ZALECENIE DO DRUGIEGO CZYTANIA w sprawie stanowiska Rady w pierwszym czytaniu z myślą o przyjęciu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmiany dyrektyw 1999/62/WE, 1999/37/WE i (UE) 2019/520 w odniesieniu do pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy
18.1.2022 - (10542/1/2021 – C9‑0423/2021 – 2017/0114(COD)) - ***II
Komisja Transportu i Turystyki
Sprawozdawca: Giuseppe Ferrandino
PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie stanowiska Rady w pierwszym czytaniu z myślą o przyjęciu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmiany dyrektyw 1999/62/WE, 1999/37/WE i (UE) 2019/520 w odniesieniu do pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy
(10542/1/2021 – C9‑0423/2021 – 2017/0114(COD))
(Zwykła procedura ustawodawcza: drugie czytanie)
Parlament Europejski,
– uwzględniając stanowisko Rady w pierwszym czytaniu (10542/1/2021‑C9-0423/2021),
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z 18 października 2017 r.[1],
– uwzględniając opinię Komitetu Regionów z 1 lutego 2018 r.[2],
– uwzględniając opinię Komisji (COM(2021)0693),
– uwzględniając swoje stanowisko przyjęte w pierwszym czytaniu[3] dotyczące wniosku Komisji przedstawionego Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2017)0275),
– uwzględniając art. 294 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 74 ust. 4 Regulaminu,
– uwzględniając art. 67 Regulaminu,
– uwzględniając zalecenie do drugiego czytania przedstawione przez Komisję Transportu i Turystyki (A9-0006/2022),
1. zatwierdza stanowisko Rady przyjęte w pierwszym czytaniu;
2. stwierdza, że akt prawny zostaje przyjęty zgodnie ze stanowiskiem Rady;
3. zobowiązuje swoją przewodniczącą do podpisania wraz z przewodniczącym Rady aktu prawnego zgodnie z art. 297 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;
4. zobowiązuje swojego sekretarza generalnego do podpisania aktu prawnego po stwierdzeniu, że wszystkie procedury zostały prawidłowo zakończone, oraz do przygotowania, w porozumieniu z sekretarzem generalnym Rady, jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
5. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.
ZWIĘZŁE UZASADNIENIE
Kontekst i negocjacje międzyinstytucjonalne
Celem oryginalnej dyrektywy w sprawie eurowiniety (dyrektywa 1999/62/WE o pobieraniu opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe, zmieniona w 2011 r.) było wyeliminowanie zakłóceń konkurencji pomiędzy przedsiębiorstwami transportowymi w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego i zasady swobodnego przepływu towarów. W obecnej dyrektywie nie wzięto jednak wystarczająco pod uwagę negatywnych efektów zewnętrznych transportu drogowego, takich jak zanieczyszczenie powietrza, hałas i zatory komunikacyjne. Obecnie jedynie około 25 % transeuropejskiej sieci drogowej jest objętych systemem pobierania opłat od pojazdów ciężarowych uzależnionych od przebytej odległości.
31 maja 2017 r. Komisja opublikowała wniosek dotyczący zmiany dyrektywy w sprawie eurowiniety, aby wzmocnić stosowanie zasad „użytkownik płaci” i „zanieczyszczający płaci”.
24 maja 2018 r. komisja TRAN przyjęła sprawozdanie 35 głosami za, przy 2 głosach przeciw i 3 głosach wstrzymujących się. Parlament Europejski przyjął swoje stanowisko w pierwszym czytaniu na posiedzeniu plenarnym 25 października 2018 r. 398 głosami za, przy 179 głosach przeciw i 32 głosach wstrzymujących się. W stanowisku tym Parlament zaostrzył stosowanie zasady „zanieczyszczający płaci”. Na początku nowej kadencji, 24 września 2019 r., komisja TRAN przyjęła decyzję o rozpoczęciu negocjacji międzyinstytucjonalnych na podstawie sprawozdania z pierwszego czytania (39 głosami za, przy 8 głosach przeciw).
Z kolei Rada przyjęła swoje podejście ogólne do negocjacji 18 grudnia 2020 r.
Negocjacje międzyinstytucjonalne rozpoczęły się 29 stycznia 2021 r. i zakończyły się sukcesem 15 czerwca 2021 r., podczas prezydencji portugalskiej, po trzech rundach rozmów trójstronnych.
