ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τη μεταρρύθμιση της πολιτικής της ΕΕ για τις επιζήμιες φορολογικές πρακτικές (συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης της Ομάδας «Κώδικας δεοντολογίας»)

20.7.2021 - (2020/2258(INI))

Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής
Εισηγήτρια: Aurore Lalucq


Διαδικασία : 2020/2258(INI)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή του εγγράφου :  
A9-0245/2021
Κείμενα που κατατέθηκαν :
A9-0245/2021
Κείμενα που εγκρίθηκαν :

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τη μεταρρύθμιση της πολιτικής της ΕΕ για τις επιζήμιες φορολογικές πρακτικές (συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης της Ομάδας «Κώδικας δεοντολογίας»)

(2020/2258 (INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

 έχοντας υπόψη τα άρθρα 113, 115 και 116 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

 έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών σχετικά με έναν κώδικα δεοντολογίας για τη φορολογία των επιχειρήσεων, που εγκρίθηκε την 1η Δεκεμβρίου 1997[1] με στόχο τον περιορισμό του επιζήμιου φορολογικού ανταγωνισμού εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

 έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής στις 28 Απριλίου 2009 με τίτλο «Προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης στον φορολογικό τομέα» (COM(2009)0201),

 έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2015, με τίτλο «Ένα δικαιότερο και αποδοτικότερο σύστημα φορολόγησης των εταιρειών στην Ευρωπαϊκή Ένωση:  5 νευραλγικοί τομείς δράσης» (COM(2015)0302),

 έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 28ης Ιανουαρίου 2016, σχετικά με μια εξωτερική στρατηγική για πραγματική φορολόγηση (COM(2016)0024),

 έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 8ης Μαρτίου 2016, σχετικά με κώδικα δεοντολογίας για τη φορολογία των επιχειρήσεων[2],

 έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Ιουλίου 2016, για τη λήψη περαιτέρω μέτρων με σκοπό την ενίσχυση της διαφάνειας και της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής (COM(2016)0451), στην οποία επεξηγείται μεταξύ άλλων η διαδικασία για την κατάρτιση του ενωσιακού καταλόγου μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας,

 έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 8ης Νοεμβρίου 2016, σχετικά με τα κριτήρια και τη διαδικασία για την κατάρτιση του ενωσιακού καταλόγου μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας,

 έχοντας υπόψη την έκβαση της συνόδου του Συμβουλίου Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων (Ecofin) της 5ης Δεκεμβρίου 2017,

 έχοντας υπόψη την Ομάδα «Κώδικας Δεοντολογίας» (Φορολογία των επιχειρήσεων): πρόγραμμα εργασίας στη διάρκεια της πορτογαλικής Προεδρίας[3] της 9ης Φεβρουαρίου 2021,

 έχοντας υπόψη την πλέον πρόσφατη επικαιροποίηση, από το Συμβούλιο, του ενωσιακού καταλόγου μη συνεργάσιμων περιοχών δικαιοδοσίας για φορολογικούς σκοπούς, της 26ης Φεβρουαρίου 2021[4],

 έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 15ης Ιουλίου 2020 με τίτλο «Σχέδιο δράσης για δίκαιη και απλή φορολόγηση που στηρίζει τη στρατηγική ανάκαμψης» (COM(2020)0312),

 έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Ιουλίου 2020, σχετικά με τη χρηστή φορολογική διακυβέρνηση εντός και εκτός της ΕΕ (COM(2020)0313),

 έχοντας υπόψη τη θέση του σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για οδηγία του Συμβουλίου για μια κοινή βάση φορολογίας εταιρειών (ΚΒΦΕ)[5] και την πρόταση της Επιτροπής για οδηγία του Συμβουλίου για μια κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών (ΚΕΒΦΕ)[6],

 έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 18ης Μαΐου 2021, με τίτλο «Φορολογία των επιχειρήσεων για τον 21ο αιώνα» (COM(2021)0251),

 έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 25ης Νοεμβρίου 2015 σχετικά με τις φορολογικές αποφάσεις τύπου «tax ruling» και άλλα μέτρα παρόμοιου χαρακτήρα ή αποτελέσματος[7], της 6ης Ιουλίου 2016 σχετικά με τις φορολογικές αποφάσεις τύπου «tax ruling» και άλλα μέτρα παρόμοιου χαρακτήρα ή αποτελέσματος[8], και της 26ης Μαρτίου 2019 σχετικά με το οικονομικό έγκλημα, τη φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή[9],

 έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 16ης Δεκεμβρίου 2015, που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με την επίτευξη διαφάνειας, συντονισμού και σύγκλισης στις πολιτικές όσον αφορά τη φορολογία των εταιρειών στην Ένωση[10],

 έχοντας υπόψη τη σύστασή του, της 13ης Δεκεμβρίου 2017, προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή εν συνεχεία της έρευνας για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή[11],

 έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Ιανουαρίου 2021 σχετικά με τη μεταρρύθμιση του ενωσιακού καταλόγου φορολογικών παραδείσων[12] και τις ερωτήσεις του προς την Επιτροπή και το Συμβούλιο σχετικά με τη μεταρρύθμιση του ενωσιακού καταλόγου φορολογικών παραδείσων (O-000082/2020 – B9-0002/2021 και O-000081/2020 – B9-0001/2021),

 έχοντας υπόψη τη συνέχεια που δόθηκε, από την Επιτροπή, στα ψηφίσματα και στη σύσταση του Κοινοβουλίου που προαναφέρθηκαν[13],

 έχοντας υπόψη την έκθεση που εκπονήθηκε για την Επιτροπή από το Κέντρο Ευρωπαϊκών Οικονομικών Ερευνών (ZEW) GmbH με τίτλο «The impact of Tax Planning on Forward-Looking Effective Tax Rates» (Ο αντίκτυπος του φορολογικού σχεδιασμού στους μελλοντοστρεφείς πραγματικούς φορολογικούς συντελεστές)[14],

 έχοντας υπόψη τη μελέτη της Επιτροπής σχετικά με τους δείκτες επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού[15],

 έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «An overview of shell companies in the European Union» (Eπισκόπηση των εικονικών επιχειρήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση) που δημοσιεύθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Υπηρεσιών Κοινοβουλευτικής Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 17 Οκτωβρίου 2018[16],

 έχοντας υπόψη την έκθεση του Φεβρουαρίου 2021 της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για τη Διεθνή Οικονομική Λογοδοσία, τη Διαφάνεια και την Ακεραιότητα για την επίτευξη της Ατζέντας του 2030 (FACTI Panel) με τίτλο «Financial Integrity for Sustainable Development» (Χρηματοπιστωτική ακεραιότητα για τη βιώσιμη ανάπτυξη)[17],

 έχοντας υπόψη τις εν εξελίξει εργασίες του Πλαισίου χωρίς αποκλεισμούς του ΟΟΣΑ/G20 για τη διάβρωση της βάσης και τη μετατόπιση των κερδών (BEPS) σχετικά με τις φορολογικές προκλήσεις που προκύπτουν από την ψηφιοποίηση,

 έχοντας υπόψη τις αρχικές εκτιμήσεις επιπτώσεων σε σχέση με την καταπολέμηση της χρήσης εικονικών οντοτήτων και μορφωμάτων για φορολογικούς σκοπούς»[18],

 έχοντας υπόψη την έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με τίτλο «Taxing Multinationals in Europe» (Φορολογία των πολυεθνικών επιχειρήσεων στην Ευρώπη)[19],

 έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 του Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 2016 για τη θέσπιση κανόνων κατά πρακτικών φοροαποφυγής που έχουν άμεση επίπτωση στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς (οδηγία για την φοροαποφυγή Ι ή οδηγία ATAD I)[20], και της οδηγίας (ΕΕ) 2017/952 του Συμβουλίου της 29ης Μαΐου 2017 για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2016/1164 όσον αφορά τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων με τρίτες χώρες (οδηγία ATAD ΙI)[21]·

 έχοντας υπόψη την οδηγία 2003/49/ΕΚ του Συμβουλίου, της 3ης Ιουνίου 2003, για την καθιέρωση κοινού συστήματος φορολόγησης των τόκων και των δικαιωμάτων που καταβάλλονται μεταξύ συνδεδεμένων εταιρειών διαφορετικών κρατών μελών (Οδηγία για τους τόκους και τα δικαιώματα)[22],

 έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/96/ΕΕ του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2011, σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών (οδηγία μητρικών-θυγατρικών)[23],

 έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/16/EE του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2011, σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας και την κατάργηση της οδηγίας 77/799/ΕΟΚ (η ‘οδηγία σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας’ ή ‘ΟΔΣ 1’)[24], την οδηγία (ΕΕ) 2015/2376 του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2015, για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/16/ΕΕ όσον αφορά την υποχρεωτική αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα της φορολογίας (ΟΔΣ 3)[25], την οδηγία (ΕΕ) 2016/881 του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2016, για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/16/ΕΕ όσον αφορά την υποχρεωτική αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα της φορολογίας (ΟΔΣ 4)[26] και την οδηγία (ΕΕ) 2018/822 του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/16/ΕΕ όσον αφορά την υποχρεωτική αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα της φορολογίας σχετικά με δηλωτέες διασυνοριακές ρυθμίσεις (ΟΔΣ 6)[27],

 έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

 έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0245/2021),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 1997, ο Κώδικας δεοντολογίας για τη φορολογία των επιχειρήσεων αποτελεί το βασικό μέσο πρόληψης των επιζήμιων φορολογικών μέτρων της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ως επιζήμια φορολογικά μέτρα ορίζονται στον κώδικα δεοντολογίας τα μέτρα (συμπεριλαμβανομένων των διοικητικών πρακτικών) τα οποία έχουν ή μπορούν να έχουν αισθητές επιπτώσεις στην επιλογή του τόπου εγκατάστασης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην Ένωση, και τα οποία προβλέπουν σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο φορολόγησης σε σχέση με τα επίπεδα που ισχύουν γενικά στο συγκεκριμένο κράτος μέλος·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Επιτροπής για τη φορολογία για το 2021, εκτιμάται ότι 36-37 δισεκατομμύρια EUR ετησίως από τον φόρο εισοδήματος εταιρειών (ΦΕΕ) χάνονται λόγω φοροαποφυγής στην ΕΕ[28]·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές κατά της φοροαποφυγής έχουν οδηγήσει σε μείωση των προτιμησιακών καθεστώτων σε ολόκληρο τον κόσμο, και ιδίως στην Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη δράση 5 του ΟΟΣΑ για το BEPS, ένα προτιμησιακό καθεστώς είναι ένα καθεστώς που προσφέρει κάποια μορφή φορολογικών προτιμήσεων σε σύγκριση με τις γενικές αρχές της φορολογίας στη συγκεκριμένη χώρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια προτίμηση που προσφέρεται από ένα καθεστώς μπορεί να λάβει διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του φορολογικού συντελεστή ή της φορολογικής βάσης ή προτιμησιακών όρων για την καταβολή ή την επιστροφή φόρων[29]· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν εμφανιστεί νέες μορφές επιζήμιων φορολογικών πρακτικών, ιδίως μέσω της μετατροπής των προτιμησιακών καθεστώτων σε επιθετικά γενικά καθεστώτα·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο επιθετικός φορολογικός σχεδιασμός συνίσταται στην εκμετάλλευση των τεχνικών πτυχών ενός φορολογικού συστήματος ή αναντιστοιχιών μεταξύ δύο ή περισσότερων φορολογικών συστημάτων με σκοπό τη μείωση της φορολογικής υποχρέωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα φορολογικά μέτρα δεν θα πρέπει να εμποδίζουν πρωτοβουλίες που καθοδηγούνται από τον ιδιωτικό τομέα και επιτρέπουν τη βιώσιμη ανάπτυξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εμπειρικές έρευνες, το πραγματικό επίπεδο φορολογίας είναι χαμηλότερο για τις μεγάλες πολυεθνικές από ό, τι για τις εγχώριες ΜΜΕ[30]·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το έργο που διενεργείται από την Ένωση κατά των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών περιλαμβάνει την έγκριση νομοθεσίας, το μη δεσμευτικό δίκαιο και τη διακυβερνητική συνεργασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο εκφράζει τη γνώμη του στον τομέα της άμεσης φορολογίας και σέβεται την κυριαρχία των κρατών μελών στον εν λόγω τομέα·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανησυχίες σχετικά με τις επιζήμιες φορολογικές πρακτικές στην Ένωση  προέκυψαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν συγκροτήθηκε επιτροπή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων και υπέβαλε έκθεση με συστάσεις σχετικά με τη φορολογία των εταιρειών εντός της ΕΕ («έκθεση Ruding»)[31]· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 1997 το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης θέσπισε κώδικα δεοντολογίας για τη φορολογία των επιχειρήσεων (CoC)· λαμβάνοντας υπόψη ότι συστάθηκε ομάδα «Κώδικας δεοντολογίας» στο Συμβούλιο (CoC Group) για την αξιολόγηση των φορολογικών μέτρων που ενδεχομένως εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κώδικα δεοντολογίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ανεξάρτητες έρευνες[32] υποδεικνύουν ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ χάνουν συλλογικά περισσότερα εταιρικά φορολογικά έσοδα από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ αντί από τρίτες χώρες· υπογραμμίζει ότι η βασική αιτία αυτής της απώλειας εσόδων είναι η έλλειψη νομοθετικής δράσης κατά των ενδοενωσιακών επιθετικών φορολογικών πρακτικών και του επιζήμιου φορολογικού ανταγωνισμού·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ομάδα για τον κώδικα δεοντολογίας έχει ως στόχο την καταπολέμηση των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία της σε ολόκληρη την ΕΕ και αποτελεί χώρο συνεργασίας και αξιολόγησης από ομοτίμους όσον αφορά τα πιθανά επιζήμια καθεστώτα εντός της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κώδικας δεοντολογίας έχει αποκτήσει κάποιο κύρος μεταξύ των κρατών μελών, με την άσκηση πίεσης από ομοτίμους για την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων, και, αντανακλαστικά, μεταξύ τρίτων χωρών για να συνεργαστούν στο πλαίσιο της διαδικασίας κατάρτισης καταλόγου της ΕΕ·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ομάδα «Κώδικας δεοντολογίας» είχε αποτελέσματα στην αποτροπή των προτιμησιακών φορολογικών καθεστώτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο φορολογικός ανταγωνισμός στην Ευρώπη φαίνεται να επηρέασε τη μείωση των συντελεστών φόρου εισοδήματος εταιρειών που διαμόρφωσε τον μέσο ευρωπαϊκό συντελεστή φόρου εταιρειών κάτω από τον μέσο συντελεστή των χωρών του ΟΟΣΑ[33]· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κώδικας δεοντολογίας έχει συμβάλει στην πρόληψη του επιθετικού φορολογικού ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών με τον καθορισμό αρχών θεμιτού ανταγωνισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ομάδα «Κώδικας δεοντολογίας» δεν κατόρθωσε να εξαλείψει τις αθέμιτες φορολογικές ρυθμίσεις που προσφέρονται από ορισμένα κράτη μέλη σε μεγάλες εταιρείες, όπως επιζήμιες εκ των προτέρων συμφωνίες τιμολόγησης («tax rulings»), και το συνακόλουθο αθέμιτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που δημιουργούν· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τελευταίες αξιολογήσεις από ομοτίμους της ομάδας έχουν επικεντρωθεί στα καθεστώτα διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΙ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ομάδα «Κώδικας δεοντολογίας» εξακολουθεί να έχει αμιγώς διακυβερνητικό χαρακτήρα·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι αμφότεροι οι πυλώνες μιας μελλοντικής γενικευμένης συμφωνίας συνάδουν με το όραμα της Επιτροπής για ένα πλαίσιο φορολογίας επιχειρήσεων που εκφράστηκε στην πρόσφατη ανακοίνωσή της με τίτλο «Φορολογία επιχειρήσεων για τον 21ο αιώνα»· λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ανακοίνωση η Επιτροπή περιέλαβε πρόταση για οδηγία η οποία να αντανακλά τους πρότυπους κανόνες του ΟΟΣΑ με τις απαραίτητες προσαρμογές όσον αφορά την εφαρμογή του πυλώνα ΙΙ για την ελάχιστη πραγματική φορολόγηση·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ομάδα «Κώδικας δεοντολογίας» κατάφερε να ξεκινήσει διάλογο με περιοχές δικαιοδοσίας τρίτων χωρών που καλούνται να καταργήσουν τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό τους προκειμένου να αποφύγουν να συμπεριληφθούν σε ενωσιακό κατάλογο μη συνεργάσιμων περιοχών δικαιοδοσίας για φορολογικούς σκοπούς («κατάλογος της ΕΕ»)· λαμβάνοντας υπόψη ότι στόχος του καταλόγου  είναι να αποτελέσει μέσο αποτροπής των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών από δικαιοδοσίες τρίτων χωρών προκειμένου να διατηρείται ο θεμιτός φορολογικός ανταγωνισμός σε παγκόσμιο επίπεδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σημερινός κατάλογος της ΕΕ περιλαμβάνει μόνο 12 περιοχές δικαιοδοσίες τρίτων χωρών[34] και δυστυχώς αποκλείει ορισμένους διαβόητους φορολογικούς παραδείσους· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κατάλογος της ΕΕ καταρτίζεται βάσει των κριτηρίων που ορίζονται στον κώδικα δεοντολογίας·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κριτήρια για τον κατάλογο της ΕΕ εξακολουθούν να αποκλίνουν από εκείνα που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο της αξιολόγησης από ομοτίμους της ΕΕ των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών, ενώ και οι δύο αξιολογήσεις διενεργούνται από την ομάδα «Κώδικας δεοντολογίας»· λαμβάνοντας υπόψη ότι έξι κράτη μέλη έχουν λάβει ειδικές ανά χώρα συστάσεις για την ενίσχυση του φορολογικού τους συστήματος κατά του κινδύνου επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή ενέκρινε μια ανακοίνωση για τη χρηστή διακυβέρνηση στον φορολογικό τομέα στην ΕΕ και πέραν αυτής, η οποία προβλέπει μεταρρύθμιση του κώδικα δεοντολογίας και βελτιώσεις στον ενωσιακό κατάλογο·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 καταβύθισε την οικονομία της ΕΕ στη βαθύτερη ύφεσή της τα τελευταία χρόνια, ενώ μόλις πρόσφατα διαφάνηκαν κάποια σημάδια ανάκαμψης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως μέρος της αντίδρασής τους στην πανδημία COVID-19, οι κυβερνήσεις σε ολόκληρη την Ένωση θέσπισαν γρήγορα φορολογικά μέτρα για την παροχή ρευστότητας τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στα νοικοκυριά[35] γεγονός που οδήγησε σε μικρότερα φορολογικά έσοδα για τα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η φορολογία των επιχειρήσεων πρέπει να αποτελέσει εργαλείο στήριξης της ανάκαμψης μέσω απλών, σταθερών και φιλικών προς τις ΜΜΕ φορολογικών κανόνων που δεν παρακωλύουν την οικονομική ανάκαμψη με τη θέσπιση υπερβολικών φορολογικών μέτρων·

