ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τις εξαγωγές όπλων: εφαρμογή της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ
16.10.2018 - (2018/2157(INI))
Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων
Εισηγήτρια: Sabine Lösing
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με τις εξαγωγές όπλων: εφαρμογή της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τις αρχές που κατοχυρώνονται στο άρθρο 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), ιδίως την προαγωγή της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου και τη διαφύλαξη της ειρήνης, την πρόληψη των συγκρούσεων και την ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας,
– έχοντας υπόψη την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού (στο εξής «η κοινή θέση»)[1],
– έχοντας υπόψη τη δέκατη ένατη ετήσια έκθεση, που έχει καταρτιστεί σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 2 της κοινής θέσης[2],
– έχοντας υπόψη την απόφαση 2018/101/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 22ας Ιανουαρίου 2018, σχετικά με την προαγωγή ουσιαστικών ελέγχων των εξαγωγών όπλων[3], και την απόφαση 2017/915/ΚΕΠΠΑ, της 29ης Μαΐου 2017, του Συμβουλίου για ενωσιακές δραστηριότητες προβολής προς υποστήριξη της εφαρμογής της Συνθήκης για το Εμπόριο Όπλων[4],
– έχοντας υπόψη τον ενημερωμένο Κοινό Στρατιωτικό Κατάλογο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 26 Φεβρουαρίου 2018[5],
– έχοντας υπόψη τις οδηγίες χρήσης για την κοινή θέση για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού,
– έχοντας υπόψη τον διακανονισμό Wassenaar της 12ης Μαΐου 1996 για τον έλεγχο εξαγωγής συμβατικών όπλων, ειδών και τεχνολογιών διπλής χρήσης, καθώς και τους ενημερωμένους καταλόγους του Δεκεμβρίου 2017 που αφορούν τα ανωτέρω είδη, τεχνολογίες και πυρομαχικά[6],
– έχοντας υπόψη το στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, όπως εγκρίθηκε στις 25 Ιουνίου 2012, ιδίως το συμπέρασμα 11(ε) του σχεδίου δράσης, και το Σχέδιο Δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία (2015-2019), της 20ής Ιουλίου 2015, ιδίως τον στόχο 21(δ),
– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων (ΣΕΟ) που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 2 Απριλίου 2013[7] και τέθηκε σε ισχύ στις 24 Δεκεμβρίου 2014,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2009, για την απλούστευση των όρων και προϋποθέσεων για τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της Κοινότητας[8],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 428/2009 του Συμβουλίου, της 5ης Μαΐου 2009, περί κοινοτικού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών, της μεταφοράς, της μεσιτείας και της διαμετακόμισης ειδών διπλής χρήσης[9], όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 599/2014, της 16ης Απριλίου 2014, και τον κατάλογο αγαθών και τεχνολογίας διπλής χρήσης στο παράρτημα Ι (στο εξής «κανονισμός για τα είδη διπλής χρήσης»),
– έχοντας υπόψη τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ, κυρίως τον στόχο 16 σχετικά με την προώθηση της ανάπτυξης ειρηνικών και ανοικτών για όλους κοινωνιών, με σκοπό τη βιώσιμη ανάπτυξη,
– έχοντας υπόψη την ατζέντα του ΟΗΕ για τον αφοπλισμό με τίτλο «Διασφαλίζοντας το κοινό μας μέλλον»,
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/2134 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Νοεμβρίου 2016, που τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) 1236/2005 του Συμβουλίου για το εμπόριο ορισμένων αντικειμένων δυναμένων να χρησιμοποιηθούν για τη θανατική ποινή, για βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία[10],
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σχετικά με τον αντίκτυπο που έχουν οι μεταφορές όπλων στην άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων[11],
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με το θέμα αυτό, και συγκεκριμένα τα ψηφίσματα της 13ης Σεπτεμβρίου 2017[12] και της 17ης Δεκεμβρίου 2015[13], για την εφαρμογή της κοινής θέσης,
– έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του ευρωπαϊκού προγράμματος βιομηχανικής ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας, που αποσκοπεί στη στήριξη της ανταγωνιστικότητας και της καινοτόμου ικανότητας της αμυντικής βιομηχανίας της ΕΕ (EDIDP) (COM(2017)0294), και την πρόταση κανονισμού για τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (COM(2018)0476),
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 25ης Φεβρουαρίου 2016[14], της 15ης Ιουνίου 2017[15] και της 30ής Νοεμβρίου 2017[16] σχετικά με την ανθρωπιστική κατάσταση στην Υεμένη,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 27ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με τη χρήση οπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών[17],
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της 17ης Αυγούστου 2018 για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Υεμένη, συμπεριλαμβανομένων των παραβιάσεων και καταχρήσεων από τον Σεπτέμβριο του 2014 (A/HRC/39/43),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 52 και το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A8-0335/2018),
