SPRAWOZDANIE w sprawie Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej

26.11.2018 - (2018/2222(INI))

Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii
Sprawozdawca: Marian-Jean Marinescu

Procedura : 2018/2222(INI)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A8-0393/2018
Teksty złożone :
A8-0393/2018
Teksty przyjęte :

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej

(2018/2222(INI))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji dotyczący decyzji Rady zmieniającej decyzję 2007/198/Euratom powołującą Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej oraz przyznającą mu określone korzyści (COM(2018)0445),

–  uwzględniając decyzję Rady 2007/198/Euratom powołującą Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej oraz przyznającą mu określone korzyści[1],

–  uwzględniając sprawozdanie Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z dnia 13 listopada 2017 r. dotyczące rocznego sprawozdania finansowego Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie wkładu UE w realizację zreformowanego projektu ITER (COM(2017)0319),

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A8-0393/2018),

A.  mając na uwadze, iż synteza jądrowa może w przyszłości odgrywać kluczową rolę w krajobrazie energetycznym Europy i świata jako potencjalnie niewyczerpalne, bezpieczne, przyjazne dla klimatu oraz środowiska i konkurencyjne gospodarczo źródło energii;

B.  mając na uwadze, że synteza jądrowa już przynosi konkretne korzyści dla przemysłu i ma pozytywny wpływ na zatrudnienie, wzrost gospodarczy i innowacje, pozytywnie oddziałując także poza obszarami syntezy jądrowej i energii;

C.  mając na uwadze, że Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej koordynuje działania w ramach badań naukowych i technologicznych i rozwoju w dziedzinie syntezy jądrowej;

D.   mając na uwadze, że od samego początku Europa odgrywa wiodącą rolę w projekcie ITER, rozwijanym w ścisłej współpracy z pozaeuropejskimi sygnatariuszami umowy ITER (USA, Rosją, Chinami, Japonią, Koreą Południową i Indiami), a także mając na uwadze, że europejski wkład przekazywany za pośrednictwem Wspólnego Przedsięwzięcia stanowi 45 % kosztów realizacji projektu;

E.  mając na uwadze, że wniosek Komisji dotyczący zmiany decyzji Rady 2007/198/Euratom ma na celu zapewnienie finansowania dalszego europejskiego uczestnictwa w projekcie ITER w całym okresie obowiązywania kolejnych wieloletnich ram finansowych, aby zagwarantować ciągłość projektu mającego na celu dokonanie przełomowych odkryć naukowych w zakresie syntezy jądrowej w obszarze cywilnym, które to odkrycia pozwoliłyby na produkowanie bezpiecznej i opłacalnej energii zgodnej z celami porozumienia paryskiego;

1.  z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący decyzji Rady zmieniającej decyzję 2007/198/Euratom powołującą Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej oraz przyznającą mu określone korzyści (COM(2018)0445), co stworzy podstawy dla finansowania działań wspólnego przedsięwzięcia na lata 2021–2027 na mocy traktatu Euratom;

2.  ubolewa, że Rada nie skonsultowała się z Parlamentem Europejskim w sprawie wniosku, i z zadowoleniem przyjmuje ogłoszony przez Komisję w ramach orędzia o stanie Unii z 2018 r. zamiar, „by rozważyć możliwości poszerzenia głosowania większością kwalifikowaną i ewentualnej reformy traktatu Euratom”; oczekuje, że taka reforma bez wątpienia doprowadziłaby do przyznania Parlamentowi kompetencji współustawodawczych;

3.  przypomina o opóźnieniu w budowie eksperymentalnego reaktora, ponieważ początkowo przywidywano, iż ITER będzie gotowy w 2020 r., ale w 2016 r. Rada ITER przyjęła nowy harmonogram przewidujący, że etap pierwszej plazmy zostanie osiągnięty w grudniu 2025 r., która to data jest najbliższym technicznie wykonalnym terminem budowy ITER;

4.  podkreśla, że nie należy przekraczać wkładu Euratom we Wspólne Przedsięwzięcie na lata 2021–2027;

5.  podkreśla, że organizacja ITER powinna uwzględnić rozsądne plany na wypadek ewentualnych nieprzewidzianych opóźnień w każdym zmienionym harmonogramie, aby uniknąć kolejnych rewizji w górę przewidywanych kosztów projektu, uniknąć opóźnień w odniesieniu do przewidywanych terminów osiągnięcia celów pośrednich operacyjności oraz zapewnić jak najwyższy poziom wiarygodności harmonogramów; popiera w tym kontekście uwzględnienie ewentualnych nieprzewidzianych opóźnień w realizacji harmonogramu do 24 miesięcy oraz możliwości wzrostu nieplanowanych kosztów do 10–20 % względem budżetu zaproponowanego przez Komisję;

6.  przyjmuje z zadowoleniem nowe podejście do zarządzania ryzykiem przyjęte przez organizację ITER i zachęca Radę ITER do dalszego zmniejszenia liczby podkomisji, usprawnienia ich działania i wyeliminowania nakładania się zadań;