Τρέχουσες πολιτικές της ΕΕ για την αντιμετώπιση των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών στην Ένωση

1. σημειώνει ότι διάφορα φορολογικά σκάνδαλα, ιδίως τα LuxLeaks, Panama Papers, Paradise Papers και, πιο πρόσφατα, οι αποκαλύψεις του OpenLux, καθώς και η δημόσια και κοινοβουλευτική πίεση, ενίσχυσαν το θεματολόγιο πολιτικής της ΕΕ για τις  οι επιζήμιες φορολογικές πρακτικές · τονίζει ότι η φοροδιαφυγή και η φοροαποφυγή έχουν ως αποτέλεσμα απαράδεκτη απώλεια σημαντικών εσόδων για τα κράτη μέλη, τα οποία είναι απαραίτητα σήμερα ώστε να αντιμετωπιστούν οι καταστροφικές συνέπειες της πανδημίας· υπενθυμίζει τις συντηρητικές εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ σχετικά με τη διάβρωση της φορολογικής βάσης και τη μετατόπιση των κερδών (BEPS), που έχει κόστος  περίπου το 4-10 % των παγκόσμιων εσόδων από τον φόρο εισοδήματος εταιρειών ή 100-240 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ (84-202) ετησίως[36]· υπενθυμίζει ότι οι εκτιμήσεις του Κοινοβουλίου για την εταιρική φοροαποφυγή κυμαίνονται από 160 έως 190 δισεκατομμύρια EUR όταν εξετάζονται τόσο το BEPS όσο και άλλα φορολογικά καθεστώτα[37]· καλεί την Επιτροπή να προβαίνει σε τακτική αξιολόγηση της κλίμακας της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής·

2. χαιρετίζει τις σημαντικές ενέργειες σε ενωσιακό και διεθνές επίπεδο για να ενισχυθούν οι αρχές που αφορούν τη φορολογική διαφάνεια, την καταπολέμηση του επιζήμιου φορολογικού ανταγωνισμού και τη διασφάλιση του σεβασμού των μέτρων κατά των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών· χαιρετίζει τη διοργανική συμφωνία που επιτεύχθηκε σχετικά με την οδηγία για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/34/ΕΕ όσον αφορά τη δημοσιοποίηση πληροφοριών για τη φορολογία εισοδήματος από ορισμένες επιχειρήσεις και θυγατρικές (δημόσιες εκθέσεις ανά χώρα)· προσβλέπει στην ταχεία έγκριση από το Συμβούλιο της θέσης του σε πρώτη ανάγνωση, ούτως ώστε η οδηγία να μπορέσει να εγκριθεί και να τεθεί σε ισχύ το συντομότερο δυνατόν· επισημαίνει την ποικιλία των μέσων της ΕΕ που έχουν εγκριθεί για την αντιμετώπιση των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών εντός της Ένωσης, τα οποία περιλαμβάνουν τις οδηγίες ATAD I και II, την οδηγία για τους τόκους και τα δικαιώματα, την οδηγία για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες, την οδηγία για τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας, και ειδικότερα τις ΟΔΣ 3, 4 και 6 (σχετικά με τις φορολογικές αποφάσεις, την υποβολή εκθέσεων ανά χώρα και τους κανόνες υποχρεωτικής γνωστοποίησης για τους ενδιάμεσους φορείς), τις διάφορες συστάσεις της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, τον κώδικα δεοντολογίας και τις συστάσεις του Συμβουλίου στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου σχετικά με τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό·

3. υπενθυμίζει ότι η νομοθεσία της Ένωσης προβλέπει ελάχιστα πρότυπα για συνεργατικές δράσεις και την ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα της φορολογίας· υποστηρίζει περαιτέρω συζητήσεις μεταξύ των κρατών μελών προκειμένου να ενισχυθεί η διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας· τονίζει ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στη σωστή εφαρμογή και παρακολούθηση των ισχυόντων κανόνων· υπογραμμίζει ότι, στο πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς στην ΕΕ, τα κατάλληλα φορολογικά επίπεδα και οι απλοί και σαφείς φορολογικοί νόμοι δημιουργούν θέσεις απασχόλησης, βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και συμβάλλουν κατά της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής· αναγνωρίζει ότι τα κράτη μέλη έχουν τη διακριτική ευχέρεια να αποφασίζουν σχετικά με τη φορολογική πολιτική τους, κατά την κρίση τους, υπό το πρίσμα των ιδιαίτερων συνθηκών τους· υπενθυμίζει, σε αυτό το πλαίσιο, ότι τα κράτη μέλη πρέπει να ασκούν τις αρμοδιότητές τους σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης·

4. σημειώνει ότι η ομάδα για τον κώδικα δεοντολογίας ξεκινά από την παραδοχή ότι, ενώ ο φορολογικός ανταγωνισμός μεταξύ χωρών δεν είναι εξ’ ορισμού προβληματικός, πρέπει να υπάρχουν κοινές αρχές στον βαθμό στον οποίο αυτές μπορούν να χρησιμοποιούν τα φορολογικά συστήματα και τις πολιτικές τους για την προσέλκυση επιχειρήσεων και κερδών. επισημαίνει ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι τόσο η φύση όσο και η μορφή του φορολογικού ανταγωνισμού έχουν αλλάξει σημαντικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες και ότι ο ΚΔ δεν έχει εξελιχθεί ώστε να ανταποκρίνεται στις νέες προκλήσεις, ελέγχοντας τις ίδιες τις παραμέτρους της φορολογικής δικαιοσύνης[38]·

5. εκφράζει την ικανοποίησή του για την εσωτερική και εξωτερική διάσταση των εργασιών της ομάδας «Κώδικας δεοντολογίας» για τις επιζήμιες φορολογικές πρακτικές· σημειώνει ότι η εξωτερική διάσταση των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών αντιμετωπίζεται κυρίως από την ομάδα «Κώδικας δεοντολογίας» με την εφαρμογή του κριτηρίου της «δίκαιης φορολόγησης»· θεωρεί ότι η διαδικασία κατάρτισης του ενωσιακού καταλόγου χρειάζεται να μεταρρυθμιστεί · συνιστά να επισημοποιηθεί η διαδικασία του στην ενωσιακή νομοθεσία, ειδικότερα μέσω ενός νομικά δεσμευτικού μέσου· καλεί την Επιτροπή να παράσχει πρόσθετες πληροφορίες για να αξιολογηθεί η συνοχή μεταξύ των σαθρών κριτηρίων για τις επιζήμιες φορολογικές πρακτικές που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη και των αυστηρότερων κριτηρίων, ιδίως όσον αφορά την οικονομική υπόσταση, που εφαρμόζονται σε δικαιοδοσίες τρίτων χωρών κατά τη διαδικασία κατάρτισης του καταλόγου· επισημαίνει ότι το κριτήριο της «διαφάνειας» θα πρέπει επίσης να τηρείται από τα κράτη μέλη όπως και στο πλαίσιο της εφαρμογής της ΟΔΣ· σημειώνει ότι η επιρροή της Ένωσης στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών σε παγκόσμιο επίπεδο εξαρτάται από το παράδειγμα που δίνει στο εσωτερικό της· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανακοίνωση σχετικά με την εντατικοποίηση της καταπολέμησης της καταχρηστικής χρήσης εικονικών εταιρειών και προσβλέπει στην πρόταση σχετικά με ουσιαστικούς κανόνες για τις εικονικές εταιρείες, που αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη φορολογία των επιχειρήσεων για τον 21ο αιώνα, με στόχο την αποτροπή των ευκαιριών επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού που συνδέονται με εταιρείες που έχουν μηδενική ή ελάχιστη ουσιαστική παρουσία και οικονομική δραστηριότητα σε μια περιοχή·

6. σημειώνει ότι από το 1997, ο Κώδικας δεοντολογίας για τη φορολογία των επιχειρήσεων αποτελεί το βασικό μέσο της ΕΕ για την πρόληψη του επιζήμιου φορολογικού ανταγωνισμού · υπενθυμίζει ότι το 1998 δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ ένα φόρουμ για τις επιζήμιες φορολογικές πρακτικές (FHTP) με αποστολή την παρακολούθηση και την επανεξέταση των φορολογικών πρακτικών και με έμφαση στα χαρακτηριστικά των προτιμησιακών φορολογικών καθεστώτων· επισημαίνει ότι οι αξιολογήσεις του FHTP έχουν καθοριστικό αντίκτυπο στον χαρακτηρισμό των επιζήμιων καθεστώτων στη διαδικασία κατάρτισης καταλόγου της ΕΕ· ζητεί ο κώδικας δεοντολογίας να παραμείνει ανεξάρτητος από το φόρουμ κατά την αξιολόγηση των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών·

Συστάσεις για το μελλοντικό έργο της ΕΕ στον τομέα των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών

7. υπογραμμίζει την προτεινόμενη μεταρρύθμιση του πυλώνα ΙΙ του Πλαισίου χωρίς αποκλεισμούς των ΟΟΣΑ/G20 για το BEPS (Πλαίσιο χωρίς αποκλεισμούς), στόχος της οποίας είναι η αντιμετώπιση των εναπομενουσών προκλήσεων του BEPS και ο καθορισμός κανόνων που να επιτρέπουν στις δικαιοδοσίες να επιβάλλουν πρόσθετο φόρο όταν άλλες δικαιοδοσίες δεν έχουν ασκήσει τα πρωτογενή φορολογικά τους δικαιώματα ή όταν η καταβολή υπόκειται με άλλον τρόπο σε χαμηλά επίπεδα πραγματικής φορολόγησης, για να καταπολεμηθούν οι επιζήμιες φορολογικές πρακτικές και να επιβληθεί πραγματικός φορολογικός συντελεστής[39]· προσβλέπει, σε αυτό το πλαίσιο, σε μια παγκοσμίως συμφωνηθείσα συναίνεση που θα συνάδει με τα ενωσιακά συμφέροντα για την ύπαρξη απλών δίκαιων φορολογικών αρχών και προτύπων·

8. σημειώνει τη νέα δυναμική των διαπραγματεύσεων  ΟΟΣΑ/ G20 για ένα πλαίσιο χωρίς αποκλεισμούς που δημιουργήθηκε από τις πρόσφατες προτάσεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ, καθώς και την πρόσφατη συμφωνία της G7, η οποία θα μπορούσε να διευκολύνει μια συμφωνία για τον πυλώνα ΙΙ έως τα μέσα του 2021, συγκεντρώνοντας περισσότερες από 130 χώρες· συμμερίζεται τη δέσμευση της G7 της 13ης Ιουνίου 2021 «για έναν παγκόσμιο ελάχιστο φόρο τουλάχιστον 15 % ανά χώρα» ως βάση για περαιτέρω διαπραγματεύσεις·

9. καλεί την Επιτροπή να υποβάλει εκτίμηση επιπτώσεων της μελλοντικής έκβασης των διεθνών φορολογικών διαπραγματεύσεων· υπενθυμίζει τη δέσμευση της Επιτροπής να προτείνει μια λύση παρόμοια με αυτή του δεύτερου πυλώνα για την πραγματική ελάχιστη φορολογία, είτε επιτευχθεί συμφωνία είτε όχι στο επίπεδο του πλαισίου χωρίς αποκλεισμούς του ΟΟΣΑ ·

10. ζητεί την υιοθέτηση ορισμού «ελάχιστου επιπέδου οικονομικής υπόστασης», συμβατού με το παγκόσμιο πρότυπο του ΟΟΣΑ και μεταγενέστερων εργασιών που σχετίζονται με τη δράση BEPS 5, που θα βασίζεται κατά προτίμηση σε μαθηματικό τύπο και θα εξελίσσεται προοδευτικά ανάλογα με την αύξηση του αναφερόμενου εισοδήματος · προτείνει να χρησιμοποιηθεί ένα τέτοιο κριτήριο για να αξιολογηθεί κατά πόσον ένα φορολογικό καθεστώς είναι δυνητικά επιζήμιο· υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή εξετάζει πιθανές νέες απαιτήσεις ουσίας και δείκτες πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας για τους φορολογικούς κανόνες στην ανακοίνωσή της σχετικά με τη φορολογία των επιχειρήσεων για τον 21ο αιώνα· επισημαίνει την απαίτηση της οικονομικής υπόστασης που περιλαμβάνεται ήδη στο κριτήριο της «δίκαιης φορολόγησης» του ενωσιακού καταλόγου· θεωρεί, ωστόσο, ότι το κριτήριο αυτό αφήνει περιθώρια ερμηνείας και παραμένει υπερβολικά ασαφές, δεδομένου ότι εξακολουθεί να επιτρέπει τη διαγραφή διαβόητων φορολογικών παραδείσων μετά από μεταρρυθμίσεις de minimis·

11. καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον τρόπο σχεδιασμού δίκαιων και διαφανών φορολογικών κινήτρων με λιγότερους κινδύνους στρέβλωσης της ενιαίας αγοράς, που θα εξασφαλίζουν θεμιτό ανταγωνισμό και θα ευνοούν τη δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδίως διερευνώντας τον τύπο (βάσει κέρδους ή βάσει κόστους), τον χρονικό χαρακτήρα (προσωρινό ή μόνιμο), τον γεωγραφικό περιορισμό (οικονομικές ζώνες) και την ένταση (πλήρεις ή μερικές εξαιρέσεις) των εν λόγω κινήτρων· λαμβάνει υπό σημείωση μελέτη που ανατέθηκε από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή σχετικά με τη μείωση των συντελεστών φορολογίας εταιρειών και τον αντίκτυπό της στα έσοδα και την ανάπτυξη[40]·

12. εκφράζει ικανοποίηση για το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι ένα μελλοντικό ελάχιστο παγκόσμιο φορολογικό πρότυπο θα πρέπει να  συμπεριληφθεί στον κώδικα δεοντολογίας, ανεξάρτητα αν επιτευχθεί συναίνεση σε παγκόσμιο επίπεδο ή όχι, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλες οι επιχειρήσεις καταβάλλουν το δίκαιο ποσό φόρου που τους αναλογεί όταν παράγουν κέρδη στην ενιαία αγορά[41]· παρατηρεί ότι η Επιτροπή ανακοίνωσε πρόσφατα, στην ανακοίνωσή της για τη  «Φορολογία των επιχειρήσεων για τον 21ο αιώνα », νομοθετικές προτάσεις που θα είναι αναγκαίες για την εφαρμογή του δεύτερου πυλώνα σε επίπεδο Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της αναθεώρησης της οδηγίας κατά της φοροαποφυγής (ATAD) για την προσαρμογή των κανόνων για τις ελεγχόμενες αλλοδαπές εταιρείες στον πυλώνα ΙΙ, της αναδιατύπωσης της οδηγίας για τους τόκους και τα δικαιώματα, της μεταρρύθμισης του ΚΔ και της εισαγωγής του πυλώνα ΙΙ στα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση των τρίτων χωρών στον κατάλογο των μη συνεργάσιμων περιοχών δικαιοδοσίας στην ΕΕ· καλεί, σε αυτό το πλαίσιο, την Επιτροπή να εγγυηθεί ότι οι κανόνες εφαρμογής για ελάχιστο πραγματικό φορολογικό συντελεστή θα σχεδιαστούν χωρίς υπερβολικό κόστος συμμόρφωσης· κατανοεί ότι, συνολικά, ο εθνικός πραγματικός φορολογικός συντελεστής  μιας μεγάλης επιχείρησης δεν θα πρέπει να υπολείπεται του ελάχιστου φορολογικού συντελεστή, σύμφωνα με τη λογική της τρέχουσας πρότασης για τον πυλώνα ΙΙ·

13. υπενθυμίζει ότι η πρόταση τροποποίησης της οδηγίας για τους τόκους και τα δικαιώματα έχει παραμείνει μπλοκαρισμένη στο Συμβούλιο από το 2012, ιδίως λόγω διαφωνίας σχετικά με την ελάχιστη παρακράτηση φόρου στην πηγή· καλεί το Συμβούλιο και την Προεδρία να επανεκκινήσουν τις διαπραγματεύσεις σε αυτό το πλαίσιο·

14. τονίζει ότι είναι αναγκαίο οι πολυεθνικές εταιρείες να φορολογούνται βάσει δίκαιου και αποτελεσματικού τρόπου κατανομής των φορολογικών δικαιωμάτων μεταξύ των χωρών μελών · σε αυτό το πλαίσιο εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το Συμβούλιο δεν συμφώνησε με τις προτάσεις ΚΒΦΕ και ΚΕΒΦΕ· παροτρύνει την Επιτροπή να προσαρμόσει το χρονοδιάγραμμα της μελλοντικής νομοθετικής πρότασης για το νέο πλαίσιο φορολογίας επιχειρήσεων (BEFIT) στο διεθνές φορολογικό θεματολόγιο· εκφράζει την ανησυχία του για την απουσία σαφούς στρατηγικής ώστε να διασφαλιστεί ότι το νέο πλαίσιο φορολογίας των επιχειρήσεων στην Ευρώπη θα στηριχθεί από τα κράτη μέλη·

15. υπογραμμίζει ότι, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο[42], μολονότι οι συντελεστές φορολογίας επιχειρήσεων έχουν πτωτική τάση, η συλλογή φόρου εισοδήματος εταιρειών ως ποσοστό επί του ΑΕγχΠ παραμένει αξιοσημείωτα σταθερή διαχρονικά, λαμβάνοντας υπόψη τον κύκλο οικονομικής δραστηριότητας·

16. επιμένει ότι στο πλαίσιο της μελλοντικής εφαρμογής των νέων εργαλείων της ΕΕ κατά των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην προσφυγή σε δεσμευτικά μέσα και να διερευνηθούν όλες οι δυνατότητες που προσφέρει η ΣΛΕΕ για αποτελεσματικότερη λήψη αποφάσεων· υπενθυμίζει ότι η διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 116 της ΣΛΕΕ μπορεί να εφαρμόζεται όταν επιζήμιες φορολογικές πρακτικές στρεβλώνουν τον όρο του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά και ότι η εν λόγω διάταξη της Συνθήκης δεν μεταβάλλει την κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών·

17. καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα των ευνοϊκών για την ευρεσιτεχνία φορολογικών καθεστώτων και άλλων καθεστώτων διανοητικής ιδιοκτησίας στο πλαίσιο της νέας προσέγγισης βάσει αιτιώδους συνδέσμου που ορίζεται στη δράση 5 του σχεδίου δράσης BEPS για τις επιζήμιες φορολογικές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων στην απώλεια εσόδων· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις σε περίπτωση που η αξιολόγηση διαπιστώσει ότι τα καθεστώτα διανοητικής ιδιοκτησίας δεν έχουν αντίκτυπο στις πραγματικές οικονομικές δραστηριότητες· επισημαίνει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ προτείνει την κατάργηση της ρύθμισης για το άυλο εισόδημα που πραγματοποιείται στο εξωτερικό (FDII)·

