VERSLAG over het voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad betreffende het Europees Jaar van de spoorwegen (2021)

14.10.2020 - (COM(2020)0078 – C9-0076/2020 – 2020/0035(COD)) - ***I

Commissie vervoer en toerisme
Rapporteur: Anna Deparnay-Grunenberg

ONTWERPWETGEVINGSRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT

over het voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad betreffende het Europees Jaar van de spoorwegen (2021)

(COM(2020)0078 –C9-0076/2020 – 2020/0035(COD))

(Gewone wetgevingsprocedure: eerste lezing)

Het Europees Parlement,

– gezien het voorstel van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad (COM(2020)0078),

– gezien artikel 294, lid 2, en artikel 91 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, op grond waarvan het voorstel door de Commissie bij het Parlement is ingediend (C9-0076/2020),

– gezien artikel 294, lid 3, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

– gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité van ...[1],

– gezien het advies van het Comité van de Regio’s van …,[2]

– gezien artikel 59 van zijn Reglement,

– Gezien het advies van de Commissie regionale ontwikkeling en het advies van de Commissie cultuur en onderwijs,

– gezien het verslag van de Commissie vervoer en toerisme (A9-0191/2020),

1. stelt onderstaand standpunt in eerste lezing vast;

2. verzoekt de Commissie om hernieuwde voorlegging aan het Parlement indien zij haar voorstel vervangt, ingrijpend wijzigt of voornemens is het ingrijpend te wijzigen;

3. verzoekt zijn Voorzitter het standpunt van het Parlement te doen toekomen aan de Raad en aan de Commissie alsmede aan de nationale parlementen.

Amendement  1

Voorstel voor een besluit

Overweging 4

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
(4) Overeenkomstig de doelstellingen in de mededeling van de Commissie over de Europese Green Deal moet de economie van de Unie worden omgevormd en moet met name het beleid inzake vervoer en mobiliteit worden herzien om de verschuiving naar duurzame en slimme mobiliteit te versnellen. Vervoer is verantwoordelijk voor een kwart van de broeikasgasemissies van de EU en dat aandeel groeit nog. Om de EU klimaatneutraal te maken, moeten de vervoersemissies tegen 2050 met 90 % zijn afgenomen. Bij een duurzaam vervoer staan de gebruikers centraal: zij moeten goedkopere, beter toegankelijke, gezondere en schonere alternatieven voor hun huidige vervoerswijzen krijgen. Om die uitdagingen te kunnen aangaan, houdt de Europese Green Deal een snellere verschuiving naar duurzame en slimme mobiliteit in. Momenteel verloopt 75 % van het binnenlandse vrachtvervoer over de weg; een aanzienlijk deel daarvan moet in de toekomst via het spoor en de binnenwateren gebeuren.	(4) Overeenkomstig de doelstellingen in de mededeling van de Commissie over de Europese Green Deal moet de economie van de Unie worden omgevormd en moet met name het beleid inzake vervoer en mobiliteit worden herzien om de verschuiving naar duurzame, slimme, intermodale, interoperabele en geïnterconnecteerde mobiliteit te versnellen. Vervoer is verantwoordelijk voor een kwart van de broeikasgasemissies van de EU en dat aandeel groeit nog. Om de EU klimaatneutraal te maken, moeten de vervoersemissies zo snel mogelijk en uiterlijk in 2050 met 90 % zijn afgenomen. Bij een duurzaam, intermodaal vervoer staan de gebruikers centraal: zij moeten goedkopere, beter toegankelijke, gezondere, schonere en meer energie-efficiënte alternatieven voor hun huidige vervoerswijzen krijgen en diegenen die reeds duurzame vervoerswijzen gebruiken, zoals fietsen, lopen en openbaar vervoer, moeten verder worden aangemoedigd. Duurzaam vervoer betekent strenge normen op het gebied van arbeidsomstandigheden; het betekent ook een prijsniveau dat de externe kosten omvat. Om die uitdagingen te kunnen aangaan, houdt de Europese Green Deal een snellere verschuiving naar duurzame en slimme mobiliteit in. Momenteel verloopt 75 % van het binnenlandse vrachtvervoer over de weg; een aanzienlijk deel daarvan moet in de toekomst via het spoor en de binnenwateren gebeuren. Het is daarom van essentieel belang vooruitgang te boeken bij de tenuitvoerlegging van het trans-Europees vervoersnetwerk (TEN-V) en ervoor te zorgen dat de nodige financiële middelen beschikbaar zijn.

Amendement  2

Voorstel voor een besluit

Overweging 5 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	(5 bis) De COVID-19-pandemie heeft de vervoerssector buitengewoon zwaar getroffen. De spoorwegsector kreeg te maken met een ongekende daling van het aantal passagiers. Ondanks de operationele en financiële beperkingen heeft de sector essentiële verbindingen in stand gehouden zowel voor passagiers als voor het vervoer van essentiële en gevaarlijke goederen. Dit is vooral te danken aan het spoorwegpersoneel, dat in moeilijke, gevaarlijke en onzekere omstandigheden is blijven doorwerken om ervoor te zorgen dat medische producten en essentiële goederen binnen Europa kunnen werden vervoerd.

Amendement  3

Voorstel voor een besluit

Overweging 6

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
(6) Door de belangrijkste transportwegen in de EU te verbinden met de perifere regio’s en gebieden, draagt de spoorwegsector bij tot de sociale, economische en territoriale cohesie.	(6) Door de belangrijkste transportwegen in de EU te verbinden met de perifere, bergachtige en moeilijk bereikbare regio’s en gebieden, inclusief op regionaal en lokaal niveau, door grensoverschrijdende regionale spoorverbindingen die ontbreken, aan te leggen of opnieuw in gebruik te nemen1 bis en verder te elektrificeren1 ter, draagt de spoorwegsector bij tot de sociale, economische en territoriale cohesie. Bovendien beschikken afgelegen en plattelandsgebieden vaak over minder talrijke en minder ontwikkelde netwerken die basisdiensten aan de bevolking garanderen. Grensregio’s in de hele Unie maken 40 % uit van het EU-grondgebied, met een derde van haar bevolking1 quater, maar worden vaak geconfronteerd met de dubbel moeilijke situatie dat zij een landelijk karakter hebben en zich aan de rand van de nationale netwerken bevinden. Diverse grensoverschrijdende verbindingen ontbreken evenwel nog, waardoor het trans-Europese vervoersnetwerk niet volledig efficiënt kan werken. Investeringen in spoorweginfrastructuur moeten bovendien gericht zijn op verbindingen die bijdragen aan de doelen van de Unie met betrekking tot de modal shift, bijvoorbeeld in haven- of luchthavengebieden waar vracht verder kan worden verdeeld per spoor in plaats van over de weg, mits geschikte spoorweginfrastructuur voorhanden is. Versterking van de interoperabiliteit en bevordering van een complementaire aanpak in alle vervoerssectoren is een essentieel doel dat moet worden gerealiseerd om de economische activiteit in de regio’s te verbeteren, nieuwe banen te scheppen en bij te dragen tot het herstel van de huidige gezondheids- en economische crisis.
	________________
	1 bis Rapport van DG REGIO: “Quantification of the effects of legal and administrative border obstacles in land border regions”, hier te vinden: https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docoffic/2014/boosting_growth/quantif_effect_borders_obstacles.pdf
	1 ter Rapport van DG REGIO: “Quantification of the effects of legal and administrative border obstacles in land border regions”, hier te vinden: https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docoffic/2014/boosting_growth/quantif_effect_borders_obstacles.pdf
	1 quater Rapport van DG REGIO: “Quantification of the effects of legal and administrative border obstacles in land border regions”, hier te vinden: https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docoffic/2014/boosting_growth/quantif_effect_borders_obstacles.pdf

Amendement  4

Voorstel voor een besluit

Overweging 7

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
(7) Het aandeel van het passagiersvervoer per spoor in het vervoer over land in de EU is sinds 2007 maar licht gestegen. Het aandeel van het goederenvervoer is zelfs gedaald. Er zijn nog veel obstakels die één echte Europese spoorwegruimte in de weg staan, onder meer de noodzaak om het lawaai zoveel mogelijk te beperken. Als die obstakels uit de weg worden geruimd, de kosten worden verlaagd en de innovatie wordt versneld, zal het spoor zijn potentieel ten volle kunnen benutten. Daarom moet het spoor een nieuwe impuls krijgen en zowel voor reizigers als ondernemingen aantrekkelijker worden.	(7) Het aandeel van het passagiersvervoer per spoor in het vervoer over land in de EU is sinds 2007 maar licht gestegen. Het aandeel van het goederenvervoer is zelfs gedaald. Er zijn nog veel obstakels die één echte Europese spoorwegruimte in de weg staan, onder meer de noodzaak om de sector open te stellen voor mededinging, om innovatie, interoperabiliteit en digitalisering te bevorderen, om de TEN-V- en de vrachtcorridors te voltooien, om de tenuitvoerlegging van moderne Europese treinbeheersystemen (ERTMS) te versnellen, zowel wat de uitrusting aan boord als wat de baanuitrusting betreft, om de externe kosten te internaliseren, om het lawaai zoveel mogelijk te beperken en om een betere integratie te bevorderen tussen logistieke systemen en de levenskwaliteit van de burgers. Het spoor wordt vaak gehinderd door verouderde zakelijke en operationele praktijken en door de aanwezigheid van te veel verouderende infrastructuur en rollend materieel. Als die obstakels uit de weg worden geruimd, de kosten worden verlaagd en de innovatie wordt versneld, zal het spoor zijn potentieel ten volle kunnen benutten en kan tegelijkertijd de werking van de interne markt worden gewaarborgd en het reeds hoge veiligheidsniveau worden gehandhaafd of verbeterd. Daarom moet de spoorwegsector een nieuwe impuls krijgen en zowel voor reizigers als voor werknemers en ondernemingen aantrekkelijker worden.  Daartoe moet de sector over een passende infrastructuur beschikken en ondersteund worden door krachtige financieringsinstrumenten van de EU. De rol van het ERA bij het opheffen van de technische obstakels voor één Europese spoorwegruimte moet worden benadrukt.

Amendement 5

Voorstel voor een besluit

Overweging 8

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
(8) Om het spoorvervoer te promoten overeenkomstig de doelstellingen van de mededeling van de Commissie over de Europese Green Deal, onder meer wat duurzame en slimme mobiliteit betreft, moet 2021 worden uitgeroepen tot Europees Jaar van de spoorwegen. 2021 wordt een belangrijk jaar voor het spoorwegbeleid van de Unie. Het is het eerste volledige jaar waarin de regels die in het kader van het vierde spoorwegpakket zijn overeengekomen, in de hele EU zullen worden toegepast, namelijk voor de openstelling van de markt voor binnenlandse passagierstreinen en voor een vermindering van de kosten en administratieve lasten voor spoorwegondernemingen die in de hele EU actief zijn. In sommige lidstaten is er steeds meer belangstelling voor het spoor, waaronder nachttreinen. Dat blijkt ook uit de populariteit van #DiscoverEU. Bovendien is het internationale kunstenfestival Europalia in 2021 gewijd aan de invloed van het spoor op de kunst en de rol van het spoor als krachtige motor voor sociale, economische en industriële veranderingen,	(8) Om het spoorvervoer te promoten overeenkomstig de doelstellingen van de mededeling van de Commissie over de Europese Green Deal, onder meer wat duurzame en slimme mobiliteit betreft, moet 2021 worden uitgeroepen tot Europees Jaar van de spoorwegen. 2021 wordt een belangrijk jaar voor het spoorwegbeleid van de Unie. Het is het eerste volledige jaar waarin de regels die in het kader van het vierde spoorwegpakket zijn overeengekomen, in de hele EU zullen worden toegepast, namelijk voor de openstelling van de markt voor binnenlandse passagierstreinen en voor een vermindering van de kosten en administratieve lasten voor spoorwegondernemingen die in de hele EU actief zijn. Bijzonder belang moet ook worden gehecht aan de correcte handhaving van het vierde spoorwegpakket en aan de nieuwe rol van het Europees Spoorwegbureau. Het Europees Jaar van de spoorwegen moet de aanzet vormen tot een meer algemene spoorwegstrategie, die erop gericht is de gemeenschappelijke Europese spoorwegruimte te voltooien. In sommige lidstaten is er steeds meer belangstelling voor het spoor, waaronder nachttreinen. Dat blijkt ook uit de populariteit van #DiscoverEU. Het spoorvervoer moet onderdeel zijn van het aanbod van naadloze reisoplossingen “van deur tot deur”, in combinatie met andere vervoerswijzen, inclusief actief reizen. Bovendien is het internationale kunstenfestival Europalia in 2021 gewijd aan de invloed van het spoor op de kunst en de rol van het spoor als krachtige motor voor sociale, economische, industriële en ecologische veranderingen,

 

Amendement  6

Voorstel voor een besluit

Overweging 8 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	(8 bis) De overgrote meerderheid van het vrachtvervoer begint of eindigt in steden of buitenwijken. Daar woont 70 % van de bevolking en 85 % van het bbp van de EU wordt in deze gebieden gegenereerd. Bovendien vormen forenzen 80 tot 90 % van alle passagiers. Dit betekent dat stedelijke agglomeraties een aanzienlijke bijdrage leveren aan de algemene prestaties van het passagiersvervoer per spoor. Daarom moeten onderbenutte voorstedelijke en regionale lijnen worden gemoderniseerd en gerenoveerd om slimme stedelijke mobiliteit met een geringe ecologische impact en een betere sociale en economische cohesie te bevorderen. Er zijn aanzienlijke middelen en hogere medefinancieringspercentages voor investeringen in spoorweginfrastructuur nodig; deze zijn van cruciaal belang voor het concurrentievermogen van het spoor tegenover andere vervoerswijzen. Investeringen in spoorweginfrastructuur zijn van doorslaggevend belang voor het concurrentievermogen van het spoor tegenover andere vervoerswijzen. Hoewel 80 % van de financiering uit de Connecting Europe Facility naar het spoor gaat, dragen de lidstaten ook een verantwoordelijkheid: zij moeten een ambitieus investeringsbeleid voeren om de modal shift te bevorderen. Om de gemeenschappelijke Europese spoorwegruimte zo efficiënt mogelijk te maken moeten die investeringen gebaseerd worden op een index van spoorconnectiviteit. De rol van gemotiveerde personeelsleden mag niet worden onderschat: zij staan garant voor een soepele dienstverlening. De spoorwegsector heeft het echter moeilijk om nieuwe werknemers aan te trekken. Om zijn volledige potentieel te realiseren moet de sector zijn personeel diversifiëren en in het bijzonder vrouwen en jonge werknemers aantrekken. Dit perspectief moet op alle institutionele niveaus worden bevorderd.

Amendement  7

Voorstel voor een besluit

Overweging 8 ter (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	(8 ter) Om het spoor aantrekkelijker te maken, moet bij de dienstverlening de gebruiker centraal worden gesteld en moet de dienstverlening zo worden ontworpen en georganiseerd dat goede resultaten worden geleverd, met een consistente betrouwbaarheid en een uitstekende servicekwaliteit. De diensten moeten worden verleend tegen marktconforme prijzen, op basis van een efficiënt gebruik van de hulpbronnen.

 

Amendement  8

Voorstel voor een besluit

Artikel 2 – alinea 1 – letter a

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
a) het spoor bij het grote publiek en vooral bij jongeren promoten als een duurzame, innovatieve en veilige vervoerswijze, met name door de nadruk te leggen op de doorslaggevende rol van het spoor in het realiseren van EU-klimaatneutraliteit tegen 2050;	a) het spoor promoten als de ruggengraat van duurzaam, innovatief, intermodaal, veilig en betaalbaar vervoer en als een efficiënt logistiek netwerk dat essentiële diensten kan garanderen, zelfs tijdens onverwachte crises;

 

Amendement  9

Voorstel voor een besluit

Artikel 2 – alinea 1 – letter a bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	a bis) de nadruk leggen op de rol van het spoor voor het zo spoedig mogelijk en uiterlijk in 2050 realiseren van de doelstelling van de Unie inzake klimaatneutraliteit, onder meer door zich te richten op het grote publiek, met name personen met een handicap en beperkte mobiliteit, alsmede jongeren;

 

Amendement  10

Voorstel voor een besluit

Artikel 2 – alinea 1 – letters a bis en a quater (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	a ter) het spoor versterken, onder meer door de grensoverschrijdende samenwerking tussen infrastructuurbeheerders te verbeteren, ter facilitering van betere grensoverschrijdende spoorverbindingen, met inbegrip van grensoverschrijdende chartertreinen; a quater) een beleid ontwikkelen inzake een modal shift in het toerisme en hierover communiceren, met het spoor als een netwerk dat plattelandsgebieden kan verbinden en dat een duurzaam Europees toerisme kan stimuleren en het publiek hiervan bewust kan maken;

 

Amendement  11

Voorstel voor een besluit

Artikel 2 – alinea 1 – letter b

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
b) de Europese, grensoverschrijdende dimensie van het spoor benadrukken, met de trein als verbindende factor die de Europeanen dichter bij elkaar brengt en de gelegenheid biedt de Unie in al haar diversiteit te ontdekken en waardoor de cohesie en de integratie van de interne EU-markt worden bevorderd;	b) de Europese, grensoverschrijdende dimensie van het spoor benadrukken, met de trein als verbindende factor die de Europeanen dichter bij elkaar brengt en de gelegenheid biedt de Unie in al haar diversiteit te ontdekken en waardoor de sociaal-economisch en territoriale cohesie en de integratie van de interne EU-markt worden bevorderd, terwijl de voltooiing wordt ondersteund van het TEN-V en knelpunten, vooral in grensoverschrijdende gebieden, worden weggewerkt, en vervoer op die manier interoperabeler maken door totaaloplossingen aan te bieden voor personen en goederen; benadrukt daarom dat de lappendeken van nationale spoorwegnetten in de Unie moet worden omgezet in een waar Europees netwerk, met name door regionale grensoverschrijdende spoorverbindingen in de hele EU te ondersteunen;

Amendement  12

Voorstel voor een besluit

Artikel 2 – alinea 1 – letter c

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
c) de bijdrage van het spoor aan de economie, de industrie en de samenleving van de Unie versterken, met name wat betreft de aspecten die verband houden met regionale ontwikkeling, het industrieel concurrentievermogen, duurzaam toerisme, innovatie, werkgelegenheid, onderwijs, jeugd en cultuur, en een betere toegankelijkheid voor personen met een handicap;	c) de bijdrage van het spoor aan de economie, de industrie, de handel en de samenleving van de Unie versterken, met name wat betreft de aspecten die verband houden met regionale en lokale ontwikkeling, duurzaam toerisme, aantrekkelijke loopbanen, onderwijs, jeugd en cultuur, en een betere toegankelijkheid voor bejaarden en voor personen met een handicap en beperkte mobiliteit;

 

Amendement  13

Voorstel voor een besluit

Artikel 2 – alinea 1 – letter c bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	c bis) sterke ondersteuning bieden voor onderzoek en innovatie op het gebied van spoorvervoer, met name via Shift2Rail en de opvolgers daarvan, vooral om de capaciteit van het Europese spoorwegnet te vergroten, de kwaliteit van de spoorwegdiensten te verbeteren en de sector koolstofvrij te maken;

 

Amendement  14

Voorstel voor een besluit

Artikel 2 – alinea 1 – letter c ter (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	c ter) de positie van de Unie benadrukken als cluster van mondiale industriële concurrentie met gerenommeerde ondernemingen op het gebied van innovatie en uitvoer;

 

Amendement  15

Voorstel voor een besluit

Artikel 2 – alinea 1 – letter c quater (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	c quater) het delen van gegevens met nieuwkomers en externe leveranciers faciliteren.

 

Amendement  16

Voorstel voor een besluit

Artikel 2 – alinea 1 – letter d bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	d bis) het spoorvervoer in agglomeraties en voorsteden versterken om ruimtebesparing, klimaat- en mensvriendelijk vervoer van deur tot deur te bevorderen, onder meer door middel van een gemakkelijk te begrijpen en consequent gehandhaafd systeem van passagiersrechten om de kwaliteit van de diensten te verbeteren en sociale en economische inclusie te bevorderen;

 

Amendement  17

Voorstel voor een besluit

Artikel 2 – alinea 1 – letter d ter (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	d ter) de rol van het spoor in de gedeelde Europese collectieve verbeelding, met name de culturele en historische aspecten, benutten, onder verwijzing naar de rol van het spoor bij de opbouw van de Europese welvaart en in de industriële revoluties op het gebied van geavanceerde technologieën in de 21e eeuw; benadrukken dat treinen, stations en spoorweginfrastructuur als onderdeel van het cultureel erfgoed van Europa in de schijnwerpers moeten worden gezet, in samenwerking met musea en andere culturele locaties en evenementen;

 

Amendement  18

Voorstel voor een besluit

Artikel 2 – alinea 1 – letter d quater (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	d quater) het bestaande nachttreinnetwerk van de Unie promoten en initiatieven aanmoedigen waarbij grensoverschrijdende nachttreinen worden gebruikt ter bevordering van de visuele identiteit van de Unie;

 

Amendement  19

Voorstel voor een besluit

Artikel 2 – alinea 1 – letter d quinquies (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	d quinquies) de aantrekkelijkheid van het spoorwegberoep bevorderen, onder meer door billijke arbeidsvoorwaarden en bescherming van werknemers tegen misbruik aan te moedigen.

 

Amendement  20

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter a

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
a) initiatieven en evenementen ter bevordering van het debat, de bewustmaking en het engagement van burgers, bedrijven en overheden om meer mensen en goederen via het spoor te vervoeren en zo de klimaatverandering tegen te gaan, via verschillende kanalen en instrumenten, waaronder evenementen in de lidstaten;	a) initiatieven en evenementen ter bevordering van het debat, van positieve beeldvorming en  van de bewustmaking, alsmede  ter facilitering van het engagement van burgers, bedrijven en overheden om het vertrouwen in het spoor te herstellen en meer mensen en goederen via het spoor te vervoeren en zo de klimaatverandering tegen te gaan, via verschillende kanalen en instrumenten, waaronder evenementen in de lidstaten op nationaal, regionaal en lokaal niveau, waarbij ook wordt gewezen op het feit dat reizen per spoor als intermodale vervoerswijze veilig en comfortabel is;

 

Amendement  21

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter a bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	a bis) initiatieven om te benadrukken dat het spoor een integrerend onderdeel is van vervoer “van deur tot deur”, waarbij de nadruk wordt gelegd op de noodzaak van intermodale integratie en van onderlinge verbindingen met andere vervoerswijzen, inclusief voor geografisch perifere regio’s en eilanden;

 

Amendement  22

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter a ter (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	a ter) initiatieven in de lidstaten om zowel in de openbare als in de particuliere sector het zakelijke en het woon-werkverkeer per spoor aan te moedigen;

 

Amendement  23

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter a quater (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	a quater) initiatieven ter ondersteuning van technologische innovatie met het oog op de ontwikkeling van doorreisbiljetten en digitale multimodale vervoersbewijzen;

 

Amendement  24

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter a quinquies (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	a quinquies) initiatieven ter bevordering van investeringen in terminals en rollend materieel als een geoptimaliseerde modal-shiftoptie die zal bijdragen tot het koolstofvrij maken van het goederenvervoer en de ontwikkeling van slimme en duurzame mobiliteit;

 

Amendement  25

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter a sexies (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	a sexies) initiatieven om te wijzen op de universele dimensie van het spoor op het gebied dienstverlening, waarbij zowel de territoriale toegankelijkheid als andere aspecten van toegankelijkheid worden gewaarborgd (wachttijd, dichtheid van de toegangspunten, toegankelijkheid voor passagiers met beperkte mobiliteit en ouderen enz.);

 

Amendement  26

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter a septies (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	a septies) onderzoek door de Commissie van de mogelijkheid om een index voor spoorweginfrastructuur in het leven te roepen aan de hand waarvan de consistentie, kwaliteit en diversiteit van het aanbod kan worden gecategoriseerd, alsmede toegankelijkheids- en intermodale opties voor het meten van de integratie van het netwerk. Deze index heeft als doel vast te stellen op welke gebieden investeringen in de spoorwegsector bijzonder nodig zijn.

 

Amendement  27

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter b

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
b) informatie, tentoonstellingen, ideeën, voorlichtings- en bewustmakingscampagnes om een gedragsverandering bij passagiers, consumenten en bedrijven te stimuleren en het grote publiek aan te moedigen om actief bij te dragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van een duurzamer vervoer;	b) informatie, tentoonstellingen, ideeën, voorlichtings- en bewustmakingscampagnes en treinen waarop demonstraties en informatie worden gegeven, om een gedragsverandering bij passagiers, consumenten en bedrijven te stimuleren en het grote publiek aan te moedigen om actief bij te dragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van een duurzamer vervoer;

 

Amendement  28

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter e bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	e bis) verzameling van ervaringen en beste praktijken om een gelijk speelveld voor alle vervoerswijzen tot stand te brengen en uiteindelijk de kosten voor de samenleving te verminderen;

 

Amendement  29

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter e ter (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	e ter) steun voor de uitbreiding van de regionale infrastructuur, met name door de bevordering van vrachtvervoer buiten de hoofdcorridors;

 

Amendement  30

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter e quater (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	e quater) initiatieven ter identificering van de mogelijkheden voor netwerkoptimalisering en betere digitalisering, met name wat het verstrekken van realtime-informatie over tarieven en dienstregelingen betreft, zodat treinreizigers vergelijkingen kunnen maken en toegang krijgen tot informatie over onafhankelijke derde aanbieders;

 

Amendement  31

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter e quinquies (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	e quinquies) activiteiten voor een betere verspreiding van informatie over de handhaving van passagiersrechten, met inbegrip van initiatieven ter verbetering van de informatie die beschikbaar is voor passagiers, met handhaving van Verordening (EG) nr. 80/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 14 januari 2009, teneinde vergelijkende gegevens te verstrekken over alle vervoerswijzen;

 

Amendement  32

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter e sexies (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	e sexies) initiatieven ter bevordering van een modal shift in het toerisme, met gezamenlijke steun van de spoorwegsector, de Europese culturele sector en nationale en Europese vertegenwoordigers van de toeristische sector, met het spoor als een netwerk dat alle gebieden, zowel nationaal en regionaal als op het platteland, kan  verbinden en dat een duurzaam Europees toerisme kan stimuleren en het publiek hiervan bewust kan maken;

 

Amendement  33

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter e septies (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	e septies) totstandbrenging van de in de bijlage van evenementen en partnerschappen genoemde activiteiten, partnerschappen en evenementen;

 

Amendement  34

Voorstel voor een besluit

Artikel 3 – lid 1 – letter e octies (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	e octies) initiatieven om ervoor te zorgen dat EU-middelen die zijn toegewezen aan de herstelinspanningen als reactie op de COVID-19-pandemie, worden gebruikt om de Europese spoorweginfrastructuur massaal uit te breiden en te verbeteren, en dat de lidstaten het Europees treinbeheersysteem (ERTMS) volledig ten uitvoer leggen, zowel voor het rollend materieel als voor de infrastructuur aan boord, de geluidsbeveiliging opvoeren en de aanvoerlijnen versterken om de mobiliteit van deur tot deur te verbeteren.

Amendement  35

Voorstel voor een besluit

Artikel 4 – alinea 1

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
De organisatie van de deelname aan het Europees Jaar op nationaal niveau is een zaak van de lidstaten. Daartoe benoemen de lidstaten nationale coördinatoren. De nationale coördinatoren zorgen voor de coördinatie van relevante activiteiten op nationaal niveau.	De organisatie van de deelname aan het Europees Jaar op nationaal niveau is een zaak van de lidstaten. Daartoe benoemen de lidstaten een nationale coördinator en verstrekken zij toereikende financiële middelen en personeel voor zijn of haar taken. De nationale coördinatoren zorgen voor de coördinatie van relevante activiteiten op nationaal niveau en voor een koppeling met de coördinatie op het niveau van de Unie. De nationale coördinatoren worden gekozen op basis van hun bewezen engagement voor de ontwikkeling van het spoor in Europa.

Amendement  36

Voorstel voor een besluit

Artikel 4 – alinea 1 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	De lidstaten benoemen deze coördinatoren, rekening houdend met hun politieke structuur en verdeling van bevoegdheden.

Amendement  37

Voorstel voor een besluit

Artikel 5 – lid 3 – alinea 1

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
Om zich te laten bijstaan bij de uitvoering van het Europees Jaar op Unieniveau belegt de Commissie regelmatig vergaderingen met belanghebbenden en vertegenwoordigers van organisaties of organen die actief zijn in de spoorwegsector, waaronder bestaande transnationale netwerken en betrokken ngo’s, en vertegenwoordigers van jongerenorganisaties en -gemeenschappen.	Om zich te laten bijstaan bij de uitvoering van het Europees Jaar op Unieniveau belegt de Commissie regelmatig vergaderingen met alle belanghebbenden en vertegenwoordigers van organisaties of organen die actief zijn in de spoorwegsector, waaronder bestaande transnationale netwerken, betrokken ngo’s, universiteiten en technologiecentra, en vertegenwoordigers van jongerenorganisaties, organisaties die personen met een handicap en beperkte mobiliteit vertegenwoordigen en gemeenschappen. De Commissie gebruikt dezelfde vergaderingen om een pan-Europees debat te bevorderen over spoorbeleid, belemmeringen, het potentieel voor decarbonisatie en een sociaal en ecologisch duurzaam mobiliteitsbeleid, teneinde op deze input toekomstige wetgevingsideeën te baseren.

Amendement  38

Voorstel voor een besluit

Artikel 6 bis (nieuw)

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	Artikel 6 bis
	Begroting
	De financiële middelen voor de uitvoering van dit besluit voor de periode van 1 januari 2020 tot en met 31 december 2022 bedragen 16 miljoen EUR. De jaarlijkse kredieten worden door het Europees Parlement en de Raad goedgekeurd binnen de grenzen van het meerjarig financieel kader.

 

Amendement  39

Voorstel voor een besluit

Bijlage

Door de Commissie voorgestelde tekst	Amendement
	Bijlage
	Evenementen en partnerschappen
	De partnerschappen ondersteunen een waaier van activiteiten om gestalte te geven aan het Europees Jaar van de spoorwegen door middel van evenementen voor de burger. In deze bijlage wordt een niet-uitputtende lijst van evenementen vastgesteld die in het Europees Jaar van de spoorwegen moeten worden georganiseerd, met de steun van diverse partnerschappen afhankelijk van de omvang van het evenement.
	De volgende partnerschappen, evenementen en activiteiten worden, indien de omstandigheden het toelaten, tijdens het Europees Jaar georganiseerd:
	- partnerschappen met filmfestivals in heel Europa om de sterke band tussen het spoor en film in de kijker te plaatsen; - samenwerking met Europese spoorwegmusea en bestaande culturele evenementen zoals filmfestivals en kunsttentoonstellingen;
	- partnerschap met het Spoorwegbureau van de Europese Unie om het volgende onder de aandacht te brengen:
	(i) de prestaties van de sector in Europa;
	(ii) de vakkennis van de actoren in de sector, met name spoorwegarbeiders;
	(iii) de troeven van het spoor op het gebied van veiligheid en milieuvriendelijkheid; alsmede
	(iv) de loopbaanperspectieven voor middelbare scholieren, studenten en stagiairs;
	- mobilisatie van de spoorwegmusea om de boodschappen van het Europees Jaar over te brengen;
	- treinen met een in de Unie rondreizende tentoonstelling om het publiek te informeren over de doelstellingen van het Europees Jaar en om de aantrekkelijkheid van de vele boodschappen in het licht te stellen;
	- terbeschikkingstelling van Interrailpassen aan jongeren, in het bijzonder in het kader van Erasmusuitwisselingen of wedstrijden, om de reikwijdte van het Europees Jaar te vergroten;
	- benutting van het potentieel van stations als locatie voor kunst, ontmoetingsplaats in de stad en knooppunt voor economie, cultuur en burgers.

