ZALECENIE DO DRUGIEGO CZYTANIA dotyczące stanowiska Rady przyjętego w pierwszym czytaniu w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących celu „Europejska współpraca terytorialna” (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego
18.6.2021 - (05488/1/2021 – C9-0192/2021 – 2018/0199(COD)) - ***II
Komisja Rozwoju Regionalnego
Sprawozdawca: Pascal Arimont
PR_COD_2app
PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie stanowiska Rady przyjętego w pierwszym czytaniu w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących celu „Europejska współpraca terytorialna” (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego
(05488/1/2021 – C9 - 0192/2021 – 2018/0199(COD))
(Zwykła procedura ustawodawcza drugie czytanie)
Parlament Europejski,
– uwzględniając stanowisko Rady w pierwszym czytaniu (05488/1/2021 – C9‑0192/2021),
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z 19 września 2018 r.[1],
– uwzględniając opinię Komitetu Regionów z 5 grudnia 2018 r.[2],
uwzględniając swoje stanowisko przyjęte w pierwszym czytaniu[3] dotyczące wniosku Komisji przedstawionego Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2021)0289),
– uwzględniając art. 294 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 74 ust. 4 Regulaminu,
– uwzględniając art. 67 Regulaminu,
– uwzględniając zalecenie do drugiego czytania przedstawione przez Komisję Rozwoju Regionalnego (A9-0205/2021),
1. zatwierdza stanowisko Rady przyjęte w pierwszym czytaniu;
2. stwierdza, że akt prawny zostaje przyjęty zgodnie ze stanowiskiem Rady;
3. zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady aktu prawnego zgodnie z art. 297 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;
4. zobowiązuje swojego sekretarza generalnego do podpisania aktu prawnego po stwierdzeniu, że wszystkie procedury zostały prawidłowo zakończone, oraz do przygotowania, w porozumieniu z sekretarzem generalnym Rady, jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
5. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.
ZWIĘZŁE UZASADNIENIE
1. Cel „Europejska współpraca terytorialna”
Promowanie celu „Europejska współpraca terytorialna” (Interreg) jest jednym z głównych priorytetów unijnej polityki spójności. Interreg dotyczy współpracy między społecznościami, regionami i krajami UE i jej bezpośrednimi sąsiadami.
Rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów zawiera wspólne postanowienia i przepisy dotyczące poszczególnych funduszy. W programach Interreg uczestniczy jednak kilka państw członkowskich i krajów spoza UE, a programy te mają swoją specyfikę. Potrzebne jest zatem wprowadzenie przepisów szczegółowych dotyczących Interreg, w przypadku gdy jedno lub więcej państw członkowskich i ich regionów oraz, w stosownych przypadkach, państw partnerskich i państw trzecich prowadzi współpracę ponad granicami.
2. Wniosek Komisji
29 maja 2018 r. Komisja przedłożyła wniosek dotyczący rozporządzenia ustanawiającego przepisy szczegółowe dotyczące celu „Europejska współpraca terytorialna” (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego, aby uprościć współpracę wykraczającą poza granice Unii. Komisja wzięła pod uwagę, że większość kwestii dotyczących realizacji i wdrożenia EFRR została uregulowana w rozporządzeniu w sprawie wspólnych przepisów. Zapewnienie spójności z innymi dziedzinami polityki UE i uproszczenie ram polityki zostały określone jako kluczowe cele w dokumencie otwierającym debatę na temat finansów UE, a także w ocenie ex post obecnych ram oraz w konsultacjach społecznych w sprawie ram na lata 2021–2027.
3. Negocjacje międzyinstytucjonalne
W następstwie przyjęcia przez Parlament 26 marca 2019 r. stanowiska w pierwszym czytaniu od października 2019 r. do grudnia 2020 r. odbywały się negocjacje międzyinstytucjonalne pod przewodnictwem fińskiej, chorwackiej i niemieckiej prezydencji Rady. Po czterech rundach rozmów trójstronnych zespół negocjacyjny Parlamentu osiągnął wstępne porozumienie z prezydencją Rady podczas ostatniej rundy rozmów, która odbyła się 2 grudnia 2020 r.
