Sprawozdanie - A9-0245/2021Sprawozdanie
A9-0245/2021
Parlament Europejski

SPRAWOZDANIE w sprawie reformy polityki unijnej dotyczącej szkodliwych praktyk podatkowych (w tym reformy Grupy ds. Kodeksu Postępowania)

20.7.2021 - (2020/2258(INI))

Komisja Gospodarcza i Monetarna
Sprawozdawczyni: Aurore Lalucq


Procedura : 2020/2258(INI)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A9-0245/2021
Teksty złożone :
A9-0245/2021
Debaty :
Głosowanie :
Teksty przyjęte :

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie reformy polityki unijnej dotyczącej szkodliwych praktyk podatkowych (w tym reformy Grupy ds. Kodeksu Postępowania)

(2020/2258(INI))

Parlament Europejski,

– uwzględniając art. 113, 115 i 116 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

– uwzględniając rezolucję Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich w sprawie kodeksu postępowania w zakresie opodatkowania działalności gospodarczej, przyjętą 1 grudnia 1997 r.[1] w celu powstrzymania szkodliwej konkurencji podatkowej w Unii Europejskiej,

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 kwietnia 2009 r. w sprawie wspierania dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania (COM(2009)0201),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 czerwca 2015 r. zatytułowany „Sprawiedliwy i skuteczny system opodatkowania przedsiębiorstw w Unii Europejskiej: pięć głównych obszarów działania” (COM(2015)0302),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 stycznia 2016 r. w sprawie strategii zewnętrznej na rzecz efektywnego opodatkowania (COM(2016)0024),

– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 8 marca 2016 r. w sprawie kodeksu postępowania dotyczącego opodatkowania działalności gospodarczej[2],

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie dalszych środków na rzecz zwiększenia przejrzystości oraz przeciwdziałania uchylaniu się od opodatkowania i unikaniu opodatkowania (COM(2016)0451), który zawiera wyjaśnienie procesu sporządzania unijnego wykazu jurysdykcji podatkowych niechętnych współpracy,

– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 8 listopada 2016 r. w sprawie kryteriów i procesu prowadzącego do ustanowienia unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych,

– uwzględniając wyniki posiedzenia Rady ds. Gospodarczych i Finansowych (Ecofin) z dnia 5 grudnia 2017 r.,

– uwzględniając dokument Grupy ds. Kodeksu Postępowania (opodatkowanie działalności gospodarczej): program prac za prezydencji portugalskiej[3] z dnia 9 lutego 2021 r.,

– uwzględniając przygotowaną przez Radę najbardziej aktualną wersję unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych z dnia 26 lutego 2021 r.[4],

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 15 lipca 2020 r. zatytułowany „Plan działania na rzecz sprawiedliwego i prostego opodatkowania wspierającego odbudowę gospodarczą” (COM(2020)0312),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 15 lipca 2020 r. w sprawie dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych w UE i poza jej granicami (COM(2020)0313),

– uwzględniając swoje stanowisko w sprawie wniosku Komisji dotyczącego dyrektywy Rady w sprawie wspólnej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCTB)[5] oraz wniosku Komisji dotyczącego dyrektywy Rady w sprawie wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCCTB)[6],

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 maja 2021 r. zatytułowany „Opodatkowanie działalności gospodarczej w XXI wieku” (COM(2021)0251),

– uwzględniając swoje rezolucje z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach[7], z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach[8] oraz rezolucję z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie przestępstw finansowych, uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania[9],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 grudnia 2015 r. z zaleceniami dla Komisji dotyczącymi wprowadzenia przejrzystości, koordynacji i konwergencji do polityki opodatkowania osób prawnych w Unii[10],

– uwzględniając swoje zalecenie dla Rady i Komisji z dnia 13 grudnia 2017 r. przyjęte w następstwie dochodzenia w sprawie prania pieniędzy, unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania[11],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie zmian w unijnym wykazie rajów podatkowych[12] oraz pytania do Komisji i Rady dotyczące reformy unijnego wykazu rajów podatkowych (O-000082/2020 – B9-0002/2021 i O-000081/2020 – B9-0001/2021),

– uwzględniając działania Komisji w następstwie wyżej wymienionych rezolucji i zalecenia Parlamentu Europejskiego[13],

– uwzględniając sprawozdanie przygotowane dla Komisji przez Centrum Europejskich Badań Ekonomicznych (ZEW) GmbH zatytułowane „Wpływ planowania podatkowego na prospektywne efektywne stawki podatkowe”[14],

– uwzględniając przygotowane dla Komisji sprawozdanie zatytułowane „Wskaźniki agresywnego planowania podatkowego”[15],

– uwzględniając badanie zatytułowane „Przegląd firm przykrywek w Unii Europejskiej” opublikowane przez Dyrekcję Generalną ds. Analiz Parlamentarnych PE w dniu 17 października 2018 r.[16],

– uwzględniając opublikowane w lutym 2021 r. sprawozdanie panelu wysokiego szczebla ONZ ds. międzynarodowej odpowiedzialności finansowej, przejrzystości i uczciwości na rzecz realizacji Agendy 2030 (Panelu FACTI) zatytułowane „Integralność finansowa na rzecz zrównoważonego rozwoju”[17],

– uwzględniając bieżące prace OECD/G20 – otwarte ramy w zakresie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków (BEPS) – dotyczące wyzwań podatkowych wynikających z cyfryzacji,

– uwzględniając wstępną ocenę skutków dotyczącą „zwalczania wykorzystywania do celów podatkowych fasadowych podmiotów i porozumień”[18],

– uwzględniając sprawozdanie Międzynarodowego Funduszu Walutowego zatytułowane „Taxing Multinationals in Europe” [Opodatkowanie przedsiębiorstw wielonarodowych w Europie][19],

– uwzględniając dyrektywę Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiającą przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego („dyrektywę w sprawie przeciwdziałania unikaniu opodatkowania I” lub „dyrektywę ATAD I”) [20] oraz dyrektywę Rady (UE) 2017/952 z dnia 29 maja 2017 r. zmieniającą dyrektywę (UE) 2016/1164 w zakresie rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych dotyczących państw trzecich („ATAD II”)[21],

– uwzględniając dyrektywę Rady 2003/49/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych między powiązanymi spółkami różnych państw członkowskich („dyrektywę w sprawie odsetek i należności licencyjnych”)[22],

– uwzględniając dyrektywę Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich („dyrektywę w sprawie spółek dominujących i spółek zależnych”)[23],

– uwzględniając dyrektywę Rady 2011/16/UE z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania i uchylająca dyrektywę 77/799/EWG („dyrektywę w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania” lub „DAC 1”)[24], dyrektywę Rady (UE) 2015/2376 z dnia 8 grudnia 2015 r. zmieniającą dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania („DAC 3”)[25], dyrektywę Rady (UE) 2016/881 z dnia 25 maja 2016 r. zmieniającą dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania („DAC 4”)[26] oraz dyrektywę Rady 2018/822 z dnia 25 maja 2018 r. zmieniającą dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania w odniesieniu do podlegających zgłoszeniu uzgodnień transgranicznych („DAC 6”)[27],

– uwzględniając art. 54 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A9-0245/2021),

A. mając na uwadze, że od 1997 r. głównym instrumentem Unii służącym zapobieganiu szkodliwym instrumentom podatkowym jest kodeks postępowania w zakresie opodatkowania działalności gospodarczej; mając na uwadze, że w kodeksie postępowania w zakresie opodatkowania działalności gospodarczej szkodliwe instrumenty podatkowe zdefiniowano jako instrumenty (w tym praktyki administracyjne), które mają lub mogą mieć odczuwalny wpływ na lokalizację działalności gospodarczej przedsiębiorstw w Unii oraz które zapewniają znacznie niższy poziom opodatkowania niż poziom ogólnie obowiązujący w danym państwie członkowskim;

B. mając na uwadze, że w sprawozdaniu rocznym Komisji w sprawie opodatkowania za rok 2021 szacuje się, iż straty z tytułu unikania opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT) wynoszą w UE 36–37 mld EUR rocznie[28];

C. mając na uwadze, że polityki przeciwdziałające unikaniu opodatkowania doprowadziły do spadku liczby systemów preferencyjnych na całym świecie, a w szczególności w Unii; mając na uwadze, że zgodnie z działaniem 5 projektu OECD dotyczącego BEPS system preferencyjny jest systemem oferującym pewną formę preferencji podatkowych w porównaniu z ogólnymi zasadami opodatkowania w danym kraju; mając na uwadze, że preferencje oferowane przez system mogą przybierać bardzo różne formy, w tym obniżenie stawki podatkowej lub podstawy opodatkowania bądź preferencyjne warunki płatności lub spłaty podatków[29]; mając na uwadze, że pojawiły się nowe formy szkodliwych praktyk podatkowych, w szczególności polegających na przekształcaniu systemów preferencyjnych w agresywne systemy ogólne;

D. mając na uwadze, że agresywne planowanie podatkowe polega na wykorzystywaniu szczegółów technicznych systemu podatkowego lub rozbieżności między co najmniej dwoma systemami podatkowymi w celu zmniejszenia zobowiązania podatkowego; mając na uwadze, że instrumenty podatkowe nie powinny utrudniać inicjatyw prywatnych, które sprzyjają trwałemu wzrostowi gospodarczemu; mając na uwadze, że zgodnie z badaniami empirycznymi efektywny poziom opodatkowania jest niższy w przypadku dużych przedsiębiorstw wielonarodowych niż w przypadku krajowych MŚP[30];

E. mając na uwadze, że prace Unii przeciwdziałające szkodliwym praktykom podatkowym obejmują przyjmowanie przepisów, prawo miękkie i współpracę międzyrządową; mając na uwadze, że Parlament bierze udział w konsultacjach dotyczących opodatkowania bezpośredniego i przestrzega suwerenności państw członkowskich w tej dziedzinie;

F. mając na uwadze obawy dotyczące szkodliwych praktyk podatkowych, które to obawy pojawiły się w Unii na początku lat 90., gdy powołano komitet niezależnych ekspertów i sporządzono raport z zaleceniami na temat opodatkowania osób prawnych w UE („raport Rudinga”)[31]; mając na uwadze, że w 1997 r. Rada Unii Europejskiej ustanowiła kodeks postępowania w zakresie opodatkowania działalności gospodarczej (kodeks postępowania); mając na uwadze, że w Radzie powołano Grupę ds. Kodeksu Postępowania, do której zadań należy ocena środków podatkowych mogących wchodzić w zakres kodeksu postępowania; mając na uwadze, że według badań empirycznych[32] państwa członkowskie UE tracą łącznie najwięcej dochodów z tytułu podatku od osób prawnych na rzecz innych państw członkowskich niż państw trzecich; mając na uwadze, że główną przyczyną tej utraty dochodów jest brak działań legislacyjnych przeciwko agresywnym praktykom podatkowym i szkodliwej konkurencji podatkowej wewnątrz UE;

G. mając na uwadze, że celem Grupy ds. Kodeksu Postępowania jest ocena instrumentów podatkowych, które mogą wchodzić w zakres kodeksu postępowania, a grupa stanowi pole do współpracy i wzajemnej oceny potencjalnych szkodliwych systemów w UE; mając na uwadze, że kodeks postępowania zyskał pewien autorytet wśród państw członkowskich, wywierając na nie wzajemną presję, by przeprowadziły reformy, a przez efekt lustrzany – na państwa trzecie, by współpracowały w ramach procesu sporządzania unijnego wykazu;

H. mając na uwadze, że Grupa ds. Kodeksu Postępowania skutecznie zniechęcała do stosowania preferencyjnych systemów podatkowych; mając na uwadze, że wydaje się, iż na konkurencję podatkową w Europie wpływa spadek stawek podatku CIT, który spowodował, że w krajach OECD średnia europejska stawka podatku CIT spadła poniżej średniej[33]; mając na uwadze, że kodeks postępowania przyczynił się do zapobiegania agresywnej konkurencji podatkowej między państwami członkowskimi dzięki wprowadzeniu zasad uczciwej konkurencji; mając na uwadze, że Grupie ds. Kodeksu Postępowania nie udało się wyeliminować korzystnych systemów podatkowych oferowanych przez niektóre państwa członkowskie dużym przedsiębiorstwom, takich jak szkodliwe uprzednie porozumienia cenowe („interpretacje indywidualne prawa podatkowego”), ani wynikającej z nich nieuczciwej przewagi konkurencyjnej; mając na uwadze, że ostatnie wzajemne przeglądy Grupy ds. Kodeksu Postępowania koncentrowały się na systemach własności intelektualnej; mając na uwadze, że Grupa ds. Kodeksu Postępowania ma charakter czysto międzyrządowy;

I. mając na uwadze, że oba filary przyszłego globalnego porozumienia są zgodne z wizją Komisji dotyczącą ram opodatkowania działalności gospodarczej zapisaną w jej niedawnym komunikacie zatytułowanym „Opodatkowanie działalności gospodarczej w XXI wieku”; mając na uwadze, że Komisja zapowiedziała w tym komunikacie wniosek dotyczący dyrektywy, która będzie odzwierciedlać wzorce zasad OECD z niezbędnymi dostosowaniami w celu wdrożenia filaru II dotyczącego minimalnego skutecznego opodatkowania;

J. mając na uwadze, że Grupa ds. Kodeksu Postępowania pomyślnie nawiązała dialog z jurysdykcjami państw trzecich, którym odradza się stosowanie szkodliwych praktyk podatkowych, aby uniknąć umieszczenia w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych („wykazie unijnym”); mając na uwadze, że unijny wykaz musi być instrumentem zniechęcającym jurysdykcje państw trzecich do prowadzenia szkodliwych praktyk podatkowych, aby zachować sprawiedliwą konkurencję na poziomie globalnym; mając na uwadze, że w wykazie unijnym znajduje się tylko 12 jurysdykcji państw trzecich[34] i niestety nie obejmuje on niektórych okrytych złą sławą rajów podatkowych; mając na uwadze, że podstawą wykazu unijnego są kryteria określone w kodeksie postępowania;

K. mając na uwadze, że kryteria unijnego wykazu nadal różnią się od kryteriów stosowanych w kontekście unijnej wzajemnej oceny szkodliwych praktyk podatkowych, choć obie oceny przeprowadza Grupa ds. Kodeksu Postępowania; mając na uwadze, że sześć państw członkowskich otrzymało zalecenia dla poszczególnych krajów dotyczące wzmocnienia ich systemu podatkowego przed ryzykiem agresywnego planowania podatkowego;

L. mając na uwadze, że Komisja przyjęła komunikat w sprawie dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych w UE i poza jej granicami oraz przewiduje reformę kodeksu postępowania i wprowadzenie zmian w unijnym wykazie;