18. επισημαίνει ότι οι φορολογικές πολιτικές των κρατών μελών παρακολουθούνται μέσω του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου· πιστεύει ότι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο θα μπορούσε να αναπτυχθεί περαιτέρω ως εργαλείο για τη στήριξη του περιορισμού του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού εντός της ΕΕ μέσω ειδικών ανά χώρα συστάσεων·

Μεταρρύθμιση του κώδικα δεοντολογίας σχετικά με τη φορολογία των επιχειρήσεων·

19. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι από τότε που δημιουργήθηκε η ομάδα για τον κώδικα δεοντολογίας έχουν αξιολογηθεί 480 καθεστώτα, από τα οποία περίπου 130[43] κρίθηκαν επιζήμια[44]· αναγνωρίζει ότι η αξιολόγηση από ομοτίμους των εθνικών φορολογικών καθεστώτων που διενεργήθηκε στο πλαίσιο του ΚΔ είχε αντίκτυπο στη μείωση του επιζήμιου φορολογικού ανταγωνισμού και οδήγησε σε επακόλουθη μείωση των προτιμησιακών φορολογικών καθεστώτων εντός της Ένωσης· αναμένει ένα δυνητικό συναφή αντίκτυπο σε παγκόσμιο επίπεδο μέσω της διαδικασίας κατάρτισης καταλόγου της ΕΕ· προειδοποιεί, ωστόσο, για την ανάπτυξη επιζήμιων μη προτιμησιακών καθεστώτων· θεωρεί ως εκ τούτου ότι τα τρέχοντα κριτήρια για τον ορισμό των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών στον Κώδικα δεοντολογίας είναι εν μέρει απαρχαιωμένα δεδομένου ότι εστιάζουν στα προτιμησιακά καθεστώτα· τονίζει, την ανάγκη να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα του ΚΔ υπό το φως των πρόσφατων φορολογικών σκανδάλων και των σημερινών προκλήσεων, όπως η παγκοσμιοποίηση, η ψηφιοποίηση και η αυξανόμενη σημασία των άυλων περιουσιακών στοιχείων·

20. ζητεί ο Κώδικας δεοντολογίας να αξιοποιήσει πλήρως το τρέχον πεδίο εφαρμογής της εντολής του· καλεί, ωστόσο, το Συμβούλιο να συνεχίσει τη μεταρρύθμιση του πεδίου εφαρμογής της εντολής αμέσως και κατά περίπτωση, και ιδίως να εξετάσει όλους τους δείκτες επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού ανά κράτος μέλος, συμπεριλαμβανομένων των γενικών χαρακτηριστικών ενός φορολογικού συστήματος, προκειμένου να καθορίσει κατά πόσον η νομοθεσία του περιλαμβάνει επιζήμια φορολογικά μέτρα· καλεί το Συμβούλιο να δώσει συνέχεια στην ανακοίνωση της Επιτροπής, του Ιουνίου 2020, σχετικά με τη χρηστή φορολογική διακυβέρνηση εντός και εκτός της ΕΕ, που τάσσεται υπέρ μιας μεταρρύθμισης του κώδικα δεοντολογίας ώστε να διασφαλίζεται η δίκαιη φορολόγηση εντός της ΕΕ· σημειώνει ότι αυτό ήδη γίνεται εν μέρει από την ΟΚΔ, ιδίως όσον αφορά τα καθεστώτα έκπτωσης πλασματικών τόκων και τα καθεστώτα εξαίρεσης του εισοδήματος από ξένους πόρους, καθώς και στο πλαίσιο της διαδικασίας κατάρτισης καταλόγου της ΕΕ·

21. τονίζει ότι ο ΚΔ είναι ένα μη δεσμευτικό μέσο, σκοπός του οποίου είναι η διατήρηση ενός φορολογικού πλαισίου της ΕΕ που θα επιτρέπει ισότιμους όρους ανταγωνισμού στη φορολογία, βάσει αξιολόγησης από ομοτίμους και άσκησης πίεσης από ομοτίμους· εκφράζει τη λύπη του για τον μη δεσμευτικό χαρακτήρα του κώδικα δεοντολογίας· επισημαίνει το γεγονός ότι τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να καθυστερήσουν την κατάργηση ή ακόμη και να διατηρήσουν ένα επιζήμιο καθεστώς χωρίς επιπτώσεις· επιμένει ότι η τεκμηρίωση που αφορά τη λήψη αποφάσεων του κώδικα δεοντολογίας θα πρέπει να καθίσταται διαθέσιμη στο κοινό·

22. ζητεί την αναθεώρηση των κριτηρίων, της διακυβέρνησης και του πεδίου εφαρμογής του ΚΔ μέσω ενός δεσμευτικού μέσου βασισμένου στις τρέχουσες διακυβερνητικές ρυθμίσεις και με αποτελεσματικότερη διαδικασία λήψης αποφάσεων· πιστεύει ότι η αναθεώρηση του ΚΔ θα πρέπει να διεξαχθεί μέσω μιας δημοκρατικής, διαφανούς και υπεύθυνης διαδικασίας, και να εμπλέκει ομάδα εμπειρογνωμόνων αποτελούμενη από εμπειρογνώμονες από τον τομέα της κοινωνίας των πολιτών, την Επιτροπή και το Κοινοβούλιο· ζητεί να εφαρμοστεί το αναθεωρημένο μέσο με μεγαλύτερη διαφάνεια και αποτελεσματικότητα και να προβλεφθεί επαρκής συμμετοχή του Κοινοβουλίου στη διαδικασία σχεδιασμού και έγκρισης νέων πολιτικών και κριτηρίων για την καταπολέμηση των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών·

23. θεωρεί απαραίτητη την αναθεώρηση των κριτηρίων του κώδικα δεοντολογίας επειγόντως και ότι θα πρέπει να ενσωματώσει, ως πρώτο βήμα, ένα αποτελεσματικό κριτήριο φορολογικού συντελεστή σύμφωνα με ένα μελλοντικά διεθνώς συμφωνημένο ελάχιστο πραγματικό φορολογικό συντελεστή στο πλαίσιο του πυλώνα ΙΙ του Πλαισίου χωρίς αποκλεισμούς, και ισχυρές και προοδευτικές απαιτήσεις οικονομικής ουσίας, επιτρέποντας παράλληλα τον θεμιτό ανταγωνισμό, που είναι το ιδανικό πιθανό αποτέλεσμα μιας φιλόδοξης προσπάθειας που προωθείται κυρίως από την Ένωση και τις ΗΠΑ, τον πιο σημαντικό της εταίρο·

24. θεωρεί ότι ένα ευρύ φάσμα δυνητικών παραγόντων κινδύνου θα μπορούσε εν δυνάμει να διευκολύνει τη μετατόπιση των κερδών, όπως ο αριθμός των οντοτήτων ειδικού σκοπού, η μετεγκατάσταση των άυλων στοιχείων ενεργητικού και τα υψηλά επίπεδα παθητικού εισοδήματος (δικαιώματα εκμετάλλευσης, τόκοι, μερίσματα κ.λπ.)·

25. υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής, όπως περιγράφεται στο σχέδιο δράσης της για δίκαιη και απλή φορολόγηση που στηρίζει τη στρατηγική ανάκαμψης, να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής της ΚΔ ώστε να καλύπτει και άλλα είδη καθεστώτων και γενικές πτυχές των εθνικών συστημάτων φορολογίας εταιρειών· συνιστά τη συμπερίληψη των προτιμησιακών καθεστώτων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, προκειμένου να καλυφθούν ειδικά καθεστώτα ιθαγένειας ή μέτρα για την προσέλκυση εύπορων ατόμων υψηλής κινητικότητας και ψηφιακών νομάδων, τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σημαντικές στρεβλώσεις της ενιαίας αγοράς·

26. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν ένα «Πλαίσιο για τις επιθετικές φορολογικές ρυθμίσεις και τους χαμηλούς συντελεστές» (FATAL), που θα αντικαθιστούσε τον ισχύοντα κώδικα δεοντολογίας, ως εξής:

Α. με την επιφύλαξη των αντίστοιχων τομέων αρμοδιότητας των κρατών μελών και της Ένωσης, το πλαίσιο αυτό αφορά εκείνα τα μέτρα που επηρεάζουν ή είναι δυνατόν να επηρεάσουν με σημαντικό τρόπο την τοποθεσία της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ένωση και τη μετεγκατάσταση εισοδήματος, κεφαλαίου και πλούτου φυσικών προσώπων (καθεστώτα ατομικής φορολόγησης).

Η επιχειρηματική δραστηριότητα, από την άποψη αυτή, περιλαμβάνει επίσης όλες τις δραστηριότητες που εκτελούνται στο πλαίσιο ενός ομίλου εταιρειών.

Τα φορολογικά μέτρα που καλύπτονται από το πλαίσιο περιλαμβάνουν τόσο νόμους και ρυθμίσεις όσο και διοικητικές πρακτικές.

Β. Στο πεδίο εφαρμογής που αναφέρεται στο ανωτέρω σημείο Α, πρέπει να θεωρηθούν ως εν δυνάμει επιζήμια και ως εκ τούτου καλυπτόμενα από τον παρόντα κώδικα τα φορολογικά μέτρα που καθιερώνουν σημαντικά χαμηλότερο πραγματικό επίπεδο φορολόγησης, συμπεριλαμβανομένης της μηδενικής φορολόγησης, σε σχέση με τα επίπεδα που ισχύουν κανονικά στο συγκεκριμένο κράτος μέλος ή κάτω από οποιοδήποτε ελάχιστο πραγματικό επίπεδο φόρου συμφωνηθεί στο πλαίσιο χωρίς αποκλεισμούς για την BEPS ή σε διεθνές φόρουμ όπου εκπροσωπείται η ΕΕ (κριτήριο της πύλης).