COREPER zatwierdził tekst wstępnego porozumienia 16 grudnia 2020 r., a komisja REGI – 18 grudnia 2020 r. Po weryfikacji prawno-językowej 27 maja 2021 r. Rada formalnie przyjęła porozumienie jako swoje stanowisko w pierwszym czytaniu.
4. Główne aspekty porozumienia
Ogólne porozumienie osiągnięte przez Parlament z Radą przyczyniło się w większej mierze do wzmocnienia wniosku w celu uproszczenia współpracy, wyeliminowania niedociągnięć stwierdzonych w rozporządzeniu na okres programowania 2014–2020, dostosowania struktury programów Interreg, skoncentrowania się na kluczowych kwestiach związanych z wdrażaniem i współpracą oraz wzmocnienia ram wyników i wykonania.
Główne punktu porozumienia to:
Przedmiot, zakres stosowania i komponenty Interreg
W porozumieniu opisano cztery komponenty Interreg otrzymujące wsparcie: współpracę transgraniczną, współpracę transnarodową, współpracę międzyregionalną i współpracę regionów najbardziej oddalonych. W przypadku współpracy transgranicznej regiony powinny zasadniczo leżeć wzdłuż granic lądowych lub morskich i być oddzielone morzem o nie więcej niż 150 km.
Uwzględniono zasady partnerstwa i wielopoziomowego sprawowania rządów. Po raz pierwszy uzgodniono specjalny przydział środków na wzmocnienie współpracy regionów najbardziej oddalonych z obszarami położonymi w ich sąsiedztwie. Za pośrednictwem szeregu specjalnych programów współpraca międzyregionalna będzie nadal promować wymianę wiedzy fachowej, dobrych praktyk i budowania zdolności. Program PEACE PLUS będzie kontynuacją finansowanego z EFRR programu PEACE służącego wspieraniu pokoju i pojednania między hrabstwami granicznymi Irlandii i Irlandii Północnej.
Zasięg geograficzny
Zasięg geograficzny został szczegółowo określony dla każdego komponentu. W porozumieniu upoważniono Komisję do przyjęcia aktów wykonawczych określających wykaz obszarów objętych programem Interreg, które mają otrzymać wsparcie.
Zasoby i stopy współfinansowania
Środki z EFRR na programy Interreg ustalono na kwotę 8,05 mld EUR w cenach z 2018 r. Największa część tych środków przeznaczona jest na współpracę transgraniczną (72,2 %), podczas gdy na współpracę transnarodową, międzyregionalną i współpracę regionów najbardziej oddalonych przeznacza się odpowiednio 18,2 %, 6,1 % i 3,5 %. Porozumienie uwzględnia programy wspierane zarówno przez EFRR, jak i przez instrumenty finansowania zewnętrznego Unii, a także określa jasne zasady zwrotu środków i przerwania realizacji programów.
Stopa współfinansowania dla każdego programu Interreg wynosi do 80 %, ale może sięgać nawet 85 % w przypadku współpracy regionów najbardziej oddalonych.
Cele szczegółowe Interreg i koncentracja tematyczna
Oprócz celów szczegółowych EFRR, w ramach programów Interreg, EFRR i, w stosownych przypadkach, instrumentów finansowania zewnętrznego Unii, mogą być również wspierane cele szczegółowe Interreg „lepszego zarządzania współpracą” oraz „bezpieczniejszej i lepiej chronionej Europy”. Co najmniej 60 % środków przydzielonych na współpracę transgraniczną, transnarodową i współpracę regionów najbardziej oddalonych należy przeznaczyć na nie więcej niż trzy cele polityki, jednym z których musi być „bardziej przyjazna dla środowiska, niskoemisyjna Europa”.
Warto zwrócić uwagę na obowiązek wspierania środków wchodzących w zakres rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, a także środków przyczyniających się do realizacji Europejskiego Zielonego Ładu. W uzgodnionym tekście uwzględniono w szczególności cel, jakim jest przeznaczenie 30 % wydatków z budżetu Unii na wsparcie celów klimatycznych, a także wymóg wspierania działań, które są zgodne z normami klimatycznymi i środowiskowymi i nie zaszkodzą znacznie realizacji celów środowiskowych.