7.  wzywa Radę do przyjęcia wniosku Komisji po wprowadzeniu następujących zmian:

–  wskazanie wkładu Euratomu na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia zarówno w cenach stałych, jak i bieżących,

–  stosowanie, dla celów jasności, terminu „Euratom” zamiast „Wspólnota” w całym tekście,

–  określenie jasnych przepisów dotyczących komitetów wspierających Radę Zarządzającą Wspólnego Przedsięwzięcia, w szczególności komitetu ds. administracji i zarządzania, komitetu ds. zamówień i umów oraz technicznego panelu doradczego, w odniesieniu do ich składu, stałego lub czasowego statusu, liczby posiedzeń oraz sposobu wynagradzania ich członków,

–  ocena i wyeliminowanie pokrywających się zadań pomiędzy komitetem ds. administracji i zarządzania oraz technicznym panelem doradczym w odniesieniu do planów projektów i programów prac,

–  wprowadzenie przepisów dotyczących wkładów państwa przyjmującego ITER,

–  uwzględnienie w załączniku III („rozporządzenie finansowe: zasady ogólne”) wymogu określenia w regulaminie finansowym Wspólnego Przedsięwzięcia zasad i procedur w odniesieniu do oceny wkładów rzeczowych,

–  wprowadzenie do art. 5 i do załącznika III zapisów pozwalających Wspólnemu Przedsięwzięciu na korzystanie z finansowania w postaci instrumentów finansowych w ramach działań łączonych realizowanych zgodnie z przyszłym programem InvestEU,

–  sprecyzowanie roli i wkładu Zjednoczonego Królestwa w zależności od jego statusu w Euratomie, w szczególności odnośnie do ewentualnego udziału w projekcie ITER,

–  wprowadzenie przepisów dotyczących synergii i współpracy między ITER a programem badawczo-szkoleniowym Euratom na lata 2021–2025,

  rozważenie współpracy z małymi i średnimi nowatorskimi podmiotami prywatnymi, takimi jak przedsiębiorstwa typu start-up testujące nowe podejścia i technologie, w ramach programu działań badawczych i w sieci wyznaczonych organizacji w dziedzinie badań naukowych i technologicznych związanych w syntezą jądrową,

–  doprecyzowanie przepisów dotyczących sprawozdań rocznych i ocen przygotowanych przez Wspólne Przedsięwzięcie;

–  włączenie do projektu zalecenia przeanalizowania możliwego dalszego wykorzystania materiałów używanych obecnie w ramach projektu ITER;

8.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

  • [1]  Dz.U. L 90 z 30.3.2007, s. 58.

UZASADNIENIE

1. Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej (F4E)

Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej („F4E”) zostało ustanowione na okres 35 lat, począwszy od dnia 19 kwietnia 2007 r. Zostało ustanowione na mocy Traktatu Euratom w wyniku decyzji Rady Unii Europejskiej w celu osiągnięcia trzech celów:

a) wnoszenie wkładu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej („Euratom”) na rzecz Międzynarodowej Organizacji Energii Termojądrowej ITER;

b) wnoszenie wkładu Euratomu w realizowane wspólnie z Japonią działania w ramach szerszego podejścia w celu szybkiego uzyskania energii termojądrowej;

c) przygotowanie i koordynacja programu działań mających na celu przygotowanie do budowy demonstracyjnych reaktorów syntezy jądrowej wraz z instalacjami towarzyszącymi, w tym międzynarodowej instalacji napromieniowywania materiałów przeznaczonych do syntezy jądrowej (IFMIF).

Wspólne Przedsięwzięcie (F4E) jest odpowiedzialne za zapewnianie europejskiego wkładu w ITER, największe partnerstwo naukowe świata, które ma na celu przedstawienie syntezy jądrowej jako rentownego i zrównoważonego źródła energii. W projekcie bierze udział siedem stron, które stanowią połowę ludności świata – UE, Rosja, Japonia, Chiny, Indie, Korea Południowa i Stany Zjednoczone.

Jako strona przyjmująca projekt zgodnie z umową ITER, Europa ma większe zobowiązania prawne i odgrywa wiodącą rolę w tym projekcie przy 45 % udziale w kosztach budowy (pozostałe udziały członkowskie wynoszą około 9 % każdy) w celu zapewnienia terminowego zakończenia budowy.

2. Kontekst wniosku Komisji

Niniejszy wniosek ma na celu zmianę decyzji Rady 2007/198/Euratom powołującą Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej oraz przyznającą mu określone korzyści, w celu stworzenia podstaw dla finansowania działań tego wspólnego przedsięwzięcia na lata 2021–2027 w ramach traktatu Euratom.

Niniejsza decyzja stanowi akt podstawowy dla okresu obowiązywania kolejnych wieloletnich ram finansowych oraz będzie stanowić podstawę do przyjmowania corocznych decyzji w sprawie finansowania. Decyzje te umożliwią Komisji przekazywanie środków finansowych na rzecz F4E w latach 2021–2027.