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το φυσικό δικαίωμα της ατομικής ή συλλογικής νόμιμης άμυνας κατοχυρώνεται στο άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξαγωγές και οι μεταφορές όπλων έχουν αναμφισβήτητο αντίκτυπο στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη ασφάλεια, στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη και στη δημοκρατία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξαγωγές όπλων συμβάλλουν επίσης στη δημιουργία συνθηκών που ωθούν τα άτομα να εγκαταλείψουν τις χώρες τους· ότι αυτοί είναι λόγοι για τη δημιουργία αυστηρού, διαφανούς, αποτελεσματικού και κοινώς αποδεκτού και καθορισμένου συστήματος ελέγχου των εξοπλισμών·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινή θέση 2008/944/CFSP αποτελεί νομικά δεσμευτικό πλαίσιο που καθορίζει οκτώ κριτήρια· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όταν δεν πληρούνται, πρέπει να απορριφθεί η χορήγηση άδειας εξαγωγής (κριτήρια 1-4) ή να εξεταστεί τουλάχιστον το ενδεχόμενο απόρριψής της (κριτήρια 5-8)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση να μεταφερθεί να μη μεταφερθεί στρατιωτικό τεχνολογικό μέσο ή εξοπλισμός παραμένει στην εθνική διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 της κοινής θέσης·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πρόσφατα στοιχεία[18] δείχνουν ότι οι εξαγωγές όπλων από την ΕΕ των 28 ανήλθαν στο 27% του συνόλου παγκοσμίως το 2013-2017, γεγονός που καθιστά την ΕΕ των 28 συλλογικά τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγέα όπλων στον κόσμο, μετά τις ΗΠΑ (34%) και μπροστά από τη Ρωσία (22%)· λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τα έτη 2015 και 2016 χορηγήθηκαν μακράν οι περισσότερες άδειες με κριτήριο την αξία από τότε που άρχισε η συλλογή σχετικών δεδομένων της ΕΕ, με συνολική αξία 195,95 δισ. ευρώ το 2015 και, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της ομάδας εργασίας για τις εξαγωγές συμβατικών όπλων (COARM), 191,45 δισ. ευρώ το 2016[19]· λαμβάνοντας υπόψη ότι δυστυχώς τα αριθμητικά δεδομένα για το 2015 και το 2016 είναι παραπλανητικά και ανακριβή, καθώς ο όγκος αδειών είναι εν μέρει περισσότερο μια έκφραση πρόθεσης παρά ο ακριβής αριθμός πραγματικών εξαγωγών που αναμένεται να πραγματοποιηθούν στο εγγύς μέλλον·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ετήσιες εκθέσεις της COARM είναι μέχρι στιγμής το μόνο μέσο του οποίου σκοπός είναι να καλύπτει την εφαρμογή της κοινής θέσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι εκθέσεις έχουν συμβάλει στο να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τις εξαγωγές όπλων των κρατών μελών, ενώ πολλαπλασιάστηκε ο αριθμός των κατευθυντήριων γραμμών και των επεξηγηματικών σημειώσεων στα εγχειρίδια χρήσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινή θέση αύξησε την ποσότητα των πληροφοριών που αφορούν την έκδοση αδειών εξαγωγής όπλων·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το παγκόσμιο και το περιφερειακό περιβάλλον ασφάλειας έχουν μεταβληθεί δραματικά, ιδίως όσον αφορά τις νότιες και ανατολικές γειτονικές χώρες της Ένωσης, και το γεγονός αυτό υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη βελτίωσης των μεθόδων παροχής πληροφόρησης για την αξιολόγηση των κινδύνων κατά τη χορήγηση αδειών εξαγωγής, ώστε να καταστούν πιο ασφαλείς·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 3 της κοινής θέσης, τα οκτώ κριτήρια απλώς ορίζουν ελάχιστα πρότυπα και δεν θίγουν κανένα ακόμη περιοριστικότερο μέτρο που μπορεί να λάβουν τα κράτη μέλη σχετικά με τον έλεγχο των εξοπλισμών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεργασία λήψης αποφάσεων για την έγκριση ή την απόρριψη αδειών εξαγωγής όπλων εμπίπτει αποκλειστικά στην αρμοδιότητα των κρατών μελών·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν διαβιβάζουν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ πλήρη στοιχεία στην COARM· λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω των διαφορετικών ρυθμίσεων για τη συλλογή στοιχείων και των διαφορετικών διαδικασιών υποβολής στα επιμέρους κράτη μέλη και λόγω της διαφορετικής ανά κράτος μέλος ερμηνείας των οκτώ κριτηρίων, τα σύνολα δεδομένων είναι ελλιπή και ποικίλλουν, οι δε πρακτικές εξαγωγής όπλων διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό· υπενθυμίζει ότι η ανταλλαγή πληροφοριών πρέπει να σέβεται τις εθνικές νομοθεσίες και τις διοικητικές διαδικασίες κάθε χώρας·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει σήμερα μηχανισμός τυποποιημένης ανεξάρτητης επαλήθευσης και υποβολής εκθέσεων για ανεξάρτητο έλεγχο της τήρησης των οκτώ κριτηρίων της κοινής θέσης·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα σχετικά με τη διακίνηση φορητών όπλων και ελαφρού οπλισμού λήφθηκαν τα τελευταία έτη, με έναν επικαιροποιημένο κατάλογο ειδών και τεχνολογιών διπλής χρήσης στο πλαίσιο του Διακανονισμού του Wassenaar· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ θέματα όπως ο έλεγχος της διαμεσολάβησης με αντικείμενο όπλα, η αδειοδοτημένη παραγωγή εκτός της ΕΕ και ο έλεγχος των τελικών χρηστών έχουν περιληφθεί στην ημερήσια διάταξη και, σε κάποιο βαθμό, ενσωματώνονται στην ίδια την κοινή θέση, πολλά προϊόντα, ιδίως στον τομέα των αγαθών διπλής χρήσης, της τεχνολογίας του κυβερνοχώρου και της επιτήρησης, εξακολουθούν να μην καλύπτονται από το σύστημα ελέγχου ·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δέκατη ένατη ετήσια έκθεση αποκαλύπτει ότι το 40,5% των αδειών για εξαγωγές όπλων χορηγήθηκαν σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής αξίας 77,5 δισ. ευρώ, με τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) να δέχονται το μεγαλύτερο μέρος αυτών των εξαγωγών, αξίας 57,9 δισεκατομμυρίων ευρώ·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε κάποιες περιπτώσεις τα όπλα που εξήχθησαν σε ορισμένες χώρες, π.