Ένα τέτοιο επίπεδο φορολογίας μπορεί να λειτουργεί δυνάμει του ονομαστικού φορολογικού συντελεστή και/ή της φορολογικής βάσης ή οποιουδήποτε άλλου συναφούς παράγοντα που καθορίζει τον πραγματικό φορολογικό συντελεστή.

Κατά την αξιολόγηση του κατά πόσο τα εν λόγω μέτρα είναι επιζήμια ή όχι, πρέπει να ληφθούν υπόψη, μεταξύ των άλλων, τα εξής:

1. κατά πόσον τα πλεονεκτήματα παρέχονται αποκλειστικά σε μη κατοίκους της χώρας ή για συναλλαγές που διενεργούνται με μη κατοίκους ή

2. κατά πόσον τα πλεονεκτήματα απομονώνονται από την εγχώρια αγορά, ώστε να μην επηρεάζουν την εθνική φορολογική βάση ή

3. κατά πόσον τα πλεονεκτήματα χορηγούνται ακόμη και χωρίς πραγματική οικονομική δραστηριότητα και ουσιαστική οικονομική παρουσία εντός του κράτους μέλους που προσφέρει τα εν λόγω φορολογικά οφέλη, όπως ορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και βάσει μιας ανάλογης απαίτησης οικονομικής υπόστασης που εξελίσσονται προοδευτικά ανάλογα με την αύξηση του αναφερόμενου εισοδήματος εντός του θιγόμενου κράτους μέλους. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται εν προκειμένω στα καθεστώτα διανοητικής ιδιοκτησίας·

4. κατά πόσον οι κανόνες για τον προσδιορισμό του κέρδους σε σχέση με τις δραστηριότητες στο πλαίσιο ενός πολυεθνικού ομίλου εταιρειών πηγάζουν από διεθνώς αποδεκτές αρχές, και κυρίως από τους συμφωνηθέντες κανόνες στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ ή

5. κατά πόσον τα φορολογικά μέτρα στερούνται διαφάνειας, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων στις οποίες οι νομικές διατάξεις είναι χαλαρές σε διοικητικό επίπεδο κατά τρόπο μη διαφανή.

Γ. Στο πεδίο εφαρμογής που αναφέρεται στο ανωτέρω σημείο Α, πρέπει να θεωρηθούν ως εν δυνάμει επιζήμια και ως εκ τούτου καλυπτόμενα από τον παρόντα κώδικα τα προτιμησιακά καθεστώτα φορολογίας εισοδήματος ή κεφαλαίου φυσικών προσώπων που συνεπάγονται σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο φορολόγησης, συμπεριλαμβανομένης της μηδενικής φορολόγησης, σε σχέση με τα επίπεδα που ισχύουν γενικά στο συγκεκριμένο κράτος μέλος. Ομοίως, τα καθεστώτα γενικού εισοδήματος και περιουσίας φυσικών προσώπων που θα οδηγούσαν σε στρέβλωση της ενιαίας αγοράς μπορούν να καλύπτονται από το πεδίο εφαρμογής και να αξιολογούνται.

Αποφυγή και κατάργηση επιζήμιων μέτρων

Αποφυγή

Δ. Τα κράτη μέλη δεσμεύονται να μην εισάγουν νέα φορολογικά μέτρα που είναι επιζήμια κατά την έννοια του παρόντος πλαισίου. Κατά συνέπεια, τα κράτη μέλη οφείλουν να σέβονται τις αρχές στις οποίες βασίζεται το πλαίσιο κατά τον καθορισμό της μελλοντικής πολιτικής τους και να λαμβάνουν δεόντως υπόψη την αξιολόγηση που περιγράφεται στα σημεία E έως Θ για την εκτίμηση του επιζήμιου ή μη χαρακτήρα κάθε νέου φορολογικού μέτρου.

Κατάργηση

Ε. Τα κράτη μέλη δεσμεύονται να επανεξετάσουν την ισχύουσα νομοθεσία και τις εδραιωμένες πρακτικές, λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές στις οποίες βασίζεται το πλαίσιο και τη διαδικασία επανεξέτασης που περιγράφεται στις παραγράφους Ε ως Θ. Τα κράτη μέλη δεσμεύονται να τροποποιήσουν την εν λόγω νομοθεσία και τις πρακτικές κατά περίπτωση με σκοπό την κατάργηση τυχόν επιζήμιων μέτρων το συντομότερο δυνατόν, λαμβάνοντας υπόψη τις συζητήσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής μετά τη διαδικασία επανεξέτασης.

Διαδικασία επανεξέτασης

Παροχή των κατάλληλων πληροφοριών

ΣΤ. Σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας και των ανοικτών διαδικασιών, τα κράτη μέλη ενημερώνονται μεταξύ τους αφενός και την Επιτροπή αφετέρου, σχετικά με τα υφιστάμενα και τα προτεινόμενα φορολογικά μέτρα τα οποία ενδέχεται να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του πλαισίου. Συγκεκριμένα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν μετά από αίτηση άλλου κράτους μέλους πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε φορολογικό μέτρο που φαίνεται να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του πλαισίου. Σε περίπτωση που τα προτεινόμενα μέτρα χρειάζονται κοινοβουλευτική έγκριση, οι  πληροφορίες αυτές δεν θα παρέχονται πριν την εξαγγελία των μέτρων στο Κοινοβούλιο. Τα καθεστώτα που αξιολογούνται στο πεδίο εφαρμογής του πλαισίου θα πρέπει να κοινοποιούνται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για ενημέρωση.

Αξιολόγηση των επιζήμιων μέτρων

Ζ. Ένα κράτος μέλος μπορεί να ζητήσει την ευκαιρία να συζητήσει φορολογικό μέτρο άλλου κράτους μέλους το οποίο ενδέχεται να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του πλαισίου και να διατυπώσει παρατηρήσεις επί αυτού. Η διαδικασία αυτή επιτρέπει την αξιολόγηση του κατά πόσον τα υπό εξέταση φορολογικά μέτρα είναι επιζήμια, ανάλογα με τις ενδεχόμενες επιπτώσεις τους στο εσωτερικό της Ένωσης. Κατά την αξιολόγηση αυτή πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλοι οι παράγοντες που αναφέρονται στις παραγράφους Β και Γ.

Η. Το Συμβούλιο τονίζει επίσης ότι είναι απαραίτητο να εκτιμώνται προσεκτικά, κατά την αξιολόγηση αυτή, οι επιπτώσεις των φορολογικών μέτρων σε άλλα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων λαμβάνοντας υπόψη την πραγματική φορολόγηση των σχετικών δραστηριοτήτων σε όλη την Ένωση.

Στον βαθμό που τα φορολογικά μέτρα χρησιμοποιούνται για τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης συγκεκριμένων περιοχών, αξιολογείται αν τα μέτρα αυτά τελούν σε αναλογία προς τον επιδιωκόμενο στόχο και αν συμβάλλουν στην επίτευξή του. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης αυτής, δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στα ειδικά χαρακτηριστικά και στα προβλήματα των άκρως απομακρυσμένων περιοχών, και των μικρών νησιών, χωρίς να θίγεται η ενότητα και η συνοχή της ενωσιακής έννομης τάξης, συμπεριλαμβανομένης της  εσωτερικής  αγοράς και των κοινών πολιτικών. Η εν λόγω αξιολόγηση λαμβάνει υπόψη τις προοδευτικές απαιτήσεις ουσιαστικής οικονομικής παρουσίας, όπως ορίζεται στην παράγραφο Β.

Διαδικασία

Θ. Συστήνεται από κοινού ομάδα από το Συμβούλιο και την Επιτροπή, η οποία αξιολογεί τα φορολογικά μέτρα που ενδέχεται να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος πλαισίου και επιβλέπει την παροχή πληροφοριών για τα εν λόγω μέτρα. Το Συμβούλιο καλεί κάθε κράτος μέλος και την Επιτροπή να ορίσουν έναν αντιπρόσωπο υψηλού επιπέδου και έναν αναπληρωτή στην εν λόγω ομάδα, στην οποία θα προεδρεύει αντιπρόσωπος κράτους μέλους. Η ομάδα, η οποία συνεδριάζει τακτικά, επιλέγει και επανεξετάζει τα προς αξιολόγηση φορολογικά μέτρα σύμφωνα με τις διατάξεις των σημείων Ε έως Ζ. Η ομάδα υποβάλλει τακτικά έκθεση για τα μέτρα που αξιολογούνται. Οι εκθέσεις αυτές διαβιβάζονται στο Συμβούλιο προς συζήτηση και εάν αποφασιστεί από το Συμβούλιο, δημοσιεύονται. Τα έγγραφα θα πρέπει να κοινοποιούνται στο Κοινοβούλιο κατόπιν αιτήματος και δημοσιοποιούνται μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αξιολόγησης.

Επιβολή

Ι. Τα κράτη μέλη δικαιούνται να εφαρμόζουν αντίμετρα που μειώνουν τα κίνητρα φοροαποφυγής, εάν ένα κράτος μέλος δεν καταργήσει καθεστώς το οποίο είχε αξιολογηθεί ως επιζήμιο στο πλαίσιο του παρόντος πλαισίου εντός 2 ετών, και συγκεκριμένα:

α) μη έκπτωση των εξόδων·

β) μέτρα για τον παρακρατούμενο φόρο·

γ) περιορισμό της απαλλαγής των συμμετοχών··

δ) ειδικές απαιτήσεις τεκμηρίωση, ιδίως όσον αφορά την ενδοομιλική τιμολόγηση·

Γεωγραφική επέκταση

ΙΑ. Το Συμβούλιο θεωρεί σκόπιμο να γίνουν αποδεκτές σε όσο το δυνατόν ευρύτερο γεωγραφικό πλαίσιο οι αρχές που αποσκοπούν στην εξάλειψη των επιζήμιων φορολογικών μέτρων. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη δεσμεύονται για την προώθηση της έγκρισής τους σε τρίτες χώρες· δεσμεύονται επίσης να προωθούν την έγκρισή τους σε εδάφη στα οποία δεν εφαρμόζεται η Συνθήκη. Σε αυτό το πλαίσιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή θα πρέπει να βασίζονται στα κριτήρια για τη φορολογική διαφάνεια, τη δίκαιη φορολογία και την εφαρμογή μέτρων για την αντιμετώπιση της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μετατόπισης των κερδών (BEPS) ώστε να θεσπιστεί ένας ενωσιακός κατάλογος μη συνεργάσιμων δικαιοδοσιών. Τα κριτήρια δίκαιης φορολογίας θα πρέπει να βασίζονται σε παράγοντες που ορίζονται στις παραγράφους Β και Γ του παρόντος πλαισίου.

ΙΒ. Τα κράτη μέλη με εξαρτημένα ή συνδεδεμένα εδάφη ή τα οποία έχουν ειδικές αρμοδιότητες ή ειδικά φορολογικά δικαιώματα σε σχέση με άλλα εδάφη, δεσμεύονται στο πλαίσιο των συνταγματικών τους ρυθμίσεων να διασφαλίσουν την εφαρμογή των εν λόγω αρχών σε αυτά τα εδάφη. Ως προς το θέμα αυτό, τα εν λόγω κράτη μέλη θα αναφέρουν την εξέλιξη της κατάστασης υπό μορφή εκθέσεων προς την ομάδα που αναφέρεται στο σημείο Θ, η οποία και θα αξιολογεί τις εκθέσεις αυτές σύμφωνα με την ανωτέρω περιγραφείσα διαδικασία αξιολόγησης.

Παρακολούθηση και αναθεώρηση

ΙΓ. Προκειμένου να εξασφαλίσει την ισόρροπη και αποτελεσματική εφαρμογή του παρόντος πλαισίου, το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να του υποβάλλει ετησίως έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του και σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις φορολογικού χαρακτήρα. Η έκθεση θα πρέπει να δημοσιοποιείται. Το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη θα αναθεωρήσουν τις διατάξεις του πλαισίου δύο έτη μετά την έγκρισή του.

27. χαιρετίζει την ανταλλαγή απόψεων με τη Lyudmila Petkova, πρόεδρο της ΟΚΔ, στις 19 Απριλίου 2021· καλεί την πρόεδρο της ομάδας «Κώδικας δεοντολογίας» να εμφανίζεται τουλάχιστον μία φορά ετησίως ενώπιον του Κοινοβουλίου σε δημόσια ακρόαση, και να υποβάλει την έκθεση προόδου στο Συμβούλιο·

28. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δημοσίευση των εξαμηνιαίων εκθέσεων που υποβάλλει η ομάδα «Κώδικας δεοντολογίας» στο Συμβούλιο· πιστεύει ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ειδικό διαδικτυακό εργαλείο, για να μην είναι τα συμπεράσματα του Συμβουλίου η μοναδική δυνατότητα για την ανάκτηση ουσιαστικών πληροφοριών σχετικά με τη φορολογική πολιτική σε επίπεδο ΕΕ· εκτιμά τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την δημοσιοποίηση των εγγράφων και της εργασίας της ομάδας «Κώδικας δεοντολογίας»· ζητεί να διατίθενται οι δημόσιες πληροφορίες σε μια φιλική προς τον χρήστη πλατφόρμα·

29. καλεί την Ομάδα «Κώδικας δεοντολογίας» να προσκαλεί βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις συζητήσεις της ΟΚΔ ως παρατηρητές· ενθαρρύνει την ομάδα του κώδικα δεοντολογίας να μεταδίδει δημοσίως ορισμένες από τις συνεδριάσεις της, όταν αυτές δεν περιλαμβάνουν εμπιστευτικές συζητήσεις·

°

° °

30. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.


ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Το φαινόμενο του επιθετικού φορολογικού ανταγωνισμού αποτέλεσε πηγή ανησυχίας για την Ένωση ήδη στις αρχές της δεκαετίας του 1990, καθώς ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς. Για να καταπολεμήσει τις επιζήμιες φορολογικές πρακτικές, η Ένωση ενέκρινε το 1997 κώδικα δεοντολογίας για τη φορολογία των επιχειρήσεων και στη συνέχεια προέβη στην σύσταση ομάδας «Κώδικας δεοντολογίας» με σκοπό την αξιολόγηση των φορολογικών μέτρων που θα μπορούσαν να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κώδικα δεοντολογίας.

Σε μια εποχή κατά την οποία εμφανίζονται νέες προκλήσεις, όπως η παγκοσμιοποίηση και η ψηφιοποίηση της οικονομίας και ο αυξημένος ρόλος των πολυεθνικών επιχειρήσεων στην παγκόσμια οικονομία, η Ένωση εξακολουθεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον περιορισμό του αθέμιτου φορολογικού ανταγωνισμού. Είναι σημαντικό όχι μόνο τα κράτη μέλη να συνεργάζονται καλύτερα μεταξύ τους και να αυξάνουν τη διαφάνεια σε φορολογικά θέματα, αλλά και να οικοδομήσουν συναίνεση σχετικά με κοινούς στόχους σε αυτόν τον τομέα, ιδίως όσον αφορά τη ρύθμιση των χρηματοπιστωτικών αγορών και την αντιμετώπιση της φορολογικής βελτιστοποίησης, της φοροαποφυγής, της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής, τόσο εντός όσο και εκτός της Ένωσης.

Ο έντονος φορολογικός ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών μελών επιτρέπει στις πολυεθνικές επιχειρήσεις να αποφεύγουν τη φορολόγηση σημαντικού μέρους των κερδών τους. Τα κέρδη που θα πρέπει να φορολογούνται στο κράτος μέλος στο οποίο πραγματοποιούνται, πολύ συχνά καταλήγουν να φορολογούνται με πιο επιεική τρόπο (ή να μην φορολογούνται καθόλου) σε διαφορετικό κράτος μέλος όπου έχουν επινοηθεί και σχεδιαστεί φορολογικές πολιτικές που ευνοούν τις μεγάλες εταιρείες και τις πολυεθνικές επιχειρήσεις. Η φύση των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών έχει εξελιχθεί τις τελευταίες δεκαετίες και έχουν εμφανιστεί νέες μορφές επιζήμιων φορολογικών πρακτικών, ιδίως μέσω της μετατροπής των προτιμησιακών καθεστώτων σε επιθετικά γενικά καθεστώτα και, ως εκ τούτου, ο κώδικας δεοντολογίας θα πρέπει να εξοπλιστεί με τα απαραίτητα εργαλεία για την αξιολόγηση της επιβλαβούς φύσης των φορολογικών συστημάτων γενικότερα. Ο στόχος δεν είναι να εμποδίζονται τα κράτη μέλη να θεσπίζουν αποτελεσματικά και εύλογα φορολογικά μέτρα που θα συνδέονται με την πραγματική οικονομία και τα οποία θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν την ανάπτυξη της οικονομίας τους προς όφελος των πολιτών και των επιχειρήσεών τους, αλλά να παρεμποδιστεί το ενδεχόμενο τα φορολογικά μέτρα που θεσπίζουν να είναι επιζήμια και να διαβρώνουν άδικα τη φορολογική βάση άλλων κρατών μελών.

Οι κυβερνήσεις χάνουν 1 000 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως εξαιτίας της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής. Κάθε ευρώ που οφείλεται και δεν καταβάλλεται εκεί όπου ανήκει είναι ένα ευρώ που έχει κλαπεί από τους εργαζομένους, τους ανέργους και τους ασθενείς. Είναι ένα πλήγμα για την αλληλεγγύη.

Ο πολλαπλασιασμός των φορολογικών σκανδάλων την τελευταία δεκαετία (Lux Leaks, Panama Papers, Paradise Papers, κ.λπ.) που αφορούν πολυεθνικές εταιρείες και ιδιώτες με μεγάλη περιουσία κατέδειξε την έκταση και τη σοβαρότητα αυτών των φαινομένων και την επείγουσα ανάγκη εξεύρεσης οριστικών λύσεων για την αντιμετώπισή τους. Ο ανεξέλεγκτος φορολογικός ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών μελών είναι έκφραση της λυπηρής απώλειας της αλληλεγγύης εντός της Ένωσης και πρέπει να τερματιστεί.

Ο επιθετικός φορολογικός ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών μελών έχει επίσης το δυσμενές αποτέλεσμα να υφίστανται διακριτική μεταχείριση οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), οι οποίες δεν έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από τα κενά των εθνικών φορολογικών συστημάτων ή αποκλείονται άμεσα ή έμμεσα από τις φορολογικές πολιτικές που σχεδιάζονται και εφαρμόζονται προς αποκλειστικό όφελος των πολυεθνικών επιχειρήσεων. Επιπλέον, όταν οι φορολογούμενοι βλέπουν τις πολυεθνικές επιχειρήσεις να αποφεύγουν νόμιμα τον φόρο εισοδήματος, υπονομεύεται η εθελοντική συμμόρφωση όλων των φορολογουμένων.