M. mając na uwadze, że pandemia COVID-19 pogrążyła gospodarkę UE w najgłębszej recesji współczesnych czasów, przy czym dopiero niedawno pojawiły się oznaki ożywienia; mając na uwadze, że w ramach reakcji na pandemię COVID-19 rządy w całej Unii szybko wprowadziły instrumenty podatkowe w celu zapewnienia płynności zarówno przedsiębiorstwom, jak i gospodarstwom domowym[35], co skutkowało uszczupleniem dochodów podatkowych państw członkowskich; mając na uwadze, że opodatkowanie działalności gospodarczej powinno być narzędziem wspierającym odbudowę dzięki prostym, stabilnym i przyjaznym dla MŚP przepisom podatkowym, które nie utrudniają odbudowy gospodarczej nadmiernym obciążeniem podatkowym;

Obecne polityki unijne dotyczące szkodliwych praktyk podatkowych w UE

1. zauważa, że szereg skandali podatkowych, w szczególności LuxLeaks, Panama Papers, Paradise Papers, a ostatnio doniesienia w sprawie OpenLux, a także naciski publiczne i parlamentarne, przyczyniły się do wzmocnienia programu politycznego UE w zakresie szkodliwych praktyk podatkowych; podkreśla, że uchylanie się od opodatkowania i unikanie opodatkowania naraża państwa członkowskie na niedopuszczalną utratę dochodów, które są obecnie potrzebne, by zmierzyć się z niszczycielskimi skutkami pandemii; przypomina o ostrożnych szacunkach OECD dotyczących BEPS, z których wynika, że BEPS pochłania około 4–10 % światowych dochodów z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych lub 100–240 mld USD (84–202 mld EUR) rocznie[36]; przypomina, że zgodnie z szacunkami Parlamentu straty z tytułu unikania opodatkowania od osób prawnych wynoszą 160–190 mld EUR, przy uwzględnieniu BEPS i innych systemów podatkowych[37]; wzywa Komisję, aby regularnie oceniała skalę uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania;

2. z zadowoleniem przyjmuje znaczące działania podejmowane na szczeblu unijnym i międzynarodowym mające na celu wzmocnienie zasad przejrzystości podatkowej i zwalczania szkodliwej konkurencji podatkowej oraz zapewnienie przestrzegania środków służących zwalczaniu szkodliwych praktyk podatkowych; z zadowoleniem przyjmuje porozumienie międzyinstytucjonalne osiągnięte w sprawie dyrektywy zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały (publiczna sprawozdawczość w podziale na kraje); oczekuje szybkiego przyjęcia przez Radę stanowiska w pierwszym czytaniu, tak aby dyrektywa mogła jak najszybciej zostać przyjęta i wejść w życie; podkreśla różne unijne instrumenty przyjęte w celu zwalczania szkodliwych praktyk podatkowych w Unii, m.in. na dyrektywę ATAD I i II, dyrektywę w sprawie odsetek i należności licencyjnych, dyrektywę w sprawie spółek dominujących i spółek zależnych, dyrektywę w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania, a w szczególności dyrektywy DAC 3,4 i 6 (w sprawie interpretacji prawa podatkowego, sprawozdawczości w podziale na kraje i dotyczących pośredników zasad obowiązkowego ujawniania), różne zalecenia Komisji dla Rady, kodeks postępowania oraz zalecenia Rady w ramach europejskiego semestru dotyczące radzenia sobie z agresywnym planowaniem podatkowym;

3. przypomina, że ustawodawstwo Unii określa minimalne standardy wspólnych działań i wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania; popiera dalsze dyskusje między państwami członkowskimi w celu zacieśnienia współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania; podkreśla, że nacisk należy położyć na właściwe wdrażanie i monitorowanie istniejących przepisów; podkreśla, że w ramach społecznej gospodarki rynkowej UE odpowiednie poziomy podatków oraz proste i jasne przepisy podatkowe pomagają tworzyć miejsca pracy, zwiększają konkurencyjność UE i przyczyniają się do zwalczania uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania; uznaje, że państwa członkowskie mają swobodę decydowania o swojej polityce podatkowej, którą uznają za stosowną, w świetle własnej sytuacji; przypomina w związku z tym, że państwa członkowskie powinny wykonywać swoje kompetencje zgodnie z prawem Unii;

4. zauważa, że kodeks postępowania opiera się na założeniu, że chociaż konkurencja podatkowa między państwami sama w sobie nie jest problematyczna, potrzebne są wspólne zasady dotyczące zakresu, w jakim państwa mogą wykorzystać swoje systemy i politykę podatkową do przyciągania przedsiębiorstw i zysków; podkreśla, że Komisja uznaje, iż zarówno charakter, jak i forma konkurencji podatkowej znacznie się zmieniły w ciągu ostatnich dwudziestu lat lecz że kodeks postępowania nie zmienił się, aby sprostać nowym wyzwaniom, co wystawiło na próbę same normy sprawiedliwości[38];

5. wyraża zadowolenie z wewnętrznego i zewnętrznego wymiaru prac Grupy ds. Kodeksu Postępowania w zakresie szkodliwych praktyk podatkowych; zauważa, że Grupa ds. Kodeksu Postępowania radzi sobie z wymiarem zewnętrznym szkodliwych praktyk podatkowych głównie za pośrednictwem kryterium „sprawiedliwego opodatkowania”; uważa, że należy zreformować unijny proces umieszczania w wykazie; zaleca sformalizowanie tego procesu w prawie UE, zwłaszcza za pomocą wiążącego instrumentu; wzywa Komisję do przekazania dodatkowych informacji w celu oceny spójności między niezbyt ścisłymi kryteriami dotyczącymi szkodliwych praktyk podatkowych stosowanymi do państw członkowskich a dokładniejszymi kryteriami – w szczególności dotyczącymi istoty ekonomicznej transakcji – mającymi zastosowanie do jurysdykcji państw trzecich w procesie sporządzania wykazu; podkreśla, że kryterium „przejrzystości” powinny również przestrzegać państwa członkowskie zgodnie z wdrażaniem dyrektywy w sprawie współpracy administracyjnej; zauważa, że wpływ Unii na zwalczanie uchylania się od opodatkowania i szkodliwych praktyk podatkowych na całym świecie zależy od przykładu, jaki UE daje na własnym podwórku; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź nasilenia walki z nadużywaniem spółek przykrywek i oczekuje wniosku w sprawie przepisów merytorycznych dotyczących spółek przykrywek, o którym mowa w komunikacie Komisji w sprawie opodatkowania działalności gospodarczej w XXI wieku, mającego na celu zapobieganie możliwościom agresywnego planowania podatkowego związanym z wykorzystywaniem przedsiębiorstw nieprowadzących działalności gospodarczej lub prowadzących minimalną istotną działalność gospodarczą i obecnych w minimalnym stopniu lub nieobecnych na danym terytorium;

6. zauważa, że od 1997 r. kodeks postępowania w zakresie opodatkowania działalności gospodarczej stanowi podstawowy instrument unijny służący zapobieganiu szkodliwej konkurencji podatkowej; przypomina, że w 1998 r. w ramach OECD utworzono Forum ds. Szkodliwych Praktyk Podatkowych, które ma monitorować praktyki podatkowe i prowadzić ich przegląd, ze szczególnym uwzględnieniem cech charakterystycznych preferencyjnych systemów podatkowych; podkreśla, że oceny Forum mają decydujący wpływ na kwalifikację szkodliwych systemów w procesie sporządzania unijnego wykazu; wzywa, by przy ocenie szkodliwych praktyk podatkowych Grupa ds. Kodeksu Postępowania pozostała niezależna od Forum ds. Szkodliwych Praktyk Podatkowych;