Programowanie
Cel „Europejska współpraca terytorialna” (Interreg) będzie realizowany za pomocą programów Interreg objętych zarządzaniem dzielonym, z wyjątkiem programów Interreg D, które mogą być realizowane w całości lub w części w ramach zarządzania pośredniego.
Porozumienie zawiera szczegółowe postanowienia dotyczące przygotowania, oceny, zatwierdzania i zmiany programów Interreg, jak również rozwoju terytorialnego, wyboru działań, monitorowania i oceny, instytucji programu, audytu operacji, przejrzystości i komunikacji.
Uzgodniony tekst zawiera przepisy dotyczące elastyczności, które ułatwiają wspieranie małych projektów, w tym działań ułatwiających kontakty międzyludzkie. Obejmuje on również elastyczny zestaw wsparcia na rzecz pomocy technicznej, dostosowany do potrzeb każdego rodzaju programu.
Monitorowanie, ocena i komunikacja
Aby zapewnić spójne monitorowanie wyników, w porozumieniu dostosowano przepisy rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów do programów Interreg i udoskonalono wspólny zestaw wskaźników produktu, dodając jednocześnie wspólny zestaw wskaźników rezultatu. Porozumienie to przewiduje również możliwość przeglądu w celu przeanalizowania wyników programów Interreg i określa szczegółowe obowiązki instytucji zarządzającej w zakresie przekazywania danych Komisji, a także przedstawiania końcowego sprawozdania z realizacji celów i oceny programu.
Kwalifikowalność
Szczególną uwagę zwrócono na ustanowienie jasnej hierarchii przepisów unijnych, przepisów specyficznych dla programu Interreg i przepisów krajowych dotyczących kwalifikowalności wydatków i kwalifikowalności kategorii kosztów, a także kosztów personelu, kosztów biurowych i administracyjnych, kosztów podróży i zakwaterowania, kosztów ekspertyz zewnętrznych i usług zewnętrznych, kosztów sprzętu i kosztów infrastruktury i prac.
Instytucje programu Interreg, zarządzanie i kontrola
Przepisy dotyczące instytucji programu, zarządzania nim i jego kontroli, zawarte w rozporządzeniu w sprawie wspólnych przepisów, dostosowano do programów Interreg. Ma to wpływ szczególnie na funkcjonowanie jednej instytucji zarządzającej i jednej instytucji audytowej oraz znacznie upraszcza audyt operacji.
Zarządzanie finansami, zestawienia wydatków i korekty finansowe
Porozumienie określa przepisy dotyczące zobowiązań budżetowych, płatności i płatności zaliczkowych, a także odzyskiwania środków. W szczególności stawki płatności zaliczkowych ustala się na poziomie 1 % na lata 2021 i 2022, natomiast stawka ta jest podnoszona do 3 % każdego roku od 2023 r. do 2026 r. Ma to na celu zapewnienie beneficjentom programów Interreg wystarczających płatności zaliczkowych, ponieważ często nie dysponują oni wystarczającymi zasobami własnymi, aby rozpocząć operacje.
Udział państw trzecich oraz krajów i terytoriów zamorskich w programach Interreg w ramach zarządzania dzielonego
Jeżeli chodzi o udział państw trzecich lub krajów partnerskich, krajów i terytoriów zamorskich lub organizacji integracji regionalnej i współpracy regionalnej w programach Interreg, w porozumieniu uwzględniono fakt, że państwa spoza UE, kraje partnerskie oraz kraje i terytoria zamorskie nie są związane prawem UE. Dostosowano w nim zatem odpowiednie przepisy mające zastosowanie do instytucji programu, metod zarządzania, kwalifikowalności, dużych projektów infrastrukturalnych, zamówień, zarządzania finansami i zawierania umów w sprawie finansowania.
Szczegółowe zasady zarządzania pośredniego
Z uwagi na możliwość współpracy z regionami najbardziej oddalonymi w ramach zarządzania pośredniego umowa określa szczegółowe przepisy i wymogi.
Akty delegowane
Komisji powierza się uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych w celu zmiany załącznika.