χ. στη Σαουδική Αραβία, στα ΗΑΕ και σε μέλη του συνασπισμού υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, χρησιμοποιήθηκαν σε συγκρούσεις όπως στην Υεμένη· λαμβάνοντας υπόψη ότι τέτοιες εξαγωγές παραβιάζουν σαφώς την κοινή θέση·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο ψήφισμά του, της 25ης Φεβρουαρίου 2016, σχετικά με την ανθρωπιστική κατάσταση στην Υεμένη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε την Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) να αναλάβει πρωτοβουλία για την επιβολή εμπάργκο όπλων της ΕΕ στη Σαουδική Αραβία·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα όπλα που έλαβαν άδεια μεταφοράς από κράτη μέλη της ΕΕ και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν στην τρέχουσα σύγκρουση στην Υεμένη είχαν καταστροφικές συνέπειες για τη βιώσιμη ανάπτυξη στην Υεμένη·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας της άμυνας έχει καταστεί σημείο αναφοράς της πολιτικής της ΕΕ, δεδομένου ότι η ευρωπαϊκή συνολική στρατηγική (EUGS) δηλώνει ότι μια «βιώσιμη, καινοτόμος και ανταγωνιστική ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία έχει ουσιαστική σημασία για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης και για μια αξιόπιστη ΚΠΑΑ»[20]· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξαγωγές όπλων είναι ουσιώδεις για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης στον τομέα της άμυνας και η αμυντική βιομηχανία ασχολείται πρωτίστως με τη διασφάλιση της άμυνας και της ασφάλειας των κρατών μέλη της Ένωσης, συμβάλλοντας παράλληλα στην εφαρμογή της ΚΕΠΠΑ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κύριο καθήκον του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας και, ως προδρόμου, του EDIDP, το οποίο δρομολογήθηκε πρόσφατα, είναι «η στήριξη της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας»[21]·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα διαφάνειας όπως ο έλεγχος των εξαγωγών όπλων συμβάλλουν στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 10 της κοινής θέσης ορίζει σαφώς ότι η τήρηση των οκτώ κριτηρίων έχει προτεραιότητα έναντι οποιωνδήποτε οικονομικών, κοινωνικών, εμπορικών ή βιομηχανικών συμφερόντων των κρατών μελών·
Ενίσχυση της κοινής θέσης και βελτίωση της εφαρμογής της
1. υπογραμμίζει ότι τα κράτη έχουν το νόμιμο δικαίωμα απόκτησης στρατιωτικής τεχνολογίας για σκοπούς άμυνας· παρατηρεί ότι η διατήρηση της αμυντικής βιομηχανίας αποτελεί μέρος της αυτοάμυνας των κρατών μελών·
2. σημειώνει ότι μια ευρωπαϊκή αγορά άμυνας αποτελεί μέσο εγγύησης της ασφάλειας και της άμυνας των κρατών μελών και των πολιτών της Ένωσης, ενώ συμβάλλει στην εφαρμογή της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) και ειδικότερα της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΚΠΑΑ)· καλεί τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τη σημερινή έλλειψη αποτελεσματικότητας στις αμυντικές δαπάνες λόγω αλληλεπικάλυψης, κατακερματισμού και έλλειψης διαλειτουργικότητας και να θέσουν ως στόχο να καταστεί η ΕΕ πάροχος ασφάλειας, μεταξύ άλλων μέσω ενός βελτιωμένου ελέγχου των εξαγωγών όπλων·
3. επικροτεί το γεγονός ότι η ΕΕ είναι η μόνη ένωση κρατών που διαθέτει ένα νομικά δεσμευτικό πλαίσιο μέσω του οποίου βελτιώνεται ο έλεγχος στις εξαγωγές όπλων, μεταξύ άλλων σε περιοχές που διέρχονται κρίση και σε χώρες με αμφιλεγόμενες επιδόσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· χαιρετίζει, εν προκειμένω, το γεγονός ότι ευρωπαϊκές και μη ευρωπαϊκές τρίτες χώρες έχουν ενταχθεί στο σύστημα ελέγχου των εξαγωγών όπλων με βάση την κοινή θέση· ενθαρρύνει επίσης τις εναπομένουσες υποψήφιες για ένταξη χώρες, τις χώρες που βρίσκονται στη διαδικασία εξασφάλισης καθεστώτος υποψήφιας χώρας ή τις χώρες που επιθυμούν να συμμετέχουν με άλλο τρόπο στην πορεία ένταξης στην ΕΕ, να εφαρμόζουν τις διατάξεις της κοινής θέσης·
4. τονίζει την επείγουσα ανάγκη να ενισχυθεί ο ρόλος των αντιπροσωπειών της ΕΕ στην παροχή συνδρομής προς τα κράτη μέλη και την ΕΥΕΔ για την εκτίμηση των κινδύνων κατά τη χορήγηση αδειών εξαγωγής και την εφαρμογή ελέγχων των τελικών χρηστών, ελέγχων μετά την αποστολή και επιτόπιων επιθεωρήσεων·
5. επισημαίνει ότι τα οκτώ κριτήρια εφαρμόζονται και ερμηνεύονται με διαφορετικούς τρόπους στα διάφορα κράτη μέλη· ζητεί ομοιόμορφη, συνεπή και συντονισμένη εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων και πλήρη εφαρμογή της κοινής θέσης και όλων των υποχρεώσεων που προβλέπει·
6. πιστεύει ότι η μεθοδολογία που αφορά την εκτίμηση κινδύνου για την έκδοση αδειών εξαγωγής θα πρέπει να περιλαμβάνει μια προληπτική προσέγγιση και ότι τα κράτη μέλη εκτός από την εκτίμηση του κατά πόσον η συγκεκριμένη στρατιωτική τεχνολογία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για εσωτερική καταστολή ή άλλους ανεπιθύμητους σκοπούς, θα πρέπει επίσης να εκτιμούν τους κινδύνους με βάση τη συνολική κατάσταση στη χώρα προορισμού, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως την κατάσταση όσον αφορά τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη·
7. ζητεί από τα κράτη μέλη και την ΕΥΕΔ, στο πλαίσιο των συστάσεών του της 13ης Σεπτεμβρίου 2017, να χρησιμοποιήσουν την τρέχουσα διαδικασία επανεξέτασης για την ενίσχυση μηχανισμών ανταλλαγής πληροφοριών προσφέροντας ποιοτικά και ποσοτικά καλύτερη ενημέρωση για τις εκτιμήσεις κινδύνου σχετικά με την αδειοδότηση εξαγωγών με τους εξής τρόπους:
(α) συστηματική και έγκαιρη ανταλλαγή περισσότερων πληροφοριών σχετικά με τις άδειες εξαγωγής και τις πραγματικές εξαγωγές, μεταξύ άλλων και σχετικά με τους τελικούς χρήστες που προκαλούν ανησυχία, τις περιπτώσεις εκτροπής, τα πιστοποιητικά τελικού χρήστη που είναι πλαστά ή γενικότερα προβληματικά και σχετικά με ύποπτους μεσίτες ή εταιρείες μεταφορών, σύμφωνα με το εγχώριο δίκαιο·
(β) σύσταση καταλόγου που θα περιλαμβάνει τις οντότητες και τα άτομα που έχουν καταδικαστεί για παραβίαση της νομοθεσίας για τις εξαγωγές όπλων, τις περιπτώσεις εκτροπής που έχουν εντοπιστεί, καθώς και τα πρόσωπα που είναι γνωστό ή υπάρχουν υποψίες ότι εμπλέκονται σε παράνομη εμπορία όπλων, ή σε δραστηριότητες που συνιστούν απειλή για την εθνική και τη διεθνή ασφάλεια·
(γ) ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για την εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων·