Zalecenia dotyczące przyszłych prac UE w zakresie szkodliwych praktyk podatkowych

7. podkreśla proponowaną reformę filaru II otwartych ram OECD/G20 w zakresie BEPS (otwartych ram), która ma umożliwić poradzenie sobie z istniejącymi wyzwaniami dotyczącymi BEPS oraz opracowanie zasad uprawniających jurysdykcje do zwrotu podatku, gdy inne jurysdykcje nie skorzystały z podstawowych praw do nałożenia podatku lub płatność w inny sposób podlega niskiemu poziomowi efektywnego opodatkowania; pomoże to w zwalczaniu szkodliwych praktyk podatkowych i wprowadzaniu efektywnej stawki opodatkowania[39]; oczekuje w związku, że osiągnięty zostanie globalny konsensus, który będzie zgodny z unijnymi interesami pod względem prostych i sprawiedliwych zasad i standardów podatkowych;

8. zwraca uwagę na nową dynamikę negocjacji OECD/G20 w sprawie otwartych ram nadaną przez niedawne propozycje administracji USA, a także niedawne porozumienie G-7, co mogłoby ułatwić osiągnięcie do połowy 2021 r. obejmującego ponad 130 krajów porozumienia w sprawie filaru II; podziela zobowiązanie grupy G7 z 13 czerwca 2021 r. „do wprowadzenia globalnego minimalnego podatku w wysokości co najmniej 15% w podziale na kraje” jako podstawy do dalszych negocjacji;

9. wzywa Komisję, aby przedstawiła ocenę skutków przyszłych wyników międzynarodowych negocjacji podatkowych; przypomina, że Komisja zobowiązała się zaproponować rozwiązanie podobne do rozwiązania w ramach filaru II w odniesieniu do minimalnego skutecznego opodatkowania, niezależnie od tego, czy osiągnięto porozumienie na szczeblu otwartych ram OECD;

10. wzywa do przyjęcia definicji „minimalnego poziomu istoty ekonomicznej transakcji”, zgodnej z globalnym standardem OECD i dalszymi pracami związanych z BEPS: działanie 5, najlepiej w oparciu o podejście ilościowe, i która stopniowo zmieniałaby się wraz ze wzrostem zgłaszanych dochodów; proponuje, aby takie kryterium można było stosować do oceny potencjalnej szkodliwości systemu podatkowego; przypomina, że w komunikacie w sprawie opodatkowania działalności gospodarczej w XXI wieku Komisja rozważa ewentualne nowe wymogi merytoryczne i wskaźniki rzeczywistej działalności gospodarczej do celów przepisów podatkowych; podkreśla wymóg dotyczący istoty ekonomicznej transakcji, ujęty już w wykazie unijnym pod kryterium „sprawiedliwego opodatkowania”; uważa jednak, że kryterium to pozostawia pole do interpretacji i jest wciąż zbyt niejasne, gdyż nadal umożliwia usunięcie z wykazu okrytych złą sławą rajów podatkowych po przeprowadzeniu reform de minimis;

11. wzywa Komisję, by przygotowała wytyczne dotyczące sprawiedliwych i przejrzystych zachęt podatkowych o mniejszym ryzyku zakłócenia jednolitego rynku oraz by zapewniła uczciwą konkurencję i sprzyjała tworzeniu miejsc pracy, w szczególności z uwzględnieniem rodzaju (oparte na zyskach lub kosztach), charakteru czasowego (tymczasowe lub stałe), ograniczenia geograficznego (strefy ekonomiczne) oraz intensywności (zwolnienia pełne lub częściowe) takich zachęt; odnotowuje zlecone przez Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny badanie dotyczące obniżenia stawek podatku od osób prawnych i jego wpływu na dochody i wzrost gospodarczy[40];

12. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że według Komisji należy włączyć przyszły minimalny światowy standard opodatkowania do kodeksu postępowania bez względu na to, czy osiągnięte zostanie globalne porozumie, aby zagwarantować, że wszystkie przedsiębiorstwa płacą uczciwą kwotę podatku, gdy generują zyski na jednolitym rynku[41]; zauważa, że Komisja zapowiedziała niedawno w komunikacie w sprawie opodatkowania działalności gospodarczej w XXI wieku wnioski ustawodawcze, które będą niezbędne do wdrożenia filaru II na szczeblu Unii, w tym przegląd ATAD w celu dostosowania przepisów dotyczących kontrolowanych spółek zagranicznych do uzgodnionej zasady ujmowania dochodu w filarze II, przekształcenie dyrektywy w sprawie odsetek i należności licencyjnych, reformę kodeksu postępowania oraz wprowadzenie filaru II do kryteriów stosowanych do oceny państw trzecich w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy; wzywa w związku z tym Komisję, aby dopilnowała, by przepisy wykonawcze dotyczące minimalnej efektywnej stawki opodatkowania opracowano bez ponoszenia nadmiernych kosztów przestrzegania przepisów; rozumie, że – ogólnie rzecz biorąc – krajowa efektywna stawka opodatkowania dużego przedsiębiorstwa nie powinna być niższa od minimalnej stawki opodatkowania, zgodnie z logiką obecnego wniosku dotyczącego filaru II;

13. przypomina, że wniosek dotyczący zmiany dyrektywy w sprawie odsetek i należności licencyjnych pozostaje zablokowany w Radzie od 2012 r., przede wszystkim ze względu na brak porozumienia w sprawie minimalnej stawki podatku u źródła; wzywa Radę i prezydencję do wznowienia negocjacji w tej sprawie;

14. podkreśla potrzebę opodatkowania wielonarodowych korporacji w oparciu o sprawiedliwą i skuteczną formułę podziału między państwa członkowskie praw do opodatkowania; ubolewa w związku z tym, że Rada nie uzgodniła wniosków dotyczących wspólnej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCTB) i wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCCTB); wzywa Komisję do dostosowania harmonogramu przyszłego wniosku ustawodawczego w sprawie BEFIT do międzynarodowej agendy podatkowej; wyraża zaniepokojenie brakiem jasnej strategii, która zapewniłaby poparcie państw członkowskich dla nowych ram opodatkowania działalności gospodarczej w Unii;

15. podkreśla, że ​​według Międzynarodowego Funduszu Walutowego[42], mimo że stawki podatku od osób prawnych wykazywały tendencję spadkową, pobór dochodów z podatku CIT wyrażony w procentach PKB utrzymał się z upływem czasu na nadzwyczaj stałym poziomie, biorąc pod uwagę cykl koniunkturalny;

16. nalega, by w przyszłym wdrażaniu nowych unijnych narzędzi służących przeciwdziałaniu szkodliwym praktykom podatkowym priorytetowo traktować wiążące instrumenty oraz zbadać wszystkie możliwości oferowane przez TFUE, które ułatwiają skuteczniejsze podejmowanie decyzji; przypomina, że procedura określona w art. 116 TFUE może być stosowana w przypadku, gdy szkodliwe praktyki podatkowe zakłócają warunki konkurencji na rynku wewnętrznym, oraz że to postanowienie Traktatu nie zmienia podziału kompetencji między Unią a państwami członkowskimi;

