissie[1] om snel te reageren op inbreuken, en steunt haar inspanningen om uitvoeringsproblemen langs informele weg op te lossen; dringt er bij de Commissie op aan het probleemoplossingsmechanisme EU Pilot te verbeteren;

11.  spreekt bezorgdheid uit over de stijging van het aantal inbreukprocedures in 2016, het hoogst geregistreerde aantal van dergelijke zaken in de laatste vijf jaar;

12.  benadrukt dat er een hoog niveau van milieubescherming aangehouden moet worden, evenals een hoog niveau van gezondheidsbescherming en voedselveiligheid;

13.  wijst erop dat een doeltreffende handhaving van EU-voorschriften op het gebied van gezondheid, voedselveiligheid en milieu belangrijk is voor Europese burgers, omdat dat invloed heeft op hun dagelijks leven, en het algemeen belang dient;

14.  wijst op de stijging van het aantal klachten in de periode 2012 - 2016; benadrukt dat burgers, ondernemingen en maatschappelijke organisaties een belangrijke bijdrage leveren aan de controle op de omzetting en tenuitvoerlegging van EU-wetgeving, omdat zij aan de Commissie informatie doorsturen over de problemen in de lidstaten in verband met de toepassing van EU-wetgeving; wenst te benadrukken dat een stijging van het aantal klachten over onjuiste toepassing van EU-wetgeving niet noodzakelijkerwijs hoeft te wijzen op een verslechtering van de tenuitvoerlegging van EU-wetgeving in de lidstaten, maar ook een teken kan zijn dat burgers en ondernemingen beter op de hoogte zijn van hun rechten uit hoofde van het EU-recht; benadrukt derhalve dat toegang tot milieu-informatie, zoals verlangd door het Verdrag van Aarhus, noodzakelijk is om burgers en maatschappelijke organisaties in staat te stellen om daadwerkelijk klachten tegen de lidstaten te kunnen indienen;

15.  dringt er bij de Commissie op aan om milieugerelateerde inbreukzaken met een grensoverschrijdende dimensie nauwlettend te volgen, met name als het gaat om zaken die betrekking hebben op de wetgeving inzake de luchtkwaliteit, en erop toe te zien dat het EU-recht in toekomstige lidstaten op correcte wijze wordt omgezet en toegepast; vraagt de Commissie voorts klagers tijdig en op passende en transparante wijze te informeren over de argumenten die door de betrokken staten als reactie op een klacht worden aangevoerd;

16.  stelt vast dat het aantal milieugerelateerde inbreukprocedures in 2016 een daling laat zien ten opzichte van 2015, maar is bezorgd over het feit dat er sprake was van een stijging in het aantal procedures op het gebied van gezondheid en voedselveiligheid, en verzoekt de Commissie aan dit onderwerp bijzondere aandacht te besteden;

17.  wijst op de belangrijke rol van het Parlement dat via verzoekschriften en vragen de aandacht vestigt op tekortkomingen in de manier waarop de lidstaten het EU-recht toepassen;

18.  dringt er bij de Commissie op aan bij de opstelling en evaluatie van wetgeving meer rekening te houden met de noodzaak om de administratieve lasten voor kmo's te verminderen; benadrukt dat kmo's bij de omzetting van EU-regels inzake openbare aanbestedingen en concessies de mogelijkheid moeten krijgen om op eenvoudiger en goedkopere wijze in te schrijven op overheidsopdrachten, met volledige eerbiediging van de EU-beginselen van transparantie en mededinging;

19.  is ingenomen met de evaluatie van de tenuitvoerlegging van het milieubeleid van de EU (EIR) als nieuw instrument dat ertoe kan bijdragen dat het EU-milieurecht en het EU‑milieubeleid beter ten uitvoer worden gelegd en daardoor tot goede resultaten zullen leiden voor ondernemingen en burgers;

20.  is van mening dat de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid altijd in aanmerking moeten worden genomen, een en ander in overeenstemming met de inspanningen van de Commissie voor betere en doeltreffender EU-wetgeving[2].

INFORMATIE OVER DE GOEDKEURING IN DE ADVISERENDE COMMISSIE

Datum goedkeuring	27.3.2018
Uitslag eindstemming	+: –: 0:	50 10 0
Bij de eindstemming aanwezige leden	Marco Affronte, Pilar Ayuso, Zoltán Balczó, Catherine Bearder, Ivo Belet, Biljana Borzan, Paul Brannen, Soledad Cabezón Ruiz, Nessa Childers, Alberto Cirio, Miriam Dalli, Seb Dance, Angélique Delahaye, Mark Demesmaeker, Stefan Eck, Bas Eickhout, Francesc Gambús, Elisabetta Gardini, Gerben-Jan Gerbrandy, Arne Gericke, Jens Gieseke, Julie Girling, Sylvie Goddyn, Françoise Grossetête, Andrzej Grzyb, György Hölvényi, Anneli Jäätteenmäki, Jean-François Jalkh, Benedek Jávor, Kateřina Konečná, Urszula Krupa, Giovanni La Via, Peter Liese, Lukas Mandl, Valentinas Mazuronis, Bolesław G. Piecha, Pavel Poc, John Procter, Julia Reid, Frédérique Ries, Michèle Rivasi, Daciana Octavia Sârbu, Annie Schreijer-Pierik, Davor Škrlec, Ivica Tolić, Adina-Ioana Vălean, Jadwiga Wiśniewska, Damiano Zoffoli
Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervangers	Cristian-Silviu Buşoi, Nicola Caputo, Albert Deß, Eleonora Evi, Christofer Fjellner, Elena Gentile, Norbert Lins, Gabriele Preuß, Christel Schaldemose, Dubravka Šuica, Keith Taylor, Carlos Zorrinho

HOOFDELIJKE EINDSTEMMING IN DE ADVISERENDE COMMISSIE

50	+
ALDE	Catherine Bearder, Gerben-Jan Gerbrandy, Anneli Jäätteenmäki, Valentinas Mazuronis, Frédérique Ries
ECR	Mark Demesmaeker, Arne Gericke, Urszula Krupa, Bolesław G. Piecha, John Procter, Jadwiga Wiśniewska
EFDD	Eleonora Evi
GUE/NGL	Stefan Eck, Kateřina Konečná
PPE	Pilar Ayuso, Ivo Belet, Cristian-Silviu Buşoi, Alberto Cirio, Angélique Delahaye, Albert Deß, Christofer Fjellner, Francesc Gambús, Elisabetta Gardini, Jens Gieseke, Julie Girling, Françoise Grossetête, Andrzej Grzyb, György Hölvényi, Giovanni La Via, Peter Liese, Norbert Lins, Lukas Mandl, Annie Schreijer-Pierik, Dubravka Šuica, Ivica Tolić, Adina-Ioana Vălean
S&D	Biljana Borzan, Paul Brannen, Soledad Cabezón Ruiz, Nicola Caputo, Nessa Childers, Miriam Dalli, Seb Dance, Elena Gentile, Pavel Poc, Gabriele Preuß, Christel Schaldemose, Daciana Octavia Sârbu, Damiano Zoffoli, Carlos Zorrinho

10	-
EFDD	Julia Reid
ENF	Sylvie Goddyn, Jean-François Jalkh
NI	Zoltán Balczó
VERTS/ALE	Marco Affronte, Bas Eickhout, Benedek Jávor, Michèle Rivasi, Davor Škrlec, Keith Taylor

0	0

Verklaring van de gebruikte tekens:

+  :  voor

-  :  tegen

0  :  onthouding

• [1]  PB C 18 van 19.1.2017, blz. 10.
• [2]  COM(2017)0651 van 24 oktober 2017.

