ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2020 για το κράτος δικαίου
9.6.2021 - (2021/2025(INI))
Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
Εισηγητής: Domènec Ruiz Devesa
Συντάκτες γνωμοδότησης (*):
Isabel García Muñoz, Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού
Ilhan Kyuchyuk, Επιτροπή Νομικών Θεμάτων
(*) Συνδεδεμένες επιτροπές – άρθρο 57 του Κανονισμού
- ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
- ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
- ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
- ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
- ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
- ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ
- ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
- ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
PR_INI
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Σελίδα
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2020 για το κράτος δικαίου
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 295 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),
– έχοντας υπόψη, ειδικότερα, το άρθρο 2, το άρθρο 3 παράγραφος 1, το άρθρο 3 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο, το άρθρο 4 παράγραφος 3 και τα άρθρα 5, 6, 7 και 11 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΛΕΕ),
– έχοντας υπόψη τα άρθρα της ΣΛΕΕ που αφορούν τον σεβασμό, την προστασία και την προαγωγή της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ένωση, μεταξύ άλλων τα άρθρα 70, 258, 259, 260, 263 και 265 αυτής,
– έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο αριθ. 1 σχετικά με τον ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το πρωτόκολλο αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, τα οποία προσαρτώνται στις Συνθήκες,
– έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «ο Χάρτης»),
– έχοντας υπόψη την νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 49 της ΣΕΕ, τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, καθώς και το σύνολο των κανόνων της Ένωσης που πρέπει να πληροί μια υποψήφια χώρα εάν επιθυμεί να προσχωρήσει στην Ένωση (το κεκτημένο),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Έκθεση του 2020 για το κράτος δικαίου – Η κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση» (COM(2020)0580),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητος για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης[1] (κανονισμός για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Απριλίου 2021, για τη θέσπιση του Προγράμματος «Πολίτες, Ισότητα, Δικαιώματα και Αξίες» και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1381/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 390/2014 του Συμβουλίου[2],
– έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,
– έχοντας υπόψη τις πράξεις των Ηνωμένων Εθνών για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών και τις συστάσεις και εκθέσεις της καθολικής περιοδικής εξέτασης του ΟΗΕ, καθώς και τη νομολογία των οργάνων των Συνθηκών του ΟΗΕ και τις ειδικές διαδικασίες του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
– έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη του ΟΗΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της 8ης Μαρτίου 1999,
– έχοντας υπόψη τις συστάσεις και τις εκθέσεις του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του Ύπατου Αρμοστή για τις εθνικές μειονότητες, του εκπροσώπου για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και λοιπών οργανισμών του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ),
– έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών, τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη, τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων, και τις συμβάσεις, τις συστάσεις, τα ψηφίσματα, τις γνώμες και τις εκθέσεις της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης, της Επιτροπής των Υπουργών, του Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας, της Συντονιστικής Επιτροπής για την καταπολέμηση των διακρίσεων και την προώθηση της ποικιλομορφίας και της ένταξης, της Επιτροπής της Βενετίας και λοιπών οργάνων του Συμβουλίου της Ευρώπης,
– έχοντας υπόψη το μνημόνιο συμφωνίας μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 23ης Μαΐου 2007, καθώς και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 8ης Ιουλίου 2020, σχετικά με τις προτεραιότητες της ΕΕ για τη συνεργασία με το Συμβούλιο της Ευρώπης την περίοδο 2020-2022,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς,
– έχοντας υπόψη τη διεθνή σύμβαση του ΟΗΕ για την κατάργηση πάσης μορφής φυλετικών διακρίσεων,
– έχοντας υπόψη το ενημερωτικό έγγραφο που εξέδωσε το Συμβούλιο της Ευρώπης, στις 7 Απριλίου 2020, με τίτλο «Respecting democracy, rule of law and human rights in the framework of the COVID-19 sanitary crisis» (Σεβασμός της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο της υγειονομικής κρίσης λόγω COVID-19),
– έχοντας υπόψη την ενδιάμεση έκθεση σχετικά με τα μέτρα που ελήφθησαν στα κράτη μέλη της ΕΕ ως αποτέλεσμα της κρίσης COVID-19 και τον αντίκτυπό τους στη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα, η οποία εγκρίθηκε από την Επιτροπή της Βενετίας κατά την 124η σύνοδο ολομέλειάς της στις 8 Οκτωβρίου 2020,
– έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση 2020 των οργανώσεων-εταίρων που συμμετέχουν στην πλατφόρμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προαγωγή της προστασίας της δημοσιογραφίας και της ασφάλειας των δημοσιογράφων,
– έχοντας υπόψη την αιτιολογημένη πρόταση της Επιτροπής για απόφαση του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2017, για τη διαπίστωση της ύπαρξης σαφούς κινδύνου σοβαρής παραβίασης του κράτους δικαίου από τη Δημοκρατία της Πολωνίας, η οποία εκδόθηκε σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2017)0835),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Ιουλίου 2019, με τίτλο «Ενίσχυση του κράτους δικαίου εντός της Ένωσης – Στρατηγικό σχέδιο δράσης» (COM(2019)0343),
– έχοντας υπόψη τον πίνακα αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης 2020,
– έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 19ης Ιουνίου 2019, με τίτλο «Περαιτέρω ενδυνάμωση του κράτους δικαίου εντός της Ένωσης. Τρέχουσα κατάσταση και πιθανά επόμενα βήματα», η οποία πρότεινε τη θέσπιση ενός ετήσιου φόρουμ για τα θεμελιώδη δικαιώματα και το κράτος δικαίου,
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Ιουνίου 2020 της ομάδας για τα θεμελιώδη δικαιώματα και το κράτος δικαίου της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, με τίτλο «National developments from a civil society perspective, 2018-2019» (Εθνικές εξελίξεις από τη σκοπιά της κοινωνίας των πολιτών, 2018-2019),
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, της 17ης Ιανουαρίου 2018, με τίτλο «Challenges facing civil society organisations working on human rights in the EU» (Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ), τα δελτία του για τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στα θεμελιώδη δικαιώματα στην ΕΕ, που δημοσιεύτηκαν το 2020, καθώς και τις λοιπές εκθέσεις, στοιχεία και εργαλεία του Οργανισμού, και ιδίως το Σύστημα Πληροφοριών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα (EFRIS),
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, της 10ης Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Antisemitism: Overview of antisemitic incidents recorded in the European Union (Αντισημιτισμός: Επισκόπηση των περιστατικών αντισημιτισμού που καταγράφηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση),
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων με τίτλο «Beijing +25: the fifth review of the implementation of the Beijing Platform for Action in the EU Member States» (Πεκίνο +25: η 5η επισκόπηση της εφαρμογής της πλατφόρμας δράσης του Πεκίνου στα κράτη μέλη της ΕΕ), η οποία δημοσιεύτηκε στις 5 Μαρτίου 2020,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, σχετικά με τη διασφάλιση του σεβασμού του κράτους δικαίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2014,
– έχοντας υπόψη τη στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων 2020-2025, τη στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ 2020-2025, τη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού 2021-2024, τη στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030,
– έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά του ρατσισμού 2020-2025 και το στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Οκτωβρίου 2016 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τη θέσπιση μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα[3],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 1ης Μαρτίου 2018 σχετικά με την απόφαση της Επιτροπής να ενεργοποιήσει το άρθρο 7 παράγραφος 1 ΣΕΕ όσον αφορά την κατάσταση στην Πολωνία[4],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Απριλίου 2018 σχετικά με την ανάγκη δημιουργίας ενός μέσου για τις ευρωπαϊκές αξίες που θα στηρίζει τις οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών που προάγουν τις θεμελιώδεις αξίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε τοπικό και εθνικό επίπεδο[5],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 19ης Απριλίου 2018, σχετικά με την προστασία των ερευνητών δημοσιογράφων στην Ευρώπη: η υπόθεση του Σλοβάκου δημοσιογράφου Ján Kuciak και της Martina Kušnírová[6],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με πρόταση να κληθεί το Συμβούλιο να διαπιστώσει, σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, την ύπαρξη σαφούς κινδύνου σοβαρής παραβίασης από την Ουγγαρία των αξιών στις οποίες θεμελιώνεται η Ένωση[7],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με το κράτος δικαίου στη Ρουμανία[8],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με την ανάγκη ενός ολοκληρωμένου μηχανισμού για την προστασία της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων[9],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Φεβρουαρίου 2019 σχετικά με την εναντίωση στα δικαιώματα των γυναικών και στην ισότητα των φύλων στην ΕΕ[10],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 28ης Μαρτίου 2019 σχετικά με την κατάσταση όσον αφορά το κράτος δικαίου και την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ, ιδίως στη Μάλτα και στη Σλοβακία[11],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Δεκεμβρίου 2019 σχετικά με το κράτος δικαίου στη Μάλτα μετά τις πρόσφατες αποκαλύψεις σχετικά με τη δολοφονία της Daphne Caruana Galizia[12],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Δεκεμβρίου 2019 σχετικά με τις δημόσιες διακρίσεις και τη ρητορική μίσους κατά των ατόμων ΛΟΑΔΜ, συμπεριλαμβανομένης της έννοιας των ζωνών χωρίς ΛΟΑΔΜ[13],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία στον κόσμο και την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα αυτό – ετήσια έκθεση για το 2018[14],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με τις εν εξελίξει ακροάσεις σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 ΣΕΕ σχετικά με την Πολωνία και την Ουγγαρία[15],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2020 σχετικά με τη συντονισμένη δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της[16],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 19ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τις αντιρατσιστικές διαμαρτυρίες μετά τον θάνατο του George Floyd[17],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιουνίου 2020 με αντικείμενο την επανέναρξη της έρευνας σχετικά με τις κατηγορίες εις βάρος του πρωθυπουργού της Τσεχικής Δημοκρατίας για κατάχρηση κονδυλίων της ΕΕ και πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων[18],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη διαπίστωση της ύπαρξης σαφούς κινδύνου σοβαρής παραβίασης του κράτους δικαίου από τη Δημοκρατία της Πολωνίας[19],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Οκτωβρίου 2020 σχετικά με τη θέσπιση μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα[20],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Οκτωβρίου 2020 σχετικά με το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα στη Βουλγαρία[21],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με την ενίσχυση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης: προστασία των δημοσιογράφων στην Ευρώπη, ρητορική μίσους, παραπληροφόρηση και ρόλος των πλατφορμών[22],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση – ετήσια έκθεση για τα έτη 2018-2019[23],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027, τη διοργανική συμφωνία, το μέσο ανάκαμψης της ΕΕ και τον κανονισμό για το κράτος δικαίου[24],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την ανακήρυξη της ΕΕ ως ζώνης ελευθερίας για τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ[25],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092, μηχανισμός αιρεσιμότητας για το κράτος δικαίου[26],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 29ης Απριλίου 2021 σχετικά με τη δολοφονία της Daphne Caruana Galizia και το κράτος δικαίου στη Μάλτα[27],
– έχοντας υπόψη την αξιολόγησή του όσον αφορά την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία που συνοδεύει την έκθεση νομοθετικής πρωτοβουλίας, σχετικά με μηχανισμό της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα, του Οκτωβρίου του 2016,
– έχοντας υπόψη την προκαταρκτική αξιολόγηση της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας ενός μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα, της 23ης Απριλίου 2020,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού, της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων, της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Αναφορών,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0199/2021),
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση βασίζεται στις κοινές αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες, οι οποίες κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ, είναι κοινές στα κράτη μέλη της ΕΕ και οι υποψήφιες χώρες πρέπει να τις τηρούν για να προσχωρήσουν στην Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα αποτελούν αλληλοενισχυόμενες αξίες, η υπονόμευση των οποίων ενδέχεται να αποτελέσει συστημική απειλή για την Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός του κράτος δικαίου είναι δεσμευτικός για την Ένωση στο σύνολό της, καθώς και για τα κράτη μέλη της σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων των υποεθνικών οντοτήτων·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ετήσιος κύκλος αναθεώρησης του κράτους δικαίου αποτελεί ευπρόσδεκτη προσθήκη στα διαθέσιμα εργαλεία για τη διαφύλαξη των αξιών που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ, καθώς εξετάζει την κατάσταση σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ με βάση τέσσερις πυλώνες, με άμεση επίπτωση στον σεβασμό του κράτους δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι προορίζεται ως ετήσιος κύκλος για την προώθηση του κράτους δικαίου και την αποτροπή της εμφάνισης ή της όξυνσης προβλημάτων·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρώτη έκθεση της Επιτροπής για το κράτος δικαίου (έκθεση του 2020) έχει περιορισμένο πεδίο εφαρμογής, δεδομένου ότι δεν καλύπτει όλες τις αξίες της ΕΕ που αναφέρονται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι με την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, ο Χάρτης ενσωματώθηκε πλήρως στις Συνθήκες, και συνεπώς είναι έκτοτε νομικά δεσμευτικός για τα θεσμικά όργανα, τους φορείς και τους οργανισμούς της ΕΕ, καθώς και για τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να αναπτυχθεί, να προαχθεί και να ενισχυθεί μια πραγματική νοοτροπία σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όχι μόνο εντός των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, αλλά και στα κράτη μέλη, ιδίως όταν τα τελευταία εφαρμόζουν το δίκαιο της Ένωσης στο εσωτερικό τους και στις σχέσεις τους με τις τρίτες χώρες·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ η έκθεση του 2020 εγείρει ανησυχίες και αυξάνει την ευαισθητοποίηση, δεν παρέχει επαρκή αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των αλλαγών που πραγματοποιεί κάθε χώρα, ούτε συγκεκριμένες ειδικές ανά χώρα συστάσεις ή εξέταση του σεβασμού του κράτους δικαίου από κάθε χώρα διαχρονικά, κάτι το οποίο θα μπορούσε να διακυβεύσει τα επιδιωκόμενα προληπτικά αποτελέσματά της·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, χωρίς αποτελεσματική παρακολούθηση μέσω ενός ετήσιου κύκλου παρακολούθησης, η έκθεση του 2020 ενδέχεται να μην αποτρέψει, εντοπίσει ή αντιμετωπίσει τις συστημικές προκλήσεις και την οπισθοδρόμηση όσον αφορά το κράτος δικαίου, όπως διαπιστώθηκε σε αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ τα τελευταία χρόνια· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τήρηση του κράτος δικαίου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμόρφωση με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ότι τα τελευταία χρόνια, αρκετά ψηφίσματα που ενέκρινε το Κοινοβούλιο εντόπισαν σοβαρά ζητήματα σχετικά με το κράτος δικαίου σε ορισμένα κράτη μέλη[28]·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οπισθοδρόμηση όσον αφορά το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα σε ορισμένες χώρες επηρεάζει σοβαρά την αμοιβαία εμπιστοσύνη στη λειτουργία του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης και απειλεί τους στόχους της Ένωσης, όπως κατοχυρώνονται στο άρθρο 3 της ΣΕΕ, όπως καταδεικνύεται από διάφορες περιπτώσεις όπου ασκήθηκε πίεση στο ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης λόγω σοβαρών αμφιβολιών σχετικά με την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οργανισμοί διαμεσολάβησης και οι φορείς ισότητας στα κράτη μέλη διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διαφύλαξη βασικών αρχών του κράτους δικαίου, όπως η διαφάνεια, η λογοδοσία και η δίκαιη δίκη·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα έκτακτης ανάγκης που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση της COVID-19 επηρέασαν την άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ, όπως το δικαίωμα στην ελεύθερη κυκλοφορία, στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη, στην πρόσβαση στις δημόσιες πληροφορίες, στην ιδιωτική ζωή, στην ελευθερία του συνέρχεσθαι και στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, ενώ είχαν επίπτωση και στους δημοκρατικούς ελέγχους και εξισορροπήσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι, συνεπώς, σημαντικό να διασφαλιστεί ότι υπάρχουν αποτελεσματικοί έλεγχοι και εξισορροπήσεις στις ενέργειες των κυβερνήσεων προς υπεράσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν διολισθήσει σε κατώτερες θέσεις στη διεθνή κατάταξη της ελευθερίας του Τύπου και ότι η βία κατά των δημοσιογράφων έχει αυξηθεί· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι απειλές κατά της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης περιλαμβάνουν παρενόχληση και επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων, παράβλεψη της νομικής προστασίας που αυτοί απολαμβάνουν, καθώς και άσκηση επιρροής στα μέσα ενημέρωσης και δράσεις με οικονομικούς ή πολιτικούς σκοπούς στον τομέα των μέσων ενημέρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανησυχητικές εξελίξεις που αποσκοπούν στην κατάπνιξη της ελευθερίας του λόγου και της ελευθερίας του Τύπου αποτελούν κακό παράδειγμα εντός της ΕΕ και για τις υποψήφιες προς προσχώρηση στην ΕΕ χώρες·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι απαραίτητη η ενίσχυση και ο εξορθολογισμός των υφιστάμενων μηχανισμών, καθώς και η ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα, προκειμένου να διασφαλιστεί σε ολόκληρη την Ένωση η τήρηση των αρχών και των αξιών, όπως αυτές κατοχυρώνονται στις Συνθήκες·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός των δικαιωμάτων των μειονοτήτων αποτελεί ένα από τα πολιτικά κριτήρια που πρέπει να πληροί μια υποψήφια χώρα κατά την προσχώρηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει στη διασφάλιση του σεβασμού των δικαιωμάτων των εθνικών και γλωσσικών μειονοτήτων στις υποψήφιες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει ήδη καλέσει την Επιτροπή[29] να καταρτίσει ένα κοινό πλαίσιο ελάχιστων προτύπων της Ένωσης για την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες, τα οποία έχουν ισχυρά ερείσματα σε ένα νομικό πλαίσιο που εγγυάται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα σε ολόκληρη την ΕΕ·
I. Η έκθεση του 2020 για το κράτος δικαίου: διδάγματα για το 2021
1. χαιρετίζει την πρώτη ετήσια έκθεση της Επιτροπής για το κράτος δικαίου· θεωρεί απαραίτητο να δημιουργηθεί μια ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική παρακολούθησης και επιβολής του κράτους δικαίου στην Ένωση· επαναλαμβάνει τη σημασία του εκ των προτέρων εντοπισμού των κινδύνων και της πρόληψης των παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου αντί να αντιδρά εκ των υστέρων όταν επαναλαμβάνονται τέτοιες παραβιάσεις· ενθαρρύνει, ως εκ τούτου, την περαιτέρω ανάπτυξη αυτού του νέου εργαλείου·
2. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η λειτουργία των δικαστικών συστημάτων, το πλαίσιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς, η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης και ορισμένα θεσμικά ζητήματα που σχετίζονται με τους ελέγχους και τις εξισορροπήσεις, συμπεριλαμβανομένου του χώρου της κοινωνίας των πολιτών ως έναν βαθμό, αποτελούν όλα μέρος της ετήσιας επισκόπησης της Επιτροπής όσον αφορά το κράτος δικαίου στα κράτη μέλη· ζητεί επίσης να συμπεριληφθούν στις ετήσιες εκθέσεις ορισμένα σημαντικά στοιχεία του καταλόγου ελέγχου για το κράτος δικαίου του 2016 της Επιτροπής της Βενετίας, όπως νομικές διασφαλίσεις για την πρόληψη της αυθαιρεσίας και της κατάχρησης εξουσίας από τις δημόσιες αρχές, την ανεξαρτησία και την αμεροληψία του δικηγορικού επαγγέλματος και την ισότητα ενώπιον του νόμου, καθώς και για τη μη εισαγωγή διακρίσεων· ενθαρρύνει την Επιτροπή να αναδείξει επίσης θετικές τάσεις στα κράτη μέλη που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως καλό παράδειγμα προς μίμηση για άλλα κράτη μέλη·