30 czerwca 2021 r. Coreper przyjął wstępne porozumienie, które komisja TRAN zatwierdziła 12 lipca 2021 r. 28 głosami za, przy 21 głosach przeciw.
9 listopada 2021 r. Rada, po weryfikacji prawno-językowej, formalnie przyjęła swoje stanowisko odpowiadające wstępnemu porozumieniu. Obecnie zwrócono się do Parlamentu o przystąpienie do drugiego czytania i o zatwierdzenie stanowiska Rady w celu potwierdzenia porozumienia.
Główne punkty porozumienia
Dzięki osiągniętemu porozumieniu znacznie poprawiono przepisy obowiązującej dyrektywy w odniesieniu do
szeregu kwestii, takich jak:
• wycofanie winiet (opłat „za czas użytkowania”) względem pojazdów ciężarowych w transeuropejskiej sieci bazowej oraz wprowadzenie pobierania opłat uzależnionych od przebytej odległości, przy czym w określonych przypadkach możliwe będzie uzyskanie zwolnienia z tego obowiązku oraz ustanowienie systemu hybrydowego. Punkt ten, gwarantujący przestrzeganie zasad „użytkownik płaci” i „zanieczyszczający płaci”, miał dla Parlamentu duże znaczenie podczas negocjacji;
• ekologizacja opłat pobieranych od samochodów ciężarowych i lekkich pojazdów użytkowych poprzez wprowadzenie obowiązku różnicowania opłat drogowych w zależności od emisji CO2 i/lub efektywności środowiskowej pojazdu, a także poprzez pobieranie obowiązkowych dla pojazdów ciężarowych opłat z tytułu kosztów zewnętrznych w postaci zanieczyszczenia powietrza. Będzie to stanowić istotną zachętę, aby używać samochodów ciężarowych o niskiej lub zerowej emisji oraz odnowić flotę;
• rozwiązanie problemu zatorów komunikacyjnych dzięki wprowadzeniu możliwości pobierania od wszystkich pojazdów opłaty z tytułu zatorów komunikacyjnych;
• wprowadzenie maksymalnych cen winiet krótkoterminowych dla samochodów osobowych, w tym ustanowienie obowiązku oferowania jednodniowych winiet podróżnym w tranzycie. Ma to duże znaczenie dla wielu podróżnych, na przykład w sytuacji, kiedy w drodze na urlop przejeżdżają przez kilka krajów;
• obowiązek przeznaczania wpływów z opłat z tytułu zatorów komunikacyjnych na zrównoważony transport. Jest to bardzo ważna kwestia, którą było niezwykle trudno wypracować w trakcie negocjacji, ponieważ państwa członkowskie często odrzucają koncepcję obowiązkowego przeznaczania środków na dany cel;
• znaczne rozszerzenie zakresu dyrektywy. Podczas gdy obecne zasady dotyczą niemal wyłącznie pojazdów ciężarowych ważących ponad 12 ton, porozumienie obejmuje wszystkie pojazdy ciężarowe, autobusy i lekkie pojazdy użytkowe. Oznacza to, że jeżeli państwo członkowskie zdecyduje się nałożyć opłaty drogowe na wspomniane pojazdy, opłaty te będą musiały być niedyskryminacyjne, przyjazne dla środowiska i sprawiedliwe. Dodatkowo wprowadzono kilka postanowień, które mają zachęcić Komisję do podjęcia w przyszłości dodatkowych kroków w odniesieniu do lekkich pojazdów użytkowych i samochodów osobowych;
• wprowadzenie klauzuli przeglądu i wygaśnięcia, która w przypadku transportu drogowego będzie zawarta w przyszłym mechanizmie ustalania opłat za emisję dwutlenku węgla, aby uniknąć pobierania podwójnych opłat;
• duży krok w kierunku większej harmonizacji systemu pobierania opłat drogowych w UE. Sytuacja w państwach członkowskich jest obecnie bardzo zróżnicowana i trudna politycznie. Chociaż porozumienie dopuszcza pewną elastyczność i wprowadza okresy przejściowe, kierunek, w którym ono zmierza, jest jasny: odejście od 27 indywidualnych systemów i wprowadzenie jednego obowiązującego wszystkich. Będzie to bardziej zgodne z obowiązującą zasadą wewnętrznego rynku transportu drogowego.
Zalecenie
Ponieważ stanowisko Rady jest zgodne z wstępnym porozumieniem osiągniętym podczas
negocjacji międzyinstytucjonalnych, sprawozdawca zaleca przyjęcie go bez zmian.
PROCEDURA W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
Tytuł |
Pobieranie opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe |
|||
Odsyłacze |
10542/1/2021 – C9-0423/2021 – 2017/0114(COD) |
|||
Data pierwszego czytania w Parlamencie Europejskim – Numer P |
25.10.2018 T8-0423/2018 |
|||
Wniosek Komisji |
COM(2017)0275 - C8-0171/2017 |
|||
Data ogłoszenia na posiedzeniu wpłynięcia stanowiska Rady w pierwszym czytaniu |
25.11.2021 |
|||
Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu |
TRAN 25.11.2021 |
|
|
|
Sprawozdawcy Data powołania |
Giuseppe Ferrandino 26.9.2019 |
|
|
|
Rozpatrzenie w komisji |
2.12.2021 |
|
|
|
Data przyjęcia |
13.1.2022 |
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
30 16 3 |
||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Magdalena Adamowicz, Andris Ameriks, José Ramón Bauzá Díaz, Lars Patrick Berg, Izaskun Bilbao Barandica, Paolo Borchia, Karolin Braunsberger-Reinhold, Marco Campomenosi, Ciarán Cuffe, Jakop G. Dalunde, Karima Delli, Anna Deparnay-Grunenberg, Gheorghe Falcă, Giuseppe Ferrandino, Mario Furore, Søren Gade, Isabel García Muñoz, Jens Gieseke, Elsi Katainen, Kateřina Konečná, Elena Kountoura, Julie Lechanteux, Bogusław Liberadzki, Peter Lundgren, Benoît Lutgen, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska, Marian-Jean Marinescu, Tilly Metz, Cláudia Monteiro de Aguiar, Caroline Nagtegaal, Jan-Christoph Oetjen, Philippe Olivier, Rovana Plumb, Tomasz Piotr Poręba, Dominique Riquet, Massimiliano Salini, Vera Tax, Barbara Thaler, István Ujhelyi, Henna Virkkunen, Petar Vitanov, Elissavet Vozemberg-Vrionidi, Lucia Vuolo, Roberts Zīle, Kosma Złotowski |
|||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Clare Daly, Maria Grapini, Roman Haider, Kathleen Van Brempt |
|||
Data złożenia |
18.1.2022 |
|||
GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
30 |
+ |
ECR |
Lars Patrick Berg, Tomasz Piotr Poręba, Roberts Zīle, Kosma Złotowski |
ID |
Paolo Borchia, Marco Campomenosi |
NI |
Mario Furore |
PPE |
Karolin Braunsberger-Reinhold, Jens Gieseke, Cláudia Monteiro de Aguiar, Massimiliano Salini, Elissavet Vozemberg-Vrionidi |
Renew |
José Ramón Bauzá Díaz, Izaskun Bilbao Barandica, Søren Gade, Elsi Katainen, Caroline Nagtegaal, Jan-Christoph Oetjen, Dominique Riquet |
S&D |
Andris Ameriks, Giuseppe Ferrandino, Isabel García Muñoz, Maria Grapini, Bogusław Liberadzki, Rovana Plumb, Vera Tax, István Ujhelyi, Kathleen Van Brempt, Petar Vitanov |
The Left |
Elena Kountoura |
16 |
- |
ECR |
Peter Lundgren |
ID |
Roman Haider, Julie Lechanteux, Philippe Olivier |
PPE |
Magdalena Adamowicz, Gheorghe Falcă, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska, Benoît Lutgen, Marian-Jean Marinescu, Barbara Thaler, Lucia Vuolo |
Verts/ALE |
Ciarán Cuffe, Jakop G. Dalunde, Karima Delli, Anna Deparnay-Grunenberg, Tilly Metz |
3 |
0 |
PPE |
Henna Virkkunen |
The Left |
Clare Daly, Kateřina Konečná |
Objaśnienie używanych znaków:
+ : za
- : przeciw
0 : wstrzymało się
- [1] Dz.U. C 81 z 2.3.2018, s. 188.
- [2] Dz.U. C 176 z 23.5.2018, s. 66.
- [3] Teksty przyjęte, 25.10.2018, P8_TA(2018)0423.