17. wzywa Komisję do oceny skuteczności korzystnego opodatkowania dochodów z patentów i innych systemów własności intelektualnej w ramach nowego podejścia do metody wydatkowej, które określono w 5. działaniu planu przeciwdziałania BEPS dotyczącym szkodliwych praktyk podatkowych, włącznie z wpływem na straty w dochodach; wzywa Komisję do przedstawienia wniosków w przypadku, gdyby ocena wykazała brak wpływu systemów własności intelektualnej na rzeczywistą działalność gospodarczą; zauważa, że ​​administracja USA proponuje uchylenie przepisów dotyczących dochodów z eksportu produktów powiązanych ze składnikami wartości niematerialnych (ang. Foreign-Derived Intangible Income, FDII);

18. podkreśla, że polityka podatkowa państw członkowskich jest monitorowana w ramach europejskiego semestru; uważa, że europejski semestr mógłby być dalej rozwijany jako narzędzie wspierające ograniczanie agresywnego planowania podatkowego w UE za pomocą zaleceń dla poszczególnych krajów;

Reforma kodeksu postępowania w zakresie opodatkowania działalności gospodarczej

19. wyraża zadowolenie, że od czasu powołania Grupa ds. Kodeksu Postępowania oceniła 480 systemów, a około 130[43] uznała za szkodliwe[44]; uznaje, że wzajemna ocena krajowych systemów podatkowych przeprowadzona w ramach kodeksu postępowania miała wpływ na ograniczenie szkodliwej konkurencji podatkowej i doprowadziła w konsekwencji do zmniejszenia liczby preferencyjnych systemów podatkowych w Unii; przewiduje, że podobny wpływ na szczeblu międzynarodowym może mieć proces sporządzania unijnego wykazu; ostrzega jednak przed rozwojem szkodliwych systemów niepreferencyjnych; uważa zatem, że obecne kryteria określające szkodliwe praktyki podatkowe w kodeksie postępowania są częściowo przestarzałe, ponieważ koncentrują się na systemach preferencyjnych; podkreśla potrzebę poprawy skuteczności kodeksu postępowania w świetle niedawnych skandali podatkowych i bieżących wyzwań, takich jak globalizacja, cyfryzacja i rosnące znaczenie wartości niematerialnych i prawnych;

20. wzywa Grupę ds. Kodeksu Postępowania, aby w pełni wykorzystała obecny zakres swojego mandatu; zwraca się jednak do Rady, by niezwłocznie i w stosownych przypadkach kontynuowała reformę zakresu tego mandatu, a zwłaszcza by przeanalizowała wszystkie wskaźniki agresywnego planowania podatkowego w poszczególnych państwach członkowskich, w tym ogólną charakterystykę systemu podatkowego, w celu ustalenia, czy ustawodawstwo danego państwa zawiera szkodliwe środki podatkowe; wzywa Radę do podjęcia działań w następstwie komunikatu Komisji z lipca 2020 r. w sprawie dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych w UE i poza jej granicami, w którym opowiedziano się za reformą kodeksu postępowania dla zapewnienia sprawiedliwego opodatkowania w Unii; zauważa, że zostało to już częściowo zrobione przez Grupę ds. Kodeksu Postępowania, szczególnie w odniesieniu do systemów odliczania odsetek nominalnych i systemów zwolnień dla zagranicznych źródeł dochodów oraz w ramach procesu sporządzania unijnego wykazu;

21. podkreśla, że kodeks postępowania jest instrumentem miękkiego prawa, którego celem jest zachowanie ram podatkowych UE umożliwiających równe warunki konkurencji w dziedzinie opodatkowania, w oparciu o wzajemną ocenę i wzajemną presję; wyraża jednak ubolewanie z powodu niewiążącego charakteru kodeksu postępowania; odnotowuje fakt, że państwa członkowskie mogą opóźnić uchylenie, a nawet utrzymać szkodliwy system bez narażania się na jakiekolwiek reperkusje; nalega, by dokumentacja dotycząca podejmowania decyzji przez Grupę ds. Kodeksu Postępowania była publicznie dostępna;

22. wzywa do przeglądu kryteriów i zakresu kodeksu postępowania, a także zarządzania nim, za pomocą wiążącego instrumentu opartego na obecnych ustaleniach międzyrządowych i obejmującego skuteczniejszą procedurę podejmowania decyzji; uważa, że przegląd kodeksu postępowania należy przeprowadzić z wykorzystaniem demokratycznego, przejrzystego i odpowiedzialnego procesu oraz z udziałem grupy ekspertów składającej się z ekspertów z dziedziny społeczeństwa obywatelskiego, Komisji i Parlamentu; wzywa, by zmieniony instrument był stosowany w sposób bardziej przejrzysty i skuteczny oraz by przewidywał odpowiedni udział Parlamentu w procesie opracowywania i przyjmowania nowych strategii politycznych i kryteriów walki ze szkodliwymi praktykami podatkowymi;

23. uznaje reformę kryteriów kodeksu postępowania za sprawę pilną i uważa, że w pierwszej kolejności powinna ona obejmować kryterium efektywnej stawki opodatkowania zgodnie z przyszłą uzgodnioną na szczeblu międzynarodowym minimalną efektywną stawką opodatkowania w kontekście filaru II otwartych ram, a także solidne i progresywne wymogi dotyczące istoty gospodarczej, przy jednoczesnym dopuszczeniu uczciwej konkurencji, co jest idealnym możliwym wynikiem ambitnych starań, podejmowanych głównie przez Unię i Stany Zjednoczone jako jej najważniejszego partnera;

24. uważa, że szeroki zakres potencjalnych czynników ryzyka – takich jak liczba jednostek specjalnego przeznaczenia, przenoszenie wartości niematerialnych i prawnych oraz wysoki poziom dochodów pasywnych (tantiemy, odsetki, dywidendy itp.) – może potencjalnie ułatwiać przenoszenie zysków;

25. popiera zamiar Komisji, przedstawiony w Planie działania na rzecz sprawiedliwego i prostego opodatkowania wspierającym odbudowę gospodarczą, aby rozszerzyć zakres kodeksu postępowania w celu objęcia nim kolejnych rodzajów systemów i ogólnych aspektów krajowych systemów podatku od osób prawnych; zaleca uwzględnienie preferencyjnych systemów podatku dochodowego od osób fizycznych, aby objąć specjalne systemy obywatelstwa lub środki mające na celu przyciągnięcie bardzo mobilnych zamożnych osób fizycznych i tzw. nomadów cyfrowych, co mogłoby prowadzić do znacznych zakłóceń jednolitego rynku;

26. zwraca się do Komisji i państw członkowskich, by rozważyły wprowadzenie „Ram dotyczących agresywnych systemów opodatkowania i niskich stawek” w poniższym brzmieniu, które zastąpiłyby obecny kodeks postępowania:

A. Niniejsze ramy dotyczą środków, które mają lub mogą mieć istotny wpływ na lokalizację działalności gospodarczej w Unii oraz przenoszenie dochodów osobistych i kapitału (indywidualne systemy podatkowe), bez uszczerbku dla odpowiednich sfer kompetencji państw członkowskich i Unii.

Działalność gospodarcza w tym zakresie obejmuje również wszelką działalność prowadzoną w grupie przedsiębiorstw.

Instrumenty podatkowe objęte ramami obejmują zarówno przepisy ustawowe i wykonawcze, jak i praktyki administracyjne.

B. W zakresie określonym w pkt A środki podatkowe przewidujące znacznie niższy efektywny poziom opodatkowania, w tym opodatkowanie zerowe, niż poziomy mające ogólnie zastosowanie w danym państwie członkowskim lub poniżej minimalnego efektywnego poziomu opodatkowania uzgodnionego w ramach otwartych ram w zakresie BEPS lub na forach międzynarodowych, na których reprezentowana jest UE, należy uznać za potencjalnie szkodliwe, a co za tym idzie, objąć niniejszym kodeksem (kryterium wyjściowe).