5. Zalecenie
Przez ponad trzy dziesięciolecia Interreg wspierał dużą liczbę programów współpracy. Sprawozdawca jest przekonany, że Parlament osiągnął wyważony i sprawiedliwy kompromis, który zapewnia ciągłość tak potrzebnego wsparcia w okresie programowania 2021–2027. Ponieważ stanowisko Rady w pierwszym czytaniu jest zgodne ze wstępnym porozumieniem osiągniętym w trakcie negocjacji międzyinstytucjonalnych, sprawozdawca zaleca przyjęcie go bez zmian.
PROCEDURA W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
Tytuł |
Przepisy szczegółowe dotyczące celu „Europejska współpraca terytorialna” (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego |
|||
Odsyłacze |
05488/1/2021 – C9-0192/2021 – 2018/0199(COD) |
|||
Data pierwszego czytania w Parlamencie Europejskim – Numer P |
26.3.2019 T8-0238/2019 |
|||
Wniosek Komisji |
COM(2018)0374 - C8-0229/2018 |
|||
Data ogłoszenia na posiedzeniu wpłynięcia stanowiska Rady w pierwszym czytaniu |
7.6.2021 |
|||
Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu |
REGI 7.6.2021 |
|
|
|
Sprawozdawcy Data powołania |
Pascal Arimont 3.9.2019 |
|
|
|
Rozpatrzenie w komisji |
15.10.2020 |
3.12.2020 |
18.12.2020 |
|
Data przyjęcia |
15.6.2021 |
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
40 2 0 |
||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Mathilde Androuët, Pascal Arimont, Adrian-Dragoş Benea, Isabel Benjumea Benjumea, Tom Berendsen, Erik Bergkvist, Stéphane Bijoux, Franc Bogovič, Vlad-Marius Botoş, Rosanna Conte, Andrea Cozzolino, Corina Crețu, Rosa D’Amato, Christian Doleschal, Francesca Donato, Raffaele Fitto, Chiara Gemma, Mircea-Gheorghe Hava, Krzysztof Hetman, Peter Jahr, Manolis Kefalogiannis, Ondřej Knotek, Elżbieta Kruk, Cristina Maestre Martín De Almagro, Pedro Marques, Martina Michels, Dan-Ştefan Motreanu, Andżelika Anna Możdżanowska, Niklas Nienaß, Andrey Novakov, Younous Omarjee, Alessandro Panza, Tsvetelina Penkova, Caroline Roose, André Rougé, Susana Solís Pérez, Valdemar Tomaševski, Yana Toom, Monika Vana |
|||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Ciarán Cuffe, Isabel García Muñoz, Alin Mituța |
|||
Data złożenia |
18.6.2021 |
|||
GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
40 |
+ |
ECR |
Raffaele Fitto, Elżbieta Kruk, Andżelika Anna Możdżanowska, Valdemar Tomaševski |
ID |
Rosanna Conte, Francesca Donato, Alessandro Panza |
NI |
Chiara Gemma |
PPE |
Pascal Arimont, Isabel Benjumea Benjumea, Tom Berendsen, Franc Bogovič, Christian Doleschal, Mircea-Gheorghe Hava, Krzysztof Hetman, Peter Jahr, Manolis Kefalogiannis, Dan-Ştefan Motreanu, Andrey Novakov |
Renew |
Stéphane Bijoux, Vlad-Marius Botoş, Ondřej Knotek, Alin Mituța, Susana Solís Pérez, Yana Toom |
S&D |
Adrian-Dragoş Benea, Erik Bergkvist, Andrea Cozzolino, Corina Crețu, Isabel García Muñoz, Cristina Maestre Martín De Almagro, Pedro Marques, Tsvetelina Penkova |
The Left |
Martina Michels, Younous Omarjee |
Verts/ALE |
Ciarán Cuffe, Rosa D'Amato, Niklas Nienaß, Caroline Roose, Monika Vana |
2 |
- |
ID |
Mathilde Androuët, André Rougé |
- |
0 |
- |
- |
Objaśnienie używanych znaków
+ : za
- : przeciw
0 : wstrzymało się