Orientacyjny wkład Euratomu we Wspólne Przedsięwzięcie na lata 2021–2027 i związanych z tym wydatków dla tego samego okresu ustala się na 6 070 000 000 EUR (w wartościach bieżących).

3. Stanowisko sprawozdawcy

Sprawozdawca z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji zmieniający decyzję Rady 2007/198/Euratom. Wniosek zapewni ciągłość projektu, w szczególności wobec partnerów międzynarodowych, oraz zapewni finansowanie ITER w całym okresie obowiązywania kolejnych wieloletnich ram finansowych.

Jako że podstawą prawną wniosku Komisji są art. 47 i 48 traktatu Euratom, Rada nie ma obowiązku konsultowania się z Parlamentem Europejskim. W związku z tym Parlament Europejski zdecydował, że określi swoje stanowisko za pośrednictwem sprawozdania z własnej inicjatywy.

Sprawozdawca wzywa Radę do przyjęcia wniosku Komisji przy jednoczesnym wprowadzeniu szeregu zmian. Biorąc pod uwagę ograniczony zakres wniosku Komisji sprawozdawca proponuje również pewne zmiany o bardziej ogólnym charakterze, które nie są związane wyłącznie z finansowaniem działalności Wspólnego Przedsięwzięcia podczas kolejnych wieloletnich ram finansowych.

INFORMACJE O PRZYJĘCIU PRZEZ KOMISJĘ PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWĄ

Data przyjęcia

21.11.2018

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

49

11

3

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Zigmantas Balčytis, Bendt Bendtsen, Xabier Benito Ziluaga, David Borrelli, Jonathan Bullock, Cristian-Silviu Buşoi, Jerzy Buzek, Edward Czesak, Jakop Dalunde, Pilar del Castillo Vera, Christian Ehler, Fredrick Federley, Ashley Fox, Adam Gierek, Igor Gräzin, Theresa Griffin, András Gyürk, Rebecca Harms, Barbara Kappel, Krišjānis Kariņš, Jaromír Kohlíček, Peter Kouroumbashev, Zdzisław Krasnodębski, Miapetra Kumpula-Natri, Christelle Lechevalier, Janusz Lewandowski, Paloma López Bermejo, Edouard Martin, Tilly Metz, Angelika Mlinar, Csaba Molnár, Nadine Morano, Dan Nica, Angelika Niebler, Morten Helveg Petersen, Miroslav Poche, Carolina Punset, Massimiliano Salini, Algirdas Saudargas, Neoklis Sylikiotis, Dario Tamburrano, Patrizia Toia, Evžen Tošenovský, Vladimir Urutchev, Kathleen Van Brempt, Henna Virkkunen, Lieve Wierinck, Hermann Winkler, Anna Záborská, Flavio Zanonato, Carlos Zorrinho

Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego

Amjad Bashir, Soledad Cabezón Ruiz, Françoise Grossetête, Werner Langen, Olle Ludvigsson, Marian-Jean Marinescu, Clare Moody, Dennis Radtke, Davor Škrlec

Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego

Michael Detjen, Bolesław G. Piecha, Bronis Ropė

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

49

+

ALDE

Fredrick Federley, Morten Helveg Petersen, Lieve Wierinck

ECR

Amjad Bashir, Edward Czesak, Ashley Fox, Zdzisław Krasnodębski, Bolesław G. Piecha, Evžen Tošenovský

ENF

Barbara Kappel, Christelle Lechevalier

GUE/NGL

Jaromír Kohlíček

PPE

Bendt Bendtsen, Cristian-Silviu Buşoi, Jerzy Buzek, Pilar del Castillo Vera, Christian Ehler, Françoise Grossetête, András Gyürk, Krišjānis Kariņš, Werner Langen, Janusz Lewandowski, Marian-Jean Marinescu, Nadine Morano, Angelika Niebler, Dennis Radtke, Massimiliano Salini, Algirdas Saudargas, Vladimir Urutchev, Henna Virkkunen, Hermann Winkler, Anna Záborská

S&D

Zigmantas Balčytis, Soledad Cabezón Ruiz, Michael Detjen, Adam Gierek, Theresa Griffin, Peter Kouroumbashev, Miapetra Kumpula-Natri, Olle Ludvigsson, Edouard Martin, Csaba Molnár, Clare Moody, Dan Nica, Miroslav Poche, Patrizia Toia, Kathleen Van Brempt, Flavio Zanonato, Carlos Zorrinho

11

-

EFDD

Jonathan Bullock, Dario Tamburrano

GUE/NGL

Xabier Benito Ziluaga, Paloma López Bermejo, Neoklis Sylikiotis

NI

David Borrelli

VERTS/ALE

Jakop Dalunde, Rebecca Harms, Tilly Metz, Bronis Ropė, Davor Škrlec

3

0

ALDE

Igor Gräzin, Angelika Mlinar, Carolina Punset

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się

Ostatnia aktualizacja: 8 stycznia 2019
Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności