DRÉACHTRÚN REACHTACH Ó PHARLAIMINT NA hEORPA

ar sheasamh ón gComhairle ar an gcéad léamh d’fhonn go nglacfaí rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le cearta agus oibleagáidí paisinéirí iarnróid (athmhúnlú) (12262/2020 – C9-0011/2021 – 2017/0237(COD))

 

(An gnáthnós imeachta reachtach: an dara léamh)

Tá Parlaimint na hEorpa,

– ag féachaint do sheasamh ón gComhairle ar an gcéad léamh (12262/2020 – C9‑0011/2021),

– ag féachaint do thuairim ó Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa an 18 Eanáir 2018[1],

– tar éis di dul i gcomhairle le Coiste na Réigiún,

– ag féachaint dá seasamh ar an gcéad léamh[2] ar an togra ón gCoimisiún chuig an bParlaimint agus chuig an gComhairle (COM(2017)0548),

– ag féachaint d’Airteagal 294(7) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

– ag féachaint don chomhaontú sealadach a d’fhormheas an coiste freagrach faoi Riail 74(4) dá Rialacha Nós Imeachta,

– ag féachaint do Riail 67 dá Rialacha Nós Imeachta,

– ag féachaint do mholadh don dara léamh ón gCoiste um Iompar agus um Thurasóireacht (A9-0045/2021),

1. ag formheas an tseasaimh ón gComhairle ar an gcéad léamh;

2. ag tabhairt dá haire go nglactar an gníomh i gcomhréir leis an seasamh ón gComhairle;

3. á threorú dá hUachtarán an gníomh a shíniú le hUachtarán na Comhairle, i gcomhréir le hAirteagal 297(1) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh;

4. á threorú dá hArd-Rúnaí an gníomh a shíniú, a luaithe a fhíoraítear go bhfuil na nósanna imeachta go léir curtha i gcrích go cuí, agus, i gcomhaontú le hArd-Rúnaí na Comhairle, socrú a dhéanamh maidir lena fhoilsiú in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh;

5. á threorú dá hUachtarán a seasamh a chur ar aghaidh chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún agus chuig na parlaimintí náisiúnta.

RÉASÚNÚ GEARR

Cúlra

An 27 Meán Fómhair 2017, mhol an Coimisiún Eorpach athmhúnlú a dhéanamh ar Rialachán 1371/2007 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le cearta agus oibleagáidí paisinéirí iarnróid d’fhonn cosaint níos fearr a thabhairt do thaistealaithe traenach i gcás moilleanna, cealuithe nó idirdhealú.

An 9 Deireadh Fómhair 2018, ghlac Coiste TRAN a thuarascáil ar an gcéad léamh le 39 vóta i bhfábhar, 2 i gcoinne agus 6 staonadh. Glacadh seasamh ón bParlaimint ar an gcéad léamh sa suí iomlánach an 15 Samhain 2018 le 533 vóta i bhfábhar, 37 i gcoinne agus 47 staonadh. Ag tús théarma parlaiminteach nua an 24  Meán Fómhair 2019, ghlac Coiste TRAN cinneadh chun tús a chur le caibidlíochtaí idirinstitiúideacha ar bhonn na tuarascála ar an gcéad léamh le 47 vóta i bhfábhar, 0 i gcoinne agus 0 staonadh.

Ar thaobh na Comhairle, ghlac sí a cur chuige ginearálta maidir leis an gcaibidlíocht an 2 Nollaig 2019.

Cuireadh tús le caibidlíocht idirinstitiúideach an 28 Eanáir 2020, le linn Uachtaránacht na Cróite agus tugadh i gcrích go rathúil í an 1 Deireadh Fómhair 2020, le linn Uachtaránacht na Gearmáine, i ndiaidh ceithre chruinniú thríthaobhacha. An 21 Deireadh Fómhair 2020, d’fhormhuinigh Coreper an comhaontú sealadach agus ghlac Coiste TRAN é an 29 Deireadh Fómhair 2020 le 38  vóta i bhfábhar, 7 i gcoinne agus 4 staonadh.

Tar éis fíorú dlítheangeolaíoch, ghlac an Chomhairle a céad seasamh ar an gcéad léamh go foirmiúil an 25 Eanáir i gcomhréir leis an gcomhaontú sealadach. Tugtar cuireadh do Pharlaimint na hEorpa anois dul ar aghaidh leis an dara léamh agus glacadh leis an seasamh ón gComhairle chun an comhaontú a dhearbhú.

 

Príomhghnéithe an chomhaontaithe

Cuireann an comhaontú a thángthas air feabhas suntasach ar fhorálacha an Rialacháin atá ann faoi láthair maidir le roinnt saincheisteanna amhail an méid seo a leanas:

- Beidh corás iomlán i bhfeidhm anois do dhaoine a bhfuil a soghluaisteacht laghdaithe (PRManna), ar daoine iad a mbeidh ar a gcumas taisteal le cúnamh ón 30 Meitheamh 2026 ar aghaidh tar éis dóibh réamhfhógra 24 uair an chloig a thabhairt, i gcomparáid le réamhfhógra 48 uair an chloig a bhí orthu a thabhairt go dtí seo. Beidh réamhfhógra 36 uair an chloig i bhfeidhm idir an dá linn. Beidh PRManna in ann taisteal saor in aisce le duine tionlacain nó le madra cuidithe más gá.

- Má tharlaíonn moilleanna 100 nóiméad nó os a chionn sin, beidh sé d’oibleagáid ar oibreoirí iarnróid roghanna athródaithe a thairiscint do phaisinéirí is cuma cad iad na himthosca agus cabhrú leo na modhanna malartacha is fearr a aimsiú, mar is amhlaidh i gcás aeriompróirí. I gcás inar gá, soláthrófar béilí agus sóláistí agus aisíocfar costais lóistín.

- Tugadh forálacha sonraithe nua maidir le rothair isteach ina bhfuil sé d’oibleagáid ar oibreoirí iarnróid spásanna tiomnaithe do rothair a chur ar fáil:  caithfear gach rothstoic nua agus cinn athchóirithe a fheistiú le ar laghad ceithre spás do rothair, leis an bhféidearthacht tuilleadh spásanna a chur ar fáil. Ba cheart go mbeadh údar cuí le diúltú do rothair a iompair ar thraein ar leith agus ba cheart go mbeadh féidearthacht ann do phaisinéirí aisíocaíocht a fháil nuair a tharlaíonn a leithéid.

- Tugadh oibleagáid isteach go mbeidh ar oibreoirí tréthicéid a thairiscint do thurais atá comhdhéanta de sheirbhísí iarnróid leanúnacha . Beidh feidhm aici sin ó dháta a cur i bhfeidhm do sheirbhísí idirnáisiúnta agus fad-achair agus tar éis cúig bliana do sheirbhísí réigiúnacha.

- Neartaíodh forálacha foriomlána maidir le soláthar faisnéise do phaisinéirí, go háirithe i gcás moilleanna nuair a bheidh an oibleagáid chun paisinéirí a choinneáil ar an eolas faoi fhorbairtí chomh luath a bheidh an fhaisnéis sin ar fáil éigeantach.

Cuireadh clásal force majeure sa téacs atá comhchosúil lena bhfuil i bhfeidhm d’aerphaisinéirí ach cuireadh forálacha an-mhionsonraithe leis chun go seachnófaí tuiscint róscaoilte. Bheadh feidhm aige i gcás imeachtaí gan choinne amhail dálaí adhaimsire, mórthubaistí nádúrtha, nó géarchéim mhór nó ráig mhór sláinte poiblí, agus dhéanfaí an oibleagáid atá ar oibreoirí suimeanna cúitimh a íoc de bharr moilleanna a urscaoileadh ach bheadh feidhm fós ag oibleagáidí eile chun cuidiú le paisinéirí agus ag clásail aisíocaíochta eile.

Beidh feidhm ag na rialacha nua i gceann dhá bhliain. Le linn na caibidlíochta tríthaobhaí, comhaontaíodh síneadh críochnaitheach cúig bliana a chur le maoluithe reatha ar sheirbhísí iarnróid intíre i gcás na mBallstát sin a bhfuil na maoluithe sin á n-úsáid acu. Féadfaidh na Ballstáit a chinneadh freisin, faoi chúinsí sonracha, seirbhísí trasteorann réigiúnacha, uirbeacha agus fo-uirbeacha a dhíolmhú i bpáirt. Mar sin féin, ní féidir díolmhaithe a chur i bhfeidhm i gcás na bhforálacha maidir le paisinéirí a bhfuil a soghluaisteacht laghdaithe, i gcás rothar, tréthicéad agus athródú ó sheirbhísí trasteorann.

 

Moladh

Ós rud é go bhfuil an seasamh ón gComhairle i gcomhréir leis an gcomhaontú sealadach a tugadh chun críche le linn na caibidlíochta idirinstitiúidí, molann an Rapóirtéir é a fhormheas gan leasuithe.

AN NÓS IMEACHTA - COISTE FREAGRACH

Teideal	Cearta agus oibleagáidí na bpaisinéirí iarnróid (athmhúnlú)
Tagairtí	12262/1/2020 – C9-0011/2021 – 2017/0237(COD)
Dáta don chéad léamh ag an bParlaimint – P uimhir	15.11.2018 T8-0462/2018
Togra ón gCoimisiún	COM(2017)0548 - C8-0324/2017
Fógra sa suí iomlánach go bhfuarthas an seasamh ón gComhairle ar an gcéad léamh	11.2.2021
An Coiste freagrach  Dáta a fógraíodh sa suí iomlánach	TRAN 11.2.2021
Rapóirtéirí  Dáta an cheapacháin	Bogusław Liberadzki 25.10.2017
Pléite sa choiste	19.2.2020	13.7.2020	12.10.2020	24.2.2021
Dáta a ghlactha	16.3.2021
Dáta na vótála críochnaithí	+: –: 0:	36 6 4
Comhaltaí a bhí i láthair ag an vótáil chríochnaitheach	Magdalena Adamowicz, Andris Ameriks, José Ramón Bauzá Díaz, Izaskun Bilbao Barandica, Marco Campomenosi, Ciarán Cuffe, Jakop G. Dalunde, Johan Danielsson, Karima Delli, Anna Deparnay-Grunenberg, Gheorghe Falcă, Giuseppe Ferrandino, João Ferreira, Mario Furore, Søren Gade, Isabel García Muñoz, Jens Gieseke, Elsi Katainen, Kateřina Konečná, Elena Kountoura, Julie Lechanteux, Bogusław Liberadzki, Peter Lundgren, Benoît Lutgen, Marian-Jean Marinescu, Tilly Metz, Giuseppe Milazzo, Cláudia Monteiro de Aguiar, Caroline Nagtegaal, Jan-Christoph Oetjen, Philippe Olivier, Rovana Plumb, Dominique Riquet, Massimiliano Salini, Sven Schulze, Vera Tax, Barbara Thaler, István Ujhelyi, Petar Vitanov, Elissavet Vozemberg-Vrionidi, Lucia Vuolo, Roberts Zīle, Kosma Złotowski
Na comhaltaí ionaid a bhí i láthair ag an vótáil chríochnaitheach	Paolo Borchia, Brice Hortefeux, Robert Roos
Dáta don chur síos	17.3.2021