 

TOELICHTING

De rapporteur is ingenomen met dit voorstel van de Commissie, dat 2021 tot Europees Jaar van de spoorwegen verklaart en als doel heeft de bevordering van het spoorvervoer, overeenkomstig de doelstellingen inzake duurzame en slimme mobiliteit die uiteengezet zijn in de mededeling over de Europese Green Deal.

Vervoer is goed voor een kwart van de broeikasgasemissies van de EU en neemt nog steeds toe. Om de EU klimaatneutraal te maken, moeten de vervoersemissies tegen 2050 met 90 % zijn afgenomen. Bovendien moet overeenkomstig het Stappenplan voor een interne Europese vervoersruimte 50 % van het marktaandeel verschuiven naar reizigersverkeer op de middellange afstand en tussen steden per spoor en over het water in plaats van over de weg, terwijl in de vrachtsector tegen 2030 30 % van het goederenvervoer over de weg moet verschuiven naar andere vervoerswijzen, zoals vervoer per spoor en over het water, en in 2050 meer dan 50 %.

 

Één essentieel element voor het slagen van de Europese Green Deal is dat aandacht en inspanningen worden gericht op het spoor: treinen moeten betaalbaarder zijn, frequenter rijden, beter verbonden zijn en energie-efficiënter zijn. Als een van de milieuvriendelijkste en energie-efficiëntste vervoerswijzen speelt het spoor een belangrijke rol in de versnelde vermindering van de uitstoot door het vervoer. Het spoor is grotendeels geëlektrificeerd, maakt steeds meer gebruik van hernieuwbare energiebronnen en stoot veel minder CO2 uit dan het weg- of luchtvervoer. Bovendien is het een van de veiligste vervoerswijzen en verbindt het mensen en bedrijven in de hele EU. Ondanks deze duidelijke voordelen wordt het spoor echter aanzienlijk benadeeld ten opzichte van andere vervoerswijzen, met name de luchtvaart. Luchtvaartmaatschappijen zijn vrijgesteld van de betaling van belasting op vliegtuigbrandstof en krijgen een grote hoeveelheid gratis emissierechten in het kader van de regeling voor de handel in emissierechten. Deze voordelen houden vaak in dat, zelfs voor korte afstanden, het spoor benadeeld is ten opzichte van het luchtvervoer, dat ondanks de grote gevolgen voor het klimaat korteafstandsvluchten aanbiedt tegen meer concurrerende prijzen.

 

De rapporteur steunt niet alleen het voorstel voor het Europees Jaar van de spoorwegen 2021, maar moedigt de Commissie ook aan om ambitieuzer te zijn. Onze samenleving moet overstappen van wegvervoer en luchtvaart naar het spoor. Dit vergt investeringen in de capaciteit van de spoorweginfrastructuur, zowel om het netwerk uit te breiden als om technologieën in te voeren voor digitaal verkeersbeheer, zoals ERTMS.

Zelfs toen de door COVID-19 veroorzaakte wereldwijde gezondheidscrisis onze landen zo goed als tot stilstand had gebracht, bleven het spoorvervoer en de stedelijke spoorwegnetten zorgen voor het verkeer van goederen en de voortzetting van fundamentele diensten, onder meer voor passagiers die werkzaam zijn in “essentiële beroepen”.

 

De rapporteur pleit voor een verbetering van het openbaar vervoer met het oog op een duurzame stedelijke planning voor meer zachte mobiliteitsoplossingen. Dit kan worden gerealiseerd door een systeem van effectieve vervoerstarieven en betaalbare vervoersbewijzen voor het spoor, om de verkeerspatronen te verbeteren en ervoor te zorgen dat passagiers en logistieke actoren kiezen voor duurzame vervoerswijzen.

 

De rapporteur wil een klimaat van samenwerking tot stand brengen om met de spoorwegondernemingen samen te werken en eindelijk een systeem van doorreisbiljetten in de EU in te voeren, met name voor grensoverschrijdende reizen, zodat passagiers hun rechten kunnen laten gelden in geval van een gemiste aansluiting als gevolg van een vertraging in een eerdere etappe van hun reis.

 

De rapporteur wijst er tevens op dat het belangrijk is de nachttreinen nieuw leven in te blazen en in de hele EU regionale verbindingen tot stand te brengen. Dit vereist investeringen in het rollend materieel en de infrastructuur van nachttreinen, met de heractivering van routes om van nachttreinen weer een levensvatbaar en betaalbaar alternatief te maken voor reizigers naar Europese bestemmingen, zoals het geval was in het verleden. In verband hiermee moedigt de rapporteur de Commissie ertoe aan om tijdens het Europees Jaar maximaal het bestaande nachttreinnetwerk in de EU te promoten en initiatieven te ontplooien met grensoverschrijdende nachttreinen die de visuele identiteit van de EU zichtbaar maken.