ADVIES van de Commissie constitutionele zaken (21.3.2018)

aan de Commissie juridische zaken

inzake de controle op de toepassing van het EU-recht in 2016
(2017/2273(INI))

Rapporteur voor advies: Kazimierz Michał Ujazdowski

SUGGESTIES

De Commissie constitutionele zaken verzoekt de bevoegde Commissie juridische zaken onderstaande suggesties in haar ontwerpresolutie op te nemen:

1.  benadrukt dat de EU is opgericht als een Unie die gegrondvest is op het beginsel van de rechtsstaat en de eerbiediging van de mensenrechten (artikel 2 VEU); benadrukt dat zorgvuldig toezicht op de handelingen en nalatigheden van de lidstaten en EU‑instellingen van het grootste belang is;

2.  benadrukt dat de doeltreffende tenuitvoerlegging van EU-recht van wezenlijk belang is om het vertrouwen van de burgers in het beleid en de instellingen van de EU te vergroten; herinnert in dit verband aan artikel 197 VWEU waarin wordt bepaald: "De doeltreffende uitvoering van het recht van de Unie door de lidstaten, die van wezenlijk belang is voor de goede werking van de Unie, wordt beschouwd als een aangelegenheid van gemeenschappelijk belang"; is van oordeel dat de burgers van de Unie vertrouwen zullen hebben in het EU-recht als dat in de lidstaten op doeltreffende wijze ten uitvoer wordt gelegd;

3.  wijst erop dat de primaire verantwoordelijkheid voor de juiste tenuitvoerlegging en toepassing van het EU-recht bij de lidstaten ligt; wijst er echter op dat dit de EU‑instellingen niet ontslaat van de verplichting om, met name bij het vaststellen van afgeleid EU-recht, het primaire EU-recht te eerbiedigen;

4.  verwelkomt dit eerste verslag over de controle op de toepassing van het EU-recht na de inwerkingtreding van de Agenda voor betere regelgeving in 2015; herinnert eraan dat de beginselen van beter wetgeven het vereiste omvatten om de noodzaak aan te tonen van de vaststelling van wetgeving op EU-niveau op een wijze die strikt proportioneel is met de doelstellingen van de wetgevingshandeling, en om te waarborgen dat de wetgeving correct en op het juiste niveau ten uitvoer wordt gelegd; wijst er derhalve op dat het belangrijk is dat de beginselen van bevoegdheidstoedeling, subsidiariteit en evenredigheid, overeenkomstig artikel 5 VEU, alsmede de beginselen van rechtszekerheid en gelijkheid voor de wet worden nageleefd in het licht van een betere toetsing van de toepassing van het EU-recht;

5.  betreurt dat een tijdige en correcte toepassing van EU-wetgeving in de lidstaten een punt van ernstige zorg blijft, getuige het grote aantal inbreukprocedures; betreurt het grote aantal negatieve tendensen die in dit verslag naar voren worden gebracht, met name de aanzienlijke toename van het aantal ingeleide inbreukprocedures, met een stijging van 67,5 % in het afgelopen jaar en een vijfjarige piek, in combinatie met een geregistreerde toename van het aantal klachten en een afname van het aantal afgeronde zaken; wijst erop dat volgens de uitsplitsing van de eind 2016 lopende inbreukprocedures, de vier beleidsterreinen waarop het grootste aantal inbreukprocedures met betrekking tot de omzetting tegen lidstaten werd ingeleid, interne markt, milieu, financiële stabiliteit, financiële diensten en kapitaalmarktenunie, en mobiliteit en vervoer waren;

6.  merkt op dat de toezegging van de Commissie om strategischer te zijn bij de handhaving van het EU-recht onlangs heeft geleid tot de afsluiting van inbreukprocedures om politieke redenen; verzoekt de Commissie om die reden om de overwegingen die aan dergelijke besluiten ten grondslag liggen, in toekomstige monitoringverslagen toe te lichten;

7.  is ingenomen met de afname van het totale aantal nieuwe EU-Pilotdossiers, tot het laagste niveau sinds 2011; neemt nota van de doelstelling van de Commissie, in overeenstemming met haar mededeling "EU-wetgeving: betere resultaten door betere toepassing"[1], om alleen gebruik te maken van het EU-Pilotmechanisme wanneer dit feitelijke meerwaarde oplevert in het proces tot afronding van de inbreukprocedure; wijst er echter op dat EU Pilot een instrument zonder juridische status is dat de Commissie een vorm van discretionaire bevoegdheid verleent die niet in overeenstemming is met de normen inzake transparantie en verantwoordingsplicht; is van mening dat deze tekortkomingen verholpen kunnen worden door een verordening aan te nemen waarin de rechten en plichten van individuele klagers en de Commissie duidelijk uiteengezet worden;

8.  is ingenomen met het feit dat in het verslag de rol van het Parlement wordt erkend om de Commissie door middel van parlementaire vragen en verzoekschriften te wijzen op tekortkomingen bij de toepassing van het EU-recht in de lidstaten; wijst erop dat nauwer toezicht door nationale parlementen op hun respectieve regeringen, wanneer die betrokken zijn bij het wetgevingsproces, zal leiden tot een doeltreffender toepassing van het EU-recht, zoals neergelegd in de Verdragen;

9.  benadrukt het cruciale belang, naast efficiëntie, van transparantie en verantwoordingsplicht bij het opstellen en toepassen van EU-wetgeving door de EU‑instellingen, wat betekent dat de EU-wetgeving duidelijk, begrijpelijk, consistent en nauwkeurig moet zijn en onmiddellijk voor de burgers beschikbaar moet zijn, waarbij ook rekening moet worden gehouden met de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie, waarin de noodzaak van voorzienbaarheid en voorspelbaarheid van de EU-rechtsregels benadrukt[2];

10.  onderstreept dat de burgers van de EU rechtens als eersten op duidelijke, daadwerkelijk toegankelijke, transparante en tijdige wijze op de hoogte moeten worden gebracht van de vraag of en welke nationale wetten zijn aangenomen ter omzetting van EU‑wetgeving en welke nationale autoriteiten verantwoordelijk zijn voor de correcte uitvoering ervan; erkent de essentiële rol die sociale partners en maatschappelijke organisaties spelen bij het toezicht op en de verbetering van de verhaalsmogelijkheden in het EU-recht;

11.  wijst nogmaals op de paragraaf in het interinstitutioneel akkoord "beter wetgeven", waarin wordt bepaald dat wanneer de lidstaten bij de omzetting van richtlijnen in nationaal recht elementen toevoegen die op geen enkele wijze verband houden met die Uniewetgeving, zij die toevoegingen in de omzettingshandeling of in verwante documenten herkenbaar moeten maken;

12.  spreekt zijn bezorgdheid uit over het feit dat, gezien de inconsequente vertalingen van veel richtlijnen in de officiële talen van de EU, verschillende taalversies waarschijnlijk leiden tot verschillende interpretaties van de respectieve teksten en verschillen in de omzetting ervan in de lidstaten; betreurt dan ook dat dergelijke verschillen in omzetting en juridische interpretatie van richtlijnen niet systematisch aan het licht komen, maar alleen wanneer zij worden verduidelijkt door arresten van het Hof van Justitie van de Europese Unie;

13.  herinnert eraan dat voor de nationale parlementen een essentiële rol is weggelegd, zowel bij de prelegislatieve toetsing van ontwerpen van EU-rechtshandelingen als bij de postlegislatieve toetsing van de correcte tenuitvoerlegging van EU-wetgeving door de lidstaten; roept de nationale parlementen op deze rol proactief uit te voeren;

14.  verzoekt de Commissie effectief toezicht uit te oefenen op de naleving van de verantwoordelijkheid van de nationale rechterlijke instanties om het Hof van Justitie van de Europese Unie om een prejudiciële beslissing te verzoeken, zoals bepaald in artikel 267 VWEU; verzoekt de Commissie dan ook te overwegen om een register in te voeren met alle uitspraken van nationale rechtbanken over de uitlegging van het EU‑recht in gevallen waarin het Hof van Justitie van de Europese Unie niet om een prejudiciële beslissing is verzocht;

15.  onderstreept het transparantiebeginsel dat is neergelegd in de Verdragen en het recht van EU-burgers op toegang tot de rechter en behoorlijk bestuur, zoals neergelegd in de artikelen 41 en 47 van het Handvest van de grondrechten van de EU; wijst erop dat deze rechten en beginselen vereisen dat de burgers op adequate en eenvoudige wijze toegang krijgen tot de ontwerpwetgeving die voor hen van belang is; herinnert eraan dat deze rechten en beginselen ook voor de lidstaten van cruciaal belang moeten zijn als zij wetgeving voorstellen ter uitvoering van EU-recht;

16.  doet een beroep op alle EU-instellingen die bij het wetgevingsproces zijn betrokken om zich ertoe te verbinden de redactionele kwaliteit van wetteksten te verbeteren, overeenkomstig de verbintenis in het kader van de agenda voor beter wetgeven; herinnert eraan dat het interinstitutioneel akkoord betreffende de gemeenschappelijke richtsnoeren voor de redactionele kwaliteit van de communautaire wetgeving uit 1998 moet worden aangepast om de verwezenlijking van deze doelstelling dichterbij te brengen;