Υπάρχει ανάγκη για κοινούς ευρωπαϊκούς κανόνες. Ο φορολογικός ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών μελών είναι επιζήμιος για την ευρωπαϊκή οικονομία. Είναι σημαντικό όλα τα κράτη μέλη να συνεργαστούν για την εξεύρεση βιώσιμων φορολογικών και οικονομικών λύσεων τόσο για τις δημόσιες υπηρεσίες όσο και για τις επιχειρήσεις, ώστε να δημιουργηθεί ένα κοινό φορολογικό σύστημα που θα είναι δίκαιο, αποτελεσματικό και θα συμβάλλει στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Η έλλειψη εναρμόνισης των φορολογικών κανόνων αποτελεί πηγή πρόσθετων κερδών για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις και τοποθετεί τις ΜΜΕ σε μειονεκτική θέση. Είναι απαράδεκτο τα κράτη μέλη να ανταγωνίζονται επιθετικά μεταξύ τους σε μια Ένωση που βασίζεται στην αρχή της αλληλεγγύης και οι πολυεθνικές να είναι σε θέση να ασκούν «φορολογικό τουρισμό» εντός της Ένωσης. Ο ανταγωνισμός αυτός ευνοεί τις μετεγκαταστάσεις στο εσωτερικό της Ευρώπης και ενθαρρύνει σε μεγάλο βαθμό τις πολυεθνικές επιχειρήσεις να αναζητούν χώρες με χαμηλότερο φορολογικό κόστος εις βάρος των κρατών μελών στα οποία πραγματοποιούν τα κέρδη τους στην πραγματικότητα.

Ο επιθετικός φορολογικός ανταγωνισμός δεν αποτελεί φαινόμενο που περιορίζεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχει χαρακτηριστεί μείζον πρόβλημα και σε διεθνές επίπεδο, δεδομένου ότι ο ΟΟΣΑ θέσπισε ήδη το 1998 ένα φόρουμ για τις επιζήμιες φορολογικές πρακτικές (FHTP) με στόχο την καταπολέμηση των προτιμησιακών φορολογικών καθεστώτων που έχουν ως αποτέλεσμα τη διάβρωση της φορολογικής βάσης και τη μετατόπιση των κερδών. Πιο πρόσφατα, το σημείο δράσης 5 του σχεδίου δράσης BEPS δεσμεύει το FHTP να ανανεώσει το έργο του σχετικά με τις επιζήμιες φορολογικές πρακτικές με προτεραιότητα στη βελτίωση της διαφάνειας και στην απαίτηση ουσιαστικής δραστηριότητας για οποιοδήποτε προτιμησιακό καθεστώς ώστε να μην θεωρείται επιζήμιο.

Επιπλέον, ο ΟΟΣΑ επανέλαβε πρόσφατα τις διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο του BEPS 2.0, οι οποίες διαρθρώνονται γύρω από δύο πυλώνες.

Ο πυλώνας 1 επιδιώκει την προσαρμογή του διεθνούς συστήματος φορολογίας εισοδήματος σε νέα επιχειρηματικά μοντέλα που εμφανίστηκαν στην ψηφιακή οικονομία μέσω αλλαγών στους κανόνες για την κατανομή των κερδών και τα φορολογητέα συνδετικά στοιχεία που ισχύουν για τα επιχειρηματικά κέρδη. Αναμένεται ότι ο πυλώνας 1 θα δώσει ικανοποιητική απάντηση, μεταξύ άλλων, στη σημαντική και επικερδή οικονομική δραστηριότητα που δεν υπόκειται σε φορολογία λόγω της έλλειψης «μόνιμης εγκατάστασης».

Ο πυλώνας 2 επικεντρώνεται σε έναν παγκόσμιο ελάχιστο φόρο που προορίζεται να αντιμετωπίσει τα υπόλοιπα ζητήματα BEPS. Επικεντρώνεται στο δικαίωμα φορολόγησης όταν άλλες δικαιοδοσίες δεν ασκούν φορολογικά δικαιώματα ή επιβάλλουν «υπερβολικά χαμηλούς» φόρους και, με τον τρόπο αυτό, αναμένεται ότι θα συμβάλει σημαντικά στην εξάλειψη του επιθετικού φορολογικού ανταγωνισμού. Ο πυλώνας 2 έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να διασφαλίζει ότι οι πολυεθνικές εταιρείες θα καταβάλλουν ένα ελάχιστο επίπεδο φόρου ανεξάρτητα από τον τόπο της έδρας τους ή από τις δικαιοδοσίες στις οποίες δραστηριοποιούνται.

Οι διαπραγματεύσεις για τα δύο αυτά διεθνή μέσα καθυστέρησαν λόγω της αντίθεσης της κυβέρνησης Trump των ΗΠΑ, αλλά πρόσφατα άρχισαν εκ νέου μετά την εκλογή του Προέδρου Biden, η κυβέρνηση του οποίου συμμετέχει ενεργά στο Πλαίσιο χωρίς αποκλεισμούς του ΟΟΣΑ. Ενώ καταβάλλονται προσπάθειες για την εξεύρεση λύσεων στο πλαίσιο του πυλώνα 1 που να μπορούν να ικανοποιήσουν όλα τα μέρη, ο Πρόεδρος Biden έχει ήδη εκφράσει τη σθεναρή υποστήριξή του για τον πυλώνα 2 στο έγγραφο πολιτικής του με τίτλο «The Made in America Tax Plan» (https://home.treasury.gov/system/files/136/MadeInAmericaTaxPlan_Report.pdf).

Ο ΟΟΣΑ σκοπεύει να καταλήξει σε συμφωνία σχετικά με τις προτάσεις των πυλώνων 1 και 2 έως τα μέσα του 2021. Η εισηγήτρια είναι της γνώμης ότι αυτή θα πρέπει να είναι και η φιλοδοξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει σχέδιο για την ταχεία και ορθή εφαρμογή και των δύο πυλώνων, μεταξύ άλλων χρησιμοποιώντας το αποτέλεσμα για τον πυλώνα ΙΙ για να επαναπροσδιορίσει τι είναι επιζήμιες πρακτικές και να τις παρακολουθεί με έναν μεταρρυθμισμένο κώδικα δεοντολογίας.

 


ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης

13.7.2021

 

 

 

Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας

+:

–:

0:

44

6

8

Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Gunnar Beck, Marek Belka, Isabel Benjumea Benjumea, Lars Patrick Berg, Stefan Berger, Francesca Donato, Engin Eroglu, Markus Ferber, Jonás Fernández, Frances Fitzgerald, José Manuel García-Margallo y Marfil, Luis Garicano, Sven Giegold, Valentino Grant, Claude Gruffat, José Gusmão, Eero Heinäluoma, Michiel Hoogeveen, Danuta Maria Hübner, Stasys Jakeliūnas, France Jamet, Othmar Karas, Billy Kelleher, Ondřej Kovařík, Γεώργιος Κύρτσος, Aurore Lalucq, Philippe Lamberts, Aušra Maldeikienė, Pedro Marques, Jörg Meuthen, Csaba Molnár, Siegfried Mureşan, Caroline Nagtegaal, Luděk Niedermayer, Λευτέρης Νικολάου-Αλαβάνος, Piernicola Pedicini, Kira Marie Peter-Hansen, Sirpa Pietikäinen, Dragoş Pîslaru, Evelyn Regner, Antonio Maria Rinaldi, Joachim Schuster, Ralf Seekatz, Paul Tang, Irene Tinagli, Ernest Urtasun, Inese Vaidere, Johan Van Overtveldt, Stéphanie Yon-Courtin, Marco Zanni, Roberts Zīle

Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Manon Aubry, Herbert Dorfmann, Eugen Jurzyca, Εύα Καϊλή, Margarida Marques, Jessica Polfjärd, Stéphane Séjourné

 


 

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

44

+

ID

Francesca Donato, Valentino Grant, Antonio Maria Rinaldi, Marco Zanni

PPE

Stefan Berger, Herbert Dorfmann, Markus Ferber, José Manuel García-Margallo y Marfil, Danuta Maria Hübner, Othmar Karas, Γεώργιος Κύρτσος, Aušra Maldeikienė, Siegfried Mureşan, Luděk Niedermayer, Sirpa Pietikäinen, Jessica Polfjärd, Ralf Seekatz, Inese Vaidere

Renew

Engin Eroglu, Luis Garicano, Dragoş Pîslaru, Stéphane Séjourné, Stéphanie Yon-Courtin

S&D

Marek Belka, Jonás Fernández, Eero Heinäluoma, Εύα Καϊλή, Aurore Lalucq, Margarida Marques, Pedro Marques, Csaba Molnár, Evelyn Regner, Joachim Schuster, Paul Tang, Irene Tinagli

The Left

Manon Aubry, José Gusmão

Verts/ALE

Sven Giegold, Claude Gruffat, Stasys Jakeliūnas, Philippe Lamberts, Piernicola Pedicini, Kira Marie Peter-Hansen, Ernest Urtasun

 

6

-

ECR

Lars Patrick Berg, Michiel Hoogeveen, Eugen Jurzyca, Johan Van Overtveldt, Roberts Zīle

NI

Λευτέρης Νικολάου-Αλαβάνος

 

8

0

ID

Gunnar Beck, France Jamet, Jörg Meuthen

 

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+ : υπέρ

- : κατά

0 : αποχή

 

 

Τελευταία ενημέρωση: 1 Σεπτεμβρίου 2021
Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου - Πολιτική απορρήτου