w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej umowy w sprawie zapobiegania nieuregulowanym połowom na morzu pełnym w środkowej części Oceanu Arktycznego

(10784/2018 – C8-0431/2018– 2018/0239(NLE))

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (10784/2018),

  uwzględniając projekt umowy w sprawie zapobiegania nieuregulowanym połowom na morzu pełnym w środkowej części Oceanu Arktycznego (10788/2018),

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 43 oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (v) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0431/2018),

–  uwzględniając art. 99 ust. 1 i 4 oraz art. 108 ust. 7 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenie Komisji Rybołówstwa (A8-0016/2019),

1.  wyraża zgodę na zawarcie umowy;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz innych państw będących stronami umowy.

Analiza umowy

Celem przedmiotowej umowy jest zapobieganie nieuregulowanym połowom (NNN) na morzu pełnym w środkowej części Oceanu Arktycznego. Stronami tej umowy są Kanada, Chińska Republika Ludowa, Królestwo Danii w odniesieniu do Wysp Owczych i Grenlandii, Islandia, Japonia, Republika Korei, Królestwo Norwegii, Federacja Rosyjska, Stany Zjednoczone Ameryki oraz Unia Europejska. Rząd Kanady został wybrany na depozytariusza umowy i będzie pełnić funkcje przewidziane w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 r.

Wspólny program badań naukowych i monitorowania, który zostanie opracowany w ciągu dwóch lat od wejścia w życie przedmiotowej umowy, będzie miał na celu pogłębienie wiedzy na temat żywych zasobów morza w środkowej części Oceanu Arktycznego i jego ekosystemów. Strony umowy opracują i wdrożą wspólny program, w którym należy uwzględnić informacje naukowe dostarczone przez inne organy i programy, jak również wiedzę tradycyjną i lokalną.

W oparciu o informacje naukowe uzyskane w wyniku prac prowadzonych w ramach wspólnego programu badań naukowych i monitorowania strony umowy podejmują decyzję o zastosowaniu środków zarządzania w odniesieniu do zwiadów rybackich na obszarze objętym umową oraz o tym, czy zezwolą statkom pływającym pod ich banderą na prowadzenie połowów przemysłowych. Zwiad rybacki nie może podważać celu umowy i jest ograniczony pod względem czasu trwania, zakresu i skali w celu zminimalizowania wpływu na stada. Każde zezwolenie na połowy przemysłowe powinno opierać się na środkach zarządzania wynikających z informacji naukowych uzyskanych w wyniku wspólnego programu lub na środkach ochrony i zarządzania przyjętych przez regionalną lub subregionalną organizację ds. zarządzania rybołówstwem (RFMO), która działała na obszarze objętym umową zgodnie z prawem międzynarodowym i normami międzynarodowymi.

Umowa jest otwarta dla innych państw, które chcą do niej przystąpić, o ile przystąpienie takie leży faktycznie w ich interesie. Państwa niebędące stronami umowy są proszone o podjęcie środków zgodnych z celami przedmiotowej umowy, jednak to strony umowy mają prawo podejmować środki wobec statków pływających pod banderą państwa niebędącego stroną umowy, co utrudnia skuteczne wykonanie umowy.

Umowa wchodzi w życie 30 dni po złożeniu przez wszystkie strony aktów ratyfikacyjnych, aktów przyjęcia i zatwierdzenia, a w odniesieniu do wszystkich pozostałych krajów, które chciałyby przystąpić do umowy, wejdzie ona w życie 30 dni po przedłożeniu przez nie aktów, z zastrzeżeniem że umowa ta obowiązuje już w stosunku do jej pierwotnych stron. Umowa wygasa po upływie wstępnego okresu 16 lat i zostanie automatycznie przedłużona na kolejne 5 lat, jeżeli żadna ze stron nie wyrazi sprzeciwu wobec przedłużenia.

Każda ze stron może odstąpić od przedmiotowej umowy, informując o swojej decyzji rząd Kanady, depozytariusza umowy. W powiadomieniu określa się dokładną datę odstąpienia, która powinna wypadać co najmniej 6 miesięcy od daty powiadomienia. Odstąpienie od umowy nie zwolni danego kraju z zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego i nie powstrzyma pozostałych stron od dalszego stosowania umowy.

Uwagi i wnioski sprawozdawczyni

Biorąc pod uwagę rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 16 marca 2017 r. oraz cele i instrumenty przedmiotowej umowy, zdaniem sprawozdawczyni Komisja Europejska wzięła pod uwagę większość opinii wyrażonych w tej rezolucji.

Należy podkreślić, że niniejsza umowa ma podwójny cel: jednym aspektem jest dalsze badanie i lepsze zrozumienie różnorodności biologicznej i ekosystemu środkowej części Oceanu Arktycznego, a drugim – przeciwdziałanie i zapobieganie nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom na tym obszarze. Te dwa cele, wraz z moratorium na prowadzenie połowów przemysłowych na tym obszarze, miały ogromne znaczenie dla Parlamentu Europejskiego.

Uwzględniając topnienie pokrywy lodowej i coraz większe obszary dostępne do prowadzenia badań w Oceanie Arktycznym, podpisanie tej umowy, która przewiduje pewne środki bezpieczeństwa i obejmuje podejście ostrożnościowe na wszystkich etapach, przyczyni się do odroczenia przyznawania wszelkich jednostronnych licencji na połowy przemysłowe, a nawet zapobiegnie ich przyznawaniu. Należy zauważyć, że wartość finansowa zasobów rybnych znajdujących się w środkowej części Oceanu Arktycznego może być bardzo dużą pokusą dla wielu państw, w związku z czym sprawozdawczyni podkreśla, że nie wprowadzono całkowitego zakazu prowadzenia połowów przemysłowych na tym obszarze, lecz umowa stanowi krok w kierunku zrównoważonego podejścia opartego na badaniach naukowych, zamiast nieprzemyślanej, nastawionej na zysk konkurencji między krajami.

Należy również podkreślić, że umowa jest zgodna z WPRyb i z celami UE. Jako strona umowy UE będzie mogła lepiej promować i chronić cele środowiskowe i zapewni sobie dostęp do informacji naukowych, środków zarządzania i wszystkich przyszłych instrumentów wprowadzonych dla tego obszaru. Zdaniem sprawozdawczyni Unia Europejska, za pośrednictwem stanowisk zajmowanych przez Komisję, ale również w ramach prac jej państw członkowskich, powinna dążyć do stworzenia, koordynacji i funkcjonowania regionalnej organizacji ds. zarządzania rybołówstwem.

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się