 

Een echte wedergeboorte van het spoor vereist dat de financiering met name gericht is op het (opnieuw) in gebruik nemen van ontbrekende grensoverschrijdende regionale spoorverbindingen, het in stand houden en moderniseren van bestaande lijnen, bruggen en tunnels en het opnieuw activeren van ongebruikte lijnen waar passagiers en vracht kunnen verschuiven naar het spoor; de middelen moeten onderzoek en innovatie in schoon vervoer ondersteunen en zij moeten gericht zijn op duurzame, intermodale en slimme mobiliteit, met het spoor als kern van elke Europese mobiliteitsstrategie en als voorwaarde voor financiering.

 

De rapporteur is er sterk van overtuigd dat het Europees Jaar van de spoorwegen 2021 in staat zal zijn om, dankzij projecten, debatten, evenementen en tentoonstellingen die in heel Europa zullen plaatsvinden, bekendheid te geven aan het spoor en het spoor te promoten als een aantrekkelijke en duurzame manier om zich te verplaatsen, voor burgers, bedrijven en overheden.

 

Het spoor draagt bij aan de economie van de EU, brengt de lokale gemeenschappen banen en andere voordelen en draagt bij tot de integratie van de interne markt van de Unie. Dit Europees Jaar moet het spoor presenteren als een duurzame, moderne en veilige vervoerswijze en moet het brede publiek bereiken, waarbij cohesie en sociale inclusie worden bevorderd, met bijzondere aandacht voor jongeren en mensen met een handicap.

 

 

 

AD's invoegen:

 

1. REGI 1208 175

2. CULT 1209 659

 

 

 

PROCEDURE VAN DE BEVOEGDE COMMISSIE

Titel	Europees Jaar van de spoorwegen (2021)
Document- en procedurenummers	COM(2020)0078 – C9-0076/2020 – 2020/0035(COD)
Datum indiening bij EP	4.3.2020
Bevoegde commissie  Datum bekendmaking	TRAN 11.3.2020
Adviserende commissies  Datum bekendmaking	ENVI 11.3.2020	ITRE 11.3.2020	REGI 11.3.2020	CULT 11.3.2020
Geen advies  Datum besluit	ENVI 2.6.2020	ITRE 3.4.2020
Rapporteurs  Datum benoeming	Anna Deparnay-Grunenberg 6.5.2020
Behandeling in de commissie	23.6.2020	24.9.2020
Datum goedkeuring	12.10.2020
Uitslag eindstemming	+: –: 0:	45 0 2
Bij de eindstemming aanwezige leden	Andris Ameriks, José Ramón Bauzá Díaz, Izaskun Bilbao Barandica, Marco Campomenosi, Ciarán Cuffe, Jakop G. Dalunde, Johan Danielsson, Andor Deli, Karima Delli, Anna Deparnay-Grunenberg, Ismail Ertug, Gheorghe Falcă, Giuseppe Ferrandino, Mario Furore, Søren Gade, Isabel García Muñoz, Elsi Katainen, Kateřina Konečná, Elena Kountoura, Julie Lechanteux, Bogusław Liberadzki, Benoît Lutgen, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska, Marian-Jean Marinescu, Tilly Metz, Giuseppe Milazzo, Cláudia Monteiro de Aguiar, Caroline Nagtegaal, Jan-Christoph Oetjen, Philippe Olivier, Rovana Plumb, Dominique Riquet, Dorien Rookmaker, Massimiliano Salini, Barbara Thaler, István Ujhelyi, Petar Vitanov, Elissavet Vozemberg-Vrionidi, Lucia Vuolo, Roberts Zīle
Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervangers	Angel Dzhambazki, Markus Ferber, Tomasz Frankowski, Roman Haider, Anne-Sophie Pelletier, Markus Pieper, Marianne Vind
Datum indiening	14.10.2020

 

HOOFDELIJKE EINDSTEMMING IN DE BEVOEGDE COMMISSIE

45	+
ECR	Angel Dzhambazki, Roberts Zīle
GUE/NGL	Kateřina Konečná, Elena Kountoura, Anne-Sophie Pelletier
ID	Marco Campomenosi, Roman Haider, Lucia Vuolo
NI	Mario Furore, Dorien Rookmaker
PPE	Andor Deli, Gheorghe Falcă, Markus Ferber, Tomasz Frankowski, Benoît Lutgen, Marian-Jean Marinescu, Giuseppe Milazzo, Cláudia Monteiro de Aguiar, Markus Pieper, Massimiliano Salini, Barbara Thaler, Elissavet Vozemberg-Vrionidi, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska
RENEW	José Ramón Bauzá Díaz, Izaskun Bilbao Barandica, Søren Gade, Elsi Katainen, Caroline Nagtegaal, Jan-Christoph Oetjen, Dominique Riquet
S&D	Andris Ameriks, Johan Danielsson, Ismail Ertug, Giuseppe Ferrandino, Isabel García Muñoz, Bogusław Liberadzki, Rovana Plumb, István Ujhelyi, Marianne Vind, Petar Vitanov
VERTS/ALE	Ciarán Cuffe, Jakop G. Dalunde, Karima Delli, Anna Deparnay-Grunenberg, Tilly Metz

 

0	-

 

2	0
ID	Julie Lechanteux, Philippe Olivier

 

Verklaring van de gebruikte tekens:

+ : voor

- : tegen

0 : onthouding

 

• [1] PB C ... (nog niet bekendgemaakt in het Publicatieblad).
• [2] PB C ... (nog niet bekendgemaakt in het Publicatieblad).