17.  verwelkomt de toezegging van de Commissie om de lidstaten actief te helpen bij de omzetting en uitvoering van wetgeving door uitvoeringsplannen voor bepaalde richtlijnen en verordeningen voor te bereiden; roept de Commissie op om de lidstaten door middel van concrete instrumenten te begeleiden en steunen, om de prestaties op het gebied van de tenuitvoerlegging van EU-wetgeving te verbeteren; moedigt de Commissie aan om de lidstaten bij te staan die a priori te maken zouden kunnen krijgen met problemen bij de tenuitvoerlegging en omzetting, en deze problemen aan te pakken door de institutionele capaciteit van de overheid op technisch niveau te vergroten;

18.  onderstreept het belang van de rol die de sociale partners, maatschappelijke organisaties en andere belanghebbenden spelen bij het uitvaardigen van wetgeving en bij het vaststellen en melden van tekortkomingen in de omzetting en toepassing van de EU‑wetgeving door de lidstaten; stelt voor dat deze rol door de nationale autoriteiten en de Europese instellingen wordt aangemoedigd;

19.  herinnert eraan dat het Parlement in staat moet zijn om ook de handhaving door de Commissie van verordeningen te controleren, net zoals het Parlement dat doet bij richtlijnen; dringt er derhalve bij de EU-instellingen op aan doeltreffender en efficiënter samen te werken, overeenkomstig artikel 13, lid 2, VEU; verzoekt de Commissie nogmaals ervoor te zorgen dat de gegevens met betrekking tot de tenuitvoerlegging van verordeningen worden opgenomen in haar toekomstige jaarverslagen over de controle op de toepassing van het EU-recht; herinnert de lidstaten aan de verplichting om nationale wetgeving tot omzetting of uitvoering van verordeningen aan de Commissie voor te leggen in overeenstemming met het beginsel van loyale samenwerking dat is vastgelegd in artikel 4, lid 3, van het VEU;

20.  herhaalt zijn oproep om binnen de betrokken directoraten-generaal (DG IPOL, DG EXPO en DG EPRS) een autonoom systeem op te zetten voor de evaluatie achteraf van het effect van de belangrijkste EU-wetgeving die door het Parlement volgens de medebeslissingsprocedure en volgens de gewone wetgevingsprocedure is aangenomen;

21.  herinnert eraan dat de EU-instellingen, ook als zij handelen als groepsonderdeel van internationale kredietverleners, gebonden zijn aan de EU-Verdragen en het Handvest van de grondrechten van de EU;

22.  verzoekt de Commissie bijzondere aandacht te besteden aan haar controle op de uitvoering van EU-wetgeving tot vaststelling van regels ter bestrijding van corruptiepraktijken welke rechtstreeks van invloed zijn op de werking van de interne markt, en de nodige maatregelen te nemen om dergelijke praktijken aan te pakken.

INFORMATIE OVER DE GOEDKEURING IN DE ADVISERENDE COMMISSIE

Datum goedkeuring	21.3.2018
Uitslag eindstemming	+: –: 0:	23 1 0
Bij de eindstemming aanwezige leden	Gerolf Annemans, Michał Boni, Mercedes Bresso, Elmar Brok, Fabio Massimo Castaldo, Pascal Durand, Esteban González Pons, Danuta Maria Hübner, Alain Lamassoure, Jo Leinen, Morten Messerschmidt, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Markus Pieper, Paulo Rangel, Helmut Scholz, György Schöpflin, Pedro Silva Pereira, Barbara Spinelli, Claudia Țapardel, Kazimierz Michał Ujazdowski
Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervangers	Max Andersson, Pervenche Berès, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Jérôme Lavrilleux, Cristian Dan Preda, Jasenko Selimovic, Rainer Wieland

HOOFDELIJKE EINDSTEMMING IN DE ADVISERENDE COMMISSIE

23	+
ALDE	Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Jasenko Selimovic
ECR	Morten Messerschmidt, Kazimierz Michał Ujazdowski
EFDD	Fabio Massimo Castaldo
GUE/NGL	Helmut Scholz, Barbara Spinelli
PPE	Michał Boni, Elmar Brok, Esteban González Pons, Danuta Maria Hübner, Alain Lamassoure, Markus Pieper, Paulo Rangel, György Schöpflin
S&D	Pervenche Berès, Mercedes Bresso, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Jo Leinen, Pedro Silva Pereira, Claudia Țapardel
VERTS/ALE	Max Andersson, Pascal Durand

1	-
ENF	Gerolf Annemans

0	0

Verklaring van de gebruikte tekens:

+  :  voor

-  :  tegen

0  :  onthouding

• [1]  C(2016)8600, PB C 18 van 19.1.2017, blz. 10.
• [2]  Arrest van het Hof van Justitie van 10 september 2009, Plantanol GmbH & Co. KG/Hauptzollamt Darmstadt, C-201/08, ECLI:EU:C:2009:539, punt 46.

ADVIES van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (12.4.2018)

aan de Commissie juridische zaken

inzake de controle op de toepassing van het EU-recht 2016
(2017/2273(INI))

Rapporteur voor advies: Marijana Petir

SUGGESTIES

De Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid verzoekt de bevoegde Commissie juridische zaken onderstaande suggesties in haar ontwerpresolutie op te nemen:

-  gezien Richtlijn 79/7/EEG van 19 december 1978 waarin het de lidstaten verplicht wordt gesteld het beginsel van gelijke behandeling van mannen en vrouwen inzake sociale zekerheid geleidelijk ten uitvoer te leggen,

-  gezien Richtlijn 92/85/EEG van 19 oktober 1992 waarmee maatregelen worden ingevoerd om de veiligheid en gezondheid op het werk van werkneemsters te verbeteren tijdens de zwangerschap, na de bevalling en tijdens de lactatie,

-  gezien Richtlijn 2004/113/EG van de Raad van 13 december 2004 houdende toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van mannen en vrouwen bij de toegang tot en het aanbod van goederen en diensten,

-  gezien Richtlijn 2010/18/EU van de Raad van 8 maart 2010 tot uitvoering van de door BUSINESSEUROPE, UEAPME, het CEEP en het EVV gesloten herziene raamovereenkomst en tot intrekking van Richtlijn 96/34/EG,

-  gezien Richtlijn 2010/41/EU van het Europees Parlement en de Raad van 7 juli 2010 betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van zelfstandig werkzame mannen en vrouwen en tot intrekking van Richtlijn 86/613/EEG van de Raad,

-  gezien Richtlijn 2011/36/EU van 5 april 2011 inzake de voorkoming en bestrijding van mensenhandel en de bescherming van slachtoffers daarvan,

-  gezien Richtlijn 2011/99/EU van 13 december 2011 betreffende het Europees beschermingsbevel die als doel heeft een persoon te beschermen "tegen een strafbare handeling door een andere persoon die op enigerlei wijze een bedreiging kan vormen voor zijn leven, zijn fysieke of psychische integriteit, zijn waardigheid, zijn persoonlijke vrijheid of zijn seksuele integriteit", en een bevoegde instantie in een andere lidstaat in staat te stellen de bescherming van die persoon op het grondgebied van die andere lidstaat voort te zetten; deze richtlijn wordt versterkt door Verordening (EU) nr. 606/2013 van 12 juni 2013 betreffende de wederzijdse erkenning van beschermingsmaatregelen in burgerlijke zaken, waarmee wordt gegarandeerd dat burgerrechtelijke beschermingsmaatregelen overal in de EU worden erkend,

-  gezien Richtlijn 2012/29/EU van 25 oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JBZ,

A.  overwegende dat in artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) is bepaald dat eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren, de waarden zijn waarop de Unie berust; overwegende dat de lidstaten deze waarden gemeen hebben in een samenleving die gekenmerkt wordt door pluralisme, non-discriminatie, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid, solidariteit en gelijkheid van vrouwen en mannen; overwegende dat artikel 8 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) de Unie opdraagt bij elk optreden ongelijkheden op te heffen en de gelijkheid van mannen en vrouwen te bevorderen;

B.  overwegende dat overeenkomstig artikel 2 VEU en artikel 21 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie gelijkheid van mannen en vrouwen een van de fundamentele waarden van de EU is, en dat de Unie er bij elk optreden naar streeft alle vormen van discriminatie te bestrijden, ongelijkheden op te heffen en gelijke kansen en behandeling te bevorderen;

C.  overwegende dat artikel 157 VWEU het toestaat en artikel 19 VWEU het mogelijk maakt wetgeving goed te keuren ter bestrijding van alle vormen van discriminatie, onder meer op grond van geslacht;

D.  overwegende dat de EU en haar lidstaten in verklaring nr. 19, die gehecht is aan de Slotakte van de intergouvernementele conferentie tot aanneming van het Verdrag van Lissabon, hebben beloofd "om alle vormen van huiselijk geweld te bestrijden […], om deze criminele handelingen te voorkomen en te bestraffen en de slachtoffers te ondersteunen en te beschermen";

E.  overwegende dat er uit hoofde van de artikelen 79 en 83 VWEU EU-wetgeving tegen mensenhandel, in het bijzonder vrouwen- en kinderhandel, is aangenomen; overwegende dat met het programma "Rechten, gelijkheid en burgerschap" onder andere maatregelen worden gefinancierd die bijdragen tot de uitbanning van geweld tegen vrouwen;

F.  overwegende dat de EU-richtlijnen die met name gericht zijn op gendergelijkheid niet afdoende ten uitvoer worden gelegd in een aantal lidstaten, waardoor mensen van verschillende geslachten niet beschermd zijn tegen discriminatie op het gebied van toegang tot werk en toegang tot goederen en diensten;

G.  overwegende dat discriminatie op grond van geslacht raakvlakken heeft met andere vormen van discriminatie, waaronder discriminatie op grond van ras en etnische afkomst, godsdienst, handicap, gezondheid, genderidentiteit, seksuele geaardheid, leeftijd en/of sociaaleconomische omstandigheden;

H.  overwegende dat 33 % van de vrouwen in de EU slachtoffer is geweest van lichamelijk of seksueel geweld en dat 55 % te maken heeft gehad met seksuele intimidatie, 32 % daarvan op het werk; overwegende dat vrouwen met name gevaar lopen het slachtoffer te worden van seksueel geweld, lichamelijk geweld en onlinegeweld, cyberpesten en stalking; overwegende dat meer dan de helft van alle vrouwelijke slachtoffers van moord gedood is door een partner of familielid; overwegende dat geweld tegen vrouwen een van de meest wijdverbreide mensenrechtenschendingen ter wereld is, ongeacht leeftijd, nationaliteit, godsdienst, opleiding of financiële en maatschappelijke positie, en een van de belangrijkste obstakels vormt voor de gelijkheid van vrouwen en mannen; overwegende dat het verschijnsel femicide in de lidstaten niet afneemt;

I.  overwegende dat uit LGBT-onderzoek van de EU is gebleken dat lesbiennes, biseksuelen en transgenders een zeer groot risico lopen te worden gediscrimineerd op grond van hun seksuele geaardheid of genderidentiteit; overwegende dat 23 % van de lesbiennes en 35 % van de transgenders in de afgelopen vijf jaar thuis of elders (op straat, in het openbaar vervoer, op de werkplek enz.) minstens eenmaal lichamelijk/seksueel zijn aangevallen of bedreigd met geweld;

J.  overwegende dat er wat betreft de toepassing en handhaving van EU-wetgeving inzake gendergelijkheid specifieke problemen vast te stellen zijn met betrekking tot de omzetting en de tenuitvoerlegging van de richtlijnen op dit gebied, zoals aanzienlijke lacunes in de wetgeving en inconsistente toepassing van de wetgeving door nationale rechtbanken;

K.  overwegende dat instellingen en mechanismen voor gendergelijkheid vaak vrijwel onzichtbaar zijn binnen nationale overheidsstructuren, waar zij verdeeld zijn over verschillende beleidsgebieden en niet goed functioneren door complexe mandaten en een gebrek aan bekwaam personeel, scholing, gegevens en middelen, en onvoldoende worden gesteund door politieke leiders;

L.  overwegende dat uit de in 2017 door het Europees Netwerk van juridische deskundigen op het gebied van gendergelijkheid en non-discriminatie gepubliceerde vergelijkende analyse van de antidiscriminatiewetgeving in Europa blijkt dat de meeste landen nog steeds kampen met ernstige problemen op het gebied van perceptie en bewustzijn, aangezien individuele personen vaak niet op de hoogte zijn van hun recht op bescherming tegen discriminatie of van het bestaan van beschermingsmechanismen; overwegende dat uit deze analyse blijkt dat zich met betrekking tot de handhaving van de EU-antidiscriminatierichtlijnen ook problemen voordoen, zoals het gebrek aan (of de ontoereikende) bevoegdheid van organisaties en verenigingen om namens of ten behoeve van slachtoffers van discriminatie een procedure in te stellen en de restrictieve toepassing van de verschuiving van de bewijslast, alsook een aantal belemmeringen voor effectieve toegang tot de rechter, en dat deze een obstakel vormen voor burgers om de rechten die zij ontlenen aan de bepalingen van de antidiscriminatiewetgeving, ten volle te gebruiken en te beschermen;

M.  overwegende dat de gendergelijkheidsindex 2017 van het Europees Instituut voor gendergelijkheid (EIGE) slechts marginale verbeteringen laat zien, waaruit duidelijk blijkt dat de EU nog een lange weg te gaan heeft voor wat de verwezenlijking van gendergelijkheid betreft, met een algemene score van 66,2 op 100 oftewel slechts vier punten hoger dan tien jaar geleden;

N.  overwegende dat de cijfers inzake gendergelijkheid op het gebied van besluitvorming de afgelopen tien jaar met bijna tien punten zijn gestegen tot 48,5 punten, maar dat dit nog altijd het gebied met de laagste score is; overwegende dat deze ongunstige cijfers in de eerste plaats een afspiegeling zijn van de onevenwichtige vertegenwoordiging van vrouwen en mannen in de politiek en daarmee democratisch tekort in het EU-bestuur blootleggen;

O.  overwegende dat in het verslag van Eurofound over het verschil in arbeidsparticipatie tussen mannen en vrouwen wordt vermeld dat dit verschil de EU naar schatting 370 miljard EUR per jaar kost, wat neerkomt op 2,8 % van het bbp in de EU;

P.  overwegende dat uit de Eurofound-enquête naar de arbeidsomstandigheden blijkt dat de samengestelde indicator betreffende betaalde en onbetaalde werktijd laat zien dat vrouwen, betaald en onbetaald werk opgeteld, meer uren werken;

Q.  overwegende dat er in de raden van bestuur van EU-agentschappen, ondanks de toezegging van de EU om in het kader van de besluitvorming te streven naar gendergelijkheid, nog lang geen sprake is van genderevenwicht en er nog altijd sprake is van gendersegregatie;

R.  overwegende dat de vervrouwelijking van de armoede in de EU een feit is en dat de correcte en volledige toepassing en handhaving van de gelijkheids- en gendergelijkheidswetgeving van de EU hand in hand moeten gaan met maatregelen die gericht zijn op de aanpak van de zeer hoge werkloosheidscijfers, de armoede en de sociale uitsluiting onder vrouwen, verschijnselen die in nauw verband staan met besparingen in openbare diensten op gebieden zoals gezondheidszorg, onderwijs, sociale diensten en socialezekerheidsuitkeringen; overwegende dat indien er geen gelijkheidsmaatregelen worden genomen en de gender- en gelijkheidswetgeving niet wordt toegepast, de risico's voor vrouwen groter worden en het gevaar van armoede en sociale marginalisering verhoogt doordat vrouwen van de arbeidsmarkt worden uitgesloten;

S.  overwegende dat de correcte tenuitvoerlegging van de bestaande wetgeving essentieel is voor het boeken van vooruitgang op het gebied van gelijkheid van mannen en vrouwen; overwegende dat de herschikte Richtlijn 2006/54/EG wel een duidelijk verbod legt op directe en indirecte discriminatie, maar dat de loonkloof tussen mannen en vrouwen in 2015 nog steeds 16,3 % bedroeg, ondanks het feit dat vrouwen gemiddeld een hoog opleidingsniveau bereiken;

T.  overwegende dat het beginsel van gendergelijkheid een essentieel onderdeel moet vormen van de controle op de toepassing van bestaande EU-wetgeving;

U.  overwegende dat het verzamelen van gegevens, indien mogelijk uitgesplitst naar geslacht, van wezenlijk belang is om te kunnen beoordelen hoeveel vooruitgang er tot nu toe is geboekt met de toepassing van het EU-recht;

1.  benadrukt dat gelijkheid van mannen en vrouwen een kernbeginsel van de EU is, dat moet worden geïntegreerd in alle beleidsgebieden;

2.  onderstreept de fundamentele rol die de rechtsstaat vervult voor de legitimiteit van iedere vorm van democratisch bestuur; benadrukt dat dit een hoeksteen vormt van het rechtsstelsel van de Unie en als zodanig aansluit bij het concept van een Unie die op de rechtsstaat berust;

3.  herinnert eraan dat het gelijkheidsbeginsel – in termen van gelijke beloning voor gelijk werk – in de Europese Verdragen verankerd is sinds 1957 (zie artikel 157 VWEU), en benadrukt dat artikel 153 VWEU de EU in staat stelt te handelen op het bredere werkterrein van gelijke kansen en gelijke behandeling in werkgelegenheid en beroep;

4.  wijst erop dat het cruciaal is om het EU-recht correct ten uitvoer te leggen en toe te passen, teneinde de naleving van het in de Verdragen verankerde beginsel van gelijkheid van mannen en vrouwen binnen het EU-beleid te verwezenlijken, alsook het wederzijds vertrouwen tussen openbare instellingen op nationaal en op EU-niveau, en tussen openbare instellingen en de burger, te bevorderen en te versterken, en brengt tevens in herinnering dat vertrouwen en rechtszekerheid de grondslag vormen van een goede samenwerking en een doeltreffende toepassing van het EU-recht;

5.  wijst nogmaals op de rol van de Commissie als "hoedster van de Verdragen" en de op haar rustende taak om toezicht uit te oefenen op de toepassing van het EU-recht, en benadrukt dat de lidstaten primair verantwoordelijk zijn voor het waarborgen van de uitvoering en handhaving ervan; wijst erop dat aan de doeltreffendheid en de geloofwaardigheid van de Unie wordt afgedaan wanneer de bestaande EU-wetgeving op het gebied van gelijkheid van mannen en vrouwen niet naar behoren ten uitvoer wordt gelegd of gebrekkig wordt gehandhaafd;

6.  herinnert de lidstaten en de EU-instellingen eraan dat het waarborgen van tijdige en doeltreffende toepassing van EU-wetgeving in de lidstaten een prioriteit van de EU blijft; wijst erop dat het belangrijk is dat de beginselen van bevoegdheidstoedeling, subsidiariteit en evenredigheid, overeenkomstig artikel 5 VEU, alsmede het beginsel van gelijkheid voor de wet worden nageleefd met het oog op een betere toetsing van de toepassing van het EU-recht; herinnert eraan hoe belangrijk het is dat er meer bekendheid wordt gegeven aan de bepalingen van de bestaande richtlijnen waarin de diverse aspecten van het beginsel van gelijkheid van vrouwen en mannen aan de orde komen, en dat zij in de praktijk worden gebracht;

7.  verzoekt de lidstaten meer inspanningen te leveren voor de tijdige omzetting en uitvoering van de wet en zo te zorgen voor gelijkheid van vrouwen en mannen in de praktijk;

8.  benadrukt dat het per slot van rekening de burgers en ondernemingen zijn die lijden onder de niet-tijdige en/of incorrecte tenuitvoerlegging van de bestaande EU-wetgeving op het gebied van gelijke kansen voor en gelijke behandeling van mannen en vrouwen in het onderwijs en in arbeid en beroep, gelijk loon voor gelijk werk, en gelijke behandeling van mannen en vrouwen bij de toegang tot en het aanbod van goederen en diensten, alsook van de bestaande bepalingen ter bevordering van het evenwicht tussen werk en privéleven en ter uitbanning van alle vormen van geweld tegen vrouwen en meisjes, aangezien hun de voordelen die zij uit hoofde van het EU-recht genieten, worden ontnomen;

9.  onderstreept dat de daadwerkelijke toepassing van het EU-recht een positief effect heeft op de geloofwaardigheid van de EU-instellingen; vindt dan ook dat het jaarverslag dat door de Commissie wordt gepubliceerd, het recht om een verzoekschrift in te dienen en het Europees burgerinitiatief belangrijke instrumenten zijn voor de EU-wetgevers om mogelijke mazen in de wetgeving bloot te leggen;

10.  erkent dat het belangrijk is om gegevens te verzamelen, indien mogelijk uitgesplitst naar geslacht, om te evalueren hoe de bevordering van de vrouwenrechten vordert;

11.  wijst erop dat inbreukprocedures een waardevol instrument zijn om te zorgen voor een correcte uitvoering van het EU-recht;

12.  herhaalt dat het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon een bindend pakket van EU-grondrechten is geworden en dat het Handvest elke vorm van discriminatie verbiedt, zonder dit verbod tot een specifiek gebied te beperken, en gericht is tot de instellingen, organen, instanties en agentschappen van de Unie, alsmede tot de lidstaten wanneer zij het Unierecht ten uitvoer brengen;

13.  verzoekt de lidstaten maatregelen te nemen tegen de toename van mensenhandel met het oog op arbeidsuitbuiting en mensenhandel met het oog op seksuele uitbuiting, wat nog steeds de meest voorkomende vorm van mensenhandel is;

14.  merkt met waardering voor het Hof van Justitie van de Europese Unie op dat de ruime interpretatie van het begrip gelijk loon voor gelijk werk, zoals geformuleerd door het Hof, alsook zijn uitgebreide jurisprudentie over dit artikel, zeker hebben gezorgd voor meer mogelijkheden om zowel directe als indirecte loondiscriminatie op basis van geslacht te bestrijden en de genderloonkloof te verkleinen, maar benadrukt dat er nog meer inspanningen moeten worden geleverd om de aanhoudende loonkloof tussen mannen en vrouwen in de EU volledig te dichten;

15.  betreurt dat er geen EU-wetgeving is aangenomen en uitgevoerd die zorgt voor een behoorlijke regeling van arbeidsvoorwaarden en werkuren, met inbegrip van werk op feestdagen en zondagen en werk zonder pauzes of rustperiodes; wijst erop dat dit gebrek aan eenvormig recht het moeilijk maakt om werk en privéleven behoorlijk te combineren, en dat dit met name gevolgen heeft voor vrouwen en hun positie op de arbeidsmarkt;

16.  betreurt het ten zeerste dat de invoering van juridische beginselen tegen een verschil in beloning tussen mannen en vrouwen op zich ontoereikend is gebleken om de aanhoudende genderloonkloof te dichten; herinnert eraan dat de lidstaten op grond van de herschikkingsrichtlijn verplicht zijn ervoor te zorgen dat alle met het beginsel van gelijke beloning strijdige bepalingen die voorkomen in collectieve arbeidsovereenkomsten, loonschalen of -akkoorden of individuele arbeidsovereenkomsten nietig (kunnen) worden verklaard of kunnen worden gewijzigd;

17.  onderstreept dat, naast de bestaande instrumenten voor de tenuitvoerlegging van het EU-recht, zowel de lidstaten als de Commissie verdere aandacht moeten besteden aan alternatieve instrumenten die een ruimere tenuitvoerlegging van het EU-recht mogelijk maken, met name de bepalingen inzake gelijkheid op het gebied van loon; wijst dan ook op het belang van de totstandbrenging van collectieve overeenkomsten voor de verwezenlijking van gelijk loon, ouderschapsverlof en andere verwante arbeidsrechten door middel van collectieve onderhandelingen;

18.  herinnert aan zijn resolutie van 15 januari 2013, waarin wordt aangedrongen op de vaststelling van een EU-verordening houdende een Europese wet bestuursprocesrecht uit hoofde van artikel 298 VWEU[1]; betreurt het dat de Commissie niet is ingegaan op het verzoek van het Parlement om een voorstel voor een wetgevingshandeling inzake bestuursprocesrecht in te dienen.

INFORMATIE OVER DE GOEDKEURING IN DE ADVISERENDE COMMISSIE

Datum goedkeuring	12.4.2018
Uitslag eindstemming	+: –: 0:	17 1 5
Bij de eindstemming aanwezige leden	Daniela Aiuto, Beatriz Becerra Basterrechea, Vilija Blinkevičiūtė, Anna Maria Corazza Bildt, Iratxe García Pérez, Anna Hedh, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Florent Marcellesi, Angelika Mlinar, Marijana Petir, João Pimenta Lopes, Ángela Vallina, Elissavet Vozemberg-Vrionidi, Jadwiga Wiśniewska
Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervangers	Lívia Járóka, Urszula Krupa, Kostadinka Kuneva, Nosheena Mobarik, Jordi Solé, Marc Tarabella, Mylène Troszczynski, Julie Ward
Bij de eindstemming aanwezige plaatsvervangers (art. 200, lid 2)	Margrete Auken

HOOFDELIJKE EINDSTEMMING IN DE ADVISERENDE COMMISSIE

17	+
ALDE	Beatriz Becerra Basterrechea, Angelika Mlinar
ECR	Nosheena Mobarik
EFDD	Daniela Aiuto
GUE/NGL	Kostadinka Kuneva, Ángela Vallina
PPE	Anna Maria Corazza Bildt, Marijana Petir, Elissavet Vozemberg-Vrionidi
S&D	Vilija Blinkevičiūtė, Iratxe García Pérez, Anna Hedh, Julie Ward, Marc Tarabella
VERTS/ALE	Margrete Auken, Florent Marcellesi, Jordi Solé

1	-
ENF	Mylène Troszczynski

5	0
ECR	Urszula Krupa, Jadwiga Wiśniewska
GUE/NGL	João Pimenta Lopes
PPE	Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Lívia Járóka

Verklaring van de gebruikte tekens:

+  :  voor

-  :  tegen

0  :  onthouding

• [1]  PB C 440 van 30.12.2015, blz. 17.

ADVIES van de Commissie verzoekschriften (23.3.2018)

aan de Commissie juridische zaken

inzake de controle op de toepassing van het EU-recht 2016
(2017/2273(INI))

Rapporteur voor advies: Cecilia Wikström

SUGGESTIES

De Commissie verzoekschriften verzoekt de bevoegde Commissie juridische zaken onderstaande suggesties in haar ontwerpresolutie op te nemen:

1.  herinnert eraan dat het in de artikelen 20 en 227 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) en in artikel 44 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie verankerde recht om bij het Europees Parlement een verzoekschrift in te dienen een hoeksteen van het Europees burgerschap vormt en dat burgers dit recht volgens recent onderzoek als het op een na belangrijkste beschouwen; onderstreept dat verzoekschriften belangrijk zijn, omdat ze burgers de mogelijkheid geven zich betrokken te voelen bij de activiteiten van de Unie en hun bezorgdheid te uiten over gevallen van onjuiste toepassing of schending van het EU-recht of eventuele mazen in de wetgeving en deze tekortkomingen tegelijkertijd aan te kaarten in de verwachting dat de aan de orde gestelde problemen tijdig en doeltreffend worden opgelost; deelt de opvatting van de Commissie dat de inspanningen voor de doeltreffende handhaving van het bestaande EU-recht moeten worden erkend als even belangrijk als de inspanningen voor de ontwikkeling van nieuwe wetgeving; verzoekt de Commissie in dit verband om de behandeling van de verzoekschriften te verbeteren door tijdig en uitgebreid te antwoorden;

2.  vestigt de aandacht op de studie die beleidsafdeling C in opdracht van de Commissie verzoekschriften heeft verricht, getiteld "Monitoring the implementation of EU law: tools and challenges"[1], en is ingenomen met de concrete maatregelen die het Parlement worden aanbevolen; wijst in dit verband op de onlangs gepubliceerde studie "Effective Access to Justice" die beleidsafdeling C heeft verricht[2] naar aanleiding van de aantijgingen die herhaaldelijk werden geuit bij de behandeling van verzoekschriften; steunt het voorstel van de Commissie om de justitiële opleiding op het gebied van het EU-recht in de lidstaten te bevorderen om te zorgen voor samenhangende arresten en zodoende voor een gelijke handhaving van rechten in de Unie;

3.  stelt vast dat indieners zeer vaak wijzen op inbreuken op het EU-recht en wijst erop dat in 2016 vele verzoekschriften werden geregistreerd met betrekking tot de interne markt, de rechtspraak, grondrechten en het milieu;

4.  benadrukt dat de correcte tenuitvoerlegging van EU-wetgeving van essentieel belang is voor de verwezenlijking van de in de Verdragen en afgeleide wetgeving vastgelegde beleidsdoelstellingen van de EU, zoals de rechtsstaat die is neergelegd in artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU); benadrukt dat gebrekkige handhaving niet alleen afdoet aan de doeltreffendheid van de interne markt en kostbare gevolgen heeft, zoals onherstelbare milieuschade, maar bovendien een directe impact heeft op individuele rechten en dientengevolge de geloofwaardigheid en reputatie van de Unie schaadt; onderstreept in dit verband dat tenuitvoerlegging en handhaving gegrond zijn op de verdeling van de uit de Verdragen voortvloeiende bevoegdheden en dat de lidstaten en de Commissie derhalve samen verantwoordelijk zijn voor de tenuitvoerlegging en handhaving van de Europese wetgeving, waarbij de Commissie de uiteindelijke hoedster van de Verdragen is; wijst er tegelijkertijd op dat alle EU‑instellingen overeenkomstig het Interinstitutioneel Akkoord "Beter wetgeven" van 2016 gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het waarborgen van de tenuitvoerlegging en handhaving van EU-wetgeving;

5.  is verheugd dat het verslag van de Commissie voor 2016 meer en transparantere statistische gegevens bevat ten opzichte van eerdere verslagen; betreurt het echter dat de Commissie geen gedetailleerde informatie verstrekt over het aantal verzoekschriften dat tot EU-pilotprocedures of inbreukprocedures heeft geleid en vraagt de Commissie om hierover specifieke informatie te verstrekken; stelt met spijt vast dat noch het Parlement noch de indieners bij deze procedures betrokken is; herhaalt zijn verzoek aan de Commissie om het Parlement op de hoogte te stellen van alle lopende EU‑pilotprocedures en inbreukprocedures teneinde de transparantie te bevorderen, de termijn voor geschillenbeslechting door de Commissie verzoekschriften in te korten, het vertrouwen in het EU-project te vergroten en tot slot de legitimiteit van de EU‑pilotprocedure te verhogen, met name wanneer sprake is van inbreukprocedures; verzoekt de Commissie om haar besluiten en de verschillende stappen van het college van commissarissen systematisch bekend te maken en de agenda en de belangrijkste uitkomsten van de pakketvergaderingen te publiceren; neemt kennis van de uitspraak van het Hof van Justitie (HvJ-EU) van mei 2017 in de zaken C-39/05 P, C-52/05 P en C-562/14 P, waarin wordt gesteld dat interne documenten met betrekking tot een EU‑pilotprocedure niet openbaar mogen worden gemaakt indien een dergelijke openbaarmaking de aard van de inbreukprocedure zou kunnen beïnvloeden, de voortgang ervan zou kunnen belemmeren of de doelstellingen ervan zou kunnen ondermijnen; verzoekt de Commissie derhalve om de met de lidstaten uitgewisselde documenten openbaar te maken wanneer van deze risico's geen sprake meer is, namelijk zodra de EU-pilotprocedures zijn beëindigd; steunt in dit verband de aanbevelingen van de Europese Ombudsman over de tijdigheid en transparantie van de EU-pilotprocedures voorafgaand aan inbreukprocedures; benadrukt hoe belangrijk het is om alle betrokken actoren op de hoogte te houden en meer transparantie te betrachten in het kader van de EU-pilotprocedure; betreurt de gebrekkige inzet waarmee de Commissie antwoord geeft op de bezorgdheid die leden van het Parlement in het kader van EU-pilotprocedures hebben geuit en verzoekt de Commissie om de Commissie verzoekschriften te informeren over betekenisvolle nieuwe stappen in EU-pilotprocedures wat betreft het onderzoek naar en de dialoog met de lidstaten over in behandeling zijnde verzoekschriften; herhaalt zijn verzoek aan de Commissie om in haar jaarverslag de uitvoeringsgraad van zowel EU-verordeningen als richtlijnen aan de orde te stellen;