3. σημειώνει με ικανοποίηση ότι η έκθεση περιέχει κεφάλαια ανά χώρα· επικροτεί τις προσπάθειες της Επιτροπής να συνεργαστεί με τις εθνικές κυβερνήσεις και τα εθνικά κοινοβούλια, καθώς και με την κοινωνία των πολιτών και άλλους εθνικούς φορείς· ενθαρρύνει την Επιτροπή να καταβάλει μεγαλύτερες προσπάθειες για την εμβάθυνση των αναλύσεων ανά χώρα με σκοπό την καλύτερη αξιολόγηση της σοβαρότητας των προκλήσεων στον τομέα του κράτους δικαίου· πιστεύει ότι θα πρέπει να αφιερωθεί περισσότερος χρόνος στις επισκέψεις της Επιτροπής σε χώρες, συμπεριλαμβανομένων των επιτόπιων επισκέψεων, ώστε να επιτευχθεί ευρύτερη δέσμευση και να αναπτυχθεί διάλογος με τις εθνικές αρχές και την κοινωνία των πολιτών· θεωρεί ότι η Επιτροπή θα πρέπει να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις επισκέψεις αυτές προκειμένου να προωθήσει μια νοοτροπία κράτους δικαίου σε εθνικό επίπεδο·
4. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι όλα τα κράτη μέλη ελέγχονται με βάση τους ίδιους δείκτες και την ίδια μεθοδολογία· τονίζει, ωστόσο, ότι η ύπαρξη παραβιάσεων διαφορετικής φύσης ενέχει επίσης τον κίνδυνο υποβάθμισης των σοβαρότερων παραβιάσεων του κράτους δικαίου· ζητεί από την Επιτροπή να διαφοροποιήσει την υποβολή αναφορών της κάνοντας διάκριση μεταξύ των συστημικών παραβιάσεων του κράτους δικαίου και των μοναδικών, μεμονωμένων παραβιάσεων· τονίζει τα δυνητικά οφέλη της ετήσιας έκθεσης για το κράτος δικαίου όσον αφορά την πρόληψη· θεωρεί ότι απαιτείται πιο ενδελεχής αξιολόγηση για να εκτιμηθεί κατά πόσον η έκθεση είχε σε επαρκή βαθμό προληπτικό αποτέλεσμα· θεωρεί ότι, σε κάθε περίπτωση, αυτό σαφώς δεν ισχύει όσον αφορά τα κράτη μέλη τα οποία υπόκεινται στη διαδικασία του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΣΕΕ· πιστεύει ότι η έκθεση του 2020 θα μπορούσε να είχε παράσχει πιο εμπεριστατωμένες και διαφανείς αξιολογήσεις, αναφέροντας εάν υπήρχαν σοβαρές ελλείψεις, κίνδυνος σοβαρής παραβίασης ή πραγματική παραβίαση των αξιών της ΕΕ σε καθέναν από τους πυλώνες που αναλύθηκαν στα κεφάλαια ανά χώρα· θεωρεί ότι οι αξιολογήσεις αυτές είναι απαραίτητες για τη διατύπωση συμπερασμάτων σχετικά με την κατάσταση του κράτους δικαίου και για τον προσδιορισμό των επακόλουθων ενεργειών και των διορθωτικών μέτρων και εργαλείων· ζητεί να ακολουθηθεί μια συνθετική προσέγγιση στις μελλοντικές εκθέσεις, ώστε να προσδιορίζονται με σαφήνεια οι τομείς στους οποίους εντοπίζονται οι σοβαρότεροι κίνδυνοι και προβλήματα στα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να επικαιροποιήσει αναλόγως τη μεθοδολογία της και να ενημερώσει χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση το Κοινοβούλιο·
5. θεωρεί ότι η έκθεση του 2020 είναι υπερβολικά περιγραφική και δεν παρέχει επαρκή ανάλυση, καλεί την Επιτροπή να συντάσσει αναλυτικότερες εκθέσεις στο μέλλον· θεωρεί απαραίτητο οι μελλοντικές εκθέσεις να περιλαμβάνουν ειδικές ανά χώρα συστάσεις σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των ανησυχιών που έχουν εντοπιστεί ή την αποκατάσταση των παραβιάσεων, συμπεριλαμβανομένων των προθεσμιών εφαρμογής, κατά περίπτωση, και των σημείων αναφοράς που πρέπει να παρακολουθούνται· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει στις εκθέσεις ενδείξεις για την παρακολούθηση της εφαρμογής των συστάσεών της και των διορθωτικών μέτρων της·
6. εκφράζει την ανησυχία του για τις δευτερογενείς επιπτώσεις της διάβρωσης της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης σε άλλους τομείς που αναλύονται στην έκθεση· θεωρεί ότι οι εκστρατείες δυσφήμισης κατά ακαδημαϊκών, δημοσιογράφων, δικαστών, επαγγελματιών του νομικού κλάδου, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και ακτιβιστών, και ιδίως οι στρατηγικές μηνύσεις κατά της συμμετοχής του κοινού (SLAPP), συμβάλλουν στον περιορισμό της ανεξαρτησίας και της ικανότητάς τους να ενεργούν, με αρνητικές συνέπειες·
7. ζητεί, συνεπώς, μια πιο ολοκληρωμένη ανάλυση των διασυνδέσεων μεταξύ των τεσσάρων πυλώνων που περιλαμβάνονται στην έκθεση και του τρόπου με τον οποίο οι συνδυασμένες ελλείψεις μπορεί να ισοδυναμούν με συστημικές παραβιάσεις του κράτους δικαίου ή σχετικούς κινδύνους, καθώς και να διευκρινιστεί αν οι εν λόγω ελλείψεις θίγουν ή απειλούν να θίξουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης·
8. θεωρεί ότι οι ετήσιες εκθέσεις θα πρέπει να εντοπίζουν εγκάρσιες τάσεις σε επίπεδο ΕΕ· πιστεύει ότι από την έκθεση του 2020 απουσιάζει μια προοπτική σε επίπεδο ΕΕ· ζητεί από την Επιτροπή να εντοπίσει περιπτώσεις στις οποίες ορισμένα μέτρα ή πρακτικές που υπονομεύουν το κράτος δικαίου, την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, τους ελέγχους και τις εξισορροπήσεις ή την καταπολέμηση της διαφθοράς σε ένα κράτος μέλος καθίστανται παραδείγματα για άλλους ή όταν η σοβαρότητα και το πεδίο εφαρμογής των πρακτικών αυτών έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν την Ένωση στο σύνολό της· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τον τρόπο με τον οποίο οι επιθέσεις αυτές υπονομεύουν την ποιότητα της δημοκρατίας στην Ένωση· ζητεί οι αναλύσεις των εκθέσεων να δώσουν προτεραιότητα σε αυτές τις τάσεις, συμπεριλαμβανομένων των αυξανόμενων προκλήσεων που θέτουν τα εθνικά συνταγματικά δικαστήρια στη νομική αρχιτεκτονική της ΕΕ, προκειμένου να καθοδηγήσουν τις επανορθωτικές ενέργειες σε επίπεδο ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να παράσχει σαφή παραδείγματα συστηματικών εκστρατειών παραπληροφόρησης και ξένων παρεμβάσεων με στόχο την υπονόμευση της εμπιστοσύνης του κοινού στους κρατικούς θεσμούς και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, ασκώντας παράλληλα πίεση στα κράτη μέλη προς δομές διακυβέρνησης αυταρχικού τύπου·
9. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι δεν καλύφθηκαν με επαρκείς λεπτομέρειες όλα τα ζητήματα του κράτους δικαίου στην έκθεση του 2020· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει την ειδική ανά χώρα εμπειρογνωσία και την ικανότητά της ώστε να αντιδρά ταχύτερα σε αρνητικές εξελίξεις που προκύπτουν στα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να διαθέσει επαρκείς πόρους για την παρακολούθηση και την επιβολή του κράτους δικαίου στην ΕΕ·
10. τονίζει ότι οι νόμοι των κρατών μελών, η τήρηση του κράτους δικαίου, οι έλεγχοι και οι εξισορροπήσεις, και οι δημοκρατικοί θεσμοί, συμπεριλαμβανομένης της ανεξαρτησίας τους, θα πρέπει να είναι λειτουργικοί όχι μόνο de jure αλλά και de facto·
Δικαστικά συστήματα
11. εκφράζει την ικανοποίησή του για την παρακολούθηση της ανεξαρτησίας, της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των δικαστικών συστημάτων των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών εισαγγελικών υπηρεσιών και της ικανότητάς τους να παρέχουν αποτελεσματική δικαστική προστασία με σκοπό τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με το δίκαιο της ΕΕ· θεωρεί ότι το ευνοϊκό περιβάλλον για τη διασφάλιση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη για όλους θα πρέπει επίσης να παρακολουθείται, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στη δικαιοσύνη σε επίπεδο ΕΕ και των προσπαθειών που καταβάλλονται και των πόρων που διατίθενται για τη διασφάλιση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη· εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη ενός μηχανισμού άμεσης προσφυγής στη διάθεση των πολιτών της ΕΕ για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους, όπως προβλέπεται στον Χάρτη· θεωρεί ότι οι εκθέσεις θα πρέπει να μην είναι απλώς ένα στατικό ετήσιο στιγμιότυπο αλλά να περιλαμβάνουν κάθε σχετική πληροφορία στα κεφάλαια ανά χώρα σχετικά με την κατάσταση του κράτους δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών πληροφοριών ιστορικού και του πολιτικού πλαισίου εντός του οποίου λαμβάνουν χώρα οι νέες εξελίξεις, ώστε να καθίσταται δυνατή η ακριβής, δυναμική και ολοκληρωμένη αξιολόγηση της de jure και de facto ανεξαρτησίας των δικαστικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένης της ανεξαρτησίας των δικηγόρων και του νομικού επαγγέλματος, και θα πρέπει να καλύπτουν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι μόλις τους προηγούμενους 12 μήνες· τονίζει ότι θα πρέπει να διασφαλίζονται επαρκή πρότυπα κράτους δικαίου για τους πολίτες και τους κατοίκους της ΕΕ κατά την άσκηση του δικαιώματός τους στην ελεύθερη κυκλοφορία εντός της ΕΕ· τονίζει ότι η αποτελεσματική πρόσβαση όλων των πολιτών στη δικαιοσύνη αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του κράτους δικαίου και, λόγω της ευάλωτης κατάστασής τους, πρέπει να διασφαλίζεται ιδιαίτερα για τους εποχικούς εργαζόμενους και τους διασυνοριακούς εργαζομένους κατά την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας σε άλλο κράτος μέλος·
12. τονίζει ότι τα αποτελεσματικά, ανεξάρτητα και αποδοτικά συστήματα απονομής δικαιοσύνης είναι ουσιαστικής σημασίας για την προάσπιση του κράτους δικαίου· υπενθυμίζει ότι η δικαστική αρχιτεκτονική της Ένωσης περιλαμβάνει τα εθνικά δικαστικά συστήματα· υπογραμμίζει το γεγονός ότι, προκειμένου να διασφαλίζονται τα θεμελιώδη δικαιώματα και οι ελευθερίες των πολιτών της ΕΕ, τα συστήματα απονομής δικαιοσύνης και οι δικαστές πρέπει να είναι ανεξάρτητα και, ως εκ τούτου, να προστατεύονται από κάθε είδους πίεση, απειλή ή παρέμβαση – άμεση ή έμμεση – από οποιονδήποτε παράγοντα, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών αρχών· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η σύνθεση των δικαστικών οργάνων, οι μέθοδοι διορισμού, πέραν των μηχανισμών που διέπουν τη διάρκεια της υπηρεσίας και τους λόγους απόρριψης και απόλυσης, την εξέλιξη της σταδιοδρομίας, τις πειθαρχικές διαδικασίες και τις κυρώσεις, έχουν επίσης προσδιοριστεί ως δείκτες ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης· τονίζει ότι η παρακολούθηση αυτών των παραμέτρων πρέπει να είναι συνεχής και ενσωματωμένη σε μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση όλων των ελέγχων και εξισορροπήσεων, χωρίς να επικεντρώνεται μόνο σε περιορισμένο αριθμό παραμέτρων, προκειμένου να επαληθεύεται η πραγματική κατάσταση της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας στα κράτη μέλη·
13. σημειώνει ότι η έκθεση του 2020 ορθώς εξετάζει την ανάγκη ψηφιοποίησης των δικαστικών διαδικασιών και της κατάρτισης των δικαστών· υπενθυμίζει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά το επίπεδο συμμετοχής στην κατάρτιση για τα νομικά επαγγέλματα· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η έκθεση δεν αναφέρει την κατάρτιση των δικηγόρων·
14. εκφράζει την ανησυχία του για την οξεία επιδείνωση της ανεξαρτησίας των δικαστικών συστημάτων ορισμένων κρατών μελών και για την αυξανόμενη και κατάφωρη έλλειψη συμμόρφωσης με το δίκαιο της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων του ΔΕΕ· σημειώνει ότι η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης εξακολουθεί να αποτελεί τομέα σοβαρής ανησυχίας σε ορισμένα κράτη μέλη, όπως αντικατοπτρίζεται σε ορισμένα κεφάλαια ανά χώρα· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει σαφώς και να χαρακτηρίσει τις εν λόγω εντοπισθείσες ελλείψεις και διαπιστώσεις ως σαφή κίνδυνο σοβαρής παραβίασης του κράτους δικαίου· εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν αντιδρά άμεσα και με νομικά μέσα στους σοβαρούς κινδύνους όσον αφορά το κράτος δικαίου που εντοπίζονται στα κεφάλαια ανά χώρα, κυρίως όταν αυτοί έχουν μετουσιωθεί σε πραγματικές παραβιάσεις του κράτους δικαίου· καλεί την Επιτροπή να παράσχει μια ουσιαστική, απλή και σαφή αξιολόγηση των διαφόρων εθνικών συστημάτων απονομής δικαιοσύνης και να επισημάνει πού θα μπορούσαν να εφαρμοστούν βέλτιστες πρακτικές για συγκρίσιμα συστήματα και πώς θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν παρόμοιες ελλείψεις·
15. υπογραμμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 1 της ΣΕΕ, απαιτείται από την Επιτροπή να διασφαλίζει την εφαρμογή των Συνθηκών και του παράγωγου δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων όπου κίνδυνοι σοβαρών παραβιάσεων των αξιών που ορίζονται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ, οι οποίοι προσδιορίζονται στα κεφάλαια ανά χώρα, έχουν γίνει πραγματικότητα μετά τη δημοσίευση της έκθεσης του 2020·
16. εκφράζει την απογοήτευσή του για την πολιτική πίεση που ασκείται στην Ουγγαρία και την Πολωνία προκειμένου να εμποδιστούν τα εθνικά δικαστήρια από το να κινήσουν διαδικασία έκδοσης προδικαστικής απόφασης ενώπιον του ΔΕΕ δυνάμει του άρθρου 267 της ΣΛΕΕ, με σκοπό να αποτραπούν οι εθνικοί δικαστές από το να υποβάλλουν ερωτήματα στο ΔΕΕ σχετικά με τις απαιτήσεις της ΕΕ για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης· θεωρεί ότι αυτή πρακτική συνιστά καταστρατήγηση των Συνθηκών και της πάγιας ερμηνείας των σχετικών διατάξεων από το ΔΕΕ· εκφράζει τον αποτροπιασμό του για την αυξανόμενη και σκόπιμη έλλειψη συμμόρφωσης με τις αποφάσεις του ΔΕΕ· πιστεύει ότι αυτές οι παράνομες εξελίξεις συνιστούν συστημική απειλή για την ενότητα και τη συνοχή του δικαίου της ΕΕ και για την ίδια τη λειτουργία της Ένωσης· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει στις μελλοντικές εκθέσεις της λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τη συμμόρφωση των κρατών μελών με τις αποφάσεις του ΔΕΕ· θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι οι προσεχείς ετήσιες εκθέσεις θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη στην αξιολόγηση τη μη τήρηση των αποφάσεων του ΔΕΕ ως σοβαρές παραβιάσεις· ζητεί από την Επιτροπή να εξασφαλίσει άμεσες και κατάλληλες νομικές απαντήσεις σε περιπτώσεις άρνησης της εφαρμογής και του σεβασμού των αποφάσεων του ΔΕΕ, όπως δικαστικές προσφυγές δυνάμει του άρθρου 260 της ΣΛΕΕ· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά τις αποφάσεις των εθνικών δικαστηρίων σχετικά με την υπεροχή του δικαίου της ΕΕ έναντι των εθνικών συνταγματικών κανόνων και να κινεί διαδικασίες επί παραβάσει κατά των κρατών μελών που παραβιάζουν συστηματικά αυτή την αρχή· εκφράζει, επιπλέον, τη λύπη του για το αίτημα του πρωθυπουργού της Πολωνίας προς το Συνταγματικό Δικαστήριο να αποφανθεί σχετικά με την υπεροχή των εθνικών συνταγματικών κανόνων έναντι του δικαίου της ΕΕ·
17. επισημαίνει ότι η βραδύτητα των αστικών, ποινικών και διοικητικών δικαστικών διαδικασιών συνιστά μείζονα κίνδυνο, ιδίως για τον σεβασμό του κράτους δικαίου· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει στις μελλοντικές εκθέσεις της αξιολόγηση των συνθηκών στις φυλακές, των εκκρεμών δικαστικών υποθέσεων και της μέσης διάρκειας των δικών για κάθε κράτος μέλος·
Πλαίσιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς
18. εκφράζει την ικανοποίησή του για την αφιέρωση ειδικού κεφαλαίου στις προσπάθειες καταπολέμησης της διαφθοράς σε κάθε κεφάλαιο ανά χώρα, δεδομένου ότι η συστημική διαφθορά υπονομεύει τόσο τη λειτουργία του κράτους δικαίου όσο και την εμπιστοσύνη των πολιτών της ΕΕ στις αποφάσεις που λαμβάνουν οι αρχές, οι δημόσιοι υπάλληλοι και το δικαστικό σώμα· υπογραμμίζει ότι η διαφθορά, καθώς απομακρύνει δημόσια κονδύλια από τους στόχους κοινής ωφέλειας για τους οποίους προορίζονται, μειώνει το επίπεδο και την ποιότητα των δημόσιων υπηρεσιών, γεγονός που έχει σοβαρές επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα· επισημαίνει ότι, ενώ η ύπαρξη εθνικών στρατηγικών για την καταπολέμηση της διαφθοράς μπορεί να θεωρηθεί πρόοδος, η εφαρμογή και η ακόλουθη αποτελεσματικότητά τους στην πράξη είναι κρίσιμης σημασίας για το κράτος δικαίου και πρέπει επίσης να αξιολογηθούν· επισημαίνει ότι τα πλαίσια για την καταπολέμηση της διαφθοράς θα πρέπει να καλύπτουν τομείς όπως οι δεοντολογικοί κανόνες, τα μέτρα ευαισθητοποίησης, οι κανόνες σχετικά με τις αποκαλύψεις περιουσιακών στοιχείων, τα ασυμβίβαστα και οι συγκρούσεις συμφερόντων, οι δημόσιες συμβάσεις, οι μηχανισμοί εσωτερικού ελέγχου, οι κανόνες σχετικά με τις ομάδες συμφερόντων, και η μεταπήδηση προς ή από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα· καλεί τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα να αναπτύξουν αποτελεσματικά εργαλεία για την πρόληψη, τον εντοπισμό κινδύνων, τη διακοπή και την επιβολή κυρώσεων σε περιπτώσεις διαφθοράς και απάτης, καθώς και μηχανισμούς για την ανάκτηση των κερδών από τις εν λόγω υποθέσεις, ιδίως παρακολουθώντας τακτικά τη χρήση τόσο των ενωσιακών όσο και των εθνικών δημόσιων πόρων· σημειώνει ότι μια αξιολόγηση της ανθεκτικότητας του πλαισίου καταπολέμησης της διαφθοράς για την αντιμετώπιση των κινδύνων που συνδέονται με τη διαφθορά στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων εξακολουθεί να απουσιάζει σε μεγάλο βαθμό από την έκθεση του 2020·
19. καλεί την Επιτροπή να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην κατάχρηση των κονδυλίων της ΕΕ, ιδίως ενόψει του κανονισμού για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου, και να επανεξετάσει την ορθή λειτουργία των ερευνητικών και εισαγγελικών υπηρεσιών σε κάθε κράτος μέλος σε σχέση με τη διερεύνηση και τη δίωξη της απάτης, συμπεριλαμβανομένης της φορολογικής απάτης, της διαφθοράς ή άλλων παραβιάσεων του δικαίου της ΕΕ σε σχέση με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ ή την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης· εκφράζει την ανησυχία του για τον δυνητικά αυξανόμενο κίνδυνο κατάχρησης του προϋπολογισμού της Ένωσης ως μέσου αποδυνάμωσης του κράτους δικαίου σε ορισμένα κράτη μέλη·
20. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την αυξανόμενη απειλή εγκλημάτων που σχετίζονται με τη διαφθορά· καλεί την Επιτροπή να επικαιροποιήσει και να ενισχύσει, όπου είναι αναγκαίο, τη νομοθεσία της Ένωσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς, χρησιμοποιώντας τα πορίσματα της έκθεσης για την καλύτερη αντιμετώπιση των ελλείψεων που εντοπίστηκαν, και να θεσπίσει κατάλληλο σύνολο πολιτικών για την καταπολέμηση της δικαστικής διαφθοράς στα κράτη μέλη· υπογραμμίζει τους κινδύνους της αύξησης της διαφθοράς για τη συνοχή της έννομης τάξης της Ένωσης, την αποτελεσματικότητα των κοινών πολιτικών της, την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, τη διεθνή αξιοπιστία της και τη λειτουργία της εσωτερικής της αγοράς, όπου ο σεβασμός του κράτους δικαίου διαδραματίζει σημαντικό ρόλο· καλεί την Επιτροπή να σκιαγραφήσει τις βέλτιστες πρακτικές, να εντοπίσει τομείς ιδιαίτερα ευάλωτους στη διαφθορά και να καταρτίσει ειδικές ανά χώρα συστάσεις για βελτιώσεις, και να χρησιμοποιήσει τις γνώσεις αυτές για να επικαιροποιήσει και να ενισχύσει το πλαίσιο της Ένωσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς·
21. υπενθυμίζει τον καίριο ρόλο των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της διαφθοράς και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες·
22. προειδοποιεί ότι η έλλειψη ομοιόμορφων, επικαιροποιημένων και ενοποιημένων στατιστικών σε όλα τα κράτη μέλη, σε συνδυασμό με προκλήσεις όσον αφορά τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τους δικαιούχους των προγραμμάτων της ΕΕ, παρεμποδίζουν την αξιολόγηση και τη σύγκριση των δεδομένων σχετικά με τη διερεύνηση και τη δίωξη αδικημάτων διαφθοράς· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να στηρίξει και να προωθήσει την εναρμόνιση των ορισμών των εν λόγω αδικημάτων σε ολόκληρη την Ένωση, και να διασφαλίσει την καλύτερη χρήση των υφιστάμενων συνόλων δεδομένων και της μεθοδολογίας για την ανάπτυξη νέων συνόλων δεδομένων με σκοπό τη συλλογή συγκριτικών δεδομένων σε ολόκληρη την ΕΕ σχετικά με την αντιμετώπιση υποθέσεων διαφθοράς· τονίζει ότι είναι σημαντικό να στηριχθεί και να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO), για την καταπολέμηση της διαφθοράς· είναι της άποψης ότι η καταπολέμηση της διαφθοράς απαιτεί όχι μόνο ισχυρή εντολή αλλά και πολύ μεγαλύτερο προϋπολογισμό, πόρους και κάθε είδος στήριξης που απαιτείται για τα προαναφερθέντα θεσμικά όργανα και υπηρεσίες·
Ελευθερία έκφρασης: ελευθερία και πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, καλλιτεχνικές και ακαδημαϊκές ελευθερίες
23. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι στην έκθεση περιλαμβάνεται ειδικό κεφάλαιο για την παρακολούθηση της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης· χαιρετίζει, ειδικότερα, την εστίαση στην ασφάλεια των δημοσιογράφων· ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει αξιολόγηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των εθνικών πλαισίων για την προστασία της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης· τονίζει τη σημασία της αξιολόγησης και της παρακολούθησης της κατάστασης των μέσων ενημέρωσης στα κράτη μέλη, ιδίως εξετάζοντας τα μέτρα που λαμβάνονται από οποιαδήποτε κυβέρνηση για τη φίμωση των κρίσιμων μέσων ενημέρωσης ή/και για την υπονόμευση της ελευθερίας και της πολυφωνίας, προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος περαιτέρω συγκέντρωσης πληροφοριών στα χέρια λίγων, κάτι που θα μπορούσε να παρεμποδίσει τη διάδοση ελεύθερων και ανεξάρτητων πληροφοριών·
24. εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη αξιολόγησης όσον αφορά τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα των μέσων ενημέρωσης σε εθνικό επίπεδο και του de jure και de facto βαθμού ανεξαρτησίας του από τις εθνικές αρχές, τα πολιτικά κόμματα ή οποιαδήποτε άλλη παρέμβαση, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης αξιολόγησης των δυνητικών συγκρούσεων συμφερόντων και της συγκέντρωσης των μέσων ενημέρωσης και της διαφάνειας όσον αφορά την ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστούν η οικονομική ανεξαρτησία των ιδιωτικών φορέων μέσων ενημέρωσης και οι προϋποθέσεις για τη βιώσιμη δραστηριότητά τους, προκειμένου να αποφευχθεί η άσκηση πολιτικής επιρροής στα μέσα ενημέρωσης· επισημαίνει τον αναντικατάστατο ρόλο των δημόσιων μέσων ενημέρωσης και τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλίζονται και να διατηρούνται η ανεξαρτησία και η ελευθερία τους από πολιτικές παρεμβάσεις· εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη αξιολόγησης του βαθμού ανεξαρτησίας των εθνικών ρυθμιστικών φορέων του τομέα των μέσων ενημέρωσης τόσο de jure όσο και de facto· πιστεύει ότι η ορθή εφαρμογή του άρθρου 30 της οδηγίας του 2018 για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων[30] θα πρέπει να παρακολουθείται στενά και ότι, όπου κρίνεται σκόπιμο, θα πρέπει να κινούνται ταχέως διαδικασίες επί παραβάσει μετά τη διαδικασία αυτή· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να εξετάσει τις απόπειρες εκφοβισμού και δυσφήμισης δημοσιογράφων, ιδίως από δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων των άμεσων επιθέσεων κατά ξένων δημοσιογράφων ως δημόσιων εχθρών για τα ερευνητικά τους ρεπορτάζ·
