σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση διατάξεων σχετικά με τη συνέχιση των εν εξελίξει δραστηριοτήτων μαθησιακής κινητικότητας του προγράμματος Erasmus+ στο πλαίσιο της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας («Ηνωμένο Βασίλειο») από την Ευρωπαϊκή Ένωση

(COM(2019)0065 – C8-0040/2019 – 2019/0030(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2019)0065),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και τα άρθρα 165 παράγραφος 4 και 166 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C8-0040/2019),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  κατόπιν διαβούλευσης με την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή,

–  κατόπιν διαβούλευσης με την Επιτροπή των Περιφερειών,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A8-0082/2019),

1.  εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Τροπολογία    1 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 5 α (νέα) Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία   (5α)  Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, ήτοι το να καταστεί δυνατή η συνέχιση των εν εξελίξει δραστηριοτήτων μαθησιακής κινητικότητας στις οποίες συμμετέχει το Ηνωμένο Βασίλειο και οι οποίες έχουν ξεκινήσει το αργότερο την ημερομηνία κατά την οποία οι Συνθήκες παύουν να εφαρμόζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη αλλά μπορεί, λόγω των διαστάσεων και των αποτελεσμάτων του, να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η οποία διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού. Τροπολογία    2 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 5 β (νέα) Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία   (5β)  Έχοντας υπόψη την ανάγκη να διασφαλιστεί, πριν από την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση, η συνέχιση των υφιστάμενων δραστηριοτήτων μαθησιακής κινητικότητας στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+, θεωρήθηκε σκόπιμο να προβλεφθεί εξαίρεση στην περίοδο οκτώ εβδομάδων που προβλέπεται στο άρθρο 4 του πρωτοκόλλου αριθ. 1 σχετικά με τον ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας. Τροπολογία    3 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 4 – παράγραφος 2 Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία Εφαρμόζεται από την ημερομηνία που ακολουθεί εκείνη κατά την οποία οι Συνθήκες παύουν να ισχύουν ως προς το Ηνωμένο Βασίλειο και εντός αυτού σύμφωνα με το άρθρο 50 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εφαρμόζεται από την ημερομηνία που ακολουθεί εκείνη κατά την οποία οι Συνθήκες παύουν να ισχύουν ως προς το Ηνωμένο Βασίλειο και εντός αυτού σύμφωνα με το άρθρο 50 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται αν μέχρι την εν λόγω ημερομηνία έχει τεθεί σε ισχύ συμφωνία αποχώρησης με το Ηνωμένο Βασίλειο, συναφθείσα σύμφωνα με το άρθρο 50 παράγραφος 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στις 30 Ιανουαρίου 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση με την οποία προβλέπονται μέτρα έκτακτης ανάγκης για το πρόγραμμα Erasmus+ στην περίπτωση ενός Brexit χωρίς συμφωνία (δηλαδή αν το ΗΒ αποχωρήσει από την Ένωση στις 29 Μαρτίου 2019 χωρίς να έχει τεθεί σε εφαρμογή συμφωνία αποχώρησης). Η πρόταση συνάδει με το σχέδιο δράσης έκτακτης ανάγκης της Επιτροπής, της 19ης Δεκεμβρίου 2018, και έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι, εάν δεν έχει υπάρξει συμφωνία αποχώρησης μεταξύ της ΕΕ και του ΗΒ όταν φτάσει η στιγμή της αποχώρησής του, όσοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα Erasmus+ θα μπορούν να ολοκληρώσουν το πρόγραμμα ανταλλαγής χωρίς διακοπή, χωρίς να απωλέσουν μονάδες πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και χωρίς διακοπή της χρηματοδοτικής στήριξης. Η Επιτροπή εκτιμά ότι 14.000 εκπαιδευόμενοι από την ΕΕ των 27 βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο ΗΒ και 7.000 εκπαιδευόμενοι από το ΗΒ βρίσκονται στην ΕΕ. Η πρόταση εφαρμόζεται μόνο σε δράσεις κινητικότητας και μόνο γι’ αυτούς που έχουν ξεκινήσει το πρόγραμμα πριν από την αποχώρηση του ΗΒ. Πρόκειται συνεπώς για προσωρινό μέτρο. Αν και θεωρητικά θα μπορούσε να εφαρμοστεί για ένα μέγιστο διάστημα 12 μηνών (στα πλαίσια του προγράμματος Erasmus+ η μέγιστη περίοδος ανταλλαγής είναι 12 μήνες), στις περισσότερες περιπτώσεις θα ισχύσει μέχρι το τέλος του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους. Είναι φανερό, από την πρόταση κανονισμού για τη λήψη μέτρων σχετικά με την εκτέλεση και τη χρηματοδότηση του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης για το 2019 σε σχέση με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση, ότι τα μέτρα δεν θα έχουν εφαρμογή σε έργα τα οποία χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του Erasmus+ (λ.χ. στρατηγικές εταιρικές σχέσεις), παρά μόνο εάν το ΗΒ συνεχίζει να συνεισφέρει στον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2019.

Αν και ο εισηγητής διατηρεί την ελπίδα ότι η συμφωνία εύτακτης αποχώρησης είναι εφικτή, επικροτεί την πρωτοβουλία της Επιτροπής να προσφέρει βεβαιότητα στους σπουδαστές που έχουν επενδύσει χρόνο και χρήματα σε μια ανταλλαγή μέσω του Erasmus+ και χρειάζεται να έχουν τη δυνατότητα να την ολοκληρώσουν με τις ίδιες συνθήκες με τις οποίες ξεκίνησαν. Πρόκειται για κάτι πολύ σημαντικό για όλους τους ενδιαφερόμενους. Δεδομένου ότι η πρόταση είναι επείγουσα, καθώς πρέπει να καταστεί νόμος μέχρι τις 29 Μαρτίου 2019, ο εισηγητής προτείνει να παραμείνει αμετάβλητο το κείμενο της Επιτροπής, εκτός από δύο μικρές προσθήκες.

Πρώτον, λόγω του επείγοντος της διαδικασίας, δεν καθίσταται δυνατόν να τηρηθεί η προθεσμία οκτώ εβδομάδων από τη στιγμή κατά την οποία κατατίθεται σχέδιο νομοθετικής πράξης ενώπιον των εθνικών κοινοβουλίων, σύμφωνα με το άρθρο 4 του πρωτοκόλλου (αριθ.1) της ΣΕΕ, ΣΛΕΕ και της συνθήκης Ευρατόμ. Πρόκειται για κάτι που πρέπει να αναφέρεται σε αιτιολογική σκέψη, σύμφωνα με το σχετικό άρθρο, και ο εισηγητής προτείνει σχετική τροπολογία για τούτο. Δεύτερον, είναι σημαντικό να αναφερθεί στο άρθρο 4 ότι ο κανονισμός δεν θα τεθεί σε ισχύ αν υπάρξει συμφωνία αποχώρησης ,και τούτο εξασφαλίζεται με τη δεύτερη τροπολογία.