6.  is van mening dat het Parlement, gezien zijn medeverantwoordelijkheid voor de tenuitvoerlegging en de handhaving van het EU-recht overeenkomstig het Interinstitutioneel Akkoord en zijn opdracht om politieke controle uit te oefenen op de Commissie als bedoeld in artikel 14 VEU, automatisch moet worden geïnformeerd over elke ingeleide EU-pilot- en inbreukprocedure, en adequate toegang moet krijgen tot documenten met betrekking tot deze twee procedures, vooral wanneer die voortvloeien uit verzoekschriften, met inachtneming van de nodige vertrouwelijkheidsbepalingen voor een succesvolle afhandeling van de zaken;

7.  herinnert eraan dat de Europese Unie gegrondvest is op het beginsel van de rechtsstaat en dat de tenuitvoerlegging en handhaving van het EU-recht een centraal aspect van dit beginsel vormen; verzoekt derhalve de Commissie en de lidstaten strenger op treden tegen te late omzetting teneinde een correcte en tijdige omzetting van richtlijnen en volledige eerbiediging van het EU-recht te waarborgen; verbindt zich in dit verband ertoe nauwer samen te werken en de banden aan te halen met de nationale parlementen in het wetgevingsproces, met name door bijstand te verlenen bij de aanneming van wetgeving waarmee het EU-recht correct wordt omgezet; benadrukt voorts het belang van informatiebezoeken aan lidstaten naar aanleiding van verzoekschriften, om de beweringen van de indieners beter te kunnen onderzoeken, als een essentieel instrument voor het Parlement om aanwijzingen te verzamelen of het Europees recht in een concrete situatie volledig is nageleefd, en als uitgelezen mogelijkheid om dichter bij de burgers te staan en te laten zien dat hun zorgen serieus worden genomen; dring er bij de Commissie derhalve op aan rekening te houden met de verslagen van de informatiebezoeken en resoluties van het Parlement naar aanleiding van verzoekschriften; benadrukt dat deze specifieke tekortkomingen in de toepassing en de tenuitvoerlegging van het EU-recht in de lidstaten moeten worden verholpen aan de hand van vervolgmaatregelen;

8.  stelt voor vertegenwoordigers van de lidstaten vaker uit te nodigen om aanwezig te zijn bij de behandeling van verzoekschriften in de Commissie verzoekschriften;

9.  is ingenomen met de toelichting in het verslag van de herziene strategie van de Commissie voor de controle op de toepassing van het EU-recht, zoals die uiteengezet is in de mededeling "Betere resultaten door betere toepassing" van de Commissie van 2016, en neemt kennis van de inhoud daarvan; is bezorgd over het voornemen van de Commissie om indieners van verzoekschriften aan te sporen eerst verhaal te halen op nationaal niveau wanneer hun klachten geen bredere principekwesties of problemen met betrekking tot het systeem betreffen en op bevredigende wijze behandeld kunnen worden via andere nationale of EU-mechanismen; uit zijn bezorgdheid over het feit dat de genoemde motivering van het handhavingsbeleid van de Commissie burgers kan teleurstellen die zich tot de EU wenden voor de bescherming van hun rechten, en met name tot de Commissie als hoedster van de Verdragen overeenkomstig artikel 17 VEU; verzoekt de Commissie om een nadere toelichting te geven over haar prioriteiten voor dit beleid en over het begrip "bredere principekwesties"; verzoekt het bovengenoemde handhavingsbeleid te heroverwegen om ervoor te zorgen dat de behandeling van bepaalde zaken die beter op EU-niveau kunnen worden opgelost, geenszins in gevaar komt; merkt op dat de Commissie van plan is enkel een EU-pilotprocedure te starten wanneer deze bijdraagt aan een bepaalde zaak en dat zij tevens voornemens is om inbreukprocedures zonder voorafgaande EU-pilot te blijven inleiden teneinde onderzoek naar schendingen van het EU-recht vlotter te laten verlopen; is echter bezorgd dat deze benadering de doeltreffendheid van het onderzoek van via verzoekschriften ingediende klachten kan aantasten in gevallen waarin maatregelen op EU-niveau geschikter zouden kunnen blijken gezien de specifieke nationale omstandigheden of de gemoeide belangen; neemt kennis van de kenmerkende daling in het aantal EU-pilots dat in hetzelfde jaar werd gestart;

10.  wijst op de aanhoudende en verslechterende situatie met betrekking tot de late omzetting van richtlijnen: in 2016 werden 847 nieuwe inbreukprocedures ingeleid wegens late omzetting, oftewel een stijging in een jaar van meer dan 60 %, waardoor er eind 2016 in totaal 868 procedures liepen wegens late omzetting; spreekt zijn bezorgdheid uit over de eerbiediging van de uitspraken van het Hof van Justitie; merkt op dat 95 inbreukprocedures waarin het HvJ-EU uitspraak heeft gedaan over niet-naleving door de lidstaten, nog lopen, en dat de Commissie in slechts drie van deze zaken uit hoofde van artikel 260 VWEU een beroep heeft gedaan op het HvJ-EU; betreurt ten zeerste het geringe aantal zaken dat de Commissie op grond van artikel 260 aan het HvJ-EU heeft doorverwezen; verzoekt de procedure als bedoeld in artikel 260, lid 3, volledig en strikt toe te passen op zaken wegens niet-mededeling, teneinde een tijdig en doeltreffend verhaalmechanisme te bieden; acht het van het grootste belang dat de uitspraken van het HvJ-EU volledig en tijdig ten uitvoer worden gelegd, zo nodig door ook de bepalingen van artikel 279 VWEU volledig te benutten; verzoekt de Commissie stelselmatig verslag uit te brengen over de vooruitgang die is geboekt bij de naleving van de uitspraken van het HvJ-EU door de lidstaten;

11.  wijst op het toenemende aantal klachten dat wordt ingediend bij de Commissie (3 783), op de 986 nieuwe inbreukprocedures die werden ingeleid in 2016 en op de 1 657 lopende inbreukprocedures; betreurt de huidige zorgwekkende ontwikkeling van de omzettingsgraad in de lidstaten en het toenemende aantal gevallen van onjuiste of niet‑toepassing van het EU-recht, hetgeen erop wijst dat de tijdige en correcte tenuitvoerlegging van EU-wetgeving een uitdaging blijft; betreurt het ontbreken van algemeen beschikbare informatie over de wijze waarop de 3 783 klachten die in 2016 bij de Commissie werden ingediend, zijn behandeld, en over de lengte van inbreukprocedures in de verschillende stadia, in de verschillende lidstaten en op de verschillende beleidsterreinen; roept ertoe op het handhavingsbeleid transparanter ten uitvoer te leggen; spoort de Commissie aan om een actievere houding aan te nemen bij het verzamelen van informatie en het reageren op de bezorgdheid van burgers;

12.  merkt op dat het aantal klachten dat door de Commissie werd ontvangen in 2016 een historisch hoog aantal bereikte, hoger dan het aantal van 2014, na de opmerkelijke daling van 2015; betreurt het dat het aantal inbreukzaken wegens late omzetting door de lidstaten scherp is gestegen, met meer dan 50 %; benadrukt het feit dat het milieu nog steeds tot de beleidsterreinen behoort die het vaakst onderwerp zijn van lopende inbreukzaken, met waterkwaliteit, afvalbeheer, luchtkwaliteit en biodiversiteit als voornaamste onderwerpen;

13.  wijst op het ontoereikende niveau van tenuitvoerlegging van het EU-recht in de lidstaten, zoals blijkt uit het hoge aantal bij de Commissie ingediende klachten en de aanzienlijke stroom aan verzoekschriften die aan het Parlement worden gericht; is ingenomen met het voornemen dat de Commissie in haar mededeling van december 2016 heeft uitgesproken om meer gebruik te gaan maken van preventieve instrumenten, zoals pakketvergaderingen, uitvoeringsrichtsnoeren, deskundigengroepen en specialistische netwerken waaronder het Solvit-netwerk, en om de capaciteitsopbouw in de lidstaten om het EU-recht te handhaven te ondersteunen; verzoekt de Commissie deze instrumenten te gebruiken met de hoogst mogelijke inachtneming van het beginsel van behoorlijk en doeltreffend bestuur als bedoeld in artikel 298 VWEU en artikel 41 van het Handvest van de grondrechten van de EU; verzoekt de Commissie om zich bij de tenuitvoerlegging van dit vernieuwde handhavingsbeleid in een volwaardig partnerschap met de lidstaten en de Europese instellingen te beroepen op de bepalingen van artikel 197 VWEU; verzoekt de Commissie en de Raad om volledige uitvoering te geven aan het Interinstitutioneel Akkoord "Beter wetgeven" van 2016[3] en de gezamenlijke politieke verklaring over toelichtende stukken van 2011[4];