25. εκφράζει την ανησυχία του για την αυξανόμενη επιδείνωση της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης σε ορισμένα κράτη μέλη από τη δημοσίευση της έκθεσης του 2020 και έπειτα· εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τις σωματικές, ψυχολογικές και οικονομικές απειλές, την κακοποίηση, τα εγκλήματα και τις δολοφονίες που διαπράττονται κατά δημοσιογράφων και εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης στην Ένωση ως απάντηση στις δραστηριότητές τους και υπενθυμίζει ότι οι επιθέσεις αυτές συχνά οδηγούν σε αυτολογοκρισία· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει στα κεφάλαια ανά χώρα των μελλοντικών εκθέσεων μια επισκόπηση των επιθέσεων κατά δημοσιογράφων σε ολόκληρη την Ένωση, με ιδιαίτερη έμφαση στις δολοφονίες δημοσιογράφων, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής ανεξαρτησίας των επακόλουθων ποινικών ερευνών και διαδικασιών από πολιτικές παρεμβάσεις, καθώς και των σχετικών αποκρίσεων των κρατών μελών σε αυτό το πλαίσιο·
26. παρατηρεί με ανησυχία ότι οι προκλήσεις για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης είναι στενά συνδεδεμένες με την υπονόμευση της καλλιτεχνικής ελευθερίας και της ακαδημαϊκής ελευθερίας· ζητεί, ως εκ τούτου, να επεκταθεί αυτός ο πυλώνας σε όλες τις πτυχές της ελευθερίας της έκφρασης, συμπεριλαμβανομένης της καταπολέμησης της ρητορικής μίσους, και να προσαρμοστεί αναλόγως ο τίτλος του πυλώνα·
27. εκφράζει ανησυχία για τη χρήση νομικών μέτρων από κυβερνήσεις και ισχυρά άτομα για τη φίμωση επικριτών, όπως οι SLAPP ή οι νόμοι που περιορίζουν το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης κατά τρόπο ασυμβίβαστο με τα θεμελιώδη δικαιώματα των ατόμων· καλεί τα κράτη μέλη να νομοθετήσουν προκειμένου να προστατεύσουν τους δημοσιογράφους από αυτή την πρακτική· καλεί την Επιτροπή να προτείνει νομοθεσία της ΕΕ κατά των SLAPP ώστε οι δημοσιογράφοι να προστατεύονται από κακόβουλες μηνύσεις·
28. παρατηρεί ότι η επιδείνωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης οδηγεί σε αύξηση του φαινομένου της αναζήτησης εξιλαστήριων θυμάτων και στόχευσης μειονοτήτων, το οποίο συχνά υποκινείται από τις κυβερνήσεις, για παράδειγμα κατά των ΛΟΑΔΜ, των μεταναστών και των προσφύγων, με αποτέλεσμα την αύξηση της ρητορικής μίσους εναντίον αυτών των ομάδων και τη λογοκρισία των μέσων ενημέρωσης· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει σε μελλοντικές εκθέσεις τις επιπτώσεις των εγκλημάτων μίσους και της ρητορικής μίσους στις διακρίσεις·
Άλλα θεσμικά ζητήματα που συνδέονται με τους ελέγχους και τις εξισορροπήσεις, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας ενός ευνοϊκού χώρου για την κοινωνία των πολιτών
29. εκφράζει την ικανοποίησή του για τον πυλώνα της έκθεσης σχετικά με τους ελέγχους και τις εξισορροπήσεις και την εξέταση των έκτακτων μέτρων που ελήφθησαν για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19· υπενθυμίζει ότι τα μέτρα έκτακτης ανάγκης που εισηγούνται οι κυβερνήσεις, τα οποία σέβονται το κράτος δικαίου, τα θεμελιώδη δικαιώματα και τη δημοκρατική λογοδοσία είναι απαραίτητα για την καταπολέμηση της πανδημίας και θα πρέπει να αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο όλων των προσπαθειών για τον έλεγχο της εξάπλωσης της COVID-19· θεωρεί ότι οι εξουσίες έκτακτης ανάγκης απαιτούν πρόσθετο έλεγχο, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι δεν χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα για μια πιο μόνιμη αλλαγή της ισορροπίας των εξουσιών· εκφράζει την ανησυχία του για τη χρήση μέτρων έκτακτης ανάγκης λόγω της COVID-19 ως πρόσχημα για την επιτάχυνση νομοθεσίας που εισάγει διακρίσεις· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει την παρακολούθηση των έκτακτων μέτρων προκειμένου να διασφαλίσει ότι τα νομοσχέδια καταρτίζονται και τίθενται σε ισχύ εγκαίρως και με διαφάνεια, ώστε να είναι αναγκαία, αναλογικά, κοινωνικά δίκαια και προσωρινά και ότι η πρόσβαση σε δικαστική προσφυγή δεν επηρεάζεται δυσανάλογα από το κλείσιμο των δικαστηρίων· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον ρόλο του κοινοβουλευτικού ελέγχου και της διαβούλευσης με την κοινωνία των πολιτών· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να παρακολουθεί τη σταδιακή άρση των μέτρων με έγκαιρο τρόπο· ενθαρρύνει την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ γίνονται σεβαστά, προστατεύονται και γίνονται τηρούνται από τα κράτη μέλη κατά τη διάρκεια της COVID-19 και μετά από αυτήν·
30. υπενθυμίζει τη σημασία των ανεξάρτητων εθνικών θεσμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και φορέων διαμεσολάβησης, σε πλήρη συμμόρφωση με τις αρχές των Παρισίων, καθώς και των φορέων ισότητας, για τη διατήρηση των δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ και την ικανότητα υπεράσπισης του κράτους δικαίου σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο· εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τις πρόσφατες απόπειρες υπονόμευσης της ανεξαρτησίας του εθνικού διαμεσολαβητή από την εκτελεστική εξουσία στην Πολωνία· εκφράζει την ικανοποίησή του για την αναφορά της έκθεσης του 2020 στον ρόλο των οργανισμών διαμεσολάβησης· καλεί την Επιτροπή να δώσει μεγαλύτερη προσοχή κατά τον επόμενο ετήσιο κύκλο στις δραστηριότητες των εθνικών διαμεσολαβητών και των φορέων ισότητας, εξετάζοντας διεξοδικότερα τον τρόπο λειτουργίας τους, τον βαθμό ανεξαρτησίας τους και την πραγματική συμβολή τους στη διασφάλιση της ύπαρξης επαρκών διασφαλίσεων· τονίζει ειδικότερα τη μειούμενη ανεξαρτησία των φορέων για τα θέματα ισότητας σε ορισμένα κράτη μέλη έπειτα από τη δημοσιοποίηση της έκθεσης για το 2020, γεγονός που αποτελεί άμεση απειλή για τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών· επαναλαμβάνει την ανησυχία του για τον ολοένα συρρικνούμενο χώρο για την ανεξάρτητη κοινωνία των πολιτών σε ορισμένα κράτη μέλη, ιδίως για τα δικαιώματα των γυναικών, τις μειονότητες και τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ποινικοποίησης των δραστηριοτήτων, του παράλογου διοικητικού φόρτου, των περιορισμών στην πρόσβαση στη χρηματοδότηση, της μείωσης της χρηματοδοτικής στήριξης για δραστηριότητες υπεράσπισης και των περιορισμών στην ελευθερία του συνέρχεσθαι και της οργάνωσης·
31. τονίζει τη σημασία ενός υγιούς χώρου της κοινωνίας των πολιτών για την προώθηση και την παρακολούθηση των αξιών της ΕΕ και τη λογοδοσία των κυβερνήσεων όσον αφορά την προσήλωσή τους σε αυτές, καθώς και για την αντιμετώπιση της διάβρωσης του κράτους δικαίου και την προώθηση μιας νοοτροπίας κράτους δικαίου· καλεί την Επιτροπή να εμβαθύνει την αξιολόγηση του χώρου της κοινωνίας των πολιτών στην έκθεσή της για το 2021· θεωρεί επωφελές να διερευνηθεί ο καθορισμός σαφών κριτηρίων αναφοράς σχετικά με τη δυνατότητα της κοινωνίας των πολιτών να ενισχύσει περαιτέρω αυτόν τον τομέα ανάλυσης μακροπρόθεσμα, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων τομέων, ενός ευνοϊκού νομικού περιβάλλοντος για την άσκηση των πολιτικών ελευθεριών, ενός πλαισίου για την οικονομική βιωσιμότητα και διατηρησιμότητα των οργανώσεων πολιτών, συμπεριλαμβανομένου του ζητήματος των μη κυβερνητικών οργανώσεων που διευθύνονται από κυβερνήσεις (GONGO), της πρόσβασης στη λήψη αποφάσεων και της συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων, του δικαιώματος πρόσβασης σε πληροφορίες, του ασφαλούς χώρου, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα περιστατικά και τις αποκρίσεις σε λεκτικές και σωματικές επιθέσεις, εκστρατείες δυσφήμισης, καθώς και νομική, διοικητική και οικονομική παρενόχληση, μεταξύ άλλων μέσω SLAPP, τα αποτρεπτικά αποτελέσματά τους και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις όσον αφορά την ενεργή συμμετοχή στα κοινά σε άλλη χώρα· επαναλαμβάνει ότι τα θεσμικά όργανα της Ένωσης θα πρέπει να διατηρούν ανοιχτό, διαφανή και τακτικό διάλογο με τις αντιπροσωπευτικές ενώσεις και την κοινωνία των πολιτών· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει στις μελλοντικές εκθέσεις της εάν η άσκηση των πολιτικών δικαιωμάτων από τους πολίτες της ΕΕ διασφαλίζεται σε όλα τα κράτη μέλη·
32. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η μη εφαρμογή από την Ουγγαρία της απόφασης του ΔΕΕ σχετικά με τους παράνομους περιορισμούς που επιβάλλονται στη χρηματοδότηση οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών από πρόσωπα εγκατεστημένα εκτός Ουγγαρίας, η οποία συνιστά από μόνη της σοβαρή παραβίαση του κράτους δικαίου, έχει συμβάλει στη διαιώνιση της διαδικασίας συρρίκνωσης του χώρου για την κοινωνία των πολιτών στη χώρα αυτή· ζητεί από την Επιτροπή να παραπέμψει την Ουγγαρία στο ΔΕΕ και να ζητήσει επειγόντως αποτρεπτικές οικονομικές κυρώσεις σύμφωνα με το άρθρο 260 ΣΛΕΕ· σημειώνει με ανησυχία ότι όλο και περισσότερα κράτη μέλη θεσπίζουν νομοθεσία η οποία δημιουργεί σοβαρούς περιορισμούς στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και της έκφρασης για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, συμβάλλοντας έτσι στη συρρίκνωση του πεδίου δράσης της κοινωνίας των πολιτών·
33. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η έκθεση δεν αναγνωρίζει σαφώς τη σκόπιμη διαδικασία οπισθοδρόμησης της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου που οργανώνουν οι εθνικές αρχές σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ και την επακόλουθη προοδευτική καθιέρωση (ημι-)αυταρχικών καθεστώτων με βάση τη σταδιακή κατάργηση όλων των ελέγχων και εξισορροπήσεων· καλεί την Επιτροπή να αναγνωρίσει και να λάβει υπόψη τις πολλαπλές ετήσιες εκθέσεις και τους δείκτες σεβαστών και αναγνωρισμένων οργανώσεων που αξιολογούν την προσήλωση των κρατών μελών στη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην πάροδο του χρόνου·
Πεδίο εφαρμογής της έκθεσης – οι τομείς που παραλείπονται
34. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η έκθεση του 2020 δεν περιλαμβάνει πλήρως τις αξίες της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ, οι οποίες επηρεάζονται αμέσως όταν οι χώρες αρχίζουν να οπισθοδρομούν όσον αφορά το κράτος δικαίου·
35. καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει κεφάλαια ανά χώρα για όλες τις υποψήφιες και πιθανώς υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες, συμπεριλαμβανομένης μιας εις βάθος ανάλυσης των δικαστικών συστημάτων τους, των πλαισίων τους για την καταπολέμηση της διαφθοράς, της κατάστασης της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης, καθώς και των θεσμικών ελέγχων και εξισορροπήσεων·
36. επαναλαμβάνει τον εγγενή δεσμό που υπάρχει μεταξύ του κράτους δικαίου, της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων και την ανάγκη να γίνουν ευρύτερα γνωστές οι αξίες που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ και στον Χάρτη· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο να συμπεριληφθεί στο πεδίο εφαρμογής των μελλοντικών εκθέσεων η εφαρμογή όλων των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στον Χάρτη· τονίζει ότι οποιαδήποτε δράση αναλαμβάνεται από κράτος μέλος, όταν ενεργεί στο πλαίσιο του πεδίου εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ, πρέπει να σέβεται τα δικαιώματα και τις αρχές του Χάρτη· επιμένει, ως εκ τούτου, στη διατήρηση της σύνδεσης μεταξύ της προάσπισης του κράτους δικαίου και της ισότητας ενώπιον του νόμου, του δικαιώματος αποτελεσματικής προσφυγής ενώπιον ανεξάρτητου και αμερόληπτου δικαστηρίου, του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη και του δικαιώματος παροχής συμβουλών, υπεράσπισης και εκπροσώπησης, καθώς και της παροχής ανεξάρτητης νομικής συνδρομής σε όσους δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους, και του δικαιώματος χρηστής διοίκησης, όπως ορίζεται στο άρθρο 41 του Χάρτη·
37. καταγγέλλει έντονα το γεγονός ότι η νομοθεσία της ΕΕ και η διεθνής νομοθεσία δεν τηρούνται πλήρως σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, για παράδειγμα στον τομέα της καταπολέμησης των διακρίσεων ή του ασύλου, όπως καταδεικνύεται από τη μη εφαρμογή από την Ουγγαρία αρκετών αποφάσεων του ΔΕΕ και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με την πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου, συμπεριλαμβανομένης της αυτόματης και παράνομης κράτησης και της στέρησης τροφής, που παραβιάζει τα δικαιώματα των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο να υποβάλλουν αίτηση διεθνούς προστασίας·
38. υπογραμμίζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι τα δικαιώματα των ατόμων που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, των παιδιών, των θρησκευτικών μειονοτήτων, ιδίως σε μια εποχή αυξανόμενου αντισημιτισμού και ισλαμοφοβίας στην Ευρώπη, των Ρομά και άλλων ατόμων που ανήκουν σε εθνοτικές και γλωσσικές μειονότητες, των μεταναστών, των αιτούντων άσυλο, των προσφύγων, των ατόμων ΛΟΑΔΜ+ και των ηλικιωμένων, καθώς και των γυναικών, εξακολουθούν να μην γίνονται πλήρως σεβαστά σε ολόκληρη την Ένωση κατά παράβαση του άρθρου 2 της ΣΕΕ· τονίζει την προφανή σύνδεση μεταξύ της επιδείνωσης των προτύπων για το κράτος δικαίου και των παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων στα οικεία κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ολόκληρη την Ένωση, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων κατά ατόμων που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις·
39. εκφράζει την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη στρατηγική της για την ενίσχυση της εφαρμογής του Χάρτη· θεωρεί ότι η εστίαση σε ένα μόνο προκαθορισμένο θέμα κάθε χρόνο δεν θα επέτρεπε να επισημανθούν άλλες σοβαρές παραβιάσεις του Χάρτη που λαμβάνουν χώρα σε ένα δεδομένο έτος· πιστεύει ότι η εν λόγω ετήσια αναθεώρηση θα πρέπει να παρέχει στοιχεία για έναν ολοκληρωμένο μηχανισμό παρακολούθησης και ότι, ως εκ τούτου, η μεθοδολογία, ο κύκλος και το πεδίο εφαρμογής της θα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τις ετήσιες εκθέσεις· εκφράζει τη λύπη και την ανησυχία του για την απροθυμία της Επιτροπής να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει όσον αφορά τις παραβιάσεις του Χάρτη·
40. καλεί τα κράτη μέλη να καταρτίζουν ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της ισότητας και των δικαιωμάτων των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες·
41. επισημαίνει ότι ο ετήσιος μηχανισμός υποβολής εκθέσεων της Ένωσης θα πρέπει να ενοποιεί και να αντικαθιστά τα υφιστάμενα μέσα προκειμένου να αποφεύγονται οι επικαλύψεις, και ιδίως την ετήσια έκθεση για το κράτος δικαίου, το πλαίσιο της Επιτροπής για το κράτος δικαίου, την ετήσια έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη, τον διάλογο του Συμβουλίου για το κράτος δικαίου και τον μηχανισμό συνεργασίας και ελέγχου, διασφαλίζοντας παράλληλα μεγαλύτερη συμπληρωματικότητα και συνέπεια με άλλα διαθέσιμα εργαλεία, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών δυνάμει του άρθρου 7 της ΣΕΕ, των διαδικασιών επί παραβάσει και της δημοσιονομικής αιρεσιμότητας· θεωρεί ότι τα τρία θεσμικά όργανα θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα πορίσματα του ετήσιου κύκλου παρακολούθησης στην αξιολόγησή τους για τους σκοπούς της ενεργοποίησης του άρθρου 7 της ΣΕΕ και της δημοσιονομικής αιρεσιμότητας· τονίζει ότι πρέπει να τηρούνται οι ρόλοι και τα προνόμια και των τριών θεσμικών οργάνων· δεσμεύεται να συνδυάσει τις ετήσιες εργασίες του για τις εκθέσεις για το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα σε έναν ευρύτερο ετήσιο κύκλο παρακολούθησης σχετικά με το άρθρο 2 της ΣΕΕ, και να αρχίσει τις σχετικές εργασίες αμέσως μετά τη δημοσίευση της έκθεσης της Επιτροπής για το κράτος δικαίου·
42. ζητεί να αξιολογηθεί κατά πόσον το πεδίο εφαρμογής της ρήτρας απαγόρευσης των διακρίσεων στον Χάρτη είναι αρκετά ευρύ ώστε η επιβολή του κράτους δικαίου στα κράτη μέλη και στην Ένωση να συνάδει με το άρθρο 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, και ποιες περαιτέρω δράσεις μπορούν να αναλάβουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ για να διασφαλίσουν την ορθή εφαρμογή της· υπενθυμίζει ότι, ενώ ο Χάρτης εφαρμόζεται μόνο από τις δικαστικές αρχές κατά την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ, είναι σημαντικό τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη να λαμβάνονται πάντα υπόψη στις διαδικασίες προκειμένου να προωθηθεί μια κοινή νοοτροπία κράτους δικαίου· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να εξετάσει επίσης τη δημιουργία ενοτήτων κατάρτισης με επίκεντρο τον Χάρτη για δικαστές και επαγγελματίες του νομικού τομέα·
Πηγές και μεθοδολογία της έκθεσης
43. καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τον τακτικό, χωρίς αποκλεισμούς και διαρθρωμένο διάλογο με τις κυβερνήσεις και τα εθνικά κοινοβούλια, τις ΜΚΟ, τους εθνικούς θεσμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του διαμεσολαβητές, τους φορείς για την ισότητα, τις επαγγελματικές ενώσεις και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να συνεχίσει να επιτρέπει τόσο τη δημόσια όσο και την εμπιστευτική υποβολή εκθέσεων προκειμένου να προστατεύονται και να υποστηρίζονται οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι ειδικοί του κράτους δικαίου που κινδυνεύουν από SLAPP, διώξεις ή παρενοχλήσεις από τις εθνικές αρχές ή τους αντιπροσώπους τους· μολονότι εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι 24 κράτη μέλη δημοσιοποίησαν με διαφάνεια τις παρατηρήσεις τους για την έκθεση του 2020, εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τρία κράτη μέλη αρνήθηκαν να το πράξουν· ζητεί την πλήρη διαφάνεια της διαδικασίας και τη δημοσιοποίηση όλων των υποβολών των κρατών μελών· θεωρεί ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά σε όλα τα στάδια του κύκλου επανεξέτασης·
44. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν διαβουλεύθηκε με τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένου του Κοινοβουλίου, σχετικά με την ανάπτυξη της μεθοδολογίας και της διαδικασίας προετοιμασίας για την έκθεση του 2020, ούτε επεδίωξε να λάβει ανατροφοδότηση σχετικά με τη λειτουργικότητά τους·
45. υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις σχετικές πληροφορίες από συναφείς πηγές και αναγνωρισμένα ιδρύματα· υπενθυμίζει ότι τα πορίσματα σχετικών διεθνών οργανισμών, όπως αυτών υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, του ΟΑΣΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης, είναι ζωτικής σημασίας για την αξιολόγηση της κατάστασης στα κράτη μέλη· πιστεύει ότι το EFRIS αποτελεί πηγή πληροφοριών για το θέμα αυτό· καλεί την Επιτροπή να ζητήσει από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ να παράσχει μεθοδολογικές συμβουλές και να διεξαγάγει στοχευμένη συγκριτική έρευνα για την κάλυψη των κενών και την προσθήκη λεπτομερειών σε βασικούς τομείς της έκθεσης για το κράτος δικαίου· τονίζει την ανάγκη συμμετοχής μιας ομάδας ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και την Επιτροπή της Βενετίας, στην έκθεση για το κράτος δικαίου, προκειμένου να συμβάλει στον εντοπισμό των κυριότερων θετικών και αρνητικών εξελίξεων σε κάθε κράτος μέλος·
46. τονίζει ότι η κοινωνία των πολιτών είναι βασικός εταίρος για τον εντοπισμό παραβιάσεων του κράτους δικαίου και την προώθηση της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων· πιστεύει βαθιά ότι η Επιτροπή θα πρέπει να θεσπίσει επίσημο και συνεχή διάλογο με εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών σχετικά με αυτά τα θέματα, καθώς και να διασφαλίσει την ουσιαστική συμμετοχή της στη σύνταξη της ετήσιας έκθεσης για το κράτος δικαίου· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι, με βάση την εμπειρία των ΜΚΟ κατά τον κύκλο του 2020, οι θεματικά διαρθρωμένες διαβουλεύσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο των συζητήσεων για το κράτος δικαίου θα αυξήσουν την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας και την πολύτιμη ανατροφοδότηση που παρέχει η κοινωνία των πολιτών· τονίζει ότι το ερωτηματολόγιο διαβούλευσης θα πρέπει να επιτρέπει στα ενδιαφερόμενα μέρη να αναφέρουν πτυχές πέραν του πεδίου που προβλέπει η Επιτροπή, οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν για την περαιτέρω αξιολόγηση του κατά πόσον οι συνταγματικές ρυθμίσεις παρέχουν αποτελεσματικούς μηχανισμούς για τον περιορισμό της άσκησης εξουσίας·
47. θεωρεί ότι τα χρονοδιαγράμματα για τη διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών θα μπορούσαν συχνά να θεωρηθούν υπερβολικά σύντομα και θα πρέπει να είναι κατάλληλα προσαρμοσμένα και ευέλικτα, ώστε να είναι δυνατή η ολοκληρωμένη και ολοκληρωμένη συμβολή· τονίζει ότι αυτό κατέστησε δυσκολότερο για τα ενδιαφερόμενα μέρη, και ιδίως τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, να προετοιμάσουν και να σχεδιάσουν τη συνεισφορά τους καθώς και τις εγχώριες δραστηριότητες ενημέρωσης που προτίθενται να πραγματοποιήσουν για την δρομολόγηση της έκθεσης· σημειώνει ότι η διοργάνωση διαβουλεύσεων πριν από την ετήσια δημοσίευση δημόσιων στατιστικών υποβαθμίζει τις συνεισφορές· καλεί την Επιτροπή να επιτρέψει την υποβολή πολύγλωσσων συνεισφορών· προτείνει να καταστεί το πλαίσιο για τις συνεισφορές των ενδιαφερομένων προβλέψιμο και λιγότερο άκαμπτο· σημειώνει ότι η διαβούλευση μπορεί να βελτιωθεί διασφαλίζοντας, μεταξύ άλλων προσπαθειών, ότι θα δίνεται συνέχεια με τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών σχετικά με τη συμβολή που παρέχουν·
48. θεωρεί ότι η συνεργασία στον ετήσιο κύκλο παρακολούθησης με το Συμβούλιο της Ευρώπης και την Κοινοβουλευτική του Συνέλευση, μεταξύ άλλων μέσω μιας πιο διαρθρωμένης εταιρικής σχέσης, έχει ιδιαίτερη σημασία για την προώθηση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει στα κεφάλαια ανά χώρα δεδομένα για τη μη συμμόρφωση με αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σύμφωνα με αξιολογήσεις της Επιτροπής Υπουργών· υπενθυμίζει ότι η προσχώρηση της Ένωσης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών αποτελεί νομική υποχρέωση που προβλέπεται στο άρθρο 6 παράγραφος 2 της ΣΕΕ· επαναλαμβάνει ότι είναι αναγκαίο η εν λόγω διαδικασία προσχώρησης να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό, προκειμένου να διασφαλιστεί ένα συνεκτικό πλαίσιο για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη και να ενισχυθεί περαιτέρω η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών εντός της Ένωσης·
II. Θεσμικές πτυχές του μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα
49. επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του προς την Επιτροπή και το Συμβούλιο να επιμείνουν ώστε να ανταποκριθούν θετικά στην έκκληση του Κοινοβουλίου στο ψήφισμά του της 7 Οκτωβρίου 2020 για έναν κοινό μηχανισμό της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα, ο οποίος θα πρέπει να καλύπτει το πλήρες πεδίο εφαρμογής των αξιών του άρθρου 2 της ΣΕΕ· επαναλαμβάνει ότι ο εν λόγω μηχανισμός είναι απαραίτητος για την ενίσχυση της προώθησης και της τήρησης των αξιών της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι αυτός ο ετήσιος κύκλος θα πρέπει να είναι συνεκτικός, αντικειμενικός, αμερόληπτος, τεκμηριωμένος και να εφαρμόζεται ισότιμα και δίκαια σε όλα τα κράτη μέλη·
Ειδικές ανά χώρα συστάσεις
50. επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να προβλέψει μια πραγματική αξιολόγηση της κατάστασης κάθε μιας από τις αξίες του άρθρου 2 της ΣΕΕ στα κράτη μέλη και να εγκρίνει σαφείς συστάσεις ανά χώρα σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των ανησυχιών που εντοπίστηκαν και αποκατάστασης των σχετικών παραβιάσεων, συμπεριλαμβανομένων των προθεσμιών εφαρμογής, κατά περίπτωση, και των σημείων αναφοράς που πρέπει να ακολουθηθούν, συμπεριλαμβανομένων χρονοδιαγραμμάτων, στόχων και συγκεκριμένων μέτρων που πρέπει να ληφθούν, προκειμένου να βοηθηθούν τα κράτη μέλη στην αντιμετώπιση των αδυναμιών που εντοπίζονται στην έκθεση· ζητεί να δίνεται συνέχεια σε αυτές τις πρωτοβουλίες σε μεταγενέστερες ετήσιες ή επείγουσες εκθέσεις·
51. συνιστά στην Επιτροπή να ευθυγραμμίσει τις συστάσεις της με εργαλεία που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν για την αντιμετώπιση των ελλείψεων που εντοπίζονται· καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει την παρακολούθηση της εφαρμογής των ειδικών ανά χώρα κεφαλαίων από τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη και να ενεργοποιεί, όταν είναι αναγκαίο, άλλα εργαλεία για το κράτος δικαίου, ώστε να επιτυγχάνονται αποτελέσματα όταν δεν εφαρμόζονται οι συστάσεις· θεωρεί ότι η Επιτροπή θα μπορούσε να κάνει μεγαλύτερη χρήση των διαδικασιών επί παραβάσει ενώπιον του ΔΕΕ· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να εντοπίζονται σαφείς θετικές και αρνητικές τάσεις σε κάθε κράτος μέλος και ότι είναι αναγκαίο να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις συγκρίσεις με τις έκθεση του προηγούμενου έτους·
Διοργανική συμφωνία
52. θεωρεί ότι η υφιστάμενη θεσμική ρύθμιση στην οποία βασίζεται η ετήσια έκθεση υπολείπεται των προσδοκιών του Κοινοβουλίου· αναμένει από τα τρία θεσμικά όργανα να συστήσουν μόνιμη διοργανική ομάδα εργασίας, όπως προτείνεται στο ψήφισμά του της 7ης Οκτωβρίου 2020·
53. καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να αρχίσουν αμέσως διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο σχετικά με μια διοργανική συμφωνία σύμφωνα με το άρθρο 295 της ΣΛΕΕ, προκειμένου να συμπληρωθούν τα υφιστάμενα εργαλεία με τη θέσπιση μηχανισμού για το κράτος δικαίου, μέσω νομικής πράξης που θα δεσμεύει τα τρία θεσμικά όργανα σε μια πιο διαφανή και θεσμοθετημένη διαδικασία με σαφέστερες αρμοδιότητες, με τη συμμετοχή ομάδας ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων για την παροχή συμβουλών στην ομάδα εργασίας και τα τρία θεσμικά όργανα, σε στενή συνεργασία με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, προκειμένου να κατασταθεί η προστασία και η προώθηση όλων των αξιών της ΕΕ μόνιμο και ορατό μέρος της ατζέντας της Ένωσης· θεωρεί ότι η πρόταση που διατυπώνεται στο παράρτημα του ψηφίσματος του Κοινοβουλίου, της 7ης Οκτωβρίου 2020 για τη θέσπιση ενός μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα αποτελεί κατάλληλη βάση για αυτές τις διαπραγματεύσεις· θεωρεί ότι, εν τω μεταξύ, ένα πιλοτικό σχέδιο στο οποίο θα συμμετέχουν ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης με τις αξίες της ΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία των απαιτούμενων γνώσεων και εμπειρογνωμοσύνης·
Συμπληρωματικότητα με άλλα μέσα για το κράτος δικαίου
54. επαναλαμβάνει ότι ο μηχανισμός για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα πρέπει να συμπληρώνει και να ενισχύει – χωρίς όμως να υποκαθιστά – τις εν εξελίξει και μελλοντικές διαδικασίες δυνάμει του άρθρου 7 της ΣΕΕ· εκφράζει την έντονη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι το Συμβούλιο δεν έχει σημειώσει ουσιαστική πρόοδο όσον αφορά την επιβολή των αξιών της ΕΕ στο πλαίσιο των εν εξελίξει διαδικασιών του άρθρου 7 της ΣΕΕ· σημειώνει ότι η διστακτικότητα του Συμβουλίου όσον αφορά την εφαρμογή του άρθρου 7 της ΣΕΕ επιτρέπει στην πραγματικότητα τη συνεχή παραβίαση των αξιών που προβλέπονται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της κατάφωρης μη συμμόρφωσης με τις αποφάσεις του ΔΕΕ και της παρενόχλησης όσων επιδιώκουν την προάσπιση του κράτους δικαίου σε ορισμένα κράτη μέλη· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το Συμβούλιο δεν διοργάνωσε ακροάσεις, με πρόσχημα τη νόσο COVID-19, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία νομική υποχρέωση να πραγματοποιείται η διεξαγωγή ακροάσεων αυτοπροσώπως και όχι μέσω τηλεδιάσκεψης· ζητεί να δημοσιοποιείται κάθε νομική γνωμοδότηση που εκδίδεται από τη νομική υπηρεσία του Συμβουλίου και που συνηγορεί υπέρ του αντιθέτου· ζητεί από το Συμβούλιο να προχωρήσει στις διαδικασίες δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΣΕΕ και να διασφαλίσει ότι οι ακροάσεις θα ξαναρχίσουν επειγόντως και θα εξετάσουν επίσης τις νέες εξελίξεις· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς το Συμβούλιο να απευθύνει συγκεκριμένες συστάσεις προς τα εν λόγω κράτη μέλη, όπως ορίζεται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 της ΣΕΕ, ως συνέχεια των ακροάσεων, και να ορίσει προθεσμίες για την εφαρμογή των εν λόγω συστάσεων· ζητεί να εξεταστεί κατά τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης η αναθεώρηση του άρθρου 7 της ΣΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων ψηφοφορίας, προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικότερη η διαδικασία του, ιδίως όσον αφορά την παρέκκλιση από την ομοφωνία για την επιβολή κυρώσεων· επιμένει ότι ο ρόλος και οι αρμοδιότητες του Κοινοβουλίου πρέπει να γίνονται σεβαστά, και ιδίως το δικαίωμα να ενημερώνεται δεόντως σχετικά με τις διαδικασίες των μέσων για το κράτος δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των ακροάσεων βάσει του άρθρου 7 της ΣΕΕ·
55. πιστεύει ότι, ενώ η ετήσια έκθεση αποτελεί ουσιαστικό εργαλείο παρακολούθησης, απαιτούνται σαφείς συστάσεις σχετικά με τις προκλήσεις που έχουν εντοπιστεί και την απαιτούμενη δράση παρακολούθησης· επαναλαμβάνει ότι, σε περίπτωση μη εφαρμογής των ελλείψεων και των συστάσεων, η ετήσια έκθεση θα πρέπει να χρησιμεύει ως βάση για τη λήψη απόφασης σχετικά με την ενεργοποίηση ενός ή περισσότερων σχετικών μέσων, όπως η διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 7 της ΣΕΕ, ο μηχανισμός αιρεσιμότητας, σχετικά με την ενεργοποίηση του πλαισίου για το κράτος δικαίου ή σχετικά με την κίνηση διαδικασιών επί παραβάσει, συμπεριλαμβανομένων των ταχειών διαδικασιών, των αιτήσεων προσωρινών μέτρων ενώπιον του ΔΕΕ και των δράσεων που αφορούν τη μη εφαρμογή των αποφάσεων του ΔΕΕ σχετικά με την προστασία των αξιών της ΕΕ· τονίζει ότι η έκθεση θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να συνοδεύεται από πραγματοποιήσιμες συστάσεις, συμπεριλαμβανομένων προθεσμιών για την υλοποίησή τους· υπενθυμίζει ότι οι διαδικασίες επί παραβάσει μπορούν να κινούνται ταυτόχρονα σχετικά με θέματα που αναφέρονται στις αιτιολογημένες προτάσεις βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΣΕΕ, όπως έχει καθοριστεί ήδη από το ΔΕΕ· ζητεί από την Επιτροπή να κάνει αυστηρή χρήση των διαδικασιών επί παραβάσει, κατά περίπτωση, για να αποτρέψει την οπισθοδρόμηση όσον αφορά το κράτος δικαίου στα εθνικά συστήματα δικαιοσύνης· θεωρεί ότι η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης θα πρέπει να καθιερώσει περαιτέρω στις διατάξεις της Συνθήκης τη θεμελιωμένη νομική αρχή για την υπεροχή του δικαίου της ΕΕ· καλεί τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης να εξετάσει το ενδεχόμενο ενίσχυσης του ρόλου του ΔΕΕ στην προστασία των ιδρυτικών αξιών της Ένωσης·
56. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η κοινή δήλωση της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης αναγνωρίζει τα «ευρωπαϊκά δικαιώματα και τις αξίες, συμπεριλαμβανομένου του κράτους δικαίου» ως ένα από τα θέματα συζήτησης στη Διάσκεψη· καλεί τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης να συμπεριλάβει τον προβληματισμό σχετικά με την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων εργαλείων της Ένωσης για την παρακολούθηση, την πρόληψη και την αντιμετώπιση των παραβιάσεων των αρχών του άρθρου 2 της ΣΕΕ και να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις για απτή δράση με σκοπό την ενίσχυση της εργαλειοθήκης της Ένωσης·
57. τονίζει ότι η δυνατότητα εφαρμογής, ο σκοπός και το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου ορίζονται σαφώς στο νομικό κείμενο του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι ο κανονισμός για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου έχει τεθεί σε ισχύ, εφαρμόζεται άμεσα από την 1η Ιανουαρίου 2021 και είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του για όλες τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και πιστώσεις πληρωμών σε όλα τα κράτη μέλη, ιδίως όσον αφορά την εκταμίευση των κονδυλίων του μέσου Next Generation EU, και ότι η εφαρμογή του από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ δεν υπόκειται στην έγκριση κατευθυντήριων γραμμών ή σε δικαστική ερμηνεία· θεωρεί ότι τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 10ης και 11ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με τον κανονισμό για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου αντιβαίνουν στα άρθρα 15 και 17 της ΣΕΕ και το άρθρο 288 της ΣΛΕΕ καθώς εισάγουν περιττή νομική αβεβαιότητα όσον αφορά τις πρόσθετες κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής και αναστέλλουν την έγκριση του κανονισμού, στις περιπτώσεις που σχετίζονται με το άρθρο 263 της ΣΛΕΕ, όπως συμβαίνει επί του παρόντος με τις πρόσφατες ενέργειες για ακύρωση στις οποίες προέβησαν η Ουγγαρία και η Πολωνία· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να αναλάβει άμεση δράση στο πλαίσιο του κανονισμού για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου, ώστε να αξιοποιηθούν πλήρως, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, τα υφιστάμενα εργαλεία έρευνάς της, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις ως προς το κράτος δικαίου στα κράτη μέλη, οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν ή να απειλήσουν σοβαρά τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού της ΕΕ με αρκούντως άμεσο τρόπο· καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει αυστηρότερα τον κανονισμό περί κοινών διατάξεων[31] και τον δημοσιονομικό κανονισμό[32], προκειμένου να αντιμετωπιστεί η μεροληπτική χρήση των κονδυλίων της ΕΕ, όπως έπραξε κατά την παρακράτηση κονδυλίων για δημοτικές ή τοπικές κυβερνήσεις που ανακηρύχθηκαν «απαλλαγμένες από την ιδεολογία των ΛΟΑΔΜ»·
58. καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τα πορίσματα της ετήσιας έκθεσης στην αξιολόγησή της που αποτελεί τη βάση του μηχανισμού προστασίας του προϋπολογισμού από παραβιάσεις της αρχής του κράτους δικαίου, καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη σχετική αξιολόγηση για τους σκοπούς των υφιστάμενων και μελλοντικών δημοσιονομικών εργαλείων· επαναλαμβάνει την έκκληση του προς την Επιτροπή να συμπεριλαμβάνει στις ετήσιες εκθέσεις της για το κράτος δικαίου ειδική ενότητα με ανάλυση των περιπτώσεων στις οποίες οι παραβιάσεις των αρχών του κράτους δικαίου σε ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος θα μπορούσαν να επηρεάσουν ή να προκαλέσουν σοβαρό κίνδυνο να επηρεαστεί η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού της ΕΕ με επαρκώς άμεσο τρόπο, κάτι που θα μπορούσε ακολούθως να χρησιμεύσει ως βάση για την ενεργοποίηση του μηχανισμού αιρεσιμότητας· ζητεί από την Επιτροπή να ενισχύσει τις συνέργειες μεταξύ των ετήσιων εκθέσεων για το κράτος δικαίου και του κανονισμού για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου, χρησιμοποιώντας τα ως ξεχωριστά αλλά συμπληρωματικά εργαλεία·
59. αναγνωρίζει ότι η Επιτροπή πρέπει να χρησιμοποιεί την ετήσια έκθεση για το κράτος δικαίου ως σημαντική πηγή πληροφοριών όταν στοιχειοθετεί υποθέσεις για την εφαρμογή του κανονισμού για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου, οι οποίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, πληροφορίες από εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, της OLAF και της EPPO, εκθέσεις ελέγχου από την Επιτροπή και τις εθνικές ελεγκτικές αρχές, αποφάσεις του ΔΕΕ και των εθνικών δικαστηρίων, αναλύσεις από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πληροφορίες από διάφορα συστήματα όπως το σύστημα έγκαιρου εντοπισμού και αποκλεισμού για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης (EDES) και το Arachne· καλεί την Επιτροπή να διευκρινίσει, στη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται, τη σύνδεση μεταξύ της έκθεσης για το κράτος δικαίου και του μηχανισμού αιρεσιμότητας για το κράτος δικαίου· υπενθυμίζει ότι είναι απαραίτητο να διασφαλίζονται δεόντως τα νόμιμα συμφέροντα των τελικών αποδεκτών και των δικαιούχων, όταν θεσπίζονται μέτρα σε περίπτωση παραβιάσεων των αρχών του κράτους δικαίου·
60. καλεί την Επιτροπή να προωθήσει μια νοοτροπία σεβασμού των αξιών που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω ενισχυμένων προσπαθειών για την προώθηση της εκπαίδευσης σχετικά με την ιθαγένεια της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του κράτους δικαίου· καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει ένα ειδικό πρόγραμμα που θα στηρίζει καινοτόμες πρωτοβουλίες με στόχο την προώθηση της εκπαίδευσης σχετικά με την ιθαγένεια της ΕΕ· ζητεί από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να παράσχουν επαρκείς πληροφορίες και χρηματοδότηση για τις ενωσιακού επιπέδου, εθνικές, περιφερειακές και τοπικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και την ανεξάρτητη δημοσιογραφία, ιδίως μέσω της στρατηγικής χρήσης των ευκαιριών χρηματοδότησης στο πλαίσιο του κανονισμού για τη θέσπιση του προγράμματος «Πολίτες, Ισότητα, Δικαιώματα και Αξίες», προκειμένου να τις βοηθήσει να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση και να προωθήσουν τις αρχές της ΕΕ και τα εφαρμόσιμα εργαλεία, συμπεριλαμβανομένης της ετήσιας έκθεσης, με σκοπό την καταπολέμηση των απειλών για το κράτος δικαίου που εντοπίζονται στην ετήσια έκθεση, και ιδίως όταν έχουν εντοπιστεί παραβιάσεις και ελλείψεις· καλεί τα κράτη μέλη να μάθουν από τις βέλτιστες πρακτικές και να αντιμετωπίσουν τα κενά που εντοπίζονται, καθώς και να εγκρίνουν μέτρα για τη βελτίωση της κατάστασης όσον αφορά τους τέσσερις βασικούς πυλώνες που εντοπίζονται στην έκθεση για το κράτος δικαίου· τονίζει την ανάγκη ευαισθητοποίησης των πολιτών και των κατοίκων της ΕΕ σχετικά με τα μέσα και τις διαδικασίες που διατίθενται σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο για τη διασφάλιση του σεβασμού του κράτους δικαίου και την καταγγελία παραβιάσεων·
III. Παρακολούθηση και αντίκτυπος της έκθεσης
61. καλεί την Επιτροπή να αξιολογεί σε διαδοχικές εκθέσεις τον τρόπο με τον οποίο τα ζητήματα που εντοπίστηκαν στους τομείς που αναλύθηκαν σε προηγούμενες εκθέσεις εξελίχθηκαν, επιλύθηκαν, κινδυνεύουν να επιδεινωθούν ή έχουν επιδεινωθεί περαιτέρω, να εντοπίζει θετικές και αρνητικές τάσεις και εγκάρσια ζητήματα, ιδίως οποιαδήποτε συστημικά ή επαναλαμβανόμενα μοτίβα παραβιάσεων του κράτους δικαίου, καθώς και να υποβάλλει σαφείς συστάσεις για την αντιμετώπιση τυχόν κινδύνων ή οπισθοδρομήσεων που εντοπίζονται·
62. τονίζει ότι είναι σημαντικό να προωθούνται τα ευρήματα της ετήσιας έκθεσης σε εθνικό επίπεδο· ενθαρρύνει την Επιτροπή να προωθεί τον διάλογο σχετικά με την έκθεση στα εθνικά κοινοβούλια και να συνεργάζεται με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην παρακολούθηση της έκθεσης·
63. καλεί την Επιτροπή να καθιστά σαφές στις ετήσιες εκθέσεις της για το κράτος δικαίου ότι δεν είναι όλες οι ελλείψεις και οι παραβιάσεις του κράτους δικαίου της ίδιας φύσης ή/και έντασης και ότι, όταν παραβιάζονται σκόπιμα, σοβαρά, μόνιμα και συστηματικά οι αξίες που απαριθμούνται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ για ένα χρονικό διάστημα, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να παύσουν να πληρούν τα κριτήρια που ορίζουν τη δημοκρατία και να ξεκινήσουν να αποτελούν δικτατορικά καθεστώτα· τονίζει ότι η βασική προτεραιότητα της Επιτροπής θα πρέπει να είναι η ενίσχυση του δικαίου της ΕΕ όταν σημειώνονται παραβιάσεις του άρθρου 2 της ΣΕΕ και ότι οι ετήσιες εκθέσεις της για το κράτος δικαίου θα πρέπει να συμβάλουν βασικά στον σκοπό αυτό· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να αξιολογεί εις βάθος τις χώρες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διαδικασιών του άρθρου 7 της ΣΕΕ, προκειμένου να καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο το κράτος δικαίου υπονομεύεται ριζικά για την εδραίωση δομών διακυβέρνησης αυταρχικού τύπου·
64. υπογραμμίζει ότι η παρούσα έκθεση θα πρέπει να χρησιμεύσει ως βάση για την ιεράρχηση των δράσεων παρακολούθησης από την ΕΕ όσον αφορά τα κράτη μέλη στα οποία παρατηρήθηκαν ελλείψεις ή δυσλειτουργίες, και ότι οι συνεισφορές της θα πρέπει να αποτελούν βασικό στοιχείο του γενικότερου μηχανισμού για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα·
65. δεσμεύεται να ξεκινήσει τις εργασίες του για την έκθεση του 2021 το συντομότερο δυνατόν μετά από τη δημοσίευσή της·
°
° °
66. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στο κράτος δικαίου, στα θεμελιώδη δικαιώματα και στις αξίες της Ένωσης, όπως κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Η διάβρωση αυτών των αρχών όχι μόνο αναιρεί τη δέσμευση που ανέλαβαν τα κράτη μέλη κατά την προσχώρησή τους στην Ένωση, αλλά και θέτει υπό αμφισβήτηση τη βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος στο σύνολό του.
Για τον λόγο αυτό, η ενισχυμένη εστίαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο κράτος δικαίου, με τη δημοσίευση, το 2020, της πρώτης ετήσιας έκθεσής της για το κράτος δικαίου και των 27 κεφαλαίων της που καλύπτουν όλα τα κράτη μέλη, αποτελεί ευπρόσδεκτη εξέλιξη.
Η ετήσια έκθεση του 2020 για το κράτος δικαίου παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για την κατανόηση της κατάστασης του δικαστικού συστήματος, του πλαισίου καταπολέμησης της διαφθοράς, της πολυφωνίας και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, καθώς και άλλων θεσμικών ζητημάτων που συνδέονται με τους ελέγχους και τις εξισορροπήσεις. Ωστόσο, όπως όλες οι πρώτες προσπάθειες, πρέπει να εξελιχθεί και να τελειοποιηθεί περαιτέρω.
Η παρούσα έκθεση διαρθρώνεται σε τρία τμήματα. Πρώτον, αξιολογεί τα κύρια πορίσματα που προέκυψαν από την ετήσια έκθεση του 2020 για το κράτος δικαίου και προτείνει λύσεις για τις προκλήσεις που εντοπίστηκαν όσον αφορά τη μεθοδολογία της. Δεύτερον, εντοπίζει τομείς προβληματισμού που δεν καλύπτονται από την έκθεση και διατυπώνει προτάσεις για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της. Τρίτον, επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο η ετήσια έκθεση για το κράτος δικαίου θα πρέπει να συμβάλει σημαντικά στην πρωταρχική αρχιτεκτονική του κράτους δικαίου.
Η έκθεση του 2020 για το κράτος δικαίου: διδάγματα για το 2021
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέλεξε μια μεθοδολογική προσέγγιση βάσει τις οποίας τα κράτη μέλη και η κοινωνία των πολιτών συμμετέχουν στις διερευνητικές αποστολές κατά την προετοιμασία της έκθεσης και μετά τη δημοσίευσή της, προκειμένου να συζητηθούν τα πορίσματα. Εκτός από τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων, οι ανταλλαγές αυτές αποσκοπούν στην προώθηση της δημιουργίας μιας νοοτροπίας κράτους δικαίου μέσω του διαλόγου. Η προσέγγιση αυτή, η οποία φέρνει την «Ευρώπη» πιο κοντά σε κάθε κράτος μέλος μέσω της ανταλλαγής, αξίζει να υποστηριχθεί πλήρως.
Η έκθεση του 2020 για το κράτος δικαίου προσφέρει μια πολύτιμη σύνθεση θετικών και αρνητικών εξελίξεων σε τέσσερις βασικούς τομείς (δικαιοσύνη, καταπολέμηση της διαφθοράς, μέσα ενημέρωσης, θεσμικοί έλεγχοι και ισορροπίες). Η προσπάθεια συλλογής πληροφοριών και ανάλυσης, με ισοδύναμο τρόπο, και των τεσσάρων τομέων που καλύπτει η έκθεση για τα 27 κράτη μέλη είναι αξιέπαινη. Η ισοδυναμία στην ανάλυση είναι θεμελιώδης και κατά κύριο λόγο επιτυγχάνεται. Ωστόσο, η έκθεση και τα κεφάλαια ανά χώρα δεν λαμβάνουν επαρκώς υπόψη την αλληλεπίδρασή τους. Για παράδειγμα, η δυσφήμιση του δικαστικού σώματος ή της κοινωνίας των πολιτών από μη ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης περιορίζει την ικανότητά τους να ενεργούν ανεξάρτητα. Στις προσεχείς ετήσιες εκθέσεις θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μια ενισχυμένη ανάλυση της διασύνδεσης μεταξύ των τεσσάρων τομέων, ώστε να καταστεί δυνατή η πλήρης αξιολόγηση της κατάστασης του κράτους δικαίου σε κάθε χώρα.
Η δεινή κατάσταση του κράτους δικαίου σε ορισμένα κράτη μέλη, όπως αντικατοπτρίζεται στις εκθέσεις, απαιτεί την ενίσχυση όλων των διαθέσιμων εργαλείων που έχει στη διάθεσή της η Ένωση. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένει ότι οι μεταγενέστερες επαναλήψεις της έκθεσης θα παράσχουν σαφείς συστάσεις για την αντιμετώπιση των ελλείψεων που εντοπίζονται. Η περιγραφή των θετικών και αρνητικών εξελίξεων έχει το πλεονέκτημα της παροχής πληροφοριών, αλλά χωρίς καθοδήγηση, η πιθανότητα να μην αποκατασταθούν οι ελλείψεις ή να μην αναπαραχθούν ορθές πρακτικές είναι υψηλή.
Από την άποψη αυτή, η συμπερίληψη συστάσεων, συνοδευόμενων από σαφείς προθεσμίες, είναι θεμελιώδους σημασίας για την ενίσχυση του αντίκτυπου της έκθεσης. Αυτό θα επιτρέψει την αξιολόγηση της προόδου ή της επιδείνωσης του κράτους δικαίου σε μια συγκεκριμένη χώρα, η οποία πρέπει να καθοδηγεί τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα στη λήψη μέτρων, με τα κατάλληλα μέσα αποκατάστασης, σε περίπτωση που οι ελλείψεις δεν έχουν αντιμετωπιστεί ή έχουν εμβαθυνθεί. Ως εκ τούτου, χωρίς να σημειωθούν αυτοματισμοί, θα πρέπει να καθιερωθεί στην έκθεση σαφής σύνδεση μεταξύ του επιπέδου και της σοβαρότητας των ελλείψεων που εντοπίζονται και του φάσματος των κατάλληλων εργαλείων που διατίθενται για την αντιμετώπισή τους στο πλαίσιο της εργαλειοθήκης για το κράτος δικαίου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ετήσια έκθεση θα εδράζεται σταθερά στη βάση της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής για το κράτος δικαίου με ολοκληρωμένο τρόπο, συνδέοντας την υποβολή εκθέσεων και την επιβολή, και προσδίδοντας στην έκθεση το βάρος που αξίζουν τα σημαντικά πορίσματά της.
Η έκθεση του 2020 για το κράτος δικαίου θα αποτελέσει το σημείο αναφοράς για τις μεταγενέστερες επαναλήψεις της. Ο εισηγητής πιστεύει ότι η έκθεση του 2021 θα πρέπει να είναι λιγότερο περιγραφική και πιο αναλυτική. Αυτό πρέπει να επιτευχθεί με την καταβολή μεγαλύτερων προσπαθειών στις επισκέψεις των χωρών, και ιδίως με την εμβάθυνση των διαβουλεύσεων και των ανταλλαγών με την κοινωνία των πολιτών. Ο εισηγητής επιθυμεί να αναγνωρίσει τον καίριο ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην παροχή ουσιαστικής συμβολής στην ετήσια επανεξέταση του κράτους δικαίου. Η συμβολή της θα πρέπει να διευκολυνθεί, με τον καθορισμό επαρκώς μεγάλων προθεσμιών, ευέλικτων πλαισίων και ασφαλών χώρων για την υποβολή της. Μια πιο διαφανής διαδικασία για τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών κατά τις επισκέψεις σε χώρες, πριν και μετά, καθώς και η πλήρης δημοσίευση των ετήσιων εκθέσεων για το κράτος δικαίου, θα συμβάλουν επίσης στην ενίσχυση του περιεχομένου, της προβολής και του αντικτύπου της.
Πρέπει να τονιστεί ότι η ισοδυναμία στην ανάλυση δεν θα πρέπει να οδηγεί στο εσφαλμένο συμπέρασμα ότι όλα τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν ισοδύναμους κινδύνους όσον αφορά την οπισθοδρόμηση του κράτους δικαίου. Η έκθεση για το κράτος δικαίου πρέπει να κάνει σαφείς διακρίσεις μεταξύ των χωρών όπου το κράτος δικαίου προσφέρει περιθώρια βελτίωσης σε ορισμένους τομείς και των χωρών όπου η εσκεμμένη, μόνιμη και συνεχής υπονόμευση του κράτους δικαίου έχει συστημικό χαρακτήρα. Κατά την άποψη του εισηγητή, σε αυτές τις περιπτώσεις, η παρακολούθηση και η βούληση για συμμετοχή σε εποικοδομητικό διάλογο δεν έχει επιφέρει και δεν θα επιφέρει την επιθυμητή αλλαγή. Η έκθεση καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να κάνουν αποφασιστική χρήση όλων των εργαλείων για το κράτος δικαίου που έχουν στη διάθεσή τους για την επανόρθωση, χωρίς καθυστέρηση, κάθε κινδύνου σοβαρής παραβίασης ή κάθε πραγματικής παραβίασης των αξιών της Ένωσης.
Η έκθεση του 2020 επιτρέπει την κατανόηση της κατάστασης και στους τέσσερις τομείς που καλύπτονται από το κεφάλαιο κάθε χώρας. Ωστόσο, αφήνει υπερβολικά μεγάλα περιθώρια ερμηνείας από το κοινό, τις κυβερνήσεις και τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τη σοβαρότητα και το βάθος των ελλείψεων που εντοπίστηκαν. Ο εισηγητής πιστεύει ότι οι εκθέσεις θα πρέπει να αναφέρουν σαφώς εάν υπάρχει κίνδυνος ή πραγματική παραβίαση των αξιών της Ένωσης σε καθέναν από τους υπό ανάλυση πυλώνες στα κεφάλαια ανά χώρα, ακολουθούμενη από εμπεριστατωμένη αξιολόγηση όταν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι έχουν διαπραχθεί τέτοιες παραβιάσεις.
Όσον αφορά την οριζόντια έκθεση, ο εισηγητής πιστεύει ότι απαιτείται μια ολοκληρωμένη και ευρωπαϊκή προσέγγιση. Είναι επείγον να αναγνωριστεί ότι όταν ορισμένες πρακτικές που υπονομεύουν το κράτος δικαίου γίνονται ανεκτές σε ένα κράτος μέλος, μετατρέπονται σε πρότυπα για άλλα κράτη μέλη. Ο εντοπισμός και η ιεράρχηση αυτών των τάσεων σε επίπεδο ΕΕ είναι θεμελιώδους σημασίας για την άμεση λήψη επειγόντων διορθωτικών μέτρων σε επίπεδο ΕΕ. Είναι σημαντικό ότι η έκθεση θα πρέπει να δίνει ιδιαίτερη προσοχή στη μη συμμόρφωση με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, καθώς και σε άλλες ελλείψεις που υπονομεύουν τη νομική αρχιτεκτονική της Ένωσης, οι οποίες θα πρέπει να θεωρούνται σημαντική παραβίαση σε οποιαδήποτε αξιολόγηση του ευρωπαϊκού κράτους δικαίου δεδομένης της συστημικής απειλής που συνιστούν για το ευρωπαϊκό εγχείρημα.
Scope
Η ευρωπαϊκή προσέγγιση του κράτους δικαίου διαφοροποιείται ως προς την απαίτηση συμμόρφωσης με τις βασικές αρχές του, διασφαλίζοντας ότι οι κυβερνήσεις υπόκεινται στον νόμο και ότι τα εθνικά νομικά συστήματα εφαρμόζουν πλήρως τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις δημοκρατικές αρχές. Ωστόσο, η Ένωση αντιμετωπίζει αυξανόμενες προκλήσεις όσον αφορά τη διασφάλιση του σεβασμού των αξιών της. Η έκθεση για το κράτος δικαίου θα πρέπει να εξελιχθεί ώστε να τις καλύπτει πλήρως, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να διαβρωθεί το ευρωπαϊκό εγχείρημα μέσα από τις ίδιες τις θεμελιώδεις αρχές του.
Υπάρχει εγγενής σχέση μεταξύ του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών αξιών. Αυτή η συνεξάρτηση είναι εμφανής όταν εξετάζονται οι διακρίσεις και η μη τήρηση των δικαιωμάτων πολλών ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες και μειονοτικές ομάδες σε ορισμένα κράτη μέλη. Οι πρόσφατες εξελίξεις κατέδειξαν ότι η οπισθοδρόμηση όσον αφορά το κράτος δικαίου έχει άμεσες επιπτώσεις σε αυτές τις ομάδες. Για παράδειγμα, το πολωνικό Συνταγματικό Δικαστήριο, όργανο του οποίου η ανεξαρτησία αμφισβητήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και από άλλους διεθνείς φορείς, αποφάσισε στις 22 Οκτωβρίου 2020 να περιορίσει περαιτέρω τις αμβλώσεις σε περιπτώσεις σοβαρών και μη αναστρέψιμων ανωμαλιών του εμβρύου, επηρεάζοντας έτσι τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών. Επιπλέον, στην Ευρώπη, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα ισχύουν για όλους. Τα τελευταία χρόνια, το δικαίωμα των αιτούντων άσυλο να υποβάλουν αίτηση διεθνούς προστασίας παρεμποδίζεται, και ορισμένες φορές μάλιστα δεν επιτρέπεται σε ορισμένα κράτη μέλη. Για παράδειγμα, στην απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 17ης Δεκεμβρίου 2020, διαπιστώθηκε ότι η Ουγγαρία παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει του δικαίου της ΕΕ στον τομέα των διαδικασιών χορήγησης διεθνούς προστασίας και επιστροφής των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών. Τα ανησυχητικά αυτά συμπεράσματα επιδεινώνονται από τη μη συμμόρφωση της Ουγγαρίας με τις εν λόγω αποφάσεις. Επιπλέον, οι αυξανόμενες καταγγελίες για συστημική οπισθοδρόμηση στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης αποδεικνύουν την ανάγκη να ενισχυθεί σαφώς η αξιολόγηση της συμμόρφωσης με την ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία και τα θεμελιώδη δικαιώματα στον τομέα του ασύλου και της μετανάστευσης.
Η διασφάλιση του σεβασμού των αρχών που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 θα πρέπει να θεωρηθεί ως ο απώτερος στόχος της προτεινόμενης επανεξέτασης. Από το 2021, η Επιτροπή θα υποβάλει νέα ετήσια έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στην ΕΕ, στην οποία θα εξετάσει την εφαρμογή του Χάρτη στα κράτη μέλη σχετικά με προεπιλεγμένα θέματα. Ο εισηγητής χαιρετίζει αυτή την πρόθεση, ωστόσο πιστεύει ότι η εν λόγω ετήσια επανεξέταση θα πρέπει να παρέχει στοιχεία για έναν ολοκληρωμένο μηχανισμό παρακολούθησης και, ως εκ τούτου, η μεθοδολογία, ο κύκλος και το πεδίο εφαρμογής της θα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με την ετήσια έκθεση για το κράτος δικαίου.
Οι διασυνδέσεις μεταξύ δημοκρατίας, κράτους δικαίου, θεμελιωδών δικαιωμάτων και αξιών της Ένωσης που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ πρέπει να καταστούν εμφανείς. Όταν οι επιθέσεις κατά του κράτους δικαίου είναι επίμονες και εκτεταμένες, τα χαρακτηριστικά που χαρακτηρίζουν τις δημοκρατίες ενδέχεται να παύσουν να υφίστανται. Για τον σκοπό αυτό, ο εισηγητής επιθυμεί να τονίσει την ανάγκη για ένα κοινό και εξορθολογισμένο πλαίσιο που θα περιλαμβάνει τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως έχει επανειλημμένα τονίσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Θεσμικές πτυχές του μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα
Η παρούσα έκθεση επαναλαμβάνει τη βούληση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να θεσπίσει μηχανισμό δημοκρατίας, κράτους δικαίου και θεμελιωδών δικαιωμάτων (DFR) που θα διασφαλίζει την αποτελεσματική προστασία του συνταγματικού πυρήνα της Ένωσης, όπως εκφράστηκε στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Οκτωβρίου 2020. Ο εισηγητής ζητεί από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να αρχίσουν χωρίς καθυστέρηση διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο σχετικά με μια διοργανική συμφωνία για τη δημιουργία ενός αντικειμενικού και τεκμηριωμένου μηχανισμού παρακολούθησης, ο οποίος θα κατοχυρώνεται σε μια νομική πράξη, στο πλαίσιο της οποίας τα τρία θεσμικά όργανα θα συμμετέχουν σε μια διαφανή και τακτική διαδικασία, με στόχο την προστασία και την προώθηση όλων των αξιών της Ένωσης.
Ο εισηγητής τονίζει ότι η συνολική αρχιτεκτονική του μηχανισμού για το κράτος δικαίου πρέπει να επιτρέπει στην Ένωση να αναλαμβάνει αποτελεσματική δράση όταν οι θεμελιώδεις αξίες απειλούνται σοβαρά. Η έκθεση θα πρέπει να προετοιμάσει το έδαφος για την επέκταση ή την έναρξη των διαδικασιών του άρθρου 7 της ΣΕΕ, όταν εντοπίζονται σοβαρές παραβιάσεις του κράτους δικαίου. Η διαδικασία του άρθρου 7 της ΣΕΕ έχει αποδειχθεί, μέχρι στιγμής, αναποτελεσματική λόγω της απαίτησης ομοφωνίας που απαιτείται για την ενεργοποίηση της αναστολής ορισμένων δικαιωμάτων. Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης πρέπει να συζητήσει επιλογές για την τροποποίηση της Συνθήκης, διασφαλίζοντας ότι οι απαιτήσεις ψηφοφορίας δεν εμποδίζουν την υπεράσπιση των κοινών μας αξιών, καθώς και την ενίσχυση του ρόλου του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την προστασία των αξιών της Ένωσης ή την προώθηση της αποτελεσματικότητας της εργαλειοθήκης της ΕΕ.
Όσον αφορά τον κανονισμό για ένα γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας, που ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2021, η Επιτροπή θα πρέπει να δημιουργήσει σαφείς συνδέσεις μεταξύ της ετήσιας έκθεσης για το κράτος δικαίου και της λήψης μελλοντικών δράσεων σε αυτόν τον τομέα. Για τον σκοπό αυτό, ο εισηγητής αναφέρει το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού για τον μηχανισμό αιρεσιμότητας για το κράτος δικαίου ζητώντας στην έκθεση για το κράτος δικαίου να υπάρχει ένα ξεχωριστό αναλυτικό μέρος για τις παραβιάσεις των αρχών του κράτους δικαίου σε ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη χρηστή οικονομική διαχείριση του προϋπολογισμού της Ένωσης. Μια τέτοια διεξοδική ανάλυση θα πρέπει να παρέχει στοιχεία και ώθηση στον μηχανισμό αιρεσιμότητας ο οποίος, παρότι ξεχωριστό εργαλείο, πρέπει να συνδέεται με την έκθεση για το κράτος δικαίου.
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (27.5.2021)
προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2020 για το κράτος δικαίου
Συντάκτρια γνωμοδότησης (*): Isabel García Muñoz
(*) Συνδεδεμένες επιτροπές – Άρθρο 57 του Κανονισμού
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού καλεί την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:
1. υπογραμμίζει ότι τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης πρέπει να προστατεύονται σύμφωνα με τις γενικές αρχές που είναι ενσωματωμένες στις Συνθήκες της Ένωσης, ιδίως τις αξίες του άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), και με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης που κατοχυρώνεται στο άρθρο 317 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης (δημοσιονομικός κανονισμός)·
2. τονίζει ότι το κράτος δικαίου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμόρφωση με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, οι οποίες μπορούν να διασφαλιστούν μόνο εάν οι δημόσιες αρχές ενεργούν σύμφωνα με τον νόμο, εάν οι υποθέσεις απάτης, φοροδιαφυγής, διαφθοράς, σύγκρουσης συμφερόντων και άλλων παραβιάσεων του νόμου αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά από τις ανακριτικές και εισαγγελικές αρχές, εάν τα εθνικά δικαστήρια είναι ανεξάρτητα και τηρούνται οι αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και αν ο δημόσιος έλεγχος διεξάγεται από ελεύθερα, ανεξάρτητα και πλουραλιστικά μέσα· τονίζει, ωστόσο, ότι τα ανωτέρω θεσμικά όργανα πρέπει να είναι λειτουργικά τόσο από νομικής, όσο και από πρακτικής απόψεως·
3. εφιστά εκ νέου την προσοχή στο γεγονός ότι η Ένωση βιώνει μια άνευ προηγουμένου και κλιμακούμενη κρίση των ιδρυτικών της αξιών, η οποία απειλεί τη μακροπρόθεσμη επιβίωσή της ως δημοκρατικού ειρηνικού εγχειρήματος· εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για την αύξηση και την παγίωση των αυταρχικών και μη φιλελεύθερων τάσεων σε διάφορα κράτη μέλη· υπενθυμίζει ότι, διαρθρωτικά, η Ένωση είναι μέχρι στιγμής ανεπαρκώς εξοπλισμένη για την αντιμετώπιση των παραβιάσεων του κράτους δικαίου· εκφράζει τον προβληματισμό του όσον αναφορά τον δυνητικά αυξανόμενο κίνδυνο κατάχρησης του ενωσιακού προϋπολογισμού ως μέσου για την υπονόμευση του κράτους δικαίου σε ορισμένα κράτη μέλη· αποδοκιμάζει την αδυναμία του Συμβουλίου να σημειώσει ουσιαστική πρόοδο όσον αφορά την επιβολή των αξιών της Ένωσης στο πλαίσιο των εν εξελίξει διαδικασιών του άρθρου 7 της ΣΕΕ· επισημαίνει με ανησυχία τον κατακερματισμένο χαρακτήρα της εργαλειοθήκης της Ένωσης στον τομέα αυτό και ζητεί τον εξορθολογισμό και την ορθή επιβολή της·
4. υπογραμμίζει ότι η ετήσια έκθεση για το κράτος δικαίου αποτελεί ξεχωριστό εργαλείο από τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης, και ότι το καθένα εξυπηρετεί διαφορετικούς σκοπούς: ενώ η ετήσια έκθεση για το κράτος δικαίου έχει προληπτικό και ενημερωτικό χαρακτήρα και στοχεύει στην ευρύτερη επισκόπηση της κατάστασης και πιθανών παραβιάσεων σχετικά με το κράτος δικαίου σε όλα τα κράτη μέλη, ο κανονισμός αποτελεί μηχανισμό αιρεσιμότητας που στοχεύει στην επιβολή κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβιάσεων ή κινδύνου παραβίασης του κράτους δικαίου που επηρεάζει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης με επαρκώς άμεσο τρόπο· τονίζει τη σημασία της διαφοροποίησης μεταξύ των αντίστοιχων νομικών τους βάσεων·
5. επισημαίνει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να αξιοποιεί την ετήσια έκθεση για το κράτος δικαίου ως σημαντική πρόσθετη πηγή πληροφοριών κατά τη συλλογή στοιχείων για την εφαρμογή του κανονισμού, κάτι που απαιτεί μια ad hoc αξιολόγηση, όπως ορίζει το άρθρο 6 του κανονισμού· ζητεί από την Επιτροπή να ενισχύσει τη συνέργεια μεταξύ των ετήσιων εκθέσεων και του κανονισμού· τονίζει ότι η ανάλυση και τα συμπεράσματα των ετήσιων εκθέσεων θα πρέπει να συμβάλλουν άμεσα στον μηχανισμό αιρεσιμότητας, προκειμένου να εντοπίζονται παραβιάσεις του κανονισμού και να λαμβάνονται σχετικά μέτρα·
6. υπογραμμίζει τη σημασία της έκθεσης της Επιτροπής για το κράτος δικαίου ως συνέπεια του ευρωπαϊκού μηχανισμού για το κράτος δικαίου, ο οποίος σχεδιάστηκε ως ετήσιος κύκλος διαλόγου και αξιολόγησης προκειμένου να προωθηθεί η αρχή αυτή και να προληφθεί η εμφάνιση ή η όξυνση των προβλημάτων στους κόλπους των κρατών μελών· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συμπερίληψη, μεταξύ των πυλώνων του συστήματος δικαιοσύνης, του πλαισίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς και άλλων θεσμικών ελέγχων και ισορροπιών, δεδομένου ότι αυτά έχουν ιδιαίτερη σημασία για την παρακολούθηση της προστασίας του προϋπολογισμού της ΕΕ· σημειώνει ότι η έκθεση για το κράτος δικαίου συνιστά ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία, αν και όχι το μοναδικό, για τη διερεύνηση δυνητικών περιπτώσεων παραβίασης του κράτους δικαίου· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει μια απλοποιημένη διαδικασία αξιολόγησης στα κράτη μέλη που συμμετέχουν σε παρόμοιους μηχανισμούς, όπως ο Μηχανισμός Συνεργασίας και Ελέγχου·
7. σημειώνει ότι η πρώτη έκθεση για το κράτος δικαίου είναι ως επί το πλείστον περιγραφική της κατάστασης στα κράτη μέλη· εκτιμά ότι η ετήσια έκθεση στερείται συμπερασμάτων σχετικά με την κατάσταση του κράτους δικαίου στα κράτη μέλη και στην ΕΕ γενικότερα, στοιχείο που αποτελεί βασική προϋπόθεση για τον προσδιορισμό δράσεων παρακολούθησης· τονίζει ότι οι εκθέσεις θα πρέπει να έχουν πιο προληπτικό ρόλο και να μην περιορίζονται στην παρακολούθηση, ώστε να είναι αναλυτικότερες στο μέλλον· καλεί την Επιτροπή να παρέχει ειδικές ανά χώρα αξιολογήσεις και συστάσεις για προληπτικά και διορθωτικά μέτρα και να αναφέρει δυνητικά εφαρμοστέα εργαλεία που μπορεί να χρησιμοποιήσει η Επιτροπή σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τις συστάσεις· υπογραμμίζει ότι οι συστάσεις αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν προθεσμίες εφαρμογής, εφόσον χρειάζεται·
8. επικροτεί το γεγονός ότι οι έλεγχοι σε όλα τα κράτη μέλη διενεργούνται με βάση τους ίδιους δείκτες και σύμφωνα με την ίδια μεθοδολογία· εκτιμά το γεγονός ότι η Επιτροπή περιλαμβάνει παρατηρήσεις και πορίσματα για όλα τα κράτη μέλη· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για το γεγονός ότι στην τρέχουσα παρουσίαση της έκθεσης δεν γίνεται διαφοροποίηση μεταξύ των βαθμών σοβαρότητας των ζητημάτων που έχουν διαπιστωθεί για το κράτος δικαίου ούτε προσδιορίζεται εάν πρόκειται για παραβιάσεις συστημικού χαρακτήρα ή για μεμονωμένες παραβιάσεις· καλεί την Επιτροπή να προχωρήσει σε αυτή τη διάκριση σε μελλοντικές εκθέσεις, προκειμένου να αποτραπεί η καταχρηστική χρήση της έκθεσης ως εργαλείου που σχετικοποιεί και παρουσιάζει ως ασήμαντες διαδικασίες που υπονομεύουν σοβαρά την κατάσταση του κράτους δικαίου σε ορισμένα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να επικαιροποιήσει αναλόγως τη μεθοδολογία της και να ενημερώσει χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση το Κοινοβούλιο·
9. ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει στις μελλοντικές εκθέσεις της πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη σέβονται το κράτος δικαίου και προστατεύουν αποτελεσματικά τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, όσον αφορά τόσο τα έσοδα όσο και τις δαπάνες του προϋπολογισμού της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τους πρόσθετους κινδύνους που δημιουργούν για τον προϋπολογισμό της ΕΕ η COVID-19 και τα σχετικά ενωσιακά κονδύλια που διατίθενται στα κράτη μέλη στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και να εστιάσει σε περιπτώσεις όπου οι παραβιάσεις των αρχών του κράτους δικαίου σε συγκεκριμένο κράτος δύνανται να επηρεάσουν ή απειλούν σοβαρά να επηρεάσουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης κατά τρόπο αρκούντως άμεσο και θα μπορούσαν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν ως βάση για την ενεργοποίηση του μηχανισμού αιρεσιμότητας του κράτους δικαίου· ζητεί από την Επιτροπή να συμπεριλάβει παρακολούθηση των προηγούμενων παρατηρήσεών της, επισημαίνοντας παράλληλα τυχόν συστημικά ή επαναλαμβανόμενα μοτίβα παραβιάσεων του κράτους δικαίου, και να παρακολουθεί την εφαρμογή των συστάσεών της·
10. υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή πρέπει να λαμβάνει υπόψη σχετικές πληροφορίες από κατάλληλες πηγές και αναγνωρισμένα θεσμικά όργανα που αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 16 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092, με έμφαση στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, στον πίνακα αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO)· καλεί τα κράτη μέλη να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στη διαδικασία και να συμμετάσχουν σε ουσιαστικό διάλογο και συνεργασία με την Επιτροπή, προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση του κράτους δικαίου τόσο σε κάθε κράτος μέλος όσο και συνολικά στην ΕΕ·
11. επικροτεί το γεγονός ότι ζητήθηκε η γνώμη της κοινωνίας των πολιτών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας κατάρτισης του σχεδίου· τονίζει ότι οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών δύνανται να συμβάλουν παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες στην αξιολόγηση των ειδικών ανά χώρα καταστάσεων και να παράσχουν μία πιο κριτική οπτική από την οικεία κυβέρνηση· σημειώνει, ωστόσο, ότι η διαδικασία της διαβούλευσης θα μπορούσε να βελτιωθεί, μεταξύ άλλων με την πλαισίωση των φορέων της κοινωνίας των πολιτών αναφορικά με τη συμβολή τους, με τη διασφάλιση αρκούντως μακρόχρονων χρονοδιαγραμμάτων για την παροχή πληροφοριών και με την επανεξέταση της μορφής ενός ενιαίου ερωτηματολογίου για την παροχή πληροφοριών· παροτρύνει την Επιτροπή να επιδιώξει την παροχή περαιτέρω πληροφοριών από την κοινωνία των πολιτών σχετικά με τον τρόπο βελτιστοποίησης της διαδικασίας διαβούλευσης για μελλοντικές εκθέσεις·