(δ) μετατροπή του Εγχειριδίου Χρήσης σε ένα διαδραστικό διαδικτυακό πόρο·
(ε) μετατροπή της ετήσιας έκθεσης της ΕΕ σε μια ανοικτή και δημόσια διαδικτυακή βάση δεδομένων μέχρι το τέλος του 2019, με τη νέα μορφή να περιλαμβάνει τα στοιχεία του 2017·
(στ) παροχή σαφών και παγιωμένων διαδικασιών συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και των συνοριακών αρχών, οι οποίες θα βασίζονται στην ανταλλαγή πληροφοριών με στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας και την εξάλειψη του φαινομένου της παράνομης εμπορίας όπλων, που συνιστά στοιχείο κινδύνου για την ασφάλεια της ΕΕ και των πολιτών της·
8. καλεί τα κράτη μέλη και την ΕΥΕΔ να αυξήσουν τον αριθμό του προσωπικού που ασχολείται με θέματα εξαγωγών τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο· ενθαρρύνει τη χρήση ταμείων της ΕΕ για την ανάπτυξη ικανοτήτων στους υπαλλήλους που ασχολούνται με τη χορήγηση αδειών και την επιβολή της νομοθεσίας στα κράτη μέλη·
9. υπενθυμίζει ότι ένας από τους λόγους για τη θέσπιση της κοινής θέσης ήταν να αποτραπεί το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθούν ευρωπαϊκά όπλα εναντίον των ενόπλων δυνάμεων των κρατών μελών, καθώς και να αποτραπούν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η παράταση ένοπλων συγκρούσεων· επαναλαμβάνει ότι η κοινή θέση καθορίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις που πρέπει να εφαρμόζουν τα κράτη μέλη στον τομέα των ελέγχων των εξαγωγών όπλων και περιλαμβάνει την υποχρέωση να εξετάζεται μια αίτηση άδειας εξαγωγής με βάση και τα οκτώ κριτήρια που παρατίθενται σε αυτήν·
10. επικρίνει τη μη συστηματική εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων από τα κράτη μέλη και το γεγονός ότι στρατιωτική τεχνολογία φθάνει σε προορισμούς και τελικούς χρήστες που δεν πληρούν τα κριτήρια που καθορίζονται στην κοινή θέση· επαναλαμβάνει το αίτημά του για ανεξάρτητη αξιολόγηση της συμμόρφωσης των κρατών μελών με τα οκτώ κριτήρια της κοινής θέσης· θεωρεί ότι πρέπει να προωθηθεί μεγαλύτερη σύγκλιση στην εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων· εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη διατάξεων σχετικά με την επιβολή κυρώσεων στα κράτη μέλη που δεν έχουν επαληθεύσει εκ των προτέρων τον σεβασμό σχετικά με τα οκτώ κριτήρια κατά τη χορήγηση αδειών· καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη συνοχή της εφαρμογής της κοινής θέσης και τα συμβουλεύει να προβλέψουν ρυθμίσεις για τη διενέργεια ανεξάρτητων ελέγχων·
11. πιστεύει ότι οι εξαγωγές στη Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και άλλα μέλη του συνασπισμού υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη δεν συμμορφώνονται τουλάχιστον προς το κριτήριο 2 λόγω της συμμετοχής των χωρών αυτών σε σοβαρές παραβιάσεις του ανθρωπιστικού δικαίου, όπως έχει εξακριβωθεί από τις αρμόδιες αρχές των Ηνωμένων Εθνών· επαναλαμβάνει την έκκλησή του, της 13ης Σεπτεμβρίου 2017, σχετικά με την επείγουσα ανάγκη επιβολής εμπάργκο όπλων κατά της Σαουδικής Αραβίας και καλεί την ΑΕ/ΥΕ και το Συμβούλιο να επεκτείνουν το εμπάργκο σε όλα τα άλλα μέλη του συνασπισμού υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη·
12. πιστεύει ότι είναι αναγκαίο να δρομολογηθεί μια διαδικασία που θα οδηγήσει στη θέσπιση μηχανισμού κυρώσεων για τα κράτη μέλη που δεν συμμορφώνονται με την κοινή θέση·
13. Σημειώνει ότι ορισμένα κράτη μέλη σταμάτησαν να εφοδιάζουν με όπλα τη Σαουδική Αραβία και άλλα μέλη του συνασπισμού υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη εξαιτίας των ενεργειών τους, ενώ άλλα συνεχίζουν τον εφοδιασμό με στρατιωτική τεχνολογία· συγχαίρει κράτη μέλη όπως η Ισπανία, η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες που έχουν αλλάξει πρακτική όσον αφορά την σύγκρουση στην Υεμένη· εκφράζει ωστόσο βαθιά λύπη για το γεγονός ότι άλλα κράτη μέλη φαίνεται να μη λαμβάνουν υπόψη τη συμπεριφορά της χώρας προορισμού και την τελική χρήση των εξαγομένων όπλων και πυρομαχικών· υπογραμμίζει ότι αυτή η απόκλιση των πρακτικών ενέχει τον κίνδυνο υπονόμευσης ολόκληρου του ευρωπαϊκού καθεστώτος ελέγχου των όπλων·
14. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι εγκρίθηκαν όλες οι αιτήσεις άδειας εξαγωγών προς χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, παρ’ όλο που οι εξαγωγές σε αυτές τις χώρες παραβιάζουν τουλάχιστον τα κριτήρια 1 έως 6 της κοινής θέσης, λαμβανομένου επίσης υπόψη ότι η μη τήρηση των κριτηρίων 1 έως 4 οδηγεί σε απόρριψη αίτησης άδειας· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι εγκρίθηκαν σχεδόν όλες οι αιτήσεις άδειας εξαγωγών (95%) στη Σαουδική Αραβία όσον αφορά την κατηγορία ML9[22] (πολεμικά σκάφη που χρησιμοποιούνται για την επιβολή του ναυτικού αποκλεισμού στην Υεμένη) και τις κατηγορίες ML10 (αεροσκάφη) και ML4 (βόμβες κ.λπ.), οι οποίες υπήρξαν θεμελιώδους σημασίας για την από αέρος εκστρατεία, πράγμα που επιδεινώνει την ανθρωπιστική κατάσταση, υπονομεύει τη βιώσιμη ανάπτυξη ολόκληρης της χώρας και συντείνει στη συνεχιζόμενη δυστυχία του πληθυσμού της Υεμένης·
15. εκφράζει κατάπληξη για τον αριθμό των όπλων και πυρομαχικών που έχουν παραχθεί στην ΕΕ και βρίσκονται στα χέρια του Ντάες στη Συρία και στο Ιράκ· σημειώνει ότι η Βουλγαρία και η Ρουμανία δεν έχουν εφαρμόσει αποτελεσματικά την κοινή θέση όσον αφορά τις επαναμεταφορές που αντιβαίνουν στα πιστοποιητικά τελικού χρήστη· καλεί όλα τα κράτη μέλη να αρνηθούν τη διεξαγωγή τέτοιων μεταφορών στο μέλλον, ιδίως στις ΗΠΑ και τη Σαουδική Αραβία, και καλεί την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη, ειδικότερα τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, να εξηγήσουν στο πλαίσιο της COARM, αλλά και δημόσια ενώπιον της Υποεπιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας του Κοινοβουλίου (SEDE), ποιες ενέργειες έχουν γίνει για το ζήτημα αυτό· καλεί την ΕΥΕΔ να αντιμετωπίσει το πλήθος υποθέσεων που αποκάλυψε η έκθεση της Conflict Armament Research και να αναζητήσει αποτελεσματικότερες μεθόδους για την εκτίμηση του κινδύνου εκτροπής στο πλαίσιο της COARM και άλλων φόρουμ, μεταξύ άλλων επιβάλλοντας, στο πλαίσιο της διαδικασίας επανεξέτασης, στα κράτη μέλη την υποχρέωση άρνησης άδειας εξαγωγής εάν υπάρχει σαφής κίνδυνος η εξαγόμενη στρατιωτική τεχνολογία ή εξοπλισμός να διοχετευθούν αλλού· αποφασίζει να δρομολογήσει έρευνα επί του θέματος·
16. εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι η προμήθεια οπλικών συστημάτων σε περιόδους πολέμου και σε καταστάσεις μεγάλης πολιτικής έντασης ενδέχεται να επηρεάσει δυσανάλογα τους αμάχους· υπογραμμίζει ότι οι συγκρούσεις θα πρέπει να επιλύονται, κατά προτεραιότητα, με διπλωματικά μέσα· ζητεί, ως εκ τούτου, από τα κράτη μέλη της ΕΕ να καταβάλουν προσπάθειες προς την κατεύθυνση μιας γνήσιας κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας·
17. αναγνωρίζει ότι η καλύτερη εφαρμογή του κριτηρίου 8 θα αποτελέσει μια αποφασιστικής σημασίας συνεισφορά στην συνοχή της πολιτικής της ΕΕ σε σχέση με τους αναπτυξιακούς στόχους και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ (ΣΒΑ), ιδίως του ΣΒΑ· καλεί τα κράτη μέλη και την ΕΥΕΔ να χρησιμοποιήσουν εν προκειμένω τη συνεχιζόμενη διαδικασία επανεξέτασης της κοινής θέσης· συνιστά εν προκειμένω την επικαιροποίηση του οδηγού χρήσης και την εστίαση όχι μόνο στις επιπτώσεις της αγοράς όπλων στην ανάπτυξη της αποδέκτριας χώρας, αλλά και στη δυνητική βλάβη που προκαλεί στην ανάπτυξη η χρήση όπλων και σε άλλες χώρες εκτός από την αποδέκτρια·
18. προτείνει τη διερεύνηση των δυνατοτήτων της Ένωσης να στηρίζει τη συμμόρφωση των κρατών μελών όσον αφορά τα οκτώ κριτήρια της κοινής θέσης, ιδίως παρέχοντας πληροφορίες κατά τη διάρκεια της φάσης εκτίμησης κινδύνου, ελέγχους για τον τελικό χρήστη, εκ των προτέρων επαληθεύσεις των αποστολών, καθώς και συντάσσοντας έναν τακτικά ενημερωμένο κατάλογο των τρίτων χωρών που συμμορφώνονται με τα κριτήρια της κοινής θέσης·
19. σημειώνει ότι το Συμβούλιο διεξάγει την επανεξέταση της εφαρμογής της κοινής θέσης και την εκπλήρωση των στόχων της το 2018· προτρέπει να επανεξεταστεί η κοινή θέση, προκειμένου να προσδιοριστεί πώς εφαρμόζεται σε εθνικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της εκτιμήσεως των διαφόρων τρόπων με τους οποίους εφαρμόζεται η κοινή θέση από τις νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις των κρατών, από τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την εξέταση των αιτήσεων και από τους αρμόδιους κρατικούς οργανισμούς και υπουργεία· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι τα έργα που χρηματοδοτούνται από το νεοσυσταθέν EDIDP και το μελλοντικό Ταμείο Άμυνας πρέπει να υπαχθούν σε εθνικούς και ενωσιακούς μηχανισμούς/καθεστώτα ελέγχου και υποβολής εκθέσεων και να υπόκεινται σε πλήρη κοινοβουλευτικό έλεγχο· πιστεύει ότι ο προτεινόμενος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός για την Ειρήνη πρέπει επίσης να υποβληθεί σε κοινοβουλευτικό έλεγχο·
20. καλεί τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τη σημερινή έλλειψη αποτελεσματικότητας στις αμυντικές δαπάνες λόγω αλληλεπικάλυψης, κατακερματισμού και έλλειψης διαλειτουργικότητας, και να θέσουν ως στόχο να καταστεί η ΕΕ πάροχος ασφάλειας μεταξύ άλλων μέσω βελτιωμένου ελέγχου των εξαγωγών όπλων·
21. επαναβεβαιώνει τη θέση του που εγκρίθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2018 σχετικά με τον κανονισμό για τη σύσταση του ευρωπαϊκού προγράμματος βιομηχανικής ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας (EDIDP) όσον αφορά το άρθρο 6 παράγραφος 4 στοιχείο β), που απαγορεύει ενέργειες σχετικές με φορητά όπλα και ελαφρό οπλισμό, όταν αυτά αναπτύσσονται κυρίως για εξαγωγικούς σκοπούς· ζητεί ταυτόσημη προσέγγιση στο πλαίσιο του επικείμενου κανονισμού για τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (EDF)·
22. υποστηρίζει ότι, στο πλαίσιο της αποχώρησής του από την ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να αναλάβει την υποχρέωση ότι θα εξακολουθήσει να δεσμεύεται από την κοινή θέση και να εφαρμόζει τις λειτουργικές της διατάξεις όπως άλλες ευρωπαϊκές τρίτες χώρες·
23. τονίζει ότι η φιλοδοξία να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα του ευρωπαϊκού αμυντικού τομέα δεν πρέπει να υπονομεύει την εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων της κοινής θέσης, δεδομένου ότι υπερισχύουν τυχόν οικονομικών, εμπορικών, κοινωνικών ή βιομηχανικών συμφερόντων των κρατών μελών·
24. θεωρεί ότι η εφαρμογή της οδηγίας 2009/43/ΕΚ, που απλοποιεί τους όρους μεταφοράς προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της Κοινότητας πρέπει να συνάδει με την κοινή θέση, μεταξύ άλλων, σε σχέση με τα ανταλλακτικά μέρη και τα κατασκευαστικά στοιχεία· επισημαίνει ότι η κοινή θέση δεν είναι περιοριστική ως προς το πεδίο εφαρμογής της και επομένως ότι τα οκτώ κριτήρια ισχύουν και για τις μεταφορές στο εσωτερικό της ΕΕ·