Taki poziom opodatkowania może przyjąć postać nominalnej stawki podatkowej, podstawy opodatkowania lub innego stosownego elementu określającego efektywną stawkę podatkową.

Oceniając ewentualną szkodliwość takich środków, należy wziąć pod uwagę między innymi:

1. czy korzyści są przewidziane wyłącznie dla nierezydentów lub w zakresie transakcji dokonywanych z nierezydentami; lub

2. czy korzyści są wyodrębnione z rynku krajowego, a więc nie wpływają na krajową podstawę opodatkowania; lub

3. czy korzyści są przyznawane nawet przy braku rzeczywistej działalności gospodarczej oraz znaczącej obecności gospodarczej w państwie członkowskim oferującym takie korzyści podatkowe, zgodnie z definicją Komisji Europejskiej i w oparciu o wymóg proporcjonalności istoty transakcji, zmieniającej się stopniowo wraz ze wzrostem zgłaszanych dochodów w danym państwie członkowskim. W tym względzie szczególna uwaga zostanie poświęcona systemom własności intelektualnej;

4. czy przepisy dotyczące ustalania zysków w odniesieniu do działalności w ramach wielonarodowej grupy przedsiębiorstw odbiegają od przyjętych na szczeblu międzynarodowym zasad, zwłaszcza przepisów uzgodnionych na forum OECD; lub

5. czy środki podatkowe nie są wystarczająco przejrzyste, m.in. w sytuacji, gdy na szczeblu administracyjnym przepisy prawa ulegają rozluźnieniu w nieprzejrzysty sposób.

C. W zakresie określonym w pkt A preferencyjne systemy opodatkowania dochodów osobistych i kapitału prowadzące do znacznie niższego efektywnego poziomu opodatkowania, w tym opodatkowania zerowego, niż poziomy mające ogólnie zastosowanie w danym państwie członkowskim należy uznać za potencjalnie szkodliwe, a co za tym idzie, objąć niniejszym kodeksem. Podobnie objęte zakresem oraz poddane ocenie mogą zostać ogólne systemy podatków dochodowych od osób fizycznych i systemów podatków od majątku, które prowadziłyby do zakłóceń jednolitego rynku.

Procedury standstill i rollback

Procedura standstill

D. Państwa członkowskie zobowiązują się do niewprowadzania nowych instrumentów podatkowych, które w rozumieniu niniejszych ram są szkodliwe. W związku z tym przy określaniu przyszłej polityki państwa członkowskie będą przestrzegać zasad leżących u podstaw ram, a oceniając ewentualną szkodliwość każdego nowego instrumentu podatkowego, będą należycie uwzględniać proces przeglądu, o którym mowa w pkt E–I.

Procedura rollback

E. Państwa członkowskie zobowiązują się do ponownego przeanalizowania obowiązujących przepisów i ustalonych praktyk, uwzględniając zasady leżące u podstaw ram, oraz do procesu przeglądu określonego w pkt E–I. W razie potrzeby państwa członkowskie zmienią takie przepisy i praktyki, by jak najszybciej wyeliminować wszelkie szkodliwe instrumenty, uwzględniając rozmowy Rady i Komisji przeprowadzone po procesie przeglądu.

Proces przeglądu

Dostarczanie odpowiednich informacji

F. Zgodnie z zasadami przejrzystości i otwartości państwa członkowskie będą przekazywać sobie nawzajem oraz Komisji informacje o obowiązujących i proponowanych środkach podatkowych, które mogą być objęte zakresem ram. W szczególności wzywa się państwa członkowskie do udostępniania, na wniosek innego państwa członkowskiego, informacji o wszelkich środkach podatkowych, które wydają się być objęte zakresem ram. W przypadku gdy przewidziane środki podatkowe wymagają zatwierdzenia przez Parlament, informacje takie mogą zostać przekazane dopiero po ich przekazaniu Parlamentowi. W przypadku gdy przewidziane środki podatkowe wymagają zatwierdzenia przez Parlament, informacje takie mogą zostać przekazane dopiero po ich przekazaniu Parlamentowi. Systemy, które zostaną poddane ocenie w zakresie objętym ramami, powinny zostać przekazane do wiadomości Parlamentu Europejskiego.

Ocena szkodliwych środków

G. Każde państwo członkowskie może wystąpić o możliwość omówienia środka podatkowego innego państwa członkowskiego, który może wchodzić w zakres ram, oraz zgłoszenia uwag jego na temat. Pozwoli to na dokonanie oceny ewentualnej szkodliwości środków podatkowych w świetle skutków, jakie mogą one mieć w Unii. Ocena ta będzie uwzględniać wszystkie czynniki określone w pkt B i C.

H. Rada podkreśla również potrzebę, aby w ramach tej oceny dokonać dokładnej oceny skutków, jakie środki podatkowe powodują dla innych państw członkowskich, m.in. w świetle tego, jak skutecznie dane działania są opodatkowane w całej Unii.

W zakresie, w jakim środki podatkowe są wykorzystywane do wspierania rozwoju gospodarczego poszczególnych regionów, zostanie dokonana ocena, czy środki te są proporcjonalne do zamierzonych celów i ukierunkowane na te cele. Przy ocenie tej szczególna uwaga zostanie zwrócona na szczególne cechy i ograniczenia w przypadku regionów najbardziej oddalonych i małych wysp, bez podważania integralności i spójności unijnego porządku prawnego, w tym rynku wewnętrznego i wspólnych polityk. Ocena taka uwzględniałaby progresywne minimalne wymogi dotyczące znaczącej obecności gospodarczej, określone w pkt B.

Procedura

I. Rada i Komisja wspólnie powołują grupę, której zadaniem jest ocena środków podatkowych, które mogą wchodzić w zakres niniejszych ram, oraz sprawowanie nadzoru nad udzielaniem informacji na temat tych środków. Rada zwraca się do każdego państwa członkowskiego i Komisji o wyznaczenie przedstawiciela wysokiego szczebla i jego zastępcy do tej grupy, której przewodniczy przedstawiciel państwa członkowskiego. Grupa systematycznie odbywa posiedzenia, a także dokonuje wyboru i przeglądu środków podatkowych do oceny zgodnie z postanowieniami pkt E–G. Grupa systematycznie składa sprawozdania na temat ocenionych środków. Sprawozdania te są przekazywane do rozpatrzenia Radzie i, jeżeli Rada podejmie taką decyzję, publikowane. Dokumenty te powinny być przekazywane Parlamentowi na jego wniosek i ujawniane po zakończeniu procesu oceny.

Egzekwowanie

J. Państwa członkowskie są uprawnione do wdrożenia środków zaradczych, które ograniczałyby zachęty do unikania opodatkowania, w przypadku gdyby państwo członkowskie nie zdołało znieść w ciągu dwóch lat systemu, który został oceniony jako szkodliwy w kontekście niniejszych ram, a w szczególności:

a) braku możliwości odliczenia kosztów;

b) środków związanych z podatkiem u źródła;

c) ograniczenia zwolnienia kapitałowego;

d) szczególnych wymagań dotyczących dokumentacji, szczególnie w zakresie cen transferowych.