12. επικροτεί το γεγονός ότι ένας από τους τέσσερεις επιλεγέντες πυλώνες της έκθεσης είναι και τα πλαίσια για την καταπολέμηση της διαφθοράς που ισχύουν στα κράτη μέλη· σημειώνει, ωστόσο, ότι η αξιολόγησή τους παραμένει κυρίως περιγραφική· καλεί την Επιτροπή να αξιολογεί όχι μόνο την ύπαρξη εθνικής νομοθεσίας, πολιτικών και στρατηγικών για την καταπολέμηση της διαφθοράς, αλλά και την αποτελεσματικότητά τους, να περιγράφει τις βέλτιστες πρακτικές, να εντοπίζει τομείς ιδιαίτερα ευαίσθητους στη διαφθορά και να διατυπώνει ειδικές ανά χώρα συστάσεις για βελτίωση, και να χρησιμοποιεί τις γνώσεις αυτές για την επικαιροποίηση και την ενίσχυση του πλαισίου της Ένωσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς· καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιεί τις πληροφορίες και τις αξιολογήσεις της Ομάδας Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO) στα πλαίσια αυτής της διαδικασίας·
13. επισημαίνει ότι τα πλαίσια για την καταπολέμηση της διαφθοράς θα πρέπει να καλύπτουν τομείς όπως οι δεοντολογικοί κανόνες, τα μέτρα ευαισθητοποίησης, οι κανόνες σχετικά με την αποκάλυψη περιουσιακών στοιχείων, τα ασυμβίβαστα και οι συγκρούσεις συμφερόντων, οι δημόσιες συμβάσεις, οι μηχανισμοί εσωτερικού ελέγχου, οι κανόνες σχετικά με τις ομάδες συμφερόντων, και η μεταπήδηση από την δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα· τονίζει επίσης ότι οι εθνικές στρατηγικές θα πρέπει να ενσωματώνουν εργαλεία για την πρόληψη και τον εντοπισμό των κινδύνων απάτης και διαφθοράς και για τον τερματισμό αυτών των πρακτικών μέσω κυρώσεων, καθώς και μηχανισμούς για την ανάκτηση του κέρδους από τις πρακτικές αυτές·
14. καλεί την Επιτροπή, προκειμένου να δοθεί ένα καλό παράδειγμα, να συμπεριλάβει στις μελλοντικές εκθέσεις μια αξιολόγηση των επιδόσεων των ενωσιακών θεσμικών οργάνων στους τομείς που καλύπτονται από την έκθεση, κατά περίπτωση, και ιδίως όσον αφορά το πλαίσιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς·
15. τονίζει ότι η διαφάνεια, η πρόσβαση σε δημόσιες πληροφορίες, η ελευθερία και η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, η ερευνητική δημοσιογραφία, η προστασία των δημοσιογράφων από στρατηγικές μηνύσεις κατά της συμμετοχής του κοινού (SLAPP), η προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και μια συνολική νοοτροπία ακεραιότητας στη δημόσια ζωή, αποτελούν απαραίτητα στοιχεία για τον εντοπισμό και την πρόληψη της διαφθοράς·
16. προειδοποιεί ότι η έλλειψη ομοιόμορφων, επικαιροποιημένων και ενοποιημένων στατιστικών σε όλα τα κράτη μέλη, καθώς και οι δυσκολίες συλλογής πληροφοριών για τους δικαιούχους των προγραμμάτων της ΕΕ, εμποδίζουν την αξιολόγηση και τη σύγκριση των δεδομένων σχετικά με τη διερεύνηση και τη δίωξη αδικημάτων διαφθοράς· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να στηρίξει και να προωθήσει την εναρμόνιση των ορισμών των εν λόγω αδικημάτων σε επίπεδο Ένωσης, καθώς και την καλύτερη χρήση των υφιστάμενων συνόλων δεδομένων και της μεθοδολογίας για την ανάπτυξη νέων, με σκοπό τη συγκέντρωση συγκριτικών δεδομένων σε ολόκληρη την ΕΕ σχετικά με τον χειρισμό των υποθέσεων διαφθοράς·
17. τονίζει ότι είναι σημαντικό να στηριχθεί και να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών, της OLAF και της EPPO για την καταπολέμηση της διαφθοράς· είναι της άποψης ότι η καταπολέμηση της διαφθοράς απαιτεί όχι μόνο ισχυρή εντολή αλλά και μεγαλύτερο προϋπολογισμό, περισσότερους πόρους και κάθε άλλο είδος στήριξης που απαιτείται για τα προαναφερθέντα θεσμικά όργανα και υπηρεσίες· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη που λαμβάνουν επιχορηγήσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να προσχωρήσουν στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία·
18. επικροτεί το γεγονός ότι ο αναθεωρημένος κανονισμός της OLAF προωθεί την καλύτερη παρακολούθηση των συστάσεων της OLAF από τα κράτη μέλη καθώς και τη βελτίωση του παραδεκτού των εκθέσεων της OLAF στις εθνικές δικαστικές και διοικητικές διαδικασίες· υπενθυμίζει ότι ο αναθεωρημένος κανονισμός για την OLAF ενισχύει επίσης τα μέσα της OLAF για τη διεξαγωγή των δικών της ερευνών, ιδίως με την ενίσχυση των κανόνων για τις υπηρεσίες συντονισμού για την καταπολέμηση της απάτης στα κράτη μέλη και για τη συνεργασία μεταξύ της OLAF και των εθνικών αρμόδιων αρχών πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας μίας έρευνας·
19. πιστεύει ότι η κατάσταση όσον αφορά τον σεβασμό των αρχών του κράτους δικαίου σε ορισμένα κράτη μέλη είναι εξαιρετικά ανησυχητική και εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους που δύνανται να επηρεάσουν τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού της Ένωσης, γι’ αυτό και ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή· επαναλαμβάνει ότι το γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 είναι σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2021 και δεν υπόκειται στην έγκριση κατευθυντήριων γραμμών ή σε δικαστική ερμηνεία· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της δυνάμει του εν λόγω κανονισμού έως την 1η Ιουνίου 2021 και να ενημερώσει δεόντως το Κοινοβούλιο, σε αντίθετη δε περίπτωση το Κοινοβούλιο θα θεωρήσει ότι η Επιτροπή ευθύνεται για παράλειψη και συνακόλουθα θα λάβει μέτρα σύμφωνα με το άρθρο 265 της ΣΛΕΕ·
20. αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έχει ακόμη κάνει χρήση αυτού του εργαλείου παρά τις πολυάριθμες παραβιάσεις του κράτους δικαίου που εντοπίστηκαν στην έκθεση, οι οποίες έχουν αντίκτυπο στη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού· επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του προς την Επιτροπή για άμεση δράση στο πλαίσιο του προαναφερθέντος κανονισμού, ώστε να αξιοποιηθούν πλήρως, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, τα υφιστάμενα εργαλεία έρευνας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις ως προς το κράτος δικαίου στα κράτη μέλη, οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν ή να απειλήσουν σοβαρά τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού της Ένωσης με αρκούντως άμεσο τρόπο· υποστηρίζει σταθερά τον ρόλο και τις αρμοδιότητες του Κοινοβουλίου, ιδίως όσον αφορά το δικαίωμα της δέουσας ενημέρωσής του από την Επιτροπή στις διαδικασίες που αφορούν τα μέσα του κράτους δικαίου· υπενθυμίζει ότι είναι απαραίτητο να διασφαλίζονται δεόντως τα νόμιμα συμφέροντα των τελικών αποδεκτών και των δικαιούχων, όταν θεσπίζονται μέτρα σε περίπτωση παραβιάσεων των αρχών του κράτους δικαίου·
21. ζητεί τη συγκρότηση ομάδας εργασίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον ενδελεχή έλεγχο των εξελίξεων σε σχέση με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092, η οποία θα αποτελείται από βουλευτές από τις αρμόδιες επί της ουσίας επιτροπές·
22. ζητεί τη δημιουργία ενός συστημικού και διαρθρωτικού μηχανισμού προκειμένου το Κοινοβούλιο να κοινοποιεί τα πορίσματά του στην Επιτροπή σχετικά με ανεπάρκειες και παραβιάσεις που αφορούν το κράτος δικαίου στα κράτη μέλη· συνιστά να προτείνει το Κοινοβούλιο έναν τέτοιο μηχανισμό στην Επιτροπή το συντομότερο δυνατόν.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Ημερομηνία έγκρισης |
26.5.2021 |
|
|
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: –: 0: |
24 5 1 |
||
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Matteo Adinolfi, Olivier Chastel, Caterina Chinnici, Λευτέρης Χριστοφόρου, Corina Crețu, Ryszard Czarnecki, José Manuel Fernandes, Luke Ming Flanagan, Daniel Freund, Isabel García Muñoz, Monika Hohlmeier, Pierre Karleskind, Joachim Kuhs, Claudiu Manda, Younous Omarjee, Tsvetelina Penkova, Markus Pieper, Sabrina Pignedoli, Michèle Rivasi, Petri Sarvamaa, Vincenzo Sofo, Michal Wiezik, Angelika Winzig, Lara Wolters, Tomáš Zdechovský |
|||
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Joachim Stanisław Brudziński, Katalin Cseh, Mikuláš Peksa, Ramona Strugariu, Lucia Vuolo |
|||
ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
24 |
+ |
NI |
Sabrina Pignedoli |
PPE |
Λευτέρης Χριστοφόρου, José Manuel Fernandes, Monika Hohlmeier, Markus Pieper, Petri Sarvamaa, Michal Wiezik, Angelika Winzig, Tomáš Zdechovský |
Renew |
Olivier Chastel, Katalin Cseh, Pierre Karleskind, Ramona Strugariu |
S&D |
Caterina Chinnici, Corina Crețu, Isabel García Muñoz, Claudiu Manda, Tsvetelina Penkova, Lara Wolters |
The Left |
Luke Ming Flanagan, Younous Omarjee |
Verts/ALE |
Daniel Freund, Mikuláš Peksa, Michèle Rivasi |
5 |
- |
ECR |
Joachim Stanisław Brudziński, Ryszard Czarnecki, Vincenzo Sofo |
ID |
Matteo Adinolfi, Lucia Vuolo |
1 |
0 |
ID |
Joachim Kuhs |
Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:
+ : υπέρ
- : κατά
0 : αποχή
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ (28.5.2021)
προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2020 για το κράτος δικαίου
Συντάκτης γνωμοδότησης(*): Ilhan Kyuchyuk
(*) Συνδεδεμένη επιτροπή – Άρθρο 57 του Κανονισμού
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων καλεί την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:
1. υπενθυμίζει ότι η Ένωση βασίζεται στις κοινές βασικές αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες, που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), ως επιμερισμένη ευθύνη μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών και υπό την επιφύλαξη των άρθρων 4 και 5 της ΣΕΕ· υπενθυμίζει ότι οι αρχές που διέπουν το κράτος δικαίου είναι η νομιμότητα, η διάκριση των εξουσιών, η ισότητα ενώπιον του νόμου, η ασφάλεια δικαίου, η απαγόρευση της αυθαίρετης άσκησης της εκτελεστικής εξουσίας, η ύπαρξη ανεξάρτητων και αμερόληπτων δικαστηρίων για τη διασφάλιση αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, και η ύπαρξη δικαστικού ελέγχου· τονίζει ότι η συμμόρφωση με τις αρχές αυτές και η εφαρμογή τους είναι θεμελιώδους σημασίας σε κάθε κράτος μέλος, καθώς οδηγούν στην ενδυνάμωση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους δημόσιους θεσμούς·
2. τονίζει, επιπλέον, ότι ο σεβασμός του κράτους δικαίου είναι σημαντικός για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, καθώς ενισχύει την εμπιστοσύνη στο δικαστικό σύστημα και συνδέεται με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης·
3. χαιρετίζει την έκθεση της Επιτροπής του 2020 για το κράτος δικαίου («η έκθεση») και τη σημασία που αποδίδει στο δικαστικό σύστημα, καθώς και τα ειδικά ανά χώρα κεφάλαια·
4. τονίζει, σύμφωνα με την έκθεση, ότι τα πραγματικά δικαστικά συστήματα, που είναι ανεξάρτητα και αποτελεσματικά, τόσο τυπικά όσο και ουσιαστικά, είναι απαραίτητα για την προάσπιση του κράτους δικαίου, ιδίως με σκοπό τη διασφάλιση πραγματικής δικαστικής προστασίας και δίκαιων δικών για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς του δικαίου· τονίζει, ειδικότερα, την ανάγκη να μπορεί το δικαστικό σώμα να ασκεί τα καθήκοντά του με πλήρη αυτονομία, χωρίς παρέμβαση από οποιοδήποτε άλλο θεσμικό όργανο ή φορέα, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών παρεμβάσεων, σύμφωνα με την αρχή της διάκρισης των εξουσιών· τονίζει, επιπλέον, ότι η διασφάλιση της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας των δικαστών απαιτεί τη θέσπιση σαφών κανόνων σχετικά με τη σύνθεση των δικαστικών οργάνων, τη διαδικασία διορισμού, τη διάρκεια της θητείας και τους λόγους απόρριψης και ανάκλησης πριν από οποιαδήποτε σχετική απόφαση·
5. σημειώνει ότι η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο σοβαρής ανησυχίας σε ορισμένα κράτη μέλη· σημειώνει ότι η Ουγγαρία και η Πολωνία άσκησαν προσφυγή για την ακύρωση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης[33] τον Μάρτιο του 2021, ο οποίος αποσκοπεί στην αντιμετώπιση παραβιάσεων του κράτους δικαίου με αντίκτυπο στα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 έχει τεθεί σε ισχύ, εφαρμόζεται άμεσα από την 1η Ιανουαρίου 2021 και είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του για όλες τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και πληρωμών σε όλα τα κράτη μέλη, ιδίως όσον αφορά την εκταμίευση των κονδυλίων του μέσου Next Generation EU, και ότι η εφαρμογή του από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ δεν υπόκειται στην έγκριση κατευθυντήριων γραμμών ή σε δικαστική ερμηνεία·
6. θεωρεί ότι ο περιοδικός έλεγχος του κράτους δικαίου έχει μεγάλη σημασία και επαινεί τις προσπάθειες της Επιτροπής να ενθαρρύνει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης και της παροχής συμβουλών στα κράτη μέλη όσον αφορά την πρόσβασή τους σε διαρθρωτικά κονδύλια στους τομείς που καλύπτει η έκθεση· πιστεύει, ωστόσο, ότι, αν και η έκθεση αποτελεί βασικό εργαλείο παρακολούθησης, πρέπει να διατυπωθούν σαφείς συστάσεις σχετικά με τις προκλήσεις που θα εντοπίζονται και την συνέχεια που θα πρέπει να δίνεται· παροτρύνει την Επιτροπή να κάνει αυστηρή χρήση των διαδικασιών επί παραβάσει, κατά περίπτωση, για να αποτρέψει οπισθοδρόμηση όσον αφορά το κράτος δικαίου στα εθνικά συστήματα δικαιοσύνης, και παροτρύνει το Συμβούλιο να επαναλάβει όλες τις εκκρεμείς διαδικασίες δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΣΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των ακροάσεων για την εξέταση των νέων εξελίξεων, και να ενημερώσει σχετικά το Κοινοβούλιο·
7. καλεί την Επιτροπή να στηρίξει και να ενισχύσει επίσης τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα του κράτους δικαίου και να εμπνευστεί από τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης όσον αφορά τη βελτίωση της κατάστασης του κράτους δικαίου στην Ένωση·
8. σημειώνει με ικανοποίηση ότι η έκθεση περιλαμβάνει χωριστά εθνικά κεφάλαια που επιχειρούν να βελτιώσουν την κοινή μεθοδολογία για όλα τα κράτη μέλη· καλεί, ωστόσο, την Επιτροπή να προβεί σε μια ουσιαστική, απλή και σαφή σύγκριση μεταξύ των διαφόρων εθνικών συστημάτων απονομής δικαιοσύνης, προκειμένου να επισημάνει πού μπορούν να εφαρμοστούν βέλτιστες πρακτικές για συγκρίσιμα συστήματα και πώς θα μπορούσαν να αντιμετωπίζονται παρόμοιες ελλείψεις με αμερόληπτο τρόπο, γεγονός που θα μπορούσε να βοηθήσει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα των δικαστικών συστημάτων τους· συνιστά στην Επιτροπή να προτείνει δυνητικά εφαρμόσιμα εργαλεία δίπλα σε κάθε ειδική ανά χώρα σύσταση και υπογραμμίζει ότι οι ακροάσεις πρέπει να είναι αντικειμενικές, τεκμηριωμένες και διαφανείς, και ότι τα κράτη μέλη πρέπει να συνεργάζονται καλόπιστα και σύμφωνα με την αρχή της ειλικρινούς συνεργασίας, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 4 της ΣΕΕ·
9. σημειώνει ότι η έκθεση εξετάζει δικαίως την αναγκαία ψηφιοποίηση των δικαστικών διαδικασιών και της κατάρτισης των δικαστών· υπενθυμίζει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά το επίπεδο συμμετοχής στην κατάρτιση για τα νομικά επαγγέλματα και, δεδομένης της σημασίας της εν λόγω κατάρτισης για την ορθή υλοποίηση και εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης, καλεί την Επιτροπή να αναλύσει και να αξιολογήσει τις διάφορες εθνικές στρατηγικές στο θέμα αυτό· υπενθυμίζει ότι οι αποφάσεις που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη, τη ρομποτική και τις συναφείς τεχνολογίες πρέπει να συνεχίσουν να υπόκεινται σε ουσιαστική ανθρώπινη επανεξέταση, κρίση, παρέμβαση και έλεγχο, καθώς, σε αντίθετη περίπτωση, οι αποφάσεις αυτές θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την ίση μεταχείριση των πολιτών ή το δικαίωμα πρόσβασης στη δικαιοσύνη, μεταξύ άλλων δικαιωμάτων· υπενθυμίζει ότι ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ο Χάρτης») εφαρμόζεται από τις δικαστικές αρχές μόνο κατά την εφαρμογή του ευρωπαϊκού δικαίου, αλλά ότι, προκειμένου να προωθηθεί μια κοινή αντίληψη περί του κράτους δικαίου, είναι σημαντικό τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη να λαμβάνονται πάντοτε υπόψη στις αστικές και διοικητικές διαδικασίες· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να εξετάσει επίσης τη δημιουργία ενοτήτων κατάρτισης με επίκεντρο τον Χάρτη για δικαστές και επαγγελματίες του νομικού τομέα· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η έκθεση σιωπά σχετικά με την κατάρτιση των δικηγόρων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η έκθεση δεν καλύπτει τα δικαιώματα που ορίζονται στο άρθρο 47 του Χάρτη, όπως το δικαίωμα υπεράσπισης και εκπροσώπησης και το δικαίωμα σε νομική συνδρομή· καλεί την Επιτροπή να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής της επόμενης έκθεσής της στους τομείς αυτούς·
10. καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της έκθεσης σε όλους τους πυλώνες του κράτους δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της ισότητας έναντι του νόμου, παρακολουθώντας την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και, ειδικότερα, των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, του χάσματος μεταξύ των φύλων και των πολιτισμικών διαφορών, της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και των μέσων που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση των διακρίσεων και της ρητορικής μίσους· ζητεί, επιπλέον, από την Επιτροπή να εξετάσει την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της έκθεσης ώστε να συμπεριλάβει την ψηφιοποίηση του δικαστικού συστήματος και τις παραβιάσεις των αρχών του κράτους δικαίου που επηρεάζουν ή υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να επηρεάσουν τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού της Ένωσης με αρκούντως άμεσο τρόπο·
11. υπενθυμίζει ότι το κράτος δικαίου εφαρμόζεται ανά πάσα στιγμή, ακόμη και σε περιόδους κρίσης, και ότι τα μέτρα που λαμβάνονται στο πλαίσιο της καταπολέμησης της πανδημίας COVID-19 πρέπει να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με το κράτος δικαίου· τονίζει ότι τα μέτρα που λαμβάνονται λόγω της πανδημίας COVID-19 σε ορισμένα κράτη μέλη δίδουν περαιτέρω ώθηση στη χρήση εργαλείων ΤΠΕ με στόχο τη διευκόλυνση της επικοινωνίας των δικαστηρίων με τους δικηγόρους και άλλους μέρη, αυξάνοντας έτσι τη διαφάνεια και επιτρέποντας τη διαδικτυακή πρόσβαση στις δικαστικές αποφάσεις· σημειώνει ότι η δημοκρατία, η πρόσβαση στη δικαιοσύνη και οι λειτουργικοί θεσμοί αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους μιας ευημερούσας κοινωνίας, ιδίως σε εξαιρετικές περιστάσεις, και ότι τα δικαστικά συστήματα και η δικαιοσύνη πρέπει να είναι σε θέση να ανθίστανται σε δράσεις και μέτρα που αποσκοπούν στην αποδυνάμωση και την υπονόμευση του κράτους δικαίου· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τον αντίκτυπο της ψηφιοποίησης της δικαιοσύνης για τους πλέον ευάλωτους πολίτες, δηλαδή εκείνους που δεν διαθέτουν τα μέσα ή τις απαραίτητες δεξιότητες για να έχουν πρόσβαση σε ένα ψηφιακό σύστημα δικαιοσύνης· παροτρύνει, επιπλέον, την Επιτροπή να συνεχίσει να επανεξετάζει κατά πόσον τα μέτρα έκτακτης ανάγκης που σχετίζονται με τον COVID-19 υπόκεινται σε δικαστική εποπτεία, να διασφαλίσει ότι είναι δικαιολογημένα, χρονικά περιορισμένα, αναγκαία και αναλογικά, πέραν του ότι είναι κοινωνικά δίκαια, και ότι η πρόσβαση σε μέσα δικαστικής προσφυγής δεν επηρεάζεται δυσανάλογα από το κλείσιμο των δικαστηρίων.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Ημερομηνία έγκρισης |
27.5.2021 |
|
|
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: –: 0: |
19 3 3 |
||
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Pascal Arimont, Manon Aubry, Gunnar Beck, Geoffroy Didier, Pascal Durand, Angel Dzhambazki, Ibán García Del Blanco, Jean-Paul Garraud, Esteban González Pons, Mislav Kolakušić, Gilles Lebreton, Karen Melchior, Jiří Pospíšil, Franco Roberti, Marcos Ros Sempere, Stéphane Séjourné, Raffaele Stancanelli, Adrián Vázquez Lázara, Marion Walsmann, Tiemo Wölken, Lara Wolters, Javier Zarzalejos |
|||
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Patrick Breyer, Evelyne Gebhardt, Andrzej Halicki, Heidi Hautala, Ilhan Kyuchyuk, Angelika Niebler, Emil Radev, Luisa Regimenti, Yana Toom, Kosma Złotowski |
|||
ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
19 |
+ |
PPE |
Pascal Arimont, Geoffroy Didier, Esteban González Pons, Jiří Pospíšil, Emil Radev, Marion Walsmann, Javier Zarzalejos |
Renew |
Pascal Durand, Ilhan Kyuchyuk, Stéphane Séjourné, Adrián Vázquez Lázara |
S&D |
Ibán García Del Blanco, Franco Roberti, Marcos Ros Sempere, Tiemo Wölken, Lara Wolters |
The Left |
Manon Aubry |
Verts/ALE |
Patrick Breyer, Heidi Hautala |
3 |
- |
ID |
Gunnar Beck, Jean-Paul Garraud, Gilles Lebreton |
3 |
0 |
ECR |
Angel Dzhambazki, Raffaele Stancanelli |
NI |
Mislav Kolakušić |
Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:
+ : υπέρ
- : κατά
0 : αποχή
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ (25.5.2021)
προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2020 για το κράτος δικαίου
Συντάκτης γνωμοδότησης: Giuliano Pisapia
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων καλεί την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:
1. χαιρετίζει την πρώτη στην ιστορία έκθεση της Επιτροπής για το κράτος δικαίου ως θετική προσθήκη στην εργαλειοθήκη της ΕΕ για την παρακολούθηση, πρόληψη και αντιμετώπιση ζητημάτων που άπτονται του κράτους δικαίου στα κράτη μέλη· θεωρεί ότι, παρόλο που απαιτούνται περαιτέρω βελτιώσεις, αυτό το ετήσιο σύστημα υποβολής εκθέσεων ενισχύει το έργο της Επιτροπής και διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών· υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητο να ενισχυθούν και να εξορθολογιστούν τα υφιστάμενα μέσα, καθώς και να αναπτυχθεί ένας αποτελεσματικός γενικός μηχανισμός που να διασφαλίζει ότι οι αρχές και αξίες που κατοχυρώνονται στις Συνθήκες και προάγουν την αμοιβαία εμπιστοσύνη και την εμπιστοσύνη προς την ΕΕ τηρούνται σε ολόκληρη την Ένωση·
Διαδικασίες δυνάμει του άρθρου 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση
2. υπενθυμίζει ότι η έκθεση της Επιτροπής για το κράτος δικαίου αποτελεί δέσμευση που ανέλαβε η Πρόεδρος Von Der Leyen στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για την Επιτροπή 2019-2024, και ότι προτάθηκε επίσης να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) όσον αφορά την αντιμετώπιση σοβαρών παραβιάσεων του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα κράτη μέλη· εκφράζει δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι αφορμή για αυτό αποτέλεσε η αδυναμία του Συμβουλίου να κινήσει την εν λόγω διαδικασία παρά σχετικά αιτήματα της Επιτροπής το 2017 και του Κοινοβουλίου το 2018·
3. σημειώνει με ανησυχία ότι η μη εφαρμογή του άρθρου 7 ΣΕΕ, μεταξύ άλλων λόγω της απαίτησης ομοφωνίας για την ενεργοποίηση του μηχανισμού κυρώσεων, αφήνει περιθώρια για περαιτέρω παρεκκλίσεις από τις αξίες που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ και αποδυναμώνει ένα από τα σημαντικότερα μέσα που περιλαμβάνονται στην εργαλειοθήκη της Ένωσης για το κράτος δικαίου· εκφράζει δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι από τον Δεκέμβριο του 2019 δεν έχουν προγραμματιστεί ακροάσεις σύμφωνα με το άρθρο 7 ΣΕΕ· απευθύνει, συνεπώς, έκκληση στο Συμβούλιο να επαναλάβει τις εν λόγω ακροάσεις το συντομότερο δυνατόν και να διαπιστώσει εάν υφίσταται σαφής κίνδυνος σοβαρής παραβίασης από τα εμπλεκόμενα κράτη μέλη των αξιών της ΕΕ που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ· υπογραμμίζει ότι αρκεί ειδική πλειοψηφία για να καθοριστεί εάν υπάρχει σαφής κίνδυνος σοβαρής παραβίασης των αξιών αυτών από κράτος μέλος και παροτρύνει την Προεδρία του Συμβουλίου να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την περαιτέρω προώθηση των διαδικασιών που προβλέπονται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 ΣΕΕ·
4. επιβεβαιώνει τον ρόλο που διαδραματίζει το Κοινοβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 7 ΣΕΕ στην παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τις αξίες της Ένωσης· επαναλαμβάνει την έκκλησή του να μπορεί το Κοινοβούλιο να υποβάλει την αιτιολογημένη πρότασή του στο Συμβούλιο, να παρίσταται στις ακροάσεις, ιδίως όταν η διαδικασία έχει κινηθεί από το ίδιο το Κοινοβούλιο, και να ενημερώνεται άμεσα και πλήρως σε κάθε στάδιο της διαδικασίας·
5. πιστεύει ότι απαιτείται επειγόντως απολογισμός της αποτελεσματικότητας του άρθρου 7 ΣΕΕ και καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει αξιολόγηση της εφαρμογής του στις μελλοντικές εκθέσεις για το κράτος δικαίου·
Μηχανισμός της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα
6. επισημαίνει ότι η έκθεση αποτελεί ένα πρώτο βήμα αντίδρασης στο από 25ης Οκτωβρίου 2016 ψήφισμα του Κοινοβουλίου σχετικά με τη θέσπιση μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα[34]· θεωρεί, ωστόσο, ότι η έκθεση καθώς δεν λαμβάνει υπόψη στο σύνολό τους τις αξίες της Ένωσης, όπως η δημοκρατία, και τα θεμελιώδη δικαιώματα, θα πρέπει να διευρυνθεί και να βελτιωθεί· επαναλαμβάνει την ανάγκη να θεσπιστεί ενιαίο σύστημα παρακολούθησης της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως προτείνεται από το Κοινοβούλιο[35], και καλεί εκ νέου το Συμβούλιο και την Επιτροπή να συμμετάσχουν σε συζητήσεις για τη δημιουργία ενός τέτοιου μηχανισμού μέσω διοργανικής συμφωνίας·
Μεθοδολογία, αντικείμενο και στόχοι της έκθεσης
Αντικείμενο της έκθεσης
7. χαιρετίζει τη μεθοδολογία της έκθεσης, η οποία επικεντρώνεται σε αρκετούς πυλώνες: την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, το πλαίσιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς, την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης και το σύστημα ελέγχων και εξισορροπήσεων· υπογραμμίζει ότι η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης αποτελεί τη βάση επί της οποίας οικοδομούνται η αμοιβαία εμπιστοσύνη και η δικαστική συνεργασία, και ότι διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο στην προστασία των αξιών και της έννομης τάξης της ΕΕ, ιδίως εφόσον οι εθνικοί δικαστές είναι ταυτόχρονα και δικαστές του δικαίου της ΕΕ και έχουν υποχρεώσεις όσον αφορά την ερμηνεία και την εφαρμογή του, σημειώνει δε με ανησυχία και καταδικάζει απερίφραστα τον αυξανόμενο αριθμό απειλών κατά δημοσιογράφων στην ΕΕ και το γεγονός ότι πολλά κράτη μέλη έχουν διολισθήσει σε κατώτερες θέσεις στη διεθνή κατάταξη της ελευθερίας του Τύπου, πράγμα που δείχνει ότι απειλείται η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης·
8. καλεί την Επιτροπή να διευρύνει το αντικείμενο της έκθεσης και να συμπεριλάβει στις επόμενες εκδόσεις αποτίμηση του τρόπου με τον οποίο το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη διασφαλίζεται στα κράτη μέλη, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο δικαίωμα της υπεράσπισης, στην προστασία των θυμάτων εγκληματικών πράξεων, στην καταπολέμηση της ατιμωρησίας, στην ισότητα μεταξύ διωκτικής αρχής και υπεράσπισης και στη διάρκεια των δικαστικών διαδικασιών· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει επίσης στις επόμενες ετήσιες εκθέσεις της αξιολόγηση των συνθηκών φυλάκισης, του όγκου των δικαστικών υποθέσεων και της μέσης διάρκειας των δικών στα κράτη μέλη· υπογραμμίζει, όπως έχει ήδη επισημάνει η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, ότι η βραδύτητα των αστικών, ποινικών και διοικητικών δικαστικών διαδικασιών συνιστά μείζονα κίνδυνο, ιδίως για τον σεβασμό του κράτους δικαίου·
9. επικροτεί το γεγονός ότι η έκθεση αξιολογεί την κατάσταση του κράτους δικαίου σε κάθε κράτος μέλος· καλεί την Επιτροπή να κάνει σαφή διάκριση στις μελλοντικές εκδόσεις της έκθεσης μεταξύ μεμονωμένων ελλείψεων και συστημικών περιπτώσεων παραβίασης των αξιών που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ, ώστε να αποφευχθεί επίσης ο κίνδυνος πιθανής κατάχρησης της έκθεσης ως εργαλείου για τη σχετικοποίηση των αυταρχικών διαδικασιών σε ορισμένα κράτη μέλη·
Στόχοι της έκθεσης
10. τονίζει, ωστόσο, ότι η έκθεση θα πρέπει να θεωρηθεί προπαρασκευαστικό εργαλείο για την ανάληψη συγκεκριμένης δράσης με στόχο την αντιμετώπιση των ελλείψεων όσον αφορά το κράτος δικαίου στα κράτη μέλη· πιστεύει, συνεπώς, ότι η έκθεση δεν θα πρέπει να περιορίζεται στην παρακολούθηση, αλλά θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει ειδικές ανά χώρα συστάσεις σχετικά με προληπτικά και διορθωτικά μέτρα που πρέπει να εγκριθούν από τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, με σαφή περιγραφή των μέτρων επιβολής και συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση των παραβιάσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης· ζητεί από την Επιτροπή, στην έκθεση που θα χρησιμοποιηθεί ως βάση για την ενεργοποίηση του μηχανισμού αιρεσιμότητας για το κράτος δικαίου, να προσδιορίσει επίσης με σαφήνεια τις ελλείψεις όσον αφορά το κράτος δικαίου που έχουν αντίκτυπο στη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού της Ένωσης·
Μεθοδολογία της έκθεσης
11. σημειώνει ότι στόχος των ετήσιων εκθέσεων για το κράτος δικαίου είναι να διασφαλίσουν υψηλά πρότυπα κράτους δικαίου βάσει αντικειμενικής προσέγγισης, αμεροληψίας και αμοιβαίου σεβασμού· καλεί, επομένως, την Επιτροπή να επενδύσει σε εργαλεία για τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων, να διασφαλίσει την ποικιλομορφία των σχετικών πηγών πληροφόρησης και να εγγυηθεί τη διαφάνεια της μεθοδολογίας, ώστε να τεκμηριώνονται περαιτέρω τα πορίσματα σε μελλοντικές εκθέσεις· καλεί, για παράδειγμα, την Επιτροπή να συμπεριλάβει στοιχεία σχετικά με τη συμμόρφωση των κρατών μελών προς τις αποφάσεις του Δικαστηρίου, επισημαίνοντας περιπτώσεις σοβαρής μη συμμόρφωσης·
12. αποδοκιμάζει το γεγονός ότι τα σχέδια κεφαλαίων ανά χώρα κοινοποιήθηκαν μόνο στις κυβερνήσεις των οικείων κρατών μελών, με αποτέλεσμα τα μέλη των εθνικών κοινοβουλίων να έχουν τη δυνατότητα να παράσχουν πληροφορίες μόνο μετά τη δημοσίευση της τελικής έκθεσης· τονίζει τη σημασία της διαβούλευσης με μεγάλο αριθμό διαφορετικών δημοκρατικών κομμάτων για την αξιολόγηση της κατάστασης ανά χώρα, καθώς εύλογα οι κυβερνήσεις αποζητούν μια λιγότερο κριτική αξιολόγηση της κατάστασης· καλεί την Επιτροπή να παρέχει στα εθνικά κοινοβούλια το σχέδιο κεφαλαίου ανά χώρα ταυτόχρονα με την υποβολή του στις κυβερνήσεις·
13. επιδοκιμάζει το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της διαδικασίας κατάρτισης των σχεδίων ζητήθηκε η γνώμη της κοινωνίας των πολιτών, η οποία μπορεί να συμβάλει με πολύτιμες πληροφορίες και μια πιο κριτική οπτική σε σχέση με την ενδιαφερόμενη κυβέρνηση· σημειώνει ωστόσο, ότι η διαδικασία της διαβούλευσης μπορεί να βελτιωθεί,, μεταξύ άλλων, με την πρόβλεψη αρκούντως μακρών προθεσμιών για την παροχή πληροφοριών και με την επανεξέταση της μορφής ενός ενιαίου ερωτηματολογίου για την παροχή πληροφοριών· ενθαρρύνει την Επιτροπή, ενόψει των επόμενων εκδόσεων της έκθεσης, να συμβουλευθεί περαιτέρω την κοινωνία των πολιτών σχετικά με τον τρόπο βελτιστοποίησης της διαδικασίας διαβούλευσης και την παρακολούθηση της συμβολής της·
Βελτιώσεις στην εργαλειοθήκη της ΕΕ για το κράτος δικαίου
14. καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της για την αντιμετώπιση παραβιάσεων των αξιών της ΕΕ, όπως για παράδειγμα οι διαδικασίες επί παραβάσει, συμπεριλαμβανομένων των ταχειών διαδικασιών, των μέτρων για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις αποφάσεις του Δικαστηρίου και των αιτήσεων προσωρινών μέτρων ενώπιον του Δικαστηρίου· χαιρετίζει την έναρξη ισχύος, από 1ης Ιανουαρίου 2021, του νέου μηχανισμού αιρεσιμότητας για το κράτος δικαίου και υπενθυμίζει ότι είναι δεσμευτικός στο σύνολό του ως προς όλες τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και τις πιστώσεις πληρωμών σε όλα τα κράτη μέλη και για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Next Generation EU· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έχει ακόμη κάνει χρήση αυτού του εργαλείου παρά τις πολυάριθμες παραβιάσεις του κράτους δικαίου που εντοπίστηκαν στην έκθεση και οι οποίες έχουν αντίκτυπο στη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού· ζητεί από την Επιτροπή να το εφαρμόσει χωρίς καθυστέρηση, πλήρως και εκ των προτέρων, όσον αφορά όλα τα ταμεία και τα προγράμματα της ΕΕ·
15. καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα των κριτηρίων για το κράτος δικαίου σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ και να ενισχύσει περαιτέρω τη συναφή εργαλειοθήκη· υπογραμμίζει ότι το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία και η στρατηγική για την ενίσχυση της εφαρμογής του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων συμπληρώνουν αμφότερα την έκθεση της Επιτροπής για το κράτος δικαίου και συμβάλλουν στην προστασία και την προώθηση των αξιών της ΕΕ· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, να αξιολογηθεί κατά πόσον το πεδίο εφαρμογής της ρήτρας κατά των διακρίσεων που περιέχεται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων είναι αρκετά ευρύ ώστε η επιβολή του κράτους δικαίου στα κράτη μέλη και στην Ένωση συνολικά να συνάδει με το άρθρο 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, και ποιες περαιτέρω δράσεις μπορούν να αναλάβουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ για να διασφαλίσουν την ορθή εφαρμογή της·
16. υπενθυμίζει ότι η προσχώρηση της Ένωσης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αποτελεί νομική υποχρέωση βάσει του άρθρου 6 παράγραφος 2 ΣΕΕ· επαναλαμβάνει ότι είναι αναγκαίο η διαδικασία προσχώρησης να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν, προκειμένου να διασφαλιστεί ένα συνεκτικό πλαίσιο για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη και να ενισχυθεί περαιτέρω η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών εντός της Ένωσης· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να διασφαλίσουν, το συντομότερο δυνατόν, την τήρηση της υποχρέωσης αυτής, με πλήρη διαφάνεια και προκειμένου να ενισχυθεί η προστασία των ατόμων και η λογοδοσία των θεσμικών οργάνων της ΕΕ για τις πράξεις ή τις παραλείψεις τους όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα·
Επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19
17. επισημαίνει ότι η πανδημία COVID-19, εξαιτίας της οποίας οι εθνικές αρχές αναγκάστηκαν να λάβουν απρόβλεπτα μέτρα, είχε επιβλαβείς επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα, καθώς και στους συνταγματικούς μηχανισμούς ελέγχων και εξισορροπήσεων· εμμένει στην άποψη ότι κάθε μέτρο που περιορίζει τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών της ΕΕ θα πρέπει να περιορίζεται στους απολύτως αναγκαίους περιορισμούς, να είναι διαφανές, αναλογικό και προσωρινό· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει περαιτέρω στην έκθεσή της για το 2021 τα μέτρα που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19·
18. επιδοκιμάζει τον προβληματισμό σχετικά με την ανθεκτικότητα του δικαστικού συστήματος και τονίζει ότι ένα αποτελεσματικό δικαστικό σύστημα είναι απαραίτητο για την προάσπιση του κράτους δικαίου· αναγνωρίζει ότι τόσο η πρόσβαση στη δικαιοσύνη όσο και η αποτελεσματικότητα των εθνικών δικαστηρίων επηρεάστηκαν αρνητικά στο πλαίσιο της πανδημίας από το μερικό κλείσιμο των εθνικών δικαστηρίων· προτρέπει την Επιτροπή να συμπεριλάβει στην έκθεση σύσταση προς τα κράτη μέλη να μειώσουν τον αρνητικό αντίκτυπο της πανδημίας στη δραστηριότητα των εθνικών δικαστηρίων και να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση με ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία του κράτους δικαίου, ήτοι την αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος·
Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης
19. αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η Ένωση παραμένει θεσμικά ανεπαρκής για να αντιμετωπίσει παραβιάσεις της δημοκρατίας, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, καθώς και φαινόμενα οπισθοδρόμησης στα κράτη μέλη· πιστεύει ότι η Επιτροπή θα πρέπει τελικά να διαθέτει ισχυρή και ολοκληρωμένη εργαλειοθήκη για την πρόληψη των παραβιάσεων των αξιών της ΕΕ και ότι η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης προσφέρει μια καλή ευκαιρία για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων και την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων·
20. επικροτεί, συνεπώς, το γεγονός ότι η κοινή δήλωση της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης ευκρινώς αναφέρει ότι τα «ευρωπαϊκά δικαιώματα και αξίες, συμπεριλαμβανομένου του κράτους δικαίου» θα είναι μεταξύ των θεμάτων συζήτησης στην προσεχή Διάσκεψη[36]· καλεί τη Διάσκεψη να συμμετάσχει σε διεξοδική συζήτηση και προβληματισμό σχετικά με την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων εργαλείων της ΕΕ για την παρακολούθηση, πρόληψη και αντιμετώπιση των παραβιάσεων των αρχών που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ και να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις για την ενίσχυση της εργαλειοθήκης της ΕΕ· συνιστά στη Διάσκεψη, στο πλαίσιο αυτό, να συζητήσει επίσης την ανάγκη να διευκολυνθούν οι διαδικασίες για την εφαρμογή του άρθρου 7 ΣΕΕ, και ειδικότερα να εξετάσει τις απαιτήσεις ψηφοφορίας για την επιβολή κυρώσεων.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Ημερομηνία έγκρισης |
25.5.2021 |
|
|
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: –: 0: |
21 5 0 |
||
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Gerolf Annemans, Gabriele Bischoff, Damian Boeselager, Fabio Massimo Castaldo, Włodzimierz Cimoszewicz, Gwendoline Delbos-Corfield, Pascal Durand, Daniel Freund, Charles Goerens, Sandro Gozi, Laura Huhtasaari, Giuliano Pisapia, Paulo Rangel, Antonio Maria Rinaldi, Domènec Ruiz Devesa, Jacek Saryusz-Wolski, Helmut Scholz, Pedro Silva Pereira, Sven Simon, Antonio Tajani, Mihai Tudose, Loránt Vincze, Rainer Wieland |
|||
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Jorge Buxadé Villalba, Othmar Karas, Maite Pagazaurtundúa |
|||
ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
21 |
+ |
NI |
Fabio Massimo Castaldo |
PPE |
Othmar Karas, Paulo Rangel, Sven Simon, Antonio Tajani, Loránt Vincze, Rainer Wieland |
Renew |
Pascal Durand, Charles Goerens, Sandro Gozi, Maite Pagazaurtundúa |
S&D |
Gabriele Bischoff, Włodzimierz Cimoszewicz, Giuliano Pisapia, Domènec Ruiz Devesa, Pedro Silva Pereira, Mihai Tudose |
The Left |
Helmut Scholz |
Verts/ALE |
Damian Boeselager, Gwendoline Delbos Corfield, Daniel Freund |
5 |
- |
ECR |
Jorge Buxadé Villalba, Jacek Saryusz-Wolski |
ID |
Gerolf Annemans, Laura Huhtasaari, Antonio Maria Rinaldi |
0 |
0 |
|
|
Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:
+: υπέρ
–: κατά
0: αποχή
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ (27.5.2021)
προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2020 για το κράτος δικαίου – COM(2020)0580
Συντάκτρια γνωμοδότησης: Margrete Auken
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η Επιτροπή Αναφορών καλεί την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:
1. τονίζει την ευθύνη της Επιτροπής Αναφορών (PETI) να εντοπίζει και να προειδοποιεί για πιθανές παραβιάσεις του κράτους δικαίου, λαμβάνοντας υπόψη τον μεγάλο αριθμό αναφορών που λαμβάνονται από πολίτες που ανησυχούν για παραβιάσεις του κράτους δικαίου στις αντίστοιχες χώρες τους, και συνεκτιμώντας τις συνέπειες τέτοιων παραβιάσεων στη ζωή τους· υπογραμμίζει ότι η ανεπαρκής εφαρμογή των αρχών του κράτους δικαίου θέτει σε κίνδυνο την ορθή και έγκαιρη επίτευξη των στόχων της ΕΕ σε διάφορους τομείς πολιτικής· πιστεύει ακράδαντα ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα μπορούν να κατοχυρωθούν πραγματικά μόνον εάν επικρατεί το κράτος δικαίου και ότι η πλήρης προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών της Ένωσης σε ολόκληρη την επικράτειά της μπορεί να διασφαλιστεί μόνον όταν άπαντα τα κράτη μέλη συμμορφώνονται με όλες τις αρχές που διέπουν το κράτος δικαίου· είναι της γνώμης ότι οι ελλείψεις σε ένα κράτος μέλος έχουν αντίκτυπο σε άλλα κράτη μέλη και στην Ένωση συνολικά, και επισημαίνει εν προκειμένω την ευθύνη των θεσμικών οργάνων της ΕΕ όσον αφορά την εφαρμογή του κράτους δικαίου από τα κράτη μέλη·
2. καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει στις επόμενες εκθέσεις της μια εκτίμηση του αντικτύπου των ελλείψεων και των παραβιάσεων που εντοπίζονται στην επακόλουθη κατανομή των κονδυλίων της ΕΕ στο πλαίσιο του μηχανισμού αιρεσιμότητας· τονίζει τον καίριας σημασίας ρόλο των μέσων επιβολής του κράτους δικαίου στην επίτευξη της αποτελεσματικής εφαρμογής των αξιών που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ)· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα πορίσματα της έκθεσης εφαρμόζονται αποτελεσματικά σε συγκεκριμένες δράσεις πολιτικής· καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει υψηλότερο επίπεδο προβολής των συνεισφορών των ΜΚΟ και των αποτελεσμάτων της δημόσιας διαβούλευσης κατά τη σύνταξη των μελλοντικών εκθέσεών της·
3. επισημαίνει ότι το κράτος δικαίου περιλαμβάνει αρχές όπως η αρχή της νομιμότητας, που προϋποθέτει μια διαφανή, υπεύθυνη, δημοκρατική και πλουραλιστική διαδικασία για τη θέσπιση νόμων, η ασφάλεια δικαίου, η απαγόρευση της αυθαίρετης άσκησης των εκτελεστικών εξουσιών, η πραγματική δικαστική προστασία από ανεξάρτητα και αμερόληπτα δικαστήρια, ο αποτελεσματικός δικαστικός έλεγχος, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων, η διάκριση των εξουσιών, και η ισότητα ενώπιον του νόμου·