14.  beveelt aan om versnelde procedures met kortere termijnen in te stellen voor dringende zaken waarin mogelijk sprake is van inbreuk op EU-wetgeving en die een snel handelen van de Commissie zouden kunnen vereisen;

15.  benadrukt hoe belangrijk het is om de integriteit van de rechtsorde van de EU, die primaire, secundaire en zachte wetgeving omvat, te waarborgen; roept om deze reden op tot de tijdige aanneming van de wetgevings- en niet-wetgevingsinitiatieven die nodig zijn om de Europese pijler van sociale rechten tot stand te brengen voor de burgers; onderstreept dat de tijdige aanneming van wetgevings- en niet-wetgevingsinitiatieven een noodzaak is die door zowel de Commissie als het Parlement wordt erkend;

16.  merkt op dat het vrije verkeer van EU-burgers, die overal in de EU mogen wonen, werken, studeren en zaken mogen doen, het meest positieve resultaat van de EU is volgens de gewone Eurobarometer 86, en dat de meerderheid van de EU-burgers volgens die barometer de voorkeur geeft aan gemeenschappelijk EU-beleid voor domeinen als defensie, migratie en terrorisme; herinnert eraan dat tijdige en uniforme tenuitvoerlegging in alle lidstaten van cruciaal belang is om dergelijk beleid tot een succes te maken; stelt met bezorgdheid vast dat bepaalde lidstaten verzuimen hun plichten met betrekking tot asiel en migratie na te komen, en met name waar het de herplaatsing van asielzoekers en immigranten betreft; onderstreept dat het gebrek aan solidariteit tussen sommige lidstaten op het gebied van asiel en migratie moet worden aangepakt, zodat alle lidstaten hun verplichtingen nakomen;

17.  neemt kennis van de toepassing van het EU-recht door de Commissie in het kader van het pakket voor betere regelgeving en met de steun die in de vorm van plannen voor de tenuitvoerlegging van nieuwe richtlijnen aan de lidstaten wordt geboden; wijst er echter op dat de lidstaten zich van hun taken moeten kwijten en de regels die zij gemeenschappelijk hebben goedgekeurd, moeten handhaven, en dat zij de praktijk van goldplating moeten vermijden bij de tenuitvoerlegging van het EU-recht, om te voorkomen dat onder de burgers verwarring ontstaat over het onderscheid tussen EU‑recht en nationaal recht en dat zij de indruk krijgen dat de EU te veel regels vaststelt;

18.  betreurt de tekortschietende aanpak van de Commissie op het gebied van dierenwelzijn, waarbij zij de ernstige inconsistenties negeert die aan de orde zijn gesteld door een groot aantal burgers die gebruik hebben gemaakt van hun recht op het indienen van verzoekschriften; herhaalt zijn verzoek om een nieuwe strategie op EU-niveau te lanceren om alle bestaande tekortkomingen weg te werken en de volledige en doeltreffende bescherming van het dierenwelzijn te garanderen door middel van een helder en uitputtend wetgevingskader dat volledig voldoet aan de vereisten van artikel 13 VWEU;

19.  verzoekt de Commissie om grondig onderzoek te doen naar de verzoekschriften met betrekking tot kwaliteitsverschillen tussen levensmiddelen van hetzelfde merk in verschillende lidstaten; dringt er bij de Commissie op aan een eind te maken aan oneerlijke praktijken en ervoor te zorgen dat alle consumenten gelijk worden behandeld;

20.  betreurt het dat het recht van de burgers op gezondheid ernstig wordt ondermijnd door de sterk tekortschietende tenuitvoerlegging en toepassing van de EU-milieuwetgeving in bepaalde lidstaten, met name wat betreft de naleving van de grenswaarden voor de luchtkwaliteit en het beheer van afval en afvalwaterzuiveringsinstallaties;

21.  wijst erop dat discriminatie op grond van de officiële ta(a)l(en) van een lidstaat op scholen en bij de overheid het vrije verkeer als bedoeld in artikel 26, lid 2, VWEU belemmert; verzoekt de Commissie om onderzoek te doen naar deze inbreuk op de interne markt.

INFORMATIE OVER DE GOEDKEURING IN DE ADVISERENDE COMMISSIE

Datum goedkeuring	21.3.2018
Uitslag eindstemming	+: –: 0:	19 1 4
Bij de eindstemming aanwezige leden	Margrete Auken, Beatriz Becerra Basterrechea, Soledad Cabezón Ruiz, Eleonora Evi, Takis Hadjigeorgiou, Peter Jahr, Svetoslav Hristov Malinov, Lukas Mandl, Notis Marias, Ana Miranda, Marlene Mizzi, Cristian Dan Preda, Gabriele Preuß, Sofia Sakorafa, Yana Toom, Jarosław Wałęsa, Cecilia Wikström
Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervangers	Michela Giuffrida, Carlos Iturgaiz, Peter Kouroumbashev, Kostadinka Kuneva, Julia Pitera, László Tőkés
Bij de eindstemming aanwezige plaatsvervangers (art. 200, lid 2)	Emil Radev

HOOFDELIJKE EINDSTEMMING IN DE ADVISERENDE COMMISSIE

19	+
ALDE	Beatriz Becerra Basterrechea, Yana Toom, Cecilia Wikström
ECR
EFDD
GUE/NGL
PPE	Carlos Iturgaiz, Peter Jahr, Svetoslav Hristov Malinov, Lukas Mandl, Julia Pitera, Cristian Dan Preda, Emil Radev, László Tőkés, Jarosław Wałęsa
S&D	Soledad Cabezón Ruiz, Michela Giuffrida, Peter Kouroumbashev, Marlene Mizzi, Gabriele Preuß
Verts/ALE	Margrete Auken, Ana Miranda

1	-
ECR	Notis Marias

4	0
EFDD	Eleonora Evi
GUE/NGL	Takis Hadjigeorgiou, Kostadinka Kuneva, Sofia Sakorafa

Verklaring van de gebruikte tekens:

+  :  voor

-  :  tegen

0  :  onthouding

• [1]  http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2016/558777/EPRS_STU(2017)596799_EN.pdf
• [2]  http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2017/596818/IPOL_STU(2017)596818_EN.pdf
• [3]  PB L 123 van 12.5.2016, blz. 1.
• [4]  PB C 369 van 17.12.2011, blz. 14.

INFORMATIE OVER DE GOEDKEURING IN DE BEVOEGDE COMMISSIE

Datum goedkeuring	15.5.2018
Uitslag eindstemming	+: –: 0:	19 2 0
Bij de eindstemming aanwezige leden	Max Andersson, Joëlle Bergeron, Marie-Christine Boutonnet, Jean-Marie Cavada, Kostas Chrysogonos, Mady Delvaux, Rosa Estaràs Ferragut, Enrico Gasbarra, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Heidi Hautala, Sylvia-Yvonne Kaufmann, António Marinho e Pinto, Emil Radev, Pavel Svoboda, Axel Voss, Francis Zammit Dimech
Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervangers	Geoffroy Didier, Pascal Durand, Jytte Guteland, Virginie Rozière
Bij de eindstemming aanwezige plaatsvervangers (art. 200, lid 2)	Dominique Bilde

HOOFDELIJKE EINDSTEMMING IN DE BEVOEGDE COMMISSIE

19	+
ALDE	Jean-Marie Cavada, António Marinho e Pinto
EFDD	Joëlle Bergeron
GUE/NGL	Kostas Chrysogonos
PPE	Geoffroy Didier, Rosa Estaràs Ferragut, Emil Radev, Pavel Svoboda, Axel Voss, Francis Zammit Dimech
S&D	Mady Delvaux, Enrico Gasbarra, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Jytte Guteland, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Virginie Rozière
VERTS/ALE	Max Andersson, Pascal Durand, Heidi Hautala

2	-
ENF	Dominique Bilde, Marie-Christine Boutonnet

0	0

Verklaring van de gebruikte tekens:

+  :  voor

-  :  tegen

0  :  onthouding