Zasięg geograficzny

K. Rada uznaje, że zasady mające na celu zniesienie szkodliwych instrumentów podatkowych należy przyjąć na jak najszerszym obszarze geograficznym. W tym celu państwa członkowskie zobowiązują się do wspierania ich przyjęcia w państwach trzecich; zobowiązują się również do wspierania ich przyjęcia na terytoriach, w odniesieniu do których nie ma zastosowania Traktat. W tym kontekście, w celu ustanowienia unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy, Rada i Komisja powinny opierać się na kryteriach dotyczących przejrzystości podatkowej, sprawiedliwego opodatkowania oraz wdrożenia środków przeciwdziałających BEPS. Kryteria dotyczące sprawiedliwego opodatkowania powinny opierać się na czynnikach określonych w pkt B i C niniejszych ram.

L. Państwa członkowskie, które mają terytoria zależne lub stowarzyszone lub które mają szczególne obowiązki lub prerogatywy podatkowe w odniesieniu do innych terytoriów, zobowiązują się, w ramach swoich porządków konstytucyjnych, do zapewnienia, by niniejsze zasady były stosowane na tych terytoriach. W tym względzie takie państwa członkowskie dokonują dokładnej oceny sytuacji w postaci sprawozdań dla grupy, o której mowa w pkt H, która ocenia je w ramach opisanej powyżej procedury przeglądu.

Monitorowanie i przegląd

M. Aby zapewnić równomierne i skuteczne wdrożenie ram, Rada zwraca się do Komisji, by corocznie przekazywała jej sprawozdania z ich wdrażania i ze stosowania podatkowej pomocy państwa. Sprawozdanie powinno być podane do wiadomości publicznej. Rada i państwa członkowskie dokonują przeglądu postanowień ram dwa lata po ich przyjęciu;

27. z zadowoleniem przyjmuje wymianę poglądów z Lyudmilą Petkovą, przewodniczącą Grupy ds. Kodeksu Postępowania, w dniu 19 kwietnia 2021 r.; zwraca się do przewodniczącej Grupy ds. Kodeksu Postępowania, aby co najmniej raz w roku stawiała się przed Parlamentem na wysłuchaniu publicznym oraz aby przedstawiała Radzie sprawozdanie z postępów;

28. z zadowoleniem przyjmuje publikację dwuletnich sprawozdań Grupy ds. Kodeksu Postępowania dla Rady; uważa, że należy stworzyć specjalne narzędzie internetowe, by nie polegać wyłącznie na konkluzjach Rady i zdobyć istotne informacje na temat polityki podatkowej na szczeblu UE; docenia wysiłki podjęte w celu publikowania dokumentów i prac związanych z Grupą ds. Kodeksu Postępowania; apeluje o udostępnianie informacji publicznych na przyjaznej dla użytkownika platformie;

29. wzywa Grupę ds. Kodeksu Postępowania, aby zapraszała posłów do Parlamentu Europejskiego do udziału w dyskusjach Grupy w charakterze obserwatorów; zachęca Grupę ds. Kodeksu Postępowania, aby publicznie transmitowała niektóre swoje posiedzenia, jeżeli nie są wymagane poufne obrady;

°

° °

30. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.


 

UZASADNIENIE

Już na początku lat 90. zjawisko agresywnej konkurencji podatkowej wzbudzało obawy Unii, która uznała, że stwarza potencjalne ryzyko dla integralności jednolitego rynku. Aby zwalczać szkodliwe praktyki podatkowe, Unia przyjęła w 1997 r. kodeks postępowania w zakresie opodatkowania działalności gospodarczej. Następnie powołano Grupę ds. Kodeksu Postępowania, która ma oceniać środki podatkowe mogące wchodzić w zakres kodeksu postępowania.

W kontekście nowych wyzwań, takich jak globalizacja i cyfryzacja gospodarki oraz większa rola przedsiębiorstw wielonarodowych w gospodarce światowej, Unia nadal musi odgrywać istotną rolę w ograniczaniu nieuczciwej konkurencji podatkowej. Państwa członkowskie powinny nie tylko zacieśnić współpracę i zwiększyć przejrzystość w kwestiach podatkowych, lecz także uzgodnić wspólne cele w tej dziedzinie, w szczególności w dziedzinie regulowania rynków finansowych i zwalczania optymalizacji podatkowej, unikania opodatkowania, oszustw podatkowych i uchylania się od opodatkowania, zarówno w UE, jak i poza jej granicami.

Zacięta konkurencja podatkowa między państwami członkowskimi umożliwia przedsiębiorstwom wielonarodowym „inżynierię podatkową”, dzięki której mogą unikać płacenia podatków od znacznej części swoich zysków. Zyski podlegające opodatkowaniu w państwie członkowskim, w którym zostały wygenerowane, bardzo często są rozliczane z podatku w łagodniejszy sposób w innym państwie członkowskim (lub podatki od nich nie są w ogóle płacone), w którym politykę podatkową zaprojektowano tak, by sprzyjała dużym korporacjom i przedsiębiorstwom wielonarodowym. Charakter szkodliwych praktyk podatkowych zmienił się na przestrzeni ostatnich lat. Pojawiły się ich nowe formy, zwłaszcza po przekształceniu systemów preferencyjnych w agresywne systemy ogólne. Dlatego kodeks postępowania musi obejmować narzędzia niezbędne do ogólnej oceny szkodliwego charakteru systemów podatkowych. Nie chodzi o to, by uniemożliwić państwom członkowskim przyjęcie skutecznych i rozsądnych środków podatkowych związanych z gospodarką realną, które mogłyby przyczynić się do wzrostu ich gospodarek z korzyścią dla obywateli i przedsiębiorstw, ale o to, by utrudnić im przyjęcie szkodliwych środków podatkowych, które niesprawiedliwie doprowadziłyby do erozji bazy podatkowej innych państw członkowskich.

Co roku rządy tracą bilion euro z powodu oszustw podatkowych, uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania. Każde należne euro, którego nie odprowadzono w należyty sposób, to euro skradzione pracownikom, bezrobotnym i chorym. Jest to cios dla solidarności.

Częste skandale podatkowe w ostatnim dziesięcioleciu (Lux Leaks, dokumenty panamskie, dokumenty z rajów podatkowych itp.) z udziałem korporacji wielonarodowych i zamożnych klientów indywidualnych ujawniły stopień i powagę tych zjawisk. Pokazały też, że należy pilnie znaleźć ostateczne rozwiązania, by stawić im czoła. Swobodna konkurencja podatkowa między państwami członkowskimi jest wyrazem niefortunnego załamania się solidarności w Unii i położyć jej kres.

Agresywna konkurencja podatkowa między państwami członkowskimi ma również odwrotny skutek w postaci dyskryminacji małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które nie są w stanie wykorzystać luk w krajowych systemach podatkowych bądź są bezpośrednio lub pośrednio wykluczane z polityk podatkowych opracowywanych i wdrażanych z wyłączną korzyścią dla przedsiębiorstw wielonarodowych. Ponadto podatnicy są mniej skłonni, by dobrowolnie przestrzegać przepisów, gdy przedsiębiorstwa wielonarodowe zgodnie z prawem unikają płacenia podatku dochodowego.