4. επισημαίνει ότι, η έκθεση της Επιτροπής του 2020 για το κράτος δικαίου δεν καλύπτει, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Κοινοβουλίου, τους σημαντικούς τομείς της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, που θα πρέπει να ελέγχονται εξίσου, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες, μεταξύ των οποίων οι εθνικές και γλωσσικές μειονότητες· τονίζει την ανάγκη βελτίωσης όσον αφορά την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, καθώς οι προσδοκίες των πολιτών της ΕΕ υπερβαίνουν το πραγματικό πεδίο εφαρμογής του Χάρτη· καλεί την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε στην επόμενη έκθεσή της να εξεταστούν ισότιμα όλες οι θεμελιώδεις αξίες της Ένωσης, όπως κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ· πιστεύει ότι η Επιτροπή πρέπει επίσης να επιδιώξει με διαφάνεια, στο πλαίσιο της ετήσιας αυτής διαδικασίας, τη συμμετοχή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων και τη διαβούλευση με αυτούς, με ιδιαίτερη έμφαση στους επαγγελματίες του νομικού κλάδου και τους εμπειρογνώμονες σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων από εξωτερικούς οργανισμούς, προκειμένου να υπάρξουν εγγυήσεις μεγαλύτερου πλουραλισμού και πλήρους αξιοπιστίας, και ότι πρέπει επιπλέον να παράσχει σαφή στοιχεία όσον αφορά τη λήψη επακόλουθων μέτρων σε περίπτωση που διαπιστωθούν ελλείψεις·
5. σημειώνει τον μεγάλο αριθμό αναφορών που ελήφθησαν από πολίτες σχετικά με διακρίσεις που αντιμετωπίζουν οι μειονότητες, ιδίως τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ· καταδικάζει απερίφραστα το γεγονός ότι πολλές από τις αναφορές αυτές επισημαίνουν επίσης τις συστημικές διακρίσεις και την ενθάρρυνση της ρητορικής μίσους κατά των ατόμων ΛΟΑΤΚΙ από δημόσιες αρχές και εκλεγμένους αξιωματούχους σε ορισμένα κράτη μέλη· επικροτεί, υπ’ αυτή την έννοια, τη δέσμευση της Επιτροπής να παρουσιάσει, εντός του 2021, μια πρωτοβουλία για την επέκταση του καταλόγου των «εγκλημάτων στην ΕΕ», βάσει του άρθρου 83 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), προκειμένου να εμπεριέχει τα εγκλήματα μίσους και τη ρητορική μίσους, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, όσων στοχοποιούν τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ·
6. υπογραμμίζει το γεγονός ότι η Ένωση είναι μία από τις περιοχές του κόσμου με τα υψηλότερα πρότυπα για το κράτος δικαίου, αλλά ότι παραμένει διαρθρωτικά ανεπαρκώς εξοπλισμένη για την αντιμετώπιση των παραβιάσεων του κράτους δικαίου· επικρίνει την αποτυχία του Συμβουλίου να σημειώσει πρόοδο με την επιβολή κυρώσεων στις εν εξελίξει διαδικασίες, δυνάμει του άρθρου 7 της ΣΕΕ· καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει τη συνολική μεθοδολογία της για το κράτος δικαίου θεσπίζοντας πιο αποτελεσματικούς, διαφανείς και σαφείς κανόνες με στόχο τη διασφάλιση του σεβασμού του κράτους δικαίου με αντικειμενικό τρόπο σε όλα τα κράτη μέλη, λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες όλων των πολιτών της ΕΕ· τονίζει ότι, σε κάθε περίπτωση, όλα τα διαθέσιμα σε επίπεδο Ένωσης εργαλεία, όπως οι διαδικασίες επί παραβάσει, οι διαδικασίες που κατοχυρώνονται στον κανονισμό περί καθεστώτος αιρεσιμότητας, το πλαίσιο για το κράτος δικαίου και το άρθρο 7 της ΣΕΕ, πρέπει να αξιοποιηθούν πλήρως και αποτελεσματικά για να αντιμετωπιστούν οι παραβιάσεις του κράτους δικαίου· υπογραμμίζει τις υψηλές προσδοκίες που εκφράζουν μέσω των αναφορών τους οι πολίτες, οι οποίοι ζητούν να υπάρξει κατάλληλη και ταχεία αντίδραση σε ενωσιακό επίπεδο για να τερματιστούν οι εν λόγω παραβιάσεις· επισημαίνει ότι οι συχνότερες διερευνητικές αποστολές θα επέτρεπαν την καλύτερη κατανόηση, αντιμετώπιση και παρακολούθηση αυτών των παραβιάσεων·
7. καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιεί αποτελεσματικότερα και πιο έγκαιρα την εξουσία της να παραπέμπει ένα κράτος μέλος στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ζητώντας από το Δικαστήριο να διατάξει προσωρινά μέτρα προκειμένου να αποτραπεί η επιδείνωση της σοβαρής και ανεπανόρθωτης ζημίας που προκαλείται εις βάρος του κράτους δικαίου·
8. ζητεί, σε ό,τι αφορά την εφαρμογή της έκθεσης για το κράτος δικαίου και σύμφωνα με τη σχετική επιχειρηματολογία της Επιτροπής, τη λήξη του Μηχανισμού Συνεργασίας και Ελέγχου για τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία·
9. επικρίνει το γεγονός ότι οι μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν σε ορισμένα κράτη μέλη συνιστούν σοβαρή απειλή για την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος, αυξάνοντας την επιρροή που ασκούν η εκτελεστική και η νομοθετική εξουσία στη λειτουργία της δικαιοσύνης, γεγονός που έχει αναγκάσει την Επιτροπή να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει και να εκφράσει ανησυχίες στο πλαίσιο των διαδικασιών του άρθρου 7 της ΣΕΕ·
10. υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή Αναφορών του Κοινοβουλίου, για περισσότερο από μία δεκαετία, λαμβάνει αναφορές στις οποίες πολλοί γονείς που δεν είναι Γερμανοί πολίτες διαμαρτύρονται για διακρίσεις και αυθαίρετα μέτρα που λαμβάνονται συστηματικά εναντίον τους από τη γερμανική Υπηρεσία Κοινωνικής Μέριμνας Παίδων και Νέων (Jugendamt) σε υποθέσεις διασυνοριακών οικογενειακών διαφορών στις οποίες εμπλέκονται παιδιά, σχετικά με ζητήματα που αφορούν, μεταξύ άλλων, τη γονική μέριμνα και την επιμέλεια των παιδιών· θεωρεί ότι οι πρακτικές που εισάγουν διακρίσεις θα πρέπει να θεωρούνται παραβιάσεις του κράτους δικαίου· καλεί την Επιτροπή να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη διασφάλιση ισότιμων και συνεπών πρακτικών χωρίς διακρίσεις έναντι των γονέων όσον αφορά τον χειρισμό διασυνοριακών υποθέσεων επιμέλειας παιδιών σε ολόκληρη την ΕΕ·
11. καταδικάζει τις πολιτικές επιθέσεις και τις εκστρατείες ενημέρωσης που πραγματοποιήθηκαν σε ορισμένα κράτη μέλη κατά δικαστών και εισαγγελέων οι οποίοι έχουν τοποθετηθεί δημόσια, καταγγέλλοντας μεταρρυθμίσεις που απειλούν την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης· τονίζει ότι, σε πρόσφατη απόφασή του, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων[37] επιβεβαίωσε εκ νέου ότι οι εισαγγελείς και οι δικαστές απολαύουν της ελευθερίας έκφρασης όσον αφορά τη συμμετοχή σε δημόσιους διαλόγους για νομοθετικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες έχουν αντίκτυπο στην καταπολέμηση της διαφθοράς, στο δικαστικό σώμα και, γενικότερα, για θέματα που άπτονται της ανεξαρτησίας του δικαστικού συστήματος·
12. τονίζει τη ζωτική σημασία της διασφάλισης ανεξάρτητων και αμερόληπτων δικαστικών συστημάτων ως βασικών πυλώνων για την επαρκή καταπολέμηση της διαφθοράς, για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, σε σχέση με την ορθή χρήση των κονδυλίων της ΕΕ, καθώς και για την αύξηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο δικαστικό σύστημα·
13. καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να αξιολογεί σχολαστικά και αντικειμενικά κατά πόσον η ελευθερία του Τύπου γίνεται σεβαστή σε όλα τα κράτη μέλη· τονίζει ότι, εξ αφορμής της πανδημίας COVID-19, έχει επιβεβαιωθεί πόσο σημαντικό είναι να ενισχυθούν η ανεξάρτητη δημοσιογραφία, η προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και η πρόσβαση σε πολυφωνική ενημέρωση ως βασικοί μοχλοί προαγωγής του κράτους δικαίου και της δημοκρατικής λογοδοσίας, ούτως ώστε να παρέχονται στους πολίτες τεκμηριωμένες πληροφορίες, κάτι που θα συμβάλει και στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη, γυναίκες, ιδίως γυναίκες δημοσιογράφοι, αντιμετωπίζουν σε αυξανόμενο βαθμό σωματικές απειλές και παρενόχληση μέσω του διαδικτύου, κάτι που συχνά έχει οδηγήσει σε μια αυτολογοκρισία που υπονομεύει το δικαίωμα των πολιτών στην ενημέρωση· επικρίνει την υποβολή μηνύσεων «SLAPP» εναντίον δημοσιογράφων (στρατηγικών μηνύσεων κατά του δημόσιου λόγου) που στόχο έχουν να λογοκρίνουν, να εκφοβίσουν και να φιμώσουν τους επικριτές επιβαρύνοντας τα συγκεκριμένα πρόσωπα με τα έξοδα της νομικής υπεράσπισής τους μέχρις ότου σταματήσουν να ασκούν κριτική· καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της για να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τη διασφάλιση ευνοϊκού περιβάλλοντος για τους δημοσιογράφους, καθώς και για την προστασία της ασφάλειάς τους και την ενεργό προώθηση της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης·
14. αποδοκιμάζει το γεγονός ότι σε ορισμένα κράτη μέλη οι κυβερνήσεις προχώρησαν σε διαβάθμιση των πληροφοριών σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, γεγονός που αύξησε τον κίνδυνο οι αρχές να εμπλακούν σε περιστατικά διαφθοράς και οι πολίτες να είναι δύσπιστοι απέναντι στο κράτος· καλεί τα εν λόγω κράτη μέλη να αντιστρέψουν αυτά τα καταχρηστικά μέτρα και να διασφαλίσουν πλήρη διαφάνεια όσον αφορά τους δημοσιογράφους και τους πολίτες·
15. σημειώνει με ανησυχία ότι οι συμβάσεις που υπέγραψε η Επιτροπή με εταιρείες παραγωγής εμβολίων κατά της COVID-19 περιλαμβάνουν ρήτρες που δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί·
16. υπογραμμίζει ότι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιβεβαίωσε πρόσφατα ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών πρέπει να είναι σε θέση να δρουν χωρίς αδικαιολόγητες παρεμβάσεις του κράτους, αναγνωρίζοντας ότι η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι αποτελεί ένα από τα βασικά θεμέλια μίας δημοκρατικής και πλουραλιστικής κοινωνίας· εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για το γεγονός ότι ορισμένες ΜΚΟ που δρουν στον τομέα της μετανάστευσης, των δικαιωμάτων των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ+ αποτελούν αντικείμενο εκστρατειών συκοφαντικής δυσφήμισης και αντιμετωπίζουν σοβαρούς περιορισμούς στους κοινωνικούς χώρους στους οποίους μπορούν να αναπτύξουν τη δράση τους· καλεί την Επιτροπή να επιταχύνει το υφιστάμενο έργο της ομάδας εμπειρογνωμόνων για τις SLAPP, όπως προβλέπεται στο ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία, και να διασφαλίσει ότι οποιαδήποτε επικείμενη νομοθετική πρόταση θα αφορά και αυτά τα ζητήματα· επαναλαμβάνει ότι η κοινωνία των πολιτών είναι απαραίτητη για την άνθηση των δημοκρατιών και ότι η συρρίκνωση του πεδίου δράσης της συμβάλλει στις παραβιάσεις της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων· επαναλαμβάνει ότι τα θεσμικά όργανα της Ένωσης θα πρέπει να διατηρούν ανοιχτό, διαφανή και τακτικό διάλογο με τις αντιπροσωπευτικές ενώσεις και την κοινωνία των πολιτών· επισημαίνει ότι πρέπει να ληφθούν αυστηρότερα μέτρα διασφάλισης για την κατοχύρωση της χρηστής διακυβέρνησης στις δημόσιες συμβάσεις και ότι οι δραστηριότητες των ΜΚΟ και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση των αθέμιτων πρακτικών στον τομέα αυτό·
17. τονίζει την ανάγκη ευαισθητοποίησης των πολιτών και των κατοίκων της ΕΕ σχετικά με τα μέσα και τις διαδικασίες που διατίθενται σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο για τον έλεγχο των πράξεων των φορέων λήψης αποφάσεων και την απόδοση ευθυνών σε αυτούς, με στόχο τη διασφάλιση του σεβασμού του κράτους δικαίου και την καταγγελία των παραβιάσεών του· υπενθυμίζει ότι οι αναφορές προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελούν ένα από αυτά τα μέσα· υπογραμμίζει ότι η δικαιοσύνη και τα μέσα προσφυγής για όσους πέφτουν θύματα παραβιάσεων του κράτους δικαίου αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς και πρέπει να διασφαλίζονται από τα κράτη μέλη· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να παράσχει συγκεκριμένες συστάσεις στις αρμόδιες αρχές για την αποζημίωση των ατόμων που έχουν θιγεί από παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους·
18. ζητεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την καταπολέμηση της διαφθοράς που θα βασίζεται σε προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα, όπως, μεταξύ άλλων, αποτελεσματικά νομικά πλαίσια για την καταπολέμηση της διαφθοράς, τα υψηλότερα πρότυπα διαφάνειας και ακεραιότητας σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, και ανεξάρτητα και αμερόληπτα συστήματα απονομής δικαιοσύνης που να επιβάλλουν αποτελεσματικά τη νομοθεσία κατά της διαφθοράς, καθώς και αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής ανάκτησης εσόδων από δραστηριότητες διαφθοράς·
19. τονίζει ότι, προκειμένου να αποτρέπονται οι ξένες παρεμβάσεις στην κυριαρχία και τη δημοκρατία των κρατών μελών και η ανάμειξη στους δημοκρατικούς θεσμούς της ΕΕ, οι ΜΚΟ θα πρέπει να υποχρεούνται να δημοσιοποιούν τις πηγές χρηματοδότησής τους· υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να τηρούνται η αρχή της διαφάνειας και το δικαίωμα ενημέρωσης των Ευρωπαίων πολιτών, όλα τα ευρωπαϊκά όργανα θα πρέπει να υποχρεούνται να αποκαλύπτουν και να δημοσιεύουν κατάλογο όλων των ΜΚΟ που χρηματοδοτούν και των ποσών με τα οποία χρηματοδοτούνται·
20. αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η εφαρμογή του Μηχανισμού Συνεργασίας και Ελέγχου εξακολουθεί να εμποδίζει ορισμένους πολίτες της ΕΕ να αξιοποιήσουν στο έπακρο τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης·
21. επισημαίνει ότι θα πρέπει να διασφαλίζονται επαρκή πρότυπα κράτους δικαίου για τους πολίτες και τους κατοίκους της ΕΕ κατά την άσκηση των δικαιωμάτων ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της ΕΕ· τονίζει ότι οι εποχικοί και οι μεθοριακοί εργαζόμενοι, όταν δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε άλλο κράτος μέλος, πρέπει να απολαύουν πλήρους κοινωνικής και ιατρικής προστασίας, καθώς και αποτελεσματικής πρόσβασης στη δικαιοσύνη·
22. επισημαίνει ότι η ικανότητα της ΕΕ και των κρατών μελών της να προασπίζουν το κράτος δικαίου καθορίζει τη διεθνή εικόνα τους και την αξιοπιστία των δραστηριοτήτων τους όσον αφορά την προαγωγή του κράτους δικαίου, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκτός Ένωσης· προειδοποιεί για τον κίνδυνο παρέμβασης χωρών που δεν ανήκουν στην ΕΕ σε όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες σε επίπεδο ΕΕ μέσω, μεταξύ άλλων, διεθνών συστημάτων διαφθοράς, τα οποία θέτουν σε κίνδυνο το κράτος δικαίου στην ΕΕ· τονίζει ότι οι πολίτες της ΕΕ που ζουν εκτός Ένωσης πρέπει να αντιμετωπίζονται σύμφωνα με το κράτους δικαίου στις αλληλεπιδράσεις τους τόσο με τις αρχές του κράτους μέλους καταγωγής τους όσο και με τις αρχές της ΕΕ.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Ημερομηνία έγκρισης |
27.5.2021 |
|
|
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: –: 0: |
24 7 0 |
||
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Andris Ameriks, Marc Angel, Margrete Auken, Jordan Bardella, Markus Buchheit, Ryszard Czarnecki, Eleonora Evi, Agnès Evren, Gheorghe Falcă, Εμμανουήλη Φράγκος, Mario Furore, Gianna Gancia, Ibán García Del Blanco, Αλέξης Γεωργούλης, Radan Kanev, Στέλιος Κυμπουρόπουλος, Cristina Maestre Martín De Almagro, Dolors Montserrat, Ulrike Müller, Emil Radev, Sira Rego, Frédérique Ries, Monica Semedo, Yana Toom, Loránt Vincze, Stefania Zambelli, Tatjana Ždanoka, Kosma Złotowski |
|||
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Pina Picierno, Domènec Ruiz Devesa, Rainer Wieland |
|||
ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
24 |
+ |
PPE |
Agnès Evren, Gheorghe Falcă, Radan Kanev, Στέλιος Κυμπουρόπουλος, Dolors Montserrat, Emil Radev, Loránt Vincze, Rainer Wieland |
S&D |
Andris Ameriks, Marc Angel, Ibán García Del Blanco, Cristina Maestre Martín De Almagro, Pina Picierno, Domènec Ruiz Devesa |
Renew |
Ulrike Müller, Frédérique Ries, Monica Semedo, Yana Toom |
NI |
Mario Furore |
The Left |
Αλέξης Γεωργούλης, Sira Rego |
Verts/ALE |
Margrete Auken, Eleonora Evi, Tatjana Ždanoka |
7 |
- |
ECR |
Ryszard Czarnecki, Εμμανουήλ Φράγκος, Kosma Złotowski |
ID |
Jordan Bardella, Markus Buchheit, Gianna Gancia, Stefania Zambelli |
0 |
0 |
- |
- |
Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:
+ : υπέρ
- : κατά
0 : αποχή
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Ημερομηνία έγκρισης |
3.6.2021 |
|
|
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: –: 0: |
49 10 4 |
||
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Magdalena Adamowicz, Κωνσταντίνος Αρβανίτης, Malik Azmani, Katarina Barley, Pernando Barrena Arza, Pietro Bartolo, Vladimír Bilčík, Vasile Blaga, Ioan-Rareş Bogdan, Patrick Breyer, Saskia Bricmont, Joachim Stanisław Brudziński, Jorge Buxadé Villalba, Damien Carême, Caterina Chinnici, Clare Daly, Anna Júlia Donáth, Lena Düpont, Cornelia Ernst, Laura Ferrara, Nicolaus Fest, Jean-Paul Garraud, Maria Grapini, Sylvie Guillaume, Andrzej Halicki, Evin Incir, Sophia in ‘t Veld, Patryk Jaki, Marina Kaljurand, Assita Kanko, Fabienne Keller, Peter Kofod, Łukasz Kohut, Moritz Körner, Alice Kuhnke, Jeroen Lenaers, Juan Fernando López Aguilar, Lukas Mandl, Nadine Morano, Javier Moreno Sánchez, Paulo Rangel, Diana Riba i Giner, Ralf Seekatz, Michal Šimečka, Birgit Sippel, Sara Skyttedal, Martin Sonneborn, Tineke Strik, Ramona Strugariu, Annalisa Tardino, Tomas Tobé, Dragoş Tudorache, Milan Uhrík, Tom Vandendriessche, Bettina Vollath, Ελισσάβετ Βόζεμπεργκ-Βρυωνίδη, Jadwiga Wiśniewska, Javier Zarzalejos |
|||
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Damian Boeselager, Nathalie Loiseau, Karlo Ressler, Rob Rooken, Domènec Ruiz Devesa |
|||
ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
49 |
+ |
NI |
Laura Ferrara, Martin Sonneborn |
PPE |
Magdalena Adamowicz, Vladimír Bilčík, Vasile Blaga, Ioan-Rareş Bogdan, Lena Düpont, Andrzej Halicki, Jeroen Lenaers, Lukas Mandl, Paulo Rangel, Karlo Ressler, Ralf Seekatz, Sara Skyttedal, Tomas Tobé, Ελισσάβετ Βόζεμπεργκ-Βρυωνίδη, Javier Zarzalejos |
Renew |
Malik Azmani, Anna Júlia Donáth, Sophia in 't Veld, Fabienne Keller, Moritz Körner, Nathalie Loiseau, Michal Šimečka, Ramona Strugariu, Dragoş Tudorache |
S&D |
Katarina Barley, Pietro Bartolo, Caterina Chinnici, Sylvie Guillaume, Evin Incir, Marina Kaljurand, Łukasz Kohut, Juan Fernando López Aguilar, Javier Moreno Sánchez, Domènec Ruiz Devesa, Birgit Sippel, Bettina Vollath |
The Left |
Κωνσταντίνος Αρβανίτης, Pernando Barrena Arza, Clare Daly, Cornelia Ernst |
Verts/ALE |
Damian Boeselager, Patrick Breyer, Saskia Bricmont, Damien Carême, Alice Kuhnke, Diana Riba i Giner, Tineke Strik |
10 |
- |
ECR |
Joachim Stanisław Brudziński, Jorge Buxadé Villalba, Patryk Jaki, Rob Rooken, Jadwiga Wiśniewska |
ID |
Nicolaus Fest, Jean-Paul Garraud, Annalisa Tardino, Tom Vandendriessche |
NI |
Milan Uhrík |
4 |
0 |
ECR |
Assita Kanko |
ID |
Peter Kofod |
PPE |
Nadine Morano |
S&D |
Maria Grapini |
Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:
+ : υπέρ
- : κατά
0 : αποχές
- [1] ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 1.
- [2] ΕΕ L 156 της 5.5.2021, σ. 1.
- [3] ΕΕ C 215 της 19.6.2018, σ. 162.
- [4] ΕΕ C 129 της 5.4.2019, σ. 13.
- [5] ΕΕ C 390 της 18.11.2019, σ. 117.
- [6] ΕΕ C 390 της 18.11.2019, σ. 111.
- [7] ΕΕ C 433 της 23.12.2019, σ. 66.
- [8] ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 8.
- [9] ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 45.
- [10] ΕΕ C 449 της 23.12.2020, σ. 102.
- [11] ΕΕ C 108 της 26.3.2021, σ. 107.
- [12] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0103.
- [13] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0101.
- [14] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0007.
- [15] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0014.
- [16] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0054.
- [17] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0173.
- [18] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0164.
- [19] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0225.
- [20] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0251.
- [21] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0264.
- [22] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0320.
- [23] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0328.
- [24] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0360.
- [25] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0089.
- [26] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0103.
- [27] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0148.
- [28] Βλ, για παράδειγμα, τα αναφερθέντα ψηφίσματα της 1ης Μαρτίου 2018, της 19ης Απριλίου 2018, της 13ης Νοεμβρίου 2018, της 28ης Μαρτίου 2019, της 18ης Δεκεμβρίου 2019, της 19ης Ιουνίου 2020, της 8ης Οκτωβρίου 2020 και της 29ης Απριλίου 2021.
- [29] Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με τα ελάχιστα πρότυπα για τις μειονότητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 13).
- [30] ΕΕ L 303 της 28.11.2018, σ. 69.
- [31] ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 320.
- [32] ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1.
- [33] Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης (ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 1).
- [34] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0409.
- [35] Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Οκτωβρίου 2020 σχετικά με τη θέσπιση μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0251).
- [36] Κοινή δήλωση, της 10ης Μαρτίου 2021, σχετικά με τη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης, με τίτλο «Επικοινωνία με τους πολίτες για τη δημοκρατία – Οικοδόμηση μιας ανθεκτικότερης Ευρώπης».
- [37] Απόφαση της 5ης Μαΐου 2020 του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Kövesi v. Romania, προσφυγή αριθ. 3594/19, ECLI:CE:ECHR:2020:0505JUD000359419.