25. επαναλαμβάνει τη δυσμενή επίδραση που μπορεί να έχουν οι ανεπαρκώς ελεγχόμενες εξαγωγές τεχνολογιών κυβερνεπιτήρησης από εταιρείες της ΕΕ στην ασφάλεια των ψηφιακών υποδομών της ΕΕ και στον σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της ταχείας, αποτελεσματικής και ολοκληρωμένης επικαιροποίησης του κανονισμού για τα είδη διπλής χρήσης της ΕΕ, υπενθυμίζει τη θέση του Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής, όπως εγκρίθηκε με συντριπτική πλειοψηφία τον Ιανουάριο του 2018, και προτείνει στο Συμβούλιο να διατυπώσει μια φιλόδοξη θέση, με σκοπό να δοθεί η δυνατότητα στους συννομοθέτες να καταλήξουν σε συμφωνία πριν από τη λήξη της παρούσας νομοθετικής περιόδου· καλεί τα κράτη μέλη, σε σχέση με τους ελέγχους των εξαγωγών και την εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων, να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή σε είδη που χρησιμοποιούνται τόσο για στρατιωτικούς όσο και για μη στρατιωτικούς σκοπούς, όπως π.χ. η τεχνολογία παρακολουθήσεων, καθώς και σε εξαρτήματα που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τη διεξαγωγή κυβερνοπολέμου ή για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· προτρέπει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να επενδύσουν επαρκείς πόρους στην τεχνολογία και τους ανθρώπινους πόρους για την κατάρτιση ατόμων σε συγκεκριμένα προγράμματα κυβερνασφάλειας· καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν, σε διεθνές επίπεδο, την προσθήκη των εν λόγω ειδών στους καταλόγους ελέγχου (ιδίως του Wassenaar)·
26. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προβούν σε μια πιο λεπτομερή εξέταση της, βάσει αδείας, παραγωγής από τρίτες χώρες και σε ισχυρότερη διασφάλιση της αποτροπής ανεπιθύμητων χρήσεων· ζητεί αυστηρή εφαρμογή της κοινής θέσης όσον αφορά τη νόμιμη παραγωγή σε τρίτες χώρες· ζητεί να περιοριστούν οι συμφωνίες νόμιμης παραγωγής σε χώρες που έχουν προσχωρήσει στη ΣΕΟ ή την έχουν υπογράψει και να υποχρεωθούν οι εν λόγω τρίτες χώρες να εξάγουν μόνο εξοπλισμό που παράγεται με τη σχετική άδεια και με ρητή έγκριση του αρχικού κράτους μέλους εξαγωγής·
27. τονίζει την ανάγκη να αναπτυχθεί μια προσέγγιση αντιμετώπισης της κατάστασης στην περίπτωση που τα κράτη μέλη ερμηνεύουν διαφορετικά το κριτήριο 8 της κοινής θέσης για εξαγωγές προϊόντων που είναι ουσιαστικά όμοια, καταλήγουν σε παρόμοιους προορισμούς και τελικούς χρήστες, προκειμένου να διατηρηθούν οι ίσοι όροι ανταγωνισμού και η αξιοπιστία της ΕΕ στο εξωτερικό·
28. καλεί τα κράτη μέλη και την ΕΥΕΔ να προβλέψουν ειδική στρατηγική για την επίσημη προστασία των ατόμων που καταγγέλλουν πρακτικές επιχειρήσεων και εταιρειών της βιομηχανίας όπλων που παραβιάζουν τα κριτήρια και τις αρχές της κοινής θέσης·
29. ζητεί, ακόμα, την επέκταση και την εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων, μεταξύ άλλων και για τη μεταφορά στρατιωτικού, αστυνομικού προσωπικού και προσωπικού ασφαλείας, για υπηρεσίες, τεχνογνωσία και κατάρτιση που συνδέονται με την εξαγωγή όπλων, τεχνολογία ασφαλείας και για ιδιωτικού χαρακτήρα στρατιωτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες ασφαλείας·
30. καλεί τα κράτη μέλη και την ΕΥΕΔ να συνεργαστούν στενά για την πρόληψη των κινδύνων που απορρέουν από τις εκτροπές και την αποθήκευση όπλων, όπως η παράνομη διακίνηση όπλων και το λαθρεμπόριο· υπογραμμίζει τον κίνδυνο επανεισαγωγής στην ΕΕ των όπλων που εξάγονται σε τρίτες χώρες μέσω της παράνομης διακίνησης όπλων και του λαθρεμπορίου·
31. καλεί τα κράτη μέλη και την ΕΥΕΔ να προσθέσουν ένα νέο κριτήριο στην κοινή θέση, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι, κατά την έγκριση των αδειών, θα λαμβάνεται δεόντως υπόψη ο κίνδυνος διαφθοράς σε σχέση με τις υπό εξέταση εξαγωγές·
Ετήσια έκθεση της ομάδας εργασίας COARM
32. επικροτεί τις προσπάθειες που καταβάλλει η ομάδα εργασίας COARM για τη συνεργασία, τον συντονισμό και τη σύγκλιση (με την προσφυγή κυρίως στις οδηγίες χρήσης της κοινής θέσης), καθώς και την ενίσχυση και εφαρμογή της κοινής θέσης, ιδίως όσον αφορά εκστρατείες ευαισθητοποίησης και διαδικασίες αμοιβαίας προσέγγισης ή εναρμόνισης στο εσωτερικό της ΕΕ και με τρίτες χώρες·
33. εκφράζει τη λύπη του που καθυστέρησαν τόσο πολύ η δέκατη όγδοη ετήσια έκθεση για το 2015 τον Μάρτιο του 2017 και η δέκατη ένατη ετήσια έκθεση για το 2016 τον Φεβρουάριο του 2018· ζητεί να διασφαλιστεί μια πιο τυποποιημένη και έγκαιρη διαδικασία για την εκπόνηση και υποβολή των εκθέσεων και να καθοριστεί μια αυστηρή προθεσμία ολοκλήρωσής της υποβολής στοιχείων, το αργότερο έως τον Ιανουάριο μετά από το έτος κατά το οποίο πραγματοποιήθηκαν οι εξαγωγές, και μια σταθερή ημερομηνία δημοσίευσης, το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο που ακολουθεί το έτος των εξαγωγών·
34. υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 2 της κοινής θέσης, όλα τα κράτη μέλη υποχρεούνται να αναφέρουν τις εξαγωγές όπλων και καλεί όλα τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν πλήρως με τις υποχρεώσεις τους, όπως ορίζεται στην κοινή θέση· τονίζει ότι απαιτούνται υψηλής ποιότητας και αναλυτικά δεδομένα σχετικά με τις πραγματικές παραδόσεις, ώστε να γίνεται κατανοητός ο τρόπος εφαρμογής των οκτώ κριτηρίων·
35. επικρίνει το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη δεν υπέβαλαν πλήρη στοιχεία στη δέκατη ένατη ετήσια έκθεση με βάση λεπτομερή στοιχεία ανά χώρα· κατόπιν τούτων, εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι λείπουν σημαντικές πληροφορίες από την ετήσια έκθεση της COARM, η οποία επομένως δεν είναι επικαιροποιημένη ούτε μπορεί να παρουσιάσει πλήρη εικόνα των εξαγωγικών δραστηριοτήτων των κρατών μελών· θεωρεί ότι θα πρέπει να καθιερωθεί τυποποιημένο σύστημα επαλήθευσης και υποβολής εκθέσεων, το οποίο θα παρέχει λεπτομερέστερη και εξαντλητική πληροφόρηση· επαναλαμβάνει το αίτημά του να κοινοποιήσουν όλα τα κράτη μέλη που δεν έχουν υποβάλει πλήρη στοιχεία, συμπληρωματικές πληροφορίες σχετικά με τις προηγούμενες εξαγωγές τους, για να συμπεριληφθούν στην επόμενη ετήσια έκθεση·
36. σημειώνει ότι, σύμφωνα με τη δέκατη ένατη ετήσια έκθεση, τα κριτήρια βάσει των οποίων απορρίπτονται αιτήσεις άδειας διαφέρουν ως προς την εφαρμογή τους, με το κριτήριο 1 να χρησιμοποιείται στην αιτιολόγηση 82 φορές, το κριτήριο 2 119 φορές, το κριτήριο 3 103 φορές, το κριτήριο 4 85 φορές, το κριτήριο 5 8 φορές, το κριτήριο 6 12 φορές, το κριτήριο 7 139 φορές και το κριτήριο 8 μία φορά· σημειώνει με ανησυχία ότι ο αριθμός των αδειών που απορρίφθηκαν μειώθηκε συνολικά αλλά και σε σχετικούς όρους (μόνο το 0,76% των αιτήσεων αδειοδότησης απορρίφθηκαν το 2016 σε σύγκριση με σχεδόν 1% το 2015)· σημειώνει με απογοήτευση ότι η έκθεση δεν επιτυγχάνει τη συμπερίληψη αριθμητικών δεδομένων για το αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων αναφορικά με κοινοποιήσεις άρνησης και καλεί τα κράτη μέλη να συμπεριλαμβάνουν αυτά τα δεδομένα στις μελλοντικές ετήσιες εκθέσεις·
37. προτείνει να συγκεντρωθούν πρόσθετες πληροφορίες από τα κράτη μέλη και να δημοσιευθούν τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και στην ετήσια έκθεση της COARM· προτείνει να προστεθεί στην ετήσια έκθεση COARM επισκόπηση που παρουσιάζει μια σύγκριση τάσεων με τα προηγούμενα έτη, μαζί με τα συγκεντρωτικά αριθμητικά στοιχεία·
Κοινοβούλιο και κοινωνία των πολιτών
38. σημειώνει ότι δεν ελέγχουν όλα τα εθνικά κοινοβούλια της ΕΕ τις κυβερνητικές αποφάσεις για αδειοδότηση εξαγωγών· σημειώνει ότι ο Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προβλέπει τη δυνατότητα τακτικών απαντήσεων στις ετήσιες εκθέσεις της ΕΕ για τις εξαγωγές όπλων και ζητεί εν προκειμένω βελτίωση της παρούσας κατάστασης και εγγυήσεις ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα απαντά στην ετήσια έκθεση της COARM με τη δική του ετήσια έκθεση, που θα πρέπει να είναι εκτός ποσόστωσης· καλεί τα εθνικά κοινοβούλια να ανταλλάσσουν, όπου υπάρχουν, τις βέλτιστες πρακτικές τους όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων και την εποπτεία των εξαγωγών όπλων·
39. υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της κοινωνίας των πολιτών, των αρχών ελέγχου των εξαγωγών όπλων και των ενώσεων που δραστηριοποιούνται στον εν λόγω κλάδο ως προς τη στήριξη και την ενθάρρυνση των συμφωνηθέντων προτύπων της κοινής θέσης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και τη θέσπιση διαφανούς συστήματος ελέγχου με υποχρέωση λογοδοσίας· ζητεί συνεπώς έναν διαφανή και αυστηρό μηχανισμό ελέγχου, που θα ενισχύσει τον ρόλο των κοινοβουλίων και της κοινωνίας των πολιτών· ενθαρρύνει τα εθνικά κοινοβούλια, την κοινωνία των πολιτών και τον ακαδημαϊκό χώρο να διενεργούν ανεξάρτητους ελέγχους για το εμπόριο όπλων, και καλεί τα κράτη μέλη και την ΕΥΕΔ να υποστηρίξουν παρόμοιες πρωτοβουλίες, μεταξύ άλλων μέσω χρηματοδότησης·
40. τονίζει τη σημασία και τη νομιμότητα της κοινοβουλευτικής εποπτείας όσον αφορά τα δεδομένα σχετικά με τον έλεγχο εξαγωγών όπλων και το πώς διεξάγεται αυτός ο έλεγχος· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, να προβλεφθούν τα αναγκαία μέτρα, υποστήριξη και πληροφόρηση για να διασφαλίζεται η πλήρης λειτουργία της δημόσιας εποπτείας·
41. προτείνει να περιλαμβάνονται οι εξαγωγές που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του EDIDP ή/και του ευρωπαϊκού ταμείου άμυνας (EDF) στα δεδομένα που υποβάλλονται χωριστά στην COARM, προκειμένου να εξασφαλιστεί η στενή παρακολούθηση των προϊόντων που έχουν χρηματοδοτηθεί από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό· ζητεί από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο να συμφωνήσουν σε ένα αναλυτικό καθεστώς ερμηνείας και εφαρμογής που θα περιλαμβάνει ένα εποπτικό όργανο, ένα όργανο επιβολής κυρώσεων και μια επιτροπή δεοντολογίας, για να διασφαλιστεί ότι εφαρμόζονται τα κριτήρια της κοινής θέσης τουλάχιστον στα προϊόντα με χρηματοδότηση από το EDIDP ή/και το ευρωπαϊκό ταμείο άμυνας, προκειμένου να εξασφαλιστούν ισότιμα εξαγωγικά πλαίσια για τις εμπλεκόμενες χώρες· πιστεύει ότι πρέπει να υπάρχει κοινή ερμηνεία και εφαρμογή σε όλες τις εξαγωγές όπλων από τα κράτη μέλη·
Διεθνής έλεγχος των όπλων και αφοπλισμός
42. υπενθυμίζει τις φιλοδοξίες της Ένωσης να δρα ως παγκόσμιος παράγοντας για την ειρήνη· φρονεί ότι η ΕΕ πρέπει να φανεί αντάξια της αυξημένης ευθύνης που έχει αναλάβει για την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη και στον κόσμο, βελτιώνοντας περισσότερο τους μηχανισμούς ελέγχου των εξαγωγών και λαμβάνοντας περισσότερες πρωτοβουλίες αφοπλισμού και ότι, ως υπεύθυνος παγκόσμιος παράγοντας, πρέπει να γίνει πρωτοπόρος, δηλαδή η ΕΕ πρέπει να παίξει ενεργό ρόλο, ενώ τα κράτη μέλη πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίτευξη κοινής θέσης στους τομείς της μη διασποράς όπλων, του παγκόσμιου αφοπλισμού και των ελέγχων των οπλομεταφορών, καθώς και στην ενίσχυση της έρευνας και της ανάπτυξης τεχνολογιών και διαδικασιών μετατροπής από δομές στρατιωτικής σε δομές μη στρατιωτικής χρήσης, και με τη λήψη μέτρων όπως η εκχώρηση εξαγωγικών πλεονεκτημάτων για αυτά τα εμπορεύματα·
43. υπενθυμίζει ότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν υπογράψει τη ΣΕΟ· ζητεί την καθολική αποδοχή της ΣΕΟ και να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις χώρες που δεν έχουν υπογράψει τη συνθήκη αυτή· επιδοκιμάζει τις προσπάθειες να διευρυνθεί η εμβέλεια της ΣΕΟ και στηρίζει την αποτελεσματική εφαρμογή της·
44. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να βοηθήσουν τις τρίτες χώρες στην ανάπτυξη, τη βελτίωση και την εφαρμογή συστημάτων ελέγχου των εξοπλισμών, με σεβασμό στην κοινή θέση·
45. επαναλαμβάνει τη θέση του για τα θανατηφόρα αυτόνομα οπλικά συστήματα (LAWS)· ζητεί την απαγόρευση των εξαγωγών προϊόντων που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη και την παραγωγή τέτοιων οπλικών συστημάτων·
46. επισημαίνει ότι μια αποτελεσματική διεθνής συμφωνία ελέγχου των όπλων πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις μεταφορές, επομένως και τις μεταφορές μεταξύ κρατών και μεταξύ κρατικών και μη κρατικών τελικών χρηστών, τις μισθώσεις, καθώς και τα δάνεια, τις δωρεές, την παροχή βοήθειας ή οποιασδήποτε άλλης μορφής μεταφορές·
°
° °
47. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ και τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.
- [1] ΕΕ L 335 της 13.12.2008, σ. 99.
- [2] ΕΕ C 56 της 14.2.2018, σ. 1.
- [3] ΕΕ L 17 της 23.1.2018, σ. 40.
- [4] ΕΕ L 139 της 30.5.2017, σ. 38.
- [5] ΕΕ C 98 της 15.3.2018, σ. 1.
- [6] http://www.wassenaar.org/control-lists/, «List of Dual-Use Goods and Technologies and Munitions List» στο πλαίσιο του διακανονισμού Wassenaar για τον έλεγχο εξαγωγής συμβατικών όπλων, ειδών και τεχνολογιών διπλής χρήσης.
- [7] Συνθήκη για το εμπόριο όπλων, ΟΗΕ, 13-27217.
- [8] ΕΕ L 146 της 10.6.2009, σ. 1
- [9] ΕΕ L 134 της 29.5.2009, σ. 1.
- [10] ΕΕ L 338 της 13.12.2016, σ. 1.
- [11] A/HRC/35/8.
- [12] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0344.
- [13] ΕΕ C 399 της 24.11.2017, σ. 178.
- [14] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0066.
- [15] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0273.
- [16] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0473.
- [17] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0172.
- [18] Trends in international arms transfers, 2017 (Ενημερωτικό δελτίο SIPRI, Μάρτιος 2018).
- [19] http://enaat.org/eu-export-browser/licence.de.html
- [20] «Κοινό όραμα, κοινές δράσεις: Μία ισχυρότερη Ευρώπη. Μια συνολική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας». Βρυξέλλες, Ιούνιος 2016.
- [21] «Δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας», COM (2017)0295, 7 Ιουνίου 2017.
- [22] Πολεμικά πλοία (επιφανείας ή υποβρύχια), ειδικός ναυτικός εξοπλισμός, εξαρτήματα, συστατικά μέρη και άλλα σκάφη επιφανείας - http://eur-lex.europa.eu/legal-content/ElL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52016XG0406(01)&from=EL
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
|
Ημερομηνία έγκρισης |
9.10.2018 |
|
|
|
|
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: –: 0: |
27 4 12 |
|||
|
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Francisco Assis, Petras Auštrevičius, Goffredo Maria Bettini, Victor Boştinaru, Klaus Buchner, Fabio Massimo Castaldo, Lorenzo Cesa, Javier Couso Permuy, Andi Cristea, Γεώργιος Επιτήδειος, Knut Fleckenstein, Eugen Freund, Tunne Kelam, Wajid Khan, Andrey Kovatchev, Eduard Kukan, Arne Lietz, Barbara Lochbihler, Sabine Lösing, Ramona Nicole Mănescu, David McAllister, Clare Moody, Pier Antonio Panzeri, Ioan Mircea Paşcu, Tonino Picula, Cristian Dan Preda, Michel Reimon, Σοφία Σακοράφα, Jean-Luc Schaffhauser, Jordi Solé, Dobromir Sośnierz, Dubravka Šuica, Charles Tannock |
||||
|
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Ana Gomes, Andrzej Grzyb, Norica Nicolai, Gilles Pargneaux, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Helmut Scholz, Bodil Valero, Marie-Christine Vergiat, Željana Zovko |
||||
|
Αναπληρωτές (άρθρο 200 παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Ivan Štefanec |
||||
ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
|
27 |
+ |
|
|
ALDE |
Petras Auštrevičius, Norica Nicolai |
|
|
EFDD |
Fabio Massimo Castaldo |
|
|
GUE/NGL |
Javier Couso Permuy, Sabine Lösing, Σοφία Σακοράφα, Helmut Scholz, Marie-Christine Vergiat |
|
|
S&D |
Francisco Assis, Goffredo Maria Bettini, Victor Boştinaru, Andi Cristea, Knut Fleckenstein, Eugen Freund, Ana Gomes, Wajid Khan, Arne Lietz, Clare Moody, Pier Antonio Panzeri, Gilles Pargneaux, Ioan Mircea Paşcu, Tonino Picula |
|
|
VERTS/ALE |
Klaus Buchner, Barbara Lochbihler, Michel Reimon, Jordi Solé, Bodil Valero |
|
|
4 |
- |
|
|
ECR |
Charles Tannock |
|
|
ENF |
Jean-Luc Schaffhauser |
|
|
NI |
Γεώργιος Επιτήδειος, Dobromir Sośnierz |
|
|
12 |
0 |
|
|
PPE |
Lorenzo Cesa, Andrzej Grzyb, Tunne Kelam, Andrey Kovatchev, Eduard Kukan, David McAllister, Ramona Nicole Mănescu, Cristian Dan Preda, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Ivan Štefanec, Dubravka Šuica, Željana Zovko |
|
Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:
+ : υπέρ
- : κατά
0 : αποχή