Należy wprowadzić wspólne europejskie zasady. Konkurencja podatkowa między państwami członkowskimi jest szkodliwa dla gospodarki europejskiej. Wszystkie państwa członkowskie powinny współpracować, aby znaleźć realne rozwiązania fiskalne i gospodarcze dla usług publicznych i przedsiębiorstw i stworzyć wspólny system podatkowy, który będzie sprawiedliwy, skuteczny i sprzyjający zrównoważonemu rozwojowi gospodarczemu. Brak harmonizacji przepisów podatkowych może przynieść przedsiębiorstwom wielonarodowym nadzwyczajne zyski i stawia MŚP w niekorzystnej sytuacji. Nie do przyjęcia jest, by państwa członkowskie agresywnie konkurowały ze sobą w ramach Unii opartej na zasadzie solidarności i aby przedsiębiorstwa wielonarodowe mogły uprawiać w niej „turystykę podatkową”. Taka konkurencja sprzyja wewnątrzeuropejskim przeniesieniom i zasadniczo zachęca przedsiębiorstwa wielonarodowe do poszukiwania miejsc o niższych kosztach podatkowych ze szkodą dla państw członkowskich, w których faktycznie generuje się zyski.

Agresywna konkurencja podatkowa to nie tylko fenomen unijny. Jest to poważny problem również na szczeblu międzynarodowym, a w ramach OECD już w 1998 r. utworzono Forum ds. Szkodliwych Praktyk Podatkowych, które ma walczyć z preferencyjnymi systemami podatkowymi skutkującymi erozją bazy podatkowej i przenoszeniem zysków. Ostatnio, w ramach 5. działania planu przeciwdziałania BEPS, zobowiązano Forum do reorganizacji prac nad szkodliwymi praktykami podatkowymi i uznano za priorytet zwiększenie przejrzystości i wprowadzenie wymogu podjęcia istotnych działań w odniesieniu do jakiegokolwiek systemu preferencyjnego, tak by nie został uznany za szkodliwy.

Ponadto OECD wznowiła niedawno negocjacje w ramach inicjatywy BEPS 2.0 opartej na dwóch filarach.

Celem filaru 1 jest dostosowanie międzynarodowego systemu podatku dochodowego do nowych modeli biznesowych powstałych w gospodarce cyfrowej przez zmiany w zasadach podziału zysków i zasadach określania więzi podatkowej mających zastosowanie do zysków przedsiębiorstw. Oczekuje się, że filar 1 będzie zadowalającą odpowiedzią m.in. na istotną i dochodową działalność gospodarczą, która nie podlega opodatkowaniu ze względu na brak „stałego fizycznego miejsca prowadzenia działalności”.

Filar 2 skupia się na globalnym podatku minimalnym, który ma rozwiązać pozostałe problemy związane z BEPS. Koncentruje się on na prawie do nałożenia podatku w sytuacji, gdy inne jurysdykcje nie korzystają z praw do opodatkowania lub nakładają zbyt niskie podatki. Oczekuje się, że w ten sposób znacząco przyczyni się do eliminacji agresywnej konkurencji podatkowej. Dzięki filarowi 2 przedsiębiorstwa wielonarodowe mają płacić podatek na minimalnym poziomie niezależnie od miejsca siedziby lub jurysdykcji.

Negocjacje w sprawie tych dwóch instrumentów międzynarodowych opóźniły się z powodu niechęci amerykańskiej administracji Trumpa, ale niedawno wznowiono je po wyborze prezydenta Bidena. Jego administracja znów aktywnie angażuje się w otwarte ramy OECD. Choć dąży się do znalezienia rozwiązań w ramach filaru 1, które mogłyby zadowolić wszystkie strony, prezydent Biden wyraził już zdecydowane poparcie dla filaru 2 w dokumencie dotyczącym polityki pt. „The Made in America Tax Plan” [Amerykański plan podatkowy] (https://home.treasury.gov/system/files/136/MadeInAmericaTaxPlan_Report.pdf).

OECD ma zamiar dojść do porozumienia w sprawie wniosków dotyczących filaru 1 oraz 2 do połowy 2021 r. Sprawozdawczyni uważa, że powinno to być również celem Unii Europejskiej, i wzywa Komisję, by opracowała plan szybkiego i odpowiedniego wdrożenia obu filarów, w tym przez wykorzystanie wyników filaru 2 do ponownego zdefiniowania szkodliwych praktyk i monitorowania ich za pomocą zreformowanego kodeksu postępowania.


INFORMACJE O PRZYJĘCIU PRZEZ KOMISJĘ PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWĄ

Data przyjęcia

13.7.2021

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

44

6

8

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Gunnar Beck, Marek Belka, Isabel Benjumea Benjumea, Lars Patrick Berg, Stefan Berger, Francesca Donato, Engin Eroglu, Markus Ferber, Jonás Fernández, Frances Fitzgerald, José Manuel García-Margallo y Marfil, Luis Garicano, Sven Giegold, Valentino Grant, Claude Gruffat, José Gusmão, Eero Heinäluoma, Michiel Hoogeveen, Danuta Maria Hübner, Stasys Jakeliūnas, France Jamet, Othmar Karas, Billy Kelleher, Ondřej Kovařík, Georgios Kyrtsos, Aurore Lalucq, Philippe Lamberts, Aušra Maldeikienė, Pedro Marques, Jörg Meuthen, Csaba Molnár, Siegfried Mureşan, Caroline Nagtegaal, Luděk Niedermayer, Lefteris Nikolaou-Alavanos, Piernicola Pedicini, Kira Marie Peter-Hansen, Sirpa Pietikäinen, Dragoş Pîslaru, Evelyn Regner, Antonio Maria Rinaldi, Joachim Schuster, Ralf Seekatz, Paul Tang, Irene Tinagli, Ernest Urtasun, Inese Vaidere, Johan Van Overtveldt, Stéphanie Yon-Courtin, Marco Zanni, Roberts Zīle

Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego

Manon Aubry, Herbert Dorfmann, Eugen Jurzyca, Eva Kaili, Margarida Marques, Jessica Polfjärd, Stéphane Séjourné

 


GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

44

+

ID

Francesca Donato, Valentino Grant, Antonio Maria Rinaldi, Marco Zanni

PPE

Stefan Berger, Herbert Dorfmann, Markus Ferber, José Manuel García-Margallo y Marfil, Danuta Maria Hübner, Othmar Karas, Georgios Kyrtsos, Aušra Maldeikienė, Siegfried Mureşan, Luděk Niedermayer, Sirpa Pietikäinen, Jessica Polfjärd, Ralf Seekatz, Inese Vaidere

Renew

Engin Eroglu, Luis Garicano, Dragoş Pîslaru, Stéphane Séjourné, Stéphanie Yon-Courtin

S&D

Marek Belka, Jonás Fernández, Eero Heinäluoma, Eva Kaili, Aurore Lalucq, Margarida Marques, Pedro Marques, Csaba Molnár, Evelyn Regner, Joachim Schuster, Paul Tang, Irene Tinagli

The Left

Manon Aubry, José Gusmão

Verts/ALE

Sven Giegold, Claude Gruffat, Stasys Jakeliūnas, Philippe Lamberts, Piernicola Pedicini, Kira Marie Peter-Hansen, Ernest Urtasun

 

6

-

ECR

Lars Patrick Berg, Michiel Hoogeveen, Eugen Jurzyca, Johan Van Overtveldt, Roberts Zīle

NI

Lefteris Nikolaou-Alavanos

 

8

0

ID

Gunnar Beck, France Jamet, Jörg Meuthen

PPE

Isabel Benjumea Benjumea, Frances Fitzgerald

Renew

Billy Kelleher, Ondřej Kovařík, Caroline Nagtegaal

 

Objaśnienie używanych znaków:

+ : za

- : przeciw

0 : wstrzymało się

 

 

Ostatnia aktualizacja: 3 września 2021
Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności